OKULDA STRATEJİK PLAN SÜRECİ
description
Transcript of OKULDA STRATEJİK PLAN SÜRECİ
OKULDAOKULDASTRATEJİK STRATEJİK PLANPLANSÜRECİSÜRECİ
OKUL SP ORGANİZASYONUSTRATEJİK PLAN
MEVCUT DURUM GELECEĞE BAKIŞ
TARİHİ GELİŞİM
YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER
ÜRÜN VE HİZMETLER
PAYDAŞ ANALİZİ
KURUM İÇİ ANALİZ
ÇEVRE ANALİZİ
GZFT ANALİZİ
Örgüt Yapısı
İnsan Kaynakları
Teknoloji
Mali Kaynaklar
PEST
Üst Politika Belgeleri
MİSYON VİZYON DEĞERLER
TEMALAR
AMAÇLAR VE HEDEFLER
PERFORMANS GÖSTERGELERİ
FAALİYET/PROJELER
STRATEJİLER
İZLEME VE DEĞERLENDİRME
İstatistiki veriler
RAPORLAMA
33
PAYDAŞ BELİRLEME
PAYDAŞLARIN SINIFLANDIRILMASI
PAYDAŞLARIN
ANALİZİ
PAYDAŞ GÖRÜŞMELERİ
SWOT (GZFT) ANALİZİ
•Geniş katılımlı paydaş belirleme
•Paydaşların sınıflandırılması
(İç ve Dış Paydaş)
•Paydaşların Analizi (Önceliklendirme, ön değerlendirme, Paydaş görev matrisi, Paydaş etki/önem matrisi ve paydaş stratejileri belirlenmesi)
•Paydaş görüşmeleri
KURUM İÇİ
ANALİZ
DIŞ ÇEVRE
ANALİZİ
MEVCUT DURUM ANALİZİ
PAYDAŞ ANALİZİ
1-Paydaşların Belirlenmesi1-Paydaşların Belirlenmesi
Paydaş:Paydaş:Okulun hizmetleri ile ilgisi olan, okuldan Okulun hizmetleri ile ilgisi olan, okuldan doğrudan veya dolaylı olumlu yada olumsuz doğrudan veya dolaylı olumlu yada olumsuz yönde etkilenen veya okulu etkileyen kişi, gurup yönde etkilenen veya okulu etkileyen kişi, gurup veya kurumlardır. veya kurumlardır.
Çalışanlar,Çalışanlar, Yararlanıcılar,Yararlanıcılar, Liderler,Liderler, Stratejik Ortaklar,Stratejik Ortaklar, Temel Ortaklardır.Temel Ortaklardır.
2-Paydaşların Sınıflandırılması2-Paydaşların Sınıflandırılması
İç Paydaş (Çalışanlar)İç Paydaş (Çalışanlar) Dış Paydaş (Temel Ortak, Stratejik Ortak, Dış Paydaş (Temel Ortak, Stratejik Ortak,
Tedarikçiler)Tedarikçiler) Yararlanıcı, Hedef kitleYararlanıcı, Hedef kitle
A)İç paydaşlar(Çalışanlar)A)İç paydaşlar(Çalışanlar) Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş içindeki kişi, grup veya Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş içindeki kişi, grup veya
(varsa) ilgili/bağlı kuruluşlardır. (varsa) ilgili/bağlı kuruluşlardır. ÖRNEK: Kuruluşun çalışanları yöneticiler ve BakanÖRNEK: Kuruluşun çalışanları yöneticiler ve Bakan
B)Dış paydaşlar(Temel ortak,Stratejik ortak,Tedarikçiler)B)Dış paydaşlar(Temel ortak,Stratejik ortak,Tedarikçiler) Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş dışındaki kişi, grup veya Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş dışındaki kişi, grup veya
kurumlardır. kurumlardır. ÖRNEK:ÖRNEK: Kuruluş faaliyetleriyle ilişkisi olan diğer kamu ve özel sektör Kuruluş faaliyetleriyle ilişkisi olan diğer kamu ve özel sektör
kuruluşları,kuruluşa girdi sağlayanlar,sendikalar, ilgili sektör birliklerikuruluşları,kuruluşa girdi sağlayanlar,sendikalar, ilgili sektör birlikleriStratejik ortakStratejik ortak Gönüllülük vardır. Gönüllülük vardır. Vizyona ulaşabilmek için onlarla ortaklık yapmak gerekir. Vizyona ulaşabilmek için onlarla ortaklık yapmak gerekir. ““Kazan Kazan” yaklaşımı. Kazan Kazan” yaklaşımı. ÖRNEK: MedyaÖRNEK: MedyaTemel ortakTemel ortak Kanunla bağlı olduğumuz. Hiçbir zaman ayrılamayacağımız. İşbirliği yapmak Kanunla bağlı olduğumuz. Hiçbir zaman ayrılamayacağımız. İşbirliği yapmak
zorunda olduğumuz ortaklar. zorunda olduğumuz ortaklar. ÖRNEK: Genel müdürlük için MEB, İl milli eğitim müdürlükleri için ValilikÖRNEK: Genel müdürlük için MEB, İl milli eğitim müdürlükleri için Valilik
C)Müşteriler (Yaralanıcı, Hedef kitle)C)Müşteriler (Yaralanıcı, Hedef kitle) Kurumun ürettiği hizmetleri ve/veya malları kullanan, alan ve bunlardan yararlanan Kurumun ürettiği hizmetleri ve/veya malları kullanan, alan ve bunlardan yararlanan
kişi, grup veya kurumlarkişi, grup veya kurumlar
İÇ PAYDAŞDIŞ PAYDAŞ
YARARLANICI
Temel Ortak Stratejik Ortak
Okul Müdürü Kaymakam Oda Birlikleri Öğrenciler
Okul Müdür Yardımcıları İl Milli Eğitim Müdürlüğü Medya Veliler
Öğretmenler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Sivil Toplum Kuruluşları Bir Üst Öğrenim Kurumları
Memurlar Halk Eğitim Merkezleri Eğitim Sendikaları Üniversiteler
Yardımcı Hizmetliler RAM Öğrenci Taşıma İşletmeleri İstihdam Eden Kuruluşlar
Okul Aile Birliği Mal Müdürlüğü Öğrenci Yemek İşletmeleri Dershaneler
Emniyet Müdürlüğü Bankalar
Yerel Yönetimler
Jandarma Komutanlığı
Okul Kantinleri
PAYDAŞLARIN SINIFLANDIRILMASI
Paydaş/Hizmet MatrisiPaydaş/Hizmet Matrisi
HİZMETHİZMET
PAYDAŞPAYDAŞ
Ü/HÜ/H11
Ü/HÜ/H22
Ü/HÜ/H33
Ü/HÜ/H44
Ü/HÜ/H55
Ü/HÜ/H66
Ü/HÜ/H77
Ü/HÜ/H88
Ü/HÜ/H99
Paydaş 1Paydaş 1 vv vv oo vvPaydaş 2Paydaş 2 oo vv vvPaydaş 3Paydaş 3 vv vv oo
O: Bazı Paydaşlar, Bir kısmı ile ilişki vardır.V: paydaşların Tamamı
Paydaşların Etki/Önem değerinin saptanmasında Etki/Önem matrisi kullanılır.
Bu matriste ETKİ; paydaşın, okulun faaliyet ve hizmetlerini yönlendirme, destekleme, olumlu veya olumsuz etkileyebilme gücünü,
ÖNEM; ise paydaşın okulun veya okulun paydaşın beklenti ve taleplerine verdiği önceliği ifade eder.
Paydaş Etki / Önem MatrisiPaydaş Etki / Önem Matrisi
Etki Etki
ÖnemÖnem ZayıfZayıf GüçlüGüçlü
ÖnemsizÖnemsiz İzleİzle BilgilendirBilgilendir
ÖnemliÖnemli
Çıkarlarını gözet, Çıkarlarını gözet, çalışmalara dahil çalışmalara dahil
etetBirlikte çalışBirlikte çalış
1111
PAYDAŞPAYDAŞ
GÜÇLÜ ÖNEMLİ
BİRLİKTE ÇALIŞ
1212
PAYDAŞ
ZAYIF ÖNEMLİ
KAPASİTEYİ GELİŞTİR,ÇIKARLARINI GÖZET
1313
PAYDAŞ
ÖNEMSİZ GÜÇLÜ
ETKİLERİNİ GİDER,KENDİNİ SAVUN
1414
PAYDAŞ
ÖNEMSİZ ZAYIF
İZLE VE YA GÖZARDI ET
DURUM ANALİZİDURUM ANALİZİ
1.Kuruluş İçi Analiz1.Kuruluş İçi Analiz (GZFT(GZFT ANALİZİ) Okulun mevcut durumunu ve geleceğini Okulun mevcut durumunu ve geleceğini
etkileyebilecek iç ortamdan kaynaklanan etkileyebilecek iç ortamdan kaynaklanan güçlügüçlü veve zayıfzayıf yönlerin değerlendirilmesidir. yönlerin değerlendirilmesidir.
2. Çevre Analizi2. Çevre Analizi (PEST ANALİZİ) (PEST ANALİZİ) Okulun dış ortamından kaynaklanan, kontrolü Okulun dış ortamından kaynaklanan, kontrolü
dışındaki koşulların ve eğilimlerin incelenerek dışındaki koşulların ve eğilimlerin incelenerek fırsatfırsat ve ve tehditlerintehditlerin belirlenmesidir. belirlenmesidir.
MEVCUT DURUM ANALİZİMEVCUT DURUM ANALİZİ
F-T
OKUL İÇİOKUL İÇİ ANALİZANALİZ
(G-Z)(G-Z)
Okulun yapısıOkulun yapısı Beşeri kaynaklarBeşeri kaynaklar Kurum kültürüKurum kültürü TeknolojiTeknoloji Mali durumuMali durumu
dikkate dikkate alınmalıdır.alınmalıdır.
F-T
F-T
F-T F-T
F-T
MEVCUT DURUM ANALİZİMEVCUT DURUM ANALİZİ
ÇEVRE ANALİZİ (PEST)
EEEkonomik Ekonomik FaktörlerFaktörler
PPPolitik/Hukuki Politik/Hukuki
FaktörlerFaktörler
SSSosyal/Kültürel Sosyal/Kültürel
FaktörlerFaktörler
TTTeknolojik Teknolojik FaktörlerFaktörler
OKUL İÇİ OKUL İÇİ ANALİZANALİZ
(G-Z)(G-Z) Okulun yapısıOkulun yapısı Beşeri Beşeri
kaynaklarkaynaklar Kurum kültürüKurum kültürü TeknolojiTeknoloji Mali durumuMali durumudikkate dikkate
alınmalıdır.alınmalıdır.
F-T F-T
F-T
F-T
F-T
F-T
ÜstünlükleriÜstünlüklerimmiz iz nelerdir?nelerdir?Neleri iyi yapNeleri iyi yapıyoruzıyoruz??Başkaları, güçlü Başkaları, güçlü yanlarımız olarak neleri yanlarımız olarak neleri görmektedirler?görmektedirler?
Neleri kötü yapNeleri kötü yapıyoruzıyoruz?? Neleri Neleri geliştirmemiz geliştirmemiz gerekiyorgerekiyor?? Başkaları hangi konularda Başkaları hangi konularda bizdenbizden daha iyidirler? daha iyidirler? Başkalarının gözüyle Başkalarının gözüyle eksik eksik yönlerimiz nelerdiryönlerimiz nelerdir??
Karşılaşabileceğimiz engeller Karşılaşabileceğimiz engeller nelerdirnelerdir?? RakipleriRakiplerimmiz ne yapmaktalar?iz ne yapmaktalar? Beklenen iş, ürün veya hizmet Beklenen iş, ürün veya hizmet standartları değişmekte mi?standartları değişmekte mi? Değişen teknoloji konumuDeğişen teknoloji konumummuzu uzu tehdit ediyor mu?tehdit ediyor mu? Finansal sorunlarıFinansal sorunlarımmız var mı?ız var mı?
AvantajlarımızAvantajlarımız nelerdir ?nelerdir ? Çevrede ne gibi ilginç Çevrede ne gibi ilginç gelişmeler yaşanmakta ?gelişmeler yaşanmakta ?Hangi kaynaklara Hangi kaynaklara sahibiz?sahibiz?
2.BÖLÜM GELECEK YÖNELİMİ
Bu bölümde vizyon, misyon, ilke ve değerler, Stratejik Amaçlar, Stratejik Hedefler, performans hedefi/ performans göstergesi, maliyet ve sorumlular belirlenir.
OKUL STRATEJİK PLANI
TEMA
AMAÇ 1 AMAÇ 2
STRATEJİK HEDEF 1.1
STRATEJİK HEDEF 1.2
STRATEJİK HEDEF 1.3
PERFORMANS HEDEFİ
PERFORMANS GÖSTERGELERİ
FAALİYET/PROJELER
STRATEJİK HEDEF 1.4
STRATEJİLER
AMAÇ 3
MİSYON İFADESİ
Misyon: Okulun neden kurulduğunu ve hangi görevleri yaptığını anlatan bir ifadedir.
Neden varız ? Sorusunun cevabıdır. Okulun varlık nedenidir: Okul ne yapar? Nasıl yapar? Kim için yapar?Misyon ifadesi: Kısa ve çarpıcı olmalıdır Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, hizmetin amacını tanımlar Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan görev ve yetkiler
çerçevesinde belirlenir Okulun hizmet verdiği kişi ve kuruluşları belirtir Okulun sunduğu hizmet ve/veya ürünler tanımlanır
VİZYON İFADESİ
Vizyon: Okulun uzak gelecekte olmak istediği yerin kavramsal ifadesidir.
NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?Vizyon Okulun geleceğini simgeler Okulun uzun erimde neleri yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır. Okulun istendik geleceğini sembolize eder. İddialı ve aynı zamanda ulaşılabilir bir ifadedir.
TEMALAR :
Okul/kurum’un temel görev alanlarını belirten bir veya iki kelimelik bölüm başlıklarıdır.
Tema; Hizmetlerin ana başlıklar altında verilmesidir.
STRATEJİK AMAÇLAR
Stratejik Amaç (SAM): Stratejik bir alanda yürütülecek çalışmaların gelecekte nasıl bir şekil alacağı veya gelişeceğini, niteliğinin ne olacağını ortaya koyan ifadedir. –mek, mak mastar kipi ile ifade edilmeli, faaliyetleri içermemelidir.
Örnek: Eğitim ortamlarının cazibesini artıracak şekilde alt yapı ve donanımda yenileşmeye gitmek.
Stratejik amaçların özellikleri Misyonun yerine getirilmesine katkıda bulunmalıdır İddialı ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır Okulun şimdiki durumundan gelecekte arzu edilen
durumuna dönüşümünü sağlayabilecek nitelikte olmalıdır Ulaşılmak istenilen noktayı açıkça ifade etmeli ancak
buna nasıl ulaşılacağını ayrıntılı olarak açıklamamalıdır Stratejik planlama sürecinin daha sonraki aşamaları için
bir çerçeve sunmalıdır. Hedeflerin gerçekleşmesinde yol gösterici olmalıdır.
Okulun öncelikleri ve durum analizi sonuçlarına göre şekillenmelidir
Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır Önemli dışsal değişiklikler olmadığı sürece
değiştirilmemelidir
STRATEJİK HEDEFLER Hedefler, Planın bitiminde amaçta belirtilen stratejik
alanda somut olarak hangi sonuca ulaşılacağını belirten ifadelerdir.
Stratejik Hedefler SSÖÖGZ kuralına uygun yazılmalıdır.
S=Somut
S=Spesifik
Ö= Önemli
Ö= Ölçülebilir
G=Gerçekleştirilebilir
Z= zamana bağlı demektir. Örnek: 2009 yılında % .. olan disiplin olay sayısını 2012
yılı sonunda % ..’ya düşürmek.
STRATEJİK HEDEFLER
Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır. Ölçülebilir olmalıdır.� İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır.� Sonuca odaklanmış olmalıdır.� Zaman çerçevesi belli olmalıdır. � Okul için belirlenen hedeflerden herkes aynı �
şeyi anlamalı, hedeflere ulaşma herkes için istenilir olmalıdır.
3. BÖLÜM NASIL ULAŞACAĞIZ
Bu bölümde strateji ve politikalar belirlenip, her bir stratejik amaç için her bir stratejik amaç için faaliyetler ve projeler planlanıp yazılır. faaliyetler ve projeler planlanıp yazılır.
POLİTİKA ve STRATEJİLERİN POLİTİKA ve STRATEJİLERİN BELİRLENMESİBELİRLENMESİ
Strateji ve Politikalar Metni Oluşturma Nedeni;
Amaç ve hedeflere ulaşmak için neler yapılabilir?
Olası sorunlar nelerdir ve bu sorunları nasıl aşabiliriz?
Amaç ve hedeflere ulaşmak için izlenebilecek alternatif yol ve yöntemler nelerdir?
STRATEJİ ve POLİTİKALARIN STRATEJİ ve POLİTİKALARIN BELİRLENMESİBELİRLENMESİ
Strateji ve politika ifadeleri Strateji ve politika ifadeleri TOWS TOWS ANALİZİANALİZİ yapılarak belirlenir. yapılarak belirlenir.
Belirlenen her bir stratejik amaç için Belirlenen her bir stratejik amaç için TOWS MatrisiTOWS Matrisi kullanılır. kullanılır.
TOWS MATRİSİNİN KULLANIMITOWS MATRİSİNİN KULLANIMI
TOWSTOWS Matrisine yazılan Stratejik Amaç için GZTF Matrisine yazılan Stratejik Amaç için GZTF analizi yapılar. Bu analiz sonucunda;analizi yapılar. Bu analiz sonucunda;
G-FG-F stratejileri stratejileri (Kurumun güçlü taraflarını destekleyen fırsatları belirlemek ve değerlendirmek için geliştirilen stratejilerdir)
Z-FZ-F stratejileri stratejileri ((Kurumun zayıfzayıf yönlerini kuvvetlendirmek için yönlerini kuvvetlendirmek için fırsatlarıfırsatları kullanarak geliştirilen stratejilerdir) kullanarak geliştirilen stratejilerdir)
G-TG-T stratejileri stratejileri ((Kurumun dış dış tehditleretehditlere karşı hassasiyetini karşı hassasiyetini azaltmak için azaltmak için güçlügüçlü yanlarının nasıl kullanılması gerektiğini ortaya yanlarının nasıl kullanılması gerektiğini ortaya koyan stratejilerdir)koyan stratejilerdir)
Z-T Z-T stratejileri stratejileri ((Kurumun zayıf zayıf yönlerinin dış tehditlerden yönlerinin dış tehditlerden kolayca etkilenmesini engelleyecek savunma planlarını hazırlamaya kolayca etkilenmesini engelleyecek savunma planlarını hazırlamaya yarayan stratejilerdir)yarayan stratejilerdir)
İÇ FAKTÖRLERİÇ FAKTÖRLER
VE VE DIŞ FAKTÖRLERDIŞ FAKTÖRLER
GÜÇLÜ YÖNLERGÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLERZAYIF YÖNLER
FIRSATLARFIRSATLAR
G-F StratejileriG-F Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin (Kurumun/Kuruluşun/Birimin güçlü taraflarını destekleyen güçlü taraflarını destekleyen
fırsatları belirlemek ve fırsatları belirlemek ve değerlendirmek için geliştirilen değerlendirmek için geliştirilen
stratejilerdir)stratejilerdir)
Z-F StratejileriZ-F Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin (Kurumun/Kuruluşun/Birimin
zayıf yönlerini kuvvetlendirmek zayıf yönlerini kuvvetlendirmek için fırsatları kullanarak için fırsatları kullanarak geliştirilen stratejilerdir)geliştirilen stratejilerdir)
TEHDİTLERTEHDİTLER
G-T StratejileriG-T Stratejileri(Kurumun/Kuruluşun/Birimin (Kurumun/Kuruluşun/Birimin
dış tehditlere karşı dış tehditlere karşı hassasiyetini azaltmak için hassasiyetini azaltmak için
birimin güçlü yanlarının nasıl birimin güçlü yanlarının nasıl kullanılması gerektiğini ortaya kullanılması gerektiğini ortaya
koyan stratejilerdir)koyan stratejilerdir)
Z-T StratejileriZ-T Stratejileri(Kurumun/Kuruluşun/Birimin (Kurumun/Kuruluşun/Birimin
zayıf yönlerinin dış tehditlerden zayıf yönlerinin dış tehditlerden kolayca etkilenmesini kolayca etkilenmesini
engelleyecek savunma engelleyecek savunma planlarını hazırlamaya yarayan planlarını hazırlamaya yarayan
stratejilerdir)stratejilerdir)
TOWS MATRİSİ
FAALİYETLERİN ve FAALİYETLERİN ve PROJELERİN BELİRLENMESİPROJELERİN BELİRLENMESİ Faaliyet veya Proje: Stratejik Amacın
gerçekleşmesi için yapılacak tüm faaliyetleri kapsar. Her faaliyet yazılır ve bir sorumluya verilir.
Faaliyetlerin maliyetleri hesaplanarak da planın 5 yıllık bütçesi hesap edilir.
FAALİYETLERİN ve FAALİYETLERİN ve PROJELERİN BELİRLENMESİPROJELERİN BELİRLENMESİ
Her bir stratejik amaç için faaliyetler ve projeler belirlenerek yazılır. Her bir stratejik amaç için faaliyetler ve projeler belirlenerek yazılır.
Faaliyetlerden;Faaliyetlerden;
İzlenmesinde fayda olanlar, İzlenmesinde fayda olanlar,
Gerek maliyeti olanlar gerekse maliyeti olmayanlar Gerek maliyeti olanlar gerekse maliyeti olmayanlar
stratejik planda yer alır.stratejik planda yer alır.
Faaliyetler ve projelerden maliyeti olanlar, performans Faaliyetler ve projelerden maliyeti olanlar, performans
programında yer alır.programında yer alır.
BÖLÜM IVİZLEME VE DEĞERLENDİRME İzleme: stratejik plan uygulamasının
sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır.
Değerlendirme: uygulama sonuçlarının amaç ve hedeflere kıyasla ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun analizidir.
İzleme ve değerlendirme çalışması; Faaliyetleri, bütçeyi, Stratejik hedefleri, performans
hedefi ve performans göstergelerini kapsamalıdır.
İzleme sonuçları raporlaştırılırken; O yıl yapılması gereken faaliyetler yapılmış mı? Faaliyetlerin geldiği aşama nedir? Faaliyetlerin temel sonuçları neler olmuştur? Faaliyet hangi Stratejik Hedefle ilgili ise o hedefin ne
kadarı gerçekleşmiştir? Faaliyetin başarısını ölçmek için önceden belirlenen
performans hedefi ve/veya performans göstergesi ne kadar gerçekleşmiştir? Vb. sorular cevaplandırılmalıdır.