Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan...

52
Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Viti i 84-të i botimit Prill 2016/ Nr. 4 Mbrojtja GJENERALMAJOR BAZO NË KOSOVË: Luigi Miglietta, misioni i KFOR-it mbetet i pandryshuar

Transcript of Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan...

Page 1: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes

Viti i 84-të i botimitPrill 2016/ Nr. 4

Mbrojtja

Gjeneralmajor Bazo në Kosovë:luigi miglietta, misioni i

KFor-it mbetet i pandryshuar

Page 2: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Botues:Qendra e Kulturës, Medias,

Botimeve të Mbrojtjes, Muzeut dhe Shtëpive të Pushimit.

Drejtoria e Kulturës, Medias dhe Botimeve të Mbrojtjes

Adresa:Rruga e Dibrës/ Garnizoni “Skënderbej”

Revista mund të gjendet në formatin elektronik (pdf) në adresën:

http://www.mbrojtja.gov.al/index.php/publikime/revista-mbrojtja

revista mBrojtjaorgan Qendror i ministrisë së mbrojtjesviti i 84-të i botimitnr. 4/ 2016

© Ministria e Mbrojtjes Materialet e publikuara në këtë revistë nuk mund të riprodhohen elektronikisht apo fizikisht e të përdoren për qëllime përfitimi, pa marrë autorizim nga botuesit e saj.

Page 3: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 3

P ë rmba j t j aNumri 4

vizita në Gjermani6 Markus Kneip: Shqipëria

dhe Gjermania bashkëpunim me forcat e përbashkëta

Konferenca17 NATO: 25 gjeneralë dhe

300 ushtarakë zbarkojnë në Tiranë

aKtiviteti14 Ekipi vlerësues SEEBRIG

vizitë në Forcën Tokësore

shKolla e parë ushtaraKe21 71 vjet-Shkolla

Ushtarake “Skënderbej”

Konferencë shtypi35 Bashkëpunimi NATO-

BE i domosdoshëm në një botë sfiduese

DeD KolaShef i Sektorit të Botimeve

& Kryeredaktor

Gazetarë: Mimoza Golikja

albert ZholiSaimir alija

Redaktore korrektore: anila DoDa

Graphic Designer:afërdita hySaj

stafi

4 Bazo në Kosovë

luigi Miglietta: Misioni i KFoR-it mbetet i pandryshuarShefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA-së, gjeneralmajor Jer-onim Bazo takon në Prishtinë, Komadantin e KFOR-it...

11

Gjeneral Graziano: Shqipëria partneri ynë strategjik Shefi i Shtabit të Përgjith-shëm të Ushtrisë Italiane gjeneral, Claudio Graziano zhvillon në fillim të muajit...

8 taKimi

BashKëpunimi

4 prill ‘09-4 prill ‘16

SHBa kontribut për modernizimin e Forcave të armatosuraZëvendësministri i Mbrojtjes z. Petro Koçi priti më datë 21 mars 2016 në një takim koman-dantin e Forcës Tokësore...

30

Shqipëria 7 vjet në NaToNe vitin 2009, Shqipëria u anëtarësua në Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut NATO, pas përfundimit të ratifikimit të Protokollit të Anë-tarësimit nga të gjitha vendet...

Page 4: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 4

Luigi Miglietta: Misioni i KFOR-it mbetet i pandryshuar

Gjeneralmajor Bazo në Kosovë

Shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA-së, gjeneralmajor Jeronim Bazo takon në Prishtinë, Komadantin e KFOR-it gjeneral Guglielmo Luigi Miglietta

Në Shtabin e Përgjithshëm të KFOR-it, në Prishtinë, me 24 mars, Komadanti i KFOR-it gjen-eral Guglielmo Luigi Miglietta zhvilloi një takim të nivelit të lartë me Shefin e Shtabit të

Përgjithshëm të Forcave të Armatosura të Shqipërisë, gjeneralmajor Jeronim Bazo. Gjatë takimit, të dy oficerët e rangut të lartë dhe stafi ndërkombëtarë i KFOR-it diskutuan për zhvillimet e fundit në situatën e tanishme të sigurisë në Kosovë. Ata gjithashtu diskutuan për fluksin e migrimit dhe fenomenin kompleks te luftëtarëve të huaj.

Njoftimi zyrtar thekson se, “KFOR-i si reagues i tretë në mbajtje të një ambienti të qetë dhe të sigurt dhe lirinë e lëvizjes në Kos-ovë, vazhdon të përmbushë plotësisht detyrat e tij, sipas mandatit të KB-ve. Misioni i KFOR-it mbetet i pandryshuar dhe çarëdo ndryshim i prezencës së KFOR-it në të ardhmen do të mbështetet në analiza të kujdesshme të kushteve në terren”. Ata u pajtuan që është e nevojshme të arrihet një zgjidhje gjithëpërf-shirëse, humanitare dhe politike e çështjes së

migrimit në Ballkan përmes përfshirjes të të gjitha palëve ndërkombëtare.

Gjenerali Bazo thekësoi rëndësinë e pr-ezencës së KFOR-it në Kosovë dhe aftësinë e KFOR-it për të punuar në mënyrë konstruk-tive dhe koordinim të ngushtë me organiza-tat vendore dhe ndërkombëtare. “KFOR-i ka misionin më të vjetër, më të gjatë dhe më të suksesshëm të NATO-s, i cili promovon dhe ndanë vlerat e vendeve të NATO-s,” tha gjenerali Bazo. Kjo ishte edhe një mundësi për gjeneral Miglietta të shprehë falenderimin e tij për profesionalizmin e ushtarëve të Shqipërisë të vendosur kryesisht si pjesëtarë të stafit të Shtabit të Përgjitshëm të KFOR-it. Këto takime janë pjesë e bisedave të nivelit të lartë në kuadër të axhendës së KOMKFOR-it që kanë për qëllim ngritjen e dialogut dhe të kuptuarit e përbashkët në mes të vendeve që kufizohen me Kosovën.

Me këtë rast, gjeneralmajor Bazo pati një takim me kontingjentin e FARSH në këtë mision ku i falënderoi për performancën e tyre dhe theksoi rëndësinë e këtij misioni për Kosovën.

“KFOR-i si reagues i tretë në mbajtje të një ambienti të qetë dhe të sigurt dhe lirinë e lëvizjes në Kosovë, vazhdon të përmbushë plotësisht detyrat e tij, sipas mandatit të KB-ve.

Page 5: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 5

Gjatë qëndrimit në Prishtinë, shefi i Shtabit të Forcave të Armatosura gjeneralmajor Jeronim Bazo është takuar edhe me komandantin e Forces

së Sigurisë së Kosovës, gjenerallejtënant Rrahman Rama. Ndërsa, komandanti i FSK-së, gjenerallejtënant Rrahman Rama shprehu kënaqësinë e veçantë që e priti shefin e Shtabit të FA të Republikës së Shqipërisë, gjeneralin Bazo, për një vizitë pune e cila tregon për bashkëpunimin e shkëlqyeshëm ndërmjet dy forcave tona. Të dy gjeneralët biseduan edhe për vazhdimin e bashkëpunimit në të gjitha lamitë e mundshme. Gjen-eral Rama, informoi lidhur me arritjet e deritashme të FSK-së si dhe objektivin për transformimin e FSK-së në Forcat e Armatosura të Kosovës. “Ne kemi nevojë për

Bazo-Rama: Projekte të përbashkëta midis FA dhe FSK

Demolli-Bazo: FA ndihmë profesionale FSK-së

bashkëpunimin dhe përkrahjen e vazhdueshme të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë, që edhe në të ardhmen të na ndihmojnë në ngritjen e kapaciteteve tona. Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë është që Forcat e Arma-tosura të Kosovës të jenë edhe pjesë e familjes së NATO s”, tha Rama. Ndërsa, shefi i Shtabit të FA-së, gjenerali Bazo falënderoi gjeneral Ramën për pritjen, dhe shprehu gatishmërinë e FA të RShqipërisë se edhe në të ardhmen do ta ndihmojnë FSK-në në të gjitha drejtimet.

Ministri i ministrisë për Forcën e Sigurisë(FSK), z. Haki Demolli ka zhvilluar nje

takim me 24 mars ne Prishtine, me shefin e Shtabit të Forcave të Armatosura gjeneralmajor Jeronim Bazo. Me këtë rast ministri Demolli e ka falënderuar gjeneralin Bazo dhe Shqipërinë për ndihmën e pakursyer që po japin në ngritjen profesionale të FSK-së, për bashkëpunimin e shkëlqyeshëm ndërmjet dy institu-cioneve, si dhe për gatishmërinë e tyre për t’i ofruar ndihmë profesion-ale FSK-së, edhe në të ardhmen. Ministri Demolli ka falënderuar shefin e Shtabit të FA-së të Shqipërisë, gjeneralin Bazo, për gatishmërinë e tij dhe të Shtabit të FA të Shqipërisë për vazhdimin e bashkëpunimit dhe afrimit të ndihmës profesionale për FSK-në. Ndërsa, shefi i Shtabit të FA të Republikës së Shqipërisë gjenerali Bazo, falënderoi ministrin Demolli dhe shprehu gatishmërinë e FA të Republikës së Shqipërisë se edhe në të ardhmen do ta ndihmojnë FSK-në në të gjitha drejtimet. Gjen-eral Bazo falënderoi palën kosovare për mbështetjen për projektin pilot në fushën e arsimimit ushtarak, ku aktualisht dy studentë ushtarakë vijojnë studimet në Qendrën Stër-vitore Universitare. Gjithashtu, gjeneralmajor Bazo, gjatë takimit me

titullarët më të lartë të Forcës së Sigurisë së Kosovës, vuri theksin në rëndësinë e integrimit të Forcës së Sigurisë së Kosovës në organizmat rajonalë në fushën e sigurisë si dhe pjesëmarrjes në stërvitjet rajonale dhe ndërkombëtare, të cilat përveç promovimit të saj do ndikonin në rritjen e ndërveprueshmërisë. Në

pritjen e delegacionit ushtarak të FA-së të Republikës së Shqipërisë morën pjesë gjeneralët: Zymer Halimi, Gëzim Hazrolli, kolonel Hysni Shabani dhe major Berat Shala. Ndërsa, delegacioni i Shqipërisë për-behej edhe nga kolonelët Ilir Pujo, Ilir Xhebexhia, nënkolonel Roland Shuli dhe kapiten Evis Tollja.

Page 6: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 6

Markus Kneip: Shqipëria dhe Gjermania bashkëpunim me forcat e përbashkëta

Me ftesë të Shefit të Shtabit të Gjermanisë Gjeneral Volker Wieker, nga data 16-18 mars 2016, Shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA gjeneralmajor Jeronim

Bazo, kreu një vizitë zyrtare në Republikën Federale të Gjermanisë. Gjatë kësaj vizite Gjeneralmajor Bazo zhvilloi takime me drej-tues të lartë në Ministrinë e Mbrojtjes dhe Shtabin e Përgjithshëm të Gjermanisë si dhe vizitoi Komandën e Forcës së Bashkuar Operacionale të Gjermanisë. Pas ceremonisë zyrtare të rezervuar me këtë rast në mje-diset e Minsitrisë së Mbrojtjes së Repub-likës Federale të Gjermanisë dhe vendosjes së kurorës e homazheve në memorialin e të rënëve, Gjeneralmajor Bazo u takua dhe

zhvilloi bisedime me Zv/Shefit të Shtabit të Gjermanisë, Gjeneral Markus Kneip.

Në qendër të takimit mes dy ushtarakëve të lartë ishte vlerësimi i mardhënieve të deritanishme të bashkëpunimimit midis dy vendeve në fushën ushtarake dhe zhvillimi i metejshëm i tyre si dhe analiza e situatës së sigurisë në kontekstin e Aleancës dhe masat e iniciativat përmes të cilave Aleanca po i adreson rreziqet, kërcënimet e sfidat me të cilat po përballet.

Situata e sigurisë dhe zhvillimet gjeo-politike në kufijtë veriorë dhe ato jugorë të Aleancës dhe sfida e emigrantëve me të cilën Europa e në mënyrë të vecantë Gjermania po përballen ishin në fokus të bisedës mes dy ushtarakëve të lartë. Resolute Support Mis-sion (RSM) në Afganistan, KFOR dhe anga-

Gjeneralmajor Jeronim Bazo,vizitë zyrtare në Gjermani

Situata e sigurisë dhe zhvillimet gjeopolitike në kufijtë veriorë dhe ato jugorë të Aleancës dhe sfida e emigrantëve me të cilën Europa e në mënyrë të vecantë Gjermania po përballen ishin në fokus të bisedës mes dy ush-tarakëve të lartë.

Page 7: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 7

zhimet më të fundit të Aleancës në Mesdhe morën jo vetëm vëmendjen por edhe mbështetjen e bashkë-biseduesve.

“Jam i kënaqur të konstatoj, dhe për këtë më lejoni t’ju shpreh mirën-johejen e Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë dhe timen personale për vendin dhe Forcat tuaja të Armatosura, ju drejtua gjeneralmajor Bazo bashkëbise-duesit, për kontributin, ndihmën dhe mbështetjen e dhënë në përpjekejen Euro-Atlantike të Shqipërisë”.

Forcat e Armatosura të Repub-likës Federale të Gjermanisë kanë asistuar FARSH në drejtim të kon-sulencës ushtarake për ngritjen e sistemit arsimor dhe transformimin e FARSH. Në fushën e arsimimit në Gjermani, ku janë arsimuar një numër ushtarakësh shqiptarë, duke filluar nga bursat e studimit disa vjeçare, akademitë ushtarake dy vjeçare e deri në kualifikime e kurse të ndry-shme. Dhurimi i 12 helikopterëve BO 105, për Forcën Ajrore, pajisjeve mjeksore dhe asistenca logjistike në pajisje dhe infrastrukturë dhe ndërti-mi i Sistemit të ndërlidhjes ka qenë pjesë e mbështetjes së ofruar.

Gjeneral Kneip nga ana e tij u shpreh i kënaqur të ndante të njëjtin mendim lidhur me nivelin e bash-këpunimit dhe eksplorimin e mundë-sive për rritjen e këtij bashkëpunimi në të ardhmen.

Kontributet e vendeve dhe mbështetja e qëndrimeve të NATO, sidomos për situatën në kufirin jugor dhe lindor të Aleancës ishin ndër temat kryesore të bisedimeve midis dy titullarëve të Shtabeve të Përgjithshme të Shqipërisë dhe Gjermanisë. Gjeneral Markus Kneip theksoi rëndësinë e unitetit të vendeve anëtare të NATO, i cili është i palëkundur dhe thelbësor për mbrojtjen e përbashkët. Ndërsa, Gjeneralmajor Bazo, vlerësoi anga-zhimin e Gjermanisë si vend drejtues në disa nga strukturat dhe iniciativat e NATO, në kuadër të Planit të Re-agimit dhe Veprimit të NATO.

Gjatë vizitës në Komandën e Forcës së Bashkuar Operacio-nale, Gjeneralmajor Bazo u njoh nga afër me angazhimin ndërkombëtar

të Gjermanisë në Operacionet e Mbështetjes së Paqes në kuadër të NATO, BE dhe OKB. Me interes ishte edhe diskutimi rreth aspekteve të vendimarrjes dhe të drejtimit të operacioneve.

Si vende anëtare të NATO, forcat e të dy vendeve janë angazhuar në operacionet e drejtuara nga NATO, BE, OKB etj. Ndër më të spikatura ka qenë misoni i OKB-së dhe më tej i BE-së në Bosnje-Hercegovinë dhe ai i NATO në Afganistan ISAF, ku Shqipëria dhe Gjermania patën dhe vazhdojnë të kenë një bashkëpunim të konsiderueshëm me forca të përbashkëta. Gjermania është një kontribuuese e rëndësishme në oper-acionin e NATO në Kosovë (KFOR), ku ushtarakë të saj të lartë kanë drejtu-

ar disa herë ketë operacion. Aktual-isht në Kosovë janë rreth 700 trupa nga Gjermania si pjesë e trupës së NATO. Në këtë kuadër, Gjeneralmajor Bazo, vlerësoi angazhimin e FA Gjer-mane në këtë operacion dhe inkurajon përpjekjet që po bëhen nga të gjitha vendet kontribuuese për përmirësimin e kapaciteteve të Forcës së Sigurisë së Kosovës. Aktualisht, Shqipëria vijon bashkëpunimin me Gjermaninë me një ekip EOD në Mali të Afrikës, në kuadër të misionit të Bashkimit Evropian në këtë kontinent. Vizita shënoi një hap të rëndësishëm në rritjen e mëtejshme të nivelit të bashkëpunimit midis dy forcave të armatosura duke qenë një pasqyrë e mirë edhe e mardhënive në nivlin politik.

Page 8: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 8

Zëvendësministri i Mbrojtjes z. Petro Koçi priti më datë 21 mars 2016 në një takim komandantin e Forcës Tokësore të Forcave të Armatosura të

SHBA për Evropën, gjenerallejtënant Ben Hodges, i cili ndodhej për një vizitë në vendin tonë. Në takim u disku-tuan çështje të bashkëpunimit dypalësh, por edhe sfidat e sigurisë me të cilat përballen sot vendet anëtare të NATO në kufijtë lindorë dhe jugorë të Aleancës.

Zëvendësministri Koçi e falënderoi gjenerallejtënant Hodges për mbështetjen dhe kontributin që SHBA kanë dhënë në transformimin dhe modernizimin e Forcave të Armatosura të Shqipërisë përmes ndihmës së drejt-përdrejtë me sisteme e pajisje në krijimin e kapac-iteteve operacionale. Ko-mandanti i Forcës Tokësore të Forcave të Armatosura të SHBA për Evropën, gjen-erallejtënant Ben Hodges, ka treguar edhe qëllimin se përse ai është në Tiranë. “Qëllimi kryesor i vizitës time në Shqipëri, ka thënë zyrtari i lartë ushtarak i NATO-s, ishte forcimi i mëtejshëm i kësaj lidhjeje të fortë ndërmjet Shqipërisë dhe SHBA si dy vende anëtare të NATO. Shqipëria ka qenë një anëtar mjaft besnik dhe e nevojshëm i NATO që në pranimin e saj në këtë organizëm”. Gjatë vizitës në Tiranë, gjenerallejtënant Ben Hodges është pritur dhe ka zhvilluar bisedime me shefin e Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura gjeneralmajor Jeronim Bazo dhe ka bërë një vizitë në Komandën e Forcës Tokësore, ku është pritur nga Komandanti i Forcës Tokësore, gjeneral brigade Nazmi Cahani.

SHBA kontribut për modernizimin e FA

Gjatë vizitës në Tiranë, Komandanti i Forcës Tokësore të Forcave të Armatosura të SHBA për Evropën, gjeneralle-jtënant Ben Hodges,

zhvilloi vizitë zyrtare në Tiranë. Ai është pritur nga Zëvendësministri i Mbrojtjes z. Petro Koçi. Më herët komandanti i Forcës Tokësore të Forcave të Armatosura të SHBA për Evropën, gjenerallejtënant Ben Hodges, u prit në një takim edhe nga shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura gjeneralmajor Jeronim Bazo. Pas takimit dy gjeneralët dolën në deklaratë para mediave, deklarata të cilat po i botojme të plota.

Gjeneralmajor Jeronim Bazo:“Komunikimi me ju përveçse kënaqësi

është edhe mundësi për t’i përcjellë publikut informacionin rreth aktiviteteve apo zhvillimeve në Forcat e Armatosura. Sot kjo kënaqësi shtohet pasi në krah kam Gjeneral Ben Hodges, Komandant i Forcave Amerikane në Evropë, por që përtej kësaj ai është edhe një mik i Shq-ipërisë dhe mik i vjetër i imi.

Që në krye të herës, dua ta falenderoj mikun tim, gjeneral Hodges për vizitën e tij në Tiranë. Për ato që janë kuriozë dua t’ju them se gjeneral Hodges ka qenë edhe më parë në Tiranë, por atëherë si Komandant i Komandës së Komponentit Tokësor të Aleancës. Besoj kjo e certifikon faktin e përmendur më sipër se gjenerali është mik i Shqipërisë. Vizita të këtij niveli janë gjithmonë të rëndësishme por të vendosura në kontekstin përkatës ato bëhen akoma më të rëndësishme. Për të thënë gjërat e para të parat: Jam i bindur se ndajmë të njëjtin mendim se ishte një takim i frytshëm, që na dha mundësinë të ndajmë drejt për drejtë vlerësime, opin-ione, konstatime dhe qëndrime, që lidhen me bashkëpunimin dypalësh, por edhe të diskutojmë rreth sfidave të sigurisë në mjedisin e sotëm strategjik dhe në mënyrë të veçantë me sfidat që përballet Aleanca jonë e përbashkët.

Në kontekstin rajonal, sollëm në vë-mendjen e bashkëbiseduesit rolin që ka luajtur e luan përmes iniciativave të tilla si “Adriatik Charter” e njohur si A5, Ini-ciativa e Shefave të Shtabeve të Përgjith-shëm të Ballkanit, e njohur si B9, Brigada Shumëkombëshe e Evropës Juglindore,

Zëvendësministri i Mbrojtjes z. Petro Koçi priti më datë 21 mars 2016 në një takim komandantin e Forcës Tokësore të Forcave të Armatosura të SHBA për Evropën, gjenerallejtënant Ben Hodges.

Page 9: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 9

për të rritur frymën e bashkëpunimit mes vendeve të rajonit, si mënyra më e mirë për të rritur sigurinë në rajon. E sigurova Gjeneral Hodges, se Shqipëria po ndjek me kujdesin e duhur zhvillimet në mjedisin e sigurisë dhe në mënyrë të veçantë ato kufijtë lindorë dhe jugor të Aleancës dhe se Forcat e Armato-

sura të Shqipërisë, në mundësitë e burimeve të tyre, janë aktive me kontribute dhe në masa në kuadër të Planit të Gatishmërisë së Aleancës – ndryshe i quajtur Readiness Action Plan. Gjithashtu e informova mikun tim edhe me kujdesin e shtuar nga ana jonë për implikimet që mund të sjellin zhvillimet në kufijtë jugor të

Aleancës (vala e emigrantëve).Bashkëpunimi në fushën ush-

tarake midis Shqipërisë dhe SHBA është një histori e vërtetë suksesi, mjaft intensive dhe shumë dimen-sionale. Komanda Amerikane zë një vend të veçantë në këtë mar-rëdhënie pasi është “kujdestari” i drejtpërdrejtë për materializimin e shumicës së këtij bashkëpunimi. E kam të pamundur të përmend në një kohë të shkurtër gjithçka është bërë në këto vite me mbështetjen e SHBA e në mënyrë të drejtpërdrejtë nga Komanda Amerikane në Evropë.

Por duke e falenderuar mikun tim për gjithçka vendi i tij dhe komanda që ai drejton kanë bërë për Shqipëri-në dhe Forcat e saj të Armatosura do veçoja mes tyre mbështetjen për transformimin dhe modernizimin e Forcave të Armatosura përmes ndi-hmës së drejtpërdrejtë me sisteme e pajisje në krijimin e kapaciteteve operacionale. Një dimension me efekte afatgjatë në transformimin e Forcave të Armatosura ka qenë dhe mbetet ai në fushën e arsimimit dhe kualifikimit të personelit ushtarak dhe civil. Përmes programit IMET zyra e Bashkëpunimit Ushtarak në Ministrinë e Mbrojtjes, ka mundësu-ar prej dekadash tashmë arsimimin, trajnimin dhe kualifikimin e qindra pjesëtarëve të FA. Me kënaqësi po-hoj se jam njëri prej përfituesve të këtij programi.

Me Gjeneral Hodges nuk disku-tuam vetëm për çfarë kemi mundur të bëjmë, por ajo që është më e rëndësishme për çfarë synojmë

NATO është gati të përballet me sfidat e kohës

Gjenerallejtënant Ben Hodges:KOMANDANTI I FORCAVE TOKëSORE AMERIKANE PëR EUROPëN VIZITë Në TIRANë

“Bashkëpunimi i Shqipërisë dhe Amerikës është i fuqishëm edhe në aspektin ushtarak”

Page 10: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 10

të bëjmë e arrijmë në të ardhmen. Forcat e Armatosura janë në proces të përhershëm transformimi dhe pjesë e këtij procesi është krijimi i kapaciteteve që sigurojnë arritjen e nivelit të ambicies në nivel kombëtar por edhe në kuadër të Aleancës.

Në këtë kontekst i kërkova mi-kut tim që të kemi vëmendjen, asistencën dhe mbështetjen e Komandës Evropiane për disa prej elementëve më të rëndësishëm të kapaciteteve që duam të krijojmë për të përmbushur paketën e objektivave të Aleancës. Rritja e manovruesh-mërisë, mbrojtjes së personelit dhe fuqisë së zjarrit për batalionin apo krijimi i kapaciteteve të zbulimit in-teligjencës dhe rikonicionit (ISR) për batalionin e dytë të këmbësorisë, detyrimi jonë kryesor për Aleancën, do të jenë në thelb të bashkëpunimit tonë në të ardhmen. Komanda Amer-ikane në Evropë përmes EDA (Excess Defense Articles). Në mbyllje dua të theksoj se Forcat e Armatosura mbeten të angazhuara në arritjen e objektivave të transformimit e modernizimit për të përmbushur dhe vlerësojnë çdo asistencë ndihmë e mbështetje nga Komanda Amerikane në Evropë. Gjeneral Hodges, përpara se të ju jap fjalën, më lejoni t’ju falen-deroj dhe njëherë për vizitën dhe për mundësinë që më krijuat për të ndarë së bashku vlerësime e mendime për rritjen e bashkëpunimit tonë në të ardhmen”.

Gjenerallejtënant Ben Hodges:“Mjedisi i sigurisë ka ndryshuar

shumë kohët e fundit në Evropë. Kemi rastin e ekstremizmit isla-mik që është përhapur gjithandej, sidomos nga vendet me origjinë nga Afrika si dhe kemi krizën tragjike të refugjatëve që është aktuale dhe po ashtu dhe invazioni rus dhe pushtimi i Krimesë nga ana e saj e ka ndryshuar shumë mjedisin atje.

Si rrjedhojë NATO, e cila është aleanca më e madhe në botë, është dashur të përshtatet me këto ndry-shime të mëdha. Qendra e rëndesës e NATO-s është lidhja e fortë ndërm-jet të gjithë anëtarëve të saj.

Qëllimi kryesor i vizitës time në Shqipëri ishte forcimi i mëtejshëm i kësaj lidhjeje të fortë ndërmjet Shqipërisë dhe SHBA si dy vende

anëtare të NATO.Shqipëria ka qenë një anëtar

mjaft besnik dhe e nevojshëm i NATO që në pranimin e saj në këtë organizëm. Ndonëse një vend i vogël Shqipëria ka dërguar një numër të konsiderueshëm efektivësh ush-tarakë me përvojë dhe cilësi mjaft të lartë. Jam krenar që ushtarakët shqiptarë kanë bashkëpunuar ngush-të me ushtarakët amerikanë në op-eracione të ndryshme, përfshirë këtu edhe KFOR. Mezi pres të rikthehem në Shqipëri në shtator me rastin e stërvitjes tjetër të përbashkët, ku do të ketë pjesëmarrje të ush-tarakëve shqiptarë dhe amerikanë.

Arsyeja e dytë që erdha në Shq-ipëri është të ofroja dhe mbështetjen për ambasadorin amerikan këtu. Am-basada amerikane krijuar në vitin 1938 dëshmon lidhjen e gjatë të bashkëpunimit midis dy vendeve.

Arsyeja e tretë pse ndodhem këtu është të kuptoj sfidat dhe

vështirësitë reale me të cilat për-ballen FA shqiptare. Samiti tjetër i NATO do të jetë në korrik në Var-shavë dhe besoj se synimi kryesor do të jetë shmangia apo parandalimi i agresionit rus në veri, duke mos harruar dhe pjesën jugore. Pra dhe njëherë arsyeja kryesore pse ndodhem këtu është për t’u njohur me sfidat që ju përballeni dhe se si Amerika mund të japë ndihmesën e saj në këtë drejtim.

Më lejoni ta mbyll fjalën duke shprehur mirënjohjen time për ministren e Mbrojtjes dhe shefin e Shtabit të Përgjithshëm të FA. Jam i bindur se ministrja dhe shefi i shtabit po bëjnë të pamundurën që ushtarakët shqiptarë të kenë pajisjet më të mira të mundshme në dispozicion, përfshirë këtu dhe trajnimin e tyre. Shpresoj që të dy ata të vënë theksin tek rëndësia e këtyre burimeve në mënyrë që FA të jenë më të mirëpajisura”.

Gjeneral Lejtnant Ben Hodges vlerëson Forcat Tokësore

Më datë 21 mars, Forca Tokësore u vizitua nga personalitetiti më i lartë i ushtrisë amerikane në Europë, komandanti i saj Gjeneral

Leitnant Ben Hodges. Komandanti i USAREUR shoqërohej në këtë vizitë nga Rick Niland USAREUR G3, CRD Wartell, LTC Alison Owen, CPT Teddy Borawski dhe ushtarakë të tjerë të lartë të kësaj komande. Nga pala shqiptare, Komandanti i USAREUR u shoqërua ne Komandën e Forcës Tokësore nga ushtarakë të lartë të Ministrisë së Mbrojtjes dhe Shtabit të Përgjithshëm. Për nder të Komandantit të USAREUR, Komandanti i Forcës Tokësore Gjeneral Brigade Nazmi Cahani, orga-

nizoi pritjen me truprojën e nderit, si dhe u zhvillua një demostrim i armatimit të ri me të cilin është pai-sur Batalioni i dytë i FT si repart prioritar jo vetëm i FT-së, por edhe i Ushtrisë Shqiptare. Komandanti i FT-së Gjenaral Cahani në fjalën e tij i bëri një prezantim të shkurtër misionit dhe detyrave

që forca Tokësore ka kryer në vite dhe kryen aktualisht. Gjenaral Cahani u ndal në kontributin që repartet e FT-së, kanë dhënë dhe po japin aktualisht në vatrat më të nxehta të terrorizmit në Irak dhe Afganistan. Gjeneral Lejtnant Ben Hodges u shpreh se kontributi Shqiperisë dhe i Forcave te saj të Armatosuara, është shumë i rëndesishem pasi ka treguar partneritet dhe profesionalizem në të gjitha angazhimet e saj në operacione me NATO-n.

Page 11: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 11

Shqipëria partneri ynë strategjik

Shefi i Shtabit të Përgjith-shëm të Ushtrisë Italiane gjeneral, Claudio Graziano zhvillon në fillim të muajit mars 2016, një vizitë dy-ditore në vendin tonë. Pas

pritjes me truprojë nderi nga shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura të Shqipërisë, gjen-eralmajor Jeronim Bazo, gjeneral Graziano u prit në një takim nga min-istrja e Mbrojtjes, Mimi Kodheli.

Bashkëpunimi dypalësh, situata e sigurisë në Detin Mesdhe dhe pjesëmarrja e përbashkët në op-eracionin ushtarak “Resolute Sup-port Mission” ishin disa nga temat e diskutimit mes ministres Kodheli dhe gjeneral Grazianos.

Misioni KFOR në Kosovë që drej-tohet nga Italia dhe ku vendi ynë merr pjesë, zuri një vend të veçantë në bisedë. Ministrja Kodheli e cilë-soi KFOR si një histori suksesi të NATO dhe u shpreh e gatshme për

rritjen e kontributit të vendit tonë në këtë mision. Ministrja Kodheli shprehu mbështetjen e vendit tonë në luftën kundër terrorizmit dhe gjithashtu gatishmërinë e FA-ve shqiptare për të marrë pjesë në operacionin e trajnimit në Bagdad, përkrah karabinierëve ital-ianë.

Kodheli e falënderoi gjeneral Gra-zianon për mikpritjen e FA-ve shqiptare gjatë stërvitjes “Trident Juncture 15” në Sardenjë dhe për mbështetjen e Ital-isë në arsimimin e studentëve shqiptarë në akademitë më të mira ushtarake të vendit fqinj. Gjeneral Graziano u njoh edhe me kërkesën e Shqipërisë për ngritjen e një qendre ekselence të NATO për trajtimin e fenomenit të luftëtarëve të huaj. Nga ana e tij gjeneral Graziano u shpreh i kënaqur për bashkëpunimin e dy vendeve tona dhe e cilësoi Shqipërinë si një partner strategjik dhe jetësor të vendit të tij. Më pas gjeneral Graziano vizitoi edhe Muzeun e Armëve të Forcave të Armatosura.

GJeNerAl GrAziANO: Kodheli e falënderoi gjeneral Grazianon për mikpritjen e FA-ve shqiptare gjatë stër-vitjes “Trident Junc-ture 15” në Sardenjë dhe për mbështetjen e Italisë në arsimimin e studentëve shqiptarë në akademitë më të mira ushtarake të vendit fqinj.

Claudio Graziano SHefi i SHtaBit të PërGJitHSHëm të uSHtriSë italiane në tiranë

Page 12: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 12

Ka hapësirë për rritjen e bashkëpunimit të përbashkët

Në vizitën e tij të parë zyrtare në vendin tonë, Shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura të Italisë gjeneral Graziano, u prit nga Shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA

të Republikës së Shqipërisë, gjeneralmajor Jeronim Bazo. Gjeneral Bazo në takimin kokë më kokë të zhvilluar me gjeneral Graziano ndër të tjera u shpreh se: “Vendi juaj ka qenë dhe mbetet një aleat i rëndësishëm në rrugën tonë Euro-Atlantike”. Pas takimit kokë më kokë të dy gjeneralët e vazhduan takimin së bashku me delegacionet respek-tive. Në fillim me anë të një përshkrimi të shkurtër u njohën me zhvillimet në Forcat tona të Armatosura, që nga takimi i fundit i bërë në Romë para një viti. Gjatë takimit u shkëmbyen informacion dhe mendime lidhur me sfidat e mjedisit të sotëm të sigurisë

dhe nevojën për të bashkuar e koordinuar përpjekjet për tju përgjigjur atyre. Situata e krijuar në Mesdhe, për shkak të zhvillimeve në Afrikën e Veriut dhe Irak e Siri, si dhe angazhimet e dy Forcave të Armatosura në operacionet e Aleancës (Afganistan, Kosovë), ishin në vëmendje të bashkëbise-duesve.

Në fushën e bashkëpunimit dypalësh të dy bashkëbiseduesit pasi vlerësuan nivelin e arritur, konstatuan se ka hapësirë për rritjen e tij në fushat me interes të për-bashkët, por jo vetëm. Gjeneral Bazo nga ana e tij e siguroi gjeneral Graziano për vijimin e mbështetjes në iniciativa të tilla si Defense Europian Coperation Initiative (DECI) apo Framework Nation Concept dhe ndërkohë i kërkoi homologut që Italia nga ana e saj të asistojë, ndihmojë dhe beshtes FA shqiptare në krijimin e kapaciteteve të

reja apo mbajtjen e atyre ekzistuese.

I pranishëm në këtë ta-kim ishte dhe Sekretari i Përgjithshëm, z. Arian Kra-ja, i cili e informoi gjeneral Gracianon me programet në proces të modernizimit dhe nevojat për mbështetje për krijimin e kapaciteteve të synuara.”Shqipëria ka qenë e gatshme të kontribojë në donacione në interes të kauzave tona të përbash-këta e në këtë kontekst do vlerësonte ndihmën e mbështetjen e Aleatëve, në rastin konkret të Italisë, për modernizimin e Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë”, u shpreh ndër të tjera z. Kraja.

Graziano: “Vendi juaj ka qenë dhe mbetet një aleat i rëndësishëm në rrugën tonë Euro-Atlantike”

Bazo-GraziaNo

Page 13: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 13

Në kuadër të bash-këpunimit dypalësh Shqipëri-Itali, shefi i Shtabit të Përgjith-shëm të FA të Italisë, gjeneral Claudio Gra-

ziano, në ditën e dytë të vizitës në vendin tonë, ishte në batalionin Komando dhe batalionin e Forcave Speciale të Forcës Tokësore. Gjen-eral Graziano u prit nga komandanti i Forcës Tokësore, gjeneral brigade Nazmi Cahani.

Për nder të vizitës së shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura të Italisë, nga ana e efektivave komando dhe atyre të Forcave Speciale, u kryen demon-strime të veprimeve operacionale taktike si goditje objekti, çlirim pengu, veprime në prapavijë të kundërshtarit, alpinizëm, qitje precizoni me armët e këmbësorisë dhe me pushkë snajper etj. Në përfundim të demonstrimeve, gjeneral Graziano falënderoi efektivat komando dhe ata specialë për perfor-mancën e treguar. “…duhet të jeni krenarë për atë që bëni. Sulmet ter-roriste që kanë përfshirë botën këto kohë, kërkojnë që të mbajmë gjith-monë një nivel të lartë trajnimi, ashtu sikurse edhe ju demonstruat sot….” - tha ndër të tjera shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA të Italisë

Më pas aktiviteti vazhdoi me një takimin pune midis, gjeneral Cahanit

Graziano në Batalionin Komando e Forcat SpecialeBashkëpunimi i FA italiane me ato shqiptare jo

vetëm që do të vazhdojë të jetë i pandërprerë, por synohet që të çohet në nivele akoma më të larta.

dhe gjeneral Grazianos. Në këtë takim gjeneral Cahani, bëri një prezantim të Forcës Tokësore duke e njohur shefin e Shtabit të Përgjithshëm të FA italiane me misionin, detyrat dhe angazhimet kryesore të FT si brenda vendit në ndihmë të popullisë civile në rastet e emergjencave, ashtu edhe në misionet paqeruajtëse në kuadër të NATO, ku batalioni Komando dhe ai i Forcave Speciale janë dalluar dhe vlerësuar gjithmonë për rezultate të larta dhe tepër pozitive.

Sipas gjeneral Cahanit, tregues i marrëdhënieve shumë të mira të mira të bashkëpunimit, që ekzistojnë midis dy ushtrive tona anëtarë të Aleancës së Atlantikut të Veriut, është edhe kryerja me sukses e mis-ioneve paqeruajtëse të përbashkëta,

duke iu referuar këtu misionit ISAF, ku forcat tona shërbyen në Komandën Rajonale Perëndimore, në provincën e Heratit, Afganistan, krahpërkrah me ushtarakët italianë. Nga ana e tij shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA të Italisë, gjeneral Claudio Graziano, duke falënderuar gjeneral Cahanin për mikpritjen, vlerësoi shumë nivelin profesional të ushtarakëve shqiptarë. Sipas gjeneral Grazianos ky nivel ka ardhur gjithmonë në rritje dhe në përsosje. Ai siguroi gjeneral Cahanin se bashkëpunimi i FA italiane me ato shqiptare jo vetëm që do të vazhdojë të jetë i pandërprerë, por synohet që të çohet në nivele akoma më të larta. Vizita përfundoi me shkëm-bimin e dhuratave simbolike midis dy gjeneralëve.

Page 14: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 14

Shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FARSH, gjen-eralmajor Jeronim Bazo, zhvilloi më 10 mars, një takim me komandantin e Brigadës Shumëkombëshe

për Evropën Juglindore (SEEBRIG), gjeneral brigade, Numan Yediyıldız.Gjeneral Numan Yediyıldız ndodhet në Shqipëri në kuadër të inspektimit të njësive tona të deklaruara në SEEBRIG të Forcës Tokësore përkatësisht kompania e parë e b2k dhe kompania xheniere e Batalionit të Mbështetjes me Luftim (bml).

Dy bashkëbise-duesit diskutuan mbi zhvillimet më të fundit në fush-ën e Mbrojtjes dhe sfidat që kanë përpara Forcat e Armatosura në ditët e sotme. Shefi i Shtabit të Përgjithshëm, gjeneral Bazo, ritheksoi anga-zhimin ra jonal të Shqipërisë si një dimension i veçantë i bash-këpunimit në in-teres të paqes dhe sigurisë. Zh-villimet në rajon, emergjencat e krijuara për shkak të fluksit të refug-jatëve nga Lindja e Mesme si dhe ak-tet terroriste të para disa javëve në Ankara, janë një sinjal i qartë i nevojës për të thelluar bashkëpunimin.

Nga ana e tij gjeneral Yediyıldız, vlerësoi gatishmërinë e njësive tona të deklaruara si dhe shprehu besimin se vizita e SEEBRIG në Shqipëri, do të shërbejë për hedhjen e hapave të mëtejshëm në forcimin e nevojave të gatishmërisë dhe të kapaciteteve operacionale. Më herët komandanti i Brigadës Shumëkombëshe për Evropën juglindore (SEEBRIG), gjen-eral brigade, Numan Yediyıldız, u prit nga zëvendësministri i Mbrojtjes, z. Petro Koçi.

Gjeneralmajor Bazo pret komandantin e SEEBRIG-ut Yediyıldız N

ë kuadër të “Planit Vjetor të aktiviteteve stërvitore të Shtabit të Komandës së SEE-BRIG (South Eastern Europe Brigade) për

vitin 2016”, një ekip vlerësues prej 9 ushtarakësh i kryesuar nga ko-mandanti i kësaj brigade, gjeneral brigade Numan Yediyıldız, zhvilloi në datën 9 mars 2016, në Forcën Tokësore një vizitë vlerësuese. Qël-limi i këtij aktiviteti, ishte inspektimi i nënreparteve të deklaruara nga FARSH në SEEBRIG, të cilat janë: kompania e parë e b2k dhe kompania xheniere e batalionit të Mbështetjes me Luftim (bml).

Ekipi i ushtarakëve të SEEBRIG, zhvilloi fillimisht një takim pune me komandantin e Forcës Tokësore, gjeneral brigade Nazmi Cahani, ku u informua në lidhje me aktivitetet

Page 15: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 15

Forcën Tokësore do të shërbejë për hedhjen e hapave të mëtejshëm në forcimin e nevojave të gatishmërisë operacionale dhe të kapaciteteve të komandim - kontrollit për operacio-net paqeruajtëse.

Më pas aktiviteti vazhdoi me një vizitë në mjediset e b2k, ku nëpërm-jet një prezantimi nga ana e koman-dantit të k1b2k, ekipi vlerësues i SEEBRIG u njoh me aktivitetet kryesore, trajnimet stërvitjet dhe misionet brenda dhe jashtë vendit, të këtij nënreparti të deklaruar në SEEBRIG.

Pas përfundimit të prezantimit u kalua në diskutime në lidhje me aktivitetin e k1b2k dhe më pas vizita vazhdoi me inspektimin e mjediseve të stërvitjes së k1b2k, si dhe arma-

timin dhe pajisjet moderne në për-dorim nga këto efektiva. Nga ana e k1b2k u krye gjithashtu edhe një demonstrim stërvitor në ter-ren, me tema të ndryshme taktike në operacionet paqeruajtëse.

Ekipi i vlerësim-it të SEEBRIG e mbylli vizitën e tij

me inspektimin e kompanisë xhe-niere të bml edhe ky nënrepart i de-klaruar në SEEBRIG. Edhe në këtë takim, ashtu si edhe në takimin e parë, ekipi i vlerësimit nëpërmjet brifingjeve dhe demonstrimeve në terren u njoh nga afër me stër-vitjen dhe kapacitetet operacionale të kompanisë xheniere të bml.

kryesore të Forcës Tokësore, duke e venë theksin tek përgatitja dhe kapacitetet operacionale të nën-reparteve të deklaruara si pjesë e SEEBRIG.

Duke folur për këto nënreparte, gjeneral Cahani vuri në dukje punën e mirë që po bëhet në drejtim të stër-vitjes dhe pajisjes së këtij efektivi me

armatimin modern, siç është pushka M-4 dhe pistoleta PX-Storm, për të qenë gjithmonë të gatshëm për t’iu përgjigjur sfidave të kohës.

Kryesuesi i ekipit te vlerësimit të SEEBRIG, gjeneral brigade Nu-man Yediyıldız, duke falënderuar për mikpritjen e ngrohtë, shprehu besimin se vizita e SEEBRIG në

ekipi vlerësues SeeBriG vizitë në Forcën Tokësore

Vizita e SEEBRIG në Forcën Tokësore do të shërbejë për hedhjen e hapave të mëte-jshëm në forcimin e nevojave të gatish-mërisë operacionale dhe të kapaciteteve të komandim - kontrol-lit për operacionet paqeruajtëse.

Ekipi i vlerësimit nëpërmjet brifingjeve dhe demonstrimeve në terren u njoh nga afër me stërvitjen dhe kapacitetet operacionale të kompanisë xheniere të bml

Page 16: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 16

Nga 960 aplikantë, 370 të rinj në Forcat e Armatosura

Nisen drejt Shkollës së Trupës në Bunavi 370 të rinjtë fitues të tes-tit fizik, intelektual dhe psikologjik për rekrutimet e reja për ushtarë/detarë aktivë në Forcat e Arma-tosura.

370 të rinjtë u përcollën më 29 mars 2016, nga zëvendësministri i Mbrojtjes z. Petro Koçi dhe shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA gjeneralmajor Jeronim Bazo, në një ceremoni të zhvilluar në sheshin kryesor të garnizonit “Skënderbej”. Duke i uruar për këtë sfidë të re, zëvendësministri Koçi e konsideroi këtë si një moment shumë të rëndësishëm në jetën dhe karrierën e çdo ushtaraku, por edhe për vetë FA. Zëvendësministri Koçi vlerësoi procesin e përzgjedhjes së rekrutëve të rinj, për të cilin shprehu keqardhje përsa i përket femrave pjesëmarrëse.

“Ju jeni pjesë e një procesi ligjor të përcak-tuar mirë. Jemi përpjekur në maksimum për të shmangur subjektivizmin dhe ndërhyrjet në procesin e konkurrimit të aplikantëve që kërkuan të ishin pjesë e FA. Më vjen mirë që

disa prej jush janë me arsim të lartë. Do të doja që të kishim edhe më shumë vajza, jo vetëm 24, por jam i bindur që më shumë do të kemi në raundet e tjera të konkurrimit.” - tha z. Koçi, i cili i vlerësoi fituesit për zgjedhjen e tyre dhe i siguroi ata për një karrierë plot sfida në radhët e FA. “Të jesh ushtarak është një privilegj i madh, duhet ta duash flamurin dhe të japësh edhe jetën për të. Ju do të kontribuoni në struktura të rëndësishme të FA. Jam i bindur se shumë prej jush do të jenë nesër në misione ndërkombëtare në Afganistan apo diku tjetër dhe ku, do të duhet të sakrifikoni.” – tha ai.Shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA falënderoi në veçanti familjarët e aplikantëve të rinj duke u premtuar këtyre të fundit se do t’i vizitonte në Bunavi gjatë kohës së qëndrimit të tyre atje. “Nga dita e sotme, u shpreh gjeneral Bazo, ju jeni bërë pjesë e Forcave të Armatosura. Tashmë ju do të keni përfitimet dhe mundësitë si gjithë personeli i Forcave të Armatosura. Ju do të keni kontratë pune të rregullt dhe të sigurt, shërbim shëndetësor falas për vete dhe familjen. Ju gjithashtu do keni mundësi arsimimi dhe kualifikimi brenda e jashtë vendit pa pagesë, do të përfitoni të gjitha të drejtat e që parashikon Statusi i Ushtarakut të Republikës së Shqipërisë”.

Gjithashtu gjeneral Bazo iu adresoi një falënderim të veçantë dhe prindërve dhe familjeve të rekrutëve të rinj për rritjen me edukatë të fëmijëve të tyre dhe punën bindëse që kanë bërë për t’i bindur ata për këtë ndër-marrje sa të bukur dhe të vështirë. “Nuk ka më mirë se t’i shërbesh vendit nën uniformë, prandaj nderojeni uniformën. Ju premtoj se do ju takoj në Bunavi. Suksese!” ka përfunduar përshëndetjen e tij shefi i Shtabit të Përgjith-shëm të FA, gjeneralmajor Jeronim Bazo. 370 fituesit do t’i nënshtrohen Stërvitjes Individuale Bazë, në Bunavi, e cila zgjat 9 javë. Në fazën e parë të rekrutimeve të reja për ushtarë/detarë aktivë në Forcat e Armatosura u regjistruan 960 aplikantë, prej të cilëve u shpallën fitues 370.

Drejt ShkollëS Së trupëS në Bunavi

Gjeneral-major Jeronim Bazo: “Nga dita e sotme, ju jeni bërë pjesë e Forcave të Armatosura”

Page 17: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 17

e saj në vijimin e transformimit ushtarak, ministrja Kodheli theksoi rëndësinë e edukimit dhe stërvitjes për personelin ushtarak. “Edu-kimi, trajnimi dhe stërvitjet janë fusha me interes të madhe për të ruajtur ndërveprimin. ‘Trident Junc-ture 2015’ ishte një performancë e shkëlqyer e vendosmërisë së aleatëve dhe unë pata një përsh-typje mjaft të mirë nga trupat tanë pjesëmarrës në këtë stërvitje. Ajo stërvitje ishte shembulli më i mirë i vendosmërisë së Shqipërisë për të kontribuar në sigurinë e Aleatëve, dhe në këtë kuptim ne jemi krenarë që kemi deklaruar një kompani në Task Forcën e përbashkët të NATO-s për periudhën 2016-2018”. tha

ministrja Kodheli.Të dy personalitetet u ndalën tek

sfidat e sigurisë me të cilat po për-ballet sot Aleanca në kufijtë jugorë dhe lindore të saj, sidomos me fenomenin e luftëtarëve të huaj. Me këtë rast ministrja Kodheli e njohu gjeneralin me tre yje Graham Stacey edhe me propozimin e Shqipërisë për ngritjen në vendin tonë të një qendre ekselente të NATO për luftëtarët e huaj. Konferenca i nisi punimet më 1 mars dhe i mbylli në datën 3 mars. Në konferencë morën pjesë rreth 350 përfaqësues të vendeve të NATO-s dhe atyre partnere, ku 25 janë gjeneralë të komandave dhe strukturave të ndryshme të NATO-s.

NATO: 25 gjeneralë dhe 300 ushtarakë zbarkojnë në Tiranë

Nën drejtimin e Shefit të Shtabit të Komandës së Aleancës për Trans-formim Air Marshall Graham Stacey, u zh-villua në Tiranë nga

data 1-3 mars 2016, Konferenca e NATO-s “Për sinkronizimin e stër-vitjes”. Konferenca kishte për qëllim diskutimin mbi zhvillimet e fundit përgjatë gjithë spektrit të trajnimit të NATO-s. Mbi 300 ushtarakë nga strukturat komanduese të NATO-s, vendeve anëtare të Aleancës dhe ato partnere diskutuan për zhvil-limet më të fundit në spektrin e edukimit, trajnimit dhe stërvitjes. Gjatë tre ditëve specialistë dhe ekspertë të edukimit dhe stërvitjes kanë shkëmbyer ide dhe mendime dhe ndanë eksperiencat më të mira për të synuar minimizimin e kostove, përmirësimin e bashkëpunimit dhe koordinimit midis të gjithë aktorëve dhe faktorëve të përfshirë në ak-tivitetet e edukimit dhe trajnimit. Në panele të veçanta, komuniteti i trajnuesve të strukturave ko-manduese dhe atyre operacionale të Aleancës, ai i komandantëve të qendrave të trajnimit të partnerëve, planëzuesit dhe planifikuesit të tra-jnimit të Aleancës si dhe komuniteti i trajnimit dhe edukimit individual në Aleancë kanë fokusuar përpjekjet e tyre në atë që është qëllimi kryesor i gjithë Konferencës së sinkronizimit të stërvitjes.

Në këtë kontekst, këtë vit ka një rritje të konsiderueshme të rëndësisë së edukimit, trajnimit dhe stërvitjes, me qëllim avancimin në implementimin e Planit të Gatish-mërisë së NATO-s, nisur nga situata e ndryshuar e sigurisë globale.

Në nisje të punimeve të kësaj konferencë, ministrja e Mbrojtjes znj.Mimi Kodheli priti në një takim shefin e Shtabit të ACT (Komanda e Aleancës për Transformim) gjen-eral me tre yje Graham Stacey. Gjatë këtij takimi, të dy person-alitetet ndanë bindjen se roli i ACT dhe përgjegjësia në përshtatjen dhe transformimin e Aleancës është shumë i rëndësishëm dhe i pazëvendësueshëm.

Duke inkurajuar ACT për rolin

KonferenCa e SinKronizimit të StërvitJeS Së nato-S

Page 18: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 18

Konferenca e NATO për Sinkronizimin dhe Trans-formimin vijoi punimet në ditën e saj të dytë. Kon-ferenca për Sinkronizimin dhe Transformimin është

mbledhja vjetore e specialistëve të edukimit, trajnimit, praktikës dhe vlerësimit nga komandat, vendet anëtare dhe partnere të NATO, in-stitucione partnere dhe trajnimi të NATO, për të diskutuar zhvillimet më të reja përtej spektrit të tra-jnimit të Aleancës. Në ditën e dytë të këtij aktiviteti mori pjesë edhe shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA, gjeneralmajor Jeronim Bazo, i cili përshëndeti pjesëmarrësit në këtë konferencë.

Më pas u zhvillua një konfer-encë për shtyp e komandantit të Komandës së Doktrinës dhe Stërvitjes, gjeneral brigade Dedë Prenga, shefi i Shtabit i Ko-mandës së Aleancës për Trans-formimin (ACT), gjeneral me tre yje i Forcës Ajrore Graham Sta-cey dhe zëvendësshefi i Shtabit ACT i Forcave të Bashkuara të Trajnimit, kundëradmiral Javier Gonzalez - Huix i Forcës Detare spanjolle.

Gjeneral brigade Prenga e konsideroi këtë konferencë si aktivitetin më të rëndësishëm në lidhje më trajnimin dhe edukimin e ushtarakëve. Gjeneral brigade Prenga në emër të FA shqiptare u shpreh se “jemi shumë të privi-legjuar dhe vlerësuar që vendi ynë është mikpritës i një aktiviteti kaq të rëndësishëm.”

Dy ushtarakët e lartë të NATO vlerësuan mikpritjen dhe orga-nizimin e kësaj konference nga vendi ynë. “është kënaqësi dhe gjithashtu privilegj që jemi të gjithë këtu dhe me vend pritës Shqipërinë, e cila ka organizuar ngjarje dhe ngjarje shumë të rëndësishme dhe shumë të suk-sesshme.”- tha gjenerali me tre yje Graham Stacey.

I pyetur për propozimin e ministres së Mbrojtjes znj. Mimi Kodheli për ngritjen e një qendre ekselence të NATO për luftëtarët e huaj në vendin tonë, gjenerali me tre yje Graham Stacey u shpreh i hapur për çdo lloj propozimi. “Sigurisht që ne jemi të hapur për

çfarëdolloj sugjerimi. Por zhvillimi i mëtejshëm i këtyre qendrave të ekselencës dhe ngritja e tyre është një vendimmarrje që i për-ket anës politike të NATO. Pasi të merret ky vendim, cilido qoftë ai, ne do të vazhdojmë bashkëpunimin tonë me Shqipërinë, për ta ndi-

Ne jemi të hapur për çfarëdolloj sugjerimi

Graham Stacey:

Page 19: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 19

hmuar atë në çdo aspekt.”- tha ai. “Dëshiroj të theksoj sesa mirënjohës jemi për mbajtjen e kësaj konference në Shqipëri. Falënderoj Shqipërinë për një organizim kaq të suksesshëm të kësaj konference, e cila është konferenca jonë e gjashtë, por e para që mbahet në Shqipëri.”- tha nga ana e tij kundëradmirali i Forcës Detare spanjolle Javier Gonzalez-Huix.

Formati i Konferencës për Sinkronizimin dhe Transformimin 2016 ishte adaptuar në mënyrë të tillë që të përfshinte më shumë pjesëmarrës me rol kyç në edukim dhe trajnim, me qëllim kryesor arritjen e një sinkronizimi më të mirë. Ky aktivitet ishte projektuar për të bashkuar njerëzit e duhur dhe për të diskutuar mbi çështje lidhur me edukimin, trajnimin, prak-tikën dhe vlerësimin e NATO.

Në konferencën e NATO-s për Sinkronizimin e Stërvitjes, Gjen-eralmajor Jeronim Bazo tha se: “është besimi im i palëkundur se më shumë se kurrë në këtë një çerek shekulli të mileniumit të ri, roli i NATO ka qenë kyç në ruajtjen e lirisë, paqes dhe prosperitetit në hapësirën Euro-Atlantike dhe më gjerë”, u shpreh gjeneral Bazo. “Ndaj, vijoi më tej gjeneral Bazo, kjo konferencë vjen në kohën e duhur për Aleancën për të përshtatur veten për të qenë e aftë të përballet me mjedisin e sigurisë, i cili është bërë më i paparashikue-shëm se kurrë më parë”. Nisur nga numri i pjesë-marrësve në konferencë dhe eksperienca e gjatë e tyre si profesionistë, në uniformë ose jo, gjeneral Bazo e vuri theksin në faktin se produkti i kësaj konference do të jetë pa diskutim ai i pritshmi “janë mbi 6000 vite ek-speriencë e ekspertizë në këtë sallë, e cila, e përdorur mençurish, me siguri që do të bëjë të arrini synimet e konfer-encës”.

Më tej, gjeneral Bazo u ndal dhe në kontributin që Shqipëria ka dhënë për paqen dhe sigurinë në botë edhe kur nuk kishte ekspertizën dhe përvojën e duhur, ajo ka kontribuar për paqen dhe sigurinë në të gjithë botën, nga oborri i shtëpisë së tyre në Ballkan e deri në Irak, Mali, Afganistan përmes pjesëmarrjes në misione. Gjeneral Bazo vlerësoi konferencën e NATO për sinkronizimin e stërvitjes si një mundësi për nevojat tona për të qenë në gjendje të përballemi me sfidat e kohës. “Jam i sigurt se Komanda e Aleancës për Transformimin (ACT) me profesionistët e saj të përkushtuar, burra dhe gra të vendeve të NATO do të vijojë të provojë ashtu si dhe bëri me “Trident Juncture 15”, se është struktura e duhur për transformimin e sistemit të stërvitjes dhe trajnimit të Aleancës dhe të vendeve anëtare e partnerëve të saj. Jemi me fat që jetojmë në vende të lira dhe e çmojmë lirinë, tha në fund të fjalës së tij gjeneral Bazo, por liria nuk është një gjendje natyrale. Për ta mbrojtur atë duhet të qëndrojmë të fortë, me besim dhe të bashkuar si komunitet”.

Gjeneralmajor Bazo: NATO një çerek shekulli në ruajtje të lirisë

Page 20: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 20

Aftësimi në komunikim midis NATO-s dhe publikut

parC Skopje, 14-25 mars 2016

Nga data 14 deri në 25 mars 2016 PARC Skopje (Public Af-fairs Regional Center) (Qendra Rajonale për Marrëdhëniet me Publikun) me qëndër në Shkup-Maqedoni, e mbështetur nga

Ambasada Britanike në Shkup, realizuan Kursin e Parë Bazik për Marrëdhënien me Publikun. 19 pjesëmarrës nga Republika e Shqipërisë, Republika e Bullgarisë, Federata e Bosnjës dhe Hercegovinës, Republika e Moldavisë, Republika e Serbisë, Ukrainës, Ministrisë së Mbrojtjes dhe Forcave të Armatosura të Republikës së Maqedonisë, si dhe nga institucionet shtetërore të Maqedonisë, kanë patur mundësinë që të njihen me Politikën e Marrëdhënieve me Publikun të NATO-s, për të mësuar aftësitë themelore të komunikimit për një komunikim efektiv dhe mbi të gjitha për të marrë një përvojë praktike në marrëdhëniet me median.

Kursi ndërkombëtar gjithashtu për here të pare zgjati afatin kohor të kursit

nga një në dyjavë, duke zgjeruar më tej trajnimin praktit të personelit nga vendet partnere dhe aleate të NATO-s, që punojnë në përvojën praktike dhe kanë të bëjnë me median. Në javën e pare të kursit, leksionet u përqëndruan në përmirësimin e aftësive të komunikimit, shkrimin e njoftimeve për shtyp, transmetimin e mesazhit kryesor publikut dhe metodat e negociimit dhe ndërmjetësimit. Java e dytë e kursit pati më tepër praktikë, ku pjesëmarrësit ndaheshin në grupe për kryerjen e ushtrimeve praktike, me skenarë të caktuar për çdo ushtrim, si dhënia e njëi nterviste për shtyp, dhënia e një conference për shtyp, dhënia e një interviste telefonike në rolin e oficerit të çështjeve me publikun. Dita e parafundit u mbyll me një ushtrim tepër të vlefshëm që ishte puna në një Qendër Informative për Marrëdhëniet me Publikun. Kurse dita e fundit e kursit, nisi me intervistën finale individuale dhe përfundoi me ceremoninë e diplomimit.

eni Hotaj

Morën pjesë Shqipëria, Bullgaria, Bosnjë-Hercegovina, Moldavia, Serbia, Ukraina, Maqedonia, etj.

Page 21: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 21

71 vjet-Shkolla Ushtarake “Skënderbej”

Mësuesit dhe nxënësit e Shkollës së Mesme Ushtar-ake “Skënderbej” përkujtuan më 29 mars, 71-vjetorin e krijimit të saj. Në aktivite-tin e zhvilluar në mjediset

e Muzeut Historik Kombëtar morën pjesë zëvendësministri i Mbrojtjes z. Petro Koçi, si dhe ish-nxënës të kësaj shkolle, të njohur tashmë në jetën publike. Historia 71-vjeçare e kësaj shkolle dhe e brezave që studiuan aty është pasqyruar në një libër të shkruar nga dy “skënderbegas”, i cili u promovua pikërisht ne kete pervjetor. Libri “Skënder-begasit ndër vite” është i autorëve Kujtim Boriçi dhe Maksim Fejzullau.

Në këtë aktivitet perkujtimoro-promo-vues ishin edhe ish-Presidenti i Republikës Alfred Moisiu (ish-Skënderbegas), deputeti Anastas Angjeli (ish-Skënderbegas), Haxhi Baba Edmond Brahimaj, Kryegjyshi Botëror i Bektashizmit (ish-Skënderbegas), ish-Skënderbegas që kanë shërbyer në armë dhe shërbime të ndryshem për mëse 30 vjet, ish-oficerë që kishin mbaruar Shkollën e Bashkuar, etj Fjalën e hapjes e mba-jti Kryetari i shoqatës “Skëndebegasit”, Dr.Mikato Shakohoxha. Ai bëri një historik të shkurtër të kësaj shkolle të lavdishme. Në fjalën e tij ish-Presidenti Moisiu thek-

soi rolin e kësaj shkolle dhe kuadrot që ka nxjerrë kjo shkollë lavdiplotë në momentet më historike të shtetit shqiptar. Në fjalën e tij, zëvendësministri Koçi përshëndeti të pranishmit dhe falënderoi autorët e librit, të cilin ai e konsideroi si një dokument të rëndë-sishëm për historinë e kësaj shkolle. “Libri zë një vend të veçantë në historinë e Forcave të Armatosura. Çdo skënderbegas është krenar për këtë shkollë, e cila nuk ka formuar vetëm ushtarakë, por ka prodhuar gjithashtu edhe elitë intelektuale dhe qytetare. Ka kontribuar në shkencë, diplomaci, politikë, kulturë, sport, arsim etj. Përulje me respekt për kontributin që kjo shkollë ka dhënë në edukimin e breza-ve”, tha zëvendësministri Koçi, i cili vlerësoi veprimtarinë e shoqatës “Skënderbegasit”, si dhe i siguroi anëtarët e saj, për vijimin e bashkëpunimit të ngushtë mes kësaj shoqate dhe Ministrisë së Mbrojtjes.Me rastin e 71-vjetorit të Shkollës së Mesme Ushtarake “Skënderbej”, ministrja e Mbrojtjes znj. Mimi Kodheli ka akorduar për 103, nga ish-nxënësit e kësaj shkolle, certifikata falën-derimi për “kontributin e dhënë në Forcat e Armatosura duke u bërë shembull frymëzimi për brezat pasardhës në vite.” Më 28 mars 1945 në Tiranë u hap “Shkolla e Pionierëve të Luftës”, ku nxënësit e parë ishin 200 par-tizanë të vegjël midis tyre edhe 7 vajza.

Më 28 mars 1945 në Tiranë u hap “Shkolla e Pionierëve të Luftës”, ku nxënësit e parë ishin 200 partizanë të vegjël midis tyre edhe 7 vajza.

KODHELI FIRMOS 103 ÇERTIFIKATA PëR ISH-NXëNëSIT E SHKOLLëS Së PARë USHTARAKE

Page 22: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 22

Ditë çertifikimi në shkollën e trupës

Mbyllet me sukses kursi i Stër-vitjes Individuale të Avancuar (SIA), kurs ky i cili u frekue-ntua nga rreth 300 ushtar profesionist, 150 prej tyre në Shkollën e Trupës Bunavi

dhe pjesa tjetër në Qendrat Stërvitore sipas specialiteteve përkatëse. Në ceremoninë e certifikimit ishte i pranishëm Komandanti i Komandës Doktrinës dhe Stërvitjes Gjeneral Brigade Dedë Prenga dhe personeli i Shkollës së Trupës. Fjalën përshëndetëse për efektivat dhe të ftuarit e mbajti Komandanti i Shkollës së Trupës Kolonel David Rroku. Në fjalimin e tij Kolonel Rroku theksoi se është kënaqësi e veçantë për mua që në këtë ditë certifikimi t’Ju përshëndesë të gjithëve me rastin e përfun-dimit me sukses kursin e Stërvitjes Individuale të Avancuar. Kjo ceremoni ju dedikohet Juve që për 10 javë, demonstruat zellin, sakrificat, dinjitetin, durimin, motivimin, bashkëpunimin e përkushtimin, për të realizuar objektivat e programit të Stërvitjes Individuale të Avancuar. Ju ja dolët me sukses, që përmes stërvitjes

Njohuritë e fituara këtu në Bunavi, rregullin, disi-plinën, punën me teste dhe standarde duhet ti vini në zbatim në repartet e Forcave të Armato-sura ku ju shërbeni.

intensive, me orar dhe jashtë orarit, ditën dhe natën, në kohë të mirë dhe në kushte të këqija të motit dhe terrenit, të realizoni standardet e kërkuara për të merituar me dinjitet certi-fikatën e Stërvitjes Individuale të Avancuar. Me këtë rast, ju përshëndes për arritjet Tuaja në këtë kurs, ju urojë suksese në detyrat tuaja funksionale dhe ju inkurajoj për të vijuar kar-rierën ushtarake në Forcat e Armatosura.

Komandanti i Shkollës së Trupës falënderoi Oficerët e Nënoficerët e stërvitjes, sesot është dita e krenarisë për atë çka kemi arritur gjatë këtyre 10 javëve, pasi nëpërmjet punës Tuaj i kemi siguruar Forcave të Armatosura një kontingjent më cilësor, më të aftë e special-istë, për të shërbyer në fushë betejë. Kolonel Rroku falënderoi Komandantin e KDS-së për pjesëmarrjen në këtë ceremoni, dhe e garantoi se Shkolla e Trupës do të vijojë të realizojë me sukses të gjitha detyrimet në interes perfek-sionimit të mëtejshëm të Stërvitjes Individuale dhe standardizimit të procesit të arsimim-stërvitjes në qendrat stërvitore të strukturave ushtarake të Forcave të Armatosura.

Në fjalën e Tij komandanti KDS-së Gjeneral Brigade Dedë Prenga, falënderoi për profesionalizmin dhe punën e bërë nga oficerët dhe nëno-ficerët e Shkollës së Trupës të cilët i stërvitën këta ushtarë profesionistë. Në fund të fjalimit të tij ai theksoi për ushtarët profesionistë që përfunduan kursin SIA, se njohuritë e fituara këtu në Bunavi, rregullin, disiplinën, punën me teste dhe standarde duhet ti vini në zbatim në repartet e Forcave të Ar-matosura ku ju shërbeni. Në përfundim të ceremonisë për ushtarët profesion-istë të cilët gjatë kursit janë dalluar për arritje të larta në disiplinë, në stërvitje si dhe në jetën e përditshme në repart, u ndanë certifikata.

Shkolla e trupëS Bunavi

Page 23: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 23

Më datë 21 mars 2016, në garni-zonin e Zall-Herrit u organizua cer-emonia me rastin e fillimit të Stër-

vitjes së përbashkët “JCET-2016” me Forcat Speciale Shqiptare, Forcat Speciale Amerikane dhe Komisariatin Special të MPB “RE-NEA”. Qëllimi i kësaj stervitje ishte kompaktesimi dhe ndervepruesh-meria midis forcave speciale te strukturave te ndrysheme kom-betare dhe nderkombetare, si kunderpergjigje edhe ndaj sulmeve te fundit te ISIS ne Bruksel, me daten 22 mars. Në këtë ceremoni morën pjesë Shefi i Degës G3 i Forcës Tokësore, Kolonel Riza Zaja, JCET CDR Navy, LT Todd Carlson, Komisar Sokol Pocari shef Komis-ariatit Special të MPB “RENEA”, N/

Kolonel Ekland Dauti Komandant i bFS, i cili mbajti fjalën e hapjes së ceremonisë të fillimit të kësaj stër-vitje. Në Stërvitjen “JCET-2016” morën pjesë gjithsej 63 veta, nga këto 20 veta nga bFS, 17 veta nga FS Amerikane si dhe 26 veta nga reparti elitë i MPB “RENEA .

Objektivat dhe fokusi kryesorë ishin: Përditesimi i teknikave të qitjes dhe i veprimeve taktike në

luftimin në distanca të afërta CQB, tipike keto ne luften kunder terror-izmit; veprimet taktike të njësive të vogla (Small Unit Tactics); planizim Operacionesh (MDMP); stërvitje në ambjente reale (aeroporte, porte, qendra tregtare, institu-cione shtetërore apo publike) të cilat mund të jenë në të ardhmen “objektiv” i mundshëm i sulmeve të ndryshme terroriste; improviz-imi dhe koordinimi real me njësi operacionale, apo komanduese si komandë eprore apo drejtuese të operacioneve ne terren. Në mënyrë që kjo ti shërbejë standartizimit apo përmirësimit të veprimeve dhe koordinimeve kundër terroriste në të ardhmen. Stërvitja u zhvillua nga data 21 mars 2016 deri me datë 5 prill 2016 në ambientet stërvitore të bFS në Zall Herr, si dhe në ishullin e Sazanit.

Fillon stërvitja trepalëshe “JCET 2016”Stërvitja u zhvillua nga data 21 mars deri 5 prill 2016

në ambientet në Zall Herr dhe ishullin e Sazanit

ForCa tokëSore

Në Stërvitjen “JCET-2016” morën pjesë gjithsej 63 veta, nga këto 20 veta nga bFS, 17 veta nga FS Amerikane si dhe 26 veta nga reparti elitë i MPB “RENEA .

Page 24: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 24

Marrin pjesë edhe përfaqësues nga Forcat Detare, Policia e Shtetit dhe Forca e Sigurisë së Kosovës

Gjeneralmajor Jeronim Bazo, më date 31 mars 2016 inspektoi përmbylljen e

stërvitjes kompaktësuese, me fushim 48 orësh të kKompanisë së Parë të Batalionit të Dytë të kKëmbësorisë së Forcës Tokë-sore, i cila u zhvillua në rajonin e Fekenit, Tiranë. Gjeneral Bazo vlerësoi performacën e efektivit të kësaj kompanie, si një ndër kompanitë më të mira të Forcave të Armatosura. Kompania e I e Këmbësorisë përfaqësoi FARSH edhe në stërvitjen “Trident Juncture 2015”, ku së bashku me efektivët e vendeve të tjera të NATO, tregoi një profesionalizëm të lartë në rajonin stërvitor të Sardenjës, Itali. Po kjo kompani është deklaruar në NATO në kuadër të

FT, nënrepart i gatshëm “Standby”

Komanda Mbështetëse: Starton kursi EOD Niveli I-rë

masave të gatishmërisë dhe është nënrepart i gatshëm “Standby”. Repartet e Forcave Tokësore vijojnë stërvitjet në vendbazimet e tyre të përhershme në bazë të kalen-darit vjetor stërvitor dhe disa prej nënreparteve të kësaj force kanë marrë dhe do të vijojnë të përfaqësojnë FARSH në stërvitjet e ndryshme shumëkombëshe në kuadër të NATO dhe bashkëpunimit dypalësh.

Më datën 16.03.2016 në mjediset e Qendrës Stërvitore të Komandës

Mbështetëse u zhvillua ceremonia e fillimit të kursit EOD, Niveli I-rë si dhe kursi për Lejë Drejtimi për automjetet ushtarake. Komandanti i Komandës Mbështetëse Kolonel Fatmir Lokaj në mesazhin e dërguar nëpërmjet Kolonel Shkëlqim Çela theksoi se “Kursi EOD Niveli I-rë, As-gjësimi i Municioneve me Eksploziv, është kurs funksional nëpërmjet të cilit realizohet formimi profesional i ushtarakëve të FA-së në shërbimin AME, duke i përgatitur pjesëmar-rësit në rolin e Operatorit EOD Niveli I-rë dhe Nd/Operatorit Operatorit EOD Niveli II-të në operacionet AME, për zgjidhjen e detyrave të ndryshme AME brenda dhe jashtë vendit në op-

eracione luftarake dhe jo luftarake”. Në këtë kurs krahas efektivëve të forcave xheniere të KM marrin pjese

dhe palombarë te Forcave Detare ka pjesëmarrës nga Policia e Shtetit dhe Forcat e Sigurisë së Kosovës.

Page 25: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 25

Akademia e FA-së marrëveshje me Universitetin e Tiranës

Idlir Peçi, zëvendësministri

i ri i Mbrojtjes

Akademia e Forcave të Armato-sura dhe Universiteti i Tiranës nënshkruan një marrëveshje

me qëllim vendosjen e një kuadri in-stitucional bashkëpunimi në fushën e arsimit të lartë dhe kërkimit shken-cor. Në ceremoninë e nënshkrimit të marrëveshjes zhvilluar në ambientet e Rektoratit të Universitetit të Ti-ranës, ishte e pranishme edhe min-istrja e Mbrojtjes znj. Mimi Kodheli, e cila vlerësoi maksimalisht arritjen e kësaj marrëveshjeje. “Nxënia dhe mësimi, arsimimi, edukimi, shkollimi, duhet të jetë ashtu siç është për çdo komb, shpëtimi i kombit shq-iptar, pa të cilin ne nuk mund dhe nuk duhet të shkojmë asgjëkundi.

Sot të qenit një ushtri profe-sioniste, e kërkon në mënyrë të detyrueshme rritjen e nivelit të arsimimit të Forcave tona të Arma-tosura. Mundësitë për shkollim që i jepen njerëzve në uniformë për të studiuar në akademitë më të mira ushtarake mbarëbotërore, nuk i heq asgjë nevojës për të bashkëpunuar me Universitetin e Tiranës, sidomos kur flitet për studime më të thella,

Zëvendësministri i ri i Mbrojtjes z. Idlir Peçi ka marrë më 7 mars 2016 detyrën pas pr-

ezantimit të tij nga ministrja znj. Mimi Kodheli. Në ceremoninë e zh-villuar në mjediset e Ministrisë së Mbrojtjes, merrnin pjesë gjithashtu zëvendësministri tjetër i Mbrojtjes z. Petro Koçi, shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA-ve, gjeneralma-jor Jeronim Bazo ,si dhe drejtorët e Ministrisë së Mbrojtjes dhe Shtabit të Përgjithshëm. Pasi e prezantoi me drejtorët e MM dhe

më të avancuara siç është rasti i studimeve në master dhe doktora-turë. Sot ushtria shqiptare është një ushtri disa herë më e vogël se në të shkuarën dhe kjo e bën më të nevojshëm specializimin dhe marrjen e disa njohurive shumë specifike, gjë që rrit kostot e MM dhe të Akade-misë në mënyrë të veçantë. Ky bash-këpunim do të mund të lehtësonte këtë barrë financiare që akademia jonë ka sot. Në këtë mënyrë ne do të çlirojmë disa procedura të cilat kishin mbetur ngërç për shkak të pa-mundësisë që këto doktoratura apo

FA, ministrja Kodheli mbajti një fjalë përshëndetëse, në të cilën e uroi z. Peçi për detyrën e re. “Nga sot Ministria e Mbrojtjes ka një vlerë të shtuar. Një profesionist i mrekul-lueshem iu bashkua radhëve tona. Idlir Peçi është zëvendësministri i ri i Mbrojtjes, i cili bashkë me Petro Koçin do të jenë ndër bashkëpunë-torët e mi më të ngushtë. Suksese Idlir, na priftë e mbara!”, shkruante ministrja. Me këtë rast z. Peçi e uruan edhe zëvendësministri z. Petro Koçi e shefi i Shtabit të FA

mastera, të mund të përfundoheshin pranë akademisë”, tha me këtë rast ministrja Kodheli.

Marrëveshja u nënshkrua nga rektori i Akademisë së Forcave të Armatosura kolonel Ruzhdi Kuçi dhe rektori i Universitetit të Tira-nës z.Dhori Kule, të cilët theksuan përfitimet reciproke të dy institucio-neve të Arsimit të Lartë, që rrjedhin nga vendosja dhe zhvillimi i marrëd-hënieve dhe bashkëpunimit.

Marrëveshja e nënshkruar para-shikon ndër të tjera, shkëmbim të personelit akademik për mësim-dhënie në lëndët e modulet me interes te përbashkët, kualifikim të personelit akademik, nëpërmjet or-ganizimit të seminareve, workshop-eve, konferencave shkencore, ud-hëheqjeve shkencore, organizimin e programeve te përbashkëta, trans-ferimin e studimeve dhe programeve sipas nevojave dhe interesit të për-bashkët, bashkëpunimin për botime të përbashkëta akademike dhe peri-odike, shfrytëzimin e bibliotekave nga personeli akademik dhe studentët e dy institucioneve, etj.

gjeneralmajor Jeronim Bazo. Që prej 22 nëntorit të vitit 2013, z.Idlir Peçi ka mbajtur detyrën e zëvendësminis-trit të Drejtësisë për tu emëruar më 2 mars 2016 si zëvendësministër i Mbrojtjes. Ai ka lindur në Sarandë më 28 Gusht 1975. Ka mbaruar studimet dhe është diplomuar jurist pranë Universitetit “Aristotelos” të Greqisë, ka kryer studimet “Mas-ter” dhe Doktoraturën në Univer-sitetin e Groningenit, Holandë. Ai ka qënë pedagog në Universitetin e Utrecht-it, Holandë.

Page 26: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 26

Qeveria me date, datë 17.2.2016, me vendimin nr.113 ka miratuar vendimin lidhur me përcaktimin e ngjyrave dhe shënjave dalluese të mjeteve levizëse të Policisë Ushtarake në Forcat e Armatosura

të Republikës së Shqipërisë. Kjo është bërë në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës dhe të nenit 15, të ligjit nr.13/2015, “Për Policinë Ush-tarake në Forcat e Armatosura të Republikës së Shqipërisë”.Vendimi i qeverisë është marrë me propozimin e ministrit të Mbrojtjes. Kështu sipas vendimin te qeverise: Policia Ushtarake në ushtrimin e funksioneve të saj përdor mjetet lëvizëse tokësore operacionale dhe mjete lëvizëse të tjera.

Ngjyrat e mjeteve të Policisë Ushtarake janë si më poshtë vijon: ngjyra e mjeteve operacionale është kamuflazh, sipas aneksit përkatës që shoqëron vendimin në fjalë, ngjyra e mjeteve të tjera është e zezë, sipas aneksit shoqerues dhe është pjesë përbërëse e tij. Shenjat dal-luese të mjeteve të Policisë Ushtarake janë stema, mbishkrimi, pajisjet sinjalizuese, ndriçuese e zanore, si më poshtë vijon: stema e Policisë Ushtarake, me specifikimet teknike sipas aneksit perkates që i bash-këlidhet këtij vendimi dhe është pjesë përbërëse e tij. Stema vendoset në mënyrë të dukshme në dy faqet anësore të mjetit.

Mbishkrimi “POLICIA USHTARAKE”, me specifikimet teknike sipas aneksit që i bashkëlidhet këtij vendimi dhe është pjesëpërbërëse e tij. Mbishkrimi vendoset në mënyrë të dukshme në dy faqet anësore të mjetit.Pajisjet sinjalizuese, ndriçuese e zanore (sirena), me specifikimet teknike sipas aneksit, që i bashkëlidhet këtij vendimi dhe është pjesë përbërëse e tij.Pajisjet sinjalizuese, ndriçuese e zanore, (sirena) vendosen në mënyrë të dukshme në pjesën e sipërme të mjetit. Meqë vendimi ka hyre në fuqi sepse është botuar në fletoren zyrtare, atëherë i mbetet Ministris së Mbrojtjes të realizojë zbatimin e tij.

Qeveria: Policia Ushtarake, shënjat për mjetet levizëse

Qeveria: Veshmathja, një herë në vit, 1/2 e pagës mujoreCilat janë kriteret e përfitimit të

veshmathjeve civile për punon-jësit e Policisë Ushtarake të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërise? Lidhur me këtë Ministria e Mbrojtjes ka bërë propozimin dhe qeveria me nr.9 datë 11.1.2016, ka miratuar kriteret përkatëse mbështetur në nenin 100 të Kush-tetutës dhe të pikës 3, të nenit 41, të ligjit nr.13/2015, “Për Policinë Ushtarake në Forcat e Armatosura të Republikës së Shqipërisë” vendim i cili ka hyrë në fuqi pasi është botuar në Fletoren Zyrtare. Sipas vendimit të qeverisë të muajit janar të këtij viti, i cili ka hyrë në fuqi, pasi është botuar më 19 janar 2016 në Fletore Zyrtare, punonjësi i Policisë Ush-tarake trajtohet me veshmbathje civile në vlerë leku, një herë në vit, në masën e gjysmës së pagës mu-jore. Kriteret që duhet të plotësojë punonjësi për përfitimin janë: të ketë jo më pak se një vit pune në Policinë Ushtarake; të jetë ushtarak aktiv i Forcave të Armatosura.Trajtimi financiar jepet në muajin e parë të plotësimit të një viti nga trajtimi i mëparshëm. Referencë për trajtimin financiar merret paga që përfituesi ka në momentin e lindjes të së drejtës së përfitimit. Efektet financiare, që rrjedhin nga zbatimi i këtij vendimi, përballohen nga buxheti i miratuar për Ministrinë e Mbrojtjes.

Page 27: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 27

Dorëzohet i pastruar Gërdeci 8 vjet pas tragjedisë

Ministria e Mbrojtjes dhe Forcat e Armatosura kanë përfun-duar pastrimin e mbi 386 mijë

metra katrorë sipërfaqe të fshatrave Gërdec, Marqinet 1 dhe 2 dhe Vorës. E gjithë kjo sipërfaqe më 15 mars 2016, nga ministrja e Mbrojtjes znj. Mimi Kodheli, i është dorëzuar e pastruar pushtetit vendor, kreut të Bashkise Vorë z.Fiqiri, 8 vjet pas tragjedisë së Gërdecit, ku humbën jetën 26 njerëz dhe mbi 300 të tjerë mbetën të pla-gosur.

Në fjalën e saj ministrja Kodheli e konsideroi vendin e shpërthimit si “fab-rika e vdekjes” dhe humbjen e jetëve njerëzore si një tragjedi përtej çdo imagjinate. “Përmasat e tragjedisë ishin përtej çdo imagjinate njerëzore. Babëzia e një tufe njerëzish të veshur me pushtetin e kohës, vrau, grabiti dhe i shpëtoi drejtësisë. Në atë mesditë të ngrohtë të 15 marsit 2008, humbën jetën fëmijë, gra e burra të pafajshëm. Por u vra dhe shpresa për një sistem gjyqësor që jep drejtësi.” – tha minis-trja Kodheli.

Duke folur për procesin e terri-torit të kontaminuar nga municionet dhe mbetjet e rrezikshme, ministrja Kodheli përmendi vendosmërinë e MM dhe FA në këtë proces, pa harruar mbështetjen e aleatëve e partnerëve ndërkombëtarë. “Forcat e Armatosura kanë përfunduar pastrimin e të gjithë zonës së kontaminuar nga municionet ushtarake. Ky proces është certifikuar plotësisht për të gjithë hapësirën në të cilën gjendemi. Ministria e Mbrojtjes sot po ia dorëzon këtë hapësirë të pastruar, përfaqësuesve të push-tetit vendor. Ministria e Mbrojtjes, e mbështetur pa rezerva nga aleatët e partnerët ndërkombëtarë, ka ndër-marrë një reformë të qartë konso-lidimi, duke reduktuar maksimalisht depot e magazinimit të municionit, duke shkatërruar një sasi të konsid-erueshme të rezervave të municionit si dhe duke pastruar hot spot-et ekz-istuese me municione të paplasura. Në gjithë këtë përpjekje për shndërrimin e Shqipërisë në një vend sa më të sigurt, ne jemi ndihmuar maksimalisht nga një numër i konsiderueshëm shtetesh aleate e partnere dhe shumë organi-zata ndërkombëtare. Falë ndihmës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Gjermanisë, Danimarkës, Suedisë e Kosovës, që me fonde e personel kanë asistuar në projektet e pastrimit, ne sot ecim mbi një tokë më të sigurt. Falë mbështetjes së OKB, BE dhe OSBE ne sot kemi një Shqipëri më të sigurt.” – tha znj. Kodheli, e cila falën-deroi gjithashtu ushtarakët shqiptarë për kontributin dhe profesionalizmin e treguar në këtë proces, duke i cilësuar ata si “bijtë më të denjë të vendit.”

Duke iu referuar shkakut të tragje-disë së Gërdecit ministrja Kodheli shprehu angazhimin e saj personal “për

të pastruar Forcat tona të Armato-sura nga gjithë hijet e korrupsionit, trafiqeve dhe keqpërdorimit.”

Në fillim të muajit shkurt të këtij viti, Ministria e Mbrojtjes dhe FA mbollën 1000 rrënjë ullinj në Gërdec, në kuadër të pastrimit të kësaj zone nga municionet dhe në kuadër të masave që qeveria shqiptare po ndërmerr krahas moratoriumit 10 - vjeçar për ndalimin e shfrytëzimit të pyjeve. Në fjalën e saj, minis-trja Kodheli e konsideroi vendin e

shpërthimit si “fabrika e vdekjes” dhe humbjen e jetëve njerëzore si një tragjedi përtej çdo imagjinate. “Përmasat e tragjedisë ishin përtej çdo imagjinate njerëzore. Babëzia e një tufe njerëzish të veshur me pushtetin e kohës, vrau, grabiti dhe i shpëtoi drejtësisë. Në atë mesditë të ngrohtë të 15 marsit 2008, humbën jetën fëmijë, gra e burra të pafajshëm. Por u vra dhe shpresa për një sistem gjyqësor që jep drejtësi“, tha ministrja Kodheli.

Kontribuan: SHBA, Gjermania, Danimarka, Suedia e Kosova

Turqia: 2.500.000 lira turke për modernizimin e FA-së

Komisioni Parlamentar i Ekonomisë dhe Financave miratoi më 7 mars 2016 marrëveshjen e bashkëpunimit financiar ushtarak, ndërmjet qeverisë

shqiptare dhe asaj turke e cila do të shërbejë për modernizimin e Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë. Marrëveshja e bashkëpunimit financiar ushtarak ka si qëllim dhurimin e një shume në dollarë amerikanë, ekuivalente me 2 500 000 (dy milionë e pesëqind mijë) lira turke, Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë. “Marrëveshja e bashkëpunimit ushtarak financiar përcakton që shuma e vënë në dispozicion nga qeveria e Republikës së Turqisë do të përdoret për blerjen e pajisjeve dhe të materialeve nga kompani turke që operon në industrinë ushtarake (me të njëjtat kushte cilësore dhe lehtësime financiare që prokurojnë edhe Forcat e Armatosura të Republikës së Turqisë), bazuar në nevojat dhe kërkesat e Forcave të Ar-matosura të Republikës së Shqipërisë”, tha zëvendësministri i Mbrojtjes, Petro Koçi para deputetëve. Kjo marrëveshje është miratuar me date 9 mars edhe nga Komisioni Parlamentar për Politikën e Jashtme. Marrëveshja dhe protokolli do të qëndrojnë në fuqi për 5 (pesë) vjet, deri në përdorimin e plotë të ndihmës financiare nga Këshilli i Ministrave i Republikës së Shqipërisë.

Page 28: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 28

NGA eKSODi i MArSiT 1991

25 vjet më parë, mijëra banorë të Durrësit dhe mbarë vendit “push-tuan” anijet tregëtare dhe pesh-katore të bregëzuara në Portin e Durrësit e radë dhe u nisën drejt brigjeve italiane, duke shënuar një

nga eksodet më të mëdha në historinë e pop-ullit shqiptar. Ishte një eksod biblik që pasoi dyndjen drejt ambasadave në gusht 1990 dhe vazhdoi me eksodin e Gushtit 1991. Në historinë mijëra vjeçare midis dy brigjeve, kjo ishte dyndja e katërt e madhe.

Mijëra shqiptarë në emër të një jetë më të mirë, në emër të lirisë, në ato ditë të ftohta të marsit 1991, mes plumbave, terrorit e sakrificave pafund zbarkuan në brigjet Ape-nine. Ky ishte migrimi më i madh i shqiptaërve dhe grushti i fundit që ju dha diktaturës. Pavarësisht se kanë kaluar 25 vjet nga ato ditë tragjike, shqiptarët ruajnë në memorie

episode pa fund të atyre ditëve, pasi në eksodin e marsit 1991, shumica e shqiptarëve kishin nga një familjar, të afërm, nga një mik ose shok, nga një copë dhimbje e loti… I kam përjetuar me ankth, shqetësim e shpresë njëherësh këto ditë, pasi më ikën disa të afërm me këto anije, por dhe disa ushtarë të repartit që komandoja, për të cilët duhet të jepja llogari para organizatës së partisë që ishte në grahmat e fundit.

Ne ushtarakët bashkë me detarët shqiptarë ishim të stresuar e terrorizuar, mbase më shumë se shtresat e tjera të popullsisë, pasi në momente kritike jemi keqpërdorur nga politika e shteti shqiptar. Në një ambient të pasigurt e plot peripeci, ishim të dyzuar në mendime, aq sa mendimi për të ikur me të tjerët, na sho-qëronte në çdo çast. Gjithsesi familjet durrsake, detarët, ushtarakët, njerzit e rendit, zyrtarët e institucioneve të ndryshme që vepronin në Durrës, arritën me gjakftohtësi e qetësi ta menaxhonin këtë situatë të pazakontë….pamjet apoliptike të atyre ditëve jetojnë në memorien e çdo bashkëkohësi e qyetari durrsak. Ja si i përshkruan një qytetar durrsak, dëshmimtar okular, pjesë e eksodit, ato ditë marsi… “Shoh përreth…jemi mijëra që drejtohemi për tek porti. Të gjithë nxitojmë. Nëse dje ishte ëndërr, sot është realitet. Dje ishin dhjetra, sot janë mijëra. Rruga flet, thërret, fishkëllen, por si përgjigje dëgjohen breshëritë e automatikëve. Shkëndija e një nate më parë është kthyer në flakë. Nata e mëparëshme ishte e mbarsur me pasiguri, ndërsa sot shprehet vendosmëri për tu larguar, krahas dëshirës për mbijetesë… anija-njeri flet të vetmen fjalë “liri’.

Një nocion shumë kompleks. Një fjalë që nuk mund të zvëndësohet me asnjë sinonim, por që në këtë rast zvëndësohet me fjalën largim, liri!-fjalë që ishte fshehur në qënien e gjallë, në atë pjesë të globit që mban emrin e shqiponjës…I drejtohemi anijes “Lirija”…I afrohemi cimës dhe fillojmë të kacaviremi. Me

25 vJeT

“Respekt për detarët shqiptarë, për ushtarakët dhe forcat e rendit që nuk lejuan incidente të rënda me hum-bje jete në këtë eksod unikal për nga përma-sat dhe mjetet e përdorura..”

SHEFQET KËRCELLI

DreJT SHpreSëS

Page 29: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 29

tu futur në anije, kapemi pas dore që të mos biem në det. Kici (pjesa fundore e anijes) ishte tejmbushur, aq sa nuk mund të hidhje një hap. Djem të ulur, familje të tëra, grupe njerzish që qëndrojnë në këmbë. Fëmijë të frikësuar që fshihen pas prindërve apo të afërmëve. Dikush kërkon dikë dhe të gjithë flasin me zë të lartë. S’dëgjoj asnjë dhe asgjë…salla e mashinës është mbushur me djem që thërisnin:-Vriteni qenin! O derr! Do të të varim këtu, po se ndeze motorin! Të gjithë në sallën e mashinës thërasin e kërcënojnë, por askush nuk kupton nga motori…Kemi frikë mos përplasemi me ka-latën e portit. Një shoku im erdhi nga anija “Skënderbeu”. Kam erdhur me not, më tha me gjysëm zëri. Nuk kam ngrënë që mbrëmë..pashë disa djem që hanin sheqer, miell e makarona. Kthej kokën nga porti, shoh qytetin tim, duart e ngritura të nënës e motrës, dhe portin që po e le, portin e lotëve…lëndina e lotëve tani është porti i lotëve?! Me qindra nëna, motra e gra, me sy të përlotur shohin perëndimin… Qëndrojmë të mbështetur tek dera e kabinës. Nuk flasim. Grupi i djemve në kabinë flet me zë të lartë për vendin ku duhet të drejtohemi me anije.

Përmendin emra të porteve të ndryshme italiane. Njëri prej tyre propozon Spanjën, një tjetër Francën…dikush Italinë e Jugut…Anija nuk ka aparaturat e lundrimit në rregull…Gjithsesi anija-njeri lëviz drejt horizontit derisa bëhet një pikë e zezë. Shpesh pyesja veten, nëse në Durrës ka ngelur njeri..Më kujto-hej thënia e një durrsaku të vjetër që shpesh përsëriste: po të ngrinte deti, gjithë durrsakët do iknin në Itali me karrige duke shtyrë njëri-tjetrin!...Aventura jonë zgjati 16 orë, duke lundruar pa asnjë aparat drejtimi.

I ngjante një anije në errësirë drejt mbytjes…Por mbas këtyre peripecive, dritat e Brindizit, u shfaqën befas pak e nga pak, duke mbushur hapësirën e radës. Af-rohemi...thuajse e njëjta pamje tronditëse. Gardhi me karabinierë, ambulanca, thirrje e britma që nuk pushojnë..Njerzit zbresin nga cimat e anijes. Pasiguria dhe frika i bën të mendojnë se nuk do zbresin në tokë

dhe se anija do të niset me ta në bord. Madje nga nxitimi dikush bie në det.. Eksodi i marsit 1991, e renditi Durrësin si qytetin e eksodit, si një qytet që ngjasonte me murin e Berlinit, ku ndaheshin e bashko-heshin dy botë!

Ceremonia tek galeria “nikolet vasia”

Në kujtim të kësaj ngjarje të rëndësishme jo vetëm për Dur-rësin, por gjithë shqiptarët, 2 mars 2016, në galerinë e arteve “Nikolet Vasia” Durrës, u përurua ekspozita fotografike “Porti i Durrësit-25 vjet pas eksodit 1991”. Kjo veprimtari e organizuar nga Autoriteti Por-tual Durrës, në bashkëpunim me Bashkinë e Durrësit dhe Agjencinë Telegrafike Shqiptare, ATSH, riktheu në vemendjen e opinionit publik një nga episodet më të rëndësishme

në historinë e re të Durrësit dhe të gjithë vendit, eksodin me anije në Mars 1991. Ngjarjet e marsit 1991, njëlloj si ato të korrikut 1990 dhe gushtit 1991 u fokusuan në portin më të madh të vendit, nga ku u nisën dhjetra anije dhe motope-shkatore me qytetarë shqiptarë kryesisht drejt brigjeve italiane. Në ekspozita u paraqitën 25 foto bardhezi të atyre ditëve që sollën emocione tek pjesmarrësit.

Ndërkohë në një monitor u shfaqën pamjet filmike të portit në vitin 1991, realizuar nga operatorët e RTSH, ndërsa në pjesën tjetër të galerisë u ekspozuan foto me pamje aktuale të portit të Durrësit. Në cerëmoninë e përurimit të kësaj Foto-ekspozite morrën pjesë drej-tues të pushtetit vendor e qëndror,

drejtues e specialistë të Autoritetit Portual Durrës, ushtarakë, detarë me dhe pa uniformë, qytetarë, dësh-mimtarë e protogonistë të këtij ek-sodi, përfaqësues të mediave e sho-qatës së detarëve “ADRIJON”, etj. Fillimisht të pranishmit i përshëndeti Drejtori i Autoritetit Portual Durrës, zoti Gazmend Shalsi, i cili falenderoi për pjesmarrjen në këtë aktivitet të rëndëshëm përkujtimor, duke e cilësuar këtë si një traditë të re, e cila do të përfshihet në ceremonitë përkujtimore në vijim. “Qyteti ishte totalisht i përfshirë në këtë eksod. Pas 25 vjetësh ne e përjetojmë me emocion dhe e përkujtojmë. Kjo është një traditë e re në kujtim të kësaj ngjarjeje të shënuar, e cila do të vijojë të kujtohet edhe në të ardh-men”, theksoi zoti Shalsi.

Ndërsa kryebashkiaku Dako u shpreh se “Ne sot kujtojmë 25 vjet më parë, ato ditë të trishtueshme

që ka kaluar ky qytet në jetën e tij. Ditët e eksodit, kur mijëra të rinj e të reja u larguan drejt Europës. 25 vjet kanë kaluar por asnjë herë nuk duhen harruar. Porti i Durrësit është parë si një mundësi shprese, dhe nga dyert e këtij porti kanë emigruar të rinjtë tanë drejt Europës”. Drej-tori i ATSH-së, zoti Gëzim Podgorica, shprehu gatishmërinë për të vënë në dispozicion të studjuesve e qytetarëve arkivin filmik e fotografik të ATSH . “25 vite janë sa larg edhe afër, por e rëndësishme është që të sjellim gjith-monë në vëmendje ngjarje e momente nga Shqipëria jonë e dashur”, tha zoti Podgorica. Duke vizituar fotoek-spozitën, dhjetra qytetarë durrsakë rikujtuan ngjarje dhe episode nga ato ditë trishtimi dhe shprese të javës së parë të marsit 1991.

Page 30: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 30

4 prill 2009-4 prill 2016Shqipëria 7 vjet në NATO

Ne vitin 2009, Shqipëria u anëtarësua në Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut NATO, pas përfundimit të ratifikimit të Protokol-lit të Anëtarësimit nga të

gjitha vendet aleate dhe depozitimit të instrumentit të aderimit në NATO në Departamentin e Shtetit që është edhe mbajtësi ligjor i Traktatit të Uashingtonit. Duke u bërë palë e këtij traktati dhe shtet anëtar i NATO-s, Shqipëria përmbushi një synim strategjik dhe një objektiv parësor të politikës së Jashtme, duke avancuar ndjeshëm në realizimin e interesave të saj kombëtare.

Anëtarësimi i Shqipërisë në NATO erdhi si rrjedhojë e vendimit të rëndësishëm për zgjerimin e Aleancës, të marrë më 3 prill 2008 nga të 26 Krerët e Shteteve dhe Qeverive të Aleancës gjatë një seance të posaçme të Samitit të NATO-s Bukuresht, nëpërmjet të cilit Shqipëria dhe Kroacia u

ftuan të fillonin bisedimet për anëtarësimin. Ky vendim erdhi pas mbylljes të ciklit të 9-të të Planit të Veprimit për Anëtarësimin (MAP) të Shqipërisë me NATO-n dhe pas kryerjes të një sërë reformave që synonin plotësimin e kritereve të nevojshme për anëtarësimin në Aleancë.

Më 25 prill 2008 Shqiperia dhe Kroacia nisën zyrtarisht bisedimet për anëtarësimin në NATO. Agjenda e këtyrë bisedimeve përf-shinte çështje politike, ushtarake, sigurie dhe ligjore që të dy vendet trajtuan me ek-spertët e Aleancës, me qëllim rikonfirmimin e vullnetit të tyre për të përmbushur në të ardhmen të gjitha detyrimet që lidheshin me anëtarësimin me të drejta të plota në Aleancë.

Nëpërmjet një serie takimesh dypalëshe midis ekipeve të ekspertëve të NATO-s dhe ekipeve të institucioneve shqiptare u trajtua dhe u konfirmua zyrtarisht interesi, vullneti dhe mundësitë e Shqipërisë për të plotësuar detyrimet dhe angazhimet

Duke përkuj-tuar kapitenin e lavdishëm Feti Vogli, jemi në krah të atyre djemve që vazhdojnë misionin në Afganistan, në Mali apo në ndonjë vend tjetër.

Page 31: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 31

e Aleancës të jepet kontribut në përpunimin e çështjeve që lidhen me sigurinë euroatlantike e, për rrjedhojë, edhe me sigurinë kom-bëtare. Si anëtare e NATO-s, Shq-ipëria është në pozita më të mira për të konfirmuar interesat e saj kombëtare dhe për të rritur pres-tigjin dhe reputacionin kombëtar.

Objektivi kryesor i Aleancës mbetet përballimi i sfidave të sigurisë të shekullit të 21. Ashtu si edhe më parë siguria e vendeve anëtare të NATO-s bazohet në Nenin 5 të Traktatit të Uashing-tonit që është edhe parimi themelor i “mbrojtjes kolektive” të Aleancës. Ky nen, i cili përcakton se sulmi ndaj një vendi anëtar të NATO-s është sulm ndaj të gjitha vendeve, duke parashikuar mbrojtën kolek-

tive, mori një rëndësi të veçantë si pasojë e rreziqeve të sigurisë që u materializuan gjatë vitit të kaluar dhe që u trajtuan gjerësisht në Samitin e NATO-s në Uells.

Nëpërmjet adoptimit në Uells të Planit (RAP), vendet aleate ndër-morën hapat e nevojshme për të përforcuar sigurinë euroatlantike ndaj kërcënimeve që vijnë nga lindja dhe nga jugu i territorit të vendeve aleate.

Krahas mbështetjes për Ukrai-nën përmes krijimit të pesë fond-eve të mirëbesimit, vendet aleate ritheksuan angazhimin e tyre në mbështetje të Afganistanit. Po ashtu, ata u angazhuan për ndaljen e rënies së shpenzimeve të mbrojtjes dhe rritjes së tyre gjatë një dekade deri në nivelin 2/%

politike, ligjore dhe ushtarake të anëtarësimit në NATO. Produkt final i këtyre diskutimeve ishte një kalendar me afate kohore për përm-bushjen e kritereve dhe reformave të domosdoshme.

Periudha e përgatitjes për anëtarësim shërbeu për intensi-fikimin e përpjekjeve nga Forcat e Armatosura të Republikës së Shq-ipërisë për të thelluar në të gjitha drejtimet reformën e mbrojtjes, duke përshpejtuar realizimin e prioriteteve sipas standardeve të NATO-s. Kështu, u punua me për-parësi për plotësimin e kuadrit të dokumenteve bazë strategjike të rishikuara, si Strategjia Ushtarake, Plani Afatgjatë i Zhvillimit të FARSH 2007-2020, Udhëzimi për Planifi-kimin Strategjik 2008, etj.

Më 9 korrik 2008, nën drejtimin e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Jaap de Hoop Schaefer, dhe në praninë e Ministrave të Pu-nëve të Jashtme të të dy vendeve të ftuara, të 26 vendet anëtare të NATO-s nënshkruan gjatë një ceremonie në selinë e NATO-s në Bruksel Protokollet e Anëtarësimit me Shqipërinë dhe Kroacinë, akte këto juridike që i bashkëngjiten Traktatit të Uashingtonit duke hed-hur kështu një hap të rëndësishëm institucional për anëtarësimin e të dy vendeve në Aleancën Atlantike.

Shqipëria mori për të parën herë pjesë si anëtare me të drejta të plota e NATO-s në Samitin e Aleancës që u mbajt në Stras-bourg/Kehl më 4 prill 2009, ndër-kohë që më 7 prill 2009, në selinë e Aleancës në Bruksel, u zhvillua ceremonia zyrtare e ngritjes së flamujve të Shqipërisë dhe Kroacisë në NATO, në të cilën morën pjësë Kryeministrat e të dy vendeve, ndërsa një ditë më vonë Sekretari i Përgjithshëm i Aleancës zhvil-loi një vizitë në Shqipëri gjatë së cilës zhvilloi takime më Presiden-tin, Kryeministrin dhe Ministrin e Jashtëm të vendit. Gjithashtu, Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s ju akordua gjatë kësaj vizite titulli Doctor Honoris Causa nga Universiteti i Tiranës.

Anëtarësimi në NATO ka krijuar mundësinë që nëpërmjet pjesë-marrjes aktive në vendimmarrjen

Page 32: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 32

të GDP-së, si dhe vunë theksin mbi rëndësinë e forcimit të lidhjes Transatlantike.

Duke ritheksuar rëndësinë e Politikës së NATO-s së Dyerve të Hapura, vendet anëtare vendosën hapjen e bisedimeve intensive me Malin e Zi, me qëllim që Brenda këtij viti të merret një vendim nëse Mali i Zi do të ftohet për tu anëtarësuar në NATO. Gjithashtu, Aleatët i afruan Gjeorgjisë një pak-etë të zgjeruar masash në ndihmë të përgatitjeve të këtij vendi për anëtarësim në NATO.

Pas anëtarësimit në NATO, për-pjekjet e Shqipërisë u fokusuan në transformimin e forcave të arma-tosura në një forcë me përmasa më të vogla, tërësisht profesioniste, e aftë për t’u dislokuar dhe e ndërve-prueshme me NATO-n. Objektivi kryesor i politikave të mbrojtjes është integrimi i plotë i Forcave të Armatosura në strukturat e NATO-s deri në vitin 2019. Ky in-tegrim dhe modernizimi i Forcave të Armatosura është shoqëruar me angazhimin për reduktimin e depove të municioneve, si dhe shkatërrimin e një sasie të madhe municionesh. Gjithashtu, Shqipëria zgjeroi kontributin e saj në opera-cionet e Aleancës për ruajtjen e paqes dhe sigurisë në Afganistan, si në ISAF dhe Misionin Resolute Support, pas vitit 2014. Gjatë kësaj periudhe, me qindra ush-tarakë shqiptarë shërbyen me përkushtim dhe profesionalizëm të lartë dhe sakrifica në disa prej komandave rajonale të ISAF-it duke përmbushur më së miri detyrat e ngarkuara nga komanda e ISAF-it. Po ashtu, në përputhje të plotë me kërkesat e NATO-s, kontributet tona kanë ardhur duke u rritur në drejtim të asistencës për trajnimin profesional të Forcave Kombëtare Afgane të Sigurisë.

Në të njëjtën kohë, Shqipëria ka rritur kontributin e saj në mi-sionin KFOR të udhëhequr nga NATO në Kosovë. Ajo i ka kushtuar dhe kushton vëmendje të veçantë mbështetjes së bashkëpunimit të NATO-s me Forcën e Sigurisë së Kosovës, si dhe procesit politiko-ushtarak të ridimensionimit të rolit të KFOR-it në Kosovë.

1996-2015: FA, kontributet në NATO, BE dhe OKB

Shpërndarja gjeografike e kontributit të FARSH në operacione ndërkombëtare e misione:

Në kuadër të angazhimeve politike të Republikës së Shq-ipërisë, në luftë kundër terrorizmit, Forcat e Armato-

sura janë angazhuar dhe marrin pjesë aktive në operacione ndërkombëtare, në misione të ndryshme jashtë vendit, si pjesë e pandarë e operacioneve të drejtuara nga NATO, BE, OKB dhe koalicionet e përbashkëta të partnerëve tanë strat-egjike. Më 9 shtator 1996, FARSH kanë filluar misionin e parë në Bosnje-Hercegovinë.Numri i trupave pjesëmar-rëse në Operacionet e Mbështetjes së Paqes (OMP) është rritur, ashtu siç është rritur edhe gjeografikisht numri i vendeve apo rajoneve ku ato kanë kryer operacione. Pjesëmarrja e FARSH në misione paqeruajtëse dhe luftarake buron nga misioni kushtetues i FARSH dhe baza ligjore e përcaktuar për seci-lin kontribut në misione paqeruajtëse apo luftarake. Kontribute të FARSH, në operacione ushtarake të drejtuara nga NATO, BE dhe OKB, nga muaji shtator i vitit 1996 dhe deri në muajin mars 2015, janë gjithsej 6528 ushtarakë. Forcat e Armatosura janë aktualisht të angazhuara në misione paqeruajtëse dhe luftarake në Afganistan, Bosnje dhe Hercegovinë, Kosovë dhe SEEBRIG. Forcat e Armatosura kanë përfunduar misionet paqeruajtëse në Irak, Çad dhe Gjeorgji, si dhe kanë tranzituar me sukses nga misioni ISAF në atë RSM në Afganistan.

Më 9 shtator 1996, FARSH kanë filluar misionin e parë në Bosnje-Hercegovinë.Numri i trupave pjesëmarrëse në Op-eracionet e Mbësh-tetjes së Paqes (OMP) është rritur, ashtu siç është rritur edhe gjeografikisht numri i vendeve apo rajoneve ku ato kanë kryer operacione.

Page 33: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 33

Kriza: Të gjithë duhet të gjejmë zgjidhje të përbashkëta

ata erdhën me biçikleta. Vitin e kaluar, mijëra refugjatë, shumica nga Siria, pedaluan rrugën e tyre nëpër një dis-tancë të kalimit të kufirit të Rrethit Atrik, nga Rusia në

Norvegji. Ata ishin duke përfituar nga një shteg ligjor i cili deri kohët e fundit lejonte refugjatët që të kalonin me dy rrota, jo me të dy këmbë, për të hyrë në vendin tim nga veriu. Në bërjen e udhëtimit, ata u bënë pjesë e një eksodi të madh dhe të vazhdueshëm.

Ngjarjet e dymbëdhjetë muajve të fundit, me krizën e madhe të emi-grantëve dhe refugjatëve që prej Luftës së Dytë Botërore, përfaqësojnë një

tragjedi të madhe njerëzore. Vitin e ka-luar, afërsisht një milion njerëz rrezikuan jetën e tyre për të gjetur siguri në brigjet evropiane. Nga ata, gati 900.000 njerëz rrezikuan të ashtuquajturën rrugë mesd-hetare lindore, kjo është më shumë se e gjithë popullsia e Amsterdamit, dhe pesë herë numri që ka bërë të njëjtin udhëtim në vitin 2014. Mundësuar nga bandat krimi-nale, fluksi i emigrantëve dhe refugjatëve është duke bërë presion të madh në vendet e prekura.

Deri tani këtë vit, më shumë se tetë nga çdo dhjetë refugjatë dhe emigrantë që kanë kaluar nga Turqia në Greqi erdhën vetëm nga tre vende: Siri, Afganistan dhe Irak. Turqia, Jordania dhe Libani tashmë janë duke pritur miliona refugjatë. NATO ka qenë duke u përpjekur për t’u marrë me shkaqet rrënjësore të kësaj paqën-drueshmërie për shumë vite. Misioni ynë i gjatë në Afganistan është duke ndihmuar

Opinion:

NATO ka një rol të veçantë për të luajtur, se sa një platformë për bashkëpunim. Kjo krizë na prek të gjithëve, kështu që ne kemi për të gjetur zgjidhje të përbashkëta.

JENS SToLTENbERg,SEKRETaRI I PËRgJITHSHËm

I NaTo-S

Page 34: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 34

për tu mohuar terroristëve strehë të sigurt. Ne kemi ndihmuar për të ndërtuar 350.000 forcat e forta af-gane të sigurisë, dhe vazhdojmë për t’i trajnuar, këshilluar dhe ndihmuar ata. Ne së shpejti do të fillojmë për të trajnuar oficerët ushtarakë irakianë. Ne jemi të gatshëm që të ofrojmë avionë AWACS për të plotësuar aftësitë kombëtare të aleatëve tanë. Të gjithë, 28 aleatët e NATO-s, janë pjesë e Koalicionit Global kundër ISIL, dhe kjo do të rrisë mundësinë e koalicionit për të degraduar dhe shkatërruar grupin terrorist. Në fillim të muajit shkurt, NATO vendosi gjithashtu të sigurojë mbështetje në përpjekjet ndërkom-bëtare kundër rrjedhjes së trafiqeve të paligjshme dhe migracionit të paligjshëm në Egje.

Bazuar në një propozim nga aleatët tanë Gjermania, Greqia dhe Turqia, vendimi është marrë praktiki-sht brenda natës. Brenda 48 orëve në vijim, ne vendosëm Grupin e Përhershëm Detar të Egjeut. Ai ak-tualisht përfshin anije nga Kanadaja, Gjermania, Greqia dhe Turqia. Ata do të kryejnë zbulimin, monitorimin dhe mbikqyrjen e aktiviteteve për të siguruar informacion kritik ndaj autoriteteve të tjera përkatëse kom-bëtare, rojet bregde-tare greke e turke, si dhe të agjencisë kufit-are të Bashkimit Evro-pian Frontex. Kjo do t’i ndihmojë ata të kryejnë detyrat e tyre edhe më shumë në mënyrë efek-tive, për të ndihmuar e shpëtuar jetë dhe për t’u marrë me rrjetet ilegale të trafikut të vuajtjeve njerëzore. Ne kemi vendosur të inten-sifikojmë inteligjencën, mbikqyrjen dhe zbulimin përgjatë kufirit turko-sirian. Anijet e NATO-s nuk do të bëjnë punën e rojeve bregdetare kom-bëtare në Egje. Misioni i tyre është nuk është për të ndaluar ose për të kthyer prapa ata që

përpiqen për të kaluar në Evropë. Kjo në asnjë mënyrë nuk përfaqëson një militarizimin e përgjigje të krizës. Ajo që do të bëjë NATO do të jetë në një rol mbështetës. Kjo do të bëhet duke respektuar plotësisht sovranitetin kombëtar dhe në bash-këpunim të ngushtë me autoritetet përkatëse kombëtare.

Vlera jonë e shtuar është se ne mund të lehtësojmë bashkëpunimin më të ngushtë dhe të ndihmojmë në shkëmbimin më të madh të infor-matave midis Greqisë dhe Turqisë, pasi të dy janë aleatët e NATO-s, por vetëm Greqia është në BE. Në të njëjtën kohë, NATO është duke punu-ar më afër, dhe më shpejt, se kurrë më parë me BE-në. Pra, NATO ka një rol të veçantë për të luajtur, se sa një platformë për bashkëpunim. Kjo krizë na prek të gjithëve, kështu që ne kemi për të gjetur zgjidhje të përbashkëta. Nëse anijet e NATO-s duhet të shpëtojnë njerëzit ose varkat në rrezik, diçka që ne kemi bërë shumë herë në Mesdhe gjatë viteve të fundit, ata do ta bëjnë këtë në përputhje të plotë me të drejtën ndërkombëtare. Detyrimi për të

ndihmuar njerëzit në fatkeqësi në det është një përgjegjësi e përgjith-shme e cila vlen për të gjitha anijet, pavarësisht nëse ato janë pjesë, apo e një misioni kombëtar të NATO-s. Rastet e shpëtimit në det të per-sonave që vijnë nëpërmjet Turqisë, do të merren përsëri nga Turqia. Në kryerjen e detyrave të tyre, vendet tona do të veprojnë në përputhje me ligjin kombëtar dhe ndërkombëtar. Ne nuk nënvlerësojnë kompleksitetin e sfidave përpara. Ne e kuptojmë se kjo krizë që ka filluar e bën gjendjen të vështirë. Por injorimi i situatës do të jetë injorim i vlerave mbi të cilat vetë Aleanca është themeluar dhe unë jam krenar për përpjekjet e NATO-s për të ndihmuar aleatët tanë të BE-së dhe për të adresuar një nga çështjet më të ngutshme të kohës sonë.

Autori, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, ka qenë

ish-kryeministër i Norvegjisë. Ky opinion-editorial u botua në gazeta

që i përkasin LENA (Drejtues Alean-ca Evropiane Newspaper).

Përgatiti: mimoza GoliKJa

Page 35: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 35

Stoltenberg: “Ne jemi duke i provuar botës se jemi në gjendje për të punuar së bashku, trajtuar së bashku dhe bashkëpunuar në adresimin e krizës së madhe të emigrantëve dhe refugjatëve që Evropa ka parë që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore”.

z Stoltenberg në problemin e të drejtës së lundrimit për fregatat, në detin egje çfarë do të ndodhë në lidhje me të drejtën e personave që janë shpë-

tuar në det?

Gjatë vizitës në Komisionin Ev-ropian më 10 mars 2016, Sekre-tari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, theksoi rëndësinë jetike të marrëdhënieve ndërm-jet NATO-s dhe Bashkimit Evro-pian. Pas takimit me presidentin e Komisionit Jean-Claude Juncker, Stoltenberg mirëpriti thellimin e lidhjeve të të dy organizatave, duke thënë se “kjo është diçka që ne

kemi nevojë më shumë se kurrë, sepse ne përballemi me një mjedis më të vështirë të sigurisë”. Sekre-tari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg në konferencën e për-bashkët për shtyp me Presidentin e Komisionit Europian, Jean-Claude Juncker, tha: “Ne patëm një takim të shkëlqyeshëm dhe gjithashtu kemi një bashkëpunim të shkëlqyeshëm dhe jemi gjithashtu tani në procesin e zhvillimit të një bashkëpunimi më të mirë dhe më të ngushtë mes NATO-s dhe Bashkimit Evropian. E mirëpres shumë angazhimin tuaj të fortë personal për forcimin e bash-këpunimit midis NATO-s dhe BE-së. Kjo është diçka që ne kemi nevojë më shumë se kurrë, sepse ne për-

ballemi me një mjedis më sfidues të sigurisë. Ne kemi diskutuar krizën e emigrantëve dhe refugjatëve. BE-ja është përgjigjur dhe NATO është përgjigjur. Jemi tani duke punuar së bashku shumë më ngushtë se sa më parë. Ne jemi duke i provuar botës se jemi në gjendje për të punuar së bashku, trajtuar së bashku dhe bashkëpunuar në adresimin e krizës së madhe të emigrantëve dhe ref-ugjatëve që Evropa ka parë që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore.

Ashtu si ju të gjithë e dimë që NATO vendosi në takimin e minis-trave të Mbrojtjes më 11 shkurt për të mbështetur përpjekjet e BE-së, të aleatëve evropianë të NATO-s për të menaxhuar dhe për

Bashkëpunimi NATO-BE i domosdoshëm në një botë sfiduese

Intervistë e z.Jens Stoltenberg, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s dhe Jens Stoltenberg, president i Komisionit Europian dhënë në Bruksel më datë 10 mars 2016

konFerenCë Shtypi

Page 36: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 36

të trajtuar krizën e emigrantëve dhe refugjatëve. Dhe 24 orë pasi morëm vendimin, ne kemi vendosur anijen e parë në detin Egje. Pastaj pak para Samitit tuaj të fundjavës së kaluar ne vendosëm për të zgje-ruar mbështetjen tonë për BE-në dhe kemi vendosur të zgjerojmë mbështetjen tonë në tre mënyra. Ne kemi rritur zonën e operacionit. Kemi lëvizur tani në ujërat terri-toriale greke dhe turke dhe, kemi filluar të përqëndrohemi në zonën rreth ishullit grek të Lesbos. Jemi duke planifikuar për të lëvizur më tej Jugut në ditët dhe javët e ar-dhshme dhe kjo është një pjesë e rëndësishme e asaj që ne po bëjmë. Gjithashtu kemi praninë detare në Detin Egje si në ujrat territoriale greke dhe turke.

Gjëja tjetër që ne bëmë është se kemi vendosur për të rritur bashkëpunimin tonë me BE-në dhe Frontex. Jam shumë mirënjohës që ne kemi qenë në gjendje të krijojmë një bashkëpunim të vërtetë shumë praktik me Frontex. Ne kemi një shkëmbim të zyrtarëve ndërlidhës dhe gjithashtu ramë dakord për procedurat se si të ndajmë infor-macione në kohë reale në mes të anijeve të NATO-s dhe aktiviteteve të Frontex. Kjo është e rëndë-sishme, sepse anijet e NATO-s kanë mbledhur informacione duke bërë mbikqyrjen, zbulimin, duke monito-ruar situatën dhe kjo është diçka që është e rëndësishme për rojet bregdetare greke, rojet bregdetare turke dhe Frontex.

Gjëja e tretë që ne bëmë ishte që vendosëm të rrisim numrin e anijeve. Tani ka pesë anije në fushë,

do të ketë më shumë anije në ditët e ardhshme dhe gjithashtu kemi helikopterë në shumicën e anijeve kështu që ne jemi në rritje e pranisë së anijeve të NATO-s me pajisje mod-erne, aftësitë e avancuara, të cilat më pas kanë siguruar mbështetje për përpjekjet e BE-së për të prerë linjat e rrjeteve të paligjshme dhe trafikimin e paligjshëm të njerëzve në të gjithë detin Egje.

Ne do të vazhdojmë tju mbësh-tesim ju, do të vazhdojmë të punojmë ngushtë me ju, por ashtu si kemi përmendur jemi gjithashtu në zgjer-imin e bashkëpunimit tonë në një zonë tjetër dhe kjo është sfida që lidhet me luftën hibride. Këto lloj të kërcënimeve të cilat janë një kombinim i mjeteve ushtarake dhe jo-ushtarake, operacionet e fshehta dhe të dukshme, dhe atje, nuk është me të vërtetë një nevojë për bash-këpunim të ngushtë mes BE-së dhe NATO-s. Lidhur me çështjet si par-alajmërim të hershëm, mbështetjen dhe mbrojtjen e infrastrukturës kritike,i infrastrukturës energje-tike dhe sigurisht kur bëhet fjalë për kibernetikën. Dhe në të gjitha këto fusha ne jemi tani duke rritur bashkëpunimin tonë dhe besojmë shumë se të dy samitet, Samiti i BE-së në qershor dhe Samiti i NATO-s në korrik do të jenë një ar-ritje të rëndësishme, ku ne kemi një mundësi unike për të zgjeruar më tej bashkëpunimin tonë. Unë besoj se një Evropë e fortë është e mirë për NATO-n dhe se një NATO të fortë është e mirë për Europën dhe në bazë të këtij kuptimi të përbashkët e mirëpresim shumë zgjerimin e bashkëpunimit tonë.

z. Sekretar i Përgjithshëm, si mundet që misioni i nato-s të përforcojë propozimin e ri të emigrantëve të Be-së dhe ku është misioni turk i monitorimit në kufi-rin sirian turk që ju folët muajin e kaluar? a keni marrë asetet për këtë dhe kur do të fillojë?

Jens Stoltenberg: Ajo që ne po bëjmë është se ne jemi duke ndihmuar, mbështetje lokale, ven-det në rajon, do të thotë Turqinë dhe Greqinë, që mbështesim Rojet bregdetare turke, Rojet bregdetare greke dhe përpjekjet e Frontex. Kryesore në mënyrën se si ne po bëjmë këtë është duke ofruar infor-mata të rëndësishme. Siç thashë po kryejmë mbikqyrjen, zbulimin, mbled-hjen e informacionit dhe shkëmbimin e informacionit në kohë reale me autoritetet greke e turke dhe Fron-tex. Ata e kërkuan këtë, sepse e gjithë arsyeja pse ne jemi në detin Egje ishte një propozim, një kërkesë nga Turqia nga Greqia dhe Gjermania në takimin tonë të ministrave të Mbrojtjes në fillim të shkurtit. Pra, kjo ishte një përgjigje nga NATO për të një kërkese nga Turqia dhe Greqia mbështetur nga Gjermania, që është arsyeja pse ne jemi atje, sepse ata panë dhe ne ramë dakord që NATO ka disa aftësi të cilat janë me vlerë për përpjekjet që ata janë duke bërë në Detin Egje për të menaxhuar dhe për të kontrolluar situatën atje në një mënyrë më të mirë se ata kanë qenë në gjendje për ta bërë tani këtë. Kur është fjala për kufirin sirian turk ne tashmë kemi atë që e quajmë masa të sigurimit, masa të sigurimit të NATO-s në Turqi që do të thotë

Page 37: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 37

aeroplanët AëACS, që do të thotë një prani detare dhe aftësitë e tjera që sjellin siguri në Turqi për shembull ne kemi bateri Patriot të rritjes së mbrojtjes ajrore turke.

Kjo sigurisht edhe na jep disa informacione disa aftësi për të monitoruar situatën në rajon dhe ne kemi rënë dakord me Turqinë, e kemi bërë që në takimin tonë të Ministe-rialit të Mbrojtjes të 11 shkurtit për të intensifikuar, për të rritur mbikëqyrjen tonë të kufirit midis Turqisë dhe Sirisë, ne jemi në proces të themelimit dhe kemi rënë dakord me Turqinë se si ta bëjnë këtë në mënyrën më të mirë të mundshme. Unë mendoj se gjëja e rëndësishme është se situata sigurisht është ende shumë e brishtë, Turqia është aleati më i prekur nga kriza në Siri vendi që priti më shumë se dy milion e gjysmë refugjatë.

Në të njëjtën kohë kam mirëpritur shumë që zjarri pushojë ose ndër-prerja e armiqësive që janë në masë të madhe dhe kjo është baza e mirë e mundshme për përpjekjet e ripër-trira për të gjetur një zgjidhje poli-tike të negociuar për krizën në Siri. Ne në NATO mbështesin fuqimisht edhe zbatimin e plotë të ndërprerjes së armiqësive, por edhe natyrisht të gjitha përpjekjet që përpiqen që të ketë bisedime, negociata për të

gjetur një zgjidhje politike paqësore të krizës në Siri.

z. President si do të silleni me refugjatët që ka turqia dhe ata që ka Greqia? refugjatët që ka turqia duhet të jenë në përputhje me Konventën e Gjenevës?

Jean-Claude Juncker: Sa i përket pyetjeve tuaja Unë duhet të them se ne jemi në kontakt me qeverinë turke, sepse Neni 38 i Direktivës për procedurat e azilit po kërkon nga ne këtë rast që Turqia të provojë me të gjitha mjetet, që ata janë në përputhje me kërkesat themelore të Konventës së Gjenevës. Si për Greqinë dhe për Turqinë disa pjesë të legjislacionit do të duhet të sil-len në Parlament, por kjo duhet të shihet në rrjedhën e kësaj jave.

Problemi midis nato-s dhe Be-së, dimë se është një problem i quajtur Qipro. a, keni shpresa se ky problem mund të zgjidhet para dy samiteve të qershorit dhe të ko-rrikut dhe çfarë mund të ndryshojë në marrëveshjen për Qipron? mund të jetë në fund një marrëveshje e re, marrëveshje formale mes Be-së dhe nato-s? z. Stoltenberg në problemin e të drejtës së lundrimit për fregatat, në detin egje çfarë do

të ndodhë në lidhje me të drejtën e personave që janë shpëtuar në det?

Jens Stoltenberg: Unë mund ta nis nga pyetja e fundit dhe kjo është ajo që ne kemi rënë dakord me Turqinë, ishte se njerëzit që janë të shpëtuar në det dhe që po vijnë nga Turqia mund të kthehen në Turqi. Në të njëjtën kohë kemi deklaruar në mënyrë të qartë se ajo që ne jemi duke shkuar për të bërë është që duhet të jemi sigurisht në për-puthje me ligjin ndërkombëtar dhe rregullat kombëtare dhe në fund kjo është një përgjegjësi e kombeve, përgjegjësi kombëtare për ato vende që ofrojnë anijet për praninë tonë ushtarake në Detin Egje. Unë gjithashtu shoh se Turqia dhe BE-ja janë duke diskutuar mënyra të ndryshme që të ketë një qasje më të zakonshme dhe unë i mirëpres këto përpjekje. Kur është fjala për në Qipro unë mendoj se do të ishte gabim nëse unë njoftoj ose filloj të flas për, kur do të jetë e mundur që të ketë një marrëveshje, por unë mendoj se është e drejtë të thuhet se ka disa shenja inkurajuese dhe ka pak progres që vendi ka bërë. E mirëpres shumë progresin që është bërë dhe përpjekjet e KB-së për të lehtësuar bisedimet dhe për të mbështetur përpjekjet për të gjetur një marrëveshje lidhur me sfidat dhe mosmarrëveshjet në konflikt që kemi parë në Qipro gjatë disa dekadave. Pra, ne mbështesim këto përpjekje dhe mirëpresim pro-gresin që kemi parë.

Jean-Claude Juncker: Në fakt nuk kam asgjë për të shtuar aq sa unë e di, dhe e di se bisedimet janë duke përparuar. Dy komunitetet janë në kontakt të përhershëm. Kam parë gjatë bisedimeve të dy shefat e të dy komuniteteve një muaj më parë këtu në Bruksel dhe jam mjaft optimist se një marrëveshje do të gjendet në Qipro dhe në qoftë se kjo marrëveshje do të gjendet e gjithë atmosfera do të ndryshojë dhe kjo do të lehtësojë problemet që mund të përballen brenda NATO-s.

Përgatiti: mimoza GoliKJa

Page 38: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 38

Hera e fundit që kam folur në këtë konfer-encë ka qenë dy vjet më parë, menjëherë pasi Rusia kishte aneksuar në mënyrë

të paligjshme Krimenë, fillimin dhe në vazhdimësi fushatën e saj për të destabilizuar Ukrainën. Ky moment shënoi fundin e një periudhe prej më shumë se njëzet vjet, kur vendet e Perëndimit e shihnin Rusinë si një partner. Natyrisht, edhe në atë kohë, Rusia ka treguar një model të vendeve destabilizuese në rajonin e saj, veçanërisht në Moldavi dhe Gjeorgji. Por, agresioni i Rusisë kundër Ukrainës, duke përfshirë edhe ndryshimin e parë të kufijve me forcë në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, përfaqëson atë që unë e quajta një “realitet të ri strategjik”, realitet që edhe sot është i fortë.

Që nga fillimi i krizës së Ukrai-nës, Rusia ka vazhduar të minojë rendin ndërkombëtar, të bazuar në rregualla e në respektimin e sovranitetit të kombeve, për sun-dimin e ligjit, si dhe të drejtat e njeriut, që pas Luftës, si dhe pas Luftës së Ftohtë. Rusia është duke u përpjekur për ta kthyer orën prapa në kohën kur ishte duke dominuar vendet brenda sferës së saj të influencës nëpërmjet forcës dhe frikësimit. Jalta, Helsinki, nuk po mbahet si model për sigurinë evropiane në shekullin e 21. Ky nuk

mund të jetë vizioni ynë. Sfida e Moskës ndaj rendit

ndërkombëtar që bazohet në rregulla tani shtrihet në Siri dhe Mesdheun Lindor. Ndërsa Rusia ka ofruar nivelin më të madh të mbështetjes ushtarake për Presi-dentin Assad, duke përfshirë bom-bardimet e grupeve të moderuara të opozitës, dhe të makinave të dhjetëra mijëra civilëve nga Aleppo dhe në qytete të tjera, ajo e ka bërë edhe më të vështirë për të gjetur një fund afatgjatë të dhu-nës, një paqe të negociuar dhe tranzicionin politik.

NATO mbështet të gjitha për-pjekjet për një zgjidhje paqësore. Unë shpresoj se ndërprerja e tanishme e armiqësive mund të

zhvillohet në diçka shumë më të qëndrueshme, të cilat mund të formojnë bazën e një zgjidhje të qëndrueshme, të negociuar politike dhe paqësore për Sirinë.

Rusia ende mund të përdorë ndikimin e saj ndaj Assadit për të qenë një forcë për paqe në Lindjen e Mesme. Por ajo është ende e paqartë nëse ky është qëllimi i fundit i Moskës. Ndërkohë, fluksi i refugjatëve vazhdon, duke rritur presionin mbi vendet e rajonit dhe të Evropës. Humbësi kryesore në këtë është vetë populli sirian.

Jo shumë kohë më parë, mar-rëdhëniet tona me Rusinë u përqëndruan në bashkëpunim më të ngushtë dhe partneritet, në ndërtimin e një sistemi të inte-

Një NATO e fortë për njërealitet të ri strategjik

Fjala e ambasadorit Aleksandër Vershbow, Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, mbajtur 4 mars 2016, në Foundation Institute for Strategic Studies, në Krakow, Poloni.

Konferenca vjetore: “Mbrojtja aKtive e nato-s”, në prag të saMitit të varshavës

Page 39: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 39

gruar të sigurisë evropiane bazuar në transparencën, reduktimin e armëve dhe zgjidhjen paqësore të mosmarrëveshjeve. Që nga viti 2014, megjithatë, ajo ka qenë në lidhje me sigurimin në lindje të Aleancës sonë dhe përforcuar parandalimin. Tani marrëdhëniet tona me Rusinë janë të lidhura drejtpërdrejt me krizën e refug-jatëve dhe emigrantëve.

Por, pavarësisht nga kjo, ne nuk mund t’i kthejmë shpinën plotësisht Rusisë. Bota jonë është shumë më e ndërlidhur sot se kurrë më parë. Ne kemi nevojë për të mbajtur një dialog të hapur dhe të ndershëm me Rusinë. Ne kemi nevojë për dialog për të ruajtur transparencën për vetë veprimet dhe synimet tona; për të zvogëluar rrezikun e incidenteve të mëte-jshme, të tilla si rrëzimin e avionit rus që ka hyrë në hapësirën ajrore turke të vitit të kaluar; dhe, në qoftë se incidente të tilla ndodhin, ne kemi nevojë për dialog për të parandaluar ato nga përshkallëzimi jashtë kontrollit.

Angazhimi me Rusinë nuk ka për të pranuar status quo-në. Ne nuk pranojmë veprimet agresive të Rusisë, qoftë në Ukrainë, Gje-orgji, Moldavi apo diku tjetër. Për ta bërë këtë do të minonim sig-urinë e aleatëve tanë, partnerëve tanë, dhe vlerave tona. Në vend të kësaj, ne do të rrimë në ato vlera dhe do të jemi të durueshëm që për herë është në anën tonë.

Të jesh i durueshëm nuk është e vetmja gjë që NATO është duke bërë. Përveç kësaj për të sigu-ruar marrëdhënie të qën-drueshme me Rusinë për një afat të gjatë, ne duhet të flasim me Rusinë nga pozicioni i forcës.

Në vitet 1960 dhe ‘70, frenimi i fortë hapi rrugën për ulje të tensionit, për marrëveshjet e kontrollit të armëve, si dhe për mar-rëdhëniet tona relativisht të parashikueshme dhe të qëndrueshme me Bash-

kimin Sovjetik. Gjendja jonë sot është e ndryshme, por kjo kërkon një qasje të ngjashme. Kombinimi i forcës dhe dialogut është mënyra më e mirë për të sjellë Rusinë përsëri në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe me parimet e Helsinkit. Testi i parë do të jetë lakmus për Rusinë që të zbatojë plotësisht detyrimet e saj sipas Marrëveshjes Minsk. Deri atëherë, ne duhet të mbetemi të fortë në ruajtjen e sanksioneve ekonomike dhe duke hedhur poshtë çdo kthim në biznes.

Sot Aleanca është në një pozi-cion shumë më të fortë se sa ishte dy vjet më parë. Që nga viti 2014, ne kemi kryer rritjen më të rëndë-sishme në mbrojtjen tonë kolektive për një brez. është duke u zbatuar Plani i Veprimit të Gatishmëria (ose RAP). Reagimi i shpejtë i Forcës majë shtize është funksion-ale; Forca e reagimit të NATO-s është më shumë se trefishuar në mbi 40.000 trupa, dhe ne kemi mbajtur qindra e ushtrime, duke përfshirë Trident Juncture, në fund të vitit të kaluar, stërvitjen më të madhe ushtarake për më shumë se një dekadë.

Kapacitet në rritje për përforcim të shpejtë janë të rëndësishme, por kjo nuk është e mjaftueshme. Rusia ka përqafuar promovimin e pasigurisë, dhe tërhiqet nga të

gjithë mënyrat e marrëveshjeve të transparencës ushtarake. Forcat luftarake ruse mund të lëvizin përg-jatë gjatësisë së plotë të kufirit të saj fshehtas dhe me shpejtësi të madhe. Ajo gjithashtu ka armë të konsiderueshme anti-anije dhe anti-ajrore që mund të pengojnë përforcimet e NATO-s (aftësia e saj, mohimi i të ashtuquajturës zona /anti-access). Dhe kjo në Ukrainë ka treguar që mund të kombinohet fuqia ushtarake me metoda të pazakonta “hibride” e sulmet kibernetike, përmbysje, e disinformacion, për të destabili-zuar fqinjët e saj.

Pra, ne kemi nevojë për të bal-ancuar përforcimet tona me një prani të zgjeruar përpara në vendet aleate të Lindjes. Kjo është ajo që ministrat e Mbrojtjes të NATO-s ranë dakord në parim në ministe-rialin e shkurtit. Kur udhëheqësit e vendeve aleate të takohen në Poloni në korrik, ata do të bien dakord për të dhënat.

Një parandalimi efektiv mod-ern do të thotë që burimet, dhe vendosmëria politike, të bindin armikun që kostot e një sulmi janë në mënyrë disproporcionale të larta, dhe se një veprim i tillë do të ishte një gabim. Frenimi do të vijë vetëm nga një prani përpara mjaft e fuqishme dhe shumëkombëshe, e mbështetur nga përforcimet

Page 40: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 40

e shpejta. Ne duhet të bëjmë të qartë se kalimi i kufijve të NATO-s nuk është një opsion, edhe nëse kjo është me tanke ose me “burra të vegjël gjelbër”. Çdo veprim i tillë do të kundërshtohet jo vetëm nga forcat kombëtare, por edhe nga aleatët nga e gjithë Europa dhe Amerika e Veriut.

Shtetet e Bashkuara kanë demonstruar përkushtimin e tyre për sigurinë evropiane nëpërmjet Initiative së Garancisë Evropiane të saj miliard-dollarëshe, një iniciativë që do të jetë thuajse katërfishuar gjatë vitit 2017. Kjo do të thotë më shumë trupa, më shumë ushtrime dhe pajisje më përpara pozicionuar dhe infrastrukturë në vende si Polonia dhe shtetet baltike. Këto kontribute të rritura amerikane sigurojnë një bazë mbi të cilën, unë shpresoj, se aleatët evropianë, duke përfshirë Poloninë, do të ndër-tojnë për të krijuar një prani të vërtetë shumëkombëshe përpara përgjatë kufirit lindor të NATO-s.

Vendet evropiane tashmë janë duke treguar përkushtimin e tyre ndaj mbrojtjes sonë kolektive në zbatimin e RAP. Aleatët evropianë do të shërbejnë si shtylla kurrizore e Forcës majë shtize në një rotacion, dhe ata janë duke kontribuar në masat e vazhdueshme të sigurimit. Ata kanë filluar gjithashtu për të kryer edhe vendimin tjetër të rëndë-sishëm të Samitit të Uellsit, për të ndaluar shkurtimet në buxhetet

e mbrojtjes dhe gradualisht për të rritur shpenzimet në 2% të GDP-së, në më shumë se një dekadë. Një vit pas Uellsit, rënia e përgjith-shme në shpenzimet e mbrojtjes ka ndaluar në mënyrë efektive. Pesë vendet, duke përfshirë Poloninë, tani shpenzojnë 2% apo më shumë, dhe në vitin 2015, gjashtëmbëdhjetë aleatët shpenzuan më shumë në terma reale në fushën e mbrojtjes se sa ata bënë në vitin 2014. Tetë aleatë tani kanë rënë dakord të shpenzojnë 20% të buxhetit të tyre për pajisje të reja.

Por thjesht shpenzimi më shumë në mbrojtje nuk është i mjaftueshëm. Rusia shfrytëzon dobësinë e fqinjëve të saj dhe përdor propagandën që të kthejë qytetarët e një vendi kundër qeverisë së tyre dhe pro Rusisë.

Linja jonë e parë e mbrojtjes nuk është trupat ose armët e rënda, por qeverisja efektive: in-stitucionet që janë, dhe që janë parë të jenë, në anën e qytetarit. Çdo anëtar i Aleancës së NATO-s është i angazhuar për vlerat tona të lirisë, demokracisë, sundimit të ligjit dhe të të drejtave të njeriut. Ne të gjithë duhet të vazhdojmë të investojmë në këto vlera çdo ditë, duke përfshirë edhe në plotësimin sfidës së refugjatëve dhe emi-grantëve. Ne nuk mund të lejojmë që kjo krizë të bëhet një shkak në të cilën solidariteti dhe humanizmi ynë të na çojë në rrugën për ndarjen dhe mëvetësnë.

Ne duhet të forcojmë elasticitet tona në fusha të rëndësishme prak-tike. Qeveritë duhet të sigurojnë që mbrojtja e tyre kibernetike është e fortë, se ata kanë një shkallë të lartë të gatishmërisë civile, dhe se infrastruktura e tyre kritike kombëtare është e mbrojtur. Elas-ticiteti thelbësor është hapi i parë i shkallës së parandalimit.

Aleatët e NATO-s kanë marrë veprim vendimtar për të forcuar mbrojtjen dhe parandalimin tonë, jo vetëm në Lindje, por edhe në jug, ku kaosi dhe dhuna që pasoi dështimin e Pranverës Arabe ka çuar në një krizë humanitare.

Në të gjithë Lindjen e Mesme, Afrikën e Veriut dhe Sahel, struktu-rat shtetërore kanë ardhur nën një presion në rritje dhe në disa raste janë shembur. Lufta civile në Siri ka qenë një tragjedi e vazhdueshme për pesë vitet e fundit. Më shumë se një e katërta e një milion njerëzve janë vrarë dhe miliona të tjerë janë detyruar të largohen në vendet fqinje dhe në Evropë. Në shumë raste, hapësira e pushtuar nga shtetet herë është plotësuar nga grupet terroriste si Boko Haram, Al Shabaab dhe ISIS, grupet që kryejnë krimet më të tmerrshme kundër njerëzimit dhe që paraqesin një kërcënim serioz terrorist në Evropë dhe pjesën tjetër të botës.

Nuk ka një shkak të trazirave, dhe nuk ka një zgjidhje. Nuk ka një armik të vetëm për të mundur,

Page 41: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 41

askush nuk ka ideologji të qartë për të kundërshtuar. Situata është komplekse, vazhdimisht në evolim, dhe është e sigurtë se do të jetë me ne për shumë vite që do të vijnë. Kjo është një situatë ku nuk është e mjaftueshme vetëm që ne të rrisim shpenzimet për mbrojtjen në vendet tona. Në qoftë se ne do të jemi të sigurtë, atëherë fqinjët tanë duhet të jenë të qëndrueshëm. Pasojat kur ata nuk janë, tashmë i kemi parë dhe janë të qarta për të gjithë. Aspekti më i lartë i profilit janë ndërhyrjejet, në jug rreth Irakut dhe Sirisë. Ndërsa NATO si e tillë nuk është pjesë e koalicionit të udhëhequr nga SHBA për të shkatërruar ISIS, çdo anëtar i vetëm i aleancës të NATO-s është pjesë e Koalicionit. Roli i NATO-s në rajon, që ka luajtur në një farë mase për shumë vite, është për të mbështetur partnerët tanë dhe për të ndihmuar ata të forcojnë sektorët e tyre të mbrojtjes dhe të sigurisë. Ne kemi programe të reja Kapaciteti i Mbrojtjes Ndërtimi me Irak dhe Jordani. Ne jemi duke fil-luar për të trajnuar zyrtarë irakenë në fusha të tilla si kundërshtojnë pajisjeve plasëse të improvizuara, de-minierave, planifikimin, mbrojtjen kibernetike, mjekësisë ushtarake, dhe reformën e sektorit të sigurisë. Ne kemi punuar me ushtrinë e Egjip-tit për të futur zbulimin e ri tim dhe teknologji pastrimit. Maroku është bashkuar Platformën tonë Interop-erabilitetit në mënyrë që forcat e saj të armatosura mund të veprojë më mirë me forcat e NATO-s. Ne jemi duke punuar ngushtë me të Tunizisë për Forcat Speciale dhe inteligjencës. Dhe në Mauritani, me nyje në mes Magreb dhe Sa-hel, NATO është duke mbështetur ndërtimin e municioneve depove të sigurta dhe trajnimin e personelit ushtarak si ata kthehen në jetën civile. Këto programe tregojnë se NATO po bën shumë. Por, unë besoj se ne nuk po bëjnë sa të ketë një ndikim të vërtetë strategjik. Vetëm me një shpërndarje më të madhe të energjisë dhe burimeve mund të këtë punë të fillojnë të ndikojnë në sigurinë e Lindjen e Mesme më

të gjerë dhe Afrikën e Veriut. Kjo do të jetë në krye të agjendës në Varshavë. Por edhe duke punuar me kombe të veçanta, ka hapësira të mjaftueshme për të rritur bash-këpunimin me organizata të tjera rajonale, Bashkimin Evropian, para së gjithash, por edhe Këshillin e Bashkëpunimit të Gjirit dhe Bash-kimin Afrikan. Bashkëpunimi dhe koordinimi me organizatat e tjera dhe popujt do të jetë jetik në qoftë se ne jemi për të kthyer stabilitetin afatgjatë në jug.

Parandalimi është vlerë por dhe i rëndësishëm. Sa më shumë që ne mund të investojmë në partnerët tanë, aq më i madh stabiliteti që ne mund të krijojmë në rajonin tonë. Në muajt e ardhshëm, duke u për-gatitur për Samitin tonë, aleatët do të vazhdojnë për të përshtatur Aleancën tonë për realitetet tona të reja. Ne do të ndërtojmë mbi Planin e Veprimit Gatishmërisë. Ne do të rrisim sasinë e pajisjeve të para-pozicionuar, fasilitatorët dhe forcat luftarake në krahun tonë lindor mbi bazën e rotacionit, për të siguruar që ne kemi ekuilibrin e duhur midis pranisë tonë përpara dhe kapacitetin tonë për përforcim të shpejtë. Ne do të vazhdojmë të thellojmë bashkëpunimin ush-

tarak dhe politik me partnerët kyç, nga Finlanda dhe Suedia në veri, Ukraina, Moldavia dhe Gjeorgjia në lindje, si dhe Irakun, Jordaninë, Tu-nizinë dhe të tjerë në jug. Aleanca e NATO-s përballet me një grup më kompleks dhe me sfida të papara prej një brezi. Por, ndërsa disa mund të shikojnë botën dhe kenë frikë për të ardhmen, unë nuk e bëj këtë. Për shkak të NATO-s.

Për gati shtatë dekada, aleanca e NATO-s ka mbrojtur aleatët e saj nga çdo sfidë që kanë hasur. Ajo qëndroi e fortë në fytyrën e kërcënimit sovjetik. Ajo ka ndihmuar për të mbajtur periudhën më të gjatë të paqes në historinë e konti-nentit në Evropë, zgjerimin e zonës së paqes dhe sigurisë në vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore. Dhe ajo vazhdon të garantojë sigurinë dhe mbrojtjen e popullit tonë, ter-ritorin tonë dhe vlerat tona.

Pa marrë parasysh se çfarë sfi-dash janë, NATO dhe aleatët e saj e gjejnë një mënyrë. Ata gjithmonë kanë dhe besoj, se ata do të kenë gjithmonë. Sfidat me të cilat përbal-lemi sot nuk janë të lehta. Por së bashku, përmes NATO-s, ne do të gjejmë një mënyrë për të ruajtur paqen dhe sigurinë tonë për brezat që vijnë.

Page 42: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 42

Forc

a e Si

guris

ë së K

osov

ës

të KFOR-it, pastaj për përkrahjen dhe mbështetjen e vazhdueshme që ministria e Mbrojtjes dhe Forcat e Armatosura kroate po i japin si në aspektet e shkollimit, trajnimit dhe ngritjes profesionale të ofi-cerëve, nënoficerëve dhe kadetëve të Forcës së Sigurisë, në shkollat, qendrat trajnuese dhe në Akademinë e Mbrojtjes kroate. Ministri i min-istrisë për FSK, Haki Demolli gjatë takimit i shprehu ministrit kroat të Mbrojtjes, Buljeviç, përkushtimin e MFSK-së dhe Kosovës për ti va-zhduar marrëdhëniet miqësore me Kroacinë, duke e theksuar faktin se

Buljeviç: FSK është e rëndësishme për Kroacinë

Ministri i ministrisë për Forcën e Sig-urisë së Kosovës, z.Haki Demolli priti në Prishtinë Min-istrin e Mbrojtjes

të Republikës së Kroacisë, zotëri Josip Buljeviç i cili zhvilloi një vizitë zyrtare dy ditore, 7 dhe 8 mars në Kosovë.

Fillimisht të dy ministrat, Demolli dhe Buljeviç zhvilluan një takim kokë me kokë, në të cilin u bisedua për marrëdhëniet e mira ndërmjet dyja vendeve, dy ministrive si dhe për gatishmërinë për intensifikimin dhe thellimin e këtyre marrëdhënieve në të ardhmen. Pastaj, ministri i FSK-së, Haki Demolli dhe ministri kroat i Mbrojtjes, Josip Buljeviç kryesuan delegacionet e tyre në një takim të zgjeruar në të cilin u shpalos perspektiva e marrëd-hënieve dy paleshe MFSK dhe MM së Kroacisë.

Ministri Demolli, pasi i uroi ministrit Buljeviç detyrën e re të ministrit, i shprehu atij falënder-imin për angazhimin e Kroacisë dhe ushtarëve të saj në kuadër

marrëdhëniet me Kroacinë janë krahas marrëdhënieve me Shq-ipërinë dhe janë në të njëjtin nivel, menjëherë pas marrëdhënieve me ShBA-në(Aiovën), Mbretërinë e Bashkuar, Gjermaninë dhe Turqinë. Ministri Haki Demolli, gjithashtu gjatë takimit e infor-moj ministrin Buljeviç edhe mbi procesin e planifikuar të trans-formimit të FSK-së në Forca të Armatosura(FAK), pastaj ministri Demolli i kërkoi Atij, mbështetje dhe përkrahje për Kosovën në rrugën e saj drejt anëtarësimit në iniciativa ndërkombëtare në fush-

ën e mbrojtjes me theks në ‘’Adriatik 5’’, RACVIAC, e në organizma tjerë ndërkombëtarë, në të cilat Ko-sova ende nuk është anëtare apo edhe është me status vëzh-guesi. Në fund, ministri Demolli u shpreh se

Mbrojtja / Nr. 4- Prill 2016 42

Page 43: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 43Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 43

Republika e Kosovës, Republika e Kroacisë si dhe disa shtete tjera mike në rajon mund të ndërtojnë një ,,mozaik’’ paqeje, bashkëpunimi dhe stabiliteti në këtë pjesë të Ev-ropës, duke u shprehur se Kosova është shumë e përkushtuar në va-zhdimësi për miqësi me shtetet në rajonin tonë. Nga ana e tij, ministri i Mbrojtjes të Kroacisë, Josip Buljeviç u shpreh se vizita e tij e parë në Re-publikën e Kosovës, ka për qëllim të japë mesazhin se sa e rëndësishme është Kosova për Republikën e Kroa-cisë. Nga ana e tij, ministri Buljeviç tha se: “ura lidhëse me Kosovën janë pakica shqiptare që jeton në Kroaci e cila është mirë e integruar, pastaj kontributi i shqiptarëve në ditët më të vështira për Kroacinë si dhe historia jonë e përbash-kët”. Ministri kroat i Mbrojtjes, Buljeviç tha gjithashtu se “Kroacia dhe Kosova nuk kanë çështje të hapura dhe se i vetmi interes’ i Kroacisë ndaj Kosovës është që ta shoh këtë vend mik stabil, ku bashkëpunimi ndërmjet dy vendeve do të vazhdoi dhe fushat në të cilat mund të bashkëpunohet janë të pakufizuara”.

Ministri Buljeviç tha gjithashtu se “Kroacia e sheh Kosovën të inte-gruar në Bashkimin Evropian dhe në NATO, dhe për këtë keni mbështetjen edhe të ministrisë së Mbrojtjes së Kroacisë dhe të shtetit të Kroacisë dhe kjo do të arrihet nëse Kroacia dhe Kosova do të punojnë për një strategji të përbashkët”. Ministri Buljeviç u shpreh i gatshëm të mbështesë Republikën e Kosovës në qëllimin e saj, pra transformimin e FSK-së në Forca të Armatosura si dhe premtoj mbështetje për hapjen e mundësive që Kosova të anëtarësohet në iniciativa rajonale dhe ndërkombëtare të sigurisë.

Pas takimit, të dy ministrat Demolli dhe Buljeviç dhanë nga një deklaratë për media si dhe u përgjigjen në pyetjet e gazetarëve. “Qëllimi ynë është të krijojmë një mozaik të shteteve të Evropës Juglindore që i ushqejnë vlerat euroatlantike dhe këtu Kosovën e shohim si faktor të rëndësishëm. Shembulli i malit të Zi dhe përparimi

i saj drejt NATO-së na gëzon. Do të doja që Kosova sa më shpejt dhe në mënyrë të suksesëshme. të ecë në këtë drejtim. Do të keni mbështetjen e Ministrisë së Mbrojtjes të Re-publikës së Kroacisë”, tha Buljeviq. Në fund, ministri kroat i Mbrojtjes tha se ““Unë kam qenë shpesh në Kosovë dhe sa herë që vijë shoh përparim, në gjitha sferat e jetës shoqërore. Shoh që përparimi i konsiderueshëm është bërë edhe në Forcat e Sigurisë së Kosovës. Ajo që unë mund të them në emër të Kroacisë është se, ne dëshirojmë që ky transformim i FSK-së në Forca të Armatosura të kryhet sa më shpejt dhe sa më suksesshëm. Mendoj

se Forcat e Kosovës janë shumë kualitative dhe në këtë jemi bindur shumë herë, gjatë bashkëpunimit të ndërsjellë. Qëndrimi ynë është se, sa më parë që ndodh ky transformim aq më mirë do të jetë”, përfundoi ministri Buljeviq

Më pas, Ministri Demolli dhe del-egacioni kroat në krye me ministrin Buljeviç vazhduan vizitën në Qendrën për Studime Universitare(QSU) të Komandës së Doktrinës dhe Stërvitjes(KDS) për të parë nga afër kushtet dhe nivelin e përgatitjes që kjo qendër ofron për oficerët e ard-hëm të FSK-së, të cilët shkollohen pranë QSU.-së. Kjo është vizita e parë e ministrit të Mbrojtjes së Kroacisë, Josip Buljeviç në Kosovë.

Vlen të theksohet se Ministria për Forcën e Sigurisë së Kosovës dhe Ministria e Mbrojtjes së Kroacisë kanë marrëdhënie shumë të mira dhe se këto marrëdhënie janë të zyrtarizuara edhe me Memoran-dumin e bashkëpunimit ndërmjet dy ministrive.

Ndërkohë Ministri i Mbrojtjes i Kroacisë, Josip Buljevic është pritur edhe nga Presidentja e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga,, ku ai theksoi përkush-timin e Qeverisë së Kroacisë për të vazhduar mbështetjen dhe për të thelluar bashkëpunimin me institucionet mbrojtjes dhe të sigurisë në Republikën e

Kosovës. Jahjaga e falënderoi ministrin Buljevic për ndihmën dhe mbështetjen e vazhdueshme që Republika e Kroacisë u ka dhënë proceseve nëpër të cilat ka kaluar Kosova, me theks në bashkëpunimin që ka pasur ministria që ai drejton me Ministrinë e Forcës së Sigurisë, si dhe bashkëpunimin midis Forcave të Armatosura të Republikës së Kroacisë dhe Forcës së Sigurisë së Kosovës. Ministri i Mbrojtjes së Repub-likës së Kroacisë, Josip Buljeviç, në ditën e parë të vizitës në Prishtinë, ka vizituar edhe Qen-drën për Studime Universitare (QSU), të FSK-së.

Page 44: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 44

Gjukanoviç: Anëtarësimi në NATO, nuk i bën dëm askujt

Ben Hodges: SHBA mbështet Malin e Zi në NATO

Shtetet e Bashkuara do të intensifikojnë praninë e trupave të tyre në rajonin e Europës lindore, për t’iu përgjigjur “agresivitetit të Rusisë”, kanë deklaruar burime

ushtarake. Duke filluar nga viti i ardhshëm, tre brigada luftarake amerikane të arma-tosura do të vendosen në vendet e rajonit. Korrespondenti diplomatik i BBC thotë se, kjo nismë do të jetë përforcimi më domethënës amerikan i NATO-s që nga rritja e tensioneve për shkak të veprimeve të Rusisë në Ukrainë. Muajin e kaluar, Pentagoni njoftoi planet e tij për të katërfishuar buxhetin për mbrojtjen europiane në vitin 2017. Prania e shtuar e trupave do të rrisë kapacitetet e Shteteve të Bashkuara për të kryer stërvitje ushtarake në rajon. “Plani tregon qasjen tonë të fortë dhe të balancuar për të siguruar aleatët e NATO-s dhe partnerët përballë rritjes së agresionit rus në lindje të Europës dhe kudo tjetër”, deklaroi gjenerali Philip Breedlove, komandant i trupave amerikane në Europë. Ai nënvizoi se, “aleatët dhe partnerët tanë do të kenë më shumë kapacitete”. “Ata do të shohin në vendet e tyre një prani në rritje të brigadave të armatosura me pajisjet më moderne”, tha Breedlove. Sipas oficerit të lartë të Ushtrisë së Shteteve të Bashkuara, çdo brigatë do të patrullojë rajonin për 9 muaj, para se të zëvendësohet. Një brigadë përmban rreth 4.500 ushtarë, të cilët do të jenë të pajisur me automjete ushtarake dhe pajisje të tjera. “Do të ketë diviz-ione në gjendje për të luftuar nëse diçka ndodh”, ka deklaruar ndërkohë nënsekretari i Mbrojtjes, Robert Work për “Wall Street Journal”.

Shefi i Shtabit të Ushtrisë së Malit të Zi, admirali Dragan Samarxhiq, u takua me komandantin e SHBA per Evropë, gjeneral Ben Hodges. Gjatë takimit u

bisedua për procesin e anëtarësimit dhe integrimit të sistemit të mbrojtjes të Malit të Zi në NATO, si dhe mbështetjen e Forcave të Armatosura të Shteteve të Bashkuara në këtë mënyrë. Admiral Samardžić shprehu mirënjohjen e tij për mbështetjen e vazhdueshme të Forcave të Armatosura të SHBA në procesin e transformimit dhe reformimit të Ushtrisë së Malit të Zi, dhe paraqiti të ar-riturat më të rëndësishme në fushën e dokumenteve strategjike të mbrojtjes, aftësitë e zhvillimit, modernizimit dhe ristrukturimit të ushtrisë. Shefi i theksuar rëndësinë e pjesëmarrjes së anëtarëve të Ushtrisë së Malit të Zi në operacionet ndërkombëtare dhe përfitimet që kanë kontribuar në mënyrë të konsiderueshme për të përmirësuar planifikimin dhe zba-timin e trajnimeve dhe ushtrimeve, dhe të përshpejtojë procesin e pa-jisjes, standardizimit dhe moderniz-imit të ushtrisë malazeze. General Hodges falënderuar Malin e Zi për mbështetjen e saj të vazhdueshme dhe kontributin e operacionit të NATO-s në Afganistan dhe theksoi rëndësinë e bashkimit të burimeve dhe të planifikimit të përbashkët në përgjigje të sfidave komplekse bashkëkohore të sigurisë. Ai tha se ushtria e Malit të Zi ka bërë përparim të dukshëm në zhvillimin e ndërveprimit dhe aftësive, dhe kjo është e njohur si një partner i besueshëm në operacionet paqeruajtëse ndërkombëtare. Gjatë vizitës, të Ushtrisë së Malit të Zi, General Hodges ishte zëvendësshefi i VCG të Përgjithshëm, kolonel Rajko Peshiq vizituan kazermën “Milovan Saranovic” në Danilovgrad, ku ai ndoqi aftësitë prezantuese e policisë ushtarake.

rajoN

“Ne kemi rënë dakord për shkëm-bimin e informacionit, të

bashkëpunojnë dhe të bëjë çdo gjë të mundshme për të parandaluar mbingarkesën lidhur me kalimin e paligjshëm të kufirit”. Kete deklaroi ministri i Mbrojtjes i Bullgarise Niko-lai Nençev pas takimit me homologun e tij serb Zoran Djordjevic të mbajtur më, 23 mars, në Nish, Serbi. Minis-tri Nençev i konsideroi bisedimet si shumë të frytshme dhe vuri në dukje se ata janë pjesë e një seri takimesh fqinjësore me ministrat e mbrojtjes të vendeve në kufi të vendit.”Takime të tilla tashmë janë mbajtur me kolegët nga Maqedonia dhe Rumania, në pritje të një takim me Ministrin e Mbrojtjes të Greqisë,” tha ai. “E informova ministrin e Mbrojtjes së Serbisë për përfshirjen e mundshme të trupave bullgare që të ruajnë kufi-rin bullgaro-serb dhe se aktivitetet e tyre do të jenë te lidhura vetëm me mbështetjen e autoriteteve të Min-istrisë së Brendshme”, tha ministri Nençev. Ai konfirmoi bashkëpunimin shumë të mirë mes institucioneve si shembull mbrëmë mbajti një stër-vitje të përbashkët me Ministritë e Punëve të Brendshme, Shëndetë-sisë dhe Transportit, Teknologjive të Informacionit dhe Komunikimit.”Ne kemi tetë programe të planifikuara të përbashkëta me ushtrinë serbe këtë vit.Ne ramë dakord për të zhvilluar aktivitete në fushën e shëndetësis, arsim dhe trajnim ushtarak,”tha min-istri i mbrojtjes.

Serbia dhe Bullgaria do të forcojnë

bashkëpunimin

Page 45: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 45

SHBA: Në 2017, tri brigada ushtarake në Evropë

Kina shpall reformën në fushën e mbrojtjes

Shtetet e Bashkuara do të intensifikojnë praninë e trupave të tyre në rajonin e Europës lindore, për t’iu përgjigjur “agresivitetit të Rusisë”, kanë deklaruar

burime ushtarake. Duke filluar nga viti i ardhshëm, tre brigada luftarake amerikane të armatosura do të vendosen në vendet e rajonit. Korrespondenti diplomatik i BBC thotë se, kjo nismë do të jetë përforcimi më domethënës amerikan i NATO-s që nga rritja e tensioneve për shkak të veprimeve të Rusisë në Ukrainë. Muajin e kaluar, Pentagoni njoftoi planet e tij për të katërfishuar buxhetin për mbrojtjen europiane në vitin 2017. Prania e shtuar e trupave do të rrisë kapacitetet e Shteteve të Bashkuara për të kryer stërvitje ushtarake në rajon. “Plani tregon qasjen tonë të fortë dhe të balancuar për të siguruar aleatët e NATO-s dhe partnerët përballë rritjes së agresionit rus në lindje të Europës dhe kudo tjetër”, deklaroi gjenerali Philip Breedlove, komandant i trupave amerikane në Europë. Ai nënvizoi se, “aleatët dhe partnerët tanë do të kenë më shumë kapacitete”. “Ata do të shohin në vendet e tyre një prani në rritje të brigadave të armatosura me pajisjet më moderne”, tha Breedlove. Sipas oficerit të lartë të Ushtrisë së Shteteve të Bashkuara, çdo brigatë do të patrullojë rajonin për 9 muaj, para se të zëvendësohet. Një brigadë përmban rreth 4.500 ushtarë, të cilët do të jenë të pajisur me automjete ushtarake dhe pajisje të tjera. “Do të ketë divizione në gjendje për të luftuar nëse diçka ndodh”, ka deklaruar ndërkohë nënsekretari i Mbrojtjes, Robert Work për “Wall Street Journal”.

Risitë teorike dhe teknologjike janë çelësi i zhvillimit të mëtejshëm ushtarak dhe i mbrojtjes kombëtare, theksoi më 13 mars 2016, presidenti i Kinës,

Xi Jinping.Duke iu drejtuar deputetëve nga rradhët e ushtrisë, kreu i shtetit Xi, njëherësh Kryetar i Komisionit Qendror të Ushtrisë tha se e ardhmja e Ushtrisë Çlirimtare Popullore (PLA) varet nga risitë dhe reformat. Ai u bëri thirrje forcave të armatosura të zbatojnë risitë në strategjinë e zhvillimit, të vendosin kapacitetet luftarake në qendër të veprimtarisë së tyre dhe të ecin me hapin e risive teorike dhe teknologjike. “Administrata ushtarake dhe person-eli drejtues i saj kanë përcaktuar fushat, ku duhet përmirësuar puna.Ushtria Çlirimtare Popullore (PLA) duhet të fokusohet në fushat me përparësi, për të vënë në jetë risitë dhe për të forcuar ushtrinë”, tha presidenti Xi. Ai u tha deputetëve nga rradhët e Ushtrisë se plani i 13-të pesëvjeçar (2016-2020) është thelbësor për zhvillimin e ushtrisë dhe mbrojtjen kombëtare të Kinës dhe u bëri thirrje forcave të armatosura të mbështesin integritetin politik, reformat dhe sundimin e ligjit, si dhe të forcojnë gatishmërinë luftarake.

nDërkomBëtare

Forcat koreano-jugore dhe amerikane nisën në javën e parë

të muajit mars 2016 manovrat ushtarake vjetore te cilat do të vazhdojnë deri në 30 prill 2016. Këto manovra janë me rëndësi në planin e përbashkët ushtarak të organizuar në gadishullin korean, shoqëruar me kërcënime nga ana e Koresë së Veriut në formë kundër-përgjigjeje me sulme bërthamore. Ky plan i përvitshëm stërvitor midis dy aleatëve përshkallëzon në mënyrë të përsëritur një klimë të tensionuar midis Veriut dhe Jugut. Manovrat e përbashkëta, të emërtuara “Key Resolve” dhe “Foal Eagle”, këtë vit kanë një shtrirje më të madhe në territorin e Koresë së Jugut, me pjesëmarrjen e rreth 17.000 forcave amerikane dhe 300.000 koreano-jugore. Manovrat e përbashkëta filluan dy muaj pas testit të katërt bërthamor të Ko-resë së Veriut dhe një muaj pas lëshimit të raketës me rreze të gjatë veprimi koreano-veriore, dy veprime të dënueshme nga Këshilli i Sigurimit të OKB-së duke imponuar miratimin e sanksioneve të mëte-jshme kundër regjimit më të izoluar në botë.

SHBA-Kore e Jugut,

manovra të përbashkëta

ushtarake

Page 46: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 46

Çetat kryengritëse shqiptare gjatë Luftës së Parë Botërore

HiStori

Gjatë konfliktit botëror lufta e pop-ullit shqiptar për mbrojtjen e të drejtave kombëtare, u zhvillua në kushte politike-ushtarake të veçanta. Megjithëse i paorganizuar, me vep-rimet lokale i’u kundërvunë me armë

në dorë synimeve të fuqive evropiane dhe fqinjëve.Çeta, sipas fjalorit të gjuhës shqipe është një grup

i vogël njerëzish të armatosur me një komandant në krye. Çeta është një formacion luftarak popullor me përbërje nga pak veta deri në disa dhjetëra luftëtarë. Ajo njihet si formacionin karakteristik luftarak fillestar në luftërat shumëshekullore të popullit tonë, në të gjitha etapat e historisë. Nga mesi i shek. XIX e deri në Luftën e Dytë Botërore në Shqipëri ndesh-emi me çeta të emërtimeve të ndryshme, si çetë e komitëve (e kaçakëve, e “hajdutëve”), çetë atdhetare, çetë kryengritëse, ndërsa gjatë Luftës së Dytë Botërore edhe çetë nacionaliste, partizane, balliste, çetë vull-netare territoriale, etj. Çetat ngriheshin mbi baza vullnetare. Kishin një bërthamë luftëtarësh apo drejtuesish të përhershëm dhe, sipas rastit, shumoheshin numerikisht nga popullsia vendase për kryerjen e aksion-eve të ndryshme. Armatimin e siguronin vet nëpërmjet sulmeve mbi forcat pushtuese, ndërsa për ushqim mbështeteshin kryesisht në popullsinë vendase. Veshja ishte karak-teristike sipas krahinave dhe modeleve të ndryshme edhe të pushtuesit. Kryeneçësia, guximi, trimëria dhe kurajua e tyre e pashoq imponuan që të alarmohen autoritetet, të cilat nga sfida e drejtpërdrejtë që ju bëhet,

nuk rreshtën për t’i azgjësuar.Shqetësuese dhe e ndërlikuar qëndronte largimi i

trupave greke nga Shqipëria e Jugut. Korça ndodhej nën presionin e forcave greke. Nevoja e saj për ndi-hmë ushtarake ishte urgjente. Gatishmëria e masave popullore për të mbrojtur trojet e tij, ishte mjaft e madhe. Qindra emigrantë dhe nxënës të shkollës nor-male të Elbasanit, kishin shfaqur dëshirën të shkonin vullnetarë, shkruan gazeta “Populli” e datës 16. 5. 1914.

Forcat greke pas ripushtimit të Korçës në korrik, nga fundi i gushtit, pushtuan krahinën e Tepelenës dhe depërtuan deri në Salari e Lopës. Në këto përparime të saj, forcat greke ndeshën me një qëndresë të armatosur të popullit vendas. Rezultati i kësaj punë ishte dalja në skenë e mjaft çetave patriotike të Sali Butkës, Qamil Panariti, Spiro Ballkamenit, Themis-tokli Gërmenjit, Muharrem Rushitit, Demo Eminit etj. Megjithëse të paorganizuar, me një armatim primitiv për kohën dhe inferior ndaj forcave greke, popullsia e

Prof. asoc. Dr. bernard Zotaj

Në kuadrin e 100 vjetorit të Luftës së Parë Botërore

Çeta e Skraparit

Page 47: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 47

këtyre krahinave zhvilloi luftime të ashpra për të mbrojtur trojet e saj.

Në luftimet e zhvilluara në krahinën e Tepelenës, nga forcat shqiptare ishte një qëndresë e paorganizuar përballë forcave ushtarake greke. Më 27 shta-tor forcat greke të maskuara si “aotonomistë” hynë thellë në tokat shqiptare, pushtuarn Beratin me synim për të dalë në Shkumbin. Këtu ato ndeshën me qëndresën e organizuar të fshatarësisë kryengritëse. U detyruan të tërhiqen shpejt me humhje të ndjeshme.

Pushtimi i Vlorës u krye nga italianët në fund të dhjetorit 1914. Në Vlorë lëvizja patriotike kishte kryer disa aksione në fushën politike.

Para një grusht burrash me ndjenja atdhetare si Ibrahim Abdullau, Alem Mehmeti, Zigur Lelo, Zaçe Xhelo, Laze Malo, Murat Tërbaçi, Se-lam Abazi, Azem Sulo dhe Sali Vranishti, Çerçiz Topulli shpalosi pikëpamjen për ngritjen e çetave patriotike. Nga fundi i vjeshtës së vitit 1908, Sali Vranishti, një ish komit i famshëm, që ishte arratisur nga kalaja e Janinës, formoi çetë patriotike me luftëtarë nga Vran-ishti, Kallarati, Smokthina, Tërbaçi Brataj e Kaninë. Çeta u njoh me emrin “Firarët e kapedan Saliut”.

Fqinja verilindore e nxitur nga rivalja dhe etja për të pushtuar sa më shumë territore shqiptare filloi operacionin e saj. Forcat shqiptare nuk ishin të orga-nizuara për ti bërë ballë ushtrisë serbe që sulmonte me forca të shumta. Forcat më të përgatitura ishin fshatarët kryengritës që luftonin me armë kundër reaksionit esadist. Ishin pikërisht këto forca që or-ganizuan kundër evadimit serb qëndresen me armë. Kështu sapo morën vesh sulmin serb Haxhi Qamili u nis së bashku me Sadi Toptanin menjëherë me 300 kalorës për në front. Por forcat agresive serbe ndeshën në qëndresën e shqiptarëve sapo kaluan kufirin.

Dan Cami me forca të pakta organizoi pritën e parë në Sepetovë. Forcat e shumta serbe nuk e patën të vështirë ta kapërcenin atë. Për shkak të kësaj qën-drese shtëpia e Camëve u bë preja e parë e terrorit serb. Megjithëse në kushtet e atëhershme të vendit nuk u realizua dot mobilizimi i përgjithshëm, kjo nuk e pengoi popullin të organizohej lokalisht me veprime spontane të organizonte një qëndresë heroike ndaj pushtuesit.

Në ushtrinë serbe, grupimi i Ohrit ishte ai që po përparonte me shpejtësi. Megjithë protestat e italianeve ai hyri në Elbasan. Më pas forcat e saj u ndanë në dy pjesë: njëra kaloi nga ana e Rrogozhi-nës në drejtim të Durrësit, ndërsa tjetra nga ana e Kërrabës në drejtim të Tiranës ku ishte qendra e lëvizjes fshatare.

Më 6 qershor u nisen forcat e Tiranës në Krrabë. Këto pasi zunë pozicionet me anë të manovrimeve u përpoqën ti krijonin armikut përshtypjen sikur kishte shumë forca në dispozicion. Në përpjekjet e para sulmi i ushtrisë serbe u thye dhe ajo pësoi humbje të rënda. Gjëndja filloi të ndryshojë pas disa gabimeve të kryengritësve.

Me 11 qershor 1915 ushtritë serbe hynë në Tiranë e pas dy ditësh arritën në afërsi të Durrësit. Për shkak të protestave energjike të qeverisë italiane, ushtria serbe nuk hyri në qytet. Deri këtu përparuan forcat pushtuese serbe me pretekstin për të shkatërruar vatrat antiserbe të propagandas austro-turke, të përqëndruara në Elbasan e Tiranë. Gjatë marshimit të saj drejt Durrësit ushtria serbe goditi me artileri fshatrat që ndodheshin rreth rrugës. U dogjën Mamli, Krraba, etj. Me dhjetra qenë fshatrat që u asgjësuan në pikat ku ajo ndeshi në qëndresën popullore. Vetëm në katundin Shkallë të rrethit të Tiranës u vranë 70 burra dhe u dogjën shumë shtëpi luftëtaresh. Ushtria serbe asgjësoi pa masë dhe dogji shtëpitë e personave që ishin shquar në qëndresën kundër saj. Duhet thek-suar se në kundërshtim me qëndrimin e lëkundshëm të parisë, populli nuk rreshti së kundërshtuari me armë si autoritetet esadiste dhe pushtuesit serbë.

Gjatë vitit 1914 dhe deri në fund të Luftës së Parë Botërore, Islam Spahia, i njohur dhe me emrin Baba Lam, siç i thoshin lumjanët, e gjejmë në krye të lëvizjes patriotike të malësisë së Lumës. E veçanta është se ka vazhduar shkolla e Kolosjanit, e mbajtur dhe e mbrojtur nga patriot e arsimdashës, me Babë Lamin në krye. Princ Vidi u habit nga kërkesat e këtij malësori analfabet dhe të largët, por që çështje krye-sore kishte shkollat dhe mësuesinë.

Kështu më 19 korrik malësorët e Lezhës sulmuan forcat e Esatit në Lezhë. Mirditorët bllokuan për mëse një javë, te vendi i quajtur Mali i Shenjtë, 450 ushtarë serbë. Me mirditorët po bashkëpunonin kundër ser-

Çeta e Azem Galicës

Page 48: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 48

bëve edhe zadrimorët. Nga ana tjetër edhe kosovarët të udhëhequr nga Hasan Prishtina dhe Bajram Curri vazhdonin qëndresën kundër pushtuesve serbomëd-henj në trevat verilindore shqiptare. Përpjekjet e push-tuesit për të mobilizuar shqiptarët në Selitë e Lurë, e për ti përdorur ata kundër njetri-tjetrit nuk dhanë rezultat. Ata deklaruan se kurrë nuk do të luftonin kundër vëllezërve të tyre.

Pakënaqësia dhe revolta kundër shovinistëve serbë po ashtu edhe kundër Esatit si konseguencë, u shtri në mbarë vendin nga veriu në jug. Kështu në Mallakastër u prenë linjat telefonike. Pushtuesit shqetësime mjaft të mëdha i solli lëvizja në krahinën e Skraparit. Në fund të viti 1915 dhe fillimit të viti 1916, kjo lëvizje mori përmasa të gjera duke përfshirë edhe Tomorricën dhe kërcënoi seriozisht qendrën e tërë Prefekturës: Beratin. Kështu nga Skrapari u dëbuan autoritetet pushtuese, u prenë linjat telefonike me Beratin dhe u ngrit flamuri kombëtar.

Në Skrapar u formuan në fillim çetat e kaçakëve, të komitëve dhe në fund patriotike. Të tilla ishin: çeta e Laçe Backës me 22 luftëtarë, çeta e Riza Kodhelit me 31 luftëtarë, çeta e Sulo Qorrajt me 15 luftëtarë, çeta e Servet Zaloshnjës me 22 luftëtarë, çeta e Ali Farmaqit (Çepanit) me 23 luftëatrë, çeta e Sulejman Spatharës me 8 luftëtarë dhe çeta e Tajar Vëndrezhës me 20 luftëtarë.

Çetat e Skraparit, të cilat kishin mbajtur peshën në luftën kundër forcave greke, u ingranuan në ush-tritë e huaja sipas zonave respektive. Patriotët Ali Koprencka, Mustafa Spathara, Avni Kapainova, Riza Kodheli, Ali Farmaqi, Servet Zaloshnja etj., pavarë-sisht nga synimet apo kontrakditat që kishin mes tyre fuqitë e huaja, bashkëpunimin me to, e shikonin si një mundësi në të ardhmen, për zgjidhjen e çështjes kombëtare:ruajtjen e tërësisë tokësore.

Gjatë Luftës së Parë Botërore patriotët skraparas kishin më shumë besim tek Italia, e cila vlerësohej prej tyre si aleati më i mundshëm. Këtë e tregon një fakt. Në Nishicë në gusht të vitit 1916 bëhet një mbledhje, ku morën pjesë përfaqësues të shumtë, që bënin pjesë në ushtrinë italiane si Kasem Radovicka, Mehmet Pavari, Mustafa Spathara, Ali Farmaqi, Ali e Riza Cerova, Riza Vërzhezha, Ali Koprencka. Në këtë mbledhje u vendos që të goditeshin austriakët, e të ruhej autonomia e çetave shqiptare. Qëllimi i takimi ishte që çetat patriotike të informonin njera-tjetrën për planet e komandave përkatëse ushtarake.

Shqipëria Veriore u pushtua dhe nga ushtria malazeze. Qëndresa e armatosur e shqiptarëve kundër pushtuesve malazeze ishte diku më e fortë, diku më e dobët. Në Gash dhe Krasniqe shqiptarët kishin rrokur armët dhe u grumbulluan vullnetarisht duke luftuar me pushtuesin. Pas një rezistence të ashpër ato u thyen. Kolona tjetër e ushtrisë malazeze nuk hasi në ndonjë qëndresë serioze, por ajo që goditi në drejtim të Kelmendit nuk e pati dhe aq të lehtë përparimin e saj dhe e arriti objektivin vetëm më 13 qershor duke pushtuar Krastën. Pjesa shqiptare e malit të Tara-boshit u morr më 10 qershor.

Për çështjen e qëndresës së armatosur për zhvil-limin apo për hezitimin janë dhënë deri tani mendime nga më të ndryshmet. Për mungesën e organizinit të kësaj qëndrese patrioti i njohur shkodran Nikolla Ivanaj e shpjegon me faktin se Vjena kishte një farë ndikimi mbi borgjezinë shkodrane dhe mbi klerin katolik të cilët ishin dakort me politikën e Vjenes.

“Malësorët shqiptarë i banë një kundërshtim të madh sulmit malazeze megjithatë Shkodra kishte qenë e parmatosur nga kontrolli ndërkombëtar dhe u muarr lehtë”, ka shkruar studinesja angleze Edith Durhan. Sali Nivica në gazetën “Populli” shkruan: “Populli shq-iptar nuk i qëndroi dot invaziorit me pushkë” … “pse një popull i pakrye, i parregull dhe organizim, pa top e mitroloz, i padroje e mbështetje, i ngatërruem me propaganda gjithfarësh, s’mund t’i qëndronte dot një ushtrie”.

Megjithkëtë për këtë luftë duhej një organizim “sepse kundërshtarët i ka të shumtë ky popull” dhe më tej vazhdonte Sali Nivica “në këtë ditë të vështirë për popullin tonë shqiptari asht në luftë me grekun, asht në luftë me serbin, asht në luftë me Malin e Zi, asht në luftë me Austrinë e me Italinë, asht në luftë me Turqinë!...”.

Sali Nivica me këto pohime donte të vinte në dukje gjendjen tepër të vështirë të Shkodrës e të Shq-ipërisë. Populli nuk ishte në gjendje të organizonte një luftë të armatosur në plan të gjerë kundër push-

Azem dhe Shote Galica

Page 49: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 49

timit. Por ai nuk e pushoi asnjëherë qëndresën e tij, qëndresë e cila shpeshherë u kthye në heroike duke i shkaktuar humbje të konsiderueshme pushtueshme. Një pengesë për ushtarët malazezë u bë veçanërisht Malësia e Shalës. Mbasi kaluan nja dy tre javë nga pushtimi shalianët u ngritën duke rrethuar fillimisht postkomandat dhe duke asgjësuar disa prej tyre. Kjo qëndresë e shalianëve në korrik 1915 u zgjerua më tej. Në luftimin e kryer në qafën e Kalçit nga 150 malazezë mezi shpëtuan 40 prej tyre. Qëndresa e armatosur kundër pushtuesve malazezë vazhdoi, por me goditje të vogla dhe spontane. Ajo do ndërpritej kur vendin e pushtuesve malazezë e zunë pushtuesit e rinj austro-hungarezë në janar 1916.

Pushtuesit e rinj austro-hungarezë vendosën një regjim ushtarak në tokën shqiptare. Pasojat e tij me kalimin e kohës populli shqiptar filloi t’i ndjente. Gradualisht lindën dhe reagimet e para. Më të thek-suara këto ishin brenda në qytetin e Shkodrës. Vlen për t’u përmendur protesta e qytetarëve shkodranë dhe manifestimi në oborrin e Xhamisë Plakë kundër autoriteteve të pushtimit. Protesta ishte kryesisht e karakterit ekonomik por në memorandumin e dër-guar autoriteteve pasqyroheshin edhe shumë kërkesa politike.

Heroike ishin luftimet e zhvilluara në Malësinë e Gjakovës kur atje depërtuan trupat austro-hungareze. Në Gash vepronin çetat e Mal Bajramit dhe Hazis Colit, në Shishpan e Sharr Ahmetit, etj. Gjithashtu kishte grupe të vogla që vepronin në krahinat përreth. Më pas fillon zgjerimi i lëvizjes në fshatrat si në Lekbibaj, Valbonë, Krasniqe, Pac, Berishë ku vepronin çetat e Gjelosh Ramës, Syl Brukut, Zog Binakut, Binak Gashit, etj. Këto çeta organizuan sulme kundër garnizoneve të pushtuesit. Organizimi u rrit ndjeshëm në vitin e fundit të luftës.

Në pranverën e viti 1918 në luftë me pushtuesit u vranë me dhjetra malësorë trima. Më të kombinuara veprimet luftarake të çetave u kryen gjatë vjeshtës të vitit 1918. Duke bashkëpunuar me çetat e Kosovës, si me Azem Galicës në Drenicë, Bajram Baklanit në rrethet e Gjakovës, me çetat e Kaçanikut e Cërr-navilës, me të rretheve të Pejës, Hasit e të Pukës etj., që vepronin në Rrafshin e Dukagjinit, në Kosovë e në krahina të tjera përreth. Në këto moment qëndresa e patritotëve shqiptarë mori karakterin e një lufte të organizuar. Tipik ishte sulmi i përgjithshëm kundër forcave austro-hungareze në Malësinë e Gjakovës në fillimin e tetorit 1918. Batalioni i 145-të austro-hungarez që ndodhej në Bujan u rrethua nga çetat e malësorëve. Ky garnizon u asgjësua në pjesën më të madhe të tij. Ndihmat që u nisën nga Tropoja nuk mundën të arrinin, malësorët me veprime të shkathta prenë rrugët e furnizimit. Forcat kryesore të garni-zonit u dorëzuan.

është për t’u përmendur fakti se në çetat dhe grupet e armatosura shqiptare të Kosovës u vu re gatishmëria për të bashkëvepruar e për të lidhur luftën e tyre me atë të çetave boshnjake dhe serbo-malazeze kundër pushtuesve austro-hungareze, e bullgarë. Di-

het se në verën e vitit 1916 u formuan çetat në rajo-net Koloshin të Ibrit, në Rogozne dhe në Kopanik në veri të Mitrovicës. Këto çeta, që vareshin nga organizata serbe me qendër në Rashkë e Kralevë, bënin luftë të drejtë kundër pushtuesve austro-hungarezë, por duke pasur prirje shoviniste, herë mbas here u përpoqën të dëmtonin administratën lokale shqiptare.

Në vitin 1917, kur kaloi në malësinë e Koloshinit të Ibrit, Azem Galica u takua me të në katundin Prid-voricë; aty u arrit një marrëveshje për luftë kundër pushtuesve të përbashkët austro-hungareze e bull-garë. Në bisedimet me Azem Galicën, Kostë Vojvoda tha se komanda dhe qeveria e emigruar serbe njihte të drejtat e Kosovës dhe kërkonte që lufta kundër pushtuesve të përbashkët austro-hungarezë të bëhej në aleancë me njeri-tjetrin. Në këto bisedime Azemi e shokët e tij u nisën nga qëllimi i drejtë për të dëbuar pushtuesin e përbashkët.

Në këtë kohë çeta luftarake e Drenicës, nën drejtimin e Azemit e të Shotës, mbas disa ditë luftimesh të rrepta, asgjësoi postkomandat austro-hugareze në katundet Vojnik, Kopiliç dhe Mikushnicë të Drenicës. Aftësia luftarake dhe popullarizimi i çetës trime u shtua shumë. Midis luftërave më të mëdha kundër pushtuesve austro-hungareze është edhe lufta në rajonin Radishevë-Rudnik-Rakosh. Megjithëse armiku këtu kishte më shumë njerëz dhe armë, u mund keq dhe një pjese e madhe e ushtrisë së tij u dorëzua.

Buzë xhadesë Pejë-Mitrovicë, njësiti luftarak i Azemit shpartalloi një garnizon prej gati dy mijë ush-tarësh. Qindra ushtarakë austro-hugarezë dhe krejt shtabi e komandanti i një regjimenti ranë në duar të njësitit të Drenicës. Krejt bagëtia dhe pasuria që pushtuesit austro-hungarëze i kishin grabitur popullit dhe i mbanin në kampin e Rudnikut, iu ndanë prapë popullit. Shumë mjete të transportit ushtarak, municione dhe armë ranë në dorën e njësitit. Numri i luftëtarëve të njësitit të Azemit e të Shotës mbërriti në atë kohë në 350-400 veta.

Viti 1918. Lufta e armatosur kundër pushtuesve zgjerohej nëpër krahinat e ndryshme të Kosovës. Në Gilan, kundër ushtrisë bullgare, vepronte aktivisht e në kushte të rënda çeta e plakut të vjetër Idriz Seferi. Në Vuçitemë e Llap luftonte kundër austro-bullgarëve çeta e Bel Baçinofcit dhe e Mehmet Kojuhit. Në Plavë-Guci vepronin çetat e udhëhequra nga trimi i shquar Mulla Agan Koja, i cili, në bashkëpunim me çetat e Hysen Boshkoviqit, Isuf Mehaniqit dhe te Rek Bishevës, nga krahinat e Tutinit, Rozhajës, Bihorit e Senicës, kryenin aksione të guximshme. Në afërsi të Plavës Mulla Agan Koja me çetën e tij vrau kapitenin austriak Haufman Gustav Haslor dhe në vjeshtën e 1918-es, pas një lufte të rreptë, mundi të çarmatoste 3 batalione të ushtrisë austriake. Me armët e kapura ai armatosi popullin e Plavës e të Gucisë.

Në zonën franceze të pushtimit pati organizime të luftës së armatosur të popullit. Më të organizuara u shfaqën çetat e Sali Butkës dhe të Themistokli Gër-menjit. Pas përpjekjeve të armatosura të zhvilluara

Page 50: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 50

në fund të tetorit e sidomos në fillim të nëntorit 916, Komanda Ushtarake Franceze konstatoi se: në zonë ata, nuk kishin të bënin me forca të pakta, të paorganizuara, por forca të shumta shqiptare dhe të armatosura. Rrjedhime të rëndësishme të kësaj lufte ishin edhe nënshkrimi i Protokollit të 10 dhjetorit 1916 dhe ngritja e Krahinës “autonome” të Korçës.

Kur ushtritë franceze që kishin okupuar Korçën dhe qarkun e saj, mbështesnin kërkesat e Venizellosit për Shqipërinë e Jugut, Sali Butka, në krye të forcave të tij, që arrinin në 1500 veta u nis drejt Korçës dhe e rrethoi atë. Në krah të tij ishte edhe çeta e Themistokli Gërmenjit me 22 vetë. Të rrethuar, francezët kërkuan bisedime. Themistokli Gërmenji shkoi në Korçë, ndërsa Sali Butka qëndroi me ushtritë e tij në rrethinat e qytetit. Ndërsa bisedimet e Themistokli Gërmenjit me autoritetet franceze po zvarriteshin, Sali Butka u dërgoi atyre kërkesat shqiptare prej 14 pikash për vetëqeverisjen e Kazasë së Korçës nga ana e au-toriteteve shqiptare. Nën presionin e brendshëm dhe sidomos atë ushtarak të forcave të Sali But-kës, autoritetet franceze e shpallën “Vetqever-isjen e Kazasë së Korçës me gjithë rrethet nga autoritetet shqiptare”. Po kjo punë nuk vazhdoi gjatë. Në fund të luftës, autoritetet franceze e kthyen fletën, arrestuan Themistokli Gërmenjin dhe e pushkatuan në Selanik si dhe u përgatitën t’ja dorëzojnë Korçën Greqisë. Atëhere Sali Butka mblodhi forcat që arritën në 20.000 dhe mbasi e rrethoi Korçën, përsëri, i dërgoi komandantit të forcave franceze një ultimatum. Sali Butka mbrojti jo vetëm Korçën, por të gjithë Shqipërinë Juglindore nga sulmet e forcave greke.

Duhet të theksojmë se lufta e armatosur nuk ishte tipike për popullin tonë. Shumë shqiptarë gjatë kësaj lufte u organizuan në çeta dhe u vunë nën influencën e pushtuesve evropianë, nën komandën e reshtimit or-ganik të njësive të tyre. Kjo ndodhi për arsye se shumë prej tyre, kryetarë e komandantë mendonin realizmin e aspirateve kombëtare nën këtë apo atë shtet.

Nga literatura e shteteve fqinjë është spekuluar

shumë me këtë problem duke i konsideruar shqiptarët dhe inkuadrimin e tyre si “banda pa ideale” në shërbim të atij që i “paguante” më mirë. është e rëndësishme të theksohet se asnjë komandant i çetave nuk u lidh me ushtritë e vendeve fqinje, megjithëse monarkitë u premtuan atyre shuma të majme. I vetmi që bëri një gjë të tillë ishte Esat Pashë Toptani.

Historiografia ushtarake shqiptare, për vendin dhe rolin e çetave kryengritëse në këtë periudhë më tepër dhe më mirë duhej ta kishte organizuar dhe thënë fjalën e saj. Falënderojmë organizatorët e kësaj konference që tash pas 100 vjetësh të analizojmë veprimtarinë e këtyre çetave që vepruan në këtë Luftë të Madhe.

Bibliografia:Fjalori i shqipes së sotme, akademia e Shkencave e RP të Shqipërisë, Tiranë, 1984.Nasip meçaj, Xhemil Çelaj, Fatmir Toçi, Enciklopedi e Kurveleshit, boTImET ToENa, Tiranë, 2009.gani Iljazi, Lëvizja Kombëtare në Vlorë 1878-1912, Tiranë, 1999.Revista mbrojtja, arben Saliu, Nr. 4, Tiranë 2013.g. Shpuza, “Kryengritja fshatare e Shqipërisë së mesme 1914-1915”, Tiranë, 1986.Dr. azis bulica, Islam Spahia i Lumës, Shtëpia botuese “FLLaD”, Tiranë, 2004.apostol Kotani, Kapedan at Stath melani me shokë, Tiranë, 1997.Engjëllushe braçellari, “Skrapari, gjurmë nën harresë”, Sh. botuese “geer”, Tiranë, 2002.N. Ivanaj, “Hisoria e Shqipërisë së re”, Vëll. I, Tiranë, 1914.E. Durhan, “20 vjet ngatërresa ballkanike”, Tiranë 1874.gazeta “Populli”, datë 22.6.1915.Xh. Repishti, “Revolta e masave të shkodrës në pranverën e vitit 1916 kundër pushtuesve austro-hungarezë”, në “Studime historike”, nr. 1. 1973.m. Çami, “Pushtimi malazez i Shkodrës dhe qëndresa kundër tij, në “buletinin shkencor ILP Shkodër”, nr. 1, 2, 1985.ajet Haxhiu, Shota dhe azem galica, Shtëpia botuese “8 Nëntori”, Tiranë, 1982.gen. Descoins: “Six mois d’historie de l’albanie (Novembre 1916-mai 1917)”, paris, 1930, f. 18-19; m. Sarrail, “mon commandement en orient(1916-1918)”, Paris, 1920.m. Çomi, “Shqipëria në marrëdhëniet midis vendeve të antantës në 1915-1916. Në kohën e disfatës dhe të tërheqjes të ushtrisë serbe”, në “Studime historike”, nr. 3, 1986.

Page 51: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Nr. 4 - Prill 2016/ Mbrojtja 51

tregimi i Trostit mund të jetë i njohur për qytetarët e Blount Countyt, vendlindja e tij në amerikë. Ai ju nënsh-truar një trajtimi mjekësor, kur në vitin 2012, së bashku

me ushtarë të tjerë në Afganistan, kishin rënë në pritë. Në këtë sulm të afganëve, Trost humbi gjysmën e dorës së tij të djathtë, që e la me lëndime të mëdha. Atij iu deshën rreth tre muaj trajtim në spitalet ushtarake para se të kthehej në shtëpi, në Blount County. Që nga atëherë ai është nderuar me çmimet “Purple Heart” dhe “Bronze Star”, ndërsa është nderuar edhe nga presidenti Barack Obama.

Por, afër katër vjet që nga ak-sidenti, Trost ende nuk e kishte parë mikun e tij Aleksandër Pecin, ushtarin shqiptar me të cilin kishin ndarë së bashku një post ushtarak dhe një përvojë që i ka ndryshuar jetën. “Duke e parë atë tani... është si një mrekulli. Kjo është një lidhje që krijohet tek ushtarët kur ata janë në një situatë të tillë së bashku. Mbështeten te njëri-tjetri, edhe nëse nuk e flisnin të njëjtën gjuhë”, është shprehur Trost Trost. Trost, një ish-anëtar i Njësisë 489 të Ushtrisë Rezervë jashtë Knoxvillet, kujtoi ditën e sulmit që ishte afër t’i merrte jetën derisa priste aeropla-nin e Pecit që të vinte në Amerikë. I stacionuar në një bazë në anën lindore të Afganistanit përgjatë ku-firit me Pakistanin-një bazë që ishte edhe shtëpia e një njësie të vogël ushtarake shqiptare-Trost tha se ai dhe ushtarët e tjerë ishin në misionin e ashtuquajtur të “punëve civile” më 20 shkurt 2012.

Trost ka treguar se ai, Peci dhe një oficer tjetër shqiptar po qëndronin jashtë automjeteve të tyre, kur kishin dëgjuar breshëri të shtënash me armë. “E shtëna e parë erdhi drejt meje dhe më goditi në mes të dorës ”, ka thënë Trost, duke mbajtur dorën e djathtë tani në mungesë të gishtit treg-

ues, dhe një gisht tjetër.Edhe pse mori lëndime të rënda dhe ishte i tëri i gjakosur, Trost tregon se automjete të tjera të armatosura nga prapa nuk ndalnin të shtënat, duke e goditur atë përsëri në kof-shë dhe në të dy këmbët. Plumbat kishin goditur edhe oficerin tjetër shqiptar duke e lënë të vdekur, ndërsa Trost dhe Aleksandër Peci, pavarësisht lëndimeve të rënda, kishin adrenalinë të mjaftueshme për t’u strehuar. “Vrapuam aq shpejt sa mundnim, por u lodhëm para se të arrinim tek caku. Pastaj të shtrirë përtokë shikonim njëri-tjetrin. Ai ishte goditur vetë dhe më pyeste mua ‘a je mirë?’”. Kur Peci më në fund arriti në aeropor-tin e ”McGhee Tyson” të amerikës, rreth orës 20:00, një djalosh i pashëm në të tridhjetat i tregoi se atij iu deshën rreth katër muaj që shërohej nga plagët. Fytyra e tij ende ka një shenjë me ngjyrë kafe

“Do t’ia besoja dhe jetën time komandos shqiptar”

nën syrin e tij të majtë, vendi ku plumbi i mitralozit e kishte goditur, duke kaluar nëpër fytyrën e tij dhe duke dalë në anën e djathtë të pjesës së poshtme të nofullës. Peci u shpreh se “është shumë i lumtur që takon përsëri Michaelin”. “Ishte një situatë vërtet e keqe, kur ishin së bashku herën e fundit, pasi të dy ishin shumë rëndë të plagosur”, ka thënë Peci. Peci ka treguar se ka kaluar edhe shtatë muaj të tjerë me shërbim në Afganistan pas riku-perimit nga lëndimet. Tani me disa përfitime ushtarake në dispozicion nga qeveria, ai jeton së bashku me gruan dhe dy vajzat e tij në Shqipëri, por është duke e shqyrtuar mundës-inë që të zhvendoset në SHBA. Trost, nga ana e tij thotë se Pecin, e konsideron më tepër se vëlla, të cilit do t’i besonte edhe jetën. “Ai është dikush që e konsideroj më tepër se vëlla.Do t’ia besoja atij edhe jetën”, është shprehur Trost.

Page 52: Organ Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes Mbrojtja · 17 NATO: 25 gjeneralë dhe ... Ne biseduan gjithashtu edhe për realizimin e projekteve të përbashkëta, sepse objektivi ynë

Mbrojtja / Nr. 4 - Prill 2016 52

Skuadrilja akrobatike e Forcës ajrore Mbretërore britanike ka ofruar më 18 mars 2016 një shfaqje të pazakontë për banorët e tiranës. 11 avionët e “red arrows”, kanë në aeroportin ndërkombëtar të

rinasit, u pritën nga përfaqësues të ambasadës britanike, zv/ministri i Mbrojtjes dhe per-sonalitete të tjera. E gjithë skuadra, ka realizojë në tiranë një parakalim mbi bulevardin. Me 50 vjet eksperiencë dhe mbi 4500 shfaqje në 55 vende të botës, Skuadrilja akrobatike e Forcave ajrore Mbretërore Britanike të premten ka flutu-ruar në qiellin e tiranës. Ishte hera e parë që në Shqipëri realizohet ky spektakël, ku mjetet fluturuese kanë dhuruar për kryeqytetasit një “show” nëpërmjet akrobacive në ajër. Shfaqja e të ashtuquajturave “shigjeta të kuqe” është pjesë e stërvitjes së përvitshme që kjo njësi kryen jashtë britanisë së Madhe. Skuadrilja përfaqëson shpejtësinë, gatishmërinë dhe saktësinë e Forcës ajrore britanike dhe është e për-bërë nga pilotë, inxhinierë dhe staf mbështetës me përvojë.

Richard Parry, Atasheu Britanik i Mbrojtjes, tha se: ”Ishte një ndalesë e shkurtër në rrugën për në Greqi, ku do të bëjnë trajnimin 6 javor. Kjo ishte një mundësi për të demostruar marrëdhëniet tona shumë të mira në fushën e mbrojtjes”. Kurse Gjeneral Vladimir abdiaj,

Komandat i Forcave ajrore, të Shqiperisë, u shpreh se: “Është një nga ekipet më të mira që ka bota në fushën e e show - t ajror”.Ndërsa, lideri i skuadriles Devid Montenegro, u shpreh se: “Eshtë vizita e pare dhe nuk kam qënë ndonjëherë në Shqipëri, por është kenaqësi që jam këtu. Kjo vizitë është pjesë e programit të Forcave të armatosura. Eshtëe kënaqësi e veçantë të vish në një vemd me të

cilin kemi marrëdhënie të mira“. Në pritjen e orga-nizuar me këtë rast ministrja e Mbrojtjes Mimi Kod-heli njoftoi rihapjen e zyrës së atasheut ushtarak në tiranë. “Shpresoj që ky bashkëpunim të forco-het edhe më tej”, tha Kodheli.

11 avionë “Red Arrows”, skuadrilja Akrobatike e Forcës

Ajrore Mbretërore Britanike

“Red Arrows”-Forcat Ajrore Britanike spektakël në qiellin e Tiranës