OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA

ITSASONTZIKO MAKINEN

ETA INSTALAZIOEN OPERAZIO, KONTROL ETA

MANTENIMENDUKO

TEKNIKARIA

2

Aurkibidea 1. Tituluaren identifikazioa........................................................................................ 4 1.1. Izena.................................................................................................................... 4 1.2. Maila. .................................................................................................................. 4 1.3. Heziketa-zikloaren iraupena. .............................................................................. 4 2. Erreferentea (lanbide-perfila). ............................................................................... 4 2.1. Gaitasun orokorra. .............................................................................................. 4 2.1.1. Lanbide-gaitasunak. .......................................................................... 4 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia. ........................................................... 4 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak. .................................................... 5 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena. ......................................................................... 6 3. Irakaskuntzak. ........................................................................................................ 7 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. ............................................................... 7 3.2. Lanbide-moduluak. ............................................................................................. 7 1. Lanbide modulua: Propultsio eta zerbitzu ekipoen erabilera eta mantentzea

..................................................................................................................... 7 2. Lanbide modulua: Instalazio eta makina elektrikoak ............................. 12 3. Lanbide modulua: Automatizazioa, erregulazioa eta kontrola ............... 16 4. Lanbide modulua: Hozteko sistemen eta produkzio-sistemen erabilera eta

mantentzea .................................................................................................. 18 5. Lanbide modulua: Industria-mantentzeko laguntza-lanak ...................... 20 6. Lanbide modulua: Segurtasuna, Biziraupena eta lehen laguntzak itsasoan

..................................................................................................................... 25 7. Lanbide modulua: Atzerriko hizkuntza .................................................. 29 8. Lanbide modulua: Lan-taldeko harremanak ........................................... 32 9. Lanbide modulua: Lan-prestakuntza eta orientabidea ............................ 34 10. Lanbide modulua: Kalitatea eta etengabeko hobekuntza ...................... 37 11. Lanbide modulua: Lantokiko prestakuntza ........................................... 38 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa. .................................... 41 3.3.1. Iraupenak. .......................................................................................... 41 3.3.2. Sekuentziazioa. ................................................................................. 41 4. Irakasleak. .............................................................................................................. 42 4.1. “Itsasontziko makinen eta instalazioen operazio, kontrol eta mantentzea” heziketa-

zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak. ................................................................................................... 42

4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko. ........................................ 42 5. Irakaskuntzak emateko gutxieneko baldintzak. ..................................................... 43 5.1. Espazioak. ........................................................................................................... 43 6. Konbalidazioak eta korrespondentziak. ................................................................. 44

3

6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak. ...... 44 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak. ........... 44

4

1. Tituluaren identifikazioa 1.1. Izena: "Itsasontziko makinen eta instalazioen operazio, kontrol eta mantentzea". 1.2. Maila: Erdi-mailako Berariazko Lanbide Heziketa. 1.3. Iraupena: 2.000 ordu. 2. Erreferentea (lanbide-perfila) 2.1. Gaitasun orokorra Hona hemen produkzio-sistemaren lanbide-prestakuntzarako eskakizun orokorrak teknikari honentzat: • Itsasontziko propultsio-sistema eta ekipo eta instalazioak maneiatu, kontrolatu eta

mantentzea. Ur gaineko sistemen eta ekipoen elementuak konpontzea. Itsasontzi barruan segurtasuna eta biziraupena antolatu eta kontrolatzea.

2.1.1. Lanbide-gaitasunak • Potentzia mugatuko itsasontzietan propultsio-motorren, sorgailuen eta makina-zerbitzuen instalazioak

antolatu eta arteztea. • Itsasontziko propultsio-sistemarekin nahiz gainerako zerbitzu osagarri eta instalazioekin erlazionatutako

makina, motor eta sorgailu elektrikoen funtzionamendu-parametroak interpretatzea. • Itsasontziko makina, motor eta instalazioak maneiatu, kontrolatu, mantendu, muntatu eta desmuntatzean

trebetasunez aritzea. • Egoerak hala eskatzen duenean, arazoari behin betiko irtenbidea ematea posible den arte, sistemei

jarraipena baldintza egokietan ematea ahalbidetzen duten beharrezko aldaketak exekutatzea. • Larrialdi-kasuetan, bizkor eta trebetasunez jardutea, segurtasun-plana aplikatuz eta larrialdi-kasuetan

eskura dauden baliabideak erabiliz. • Goi-mailako teknikariekin (Makina-buruak) eta Ikuskatzaileekin instalazioa hobeto aprobetxatzea

ahalbidetuko duten probetan, hobekuntzetan eta saiakuntzetan parte hartzea, arauen bidez ezarritako diseinuei buruzko zehaztapenei dagokienez kontraesanetan erori gabe.

• Bere erantzukizun diren lanetan enpresa armadorearen mantentze-zerbitzu nagusiarekin lankidetzan aritzea.

• Sistema mekaniko eta pneumo-hidraulikoen funtzionamenduaren ikuspegi orokorra izatea, haietan esku hartzen duten gailu eta elementu elektriko-elektroniko guztiekin.

• Beste jarduera batzuetarako lan-mugikortasuna barne hartzen duten egoera tekniko desberdinetara egokitzea.

• Lana garatzerakoan eta, batik bat, lan hauek burutuko dituen taldeko kideekin koordinazio handia eskatzen duten lanetan, komunikazio eraginkorra izatea, aginduak eta informazioa interpretatuz, argibide argiak azkar sortuz eta, lanean kontingentziarik gertatuz gero, bidezko pertsonari informazioa emanez eta laguntza eskatuz.

• Bere talde funtzionaleko kideekin etengabe harremanetan egotea. Horretarako, taldeari esleitu zaizkion helburuak lortzen lagunduko du eta gainontzekoen lana errespetatuko du, zeregin kolektiboen antolamenduan eta garapenean aktiboki parte hartuko du eta azaltzen diren zailtasunak gainditzeko lankidetzan jardungo du, betiere taldekideen eta bere menpe daudenen ideiekiko jarrera tolerantea azalduz.

• Problemak ebaztea eta erabaki indibidualak hartzea, ezarritako arauak bere eskumenaren barruan betez. Erabaki horien ondorio ekonomikoek edo segurtasunari dagozkionek beren erantzukizun-eremua gainditzen dutenean, kontsultatu egingo dituzte.

• Bere lanbidearen berezko tekniken esparruan eduki politeknikoko edota polifuntzionaleko ekintza-multzo bat autonomoki burutzea, horretarako ezarritako metodoak erabiliz..

2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia

5

Teknikari honek goragoko maila duten teknikariek gainbegiratuta jardun beharko du eta ondoko autonomia-gaitasunak eskatuko zaizkio: • Potentzia mugatuko itsasontzietako makina-buruzagitza. • Potentzia mugatuko itsasontzietako nabigazio-zaintza. • Makinen eta potentzia sortzeko motorren funtzionamendu-parametroekin aritu eta egiaztatzea eta

doikuntzak egitea. • Instalazioetan eta sistema elektriko-elektronikoetan doikuntzak eta egiaztapenak egitea. • Makina eta motorren, marra eta aginte-koadroen ohiko mantentze-eragiketak, doikuntzak, kontrola,

muntaia eta desmuntaia. • Instalazio elektrikoen, sistema automatikoen, hozketa-instalazioen eta produkziora bideratutako makinen

ohiko mantentze-eragiketak. • Piezak mekanizatzeko eta loturak soldatzeko eragiketak. • Instalazio automatiko pneumo-hidraulikoen, instalazio elektrikoen, instalazio automatikoen eta hozketa-

instalazioen konponketa. 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak Ondokoak dira profesionalak burutu eta/edo azaldu behar dituen burutzapen eta portaera esanguratsuenak: 1. Motor nagusiaren eta makina osagarrien funtzionamendu-parametroak egiaztatu, kontrolatu eta mantentzea. • Motor osagarriak eta propultsio-motorrak funtzionaraztea, laneko parametroak kontrolatuz. • Instalazio osagarrien bidez fluido-zerbitzu egokiak sortzea. • Motor nagusia eta osagarriak mantentzeko eragiketak burutzea, ezarritako planen eta prozeduren arabera. • Matxuratutako elementuak denbora eta modu egokietan konpondu eta aldatzea. 2. Ekipo eta instalazio elektrikoak maneiatu, kontrolatu eta mantentzea. • Energiaren banaketa-koadroan sorgailuen funtzionamendu-parametroak kontrolatzea, potentziaren eta

argiaren eskaeren arabera sorgailu elektrikoak akoplatuz eta beren karga banatuz. • Akoplatu beharreko sorgailuak tentsioan eta maiztasunean sinkronizatuta daudela egiaztatzea. Sorgailu eta

motor elektrikoen mantentze-eragiketak burutzea, denbora eta modu egokietan. • Banaketari, kontrolari, indarrari eta argiztapen nagusiari eta larrialdietako argiari dagozkien panelen

mantentze-eragiketak burutzea, denbora eta modu egokietan. • Larrialdietarako argien bateriak mantentzeko eragiketak denbora eta modu egokietan burutzea. • Baterien baso guztien likidoaren maila egokia dela egiaztatzea. Ekipo elektrikoetako eta nabigazio-

argietako elikadura-iturrien, transformadoreen eta artezteko makinen funtzionamendu-parametroak kontrolatzea.

3. Ekipo eta instalazio hidraulikoak, pneumatikoak eta automatizazio-ekipoak maneiatu, kontrolatu eta mantentzea. • Aginteko, indarreko eta kontroleko sistema oleohidraulikoak denbora eta modu egokietan maneiatu,

kontrolatu eta mantentzea, funtzionamendu-parametroak egokiak direla egiaztatuz. • Aginteko eta kontroleko sistema pneumatikoak maneiatu, kontrolatu eta mantentzea, funtzionamendu-

parametroak egokiak direla egiaztatuz. • Automatizazio-ekipoetan erregulazio-sistemak eskatutako funtzionamendu-beharrei doitzea. • Informazioa jasotzeko sistemak egiaztatu eta gertatzen diren anomaliak zuzentzea. 4. Hozteko, erauzteko, lantzeko, prozesatzeko eta kontserbatzeko ekipo eta instalazioak maneiatu, kontrolatu eta mantentzea.

6

• Hozketa-makinen funtzionamendua lan-parametro normalen barruan dagoela egiaztatzea. • Ekipoetan akatsak aurkitu eta matxuratutako elementuak aldatzea. • Erreserbako fluido hoztaileen biltegiratzea egiaztatu eta kontrolatzea. • Produkzioko ekipoen eta arrantzako makinen funtzionamendua laneko parametroen barruan dagoela

egiaztatu eta kontrolatzea. • Lantzeko eta prozesatzeko ekipoen funtzionamendua laneko parametro normalen barruan dagoela

egiaztatu eta kontrolatzea. 5. Ur gainean eta lehorrean elementuak eta ekipoak konpontzeko eragiketak burutzea. • Ekipoak eta sistemak konpontzean eta mantentzean arku elektriko bidezko soldadura-eragiketak burutzea. • Ekipoak eta sistemak konpondu eta mantentzean soldadurako eta ebaketa oxiazetilenikoko eragiketak

burutzea. • Piezak mekanizatzeko eragiketak makina-erremintekin (tornuak, zulatzeko makinak) eta denbora eta

modu egokietan burutzea. • Itsasontzia karenatzeko eragiketak burutu eta egiaztatzea. 6. Itsasontzi barruan segurtasuna, biziraupena eta laguntza antolatu eta kontrolatzea. • Lanean segurtasuna antolatu eta kontrolatzea, ezarritako prebentziozko neurriak eta lege-arauak aplikatuz. • Suteen aurkako borroka-egoeretan larrialdi-eragiketak planifikatu eta zuzentzea. • Larrialdietarako, itsasontzia uzteko, itsasoan bizirik irauteko, bilaketako eta erreskateko eragiketak

zuzentzea. • Itsasontziko konpartimentuen uholde-egoeretan larrialdi-eragiketak zuzentzea. • Gaixoei eta zaurituei eman beharreko osasun-laguntzako premiazko neurriak koordinatu eta aplikatzea. 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena • Lanbide- eta lan-ingurunea Itsasontziko makinen eta instalazioen operazio, kontrol eta mantentzeko teknikariak bere lan-jarduera garatuko du funtsean instalazio automatizatuak eta edozein itsasontzi-motarentzako kargatzeko eta zamatzeko, erauzteko eta prozesatzeko baliabideak dituzten edo ez dituzten itsasontzietan. • Lanbideak eta ereduzko lanposturik garrantzitsuenak Lanbide-orientazioko helburua izanik, ondoren, tituluaren perfilean definitutako lanbide-gaitasuna eskuratu ondoren bete daitezkeen lanbideak eta lanpostuak aipatzen dira adibide gisa: Teknikari honek sektorean barruan adierazgarrientzat hartzen diren ondoko lanpostuetako edozeinetan lan egin lezake: • Ontzi bateko tripulazioko kide izan daiteke Makina-buru gisa (lanbide-gaitasunetan adierazitako

mugen barruan) edo zaintzaz arduratzen den Ofizial gisa. • Armadoreari lagun diezaioke arrantza-enpresak ikuskatzeko zereginetan. • Produktuen edo substantzien fabrikazioari, manufakturazioari, muntaiari, ontziratzeari, aukeraketari

eta/edo paketatzeari eskainitako linea automatizatuak dituzten industria-sektoreko enpresetan mantentzeari eta konponketari dagozkien zeregin guztiak har ditzake bere gain.

• Enpresa handietan eta ertainetan produkzio-linea batean aritu daiteke. • Instalazio handietan, makina eta sistema automatikoen kopuruari dagokionez, horietako batzuk bere

ardurapean izango ditu, berak bakarrik.

7

Laburbilduz, eta adibide gisa, ondoko lanpostuak bete ditzake: • Itsasontzi bateko makina-instalazioen buru. • Makinen Ofizial. • Arrantza-enpresa bateko ikuskatzaile. • Itsasontzietako mantentzeen arduradun. 3. Irakaskuntzak 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak

I. Ondoko hauek kudeatu, gidatu eta mantentzeko beharrezko terminologia, tresnak, erremintak, teknikak eta metodoak ulertu eta/edo aplikatzea: propultsio-planta; instalazio eta ekipo osagarriak; lanketa, prozesatu eta zaintzako ekipoak eta instalazioak; erauzketa-ekipoak; karga eta deskarga, maniobra eta ainguraketako ekipoak; eta gobernatzeko ekipoak.

II. Makinak eta ekipo osagarriak gidatzeko eragiketei loturiko informazioa eta hizkuntza sinbolikoa interpretatu eta ulertzea.

III. Ekipoak eta instalazioak aurreikusitako kalitate eta segurtasunarekin konpontzeko prozesuak interpretatu eta burutzea.

IV. Segurtasun-planak aztertzea, aurreikusitako plangintzari egokitzeko baliabide materialen eta giza baliabideen erabilera egiaztatuz.

V. Lan-baldintzek norberaren, taldearen eta ingurumenaren osasunean eragin ditzakeen ondorioekiko sentikorra izatea, lana burutzeko baldintzak hobetzeko xedez, horretarako neurri zuzentzaile eta babesle egokiak erabiliaz.

VI. Industria-jarduera erregulatu eta baldintzatzen duen lege-, ekonomia- eta antolaketa-esparrua ulertzea, lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak identifikatuz, ezarrita dauden prozedurak jarraitzeko eta hauetan egon daitezkeen anomalien aurrean eraginkortasunez jarduteko gaitasuna eskuratuz.

VII. Lanbidearen jardunarekin lotzen diren informazio- eta prestakuntza-ildoak bilatu eta erabiltzea eta, honela, sektoreari buruzko ezagutza zabaltzeko eta sektoreratzeko aukera izatea eta bere lanbide-gaitasunak sektoreko teknologia- eta antolamendu-aldaketetara egokitu eta bilakatzeko aukera izatea.

3.2. Lanbide-moduluak 1. lanbide-modulua. PROPULTSIO- ETA ZERBITZU-EKIPOEN ERABILERA

ETA MANTENTZEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Makina-ekipoak (propultsio-sistemak, energia elektrikoa produzitu eta banatzekoak) eta bestelako

makina osagarriak abiarazi, maniobratu, kontrolatu eta erregulatzeko elementuak maneiatzea, horretarako benetako ekipoak, simulaziokoak edo praktiketako itsasontzia erabiliz.

2. Makina edo instalazio bakoitzerako dagoen informazio teknikoaren eta berariazkoaren arabera beharrezko mantentze-lanak egitea, horretarako benetako ekipoak, simulaziokoak edo praktiketako itsasontzia erabiliz.

3. Makinen, instalazioen edo ekipoen funtzionamendu-parametroak aztertzea, horien funtzionamendu zuzena egiaztatzeko beharrezko kalkuluak edo egiaztapenak eginez.

4. Makina-ekipo guztietarako eta itsasontzi osorako ezarritako mantentzea kudeatu eta zuzentzea, itsasontziaren ustiapenean fidagarritasuna eta segurtasuna lortuko den moduan.

b) Ebaluazio-irizpideak

8

1. Makina-ekipoak (propultsio-sistemak, energia elektrikoa produzitu eta banatzekoak) eta bestelako makina osagarriak abiarazi, maniobratu, kontrolatu eta erregulatzeko elementuak maneiatzean, horretarako benetako ekipoak, simulaziokoak edo praktiketako itsasontzia erabiliz; ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Benetako ekipo batean, simulaziokoan edo praktiketako itsasontzian:

− Motorrak abiaraztea eta planta jasotzea. − Propultsio-sistema eta makineria osagarria abiarazi eta maniobratzea. − Motorrak eta ekipo osagarriak behar bezala geldiaraztea. − Martxan jarri, maiobratu eta geldiarazteko prozesuen faseak deskribatzea. − Funtzionamendu-parametroak kontrolatu eta aukeratzea eta egin beharreko lanekin erlazionatzea,

jardunak arrazoituz. • Itsasontziari buruzko argibide, plano, eskema eta dokumentazioan oinarrituta:

− Makina-elementuak eta plantarekin lotutako ekipoak identifikatzea. − Maniobra- eta funtzionamendu-lanak planoan azaltzea. − Benetako instalazioetan oinarrituta, planoan zuzenketak egitea. − Planoetan adierazitako kontrol-elementuetan oinarrituta, benetako datuak jasotzea. − Berariazko sinbologia (hala nola, elektrizitatea, pneumatika, hidraulika eta erregulazioa) duten

ekipo jakin batzuen funtzionamendua behar bezala interpretatzea. 2. Makina edo instalazio bakoitzerako dagoen informazio teknikoaren eta berariazkoaren arabera beharrezko mantentze-lanak egitean, horretarako benetako ekipoak, simulaziokoak edo praktiketako itsasontzia erabiliz; ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Benetako ekipo batean, simulaziokoan edo praktiketako itsasontzian:

− Piezak desmuntatu, muntatu eta aldatzea eta makina-elementuen funtzionamendua neurtu eta zuzena den egiaztatzea.

− Ordezkatutako piezen funtzionamendu-egoera ebaluatzea eta txosten bat lantzea, aldaketa eragin duten arrazoi posibleak adierazita.

− Matxura edo akatsa antzeman eta aurkitzea eta hura eragin zuten arrazoiekin erlazionatzea. − Akats jakin bati aurrea hartzeko eta konpontzeko erabil daitezkeen metodoak edo teknikak

azaltzea. Makinen doitzea eta erregulazioa egiaztatzea: doikuntzak, ponpen kalajeak, lerrokadurak, flexioak, estuerak, neurketak eta kalibrazioak.

3. Makinen, instalazioen edo ekipoen funtzionamendu-parametroak aztertzean, horien funtzionamendu zuzena egiaztatzeko beharrezko kalkuluak edo egiaztapenak eginez; ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Motorren eta makinen funtzionamendu-prozesuetan edo -zikloetan esku hartzen duten eta aldatzen

diren parametro garrantzitsuenak deskribatzea. • Makina bakoitzaren berezko funtzionamendu-ziklo erreala deskribatzea. • Benetako neurketen bidez edota simulagailuan datuak hartuz, makinen funtzionamendu-parametroak

kalkulatzea, esate baterako: presioak, tenperaturak, emariak, kontsumoak, birak, motor-parea, potentzia eta errendimenduak.

4. Makina-ekipo guztietarako eta itsasontzi osorako ezarritako mantentzea kudeatu eta zuzentzean, itsasontziaren ustiapenean fidagarritasuna eta segurtasuna lortuko den moduan; ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Benetako ekipo batean, simulaziokoan edo praktiketako itsasontzian:

− Makinen egunkaria behar bezala betetzea, makinen funtzionamendu-parametro guztiak xehetasunez jasoz, aurreikuspen-mantentzeko programa baten arabera ezarritako denboraldietan.

− Egindako mantentze-lanen erregistroa edo datu-basea eramatea, itsasontzien sozietate sailkatzaileen eta ikuskaritzaren azterketak, konponketak eta ikuskapena barne direla.

− Olioen, erregaien, uraren eta makina-ekipoetarako beharrezkoak diren gainerako elementuen hornidura-lan guztien eta kontsumoen erregistroa edo datu-basea eramatea.

9

− Prebentzioko mantentze-lan jakin bati buruzko ereduzko txostena lantzea. Materialaren edo makina-ekipoen eskaera-parte bat eta konponketa-plan bat egitea.

c) Edukiak Prozedurazkoak: Itsasontziari buruzko oinarrizko ezagutzak: • Itsasontziak bisitatzea. • Planoak identifikatzea. • Zeharkako egonkortasunaren kalkulua. Egonkortasun-probak. Tanga-aldaketak. • Tangen kalibrazio-kalkuluak. Praktika. • Balantzaldiaren kalkulua. • Kroskoa kanpotik aztertzea. Barada. Propultsioa: • Ardatz-lerroaren lerrokadura. • Ardatz-lerroaren mantentzea. • Helize-bira kalkulatzea. Praktika. • Hodi bat desmuntatzea. Labainketa-zirkuituak. Mantentzea. • Bultzadako toletera. • Erreduktore bat desmuntatzea. Labainketa- eta maniobra-zirkuituak. Diesel motorraren funtzionamendua: • Diesel motor bat osorik desmuntatzea. • Birabarkiaren biraketa-graduen arabera pistoiaren espazio-diagrama edo ibiltartea lortzea. Praktika. • Piezak eta horietako bakoitzaren funtzioa identifikatzea. Garbiketa. • Bolantean motorraren diagrama zirkularra markatzea. Ito-puntuak. Balbulen irekiera eta itxiera eta

injekziorako aitzinapena. • Banaketa eta tren alternatiboa. Muntaia eta desmuntaia. • Turbosoplante bat desmuntatzea. Muntaia eta mantentzea. • Erregai-zirkuitu oso baten elementuak identifikatzea. Purgatzea eta martxan jartzea. Banan-banan

desmuntatzea. • PF eta PE ponpak osorik desmuntatzea. Ponpa horiek prest jartzea. Metodoak. Ponpen kalajea.

Praktikak. Mantentzea. • Injekzio-balbulak desmuntatu, prestatu eta muntatzea. Tinbratzea eta probak egitea. Mantentzea. • Injekzio-ponpa baten banku-probak. Emariak, injekzio-ordena eta prest jartzea. • Mota desberdinetako errekuntza-diagramak lortzea. Praktikak. • Gasen analisia. Opazimetroa eta analizadoreak maneiatzea. Analisiak interpretatzea. Diesel motorraren mekanika: • Lotura torlojutuen estuerak. Giltza dinamometrikoak, katu hidraulikoak eta goniometroak erabiltzea. • Lasaiera erradialak eta axialak. Kalibrazioak. • Balbulak doitzea, eraztunak eta atorrak kalibratzea, pistoi-blokearen altuera, proba hidraulikoak,

garbiketa-sistemak, osagaiak ateratzea eta multzoak doitzea. • Birabarki-ardatzaren lerrokadura. Flexioak hartzea eta diagrama lortzea. Orekatze estatikoa eta

dinamikoa. Egiaztapenak. • Olio ohikoenen analisia. Interpretazioa. Labainketa-zirkuitua. Elementuak. • Olio-ponpa, iragazki autogarbitzaileak eta zentrifugoak desmuntatzea. • Olioen biskositateei eta zehaztapenei buruzko taulak. Olioen karta bat lantzea. Kontsumoak

kalkulatzea. • Motorraren hozte-zirkuituak. Instalazio desberdinen planoak egitea. Balbula termostatikoak probatzea.

Plaka-hozkailuak desmuntatu eta muntatzea. Ur-ponpa desmuntatu eta muntatzea. Hozte-ura analizatzea. Motorra bete, purgatu eta hustea.

• Abio elektrikoko motor bat desmuntatu eta muntatzea. “Bendix” motako abio elektrikoko zirkuitu osoa prestatzea. Akatsak bilatzea.

• Abio-motor pneumatiko bat desmuntatzea. “Gali” motako zirkuitu pneumatikoa. • Abio-balbulak, banatzaileak eta bestelako elementuak desmuntatzea. • Motor bat abiorako prestatzea. Abioaren sekuentzia. Abioa, maniobra eta gelditzea. Praktika.

10

• Kontrol-tresnak egiaztatzeko praktikak: manometroak, termometroak, emari-neurgailuak, alarma-argiak, takometroak, presostatoak, termostatoak, alternadoreak, termokontaktuak, solenoideak eta bestelakoak.

Diesel motorraren ezaugarriak: • Balazta hidraulikoa duen proba-banku batean muntatutako motor batekin praktikak egitea. Erregimen-

eta karga-egoera desberdinetan motor-parearen eta kontsumoen kurbak lortzea. • Funtzionamendu-parametroak aldatzen direnean pare-aldaketak neurtzea. • Potentzia-kurba kalkulatu eta lortzea. • Konpresioaren eta errekuntzaren diagramak ateratzea. Interpretazioa. Irekiak eta itxiak. Praktikak

itsasontzian. Konpresimetroa eta diagrama-adierazlea maneiatzea. • Dagokion adierazitako potentzia kalkulatzea. • Ihes-gasak analizatzea. Opazitatea, % CO2, % O2. • Tortsimetro bat muntatzea. Ideia orokorra. Kalkuluak. Propultsio-sistemaren kontrola eta maniobra: • Propultsio-plantaren abioko plano elektrikoak, elektropneumatikoak eta elektrohidraulikoak, larrialdi-

sistemen maniobrakoak eta geldialdikoak. • Propultsio-plantaren eta multzo elektrogenoen maniobra-praktikak egitea. • Piezak desmuntatu eta identifikatzea era abiadura-erreguladoreak muntatzea. Mekanikoak eta

hidraulikoak. Bankuko probak. Makineria osagarria: • Mota desberdinetako balbulak desmuntatu eta muntatzea, asentuak esmerilatuz eta doituz, paketatuz

eta estankotasuna probatuz. • Engranaje, pala, torloju, pistoi eta beste elementu batzuetako ponpa hidraulikoak desmuntatu eta

muntatzea. • Mota desberdinetako ponpa zentrifugoak desmuntatu eta muntatzea. Paketatze eta zigilu mekanikoak

behar bezala muntatzea. • Biskositate-kontrola duen Booster erregai-modeloa martxan jarri eta maneiatzea. • Bereizgailu zentrifugoak desmuntatu, garbitu eta martxan jartzea. • Lurruntze bidezko ur gezaren sorgailu bat eta alderantzizko osmosi bidezko beste bat martxan jarri eta

maneiatzea. Mantentzea. • Aire-konpresore bat desmuntatu eta muntatzea. Aire-tratamenduko planta bat maneiatu eta

kontrolatzea. • Galdara-erregailu bat, mailak, behatxuloak, segurtasun-balbulak eta bestelako osagarriak desmuntatu

eta muntatzea. Gasa erregulatu eta neurtzeko estazio bat eta arrapala bat maneiatzea. • Galdara-uraren analisi oinarrizkoenak. • Plaka-trukagailuak desmuntatu eta muntatzea. • Ekintza galvanikoaren aurkako sistemak maneiatzea. Sakrifizio-anodoak ipintzea. Ur gaziko

zirkuituen babesa. • Xukatze-zirkuituak, ureztatzekoak, su-kontrakoak, sentina-bereizgailukoak eta tanga septikoak. Eragiketa eta mantentzea: • Makinen parteak eta egunkariak behar bezala betetzea, tangak zundatzea, ontzi-aldaketak eta lastatu

eta deslastatzeko lanak egitea. • Makinen konponketari, azterketa eta ikuskapen-eskaerei eta probei buruzko txostenak lantzea. • Kontsumoen kalkulua, itsasontzi barruko produkzioaren kontrola eta postuko hornidura-

aurreikuspenak, ondoko gai hauei dagokienez: erregaia, olioak, ura eta mantentze-materialak. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Itsasontziari buruzko oinarrizko ezagutzak:

− Definizioa. Itsasontzia, ur gaineko egitura propultsatu gisa. − Itsasontzi baten egitura eta eraikuntza. Nomenklatura. Zatirik garrantzitsuenak. − Formen planoak. Zeharkako eta luzetarako egonkortasuna. Balantza. Kalkuluak. − Egonkortasunean eragina duten faktoreak. Itsasontzia kargatu eta deskargatzea, pisuak

lekualdatzea, kontsumoak, karena likidoak. − Itsasontziaren egitura-esfortzuak eta horien ondorioak propultsio-makinan eta makina osagarrian.

• Propultsioa: − Funtzionamendu-oinarria. Makina-gela eta propultsio-sistemaren identifikazioa. Propultsioak

kroskoan dituen ondorioak. Bultzada.

11

− Propultsio-sistemak. Helizeak. Hortz-neurri finkoko eta hortz-neurri aldakorreko sistemak. “Pod” motako propultsio-sistemak. Karel kanpoko sistemak.Ur-zorrotada bidezko propultsioa. “Voice tractor” motako sistemak. Propultsio elektrikoa. Bakoitzaren ezaugarriak.

− Propultsio-sistemaren elementuak aztertzea. Helizeak. Helizearen potentzia-kurbak. Lemak. Hodiak. Ardatzen eta toleteren lerroa. Bultzada. Erreduktoreak. Erreduktoreen funtzionamendua eta helburua.

• Diesel motorraren funtzionamendua: − Barne-errekuntzako motorren funtzionamendu-oinarria. Otto eta diesel motorren lan-zikloak. − Lan-zikloak. Diagramak. Funtzionamendu-ziklo erreala. Aldi bakoitzaren azterketa xehatua.

Errendimendu termikoa. − Errekuntza-aireko sistema. Errendimendu bolumetrikoa. Aire-zirkuitua. Elementuen azterketa.

Motor gainelikatuak. Aire-zirkuitua 2 aldiko motorretan. Karburazio eta injekzio elektronikoa Otto motorretan.

− Erregai-sistema. Elikadura-zirkuitua. Injekzio-sistemak. Bakoitzaren beharrezko elementuak eta azterketa xehatua. Injekzio-sistema desberdinak. Injekzio-sistema konbentzionalaren azterketa. Ponpako presioa, injekzio-presioaren kurba eta horren erlazioa errekuntza-diagramarekin. Injekzioko balbulen eta ponpen azterketa xehatua. Horiek prest jartzea.

− Errekuntza. Beharrezko elementuak. Prozesu kimikoa. Prozesu fisikoa. Erregaiaren ezaugarri fisikoak eta kimikoak. Gehiegizko airearen koefizientea eta gehiegizko airearen ehunekoa. Errekuntza-diagramak. Errekuntzaren kontrola. Gasen analisia. Errekuntza-motak. Diesel motorretan egun erabiltzen direnak. NOx txikiko motorrak. Metodoak.

• Diesel motorraren mekanika: − Motorraren funtzionamendu mekanikoa. Birabarkiaren eta espekaren funtzioak. Higaduraren

mende dauden motorraren elementuak. Tren alternatiboa. Banaketa. Estuera dinamometrikoaren mende dauden motorraren elementuak. Birabarki-ardatzaren lerrokadura. Flexioak. Orekatzeak.

− Motorraren labainketa. Helburuak. Labainketa-egoerak. Olioa eta labaingarriak. Gehigarriak. Labaingarrien oinarrizko ezaugarriak. Labaindu beharreko zati garrantzitsuak. Zirkuitua. Olio-motak. Identifikazioa. Olioen karta. Olioen analisia. Labainketa eta aurreikuspen-mantentzea.

− Diesel motorraren hoztea. Diesel motorraren balantza termikoa. Motorra hozteko beharra. Hozte-sistema desberdinak. Hozte-zirkuitu orokorra. Hozte-zirkuituaren elementuak. Hozte bidez ateratako beroaren aprobetxamendua.

− Diesel motorraren abio- eta maniobra-sistemak. Itsas motorretan erabiltzen diren abio-sistema desberdinak. Bolantetik eragiteko abio elektrikoa eta pneumatikoa. Zilindroetara airea daraman abio pneumatikoa. Zirkuituak bi kasuetan eta elementu garrantzitsuak. Diesel motorren maniobra: motor alderanzgarriak, bira-noranzkoaren aldaketak, motorraren geldialdia.

− Motorraren sistema osagarriak. Motorraren parametro desberdinen funtzionamendu-kontrolak. Kontrol-elementuak, hala nola, termostatoak, presostatoak, termokontaktuak, wast-gate balbulak, EGR balbulak, ihes-katalizatzaileak, olio-lainoaren kontrola, bateriak kargatzeko alternadorea eta bestelakoak.

• Diesel motorraren ezaugarriak: − Diesel motorra martxan. Erregimenaren kontzeptua, motor edo karga, lan, potentzia eta

kontsumorako. Funtzionamendu-kurba ezaugarriak. Prototipo-motorretarako entsegu-bankua eta protokolo-proben bankua.

− Diesel motorraren potentzia eta errendimendua. Motor baten potentzian eragina duten faktoreak. Potentziaren kontrola. Metodoak.

• Propultsio-sistemaren kontrola eta maniobra: − Propultsio-multzoa. Maniobra-sistema desberdinak, propultsio-ekipoaren arabera. Erreduktore eta

hortz-neurri finkoarekin egindako maniobrak eta erreduktore eta hortz-neurri aldakorrarekin egindakoak. Sistema pneumatikoa eta elektronikoa. Larrialdi-sistemak eta eskuz eragitekoak.

− Diesel motorraren erreguladorea. Erreguladorearen funtzioak. Erreguladore-motak: mekanikoak, hidraulikoak eta elektronikoak. Abiaduraren erorketa, asimilazioa eta estatismoa. Gainabiadura. Karpen banaketa.

• Makineria osagarria: − Erregaiak eta olioak biltegiratu, ontziz aldatu eta tratatzea. Dekantazioa, iragazketa eta arazketa. − Ur gezaren produkzioa eta banaketa. Lurrunketako eta alderantzizko osmosiko sistemak. Ekipo

hidroforoak eta bestelako zerbitzuak. − Aire konprimatuko sistemak. Abio-airea, zerbitzu osagarriak eta kontrol-airea. Aire-konpresoreak

eta airearen tratamendua.

12

− Lurrun-produkzioa itsasontzian. Metodoak. Lurrun-galdarak eta ihes-gasak berreskuratzeko galdaratxoak. Erabiltzen diren zirkuituak eta elementuak. Lurrun-sorgailuak. Galdara-uraren tratamendua.

− Bestelako zerbitzu osagarriak. Xukatze-zerbitzuak, ureztatzekoak, su-kontrakoak, aireztatzekoak, ateratzekoak. Ekintza galvanikoaren tratamenduak. Sentina-bereizgailuak. Tanga septikoak. Bero-trukagailuak. Tubularrak. Plakakoak. Kontrola eta erregulazioa. Balbula termostatikoak.

• Eragiketa eta mantentzea: − Mantentzearen metodologia itsasontzian. Beharrezko dokumentazioa. Mantentze-motak.

Mantendu beharreko elementuen datu-baseak. Mantentzearen kudeaketa itsasontzian. Mantentze-lanak. Argibide, plano, ordezko pieza, hornitzaileen helbide, etab.ei buruzko fitxategiak eta datu-baseak. Mantentze-erremintak. Itsasoko eta portuko guardiak. Makinen egunkariak. Tokiko eta urrutiko kontrola. Automatizazioa. Zaintzarik gabeko makina. Kontsumoen kontrola.

− Makineriaren araudia eta kontrola. Aldizkako kontrolak, azterketak eta ikuskapenak Konponketak. Sozietate sailkatzaileak eta itsasontzien ikuskapenak. Indarrean dagoen araudia. Konponketaren eta azterketaren programazioa. Txostenak lantzea. Eskaera bat lantzea. Erreklamazioak. Itsasoko eta portuko probak. Makina desberdinen proba-protokoloak. Aplikazioak.

Jarrerazkoak: • Makina-gela eta horren eragina itsasontziaren flotagarritasunean eta egonkortasunean. • Itsasontziaren propultsio-sistemaren, makineriaren eta erabileraren ondorioak haren egonkortasunean

eta segurtasunean. • Itsasontzian makinak mantendu edo konpontzeko lanak egitean kontuan hartu beharreko araudiak eta

zehaztapenak. • Itsasontziko izakinen kontrola eta bertan erabiltzen diren laneko ekipo eta erreminten ordena,

garbitasuna, irisgarritasuna eta mantentzea. • Itsasontziko ohiko mantentze- eta konponketa-lanek dakartzaten ingurumen-arriskuak. • Ondoko gai hauek biltegiratu, ontziz aldatu eta maneiatzearen ondoriozko ingurumen-arriskuak:

erregaiak, olioak, lasta, kargako produktuak, mantentzeko produktu kimikoak, hozte-likidoak eta bestelakoak.

• Motorren eta makinen errekuntza-gasak isurtzeari buruz indarrean dagoen ingurumen-araudia betetzea.

• Itsasontziaren segurtasunean eragina duten eta makina-gelaren mende dauden larrialdi- eta segurtasun-zerbitzuak. Horiek ezagutu eta maneiatzea.

• Makina-eragilea. Lan egiteko modua. Laneko arriskuen prebentzioa eta laneko segurtasuna eta higienea. Makina-gelaren egoera.

• Itsasontziko zerbitzu guztiak optimizatzea. 2. lanbide-modulua. INSTALAZIO ETA MAKINA ELEKTRIKOAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Korronte zuzen batek edo korronte alterno batek elikatzen dituen zirkuitu elektrikoetan agertzen diren

fenomeno elektromagnetikoak aztertzea. 2. Ekipo erreal batean edo simulazioko ekipo batean sorgailuak abiarazteko maniobrak aztertzea, parametro

elektrikoak beren kontsigna-balioekin erlazionatuz. 3. Korronte zuzeneko eta korronte alternoko konponketei elektrizitateari eta elektromagnetismoari

dagozkien lege eta arau garrantzitsuenak aplikatzea. 4. Prozesurako emandako informazioaren arabera, ekipoak kontrolatu eta erregulatzeko elementuak

maneiatzea, ekipo erreala edo simulazioko ekipoa erabiliz. 5. Makina elektriko nagusien osaera eta funtzionamendua eta bakoitzaren aplikazio ohikoenak ulertzea. 6. Aginteko, babeseko, kontroleko eta potentziako elementuez osatutako tentsio baxuko instalazio

elektrikoak eraikitzea. 7. Kasu bakoitzean egokia den informazioaren arabera, mantentze-eragiketak burutzea, eskalazko ekipoak

edo simulaziokoak erabiliz. 8. Simulazioko irakaskuntza-ekipoetan, lantegi elektriko bateko erremintak, neurketa-aparatuak eta

makineria zehaztasunez erabiltzea.

13

9. Itsasontzian baterien eta metagailuen instalazioak behar bezala maneiatu eta mantentzea, itsasontzian sortzen diren fenomeno elektrokimikoak kontrolatuz.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Korronte zuzen batek edo korronte alterno batek elikatzen dituen zirkuitu elektrikoetan agertzen diren fenomeno elektromagnetikoak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zirkuitu elektrikoetan agertzen diren fenomeno garrantzitsuenak eta horiek sortzearen arrazoiak

deskribatzea. • Zirkuitu elektrikoek bereizgarri dituzten magnitudeak zehaztea. • Elementuen, gailuen eta, oro har, zirkuitu elektrikoen irudikapen eskematikoan erabiltzen diren zeinu

eta sinboloak interpretatzea. • Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak bereiztea, horietako bakoitzaren izaera eta helburua

identifikatuz. • Korronte zuzeneko eta korronte alternoko zirkuituetan gertatzen diren fenomenoetako bakoitzean

kausa efektuarekin erlazionatzea.

2. Ekipo erreal batean edo simulazioko ekipo batean sorgailuak abiarazteko maniobrak aztertzean, parametro elektrikoak beren kontsigna-balioekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Irudikapen normalizatuko sistemen bitartez, itsasontziko planta elektrikoaren konfigurazioa

deskribatzea. • Planta elektrikoaren eragiteko modu desberdinak deskribatzea. • Ekipo errealaren edo simulazioko ekipoaren bitartez:

− Abiarazteko eta akoplatzeko prozesuaren sekuentziak burutzea.

3. Korronte zuzeneko eta korronte alternoko konponketei elektrizitateari eta elektromagnetismoari dagozkien lege eta arau garrantzitsuenak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zirkuitu elektrikoen analisian eta konponketan aplikagarriak diren lege eta arau ohikoenak azaltzea. • Zirkuitu bakoitza konpontzeko lege edo arau egokiena aukeratzea. • Sorgailuek eta elementu pasiboek osatutako korronte zuzeneko eta korronte alternoko zirkuitu

elektrikoen magnitudeak kalkulatzea. • Zirkuituen osagaien parametroak eta ezaugarriak kalkulatzea. 4. Prozesurako emandako informazioaren arabera, ekipoak kontrolatu eta erregulatzeko elementuak maneiatzean, ekipo erreala edo simulazioko ekipoa erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sistema elektrikoaren eragiketa-/funtzionamendu-sekuentzia bakoitzerako, elementu eta planta

bakoitzaren funtzioa deskribatu/azaltzea. • Eskalazko ekipo erreal bat edo simulazioko ekipo bat erabiliz:

− Prozesuaren sekuentzia bakoitzerako eskura dagoen informaziotik abiatuz, martxan dagoenean, hutsik dagoenean, erregimen normalean eta gainkargatuta dagoenean seinale garrantzitsuenak zehaztea.

5. Makina elektriko nagusien osaera eta funtzionamendua eta bakoitzaren aplikazio ohikoenak ulertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

14

• Elikadura-korrontearen izaeraren arabera eta bere osaeraren, funtzionamenduaren eta aplikazioaren arabera makina elektrikoak sailkatzea.

• Makina elektriko adierazgarrienen osaera deskribatzea. • Makina elektrikoen mota nagusien funtzionamendua azaltzea. • Korronte zuzeneko eta korronte alternoko makinen funtzionamendu-printzipioak deskribatzea. • Aplikazioak makina-mota egokienarekin erlazionatzea. 6. Aginteko, babeseko, kontroleko eta potentziako elementuez osatutako tentsio baxuko instalazio elektrikoak eraikitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Itsasontzi baten ereduzko instalazioa irudikatzea, bere elementuak deskribatuz. • Instalazioaren dokumentazio teknikoa interpretatzea. • Jasotako dokumentazio teknikotik abiatuz gailu eta material egokienak aukeratzea. • Osagaien arteko lotura-konduktoreen sekzioak kalkulatzea. • Muntaiarako beharrezkoa den materialaren aukeraketa egitea. • Kontroleko eta babeseko osagaien kokapen fisikoarekin plano bat egitea. • Zirkuitua muntatu eta, beharrezkoak diren neurri elektrikoak hartuz, funtzionamendu zuzena

egiaztatzea. • Sistema edo instalazioaren funtzionamendua deskribatzea, bai eta muntatzeko eta egiaztatzeko

prozesua ere. 7. Kasu bakoitzean egokia den informazioaren arabera, mantentze-eragiketak burutzean, eskalazko ekipoak edo simulaziokoak erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Eskalazko ekipo bat edo simulazioko ekipo bat erabiliz, kasu praktiko batean:

− Ekipoen eta planta elektrikoaren funtzionamendu ona/txarra bereiztea. − Proposatutako kasurako neurri zuzentzaile egokiak deskribatzea. − Mantentze-plan integralarekin koordinaturik, neurri zuzentzaile egokiak aplikatzea (hasiera

egokia, desmuntaia, egokitzapena, muntaia, egiaztapena eta segurtasun-arauak). − Dokumentazio erreala (eskemak, planoak, jarraibide-liburuak eta txosten teknikoak) mantentze-

eragiketekin erlazionatzea. 8. Simulazioko irakaskuntza-ekipoetan, lantegi elektriko bateko erremintak, neurketa-aparatuak eta makineria zehaztasunez erabiltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu nahi ditu: • Neurketa-aparatu garrantzitsuenen ezaugarri esanguratsuenak eta ohikoenak diren aplikazioak

deskribatzea. • Eskalazko ekipo erreal edo simulazioko ekipo bat erabiliz, matxurako suposizio praktiko batean:

− Erreminta egokiena aukeratzea. − Neurketetan lortutako balioak interpretatzea, zirkuituen analisien testuinguruan. − Neurketa-sistemei, motari eta segurtasunari buruzko sinboloak interpretatzea. − Zirkuituak aparatuei behar bezala konektatzea, ahal den neurrian kontaktu-erresistentzia ezabatuz;

eta posizio zuzenean jartzea, neurketa eragotziko duten interferentzietatik kanpo. − Errore absolutua, erlatiboa eta kontsumokoa kalkulatzea. − Erreminta erabiltzea, segurtasun-arauak errespetatuz.

9. Itsasontzian baterien eta metagailuen instalazioak behar bezala maneiatu eta mantentzean, itsasontzian sortzen diren fenomeno elektrokimikoak kontrolatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Baterien eta metagailuen egoera behar bezala txekeatzea. • Bateria-multzoak elkarrekin konektatzea, behar den elektrizitatearen arabera. • Karga-lanak behar bezala egitea, erabili beharreko metodoa ezagututa.

15

• Kontsumo-zirkuituak kontrolatu eta ezagutzea eta bidezko babesak eta segurtasun-neurriak aplikatzea. • Pilak eta metagailuak eta horien aplikazioak bereiztea. • Itsasontzian sortzen diren fenomeno elektrokimikoak ezagutzea eta bidezko babesak aplikatzea. c) Edukiak Prozedurazkoak: • Korronte zuzeneko zirkuituetan matxurak konpontzea. • Korronte alternoko zirkuituetan matxurak konpontzea. • Magnitude elektriko nagusiak neurtzea. • Neurketetan segurtasuneko eta babeseko arauak aplikatzea. • Ondokoen laneko parametroak zehaztu eta maneiatzea:

− Transformadoreak. − Korronte zuzenaren eta korronte alternoaren sorgailuak: akoplatzea eta desakoplatzea. − Korronte zuzeneko eta korronte alternoko motorrak. − Makina elektrikoak.

• Ondokoen laneko parametroak zehaztu eta maneiatzea: − Erreleak. − Kontaktoreak. − Tenporizadoreak.

• Babeserako elementuak zehaztu, funtzionarazi eta maneiatzea: − Fusibleak. − Etengailu magnetotermikoak. − Disjuntoreak. − Etengailu diferentzialak.

• Makina elektrikoetako abio-sistemak egiaztatu eta maneiatzea. • Babeserako elementuen kalibrea zehazteko arauak aplikatzea. • Lehen mailako gelaxkak (pilak) identifikatzea. • Bakoitzaren tentsioak neurtzea, kargatuta eta deskargatuta daudenean. • Bigarren mailako gelaxkak elkarrekin konektatzea. • Metagailuen egoera zein den jakiteko, neurketa-aparatu desberdinak (polimetroak, dentsimetroak,

koadro-aparatuak, denetako neurgailuak) erabiltzea. • Kargatzaileak erabiltzea. Diodoak neurtzea. • Metagailuak mantendu eta garbitzea. • Pilekin hainbat instalazio egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Elementu pasiboen bitartez osatutako korronte zuzeneko zirkuituak. • Magnitude elektrikoak. • Korronte zuzeneko zirkuituetan aplika daitezkeen lege eta arauak. • Elementu pasiboen bitartez osatutako korronte alternoko zirkuituak. • Korronte alternoari dagozkion magnitude garrantzitsuenak. • Korronte alternoko zirkuituetan aplika daitezkeen funtsezko lege eta arauak. • Neurketa-aparatuen sailkapena. • Neurketa-aparatuen magnitude bereizgarriak. • Neurketa-sistema nagusien osaera eta funtzionamendua. • Makinen sailkapen orokorra. • Aginteko, babeseko eta kontroleko osagai elektrikoen sinbologia eta normalizazioa:

− Motak eta ezaugarriak. • Elektrolisia. • Magnitude elektrikoak. • Pilen ezaugarri orokorrak. • Pila elektrikoen motak. • Metagailu-motak. • Metagailuen osaera. • Metagailu desberdinen dentsitateak.

16

• Karga eta deskargako tentsioak eta korronteak. • Metagailu baten iraupena. Autodeskarga. • Gelaxka-motak (estankoak, bustiak, aireztatuak). • Bateria-motak (lehorra, bloke bakarra, mantentze-beharrik gabea, etab.). • Metagailuen zaintzak, biltegiratzea eta arazo nagusiak. • Ingurumen-arazoak. • Segurtasuna. Jarrerazkoak: • Neurketetan segurtasuneko eta babeseko arauak sistematikoki exekutatzea. • Alternadoreen akoplatzeko eta desakoplatzeko sistemak zorroztasunez erabiltzea. • Normalizazioa adierazpena eta komunikazioa hobetu eta hedatzeko premia gisa baloratzea. • Informazio teknikoa zuzen interpretatzeko interesa izatea. • Araudiarekin bat datozen ordena, garbitasuna eta jarrera. • Bateria-multzoak biltegiratu, maneiatu eta mantentzeko arreta-neurriak hartzea. Erreminta eta ekipo

egokiak erabiltzea. Bete beharreko seinaleztapena eta araudia. • Lurrerako korronte-hartuneak egitean araudia betetzea. 3. lanbide-modulua: AUTOMATIZAZIOA, ERREGULAZIOA ETA KONTROLA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Ekipo erreal bat edo simulazioko bat erabiliz, ekipo pneumo-hidraulikoen eragiketa-premiak aztertzea. 2. Ekipo hidraulikoen eta pneumatikoen jarraibide-liburuaren arabera, ekipo erreal bat edo simulazioko

ekipo bat erabiliz, mantentze-prozesua aztertzea. 3. Erregulazioko eta kontroleko ekipoak erabiltzea, beren osaera eta funtzionamendua aztertuz. 4. Kontrolatzaile programagarri (PLC) baten bidez kontrol-sistemak eraikitzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Ekipo erreal bat edo simulazioko bat erabiliz, ekipo pneumo-hidraulikoen eragiketa-premiak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Simulazioko ekipo bat/eskalazko ekipo bat erabiliz, aplikazio pneumo-hidrauliko baten suposizio-

kasuan: − Eskema, planoa eta jarraibideen liburua interpretatzea. − Sistemaren elementuak identifikatzea. − Bere funtzionamendua egiaztatzea, hala badagokie, elementuetako eta fluidoetako matxurak

zehaztuz. − Eragiketa-faseen ordena zuzena egiaztatzea.

2. Ekipo hidraulikoen eta pneumatikoen jarraibide-liburuaren arabera, ekipo erreal bat edo simulazioko ekipo bat erabiliz, mantentze-prozesua aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ekipo eta planta pneumo-hidraulikoetan akatsen kausak deskribatzea. • Suposizio praktiko jakin batean: • Suposizioaren arabera neurri zuzentzaile egokiak deskribatzea. • Ekipo erreal bat edo simulazioko ekipo bat erabiliz eta aplikazioko suposizio praktiko batean:

− Ohikoenak diren neurri zuzentzaileak aipatzea. − Mantentze-plan integralarekin koordinaturik, zuzenketak egitea (hasiera egokia, desmuntaia,

egokitzapena, muntaia, egiaztapena, segurtasun-arauak betetzea).

17

− Dokumentazio erreala (eskemak, planoak eta jarraibide liburuak eta txosten teknikoak) mantentze-eragiketekin erlazionatzea.

3. Erregulazioko eta kontroleko ekipoak erabiltzean, beren osaera eta funtzionamendua aztertuz. ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erregulazioko eta kontroleko sistema desberdinak aipatzea, horietako bakoitzaren ezaugarriak eta

aplikazioak deskribatuz. • Erregulazioaren eta kontrolaren arteko oinarrizko desberdintasunak deskribatzea. • Erregulazio-sistema batetik abiatuz:

− Sistemaren etapa nagusiak identifikatzea. − Sistemaren oinarrizko gailu bakoitzak betetzen duen funtzioa deskribatzea. − Sistemak aldez aurretik zehaztutako exijentzia batzuei erantzun diezaien, kanpoko eta barneko

elementuak doitzea. 4. Kontrolatzaile programagarri (PLC) baten bidez kontrol-sistemak eraikitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ohikoenak diren kaptadore eta transduktoreen ezaugarriak deskribatzea. • Gehien erabiltzen diren PLCen ezaugarriak eta zerbitzuak konparatzea. • PLC baten oinarrizko arkitektura aztertzea, zati edo "modulu" garrantzitsuenen helburua eta

funtzionamendua deskribatuz. • Beharrezkoa den informazio teknikoetan eta kasu praktiko baten doikuntza-parametroetan oinarrituz:

− Informazioa interpretatzea. − Automatismoa osatzen duten elementuak muntatu eta elkarren artean konektatzea. − Programa PLCan kargatzea. − Sistema doitu eta prest hartzea, beharrezkoak diren neurketak eginez.

c) Edukiak Prozedurazkoak: • Irudikapen-sistemetako informazio teknikoa aukeratu eta aplikatzea:

− Sinbolo pneumo-hidraulikoak. − Eskema normalizatuak, itsasontziari aplikatuak. − Propultsio-motor baten abio-agintea. − Enbragearen egokitzapena. − Erreduktore-alderanzgailuaren agintea. − Hari-neurri aldagarriaren egokitzapena. − Serbomotor hidrauliko baten agintea.

• Multzoen diagramak sistema-mota desberdinekin erlazionatzea: − Seinalearen tratamendu digitalarekin erregulazio analogikoa izatea. − Kontrol digitala egiaztatzea. − Erregulazioko eta kontroleko eragiketak.

• Sistema baten zatiak egiaztatzea: − Sarrera-gailuak. − Seinalearen tratamendu-gailuak. − Irteera-gailuak.

• Erregulazioko eta kontroleko sistemetan erabiltzen diren teknologiak karakterizatzea. • Erregulazioko eta kontroleko sistemak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Energia pneumatikoaren eta energia hidraulikoaren zentral sorgailuen osaera eta funtzionamendua. • Ondoko elementu-moten osaera eta funtzionamendua:

− Potentzia. − Agintea, erregulazioa, babesa eta kontrola.

18

• Neurketa-aparatuak eta -sistemak: − Motak. − Magnitude pneumo-hidraulikoen neurketa.

• Automatizazioaren kontzeptua. • Sistema automatiko baten oinarrizko osagaiak. • Kaptadoreak eta transduktoreak:

− Motak: magnetikoak, piezoelektrikoak, optikoak eta Hall efektukoak. − Kaptadoreen eta transduktoreen funtzioa sistema automatikoetan.

• Automata programagarriak: − Motak. − Oinarrizko arkitektura.

Jarrerazkoak: • Ordena eta metodoa arazoak ebazteko eta emaitzak egiaztatzeko prozesuan. • Lanari lotutako betebeharrekiko konpromisoa. • Partaidetza eta lankidetza talde-lanean. • Ideiak, iritziak eta esperientziak trukatzea. • Egoera berrietara egokitzea. • Laneko segurtasun- eta higiene-arauak eta kutsaduraren aurkakoak betetzea. 4. lanbide-modulua. HOZTEKO SISTEMEN ETA PRODUKZIO-SISTEMEN

ERABILERA ETA MANTENTZEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Jarraibideen liburuaren arabera, ekipo erreal batean edo simulazioko ekipo batean, hozteko instalazio bat

martxan jartzeko eta geldiarazteko eragiketak aztertu eta burutzea. 2. Instalazioaren funtzionamenduan ohikoenak diren anomaliak izan ditzaketen kausekin erlazionatzea,

ekipo erreal batean edo simulazioko ekipo batean. 3. Planta erreal batean edo eskalazko planta batean, ekipoak mantentzeko eta konpontzeko prozesua aztertu

eta burutzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Jarraibideen liburuaren arabera, ekipo erreal batean edo simulazioko ekipo batean, hozteko instalazio bat martxan jartzeko eta geldiarazteko eragiketak aztertu eta burutzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Konpresorearen ardatzaren itxiera-sistema mekanikoa deskribatzea. • Poleak (motorra, konpresorea) lerrokatzean eta uhalak tenkatzean erabilgarriak diren metodoak

deskribatzea s. • Ekipo erreal batean edo simulazioko ekipo batean:

− Sekuentzia egokiari jarraituz, instalazioa martxan jartzea. − Segurtasun-kontrolen funtzionamendu zuzena zehazten duten parametroak deskribatu eta

erlazionatzea. − Sekuentzia zuzenari jarraituz, instalazioa geldiaraztea.

• Ihesak detektatzeko metodoak deskribatzea. 2. Instalazioaren funtzionamenduan ohikoenak diren anomaliak izan ditzaketen kausekin erlazionatzean, ekipo erreal batean edo simulazioko ekipo batean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

19

• Eskalazko ekipo batean edo simulazioko ekipo batean, funtzionamendu-anomalia bakoitzerako (likido hoztailerik ez, kondentsagarriak ez diren gasen presentzia, lurrunketetan izotza egotea, etab.): − Diagnostikoa ahalbidetzen duten aldaerak deskribatzea. − Anomaliaren garrantzia ebaluatzea, prozesuaren funtzionamendu-parametroak deskribatuz.

3. Planta erreal batean edo eskalazko planta batean, ekipoak mantentzeko eta konpontzeko prozesua aztertu eta burutzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ekipo bakoitzaren mantentze-eragiketak deskribatzea eta eskuliburuetako eragiteko eta mantentzeko

jarraibideekin erlazionatzea. • Planta erreal batean edo eskalazko planta batean oinarritutako suposizio praktiko batean:

− Plantaren elementuak deskribatzea. − Ekipoetan akatsak eragiten dituzten kausa ohikoenak deskribatzea. − Planteatutako suposizio praktikoan egokiak diren neurri zuzentzaileak aipatzea. − Zuzenketak proposatutako mantentze-planarekin koordinaturik egitea (behar bezala hastea,

desmuntatzea, egokitzea, muntatzea, egiaztatzea eta segurtasun-arauak betetzea) c) Edukiak Prozedurazkoak: • Ondoko eragiketak burutzea:

− Produktuak kontserbatzeko teknikak. − Hozketa-ganbarak prest jartzea. − Erregimen lehorrean eta erregimen hezean diagrama erreala aztertu eta egiaztatzea. − Etapa bateko edo batzuetako instalazioak aztertu eta egiaztatzea. − Sortutako hozketa-indarra eta kontsumitutako indar elektrikoa erregulatu eta ebaluatzea.

Errendimenduak. Hozketa-indarra erregulatzea. • Martxan jartzea: bitartean hartu beharreko neurriak eta zaintzak. • Instalazioen erregulazioa: babes elektrikoak. Gehiegizko presioen aurkako babesa. Erregulazio-

sistemak. • Mantentze-planak aplikatzea. • Likido hoztailearen karga burutzea. • Olioa gehitu eta ateratzea. • Iragazkien, balbulen eta beste elementu batzuen aldaketa burutzea. • Babes-elementuak aztertu eta egiaztatzea: fusibleak, termikoak. • Sistema elektrikoa mantentzeko, isolatzeko neurriak hartzea. • Biltegiratzea exekutatzea. Ontziak identifikatzea. Presioko probak. • Eragite elektrikoa eta oleohidraulikoa. Kontrolak. • Desberdinen artean bereiztea:

− Zinta garraiatzailea. − Burua kentzeko makinak eta garbigailuak. − Xerratzeko makinak. − Glasatzeko makinak.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Transformazioak eta ziklo termodinamikoak. • Gas errealak: likidotzea eta lurrunketa. • Bero-transmisioa. • Konpresorearen diagrama teorikoa. Konpresioko hozketa-indarra. • Konpresore alternatiboak eta birakaria. • Kondentsadoreak eta lurrungailuak. • Espantsio-balbulak eta beste elementu batzuk. • Kontroleko eta segurtasuneko elementuak: presostatoak, termostatoak, segurtasun-balbulak, haustura-

diskoak. • Motor elektrikoak: motak. • Ohikoenak diren fluido frigorigenoak: ezaugarriak.

20

• Fluido frigorigenoak biltegiratu eta erabiltzean pertsonek eta ingurumenak jasaten dituzten arriskuak. Jarrerazkoak: • Instalazioak babestu eta erregulatzeko prozesuen sistematizazioa: Babes elektrikoak. Gehiegizko

presioen aurkako babesak. Erregulazio-sistemak. • Mantentzeko eta kontroleko teknikak zorrozki exekutatzea, mantentze-planetako sistema

desberdinetan funtzionamendu-anomaliak detektatzeko. • Sistema elektrikoaren mantentze-teknikak aplikatzeko interesa eta erantzukizuna izatea. • Ontzietan biltegiratzean laneko ordena eta metodo egokiak. • Jokabide pertsonal egokia izatea eta segurtasun-arauak betetzea, arrisku pertsonalak eta

ingurumenaren arriskuak saihesteko. • Arauak arduraz betetzea, produktuen kontserbazio egokia lortzeko. 5. lanbide-modulua. INDUSTRIA-MANTENTZEKO LAGUNTZA-LANAK. a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Karbonoko altzairuzko piezak lotura horizontal eta bertikalekin soldatzea, arku bidezko soldadura

elektrikoarekin, eskatutako segurtasun- eta kalitate-baldintzetan. 2. Altzairuzko eta kobrezko piezak trebetasunez horizontalean eta bertikalean soldatzea, soldagailu

oxiazetilenikoarekin, eskatutako kalitate-maila lortuz. 3. Karbonoko altzairuzko piezak trebetasunez ebakitzea soldagailuarekin, eskatutako kalitate-maila

lortuz. 4. Krokis/plano batetik abiatuz osagai sinple bat mekanizatzea, tornua, zulatzeko makina eta artezteko

makina trebetasunez maneiatuz, segurtasun-baldintzetan. 5. Krokis/plano/eskemetatik abiatuz multzo mekanikoetako piezak eta elementuak berregokitzea,

adierazitako neurriekin eta doikuntzekin. 6. Mantentze eta konponketako lantegi batean ohikoenak diren neurtu, kalibratu eta egiaztatzeko

aparatuak trebetasunez maneiatzea, piezen krokizazio-planoak behar bezala eginda. 7. Galdaragintzan ohikoenak diren lanak trebetasunez egitea, materialekin entseguak egitea eta

tratamendu termikoetarako teknika ohikoenak ezagutzea. 8. Itsasontzia mantentzeko, bertako ekipoak konpontzeko eta karenatzeko lanak planifikatu eta

koordinatzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Karbonoko altzairuzko piezak lotura horizontal eta bertikalekin soldatzean, arku bidezko soldadura elektrikoarekin, eskatutako segurtasun- eta kalitate-baldintzetan, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erabili behar diren ekipoak eta materialak burutu behar den lotura-motaren arabera deskribatzea.. • Soldadura-kasu praktiko batean:

− Erabili behar den elektrodoaren mota (oinarrizkoa eta errutiloa) behar bezala aukeratzea. − Elektrodoaren eta loturaren ezaugarrien arabera beharrezkoa den intentsitate elektrikoa

kalkulatzea. − Lotu behar diren piezak prestatzea. − Posizio desberdinetan soldadura-kordoia trebetasunez burutzea, eskatutako kalitate-maila lortuz.

• Eragiketak burutzea, segurtasun- eta higiene-arauak betez. 2. Altzairuzko eta kobrezko piezak trebetasunez horizontalean eta bertikalean soldatzean, soldagailu oxiazetilenikoarekin, eskatutako kalitate-maila lortuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

21

• Soldadura-kasu praktiko batean: − Gehitzeko eta desoxidatzeko metal egokia aukeratzea. − Loturaren ezaugarrien arabera, soldagailuaren indarra aukeratzea. − Lotuko diren piezak kokatu eta prestatzea. − Posizio desberdinetan soldadura-kordoia trebetasunez burutzea, eskatutako kalitate-maila lortuz.

• Segurtasun- eta higiene-arauak deskribatzea. 3. Karbonoko altzairuzko piezak trebetasunez ebakitzean soldagailuarekin, eskatutako kalitate-maila lortuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ebaketa-kasu praktiko batean:

− Ebaki behar den material-mota deskribatzea. − Ebaketa-ekipoaren prestaketa-egoera ebaluatzea. − Soldagailuaren funtzionamendu-parametroak aukeratzea. − Ebaketa posizio eta lodiera desberdinetan trebetasunez egitea, eskatutako kalitatea lortuz.

4. Krokis/plano batetik abiatuz osagai sinple bat mekanizatzean, tornua, zulatzeko makina eta artezteko makina trebetasunez maneiatuz, segurtasun-baldintzetan, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Kasu praktiko batean:

− Neurketarako material, erreminta eta aparatu egokiak aukeratzea. − Tornuaren/zulatzeko makinaren abiadura materialari eta lanari behar bezala doitzea. − Erreminta eta pieza muntatzea. − Pieza trebetasunez mekanizatzea, sekuentzia egoki batekin (piezak barne hartu behar ditu

hariztaketa, konizidadeak eta aurpegiketak). − Mekanizazioak iraun artean neurriak egiaztatzea. − Eragiketak burutzea, segurtasun- eta higiene-arauak betez.

5. Krokis/plano/eskemetatik abiatuz multzo mekanikoetako piezak eta elementuak berregokitzean, adierazitako neurriekin eta doikuntzekin, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Plano/krokis/eskema batetik abiatuz, mekanizazio- edo berregokitzapen-kasu praktiko batean:

− Erreminta eta material egokiak aukeratzeak. − Prestaketa eta trazadura burutzea. − Pieza mekanizatzea, kotak eta neurriak errespetatuz (piezak barne hartu behar ditu gutxienez

fresaketa eta torneaketa). • Lasaierak hartzeko metodoak deskribatzea. • Korrosioaren aurka babesteko metodoak deskribatzea. • Hondoko eta itsasora deskargatzeko balbulak aztertzeko jarduerak deskribatzea. • Mantentze-kasu praktiko batean:

− Fitxetan, jarraibide-liburuetan, planoetan eta informazio-iturrietan oinarrituta informazioa lortzeko artxiboak kudeatzea.

− Dagozkien inprimakietan eta erregistro-baliabideetan burututako lanak erregistratzea. − Errespetu-artxiboak eguneratzea.

6. Mantentze eta konponketako lantegi batean ohikoenak diren neurtu, kalibratu eta egiaztatzeko aparatuak trebetasunez maneiatzean, piezen krokizazio-planoak behar bezala eginda, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Makinen elementuak, torlojuak eta lotura-elementuak zehaztasunez neurtu, egiaztatu eta

identifikatzea. • Neurtu, kalibratu eta egiaztatzeko aparatu guztiak zehaztasunez maneiatzea. • Sistema normalizatuen bidez makineria-piezak krokizatzea.

22

• Makineriaren (pieza-multzoa) planoak behar bezala interpretatzea. 7. Galdaragintzan ohikoenak diren lanak trebetasunez egitean, materialekin entseguak egitean eta tratamendu termikoetarako teknika ohikoenak ezagutzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Piezen trazadurak eta garapenak xafla finean egitea, ebakiz, tolestuz eta, azkenik, soldatuz. • Tutuak tolestu, mandrinatu eta ahozabaltzeko praktikak egitea. • Trakzio-entsegurako probeta bat mekanizatzea, dagokion proba egitea, esfortzuak eta luzatzeak

neurtuz, eta elastikotasun- eta haustura-diagrama lortzea. • Tratamendu tekniko errazak egitea, gogortasunak neurtuz. • Lotura torlojutuak estutzeko praktikak egitea, giltza dinamometrikoak, katu hidraulikoak eta

goniometroak maneiatuz. • Makinen elementuak, torlojuak eta lotura-elementuak zehaztasunez neurtu, egiaztatu eta

identifikatzea. • Neurtu, kalibratu eta egiaztatzeko aparatu guztiak zehaztasunez maneiatzea. • Sistema normalizatuen bidez makineria-piezak krokizatzea. • Makineriaren (pieza-multzoa) planoak behar bezala interpretatzea. 8. Itsasontzia mantentzeko, bertako ekipoak konpontzeko eta karenatzeko lanak planifikatu eta koordinatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Mantentze-teknika edo -mota egokiena aukeratzea. • Ekipo jakin baterako mantentze prebentiboko plana egitea (funtzionamendu-orduen edo ikuskapen-

azterketaren arabera). • Lan-fitxak egitea, argibideak, kodetzea, ordezko piezak, beharrezko materiala, planoak eta denboren

eta kostuen zenbatespena bilduta. • Makinen elementuak, torlojuak eta lotura-elementuak zehaztasunez neurtu, egiaztatu eta

identifikatzea. • Neurtu, kalibratu eta egiaztatzeko aparatu guztiak zehaztasunez maneiatzea. • Sistema normalizatuen bidez makineria-piezak krokizatzea. • Makineriaren (pieza-multzoa) planoak behar bezala interpretatzea. c) Edukiak Prozedurazkoak: • Arku elektrikozko soldadura-lanak eskuz egitea. • Parametroak aukeratu eta erabiltzea: korronte-intentsitatea, ertzak prestatzea, elektrodo egokia

aukeratzea, kokapena, norabidea, noranzkoa, aitzinapena, kordoi-kopurua eta bestelakoak. • Soldadurak horizontalean eta bertikalean egitea. Piezak behar bezala eustea. Akatsa egiaztatu eta

zuzentzea. • Ekipo egokia maneiatzea, segurtasun-araudia errespetatuz. • Burdinazko eta kobrezko materialean soldadura oxiazetilenikozko lanak egitea. • Ekipoa aukeratu eta maneiatzea, parametro egokiak kontuan hartuta: oxigeno- eta azetileno-presioak,

pita-mota, sugar-mota, ekarpen-metala, desugertzailea, antioxidatzailea eta bestelakoak. • Burdinazko xafla finezko piezetan eta latoi eta kobrezko tutuetan eta errekorretan soldadura

autogenoa egitea. • Soldadura autogenozko ekipoa behar bezala maneiatzea, segurtasun-arauak errespetatuz. • Soldadurak horizontalean eta bertikalean egitea, MIG eta MAG motako hari jarraituko soldadura-

makina erabiliz. • Ekipoa aukeratu eta maneiatzea, funtzionamendu-parametro egokiak kontuan hartuta eta segurtasun-

arauak errespetatuz. • Altzairu herdoilezinezko xafla finean soldadura errazak horizontalean egitea, TIG makina erabiliz. • Ekipoa aukeratu eta maneiatzea, funtzionamendu-parametro egokiak kontuan hartuta eta segurtasun-

arauak errespetatuz.

23

• Oxiebaketa bidez burdinazko xaflak ebakitzeko lanak egitea, ekipo oxiazetilenikoa erabiliz, funtzionamendu-parametroak, dilatazioak eta uzkurdurak kontrolatuz eta segurtasun-arauak errespetatuz.

• Burdinazko xafla bat ebakitzeko praktika erraz bat ezagutu eta egitea, plasma bidezko ebaketa-makina erabiliz.

• Itsasontzian erabili ohi diren makinetako piezen krokizazio-planoak egitea, beharrezko bistak aukeratuz, dagozkion perdoiak eta azaleko akaberak mugatuz eta horiek modu normalizatuan irudikatuz. Galdaragintza eta tutugintzako planoak irudikatzea. Tutuak konpontzeko txantiloiak prestatzea.

• Neurketa-lanak egitea, kalibrea, migrometroak, erloju konparatzailea, alexometroak eta bestelako neurketa-aparatuak erabiliz. Hari-orrazi egokien bidez hariak egiaztatu eta identifikatzea. Kalibrazio-patroiak, kalak edo kalgak eta bestelako egiaztapen-ekipoak erabiltzea.

• Metalak konformatzeko praktikak egitea, eskuzko mota orotako erremintak erabiliz: zulatzeko makinak, disko-makinak, lixatzeko makinak, lapeatzeko makinak, karrakak, otxabuak, hariztatzeko arrak, mandrinatzeko makinak, fresatzeko makinak, zizelak, beranak, puska-kentzaileak, txartatzeko makinak eta bestelakoak.

• Makina-erremintarekin zulaketa-lanak egitea. Erabiltzeko arauak eta arretak. Barautsak zorroztea. Abeilanatzea eta bestelako lanak.

• Fresatzeko makinarekin arbastu, hustuketa eta akaberako praktika errazak egitea. Erabiltzeko arretak. Aplikazio ohikoenak.

• Tornu paraleloa maneiatzea. Aplikazioak itsasontzian: erdiratzea, lerrokatzea, orekatzea, zilindratzea, aurpegitzea, ardatzak zulatzea, hariztatzea, moletatzea, konoak egin eta errepasatzea, balbulen asentuak arteztea eta bestelakoak.

• Tornuan piezak eta erremintak muntatzea. Tresneria zorroztea. Lehen adierazitako lanak itsasontzian erabili ohi den pieza batean egitea. Funtzionamendu-parametro guztiak zuzen aukeratzea. Pieza neurtu eta kontrolatzea. Trakzio-entsegurako probeta normalizatu bat egitea.

• Beste makina batzuk erabiltzea. Lantegiko erremintak: zerra mekanikoak, esmerilagailuak, artezteko makinak, leuntzeko makinak, tolesteko makinak, zizaila eta bestelakoak.

• Itsasontzian oinarrizko mantentze-lanak egitea: junturak egitea, paketatzea, zigilu mekanikoak muntatzea, errodamenduak, ixte-eraztunak, juntura torikoak, obturadoreak eta bestelako elementuak muntatu eta desmuntatzea. Epoxy produktuak aplikatzea, PRFVrekin konponketak egitea, piezak garbitzea, babestea eta pintatzea.

• Ondoko praktikak egitea: − Trakzio-entsegua. Diagrama. − Ardatzen lerrokadura erradiala eta axiala. − Uhalen lerrokadura. − Errotore bat orekatzea eta bibrazioa neurtzea. − Tenplaketa-tratamendua eta suberaketakoa, gogortasuna neurtuz.

• Makina-azterketako kasu baterako mantentze-lanaren fitxak egitea, haren mantentze prebentiboari dagozkion lanorduak bete izateagatik. Fitxan ondoko hauek barne hartzea: planoak, pieza-kodeak, ordezko piezak, dagozkion argibideak, beharrezko erreminta, pertsonala, burutzapen-plana, zenbatetsitako denbora, kostuak eta oharrak eta txostenak muntatzean eta desmuntatzean.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Itsasontzi baten mantentze orokorra:

− Mantentzearen beharra eta garrantzia. Itsasontzia industria autonomo gisa. Itsasontzian erabiltzen diren mantentze-motak. Giza taldea eta mantentze-lantegia itsasontzian. Mantentze-lan ohikoenak. Mantentzea nabigazioan eta portuan, eta aldizkako azterketak eta konponketak. Itsasontzia mantentzearen kostuak eta errentagarritasuna. Itsasontziaren makinetan aplikatu ohi diren lantegi-teknikak. Lanak burutzea. Laneko plana. Fitxak. Argibideak. Ordezko piezen kodetzea.

• Metrologia. Itsasontzian behar diren neurketa-aparatuak. Kalibratzeko aparatuak, egiaztatzekoak, probak egitekoak eta bestelako lanetarakoak. Erabilera.

• Lantegiko marrazkigintza teknikoa: krokizazioa, akotatua eta azaleko akaberak. Planoak interpretatzea. Makineria-planoei buruzko araudiak. CAD-CAM sistemei buruzko ideia. Ontzigintzan.

• Materialak ezagutzea: altzairuak, aleazioak eta bestelako materialak: PRFV, zura, material plastikoak, kautxuaren eratorriak, aluminioa eta bestelakoak. Makineriaren lotura-elementuak identifikatzea: torlojuak, balbulak, zigiluak, junturak, etab. Mekanizazio-lanak ezagutzea.

24

• Galdaragintzako teknikak: piezen trazadura eta garapena. Ebaketa. Tolestea. Errematxatzea. Tutuak mandrinatzea. Materialen deformazioa beroaren ondorioz. Forja, ijezketa, estanpazio, sinterizazio eta bestelako teknikei buruzko nozio orokorrak. Pieza errazak xafla finean lantzea.

• Tratamendu termikoak: altzairuen osaerari buruzko ideia orokorra. Fe-C diagrama. Suberaketa, tenplaketa, iraoketa eta normalizazioko teknikak; aplikazioak. Azaleko tratamenduak.

• Materialen entsegua, kontzeptuak: erresistentzia, elastikotasuna, nekea, trakzioa, konpresioa, bihurdura, gilbordura, zizailadura, flexio-momentua, esfortzu ebakitzailea, gogortasuna, hauskortasuna, harikortasuna, xaflakortasuna, garraztasuna eta bestelakoak. Gehien erabiltzen diren lege fisikoak eta diagramak. Gogortasun, trakzio eta zizailadurako entseguak. Lotura torlojutuak itsasontzi-makinerian. Estuerak. Giltza dinamometrikoak, katu hidraulikoak eta goniometroak.

• Makinen lerrokadura. Lerrokadura-metodoak. Itsasontziko lan ohikoenak. Makineriaren estuerak kalkulatzea. Makineriaren ainguraketa. Erabiltzen diren sistemak. Bibrazioak. Makinen orekatzea. Orekatze estatikoa eta dinamikoa. Flektoreak. Damoper-ak eta erabiltzen diren bestelako metodoak. Uhal eta kate bidezko transmisioa. Araudia. Esfortzu erradialak eta axialak makina-ekipoetan. Horiek konpentsatzeko moduak. Makineriaren isolamendu termikoak eta akustikoak. Araudia. Metodo ohikoenak. Mantentzea.

• Muntaiak eta konponketak: estankotasuna duten elementu-multzoen muntaia. Itxieren eta junturen motak. Zigilatzeko produktu kimikoak. Estankotasuna makineria mugikorrean. Sistemak: paketatzea, juntura torikoak, ixte-eraztunak, zigilu mekanikoak, zigilu hidraulikoak, deflektoreak, labirinto-obturadoreak eta bestelakoak. Konponketak produktuekin. Epoxy, garbiketa-sistemak: mekanikoa, kimikoa, ultrasoinukoa eta bestelakoak. Korrosioaren aurkako babesa eta prebentzioa: inprimazioak, pintura, koloreei buruzko araudia, lodieren kontrola, kroskoaren mantentzea, ekintza galvanikoaren aurkako babesa. Sakrifizio-anodoak eta korronte inpresoak. Korrosioaren eta ur gaziaren inkrustazioen aurkako babesa. Makineria-mugimendua itsasontzian. Katu hidraulikoak. Diferentzialak. Polipastoak, garabiak. Materialaren eta makineriaren karga makina-gelan. Amarratzea eta pisuak jasotzea. Araudia. Itsasontzien mantentzea eta karenatua. Itsasontziaren barada. Eragiketak eta neurketak. Hondoko balbulen, erregistroen eta itsasorako deskargen azterketa. Helizeak, helize-ardatza eta lemak. Neurketak eta kalibrazioak.

• Mekanizazio-teknikak. Sistemak: ebaketa, arbastatzea, tolestea, zorroztea, karrakatzea, lixatzea, leuntzea, zulatzea, abeilanatzea, otxabutzea, brotxatzea, arteztea, lapeatzea, fresatzea eta hariztatzea, mandrinatzea eta eskuzko erremintekin lantegi mekaniko batean egin ohi diren doikuntzak. Makina-erreminta bidezko mekanizazioa.

• Torneatzea. Lanak: erdiratzea, zilindratzea, aurpegitzea, zulatzea, hariztatzea eta arteztea. Moletatzea. Hari-motak. Funtzionamendu-parametroak zuzen aukeratzea. Pieza-multzoak doitzea. Tresneria.

• Zulatzea. Erreminta egokia eta funtzionamendu-parametroak aukeratzea. Lan bereziak. • Pieza errazak arbastatu eta akabera ematea. Aplikazio ohikoenak: mataderak, gidariak, hustuketak. • Artezteko makina. Kanpoko eta barruko ardatzen korrontea arteztea. Balbulak eta balbula-asentuak

arteztea. Atorrak arteztea. Txartatzea. • Ebakitzeko makineria. Zerra mekanikoak. Motak. Funtzionamendu-parametroak aukeratzea. Beste

ebaketa-mota batzuk: hari bidezko elektrohigadura, oxiebaketa, plasma-ebaketa, laserra, ur-zorrotada, zizaila eta bestelakoak.

• Soldatzeko teknikak: • Industrian gehien erabiltzen diren soldadura-motak:

− Soldatzeko makina desberdinak ezagutzea. Maneiatzea. Funtzionamendu-parametroak aukeratzea, materialaren mota eta ezaugarri fisikoak kontuan izanda. Galdaketaz soldatutako loturari buruzko oinarrizko teoria. Lortutako materialaren ezaugarri mekanikoak.

• Soldadura autogenoa: − Soldadura autogenoaren motak. Erabiltzen diren makinak ezagutu eta maneiatzea. Soldadura

bigunak eta gogorrak. Ekarpen- eta babes-materialak. Industria-aplikazioak. • Soldadura elektrikoa:

− Funtzionamendu-oinarria. − Funtzionamendu-oinarria. Erabiltzen diren makinak ezagutu eta maneiatzea.

• Erabiltzen diren elektrodo-motak: − Soldadura-motak. Soldatu beharreko piezak prestatzea. Soldadura elektrikoaren teknika. Teknika

desberdinak; jarrera, materialak eta horien ezaugarriak kontuan izanda. Soldadura elektrikoaren aplikazio praktikoa.

• Soldadurak atmosfera geldoan: − MIG, MAG eta TIG soldadurak. Erabiltzen diren makinak ezagutzea eta maneiatzea. Altzairuan,

aluminioan eta altzairu herdoilezinean gehien erabiltzen diren soldadura-motak.

25

• Soldadura-teknika bereziak: − Puntuzko, marruskadurazko eta bestelako metodoen bidezko soldadura. Material berezien (PVC,

polietileno, poliestireno, etab.) soldadura, ur gaziko itsas aplikazioetarako. • Lotura soldatuen tratamendua eta azterketa:

− Tentsio lokalen aurkako tratamendu termikoak. Loturak txekeatu eta kontrolatzea. Sartzea, lodiera, poroak, etab. kontrolatzea. Erradiografiak ateratzea eta bestelako metodoak. Erresistentzia-probak.

• Oximozketako teknikak: − Oinarria. Ekipoaren erabilera eta aplikazioak itsasontzian.

• Doitze-teknikak: doikuntza makineria mugikorrean. Doikuntza-sistema normalizatuak: zulo bakarra eta ardatz bakarra. Perdoiak kalkulatzea. Aplikazioak. Itsasontziko makinerian erabiltzen diren doikuntza-motak. Kojineteak eta errodamenduak. Motak eta ezaugarriak. Kalkulua eta aukeraketa. Errodamenduak desmuntatu, muntatu eta mantentzea. Kojineteetan erabiltzen diren marruskadura-aurkako material-motak. Guacayan, teflon, brontzea eta erabiltzen diren bestelako materialak.

Jarrerazkoak: • Ondoko eragiketak burutzean lana kalitate- eta segurtasun-irizpideen arabera optimizatzeko

sekuentzia eta ordena egokiak: − Arku elektriko bidezko soldadura. − Soldadura oxiazetilenikoa.

• Itsasontziko eta makineriako elementuen irudikapen normalizatuak duen garrantziaz ohartzea. • Neurriak hartzean eta egiaztapenak eta kalibrazioak egitean zorroztasunez jokatzea. • Piezak eta erremintak mekanizatzeko muntaia-teknikak aplikatzean segurtasunez aritzea. • Tornuan, zulatzeko makinan eta beste makina-erreminta batzuetan segurtasun- eta higiene-arauak

zorroztasunez betetzea. • Mantentze-prozesua ordenaz planifikatzea. 6. lanbide-modulua. SEGURTASUNA, BIZIRAUPENA ETA LEHEN LAGUNTZAK

ITSASOAN a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Itsasontzi bateko segurtasun-neurrien eta -ekintzen plana lantzea. 2. Itsasontziko larrialdietarako plana lantzea. 3. Suteen aurkako borroka-baliabideak itsasontzi bakoitzaren ezaugarriekin eta erabilitako

metodo eta ekipoekin erlazionatzea. 4. Simulazio-egoeretan suteen itzalketa aztertu eta burutzea, erabili behar den ekipoa

tokiarekin eta errekuntza-motarekin erlazionatuz. 5. Itsasontziko suteen aurkako ekipo eta zerbitzuen mantentze-prozesua aztertu eta burutzea. 6. Salbamenduko neurriak eta egoerak erabili eta aztertzea, itsasontzia hustu eta salbatzeko

egoerak erabili behar diren neurri eta/edo metodoekin erlazionatuz. 7. Itsasontzi barruko salbamenduko gailuak eta ekipoak prest jartzea, planoek, eskuliburuek

edo fabrikatzailearen zehaztapenek eskainitako informazioaren eta indarrean dagoen araudiaren arabera.

8. Uholdeen kasuetan jarraitu beharreko prozesua aztertzea, bere ezaugarriak beharrezkoak diren metodo eta ekipoekin erlazionatuz, eta simulazio-kasu praktiko batean prozedura egokiak aplikatzea.

9. Bistaz behatutakoa eta gaixoen eta zaurituen sintomak ebaluatzea eta beharrezkoak diren neurriak aplikatzea.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Itsasontzi bateko segurtasun-neurrien eta -ekintzen plana lantzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

26

• Behar bezala karakterizatutako suposizio praktiko batean: − Lanak beraiekin dakartzaten arriskuekin erlazionatzea. − Egin behar diren lan desberdinetarako hartu behar diren prebentziozko neurriak behar bezala

aukeratzea: ∗ Norberaren babeserako baliabideak. ∗ Laneko egoerak. ∗ Ekipoen baldintzak.

• Bizitzeko zonetarako ezarritako higiene- eta osasun-baldintzak deskribatzea. 2. Itsasontziko larrialdietarako plana lantzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio praktiko batean:

− SOLAS 74ko, III. kapituluko 8. eta 53. arauak, 83ko zuzenketakoak, kontuan hartuz larrialdietarako plan bat garatzea.

• SOLAS 74ko, III. kapituluko 18. arauaren, 83ko zuzenketakoaren arabera, segurtasun-ariketak eta -bilerak deskribatzea.

3. Suteen aurkako borroka-baliabideak itsasontzi bakoitzaren ezaugarriekin eta erabilitako metodo eta ekipoekin erlazionatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio praktiko batean, itsasontziaren egitura deskribatzea (SOLAS 74ko, III. kapituluko 42. araua,

81eko zuzenketakoa): − Zona nagusiak. − Manparen eta estalkien jokoak osorik. − Zona bertikal nagusiak.

• Suteen aurkako detektatze- eta alarma-sistema finko baten funtzionamendua azaltzea. (13. araua). • Erregai likidoei buruzko neurriak deskribatzea (15. araua). • Suposizio praktiko batean:

− Alojamenduko eta zerbitzuetako espazioetan suteen aurkako babes-sistema aztertzea (42. araua). − Itsasontzia husteko baliabideak aipatzea (45. araua). − Aireztapen-motak deskribatzea (16. araua).

4. Simulazio-egoeretan suteen itzalketa aztertu eta burutzean, erabili behar den ekipoa tokiarekin eta errekuntza-motarekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sute-motak ondokoen arabera deskribatzea:

− Erregaiaren izaera. − Produzitzen den tokia. − Okupatzen duen espazio fisikoa.

• Itzaltzeko agente solido, likido eta gaseosoek sute-mota desberdinetan dituzten eraginak azaltzea. • Sute-simulazio batean:

− Sute-motari dagokion babes pertsonalerako ekipoa aukeratzea. − Baliabide eramangarriak eta finkoak aukeratu eta erabiltzea. − Ekipoaren metodoa eta teknika erabiliz, sua itzaltzea.

5. Itsasontziko suteen aurkako ekipo eta zerbitzuen mantentze-prozesua aztertu eta burutzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Itsasontzietan ur-sareak sortzeko ekipoak deskribatzea (SOLAS 74ko, III kapituluko 4. araua, 81.eko

zuzenketakoa): − Suteen aurkako ponpa. − Banaketa-sareak. − Suteen aurkako ur-hartuneak.

27

− Suteen aurkako tutu malguak. − Lantzak. − Nazioarteko konexioa.

• Ihinztagailuen sistema automatikoen funtzionamendua deskribatzea eta elementuak antzematea, suteak detektatzea eta alarma (SOLAS 74ko, II kapituluko 12. araua, 81.eko zuzenketakoa):

• Estazio finko baten funtzionamendua eta mantentzea deskribatzea, elementuak aipatuz: − CO2 gasa (SOLAS 74ko, II kapituluko 5. araua, 81.eko zuzenketakoa). − Halon gasa: biltegiratze zentralizatua, biltegiratze modularra. (SOLAS 74ko, II kapituluko 5.

araua, 81.eko zuzenketakoa). − Apar mekanikoa (SOLAS 74ko, II kapituluko 8. araua, 81.eko zuzenketakoa). − Hauts lehorra: erabateko uholde bidez, aplikazio lokal bidez (SOLAS 74ko, II kapituluko 6. araua,

81.eko zuzenketakoa). • Ondokoen itzalgailu eramangarriak aztertu eta kargatzea:

− Hauts lehorra − Gas geldoa − Aparrak

6. Salbamenduko neurriak eta egoerak erabili eta aztertzean, itsasontzia hustu eta salbatzeko egoerak erabili behar diren neurri eta/edo metodoekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Salbamendu-ekipo indibidualak behar bezala erabiltzea. • Biziraupeneko ontziak eta erreskate-txalupa uretara botatzeko eta ontziratzeko gailuak maneiatzea. • Biziraupeneko ontzien funtzionamendua, aplikazioak eta hauen ekipoen erabilera azaltzea. • Biziraupeneko ontziak eta erreskateko ontzia maneiatzea. • Itsas salbamendurako plan nazionalaren oinarrizko elementuak deskribatzea. • Sorospen-mezu bat igortzea. 7. Itsasontzi barruko salbamenduko gailuak eta ekipoak prest jartzean, planoek, eskuliburuek edo fabrikatzailearen zehaztapenek eskainitako informazioaren eta indarrean dagoen araudiaren arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • SOLAS 74ko, II kapituluko 52. arauan, 83.eko zuzenketakoan, xedatutakoaren arabera, eta eragiteko

aukerari jarraituz, mantentze-plan bat ezartzea. Ontzi barruan eta lurrean 19. arauari dagokion ikuskapena egitea, ondokoekin: − Salbamendu-gailu indibidualak. − Biziraupeneko ontzietarako aparatu irrati-elektriko eramangarria. − Lokalizazioko irrati-baliza. − Radar-erantzungailua. − Biziraupeneko ontziak. − Erreskateko txalupa. − Uretara botatzeko eta ontziratzeko gailuak.

8. Uholdeen kasuetan jarraitu beharreko prozesua aztertzean, bere ezaugarriak beharrezkoak diren metodo eta ekipoekin erlazionatuz, eta simulazio-kasu praktiko batean prozedura egokiak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Makinetan eta zatitutako espazioetan uholdeen ondoriozko larrialdi-egoerak deskribatzea. • Itsasontziko xukatze-zerbitzua eta estankotasun-zerbitzua osatzen dituzten ekipoak eta materialak

aipatzea. • Urez betetako espazioetako krosko-zuloak eusteko metodoak eta xukatzeko metodoak deskribatzea. • Simulazio-kasu praktiko batean, kasu bakoitzean egokiak diren ekipoak aukeratu eta manipulatzea:

− Manparako errefortzu bat eraikitzea. − Krosko-zuloak butxatzea.

28

9. Bistaz behatutakoa eta gaixoen eta zaurituen sintomak ebaluatzean eta beharrezkoak diren neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ustezko zauritu eta lesionatuengan bizi-konstanteen zeinuak eta sintomak deskribatzea. • Hemorragien, erreduren, hausturen, luxazioen eta muskuluetako lesioen kasuetan hartu beharreko

neurriak aipatzea. • Simulazio-praktiko batean:

− Suspertzeko, hemorragiak eteteko, inmobilizatzeko eta bendak jartzeko neurriak aplikatzea. − Zaurituei sendaketak egin eta garraiatzea. − Datuak hartu eta irrati bidezko kontsulta medikoa ezartzea.

c) Edukiak Prozedurazkoak: • Laneko segurtasunari buruzko nazioko eta nazioarteko araudia konparazioz aztertzea. • Tentsio elektrikoa, soldadura, soka eta alanbreen erabilera, espazio itxiak, makina eta erreminten

erabilera eta pisuen manipulazioa jasan behar dituzten ekipoetan arriskuak antzeman eta sailkatzea. • Arriskuei buruzko seinaleak egiaztatzea. • Norberaren eta taldearen babeserako ekipoek identifikatu eta erabiltzea. • Istripua izan duen pertsona orokorrean baloratzea: itxura, jarrera eta kontzientzia-egoera. • Istripua izan duten pertsonen kasuan inmobilizazioko, tokiz aldatzeko eta itsasontzitik ateratzeko

teknikak aplikatzea, bai eta suspertzeko prozedurak eta lehen laguntzak aplikatzea ere. • Zeinuak, sintomak eta istripua izan dutenen egoera behatu eta oinarrizko galde-sortan jasotzea.

− Bizi-konstanteak hartzea: pultsua, arnasketa, tentsio arteriala eta tenperatura. − Kontsulta irrati-medikurako ekipoa erabiltzea. − Oinarrizko galde-sortan jasotako datuak transmititzea. − Jasotako zehaztapenak apuntatzea.

• Ohikoenak diren patologiak deskribatzea. • Derrigorrez aitortzekoak eta koarentenan jartzekoak diren gaixotasunak aztertzea.

− Isolatzeko teknikak aplikatzea. − Larrialdietarako kaxak mantentzea.

• Itsasontzi barruko osasun-gidan jasotako teknikak eta esku-hartzeak burutzea. • Suteak detektatzeko instalazioak eta ekipoak identifikatu eta maneiatzea. • Suteak itzaltzeko ekipoa eragiteak:

− Instalazio finkoak. − Ekipo eramangarriak.

• Suhiltzaile-ekipo indibiduala identifikatu eta erabiltzea. • Ikuskapenak egin eta suteen aurkako borroka antolatzea. • Nazioko eta nazioarteko araudi espezifikoa konparazioz aztertzea:

− Betebeharren eta kontsignen koadroa. − Trebatze-ariketak.

• Salbamendu-gailuak zehaztea eta non dauden jakitea. • Sorospeneko ekipo irrati-elektrikoak maneiatzea:

− Larrialdietarako irrati eramangarria. − Irrati-balizak. Radar-erantzungailua.

• Argi-seinaleak deskribatu eta identifikatzea. • Biziraupeneko ontziak eta ekipoak maneiatzea. • Biziraupeneko ontziak uretara botatzeko ekipoak manipulatzea. • Bilaketa eta salbamendua antolatzea:

− IMOSAR delakoa antolatzea (Bilaketa eta erreskateari buruzko OMI eskuliburua). • Biziraupeneko teknikak eta erreskateko prozedurak ondokoetan:

− Biziraupeneko ontzi baten barruan. − Sutea eta hidrokarburoa uretan.

• Zatitan banatzeko teknikak aplikatzea. • Krosko-zuloei eustea. Eskoratzea eta butxatzea.

29

• Sentinak eta drainatzen diren lokalak xukatzeko hodi nagusiak, zuzenak eta larrialdietakoak identifikatzea.

• Xukatzeko ekipo eramangarriak maneiatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Oinarri anatomiko-fisiologikoak: aparatu, sistema eta organo desberdinen deskribapen anatomiko-

fisiologikoa. • Gaixoaren eta/edo istripua jasan duenaren balorazio orokorra: jarduera-arauak eta erabili behar diren

teknikak. • Zauriak: kontzeptua, motak eta tratamendua. • Bihurrituak, luxazioak eta hausturak: kontzeptua, kausak, mota eta tratamendua. • Erredurak eta izozketak: kontzeptua, kausak, hedapenaren, sakoneraren eta tokiaren araberako

larritasuna, konplikazioak eta tratamenduak. • Asfixia eta bihotzeko atakea: kausak, sintomak eta tratamendua (suspertze kardiobaskularra). • Suaren teoria:

− Ignizio-iturriak. − Materialek suaren aurrean duten erreakzioa eta erresistentzia.

• Sutearen eta sua hedatzearen arriskuak: − Suteen kausa nagusiak. − Indarberritzea.

• Itzaltzeko agenteak: − Ura. − Aparra: hedapen handi, txiki eta ertainean. − Karbono-dioxidoa. − Hidrokarburo halogenatua. − Hauts kimikoa. − Geruza urtsua sortzen duen aparra (AFFF).

• Aplikatzeko den araudia. • Uholdeak:

− Zatietan banatzea. − Itxiera-sistema automatikoak. − Krosko-zuloei eustea. − Ponpaketa-ekipo eramangarriak.

Jarrerazkoak: • Ordena eta metodoa arazoak ebazteko eta emaitzak egiaztatzeko prozesuan. • Lanari lotutako betebeharrekiko konpromisoa. • Partaidetza eta lankidetza talde-lanean. • Ideiak, iritziak eta esperientziak trukatzea. • Egoera berrietara egokitzea. • Laneko segurtasun- eta higiene-arauak eta kutsaduraren aurkakoak betetzea. 7. lanbide-modulua. ATZERRIKO HIZKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Aurrez aurreko zein urrutiko komunikazio-egoeretan informazio globala, berariazkoa eta lanbideari

dagokiona lortzea. 2. Atzerriko hizkuntzan ahozko mezuak sortzea, bai orokorrak, bai sektoreko alderdiei buruzkoak,

egoera bakoitzera egokitutako hizkuntza erabiliz. 3. Lanbide-jarduerarekin zerikusia duten testu errazak autonomiaz irakurtzea, kontsulta-liburuak eta

hiztegi teknikoak behar bezala erabiliz. 4. Datu orokorrak eta/edo berariazkoak abiapuntutzat hartuta, lanbide-sektoreari dagozkion oinarrizko

dokumentuak atzerriko hizkuntzan landu eta betetzea.

30

5. Atzerriko hizkuntzaren alderdi soziokulturalak baloratzea eta edozein komunikazio-egoeratan herrialde desberdinetako portaerazko jarraibideak aplikatzea.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Aurrez aurreko zein urrutiko komunikazio-egoeretan informazio globala, berariazkoa eta lanbideari dagokiona lortzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ahozko zuzeneko komunikazio baten ideia nagusiak hartzea. • Ahozko mezuetan erregistro desberdinak bereiztea. • Lanbidearekin zerikusia duten hitzak eta adierazpenak antzematea. • Bere lanbidearekin zerikusia duten argibideak eta informazioak zuzen interpretatzea. 2. Atzerriko hizkuntzan ahozko mezuak sortzean, bai orokorrak, bai sektoreko alderdiei buruzkoak, egoera bakoitzera egokitutako hizkuntza erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Eguneroko adierazpenak erraztasunez erabiltzea, erregistro-aniztasuna antzeman eta errespetatuz. • Aurrez aurreko egoeretan ahozko mezuak elkartrukatzea komunikazioko formulak eta estrategiak

erabiliz. • Lanbideari dagozkion berariazko egoerekin zerikusia duten urrutiko elkarrizketa errazetan parte

hartzea. • Aldez aurreko oinarrizko ahozko komunikazioetatik datozen mezu errazak ahoz transmititzea. 3. Lanbide-jarduerarekin zerikusia duten testu errazak autonomiaz irakurtzean, kontsulta-liburuak eta hiztegi teknikoak behar bezala erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sektorean erabili ohi diren oinarrizko argibideen eskuliburuetako baten ideia nagusiez jabetzea hiztegi

tekniko baten laguntzarekin. • Lanbidearekin zerikusia duten informazio-iturri desberdinetatik (gastronomia-gidak, aldizkari

espezializatuak, turismo-liburuxkak eta abar) berariazko informazioa lortzea. • Lanbidearekin zerikusia duten aurrerapen eta teknika berrietara heltzeko irakurtzea zein garrantzitsua

den baloratzea. 4. Datu orokorrak eta/edo berariazkoak abiapuntutzat hartuta, lanbide-sektoreari dagozkion oinarrizko dokumentuak atzerriko hizkuntzan landu eta betetzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Idatzizko testuetan hizkuntz egiturak, hiztegia eta oinarrizko esapideak identifikatu eta aplikatzea. • Lanbidearekin zerikusia duten elementu grafiko edo ahozko testuetako informazioa idatzizko

testuetara eramatea eta alderantziz. • Idatzizko testuak lanbidearen oinarrizko hizkuntzarekin osatzea. • Lanbidearekin zerikusia duten dokumentu errazak idaztea. 5. Atzerriko hizkuntzaren alderdi soziokulturalak baloratzea eta edozein komunikazio-egoeratan herrialde desberdinetako portaerazko jarraibideak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Hizkuntza, kultura eta gizarte desberdinak aintzat hartu eta errespetatzea. • Norberaren eta besteren portaerak identifikatu eta ebaluatzea, lanbide-eremuan autonomia handiagoa

lortzeko. • Beste herrialde batzuetako lanbide-portaerak baloratu eta horiekiko interesa azaltzea. • Beste kultura batzuetako lanbide-joerak norberaren kulturakoekin kontrastatzea.

31

c) Edukiak I. multzoa: ATZERRIKO HIZKUNTZA HARREMAN PERTSONALETAN Prozedurazkoak: • Eguneroko bizitzarekin zerikusia duten ahozko testu errazak aurrez aurreko eta urrutiko komunikazio-

egoeretan ulertzea. • Eguneroko bizitzari buruzko elkarrizketetan parte hartzea. • Eskueran dituen komunikazio-estrategiak erabiltzea beste pentsamolde batzuetara ohitzeko. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Alderdi formalak (solaskidearekiko egokitzapena). • Alderdi funtzionalak (egoerarekiko egokitzapena). • Beste herrialde batzuetako portaerak eguneroko bizitzako egoeretan. • Alderdi soziokulturalak. Jarrerazkoak: • Errespetuzko jarrera eta ulertzeko eta bere burua ulertarazteko interesa. • Errespetuzko jarrera beste pertsonekiko harremanetan. • Aldez aurretik bereganatutako ezagutzak aplikatzeko norberaren gaitasunaz jabetzea. • Errespetuzko jarrera beste kultura eta gizarteetako ohituren aurrean. II. multzoa: ATZERRIKO HIZKUNTZA IKASKUNTZAN Prozedurazkoak: • Kontsulta-liburuak autonomiaz erabiltzea. • Ikus-entzunezkoak eta informatika-baliabideak erabiltzea. • Idatzizko testuetan osatutako egitura tipikoak eta funtsezkoak aukeratu eta aplikatzea. • Idatzizko testuak interpretatu eta sortzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Oinarrizko elementu lexiko eta fonologikoak. • Formazko egitura tipikoak eta funtsezkoak idatzizko testuetan (erlazio-egiturak, aditzen denbora,

loturak…). Jarrerazkoak: • Kontsulta-liburuak eta hiztegi teknikoak erabiltzeko interesa azaltzea. • Informazio-iturrien aurrean jarrera pentsakorra eta kritikoa azaltzea. III. multzoa: ATZERRIKO HIZKUNTZA LANBIDE-MUNDUAN Prozedurazkoak: • Lanbidearekin zerikusia duten ahozko eta ikusizko testu errazak ulertzea. • Lanbideari buruzko elkarrizketetan parte hartzea. • Lanbide-esparruan erabili ohi diren adierazpenak eta esapide idiomatikoak eta lanbide-elkarreragineko

oinarrizko formulak erabiltzea. • Lanbide-jarduerarekin zerikusia duten idatzizko testu errazak ulertu eta sortzea. • Lanbide-egoeretan norberaren portaerak atzerriko herrialdeetakoekin konparatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbideko hitzen glosategia (lanbideari buruzko hiztegia). • Lanbide-premietara egokitutako ahozko eta idatzizko testuak. • Lanbidearen berezko elementu lexikoak. • Beste herrialde batzuetako lanbide-portaerak.

32

Jarrerazkoak: • Atzerriko hizkuntzak lanbide-munduan duen garrantziaz jabetzea. • Norberak hartutako erabakiak eta besteek hartutakoak baloratzea. • Beste kulturetako lanbide-alderdiekiko interesa azaltzea. 8. lanbide-modulua. LAN-TALDEKO HARREMANAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Lanbide-irudi honi loturiko lan-jardueren garapenean sortzen diren komunikazio-prozesuak aztertzea. 2. Lan-jardueren garapenean eta ingurunean sortzen diren gatazkak saihesteko eta, hala badagokio,

ebazteko ─bere mailan eta bere gaitasunen esparruan─ prozedurak ezartzea. 3. Talde-laneko prozedurak ezartzea, lan-taldearen beharrak eta lan-esparruan proposatutako helburuak

integratu eta koordinatuz, betiere bere mailan eta bere gaitasunen esparruan. 4. Lan-bileretan parte hartzea, bileren garapenean eta helburuak lortzeko ahaleginetan aktiboki

lankidetzan jardunez. 5. Lan-giroa hobe dadin eta pertsonek enpresaren helburuekiko konpromisoa bere egin dezaten

bultzatzeko lan-ingurunean motibatzeko elementuak, prozesuak eta/edo teknikak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Lanbide-irudi honi loturiko lan-jardueren garapenean sortzen diren komunikazio-prozesuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Komunikazio-prozesu baten oinarrizko elementuak deskribatzea. • Komunikazio-prozesuaren etapak sailkatu eta zehaztea. • Komunikazioa eragozten duten oztopoak eta interferentziak identifikatzea. • Argibideak hartzeko suposizio praktikoetan argibideen edukia aztertzea, ondokoa bereiziz:

− Argibideen funtsezko helburua. − Berau burutzeko autonomiaren maila. − Lortu beharreko emaitzak. − Zein pertsonari luzatu behar zaion informazioa. − Argibideak bete diren nork kontrolatu behar duen eta nola eta noiz egin behar den.

• Zenbait zeregin, lan edo mugimenduren burutzapen praktikoa transmititzea, komunikazioaren eraginkortasuna egiaztatuz.

• Egoerak hitzez deskribatzeko eta hizkuntza zuzen erabiltzeko interesa azaltzea. 2. Lan-jardueren garapenean eta ingurunean sortzen diren gatazkak saihesteko eta, hala badagokio, ebazteko ─bere mailan eta bere gaitasunen esparruan─ prozedurak ezartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Gatazka bat sortzen duten problemak, faktoreak eta arrazoiak kasu praktikoetan identifikatzea. • Problemei irtenbideak bilatzean irmotasuna eta tinkotasuna azaltzea. • Datu eta iritzien artean bereiztea. • Norberak zein besteek jarrera bat hartzean arrazoiak eta argudioak exijitzea. • Jarraitu den prozesua eta problema baten ebazpenean lortutako emaitzak argi eta garbi eta ordenaturik

aurkeztea. • Negoziazio-egoera batean azal daitezkeen portaera-mota desberdinak eta hauen eraginkortasuna

identifikatzea. • Talde bateko kide desberdinen arteko presioak eta interesak orekaz eta harmoniaz gainditzea. • Erakunde bateko langileen eta zuzendaritzaren artean gerta daitezkeen jarrera eta interes desberdinak

azaltzea.

33

• Beste iritzi batzuk errespetatzea, norberaren jokabide, pentsamendu edo ideiekin bat ez datozen jokabide, pentsamendu edo ideiekin tolerantziaz jardutea.

• Arduraz eta koherentziaz jardutea. 3. Talde-laneko prozedurak ezartzean, lan-taldearen beharrak eta lan-esparruan proposatutako helburuak integratu eta koordinatuz, betiere bere mailan eta bere gaitasunen esparruan, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Talde baten funtzionamenduaren funtsezko elementuak eta taldearen dinamika alda dezaketen

faktoreak deskribatzea. • Talde-lanak bakarkako lanarekiko dituen alde onak azaltzea. • Talde-lanaren estiloak aztertzea. • Lan-talde baten garapenaren faseak deskribatzea. • Taldekideen tipologia identifikatzea. • Lan-taldeen funtzionamenduan sortu ohi diren arazoak deskribatzea. • Lan-taldean erabakiak hartzeko prozesua deskribatzea: parte-hartzea eta adostasuna. • Taldera egokitu eta integratzea, lankidetzan jardunez, zuzenduz edo aginduak betez, kasuak kasu. • Lan-taldeak dinamizatzeko teknikak aplikatzea. • Talde-lan bat egiterakoan edo adostasuna eskatzen duten erabakiak hartzerakoan parte hartzea. • Taldeak onartzen dituen arauekiko adostasuna azaltzea. 4. Lan-bileretan parte hartzean, bileren garapenean eta helburuak lortzeko ahaleginetan aktiboki lankidetzan jardunez, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bilera-mota desberdinak eta bileren funtzio desberdinak deskribatzea. • Bilera bateko partaideen tipologia identifikatzea. • Bilera baten garapenaren etapak deskribatzea. • Bilerak moderatzeko teknikak aplikatzea. • Nork bere ideiak argi eta zehatz azaltzea. 5. Lan-giroa hobe dadin eta pertsonek enpresaren helburuekiko konpromisoa bere egin dezaten bultzatzeko lan-ingurunean motibatzeko elementuak, prozesuak eta/edo teknikak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Motibazioaren teoria nagusiak deskribatzea. • Motibazioa definitzea eta motibazioak lan-ingurunean duen garrantzia definitzea. • Lan-ingurunean aplika daitezkeen motibatzeko teknikak identifikatzea. • Lan-giroaren kontzeptua definitzea eta motibazioarekin lotzea. c) Edukiak I. multzoa: KOMUNIKAZIOA ERAKUNDEETAN Prozedurazkoak: • Zenbait helburu lortzeko argibideak ahoz komunikatzea. • Adierazpen-komunikazioa erabiltzea (mintzatzea-idaztea). • Hartze-komunikazioa erabiltzea (entzutea-irakurtzea). Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Komunikazio-motak eta komunikazio-prozesu baten etapak. • Interferentziak eta oztopoak komunikazioan. Jarrerazkoak: • Egoeren hitzezko deskribapenean eta lengoaiaren erabileran zuzentasuna eta zuhurtasuna.

34

II. multzoa: TALDE-LANA ETA LAN-BILERAK. MOTIBAZIOA. Prozedurazkoak: • Problemak ebazteko eta erabakiak hartzeko gehien erabiltzen diren metodoak aplikatzea. • Problemak ebazteko prozesuaren eta lortutako emaitzen aurkezpen antolatua. • Taldeak dinamizatzeko teknikak aplikatzea. • Lan-bileren antolamenduan eta garapenean parte hartzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Negoziazioaren kontzeptuak eta elementuak eta negoziatzeko estrategiak: problemak ebazteko

prozesua. • Talde-motak eta lan-metodologiak. • Bilera-motak. Bilera talde-lan gisa. • Motibazioa: kontzeptuak eta printzipioak. • Lan-giroaren kontzeptua. Jarrerazkoak: • Indibiduoa taldearen parte gisa. • Norberaren ideiekin bat ez datozen ideiekiko portaera tolerantea. • Adostasuna lortzeko ahaleginean tinko irautea. • Erantzukizuna hartutako erabakiekin. 9. lanbide-modulua. LAN-PRESTAKUNTZA ETA -ORIENTABIDEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arriskurik ohikoenak

antzematea eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak

aztertzea. 4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzea, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide

egokiena identifikatuz. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzea eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta

betebeharrak bereiztea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arriskurik ohikoenak antzematean eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion lan-eremuan ohikoenak diren arrisku-egoerak eta/edo -faktoreak identifikatzea. • Lanbidetik ondorioztatzen diren gaixotasunak, osasunerako kalteak eta lan-istripuak deskribatzea,

titulazioan adierazten diren jardueretan aritzean. • Sektorean aplikatu ohi diren babes- eta/edo prebentzio-teknikak deskribatzea. • Prebentzio- eta/edo babes-ekintzarako teknika orokorrak dagokion lan-eremuan ohikoak diren arrisku-

egoera eta/edo -faktoreekin erlazionatzea. • Enpresaren barruan nahiz enpresatik kanpo segurtasun-arloan eskumena duten organoak

identifikatzea. • Sektoreko ohiko kontingentzietara egokitutako suposizioetan aplikatu behar diren prebentzio- eta/edo

babes-neurriak zehaztea.

35

• Arriskuen prebentzioan laguntzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurunea babesteari buruzkoak errespetatzea, titulazioan

adierazitako jardueretan aritzean. • Prebentzioa osasunerako kalteak saihesteko baliabide gisa baloratzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lesioak bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera sailkatzea. • Ekintza- edo protokolo-prozesua azaltzea, lan egitean gertatu ohi diren lesio eta/edo istripuen aurrean. • Lesionatu batzuk edo asko izanez gero, esku hartzeko garaian lehentasuna identifikatzea, lesioek berez

bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera. • Aurreko kasuan izandako lesioen arabera aplikatu beharreko neurrien sekuentzia identifikatzea. • Oinarrizko osasun-teknikak burutzea (arnasketa artifiziala, inmobilizazioa, bihotz-masajea,

lekualdaketa eta abar), ezarritako protokoloak aplikatuz. • Istripurik gertatuz gero berehala eta eraginkortasunez jokatzea. • Lan koordinatua kontingentziak konpontzeko metodo eraginkorrena dela kontuan hartzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion produkzio-sektoreko lan-kontratazio modalitate desberdinak deskribatzea, horien

ezaugarriak iraupenaren, ordainsariaren eta/edo bestelako aldagai garrantzitsuen arabera azalduz. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak deskribatzea, norberaren konturako langile

gisa. • Autonomo bati dagozkion enpresa- edo lanbide-jarduerak martxan jartzeko garaian parte hartzen

duten erakundeak adieraztea, kasu bakoitzean egin beharreko tramiteak azalduz. • Lan-munduratzeko bide posible gisa norberaren konturako lana eta besteren konturakoa kontrastatzea,

kasu bakoitzari dagozkion inplikazioak aztertuz eta norberaren interesen arabera horietako bat aukeratuz.

• Inprimaki ofizialetan, moduluen edo koefizienteen araberako estimazio objektiboaren erregimeneko zerga-betebeharrei eta Gizarte Segurantzari buruzko dokumentazioa betetzea, hain zuzen ere norberaren konturako langile gisa finkatzearen ondorioz.

• Inprimaki ofizialetan norberaren konturako langile gisa aritzeko beharrezko dokumentuak betetzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo abantailak ezagutzea, langile autonomo

gisa lanean aritzeko. 4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzean, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide egokiena identifikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea. • Norberaren interesak eta motibazioak definitzea, hala badagokio, sexuaren araberako baldintzak eta

beste izaera batekoak saihestuz. • Dagokion eremuko lan-eskariaren baldintzak interpretatzea, lortutako balio profesionalarekin

erlazionatuz. • Lan-munduratzeko aukerak izan ditzakeen zonako prestakuntza-eskaintzari eta enpresa-ehunari

buruzko informazio-iturriak erabiltzea, enplegu-eskaintzarekiko dituen iguripenei lotuta enpresaren datuak eta informazioa lortuz.

• Prestakuntza-premia osagarriak ondorioztatzea, dituen enplegu-aukerak zabaltzeko eta/edo behin enplegua lortu ondoren aberastasun profesionala lortzeko.

• Prestakuntza-ibilbideak ezartzea antzemandako beharren arabera. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea, elkarrizketak egitea, testak betetzea eta abar bezalako

simulazioen bidez. • Enplegu batean aurkezteko eta/edo eskaria egiteko dokumentuak lantzea. • Behar profesional gisa, prestakuntza zabaldu eta jarraitzeko ekimena izatea.

36

5. Lanaren lege-esparrua interpretatzean eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak bereiztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak azaltzea (Konstituzioa, Langileen Estatutua, Europako

Batasunaren Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar), dagozkion eskubideak eta betebeharrak bereiziz.

• Negoziazio kolektiborako bideak deskribatzea, negoziatu ohi diren aldagai garrantzitsuenak adieraziz: soldatak, segurtasuna eta higienea, produktibitatea eta abar.

• Besteren konturako langileentzako Gizarte Segurantzaren prestazioak eta betebeharrak identifikatzea. • Gizarte Segurantzaren prestazioak suposizio desberdinetan oinarrituz kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak suposizio desberdinetan oinarrituz formalizatzea, horietan agertzen diren

kontzeptuak interpretatuz (soldata gordina, PFEZ atxikipena, Gizarte Segurantzaren kuotak eta abar). • Suposizio desberdinetan oinarrituz hartzekoen likidazioak kalkulatzea, agertzen diren kontzeptuak

interpretatuz. • Inprimaki ofizialetan PFEZren aitorpen sinpleak betetzea, lortutako errendimendu desberdinak

identifikatuz eta zerga-zorra kalkulatuz. • Gerta daitekeen lan-baldintzak negoziatzeko egoera batean besteen iritziak errespetatuz. c) Edukiak I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arloan eskumena duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunen identifikazioa eta aplikatu beharreko neurrien

sekuentziazioa. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Oinarrizko osasun-teknikez baliatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Babes-teknikak eta/edo prebentzio-teknikak lanean. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatuta. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak. Jarrerazkoak: • Istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurumenaren babesari buruzkoak errespetatzea eta betetzea. • Lanbidearen jardunean ingurumena babestearen aldeko konpromisoa hartzea. • Prebentzioa osasunean kalterik ez izateko modurik eraginkorrena dela baloratzea. • Arriskuen prebentzioan eta kontingentzien aurrean parte hartzea, lan-taldean integratuz. II. multzoa: LAN-ESPARRUA Prozedurazkoak: • Banako enpresa bat sortzeko dokumentazioa betetzea. • Norberaren konturako lanean zerga-betebeharrei buruzko dokumentazioa nahiz Gizarte Segurantzaren

dokumentazioa betetzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo bestelako abantaila batzuk ezagutzea,

norberaren konturako lanean jarduteko. • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea eta

norberaren interesak eta motibazioak definitzea.

37

• Dagokion lanbide-eremuan dagoen lan-eskariaren baldintzak interpretatzea eta prestakuntza-premiak ondorioztatzea.

• Enpresa-ehunari eta prestakuntza-aukerei buruzko informazio-iturriak erabiltzea. • Bere hasierako prestakuntza osatuko duten prestakuntza-ibilbideak ezartzea. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea eta dokumentuak lantzea. • Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak kalkulatzea. • Hartzekoen likidazioak interpretatzea eta kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak interpretatzea eta formalizatzea. • Errendimenduak identifikatzea eta zerga-zorra kalkulatzea PFEZen. • Norberaren konturako lana eta besteren konturako lana konparatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lan-kontratazioaren modalitateak: ezaugarriak. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak norberaren konturako lanean. • Autonomo batek enpresa- edo lanbide-jarduera bat martxan jartzeko zer erakundetara jo behar duen

eta egin beharreko tramitazioaren eskema zein den. • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: Konstituzioa, Langileen Estatutuak, Europako Batasunaren

Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar. • Negoziazio kolektiboa: Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak eta hauekiko betebeharrak,

besteren konturako lanean. • Lanbide-esperientzia eta etengabeko prestakuntza: lanbide-promoziorako ibilbidea, birziklatzeko

ohiko ikastaroak, ikastaro horiek ematen dituzten erakundeak, titulazioari lotutako unibertsitate-ikasketak eta unibertsitateaz kanpokoak.

Jarrerazkoak: • Norberaren interesak definitzeko garaian adin, sexu eta bestelako baldintzei buruz gogoeta egitea. • Dagokion lanbidean aurrerapen teknologikoek eskatutako prestakuntza lortzeko prest egotea. • Gizarte- eta ekonomia-ingurunetik informazioa lortzeko ekimena izatea. • Lanean hastearen ondorioz beste pertsona batzuekiko edo organismoekiko sortzen diren betebeharrak

betetzea. • Lan-harremana zuzentzen duten arauak errespetatzea. 10. lanbide-modulua. KALITATEA ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagokion lanbide-

sektore edo -eremuari dagokionez bereziki. 2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak

aztertzea, lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe

hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzea. c) Ebaluazio-irizpideak 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzean (tituluari dagokion lanbide-sektore edo -eremuari dagokionez bereziki), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa deskribatzea, tituluari dagozkion jarduera

esanguratsuei eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdi eta elementuak

identifikatzea.

38

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzean (lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauen (Europakoak bereziki) edukia interpretatzea. • Prozesuetan kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak bere lanbide-eremuko jarduerarik

esanguratsuenekin lotzea. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio erreal edo simulatuetan:

− Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Lanbide-harremanen hobekuntzan eta jardueren garapenean inplikatzeko azturak hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako soluzio edo

planak ezartzearen emaitzak ebaluatzea. c) Edukiak • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa deskribatzea, tituluari dagozkion jarduera

esanguratsuei eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdiak eta elementuak

identifikatzea. • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauak (Europakoak bereziki) interpretatzea. • Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta sektoreko prozesu eta jarduerarik

esanguratsuenekiko loturak identifikatzea. • Tituluari dagokion lanbide-gaitasunaren prozesu edo jarduera esanguratsu baten edo batzuen

datuetatik eta gainerako aldagai deskribatzaileetatik abiatuta eta guztia sektoreko balizko enpresa batean kokatuta: − Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Harremanetan eta jardueren garapenean hobekuntza pertsonaleko jarrerak eta azturak hartu eta

ezartzea. − Bere mailan, etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremuari lotutako soluzio edo planak

ezartzearen emaitzak ebaluatzea. 11. lanbide-modulua. LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Geldirik dagoen itsasontzian oinarrituz, motor eta sistema osagarriak prestatzea; itsas zaintzak egitea

eta instalazioa gelditzea. 2. Propultsio- eta zerbitzu-ekipoei dagozkien jarduerak burutzea, prozesuaren seinaleak/informazioa

eskuliburuekin, planoekin edo aldez aurretik finkatutako arauekin erlazionatuz.

39

3. Sistema elektriko eta elektronikoetan funtzionamendua interpretatu eta parametro-balio egokiak erregistratzea.

4. Ontzi barruko ekipoak erregulatu eta kontrolatzeko sistemak maneiatzea. 5. Hozkailu-instalazioa abiarazi eta funtzionamendua kontrolatzea. 6. Erreserbako fluido frigorigenoak segurtasun-baldintzetan biltegiratzea. 7. Erauzteko eta prozesatzeko ekipoen funtzionamendua egiaztatzea, prozesuaren aldaera eta balio

anomaloak probatuz. 8. Ekipoen egoera eta tripulazioaren gaitasuna egiaztatuz larrialdietarako plana aztertzea eta lanean ari

den tripulazioaren eta bidaiarien segurtasuna zaintzen duten neurriak betetzea. 9. Lantokian arduraz jokatzea eta enpresako harreman tekniko-sozialen sisteman integratzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Geldirik dagoen itsasontzian oinarrituz, motor eta sistema osagarriak prestatzea; itsas zaintzak egitea eta instalazioa gelditzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sistema osatzen duten elementuak eta ekipoak identifikatzea. • Abiatzeko eta gelditzeko prozesuen sekuentziak deskribatzea. • Datuak transmititu/jasotzeko ekipoak identifikatzea. • Eragiketaren emaitzak aldez aurreko informazioarekin erlazionatu eta ontzi barruan ezarritako

prozeduren arabera jardutea. • Eskura dagoen informazioaren arabera burutu behar diren eragiketak erabakitzea. 2. Propultsio- eta zerbitzu-ekipoei dagozkien jarduerak burutzean, prozesuaren seinaleak/informazioa eskuliburuekin, planoekin edo aldez aurretik finkatutako arauekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Mantentzerako jarraibideak interpretatzea. • Prozesuaren arabera neurketa-ekipoak eta -tresnak prestatu eta aukeratzea. • Ekipoa probatu eta zerbitzurako abiaraztea. • Egin behar diren eragiketak burutu eta egunkari/fitxategian erregistratzea eta dagokion txostena

egitea. • Kalkulu bidez balioztatzeko metodoa aukeratzea (kontsumoak, abiadurak, potentzia eta

errendimendua). • Injektoreen tara-zehazpena, balbulen doikuntza, kojineteen egoera eta birabarkiaren flexioak

egiaztatzea. 3. Sistema elektriko eta elektronikoetan funtzionamendua interpretatu eta parametro-balio egokiak erregistratzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Neurtzeko tresnen irakurketa egitea, balioak makinen egunkarian erregistratuz. • Elementuak identifikatzea. • Eskuliburuen eta eskemen arabera jasotako informazioa interpretatzea. • Informazioa aukeratu eta lortutako emaitzekin erlazionatzea eta aldez aurretik finkatutako arauak

betez jardutea. 4. Ontzi barruko ekipoak erregulatu eta kontrolatzeko sistemak maneiatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Elementuak eta beren funtzioak identifikatzea. • Eragiketa-modu desberdinak bereiztea. • Kontsigna-balioak, eragiketa-modu automatikoa/eskuzkoa eta zubia/makina aldaketa doitzea. 5. Hozkailu-instalazioa abiarazi eta funtzionamendua kontrolatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

40

• Instalazioa osatzen duten elementuak identifikatzea. • Instalazioa abiarazteko gelditzeko prozedura zuzenak zehaztea. • Parametro garrantzitsuenen balioak erregistratu eta ezarritako balio zuzenekin konparatzea,

funtzionamendua diagnostikatuz. • Olioaren presioa presio baxuaren ondorioz gelditzearekin erlazionatzea. • Likido-hoztailearen maila egiaztatzea. • Errendimenduaren galera ganbaren isolamendu termikoko egoerarekin erlazionatzea. • Tratatu behar diren produktuak behar bezala biltegiratu eta antolatu direla egiaztatzea. 6. Erreserbako fluido frigorigenoak segurtasun-baldintzetan biltegiratzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Likido hoztailearen ontziak zamatu eta lotzea. • Presiozko azken probaren baliozkotasun-aldiaren data egiaztatzea. • Segurtasun-arauak karga-marraren eta ekipoen egoerarekin erlazionatzea. 7. Erauzteko eta prozesatzeko ekipoen funtzionamendua egiaztatzean, prozesuaren aldaera eta balio anomaloak probatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Prozesuaren gertakari anomaloak erregistratzea. • Funtzionamendu-parametroen balioak erlazionatu eta horien arabera jardutea. • Alarma- eta segurtasun-sistemen funtzionamendua argibideen liburuan jartzen duenaren arabera

egiaztatzea. 8. Ekipoen egoera eta tripulazioaren gaitasuna egiaztatuz larrialdietarako plana aztertzean eta lanean ari den tripulazioaren eta bidaiarien segurtasuna zaintzen duten neurriak betetzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Botika-kutxa eguneratzea. • Larrialdietako eragiketak zuzentzea. • "Salbamendu-gailuen" eta suteen aurka borrokatzeko gailuen eraginkortasuna egiaztatzea. • "Salbamendu-gailuen" eta suteen aurka borrokatzeko ekipoen aldizkako mantentzea burutzea. • Tripulazioan lanean ari den artean eta bidaiariak ontzi barruan dauden artean beren segurtasuna

zaintzeko hartu behar diren neurriak aukeratzea. 9. Lantokian arduraz jokatzean eta enpresako harreman tekniko-sozialen sisteman integratzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Txanda-aldaketa egitean, aurrekoaren informazio guztia jasotzea eta norbera lanpostuan egon den

bitartean jasotako informazio guztia hurrengoari jakinaraztea. • Jasotzen dituen aginduak trebetasunez interpretatu eta betetzea eta garatzen duen lanaz arduratzea, une

bakoitzean pertsona egokiarekin komunikatuz. • Une oro enpresako barne-prozedura eta -arauekiko errespetuzko jarrera izatea. • Bere jarduerak produkzio-sisteman eta lantokian dituen ondorioak aztertzea. • Arauen eskakizunak behar bezala betetzea, lana ondo egiten duela erakutsiz, zereginak lehentasunaren

arabera burutuz eta lana zentzuzko denboran amaituz. • Bere lan-eremua behar bezain txukun eta garbi mantentzea. c) Edukiak Ikastetxeak “lan-egoeretan” kokatutako jarduera gisa finkatuko ditu edukiak, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak argitaratutako Lantokiko prestakuntza lanbide-modulua diseinatzeko curriculum-esparruaren arabera.

41

3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa 3.3.1. Iraupenak

Lanbide-moduluak Oinarrizko iraupena

Iraupen finkoa

1. Propultsio- eta zerbitzu-ekipoen erabilera eta mantentzea 170 ordu 204 ordu 2. Instalazio eta makina elektrikoak 170 ordu 204 ordu 3. Automatizazioa, erregulazioa eta kontrola 180 ordu 234 ordu 4. Hozteko sistemen eta produkzio-sistemen erabilera eta mantentzea 170 ordu 204 ordu 5. Industria-mantentzeko laguntza-lanak 214 ordu 268 ordu 6. Segurtasuna, biziraupena eta lehen laguntzak itsasoan 95 ordu 106 ordu 7. Atzerriko hizkuntza 105 ordu 120 ordu 8. Lan-giroko harremanak 60 ordu 60 ordu 9. Lan-prestakuntza eta -orientabidea (LPO) 60 ordu 60 ordu 10. Kalitatea eta etengabeko hobekuntza (KEH) 40 ordu 40 ordu 11. Lantokiko prestakuntza. (LP) 436 ordu 500 ordu GUZTIRA 1.700 ordu 2.000 ordu

1. Ikastetxe bakoitzak curriculum-proiektua bere gizarte- eta ekonomia-ingurunera eta

ikasleen ezaugarrietara egokitzeko, ikastetxeek beren esku izango dute guztizko ordutegiaren %15 ─kasu honetan 300 ordu─ eta ordu-kopuru hau lanbide-modulu desberdinetan banatu ahal izango dute, baldin eta irakaskuntza desberdinak eskaintza oso baten parte badira.

Horrenbestez, modulu bakoitzerako ezarritako oinarrizko iraupena errespetatu egin beharko da eta aurrerago azalduko diren irizpideen arabera gehitu ahal izango da.

2. Irakaskuntzak eskaintza partzial bateko parte badira, iraupen finkoa ezarri da modulu

bakoitzerako eta ezin izango da aldatu. 3. Moduluen behin betiko iraupenek, hau da, ikastetxeak berak esleitu behar duen

denbora banatu ondoren, heziketa-zikloak irauten dituen 2.000 orduak osatu beharko dituzte guztira.

4. Ikastetxeetako curriculum-proiektu desberdinetan oreka egokia gordetzeko asmoz,

eskaintza osoko modalitatea jarraitzen duten irakaskuntzek ondoko zehaztapena errespetatu beharko dute: lanbide-moduluek ezin izango dute oinarrizko iraupena 64 ordu baino gehiagotan gehitu, Propultsio- eta zerbitzu-ekipoen erabilera eta mantentzea, Instalazio eta makina elektrikoak, Automatizazioa, erregulazioa eta kontrola, Hozteko sistemen eta produkzio-sistemen erabilera eta mantentzea eta Industria-mantentzeko laguntza-lanak moduluek izan ezik, hauek, bidezko hartzen bada, 96 ordutan gehitu ahal izango dira-eta.

5. Ikastetxean bertan garatu beharreko Lantokiko prestakuntza lanbide-moduluko fase

desberdinen iraupenek ez dute ikastetxeak modulu honetarako ezartzen duen behin betiko iraupenaren %10 gainditu behar.

3.3.2. Sekuentziazioa Heziketa-zikloaren sekuentziazioan:

42

1. Eskaintza osoan: • Lantokiko prestakuntza moduluaren iraupenaren %80 gaitasun-atalei loturiko modulu

guztien irakaskuntzak amaitu ondoren eman beharko da. 2. Eskaintza partzialean: • Lantokiko prestakuntza modulua heziketa-zikloa osatzen duten gainerako moduluak

egiaztatu direnean (ondorio horretarako finkatutako bide desberdinen bidez) soilik eman beharko da.

4. Irakasleak 4.1. “Itsasontziko makinen eta instalazioen operazio, kontrol eta mantentzea” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak a) Lanbide Heziketako irakasle teknikoen kidegoan “Makinak, zerbitzuak eta produkzioa” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Propultsio- eta zerbitzu-ekipoen erabilera eta mantentzea. • Hozteko sistemen eta produkzio-sistemen erabilera eta mantentzea. • Industria-mantentzeko laguntza-lanak. b) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Nabigazioa eta itsas instalazioak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Instalazio eta makina elektrikoak. • Automatizazioa, erregulazioa eta kontrola. • Segurtasuna, biziraupena eta lehen laguntzak itsasoan. c) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “alemana”, “frantsesa”, “ingelesa”, “italiera” edo “portugesa” (aukeratutako hizkuntzaren arabera) espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Atzerriko hizkuntza. d) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Lan-taldeko harremanak. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Kalitatea eta etengabeko hobekuntza. e) Heziketa-ziklo bereko beste lanbide-moduluren bat irakasten duten a) eta b) ataletan adierazitako espezialitatea duten irakasleek ondoko modulua ere irakats dezakete: • Lantokiko prestakuntza. 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko

43

4.2.1. “Nabigazioa eta itsas instalazioak” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Ontzi-makinetan diplomatua. • Itsasketan diplomatua. • Ontzietako irrati-elektronikan diplomatua. • Ontzigintza-ingeniari teknikoa (espezialitate guztiak). 4.2.2. “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Enpresa-zientzietan diplomatua. • Lan-harremanetan diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Kudeaketa eta administrazio publikoan diplomatua. 5. Irakaskuntza hauek emateko gutxieneko baldintzak 5.1. Espazioak Apirilaren 30eko 777/1998 Errege Dekretuko 19. artikuluaren arabera, "Itsasontziko makinen eta instalazioen operazio, kontrol eta mantentzea" erdi-mailako Lanbide Heziketako heziketa-zikloak ondoren adierazitako gutxieneko espazioak eskatzen ditu dekretu honek definitzen dituen irakaskuntzak emateko. Prestakuntza-espazioa Azalera

20 ikasle (m2) Erabilera-maila

(%) Gela balioanitza ........................................................................... 40 30 Elektrizitateko eta elektronikako lantegia ................................... 90 25 Makinetako lantegia .................................................................... 180 30 Segurtasuneko eta biziraupeneko lantegia ................................... 90 15 “Erabilera-mailak” ikasle-talde batek oinarrizko irakaskuntzak irakasteko espazioa zenbat orduz okupatzea aurreikusten den adierazten du; alabaina irakaskuntza hauen guztizko iraupenarekiko ehunekoetan adierazten da. Horrenbestez, ikastetxeek curriculumaren guztizkoa ezartzeko definitzen dutenerako orientagarria da. “Erabilera-mailak” onartutako marjinan, heziketa-ziklo bereko edo beste ziklo batzuetako edo beste hezkuntza-etapa batzuetako beste ikasle-talde batzuek okupatu ahal izango dituzte ezarritako prestakuntza-espazioak. Dena dela, prestakuntza-espazioei lotutako ikaskuntza-jarduerak (erabilera-mailak adierazitako okupazioarekin) antzeko beste prestakuntza-jarduera batzuetarako erabilitako azaleretan ere burutu ahal izango dira. Identifikatutako prestakuntza-espazio desberdinak ez dira zertan itxitura bidez bereizi behar.

44

6. Konbalidazioak eta korrespondentzia 6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak • Propultsio- eta zerbitzu-ekipoen erabilera eta mantentzea. • Instalazio eta makina elektrikoak. • Hozteko sistemen eta produkzio-sistemen erabilera eta mantentzea. • Industria-mantentzeko laguntza-lanak. • Segurtasuna, biziraupena eta lehen laguntzak itsasoan. 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak • Propultsio- eta zerbitzu-ekipoen erabilera eta mantentzea. • Instalazio eta makina elektrikoak. • Automatizazioa, erregulazioa eta kontrola. • Hozteko sistemen eta produkzio-sistemen erabilera eta mantentzea. • Industria-mantentzeko laguntza-lanak. • Lantokiko prestakuntza. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea.