Studiedag voor vlaccmedewerkers proeverij collectiemanagement en open vlacc
Open Vlacc en FRBR
-
Upload
rosa-matthys -
Category
Education
-
view
325 -
download
0
Transcript of Open Vlacc en FRBR
![Page 2: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/2.jpg)
Programma
1. Voormiddag
• FRBR: wat, waarom en hoe?
• FRBR in aquabrowser
• FRBR in Aleph
2. Namiddag
• Workflow catalogiseren en rubriceren
11/28/2014 2
![Page 3: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/3.jpg)
Documentatie FRBR
• Ifla publicatie 1998 (herz. ed. 2009) http://www.ifla.org/files/assets/cataloguing/frbr/frbr.pdf
• http://www.loc.gov/cds/downloads/FRBR.PDF
11/28/2014 3
![Page 4: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/4.jpg)
Documentatie Nederlands
Open Vlacc regelgeving
FRBR theorie en invoerafspraken
11/28/2014 4
![Page 5: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Wat is FRBR?
Functional Requirements for Bibliographic Records
Internationaal catalogiseerniveau voor alle materialen • Entiteiten-relatie model
Entiteiten Attributen van entiteiten Relaties tussen entiteiten
• Gebruikersdoelen Find Identify Select Obtain
11/28/2014
![Page 6: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/6.jpg)
Werk
Expressie
Manifestatie
Item
Is gerealiseerd door
is verwezenlijkt in
Bestaat uit 1 of meerdere exemplaren één
veel
Groep1
11/28/2014 6
![Page 7: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/7.jpg)
To her son these words conveyed an extraordinary joy, as if it
were settled, the expedition were bound to take place, and the
wonder to which he had looked forward, for years and years it
seemed, was, after a night’s darkness and a day’s sail, within
touch.
= Werk
Time
passes
Mrs
Ramsey
Stream of
consciousness
painting
Lily
Briscoe
![Page 8: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/8.jpg)
ISBN 2
= manifestatie 2
ISBN 1
=manifestatie 1
Engels
origineel
= expressie 2
Nederlandse
vertaling
= expressie 1
![Page 9: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/9.jpg)
Attributen van groep 1
• Werk – oorspr. titel – datum – ID vb. Viaf workid
– Vorm vb roman, toneel, film…
– enz.
• Expressie – ID vb. ISTC, NSTC, M4Bwork
– Vorm vb. tekst, audio, …
– Taal – Datum – enz.
• Manifestatie – ID vb. ISBN – Titel – verantwoordelijkheidsvermelding – Editie – Impressum – Materiaaldrager – Collatie – enz.
• Item
– barcode – leverancier – Locatie/sublocatie – Prijs – signatuur – enz.
11/28/2014 9
![Page 10: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/10.jpg)
Work
Expression
Manifestation
Item
Groep 2
many
is owned by
is produced by
is realized by
is created by
Person
Corporate Body
Family
11/28/2014 10
![Page 11: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/11.jpg)
Attributen van groep 2 (authority data)
FRAD
Personen • Voorkeurvorm
• Titel van de persoon
• Geboorte- en sterfdatum
• Identifier vb. ISNI, VIAF, lokaal authority id.,…
• Beroep of bezigheid
• Land van activiteit
• Taal van de persoon
• Niet-voorkeurvormen
• …
11/28/2014 11
![Page 12: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/12.jpg)
Werk
Groep 3
has as subject
Expression
Manifestation
Item
Person
Corporate Body
Work
Concept
Object
Event
Place
has as subject
has as subject
Family
11/28/2014 12
![Page 13: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/13.jpg)
3 FR’s van IFLA
Groep 1:
Werk
Expressie
Manifestatie
Item
Groep 2:
Persoon
Corporatie
Familie
Groep 3:
Plaats
Gebeurtenis
Object
Concept
FRBR FRAD
FRSAD
![Page 14: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/14.jpg)
Geïntegreerd in RDA
11/28/2014 14
![Page 15: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/15.jpg)
Open Vlacc vandaag
Werk
Expressie
Manifestatie
Groep 2
Groep 3
11/28/2014 15
![Page 16: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/16.jpg)
Waarom FRBR?
• Betere presentatie van metadata: opslag # presentatie
• De gebruiker kan informatie “op maat” vinden en reserveren
• Goedkoper en eenvoudiger catalografie door hergebruik van metadata
• Metadata creëren voor een webomgeving
11/28/2014 16
![Page 17: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/17.jpg)
Hoe presenteren?
• Amazon
• Worldcat
Groep 1
werk
Expressies/manifestaties
werk
Expressies/manifestatie
11/28/2014 17
![Page 18: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/18.jpg)
Hoe presenteren? Google knowledge graph
Groep 2
Groep 1 werk
11/28/2014 18
![Page 19: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/19.jpg)
FRBR in aquabrowser
“werk”
manifestatie
19 expressies/manifestaties expressie
manifestatie
Groep 2
Groep 3
11/28/2014 19
![Page 20: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/20.jpg)
Recordverrijking voor FRBR
+ FRBR work key
+ FRBR words
+ FRBR link
11/28/2014 20
![Page 21: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/21.jpg)
FRBR Werksleutel <frbr_key>DeontdekkingvandehemelMulischHarryA</frbr_key>
<frbr_key>DeontdekkingvandehemelMulischHarryA</frbr_key>
<frbr_key>DeontdekkingvandehemelMulischHarryA</frbr_key> 11/28/2014 21
![Page 22: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/22.jpg)
MARC21 Werk algoritme
1. 130|a|m|n|r|f|g|p|k|o – Uniforme titel anonieme werken frbr_key=BeatrijsA
2. 240|a|m|n|r|f|g|p|k|o + 100|a/110|a – Uniforme titel + uniforme naamingang van de hoofdauteur frbr_key=StabatMaterVivaldiAntonioS
3. 534|a + 100|a/110|a – Originele titel + uniforme naamingang van de hoofdauteur – Voor vertalingen – non-fictie : 534|a volledig – fictie: 534|a tot voor dubbele punt frbr_key=CienañosdesoledadGarcíaMárquezGabrielA
4. 245|a(|b)|n|p + 100|a/110|a – Fictie: publicatietitel zonder ondertitel + uniforme naamingang van de hoofdauteur frbr_key=DeontdekkingvandehemelMulischHarryA - voor non-fictie ook ondertitel 245|b + uniforme naamingang van de hoofdauteur frbr_key=InEuropareizendoordetwintigsteeeuwMakGeertA
11/28/2014 22
![Page 23: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/23.jpg)
Materiaalaanduiding
In een aantal gevallen is er een bijkomende rol voor
• 245|h
• LDR pos 6 record type
11/28/2014 23
![Page 24: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/24.jpg)
Deel & geheel relaties
<frbr key>TrueblueMadonnaS <frbr key>
<frbr_key> TrueblueMadonnaM</frbr_key> 11/28/2014 24
![Page 25: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/25.jpg)
frbr_key=NemequittepasBrelJacquesS
frbr_key=NemequittepasBrelJacquesA
frbr_key=NemequittepasBrelJacquesM
Geen groepering muziek cd, track en boek
![Page 26: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/26.jpg)
Geen FRBR-key bij
• Records zonder 100/110 of 130-veld
• 245$h ARTIKEL
• 245$h TIJDSCHRIFT
• 245$h KRANT
• 245$h DOCUMENTATIEMAP
• 245$h KIT
11/28/2014 26
![Page 27: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/27.jpg)
FRBR Words Leggen een relatie tussen verschillende “gekende” titels van een werk
<frbr_words>De ontdekking van hemel Die Entdeckung des Himmels El
descubrimiento del cielo The discovery of heaven La découverte du
ciel scoperta Odkrycie nieba</frbr_words>
<frbr_key>DeontdekkingvandehemelMulischHarryA</frbr_key
>
11/28/2014 27
![Page 28: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/28.jpg)
FRBR Link legt een relatie tussen een werk en publicaties ‘over’ het werk
11/28/2014 28
![Page 29: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/29.jpg)
FRBR-key opzoeken in
Aquabrowser http://zoeken.bibliotheek.be/?c_librarian=true&c_debugdata=true&c_field=frbr_key
http://limburg.bibliotheek.be/?c_field=frbr_key&c_librarian=true
Enz.
11/28/2014 29
![Page 30: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/30.jpg)
Impact op catalografie
![Page 31: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/31.jpg)
Keuzes en aandachtspunten
• Bepalen wanneer nieuw werk?
• Bepalen hoofdauteur 100/110
• Bij vertalingen altijd 534 oorspronkelijke titel
• Ondertitel bij 245 en 534? # fictie en non-fictie
• Soms 240 uniforme titel toevoegen
• Vorm trefwoord = ‘werk-sleutel’
11/28/2014 31
![Page 32: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/32.jpg)
Wanneer nieuw werk?
Roman vs verstripping 2 werken
Roman vs luisterboek 1 werk
Roman vs hoorspel(bewerking) 1 werk, bij bewerking 2 werken
Roman vs toneelbewerking 2 werken
Roman vs verfilming 2 werken
Roman vs makkelijk lezen editie 1 werk
Roman vs bewerking voor de jeugd 2 werken
…
11/28/2014 32
![Page 33: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/33.jpg)
Original
Work - Same
Expression
Same Work –
New Expression New Work Cataloging Rules
Cut-Off Point
Derivative Equivalent Descriptive
Facsimile
Reprint
Exact
Reproduction
Copy
Microform
Reproduction
Variations
or Versions
Translation
Simultaneous
“Publication”
Edition
Revision
Slight
Modification
Expurgated
Edition
Illustrated
Edition
Abridged
Edition
Arrangement
Summary Abstract Digest
Change of Genre
Adaptation
Dramatization
Novelization Screenplay
Libretto
Free
Translation
Same Style or
Thematic Content
Parody
Imitation
Review
Criticism
Annotated
Edition
Casebook
Evaluation
Commentary
Een familie van werken
11/28/2014 33
![Page 34: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/34.jpg)
Auteur 100/110
• Bepalen hoofdauteur 100/110 (bewerkingen!)
• Gedeelde verantwoordelijkheid: zelfde keuze eerste auteur voor alle expressies/manifestatie vb. strips
• Zelfde werk verschijnt onder afwijkende auteursnaam (pseudoniem) vb. Barbara Vine – Ruth Rendell
http://zoeken.bibliotheek.be/?q=labyrint%20ruth&c_debugdata=true&c_field=frbr_key&c_librarian=true
11/28/2014 34
![Page 35: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/35.jpg)
Geen groepering omwille van geen 100
11/28/2014 35
![Page 36: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/36.jpg)
534 groepeersleutel bij vertalingen
11/28/2014 36
![Page 37: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/37.jpg)
+ 534: La petite robe de Paul
534 uit externe bron / Open Vlacc
11/28/2014 37
![Page 38: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/38.jpg)
Specifieke oorspronkelijke titel
11/28/2014 38
![Page 39: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/39.jpg)
534 overnemen uit index
11/28/2014 39
![Page 40: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/40.jpg)
F3 > index TIOR 534
Ctrl F3 > index TIT 245
Aleph index F3 of Ctrl F3
11/28/2014 40
![Page 41: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/41.jpg)
534: Souviens-toi d'Enola Gay
Geen 534: Souviens-toi d'Enola Gay
534: La maison du Dr Zack
Geen 534: La maison du Dr Zack
534: La maison du Docteur Zack
Voorbeelden 534 groepeersleutel
11/28/2014 41
![Page 42: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/42.jpg)
http://zoeken.bibliotheek.be/?q=stem%20van%20de%20roos
041$h en 534: oorspronkelijke taal en titel
500: de titel waaruit vertaald is
Vertaling van een vertaling
11/28/2014 42
![Page 43: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/43.jpg)
Werken in niet-Latijns schrift
• 245 mag in niet-Latijns schrift
• Altijd 240 of 534 toevoegen in Latijns schrift voor FRBR-sleutel
• Bij werken in de oorspronkelijke taal en niet-Latijns schrift + getranslitereerde 240
• Bij vertalingen + getranslitereerde titel in 534 (overnemen uit index F3/Ctrl F3)
11/28/2014 43
http://zoeken.bibliotheek.be/?q=dostojevski%20dubbelganger&c_debugd
ata=true&c_field=frbr_key&c_librarian=true
![Page 44: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/44.jpg)
Hoofdtitel 245 / Fictie
http://zoeken.bibliotheek.be/?q=mieke%20maaike%27s%20jeugd%20boon&c_debugdata=true&c_field=frbr_key&c_librarian=true
• Ondertitel geen deel van FRBR-sleutel
• Ook groepering met analytische records
• Geen groepering met 505 titels (bevat-annotatie)
11/28/2014 44
![Page 45: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/45.jpg)
Fictie met significante ondertitel> Uniforme titel
![Page 46: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/46.jpg)
Aleph editor
![Page 47: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/47.jpg)
Oplossing: uniforme titel met ondertitel
![Page 48: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/48.jpg)
Hoofdtitel 245 / Non-fictie
• Ondertitel is deel van FRBR-sleutel
• Uniforme titel http://zoeken.bibliotheek.be/?q=pleidooi%20david&c_debugdata=true&c_field=frbr_key&c_librarian=true
11/28/2014 48
![Page 49: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/49.jpg)
240 Uniforme titel
Bij verschillende oorspronkelijke titels > Uniforme titel bepalen http://zoeken.bibliotheek.be/?q=alice%20in%20wonderland&c_debugdata=true&c_field=frbr_key&c_librarian=true
+
Authority:
130 Alice’s adventures in wonderland
430 Alice in wonderland
11/28/2014 49
![Page 50: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/50.jpg)
240 bij speelfilms
• http://zoeken.bibliotheek.be/?q=a%20bout%20de%20souffle
11/28/2014 50
![Page 51: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/51.jpg)
Trefwoord bij FRBR-link
• Een “werk” over “een werk”
• Trefwoordvorm = frbr-sleutel
• Afspraken voor persoonsnamen als onderwerp die een subveld t bevatten (IN: Inventaris trefwoordenafspraken) – Ondertitel
– 8 basistalen
– Meerdere auteurs
– …
11/28/2014 51
![Page 52: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/52.jpg)
Conclusie?
• Vandaag manifestatiebeschrijvingen met elementen van “werk” en “expressie”
• Publiekscatalogus: “FRBR-achtige presentatie” op basis van een algoritme
• Bij catalogiseren top down denken: wat is het “werk” ?
• Alle expressies en manifestaties op dezelfde wijze ontsluiten
11/28/2014 52
![Page 53: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/53.jpg)
Toekomst?
• RDA brengt FRBR-logica in catalogiseersystemen
• Data architectuur gebaseerd op entiteiten
• Werk, expressie, namen en onderwerpen
• Identifiers /URI’s
• Linked data model
11/28/2014 53
![Page 54: Open Vlacc en FRBR](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052623/5599978f1a28abe0278b47fd/html5/thumbnails/54.jpg)
Vragen?
11/28/2014 54