ORIENTAZIO PROFESIONALA

SARRERA

“La capacidad de un individuo para adquirir conocimientos, técnicas y actitudes en un proceso formativo está relacionada de un modo directo o indirecto con la experiencia educativa previa. Del mismo modo, las técnicas que un individuo adquiere en el proceso educativo influyen en su educación y pueden servir de gran ayuda en posteriores situaciones de aprendizaje”

“Prefiero una cabeza bien hecha antes que tener una cabeza bien llena.” (Montaigne).

SARRERA

Eztabaidarako;

Akreditazioari emandako balio tradizionala; titulazioak. Oraindik ere lan merkatuarekin erlazioa hasteko beharrezkoak dira, baina nahikoak ez dira dagoeneko lan bat lortu eta praktikan jartzeko ikasitakoa.

Lan merkatuan sarrerak eta mantentzeak ez dute eskatzen bakarrik jakitea eta egiten jakitea, baizik eta egoten eta izaten jakitea esakatzen dute ere.

Hiperespezializazioak batzutan formazio faltaren antzeko emaitzak lortzen ditu.

SARRERA

E. Retuerto (Centro europeo para el Desarrollo de la Formación Profesional CEDEFOP);

• “Se certifican profesiones que muchas veces corresponden a contenidos notablemente diferentes en cuanto al saber y saber hacer que aquellos que corresponden, por no citar las cualificaciones con valor de mercado que se refieren a experiencias profesionales no certificadas.”

• “Los demandantes de cualificaciones solicitan competencia profesional, capacidades profesionales más que certificados o diplomas.”

• “Las clasificaciones y nomenclaturas de ocupaciones en uso son muy variadas, heterogéneas, demasiado esquemáticas y, de un modo inevitable, resultan afectadas por la práctica de muchos mercados – o segmentos de mercado – de ocupación con sus compromisos de contratación particulares.”

• Gaur egun, kualifikazioari dagokionez:

Konpetentzia teknikoa.

Konpetentzia soziala.

• Konpetentzia motak (G.P. BUNK );

Konpetentzi teknikoa.

Konpetentzi metodologikoa.

Parte hartzearen konpetentzia.

Konpetentzi pertsonala.

Konpetentzien oinarrizko edukiak

Konpetentzien edukiak

Teknikoa

Metodologikoa Parte hartzea Pertonala

JarraitasunaEzaguerakTrebetasunakAhalmenak

MalgutasunaProzedurak

SoziabilitateaJokabide moduak

PartizipazioaOrganizazio moduak.

• Lanbidearen mugak gainditzen ditu.

• Lanbidearekin erlazionaturik dago.

• Lanbidea sakontzen du.

• Enpresarekin erlazionaturik dago

• Lan aldakorraren prozedura.

• Egoerari egokitutako soluzioa.

• Problemen ebazpena• Adimena, lana,

planifikazioa, errealizazioa eta kontrola autonomoak.

• Egokitzeko gaitasuna.

• Lankidetzarako disposizioa.

• Zintzotasuna.• Zuzentasuna.• Altruismoa.• Talde espiritua.

Gaitasuna honakotan;• Koordinazioa.• Erlazioa.• Uste sendoak.• Erabakitasuna.• Responsabilitatea.• Zuzendaritza.• Lanerako disposizioa• Egokitzeko

gaitasuna• Esku hartzeko

gaitasuna.

Akzio konpetentzia

Orientazioaren kurrikulumaren diseinua:

Norberaren ezagutza (autoconocimiento)

Profesional munduarekiko informazioa.

Erabakiak hartzeko beharreko trebeziak.

Lanarekiko jarrerak.

Orientazio profesionalaren prozesuaren bukaeran, ikaslea gai izan beharko litzateke atal bakoitzeko galderari erantzuteko. Hau horrela izateko, programetako helburu eta edukiek bost eremu hauek hartu behar dituzte kontutan.

1. EGOERA eremua : autoistimaren garapena.

Nortasuna ikertzeko eta familia, eskola eta gizarte inguruen mugak eta abantailak aztertzeko aktibitateak garatzen dituzte programa hauek.

Autokontzeptua; arloka - globala.

Zer egiteko gai gareneko konzientzia hartzen duguneko prozesua.

Izaera ebaluakorra eta kognitiboa.

Gizakiaren bizi esperientziekin sortua, baina besteekin elkarekintzak ere moldatzen dute.

Autoistima; autokontzeptuari iritzi bat (juicio de valor) aplikatu.

Esperientziak / itxaropenak / atribuzioak

AUTOISTIMAREN FAKTOREAK

AUTOISTIMA

Esperientziak;

Familiarrak.

Eskolarrak.

Sozialak.

Espektatibak;

Norberarenak (ni ideala).

Besteenak.

Atribuzioak;

Barrukoak / Kanpokoak.

Egonkorrak / aldakorrak

Orientazio profesionalean aplikazioa;

Alternatiba bakoitzaren abantailak eta eragozpenak (probabilitateak) konparatzeko.

Norberaren gaitasunak lan mota bakoitzerako duten egokitasuna aztertzeko.

Autoistima altua beharrezkoa da emozionalki eta sozialki egoerak ajustatzeko.

Autoistima baju baten distorsioak;

Daturik gabe ondorioak lortzea.

Detaile negatiboetan zentratzea.

Gertakizun bakar batetik ondorioak ateratzea.

Gertakizun negatiboei balore gehiegi ematea.

Gertakizun negatiboen ardura gain hartzea.

“Dena ala ezer” egoeratan oinarritzea.

Castaño:

2. Eremu KOGNITIBOA; testuinguruaren informazioa.

Ikasleek datu asko behar al dituzte erabakiak hartzeko?

Gaur egungo egoera informazioarekiko (milaka datu eskura)

Orientazioa -vs- informazioa.

Orientazioaren funtzioak informazioa lantzean (Katz):

1. Ikasketa/lan bat aukeratzeko garrantzitsua den informazioa aukeratzen lagundu.

2. Informazio hau ahalik eta zehatzena, osoa eta baliagarria izatea zaindu.

3. Informazio hori gerturatu.

4. Modu egokian erabili dezaten aholkua eman.

Informazioaren selekzio hau prozesu zabalago baten barruan dagoela argi izan behar dugu.

Informazioa emateak bakarrik ez du lortzen ikasleak beharrekoa barneratzea eta berarentzako esanguratsua izatea.

Aurretik;

Nortasunaren ezaugarriak, gaitasunak, lan ohiturak,..., aztertu.

Interesak eta baloreak ezagutzea.

Ondoren;

Alternatiben azterketa.

Erabakiak hartu.

Informazio programak: kontutan hartu;

Informazioaren mota eta bolumena.

Informazioen sortze eta zabaltze sistemak.

Informazioaren sarrera, trataera eta kontrol sistemak.

Informazioa erabiltzeko baliabideak.

Gutxienez lortu beharreko gaitasunen artean;

Informazioa lokalizatu.

Esanguratsua dena aukeratu.

Datuak kontrastatu eta besteekin konparatu.

Beste arloetan datuak integratu.

3. Eremu AFEKTIBOA; baloreak eta interesak

Baloreak;

Abstraktoak eta intenporalak.

Izatearekiko denean, polarizatuta adierazten dira.

Portaera eta zergatiak zehazten dituzte; desiragarria dena erabakitzeko irizpideak ematen dute.

Erabakitzeko askatasuna izanik, baloreek alternatibaren bat erabakitzeko joerak markatzen dituzte.

Aktitudeak baloreak adierazten dituzte.

Sistema dinamikoa da.

Emozionalki, baloreek motibazioan dute eragina.

Interesak;

Interesak pertsona motibatu ala kezkatzen du.

Interesak – balioak erlazioa.

Interesen sailkapena;

Adierazitakoak: pertsonak kontzeptualizatu eta hiitzez adierazi ditzake.

Agerian daudenak: behatu daitezke aktibitate ala lan okupazio batetan parte hartzerakoan.

Egiaztutakoak: baliozko eta fidagarriak diren tresnen bidez neurtu daitezkenak.

Inbentariatutakoak: Aukerazko lehentasuneko eskalen bidez ebaluatu daitezken galdetegien bidez neurtu daitezkenak.

BALIO ETA INTERESEN PROGRAMAK;

Dilema morala.

Lanbide eta baloreen arteko erlazioa.

Eskala axiologikoen eratzea.

Iritzi eta usteak (“juicios”).

4. Eremu KONATIBOA;

Eremu konatiboan ikasketa prozesuan garatutako gaitasunak eta lortutako ohiturak baloratzen ditugu.

Gaitasunen eta trebetasunen garapena ikasketa metodoarekin erlazionaturik dago. Ikasten ikasi.

Ez dira estrategia batzuk bakarrik landu behar.

Eskolan ikasitako edukiak erlatiboak dira.

Pentsamendu estrategiak eta errekurtso desberdinak praktikan jartzeko abileziak aldiz, baliagarriak izango dira beti.

Ikasketen helburua;

ikasleak esperientzi eta baliabideetaz jorratzea, beraien ezagutzen progresio jarrai bat lortzeko eta ikasketa autonomo bat izateko jarrera eta abileziaren garapena lortzeko.

Ikasketa metodoak autonomi hori bultzatu behar du, adimenaren honako atalak landuz :

Informazioarekiko adi egotea, erne dagoen adimena.

Aurreko ezaguerak eta ikasketa esanguratsuen arloan adimen prestatua.

Adimen transformatzailea, ikasitako edukiak esanguratsuak egiteko eta antolatzeko gai dena.

Lan ohiturak:

Errepikatutako ekintza baten disposizio organikoa eratzen dute.

Ikasketa lan ohiturak, ikasketa akzioaren errepikapenaren ondorioz bakarrik lor daitezke.

Ikasketaren planifikazioa funtsezkoa da ohitura horiek lortzeko.

Maila bereko irakasleen arteko koordinazioa ezinbestekoa da; etxeko lanak, azterketak …

Ikaslearen planifikazioa :

Pertsonala / errealista / malgua / orekatua

4. Eremu AKOMODATIBOA;

Erabakiak hartzeko ereduak bi multzotan banatzen dira:

1. Modelo deskribatzailea; erabakiak fenomeno naturaltzat hartzen dituzte, egunerokoa, pertsonak izaten dituzten prozesuak aztertu behar direla adieraziz.

2. Modelo preskriptiboa; erabakitzeko erregelak ezartzen saiatzen dira, prozesuan gerta daitezken akatsak minimizatzeko. Prozesuak berak hartzen du garrantzia.

Erabakiak hartzeko edukiei buruz:

Kontzeptuak; informazio bilaketa ariketak, bai pertsonaren ezaugarriak ezagutzeko eta aukera akademiko profesionalak.

Prozedurak; informazioa lortzeko estrategiak garatu, analisia egiteko prozesua eta honen aplikazioa.

Jarrerak; interesak eta baloreak aztertu, aukera desberdinei buruzko motibazioak ezagutzeko. Baita erabakia bera hartzeko prozesuan aktiboki jokatzea.