Idomeneo, r di Creta : opera seria in tre atti (1798?) · 'rKr
Opera Seria i Opera Buffa
-
Upload
magdalenapiatak -
Category
Documents
-
view
243 -
download
0
Transcript of Opera Seria i Opera Buffa
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
1/18
OPERA SERIA I OPERA BUFFA
Magdalena Piątak
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
2/18
Opera seria - początki• W piśmiennictwie pojawia się na przełomie
XVIII i XIX wieku• Dzisiaj oznacza najstarszy, istniejący od chwii
narodzin opery !atunek muzyczno"dramatyczny • #$%& r' ( powołanie )kademii )rkadyjskiej
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
3/18
Akademia Arkadyjska
• stowarzyszenie, kt*re!o ceem +yłozreormowanie i+rett operowych i oczyszczenieich z wszekich niepo-ądanych eement*w
• członkowie )kademii to m'in' i+reciści .ietro/tto+oni, )postoo 0eno, 1ian Vicenzo 1ra2izia,3i2io 3tampi!iia i .ietro 4etastasio
• kompozytorzy związani z )kademią )rkadyjską" )essandro 3caratti, 1io2anni 5ononcini,6eonardo Vinci
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
4/18
Generacje kompozytorów oper seria• I " )essandro 3caratti, 6eonardo Vinci, 6eonardo 6eo,
7icoa .orpora, 8ohann )doph 9asse, 1io2anni5attista .er!oesi (I połowa XVIII wieku)
• II " 8ohann )doph 9asse :p*;niejsza tw*rczoś 8ommei, ?ommaso ?raetta, 1ian @rancesco de4ajo, Ahristoph Wii+ad 1uck, Da2id .erez, Domin!o4i!ue 5erna+e ?erradeas, 8ohann Ahristian 5ach
• III " (piszący nie tylko opery seria, ale równieżkomiczne) 1io2anni .aisieo, Wo!an! )madeusz4ozart, )ntonio 3aieri, 1iuseppe 3arti, )ntonio3acchini
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
5/18
Cechy charakterystyczne opery seria
wykształcone na początku XVIII wieku
• akcja skupiona wok*ł jedne!o +ohatera• nie więcej ni- B postaci ( p*;niej o!raniczono do
$• arystoteesowska zasada jedności czasu i miejsca• tematyka ( mitoo!ia, historia antyczna u+
wczesnośredniowieczna• dominacja modeu trzyaktowe!o• moraizatorski charakter• eiminacja +aetu i ru+asznych eement*w
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
6/18
on!i"uracja postaci !unkcjonujących w ramach systemu akcji #w" $ietra %estasia
• primo uomo i prima donna ( wysokie !łosy • secondo uomo i seconda donna• piąta posta< ( Cuache re ( zazwyczaj tenor
• sz*sta posta< ( utima parte ( persona dea core
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
7/18
&ypy arii• )ria canta+ie• )ria di portamento• )ria di mezzo carattere• )ria parante• )ria di +ra2uradi a!iitE
• Aa2atina• )ria simie
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
8/18
'kład utworów w o(r)(ie opery seria
• Fozdział arii na postaci w! hra+ie!o .rata
• 7aturanoś< języka w ramach języka wysokie!o• Versi scioti :wersy swo+odne=• Fecitati2o sempice :secco=
• Fecitati2o accompa!nato :stromentato=
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
9/18
Aria da capo *at +, XVIII wieku
5udowa ) 5 )#• A0GH )J" orkiestrowy ritorne :kr*tki, kikutaktowy
instrumentany ustęp= ( zawierał często dewizę arii" pierwsza stanza• A0GH 5J"
poprzedzona kr*tkim instrumentanym postudium" dru!a stanza• A0GH )#J" pierwsza stanza powt*rzona z improwizowanymi przez
śpiewaka ornamentami
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
10/18
George Friedrich Händel – ariaSesta „Svegliatevi nel core” z
op. Giulio Cesare (17!"
.F0KLM)D )FII D) A)./ 06)? N&' XVIII WIOLP
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
11/18
Aria da capo *at ., XVIII wieku• o!raniczano motywikę ( skracanie części )#• w wyniku modyikacji arii da capo powstaje aria
da se!no• ata Q&' ( zanik arii da capo i pojawienie się arii
trzyczęściowej o +udowie ) )# 5 )N )R u+ ) )#
5 )N• popuarnoś< arii rond>wych
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
12/18
#$%FG&'G &&)*+S, $,&- –
aria /-/)&* „ Gi0 di piet0 ispoglio” z op. itridate2 r3 di 4onto(1775"
.F0KLM)D )FII D) A)./ 06)? $&'Q&' XVIII WIOLP
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
13/18
Opera (u!!a - początki• zjawisko przełomowe ( oicjane uznanie
dopuszczaności eement*w komicznych woperze
• ;r*dło ( średniowieczne dramaty itur!iczne• koniec XVII wieku " intensywny rozw*j
!atunk*w komicznych w 7eapou ( ?eatro dei@iorentini• naturany rozw*j !atunku
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
14/18
Cechy charakterystyczne opery (u!!a• tematyka pastorana i wątki rustykane :wiejskie=• zdecydowane rozdzieenie recytatyw*w sempice i stromentanto od arii i
scen z+iorowych• $"Q postaci• do+*r !łosu na zasadzie naturaności u+ parodii• większa dowonoś< w do+orze arii ni- w operze seria• dwa typy meodyczne ( dekamacyjny oraz parante• poszcze!*ne typy arii przypisane do odpowiednich typ*w +ohater*w
• du-o mniejszy skład orkiestry ni- w operze seria• większe odcinki instrumentane pojawiają się w ceu odmaowania nastroju• kikutempowa aria da capo o prostszej +udowie :np' aria 3erpiny S)
3erpina pensereteT z intermezza La serva padrona 1' 5' .er!oesie!o• 7aj+ardziej roz+udowane ansam+e w operze +ua to sceny inałowe
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
15/18
/odzaje !inałów w operze (u!!a• inał wodewiowy ( przekomponowany (
opracowanie zwrotkowo"rerenowe• inał łaUcuchowy ( poszcze!*ne azy są ze so+ą
skontrastowane• inał rondowy
• dominują inały wodewiowe i łaUcuchowe
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
16/18
$ostaci w operze (u!!a
• podział na maski powa-ne i komiczne :schemat postaci=, np'Loom+ina, )rekin
• topos słu-ące!osłu-ącej czasem r*wnie-
o!rodnikao!rodniczki• posta< cyruika• tworzenie imion słu-ących w! specyiczne!o kucza (
powiązanie z Loom+iną• !rzecznościowa orma DonDonna ( postaci z wy-szych ser
• imiona pochodzenia rzymskie!o u+ z dzieł )riosta ( postaciz wy-szych ser
• +rak udziału kastrat*w • +as jako !łos charakterystyczny da opery +ua
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
17/18
Intermezzo• reorma 0ena i 4estasia• od ok' #QN& r' zaczęto umieszcza< komiczne
intermezza
• opera komiczna 7IO pochodzi od intermezza• jednoaktowe• często +yły przekształcane w opery +ua i na odwr*t• nie więcej ni- R" postaci ni-szy stopieU trudności
partii• np' La serva padrona 1'5'.er!oesie!o wykonywana
między aktami opery Il prigonier superbo
-
8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa
18/18
on!*ikt pomi)dzy operą seria i (u!!a0
• narodziny Foenachu ( specjaizacja w wykonawstwie operowym XVIII wieku
• Sśpiewacy +ua nie są w stanie wyrazi< wszystkich tajemnic sztuki i skar+*w umysłuT (@rancesco 4iizia
• su+sydia od władz na wystawianie oper seria
• zr*wnanie pozycji opery +ua z operą seria wcią!u # at i wyparcie opery seria w cią!unastępnych # at