Kenniscentrum Wetenschap en Techniek Oost (KWTO)

Petra Fisser13 oktober 2010

Het KWTO• Kenniscentrum Wetenschap en Techniek Regio Oost• Doel: bevorderen ontwikkeling van W&T onderwijs

• Kenniscentrum voor verschillende doelgroepen– primair onderwijs– voortgezet onderwijs– pabostudenten– ouders– bedrijven

• Allemaal belangrijk bij het stimuleren van W&T in het onderwijs!

Het KWTO• Partners KWTO:

Saxion, Hogeschool Edith Stein, Gereformeerde Hogeschool Zwolle, Universiteit Twente, SLO en de Regionale Steunpunten VTB IJssel Vecht Veluwe en Twente

• Activiteiten op het gebied van – Onderwijs– Opleiding– Onderzoek

Het KWTO• Verspreiden van kennis en ervaringen via

http://www.kwto.nl

Onderzoek van het KWTO

Onderzoeksthema’s• Onderzoeken die uitgevoerd worden hebben onder

andere betrekking op– Opleiden van pabostudenten en leerkrachten– Betrokkenheid van ouders bij techniekonderwijs– Betrokkenheid van bedrijven bij techniekonderwijs

Het gevoel van bekwaamheid• Self-efficacy: het vertrouwen dat een individu in

zichzelf heeft om bepaalde taken tot een goed einde te brengen (“gevoel van bekwaamheid”)

• Self-efficacy: een belangrijke voorspeller zijn voor het wel of niet verzorgen van onderwijs op het gebied van wetenschap en techniek

• Onderzoek: self-efficacy van studenten en leerkrachten op het gebied van wetenschap en techniek

Het gevoel van bekwaamheid• Vragenlijst: ‘Science Teaching Efficacy Belief Instrument’• Aangevuld met

– Algemene kenmerken (geslacht, vooropleiding, etc.)– Stellingen algemene attitude t.a.v. W&T– Vragen over het voldoende toegerust voelen met

betrekking tot inhoudelijke kennis W&T(natuurkundige, levende, aarde en ruimte, techniek en mathematische systemen)

– het aantal uur dat leerkrachten op dit moment besteden aan W&T onderwijs en hoeveel zij zouden willen besteden

Het gevoel van bekwaamheid• Respondenten

– 78 leerkrachten– 378 studenten

Het gevoel van bekwaamheid• Resultaten studenten:

– Self-efficacy licht positief– Self-efficacy groeit naar mate de student verder is

in de studie– Bepalende factoren waar pabo’s weinig tot geen

invloed op hebben (bijv. geslacht, vooropleiding en profiel student)

– Bepalende factoren waar pabo’s wel invloed op hebben!

Het gevoel van bekwaamheid• Bepalende factoren waar pabo’s wel invloed op

hebben– Ervaring opdoen met wetenschap en techniek door

middel van het uitvoeren van keuzeopdrachten tijdens de studie en het daadwerkelijk geven van natuur- en techniekonderwijs op de stageschool

– Het verbeteren van het gevoel voldoende toegerust te zijn op de vijf kennisdomeinen en er niet alleen vanuit te gaan dat die kennis opgedaan is tijdens de vooropleiding.

Het gevoel van bekwaamheid• Resultaten leerkrachten

– self-efficacy licht positief– self-efficacy hoger als nascholingstraject is gevolgd– Bepalende factoren te beïnvloeden door aandacht

in nascholingstrajecten• hoe beter de attitude ten aanzien van natuur- en

techniekonderwijs, hoe hoger de self-efficacy• hoe hoger de zelfingeschatte kennis op het

gebied van biologie, natuur- en scheikunde, aarde- en ruimtesystemen, technieksystemen en mathematische systemen, hoe hoger de self-efficacy van de leerkrachten

Het gevoel van bekwaamheid• Wat levert het op?• Meer inzicht in de rol van self-efficacy en het wel of

niet verzorgen van onderwijs op het gebied van wetenschap en techniek

• Ideeën voor pabocurriculum• Ideeën voor nascholingstrajecten

Het gevoel van bekwaamheid• Van groot belang: toepassen van het geleerde

in de praktijk• Hoe?

– het opdoen van succeservaringen– het stimuleren door goede voorbeelden – beginnen met kleine vaardigheden– via oefenen uitbouwen tot een complexer geheel – het geleerde in de praktijk brengen

ProfessionaliseringOp welke manier kan een professionaliseringstraject het

best vormgegeven worden, Ø zodat het gevoel van bekwaamheid van de

leerkrachten ten aanzien van wetenschap en techniek vergroot wordt,

Ø waardoor leerlingen meer plezier en zekerheid ervaren op dit terrein?

Onderzoek Professionalisering• Aannames

– Het gevoel van bekwaamheid is bepalend voor het wel of niet verzorgen van W&T onderwijs

– Het gevoel van bekwaamheid is te laag– Het werken in docentontwerpteams draagt bij aan

professionalisering en aan het gevoel van bekwaamheid

• Onderzoek: welke factoren van dit soort professionaliseringstraject dragen bij aan een vergroting van het gevoel van bekwaamheid van de leerkrachten op het gebied van W&T?

Onderzoek Professionalisering• Wat levert het op?

– Literatuur- en praktijkonderzoek naar self-efficacy– Onderzoek naar de werking van

docentontwerpteams– Meer inzicht in succesfactoren voor

nascholingstrajecten

– En… meer/beter/leuker W&T onderwijs??

Ouderparticipatie • Ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie hebben veel

positieve effecten – verbeterde leerresultaten van de leerling– verbeterde houding van de leerling ten aanzien

van school– verbeterd klimaat voor de ontwikkeling van het kind

Ouderparticipatie• Verschillende vormen

– Involvement (bijv. thuis aandacht hebben voor technische onderwerpen, het helpen met huiswerk voor techniek en het bezoeken van open dagen op gebied van techniek)

– Participation (hulp bij technieklessen, gastlessen, ondersteuning van excursies en bezoeken aan het bedrijf of werk van een ouder)

– Advocacy (techniekcoördinator of lid van een techniekklankbordgroep)

Ouderparticipatie• Positieve factoren

– Werkzaam zijn van de ouder in de technische sector

– Het geslacht van de ouder• vaders hebben significant meer het gevoel iets

te kunnen doen voor het techniekonderwijs van het kind

• Vaders vertonen significant meer betrokkenheid in de thuissituatie

Ouderparticipatie• Hoe stimuleren?

– Enthousiasme van de leerkracht– Leerlingen enthousiasmeren zodat zij ouders gaan

betrekken– Tentoonstellen van de resultaten van leerlingen– Methodes en materiaal op orde hebben– Ouders persoonlijk benaderen en aanspreken op

eigen kunnen – Duidelijk omschrijven van moment en tijdsduur van

een activiteit– Flexibel zijn op gebied van planning

Excursies/bedrijfsbezoeken• Bij kinderen veroorzaakt de term ’industrie’ vaak

negatieve associaties– werknemers in (smerige) overalls– mensen aan de lopende band, saai werk– faillissementen en ontslagen

• Gemeente Almelo en Hogeschool Edith Stein: Dag van de Industrie

• Hoofddoel: verbetering van de beeldvorming• Leerlingen maken via excursies naar bedrijven in de

regio kennis met verschillende technische bedrijven en hun productieprocessen

Excursies/bedrijfsbezoeken• Op welke manier kunnen leerkrachten, bedrijven en

PABO’s worden betrokken bij de ‘Dag van de Industrie’,

• zodat deze dag als ondersteuning kan dienen bij het ontwikkelen van een onderzoekende en ontwerpende houding van leerlingen

• en bij een verdieping van professionaliseringstrajecten voor leerkrachten ten aanzien van wetenschap en techniek in het basisonderwijs?

Excursies/bedrijfsbezoeken• Een van de deelvragen:• Welk effect heeft de 'Dag van de Industrie' op de

houding van deelnemende leerlingen en leerkrachten ten opzichte van wetenschap en techniek?

Twente’s got Talent• Nieuw project over natuur, techniek en digiborden• Doelgroep: bovenbouw po en aansluiting po-vo• Twee deelprojecten

1. Het ontwikkelen van modules wetenschap en techniek voor de bovenbouw van het basisonderwijs, waarbij het materiaal– (onder andere) geschikt is voor digiborden– digitaal beschikbaar is voor andere scholen– digitaal aangevuld kan worden door andere

scholen

Twente’s got Talent2. Het ontwikkelen van een (gedeelte van een)

“overgangscurriculum”, waarbij– docenten van po- en vo-scholen in het kader van

W&T zowel face-to-face als online samenwerken aan de ontwikkeling van een thematisch of projectmatig onderwerp

– leerlingen van po- en vo-scholen zowel face-to-face als online samenwerken aan het thema of project in het kader van wetenschap en techniek

Twente’s got Talent• Resultaten:

– Modules W&T voor de groepen 7 en 8 uit het basisonderwijs

– Overgangscurriculum W&T voor po-vo– Omvang en inhoud wordt per school bepaald, aan

de hand van de visie en de behoefte van de school– Digitaal lesmateriaal binnen de W&T modules,

geschikt voor onder andere digiborden– Delen van kennis, ervaringen en materialen met

andere scholen

Twente’s got Talent• Twente’s got Talent…• Twente in de breedste zin van het woord J

(“Oost Nederland’s got Talent..”)• Meedoen?? • Laat het weten!

Onderzoek KWTO• We leveren op!• Alle artikelen, onderzoeken, presentaties, nieuwtjes,

etc. op de website van het KWTO

• Meer informatie via– http://www.kwto.nl– p.h.g.fisser@utwente.nl