14/10/2013

1

OPERACIONET NE VESHIN E MESEM

Prof. As. Birkena QIRJAZi

OTITI MEDIA KRONIK

Otiti media kronik ndahet ne:

-semundjen tubotimpanike (ose te sigurt per jeten) dheNe formen aktive vihet re nje rrjedhje e qendrueshme qelbi, nganjeherekarakterizohet me periudha qetesimi dhe acarimi ndersa forma joaktive nenkuptonnje vesh qe dikur ka rrjedhur por qe tashme eshte i thate dhe probabilisht nuk do terrjedhe me (por qe nuk pejashtohet si mundesi).

-

-atikoantrale (qe mund te rrezikoje jeten).

Nuk duhet harruar qe mund te ndodhe qe ne nje vesh te gjenden te dyformat si semundja mezotimpanike ashtu edhe ajo atikoantrale.

FAKTORET QE COJNE NE KRONICIZIM TE INFEKSIONIT NE VESHIN TE MESEM

ajrimi i papershtatshem i veshit te mesem nese nuk rregullohetcon ne efuzion kronik, organizim dhe patologji kronike.defekte zhvillimi te tipit te palatoskizes,levizja e demtuar e fundit nazofaringeal te Tubit te Eustakut(adenoide te medha, tumore);adenoiditi dhe sinuzite me limfostaze tubare, alergji, semundjemetabolike,devijime te septumit nazal, patologji te te tjera kronike te rrugeve tesiperme respiratore etj, jane disa nga faktoret qe hasen me shpesh.

Patogenet shkaktare me te shpeshte jane; Staphylococcus aureus, Bacillusproteus, Pseudomonas pyocyanea etj.Ne popullaten e prirur per otit me fillim te hershem te tij, shpesh episodi ipare shkaktohet nga pneumokoku.

SEMUNDJA TUBOTIMPANIKE Tipari kryesor i saj eshte perforacioni central i membrames timpanike medrenim te pershtatshem te kavitetit timpanik.Semundja kufizohet ne mukozen e pjeses antero-inferiore te veshit temesem; rreziku i komplikacioneve serioze eshte minimal.Shumica e perforacioneve ndodhin gjate nje episodi te nje otiti media akutdhe ndoshta si pasoje e nje doze, kohezgjatje dhe zgjedhje tepapershtatshme antibiotiku, sherimi eshte i ngadalshem. Kjo krijon kohete mjaftueshme qe epiteli skuamoz te migroje rreth buzeve te lira teperforacionit duke e kthyer ate ne permanent.Rrjedhja mukoide kronike shoqerohet me hiperplazi te qelizave glob,metaplazi te epitelit te veshit te mesem dhe reduktim te funksionitmukociliar.Ne formen aktive (e ashtequajtura mukoziti tubotimpanik kronik) veshiparaqet rrjedhje te vazhdueshme pa ere qe ne prani te infeksioneve terrugeve te siperme respiratore behen shume profuze.

Pacienti paraqitet me rrjedhje veshi dhe ulje degjimi. Ulja e degjimit eshtene varesi te permasave dhe vendosjes te perforacionit. Kur perforacionieshte i vogel dhe anterior degjimi mund te jete normal. Perforacionet emedha posteriore japin ulje me te medha degjimi.

Nje gap ajer-kocke mbi 30 dB nuk eshte i zakonshem dhe sugjeron njedemtim te zinxhirit kockor. Pacienti mund te referoje permiresim tedegjimit kur shtohet rrjedhja e veshit, qe eshte tregues i shkeputjeve tezinxhirit kockor. Kjo eshte me e shpeshte ne semundjen atikoantrale.Tinitus, i frekuencave te larta dhe vertigo te momentit dhe te shkaktuaranga levizjet e menjehershme te kokes, jane te shoqeruara me ulje degjimineurosensoriale te toneve te larte. Kjo vjen si pasoje e labirintitit toksikshkaktuar nga hyrja e toksinave ne labirint nepermjet membramestimpanike sekondare qe mbulon fenestren rotunda.

Ne egzaminim, veshi eshte i lagur ose i thate ne varesi te formes sesemundjes. Perforacioni eshte central (kjo nenkupton qe rrethperforacionit ka nje rrip membrame timoanike te pacenuar) dhe vendosetne pars tensa. Mund te vihen re polipe qe dalin nga buzet e perforacionitdhe me rralle granulacione. Nganjehere mund te vihen re dhe pllakatimpanosklerotike si ne mebramen timpanike ashtu edhe ne mukozen eveshit te mesem.

14/10/2013

2

TRAJTIMI Trajtimi bazohet ne mbajtjen e nje veshi te thate, parandalimin e

infeksioneve dhe reduktimin e uljes se degjimit. Ne formen aktive heqja e polipeve nen mikroskop lehteson

drenimin. Tualeti i veshit behet ose me portkoton me pambuk ose me mire me

ane te nje aspiratori. Solucionet otike qe hidhen me pas, zakonishtpermbajne antibiotike, kortikosteroide dhe nganjehere edhe njeanestetik vec substancave inerte.

Nese trajtimi konservativ deshton te thaje semundjen e mukozes seveshit te mesem, apo ne rastin e vendosjes se komplikacioneve,duhet te kryhet mastoidektomia radikale.

Ne nje vesh te thate vendimi nese duhet bere nje timpanoplastikeapo duhet perdorur nje aparat degjimi varet nga lloji dhe rendesa euljes se degjimit, gjendja e veshit tjeter, shpeshtesia e infeksionevedhe stili i jetes se pacientit.

EPITIMPANITI

Kjo patologji quhet ndryshe dhe otiti kronik i pasigurt per jeten sepse veshi iinfektuar mund te sherbeje si burim i komplikacioneve te rrezikshme perjeten.Epitimpaniti shkaktohet nga kolesteatoma kongenitale, ajo e fituar apo nerast te nje semundjeje mukozale te katit te siperm te kavitetit timpanik.Ne kete te fundit, drenimi i pamjaftueshem atikoantral con nje nje mukozete inflamuar ne menyre kronike me degjenerim polipoid qe pengon edhe meshume drenimin.Rezultat i pashmangshem i ketyre proceseve eshte osteomieliti i kockes nente duke shkaktuar shpesh formimin e indeve te granulacionit.

Kolesteaoma e fituar primare zhvillohet ne menyre teheshtur dhe spontane pa episode paraprake te nje otitimedia akut. Ajo karakterizohet nga prania e epitelitskuamoz shumeshtesor te keratinizuar ne veshin e mesemqe formon nje matriks, i cili ne menyre te vazhdueshmedeskuamon shtresa keratine qe vendosen ne forme qepedhe qe okupon ngadale sistemin e veshit te mesem.

Kolesteatoma e fituar sekondare vjen si rezultat i invazionitte epitelit shumeshtresor te keratinizuar ne veshin e mesemnepermjet buzeve te nje perforacioni, kryesisht marginal.

KLINIKA Shenjat e kolesteatomes jane otoreja, ulja e degjimit, otoragjia,

dhimbja e veshit, marrja mendsh dhe dhimbja e kokes qeshfaqen te kombinuara me njera tjetren dhe te rendesave tendryshme.

Sekrecionet nga veshi, ne dallim nga mezotimpaniti (ku jane tebollshme, pa ere dhe muko-purulente) ne rastin e kolesteatomesjane te pakta dhe me ere te keqe si pasoje e shkaterrimit kockor.

Ulja e degjimit varion nga nje prag normal degjimi deri neshurdhim total nga labirintiti.

Dhimbja e veshit mund te vije si pasoje e inflamacionit ngainfektimi i kolesteatomes, nderlikimeve te ndryshme apoinflamacionit te kanalit te jashtem te degjimit. Dhimbja e kokeseshte sugjeruese e nje komplikacioni intrakranial. Marrjamendsh eshte e lidhur me prekjen e labirintit.

TRAJTIMI Prioritet i trajtimit eshte parandalimi i komplikacioneve duke

pastruar veshin nga kolesteatoma. Nese ne egzaminim nukduket kolesteatome mund te behet nje perpjekje per ta thareveshin me ane te solucioneve me pika ne vesh dheantibiotikeve sistemike.

Por ne rast se veshi vazhdon te rrjedhe pavaresisht ngamjekimi intensiv, keshillohet kirurgjia timpanomastoide.

Ndersa ne rastin e otitit me kolesteatome, perkundrazikeshillohet alkooli salicilik per te thare veshin dhe treturkeratinen. Nese ka granulacione ato duhen larguar mekujdes. Nese keratina vazhdon te grumbullohet eshte memire qe semundja te kontrollet me ane te interventitkirurgjikal.

14/10/2013

3

OTOSCLEROZA Crregullim i kapsules otike qe karakterizohet nga formimi i

kockes se re jo normale , pra diskrazi kockore ne kockentemporale

SAD me pentrance inkomplete Lezioni fillestar ne fissula ante fenestram. Ne 80-90% te

rasteve, lezionet ngelen ne fenestren ovale anteriore dhedemtojne stapesin apo lig anular.

Ne 8% te rasteve procesi prek koklene dhe labirintin dhe jepulje degjimi senso-neurale , 5% e rasteve kane prejkje te te dykateve.

KLINIKA

Ulje degjimi transmetive Anacusis Willisi Vertigo

Anamneze (estrogjenet dhe gravidanca), otoscopi Audiograme, Tygrame CT scanner

MJEKIMI

Kirurgji Protezim akustik

Kirurgjia e veshit te mesem ndahet ne:

A- per restaurimin e uljes se degjimitB- per infeksionetC- te tjera

14/10/2013

4

KIRURGJIA PER RESTAURIMIN E DEGJIMIT Stapedectomy – trajtimi kirurgjikal i otosklerozes. Gjate ketij operacioni hiqet

stapesi dhe zevendesohet me nje proteze te materialeve te ndryshme.

Rekonstruksioni osikular – procedure kirurggjikale qe korrigjon uljen e degjimitnga demtimi i osikulave. Mund te zevendesohen me prpteza nje , dy ose te treosikulat.

Implanti koklear- nenkupton implatimin kirurgjikal te nje pajisjeje elektrike qengacmon elektrikisht nervin e degjimit.

Ap degjimit te implantuara- nje aparat qe implantohet ne veshin e mesem per teamplifikuar tingullin. Proteza vibron direkt zinxhirin kockor .

Bone Anchored Hearing Aid (BAHA) – Nje aparat qe implantohet ne kafke, perpersona pa kanal degjimi ose qe s’perdorin dot aparate degjimi konvencionale

KIRURGJIA PER SEM INFLAMATORE TE VESHIT TEMESEM

Tubat e miringotomise – tuba te vegjel qevendosen kirurgjikalisht ne daullen e veshitper ajrosjen e veshit te mesem

Timpanoplastika – reparimi i carjeve temembrames timpanike dhe i kockave te tjerate veshit te mesem.

Mastoidectomia – nje operacion qe synonlargimin e inflamacionit kronik dhekolesteatomes nga kocka mastoide kurdeshton mjekimi medikamentoz

TE TJERA Riparimi i N. Facial Dekompresioni i N. Facial Riparimi i fistulave Kirurgjia e sem Meniere Injektimet transtimpanike te preparateve

VECORITE E OPERACIONEVE NE VESHIN E MESEM

MJEKIMI MEDIKAMNETOZ, RRUGET, ANESTEZIA KUJDESI INFERMIEROR

Kujdesi preoperator

Kontrolloni qe pacienti te kete nje vleresimpreoperator te degjimit. Ky eshte i domosdoshem perte bere bilancin e operacionit.

Siguroni nje rruge komunikimi pas operacionit Shpjegoni qe kolla, teshtima dhe fryrja e hundeve jane

te ndaluara sepse rrisin presionin ne veshin e mesem. Nese pacienti duhet te beje nje nga keto, gojen ta

mbaje hapur per te liruar presionin.

14/10/2013

5

Sherbimi postoperator

Kontrollohet pacienti per hemoragji ose rrjedhje ngaveshi i operuar (infeksioni dhe hemoragjia janekomplikacione te mundeshme).

Administrohen antiemetike per te parandaluar tevjellet (e vjella mund te rrise presionin ne veshin emesem duke demtuar operacionin)

Ngrihet koka mbi nivel horizontal ose shtrihet meveshin e operuar siper (ky pozicion ul presion ne vesh)

Kontrollohet per vertigo; te evitohen levizje te shpejtasi psh kthimet e menjehershme te kokes. Kujdes kurpacienti ngrihet ne kembe . Operacionet ne veshmund te cregullojne ekuilibrin duke riskuar qe pacientite rezohet kur ngrihet ose ecen

Te vleresohet te degjuarit pas operacionit.Qendroni ne krahun e paoperuar dhe perdorni,nese e nevojshme, te shkruarit per komunikim.Siguroni pacientin qe menjehere pas operacionitdegjon me pak. Rregullimi i te degjuarit (nese kyishte qellimi i operacionit) nuk duket derisa te jenehequr tamponat nga MAE, derisa te qetesohetedema dhe te rivendoset drenimi ne vendin eoperacionit.

Nese nuk behet rekonstruksion i veshit te mesem,mundet qe si efekt anesor te operacionit te keteulje permanente te degjimit

Rikujtoni pacientin te mos kollitet, teshtije apo teshfryje hunden. Keto veprime rrisin presion neveshin e mesem.

PER FAMILJEN

Te evitohet dushi, shampo dhe zhytjet ne uje derisa tekeshilloje mjeku

Te mbahet tamponi ne kanal i paster dhe i thate, tenderrohet sa here te shihet e arsyeshme

Te evitohet fryrja e hundeve; nese teshtin ose kollitette hapet goja

Kujdes me udhetimet me avion, keshillat e mjekut Per rreth nje muaj pas operacionit mund te nevojiten

antiemetike Temperatura, gjakrrjedhja, shtimi i sekrecioneve,

shtimi i vertigos ose ulja e degjimit mund te jeneshenja komplikacioni. Referoheni tek mjeku