ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ E.U/14...

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑTΩΝ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑTΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

© ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΕΚΔΟΣΗ 2010

ISBN ΣΕΙΡΑΣ: 978-9963-0-9115-7ISBN: 978-9963-0-9134-8

Σχεδιασμός και Τεχνολογία

Αναλυτικό Πρόγραμμα Δημοτικού σχολείου

Χριστίνα Σολομωνίδου

Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Νοέμβριος 2009

Χριστίνα Σολομωνίδου: Α.Π. ‘Σχεδιασμός και Τεχνολογία’ Δημοτικού 2

Επιτροπή Αναθεώρησης Αναλυτικών Προγραμμάτων της Κύπρου Ομάδα Τεχνολογικών Μαθημάτων

Υπο-ομάδα Τεχνολογικών Μαθημάτων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης


Περιεχόμενα

Σελίδα

Σύνοψη 4

ΜΕΡΟΣ Α’ Γενικές αρχές και δομή του Α.Π.

Εισαγωγή 7

Στόχος του Α.Π. 11

Γενικές αρχές – Σκοποί 12

Δομή 16

Στόχοι: γνώσεις 16

Στόχοι: δεξιότητες 18

Στόχοι: Ικανότητες-κλειδιά 18

Παιδαγωγικές θεωρίες και μέθοδοι 20

Ισχύον και προτεινόμενο Αναλυτικό Πρόγραμμα 22

Τάξεις Α’ έως Δ’: άξονες μελέτης 22

Τάξη Ε’: άξονες μελέτης 26

Τάξη ΣΤ’: άξονες μελέτης 28

Αναφορές 31

ΜΕΡΟΣ Β’ Το Α.Π. ανά τάξη 32

Τάξη Α’ 33

Τάξη Β’ 45

Τάξη Γ’ 57

Τάξη Δ’ 70

Τάξη Ε’ 86

Τάξη ΣΤ’ 104


Σύνοψη

Προτείνεται ένα διαθεματικό, ενιαίο και συνεκτικό Αναλυτικό Πρόγραμμα για το μάθημα Σχεδιασμός και Τεχνολογία στο Δημοτικό σχολείο, το οποίο υποστηρίζει σύγχρονες παιδαγωγικές και διδακτικές αρχές και μεθόδους εργασίας και αξιολόγησης των μαθητών και μαθητριών. Η ενεργός και διερευνητική μάθηση, οι συνεργατικές διαδικασίες, η σύνδεση της τεχνολογίας με την καθημερινή ζωή, τις ανθρώπινες ανάγκες, την κοινωνία και το περιβάλλον, η ανάπτυξη γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που χαρακτηρίζονται ως ικανότητες-κλειδιά για τη ζωή, και η διαμόρφωση μελλοντικών πολιτών υπεύθυνων και ενεργών, αποτελούν βασικές αρχές και στόχους της μελέτης της τεχνολογίας για κάθε μαθητή ή μαθήτρια.

Συγκεκριμένα προτείνεται η διδασκαλία του μαθήματος σε όλες τις τάξεις, ενώ σύμφωνα με το ισχύον Α.Π. το μάθημα διδάσκεται στις δύο πρώτες και στις δύο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού, ενώ στις ενδιάμεσες δύο τάξεις προβλέπονται διαθεματικές προσεγγίσεις στο πλαίσιο της διδασκαλίας των άλλων μαθημάτων.

Στο παρόν Α.Π. στις τέσσερις πρώτες τάξεις μελετώνται ζητήματα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας σε έξι κοινούς θεματικούς άξονες: 1. υλικά-ιδιότητες-χρήσεις, 2. εργαλεία-διαδικασίες, 3. μηχανισμοί-δομές, 4. υπολογιστής-ΤΠΕ, 5. Τεχνολογία και κοινωνία 6. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή απλού τεχνικού αντικειμένου. Στη Δ’ τάξη προστίθενται δύο ακόμη θεματικοί άξονες, ενώ στις δύο τελευταίες τάξεις μελετώνται από οκτώ θεματικοί άξονες, διαφορετικοί σε κάθε τάξη. Κοινή κατεύθυνση στις τάξεις αυτές είναι να μελετηθούν διάφορες τεχνολογίες, η εξέλιξή τους στο χρόνο και η σχέση τους με τον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον.

Στόχος είναι τα παιδιά στις μικρότερες τάξεις να εξερευνήσουν κατά το δυνατόν ευρύτερα και πληρέστερα τα υλικά, τις διαδικασίες, τα εργαλεία και τον εξοπλισμό, καθώς και τη σχέση της Τεχνολογίας με ανθρώπινες ανάγκες, την κοινωνία και το περιβάλλον, ενώ στις μεγαλύτερες τάξεις μελέτη επικεντρώνεται, με κάποιο βάθος και λεπτομέρεια, σε συγκεκριμένες τεχνολογίες, κυρίως σύγχρονες, στην εξέλιξή τους στο χρόνο, σε παλαιότερες μορφές τεχνολογίας, στη σχέση κάθε μορφής τεχνολογίας με ανθρώπινες ανάγκες, την κοινωνική ευθύνη και την ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον.


ΜΕΡΟΣ Α’

Γενικές αρχές και δομή

του Αναλυτικού Προγράμματος


Εισαγωγή Η πρότασή μας αφορά σε ένα νέο διαθεματικό Αναλυτικό

Πρόγραμμα (Α.Π.) για το μάθημα Σχεδιασμός και Τεχνολογία στο Δημοτικό σχολείο, το οποίο αποσκοπεί στην ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών και μαθητριών και στην τεχνολογική τους ενημερότητα μέσα από την κατάκτηση ενός επαρκούς και συνεκτικού σώματος γνώσεων και την καλλιέργεια τεχνολογικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων που χαρακτηρίζονται ως ικανότητες-κλειδιά για τις ανάγκες της ζωής στο σημερινό πλούσιο τεχνολογικό περιβάλλον που αναπτύσσεται ταχύτατα. Το Α.Π. συνδυάζει πρακτική και διανοητική εργασία των μαθητών και μαθητριών με στόχο την ανάπτυξη δημιουργικότητας, πρακτικής ικανότητας, επικοινωνίας, περιέργειας, ανάληψης ευθύνης, ανεξαρτησίας αλλά και συλλογικής εργασίας, εντοπισμού προβλημάτων, σχεδιασμού λύσης. Οι γνώσεις και οι ικανότητες-κλειδιά θα είναι χρήσιμες σε παιδιά και εφήβους τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον, ώστε ως αυριανοί πολίτες να είναι σε θέση να επιλύουν με αποτελεσματικότητα προβλήματα της καθημερινής ζωής που σχετίζονται με την Τεχνολογία. Η κατανόηση της εξέλιξης της Τεχνολογίας και της σχέσης της με την κοινωνία και το περιβάλλον είναι έννοια κεντρική στο Α.Π. Στο κέντρο της διαδικασίας βρίσκονται ποικίλες ανθρώπινες ανάγκες, ενδιαφέροντα και υπαρκτά τεχνολογικά προβλήματα τα οποία οι μαθητές και οι μαθήτριες θα μάθουν να εντοπίζουν, να αναλύουν, να σχεδιάζουν και να οργανώνουν λύσεις, να τις εφαρμόζουν και να τις αξιολογούν αναπτύσσοντας, βελτιώνοντας και επαναπροσδιορίζοντας τις στάσεις, τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους. Μια τυπική διαδικασία αρχίζει με ένα πρόβλημα, ακολουθεί μια ιδέα για τη λύση του και μέσα από ατομική και συλλογική εργασία καταλήγει σε ένα τελικό προϊόν. Το προϊόν αυτό πρέπει να δοκιμαστεί, να ελεγχθεί και να αξιολογηθεί κατάλληλα ως προς τη λειτουργία και τη χρήση του. Η διαδικασία αυτή επιτρέπει και ευνοεί την ανάπτυξη γνώσης και κατανόησης, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, τεχνικών και μεταγνωστικών.

Αναλυτικότερα, η Τεχνολογία αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένα

σημαντικό κομμάτι της ανθρώπινης ζωής που επηρεάζει τις συνήθειες και πρακτικές κάθε ατόμου, σχολικής μονάδας, κοινότητας, ολόκληρης της κοινωνίας. Θεωρείται ως ανθρώπινη καινοτομία στην πράξη (ΙΤΕΑ, 1996, 2000). Η Τεχνολογία δεν θεωρείται κάτι καλό που πρέπει να γίνει αποδεκτό ως έχει, ή κάτι κακό που πρέπει οπωσδήποτε να απορριφθεί, αλλά υπάρχει γύρω μας ως αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Η Τεχνολογία βρίσκεται σήμερα παντού, σε κάθε βήμα της καθημερινής μας ζωής (παραγωγή και τυποποίηση τροφίμων, μεταφορές, επικοινωνία, ΜΜΕ, κατασκευές, ιατρική, παραγωγή ενέργειας, εξερεύνηση του διαστήματος, ψυχαγωγία, τέχνη, αθλητισμός,


κλπ.) και συμβάλλει στη συνεχή βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ανθρώπων. Παρόλα αυτά όμως σχετίζεται και με πληθώρα προβληματικών καταστάσεων, που καθιστούν αναγκαία και την κριτική αντιμετώπιση όσον αφορά τη χρήση της και τις επιπτώσεις της ευρείας χρήσης της στην κοινωνία και το περιβάλλον. Απώτερος στόχος το Α.Π. είναι η ανάπτυξη συνειδητοποιημένων πολιτών που θα ασκούν τον απαραίτητο κοινωνικό έλεγχο (πχ. σε θέματα βιοτεχνολογίας, βιοηθικής, για τη διατήρηση και βελτίωση του περιβάλλοντος, κλπ.). Ειδικότερα, η δεινή και συνεχώς επιδεινούμενη θέση στην οποία βρίσκεται σήμερα ο πλανήτης μας από άποψη κατασπατάληση των πόρων, φυσικών αλλά και ανθρώπινων, χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Δεν είναι άμοιρη ευθυνών και η ευρεία χρήση της Τεχνολογίας για τη δύσκολη αυτή κατάσταση: πηγές ενέργειας που στηρίζονται σε ορυκτά καύσιμα και που εκπέμπουν τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, ισχυρότατα πεδία λόγω της λειτουργίας κινητών τηλεφώνων, τηλεοράσεων, κλπ., υπερ-χρησιμοποίηση ουσιών και υλικών που παράγει η χημική βιομηχανία (π.χ. στις γεωργικές καλλιέργειες: εντομοκτόνα, παρασιτοκτόνα, ...), πολλά από τα οποία είναι μη βιο-διασπώμενα (π.χ. πλαστικά), κ.ο.κ.

Σε διεθνές επίπεδο προβάλλεται η ανάγκη να προετοιμαστούν κατάλληλα οι μαθητές και οι μαθήτριες για να ζήσουν σε έναν ταχύτατα αναπτυσσόμενο τεχνολογικό κόσμο και σε μια περιβαλλοντική κατάσταση η οποία είναι ιδιαίτερα δύσκολη και επιδεινώνεται συνεχώς. Στα Α.Π. πολλών προηγμένων χωρών δίδεται μεγάλη έμφαση στη μάθηση του σχεδιασμού και της παραγωγής λύσεων προκειμένου να αντιμετωπιστούν τεχνολογικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα, και να διαμορφωθούν ενήμεροι χρήστες και χρήστριες της Τεχνολογίας, που συλλογίζονται με τρόπο καινοτομικό και δρουν με τρόπο περιβαλλοντικά ορθό. Ο όρος Πράσινη Τεχνολογία έχει εισαχθεί προκειμένου να δοθεί έμφαση στο στόχο της ανάπτυξης κομβικών γνώσεων και ικανοτήτων για τον/την πολίτη του 21ου αιώνα. Η ιδέα είναι ότι οι μαθητές και οι μαθήτριες πρέπει να εκπαιδευτούν για να μάθουν να χειρίζονται και να αξιοποιούν την Τεχνολογία, να την αναπτύσσουν σε ισορροπία με το περιβάλλον και την κοινωνία και να προσεγγίζουν τη μελέτη της με ρεαλιστικό, κριτικό και καινοτομικό τρόπο.

Σύμφωνα με δεδομένα της Διδακτικής της Τεχνολογίας τα παιδιά του Δημοτικού σχολείου δυσκολεύονται να κατανοήσουν παλαιότερες μορφές Τεχνολογίας, καθώς θεωρούν ως τεχνολογία ένα σύνολο από μοντέρνα εργαλεία και συσκευές. Παλαιότερες μορφές τεχνολογίας οι οποίες χρησιμοποιούνταν για την επίλυση ανθρώπινων προβλημάτων της καθημερινής ζωής ή εξυπηρετούσαν ανθρώπινες ανάγκες και ενδιαφέροντα δεν περιλαμβάνονται στο νοητικό ορίζοντα των παιδιών. Συνεπώς είναι ιδιαίτερα σημαντικό να κατανοηθεί η ιστορία και η εξέλιξη της Τεχνολογίας και της τεχνολογικής αλλαγής με την πάροδο του


χρόνου, καθώς και οι επιπτώσεις της χρήσης της στους ανθρώπους, την κοινωνία και το περιβάλλον.

Στόχος του προτεινόμενου Α.Π. είναι η μάθηση για το πώς οι άνθρωποι επινοούν τεχνολογικά μέσα για να επιλύσουν τα καθημερινά τους προβλήματα και πώς έχουν αλλάξει το φυσικό κόσμο μέσα από τις τεχνολογικές εξελίξεις. Προωθείται η ιδέα ότι οι άνθρωποι είναι προσανατολισμένοι στο στόχο, ενεργητικοί και με θέληση για εκπλήρωση των στόχων τους επιδρώντας συνεχώς και αλλάζοντας το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να μάθουν να κάνουν ορθολογικές και αιτιολογημένες επιλογές κατά τη διάρκεια της σχολικής τους ζωής ώστε να καταστούν ενεργά, υπεύθυνα και συμμετέχοντα μέλη της κοινωνίας, ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες όταν θα τελειώσουν τη φοίτησή τους στο σχολείο. Με τον τρόπο αυτό καλλιεργείται η ‘πολιτότητα’ των μαθητών και μαθητριών. Η κατανόηση των υπαρχόντων κοινωνικών, περιβαλλοντικών και αισθητικών θεμάτων που άπτονται της Τεχνολογίας αποτελεί σημαντικό στοιχείο του προτεινόμενου Α.Π., ενώ προωθείται η συνεργατική μάθηση και η μάθηση με δράση που στηρίζεται και αποσκοπεί στη λύση προβλημάτων.

Μέσα από την Εκπαίδευση στην Τεχνολογία, αλλά και τις Φυσικές Επιστήμες, τα Μαθηματικά, την Αγωγή Υγείας, την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και άλλα μαθήματα (διαθεματικότητα), τα παιδιά και οι έφηβοι θα μάθουν για το πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κατάλληλα τα υπάρχοντα τεχνικά προϊόντα, τους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους μας και να τους διασώσουμε για το αύριο, πώς να συντηρήσουμε δηλαδή και να ενδυναμώσουμε τον πλανήτη, την κοινωνία και τον πολιτισμό μας μέσα από την έξυπνη λήψη αποφάσεων, την έξυπνη κατανάλωση, την έξυπνη σχεδίαση και δημιουργία, με τη χρήση και αξιοποίηση της ανθρώπινης διάνοιας. Ειδικά η διδασκαλία της Τεχνολογίας στο Δημοτικό σχολείο έχει μεγάλη σχέση και συνάφεια με τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών (ΦΕ), καθώς οι ΦΕ χρησιμοποιούν εργαλεία και διαδικασίες που έχουν αναπτυχθεί από την Τεχνολογία, και αντίστροφα η Τεχνολογία συχνά χρησιμοποιεί αρχές, νόμους, θεωρίες και διαδικασίες που έχουν αναπτυχθεί από τις ΦΕ. Οι αρχές αυτές της διδασκαλίας και της μάθησης της Τεχνολογίας, οι οποίες χρειάζεται να διαδοθούν και να εφαρμοστούν από σήμερα, βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν βασικές γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες ως μελλοντικοί πολίτες για μια καλύτερη κοινωνία τον 21ο αιώνα.

Στόχος του Αναλυτικού Προγράμματος Το Α.Π. στοχεύει στην προετοιμασία των παιδιών και των εφήβων

για προσωπική και επαγγελματική ζωή ώστε να ζήσουν καλύτερα στον κόσμο ως άτομα και ως πολίτες. Ειδικότερα:


-ως άτομα

-

καλλιεργούν και αναπτύσσουν κατανόηση για το τι συμβαίνει τόσο στον εαυτό τους, σε προσωπικό επίπεδο, όσο και στους άλλους (και ας διαφέρουν ως άνθρωποι), διαθέτουν υγεία, ηθικό χαρακτήρα, πνευματική επίγνωση, και καλλιεργούν τη δημιουργικότητά τους, ικανότητες λύσης προβλημάτων, εκτίμησης ερευνητικών δεδομένων, διερεύνησης και αξιολόγησης προϊόντων, ασφάλειας στην εργασία, κλπ, ως πολίτες που συνεισφέρουν στην κοινωνία

-

καλλιεργούν και διαθέτουν πολιτότητα, αποδέχονται άλλους πολιτισμούς, έχουν επίγνωση για τα ΜΜΕ και για θέματα ηθικής, εκτιμούν την ανάγκη και τα οφέλη από την κατασκευή προϊόντων που βοηθούν ειδικές κοινωνικές ομάδες, αξιολογούν πολιτισμικές τάσεις ώστε να εντοπίζουν ανάγκες και ευκαιρίες, και το πώς η Τεχνολογία συντελεί στην επικοινωνία μέσα στην κοινωνία και στα ζητήματα ηθικής για τη ζωή μας, ως πολίτες που συνεισφέρουν στην οικονομία και το περιβάλλον

καλλιεργούν και διαθέτουν εργατικότητα, οικονομική και περιβαλλοντική επίγνωση για την αειφόρο ανάπτυξη με την ανάπτυξη δεξιοτήτων για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τον έλεγχο στο βιομηχανικό περιβάλλον, αναλύουν και αντιμετωπίζουν κριτικά τις πληροφορίες, σχεδιάζουν τρόπους αντιμετώπισης προβλημάτων, ανιχνεύουν πηγές, χρησιμοποιούν με επαρκή, ορθολογικό και δημιουργικό τρόπο την Τεχνολογία και τις ΤΠΕ. Επίσης αναλύουν ποικίλα προϊόντα τοπικών και πολυεθνικών εταιριών, διερευνούν και προσπαθούν ενσυνείδητα να αντιμετωπίσουν περιβαλλοντικά θέματα στον κόσμο του σήμερα, αναζητώντας και εφαρμόζοντας κατάλληλες λύσεις τις οποίες σχεδιάζουν, υλοποιούν και αξιολογούν.

Γενικές αρχές – Σκοποί Σημεία στα οποία εστιάζει το Α.Π. είναι τα ακόλουθα:

Η Τεχνολογία εμπλέκει την ανάπτυξη και χρήση υλικών, εργαλείων και διαδικασιών για την επίλυση ανθρώπινων προβλημάτων, ικανοποίηση αναγκών και επιθυμιών. Θεωρείται ως ανθρώπινη καινοτομία στην πράξη (ΙΤΕΑ, 2000). Πολλά τεχνολογικά προϊόντα βοηθούν σε δράσεις που αλλιώς θα ήταν δύσκολο ή αδύνατο να επιτευχθούν. Υπάρχουν πολλά οφέλη από την Τεχνολογία, αλλά και κίνδυνοι και επιβαρύνσεις. Οι Φυσικές Επιστήμες χρησιμοποιούν εργαλεία και διαδικασίες αναπτυγμένες από την Τεχνολογία, και αντίστροφα η Τεχνολογία συχνά χρησιμοποιεί αρχές, νόμους, θεωρίες και διαδικασίες αναπτυγμένες από τις Φυσικές Επιστήμες (εμπλαισιωμένη Τεχνολογία)

Προωθείται η εκπαίδευση στην Τεχνολογία όλων των παιδιών και των εφήβων, και η ένταξη της Τεχνολογικής εκπαίδευσης στη Γενική εκπαίδευση


Μέσα από ποικίλα πλαίσια και περιοχές αναπτύσσεται η τεχνολογική ενημερότητα των παιδιών στους εξής τομείς: ανάπτυξη γνώσης και κατανόησης, καλλιέργεια τεχνολογικών ικανοτήτων να παράγουν τεχνικές λύσεις και κατανόηση για τη σχέση Τεχνολογίας και κοινωνίας

Κατά την τεχνολογική δραστηριότητα τα παιδιά προσαρμόζουν και εφαρμόζουν γνώσεις και αναπτύσσουν κατανόηση, ικανότητες και δεξιότητες εργαζόμενα με ποικίλες πηγές

Η μελέτη της Τεχνολογίας μπορεί να είναι διαθεματική, σε σύνδεση με τις Φυσικές Επιστήμες, τα Μαθηματικά, τη χρήση των ΤΠΕ, και με άλλα γνωστικά αντικείμενα

Η μελέτη της Τεχνολογίας συνδυάζει τη χειρωνακτική με τη διανοητική εργασίας και προωθεί την εξοικείωση του παιδιού με το τεχνολογικό περιβάλλον όπου ζει, την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, περιέργειας, ανεξαρτησίας, υπευθυνότητας, καινοτομίας, κατάλληλων γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων (σκέψη, επικοινωνία, σύλληψη και υλοποίηση ιδεών, αναζήτηση πληροφοριών, πειραματισμός, λύση προβλημάτων, ανάπτυξη αυτοπεποίθησης στο χειρισμό υλικών, εργαλείων, συστημάτων, εξοπλισμού, κλπ.)

Αξιοποιείται ο υπολογιστής, το διαδίκτυο και ο παγκόσμιος ιστός στη συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών για την επίλυση οποιουδήποτε τεχνολογικού προβλήματος

Προωθείται η ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού, δηλαδή: διανοητική-γνωστική ανάπτυξη (αναγνώριση της δημιουργικότητας κατά την επίλυση προβλημάτων άλλοτε και τώρα, διάκριση των υλικών από τις μη υλικές ανάγκες), ηθική ανάπτυξη (εκτίμηση του πώς η Τεχνολογία επιδρά στην κοινωνία και στο περιβάλλον ώστε να γίνονται οι κατάλληλες επιλογές κατά τη σχεδίαση και κατασκευή τεχνικών προϊόντων, ποια ηθικά διλήμματα, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα θέτει η εισαγωγή των Νέων Τεχνολογιών σε τοπικές, εθνικές και διεθνείς κοινότητες), κοινωνική ανάπτυξη (διατύπωση ιδεών και επιχειρημάτων, σεβασμός στις απόψεις των άλλων κατά τη συζήτηση ιδεών σχεδίασης και υλοποίησης τεχνικών αντικειμένων), αισθητική, ψυχοκινητική, ολιστική ανάπτυξη

Χρησιμοποιούνται σχέδια εργασίας (projects), θεματικές προσεγγίσεις, ο πειραματισμός, η διερεύνηση, η επινόηση, η κατανόηση καθημερινών τεχνολογικών φαινομένων, και γίνεται

, (εξερεύνηση της συμβολής των τεχνικών προϊόντων στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε διαφορετικούς πολιτισμούς και μέσα από τις αποκρίσεις των ανθρώπων διαφόρων πολιτισμών στη σχεδίαση, υλοποίηση και αξιολόγηση λύσεων)


εισαγωγή στις λαϊκές παραδόσεις και τις πολιτισμικές τεχνικές της Κύπρου και άλλων λαών

Αναπτύσσεται η ικανότητα για σχεδιασμό και εκτέλεση κατασκευών με πρωτότυπο και οικονομικό τρόπο και καλής ποιότητας προϊόντων, για επινόηση και σχεδίαση πρακτικών τρόπων λύσης προβλημάτων και πρόκλησης αλλαγών και βελτιώσεων σε υπάρχουσες καταστάσεις

Συνδυάζεται η θεωρία με την πράξη, ώστε τα παιδιά και οι έφηβοι να μάθουν να καθορίζουν, να αναλύουν, να αντιμετωπίζουν και να λύνουν προβλήματα της καθημερινής ζωής χρησιμοποιώντας τη φαντασία, τις ικανότητες, τις γνώσεις, τις δεξιότητές τους και την υπάρχουσα τεχνογνωσία και τεχνολογία, κάνοντας έτσι τη ζωή τους πιο εύκολη, ενδιαφέρουσα και ευχάριστη.

Η Τεχνική Γνώση που αποκτούν τα παιδιά είναι σύνθετη, αναγκαία σε κάθε τεχνολογική διαδικασία, απτή γνώση που αποκτάται στην πράξη, τείνει να είναι προσωπική, άμεση, όχι μεταβιβάσιμη πλην ελαχίστων εξαιρέσεων (περιπτώσεις μαθητείας –πρακτικής και γνωστικής). Αναπτύσσεται δυναμικά μέσα από όλα τα μαθήματα για τις απαιτήσεις των δραστηριοτήτων. Προωθείται η ανάπτυξη παραδοσιακής γνώσης και τεχνολογικής καλλιέργειας για το πώς η Τεχνολογία στο παρελθόν και το παρόν επηρεάζει τους ανθρώπους, την κοινωνία και τη φύση. Ενσωμάτωση της Τεχνικής Γνώσης στις προσωπικές απόψεις για τον κόσμο και τις πρακτικές ενέργειες. Η Γνώση αυτή αφορά σε συστήματα που περιλαμβάνουν υπο-συστήματα ή στοιχεία και διακρίνονται σε: πληροφοριακά (αλληλεπίδραση ανθρώπου-ανθρώπου, ανθρώπου-μηχανής, μηχανής-μηχανής), φυσικά (ισχύς, μεταφορές), βιολογικά (χρήση έμβιων οργανισμών και διαδικασιών) και τεχνολογική λύση προβλημάτων σύμφωνα με τις ανθρώπινες ανάγκες και επιθυμίες οι οποίες οδηγούν στην εύρεση και αξιολόγηση τεχνικών λύσεων και επιλογών. Η Διαδικασία είναι ενεργός κατάσταση της Τεχνολογίας, σύνθετη, χρησιμοποιεί όλη τη διαθέσιμη γνώση, απαιτεί πηγές, συνδυάζει δυνατότητες της Τεχνολογίας σε παρόν και μέλλον. Σε υψηλότατο επίπεδο χαρακτηρίζεται από την πολυδιάστατη λήψη αποφάσεων. Σε χαμηλότατο επίπεδο είναι μάθηση συμπεριφορών που επιτρέπουν τη χρήση εργαλείων και την εκτέλεση δραστηριοτήτων. Περιλαμβάνει διαδικασίες επικοινωνίας, διαχείρισης, ελέγχου, χρήσης ενέργειας, παραγωγής, κλπ. Τα Προϊόντα διαμορφώνουν το ανθρωπογενές περιβάλλον. Περιλαμβάνουν φυσικά προϊόντα (αυτοκίνητα, τρόφιμα), εικονικά (ψηφιακές πληροφορίες) και υπηρεσίες (τραπεζικές, υγείας). Έχουν


πολιτισμική σημασία και επιπτώσεις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές. Σηματοδοτούν τον τρόπο που ζούμε, επικοινωνούμε, επιχειρούμε, αισθανόμαστε.

Δομή Στις τέσσερις πρώτες τάξεις από την Α’ έως τη Δ’ οικοδομούνται

βασικές έννοιες της Τεχνολογίας σε έξι θεματικούς άξονες, στη Δ’ τάξη προτείνονται επιπλέον δύο θεματικοί τομείς μελέτης, ενώ στις δύο τελευταίες τάξεις Ε’ και Στ’ προτείνονται διαθεματικές προσεγγίσεις της Τεχνολογίας σε διάφορους τομείς, κυρίως σύγχρονους. Βασικό άξονα της διαθεματικής αυτής μελέτης κυρίως στην Ε’ και την Στ’ τάξη –αλλά και στους δύο τομείς που προτείνονται στην Δ’ τάξη- αποτελεί η εξέλιξη της Τεχνολογίας σύμφωνα με τις εκάστοτε ανθρώπινες ανάγκες, τα προβλήματα και τα ενδιαφέροντα, που αντιμετωπίζονται και επιλύονται κάθε φορά στην πράξη συντελώντας στην τεχνολογική αλλαγή. Ο άξονας αυτός επιλέχθηκε, καθώς η έρευνα έδειξε ότι τα παιδιά του Δημοτικού δυσκολεύονται ιδιαίτερα να αποδεχτούν ως τεχνολογία οτιδήποτε δεν είναι σύγχρονο, ενώ δεν συνδέουν την τεχνολογία με ανθρώπινες ανάγκες και προβλήματα (Solomonidou & Tasios, 2005, 2007).

Ειδικότερα, οι στόχοι αυτοί είναι οι ακόλουθοι:

Στόχοι: γνώσεις (στη συνέχεια αναφέρονται και αναλυτικότερα)

Τάξεις Α’ - Δ’: άξονες μελέτης 1. Υλικά, ιδιότητες και χρήσεις τους 2. Εργαλεία και διαδικασίες 3. Μηχανισμοί και δομές 4. Ηλεκτρονικός υπολογιστής και ΤΠΕ 5. Τεχνολογία και κοινωνία 6. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή απλού

τεχνικού αντικειμένου Στην Δ’ τάξη προτείνονται επίσης οι ακόλουθα άξονες μελέτης:

1. Γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία 2. Επεξεργασία χαρτιού, τυπογραφία

Τάξη Ε’: άξονες μελέτης

1. Τρόφιμα, βιομηχανία τροφίμων 2. Οικιακή τεχνολογία 3. Κατασκευές κτιρίων, οδών, γεφυρών 4. Επεξεργασία ξύλου, επιπλοποιία 5. Επεξεργασία μετάλλου, μεταλλοβιομηχανία 6. Ηλεκτρονικός υπολογιστής και ΤΠΕ


7. Ενέργεια, μορφές και πηγές ενέργειας 8. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή τεχνικού

αντικειμένου με τη χρήση μορφής ενέργειας

Τάξη ΣΤ’: άξονες μελέτης 1. Μέσα μεταφοράς 2. Μέσα καταγραφής και αναπαραγωγής ήχου και εικόνας – Οπτικά

συστήματα 3. Μέσα μαζικής ενημέρωσης 4. Μέσα επικοινωνίας, τηλεπικοινωνίες 5. Ηλεκτρονικός υπολογιστής άλλοτε και τώρα, διαδίκτυο, ΤΠΕ 6. Μετρήσεις μεγεθών 7. Ενέργεια και περιβάλλον 8. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή τεχνικού

αντικειμένου τη χρήση ΤΠΕ (CAD/CAM, microworlds)

Στόχοι: δεξιότητες συλλογισμός, δημιουργικότητα, λύση προβλημάτων, αυτοεκτίμηση

και εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους να χειρίζονται και να εφαρμόζουν τέχνες/τεχνικές, εκτίμηση δεδομένων έρευνας, διερεύνηση και αξιολόγηση προϊόντων, εκτίμηση και αξιολόγηση των συνεπειών των τεχνολογικών επιλογών, ασφάλεια στην εργασία (ως άτομα)

‘πολιτότητα’, ικανότητα αποδοχής άλλων πολιτισμών, επίγνωση για ΜΜΕ και για θέματα ηθικής, κατασκευή προϊόντων που βοηθούν ειδικές κοινωνικές ομάδες, αξιολόγηση πολιτισμικών τάσεων για εντοπισμό αναγκών και ευκαιριών, πώς η Τεχνολογία συντελεί στην επικοινωνία μέσα στην κοινωνία και στα ζητήματα ηθικής για τη ζωή μας (ως πολίτες που συνεισφέρουν στην κοινωνία)

εργατικότητα, οικονομική επίγνωση, ικανότητα κρίσης των τεχνολογικών επιπτώσεων στην κοινωνία και στη φύση, εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη: ανάπτυξη δεξιοτήτων για σχεδιασμό, κατασκευές και έλεγχο στο βιομηχανικό περιβάλλον, ανάλυση πληροφοριών και προβλημάτων, ανίχνευση πηγών, λύση προβλημάτων, χρήση Τεχνολογίας και ΤΠΕ, ανάλυση ποικίλων προϊόντων τοπικών και πολυεθνικών εταιριών, διερεύνηση περιβαλλοντικών θεμάτων στον κόσμο σήμερα και αναζήτηση κατάλληλων σχεδιαστικών λύσεων (ως πολίτες που συνεισφέρουν στην οικονομία και το περιβάλλον)


Στόχοι: Ικανότητες-κλειδιά _ επικοινωνία, κατά τη σχεδίαση και εφαρμογή ιδεών με τον/την εκπαιδευτικό και τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριες, παραγωγή σχεδιαστικών προτάσεων, καταγραφή και αξιολόγηση της εργασίας τους, διάδοση των ιδεών τους [με σκίτσα, γραφικές παραστάσεις, μοντέλα, χρήση ΤΠΕ]

_ μετρήσεις και υπολογισμοί, συγκέντρωση υλικών και στοιχείων, αξιολόγηση διαδικασιών και προϊόντων με συλλογή και καταγραφή δεδομένων και παρουσίαση ευρημάτων [πχ. μέτρηση επίδρασης βαρών και δυνάμεων σε δομές]

_ χρήση υπολογιστή και ΤΠΕ, προετοιμασία, παρουσίαση και κριτική αντιμετώπιση της πληροφορίας κατά την εργασία πάνω σε ιδέες-προτάσεις-επιχειρήματα, επικοινωνία και διάδοση σχεδιαστικών ιδεών-προτάσεων, σχεδίαση και κατασκευή τεχνικών προϊόντων με τη χρήση η/υ (Computer Assisted Design –CAD, Computer Assisted Manufacture -CAM)

_ εργασία και μελέτη ατομική ή με άλλους/ες, σε ομάδες (ολιγομελείς, πολυμελείς ή σημαντικά διευρυμένες), κατά τη σχεδίαση πάνω στις ιδέες και εμπειρίες των άλλων, ανταλλαγή απόψεων πάνω σε σχέδια -δικά τους και των άλλων-, σε ομαδικά σχέδια εργασίας, μάθηση σχετική με τον κόσμο της εργασίας

_ βελτίωση της μάθησης και των ικανοτήτων τους, με υλοποίηση πρακτικών δραστηριοτήτων που υποστηρίζουν τις προσεγγίσεις τους, επίτευξη στόχων μετά από διαπραγμάτευση και μετά από αξιολόγηση της όλης διαδικασίας σχεδίασης και υλοποίησης προϊόντων

_ λύση προβλημάτων, με διαπραγμάτευση των αντικρουόμενων πλευρών και απαιτήσεων κατά την υλοποίηση και σχεδιασμό εργασιών, εύρεση εναλλακτικών λύσεων σχεδίασης κατά την εξερεύνηση και αξιολόγηση προϊόντων [κριτική, δημιουργική, λογική και αναστοχαστική σκέψη, συλλογισμός, φαντασία, πρωτοβουλία, ευελιξία, ανάλυση προβλημάτων, εύρεση σχέσεων, τεχνικές έρευνας, έλεγχος ιδεών/λύσεων, λήψη αποφάσεων, αξιολόγηση]

_ αυτό-διαχείριση και άμιλλα σε αυθεντικά περιβάλλοντα [στόχοι, διαχείριση χρόνου, πρωτοβουλίες, επιμονή, προσαρμοστικότητα και αφοσίωση, χειρισμός προκλήσεων, λύση συγκρούσεων, χειρισμός ανταγωνισμού και αισθημάτων επιτυχίας/αποτυχίας],

_ κοινωνικές και συνεργατικές δεξιότητες, ανάθεση δράσεων/ρόλων στην ομάδα με λήψη υπόψη της γνώμης όλων


_ σωματικές δεξιότητες, πρακτικός χειρισμός υλικών / στοιχείων, τεχνολογικές δράσεις, σωστή και ασφαλής χρήση εργαλείων και υλικών, κανόνες υγιεινής και ασφάλειας.

Παιδαγωγικές θεωρίες και μέθοδοι Η όλη διαδικασία διδασκαλίας και μάθησης, η ανάπτυξη

δραστηριοτήτων, η εργασία των μαθητών και μαθητριών εμπνέεται από τις αρχές του κοινωνικού εποικοδομητισμού, ο οποίος δέχεται ότι κάθε άτομο κατασκευάζει με προσωπικό τρόπο τις γνώσεις, τις δεξιότητες και ικανότητές του, με βάση τις ήδη υπάρχουσες γνώσεις και δεξιότητές του, και τις ποικίλες αλληλεπιδράσεις του τόσο με τον κόσμο των υλικών, εργαλείων, διαδικασιών, κλπ., όσο και με τα άτομα του περιβάλλοντός του.

Βασικά χαρακτηριστικά του εποικοδομητικού και συνεργατικού περιβάλλοντος μάθησης είναι ο ενεργός ρόλος των μαθητών και μαθητριών, η εργασία τους σε ομάδες, η μελέτη σε αυθεντικά περιβάλλοντα, η λύση προβλημάτων, ενώ ο ρόλος των εκπαιδευτικών είναι οργανωτικός, και επιτελικός, υποβοηθητικός και διευκολυντικός της εργασίας των μαθητών και μαθητριών.

Μέθοδοι που προτείνεται να χρησιμοποιηθούν σε τέτοιου είδους αυθεντικά εποικοδομητικά και συνεργατικά περιβάλλοντα μάθησης του Σχεδιασμού και της Τεχνολογίας είναι, μεταξύ άλλων: Σχέδια εργασίας (projects): Με αφορμή ένα υπαρκτό τεχνολογικό

πρόβλημα γίνεται ανάπτυξη σχεδίων εργασίας και θεματικών προσεγγίσεων. Το σκεπτικό που ακολουθείται είναι: υπαρκτές ανθρώπινες ανάγκες και επιθυμίες οδηγούν στην αναζήτηση, εύρεση και αξιολόγηση λύσεων και επιλογών, στην εύρεση πόρων, εφαρμογή λύσεων και αξιολόγηση αποτελεσμάτων

Εργασία των μαθητών και μαθητριών σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων, επικοινωνία, ανταλλαγή ιδεών, προτάσεων, επιχειρημάτων στο πλαίσιο ομάδων ολιγομελών ή διευρυμένων (στο επίπεδο της τάξης, του σχολείου ή της κοινότητας)

Πειραματισμός, χρήση επιστημονικής μεθόδου, διερεύνηση, επινόηση, λύση προβλημάτων

Συστηματική ενεργός εμπλοκή των μαθητών και μαθητριών σε εργασίες ατομικές και συλλογικές, δημιουργία, λύση προβλημάτων, ενασχόληση με καθημερινά τεχνολογικά φαινόμενα και θέματα αισθητικής, τεχνικής και ηθικής

Κατανόηση και εκτίμηση της τεχνολογίας που αλλάζει και εξελίσσεται. Μελέτη της τεχνολογίας που επινοήθηκε και χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για την αντιμετώπιση ανθρώπινων αναγκών, και αυτής που


χρησιμοποιείται σήμερα από ομάδες ατόμων που ανήκουν σε διαφορετικά κοινωνικο-πολιτισμικά περιβάλλοντα

Συστηματική χρήση των ΤΠΕ, του διαδικτύου, του παγκόσμιου ιστού σε όλα τα στάδια και τις φάσεις σχεδίασης και παραγωγής τεχνολογικών αντικειμένων και μελέτης των διαφόρων τεχνολογιών της καθημερινής ζωής.

Ισχύον και προτεινόμενο Αναλυτικό Πρόγραμμα Το ισχύον Α.Π. περιέχει ξεχωριστό μάθημα Σχεδιασμού και

Τεχνολογίας στις δύο πρώτες τάξεις Α’ και Β’, καθώς και στις δύο τελευταίες τάξεις Ε’ και ΣΤ’. Στις ενδιάμεσες τάξεις Γ’ και Δ’ προτείνονται διαθεματικές προσεγγίσεις του μαθήματος μέσα από τη διδασκαλία των άλλων μαθημάτων.

Στο προτεινόμενο Α.Π. το μάθημα διδάσκεται σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού σχολείου. Υπάρχει ένα κοινός κορμός θεμάτων στις τέσσερις πρώτες τάξεις Α’ έως Δ’, των οποίων η μελέτη γίνεται με κλιμακούμενο βαθμό δυσκολίας και σταδιακό εμπλουτισμό, ενώ τη Δ’ τάξη προβλέπονται επιπλέον δύο θεματικοί άξονες που εισάγουν τα θέματα μελέτης στις δύο τελευταίες τάξεις. Το μάθημα στις τάξεις Ε’ και ΣΤ’ έχει θεματολογία που είναι μεν ενιαία με τις προηγούμενες τάξεις αλλά είναι εμπλουτισμένη με επιμέρους στοιχεία και άξονες μελέτης ώστε να καλυφθεί η μελέτη των νεότερων τεχνολογιών σε τοπικό, ευρύτερο και παγκόσμιο επίπεδο. Στη συνέχεια αναφέρονται αναλυτικότερα οι στόχοι που προτείνονται σχετικά με την οικοδόμηση γνώσεων στις τάξεις του Δημοτικού σχολείου.

Άξονες μελέτης Τάξεις Α’ έως Δ’

1. Υλικά, ιδιότητες και χρήσεις τους υλικά καθημερινής χρήσης, χαρτί, μέταλλο, πλαστικό βασικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες υλικών (χρώμα,

σκληρότητα, σχήμα, ευλυγισία, εμφάνιση, υφή, μέγεθος) ομοιότητες και διαφορές στα υλικά καθημερινής χρήσης λειτουργικά χαρακτηριστικά των υλικών και τρόποι χρήσης

τους στην καθημερινή ζωή

2. Εργαλεία και διαδικασίες βασικά εργαλεία για επεξεργασία υλικών (ψαλίδι, κόπτης,

κόλλα, συνδετήρας, τρυπητήρι, τροχαλίες, έκκεντρα, ..)


διαδικασίες επεξεργασίας υλικών (κοπή, αλληλοεπικάλυψη, ένωση, δίπλωμα, τρύπημα, σχίσιμο, συναρμολόγηση, φινίρισμα, …)

συνδέσεις μόνιμες και συνδέσεις που επιτρέπουν κίνηση μετρήσεις, βασικές μονάδες μέτρησης, από την εκτίμηση

ενός μεγέθους στη μέτρησή του (μήκος, βάρος, όγκος, θερμοκρασία)

3. Μηχανισμοί και δομές

λειτουργικά χαρακτηριστικά υλικών, δομών και μηχανισμών που παράγουν κίνηση, μοχλοί διαφόρων τύπων

μηχανισμοί και εξοπλισμός που κάνουν τα πράγματα να κινηθούν με διάφορους τρόπους (εφαρμογή έκκεντρων, φιγούρες με κίνηση, παιχνίδια με συγχρονισμό, …)

συναρμολόγηση τροχών/αξόνων για κίνηση σε απλά οχήματα

κατασκευές δομών (σκελετοί χάρτινοι, ξύλινοι, με ψαλίδια,..) συνδυασμός, ανάμιξη, επεξεργασία υλικών για παραγωγή

πιο στέρεων δομών (πχ. τριγωνικές γωνίες στις άκρες ενός ξύλινου πλαισίου το ενδυναμώνουν)

ηλεκτρικά κυκλώματα, διακόπτες, κυκλώματα με απλούς διακόπτες και παραλλαγές τους

χρήση ενέργειας (μηχανικής, ηλεκτρικής) για κίνηση, μετατροπές ενέργειας

4. Ηλεκτρονικός υπολογιστής και ΤΠΕ

μέρη του η/υ (γνωριμία) βασικές δεξιότητες χειρισμού η/υ (εκκίνηση, κλείσιμο,

ποντίκι, εργαλειοθήκη) χειρισμός αρχείων (άνοιγμα, αντιγραφή-αποκοπή-

επικόλληση, αποθήκευση-ανάκληση, εκτύπωση) επεξεργασία κειμένου λογισμικό σχεδίασης (paint, logo, …) διαδίκτυο, παγκόσμιος ιστός (διερεύνηση, αναζήτηση

πληροφοριών, επικοινωνία)

5. Τεχνολογία και κοινωνία τεχνολογία και ανθρώπινες ανάγκες (παλαιός-σύγχρονος

τρόπος εύρεσης τροφής, στέγης, ενδυμασίας) αποτελεσματικότητα τεχνικών προϊόντων (ανάγκη–προϊόν,

χρησιμότητα και εξέλιξη προϊόντων)


χρήση και λειτουργία τεχνολογιών στην καθημερινή ζωή (οικοδομές, κατασκευή προϊόντων χαρτιού, μετάλλου, ξύλου)

τεχνολογία και παραδοσιακές ασχολίες εφαρμογές της μηχανικής και της ηλεκτρικής ενέργειας στην

καθημερινή ζωή υγεία και ασφάλεια κατά τη χρήση τεχνολογικών προϊόντων

κατά την εργασία και σε εργασιακούς χώρους τρόποι δραστηριοποίησης ομάδων ατόμων στην Τεχνολογία

(πχ. κτίστες, ελεγκτές, οδοντίατροι) τρόποι διάδοσης και διαφήμισης γνωστών τεχνολογικών

προϊόντων (πχ. αυτοκίνητα, κινητά, η/υ) και νέων προϊόντων διατροφής

συντήρηση, διατήρηση και επιδιόρθωση υλικών και προϊόντων, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών

6. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή απλού

τεχνικού αντικειμένου εντοπισμός μιας ανάγκης ή ενός προβλήματος ανάπτυξη ενός σχεδίου κατασκευής ενός απλού τεχνικού

αντικειμένου για τη αντιμετώπιση του προβλήματος επιλογή υλικών, εξοπλισμού και προϊόντων κατασκευή του απλού τεχνικού αντικειμένου ή ενός

μοντέλου του με τη χρήση μορφής ενέργειας (μηχανικής, ηλεκτρικής) ή μηχανισμού ή δομής

δοκιμή και έλεγχος λειτουργίας και αποτελεσματικότητας του αντικειμένου

Στην Α’ τάξη μετά τη διερεύνηση των υλικών η μελέτη επικεντρώνεται κυρίως σε υλικά από χαρτί και πλαστικό, στη Β’ σε υλικά από ξύλο και μέταλλο, στη Γ’ σε υλικά από ύφασμα, δέρμα, γυαλί, στη Δ’ σε υλικά καθημερινής χρήση ευρείας κλίμακας (σαπούνια, είδη καθαριότητας, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, ...). Στην Δ’ τάξη προτείνονται επίσης τα ακόλουθα θέματα για μελέτη:

7. Γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία υλικά, τεχνικά εργαλεία και μέθοδοι στη γεωργία άλλοτε

και τώρα υλικά, τεχνικά εργαλεία και μέθοδοι στην κτηνοτροφία

άλλοτε και τώρα υλικά, τεχνικά εργαλεία και μέθοδοι στην αλιεία άλλοτε και

τώρα


8. Επεξεργασία χαρτιού, τυπογραφία επεξεργασία χαρτιού άλλοτε και τώρα μέσα γραφής και εκτύπωσης, τυπογραφία άλλοτε και τώρα

Τάξη Ε’

1. Τρόφιμα, βιομηχανία τροφίμων συλλογή, παρασκευή και συντήρηση τροφίμων άλλοτε και

τώρα βιομηχανία τροφίμων

2. Οικιακή τεχνολογία

καθαρισμός (προσωπικός, ρουχισμού, κατοικίας) άλλοτε και τώρα

συντήρηση τροφίμων και παρασκευή τροφής άλλοτε και τώρα

θέρμανση, ψύξη, στεγανοποίηση κατοικίας άλλοτε και τώρα

3. Επεξεργασία ξύλου, επιπλοποιία

ξύλινες κατασκευές (κατοικίες, κτίσματα) άλλοτε και τώρα επιπλοποιία: κατασκευή, φινίρισμα και βάψιμο επίπλων

άλλοτε και τώρα λαϊκές παραδόσεις και σύγχρονος σχεδιασμός (design)

ξύλινων κατασκευών 4. Επεξεργασία μετάλλου, μεταλλοβιομηχανία

επεξεργασία μετάλλου άλλοτε και τώρα λαϊκές παραδόσεις και σύγχρονος σχεδιασμός (design)

μεταλλικών κατασκευών

5. Κατασκευές κτιρίων, οδών, γεφυρών υλικά και διαδικασίες κατασκευής κτιρίων άλλοτε και τώρα υλικά και διαδικασίες οδοποιίας άλλοτε και τώρα υλικά και διαδικασίες κατασκευής γεφυρών άλλοτε και

τώρα

6. Ηλεκτρονικός υπολογιστής και ΤΠΕ μέρη η/υ: αποσυναρμολόγηση και μελέτη των μερών ενός

η/υ τεχνολογία και λογισμικό ελέγχου (control technology

software) (γνωριμία) λογισμικό υποβοήθησης της σχεδίασης (CAD) (γνωριμία) αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο, αποθήκευση

αρχείων


κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή (html, pdf) δομές ομαδικής επικοινωνίας στο διαδίκτυο (chat, blog) επεξεργασία ήχου (προαιρετικά)

7. Ενέργεια, μορφές και πηγές ενέργειας

μηχανική: δυναμική, κινητική ηλεκτρική θερμική φωτεινή πυρηνική

8. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή τεχνικού αντικειμένου με τη χρήση μορφής ενέργειας, δοκιμή, έλεγχος της λειτουργίας και αποτελεσματικότητας του αντικειμένου

Τάξη ΣΤ’

1. Μέσα μεταφοράς μέσα μεταφοράς στην ξηρά άλλοτε και τώρα μέσα μεταφοράς στη θάλασσα άλλοτε και τώρα μέσα μεταφοράς στον αέρα άλλοτε και τώρα διαστημική τεχνολογία

2. Μέσα καταγραφής και αναπαραγωγής ήχου και εικόνας –

Οπτικά συστήματα καταγραφή και αναπαραγωγή του ήχου άλλοτε και τώρα εκπομπή και λήψη ραδιοφωνικών κυμάτων, ραδιόφωνο καταγραφή και αναπαραγωγή ακίνητης και κινούμενης εικόνας

άλλοτε και τώρα σύγχρονες συσκευές καταγραφής-αναπαραγωγής ήχου και

εικόνας, φωτογραφική μηχανή (μονοοπτική, advanced photο system-APS, ψηφιακή)

εγγραφή και αναπαραγωγή ταινίας βίντεο άλλοτε και τώρα, κινηματογραφική ταινία

οπτικά συστήματα μεγέθυνσης (μικροσκόπιο) και σμίκρυνσης (τηλεσκόπιο)

3. Μέσα μαζικής ενημέρωσης


εκπομπή και λήψη τηλεοπτικών σημάτων, τηλεόραση οπτικά συστήματα μεγέθυνσης (μικροσκόπιο) και

σμίκρυνσης (τηλεσκόπιο)

4. Μέσα επικοινωνίας, τηλεπικοινωνίες


μορφές και τεχνικές επικοινωνίας άλλοτε και τώρα (φρυκτωρίες, τηλέγραφος, τηλέφωνο, κινητό, η/υ, ΤΠΕ κινητές συσκευές –PDAs, ..)

κινητή τηλεφωνία, δυνατότητες σύγχρονων κινητών τηλεφώνων και κίνδυνοι από την παρατεταμένη χρήση του

5. Ηλεκτρονικός υπολογιστής άλλοτε και τώρα, διαδίκτυο, ΤΠΕ

φάσεις εξέλιξης και γενιές υπολογιστών, ο υπολογιστής σήμερα, όροι, ορολογία, έννοιες Πληροφορικής και ΤΠΕ

τεχνητή νοημοσύνη (εισαγωγή) τεχνολογία και λογισμικό ελέγχου (control technology

software) (δυνατότητες, προοπτικές) λογισμικό υποβοήθησης της σχεδίασης και την κατασκευής

(CAD/CAM): δυνατότητες προοπτικές, εξάσκηση και χρήση σύνθετη και συστηματική αναζήτηση πληροφοριών και

υλικού στο διαδίκτυο, κριτική αντιμετώπιση, αποθήκευση και αναπαραγωγή τους

ιστορία του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού δομές παγκόσμιου ιστού 2ης γενιάς (web2) επεξεργασία εικόνας (προαιρετικά

6. Μετρήσεις μεγεθών

μέτρηση του χρόνου, άλλοτε και τώρα μέτρηση μήκους, όγκου, άλλοτε και τώρα μέτρηση θερμοκρασίας, άλλοτε και τώρα μέτρηση μάζας και βάρους, άλλοτε και τώρα

7. Ενέργεια και περιβάλλον

μετατροπές ενέργειας και παραγωγή έργου: μέσα, μέθοδοι, τεχνικές

ανανεώσιμες και εναλλακτικές πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή, γεωθερμική, υδάτινη, ..)

εξοικονόμηση ενέργειας σε μικρή, μεσαία και παγκόσμια κλίμακα

7. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή τεχνικού

αντικειμένου τη χρήση ΤΠΕ με τη χρήση η/υ και ΤΠΕ (CAD/CAM, microworlds)


Αναφορές International Technology Education Association –ΙΤΕΑ (1996). Technology

for All Americans: A Rationale and Structure for the Study of Technology. Available at: http://www.iteaconnect.org/Publications/T&Carticleindex1.htm

International Technology Education Association -ΙΤΕΑ (2000). Standards for Technological Literacy: Content for the Study of Technology. Available at: http://www.iteaconnect.org/Publications/T&Carticleindex2.htm

Solomonidou, C. & Tasios, A. (2005). How do primary school pupils conceive technology and its use in everyday life? In P. Kommers & G. Richards (eds.) Proceedings of ED-MEDIA 2005-World Conference on Educational Multimedia, Hypermedia & Telecommunications, Montreal, Canada, AACE, pp. 1916–1923Σ

Solomonidou, C. & Tasios, A. (2007). A phenomenographic study of Greek primary school students’ representations concerning technology in daily life. International Journal of Technology and Design Education, 17(2), 113-133

http://www.iteaconnect.org/Publications/T&Carticleindex1.htm�

http://www.iteaconnect.org/Publications/T&Carticleindex2.htm�


ΜΕΡΟΣ Β’

Άξονες μελέτης, στόχοι, δραστηριότητες

ανά τάξη


Τάξη Α’

Άξονας μελέτης 1. Υλικά, ιδιότητες και χρήσεις τους

υλικά καθημερινής χρήσης, χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ξύλο, κλπ. βασικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες υλικών (χρώμα,

σκληρότητα, σχήμα, ευλυγισία, εμφάνιση, υφή, μέγεθος) ομοιότητες και διαφορές στα υλικά καθημερινής χρήσης λειτουργικά χαρακτηριστικά των υλικών και τρόποι χρήσης τους

στην καθημερινή ζωή Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για:

υλικά αντικειμένων καθημερινής χρήσης (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ξύλο, ύφασμα, δέρμα, ...)

υλικά και αντικείμενα από χαρτί που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή (τετράδια, βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, χαρτοπετσέτες, χαρτί υγείας, χαρτί περιτυλίγματος, κουζίνας, διακοσμητικό, ...)

τα βασικά χαρακτηριστικά του χαρτιού (εύκαμπτο, λεπτό, σκληρό, αδιαφανές, ημιδιαφανές, απαλό, γυαλιστερό, ...)

υλικά από πλαστικό που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή: νάϋλον σακούλες, σύριγγες, μπαλόνια, πλαστικά φύλλα (κόριφλουτ), συσκευασίες πλαστικές για νερό, γάλα, πλαστικά αντικείμενα οικιακής χρήσης: πιάτα, ποτήρια, κουταλομαχαιρο-πήρουνα, δοχεία-τάπερ, πλαστικά καθίσματα, τραπέζια, κουφώματα, ντουλάπες, πάγκοι, δάπεδα, ...

τα βασικά χαρακτηριστικά του πλαστικού (εύκαμπτο, λεπτό, σκληρό, διαφανές, αδιαφανές, ημιδιαφανές, ...)

ομοιότητες και διαφορές σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης από χαρτί και πλαστικό (χρώμα, σχήμα, εμφάνιση, μέγεθος)

Στόχοι δεξιοτήτων Τα παιδιά:

εξοικειώνονται με υλικά που απαρτίζουν αντικείμενα καθημερινής χρήσης (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ξύλο, ύφασμα, δέρμα, ...)

αναγνωρίζουν υλικά και αντικείμενα από χαρτί που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή (τετράδια, βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, χαρτοπετσέτες, χαρτί υγείας, χαρτί περιτυλίγματος, κουζίνας, διακοσμητικό, ...)


εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά του χαρτιού (εύκαμπτο, λεπτό, σκληρό, αδιαφανές, ημιδιαφανές, απαλό, γυαλιστερό, ...)

αναγνωρίζουν υλικά από πλαστικό που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή: νάϋλον σακούλες, μπαλόνια, πλαστικά φύλλα (κόριφλουτ), σύριγγες, συσκευασίες πλαστικές για νερό, γάλα, κλπ., πλαστικά αντικείμενα οικιακής χρήσης: πιάτα, ποτήρια, κουταλομαχαιροπήρουνα, δοχεία-τάπερ, πλαστικά καθίσματα, τραπέζια, κουφώματα, ντουλάπες, πάγκοι, δάπεδα, ...

εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά του πλαστικού (εύκαμπτο, λεπτό, σκληρό, διαφανές, αδιαφανές, ημιδιαφανές)

εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης από χαρτί και πλαστικό (χρώμα, σχήμα, εμφάνιση, μέγεθος)

αναπτύσσουν ιδέες, μιλούν για αυτές και τις εκφράζουν κάνοντας σχέδια σε χαρτί

Δραστηριότητες

διπλώνουν χαρτί με διαφορετικό πάχος κόβουν σημαδεμένο χαρτί σε ευθεία ή καμπύλη κατασκευάζουν διάφορα απλά κουτιά συσκευασίας ή

αντικείμενα από χαρτί, χαρτόνι και πλαστικό (πχ. μολυβοθήκη) σχεδιάζουν κάτοψη τρισδιάστατων κατασκευών που να

είναι απλά γεωμετρικά σχήματα χρησιμοποιώντας απλά γεωμετρικά όργανα (πχ. ανάπτυγμα κιβωτίου)

μολυβοθήκη ανάπτυγμα κιβωτίου


Άξονας μελέτης 2. Εργαλεία και διαδικασίες

βασικά εργαλεία για επεξεργασία υλικών (ψαλίδι, κόλλα, συνδετήρας, μονό τρυπητήρι, ..)

μοχλοί διάφοροι απλά γεωμετρικά όργανα (χάρακας, διαβήτης) διαδικασίες επεξεργασίας υλικών (κοπή, αλληλοεπικάλυψη,

ένωση, δίπλωμα, τρύπημα, σχίσιμο, συναρμολόγηση, αποτελείωση-φινίρισμα, …)

συνδέσεις μόνιμες και συνδέσεις που επιτρέπουν κίνηση σε χαρτί και πλαστικό

Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για:

εργαλεία, τεχνικές και υλικά και για τη χρησιμότητά τους σε απλές καταστάσεις

τη χρησιμότητα απλών γεωμετρικών οργάνων (χάρακας, διαβήτης)

διαδικασίες επεξεργασίας υλικών από χαρτί και πλαστικό (κοπή, σύνδεση, κόλληση) και την ορολογία τους

μιλούν για τις ιδέες τους, για το τι τους αρέσει και τι όχι στη διαδικασία σχεδίασης και κατασκευής ενός προϊόντος

συναρμολογούν, ενώνουν και συνδυάζουν υλικά και συστατικά μιλούν για τις ιδέες τους, για το τι τους αρέσει και τι όχι στη

διαδικασία κατασκευής ενός προϊόντος Στόχοι δεξιοτήτων Τα παιδιά:

σημαδεύουν, κόβουν και σχηματοποιούν υλικά από χαρτί και πλαστικό

χρησιμοποιούν απλά γεωμετρικά όργανα (χάρακας, διαβήτης) επιλέγουν κατάλληλα εργαλεία, τεχνικές και υλικά (από μια

ποικιλία που προτείνει ο/η εκπαιδευτικός ή άλλα παιδιά στην ομάδα τους) για να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια απλή κατασκευή

συνδυάζουν, ενώνουν και συναρμολογούν υλικά και συστατικά από χαρτί ή πλαστικό χρησιμοποιώντας κατάλληλα εργαλεία (ψαλίδι, κόπτης, ρυθμιζόμενο μαχαιράκι, συνδετήρας, αυτοκόλλητη ταινία, κόλλα, …) και τεχνικές

ακολουθούν απλούς κανόνες ασφάλειας κατά την εργασία με χαρτί και πλαστικό


Δραστηριότητες Τα παιδιά μέσα από ποικίλα τεχνολογικά θέματα:

χρησιμοποιούν με ασφάλεια ψαλίδια, κόπτες διαφόρων τύπων, μονό τρυπητήρι και άλλους μοχλούς

χρησιμοποιούν με σωστό τρόπο γόμες (τύπου stick ή άσπρη PVA), συνδετήρες (διαφόρων τύπων) και κόλλα (τύπου stick και UHU)

πλάθουν διάφορα σχήματα που θα τα χρησιμοποιήσουν ως δομικά στοιχεία

συνδέουν υλικά από χαρτί ή και πλαστικό με κατάλληλο τρόπο ώστε η κατασκευή τους να είναι σταθερή ή περιστρεφόμενη

χρησιμοποιούν απλές τεχνικές για αποτελείωση-φινίρισμα (μπογιάτισμα, διακόσμηση με στοιχεία από χαρτί, πλαστικό, σπόρους, ... )

Άξονας μελέτης 3. Μηχανισμοί και δομές

λειτουργικά χαρακτηριστικά υλικών, δομών και μηχανισμών

που παράγουν κίνηση μηχανισμοί και εξοπλισμός που κάνουν τα πράγματα να

κινηθούν με διάφορους τρόπους τροχοί/άξονες που προσδίδουν κίνηση σε απλά οχήματα κατασκευές δομών (σκελετοί χάρτινοι, πλαστικοί) μηχανική ενέργεια που παράγει κίνηση

Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά αναπτύσσουν γνώση και κατανόηση για:

τη λειτουργία δομών και μηχανισμών και τα αποτελέσματά τους

λειτουργικά χαρακτηριστικά υλικών, δομών και μηχανισμών μηχανισμούς και εξοπλισμό που κάνουν τα πράγματα να

κινηθούν με διάφορους τρόπους το πώς μηχανισμοί χρησιμοποιούνται για κάποιο σκοπό (πχ.

τροχοί και άξονες ή συνδέσεις που επιτρέπουν την κίνηση) πώς η συναρμολόγηση τροχών/αξόνων προσδίδει κίνηση σε

απλά οχήματα την κατασκευή δομών με απλά υλικά συνδυασμό, ανάμιξη, επεξεργασία υλικών που παράγουν

δομές τη μηχανική ενέργεια που παράγει κίνηση



εντοπίζουν μέρη και συστατικά δομών και μηχανισμών χρησιμοποιούν μοχλούς, δομές και μηχανισμούς που

παράγουν κίνηση συναρμολογούν τροχούς και άξονες που παράγουν κίνηση σε

απλά οχήματα χρησιμοποιούν μηχανική ενέργεια που παράγει κίνηση κατασκευάζουν δομές με απλά υλικά (σκελετούς από χαρτί,

πλαστικό) συνδυάζουν, αναμιγνύουν, επεξεργάζονται υλικά από χαρτί ή

πλαστικό για παραγωγή δομών παρατηρούν κατασκευές και διαδικασίες που χρησιμοποιούν

μηχανική ενέργεια και μηχανική ενέργεια που παράγει κίνηση

Δραστηριότητες Τα παιδιά:

αποσυναρμολογούν παιχνίδια με τροχούς και παιχνίδια με εμφανείς δομές

συναρμολογούν κατασκευές με τουβλάκια lego (πχ. ψηλός πύργος)

κατασκευάζουν και συναρμολογούν κυλίνδρους, κύβους, ορθογώνια παραλληλεπίπεδα από χαρτί ή και πλαστικό προκειμένου να κατασκευάσουν διάφορα αντικείμενα: σκάλες, μολυβοθήκες, σπιτάκια, κούκλες, φιγούρες ζώων

κατασκευάζουν και συναρμολογούν τροχούς σε σταθερούς ή περιστρεφόμενους άξονες προκειμένου να κατασκευάσουν απλά οχήματα ή απλές εικόνες με κινούμενα μέρη

όχημα

σκάλες


Άξονας μελέτης 4. Ηλεκτρονικός υπολογιστής και ΤΠΕ

μέρη του η/υ (γνωριμία) βασικές δεξιότητες χειρισμού η/υ (εκκίνηση, κλείσιμο, ποντίκι) χειρισμός αρχείων (άνοιγμα, αντιγραφή-αποκοπή-επικόλληση,

αποθήκευση-ανάκληση, εκτύπωση) επεξεργασία κειμένου (γνωριμία) λογισμικό σχεδίασης και ζωγραφικής (paint) διαδίκτυο, παγκόσμιος ιστός (διερεύνηση, αναζήτηση

πληροφοριών) Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για:

τα μέρη του η/υ και την ονομασία τους τα αρχεία και τον χειρισμό τους την πληκτρολόγηση και την επεξεργασία απλών κειμένων το λογισμικό σχεδίασης και ζωγραφικής paint το διαδίκτυο και τον παγκόσμιο ιστό

και αναπτύσσουν ιδέες, μιλούν για αυτές και τις εκφράζουν κάνοντας σχέδια στον η/υ


χειρίζονται τον η/υ: τον θέτουν σε λειτουργία (εκκίνηση) και τον απενεργοποιούν (κλείσιμο)

χειρίζονται το ποντίκι και –στοιχειωδώς- το πληκτρολόγιο εξοικειώνονται με το χειρισμό αρχείων (ανοίγουν, κλείνουν,

αντιγράφουν-αποκόπτουν-επικολλούν, εκτυπώνουν αρχεία) πληκτρολογούν ένα απλό κείμενο και το επεξεργάζονται

στοιχειωδώς χρησιμοποιούν το λογισμικό σχεδίασης και ζωγραφικής paint

για να παράγουν απλά σχέδια στον η/υ αναζητούν εικόνες στον παγκόσμιο ιστό χρησιμοποιώντας

στοιχειωδώς το διαδίκτυο και τον παγκόσμιο ιστό

Άξονας μελέτης 5. Τεχνολογία και κοινωνία χρήση και κατασκευή προϊόντων χαρτιού στην καθημερινή ζωή χρήση χαρτιού και πλαστικού και παραδοσιακές ασχολίες


υγεία και ασφάλεια σε εργασιακούς χώρους και κατά τη χρήση προϊόντων από χαρτί και πλαστικό

ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών από χαρτί και πλαστικό

Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για: τη χρησιμότητα του χαρτιού στην καθημερινή ζωή την τεχνολογία κατασκευής χαρτιού και παραδοσιακές ασχολίες την ανακύκλωση χαρτιού (κάδοι συλλογής άχρηστων αντικειμένων

από χαρτί, μηχανισμοί συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης χαρτιού)

τη χρησιμότητα του πλαστικού στην καθημερινή ζωή την τεχνολογία κατασκευής πλαστικού την ανακύκλωση πλαστικού (κάδοι συλλογής άχρηστων

αντικειμένων από πλαστικό, μηχανισμοί συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης πλαστικού)

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά μαθαίνουν: να επιλέγουν κατάλληλα υλικά από χαρτί και πλαστικό για

ανακύκλωση να χρησιμοποιούν τους αντίστοιχους κάδους συλλογής υλικών από

χαρτί και πλαστικό για ανακύκλωση να εντοπίζουν κάδους ανακύκλωσης χαρτιού και πλαστικού στη

γειτονιά τους και κοντά στο σχολείο τους και μαζί με τον/την εκπαιδευτικό οργανώνουν ανακύκλωση χαρτιού και πλαστικού στο σχολείο τους.

Άξονας μελέτης 5. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή απλού τεχνικού αντικειμένου

εντοπισμός μιας ανάγκης ή ενός προβλήματος ανάπτυξη σχεδίου κατασκευής ενός απλού τεχνικού

αντικειμένου για αντιμετώπιση του προβλήματος επιλογή υλικών, εξοπλισμού και προϊόντων κατασκευή του απλού τεχνικού αντικειμένου ή ενός

μοντέλου αυτού με χρήση μηχανικής ενέργειας, μηχανισμού ή δομής



Στόχοι γνώσεων - δεξιοτήτων Για συγκεκριμένες ανάγκες και ευκαιρίες τα παιδιά:

εντοπίζουν ένα πρόβλημα ή έναν σκοπό από το άμεσο περιβάλλον τους που θα τα οδηγήσει στο να κατασκευάσουν ένα αντικείμενο από χαρτί ή και πλαστικό

αναπτύσσουν τους λόγους για τους οποίους επιλέγουν να κατασκευάσουν το συγκεκριμένο αντικείμενο

συζητούν για το πώς το αντικείμενο αυτό θα συντελέσει στη λύση του προβλήματος και το πώς θα επηρεάζει πιθανώς τη ζωή τους

εντοπίζουν και συγκεντρώνουν τους αναγκαίους πόρους (υλικά, εργαλεία, τεχνικές) ώστε να εφαρμόσουν τις επιλογές τους και να κατασκευάσουν το αντικείμενο

κατασκευάζουν το τεχνικό αντικείμενο που σχεδίασαν, το δοκιμάζουν στην πράξη και διορθώνουν τις πιθανές ατέλειές του

θέτουν σε λειτουργία το αντικείμενο και αξιολογούν τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του στην πράξη

συζητούν με τα άλλα παιδιά, τους γονείς και τα άτομα του περιβάλλοντός τους και τις ιδέες, προόδους και τα αποτελέσματά τους και ιδιαίτερα για τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του αντικειμένου που κατασκεύασαν προκειμένου να επιτύχουν τη λύση του προβλήματος

συζητούν για το πώς αισθάνονται για αυτά που έχουν επιτύχει σταδιακά εισάγονται σε τεχνολογίες της καθημερινής ζωής,

αναπτύσσουν τεχνολογικές δεξιότητες κατακτώντας μια τεχνική διαδικασία, αξιολογούν και εκτιμούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων

Πρόταση για σχέδια εργασίας

Υλικά καθημερινής χρήσης Τα παιδιά σχηματίζουν ομάδες συνεργασίας των 2-3 ατόμων και συλλέγουν αντικείμενα και υλικά καθημερινής χρήσης (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ξύλο, ύφασμα, δέρμα, γυαλί, εύπλαστα, οργανικά). Στη συνέχεια τα διαχωρίζουν σε ομάδες ανάλογα με το υλικό, το μέγεθος, την υφή, το χρώμα, κλπ. και διακρίνουν τα ανακυκλώσιμα από τα μη ανακυκλώσιμα υλικά. Κατασκευάζουν πίνακες και απλά σχέδια στον υπολογιστή και παρουσιάζουν τις ταξινομήσεις τους στα άλλα παιδιά.


Ανθρώπινες μάσκες Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων σχεδιάζουν να κατασκευάσουν ανθρώπινες μάσκες. Επιλέγουν μάσκες από πρόσωπο διαφόρων τύπων ανθρώπων (αγόρι ή κορίτσι, άτομο νέο, ενήλικο ή ηλικιωμένο, έγχρωμο, κλπ.). Συλλέγουν το υλικό τους από αντικείμενα και υλικά καθημερινής χρήσης (χαρτί, πλαστικό, ύφασμα, δέρμα, …) και υλοποιούν την κατασκευή τους, την οποία μπογιατίζουν και διακοσμούν.


Τάξη Β’


υλικά καθημερινής χρήσης, χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ξύλο, ύφασμα, δέρμα, κλπ.

βασικά χαρακτηριστικά ξύλου και ιδιότητες υλικών από ξύλο (χρώμα, σκληρότητα, σχήμα, ευλυγισία, εμφάνιση, υφή, μέγεθος)

βασικά χαρακτηριστικά μετάλλου και ιδιότητες υλικών από μέταλλο (χρώμα, σκληρότητα, σχήμα, ευλυγισία, εμφάνιση, υφή, μέγεθος)

ομοιότητες και διαφορές στα υλικά καθημερινής χρήσης από ξύλο ή μέταλλο, ή υλικών από διαφορετικό μέταλλο

λειτουργικά χαρακτηριστικά των υλικών από ξύλο ή μέταλλο και τρόποι χρήσης τους στην καθημερινή ζωή

Στόχοι δεξιοτήτων Τα παιδιά: εντοπίζουν υλικά από ξύλο και μέταλλο διερευνώντας γνωστά

υλικά καθημερινής χρήσης αναγνωρίζουν υλικά από ξύλο που χρησιμοποιούνται στην

καθημερινή ζωή (ξύλινα παιχνίδια, σβούρες, ξυλάκια παγωτού ή για σουβλάκια, σπίρτα, καλάθια, έπιπλα, κουφώματα, πατώματα, πάγκοι, ξύλινα αντικείμενα χρηστικά ή διακοσμητικά, ξυλόγλυπτα, κοντραπλακέ, ...)

αναγνωρίζουν υλικά από μέταλλο που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή (καρφιά, σφυριά, βίδες, κατσαβίδια, μαγειρικά σκεύη, σκεύη φαγητού, κουτάκια αναψυκτικού ή μπύρας, μεταλλικά χρηστικά ή διακοσμητικά αντικείμενα, πινακίδες δρόμων, σωλήνες ύδρευσης, καλώδια, υλικά κατασκευής σε κτίρια, γέφυρες, αυτοκίνητα, μηχανές, ηλεκτρικά κυκλώματα, …)

εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε o αντικείμενα καθημερινής χρήσης από ξύλο και μέταλλο

(χρώμα, σχήμα, εμφάνιση, μέγεθος) o μεταλλικά αντικείμενα από διαφορετικό μέταλλο

Δραστηριότητες Τα παιδιά: εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά του ξύλου (εύκαμπτο,

δύσκαμπτο, λείο, σκληρό, αδιαφανές, αδρό,...)


εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά των μετάλλων (λείο, εύκαμπτο, σκληρό, ανθεκτικό, κρυώνει και ζεσταίνεται εύκολα, άγει τον ηλεκτρισμό, ...)

χαράσσουν ξύλα και μέταλλα με σκληρά υλικά και συζητούν για τη σκληρότητα των διαφορετικών ξύλων και μετάλλων


βασικά εργαλεία για επεξεργασία υλικών από ξύλο ή μέταλλο (καρφί, σφυρί, βίδα, κατσαβίδι, πριόνι, τρυπάνι, πινακίδα κοψίματος, μεταλλική θηλιά, μέγγενη, σφιγκτήρας, λίμα, γυαλόχαρτο, σιγατσάκι, τανάλια, πένσα, βάση γωνιάσματος, απογυμνωτής-κόπτης καλωδίων, ..)

διάφοροι μοχλοί από μέταλλο διαδικασίες επεξεργασίας ξύλινων και μεταλλικών υλικών (κοπή,

λείανση, σύνδεση, γώνιασμα, αλληλοεπικάλυψη, ένωση, δίπλωμα, τρύπημα, συναρμολόγηση, αποτελείωση-φινίρισμα, …)

συνδέσεις μόνιμες και συνδέσεις που επιτρέπουν κίνηση σε ξύλο και μέταλλο


εργαλεία, τεχνικές και υλικά και τη χρησιμότητά τους σε απλές καταστάσεις εργασίας με ξύλο ή μέταλλο

διαδικασίες επεξεργασίας υλικών από ξύλο ή μέταλλο (κοπή, σύνδεση, κόλληση) και την ορολογία τους

τρόπους να σημαδεύουν, να κόβουν, να σχηματοποιούν, να συναρμολογούν, να ενώνουν και να συνδυάζουν υλικά και συστατικά από ξύλο ή μέταλλο


τους αναγκαίους κανόνες ασφάλειας κατά την εργασία με ξύλο ή μέταλλο


1. χρησιμοποιούν κατάλληλα εργαλεία (λίμα, γυαλόχαρτο, σιγατσάκι, πριόνι, τρυπάνι, πινακίδα κοψίματος, …) για να εργαστούν με ξύλο

σημαδεύουν, κόβουν, συνδέουν, σχηματοποιούν, συναρμολογούν, ενώνουν και συνδυάζουν υλικά και


συστατικά από ξύλο ή μέταλλο χρησιμοποιώντας κατάλληλα εργαλεία (καρφί, σφυρί, βίδα, κατσαβίδι, πριόνι, τρυπάνι, πινακίδα κοψίματος, μεταλλική θηλιά, μέγγενη, σφιγκτήρας, λίμα, γυαλόχαρτο, σιγατσάκι, τανάλια, πένσα, βάση γωνιάσματος, απογυμνωτής-κόπτης καλωδίων) και τεχνικές

2. επιλέγουν κατάλληλα εργαλεία (καρφί, σφυρί, βίδα, κατσαβίδι, μεταλλική θηλιά, μέγγενη, σφιγκτήρας, ..) και τεχνικές για να στερεώσουν πάνω σε ξύλο άλλα αντικείμενα ή για να αφαιρέσουν αντικείμενα από ξύλο

3. επιλέγουν κατάλληλο εργαλείο (πλαστική ή ξύλινη βάση) για να ενώσουν και να γωνιάσουν κομμάτια από ξύλο εξοικειώνονται με τη χρήση απογυμνωτή-κόπτη

καλωδίων για να απογυμνώσουν και να κόψουν καλώδια επιλέγουν κατάλληλα εργαλεία, τεχνικές και υλικά (από

μια ποικιλία που προτείνει ο/η εκπαιδευτικός ή άλλα παιδιά στην ομάδα τους) για να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια απλή κατασκευή από ξύλο ή και μέταλλο


χρησιμοποιούν με ασφάλεια εργαλεία όπως καρφί, σφυρί, βίδα, κατσαβίδι, πριόνι, λίμα, γυαλόχαρτο, σιγατσάκι, τρυπάνι, πινακίδα κοψίματος, μεταλλική θηλιά, μέγγενη, σφιγκτήρα, γυαλόχαρτο, τανάλια, πένσα, απογυμνωτή-κόπτη καλωδίων, βάση γωνιάσματος, καθώς και άλλους μεταλλικούς μοχλούς

σχηματοποιούν διάφορα στοιχεία από ξύλο ή μέταλλο ώστε να τα χρησιμοποιήσουν ως δομικά στοιχεία

συνδέουν υλικά από ξύλο ή μέταλλο κατάλληλα, ώστε η κατασκευή τους να είναι σταθερή ή να εμπεριέχει κίνηση

χρησιμοποιούν απλές τεχνικές αποτελείωσης (φινίρισμα), όπως μπογιάτισμα, διακόσμηση με στοιχεία από χαρτί, πλαστικό, σπόρους, ξύλο, μέταλλο, κλπ.


λειτουργικά χαρακτηριστικά υλικών, δομών και μηχανισμών

που παράγουν κίνηση μηχανισμοί και εξοπλισμός που κάνουν τα πράγματα να

κινηθούν με διάφορους τρόπους


τροχοί και άξονες που προσδίδουν κίνηση σε οχήματα κατασκευές δομών (κατακόρυφες κατασκευές, σκελετοί

ξύλινοι, μεταλλικοί, …) μηχανική ενέργεια που παράγει κίνηση

Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μέσα από ποικίλα τεχνολογικά θέματα:

εξοικειώνονται με τη λειτουργία δομών και μηχανισμών και τα αποτελέσματά τους

αναπτύσσουν γνώση και κατανόηση για: o λειτουργικά χαρακτηριστικά υλικών, δομών και μηχανισμών o μηχανισμούς και εξοπλισμό που κάνουν τα πράγματα να

κινηθούν με διάφορους τρόπους o το πώς μηχανισμοί χρησιμοποιούνται για κάποιο σκοπό (πχ.

τροχοί και άξονες ή συνδέσεις που επιτρέπουν την κίνηση) o πώς η συναρμολόγηση τροχών/αξόνων προσδίδει κίνηση σε

απλά οχήματα o την κατασκευή δομών με απλά υλικά (κατακόρυφες

κατασκευές, σκελετοί ξύλινοι, μεταλλικοί, …) και με τουβλάκια-lego

o συνδυασμό, ανάμιξη, επεξεργασία υλικών που παράγουν δομές

o ηλεκτρικά κυκλώματα, διακόπτες, κυκλώματα με απλούς διακόπτες και παραλλαγές τους

o ενέργεια (μηχανική, ηλεκτρική) που παράγει κίνηση


εντοπίζουν μέρη/συστατικά δομών και μηχανισμών που παράγουν κίνηση

χρησιμοποιούν χαρτί, πλαστικό, ξύλο και μέταλλο, καθώς και μοχλούς, δομές και μηχανισμούς που παράγουν κίνηση

συναρμολογούν τροχούς και άξονες από ξύλο ή μέταλλο που παράγουν κίνηση σε απλά οχήματα

χρησιμοποιούν μηχανική και ηλεκτρική ενέργεια που παράγει κίνηση κατασκευάζουν δομές με απλά υλικά (σκελετούς από χαρτί,

πλαστικό, ξύλο ή μέταλλο, …) συνδυάζουν, αναμιγνύουν, επεξεργάζονται υλικά από ξύλο,

μέταλλο πλαστικό ή χαρτί για την παραγωγή πιο στέρεων δομών (πχ. τριγωνικές γωνίες στις άκρες ενός ξύλινου πλαισίου το ενδυναμώνουν)

παρατηρούν κατασκευές μεταλλικές ή ξύλινες και διαδικασίες που χρησιμοποιούν μηχανική ενέργεια


κατασκευάζουν απλά ηλεκτρικά κυκλώματα Δραστηριότητες Τα παιδιά:

αποσυναρμολογούν παιχνίδια με τροχούς και παιχνίδια με εμφανείς δομές

συναρμολογούν κατασκευές με τουβλάκια (lego) και με τροχούς, ώστε να παράγεται κίνηση

κατασκευάζουν και συναρμολογούν κυλίνδρους, κύβους, ορθογώνια παραλληλεπίπεδα από χαρτί, πλαστικό, ξύλο ή μέταλλο

κατασκευάζουν και συναρμολογούν τροχούς σε σταθερούς ή περιστρεφόμενους άξονες προκειμένου να κατασκευάσουν απλά οχήματα ή απλές εικόνες με κινούμενα μέρη (σπιτάκια με κινούμενες πόρτες, κούκλες ή φιγούρες ζώων με κινητά μέλη, μικρά αυτοκίνητα και αυτοκίνητα με πανιά, μικρό ανεμόμυλο, …)


μέρη του η/υ, περιφερειακά και ονομασίες τους επεξεργαστής κειμένου λογισμικό σχεδίασης (word art, autoshapes του word) λογισμικό ανάπτυξης ιδεοπινάκων ή εικονοπινάκων

(kidspiration, inspiration) διαδίκτυο, παγκόσμιος ιστός (διερεύνηση, αναζήτηση

πληροφοριών, επικοινωνία) Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για:

τα μέρη και τα περιφερειακά του η/υ και την ονομασία τους αρχεία και τρόπους χειρισμού τους (αντιγραφή, επικόλληση,

αποθήκευση ως, …) τον επεξεργαστή κειμένου λογισμικό σχεδίασης (word art ή autoshapes του word) λογισμικό δημιουργίας ιδεοπινάκων ή εικονοπινάκων

(kidspiration, inspiration) τι είναι το διαδίκτυο και τι ο παγκόσμιος ιστός



χειρίζονται τον η/υ και τα περιφερειακά του, καθώς και το ποντίκι και το πληκτρολόγιο

χειρίζονται αρχεία (ανοίγουν, κλείνουν, αντιγράφουν-αποκόπτουν-επικολλούν, αποθηκεύουν-ανακαλούν και εκτυπώνουν αρχεία)

πληκτρολογούν και επεξεργάζονται ένα απλό κείμενο κατασκευάζουν στον η/υ σχέδια, εικόνες και πινακίδες ονόματος

και τα διακοσμούν χρησιμοποιώντας κατάλληλο λογισμικό αναζητούν πληροφορίες και εικόνες στον παγκόσμιο ιστό και

επικοινωνούν με άλλα σχολεία εξοικειώνονται με κατάλληλο λογισμικό (kidspiration, inspiration)

δημιουργίας εικονοπινάκων και ιδεοπινάκων αναπτύσσουν ιδέες, μιλούν για αυτές και τις εκφράζουν

κάνοντας σχέδια στον η/υ Δραστηριότητες Τα παιδιά:

χρησιμοποιούν τον επεξεργαστή κειμένου και πληκτρολογούν ένα απλό κείμενο, το οποίο αποθηκεύουν στον σκληρό δίσκο και σε ένα κινητό δισκάκι

χρησιμοποιούν κατάλληλο λογισμικό (paint, word art ή autoshapes του word) και κατασκευάζουν στον η/υ σχέδια, εικόνες και πινακίδες ονόματος και τα διακοσμούν

χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και αναζητούν εικόνες στον παγκόσμιο ιστό, καθώς και ιστοσελίδες σχολείων για να επικοινωνήσουν με άλλα σχολεία

χρησιμοποιούν κατάλληλο λογισμικό (kidspiration, inspiration) και δημιουργούν εικονοπίνακες και ιδεοπίνακες

στη φάση της ανάπτυξης σχεδιαστικών ιδεών εκφράζουν τις ιδέες τους κάνοντας σχέδια στον η/υ

Άξονας μελέτης 5. Τεχνολογία και κοινωνία χρήση και λειτουργία τεχνολογιών στην καθημερινή ζωή

(κατασκευή προϊόντων από ξύλο ή μέταλλο) τεχνολογία επεξεργασίας ξύλου ή μετάλλου και παραδοσιακές

ασχολίες εφαρμογές της μηχανικής και ηλεκτρικής ενέργειας στην

καθημερινή ζωή για παραγωγή προϊόντων ξύλου ή μετάλλου υγεία και ασφάλεια σε εργασιακούς χώρους και κατά τη χρήση

τεχνολογικών προϊόντων κατά την εργασία


συντήρηση/επιδιόρθωση υλικών και προϊόντων, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση μετάλλου

Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για: τη χρησιμότητα του ξύλου και του μετάλλου στην καθημερινή ζωή την τεχνολογία προμήθειας, επεξεργασίας και συντήρησης ξύλου

και μετάλλου την τεχνολογία ξύλου και μετάλλου και τις παραδοσιακές ασχολίες την υγεία και την ασφάλεια σε χώρους εργασίας και κατά τη χρήση

προϊόντων και υλικών από ξύλο ή μέταλλο τη συντήρηση και επιδιόρθωση υλικών και προϊόντων, την

ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση μετάλλου (κάδοι συλλογής άχρηστων αντικειμένων από πλαστικό, μηχανισμοί συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης μετάλλου)

Στόχοι δεξιοτήτων Τα παιδιά: εξηγούν τη χρησιμότητα του ξύλου και του μετάλλου στην

καθημερινή ζωή, τους κανόνες ασφάλειας σε χώρους κατά την εργασία με υλικά από ξύλο ή μέταλλο, και την ανάγκη συντήρησης υλικών από ξύλο και ανακύκλωσης υλικών από μέταλλο

αναζητούν πληροφορίες από άτομα του περιβάλλοντός τους και στον παγκόσμιο ιστό σχετικό με την τεχνολογία του ξύλου και του μετάλλου και τις παραδοσιακές ασχολίες

επιλέγουν κατάλληλα υλικά από ξύλο για συντήρηση ή από μέταλλο για ανακύκλωση

εντοπίζουν και χρησιμοποιούν τους κάδους συλλογής υλικών από μέταλλο για ανακύκλωση

εντοπίζουν κάδους ανακύκλωσης ηλεκτρικών συσκευών και μπαταριών στη γειτονιά τους και κοντά στο σχολείο τους

Δραστηριότητες Τα παιδιά μαζί με τον/την εκπαιδευτικό οργανώνουν ανακύκλωση μετάλλου και ηλεκτρικών μπαταριών στο σχολείο τους. Ετοιμάζουν φυλλάδια και αφίσες και ενημερώνουν τα άλλα παιδιά και τους/τις εκπαιδευτικούς του σχολείου.




αντικειμένου για αντιμετώπιση του προβλήματος επιλογή υλικών, εξοπλισμού και προϊόντων κατασκευή του αντικειμένου ή ενός μοντέλου του με χρήση

μηχανικής ή ηλεκτρικής ενέργειας, μηχανισμού ή δομής δοκιμή και έλεγχος λειτουργίας και αποτελεσματικότητας

του αντικειμένου Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά:

εντοπίζουν ένα πρόβλημα ή έναν σκοπό από το άμεσο περιβάλλον τους που θα τα οδηγήσει στο να κατασκευάσουν ένα αντικείμενο από ξύλο ή και μέταλλο


συζητούν για το πώς αυτό το αντικείμενο θα συντελέσει στη λύση του προβλήματος και θα επηρεάσει πιθανώς τη ζωή τους

εντοπίζουν και συγκεντρώνουν τους αναγκαίους πόρους ώστε να εφαρμόσουν τις επιλογές τους

συζητούν με τα άλλα παιδιά και τους γονείς τους για τις ιδέες, την πρόοδο και τα αποτελέσματά τους, ιδιαίτερα αν η κατασκευή τους συμβάλει στη λύση του προβλήματος

συζητούν για το πώς αισθάνονται για αυτά που έχουν επιτύχει


κατασκευάζουν το τεχνικό αντικείμενο που σχεδίασαν, το δοκιμάζουν στην πράξη και διορθώνουν τις ατέλειές του

αξιολογούν τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του στην πράξη

σταδιακά εισάγονται σε τεχνολογίες της καθημερινής ζωής, κατακτούν μια τεχνική διαδικασία, αναπτύσσουν τεχνικές δεξιότητες, αξιολογούν και εκτιμούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων


Τάξη Γ’


υλικά καθημερινής χρήσης από ύφασμα, δέρμα, γυαλί βασικά χαρακτηριστικά και φυσικές ιδιότητες υλικών

καθημερινής χρήσης από ύφασμα, δέρμα, γυαλί και γυάλινος επιστημονικός εξοπλισμός

γνήσιο και συνθετικό ύφασμα και δέρμα


υλικά από ύφασμα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή υλικά κατασκευής υφασμάτων υλικά από δέρμα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή χαρακτηριστικά των υφασμάτων υλικά καθημερινής χρήσης από γυαλί, επιστημονικά όργανα και

εξοπλισμό από γυαλί βασικά χαρακτηριστικά του γυαλιού ομοιότητες και διαφορές σε αντικείμενα από ύφασμα, δέρμα,

γυαλί και τις χρήσεις τους στην καθημερινή ζωή γνήσια και συνθετικά υφάσματα και δέρματα


εντοπίζουν υλικά από ύφασμα διερευνώντας γνωστά υλικά καθημερινής χρήσης

αναγνωρίζουν υλικά από ύφασμα και δέρμα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή

εξερευνούν τα υλικά κατασκευής και τα χαρακτηριστικά των υφασμάτων

αναγνωρίζουν υλικά καθημερινής χρήσης από γυαλί, καθώς και γυάλινα επιστημονικά όργανα και εξοπλισμό

εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά του γυαλιού εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές σε αντικείμενα από

ύφασμα, δέρμα, γυαλί (χρώμα, σχήμα, εμφάνιση, μέγεθος) και τις χρήσεις τους στην καθημερινή ζωή

αναπτύσσουν ιδέες για προϊόντα από ύφασμα, δέρμα, γυαλί, σχεδιάζοντας από τις εμπειρίες τους και από αυτές των άλλων

μιλούν για τις ιδέες τους τις οποίες εκφράζουν χρησιμοποιώντας ποικίλες μεθόδους και προτείνουν επόμενα βήματα κάνοντας σχέδια


διακρίνουν (στοιχειωδώς) υφάσματα από φυτικές ή συνθετικές ίνες, και δέρματα φυσικά-γνήσια ή συνθετικά

Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων:

διερευνούν υλικά καθημερινής χρήσης (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ξύλο, ύφασμα, δέρμα, γυαλί, κεραμικό, πέτρα, κερί, φελλό, ελαστικό, κλπ.) και εντοπίζουν υλικά από ύφασμα, δέρμα και γυαλί

αναγνωρίζουν υλικά από ύφασμα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή (ρούχα, υφάσματα επιπλώσεων, κουρτίνες, χαλιά, παιχνίδια, χρηστικά ή διακοσμητικά αντικείμενα, υφαντά, τέντες, δίχτυα, σακιά, σχοινιά, σπάγκοι, σκίαστρα, …)

εξερευνούν τα υλικά κατασκευής υφασμάτων (βαμβάκι, μαλλί, μετάξι, λινό, συνθετικό, καναβάτσα, …) και τα χαρακτηριστικά των υφασμάτων (εύκαμπτο, δύσκαμπτο, σκληρό-αδρό, μαλακό-απαλό, λείο, διαφανές-αδιαφανές-ημιδιαφανές, κλπ.)

αναγνωρίζουν υλικά από δέρμα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή (παπούτσια, τσάντες, δερμάτινα αντικείμενα χρηστικά ή διακοσμητικά, ...)

αναγνωρίζουν υλικά καθημερινής χρήσης από γυαλί (ποτήρια, μπουκάλια, λάμπες, τζάμια, καθρέπτες, βιτρώ, γυαλιά μυωπίας/πρεσβυωπίας, πόρτες, πάγκοι, έπιπλα, υαλότουβλα, κρυστάλλινα ποτήρια και διακοσμητικά αντικείμενα, φωτιστικά, μουράνο, πλεξιγκλάς, οθόνες υπολογιστή/ τηλεόρασης, …), καθώς και επιστημονικά όργανα και εξοπλισμό από γυαλί (θερμόμετρα, φακοί, πρίσματα, μικροσκόπια, τηλεσκόπια, οθόνες, δοκιμαστικοί σωλήνες, …)

εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά του γυαλιού (λείο, σαγρέ, άκαμπτο, σκληρό, ανθεκτικό, κρυώνει και ζεσταίνεται δύσκολα, δεν άγει τον ηλεκτρισμό, ...) και αναζητούν πληροφορίες για τα συστατικά του

καταγράφουν ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε αντικείμενα από ύφασμα, δέρμα και γυαλί (χρώμα, σχήμα, εμφάνιση, μέγεθος) και διακρίνουν τις χρήσεις τους στην καθημερινή ζωή


βασικά εργαλεία για επεξεργασία υλικών από ύφασμα, δέρμα, γυαλί


επεξεργασία υλικών από ύφασμα ή δέρμα (σημάδεμα, τρύπημα, κοπή, λείανση, σύνδεση, ένωση, συναρμολόγηση, αποτελείωση-φινίρισμα)

επεξεργασία υλικών από γυαλί (αλλαγή μορφής μετά από θέρμανση)

βαφή υλικών από ύφασμα, δέρμα, γυαλί και ζωγραφική πάνω σε αυτά

απλές τεχνικές αποτελείωσης-φινιρίσματος Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για:

εργαλεία, τεχνικές και υλικά και τη χρησιμότητά τους κατά την εργασία με υλικά από ύφασμα, δέρμα, γυαλί

διαδικασίες επεξεργασίας υλικών από ύφασμα ή δέρμα (σημάδεμα, τρύπημα, κοπή, σύνδεση, ένωση, συναρμολόγηση, αποτελείωση-φινίρισμα) και την ορολογία τους

τρόπους επεξεργασίας υλικών από γυαλί (θέρμανση, μορφοποίηση)

τους αναγκαίους κανόνες ασφάλειας κατά την εργασία με γυαλί, ύφασμα ή δέρμα

απλές τεχνικές αποτελείωσης-φινιρίσματος Στόχοι δεξιοτήτων Τα παιδιά:

ονομάζουν και περιγράφουν διαδικασίες επεξεργασίας υλικών από ύφασμα ή δέρμα

σημαδεύουν, κόβουν, τρυπούν, συνδέουν, ενώνουν, συναρμολογούν και συνδυάζουν υλικά και συστατικά από ύφασμα ή δέρμα χρησιμοποιώντας κατάλληλα εργαλεία και τεχνικές

διακοσμούν ύφασμα στερεώνοντας πάνω σε αυτό άλλα υλικά (χαρτί, χαρτοπετσέτα, πλαστικό, μέταλλο, χάντρες, φτερά, ..) με τη βοήθεια κατάλληλου εξοπλισμού

βάφουν-ζωγραφίζουν ύφασμα χρησιμοποιώντας κατάλληλα υλικά (μαρκαδόροι, μπογιές νερού, πινέλα) και τεχνικές

βάφουν-ζωγραφίζουν γυαλί χρησιμοποιώντας κατάλληλα υλικά (μαρκαδόροι, μπογιές, πινέλα) και τεχνικές

θερμαίνουν γυαλί και αλλάζουν τη μορφή του χρησιμοποιώντας με ασφάλεια κατάλληλες πηγές θερμότητας και τεχνικές

χρησιμοποιούν απλές τεχνικές αποτελείωσης (φινιρίσματος) επιλέγουν κατάλληλα εργαλεία, τεχνικές και υλικά (από μια

ποικιλία που προτείνει ο/η εκπαιδευτικός ή άλλα παιδιά στην ομάδα τους) για να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια απλή κατασκευή από ύφασμα ή γυαλί



συλλέγουν, επιλέγουν και εργάζονται με υλικά από ύφασμα ή δέρμα (σημάδεμα, τρύπημα, κοπή, σύνδεση, ένωση, συναρμολόγηση, αποτελείωση-φινίρισμα)

επιλέγουν και χρησιμοποιούν κατάλληλα εργαλεία (ψαλίδι, κιμωλία, βελόνα, κλωστή, καρφίτσα, σακοράφα, …) και τεχνικές, και σημαδεύουν, κόβουν, τρυπούν, συνδέουν, ενώνουν, συναρμολογούν και συνδυάζουν υλικά και συστατικά από ύφασμα ή δέρμα

4. επιλέγουν σχέδια και υλικά για να διακοσμήσουν ύφασμα (χαρτί, πλαστικό, χαρτοπετσέτα, μέταλλο, χάντρες, φτερά, ..) και στερεώνουν πάνω σε ύφασμα τα υλικά που επέλεξαν με τη βοήθεια κατάλληλου εξοπλισμού

5. επιλέγουν και χρησιμοποιούν κατάλληλα υλικά (μαρκαδόροι, μπογιές, πινέλα) και τεχνικές και βάφουν ή ζωγραφίζουν ύφασμα και γυαλί

6. χρησιμοποιούν με ασφάλεια κατάλληλες πηγές θερμότητας και τεχνικές για να θερμάνουν γυαλί και να αλλάξουν τη μορφή του (το καμπυλώνουν, στενεύουν, επιμηκύνουν)

7. χρησιμοποιούν απλές τεχνικές αποτελείωσης (φινίρισμα), όπως μπογιάτισμα, διακόσμηση με χαρτί, πλαστικό, σπόρους, ξύλο, ...


συνδυασμός υλικών για κατασκευή σύνθετων δομών (πχ.

εργασία με ξύλο, μέταλλο και ύφασμα για κατασκευή επίπλων, εργασία με γυαλί και ξύλο για κατασκευή κορνιζών)

ισχυρές και σταθερές δομές υποστήριξη και ενίσχυση δομών, μηχανισμοί ενίσχυσης δομών

με συνδυασμό υλικών Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για:

δομές από γυαλί, ξύλο, μέταλλο, ύφασμα, χαρτί, πλαστικό τη λειτουργία και τα αποτελέσματα του συνδυασμού των υλικών

αυτών σε δομές για έναν ορισμένο σκοπό συνδυασμό, ανάμιξη, επεξεργασία κατάλληλων υλικών από

γυαλί, ξύλο, μέταλλο, πλαστικό, χαρτί, ύφασμα ή δέρμα που παράγουν στέρεες δομές


μηχανισμούς και εξοπλισμό που κάνουν υλικά από γυαλί ή ύφασμα να μορφοποιηθούν με διάφορους τρόπους και να δημιουργηθούν δομές

ενέργεια θερμική που προκαλεί παραμορφώσεις σε υλικά ή παράγει κίνηση σε δομές


εντοπίζουν μέρη/ συστατικά δομών και μηχανισμών που επιτρέπουν το κάθισμα, την ανάκληση, κλπ. (στα έπιπλα)

περιγράφουν τρόπους συναρμολόγησης μερών από ξύλο, μέταλλο, γυαλί, ύφασμα ή δέρμα που παράγουν κίνηση σε απλά οχήματα

παρατηρούν και εξηγούν διαδικασίες αλλαγής της μορφής του γυαλιού με κατάλληλη θέρμανση

περιγράφουν διαδικασίες εξεργασίας υλικών για την παραγωγή πιο στέρεων δομών

σχεδιάζουν δομές με υλικά από χαρτί, πλαστικό, ξύλο, μέταλλο, γυαλί, ύφασμα ή δέρμα και διαδικασίες που χρησιμοποιούν θερμική ενέργεια


αποσυναρμολογούν αντικείμενα από γυαλί (πχ. καθρέπτες) ή έπιπλα και παρατηρούν τον τρόπο συναρμολόγησης των διαφόρων μερών ή υλικών τους

εξοικειώνονται με τη λειτουργία δομών κατασκευασμένων με υλικά από γυαλί, ξύλο, μέταλλο, ύφασμα, χαρτί, πλαστικό, καθώς και τα αποτελέσματα των μηχανισμών συνδυασμού τους για έναν ορισμένο σκοπό

χρησιμοποιούν με ασφάλεια γυαλί, ξύλο, μέταλλο, πλαστικό, χαρτί, ύφασμα ή δέρμα, συνδυασμούς αυτών και μοχλούς για να κατασκευάσουν στέρεες δομές ή μηχανισμούς

κατασκευάζουν και συναρμολογούν γεωμετρικά στερεά (κύλινδροι, κύβοι, ορθογώνια παραλληλεπίπεδα) από γυαλί, ύφασμα ή δέρμα, χαρτί, πλαστικό

συναρμολογούν διάφορα στοιχεία και κατασκευάζουν αντικείμενα με αυτά (όπως κούνιες, τσουλήθρες, τραμπάλες, τροχούς, καρουσέλ, τρενάκια, πινακίδες και σήματα κυκλοφορίας, πρόσωπα με κινούμενα ματάκια, ζωάκια με κινούμενα μέλη, …)


εικόνα με κινούμενα μέλη

σπιτάκι με κινούμενες πόρτες


μέρη του η/υ και περιφερειακά του βασικές δεξιότητες χειρισμού η/υ (εκκίνηση, κλείσιμο, ποντίκι,

εργαλειοθήκη) χειρισμός αρχείων (άνοιγμα, αντιγραφή-αποκοπή-επικόλληση,

αποθήκευση-ανάκληση, εκτύπωση) επεξεργασία κειμένου λογισμικό σχεδίασης (logo) λογισμικό ανάπτυξης ιδεοπινάκων (Kidspiration, Inspiration) λογισμικό ανάπτυξης ιστοριών (StoryBook Weaver) διαδίκτυο, παγκόσμιος ιστός (διερεύνηση, αναζήτηση

πληροφοριών, επικοινωνία) Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για:

τα μέρη και τα περιφερειακά του η/υ, τους τρόπους χειρισμού αρχείων (αντιγραφή, επικόλληση,

αποθήκευση ως) επεξεργαστή κειμένου τι είναι και πώς λειτουργεί η logo και το λογισμικό ανάπτυξης

ιδεοπινάκων (Kidspiration, Inspiration) τι είναι και πώς λειτουργεί το διαδίκτυο και ο παγκόσμιος ιστός να αναπτύσσουν ιδέες, να μιλούν για αυτές και να τις

εκφράζουν κάνοντας σχέδια στον η/υ Στόχοι δεξιοτήτων – Δραστηριότητες Τα παιδιά:


δείχνουν, ονομάζουν και χειρίζονται τον η/υ και τα περιφερειακά του (ποντίκι, πληκτρολόγιο, εργαλειοθήκη, εκτυπωτής)


πληκτρολογούν και επεξεργάζονται ένα κείμενο, εισάγουν σε αυτό πίνακα και εικόνα

χρησιμοποιούν κατάλληλο λογισμικό (paint, logo) για να παράγουν στον η/υ σχέδια, εικόνες, πινακίδες ονόματος

εξοικειώνονται με κατάλληλο λογισμικό (Kidspiration, Inspiration) και αναπτύσσουν ιδεοπίνακες ή εικονοπίνακες

εξοικειώνονται με κατάλληλο λογισμικό (StoryBook Weaver) και τη χρήση του για να αναπτύσσουν ιστορίες

χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και αναζητούν πληροφορίες και εικόνες στον παγκόσμιο ιστό και επικοινωνούν με άλλα σχολεία, μουσεία, οργανισμούς, ενώσεις, …

Άξονας μελέτης 5. Τεχνολογία και κοινωνία

τεχνολογία και ανθρώπινες ανάγκες (παλαιός-σύγχρονος τρόπος

κατασκευής ρουχισμού, σκεπασμάτων, αντικειμένων οικιακής χρήσης, επίπλων, …)

τεχνολογία επεξεργασίας υφάσματος (κλωστοϋφαντουργία), δέρματος (βυρσοδεψία), γυαλιού (υαλουργία, υαλογλυπτική) και παραδοσιακές ασχολίες

υγεία και ασφάλεια κατά την εργασία σε εργασιακούς χώρους και κατά την επεξεργασία και χρήση προϊόντων από γυαλί, ύφασμα ή δέρμα

ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών από γυαλί ομάδες πληθυσμού που ασχολούνται στην κλωστοϋφαντουργία,

τη βυρσοδεψία, την υαλουργία, την υαλογλυπτική και με στρατηγικές διάδοσης και προώθησης τεχνολογικών ιδεών και εξελίξεων στους κλάδους αυτούς

επεξεργασία υφάσματος, δέρματος, γυαλιού και περιβάλλον Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για: τη χρησιμότητα του υφάσματος του δέρματος και του γυαλιού στην

καθημερινή ζωή


παλαιότερους και νεότερους τρόπους κατασκευής ειδών ρουχισμού, σκεπασμάτων, αντικειμένων οικιακής χρήσης, επίπλων, …

την τεχνολογία παραγωγής, επεξεργασίας, συντήρησης και διάθεσης υφασμάτων (κλωστοϋφαντουργία) και δερμάτων (βυρσοδεψία)

την τεχνολογία επεξεργασίας γυαλιού (υαλουργία, υαλογλυπτική) τις ομάδες πληθυσμού που ασχολούνται στην κλωστοϋφαντουργία,

τη βυρσοδεψία, την υαλουργία, την υαλογλυπτική την αποφυγή υπερβολικής χρήσης δέρματος προκειμένου να

προστατευτούν ζώα κλπ. την ανακύκλωση γυαλιού (κάδοι συλλογής άχρηστων αντικειμένων

από γυαλί, μηχανισμοί συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης γυαλιού)

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά μαθαίνουν: να επιλέγουν κατάλληλα υλικά από γυαλί για ανακύκλωση να εντοπίζουν και να χρησιμοποιούν τους κάδους συλλογής υλικών

από γυαλί για ανακύκλωση και μαζί με τον/την εκπαιδευτικό οργανώνουν ανακύκλωση γυαλιού στο σχολείο τους

να επεξεργάζονται γυαλί χρησιμοποιώντας κατάλληλες πηγές θερμότητας και κατάλληλες τεχνικές



αντικειμένου για αντιμετώπιση του προβλήματος επιλογή υλικών, εξοπλισμού και προϊόντων κατασκευή του απλού τεχνικού αντικειμένου ή ενός

μοντέλου του με χρήση θερμικής ενέργειας, μηχανισμού ή δομής


Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά:

εντοπίζουν ένα πρόβλημα ή έναν σκοπό από το άμεσο περιβάλλον τους που θα τα οδηγήσει στο να κατασκευάσουν


ένα αντικείμενο από ύφασμα σε συνδυασμό με ξύλο ή μέταλλο (ή εναλλακτικά ένα αντικείμενο από γυαλί)




συζητούν με τα άλλα παιδιά, τους γονείς και τα άτομα του περιβάλλοντός τους και τις ιδέες, προόδους και τα αποτελέσματά τους, και ιδιαίτερα για τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του αντικειμένου που κατασκεύασαν προκειμένου να επιτύχουν τη λύση του προβλήματος



κατασκευάζουν το τεχνικό αντικείμενο που σχεδίασαν, το δοκιμάζουν στην πράξη και διορθώνουν τις πιθανές ατέλειές του


σταδιακά κατακτούν μια τεχνική διαδικασία, αναπτύσσουν τεχνολογικές δεξιότητες, εισάγονται σε τεχνολογίες της καθημερινής ζωής, αξιολογούν και εκτιμούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων


Τάξη Δ’


υλικά καθημερινής χρήσης σε ευρεία κλίμακα: σαπούνια, απορρυπαντικά, έλαια, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …

λειτουργικά χαρακτηριστικά και τρόποι παραγωγής και διάθεσης υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας και αποτελέσματα της χρήσης τους στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον

σχεδιασμός για ποσοτική παραγωγή υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας, πολλαπλά αντίγραφα του ίδιου προϊόντος

σχεδιασμός και παράγοντες που επιδρούν στην παραγωγή και ευρεία χρήση υλικών (πχ. ανθρώπινες ανάγκες και αξίες, ζητήματα δεοντολογικά, ηθικά, οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και περιβαλλοντικά, συντήρηση προϊόντων, ασφάλεια)


υλικά και ουσίες καθημερινής χρήσης σε ευρεία κλίμακα: σαπούνια, απορρυπαντικά, είδη καθαριότητας, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …, τους τρόπους παρασκευής και χρήσης τους στην καθημερινή ζωή

τα είδη και τις κατηγορίες σαπουνιών απορρυπαντικών και ειδών καθαριότητας, τα συστατικά και τις χρήσεις τους στην καθημερινή ζωή

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά:

αναγνωρίζουν διάφορους τύπους υλικών και ουσιών ευρείας καθημερινής χρήσης: τρόφιμα, σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …

διακρίνουν και κατηγοριοποιούν τα συστατικά υλικά και τις ουσίες που περιέχονται στα σαπούνια και τα απορρυπαντικά

αναπτύσσουν ιδέες για υλικά και ουσίες καθημερινής χρήσης σε ευρεία κλίμακα, σχεδιάζοντας από τις εμπειρίες τους και από αυτές των άλλων




εργαλεία, εξοπλισμός και διαδικασίες παραγωγής, επεξεργασίας, διάθεσης, συντήρησης και ανακύκλωσης υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας (σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …)

υλικά και ετοιμοπαράδοτα (ready-made) συστατικά και συνδυασμός τους για την επίτευξη λειτουργικών αποτελεσμάτων ή τη βελτίωση της εμφάνισης των υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας

μοναδικά και μαζικά προϊόντα καθημερινής χρήσης Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για:

εργαλεία, εξοπλισμό και βιομηχανία παραγωγής, επεξεργασίας, διάθεσης, συντήρησης και ανακύκλωσης υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας (σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …)

υλικά και ετοιμοπαράδοτα (ready-made) συστατικά και συνδυασμοί τους για την επίτευξη λειτουργικών αποτελεσμάτων ή τη βελτίωση της εμφάνισης των υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας

μοναδικά και μαζικά προϊόντα καθημερινής χρήσης τους αναγκαίους κανόνες ασφάλειας στους χώρους εργασίας

και κατά την εργασία με υλικά ευρείας καθημερινής χρήσης Στόχοι δεξιοτήτων Τα παιδιά:

παρατηρούν την εργασία που γίνεται σε βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης, συντήρησης και ανακύκλωσης υλικών ευρείας καθημερινής χρήσης (σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …), τις οποίες επισκέπτονται επιτόπου

συλλέγουν και μελετούν στοιχεία και δεδομένα κατά τις επισκέψεις τους αυτές για την εργασία που εκτελείται και το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται σε αυτές

παρουσιάζουν και εξηγούν τις γνώσεις που αποκόμισαν από τις επισκέψεις και τις μελέτες τους αυτές κατασκευάζοντας αφίσες, φυλλάδια, έντυπα και ηλεκτρονικά, και οργανώνοντας εκθέσεις και ομιλίες στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους


αναζητούν παραδοσιακές συνταγές και επιλέγουν κατάλληλα υλικά για να παρασκευάσουν σαπούνι και φυτικές βαφές


επισκέπτονται με την τάξη τους βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης, συντήρησης και ανακύκλωσης υλικών ευρείας καθημερινής χρήσης (σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …)

εργαζόμενα σε ομάδες των 2-3 ατόμων: 1. κρατούν σημειώσεις, σχεδιάζουν, ζωγραφίζουν,

φωτογραφίζουν ή και βιντεοσκοπούν τις διάφορες φάσεις των διαδικασιών συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης, συντήρησης και ανακύκλωσης υλικών ευρείας καθημερινής χρήσης

2. θέτουν ερωτήσεις στους εργαζόμενους και στις εργαζόμενες στις μονάδες αυτές σχετικά με τις συνθήκες και τα αποτελέσματα της εργασίας τους σε αυτές

3. κατασκευάζουν αφίσες, φυλλάδια, έντυπα και ηλεκτρονικά, και οργανώνουν εκθέσεις και ομιλίες στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους για να παρουσιάσουν και να εξηγήσουν τις γνώσεις που αποκόμισαν από τις επισκέψεις και τις μελέτες τους αυτές

παρασκευάζουν σαπούνι και φυτικές βαφές, επιλέγοντας κατάλληλα υλικά και χρησιμοποιώντας παραδοσιακές συνταγές


κατασκευή σχεδίου υπό κλίμακα ενός χώρου ή ενός αντικειμένου

εξοικείωση με αντικείμενα κατασκευασμένα υπό κλίμακα (μικρογραφίες κατασκευής -μακέτες)

κατασκευή μακετών μηχανολογικού εξοπλισμού και κτιρίων βιοτεχνιών/ εργοστασίων υπό κλίμακα

Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά:

μαθαίνουν για τη σχεδίαση υπό κλίμακα χώρων όπως η αίθουσα της τάξης τους, κτιρίων όπως το σχολείο ή το σπίτι τους, και αντικειμένων όπως ένα έπιπλο (τραπέζι, καρέκλα, κρεβάτι, βιβλιοθήκη, …)


εξοικειώνονται με την κατασκευή υπό κλίμακα χώρων (η αίθουσα της τάξης τους), κτιρίων (το σχολείο ή το σπίτι τους), και αντικειμένων (πχ. ένα έπιπλο: τραπέζι, καρέκλα, κρεβάτι, βιβλιοθήκη, …)

μαθαίνουν για τη διαφορά μεταξύ της ποιότητας σχεδιασμού και παραγωγής

μαθαίνουν για την προετοιμασία υλικών για την παραγωγή και χρήση προκατασκευασμένων συστατικών (πχ. στη βιομηχανία ειδών καθαρισμού, υγιεινής, καλλυντικών, κλπ.)

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά εργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων:

μετρούν τις διαστάσεις χώρων όπως η αίθουσα της τάξης τους, κτιρίων όπως το σχολείο ή το σπίτι τους, και αντικειμένων όπως ένα έπιπλο (τραπέζι, καρέκλα, κρεβάτι, βιβλιοθήκη, …)

αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες και σχέδια κατασκευής αντικειμένων υπό κλίμακα (μακετών)

κατασκευάζουν σχέδια υπό κλίμακα χώρων όπως η αίθουσα της τάξης τους, κτιρίων όπως το σχολείο ή το σπίτι τους, και αντικειμένων όπως ένα έπιπλο (τραπέζι, καρέκλα, κρεβάτι, βιβλιοθήκη, …)


άνετος χειρισμός η/υ, περιφερειακών, αρχείων, πίνακα ελέγχου, λογισμικού επεξεργασίας κειμένου, του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού

λογισμικό παρουσίασης (powerpoint) σχεδιασμός κατά την κατασκευαστική δραστηριότητα,

λογισμικό σχεδίασης με τη βοήθεια η/υ (computer-aided design -CAD) και κατασκευής-παραγωγής με βοήθεια η/υ (computer-aided manufacture –CAM)

εργαλεία, τεχνικές, διαδικασίες, σχεδίαση και κατασκευή με τη βοήθεια η/υ (CAD/CAM) για σχηματοποίηση υλικών με ασφάλεια και ακρίβεια

Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν τι είναι και σε τι χρησιμεύουν:

ο πίνακας ελέγχου, οι διαδικασίες και οι τεχνικές αναζήτησης, εξερεύνησης και επεξεργασίας αρχείων


το λογισμικό παρουσίασης (powerpoint) ο σχεδιασμός κατά την κατασκευαστική δραστηριότητα το λογισμικό σχεδίασης με τη βοήθεια η/υ (computer-aided

design -CAD) το λογισμικό κατασκευής ή παραγωγής με τη βοήθεια η/υ

(computer-aided manufacture –CAM) τα εργαλεία, οι τεχνικές, οι διαδικασίες, η σχεδίαση και η

κατασκευή με τη βοήθεια η/υ (CAD/CAM) για σχηματοποίηση υλικών με ασφάλεια και ακρίβεια


χειρίζονται με άνεση τον η/υ και τα περιφερειακά του (ποντίκι, πληκτρολόγιο, εκτυπωτής, σαρωτής), αναζητούν και εξερευνούν αρχεία, εξοικειώνονται με τον πίνακα ελέγχου, χρησιμοποιούν με άνεση λογισμικό επεξεργασίας κειμένου (εισάγουν σε κείμενο πίνακες και εικόνες), το διαδίκτυο και τον παγκόσμιο ιστό

χειρίζονται λογισμικό παρουσίασης (powerpoint) χρησιμοποιούν με άνεση ένα λογισμικό σχεδίασης (paint, logo,

micrograph) για να παράγουν και να διακοσμούν στον η/υ σχέδια, εικόνες, πινακίδες, φυλλάδια, αφίσες, …

χρησιμοποιούν με ευχέρεια κατάλληλο λογισμικό (Kidspiration, Inspiration) για να δημιουργούν ιδεοπίνακες ή εικονοπίνακες, όπως και κατάλληλο λογισμικό (StoryBook Weaver) για να αναπτύσσουν ιστορίες

χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να αναζητούν πληροφορίες και εικόνες στον παγκόσμιο ιστό και επικοινωνούν με άλλα σχολεία, μουσεία, οργανισμούς, ενώσεις, …

εξοικειώνονται με: λογισμικό σχεδίασης με τη βοήθεια η/υ (computer-aided

design -CAD) λογισμικό κατασκευής-παραγωγής με βοήθεια η/υ

(computer-aided manufacture –CAM) τα εργαλεία, τις τεχνικές, τις διαδικασίες, τη σχεδίαση και

κατασκευή με τη βοήθεια η/υ (CAD/CAM) για σχηματοποίηση υλικών με ασφάλεια και ακρίβεια

Άξονας μελέτης 5. Γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία

υλικά, τεχνικά εργαλεία και μέθοδοι στη γεωργία άλλοτε και τώρα (ψωμί: από το σπόρο και την καλλιέργεια - μαγιά, ζύμωση)


υλικά, τεχνικά εργαλεία και μέθοδοι στην κτηνοτροφία άλλοτε και τώρα (γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα: μύκητες, παστερίωση, εργοστάσια, κλπ.)

υλικά, τεχνικά εργαλεία και μέθοδοι στην αλιεία άλλοτε και τώρα (αλιεία μικρών και μεγάλων ψαριών, καθάρισμα, τεμάχισμα, κατάψυξη, συντήρηση)


υλικά, τεχνικά εργαλεία και μεθόδους γεωργικής καλλιέργειας σε παλαιότερες και εποχές και στη σημερινή εποχή

τον τρόπο παρασκευής ψωμιού: από την καλλιέργεια δημητριακών (σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι), το σπόρο, τη συλλογή και το καθάρισμά του, το άλεσμα του σπόρου και τη δημιουργία αλεύρου, στη δημιουργία ζύμης και τη χρήση υλικών (άλευρο, νερό, λάδι, αλάτι, μαγιά, σπόροι), στο τελικό ζύμωμα, το ψήσιμο και το σερβίρισμα

τη θρεπτική αξία του ψωμιού υλικά, τεχνικά εργαλεία και μεθόδους κτηνοτροφικής

καλλιέργειας σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή τον τρόπο παρασκευής γαλακτοκομικών προϊόντων: γάλα,

μύκητες, παστερίωση, εργοστάσια, κλπ. τη θρεπτική αξία του γάλακτος, του τυριού, γιαουρτιού, κλπ. υλικά, τεχνικά εργαλεία και μεθόδους στην αλιεία σε

παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή (αλιεία μικρών και μεγάλων ψαριών, καθάρισμα, τεμάχισμα, κατάψυξη, συντήρηση)

τη θρεπτική αξία των ψαριών, των θαλασσινών και των ιχθυελαίων

τις διαφορετικές τεχνικές αλιείας σε διάφορα μήκη και πλάτη της Γης

την υπερ-αλίευση και τα απειλούμενα είδη ψαριών Στόχοι δεξιοτήτων Τα παιδιά είναι ικανά: να επιλέγουν κατάλληλα υλικά, εργαλεία, τεχνικές και μεθόδους

παρασκευής ψωμιού: δημιουργία ζύμης (ανάπιασμα) με τη χρήση κατάλληλων υλικών (αλεύρι, μαγιά, νερό, λάδι, αλάτι, σπόροι), τελικό ζύμωμα, ψήσιμο, σερβίρισμα

να εξηγούν τη θρεπτική αξία του ψωμιού, του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, των ψαριών, θαλασσινών και ιχθυελαίων

να διακρίνουν τη λελογισμένη από την υπερβολική αλιεία


Άξονας μελέτης 6. Επεξεργασία χαρτιού, τυπογραφία επεξεργασία χαρτιού άλλοτε και τώρα μέσα γραφής και εκτύπωσης, τυπογραφία άλλοτε και τώρα


τον τρόπο επεξεργασίας χαρτιού σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα μέσα γραφής και εκτύπωσης, την τυπογραφία σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

Στόχοι δεξιοτήτων Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων:

μαθαίνουν να ανακυκλώνουν χαρτί συνθέτουν μια εργασία σχετική με την εξέλιξη των μέσων

γραφής και εκτύπωσης, την εξέλιξη της τυπογραφίας

Άξονας μελέτης 7. Τεχνολογία και κοινωνία

τεχνολογία και ανθρώπινες ανάγκες, παλαιός και σύγχρονος

τρόπος προμήθειας, συλλογής, παρασκευής και διάθεσης υλικών ευρείας καθημερινής χρήσης (τρόφιμα, σαπούνια, απορρυπαντικά, έλαια, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …)

παραδοσιακές και σύγχρονες τεχνικές εύρεσης, συλλογής, επεξεργασίας και συντήρησης τροφίμων

υγεία και ασφάλεια σε εργασιακούς χώρους και κατά την εργασία και χρήση υλικών και προϊόντων ευρείας καθημερινής χρήσης

ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών και προϊόντων καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας

ομάδες πληθυσμού που ασχολούνται με την τεχνολογία τροφίμων, απορρυπαντικών, καυσίμων, ελαστικών, κλπ., και με στρατηγικές διάδοσης και προώθησης σχετικών τεχνολογικών ιδεών και εξελίξεων στους κλάδους αυτούς

επεξεργασία και χρήση υλικών ευρείας κλίμακας και επιπτώσεις στο περιβάλλον

τεχνολογικές αρχές (πχ. αποτελεσματικότητα) και παράγοντες ελέγχου τεχνολογικών συστημάτων (πχ. ανάδραση, παρακολούθηση και έλεγχος)


υγιεινή και ασφάλεια στην τεχνολογία τροφίμων στρατηγικές επικοινωνίας διαφόρων τεχνολογικών καινοτομιών

(πχ. υπολογιστικά συστήματα για διάφορες ομάδες χρηστών και χρηστριών)


τεχνολογία και ανθρώπινες ανάγκες, παλαιός και σύγχρονος τρόπος προμήθειας, συλλογής, παρασκευής και διάθεσης υλικών ευρείας καθημερινής χρήσης (τρόφιμα, σαπούνια, απορρυπαντικά, έλαια, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …)


υγεία και ασφάλεια σε εργασιακούς χώρους και κατά την εργασία και χρήση υλικών και προϊόντων ευρείας καθημερινής χρήσης




υγιεινή και ασφάλεια στην τεχνολογία τροφίμων Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά μαθαίνουν: να διακρίνουν υλικά που ανακυκλώνονται σε τρόφιμα,

συσκευασίες υλικών και προϊόντων, σαπούνια και απορρυπαντικά, έλαια, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …

να εντοπίζουν και να χρησιμοποιούν τους κάδους συλλογής υλικών που ανακυκλώνονται σε τρόφιμα, συσκευασίες υλικών και προϊόντων, σαπούνια και απορρυπαντικά, έλαια, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …

μαζί με τον/την εκπαιδευτικό οργανώνουν ανακύκλωση πχ. συσκευασιών στο σχολείο τους

μιλούν και παρουσιάζουν στα άλλα παιδιά, τους γονείς και την ευρύτερη κοινότητα τις εργασίες τους σχετικά με την ανακύκλωση υλικών χρησιμοποιώντας η/υ και λογισμικό παρουσιάσεων



Στόχοι γνώσεων – δεξιοτήτων Τα παιδιά:

εντοπίζουν προβλήματα της καθημερινής ζωής και σταδιακά εισάγονται στις τεχνολογίες της καθημερινής ζωής

αναπτύσσουν υποθέσεις και σχεδιαστικές ιδέες για τη λύση των προβλημάτων

κατασκευάζουν τεχνικά αντικείμενα επιλέγοντας κατάλληλα υλικά, τεχνικές και διαδικασίες

εφαρμόζουν στην πράξη τις κατασκευές τους και ελέγχουν τη λειτουργία, την αποτελεσματικότητα και την αισθητική των κατασκευών τους

αξιολογούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων κατακτούν τεχνικές, γνωστικές και μεταγνωστικές δεξιότητες


εντοπίζουν ένα πρόβλημα της καθημερινής ζωής και αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες για την κατασκευή ενός απλού τεχνικού αντικειμένου για τη λύση του προβλήματος

συζητούν για το πώς το αντικείμενο που προτείνουν θα συντελέσει στη λύση του προβλήματος ή θα επηρεάζει τη ζωή τους

κατασκευάζουν το αντικείμενο που σχεδίασαν, το δοκιμάζουν και διορθώνουν πιθανές ατέλειές του

το εφαρμόζουν στην πράξη και αξιολογούν τα αποτελέσματα από την εφαρμογή αυτή

συζητούν με τα άλλα παιδιά, τους γονείς και τα άτομα του περιβάλλοντός τους και τις ιδέες, προόδους και τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του αντικειμένου που κατασκεύασαν προκειμένου να επιτύχουν τη λύση του προβλήματος


Προτάσεις για σχέδια εργασίας

Μαγείρεμα υγιεινού φαγητού Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναζητούν μια παραδοσιακή συνταγή για μαγείρεμα. Προμηθεύονται τα κατάλληλα


υλικά και επιλέγουν τις τεχνικές και τις διαδικασίες για το μαγείρεμα. Μαγειρεύουν με τη χρήση θερμικής ενέργειας και αφού τελειώσουν δοκιμάζουν το φαγητό που παρασκεύασαν και αξιολογούν το αποτέλεσμα. Κρατούν σημειώσεις, φωτογραφίζουν και βιντεοσκοπούν στιγμιότυπα από τη διαδικασία. Παρουσιάζουν και εξηγούν το έργο τους στα άλλα παιδιά, στους γονείς και στα άτομα του περιβάλλοντός τους και συζητούν για τις ιδέες, εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους. Χρησιμοποιούν για αυτό ποικίλες τεχνικές, μεταξύ των οποίων αφίσες, φυλλάδια, η/υ και λογισμικό παρουσίασης. Παρασκευή σαπουνιού Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναζητούν μια παραδοσιακή συνταγή για παρασκευή σαπουνιού. Προμηθεύονται τα κατάλληλα υλικά και επιλέγουν τις τεχνικές και τις διαδικασίες. Παρασκευάζουν σαπούνι με τη χρήση κατάλληλης μορφής ενέργειας και αφού τελειώσουν αξιολογούν το αποτέλεσμα. Κρατούν σημειώσεις, φωτογραφίζουν και βιντεοσκοπούν στιγμιότυπα από τη διαδικασία. Παρουσιάζουν και εξηγούν το έργο τους στα άλλα παιδιά, στους γονείς και στα άτομα του περιβάλλοντός τους και συζητούν για τις ιδέες, εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους. Χρησιμοποιούν για αυτό ποικίλες τεχνικές, μεταξύ των οποίων αφίσες, φυλλάδια, η/υ και λογισμικό παρουσίασης. Παρασκευή ψωμιού Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναπτύσσουν ένα σχέδιο παρασκευής ενός τροφίμου (ψωμιού) προκειμένου να καλυφθεί η ανάγκη τροφής. Επιλέγουν τα κατάλληλα υλικά, τον εξοπλισμό, τις τεχνικές και τις διαδικασίες σύμφωνα με μια παραδοσιακή συνταγή. Παρασκευάζουν ψωμί με τη χρήση κατάλληλης μορφής ενέργειας. Δοκιμάζουν το ψωμί που παρασκεύασαν και ελέγχουν τη γεύση του. Κρατούν σημειώσεις, φωτογραφίζουν και βιντεοσκοπούν στιγμιότυπα από τη διαδικασία. Παρουσιάζουν και εξηγούν το έργο τους στα άλλα παιδιά, στους γονείς και στα άτομα του περιβάλλοντός τους και συζητούν για τις ιδέες, εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους. Χρησιμοποιούν για αυτό ποικίλες τεχνικές, μεταξύ των οποίων αφίσες, φυλλάδια, η/υ και λογισμικό παρουσίασης.

Ανακύκλωση χαρτιού Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναπτύσσουν ένα σχέδιο για την ανακύκλωση χαρτιού. Επιλέγουν τα κατάλληλα υλικά, τον εξοπλισμό, τις τεχνικές και τις διαδικασίες.


Ανακυκλώνουν χαρτί με χρήση κατάλληλης μορφής ενέργειας. Παρουσιάζουν και εξηγούν το έργο τους στα άλλα παιδιά, στους γονείς και στα άτομα του περιβάλλοντός τους και συζητούν για τις ιδέες, εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους. Χρησιμοποιούν για αυτό ποικίλες τεχνικές, μεταξύ των οποίων αφίσες, φυλλάδια, η/υ και λογισμικό παρουσίασης. Παρασκευή φυτικής βαφής Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναπτύσσουν ένα σχέδιο παρασκευής μιας φυτικής βαφής προκειμένου να καλυφθεί η ανάγκη βαφής χαρτιού ή υφάσματος. Επιλέγουν τα κατάλληλα υλικά, τον εξοπλισμό, τις τεχνικές και τις διαδικασίες σύμφωνα με μια παραδοσιακή συνταγή. Παρασκευάζουν τη βαφή με τη χρήση κατάλληλης μορφής ενέργειας. Δοκιμάζουν τη βαφή που παρασκεύασαν και ελέγχουν το αποτέλεσμά της. Κρατούν σημειώσεις, φωτογραφίζουν και βιντεοσκοπούν στιγμιότυπα από τη διαδικασία. Παρουσιάζουν και εξηγούν το έργο τους στα άλλα παιδιά, στους γονείς και στα άτομα του περιβάλλοντός τους και συζητούν για τις ιδέες, εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους. Χρησιμοποιούν για αυτό ποικίλες τεχνικές, μεταξύ των οποίων αφίσες, φυλλάδια, η/υ και λογισμικό παρουσίασης.


Τάξη Ε’

Άξονας μελέτης 1. Τρόφιμα, βιομηχανία τροφίμων

συλλογή, παρασκευή και συντήρηση τροφίμων και ποτών άλλοτε και τώρα

βιομηχανία τροφίμων και ποτών βασικά είδη διατροφής σε διάφορες χώρες του κόσμου και

συλλογή, παρασκευή και συντήρησή τους Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά:

1. μαθαίνουν για: τα είδη και τα συστατικά των τροφίμων, και ειδικότερα τα

θρεπτικά συστατικά που περιέχουν τα τρόφιμα (πρωτεΐνες, σάκχαρα, υδατάνθρακες, λίπη ζωικά και φυτικά, άλατα, ιχνοστοιχεία, …) και των ποτών (νερό, οινόπνευμα, ζάχαρη, χρωστικές ουσίες, …)

τα εργαλεία, τον εξοπλισμό και τις διαδικασίες παραγωγής, επεξεργασίας, διάθεσης και συντήρησης τροφίμων και ποτών σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

υλικά και ετοιμοπαράδοτα (ready-made) συστατικά τροφίμων και ποτών, και συνδυασμός τους για την επίτευξη λειτουργικών αποτελεσμάτων ή τη βελτίωση της εμφάνισής τους

την παραγωγή σε μικρή κλίμακα μοναδικών τροφίμων και ποτών, και την παραγωγή σε μεγάλη κλίμακα προϊόντων προς μαζική κατανάλωση

τους αναγκαίους κανόνες ασφάλειας στους χώρους εργασίας και κατά την εργασία στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών

τα βασικά είδη διατροφής σε διάφορες χώρες του κόσμου και για τους τρόπους συλλογής, παρασκευής και συντήρησής τους

2. αναπτύσσουν ιδέες για υλικά και ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή, επεξεργασία, διάθεση και συντήρηση τροφίμων, σχεδιάζοντας από τις εμπειρίες τους και από αυτές των άλλων

3. μιλούν για τις ιδέες τους τις οποίες εκφράζουν χρησιμοποιώντας ποικίλες μεθόδους και προτείνουν επόμενα βήματα κάνοντας σχέδια



διαβάζουν και κατανοούν τις ετικέτες από συσκευασίες τροφίμων και ποτών, και εντοπίζουν τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχονται σε αυτά

κατηγοριοποιούν τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχονται στα τρόφιμα (πρωτεΐνες, σάκχαρα, υδατάνθρακες, λίπη ζωικά και φυτικά, άλατα, ιχνοστοιχεία, …) και τα ποτά (νερό, οινόπνευμα, ζάχαρη, τανίνες, χρωστικές, …)

αναγνωρίζουν τρόφιμα που περιέχουν σε μεγαλύτερη ή μικρότερη ποσότητα τα συστατικά και τις ουσίες αυτές

εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές στη γεύση, τις ιδιότητες και τα θρεπτικά συστατικά ανάμεσα σε μοναδικά προϊόντα παρασκευασμένα σε μικρή κλίμακα και προϊόντα παρασκευασμένα σε μεγάλη κλίμακα προς μαζική κατανάλωση (πχ. γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα παρασκευασμένα είτε από αγνό γάλα είτε από σκόνη γάλακτος)

διακρίνουν τα συστατικά μιας υγιεινής διατροφής και καταρτίζουν πίνακες, συνθέτουν φυλλάδια, αφίσες, κλπ.

εξηγούν ποια είναι τα βασικά είδη διατροφής σε διάφορες χώρες του κόσμου και ποιοι οι τρόποι συλλογής, παρασκευής και συντήρησής τους και συγκρίνουν τα δεδομένα αυτά με τα αντίστοιχα που ισχύουν στον τόπο τους

παρατηρούν την εργασία που γίνεται σε βιοτεχνικές/βιομηχανικές μονάδες συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης και συντήρησης τροφίμων, τις οποίες επισκέπτονται επιτόπου

συλλέγουν στοιχεία κατά τις επισκέψεις τους αυτές και μελετούν δεδομένα για την εργασία που εκτελείται και το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στις μονάδες αυτές


μαγειρεύουν πιάτα υγιεινού φαγητού, με βάση παραδοσιακές συνταγές και τη χρήση κατάλληλων υλικών και τεχνικών

Δραστηριότητες Τα παιδιά εργάζονται σε ομάδες των 2-3 ατόμων:

συλλέγουν συσκευασίες τροφίμων και ποτών και εντοπίζουν από τις ετικέτες τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχονται σε αυτά

κατηγοριοποιούν συσκευασμένα τρόφιμα και ποτά, ανάλογα με τα συστατικά ή τις ουσίες που περιέχουν


εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές σε φαγητό μαγειρεμένο στο σπίτι και φαγητό συσκευασμένο -ή προμαγειρεμένο- προς μαζική κατανάλωση

αναζητούν και μελετούν πληροφορίες σε πηγές έντυπες και ηλεκτρονικές σχετικά τα βασικά είδη διατροφής σε διάφορες χώρες του κόσμου και για τους τρόπους συλλογής, παρασκευής και συντήρησής τους, και παρουσιάζουν αποτελέσματα από τη σύγκριση των δεδομένων αυτών με τα αντίστοιχα που ισχύουν στον τόπο τους

επισκέπτονται (με την τάξη τους) βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης και συντήρησης τροφίμων και παρατηρούν τις διαδικασίες εργασίας που λαμβάνουν χώρα σε αυτές

1. (σε ομάδες 2-3 ατόμων) κρατούν σημειώσεις, σχεδιάζουν, ζωγραφίζουν, φωτογραφίζουν ή και βιντεοσκοπούν τις διάφορες φάσεις των διαδικασιών συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης και συντήρησης τροφίμων

2. θέτουν ερωτήσεις σε εργαζόμενους/εργαζόμενες στις μονάδες αυτές σχετικά με τις συνθήκες και τα αποτελέσματα της εργασίας τους

3. κατασκευάζουν αφίσες, φυλλάδια, έντυπα και ηλεκτρονικά, και οργανώνουν εκθέσεις και ομιλίες στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους για να παρουσιάσουν και να εξηγήσουν τις γνώσεις που αποκόμισαν από τις επισκέψεις και τις μελέτες τους αυτές

παρασκευάζουν πιάτα υγιεινού φαγητού ή ποτά, αναζητώντας παραδοσιακές συνταγές, επιλέγοντας κατάλληλα υλικά και χρησιμοποιώντας κατάλληλες τεχνικές

Άξονας μελέτης 2. Οικιακή τεχνολογία

καθαρισμός (προσωπικός, ρουχισμού, κατοικίας) άλλοτε και τώρα

θέρμανση, ψύξη, στεγανοποίηση, βαφή, συντήρηση, επισκευή κατοικίας άλλοτε και τώρα

οικιακές συσκευές, εξοπλισμός και τεχνικές εργασίας στο σπίτι άλλοτε και τώρα



τα υλικά, τον εξοπλισμό, τις τεχνικές και τις διαδικασίες που επιτρέπουν:

o τον ατομικό καθαρισμό, τον καθαρισμό του ρουχισμού, της κατοικίας, κλπ. σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

o τη θέρμανση, ψύξη, στεγανοποίηση, συντήρηση και επισκευή κατοικίας άλλοτε και τώρα

τη χρήση οικιακών συσκευών, εξοπλισμού και τεχνικών εργασίας στο σπίτι άλλοτε και τώρα

τους αναγκαίους κανόνες ασφάλειας κατά την παραμονή, ενασχόληση και εργασία σε οικιακούς χώρους (εργασίες βαφής, συντήρησης, επισκευής, κλπ. σε δωμάτια, πατάρια, μπαλκόνια, κήπους, αποθήκες, …)

τη χρήση οικιακών ηλεκτρικών συσκευών και την αναγκαιότητα της ανακύκλωσής τους


διαβάζουν και κατανοούν τις ετικέτες από συσκευασίες προϊόντων καθαρισμού, προσωπικής υγιεινής, καλλυντικών, ειδών συντήρησης και επισκευής στο σπίτι, και εντοπίζουν τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχονται στα προϊόντα αυτά

κατηγοριοποιούν προϊόντα καθαρισμού και προσωπικής υγιεινής, καλλυντικά, είδη συντήρησης και επισκευής στο σπίτι ανάλογα με τα συστατικά ή τις ουσίες που περιέχουν

εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε μοναδικά προϊόντα (π.χ. σαπούνι, καλλυντικά) παρασκευασμένα σε μικρή κλίμακα (πχ. στο σπίτι) και προϊόντα παρασκευασμένα σε μεγάλη κλίμακα προς μαζική κατανάλωση

παρατηρούν την εργασία που γίνεται σε βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες παραγωγής προϊόντων καθαρισμού, προσωπικής υγιεινής, καλλυντικών, ειδών συντήρησης και επισκευής στο σπίτι, τις οποίες επισκέπτονται με την τάξη τους


μετρούν με ευχέρεια τις διαστάσεις κτιρίων όπως το σπίτι τους, μια βιοτεχνική ή βιομηχανική μονάδα, μια τράπεζα, το κτίριο ενός δημόσιου οργανισμού

αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες και σχέδια κατασκευής κτιρίων υπό κλίμακα (μακετών)


κατασκευάζουν μακέτες για κτίρια (από μια βιοτεχνική ή βιομηχανική μονάδα, μια τράπεζα, ένα δημόσιο οργανισμό), χρησιμοποιώντας κατάλληλα υλικά (ξύλο, μέταλλο, χαρτόνι, πλαστικό, …) και εργαλεία (σέγα, τρυπάνι, κόλλα, πηλό, …)

ελέγχουν τις σχεδιαστικές ιδέες και τις κατασκευές τους (μακέτες) με σχεδιαστικά κριτήρια, κάνουν τις αναγκαίες αναθεωρήσεις και αλλαγές ώστε οι κατασκευές να ανταποκρίνονται κατά το δυνατόν στην πραγματικότητα και να είναι λειτουργικές και αισθητικά ποιοτικές

Δραστηριότητες Τα παιδιά εργαζόμενα σε ομάδες των 2-3 ατόμων:

συλλέγουν συσκευασίες προϊόντων καθαρισμού, προσωπικής υγιεινής, καλλυντικών, ειδών συντήρησης και επισκευής στο σπίτι και εντοπίζουν από τις ετικέτες τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχονται στα προϊόντα αυτά

επισκέπτονται με την τάξη τους βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες παραγωγής προϊόντων καθαρισμού, προσωπικής υγιεινής, καλλυντικών, ειδών συντήρησης και επισκευής στο σπίτι, και παρατηρούν τις διαδικασίες συλλογής και επεξεργασίας πρώτων υλών και τη διάθεση των προϊόντων

κρατούν σημειώσεις, σχεδιάζουν, ζωγραφίζουν, φωτογραφίζουν ή και βιντεοσκοπούν τις διάφορες φάσεις των διαδικασιών παραγωγής, επεξεργασίας και διάθεσης των προϊόντων αυτών

θέτουν ερωτήσεις στα άτομα που εργάζονται στις μονάδες αυτές σχετικά με τις συνθήκες και τα αποτελέσματα της εργασίας τους

κατασκευάζουν αφίσες, φυλλάδια, έντυπα και ηλεκτρονικά, και οργανώνουν εκθέσεις και ομιλίες στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους για να παρουσιάσουν τις γνώσεις που αποκόμισαν από τις επισκέψεις και τις μελέτες τους αυτές

αναζητούν παραδοσιακές συνταγές και επιλέγουν κατάλληλα –φυτικά- υλικά για να παρασκευάσουν προϊόντα προσωπικής υγιεινής ή καλλυντικά

μετρούν τις διαστάσεις κτιρίων όπως μια βιοτεχνική ή βιομηχανική μονάδα, μια τράπεζα, το κτίριο ενός δημόσιου οργανισμού

κατασκευάζουν σχέδια υπό κλίμακα των κτιρίων αυτών χρησιμοποιώντας κατάλληλα υλικά, εργαλεία και τεχνικές

ελέγχουν τη λειτουργικότητα και την αισθητική των κατασκευών τους καθώς και την ακρίβεια στην αναπαράσταση της πραγματικότητας


Άξονας μελέτης 3. Επεξεργασία ξύλου, επιπλοποιία

ξύλινες κατασκευές (κατοικίες, κτίσματα) άλλοτε και τώρα επιπλοποιία: κατασκευή, τελείωμα–φινίρισμα και βάψιμο επίπλων

άλλοτε και τώρα λαϊκές παραδόσεις και σύγχρονος σχεδιασμός (design) ξύλινων

κατασκευών είδη ξύλου και χρήσεις του κάθε είδους για συγκεκριμένους

σκοπούς εργαλεία επεξεργασίας ξύλου και χρήσεις τους για συγκεκριμένο

σκοπό Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά αναπτύσσουν γνώση και κατανόηση για:

ξύλινες κατασκευές (κατοικίες, στέγες, κτίσματα, σφάχτες, χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα, …) σε παλαιότερες εποχές και στη σύγχρονη εποχή

τα είδη ξύλου (οξιά, δρυς, καρυδιά, πεύκο, έλατο, καστανιά, σημύδα, κερασιά, iroko, σφενδάμι, werge, μελαμίνη, φορμάϊκα, …), τις ιδιότητες και χρήσεις τους για συγκεκριμένους σκοπούς

εργαλεία επεξεργασίας ξύλου (πριόνι, γυαλόχαρτο, τρυπάνι, σβούρα, τριβείο, καρφωτικό, πριονοκορδέλα, φρέζα, πρέσα, αλυσοπρίονο, τόρνο, δράπανο, οδηγοί τρυπήματος, τροχιστικά, …) και τις χρήσεις τους

τις τεχνικές προμήθειας, μηχανικής επεξεργασίας, προστασίας και συντήρησης ειδών ξυλείας

τις διαδικασίες και τις τεχνικές της επιπλοποιίας (πχ. κατασκευή, ένωση, συνδυασμός, βάψιμο αποτελείωση-φινίρισμα,) σε παλαιότερες εποχές και στη σύγχρονη εποχή

υλικά, εργαλεία, διαδικασίες και τεχνικές αποτελείωσης -φινιρίσματος και τη σημασία τους για αισθητικούς και λειτουργικούς λόγους

την ξυλογλυπτική, τις λαϊκές παραδόσεις και τον σύγχρονο σχεδιασμό (design) ξύλινων κατασκευών


διακρίνουν είδη ξύλου (οξιά, δρυς, καρυδιά, πεύκο, έλατο, καστανιά, σημύδα, κερασιά, iroko, σφενδάμι, werge, μελαμίνη, φορμάϊκα, …) ανάλογα με τις ιδιότητες και τις χρήσεις τους

επιλέγουν το καταλληλότερο είδος ξύλου για μια συγκεκριμένη κατασκευή


χρησιμοποιούν κατάλληλα εργαλεία χειρός και τρόπους χρήσης τους για την επεξεργασία ξύλου

κόβουν ξύλα διαφόρων τύπων και διαστάσεων συνδέουν κομμάτια ξύλου μόνιμα ή με σύνδεση που επιτρέπει

την κίνηση ομαλοποιούν τα άκρα ξύλου με γυαλόχαρτο ή λίμα διακρίνουν εργαλεία επεξεργασίας ξύλου (πριόνι, γυαλόχαρτο,

τρυπάνι, σβούρα, τριβείο, καρφωτικό, πριονοκορδέλα, φρέζα, πρέσα, αλυσοπρίονο, τόρνο, δράπανο, οδηγοί τρυπήματος, τροχιστικά, …) και τις χρήσεις τους

εξηγούν ποιο είναι το καταλληλότερο εργαλείο για την επεξεργασία κάθε κατηγορίας ξύλου ή για συγκεκριμένους σκοπούς

διακρίνουν και εξηγούν διάφορους τύπους συνδεσμολογίας που εμφανίζονται στα έπιπλα


αποσυναρμολογούν αντικείμενα από ξύλο και παρατηρούν τον τρόπο συναρμολόγησης των διαφόρων υλικών ή μερών τους

Άξονας μελέτης 4. Επεξεργασία μετάλλου, μεταλλοβιομηχανία

επεξεργασία μετάλλου άλλοτε και τώρα λαϊκές παραδόσεις και σύγχρονος σχεδιασμός (design)

μεταλλικών κατασκευών ‘πράσινη’ μεταλλουργία


μεταλλικές κατασκευές, μεταλλικά αντικείμενα και στοιχεία υποδομών (προκατασκευασμένα κτίρια, λαμαρίνες, αγωγοί, μπάρες, ελάσματα, πλέγματα, κάδοι, σχάρες, καλούπια, πόρτες, σωλήνες αποχέτευσης/ύδρευσης, κιγκλιδώματα, έπιπλα, μηχανές, μουσικά όργανα, χρηστικά ή διακοσμητικά αντικείμενα)

τα μέταλλα (σίδηρος μαγνήσιο, τιτάνιο, ουράνιο, ψευδάργυρος, ασβέστιο, νάτριο, αλουμίνιο, χαλκός, υδράργυρος, άργυρος, χρυσός), τις φυσικές ιδιότητες και τις χρήσεις τους

τα κράματα μετάλλων (χάλυβας, χυτοσίδηρος, ορείχαλκος, ίνες, …)


υλικά, τεχνικά εργαλεία και μεθόδους επεξεργασίας μετάλλου (μεταλλουργίας) σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

λαϊκές παραδόσεις στη χρήση και επεξεργασία μετάλλου και τον σύγχρονο σχεδιασμό (design) μεταλλικών κατασκευών

την ‘πράσινη’ μεταλλουργία που έχει στόχο την προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος (βελτιωμένες μέθοδοι ηλεκτροχημικής παραγωγής στοιχείων και ενώσεων όπως το νάϋλον, το όζον, παραγωγής φαρμάκων και καλλυντικών, διαχείρισης αποβλήτων, ελέγχου και καθαρισμού αερίων ρύπων, προετοιμασίας ηλεκτροδίων για μπαταρίες Pb, …)

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων

εξερευνούν και μελετούν υλικά, τεχνικά εργαλεία και μεθόδους επεξεργασίας μετάλλου σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

διακρίνουν τα μέταλλα (σίδηρος μαγνήσιο, τιτάνιο, ουράνιο, ψευδάργυρος, ασβέστιο, νάτριο, αλουμίνιο, χαλκός, υδράργυρος, άργυρος, χρυσός) με βάση τις φυσικές ιδιότητες και τις χρήσεις τους

διακρίνουν τα κράματα μετάλλων (χάλυβας, χυτοσίδηρος, ορείχαλκος, ίνες, …) με βάση τις φυσικές ιδιότητες και τις χρήσεις τους

αναζητούν και μελετούν λαϊκές παραδόσεις καθώς και μεθόδους σύγχρονου σχεδιασμού (design) μεταλλικών κατασκευών

αναζητούν πληροφορίες και οπτικό υλικό στον παγκόσμιο ιστό και σε έντυπες πηγές σχετικά με την ‘πράσινη’ μεταλλουργία και συζητούν για τις διαφορές μεταξύ της συνήθους και της ‘πράσινης’ μεταλλουργίας σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και την κατασκευή λειτουργικών και αισθητικά ποιοτικών προϊόντων

Άξονας μελέτης 5. Κατασκευές κτιρίων, οδών, γεφυρών

υλικά και διαδικασίες κατασκευής κτιρίων άλλοτε και τώρα υλικά και διαδικασίες οδοποιίας άλλοτε και τώρα υλικά και διαδικασίες κατασκευής γεφυρών άλλοτε και τώρα



τα υλικά, τις τεχνικές και τις διαδικασίες κατασκευής κτιρίων σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα υλικά, τις τεχνικές και τις υλικά και διαδικασίες κατασκευής οδών (οδοποιίας) σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα υλικά, τις τεχνικές και τις υλικά και διαδικασίες κατασκευής γεφυρών σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά με την τάξη τους και συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων:

αναζητούν και εντοπίζουν γέφυρες και κτίρια (βιοτεχνιών ή εργοστασίων, τραπεζών, δημοσίων οργανισμών, …) και μετρούν τις διαστάσεις τους

αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες και σχέδια κατασκευής υπό κλίμακα (μακετών) για τις γέφυρες και τα κτίρια που επέλεξαν

κατασκευάζουν μακέτες για τα κτίρια και τις γέφυρες χρησιμοποιώντας κατάλληλα υλικά (ξύλο, μέταλλο, χαρτόνι, πλαστικό, …) και εργαλεία (σέγα, τρυπάνι, κόλλα, πηλός, …)

ελέγχουν τις σχεδιαστικές ιδέες και τις κατασκευές τους (μακέτες) με σχεδιαστικά κριτήρια, κάνουν τις αναγκαίες αναθεωρήσεις και αλλαγές ώστε οι κατασκευές αυτές να ανταποκρίνονται κατά το δυνατόν στην πραγματικότητα και να είναι λειτουργικές και αισθητικά ποιοτικές

κατηγοριοποιούν τους δρόμους στην περιοχή τους, φωτογραφίζουν-βιντεοσκοπούν την κίνηση σε αυτούς και συζητούν για τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους (είδος οδοστρώματος: άσφαλτος, τσιμέντο, χώμα, χαλίκια, …), τις χρήσεις τους από οχήματα και πεζούς (είδη και συχνότητα κίνησης οχημάτων, κατηγορίες και συχνότητα κίνησης πεζών), κλπ.) και τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά τους (θόρυβος, καυσαέρια, σκουπίδια, πεζοδρόμια: διαστάσεις, ποιότητα οδοστρώματος, κίνηση, σταθμευμένα αυτοκίνητα και δίκυκλα, δέντρα, πράσινο, πάρκα, …)

αναζητούν πληροφορίες και οπτικό οπτικο-ακουστικό υλικό στο παγκόσμιο ιστό σχετικά με τα είδη, την ποιότητα και τη χρήση των δρόμων σε άλλες περιοχές του κόσμου και συζητούν για περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα σχετικά με τις συνθήκες στους δρόμους

ετοιμάζουν υλικό και παρουσιάζουν τις εργασίες τους στα άλλα παιδιά του σχολείου τους, τους γονείς, κλπ.



κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή (html, pdf) δομές ομαδικής επικοινωνίας στο διαδίκτυο (chat, blog) logo-like περιβάλλοντα (πχ. logo microworlds) προγραμματισμός και κατασκευή ρομπότ επεξεργασία ήχου (προαιρετικά)


κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή (html, pdf) δομές ομαδικής επικοινωνίας στο διαδίκτυο (chat, blog)το τι

είναι και πώς λειτουργεί ένα αυτόματο τεχνητό ον (ρομπότ) το τι είναι και πώς χρησιμοποιείται μια logo-like γλώσσα

προγραμματισμού (πχ logo microworlds) για την κατασκευή ρομπότ

μεθόδους σχηματοποίησης υλικών με ασφάλεια, ακρίβεια και κατάλληλη ολοκλήρωση και τη χρήση η/υ και λογισμικού CAM συνδεδεμένου με έναν κόπτη ή σχεδιαστή -plotter ή μύλο

τη χρήση ποικίλων τεχνικών και CAD/CAM που εξασφαλίζουν ποιότητα (συνοχή, ακρίβεια) σε μοναδικά και μαζικά προϊόντα

μεθόδους επεξεργασίας ήχου (προαιρετικά) Στόχοι δεξιοτήτων Τα παιδιά εξοικειώνονται και χρησιμοποιούν:

κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή (html, pdf) μια logo-like γλώσσα προγραμματισμού (πχ. logo microworlds) λογισμικό CAM συνδεδεμένο με έναν κόπτη ή σχεδιαστή –plotter

ή μύλο για τη σχηματοποίηση υλικών με ασφάλεια, ακρίβεια και κατάλληλη ολοκλήρωση

ποικίλες τεχνικές και CAD/CAM που εξασφαλίζουν ποιότητα (συνοχή, ακρίβεια) σε μοναδικά και μαζικά προϊόντα

Άξονας μελέτης 7. Ενέργεια, μορφές και πηγές ενέργειας

μηχανική: δυναμική, κινητική ηλεκτρική θερμική φωτεινή


πυρηνική Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για:

τις διάφορες μορφές ενέργειας (μηχανική: δυναμική, κινητική, ηλεκτρική, θερμική, φωτεινή, πυρηνική), τις χρήσεις κάθε μορφής ενέργειας και τις μετατροπές μιας μορφής σε άλλη

τις υποδομές και τις τεχνικές για την παραγωγή, διάθεση, διανομή και κάθε μορφής ενέργειας

την ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας, ιδιαίτερα της ηλεκτρικής (λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας και αυξημένης απόδοσης, οικιακές ηλεκτρικές συσκευές ενεργειακής κατηγορίας Α, …)

τη συνήθη εξασφάλιση ενέργειας από ορυκτά ή πυρηνικά καύσιμα

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων:

διακρίνουν τις διάφορες μορφές ενέργειας (μηχανική: δυναμική, κινητική, ηλεκτρική, θερμική, φωτεινή, πυρηνική)

συλλέγουν πληροφορίες από ποικίλες πηγές, έντυπες και ηλεκτρονικές, καθώς και οπτικοακουστικό υλικό, για τις διάφορες κάθε μορφής ενέργειας, και εξηγούν τις χρήσεις κάθε μορφής ενέργειας και τις μετατροπές της μιας μορφής σε άλλη

περιγράφουν τις υποδομές και εξηγούν τις τεχνικές για την παραγωγή, διάθεση, διανομή και κάθε μορφής ενέργειας

Άξονας μελέτης 8. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή τεχνικού αντικειμένου

με τη χρήση μορφής ενέργειας

Στόχοι γνώσεων – δεξιοτήτων Τα παιδιά:

εντοπίζουν προβλήματα της καθημερινής ζωής και αναπτύσσουν υποθέσεις και σχεδιαστικές ιδέες για τη λύση των προβλημάτων

κατασκευάζουν τεχνικά αντικείμενα επιλέγοντας μια κατάλληλη μορφή ενέργειας, κατάλληλα υλικά και τεχνικές διαδικασίες

δοκιμάζουν και ελέγχουν τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα του αντικειμένου που κατασκεύασαν


εφαρμόζουν στην πράξη τις κατασκευές τους, αξιολογούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων, εκθέτουν τα έργα τους και εξηγούν στους άλλους τα αποτελέσματα των έργων αυτών

κατακτούν τεχνικές, γνωστικές και μεταγνωστικές δεξιότητες Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων:

εντοπίζουν ένα πρόβλημα της καθημερινής ζωής και αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες για την κατασκευή ενός τεχνικού αντικειμένου για τη λύση του προβλήματος με τη χρήση μιας μορφής ενέργειας


κατασκευάζουν το τεχνικό αντικείμενο που σχεδίασαν, το δοκιμάζουν στην πράξη και διορθώνουν πιθανές ατέλειές του

εφαρμόζουν στην πράξη την κατασκευή τους και αξιολογούν τα αποτελέσματα από την εφαρμογή αυτή

συζητούν με τα άλλα παιδιά, τους γονείς και τα άτομα του περιβάλλοντός τους για τις ιδέες, τις προόδους και τα αποτελέσματα της εργασίας τους ώστε να επιτύχουν λύση του προβλήματος

συζητούν για το πώς αισθάνονται για αυτά που έχουν επιτύχει εκθέτουν τα έργα τους και εξηγούν στους άλλους τα

αποτελέσματά τους

Προτάσεις για σχέδια εργασίας Κατασκευή ξύλινης μακέτας

Κατασκευή οργάνου μέτρησης (πχ. ηλιακό ρολόι)


Τάξη ΣΤ’

Άξονας μελέτης 1. Μέσα μεταφοράς

μέσα μεταφοράς στην ξηρά άλλοτε και τώρα μέσα μεταφοράς στη θάλασσα άλλοτε και τώρα μέσα μεταφοράς στον αέρα άλλοτε και τώρα διαστημική τεχνολογία


τα μέσα, τις τεχνικές και τις διαδικασίες μεταφοράς στην ξηρά σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή (κάρο, άλογο, αραμπάς, δίκυκλο: ποδήλατο, μοτοσικλέτα, αυτοκίνητο, τρένο: ατμοκίνητο-ηλεκτροκίνητο, τραμ, μετρό, …)

τα μέσα, τις τεχνικές και τις διαδικασίες μεταφοράς στη θάλασσα σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή (τριήρεις, καραβέλες, πλοία, υποβρύχια, …)

μέσα μεταφοράς στον αέρα άλλοτε και τώρα (ανεμοπλάνο, αεροπλάνο, …)

στρατιωτικά μέσα για μεταφορά και άλλες χρήσεις στην ξηρά (τανκς, …), τη θάλασσα (στρατιωτικά πλοία, υποβρύχια, …), τον αέρα (στρατιωτικά αεροπλάνα, ελικόπτερα, …)

τα μέσα, τις τεχνικές και τις διαδικασίες της διαστημικής τεχνολογίας

τα μέσα μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία, πλοία και αεροπλάνα της γραμμής, …) και τα ιδιωτικά μέσα μεταφοράς σε ξηρά, θάλασσα και αέρα (ιδιωτικό αυτοκίνητο, ποδήλατο, μοτοσικλέτα, ιδιωτικό σκάφος, αεροπλάνο, ελικόπτερο, ..)

τη μορφή ενέργειας που χρησιμοποιούν τα διάφορα μέσα μεταφοράς

την εξοικονόμηση ενέργειας από τη συστηματική χρήση των μαζικών μέσων μεταφοράς

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων

αναζητούν πληροφορίες και υλικό σε διάφορες πηγές, έντυπες (πχ. βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά, ..) και ηλεκτρονικές (πχ. λογισμικά, ιστοσελίδες μουσείων, οργανισμών, εταιριών, …) για τα μέσα, τις τεχνικές και τις διαδικασίες μεταφοράς στην ξηρά, στη θάλασσα και στον αέρα σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή


ταξινομούν τα μέσα μεταφοράς άλλων εποχών σε ξηρά, θάλασσα και αέρα ανάλογα με τη χρονική περίοδο που ήταν σε ισχύ και τη μορφή ενέργειας που χρησιμοποιούσαν

ταξινομούν τα σημερινά μέσα μεταφοράς σε ξηρά, θάλασσα και αέρα ανάλογα με τη μορφή ενέργειας που χρησιμοποιούν και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος με την κατανάλωση ποσών ενέργειας και την εκπομπή καυσαερίων

κατασκευάζουν πίνακες, αφίσες, παρουσιάσεις στον η/υ, με τα έργα της ταξινόμησης

Άξονας μελέτης 2. Μέσα καταγραφής και αναπαραγωγής ήχου και εικόνας - Οπτικά συστήματα

καταγραφή και αναπαραγωγή του ήχου άλλοτε και τώρα εκπομπή και λήψη ραδιοφωνικών κυμάτων, ραδιόφωνο καταγραφή και αναπαραγωγή ακίνητης και κινούμενης εικόνας

άλλοτε και τώρα σύγχρονες συσκευές καταγραφής-αναπαραγωγής ήχου και

εικόνας, φωτογραφική μηχανή (μονοοπτική, advanced photο system-APS, ψηφιακή)




τα μέσα, τα υλικά, τις τεχνικές και τις διαδικασίες για την παραγωγή του ήχου (ηχητικοί σωλήνες, διαπασών, χορδές), την καταγραφή και την αναπαραγωγή του (φωνογραφικός δίσκος - pick up, μαγνητόφωνο) σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα κλασικά μέσα καταγραφής, αναπαραγωγής και επεξεργασίας του ήχου (μαγνητόφωνο, μεγάφωνο, μικρόφωνα, ακουστικά, …) και τα σύγχρονα ψηφιακά μέσα

πηγές ενοχλητικών ήχων και ηχορύπανση πηγές αρμονικών –ευχάριστων ήχων και μουσικά όργανα,

παραδοσιακά και σύγχρονα τα μέσα, τα υλικά, τις τεχνικές και τις διαδικασίες για την

καταγραφή και αναπαραγωγή ακίνητης και κινούμενης εικόνας σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή


τη φωτογραφική μηχανή, τα είδη και τις κατηγορίες της (μονοοπτική, advanced photο system-APS, ψηφιακή), τις τεχνικές, τη λειτουργία και τις χρήσεις φωτογραφικών μηχανών διαφόρων τύπων

σύγχρονες συσκευές καταγραφής ήχου και εικόνας (cd, dvd, mp3, mp4, κινητό τηλέφωνο, ψηφιακό κασετόφωνο, …)


Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά εργάζονται σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων και:

εξοικειώνονται με τη χρήση των μέσων παραγωγής ήχου (ηχητικοί σωλήνες, διαπασών, χορδές), καταγραφής και αναπαραγωγής ήχου (φωνογραφικός δίσκος –pick up, μαγνητόφωνο, μεγάφωνο, μικρόφωνα, ακουστικά)

αναζητούν και ταξινομούν πληροφορίες και οπτικο-ακουστικό υλικό -σε έντυπες και ψηφιακές πηγές- για τα μέσα δημιουργίας, καταγραφής και αναπαραγωγής ήχου και εικόνας σε παλαιότερες εποχές, κατασκευάζουν αφίσες, φυλλάδια έντυπα και ηλεκτρονικά, παρουσιάζουν το υλικό τους και οργανώνουν εκθέσεις και ομιλίες στις οποίες παρουσιάζουν και εξηγούν στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους τα στοιχεία που μελέτησαν

αναφέρουν, ταξινομούν και περιγράφουν τη λειτουργία των σύγχρονων ψηφιακών μέσων καταγραφής ήχου και εικόνας (cd, dvd, mp3, mp4, κινητό τηλέφωνο, ψηφιακό κασετόφωνο, …)

διερευνούν, εντοπίζουν και καταγράφουν πηγές ενοχλητικών ήχων και εξηγούν το τι είναι ηχορύπανση

εντοπίζουν και καταγράφουν πηγές αρμονικών –ευχάριστων ήχων και διακρίνουν διάφορα μουσικά όργανα, παραδοσιακά και σύγχρονα

αναζητούν κατάλληλα υλικά και τεχνικές και κατασκευάζουν μουσικά όργανα χρησιμοποιώντας φυσικά υλικά και υλικά καθημερινής χρήσης (πχ. πήλινο παραδοσιακό τουμπλέκι με δέρμα, μονόχορδο μπαγλαμαδάκι με ξύλινες κουτάλες κουζίνας, ξύλινα κρόταλα, μαρίμπα με πλάκες, …)

εξοικειώνονται με τη χρήση τόσο του μικροσκοπίου, ετοιμάζοντας και παρατηρώντας μικρά οργανικά και ανόργανα υλικά, όσο και του τηλεσκοπίου με κατάλληλες παρατηρήσεις


Άξονας μελέτης 3. Μέσα μαζικής ενημέρωσης

εκπομπή, μετάδοση και τη λήψη ραδιοφωνικών κυμάτων,

ραδιόφωνο εκπομπή και λήψη τηλεοπτικών σημάτων, τηλεόραση


τα μέσα, τα υλικά, τις τεχνικές και τις διαδικασίες για την εκπομπή, μετάδοση και τη λήψη ραδιοφωνικών κυμάτων

το ραδιόφωνο και τις χρήσεις του σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα μέσα, τα υλικά, τις τεχνικές και τις διαδικασίες για την εκπομπή, μετάδοση και τη λήψη τηλεοπτικών κυμάτων

την τηλεόραση και τις χρήσεις της σε προηγούμενες δεκαετίες και σήμερα


αναζητούν και ταξινομούν πληροφορίες και οπτικο-ακουστικό υλικό -σε έντυπες και ψηφιακές πηγές- για τα μέσα εκπομπής, μετάδοσης και λήψης ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών κυμάτων σε προηγούμενες δεκαετίες και σήμερα, κατασκευάζουν αφίσες, φυλλάδια έντυπα και ηλεκτρονικά

επισκέπτονται με την τάξη τους έναν ραδιοφωνικό και έναν τηλεοπτικό σταθμό και κρατούν σημειώσεις, φωτογραφίζουν και συζητούν με τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες στους σταθμούς αυτούς για τις συνθήκες και τα αποτελέσματα της εργασίας τους

μελετούν το υλικό που έχουν συγκεντρώσει και οργανώνουν εκθέσεις και ομιλίες στις οποίες παρουσιάζουν και εξηγούν στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους τα στοιχεία που συνέλεξαν και μελέτησαν

οργανώνουν συζητήσεις για τα θέματα που παρουσιάζονται στην τηλεόραση και για τις χρήσεις της σε προηγούμενες δεκαετίες και σήμερα

διακρίνουν τα σύγχρονα μέσα ραδιοφωνικής και τηλεοπτικής εκπομπής και λήψης (πχ. δορυφόροι, καλωδιακή τηλεόραση, …)


Άξονας μελέτης 4. Μέσα επικοινωνίας - Τηλεπικοινωνίες

μορφές και τεχνικές επικοινωνίας άλλοτε και τώρα (φρυκτωρίες,

τηλέγραφος, τηλέφωνο, κινητό, η/υ, ΤΠΕ κινητές συσκευές –PDAs, ..)

κινητή τηλεφωνία, δυνατότητες σύγχρονων κινητών τηλεφώνων και κίνδυνοι από την παρατεταμένη χρήση τους


τις μορφές και τις τεχνικές της επικοινωνίας σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή (φρυκτωρίες, τηλέγραφος, τηλέφωνο, κινητό, η/υ, ΤΠΕ κινητές συσκευές –PDAs, ..)

την κινητή τηλεφωνία και τις δυνατότητες των σύγχρονων κινητών τηλεφώνων

τους κινδύνους από την παρατεταμένη χρήση του κινητού τηλεφώνου

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά εργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: συλλέγουν πληροφορίες και οπτικοακουστικό υλικό από ποικίλες

πηγές, έντυπες και ηλεκτρονικές (πχ. λογισμικά, ιστοσελίδες μουσείων τεχνολογίας, …), σχετικά με τις μορφές και τις τεχνικές της επικοινωνίας σε παλαιότερες εποχές (φρυκτωρίες, τηλέγραφος, τηλέφωνο, …), μελετούν τις πληροφορίες και το υλικό αυτό, παράγουν φυλλάδια, αφίσες, παρουσιάσεις στον η/υ και οργανώνουν ομιλίες όπου παρουσιάζουν και εξηγούν τις γνώσεις που αποκόμισαν

συγκεντρώνουν κινητές συσκευές τηλεφώνων και τις ταξινομούν ανάλογα με τις δυνατότητές τους για επικοινωνία

Άξονας μελέτης 5. Ηλεκτρονικός υπολογιστής άλλοτε και τώρα, διαδίκτυο, ΤΠΕ

φάσεις εξέλιξης και γενιές υπολογιστών, ο υπολογιστής σήμερα,

όροι, ορολογία, έννοιες Πληροφορικής και ΤΠΕ τεχνητή νοημοσύνη (εισαγωγή) τεχνολογία και λογισμικό ελέγχου (control technology software)

(δυνατότητες, προοπτικές)


λογισμικό υποβοήθησης της σχεδίασης και την κατασκευής (CAD/CAM): δυνατότητες προοπτικές, εξάσκηση και χρήση

σύνθετη και συστηματική αναζήτηση πληροφοριών και υλικού στο διαδίκτυο, κριτική αντιμετώπιση, αποθήκευση και αναπαραγωγή τους

ιστορία του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού δομές παγκόσμιου ιστού 2ης γενιάς (web2) επεξεργασία εικόνας (προαιρετικά)


τις φάσεις εξέλιξης και τις γενιές των υπολογιστών υλικά, τεχνολογίες και διαδικασίες κατασκευής του υπολογιστή

στη σημερινή εποχή σε συνδυασμό με τις ποικίλες δυνατότητες και λειτουργίες του

όρους, ορισμούς, έννοιες της Πληροφορικής και των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας -ΤΠΕ

εισάγονται στην τεχνητή νοημοσύνη και μελετούν βασικές έννοιες, διαδικασίες και προϊόντα της τεχνητής νοημοσύνης

την τεχνολογία και λογισμικό ελέγχου (control technology software, πχ. microworlds) και μελετούν τις δυνατότητες, τις προοπτικές και τις χρήσεις του για κατασκευή ρομπότ

για τις δυνατότητες και τις προοπτικές λογισμικού υποβοήθησης της σχεδίασης και κατασκευής (CAD/CAM) εξάσκηση, χρήση)

αναζήτηση πληροφοριών και υλικού στο διαδίκτυο, κριτική αντιμετώπιση, αποθήκευση και αναπαραγωγή τους

την εξέλιξη του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού τις ποικίλες δομές στον παγκόσμιο ιστό (wikis) που επιτρέπουν

την εισαγωγή δεδομένων από τους ατομικούς χρήστες και χρήστριες (παγκόσμιος ιστός 2ης γενιάς -web2)

λογισμικό, τεχνικές και διαδικασίες επεξεργασίας εικόνας και ήχου (προαιρετικά)


ορίζουν, περιγράφουν και εξηγούν: i. τις φάσεις εξέλιξης και τις γενιές των υπολογιστών,

ii. τα υλικά, τις τεχνολογίες και τις διαδικασίες κατασκευής του σημερινού υπολογιστή σε συνδυασμό με τις ποικίλες λειτουργίες και δυνατότητές του

iii. έννοιες της Πληροφορικής και των ΤΠΕ


iv. τις δυνατότητες και προοπτικές της τεχνολογίας και του λογισμικού ελέγχου για την κατασκευή αυτόματων όντων (ρομπότ)

v. την εξέλιξη του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού vi. εξασκούνται στη χρήση λογισμικού υποβοήθησης της

σχεδίασης και κατασκευής (CAD/CAM) για να παράγουν στον η/υ ποικίλα σχέδια τεχνικών αντικειμένων

vii. κατασκευάζουν ένα αυτόματο σύστημα (ρομπότ) χρησιμοποιώντας λογισμικό ελέγχου (πχ. logo microworlds)

viii. κάνουν σύνθετη και στοχευμένη αναζήτηση πληροφοριών και υλικού στον παγκόσμιο ιστό, αντιμετωπίζουν κριτικά την πληροφορία, την αποθηκεύουν και την ανακαλούν

ix. αναζητούν και επιλέγουν κατάλληλες δομές στον παγκόσμιο ιστό (wikis) και εισάγουν δεδομένα της αρεσκείας τους, τα οποία προηγουμένως σχεδιάζουν επιλέγουν και συλλέγουν

x. προαιρετικά εξασκούνται στην επεξεργασία εικόνας και ήχου χρησιμοποιώντας κατάλληλα λογισμικά στον η/υ

Άξονας μελέτης 6. Μετρήσεις μεγεθών

μέτρηση του χρόνου, άλλοτε και τώρα μέτρηση μήκους, όγκου, άλλοτε και τώρα μέτρηση θερμοκρασίας, άλλοτε και τώρα μέτρηση μάζας και βάρους, άλλοτε και τώρα


τις μεθόδους τα όργανα και τις τεχνικές για τη μέτρηση του χρόνου, σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

το πώς κατασκευάζεται και πώς λειτουργεί ένα ηλιακό ρολόι τα υλικά, όργανα, τις μεθόδους και τεχνικές για τη μέτρηση

μήκους, επιφάνειας και όγκου, σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τις μεθόδους, τα όργανα και τις τεχνικές για τη μέτρηση της θερμοκρασίας, σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα υλικά, όργανα, τις μεθόδους και τεχνικές μέτρησης μάζας και βάρους, σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή


Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργάζονται σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων και:

εξοικειώνονται με όργανα και τεχνικές μέτρησης χρόνου (ρολόι, μετρονόμος, χρονόμετρο, …)

συγκεντρώνουν ρολόγια διαφόρων τύπων και χρονολογιών από το περιβάλλον τους καθώς και πληροφορίες και οπτικο-ακουστικό υλικό στον παγκόσμιο ιστό σχετικά με όργανα και τεχνικές μέτρησης του χρόνου, δημιουργούν υλικό το οποίο παρουσιάζουν σε άλλα παιδιά του σχολείου, στους γονείς τους, κλπ.

μετρούν το χρόνο χρησιμοποιώντας διάφορα όργανα και τις κατάλληλες τεχνικές και μονάδες

εξοικειώνονται με όργανα και τεχνικές μέτρησης μήκους, επιφάνειας, και όγκου, και μετρούν μήκη, επιφάνειες, όγκους και χώρων του περιβάλλοντός τους καθώς και στερών και υγρών σωμάτων, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα όργανα (μέτρο, νήμα, υποδεκάμετρο-μετροταινία, διαστημόμετρο, ηλεκτρονικός μετρητής απόστασης, ογκομετρικός κύλινδρος, ογκομετρική φιάλη, προχοΐδα, σιφώνιο, …), και τις κατάλληλες μονάδες και τεχνικές

εξοικειώνονται με όργανα και τεχνικές μέτρησης της θερμοκρασίας και μετρούν τη θερμοκρασία διαφόρων σωμάτων χρησιμοποιώντας κατάλληλα θερμόμετρα (υδραργύρου, ηλεκτρονικά, αισθητήρες, …)

εξοικειώνονται με όργανα μέτρησης της μάζας και του βάρους και μετρούν τη μάζα και το βάρος διαφόρων σωμάτων χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα όργανα (ζυγός μηχανικός, ηλεκτρονικός, δυναμόμετρο, …) και τις κατάλληλες μονάδες και τεχνικές

Άξονας μελέτης 7. Ενέργεια και περιβάλλον

μετατροπές ενέργειας και παραγωγή έργου: μέσα, μέθοδοι,

τεχνικές εναλλακτικές πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή, γεωθερμική,

υδάτινη, ..) εξοικονόμηση ενέργειας σε μικρή, μεσαία και παγκόσμια

κλίμακα Στόχοι γνώσεων Τα παιδιά μαθαίνουν για:


τα μέσα, τις μεθόδους και τις τεχνικές μετατροπής ενέργειας από τη μια μορφή σε άλλη και για την παραγωγή έργου

τις ανανεώσιμες και εναλλακτικές πηγές ενέργειας (ΑΠΕ ή ‘πράσινη’ ενέργεια) (ήλιος-ηλιακή, θερμική, αέρας-αιολική, υδατοπτώσεις-υδραυλική, γεωθερμία-γεωθερμική, βιομάζα-θερμική ή χημική, θάλασσες-ενέργεια κυμάτων, ωκεανών, παλιρροϊκή)

τους τρόπους παραγωγής και χρήσης των ΑΠΕ στην καθημερινή ζωή (φωτοβολταϊκά τόξα, αιολικά πάρκα, υβριδικό αυτοκίνητο υδρογόνου, …)

τη σημασία της εξοικονόμησης ενέργειας σε μικρή, μεσαία και παγκόσμια κλίμακα

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων:

αναζητούν πληροφορίες και εντοπίζουν υλικό σε έντυπες και ηλεκτρονικές πηγές και ετοιμάζουν παρουσιάσεις σχετικά με τρόπους εξοικονόμησης ηλεκτρικής ενέργειας (αντικατάσταση λαμπτήρων πυρακτώσεως με λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας και αυξημένης απόδοσης, αγορά οικιακών ηλεκτρικών συσκευών ενεργειακής κατηγορίας Α, σβήσιμο των φώτων στο σπίτι όταν δεν είναι αναγκαία, …)

παρουσιάζουν το υλικό τους και εξηγούν στα άλλα παιδιά του σχολείου, τους γονείς τους, κλπ. για τις μεθόδους παραγωγής, διάθεσης, διανομής και χρήσης κάθε μορφής ενέργειας τους τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας

Άξονας μελέτης 8. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή τεχνικού αντικειμένου

με τη χρήση ΤΠΕ (CAD/CAM, microworlds)

Στόχοι γνώσεων - δεξιοτήτων Τα παιδιά:

εντοπίζουν ένα πρόβλημα ή έναν σκοπό ή ένα ενδιαφέρον τους που θα τα οδηγήσει στην κατασκευή ενός τεχνικού αντικειμένου με τη χρήση ΤΠΕ (CAD/CAM, microworlds)

σχεδιάζουν κατάλληλα την κατασκευή ενός αντικειμένου με τη χρήση η/υ και ΤΠΕ για την αντιμετώπιση του προβλήματος

κατασκευάζουν τεχνικά αντικείμενα χρησιμοποιώντας κατάλληλα λογισμικά και διαδικασίες στον η/υ



εφαρμόζουν στην πράξη τις κατασκευές τους, αξιολογούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων, εκθέτουν τα έργα τους και εξηγούν στους άλλους τα αποτελέσματα των έργων αυτών

κατακτούν τεχνικές, γνωστικές και μεταγνωστικές δεξιότητες Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων:

εντοπίζουν ένα πρόβλημα της καθημερινής ζωής και αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες για την κατασκευή ενός τεχνικού αντικειμένου για τη λύση του προβλήματος με τη χρήση η/υ και ΤΠΕ




συζητούν με τα άλλα παιδιά, τους γονείς και τα άτομα του περιβάλλοντός τους για τις ιδέες, τις προόδους και τα αποτελέσματα της εργασίας τους ώστε να επιτύχουν λύση του προβλήματος

συζητούν για το πώς αισθάνονται για αυτά που έχουν επιτύχει εκθέτουν τα έργα τους και εξηγούν στους άλλους τα

αποτελέσματά τους


Αυτοκινητάκι – ρομπότ Τα παιδιά συνεργαζόμενα ανά 2-3 άτομα στον η/υ σχεδιάζουν και κατασκευάζουν ένα αυτοκινητάκι – ρομπότ το οποίο αν καθώς κινείται βρίσκει εμπόδιο τότε σταματάει. Ανιχνευτής κλέφτη Τα παιδιά συνεργαζόμενα ανά 2-3 άτομα στον η/υ σχεδιάζουν και κατασκευάζουν έναν ανιχνευτή κλέφτη στον οποίο αλλάζει ο φωτισμός ανάλογα με το σήμα που δέχεται -φωτεινό και ηχητικό σήμα- αν περάσει αντικείμενο εμπρός από τον αισθητήρα φωτός με τον οποίο είναι εφοδιασμένος.


Χελώνα-ρομπότ Τα παιδιά συνεργαζόμενα ανά 2-3 άτομα στον η/υ σχεδιάζουν και κατασκευάζουν μια χελώνα ρομπότ η οποία προγραμματίζεται για να κάνει σχήματα στο έδαφος πάνω σε χαρτί.

αυτοκινητάκι – ρομπότ

χελώνα - ρομπότ

Owner

..

Σχεδιασμός και Τεχνολογία Αναλυτικό Πρόγραμμα Δημοτικού σχολείου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Στόχοι γνώσεων, δεξιοτήτων, δραστηριότητες

ανά τάξη και κάθε άξονα μελέτης

Χριστίνα Σολομωνίδου Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Νοέμβριος 2009

Χριστίνα Σολομωνίδου: Αναλυτικό Πρόγραμμα «Σχεδιασμός και Τεχνολογία» Δημοτικού σχολείου 2

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Στόχοι γνώσεων, δεξιοτήτων, δραστηριότητες

ανά τάξη και κάθε άξονα μελέτης

Επιτροπή Αναθεώρησης Αναλυτικών Προγραμμάτων της Κύπρου Ομάδα Τεχνολογικών Μαθημάτων

Υπο-ομάδα Τεχνολογικών Μαθημάτων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης



Σελίδα

Τάξη Α’ 4

Τάξη Β’ 9

Τάξη Γ’ 15

Τάξη Δ’ 23

Τάξη Ε’ 34

Τάξη ΣΤ’ 46


Τάξη Α’

Άξονας μελέτης Στόχοι γνώσεων Στόχοι δεξιοτήτων Δραστηριότητες

1. Υλικά, ιδιότητες και χρήσεις τους υλικά καθημερινής χρήσης,

χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ξύλο, κλπ.

βασικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες υλικών (χρώμα, σκληρότητα, σχήμα, ευλυγισία, εμφάνιση, υφή, μέγεθος)

ομοιότητες και διαφορές στα υλικά καθημερινής χρήσης

λειτουργικά χαρακτηριστικά των υλικών και τρόποι χρήσης τους στην καθημερινή ζωή

Τα παιδιά μαθαίνουν για: υλικά καθημερινής χρήσης καθώς

διερευνούν γνωστά υλικά υλικά από χαρτί που

χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή

τα βασικά χαρακτηριστικά του

χαρτιού υλικά από πλαστικό που


Τα παιδιά: εξοικειώνονται με υλικά που απαρτίζουν

αντικείμενα καθημερινής χρήσης (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ξύλο, ύφασμα, δέρμα, ...)

αναγνωρίζουν υλικά και αντικείμενα από χαρτί που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή (τετράδια, βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, χαρτοπετσέτες, χαρτί υγείας, χαρτί περιτυλίγματος, κουζίνας, διακοσμητικό, ...)

εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά του χαρτιού (εύκαμπτο, λεπτό, σκληρό, αδιαφανές, ημιδιαφανές, απαλό, γυαλιστερό, ...)

αναγνωρίζουν υλικά από πλαστικό που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή: νάϋλον σακούλες, μπαλόνια, σύριγγες, πλαστικά φύλλα (κόριφλουτ), συσκευασίες πλαστικές για νερό, γάλα, κλπ., πλαστικά αντικείμενα οικιακής χρήσης: πιάτα, ποτήρια, κουταλομαχαιροπήρουνα, δοχεία-τάπερ, πλαστικά καθίσματα, τραπέζια, κουφώματα, ντουλάπες, δάπεδα, πάγκοι, …

Τα παιδιά: διπλώνουν χαρτί με

διαφορετικό πάχος κόβουν σημαδεμένο χαρτί σε

ευθεία ή καμπύλη κατασκευάζουν διάφορα

απλά κουτιά συσκευασίας από χαρτί, χαρτόνι και πλαστικό (πχ. μολυβοθήκη)

σχεδιάζουν κάτοψη

τρισδιάστατων κατασκευών που να είναι απλά γεωμετρικά σχήματα γεωμετρικά σχήματα χρησιμοποιώντας απλά γεωμετρικά όργανα (πχ. ανάπτυγμα κιβωτίου)

διακρίνουν τις κοινές από τις

βιοδιασπώμενες νάϋλον σακούλες


τα βασικά χαρακτηριστικά του

πλαστικού ομοιότητες και διαφορές σε

αντικείμενα καθημερινής χρήσης από χαρτί, πλαστικό

εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά του πλαστικού (εύκαμπτο, λεπτό, σκληρό, διαφανές, αδιαφανές, ημιδιαφανές, ..)

εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης από χαρτί και πλαστικό (χρώμα, σχήμα, εμφάνιση, μέγεθος)

αναπτύσσουν ιδέες, μιλούν για αυτές και τις εκφράζουν κάνοντας σχέδια σε χαρτί

2. Εργαλεία και διαδικασίες βασικά εργαλεία για

επεξεργασία υλικών (ψαλίδι, κόλλα, συνδετήρας, μονό τρυπητήρι, ..)

μοχλοί διάφοροι διαδικασίες επεξεργασίας

υλικών (κοπή, αλληλοεπικάλυψη, ένωση, δίπλωμα, τρύπημα, σχίσιμο, συναρμολόγηση, αποτελείωση-φινίρισμα, …)

συνδέσεις μόνιμες και συνδέσεις που επιτρέπουν κίνηση σε χαρτί και πλαστικό

Τα παιδιά μαθαίνουν για: εργαλεία, τεχνικές και υλικά και

για τη χρησιμότητά τους σε απλές καταστάσεις

διαδικασίες επεξεργασίας υλικών από χαρτί και πλαστικό (κοπή, σύνδεση, κόλληση) και την ορολογία τους

μιλούν για τις ιδέες τους, για το τι τους αρέσει και τι όχι στη διαδικασία σχεδίασης και κατασκευής ενός προϊόντος

Τα παιδιά: σημαδεύουν, κόβουν και

σχηματοποιούν υλικά από χαρτί και πλαστικό

επιλέγουν κατάλληλα εργαλεία, τεχνικές και υλικά (από μια ποικιλία που προτείνει ο/η εκπαιδευτικός ή άλλα παιδιά στην ομάδα τους) για να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια απλή κατασκευή

συνδυάζουν, ενώνουν και συναρμολογούν υλικά και συστατικά από χαρτί ή πλαστικό χρησιμοποιώντας κατάλληλα εργαλεία (ψαλίδι, κόπτης, ρυθμιζόμενο μαχαιράκι, συνδετήρας, αυτοκόλλητη ταινία, κόλλα) και τεχνικές

ακολουθούν απλούς κανόνες ασφάλειας κατά την εργασία με χαρτί και πλαστικό

Τα παιδιά: χρησιμοποιούν με ασφάλεια

ψαλίδια, κόπτες διαφόρων τύπων, μονό τρυπητήρι και άλλους μοχλούς

χρησιμοποιούν με σωστό τρόπο γόμες (τύπου stick ή άσπρη PVA), συνδετήρες (διαφόρων τύπων) και κόλλα (τύπου stick, UHU)

πλάθουν διάφορα σχήματα που θα τα χρησιμοποιήσουν ως δομικά στοιχεία

συνδέουν υλικά από χαρτί ή και πλαστικό με κατάλληλο τρόπο ώστε η κατασκευή τους να είναι σταθερή ή περιστρεφόμενη

χρησιμοποιούν απλές τεχνικές για αποτελείωση-φινίρισμα


(μπογιάτισμα, διακόσμηση με χαρτί, πλαστικό, σπόρους, ... )

3. Μηχανισμοί και δομές λειτουργικά χαρακτηριστικά

υλικών, δομών και μηχανισμών που παράγουν κίνηση

μηχανισμοί και εξοπλισμός που κάνουν τα πράγματα να κινηθούν με διάφορους τρόπους

τροχοί/άξονες που προσδίδουν κίνηση σε απλά οχήματα

κατασκευές δομών (σκελετοί χάρτινοι, πλαστικοί)

μηχανική ενέργεια που παράγει κίνηση

Τα παιδιά αναπτύσσουν γνώση και κατανόηση για: λειτουργικά χαρακτηριστικά

υλικών, δομών και μηχανισμών μηχανισμούς και εξοπλισμό που

κάνουν τα πράγματα να κινηθούν με διάφορους τρόπους

το πώς μηχανισμοί χρησιμοποιούνται για κάποιο σκοπό (πχ. τροχοί και άξονες ή συνδέσεις που επιτρέπουν την κίνηση)

πώς η συναρμολόγηση τροχών/αξόνων προσδίδει κίνηση σε απλά οχήματα

την κατασκευή δομών με απλά υλικά

συνδυασμό, ανάμιξη, επεξεργασία υλικών που παράγουν δομές

τη μηχανική ενέργεια που παράγει κίνηση

Τα παιδιά: εξοικειώνονται με τη λειτουργία

δομών και μηχανισμών και τα αποτελέσματά τους

εντοπίζουν μέρη/συστατικά δομών και μηχανισμών

χρησιμοποιούν μοχλούς, δομές και μηχανισμούς που παράγουν κίνηση

συναρμολογούν τροχούς και άξονες που παράγουν κίνηση σε απλά οχήματα

χρησιμοποιούν μηχανική ενέργεια που παράγει κίνηση

κατασκευάζουν δομές με απλά υλικά (σκελετούς από χαρτί, πλαστικό)

συνδυάζουν, αναμιγνύουν, επεξεργάζονται υλικά από χαρτί ή πλαστικό για παραγωγή δομών

παρατηρούν κατασκευές και διαδικασίες που χρησιμοποιούν μηχανική ενέργεια

Τα παιδιά: αποσυναρμολογούν παιχνίδια

με τροχούς και παιχνίδια με εμφανείς δομές

συναρμολογούν κατασκευές με τουβλάκια (lego)

κατασκευάζουν και συναρμολογούν κυλίνδρους, κύβους, ορθογώνια παραλληλεπίπεδα από χαρτί ή και πλαστικό προκειμένου να κατασκευάσουν διάφορα αντικείμενα: μολυβοθήκες, σπιτάκια, κούκλες, φιγούρες ζώων

κατασκευάζουν και συναρμολογούν τροχούς σε σταθερούς ή περιστρεφόμενους άξονες προκειμένου να κατασκευάσουν απλά οχήματα ή απλές εικόνες με κινούμενα μέρη

4. Ηλεκτρονικός υπολογιστής και ΤΠΕ μέρη του η/υ (γνωριμία) βασικές δεξιότητες χειρισμού

η/υ (εκκίνηση, κλείσιμο, ποντίκι)

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τα μέρη του η/υ και τα ονόματά

τους τα αρχεία και τον χειρισμό τους την πληκτρολόγηση και την

επεξεργασία απλών κειμένων

Τα παιδιά: εξοικειώνονται με τον χειρισμό του

η/υ: τον θέτουν σε λειτουργία (εκκίνηση) και τον απενεργοποιούν (κλείσιμο)

χειρίζονται το ποντίκι και στοιχειωδώς


χειρισμός αρχείων (άνοιγμα, αντιγραφή-αποκοπή-επικόλληση, αποθήκευση-ανάκληση, εκτύπωση)

επεξεργασία κειμένου (γνωριμία)

λογισμικό σχεδίασης και ζωγραφικής (paint)

διαδίκτυο, παγκόσμιος ιστός (διερεύνηση, αναζήτηση πληροφοριών, επικοινωνία)

το λογισμικό σχεδίασης και ζωγραφικής paint

το διαδίκτυο και τον παγκόσμιο ιστό

και αναπτύσσουν ιδέες, μιλούν για αυτές και τις εκφράζουν κάνοντας σχέδια στον η/υ

το πληκτρολόγιο εξοικειώνονται με το χειρισμό αρχείων

(ανοίγουν, κλείνουν, αντιγράφουν-αποκόπτουν-επικολλούν, εκτυπώνουν αρχεία)

πληκτρολογούν ένα απλό κείμενο και στοιχειωδώς το επεξεργάζονται

χρησιμοποιούν το λογισμικό σχεδίασης (paint) για να παράγουν απλά σχέδια στον η/υ

αναζητούν εικόνες στον παγκόσμιο ιστό χρησιμοποιώντας στοιχειωδώς το διαδίκτυο και τον παγκόσμιο ιστό

5. Τεχνολογία και κοινωνία χρήση και κατασκευή

προϊόντων χαρτιού στην καθημερινή ζωή

χρήση χαρτιού και πλαστικού και παραδοσιακές ασχολίες

υγεία και ασφάλεια σε εργασιακούς χώρους και κατά τη χρήση προϊόντων από χαρτί και πλαστικό

ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών από χαρτί και πλαστικό

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τη χρησιμότητα του χαρτιού στην

καθημερινή ζωή την τεχνολογία κατασκευής χαρτιού

και παραδοσιακές ασχολίες την ανακύκλωση χαρτιού (κάδοι

συλλογής άχρηστων αντικειμένων από χαρτί, μηχανισμοί συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης χαρτιού)

τη χρησιμότητα του πλαστικού στην καθημερινή ζωή

την τεχνολογία κατασκευής πλαστικού

την ανακύκλωση πλαστικού (κάδοι συλλογής άχρηστων αντικειμένων από πλαστικό, μηχανισμοί συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης πλαστικού)

Τα παιδιά μαθαίνουν: να επιλέγουν κατάλληλα υλικά από

χαρτί και πλαστικό για ανακύκλωση να χρησιμοποιούν τους αντίστοιχους

κάδους συλλογής υλικών από χαρτί και πλαστικό για ανακύκλωση

να εντοπίζουν κάδους ανακύκλωσης χαρτιού και πλαστικού στη γειτονιά τους και κοντά στο σχολείο τους

και μαζί με τον/την εκπαιδευτικό οργανώνουν ανακύκλωση χαρτιού και πλαστικού στο σχολείο τους.


6. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή απλού τεχνικού αντικειμένου

εντοπισμός μιας ανάγκης ή ενός προβλήματος

ανάπτυξη σχεδίου κατασκευής ενός απλού τεχνικού αντικειμένου για αντιμετώπιση του προβλήματος

επιλογή υλικών, εξοπλισμού και προϊόντων

κατασκευή του απλού τεχνικού αντικειμένου ή ενός μοντέλου αυτού με χρήση μηχανικής ενέργειας, μηχανισμού ή δομής


Στόχοι γνώσεων – δεξιοτήτων -1 Για συγκεκριμένες ανάγκες και ευκαιρίες τα παιδιά: εντοπίζουν ένα πρόβλημα ή έναν

σκοπό από το άμεσο περιβάλλον τους που θα τα οδηγήσει στο να κατασκευάσουν ένα αντικείμενο από χαρτί ή και πλαστικό



εντοπίζουν και συγκεντρώνουν τους αναγκαίους πόρους (υλικά, εργαλεία, τεχνικές) ώστε να εφαρμόσουν τις επιλογές τους και να κατασκευάσουν το αντικείμενο

Στόχοι γνώσεων – δεξιοτήτων -2 κατασκευάζουν το τεχνικό

αντικείμενο που σχεδίασαν, το δοκιμάζουν στην πράξη και διορθώνουν τις πιθανές ατέλειές του

θέτουν σε λειτουργία το αντικείμενο και αξιολογούν τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του στην πράξη

συζητούν με τα άλλα παιδιά, τους γονείς και τα άτομα του περιβάλλοντός τους και τις ιδέες, προόδους και τα αποτελέσματά τους και ιδιαίτερα για τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του αντικειμένου που κατασκεύασαν προκειμένου να επιτύχουν τη λύση του προβλήματος


σταδιακά εισάγονται σε τεχνολογίες της καθημερινής ζωής, αναπτύσσουν τεχνικές δεξιότητες, κατακτώντας μια τεχνική διαδικασία, αξιολογούν και εκτιμούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων


Τάξη Β’

Άξονας μελέτης Στόχοι γνώσεων Στόχοι δεξιοτήτων Δραστηριότητες

1. Υλικά, ιδιότητες και χρήσεις τους

υλικά καθημερινής χρήσης, χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ξύλο, ύφασμα, δέρμα, κλπ.

βασικά χαρακτηριστικά ξύλου και ιδιότητες υλικών από ξύλο (χρώμα, σκληρότητα, σχήμα, ευλυγισία, εμφάνιση, υφή, μέγεθος)

βασικά χαρακτηριστικά μετάλλου και ιδιότητες υλικών από μέταλλο (χρώμα, σκληρότητα, σχήμα, ευλυγισία, εμφάνιση, υφή, μέγεθος)

ομοιότητες και διαφορές στα υλικά καθημερινής χρήσης από ξύλο ή μέταλλο, ή υλικών από διαφορετικό μέταλλο

λειτουργικά χαρακτηριστικά των υλικών από ξύλο ή μέταλλο και τρόποι χρήσης τους στην καθημερινή ζωή

Τα παιδιά μαθαίνουν για: υλικά από ξύλο που


τα βασικά χαρακτηριστικά του ξύλου

υλικά από μέταλλο που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή

τα βασικά χαρακτηριστικά των μετάλλων

ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε: o αντικείμενα

καθημερινής χρήσης από ξύλο και μέταλλο (χρώμα, σχήμα, εμφάνιση, μέγεθος)

o μεταλλικά υλικά από διαφορετικό μέταλλο

Τα παιδιά: εντοπίζουν υλικά από ξύλο και μέταλλο

διερευνώντας γνωστά υλικά καθημερινής χρήσης

αναγνωρίζουν υλικά από ξύλο που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή (ξύλινα παιχνίδια, σβούρες, ξυλάκια παγωτού ή για σουβλάκια, σπίρτα, καλάθια, έπιπλα, κουφώματα, πατώματα, πάγκοι, ξύλινα αντικείμενα χρηστικά ή διακοσμητικά, ξυλόγλυπτα, κοντραπλακέ, ...)

αναγνωρίζουν υλικά από μέταλλο που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή (καρφιά, σφυριά, βίδες, κατσαβίδια, μαγειρικά σκεύη, σκεύη φαγητού, κουτάκια αναψυκτικού ή μπύρας, μεταλλικά χρηστικά ή διακοσμητικά αντικείμενα, πινακίδες δρόμων, σωλήνες ύδρευσης, καλώδια, υλικά κατασκευής κτιρίων, γεφυρών, αυτοκινήτων, μηχανών, ηλεκτρικών κυκλωμάτων, …)

εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης από ξύλο και μέταλλο (χρώμα, σχήμα, εμφάνιση, μέγεθος)

διακρίνουν αντικείμενα από διαφορετικό

Τα παιδιά: εξερευνούν τα βασικά

χαρακτηριστικά του ξύλου (εύκαμπτο, δύσκαμπτο, λείο, σκληρό, αδιαφανές, αδρό,...)

εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά των μετάλλων (λείο, εύκαμπτο, σκληρό, ανθεκτικό, κρυώνει και ζεσταίνεται εύκολα, άγει τον ηλεκτρισμό, ...)

χαράσσουν ξύλα και μέταλλα με σκληρά υλικά και συζητούν για τη σκληρότητα των διαφορετικών ξύλων και μετάλλων


μέταλλο 2. Εργαλεία και διαδικασίες βασικά εργαλεία για

επεξεργασία υλικών από ξύλο ή μέταλλο (καρφί, σφυρί, βίδα, κατσαβίδι, πριόνι, τρυπάνι, πινακίδα κοψίματος, μεταλλική θηλιά, μέγγενη, σφιγκτήρας, λίμα, γυαλόχαρτο, σιγατσάκι, τανάλια, πένσα, βάση γωνιάσματος, απογυμνωτής-κόπτης καλωδίων, ..)

διάφοροι μοχλοί από μέταλλο διαδικασίες επεξεργασίας

ξύλινων και μεταλλικών υλικών (κοπή, λείανση, σύνδεση, γώνιασμα, αλληλοεπικάλυψη, ένωση, δίπλωμα, τρύπημα, συναρμολόγηση, αποτελείωση-φινίρισμα, …)


επισήμανση αναλογιών μετρήσεις, βασικές μονάδες

μέτρησης, από την εκτίμηση ενός μεγέθους στη μέτρησή του (μήκος, βάρος, όγκος)

επιλέγουν εργαλεία, τεχνικές και υλικά και γνωρίζουν εκτιμούν τη χρησιμότητά τους σε απλές καταστάσεις

επιλέγουν τα κατάλληλα εργαλεία, τεχνικές και υλικά (από μια ποικιλία που προτείνει ο/η εκπαιδευτικός ή άλλα παιδιά στην ομάδα τους) για να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια απλή κατασκευή

μετρούν, σημαδεύουν, κόβουν και σχηματοποιούν μια ποικιλία υλικών

συναρμολογούν, ενώνουν και συνδυάζουν υλικά και συστατικά

χρησιμοποιούν απλές τεχνικές φινιρίσματος για να βελτιώσουν την εμφάνιση του προϊόντος τους χρησιμοποιώντας ποικιλία εργαλείων

ακολουθούν κανόνες ασφάλειας για τα τρόφιμα και την υγιεινή

μιλούν για τις ιδέες τους,

Τα παιδιά: χρησιμοποιούν κατάλληλα εργαλεία

(λίμα, γυαλόχαρτο, σιγατσάκι, πριόνι, τρυπάνι, πινακίδα κοψίματος, …) για να εργαστούν με ξύλο

σημαδεύουν, κόβουν, συνδέουν, σχηματοποιούν, συναρμολογούν, ενώνουν και συνδυάζουν υλικά και συστατικά από ξύλο ή μέταλλο χρησιμοποιώντας κατάλληλα εργαλεία (καρφί, σφυρί, βίδα, κατσαβίδι, πριόνι, τρυπάνι, πινακίδα κοψίματος, μεταλλική θηλιά, μέγγενη, σφιγκτήρας, λίμα, γυαλόχαρτο, σιγατσάκι, τανάλια, πένσα, βάση γωνιάσματος, απογυμνωτής-κόπτης καλωδίων) και τεχνικές

επιλέγουν κατάλληλα εργαλεία (καρφί, σφυρί, βίδα, κατσαβίδι, μεταλλική θηλιά, μέγγενη, σφιγκτήρας, ..) και τεχνικές για να στερεώσουν πάνω σε ξύλο ή να αφαιρέσουν από ξύλο άλλα αντικείμενα

επιλέγουν κατάλληλο εργαλείο (πλαστική ή ξύλινη βάση) για να ενώσουν και να γωνιάσουν κομμάτια από ξύλο

μαθαίνουν για συνδέσεις μόνιμες και συνδέσεις που επιτρέπουν κίνηση σε ξύλο και μέταλλο

εξοικειώνονται με τη χρήση απογυμνωτή-κόπτη καλωδίων για να

απογυμνώνουν και κόβουν καλώδια με τη χρήση απογυμνωτή-κόπτη καλωδίων


για το τι τους αρέσει και τι όχι σε μια διαδικασία ή ένα προϊόν, βρίσκουν τι θα μπορούσαν να βελτιώσουν το έργο τους στο μέλλον

απογυμνώσουν και να κόψουν καλώδια επιλέγουν κατάλληλα εργαλεία, τεχνικές

και υλικά (από μια ποικιλία που προτείνει ο/η εκπαιδευτικός ή άλλα παιδιά στην ομάδα τους) για να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια απλή κατασκευή από ξύλο ή και μέταλλο

3. Μηχανισμοί και δομές λειτουργικά χαρακτηριστικά

υλικών, δομών και μηχανισμών που παράγουν κίνηση

μηχανισμοί και εξοπλισμός που κάνουν τα πράγματα να κινηθούν με διάφορους τρόπους

τροχοί και άξονες που προσδίδουν κίνηση σε οχήματα

κατασκευές δομών (κατακόρυφες κατασκευές, σκελετοί ξύλινοι, μεταλλικοί, …)

μηχανική ενέργεια που παράγει κίνηση

Τα παιδιά μέσα από ποικίλα τεχνολογικά θέματα: εξοικειώνονται με τη λειτουργία

δομών και μηχανισμών και τα αποτελέσματά τους αναπτύσσουν γνώση και

κατανόηση για: λειτουργικά χαρακτηριστικά

υλικών, δομών και μηχανισμών

μηχανισμούς και εξοπλισμό που κάνουν τα πράγματα να κινηθούν με διάφορους τρόπους

το πώς μηχανισμοί χρησιμοποιούνται για κάποιο σκοπό (πχ. τροχοί και άξονες ή συνδέσεις που επιτρέπουν την κίνηση)

πώς η συναρμολόγηση τροχών/αξόνων προσδίδει κίνηση σε απλά οχήματα

την κατασκευή δομών με απλά υλικά (κατακόρυφες

Τα παιδιά: εντοπίζουν μέρη/συστατικά δομών και

μηχανισμών που παράγουν κίνηση χρησιμοποιούν χαρτί, πλαστικό, ξύλο και

μέταλλο, καθώς και μοχλούς, δομές και μηχανισμούς που παράγουν κίνηση

συναρμολογούν τροχούς και άξονες από ξύλο ή μέταλλο που παράγουν κίνηση σε απλά οχήματα

χρησιμοποιούν μηχανική και ηλεκτρική ενέργεια που παράγει κίνηση

κατασκευάζουν δομές με απλά υλικά (σκελετούς από χαρτί, πλαστικό, ξύλο ή μέταλλο, …)

συνδυάζουν, αναμιγνύουν, επεξεργάζονται υλικά από ξύλο, μέταλλο πλαστικό ή χαρτί για την παραγωγή πιο στέρεων δομών (πχ. τριγωνικές γωνίες στις άκρες ενός ξύλινου πλαισίου το ενδυναμώνουν)

παρατηρούν κατασκευές μεταλλικές ή ξύλινες και διαδικασίες που χρησιμοποιούν μηχανική ενέργεια

κατασκευάζουν απλά ηλεκτρικά

Τα παιδιά: αποσυναρμολογούν

παιχνίδια με τροχούς και παιχνίδια με εμφανείς δομές

συναρμολογούν κατασκευές με τουβλάκια (lego) και με τροχούς, ώστε να παράγεται κίνηση

κατασκευάζουν και συναρμολογούν κυλίνδρους, κύβους, ορθογώνια παραλληλεπίπεδα από χαρτί, πλαστικό, ξύλο ή μέταλλο

κατασκευάζουν και συναρμολογούν τροχούς σε σταθερούς ή περιστρεφόμενους άξονες προκειμένου να κατασκευάσουν απλά οχήματα ή απλές εικόνες με κινούμενα μέρη (σπιτάκια


κατασκευές, σκελετοί ξύλινοι, μεταλλικοί, …) και με τουβλάκια-lego

συνδυασμό, ανάμιξη, επεξεργασία υλικών που παράγουν δομές

ηλεκτρικά κυκλώματα, διακόπτες, κυκλώματα με απλούς διακόπτες και παραλλαγές τους

ενέργεια (μηχανική ηλεκτρική) που παράγει κίνηση

κυκλώματα

με κινούμενες πόρτες, κούκλες ή φιγούρες ζώων με κινητά μέλη, μικρά αυτοκίνητα και αυτοκίνητα με πανιά, μικρό ανεμόμυλο, …)


μέρη του η/υ, περιφερειακά και ονομασίες τους

επεξεργαστής κειμένου λογισμικό σχεδίασης (word art,

autoshapes του word) λογισμικό ανάπτυξης

ιδεοπινάκων ή εικονοπινάκων (kidspiration, inspiration)

διαδίκτυο, παγκόσμιος ιστός (διερεύνηση, αναζήτηση πληροφοριών, επικοινωνία)

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τα μέρη του η/υ, τα

περιφερειακά και την ονομασία τους

αρχεία και τρόπους χειρισμού τους (αντιγραφή, επικόλληση, αποθήκευση ως, …)

τον επεξεργαστή κειμένου λογισμικό σχεδίασης (word

art ή autoshapes του word) λογισμικό δημιουργίας

ιδεοπινάκων ή εικονοπινάκων (kidspiration, inspiration)

τι είναι το διαδίκτυο και τι ο παγκόσμιος ιστός

Τα παιδιά: χειρίζονται τον η/υ και τα περιφερειακά

του, καθώς και το ποντίκι και το πληκτρολόγιο


πληκτρολογούν και επεξεργάζονται ένα απλό κείμενο

κατασκευάζουν στον η/υ σχέδια, εικόνες και πινακίδες ονόματος και τα διακοσμούν χρησιμοποιώντας κατάλληλο λογισμικό

αναζητούν πληροφορίες και εικόνες στον παγκόσμιο ιστό και επικοινωνούν με άλλα σχολεία

εξοικειώνονται με κατάλληλο λογισμικό (kidspiration, inspiration) δημιουργίας εικονοπινάκων και ιδεοπινάκων

Τα παιδιά: χρησιμοποιούν τον

επεξεργαστή κειμένου και πληκτρολογούν ένα απλό κείμενο, το οποίο αποθηκεύουν στον σκληρό δίσκο και σε ένα κινητό δισκάκι

χρησιμοποιούν κατάλληλο λογισμικό (paint, word art ή autoshapes του word) και κατασκευάζουν στον η/υ σχέδια, εικόνες και πινακίδες ονόματος και τα διακοσμούν

χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και αναζητούν εικόνες στον παγκόσμιο ιστό, καθώς και ιστοσελίδες σχολείων για να επικοινωνήσουν με άλλα


αναπτύσσουν ιδέες, μιλούν για αυτές και τις εκφράζουν κάνοντας σχέδια στον η/υ

σχολεία χρησιμοποιούν κατάλληλο

λογισμικό (kidspiration, inspiration) και δημιουργούν εικονοπίνακες και ιδεοπίνακες

στη φάση της ανάπτυξης σχεδιαστικών ιδεών εκφράζουν τις ιδέες τους κάνοντας σχέδια στον η/υ

5. Τεχνολογία και κοινωνία χρήση και λειτουργία

τεχνολογιών στην καθημερινή ζωή (κατασκευή προϊόντων από ξύλο ή μέταλλο)

τεχνολογία επεξεργασίας ξύλου ή μετάλλου και παραδοσιακές ασχολίες

εφαρμογές της μηχανικής και ηλεκτρικής ενέργειας στην καθημερινή ζωή για παραγωγή προϊόντων ξύλου ή μετάλλου

υγεία και ασφάλεια σε εργασιακούς χώρους και κατά τη χρήση τεχνολογικών προϊόντων κατά την εργασία

συντήρηση/επιδιόρθωση υλικών και προϊόντων, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τη χρησιμότητα του ξύλου και

του μετάλλου στην καθημερινή ζωή

την τεχνολογία προμήθειας, επεξεργασίας και συντήρησης ξύλου και μετάλλου

την τεχνολογία ξύλου και μετάλλου και τις παραδοσιακές ασχολίες

την υγεία και την ασφάλεια σε χώρους εργασίας και κατά τη χρήση προϊόντων και υλικών από ξύλο ή μέταλλο

τη συντήρηση και επιδιόρθωση υλικών και προϊόντων, την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση μετάλλου (κάδοι συλλογής άχρηστων αντικειμένων από πλαστικό, μηχανισμοί συλλογής, διαλογής και

Τα παιδιά: εξηγούν τη χρησιμότητα του ξύλου και

του μετάλλου στην καθημερινή ζωή, τους κανόνες ασφάλειας σε χώρους κατά την εργασία με υλικά από ξύλο ή μέταλλο, και την ανάγκη συντήρησης υλικών από ξύλο και ανακύκλωσης υλικών από μέταλλο

αναζητούν πληροφορίες από άτομα του περιβάλλοντός τους και στον παγκόσμιο ιστό σχετικό με την τεχνολογία του ξύλου και του μετάλλου και τις παραδοσιακές ασχολίες

επιλέγουν κατάλληλα υλικά από ξύλο για συντήρηση ή από μέταλλο για ανακύκλωση

εντοπίζουν και χρησιμοποιούν τους κάδους συλλογής υλικών από μέταλλο για ανακύκλωση

εντοπίζουν κάδους ανακύκλωσης ηλεκτρικών συσκευών και μπαταριών στη γειτονιά τους και κοντά στο σχολείο τους

Τα παιδιά μαζί με τον/την εκπαιδευτικό οργανώνουν ανακύκλωση μετάλλου και ηλεκτρικών μπαταριών στο σχολείο τους. Ετοιμάζουν φυλλάδια και αφίσες και ενημερώνουν τα άλλα παιδιά και τους/τις εκπαιδευτικούς του σχολείου.


μετάλλου ανακύκλωσης μετάλλου) 6. Επίλυση τεχνολογικού

προβλήματος και κατασκευή απλού τεχνικού αντικειμένου




κατασκευή του απλού τεχνικού αντικειμένου ή ενός μοντέλου αυτού με χρήση μορφής ενέργειας (μηχανικής, ηλεκτρικής), μηχανισμού ή δομής


Τα παιδιά: εντοπίζουν ένα πρόβλημα ή έναν

σκοπό στο άμεσο περιβάλλον τους για να κατασκευάσουν ένα αντικείμενο από ξύλο ή μέταλλο αναπτύσσουν τους λόγους για

τους οποίους επιλέγουν να κατασκευάσουν το αντικείμενο

συζητούν για το πώς το αντικείμενο θα συντελέσει στη λύση του προβλήματος και το πώς θα επηρεάσει πιθανώς τη ζωή τους

συγκεντρώνουν τους αναγκαίους πόρους για την κατασκευή τους

συζητούν με τα άλλα παιδιά και τους γονείς τους για τις ιδέες, την πρόοδο και τα αποτελέσματά τους, ιδιαίτερα αν η κατασκευή τους συμβάλει στη λύση του προβλήματος

συζητούν για το πώς αισθάνονται για αυτά που πέτυχαν

Τα παιδιά: κατασκευάζουν το τεχνικό αντικείμενο που

σχεδίασαν, το δοκιμάζουν στην πράξη και διορθώνουν τις ατέλειές του


σταδιακά εισάγονται σε τεχνολογίες της καθημερινής ζωής, κατακτούν μια τεχνική διαδικασία, αναπτύσσουν τεχνικές δεξιότητες, αξιολογούν και εκτιμούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων


Τάξη Γ’

Ενότητα Στόχοι γνώσεων Στόχοι δεξιοτήτων Δραστηριότητες


υλικά καθημερινής χρήσης από ύφασμα, δέρμα, γυαλί

βασικά χαρακτηριστικά και φυσικές ιδιότητες υλικών καθημερινής χρήσης από ύφασμα, δέρμα, γυαλί και γυάλινος επιστημονικός εξοπλισμός

γνήσιο και συνθετικό ύφασμα και δέρμα

Τα παιδιά μαθαίνουν για: υλικά από ύφασμα που


υλικά κατασκευής υφασμάτων

υλικά από δέρμα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή

χαρακτηριστικά των υφασμάτων

υλικά καθημερινής χρήσης από γυαλί, επιστημονικά όργανα και εξοπλισμό από γυαλί

βασικά χαρακτηριστικά του γυαλιού

ομοιότητες και διαφορές σε αντικείμενα από ύφασμα, δέρμα, γυαλί και τις χρήσεις τους στην καθημερινή ζωή

γνήσια και συνθετικά υφάσματα και δέρματα

Τα παιδιά: εντοπίζουν υλικά από ύφασμα

διερευνώντας γνωστά υλικά καθημερινής χρήσης

αναγνωρίζουν υλικά από ύφασμα και δέρμα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή

εξερευνούν τα υλικά κατασκευής και τα χαρακτηριστικά των υφασμάτων

αναγνωρίζουν υλικά καθημερινής χρήσης από γυαλί, καθώς και γυάλινα επιστημονικά όργανα και εξοπλισμό

εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά του γυαλιού

εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές σε αντικείμενα από ύφασμα, δέρμα, γυαλί (χρώμα, εμφάνιση, σχήμα, μέγεθος) και τις χρήσεις τους στην καθημερινή ζωή

αναπτύσσουν ιδέες για προϊόντα από ύφασμα, δέρμα, γυαλί, σχεδιάζοντας από τις εμπειρίες τους και από αυτές των άλλων

μιλούν για τις ιδέες τους και τις εκφράζουν με χρήση ποικίλων

Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: διερευνούν υλικά

καθημερινής χρήσης (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ξύλο, ύφασμα, δέρμα, γυαλί, κεραμικό, πέτρα, κερί, φελλό, ελαστικό, κλπ.) και εντοπίζουν υλικά από ύφασμα, δέρμα και γυαλί

αναγνωρίζουν υλικά από ύφασμα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή (ρούχα, υφάσματα επιπλώσεων, κουρτίνες, χαλιά, παιχνίδια, χρηστικά ή διακοσμητικά αντικείμενα, υφαντά, τέντες, δίχτυα, σακιά, σχοινιά, σπάγκοι, …)

εξερευνούν τα υλικά κατασκευής υφασμάτων (βαμβάκι, μαλλί, μετάξι, λινό, συνθετικό, καναβάτσα) και τα χαρακτηριστικά των υφασμάτων (εύκαμπτο, δύσκαμπτο, σκληρό-αδρό,


μεθόδων και προτείνουν επόμενα βήματα κάνοντας σχέδια

διακρίνουν (στοιχειωδώς) υφάσματα από φυτικές ή συνθετικές ίνες, και δέρματα φυσικά-γνήσια ή συνθετικά

μαλακό-απαλό, λείο, διαφανές, ημι-, αδιαφανές, ..)

αναγνωρίζουν υλικά από δέρμα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή (παπούτσια, τσάντες, δερμάτινα αντικείμενα χρηστικά ή διακοσμητικά, ...)

αναγνωρίζουν υλικά καθημερινής χρήσης από γυαλί (ποτήρια, μπουκάλια, λάμπες, τζάμια, καθρέπτες, βιτρώ, γυαλιά μυωπίας/ πρεσβυωπίας, πόρτες, πάγκοι, έπιπλα, υαλότουβλα, κρυστάλλινα ποτήρια και διακοσμητικά αντικείμενα, φωτιστικά, μουράνο, πλεξιγκλάς, οθόνες υπολογιστή/ τηλεόρασης, …), και επιστημονικά όργανα και εξοπλισμό από γυαλί (θερμόμετρα, φακοί, πρίσματα, μικροσκόπια, τηλεσκόπια, οθόνες, δοκιμαστικοί σωλήνες)

εξερευνούν τα βασικά χαρακτηριστικά του γυαλιού (λείο, σαγρέ, άκαμπτο, σκληρό, ανθεκτικό, κρυώνει και ζεσταίνεται δύσκολα, δεν


άγει τον ηλεκτρισμό, ...) και αναζητούν πληροφορίες για τα συστατικά του

καταγράφουν ομοιότητες-διαφορές σε αντικείμενα από ύφασμα, δέρμα, γυαλί (εμφάνιση, χρώμα, σχήμα, μέγεθος) και χρήσεις τους στην καθημερινή ζωή

2. Εργαλεία και διαδικασίες βασικά εργαλεία για

επεξεργασία υλικών από ύφασμα, δέρμα, γυαλί

επεξεργασία υλικών από ύφασμα ή δέρμα (σημάδεμα, τρύπημα, κοπή, λείανση, ένωση, συναρμολόγηση, αποτελείωση-φινίρισμα)

επεξεργασία υλικών από γυαλί (αλλαγή μορφής μετά από θέρμανση)

βαφή υλικών από ύφασμα, δέρμα, γυαλί και ζωγραφική πάνω σε αυτά

απλές τεχνικές αποτελείωσης- φινιρίσματος

Τα παιδιά μαθαίνουν για: εργαλεία, τεχνικές και υλικά

και τη χρησιμότητά τους κατά την εργασία με υλικά από ύφασμα, δέρμα, γυαλί

διαδικασίες επεξεργασίας υλικών από ύφασμα ή δέρμα (σημάδεμα, τρύπημα, κοπή, σύνδεση, ένωση, συναρμολόγηση, αποτελείωση-φινίρισμα) και την ορολογία τους

τρόπους επεξεργασίας υλικών από γυαλί (θέρμανση, μορφοποίηση)

τους αναγκαίους κανόνες ασφάλειας κατά την εργασία με γυαλί, ύφασμα ή δέρμα

απλές τεχνικές αποτελείωσης-φινιρίσματος

Τα παιδιά: ονομάζουν και περιγράφουν

διαδικασίες επεξεργασίας υλικών από ύφασμα ή δέρμα

σημαδεύουν, κόβουν, τρυπούν, συνδέουν, ενώνουν, συναρμολογούν και συνδυάζουν υλικά και συστατικά από ύφασμα ή δέρμα με κατάλληλα εργαλεία και τεχνικές

διακοσμούν ύφασμα στερεώνοντας πάνω σε αυτό άλλα υλικά (χαρτί, χαρτοπετσέτα, πλαστικό, μέταλλο, χάντρες, φτερά, ..) με κατάλληλο εξοπλισμό

βάφουν-ζωγραφίζουν ύφασμα και γυαλί με κατάλληλα υλικά (μαρκαδόροι, μπογιές, πινέλα) και τεχνικές

θερμαίνουν γυαλί και αλλάζουν τη μορφή του χρησιμοποιώντας

Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: συλλέγουν, επιλέγουν και

εργάζονται με υλικά από ύφασμα ή δέρμα (σημάδεμα, τρύπημα, κοπή, σύνδεση, ένωση, συναρμολόγηση, αποτελείωση-φινίρισμα)

επιλέγουν και χρησιμοποιούν κατάλληλα εργαλεία (ψαλίδι, κιμωλία, βελόνα, κλωστή, καρφίτσα, σακοράφα, …) και τεχνικές, και σημαδεύουν, κόβουν, τρυπούν, συνδέουν, ενώνουν, συναρμολογούν και συνδυάζουν υλικά και συστατικά από ύφασμα ή δέρμα

επιλέγουν σχέδια και υλικά για να διακοσμήσουν ύφασμα (χαρτί, πλαστικό, χαρτοπετσέτα, μέταλλο,


με ασφάλεια κατάλληλες πηγές θερμότητας και τεχνικές

χρησιμοποιούν απλές τεχνικές αποτελείωσης -φινιρίσματος

επιλέγουν κατάλληλα εργαλεία, τεχνικές και υλικά (από μια ποικιλία που προτείνει ο/η εκπαιδευτικός ή άλλα παιδιά στην ομάδα τους) για να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια απλή κατασκευή από ύφασμα ή γυαλί

χάντρες, φτερά, ..) και στερεώνουν πάνω σε ύφασμα τα υλικά που επέλεξαν με τη βοήθεια κατάλληλου εξοπλισμού

επιλέγουν και χρησιμοποιούν κατάλληλα υλικά (μαρκαδόροι, μπογιές, πινέλα) και τεχνικές και βάφουν ή ζωγραφίζουν ύφασμα και γυαλί

χρησιμοποιούν με ασφάλεια κατάλληλες πηγές θερμότητας και τεχνικές για να θερμάνουν γυαλί και να αλλάξουν τη μορφή του (το καμπυλώνουν, στενεύουν, επιμηκύνουν)

χρησιμοποιούν απλές τεχνικές αποτελείωσης: μπογιάτισμα, διακόσμηση με χαρτί, πλαστικό, σπόρους, ξύλο, ...

3. Μηχανισμοί και δομές συνδυασμός υλικών για

κατασκευή σύνθετων δομών (πχ. εργασία με ξύλο, μέταλλο και ύφασμα για κατασκευή επίπλων, εργασία με γυαλί και ξύλο για κατασκευή κορνιζών)

ισχυρές και σταθερές δομές υποστήριξη και ενίσχυση δομών, μηχανισμοί ενίσχυσης δομών με

Τα παιδιά μαθαίνουν για: δομές από γυαλί, ξύλο,

μέταλλο, ύφασμα, χαρτί, πλαστικό

τη λειτουργία και τα αποτελέσματα του συνδυασμού των υλικών αυτών σε δομές για ορισμένο σκοπό

συνδυασμό, ανάμιξη,

Τα παιδιά: εντοπίζουν μέρη/ συστατικά δομών

και μηχανισμών που επιτρέπουν το κάθισμα, την ανάκληση, κλπ. (στα έπιπλα)

περιγράφουν τρόπους συναρμολόγησης μερών από ξύλο, μέταλλο, γυαλί, ύφασμα ή δέρμα που παράγουν κίνηση σε απλά οχήματα

Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: αποσυναρμολογούν

αντικείμενα από γυαλί (πχ. καθρέπτες) ή έπιπλα και παρατηρούν τον τρόπο συναρμολόγησης των διαφόρων μερών ή υλικών τους

εξοικειώνονται με τη


συνδυασμό υλικών επεξεργασία κατάλληλων υλικών από γυαλί, ξύλο, μέταλλο, πλαστικό, χαρτί, ύφασμα ή δέρμα που παράγουν στέρεες δομές

μηχανισμούς και εξοπλισμό που κάνουν υλικά από γυαλί ή ύφασμα να μορφοποιηθούν με διάφορους τρόπους και να δημιουργηθούν δομές

ενέργεια θερμική που προκαλεί παραμορφώσεις σε υλικά ή παράγει κίνηση σε δομές

παρατηρούν και εξηγούν διαδικασίες αλλαγής της μορφής του γυαλιού με κατάλληλη θέρμανση

περιγράφουν διαδικασίες εξεργασίας υλικών για την παραγωγή πιο στέρεων δομών

σχεδιάζουν δομές με υλικά από χαρτί, πλαστικό, ξύλο, μέταλλο, γυαλί, ύφασμα ή δέρμα και διαδικασίες που χρησιμοποιούν θερμική ενέργεια

λειτουργία δομών κατασκευασμένων με υλικά από γυαλί, ξύλο, μέταλλο, ύφασμα, χαρτί, πλαστικό, καθώς και τα αποτελέσματα των μηχανισμών συνδυασμού τους για έναν ορισμένο σκοπό

χρησιμοποιούν με ασφάλεια γυαλί, ξύλο, μέταλλο, πλαστικό, χαρτί, ύφασμα ή δέρμα, συνδυασμούς αυτών και μοχλούς για να κατασκευάσουν στέρεες δομές ή μηχανισμούς

κατασκευάζουν και συναρμολογούν γεωμετρικά στερεά (κύλινδροι, κύβοι, ορθογώνια παραλληλεπίπεδα) από γυαλί, ύφασμα ή δέρμα, χαρτί, πλαστικό

συναρμολογούν διάφορα στοιχεία και κατασκευάζουν αντικείμενα με αυτά (όπως κούνιες, τσουλήθρες, τραμπάλες, τροχούς, καρουσέλ, τρενάκια, πινακίδες και σήματα κυκλοφορίας, πρόσωπα με κινούμενα ματάκια, ζωάκια με κινούμενα μέλη, …)


4. Ηλεκτρονικός υπολογιστής και

ΤΠΕ μέρη του η/υ και περιφερειακά

του βασικές δεξιότητες χειρισμού η/υ

(εκκίνηση, κλείσιμο, ποντίκι, εργαλειοθήκη)

χειρισμός αρχείων (άνοιγμα, αντιγραφή-αποκοπή-επικόλληση, αποθήκευση-ανάκληση, εκτύπωση)

επεξεργασία κειμένου γλώσσα προγραμματισμού logo λογισμικό ανάπτυξης ιδεοπινάκων

(Kidspiration, Inspiration) λογισμικό ανάπτυξης ιστοριών

(StoryBook Weaver) διαδίκτυο, παγκόσμιος ιστός

(διερεύνηση, αναζήτηση πληροφοριών, επικοινωνία)

Τα παιδιά μαθαίνουν: τα μέρη και τα περιφερειακά

του η/υ, τους τρόπους χειρισμού

αρχείων (αντιγραφή, επικόλληση, αποθήκευση ως, …)

επεξεργαστή κειμένου τι είναι και πώς λειτουργεί η

logo και το λογισμικό ανάπτυξης ιδεοπινάκων (Kidspiration, Inspiration)

τι είναι και πώς λειτουργεί το διαδίκτυο και ο παγκόσμιος ιστός

να αναπτύσσουν ιδέες, να μιλούν για αυτές και να τις εκφράζουν κάνοντας σχέδια στον η/υ

Τα παιδιά: δείχνουν, ονομάζουν και χειρίζονται

τον η/υ και τα περιφερειακά του (ποντίκι, πληκτρολόγιο, εργαλειοθήκη, εκτυπωτής)


πληκτρολογούν και επεξεργάζονται ένα κείμενο, εισάγουν σε αυτό πίνακα και εικόνα

χρησιμοποιούν κατάλληλο λογισμικό (paint, logo) για να παράγουν στον η/υ σχέδια, εικόνες, πινακίδες ονόματος

εξοικειώνονται με κατάλληλο λογισμικό (Kidspiration, Inspiration) και αναπτύσσουν ιδεοπίνακες ή εικονοπίνακες

εξοικειώνονται με κατάλληλο λογισμικό (StoryBook Weaver) και τη χρήση του για να αναπτύσσουν ιστορίες

χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και αναζητούν πληροφορίες και εικόνες στον παγκόσμιο ιστό και επικοινωνούν με άλλα σχολεία, μουσεία, οργανισμούς, ενώσεις, …

(Βλ. Στόχοι δεξιοτήτων)


5. Τεχνολογία και κοινωνία τεχνολογία και ανθρώπινες

ανάγκες (παλαιός-σύγχρονος τρόπος κατασκευής ρουχισμού, σκεπασμάτων, αντικειμένων οικιακής χρήσης, επίπλων, …)

τεχνολογία επεξεργασίας υφάσματος (κλωστοϋφαντουρ-γία), δέρματος (βυρσοδεψία), γυαλιού (υαλουργία, υαλογλυπτική) και παραδοσιακές ασχολίες

υγεία και ασφάλεια κατά την εργασία σε εργασιακούς χώρους και κατά την επεξεργασία και χρήση προϊόντων από γυαλί, ύφασμα ή δέρμα

ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών από γυαλί

ομάδες πληθυσμού που ασχολούνται στην κλωστοϋφαντουργία, τη βυρσοδεψία, την υαλουργία, την υαλογλυπτική και με στρατηγικές διάδοσης και προώθησης τεχνολογικών ιδεών και εξελίξεων στους κλάδους αυτούς

επεξεργασία υφάσματος,

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τη χρησιμότητα του

υφάσματος του δέρματος και του γυαλιού στην καθημερινή ζωή

παλαιότερους και νεότερους τρόπους κατασκευής ειδών ρουχισμού, σκεπασμάτων, αντικειμένων οικιακής χρήσης, επίπλων, …

την τεχνολογία παραγωγής, επεξεργασίας, συντήρησης και διάθεσης υφασμάτων (κλωστοϋφαντουργία) και δερμάτων (βυρσοδεψία)

την τεχνολογία επεξεργασίας γυαλιού (υαλουργία, υαλογλυπτική)

τις ομάδες πληθυσμού που ασχολούνται στην κλωστοϋφαντουργία, τη βυρσοδεψία, την υαλουργία, την υαλογλυπτική

την αποφυγή υπερβολικής χρήσης δέρματος προκειμένου να προστατευτούν ζώα, κλπ.

την ανακύκλωση γυαλιού (κάδοι συλλογής άχρηστων αντικειμένων από γυαλί,

Τα παιδιά: επιλέγουν κατάλληλα υλικά από

γυαλί για ανακύκλωση εντοπίζουν και χρησιμοποιούν τους

κάδους συλλογής υλικών από γυαλί για ανακύκλωση και μαζί με τον/την εκπαιδευτικό οργανώνουν ανακύκλωση γυαλιού στο σχολείο τους

επεξεργάζονται γυαλί χρησιμοποιώντας κατάλληλες πηγές θερμότητας και κατάλληλες τεχνικές


δέρματος, γυαλιού και περιβάλλον

μηχανισμοί συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης γυαλιού)





κατασκευή του απλού τεχνικού αντικειμένου ή ενός μοντέλου του με χρήση θερμικής ενέργειας, μηχανισμού ή δομής


Τα παιδιά: εντοπίζουν ένα πρόβλημα ή

έναν σκοπό από το άμεσο περιβάλλον τους που θα τα οδηγήσει στο να κατασκευάσουν ένα αντικείμενο από ύφασμα σε συνδυασμό με ξύλο ή μέταλλο (ή εναλλακτικά ένα αντικείμενο από γυαλί)


συζητούν για το πώς το αντικείμενο αυτό θα συντελέσει στη λύση του προβλήματος και το πώς θα επηρεάσει πιθανώς τη ζωή τους


Τα παιδιά: κατασκευάζουν το τεχνικό

αντικείμενο που σχεδίασαν, το δοκιμάζουν στην πράξη και διορθώνουν τις πιθανές ατέλειές του


σταδιακά εισάγονται σε τεχνολογίες της καθημερινής ζωής, κατακτούν μια τεχνική διαδικασία, αναπτύσσουν τεχνολογικές δεξιότητες, αξιολογούν και εκτιμούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων

συζητούν με τα άλλα παιδιά, τους γονείς και τα άτομα του περιβάλλοντός τους και τις ιδέες, προόδους και τα αποτελέσματά τους, και ιδιαίτερα για τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του αντικειμένου που κατασκεύασαν προκειμένου να επιτύχουν τη λύση του προβλήματος



Τάξη Δ’



υλικά καθημερινής χρήσης σε ευρεία κλίμακα: σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …

λειτουργικά χαρακτηριστικά και τρόποι παραγωγής και διάθεσης υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας και αποτελέσματα της χρήσης τους στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον

σχεδιασμός για ποσοτική παραγωγή υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας, πολλαπλά αντίγραφα του ίδιου προϊόντος

σχεδιασμός και παράγοντες που επιδρούν στην παραγωγή και ευρεία χρήση υλικών (πχ. ανθρώπινες ανάγκες και αξίες, ζητήματα δεοντολογικά, ηθικά, οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και περιβαλλοντικά, συντήρηση προϊόντων, ασφάλεια)

Τα παιδιά μαθαίνουν για: υλικά και ουσίες

καθημερινής χρήσης σε ευρεία κλίμακα: σαπούνια, απορρυπαντικά, είδη καθαριότητας, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …, τους τρόπους παρασκευής και χρήσης τους στην καθημερινή ζωή

τα είδη και τις κατηγορίες σαπουνιών απορρυπαντικών και ειδών καθαριότητας, τα συστατικά και τις χρήσεις τους στην καθημερινή ζωή

Τα παιδιά: αναγνωρίζουν διάφορους

τύπους υλικών και ουσιών ευρείας καθημερινής χρήσης: τρόφιμα, σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …

διακρίνουν και κατηγοριοποιούν τα συστατικά υλικά και τις ουσίες που περιέχονται στα σαπούνια και τα απορρυπαντικά

αναπτύσσουν ιδέες για υλικά και ουσίες καθημερινής χρήσης σε ευρεία κλίμακα, σχεδιάζοντας από τις εμπειρίες τους και από αυτές των άλλων



2. Εργαλεία και διαδικασίες εργαλεία, εξοπλισμός και

διαδικασίες παραγωγής, επεξεργασίας, διάθεσης, συντήρησης και ανακύκλωσης υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας (σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …)

υλικά και ετοιμοπαράδοτα (ready-made) συστατικά και συνδυασμός τους για την επίτευξη λειτουργικών αποτελεσμάτων ή τη βελτίωση της εμφάνισης των υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας

μοναδικά και μαζικά προϊόντα καθημερινής χρήσης

Τα παιδιά μαθαίνουν για: εργαλεία, εξοπλισμό και

βιομηχανία παραγωγής, επεξεργασίας, διάθεσης, συντήρησης και ανακύκλωσης υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας (σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …)

υλικά και ετοιμοπαράδοτα (ready-made) συστατικά και συνδυασμοί τους για την επίτευξη λειτουργικών αποτελεσμάτων ή τη βελτίωση της εμφάνισης των υλικών καθημερινής χρήσης ευρείας κλίμακας

μοναδικά και μαζικά προϊόντα καθημερινής χρήσης

τους αναγκαίους κανόνες ασφάλειας στους χώρους εργασίας και κατά την εργασία με υλικά ευρείας καθημερινής χρήσης

Τα παιδιά: παρατηρούν την εργασία που

γίνεται σε βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης, συντήρησης και ανακύκλωσης υλικών ευρείας καθημερινής χρήσης (σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …), τις οποίες επισκέπτονται επιτόπου

συλλέγουν και μελετούν στοιχεία και δεδομένα κατά τις επισκέψεις τους αυτές για την εργασία που εκτελείται και το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται σε αυτές


αναζητούν παραδοσιακές συνταγές και επιλέγουν κατάλληλα υλικά για να παρασκευάσουν σαπούνι και φυτικές βαφές

Τα παιδιά: επισκέπτονται με την τάξη

τους βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης, συντήρησης και ανακύκλωσης υλικών ευρείας καθημερινής χρήσης (σαπούνια, απορρυπαντικά, καύσιμα, ελαστικά, βαφές)

εργαζόμενα σε ομάδες των 2-3 ατόμων: κρατούν σημειώσεις, σχεδιάζουν, ζωγραφίζουν, φωτογραφίζουν ή και βιντεοσκοπούν τις διάφορες φάσεις των διαδικασιών συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης, συντήρησης και ανακύκλωσης υλικών ευρείας καθημερινής χρήσης

θέτουν ερωτήσεις στους εργαζόμενους και στις εργαζόμενες στις μονάδες αυτές σχετικά με τις συνθήκες και τα αποτελέσματα της εργασίας τους σε αυτές

κατασκευάζουν αφίσες,


φυλλάδια, έντυπα και ηλεκτρονικά, και οργανώνουν εκθέσεις και ομιλίες στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους για να παρουσιάσουν και να εξηγήσουν τις γνώσεις που αποκόμισαν από τις επισκέψεις και τις μελέτες τους αυτές

παρασκευάζουν σαπούνι και φυτικές βαφές, επιλέγοντας κατάλληλα υλικά και χρησιμοποιώντας παραδοσιακές συνταγές

3. Μηχανισμοί και δομές κατασκευή σχεδίου υπό κλίμακα

ενός χώρου ή ενός αντικειμένου εξοικείωση με αντικείμενα

κατασκευασμένα υπό κλίμακα (μικρογραφίες κατασκευής -μακέτες)

κατασκευή μακετών μηχανολογικού εξοπλισμού και κτιρίων βιοτεχνιών/ εργοστασίων υπό κλίμακα

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τη σχεδίαση υπό κλίμακα

χώρων όπως η αίθουσα της τάξης τους, κτιρίων όπως το σχολείο ή το σπίτι τους, και αντικειμένων όπως ένα έπιπλο (τραπέζι, καρέκλα, κρεβάτι, βιβλιοθήκη, …)

την κατασκευή υπό κλίμακα χώρων (η αίθουσα της τάξης τους), κτιρίων (το σχολείο ή το σπίτι τους), και αντικειμένων (πχ. ένα έπιπλο: τραπέζι, καρέκλα, κρεβάτι, βιβλιοθήκη, …)

Τα παιδιά εργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: μετρούν τις διαστάσεις χώρων

όπως η αίθουσα της τάξης τους, κτιρίων όπως το σχολείο ή το σπίτι τους, και αντικειμένων όπως ένα έπιπλο (τραπέζι, καρέκλα, κρεβάτι, βιβλιοθήκη, …)

αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες και σχέδια κατασκευής αντικειμένων υπό κλίμακα (μακετών)

κατασκευάζουν σχέδια υπό κλίμακα χώρων όπως η αίθουσα της τάξης τους, κτιρίων όπως το


τη διαφορά μεταξύ της ποιότητας σχεδιασμού και παραγωγής

την προετοιμασία υλικών για την παραγωγή και χρήση προκατασκευασμένων συστατικών (πχ. στη βιομηχανία ειδών καθαρισμού, υγιεινής, καλλυντικών, κλπ.)

σχολείο ή το σπίτι τους, και αντικειμένων όπως ένα έπιπλο (τραπέζι, καρέκλα, κρεβάτι, βιβλιοθήκη, …)


άνετος χειρισμός η/υ, περιφερειακών, αρχείων, πίνακα ελέγχου, λογισμικού επεξεργασίας κειμένου, του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού

λογισμικό παρουσίασης (powerpoint)

σχεδιασμός κατά την κατασκευαστική δραστηριότητα, λογισμικό σχεδίασης με τη βοήθεια η/υ (computer-aided design -CAD) και κατασκευής-παραγωγής με βοήθεια η/υ (computer-aided manufacture –CAM)

εργαλεία, τεχνικές, διαδικασίες, σχεδίαση και κατασκευή με τη βοήθεια η/υ (CAD/CAM) για

Τα παιδιά μαθαίνουν τι είναι και σε τι χρησιμεύουν: ο πίνακας ελέγχου, οι

διαδικασίες και οι τεχνικές αναζήτησης, εξερεύνησης και επεξεργασίας αρχείων

το λογισμικό παρουσίασης (powerpoint)

ο σχεδιασμός κατά την κατασκευαστική δραστηριότητα

το λογισμικό σχεδίασης με τη βοήθεια η/υ (computer-aided design -CAD)

το λογισμικό κατασκευής ή παραγωγής με τη βοήθεια η/υ (computer-aided manufacture –CAM)

τα εργαλεία, οι τεχνικές, οι διαδικασίες, η σχεδίαση και η κατασκευή με τη βοήθεια η/υ

Τα παιδιά: χειρίζονται με άνεση τον η/υ και τα

περιφερειακά του (ποντίκι, πληκτρολόγιο, εκτυπωτής, σαρωτής), αναζητούν και εξερευνούν αρχεία, εξοικειώνονται με τον πίνακα ελέγχου, χρησιμοποιούν με άνεση λογισμικό επεξεργασίας κειμένου (εισάγουν σε κείμενο πίνακες και εικόνες), το διαδίκτυο και τον παγκόσμιο ιστό

χειρίζονται λογισμικό παρουσίασης (powerpoint)

χρησιμοποιούν με άνεση ένα λογισμικό σχεδίασης (paint, logo, micrograph) για να παράγουν και να διακοσμούν στον η/υ σχέδια, εικόνες, πινακίδες, φυλλάδια, αφίσες, …

χρησιμοποιούν με ευχέρεια κατάλληλο λογισμικό (Kidspiration,


σχηματοποίηση υλικών με ασφάλεια και ακρίβεια

(CAD/CAM) για σχηματοποίηση υλικών με ασφάλεια και ακρίβεια

Inspiration) για να δημιουργούν ιδεοπίνακες ή εικονοπίνακες, όπως και κατάλληλο λογισμικό (StoryBook Weaver) για να αναπτύσσουν ιστορίες

χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να αναζητούν πληροφορίες και εικόνες στον παγκόσμιο ιστό και επικοινωνούν με άλλα σχολεία, μουσεία, οργανισμούς, ενώσεις, …

εξοικειώνονται με: λογισμικό σχεδίασης με τη

βοήθεια η/υ (computer-aided design -CAD)

λογισμικό κατασκευής-παραγωγής με βοήθεια η/υ (computer-aided manufacture –CAM)

τα εργαλεία, τις τεχνικές, τις διαδικασίες, τη σχεδίαση και κατασκευή με τη βοήθεια η/υ (CAD/CAM) για σχηματοποίηση υλικών με ασφάλεια και ακρίβεια

5. Γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία υλικά, τεχνικά εργαλεία και

μέθοδοι στη γεωργία άλλοτε και τώρα (ψωμί: από το σπόρο και την καλλιέργεια - μαγιά, ζύμωση)

υλικά, τεχνικά εργαλεία και

Τα παιδιά μαθαίνουν για: υλικά, τεχνικά εργαλεία και

μεθόδους γεωργικής καλλιέργειας σε παλαιότερες και εποχές και στη σημερινή εποχή

τον τρόπο παρασκευής

Τα παιδιά είναι ικανά: να επιλέγουν κατάλληλα υλικά,

εργαλεία, τεχνικές και μεθόδους παρασκευής ψωμιού: δημιουργία ζύμης (ανάπιασμα) με τη χρήση κατάλληλων υλικών (αλεύρι, μαγιά, νερό, λάδι, αλάτι, σπόροι), τελικό


μέθοδοι στην κτηνοτροφία άλλοτε και τώρα (γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα: μύκητες, παστερίωση, εργοστάσια, κλπ.)

υλικά, τεχνικά εργαλεία και μέθοδοι στην αλιεία άλλοτε και τώρα (αλιεία μικρών και μεγάλων ψαριών, καθάρισμα, τεμάχισμα, κατάψυξη, συντήρηση)

ψωμιού: από την καλλιέργεια δημητριακών (σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι), το σπόρο, τη συλλογή και το καθάρισμά του, το άλεσμα του σπόρου και τη δημιουργία αλεύρου, στη δημιουργία ζύμης και τη χρήση υλικών (άλευρο, νερό, λάδι, αλάτι, μαγιά, σπόροι), στο τελικό ζύμωμα, το ψήσιμο και το σερβίρισμα

τη θρεπτική αξία του ψωμιού υλικά, τεχνικά εργαλεία και

μεθόδους κτηνοτροφικής καλλιέργειας σε παλαιότερες εποχές και σήμερα

τον τρόπο παρασκευής γαλακτοκομικών προϊόντων: γάλα, μύκητες, παστερίωση, εργοστάσια, κλπ.

τη θρεπτική αξία του γάλακτος, του τυριού, γιαουρτιού, κλπ.

υλικά, τεχνικά εργαλεία και μεθόδους στην αλιεία σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή (αλιεία μικρών και μεγάλων ψαριών, καθάρισμα, τεμάχισμα, κατάψυξη, συντήρηση)

τη θρεπτική αξία των ψαριών,

ζύμωμα, ψήσιμο, σερβίρισμα να εξηγούν τη θρεπτική αξία του

ψωμιού, του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, των ψαριών, θαλασσινών και ιχθυελαίων

να διακρίνουν τη λελογισμένη από την υπερβολική αλιεία


των θαλασσινών και των ιχθυελαίων

τις διαφορετικές τεχνικές αλιείας σε διάφορα μήκη και πλάτη της Γης

την υπερ-αλίευση και τα απειλούμενα είδη ψαριών

6. Επεξεργασία χαρτιού, τυπογραφία

επεξεργασία χαρτιού άλλοτε και τώρα

μέσα γραφής και εκτύπωσης, τυπογραφία άλλοτε και τώρα

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τον τρόπο επεξεργασίας

χαρτιού σε παλαιότερες εποχές και σήμερα

τα μέσα γραφής και εκτύπωσης, την τυπογραφία σε παλαιότερες εποχές και σήμερα

Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: μαθαίνουν να ανακυκλώνουν χαρτί συνθέτουν μια εργασία σχετική με

την εξέλιξη των μέσων γραφής και εκτύπωσης, την εξέλιξη της τυπογραφίας

7. Τεχνολογία και κοινωνία τεχνολογία και ανθρώπινες

ανάγκες, παλαιός και σύγχρονος τρόπος προμήθειας, συλλογής, παρασκευής και διάθεσης υλικών ευρείας καθημερινής χρήσης (τρόφιμα, σαπούνια, απορρυπαντικά, έλαια, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …)


υγεία και ασφάλεια σε εργασιακούς χώρους και κατά την εργασία και χρήση υλικών

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τεχνολογία και ανθρώπινες

ανάγκες, παλαιός και σύγχρονος τρόπος προμήθειας, συλλογής, παρασκευής και διάθεσης υλικών ευρείας καθημερινής χρήσης (τρόφιμα, σαπούνια, απορρυπαντικά, έλαια, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …)


υγεία και ασφάλεια σε εργασιακούς χώρους και κατά

Τα παιδιά μαθαίνουν: να διακρίνουν υλικά που

ανακυκλώνονται σε τρόφιμα, συσκευασίες υλικών και προϊόντων, σαπούνια και απορρυπαντικά, έλαια, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …

να εντοπίζουν και να χρησιμοποιούν τους κάδους συλλογής υλικών που ανακυκλώνονται σε τρόφιμα, συσκευασίες υλικών και προϊόντων, σαπούνια και απορρυπαντικά, έλαια, καύσιμα, ελαστικά, βαφές, …

μαζί με τον/την εκπαιδευτικό


και προϊόντων ευρείας καθημερινής χρήσης




τεχνολογικές αρχές (πχ. αποτελεσματικότητα) και παράγοντες ελέγχου τεχνολογικών συστημάτων (πχ. ανάδραση, παρακολούθηση και έλεγχος)

υγιεινή και ασφάλεια στην τεχνολογία τροφίμων

στρατηγικές επικοινωνίας διαφόρων τεχνολογικών καινοτομιών (πχ. υπολογιστικά συστήματα για διάφορες ομάδες χρηστών και χρηστριών)

την εργασία και χρήση υλικών και προϊόντων ευρείας καθημερινής χρήσης




υγιεινή και ασφάλεια στην τεχνολογία τροφίμων

οργανώνουν ανακύκλωση πχ. συσκευασιών στο σχολείο τους

μιλούν και παρουσιάζουν στα άλλα παιδιά, τους γονείς και την ευρύτερη κοινότητα τις εργασίες τους σχετικά με την ανακύκλωση υλικών χρησιμοποιώντας η/υ και λογισμικό παρουσιάσεων



Στόχοι γνώσεων-δεξιοτήτων Τα παιδιά: εντοπίζουν προβλήματα της

καθημερινής ζωής και σταδιακά εισάγονται στις τεχνολογίες της καθημερινής ζωής

αναπτύσσουν υποθέσεις και σχεδιαστικές ιδέες για τη λύση των προβλημάτων

κατασκευάζουν τεχνικά αντικείμενα επιλέγοντας κατάλληλα υλικά, τεχνικές και διαδικασίες

εφαρμόζουν στην πράξη τις κατασκευές τους και ελέγχουν τη λειτουργία, την αποτελεσματικότητα και την αισθητική των κατασκευών τους

αξιολογούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων

κατακτούν τεχνικές, γνωστικές και μεταγνωστικές δεξιότητες

Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: εντοπίζουν ένα πρόβλημα της

καθημερινής ζωής και αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες για την κατασκευή ενός απλού τεχνικού αντικειμένου για τη λύση του προβλήματος


κατασκευάζουν το αντικείμενο που σχεδίασαν, το δοκιμάζουν και διορθώνουν πιθανές ατέλειές του

το εφαρμόζουν στην πράξη και αξιολογούν τα αποτελέσματα από την εφαρμογή αυτή

συζητούν με τα άλλα παιδιά, τους γονείς και τα άτομα του περιβάλλοντός τους και τις ιδέες, προόδους και τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του αντικειμένου που κατασκεύασαν προκειμένου να επιτύχουν τη λύση του προβλήματος




Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναζητούν μια παραδοσιακή συνταγή για μαγείρεμα. Προμηθεύονται τα κατάλληλα υλικά και επιλέγουν τις τεχνικές και τις διαδικασίες για το μαγείρεμα. Μαγειρεύουν με τη χρήση θερμικής ενέργειας και αφού τελειώσουν δοκιμάζουν το φαγητό που παρασκεύασαν και αξιολογούν το αποτέλεσμα. Κρατούν σημειώσεις, φωτογραφίζουν και βιντεοσκοπούν στιγμιότυπα από τη διαδικασία.

Μαγείρεμα υγιεινού φαγητού

Παρουσιάζουν και εξηγούν το έργο τους στα άλλα παιδιά, στους γονείς και στα άτομα του περιβάλλοντός τους και συζητούν για τις ιδέες, εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους. Χρησιμοποιούν για αυτό ποικίλες τεχνικές, μεταξύ των οποίων αφίσες, φυλλάδια, η/υ και λογισμικό παρουσίασης.

Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναζητούν μια παραδοσιακή συνταγή για παρασκευή σαπουνιού. Προμηθεύονται τα κατάλληλα υλικά και επιλέγουν τις τεχνικές και τις διαδικασίες. Παρασκευάζουν σαπούνι με τη χρήση κατάλληλης μορφής ενέργειας και αφού τελειώσουν αξιολογούν το αποτέλεσμα. Κρατούν σημειώσεις, φωτογραφίζουν και βιντεοσκοπούν στιγμιότυπα από τη διαδικασία.

Παρασκευή σαπουνιού

Παρουσιάζουν και εξηγούν το έργο τους στα άλλα παιδιά, στους γονείς και στα άτομα του περιβάλλοντός τους και συζητούν για τις ιδέες, εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους. Χρησιμοποιούν για αυτό ποικίλες τεχνικές, μεταξύ των οποίων αφίσες, φυλλάδια, η/υ και λογισμικό παρουσίασης. Παρασκευή ψωμιού Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναπτύσσουν ένα σχέδιο παρασκευής ενός τροφίμου (ψωμιού) προκειμένου να καλυφθεί η ανάγκη τροφής. Επιλέγουν τα κατάλληλα υλικά, τον εξοπλισμό, τις τεχνικές και τις διαδικασίες σύμφωνα με μια παραδοσιακή συνταγή. Παρασκευάζουν ψωμί με τη χρήση κατάλληλης μορφής ενέργειας. Δοκιμάζουν το ψωμί που παρασκεύασαν και ελέγχουν τη γεύση του. Κρατούν σημειώσεις, φωτογραφίζουν και βιντεοσκοπούν στιγμιότυπα από τη διαδικασία. Παρουσιάζουν και εξηγούν το έργο τους στα άλλα παιδιά, στους γονείς και στα άτομα του περιβάλλοντός τους και συζητούν για τις ιδέες, εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους. Χρησιμοποιούν για αυτό ποικίλες τεχνικές, μεταξύ των οποίων αφίσες, φυλλάδια, η/υ και λογισμικό παρουσίασης.


Ανακύκλωση χαρτιού Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναπτύσσουν ένα σχέδιο για την ανακύκλωση χαρτιού. Επιλέγουν τα κατάλληλα υλικά, τον εξοπλισμό, τις τεχνικές και τις διαδικασίες. Ανακυκλώνουν χαρτί με χρήση κατάλληλης μορφής ενέργειας. Παρουσιάζουν και εξηγούν το έργο τους στα άλλα παιδιά, στους γονείς και στα άτομα του περιβάλλοντός τους και συζητούν για τις ιδέες, εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους. Χρησιμοποιούν για αυτό ποικίλες τεχνικές, μεταξύ των οποίων αφίσες, φυλλάδια, η/υ και λογισμικό παρουσίασης. Παρασκευή φυτικής βαφής Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναπτύσσουν ένα σχέδιο παρασκευής μιας φυτικής βαφής προκειμένου να καλυφθεί η ανάγκη βαφής χαρτιού ή υφάσματος. Επιλέγουν τα κατάλληλα υλικά, τον εξοπλισμό, τις τεχνικές και τις διαδικασίες σύμφωνα με μια παραδοσιακή συνταγή. Παρασκευάζουν τη βαφή με τη χρήση κατάλληλης μορφής ενέργειας. Δοκιμάζουν τη βαφή που παρασκεύασαν και ελέγχουν το αποτέλεσμά της. Κρατούν σημειώσεις, φωτογραφίζουν και βιντεοσκοπούν στιγμιότυπα από τη διαδικασία. Παρουσιάζουν και εξηγούν το έργο τους στα άλλα παιδιά, στους γονείς και στα άτομα του περιβάλλοντός τους και συζητούν για τις ιδέες, εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους. Χρησιμοποιούν για αυτό ποικίλες τεχνικές, μεταξύ των οποίων αφίσες, φυλλάδια, η/υ και λογισμικό παρουσίασης.


Τάξη Ε’


1. Τρόφιμα, βιομηχανία τροφίμων συλλογή, παρασκευή και

συντήρηση τροφίμων άλλοτε και τώρα

βιομηχανία τροφίμων

Τα παιδιά 1. μαθαίνουν για: τα είδη και τα συστατικά

των τροφίμων, και ειδικότερα τα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν τα τρόφιμα (πρωτεΐνες, σάκχαρα, υδατάνθρακες, λίπη ζωικά και φυτικά, άλατα, ιχνοστοιχεία, …) και των ποτών (νερό, οινόπνευμα, ζάχαρη, χρωστικές ουσίες, …)

τα εργαλεία, τον εξοπλισμό και τις διαδικασίες παραγωγής, επεξεργασίας, διάθεσης και συντήρησης τροφίμων και ποτών σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

υλικά και ετοιμοπαράδοτα (ready-made) συστατικά τροφίμων και ποτών, και συνδυασμός τους για την επίτευξη λειτουργικών αποτελεσμάτων ή τη βελτίωση της εμφάνισής

Τα παιδιά: διαβάζουν και κατανοούν τις

ετικέτες από συσκευασίες τροφίμων και ποτών, και εντοπίζουν τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχονται σε αυτά

κατηγοριοποιούν τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχονται στα τρόφιμα (πρωτεΐνες, σάκχαρα, υδατάνθρακες, λίπη ζωικά και φυτικά, άλατα, ιχνοστοιχεία, …) και τα ποτά (νερό, οινόπνευμα, ζάχαρη, τανίνες, χρωστικές, …)

αναγνωρίζουν τρόφιμα που περιέχουν σε μεγαλύτερη ή μικρότερη ποσότητα τα συστατικά και τις ουσίες αυτές

εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές στη γεύση, τις ιδιότητες και τα θρεπτικά συστατικά ανάμεσα σε μοναδικά προϊόντα παρασκευασμένα σε μικρή κλίμακα και προϊόντα παρασκευασμένα σε μεγάλη κλίμακα προς μαζική κατανάλωση (πχ. γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα παρασκευασμένα είτε

Τα παιδιά εργάζονται σε ομάδες των 2-3 ατόμων: συλλέγουν συσκευασίες

τροφίμων και ποτών και εντοπίζουν από τις ετικέτες τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχονται σε αυτά

κατηγοριοποιούν συσκευασμένα τρόφιμα και ποτά, ανάλογα με τα συστατικά ή τις ουσίες που περιέχουν

εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές σε φαγητό μαγειρεμένο στο σπίτι και φαγητό συσκευασμένο -ή προμαγειρεμένο- προς μαζική κατανάλωση

αναζητούν και μελετούν πληροφορίες σε πηγές έντυπες και ηλεκτρονικές σχετικά τα βασικά είδη διατροφής σε διάφορες χώρες του κόσμου και για τους τρόπους συλλογής, παρασκευής και συντήρησής τους, και παρουσιάζουν


τους την παραγωγή σε μικρή

κλίμακα μοναδικών τροφίμων και ποτών, και την παραγωγή σε μεγάλη κλίμακα προϊόντων προς μαζική κατανάλωση

τους αναγκαίους κανόνες ασφάλειας στους χώρους εργασίας και κατά την εργασία στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών

τα βασικά είδη διατροφής σε διάφορες χώρες του κόσμου και για τους τρόπους συλλογής, παρασκευής και συντήρησής τους

2. αναπτύσσουν ιδέες για υλικά και ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή, επεξεργασία, διάθεση και συντήρηση τροφίμων, σχεδιάζοντας από τις εμπειρίες τους και από αυτές των άλλων

3. μιλούν για τις ιδέες τους τις οποίες εκφράζουν χρησιμοποιώντας ποικίλες μεθόδους και προτείνουν επόμενα βήματα κάνοντας

από αγνό γάλα είτε από σκόνη γάλακτος)

διακρίνουν τα συστατικά μιας υγιεινής διατροφής και καταρτίζουν πίνακες, συνθέτουν φυλλάδια, αφίσες, κλπ.

εξηγούν ποια είναι τα βασικά είδη διατροφής σε διάφορες χώρες του κόσμου και ποιοι οι τρόποι συλλογής, παρασκευής και συντήρησής τους και συγκρίνουν τα δεδομένα αυτά με τα αντίστοιχα που ισχύουν στον τόπο τους

παρατηρούν την εργασία που γίνεται σε βιοτεχνικές/βιομηχανικές μονάδες συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης και συντήρησης τροφίμων, τις οποίες επισκέπτονται επιτόπου


παρουσιάζουν και εξηγούν τις γνώσεις που αποκόμισαν από τις επισκέψεις και τις μελέτες τους αυτές κατασκευάζοντας αφίσες,

αποτελέσματα από τη σύγκριση των δεδομένων αυτών με τα αντίστοιχα που ισχύουν στον τόπο τους

επισκέπτονται (με την τάξη τους) βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης και συντήρησης τροφίμων και παρατηρούν τις διαδικασίες εργασίας που λαμβάνουν χώρα σε αυτές (σε ομάδες 2-3 ατόμων)

κρατούν σημειώσεις, σχεδιάζουν, ζωγραφίζουν, φωτογραφίζουν ή και βιντεοσκοπούν τις διάφορες φάσεις των διαδικασιών συλλογής, επεξεργασίας, παραγωγής, διάθεσης και συντήρησης τροφίμων

θέτουν ερωτήσεις σε εργαζόμενους/εργαζόμενες στις μονάδες αυτές σχετικά με τις συνθήκες και τα αποτελέσματα της εργασίας τους

κατασκευάζουν αφίσες, φυλλάδια, έντυπα και


σχέδια φυλλάδια, έντυπα και ηλεκτρονικά, και οργανώνοντας εκθέσεις και ομιλίες στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους

μαγειρεύουν πιάτα υγιεινού φαγητού, με βάση παραδοσιακές συνταγές και τη χρήση κατάλληλων υλικών και τεχνικών

ηλεκτρονικά, και οργανώνουν εκθέσεις και ομιλίες στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους για να παρουσιάσουν και να εξηγήσουν τις γνώσεις που αποκόμισαν από τις επισκέψεις και τις μελέτες τους αυτές

παρασκευάζουν πιάτα υγιεινού φαγητού ή ποτά, αναζητώντας παραδοσιακές συνταγές, επιλέγοντας κατάλληλα υλικά και χρησιμοποιώντας κατάλληλες τεχνικές

2. Οικιακή τεχνολογία καθαρισμός (προσωπικός,

ρουχισμού, κατοικίας) άλλοτε και τώρα

συντήρηση τροφίμων και παρασκευή τροφής άλλοτε και τώρα

θέρμανση, ψύξη, στεγανοποίηση κατοικίας άλλοτε και τώρα

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τα υλικά, τον εξοπλισμό, τις

τεχνικές και τις διαδικασίες που επιτρέπουν: o τον ατομικό καθαρισμό,

τον καθαρισμό του ρουχισμού, της κατοικίας, κλπ. σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

o τη θέρμανση, ψύξη, στεγανοποίηση, συντήρηση και επισκευή κατοικίας άλλοτε και

Τα παιδιά: διαβάζουν και κατανοούν τις

ετικέτες από συσκευασίες προϊόντων καθαρισμού, προσωπικής υγιεινής, καλλυντικών, ειδών συντήρησης και επισκευής στο σπίτι, και εντοπίζουν τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχονται στα προϊόντα αυτά

κατηγοριοποιούν προϊόντα καθαρισμού και προσωπικής υγιεινής, καλλυντικά, είδη συντήρησης και επισκευής στο σπίτι ανάλογα με τα συστατικά ή τις

Τα παιδιά εργαζόμενα σε ομάδες των 2-3 ατόμων: συλλέγουν συσκευασίες

προϊόντων καθαρισμού, προσωπικής υγιεινής, καλλυντικών, ειδών συντήρησης και επισκευής στο σπίτι και εντοπίζουν από τις ετικέτες τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχονται στα προϊόντα αυτά

επισκέπτονται με την τάξη τους βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες


τώρα τη χρήση οικιακών

συσκευών, εξοπλισμού και τεχνικών εργασίας στο σπίτι άλλοτε και τώρα

τους αναγκαίους κανόνες ασφάλειας κατά την παραμονή, ενασχόληση και εργασία σε οικιακούς χώρους (εργασίες βαφής, συντήρησης, επισκευής, κλπ. σε δωμάτια, πατάρια, μπαλκόνια, κήπους, αποθήκες, …)

τη χρήση οικιακών ηλεκτρικών συσκευών και την αναγκαιότητα της ανακύκλωσής τους

ουσίες που περιέχουν εντοπίζουν ομοιότητες και

διαφορές ανάμεσα σε μοναδικά προϊόντα (π.χ. σαπούνι, καλλυντικά) παρασκευασμένα σε μικρή κλίμακα (πχ. στο σπίτι) και προϊόντα παρασκευασμένα σε μεγάλη κλίμακα προς μαζική κατανάλωση

παρατηρούν την εργασία που γίνεται σε βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες παραγωγής προϊόντων καθαρισμού, προσωπικής υγιεινής, καλλυντικών, ειδών συντήρησης και επισκευής στο σπίτι, τις οποίες επισκέπτονται με την τάξη τους


μετρούν με ευχέρεια τις διαστάσεις κτιρίων όπως το σπίτι τους, μια βιοτεχνική ή βιομηχανική μονάδα, μια τράπεζα, το κτίριο ενός δημόσιου οργανισμού

αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες και σχέδια κατασκευής κτιρίων υπό κλίμακα (μακετών)

παραγωγής προϊόντων καθαρισμού, προσωπικής υγιεινής, καλλυντικών, ειδών συντήρησης και επισκευής στο σπίτι, και παρατηρούν τις διαδικασίες συλλογής και επεξεργασίας πρώτων υλών και τη διάθεση των προϊόντων

κρατούν σημειώσεις, σχεδιάζουν, ζωγραφίζουν, φωτογραφίζουν ή και βιντεοσκοπούν τις διάφορες φάσεις των διαδικασιών παραγωγής, επεξεργασίας και διάθεσης των προϊόντων αυτών

θέτουν ερωτήσεις στα άτομα που εργάζονται στις μονάδες αυτές σχετικά με τις συνθήκες και τα αποτελέσματα της εργασίας τους

κατασκευάζουν αφίσες, φυλλάδια, έντυπα και ηλεκτρονικά, και οργανώνουν εκθέσεις και ομιλίες στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους για να παρουσιάσουν τις γνώσεις που αποκόμισαν από τις επισκέψεις και τις μελέτες τους αυτές


κατασκευάζουν μακέτες για κτίρια (από μια βιοτεχνική ή βιομηχανική μονάδα, μια τράπεζα, ένα δημόσιο οργανισμό), χρησιμοποιώντας κατάλληλα υλικά (ξύλο, μέταλλο, χαρτόνι, πλαστικό, …) και εργαλεία (σέγα, τρυπάνι, κόλλα, πηλό, …)

ελέγχουν τις σχεδιαστικές ιδέες και τις κατασκευές τους (μακέτες) με σχεδιαστικά κριτήρια, κάνουν τις αναγκαίες αναθεωρήσεις και αλλαγές ώστε οι κατασκευές να ανταποκρίνονται κατά το δυνατόν στην πραγματικότητα και να είναι λειτουργικές και αισθητικά ποιοτικές

αναζητούν παραδοσιακές συνταγές και επιλέγουν κατάλληλα –φυτικά- υλικά για να παρασκευάσουν προϊόντα προσωπικής υγιεινής ή καλλυντικά

μετρούν τις διαστάσεις κτιρίων όπως μια βιοτεχνική ή βιομηχανική μονάδα, μια τράπεζα, το κτίριο ενός δημόσιου οργανισμού

κατασκευάζουν σχέδια υπό κλίμακα των κτιρίων αυτών χρησιμοποιώντας κατάλληλα υλικά, εργαλεία και τεχνικές

ελέγχουν τη λειτουργικότητα και την αισθητική των κατασκευών τους καθώς και την ακρίβεια στην αναπαράσταση της πραγματικότητας

3. Επεξεργασία ξύλου, επιπλοποιία ξύλινες κατασκευές

(κατοικίες, κτίσματα) άλλοτε και τώρα

επιπλοποιία: κατασκευή, φινίρισμα και βάψιμο επίπλων άλλοτε και τώρα

λαϊκές παραδόσεις και σύγχρονος σχεδιασμός

Τα παιδιά αναπτύσσουν γνώση και κατανόηση για: ξύλινες κατασκευές

(κατοικίες, στέγες, κτίσματα, σφάχτες, χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα, …) σε παλαιότερες εποχές και στη σύγχρονη εποχή

τα είδη ξύλου (οξιά, δρυς, καρυδιά, πεύκο, έλατο,

Τα παιδιά: διακρίνουν είδη ξύλου (οξιά,

δρυς, καρυδιά, πεύκο, έλατο, καστανιά, σημύδα, κερασιά, iroko, σφενδάμι, werge, μελαμίνη, φορμάϊκα, …) ανάλογα με τις ιδιότητες και τις χρήσεις τους

επιλέγουν το καταλληλότερο είδος ξύλου για μια συγκεκριμένη κατασκευή

Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αποσυναρμολογούν αντικείμενα από ξύλο και παρατηρούν τον τρόπο συναρμολόγησης των διαφόρων υλικών ή μερών τους


(design) ξύλινων κατασκευών είδη ξύλου και χρήσεις του

κάθε είδους για συγκεκριμένους σκοπούς

εργαλεία επεξεργασίας ξύλου και χρήσεις τους για συγκεκριμένο σκοπό

καστανιά, σημύδα, κερασιά, iroko, σφενδάμι, werge, μελαμίνη, φορμάϊκα, …), τις ιδιότητες και χρήσεις τους για συγκεκριμένους σκοπούς

εργαλεία επεξεργασίας ξύλου (πριόνι, γυαλόχαρτο, τρυπάνι, σβούρα, τριβείο, καρφωτικό, πριονοκορδέλα, φρέζα, τόρνο, πρέσα, αλυσοπρίονο, οδηγοί τρυπήματος, δράπανο, τροχιστικά, …) και τις χρήσεις τους

τις τεχνικές προμήθειας, μηχανικής επεξεργασίας, προστασίας και συντήρησης ειδών ξυλείας

τις διαδικασίες και τις τεχνικές της επιπλοποιίας (πχ. κατασκευή, ένωση, συνδυασμός, βάψιμο αποτελείωση-φινίρισμα,) σε παλαιότερες εποχές και στη σύγχρονη εποχή

υλικά, εργαλεία, διαδικασίες και τεχνικές αποτελείωσης -φινιρίσματος και τη σημασία τους για αισθητικούς και λειτουργικούς λόγους

την ξυλογλυπτική, τις λαϊκές παραδόσεις και τον σύγχρονο

χρησιμοποιούν κατάλληλα εργαλεία χειρός και τρόπους χρήσης τους για την επεξεργασία ξύλου

κόβουν ξύλα διαφόρων τύπων και διαστάσεων

συνδέουν κομμάτια ξύλου μόνιμα ή με σύνδεση που επιτρέπει την κίνηση

ομαλοποιούν τα άκρα ξύλου με γυαλόχαρτο ή λίμα

διακρίνουν εργαλεία επεξεργασίας ξύλου (πριόνι, γυαλόχαρτο, τρυπάνι, σβούρα, τριβείο, καρφωτικό, πριονοκορδέλα, φρέζα, πρέσα, αλυσοπρίονο, τόρνο, δράπανο, οδηγοί τρυπήματος, τροχιστικά, …) και τις χρήσεις τους

εξηγούν ποιο είναι το καταλληλότερο εργαλείο για την επεξεργασία κάθε κατηγορίας ξύλου ή για συγκεκριμένους σκοπούς

διακρίνουν και εξηγούν διάφορους τύπους συνδεσμολογίας που εμφανίζονται στα έπιπλα


σχεδιασμό (design) ξύλινων κατασκευών

4. Επεξεργασία μετάλλου, μεταλλοβιομηχανία επεξεργασία μετάλλου

άλλοτε και τώρα λαϊκές παραδόσεις και

σύγχρονος σχεδιασμός (design) μεταλλικών κατασκευών

‘πράσινη’ μεταλλουργία

Τα παιδιά μαθαίνουν για: μεταλλικές κατασκευές,

μεταλλικά αντικείμενα και στοιχεία υποδομών

τα μέταλλα, τις φυσικές ιδιότητες και τις χρήσεις τους

τα κράματα μετάλλων υλικά, τεχνικά εργαλεία και

μεθόδους επεξεργασίας μετάλλου (μεταλλουργίας) σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

λαϊκές παραδόσεις στη χρήση και επεξεργασία μετάλλου και τον σύγχρονο σχεδιασμό (design) μεταλλικών κατασκευών

την ‘πράσινη’ μεταλλουργία που έχει στόχο την προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος

Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων εξερευνούν και μελετούν υλικά,

τεχνικά εργαλεία και μεθόδους επεξεργασίας μετάλλου σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

διακρίνουν τα μέταλλα (σίδηρος μαγνήσιο, τιτάνιο, ουράνιο, ψευδάργυρος, ασβέστιο, νάτριο, αλουμίνιο, χαλκός, υδράργυρος, άργυρος, χρυσός) με βάση τις φυσικές ιδιότητες και τις χρήσεις τους

διακρίνουν τα κράματα μετάλλων (χάλυβας, χυτοσίδηρος, ορείχαλκος, ίνες, …) με βάση τις φυσικές ιδιότητες και τις χρήσεις τους

αναζητούν και μελετούν λαϊκές παραδόσεις καθώς και μεθόδους σύγχρονου σχεδιασμού (design) μεταλλικών κατασκευών

αναζητούν πληροφορίες και οπτικό υλικό στον παγκόσμιο ιστό και σε έντυπες πηγές σχετικά με την ‘πράσινη’ μεταλλουργία και συζητούν για τις διαφορές μεταξύ της συνήθους και της ‘πράσινης’ μεταλλουργίας σχετικά με την


προστασία του περιβάλλοντος και την κατασκευή λειτουργικών και αισθητικά ποιοτικών προϊόντων

5. Κατασκευές κτιρίων, οδών, γεφυρών

υλικά και διαδικασίες κατασκευής κτιρίων άλλοτε και τώρα

υλικά και διαδικασίες οδοποιίας άλλοτε και τώρα

υλικά και διαδικασίες κατασκευής γεφυρών άλλοτε και τώρα

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τα υλικά, τις τεχνικές και τις

διαδικασίες κατασκευής κτιρίων σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα υλικά, τις τεχνικές και τις υλικά και διαδικασίες κατασκευής οδών (οδοποιίας) σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα υλικά, τις τεχνικές και τις υλικά και διαδικασίες κατασκευής γεφυρών σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

Τα παιδιά με την τάξη τους και συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: αναζητούν και εντοπίζουν γέφυρες

και κτίρια (βιοτεχνιών ή εργοστασίων, τραπεζών, δημοσίων οργανισμών, …) και μετρούν τις διαστάσεις τους

αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες και σχέδια κατασκευής υπό κλίμακα (μακετών) για τις γέφυρες και τα κτίρια που επέλεξαν

κατασκευάζουν μακέτες για τα κτίρια και τις γέφυρες χρησιμοποιώντας κατάλληλα υλικά (ξύλο, μέταλλο, χαρτόνι, πλαστικό, …) και εργαλεία (σέγα, τρυπάνι, κόλλα, πηλός, …)

ελέγχουν τις σχεδιαστικές ιδέες και τις κατασκευές τους (μακέτες) με σχεδιαστικά κριτήρια, κάνουν τις αναγκαίες αναθεωρήσεις και αλλαγές ώστε οι κατασκευές αυτές να ανταποκρίνονται κατά το δυνατόν στην πραγματικότητα και να είναι λειτουργικές και αισθητικά ποιοτικές

κατηγοριοποιούν τους δρόμους στην περιοχή τους, φωτογραφίζουν-

Βλ. διπλανή στήλη


βιντεοσκοπούν την κίνηση σε αυτούς και συζητούν για τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους (είδος οδοστρώματος: άσφαλτος, τσιμέντο, χώμα, χαλίκια, …), τις χρήσεις τους από οχήματα και πεζούς (είδη και συχνότητα κίνησης οχημάτων, κατηγορίες και συχνότητα κίνησης πεζών), κλπ.) και τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά τους (θόρυβος, καυσαέρια, σκουπίδια, πεζοδρόμια: διαστάσεις, ποιότητα οδοστρώματος, κίνηση, σταθμευμένα αυτοκίνητα και δίκυκλα, δέντρα, πράσινο, πάρκα, …)

αναζητούν πληροφορίες και οπτικό οπτικο-ακουστικό υλικό στο παγκόσμιο ιστό σχετικά με τα είδη, την ποιότητα και τη χρήση των δρόμων σε άλλες περιοχές του κόσμου και συζητούν για περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα σχετικά με τις συνθήκες στους δρόμους

ετοιμάζουν υλικό και παρουσιάζουν τις εργασίες τους στα άλλα παιδιά του σχολείου τους, τους γονείς, κλπ.


κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή (html, pdf)

Τα παιδιά μαθαίνουν για: κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή

(html, pdf) δομές ομαδικής επικοινωνίας

Τα παιδιά εξοικειώνονται και χρησιμοποιούν: κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή

(html, pdf)


δομές ομαδικής επικοινωνίας στο διαδίκτυο (chat, blog)

logo-like περιβάλλοντα (πχ. logo microworlds)

προγραμματισμός και κατασκευή ρομπότ

επεξεργασία ήχου (προαιρετικά)

στο διαδίκτυο (chat, blog) το τι είναι και πώς λειτουργεί

ένα ρομπότ το τι είναι και πώς

χρησιμοποιείται μια logo-like γλώσσα προγραμματισμού (πχ logo microworlds) για την κατασκευή ρομπότ

μεθόδους σχηματοποίησης υλικών με ασφάλεια, ακρίβεια και κατάλληλη ολοκλήρωση και τη χρήση η/υ και λογισμικού CAM συνδεδεμένου με έναν κόπτη ή σχεδιαστή -plotter ή μύλο

τη χρήση ποικίλων τεχνικών και CAD/CAM που εξασφαλίζουν ποιότητα (συνοχή, ακρίβεια) σε μοναδικά και μαζικά προϊόντα

μεθόδους επεξεργασίας ήχου (προαιρετικά)

μια logo-like γλώσσα προγραμματισμού (πχ. logo microworlds)

λογισμικό CAM συνδεδεμένο με έναν κόπτη ή σχεδιαστή –plotter ή μύλο για τη σχηματοποίηση υλικών με ασφάλεια, ακρίβεια και κατάλληλη ολοκλήρωση

ποικίλες τεχνικές και CAD/CAM που εξασφαλίζουν ποιότητα (συνοχή, ακρίβεια) σε μοναδικά και μαζικά προϊόντα

μεθόδους επεξεργασίας ήχου (προαιρετικά)

7. Ενέργεια, μορφές και πηγές ενέργειας μηχανική: δυναμική, κινητική ηλεκτρική θερμική φωτεινή πυρηνική

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τις διάφορες μορφές

ενέργειας (μηχανική: δυναμική, κινητική, ηλεκτρική, θερμική, φωτεινή, πυρηνική), τις χρήσεις κάθε μορφής ενέργειας και τις μετατροπές μιας μορφής σε άλλη

Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: διακρίνουν τις διάφορες μορφές

ενέργειας (μηχανική: δυναμική, κινητική, ηλεκτρική, θερμική, φωτεινή, πυρηνική)

συλλέγουν πληροφορίες από ποικίλες πηγές, έντυπες και ηλεκτρονικές, καθώς και


τις υποδομές και τις τεχνικές για την παραγωγή, διάθεση, διανομή και κάθε μορφής ενέργειας

την ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας, ιδιαίτερα της ηλεκτρικής (λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας και αυξημένης απόδοσης, οικιακές ηλεκτρικές συσκευές ενεργειακής κατηγορίας Α, …)

τη συνήθη εξασφάλιση ενέργειας από ορυκτά ή πυρηνικά καύσιμα

οπτικοακουστικό υλικό, για τις διάφορες κάθε μορφής ενέργειας, και εξηγούν τις χρήσεις κάθε μορφής ενέργειας και τις μετατροπές της μιας μορφής σε άλλη

περιγράφουν τις υποδομές και εξηγούν τις τεχνικές για την παραγωγή, διάθεση, διανομή και κάθε μορφής ενέργειας

8. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή τεχνικού αντικειμένου με τη χρήση μορφής ενέργειας, δοκιμή, έλεγχος της λειτουργίας και αποτελεσματικότητας του αντικειμένου

Στόχοι γνώσεων-δεξιοτήτων Τα παιδιά: εντοπίζουν προβλήματα της

καθημερινής ζωής και αναπτύσσουν υποθέσεις και σχεδιαστικές ιδέες για τη λύση των προβλημάτων

κατασκευάζουν τεχνικά αντικείμενα επιλέγοντας μια κατάλληλη μορφή ενέργειας, κατάλληλα υλικά και τεχνικές διαδικασίες

δοκιμάζουν και ελέγχουν τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα της κατασκευής τους

Δραστηριότητες-1 Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: εντοπίζουν ένα πρόβλημα της

καθημερινής ζωής και αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες για την κατασκευή ενός τεχνικού αντικειμένου για τη λύση του προβλήματος με τη χρήση μιας μορφής ενέργειας


κατασκευάζουν το τεχνικό αντικείμενο που σχεδίασαν, το

Δραστηριότητες-2 συζητούν με τα άλλα παιδιά,

τους γονείς και τα άτομα του περιβάλλοντός τους για τις ιδέες, τις προόδους και τα αποτελέσματα της εργασίας τους ώστε να επιτύχουν λύση του προβλήματος


εκθέτουν τα έργα τους και εξηγούν στους άλλους τα αποτελέσματά τους



εφαρμόζουν στην πράξη τις κατασκευές τους, αξιολογούν τη δουλειά τους και αυτή των άλλων, εκθέτουν τα έργα τους και εξηγούν στους άλλους τα αποτελέσματα των έργων τους


δοκιμάζουν στην πράξη και διορθώνουν πιθανές ατέλειές του


Κατασκευή μακέτας Κατασκευή οργάνου μέτρησης (πχ. ηλιακό ρολόι)


Τάξη ΣΤ’


1. Μέσα μεταφοράς μέσα μεταφοράς στην ξηρά

άλλοτε και τώρα μέσα μεταφοράς στη θάλασσα

άλλοτε και τώρα μέσα μεταφοράς στον αέρα

άλλοτε και τώρα διαστημική τεχνολογία

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τα μέσα, τις τεχνικές και τις

διαδικασίες μεταφοράς στην ξηρά σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή (κάρο, άλογο, αραμπάς, δίκυκλο: ποδήλατο, μοτοσικλέτα, αυτοκίνητο, τρένο: ατμοκίνητο-ηλεκτροκίνητο, τραμ, μετρό)

τα μέσα, τις τεχνικές και τις διαδικασίες μεταφοράς στη θάλασσα σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή (τριήρεις, καραβέλες, πλοία, υποβρύχια, …)

μέσα μεταφοράς στον αέρα άλλοτε και τώρα (ανεμοπλάνο, αεροπλάνο, …)

στρατιωτικά μέσα για μεταφορά και άλλες χρήσεις στην ξηρά (τανκς, …), τη θάλασσα (στρατιωτικά πλοία, υποβρύχια, …), τον αέρα (στρατιωτικά αεροπλάνα, ελικόπτερα, …),

τα μέσα, τις τεχνικές και τις

Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων αναζητούν πληροφορίες και υλικό

σε διάφορες πηγές, έντυπες (πχ. βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά, ..) και ηλεκτρονικές (πχ. λογισμικά, ιστοσελίδες μουσείων, οργανισμών, εταιριών, …) για τα μέσα, τις τεχνικές και τις διαδικασίες μεταφοράς στην ξηρά, στη θάλασσα και στον αέρα σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

ταξινομούν τα μέσα μεταφοράς άλλων εποχών σε ξηρά, θάλασσα και αέρα ανάλογα με τη χρονική περίοδο που ήταν σε ισχύ και τη μορφή ενέργειας που χρησιμοποιούσαν

ταξινομούν τα σημερινά μέσα μεταφοράς σε ξηρά, θάλασσα και αέρα ανάλογα με τη μορφή ενέργειας που χρησιμοποιούν και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος με την κατανάλωση ποσών ενέργειας και την εκπομπή καυσαερίων


διαδικασίες της διαστημικής τεχνολογίας

τα μέσα μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία, πλοία και αεροπλάνα της γραμμής, …) και τα ιδιωτικά μέσα μεταφοράς σε ξηρά, θάλασσα και αέρα (ιδιωτικό αυτοκίνητο, ποδήλατο, μοτοσικλέτα, ιδιωτικό σκάφος, αεροπλάνο, ελικόπτερο, ..)

τη μορφή ενέργειας που χρησιμοποιούν τα διάφορα μέσα μεταφοράς

την εξοικονόμηση ενέργειας από τη χρήση των μαζικών μέσων μεταφοράς

κατασκευάζουν πίνακες, αφίσες, παρουσιάσεις στον η/υ, με τα έργα της ταξινόμησης

2. Μέσα καταγραφής και αναπαραγωγής ήχου και εικόνας – Οπτικά συστήματα

καταγραφή και αναπαραγωγή του ήχου άλλοτε και τώρα

εκπομπή και λήψη ραδιοφωνικών κυμάτων, ραδιόφωνο

καταγραφή και αναπαραγωγή ακίνητης και κινούμενης εικόνας άλλοτε και τώρα

σύγχρονες συσκευές καταγραφής-αναπαραγωγής

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τα μέσα, τα υλικά, τις τεχνικές

και τις διαδικασίες για την παραγωγή του ήχου (ηχητικοί σωλήνες, διαπασών, χορδές), την καταγραφή και την αναπαραγωγή του (φωνογραφικός δίσκος - pick up, μαγνητόφωνο) σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα κλασικά μέσα καταγραφής, αναπαραγωγής και

Τα παιδιά εργάζονται σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων και: εξοικειώνονται με τη χρήση των

μέσων παραγωγής ήχου (ηχητικοί σωλήνες, διαπασών, χορδές), καταγραφής και αναπαραγωγής ήχου (φωνογραφικός δίσκος –pick up, μαγνητόφωνο, μεγάφωνο, μικρόφωνα, ακουστικά)

αναζητούν και ταξινομούν πληροφορίες και οπτικο-ακουστικό υλικό -σε έντυπες και ψηφιακές πηγές- για τα μέσα


ήχου και εικόνας, φωτογραφική μηχανή (μονοοπτική, advanced photο system-APS, ψηφιακή)



επεξεργασίας του ήχου (μαγνητόφωνο, μεγάφωνο, μικρόφωνα, ακουστικά, …) και τα σύγχρονα ψηφιακά μέσα

πηγές ενοχλητικών ήχων και ηχορύπανση

πηγές αρμονικών –ευχάριστων ήχων και μουσικά όργανα, παραδοσιακά και σύγχρονα

τα μέσα, τα υλικά, τις τεχνικές και τις διαδικασίες για την καταγραφή και αναπαραγωγή ακίνητης και κινούμενης εικόνας σε παλαιότερες εποχές και σήμερα

τη φωτογραφική μηχανή, τα είδη και τις κατηγορίες της (μονοοπτική, advanced photο system-APS, ψηφιακή), τις τεχνικές, τη λειτουργία και τις χρήσεις φωτογραφικών μηχανών διαφόρων τύπων

σύγχρονες συσκευές καταγραφής ήχου και εικόνας (cd, dvd, mp3, mp4, κινητό τηλέφωνο, ψηφιακό κασετόφωνο, …)


δημιουργίας, καταγραφής και αναπαραγωγής ήχου και εικόνας σε παλαιότερες εποχές, κατασκευάζουν αφίσες, φυλλάδια έντυπα και ηλεκτρονικά, παρουσιάζουν το υλικό τους και οργανώνουν εκθέσεις και ομιλίες στις οποίες παρουσιάζουν και εξηγούν στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους τα στοιχεία που μελέτησαν

αναφέρουν, ταξινομούν και περιγράφουν τη λειτουργία των σύγχρονων ψηφιακών μέσων καταγραφής ήχου και εικόνας (cd, dvd, mp3, mp4, κινητό τηλέφωνο, ψηφιακό κασετόφωνο, …)

διερευνούν, εντοπίζουν και καταγράφουν πηγές ενοχλητικών ήχων και εξηγούν το τι είναι ηχορύπανση

εντοπίζουν και καταγράφουν πηγές αρμονικών –ευχάριστων ήχων και διακρίνουν διάφορα μουσικά όργανα, παραδοσιακά και σύγχρονα

αναζητούν κατάλληλα υλικά και τεχνικές και κατασκευάζουν μουσικά όργανα χρησιμοποιώντας φυσικά υλικά και υλικά καθημερινής χρήσης (πχ. πήλινο


παραδοσιακό τουμπλέκι με δέρμα, μονόχορδο μπαγλαμαδάκι με ξύλινες κουτάλες κουζίνας, ξύλινα κρόταλα, μαρίμπα με πλάκες, γλαστρόφωνο)

εξοικειώνονται με τη χρήση τόσο του μικροσκοπίου, ετοιμάζοντας και παρατηρώντας μικρά οργανικά και ανόργανα υλικά, όσο και του τηλεσκοπίου με κατάλληλες παρατηρήσεις

3. Μέσα μαζικής ενημέρωσης εκπομπή, μετάδοση και τη λήψη

ραδιοφωνικών κυμάτων, ραδιόφωνο

εκπομπή και λήψη τηλεοπτικών σημάτων, τηλεόραση

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τα μέσα, τα υλικά, τις τεχνικές

και τις διαδικασίες για την εκπομπή, μετάδοση και τη λήψη ραδιοφωνικών κυμάτων

το ραδιόφωνο και τις χρήσεις του σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα μέσα, τα υλικά, τις τεχνικές και τις διαδικασίες για την εκπομπή, μετάδοση και τη λήψη τηλεοπτικών κυμάτων

την τηλεόραση και τις χρήσεις της σε προηγούμενες δεκαετίες και σήμερα

Τα παιδιά εργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: αναζητούν και ταξινομούν

πληροφορίες και οπτικο-ακουστικό υλικό -σε έντυπες και ψηφιακές πηγές- για τα μέσα εκπομπής, μετάδοσης και λήψης ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών κυμάτων σε προηγούμενες δεκαετίες και σήμερα, κατασκευάζουν αφίσες, φυλλάδια έντυπα και ηλεκτρονικά

επισκέπτονται με την τάξη τους έναν ραδιοφωνικό και έναν τηλεοπτικό σταθμό και κρατούν σημειώσεις, φωτογραφίζουν και συζητούν με τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες στους σταθμούς αυτούς για τις συνθήκες και τα αποτελέσματα της εργασίας τους


μελετούν το υλικό που έχουν συγκεντρώσει και οργανώνουν εκθέσεις και ομιλίες στις οποίες παρουσιάζουν και εξηγούν στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων και τους γονείς τους τα στοιχεία που συνέλεξαν και μελέτησαν

οργανώνουν συζητήσεις για τα θέματα που παρουσιάζονται στην τηλεόραση και για τις χρήσεις της σε προηγούμενες δεκαετίες και σήμερα

διακρίνουν τα σύγχρονα μέσα ραδιοφωνικής και τηλεοπτικής εκπομπής και λήψης (πχ. δορυφόροι, καλωδιακή τηλεόραση)

4. Μέσα επικοινωνίας, τηλεπικοινωνίες

μορφές και τεχνικές επικοινωνίας άλλοτε και τώρα (φρυκτωρίες, τηλέγραφος, τηλέφωνο, κινητό, η/υ, ΤΠΕ κινητές συσκευές –PDAs, ..)

κινητή τηλεφωνία, δυνατότητες σύγχρονων κινητών τηλεφώνων και κίνδυνοι από την παρατεταμένη χρήση τους

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τις μορφές και τις τεχνικές

της επικοινωνίας σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή (φρυκτωρίες, τηλέγραφος, τηλέφωνο, κινητό, η/υ, ΤΠΕ κινητές συσκευές –PDAs, ..)

την κινητή τηλεφωνία και τις δυνατότητες των σύγχρονων κινητών τηλεφώνων

o τους κινδύνους από την παρατεταμένη χρήση του κινητού τηλεφώνου

Τα παιδιά εργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: συλλέγουν πληροφορίες και

οπτικοακουστικό υλικό από ποικίλες πηγές, έντυπες και ηλεκτρονικές (πχ. λογισμικά, ιστοσελίδες μουσείων τεχνολογίας, …), σχετικά με τις μορφές και τις τεχνικές της επικοινωνίας σε παλαιότερες εποχές (φρυκτωρίες, τηλέγραφος, τηλέφωνο, …), μελετούν τις πληροφορίες και το υλικό αυτό, παράγουν φυλλάδια, αφίσες, παρουσιάσεις στον η/υ


και οργανώνουν ομιλίες όπου παρουσιάζουν και εξηγούν τις γνώσεις που αποκόμισαν

συγκεντρώνουν κινητές συσκευές τηλεφώνων και τις ταξινομούν ανάλογα με τις δυνατότητές τους για επικοινωνία

5. Ηλεκτρονικός υπολογιστής άλλοτε και τώρα, διαδίκτυο, ΤΠΕ

φάσεις εξέλιξης και γενιές υπολογιστών, ο υπολογιστής σήμερα, όροι, ορολογία, έννοιες Πληροφορικής και ΤΠΕ

τεχνητή νοημοσύνη (εισαγωγή) τεχνολογία και λογισμικό

ελέγχου (control technology software) (δυνατότητες, προοπτικές)

λογισμικό υποβοήθησης της σχεδίασης και την κατασκευής (CAD/CAM): δυνατότητες προοπτικές, εξάσκηση και χρήση

σύνθετη και συστηματική αναζήτηση πληροφοριών και υλικού στο διαδίκτυο, κριτική αντιμετώπιση, αποθήκευση και αναπαραγωγή τους

ιστορία του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού

δομές παγκόσμιου ιστού 2ης

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τις φάσεις εξέλιξης και τις

γενιές των υπολογιστών υλικά, τεχνολογίες και

διαδικασίες κατασκευής του υπολογιστή στη σημερινή εποχή σε συνδυασμό με τις ποικίλες δυνατότητες και λειτουργίες του

όρους, ορισμούς, έννοιες της Πληροφορικής και των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας -ΤΠΕ

εισάγονται στην τεχνητή νοημοσύνη και μελετούν βασικές έννοιες, διαδικασίες και προϊόντα της τεχνητής νοημοσύνης

την τεχνολογία και λογισμικό ελέγχου (control technology software, πχ. microworlds) και μελετούν τις δυνατότητες, τις προοπτικές και τις χρήσεις του για κατασκευή ρομπότ

Τα παιδιά εργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: ορίζουν, περιγράφουν και

εξηγούν: i. τις φάσεις εξέλιξης και τις

γενιές των υπολογιστών, ii. τα υλικά, τις τεχνολογίες και τις

διαδικασίες κατασκευής του σημερινού υπολογιστή σε συνδυασμό με τις ποικίλες λειτουργίες και δυνατότητές του

iii. έννοιες της Πληροφορικής και των ΤΠΕ

iv. τις δυνατότητες και προοπτικές της τεχνολογίας και του λογισμικού ελέγχου για την κατασκευή αυτόματων όντων (ρομπότ)

v. την εξέλιξη του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού

εξασκούνται στη χρήση λογισμικού υποβοήθησης της σχεδίασης και κατασκευής (CAD/CAM) για να


γενιάς (web2) επεξεργασία εικόνας

(προαιρετικά)

για τις δυνατότητες και τις προοπτικές λογισμικού υποβοήθησης της σχεδίασης και κατασκευής (CAD/CAM) εξάσκηση, χρήση)

αναζήτηση πληροφοριών και υλικού στο διαδίκτυο, κριτική αντιμετώπιση, αποθήκευση και αναπαραγωγή τους

την εξέλιξη του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού

τις ποικίλες δομές στον παγκόσμιο ιστό (wikis) που επιτρέπουν την εισαγωγή δεδομένων από τους ατομικούς χρήστες και χρήστριες (παγκόσμιος ιστός 2ης γενιάς -web2)

λογισμικό, τεχνικές και διαδικασίες επεξεργασίας εικόνας και ήχου (προαιρετικά)

παράγουν στον η/υ ποικίλα σχέδια τεχνικών αντικειμένων

κατασκευάζουν ένα αυτόματο σύστημα (ρομπότ) χρησιμοποιώντας λογισμικό ελέγχου (πχ. logo microworlds)

κάνουν σύνθετη και στοχευμένη αναζήτηση πληροφοριών και υλικού στον παγκόσμιο ιστό, αντιμετωπίζουν κριτικά την πληροφορία, την αποθηκεύουν και την ανακαλούν

αναζητούν και επιλέγουν κατάλληλες δομές στον παγκόσμιο ιστό (wikis) και εισάγουν δεδομένα της αρεσκείας τους, τα οποία προηγουμένως σχεδιάζουν επιλέγουν και συλλέγουν

προαιρετικά εξασκούνται στην επεξεργασία εικόνας και ήχου χρησιμοποιώντας κατάλληλα λογισμικά στον η/υ

6. Μετρήσεις μεγεθών μέτρηση του χρόνου, άλλοτε και

τώρα μέτρηση μήκους, όγκου, άλλοτε

και τώρα μέτρηση θερμοκρασίας, άλλοτε

και τώρα μέτρηση μάζας και βάρους,

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τις μεθόδους τα όργανα και

τις τεχνικές για τη μέτρηση του χρόνου, σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

το πώς κατασκευάζεται και πώς λειτουργεί ένα ηλιακό

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργάζονται σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων και: εξοικειώνονται με όργανα και

τεχνικές μέτρησης χρόνου (ρολόι, μετρονόμος, χρονόμετρο, …)

συγκεντρώνουν ρολόγια διαφόρων τύπων και χρονολογιών από το


άλλοτε και τώρα ρολόι τα υλικά, όργανα, τις

μεθόδους και τεχνικές για τη μέτρηση μήκους, επιφάνειας και όγκου, σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τις μεθόδους, τα όργανα και τις τεχνικές για τη μέτρηση της θερμοκρασίας, σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

τα υλικά, όργανα, τις μεθόδους και τεχνικές μέτρησης μάζας και βάρους, σε παλαιότερες εποχές και στη σημερινή εποχή

περιβάλλον τους καθώς και πληροφορίες και οπτικο-ακουστικό υλικό στον παγκόσμιο ιστό σχετικά με όργανα και τεχνικές μέτρησης του χρόνου, δημιουργούν υλικό το οποίο παρουσιάζουν σε άλλα παιδιά του σχολείου, στους γονείς τους, κλπ.

μετρούν το χρόνο χρησιμοποιώντας διάφορα όργανα και τις κατάλληλες τεχνικές και μονάδες

εξοικειώνονται με όργανα και τεχνικές μέτρησης μήκους, επιφάνειας, και όγκου, και μετρούν μήκη, επιφάνειες, όγκους και χώρων του περιβάλλοντός τους καθώς και στερών και υγρών σωμάτων, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα όργανα (μέτρο, νήμα, υποδεκάμετρο-μετροταινία, διαστημόμετρο, ηλεκτρονικός μετρητής απόστασης, ογκομετρικός κύλινδρος, ογκομετρική φιάλη, προχοΐδα, σιφώνιο, …), και τις κατάλληλες μονάδες και τεχνικές

εξοικειώνονται με όργανα και τεχνικές μέτρησης της θερμοκρασίας και μετρούν τη θερμοκρασία διαφόρων σωμάτων χρησιμοποιώντας κατάλληλα θερμόμετρα (υδραργύρου,


ηλεκτρονικά, αισθητήρες, …) εξοικειώνονται με όργανα

μέτρησης της μάζας και του βάρους και μετρούν τη μάζα και το βάρος διαφόρων σωμάτων χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα όργανα (ζυγός μηχανικός, ηλεκτρονικός, δυναμόμετρο, …) και τις κατάλληλες μονάδες και τεχνικές

7. Ενέργεια και περιβάλλον μετατροπές ενέργειας και

παραγωγή έργου: μέσα, μέθοδοι, τεχνικές

εναλλακτικές πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή, υδάτινη, ..)

εξοικονόμηση ενέργειας σε μικρή, μεσαία και παγκόσμια κλίμακα

Τα παιδιά μαθαίνουν για: τα μέσα, τις μεθόδους και τις

τεχνικές μετατροπής ενέργειας από τη μια μορφή σε άλλη και για την παραγωγή έργου

τις ανανεώσιμες και εναλλακτικές πηγές ενέργειας (ΑΠΕ ή ‘πράσινη’ ενέργεια) (ήλιος-ηλιακή, θερμική, αέρας-αιολική, υδατοπτώσεις-υδραυλική, γεωθερμία-γεωθερμική, βιομάζα-θερμική ή χημική, θάλασσες-ενέργεια κυμάτων, ωκεανών, παλιρροϊκή)

τους τρόπους παραγωγής και χρήσης των ΑΠΕ στην καθημερινή ζωή (φωτοβολταϊκά τόξα, αιολικά

Στόχοι δεξιοτήτων - Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: αναζητούν πληροφορίες και

εντοπίζουν υλικό σε έντυπες και ηλεκτρονικές πηγές και ετοιμάζουν παρουσιάσεις σχετικά με τρόπους εξοικονόμησης ηλεκτρικής ενέργειας (αντικατάσταση λαμπτήρων πυρακτώσεως με λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας και αυξημένης απόδοσης, αγορά οικιακών ηλεκτρικών συσκευών ενεργειακής κατηγορίας Α, σβήσιμο των φώτων στο σπίτι όταν δεν είναι αναγκαία, …)

παρουσιάζουν το υλικό τους και εξηγούν στα άλλα παιδιά του σχολείου, τους γονείς τους, κλπ.


πάρκα, υβριδικό αυτοκίνητο υδρογόνου, …)

τη σημασία της εξοικονόμησης ενέργειας σε μικρή, μεσαία και παγκόσμια κλίμακα

για τις μεθόδους παραγωγής, διάθεσης, διανομής και χρήσης κάθε μορφής ενέργειας τους τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας

8. Επίλυση τεχνολογικού προβλήματος και κατασκευή τεχνικού αντικειμένου με τη χρήση η/υ και ΤΠΕ (CAD/CAM, microworlds)

Στόχοι γνώσεων - δεξιοτήτων Τα παιδιά: εντοπίζουν ένα πρόβλημα ή

έναν σκοπό ή ένα ενδιαφέρον τους που θα τα οδηγήσει στην κατασκευή ενός τεχνικού αντικειμένου με τη χρήση ΤΠΕ (CAD/CAM, microworlds)

σχεδιάζουν κατάλληλα την κατασκευή ενός αντικειμένου με τη χρήση η/υ και ΤΠΕ για την αντιμετώπιση του προβλήματος

κατασκευάζουν τεχνικά αντικείμενα χρησιμοποιώντας κατάλληλα λογισμικά και διαδικασίες στον η/υ


εφαρμόζουν στην πράξη τις κατασκευές τους, αξιολογούν τη δουλειά τους και αυτή των

Δραστηριότητες Τα παιδιά συνεργαζόμενα σε μικρές ομάδες των 2-3 ατόμων: εντοπίζουν ένα πρόβλημα της

καθημερινής ζωής και αναπτύσσουν σχεδιαστικές ιδέες για την κατασκευή ενός τεχνικού αντικειμένου για τη λύση του προβλήματος με τη χρήση η/υ -ΤΠΕ



εφαρμόζουν στην πράξη την κατασκευή τους και αξιολογούν τα αποτελέσματα από την εφαρμογή

συζητούν με τα άλλα παιδιά, τους γονείς και τα άτομα του περιβάλλοντός τους για τις ιδέες, τις προόδους και τα αποτελέσματα

Προτάσεις για σχέδια εργασίας Αυτοκινητάκι – ρομπότ Τα παιδιά συνεργαζόμενα ανά 2-3 άτομα στον η/υ σχεδιάζουν και κατασκευάζουν ένα αυτοκινητάκι – ρομπότ το οποίο αν καθώς κινείται βρίσκει εμπόδιο τότε σταματάει. Ανιχνευτής κλέφτη Τα παιδιά συνεργαζόμενα ανά 2-3 άτομα στον η/υ σχεδιάζουν και κατασκευάζουν έναν ανιχνευτή κλέφτη στον οποίο αλλάζει ο φωτισμός ανάλογα με το σήμα που δέχεται -φωτεινό και ηχητικό σήμα- αν περάσει αντικείμενο εμπρός από τον αισθητήρα φωτός με τον οποίο είναι εφοδιασμένος.


άλλων, εκθέτουν τα έργα τους και εξηγούν στους άλλους τα αποτελέσματα των έργων αυτών


της εργασίας τους ώστε να επιτύχουν λύση του προβλήματος


εκθέτουν τα έργα τους και εξηγούν σε άλλους τα αποτελέσματά τους

Ομάδα Εργασίας Συντονιστές Μαρία Λοϊζίδου, Καθηγήτρια Ε.Μ.Π Τάκης Κασπαρής, Αν. Καθηγητής Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου Νικόλας Μουσουλίδης, Επ. Λέκτορας Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου Επιθεωρητές Μέσης Εκπαίδευσης Νίνος Ιωσηφίδης Ανδρέας Τρακοσιής Καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης Γιώργος Κουτσίδης (Επικεφαλής) Κύπρος Έλληνας, Μάριος Κανικλίδης, Αντώνης Λαζάρου, Κωνσταντίνος Λεκάκης, Κωνσταντίνος Λεωνίδου, Μάριος Κυπριανού, Κώστας Κύρου, Ανδρέας Β. Λοΐζου, Σάββας Μακρυνικόλας, Αλέξανδρος Μέττας, Αντώνης Οικονόμου, Νίκος Ξενής, Παναγιώτης Στασής

Σχεδιασμός και Τεχνολογία Αναλυτικό Πρόγραμμα Γυμνασίου και Λυκείου

Αναλυτικό Πρόγραμμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας

ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟΥ

1

Αναλυτικό

Πρόγραμμα

Σχεδιασμού και Τεχνολογίας


ΕΙΣΑΓΩΓΗ ................................................................................................................................ 2

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ........................................................................................................ 3

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΌΡΑΜΑ ............................................................................................................ 6

Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ........................................................................ 6 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ, ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΤΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ............................................... 7 ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ .................................................................................................. 8

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ Α.Π. ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ........................................................... 9

ΔΟΜΗ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ........................................................................................ 11

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ................................................................................................... 11 ΠΥΛΩΝΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ .................................................................................................. 12

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ............................................... 14

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ........................................................................................................... 14 ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ.......................................................... 15

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ (ENGINEERING DESIGN PROCESS) ...................................... 18

ΣΤΟΧΟΙ ............................................................................................................................. 19 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ .............................................................................................................. 19

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ......................................................................................................................... 21

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ ................................................................................. 23

2

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Εισαγωγή

Γενικός σκοπός του μαθήματος του Σχεδιασμού και της Τεχνολογίας είναι η προσφορά στους

μαθητές της δυνατότητας εμπλοκής σε μία δημιουργική και καινοτόμο διαδικασία, μέσα από

την οποία θα αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις για να σχεδιάσουν

και να αναπτύξουν διάφορα προϊόντα, συστήματα και περιβάλλοντα, για να ικανοποιήσουν

διάφορες ανάγκες και να επιλύσουν διάφορα προβλήματα του ανθρώπινου περιβάλλοντος

(κοινωνικό, φυσικό, τεχνητό και δομημένο περιβάλλον).

Ζούμε σε ένα τεχνολογικό κόσμο. Τα τεχνολογικά μέσα και οι τρόποι χρήσης της τεχνολογίας

επηρεάζουν το περιβάλλον μας, τον τρόπο διαβίωσής μας και την ποιότητα ζωής. Η τεχνολογία

χρησιμοποιείται σε κάθε έκφραση της ζωής μας, από το χώρο εργασίας, στα σπίτια, στον

τρόπο και τα μέσα με τα οποία γυμναζόμαστε, επικοινωνούμε και αλληλεπιδρούμε με τους

συνανθρώπους μας. Η τεχνολογία, παράλληλα, αποτελεί καταλυτικό παράγοντα σε ένα

πλήθος πτυχών του ανθρώπινου περιβάλλοντος, όπως σε θέματα υγείας και ιατρικής,

μεταφορών και κατασκευών, επικοινωνιών, ενέργειας και τροφίμων.

Το Αναλυτικό Πρόγραμμα (Α.Π.) του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας θα προσφέρει ευκαιρίες

τόσο στους μαθητές που θα ακολουθήσουν σπουδές και επαγγέλματατα σχετικά με την

τεχνολογία, όσο και στους μαθητές που θα χρησιμοποιούν τη τεχνολογία στην καθημερινή

τους ζωή. Η ανάπτυξη της ικανότητας επίλυσης προβλήματος θα τους βοηθήσει να

αναπτύξουν γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις στη βελτίωση υφισταμένων προϊόντων και

διαδικασιών και στη δημιουργία νέων. Θα τους βοηθήσει, παράλληλα, να αναπτύξουν μία

κριτική στάση απέναντι στη χρήση και τη διαχείριση των διαφόρων τεχνολογικών προϊόντων.

Ιδιαίτερα σημαντική αναμένεται η συνεισφορά του μαθήματος, μέσα από την ανάπτυξη της

κριτικής σκέψης, στον εκδημοκρατισμό των μαθητών. Αυτό θα υλοποιηθεί μέσα από την

αναγνώριση των διαφόρων προβλημάτων του ανθρώπινου περιβάλλοντος (καταστροφή του

φυσικού περιβάλλοντος, περιορισμός ενεργειακών πηγών, καταστροφή πολιτιστικής

κληρονομιάς, έλλειψη πόσιμου νερού και τροφίμων), την ενημερότητα σε τρόπους άμβλυνσης

των προβλημάτων αυτών, σε προσωπικό, κοινοτικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο και την

3

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


αξιοποίηση της τεχνολογίας και του σχεδιασμού για τη βελτίωση υφισταμένων και την

ανάπτυξη νέων τρόπων άμβλυνσης και επίλυσης των προβλημάτων.

Tο μάθημα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας προσφέρει στους μαθητές δυνατότητες ανάπτυξης

ικανοτήτων και δεξιοτήτων για αυτοδύναμη δημιουργική δράση, σύμφωνα με τις απαιτήσεις

της σύγχρονης κοινωνίας. Η διαδικασία επίλυσης προβλήματος στο μάθημα του Σχεδιασμού

και Τεχνολογίας επιτρέπει στους μαθητές να έχουν συνείδηση των διαδικασιών και των

αποφάσεων που λαμβάνουν. Η επαναλαμβανόμενη εφαρμογή της διαδικασίας του

Σχεδιασμού στη Μηχανική και το γεγονός ότι μια αποδεκτή λύση σε ένα πρόβλημα δε

σημαίνει το τέλος μιας διαδικασίας, αλλά τη δυναμική αρχή μιας σειράς βημάτων που

οδηγούν στη βελτίωση αυτής της λύσης, μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν την

ικανότητά τους στην επίλυση προβλήματος.

Η κατάκτηση του τεχνολογικού αλφαβητισμού σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της ικανότητας

επίλυσης προβλήματος μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά τους μαθητές στην ανάπτυξη των

μεταγνωστικών τους δεξιοτήτων. Η ικανότητα του να «μαθαίνω πώς να μαθαίνω» είναι ίσως η

πιο φιλόδοξη επιδίωξη της σύγχρονης παιδαγωγικής. Οι μαθητές γίνονται αυτοδύναμοι στον

τρόπο προσέγγισης της γνώσης, διερευνούν νέα προβλήματα, στηριζόμενοι στις γνώσεις,

δεξιότητες και στάσεις που έχουν αναπτύξει και μαθαίνουν ότι μπορούν να είναι δημιουργικοί

και καινοτόμοι.

Τεχνολογική Εκπαίδευση

Σκοπός της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης είναι ο Τεχνολογικός Αλφαβητισμός των μαθητών, ο

οποίος θα επιτευχθεί μέσα από την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων σε θέματα τεχνολογίας

και τεχνολογικών προϊόντων, την κατανόηση του ρόλου της τεχνολογίας στην επίλυση

προβλημάτων και την κατανόηση της σχέσης της τεχνολογίας με την κοινωνία και την

οικονομία.

4

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Η Τεχνολογική Εκπαίδευση θα βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν τις ικανότητες, τις

στάσεις και την αυτοπεποίθησή τους στην κατανόηση και χρήση των τεχνολογιών για την

επίλυση προβλημάτων του ανθρώπινου περιβάλλοντος και βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Το Α.Π. του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας θα βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν τις

ικανότητες, τις στάσεις και την αυτοπεποίθησή τους μέσα από τις ακόλουθες,

αλληλοσυμπληρωματικές προσεγγίσεις:

• Εκπαιδευτική. Οι μαθητές συμμετέχουν σε αλληλεπιδραστικές, διερευνητικές

δραστηριότητες, σχεδιάζουν και κατασκευάζουν προϊόντα, επιλύνουν πρακτικά

προβλήματα σε προσωπικό, κοινοτικό και εθνικό επίπεδο (π.χ. παγκύπριους

διαγωνισμούς, συνεργασία εκπαίδευσης και βιομηχανίας). Μέσα από την επίλυση

προβλήματος γίνεται σύνδεση της θεωρίας με την πράξη και η σχολική πρακτική

αντιμετωπίζεται στο γενικότερο πλαίσιο της κοινωνίας και της οικονομίας.

• Δημοκρατική. Οι μαθητές μέσα από τις δραστηριότητες του μαθήματος

αντιλαμβάνονται και αποδέχονται τη διαφορετικότητα, μέσα από τις διαφορετικές

δυνατές λύσεις που προτείνονται από διαφορετικές ομάδες ανθρώπων (γεωγραφικά,

φυλετικά, κοινωνικοοικονομικά). Κατανοούν τη διαφορετική επίδραση της τεχνολογίας

στους ανθρώπους (σπουδές, επαγγέλματα, ποιότητα ζωής) και προωθούν τις ίσες

δυνατότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών σε θέματα πρόσβασης και αξιοποίησης της

τεχνολογίας. Αναπτύσσουν, επίσης, αξίες, πεποιθήσεις και στάσεις απέναντι στην

τεχνολογία και την επίδρασή της στο ανθρώπινο περιβάλλον.

• Προσωπική. Οι μαθητές ενημερώνονται για τις ευθύνες και το ρόλο που μπορούν να

αναλάβουν στο πλαίσιο της οικογένειας, της κοινότητες και της κοινωνίας. Αποκτούν

αυτοπεποίθηση ότι μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη λήψη

αποφάσεων για την τεχνολογική ανάπτυξη. Οι μαθητές συμμετέχουν σε δρατηριότητες

λήψης απόφασης, κατανόησης των διαφόρων παραμέτρων των ρεαλσιτικών

προβλημάτων, σχεδιασμού προϊόντων, κατασκευών και διαδικασιών για την επίλυση

ενός προβλήματος, συμμετέχοντας σε ομάδες εργασίας και προσεγγίζοντας την κάθε

5

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


δραστηριότητα μέσα στα δικά τους πλαίσια ικανοτήτων, δεξιοτήτων και

ενδιαφερόντων.

• Κοινωνική και Οικονομική. Οι μαθητές κατανοούν το ρόλο της τεχνολογίας στην

κοινωνία και την οικονομία. Μαθαίνουν να είναι δημιουργικοί και καινοτόμοι με τρόπο

που οι ιδέες να μετατρέπονται, μέσα από συνεργασία, σε προϊόντα και διαδικασίες.

Μέσα από τη διαδικασία αυτή αποκτούν τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και

στάσεις για να αναλάβουν δραστηριότητες που θα οδηγήσουν στην κοινωνική και

οικονομική ανάπτυξη και ευημερία της χώρας μας.

6

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Φιλοσοφία και Όραμα

Οι διερευνήσεις σε θέματα τεχνολογίας, μηχανικής και εφαρμοσμένων επιστημών

προσφέρουν στους μαθητές δυνατότητες αξιοποίησης μίας ευρείας γκάμας δεξιοτήτων,

γνώσεων και πρακτικών. Σκοπός του παρόντος Α.Π. είναι να βοηθήσει τους μαθητές να

ενεργοποιήσουν τις γνώσεις και δεξιότητές τους στην επίλυση ρεαλιστικών, σύνθετων

καθημερινών προβλημάτων και με τον τρόπο αυτό να συμβάλουν ουσιαστικά, ως μαθητές και

ως μελλοντικοί πολίτες στην ανάπτυξη ενός αειφόρου ανθρωπίνου περιβάλλοντος στην

Κύπρο.

Η Φύση του Σχεδιασμού και της Τεχνολογίας

Σκοπός της Τεχνολογίας είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση διαφόρων κατασκευών και

διαφόρων προϊόντων και νέων υλικών, μέσα από τα οποία θα βελτιωθεί η χρηστικότητα και

διαχείριση του φυσικού, και τεχνικού και ανθρώπινου περιβάλλοντος. Μέσα από το Μάθημα

του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας οι μαθητές καλούνται να αξιολογήσουν διάφορα τεχνολογικά

προϊόντα, όπως μία κοινή οδοντόβουρτσα και ένας φούρνος μικροκυμάτων, μέχρι το

σχεδιασμό και κατασκευή διαφόρων γεφυρών και φραγμάτων και τις σύγχρονες εξελίξεις

στους τομείς της νανοτεχνολογίας και βιοτεχνολογίας.

Η επίλυση προβλημάτων ή/και η βελτίωση διαφόρων συνθηκών στο ανθρώπινο περιβάλλον

αποτελούν βασικό πυλώνα του Α.Π. Οι μαθητές θα γνωρίσουν ότι τα διάφορα τεχνολογικά

προϊόντα και άλλες κατασκευές και έργα αποσκοπούν στην επίλυση διαφόρων προβλημάτων

και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Οι μαθητές, παράλληλα, θα εξοικειωθούν με τη

διαδικασία σχεδιασμού στη Μηχανική, ως τη διαδικασία εφαρμογής αρχών των φυσικών

επιστημών και μαθηματικών για τη βελτιστοποιημένη κατασκευή των διαφόρων προϊόντων

και κατασκευών της Τεχνολογίας.

Όπως διαφαίνεται, τα σύνορα μεταξύ φυσικών επιστημών και Σχεδιασμού και Τεχνολογίας δεν

είναι και τόσο σαφή. Επεκτείνοντας τη σκέψη αυτή, η αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο οδηγεί

7

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


σε καλύτερη αξιοποίηση των γνώσεων και διαδικασιών των φυσικών επιστημών κατά τη

διάρκεια του μηχανολογικού σχεδιασμού και της υλοποίησης των διαφόρων τεχνολογικών

προϊόντων και κατασκευών. Αυτή η αλληλεπίδραση και αξιοποίηση των φυσικών επιστημών

αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του Α.Π. του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας και αναμένεται να

συμβάλει σε βελτιωμένη και διαθεματική προσέγγιση του γνωστικού αντικειμένου.

Διερεύνηση , Πειραματισμός και Σχεδιασμός στη Μηχανική Η διερευνητική διδασκαλία και μάθηση μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν

εννοιολογική κατανόηση, λειτουργική γνώση του γνωσιολογικού περιεχομένου και των

απαραιτήτων επιστημονικών δεξιοτήτων της Μηχανικής και Τεχνολογίας. Το Α.Π. του

Σχεδιασμού και Τεχνολογίας παρέχει πολλαπλές δυνατότητες στους μαθητές, μέσα από

ομαδικές εργασίες, διενέργεια πειραμάτων, εργαστηριακές ασκήσεις και εφαρμογή του

σχεδιασμού σε σειρά κατασκευών και εφαρμογών.

Το πλαίσιο του Α.Π. του Σχεδιασμού και της Τεχνολογίας παρέχει δυνατότητες για ταυτόχρονη

εφαρμογή της διερεύνησης, του πειραματισμού και του σχεδιασμού, μέσα από κατάλληλα

πλαίσια από τις φυσικές επιστήμες και τη μηχανική και τεχνολογία. Παράλληλα, η

προτεινόμενη διδασκαλία και αξιολόγηση υλοποιούνται μέσα στα αντίστοιχα διαθεματικά

πλαίσια.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αξιοποίηση της Διαδικασίας του Σχεδιασμού στη Μηχανική

(Engineering Design Process) στη διερεύνηση και στον πειραματισμό. Η μάθηση γνωσιολογικού

περιεχομένου και διαδικασιών ενισχύεται μέσα από τις διάφορες κατασκευές που θα

υλοποιήσουν οι μαθητές και οι οποίες προτείνονται μέσα από το Α.Π. Εφαρμόζοντας τα

στάδια του μηχανολογικού σχεδιασμού οι μαθητές σχεδιάζουν, μοντελοποιούν και

εφαρμόζουν διαφορετικές λύσεις για την επίλυση ενός σύνθετου, ρεαλιστικού προβλήματος,

εφαρμόζοντας, παράλληλα, έννοιες και διαδικασίες από τις φυσικές επιστήμες και τα

μαθηματικά.

8

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Δεξιότητες Διερεύνησης Οι δεξιότητες διερεύνησης που προωθούνται μέσα από το προτεινόμενο Α.Π. για το Σχεδιασμό

και Τεχνολογία στο Γυμνάσιο και Λύκειο συνοψίζονται στις ακόλουθες:

• Διατύπωση υποθέσεων που μπορούν να ελεχθούν (π.χ. ποια είναι τα καταλληλότερα

υλικά για κατασκευή οδοντόβουρτσας)

• Σχεδιασμός και διεξαγωγή έρευνας, καθορίζοντας ποιες μεταβλητές θα αλλάξουν,

ποιες θα παραμείνουν σταθερές και ποιες θα μετρηθούν

• Επιλογή καταλλήλων εργαλείων και τεχνολογικών μηχανημάτων και κατάλληλων

υλικών για μία κατασκευή

• Παρουσίαση και ερμηνεία αποτελεσμάτων, χρησιμοποιώντας εύρος αναπαραστάσεων

και δυναμικών εικόνων, προσομοιώσεων και μοντέλων

• Επικοινωνία αποτελεσμάτων και επεξήγηση κατασκευών σε συμμαθητές και άλλα

ακροατήρια / χρήστες, χρησιμοποιώντας κατάλληλο λεξιλόγιο

• Αξιολόγηση έτοιμων τεχνολογικών προϊόντων και διατύπωση εισηγήσεων για βελτίωσή

τους

• Παρουσίαση διαδικασίας σχεδιασμού και επεξήγησης χρήσης του τελικού προϊόντος

9

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Βασικές Αρχές του Α.Π. του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας

Σκοπός των βασικών αρχών του Α.Π. είναι η προσφορά στους εκπαιδευτικούς κατευθυντήριων

γραμμών για την ανάπτυξη ενός διερευνητικού, εκπαιδευτικού περιβάλλοντος διδασκαλίας

στην τάξη, το οποίο θα προωθεί τη συμμετοχή, τον προβληματισμό, την τεκμηρίωση των

απόψεων και το δημοκρατικό λόγο. Οι αρχές αυτές είναι:

• Ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα για το Σχεδιασμό και Τεχνολογία αξιοποιεί τις βασικές

γνώσεις και δεξιότητες των μαθητών στις φυσικές επιστήμες και τα μαθηματικά και

προωθεί τη διαθεματική προσέγγιση στη διδασκαλία μέσα από κατάλληλες συνδέσεις

των διαφόρων γνωστικών αντικειμένων.

• Ο Σχεδιασμός και η Τεχνολογία σχετίζονται διαθεματικά με τις φυσικές επιστήμες και

τα μαθηματικά π.χ. δικτυώματα, ηλεκτρονική μνήμη, ανθρωπομετρικός σχεδιασμός και

ενεργειακοί υπολογισμοί.

• Ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα για το Σχεδιασμό και Τεχνολογία λαμβάνει υπόψη του

τις άτυπες και προηγούμενες γνώσεις των μαθητών και τις εναλλακτικές τους ιδέες και

γνώσεις για τις περιοχές περιεχομένου του προγράμματος.

• Η διερεύνηση, ο πειραματισμός, η λύση προβλήματος και οι πρακτικές κατασκευές

είναι βασικοί πυλώνες του Α.Π. του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας.

• Ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα για το Σχεδιασμό και Τεχνολογία ενισχύει και

αναπτύσσει, πέραν από τις πρακτικές δεξιότητες, τις δεξιότητες γραπτής και

προφορικής επικοινωνίας των μαθητών, αξιοποιώντας ένα εύρος μέσων και

αναπαραστάσεων.

• Η αξιολόγηση έχει διαμορφωτικό χαρακτήρα, αξιολογεί την πρόοδο των μαθητών και

βοηθά στη βελτίωση της διδασκαλίας.

• Ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα για το Σχεδιασμό και Τεχνολογία αποσκοπεί στην

ενημερότητα των μαθητών για τη σημασία της προστασίας και βελτίωσης του

10

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


ανθρώπινου περιβάλλοντος (φυσικό και δομημένο περιβάλλον) και της επίλυσης

προβλημάτων που παρουσιάζονται σε αυτό μέσα από το σχεδιασμό και υλοποίηση

τεχνολογικών προϊόντων και κατασκευών.

11

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Δομή Αναλυτικού Προγράμματος

Περιοχές Περιεχομένου

Το προτεινόμενο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας είναι οργανωμένο σε έξι

(6) περιοχές περιεχομένου, οι οποίες καλύπτουν όλο το φάσμα των γνώσεων, δεξιοτήτων και

στάσεων που θα αναπτύξουν οι μαθητές στο πλαίσιο του μαθήματος. Οι περιοχές

περιεχομένου είναι:

• Δομές και Μηχανισμοί

• Ενέργεια και Περιβάλλον

• Τεχνολογία Υλικών, Βιοτεχνολογία

• Ηλεκτρισμός και Τηλεπικοινωνίες

• Ηλεκτρονικά και Τεχνολογία Ελέγχου, Αυτοματισμοί

• Σχεδιασμός

Η κάθε περιοχή περιεχομένου αναλύεται σε δύο (2) Κλίμακες. Η Κλίμακα 3 αναφέρεται στις

τάξεις Στ’ Δημοτικού μέχρι και Γ’ Γυμνασίου, ενώ η Κλίμακα 4 καλύπτει τις τάξεις Γ’ Γυμνασίου

μέχρι και Γ’ Λυκείου. Οι δύο κλίμακες αλληλεπικαλύπτονται, ώστε να προσφέρεται τόσο

συνέχεια στην ύλη που θα διδαχθεί, όσο και στις δεξιότητες και στάσεις που θα αναπτύξουν οι

μαθητές.

Η κάθε περιοχή περιεχομένου (για κάθε Κλίμακα) αναλύεται σε Στόχους (γενικοί στόχοι

περιοχής), Δείκτες Επιτυχίας (αναλυτικοί μετρήσιμοι στόχοι) και Ενδεικτικές Δραστηριότητες

(οι οποίες αναφέρονται σε συγκεκριμένο δείκτη επιτυχίας). Τα πλαίσια στα οποία

οργανώνονται οι προτεινόμενες δραστηριότητες περιλαμβάνουν το προσωπικό και

12

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


οικογενειακό πλαίσιο, το σχολικό περιβάλλον, χώρους και δραστηριότητες αναψυχής, την

κοινότητα, διάφορα περιβαλλοντικά πλαίσια, την ενέργεια και τις επιχειρήσεις, βιομηχανία.

Πυλώνες Προγράμματος

Οι στόχοι και οι δείκτες επιτυχίας του Α.Π. είναι οργανωμένοι σε τρεις συσχετιζόμενους

πυλώνες, σε μία προσπάθεια ολοκληρωμένης προσέγγισης του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας

ως Γνώση και Κατανόηση, ως Ικανότητες και Δεξιότητες και ως Ανάπτυξη Στάσεων προς την

Κοινωνία.

ΠΥΛΩΝΑΣ Α: Τεχνολογική Γνώση και Κατανόηση

1. Κατανόηση της χρήσης και της λειτουργίας των τεχνολογιών

2. Κατανόηση των τεχνολογικών αρχών και των συστημάτων

3. Κατανόηση της φύσης της τεχνολογικής πρακτικής

4. Κατανόηση των στρατηγικών για την επικοινωνία, την προώθηση, και την αξιολόγηση των τεχνολογικών ιδεών και προϊόντων.

ΠΥΛΩΝΑΣ Β: Τεχνολογική Ικανότητα

5. Προσδιορισμός των αναγκών και των δυνατοτήτων

6. Σε αναφορά με τις προσδιορισμένες ανάγκες και δυνατότητες:

i. κατασκευή, επιλογή, ανάπτυξη, και προσαρμογή των κατάλληλων λύσεων. ii. διαχείριση χρόνου, ανθρώπινων και φυσικών πόρων, παραγωγή τεχνολογικών

προϊόντων, συστημάτων και περιβαλλόντων iii. παρουσίαση και προώθηση των ιδεών, των στρατηγικών και των προϊόντων iv. αξιολόγηση σχεδίων, στρατηγικών και προϊόντων

ΠΥΛΩΝΑΣ Γ: Τεχνολογία και Κοινωνία

13

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


7. Κατανόηση των τρόπων με τους οποίους οι πεποιθήσεις, οι αξίες, και η ηθική των ατόμων και των κοινωνικών ομάδων:

i. προωθούν ή περιορίζουν την τεχνολογική ανάπτυξη

ii. επηρεάζουν τις στάσεις και πεποιθήσεις απέναντι στην τεχνολογική ανάπτυξη

8. Κατανόηση των επιδράσεων της τεχνολογίας στην κοινωνία και το περιβάλλον:

i. στο παρελθόν, στο παρόν, και στο πιθανό μέλλον

ii. σε τοπικό, εθνικό και διεθνές πλαίσιο

14

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Ανάπτυξη Δεξιοτήτων μέσα από το Σχεδιασμό και Τεχνολογία

Γενικές Δεξιότητες

Οι στόχοι, οι δείκτες επιτυχίας και οι δραστηριότητες που προτείνονται μέσα από το Α.Π. του

μαθήματος στοχεύουν, παράλληλα, στην ανάπτυξη των γενικών δεξιοτήτων των μαθητών και

της αξιοποίησης και εφαρμογής τους και σε άλλες γνωστικές περιοχές. Οι δεξιότητες αυτές

συνοψίζονται ως εξής:

• Δεξιότητες Επικοινωνίας

Οι μαθητές επικοινωνούν διάφορες ιδέες, κριτήρια, πιθανές λύσεις και αποτελέσματα.

Η επικοινωνία αυτή λαμβάνει χώρα μέσω σκαριφημάτων, γραφημάτων και

αναπαραστάσεων στο χαρτί και στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, κατασκευή

δυσδιάστατων και τρισδιάστατων μοντέλων και πρωτοτύπων και μέσω συμβολικών και

λεκτικών αναπαραστάσεων.

• Δεξιότητες Διαχείρισης Πληροφορίας

Οι μαθητές κάνουν διάφορους υπολογισμούς και μετρήσεις, κάνουν εκτιμήσεις και

χρησιμοποιούν γραφήματα, πίνακες, διαγράμματα και άλλα οπτικά μέσα για να

διαχειριστούν τις διάφορες πληροφορίες και να επιλύσουν τα προβλήματα που

παρουσιάζονται. Παράλληλα, αναγνωρίσουν, οργανώνουν, αναλύουν, συνθέτουν και

αξιολογούν δεδομένα και πληροφορίες και ερμηνεύουν διαφορετικές απόψεις και

προσεγγίσεις.

• Δεξιότητες Επίλυσης Προβλήματος

Το Α.Π. του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας προσφέρει ένα πλούσιο πλαίσιο ανάπτυξης

των δεξιοτήτων επίλυσης προβλήματος. Οι δεξιότητες επίλυσης προβλήματος που

αναπτύσσονται είναι η κριτική, δημιουργική, αναστοχαστική και λογική σκέψη, η

ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικότητας, ο καθορισμός και η ανάλυση

15

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


προβλήματος, η διερεύνηση, η κατασκευή και ο έλεγχος προϊόντων και κατασκευών, η

αξιολόγηση διαδικασιών και προϊόντων.

• Δεξιότητες Διαχείρισης Έργων

Μέσα από τις διαθεματικές, πρακτικές δραστηριότητες που προτείνονται και που

υλοποιούνται μέσα από ομαδική εργασία, οι μαθητές μπορούν να αναπτύξουν

δεξιότητες στη στοχοθεσία, διαχείριση χρόνου και διαθέσιμων πηγών, υπολογισμού

και ανάληψης ρίσκου και επίλυσης διαφορών.

• Κοινωνικές και Διαπροσωπικές Δεξιότητες

Οι προτεινόμενες δραστηριότητες και πλαίσιο εργασίας προσφέρουν ένα πλούσιο και

αυθεντικό περιβάλλον επικοινωνίας με τους συμμαθητές και τους εκπαιδευτικούς,

εργασίας σε ομάδες, σεβασμού και συνεργασίας.

Δεξιότητες στο Μάθημα Σχεδιασμός και Τεχνολογία

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, σκοπός του μαθήματος είναι η ολόπλευρη ανάπτυξη των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των στάσεων των μαθητών απέναντι στην επίλυση προβλημάτων του ανθρώπινου περιβάλλοντος και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Σε συνέχεια των γενικών δεξιοτήτων που αναφέρθηκαν σε προηγούμενη ενότητα, σε αυτή την ενότητα παρουσιάζονται αναλυτικά οι δεξιότητες που θα αναπτύξουν οι μαθητές. Οι δεξιότητες αυτές παρουσιάζονται ως προς το Σχεδιασμό, την Επικοινωνία και την Κατασκευή προϊόντων και διαδικασιών και ως προς τα δύο επίπεδα που αναφέρονται στη μέση εκπαίδευση (Κλίμακα 3 για το Γυμνάσιο και Κλίμακα 4 για το Λύκειο).

Μέσα από κατάλληλα πλαίσια, οι μαθητές:

Σχεδιασμός

Κλίμακα 3

1. Εκτιμούν αισθητικά τεχνολογικά προϊόντα και φυσικά αντικείμενα.

16

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


2. Υποβάλλον κατάλληλες ερωτήσεις και μέσα από ιδεοθύελλα προτείνουν ιδέες για διάφορες κατασκευές και διαδικασίες.

3. Συζητούν για έτοιμα τεχνολογικά προϊόντα, αναφερόμενοι στη μορφή, τη λειτουργία τους και την ασφάλεια χρήσης τους.

4. Αναλύουν τους παράγοντες που επιδρούν σε ένα πρόβλημα, μέσα από τη συλλογή και αξιοποίηση διαφόρων πληροφοριών.

5. Αναφέρουν και αναπτύσσουν ιδέες για την επίλυση προβλημάτων, λαμβάνοντας υπόψην προδιαγραφές ασφάλειας, εργονομίας, αισθητικής, οικονομίας, εφαρμόζοντας τη διαδικασία σχεδιασμού (για μία πιο αναλυτική παρουσίαση δείτε τη σχετική ενότητα).

6. Διεξάγουν έρευνα και αξιολογούν πηγές και πληροφορίες για συγκεκριμένο προϊόν η διαδικασία.

7. Αξιολογούν προϊόντα και διαδικασίες στη βάση κριτηρίων που έχουν τεθεί. 8. Εφαρμόζουν τα στάδια της διαδικασίας σχεδιασμού. 9. Αναγνωρίζουν και χρησιμοποιούν σύμβολα μέσα σε διαγράμματα, κυκλώματα και

σχέδια, σε εφαρμογές στο χαρτί και στον Η/Υ.

Κλίμακα 4

10. Ερευνούν και αξιολογούν βιομηχανικά προϊόντα και διαδικασίες στη βάση προδιαγραφών που θέτουν.

11. Εφαρμόζουν κατασκευαστική διαδικασία, βάσει του προϊόντος που θα κατασκευάσουν.

12. Καταρτίζουν σχέδιο δράσης και εφαρμόζουν τα στάδια της διαδικασίας σχεδιασμού.

13. Αξιολογούν προϊόντα στη βάση προδιαγραφών και αναγκών που έχουν τεθεί και προτείνουν τροποποιήσεις.

14. Αναφέρουν και τεκμηριώνουν τροποποιήσεις και διαφοροποιήσεις που έγιναν κατά τα στάδια του σχεδιασμού και της κατασκευής και επεξηγούν την αναγκαιότητα των διαφοροποιήσεων αυτών.

Επικοινωνία

Κλίμακα 3

1. Συζητούν και περιγράφουν τεχνολογικά προϊόντα και φυσικά αντικείμενα. 2. Περιγράφουν λεκτικά ή/και σχεδιαστικά τη διαδικασία σχεδιασμού για ιδέες που

θα υλοποιήσουν. 3. Χρησιμοποιούν γραμμές, σχήματα και απλές μεθόδους σχεδίασης για να

παρουσιάσουν τις ιδέες τους. 4. Αναγνωρίζουν και χρησιμοποιούν σύμβολα που αναγνωρίζουν μέσα σε

διαγράμματα, κυκλώματα και σχέδια.

17

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


5. Επικοινωνούν με τη χρήση σκίτσων και τρισδιάστατων σχεδίων και ορθογραφικών προβολών.

6. Επικοινωνούν χρησιμοποιώντας αναγνωρισμένα σύμβολα.

Κλίμακα 4

7. Εμπλουτίζουν τα σχέδια τους προσθέτοντας πληροφορίες μέσω αναλυτικών τρισδιάστατων σχεδίων και μεγεθύνσεων.

8. Παρουσιάζουν ιδέες και τρόπους κατασκευής μέσω τρισδιάστατων σχεδίων και ορθογραφικών προβολών.

Κατασκευή

Κλίμακα 3

1. Συγκεντρώνουν και κατηγοριοποιούν υλικά από απλές κατασκευές. 2. Ετοιμάζουν απλές κατασκευές με διάφορα υλικά, χρησιμοποιώντας που τα

συνδυάζουν με διάφορες δεξιότητες και κατασκευαστικές μεθόδους. 3. Κόβουν, συνδέουν και διαμορφώνουν υλικά που θα χρησιμοποιήσουν σε απλές

κατασκευές. 4. Σημαδεύουν, κόβουν και συναρμολογούν με ακρίβεια διάφορα υλικά. 5. Χρησιμοποιούν με ασφάλεια σειρά εργαλείων και μηχανημάτων για να

κατασκευάσουν προϊόντα που αποτελούνται από περισσότερα του ενός είδους υλικά.

Κλίμακα 4

6. Χρησιμοποιούν τεχνικές κατασκευής, υλικά, εργαλεία και μηχανήματα, με τρόπο που να φαίνεται ότι γνωρίζουν τις διαδικασίες κατασκευής, λαμβάνοντας υπόψη την ασφάλεια κατά την κατασκευή και τη διασφάλιση της ποιότητας του τελικού προϊόντος.

7. Προτείνουν και εφαρμόζουν εναλλακτικές λύσεις για την υλοποίηση των ιδεών τους

18

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Διαδικασία Σχεδιασμού στη Μηχανική (Engineering Design Process)

19

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Στόχοι

Οι μαθητές μέσα από κατάλληλα πλαίσια να μπορούν να:

1 Επεξηγούν τον όρο σχεδιασμός και κατανοούν τις βασικές παραμέτρους του, για την κατασκευή ποιοτικών προϊόντων, σύμφωνα με τις ανάγκες και απαιτήσεις του σύγχρονου καταναλωτή

2 Αναγνωρίζουν και καθορίζουν προβλήματα και ανάγκες από καταστάσεις που παρουσιάζονται και θέτουν προδιαγραφές για τη λύση τους

3 Επεξηγούν τη διαδικασία που ακολούθησε ο πρωτόγονος άνθρωπος για την αντιμετώπιση αναγκών και τη συγκρίνει με τη διαδικασία που προγραμματισμένα ακολουθείται σήμερα στην παραγωγή τεχνολογικών προϊόντων

Δείκτες Επιτυχίας

Επεξηγούν τον όρο σχεδιασμός και κατανοούν τις βασικές παραμέτρους του, για την κατασκευή ποιοτικών προϊόντων, σύμφωνα με τις ανάγκες και απαιτήσεις του σύγχρονου καταναλωτή

1.1 Εξηγούν τη διαδικασία σχεδιασμού και τοποθετούν σε λειτουργική σειρά τα στάδια της διαδικασίας

1.2 Εξηγούν τη συμβολή της τεχνολογίας και του σχεδιασμού στη βελτίωση της παραγωγής βιομηχανικών και άλλων προϊόντων

1.3 Επισημαίνουν τις βασικές παραμέτρους του σχεδιασμού για τη δημιουργία ποιοτικών προϊόντων

1.4 Αναφέρουν τους παράγοντες αξιολόγησης μιας βιομηχανικής κατασκευής ή προϊόντος, στη βάση του σκοπού κατασκευής, τη χρήση ‐ λειτουργικότητα, τη μορφή ‐ εμφάνιση ‐ αισθητική κτλ

1.5 Επεξηγούν τους λόγους χρησιμοποίησης της διαδικασίας σχεδιασμού στη βιομηχανία

1.6 Αναφέρουν τα προβλήματα και τις ανάγκες στις οποίες ανταποκρίνονται διάφορα προϊόντα καθημερινής χρήσης

1.7 Παρουσιάζουν τα τέσσερα βασικά προβλήματα που ταλαιπωρούν διαχρονικά τον άνθρωπο (στέγαση, διατροφή, εκπαίδευση, μεταφορά) και τις διάφορες λύσεις που δόθηκαν από αυτόν

20

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Αναγνωρίζουν και καθορίζουν προβλήματα και ανάγκες από καταστάσεις που παρουσιάζονται και θέτουν προδιαγραφές για τη λύση τους

2.1 Κάνουν έρευνα σε έτοιμες κατασκευές και να συλλέγουν πληροφορίες στους τομείς που έχουν επιλέξει.

2.2 Εξηγούν από που μπορούν να αντλήσουν ιδέες (π.χ. από το φυσικό και τεχνητό περιβάλλον, από ιδέες άλλων κτλ.).

2.3 Συμπληρώνουν ένα ομαδικό διάγραμμα ιδεοθύελλας για την επίλυση πρακτικού προβλήματος

2.4 Επιλέγουν, να αιτιολογούν την επιλογή τους για επίλυση πρακτικού προβλήματος και να παρουσιάζουν τις προδιαγραφές.

Επεξηγούν τη διαδικασία που ακολούθησε ο πρωτόγονος άνθρωπος για την αντιμετώπιση αναγκών και τη συγκρίνει με τη διαδικασία που προγραμματισμένα ακολουθείται σήμερα στην παραγωγή τεχνολογικών προϊόντων

3.1 Παρουσιάζουν ιδέες που έχουν ως βάση αντικείμενα του φυσικού και τεχνητού περιβάλλοντος π.χ. τροχός από κορμό δέντρου, χρήση μοχλού (κορμός δέντρου) για την ανύψωση αντικειμένου, στέγαση – σπηλιά

3.2 Ασκούνται στην άντληση και σχεδίαση ιδεών από το φυσικό και τεχνητό περιβάλλον

3.3 Συμπληρώνουν ένα ομαδικό διάγραμμα ιδεοθύελλας για την επίλυση πρακτικού προβλήματος

3.4 Επιλέγουν, να αιτιολογούν την επιλογή τους για επίλυση πρακτικού προβλήματος και να παρουσιάζουν τις προδιαγραφές.

21

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Αξιολόγηση

Βασικός σκοπός της αξιολόγησης είναι η βελτίωση της μάθησης των μαθητών και η βελτίωση

των δραστηριοτήτων και προγραμμάτων που προσφέρονται. Η φύση του μαθήματος του

Σχεδιασμού και Τεχνολογίας προσφέρει δυνατότητες για ένα πλούσιο εύρος δραστηριοτήτων

μάθησης και αξιολόγησης. Κάτω από το πρίσμα αυτό, το δείγμα των προτεινόμενων

δραστηριοτήτων που παρουσιάζονται στο Α.Π. προσπαθούν να παρουσιάσουν τη στενή σχέση

ανάμεσα στη μάθηση, τη διδασκαλία και την αξιολόγηση. Όπως παρουσιάζεται αναλυτικά στη

συνέχεια, οι δραστηριότητες αυτές είναι ενδεικτικές για την υλοποίηση των στόχων και των

δεικτών επιτυχίας της κάθε θεματικής περιοχής. Ως εκ τούτου, αποτελούν απλά εισηγήσεις,

δεν είναι περιοριστικές και ούτε αναντικατάστατες. Αποσκοπούν στη διδασκαλία για μάθηση

και την αξιολόγηση για βελτίωση της μάθησης.

Η αξιολόγηση του τεχνολογικού αλφαβητισμού είναι μια συνολική και ολόπλευρη διαδικασία.

Η αξιολόγηση δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω της αξιολόγησης/βαθμολόγησης μεμονωμένων

συστατικών της διδασκαλίας και ούτε μπορεί να υλοποιείται εκτός του πλαισίου της

διδασκαλίας. Η αξιολόγηση χρειάζεται να δίνει έμφαση όχι μόνο στο αποτέλεσμα της

κατασκευής ενός προϊόντος ή μιας κατασκευής, αλλά να αξιολογεί ισότιμα και τη διαδικασία

που ακολουθήθηκε. Προτείνεται, παράλληλα, όπως η αξιολόγηση υλοποιείται και σε ένα

διαχρονικό πλαίσιο, μέσα από τη δημιουργία φακέλου εργασίας του κάθε μαθητή και των

ομάδων εργασίας και παροχή ανατροφοδότησης σε όλη τη διάρκεια υλοποίησης μιας

δραστηριότητας.

Η αξιολόγηση πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τους διάφορους τρόπους επικοινωνίας και τα

διαφορετικά μαθησιακά στυλ των μαθητών. Αναπόσπαστα μέρη του τεχνολογικού

αλφαβητισμού, όσο και της αξιολόγησης στο μάθημα του Σχεδιασμού και της Τεχνολογίας

είναι η αυτο‐αξιολόγηση και η αξιολόγηση των συμμαθητών. Όπως παρουσιάζεται αναλυτικά

στις προτεινόμενες δραστηριότητες, οι μαθητές καλούνται συχνά να αναστοχαστούν στην

πορεία λύσης τους, να συζητήσουν στις ομάδες εργασίας τους, να αναγνωρίσουν τα θετικά

στοιχεία της εργασίας των άλλων ομάδων και να προτείνουν τρόπους βελτίωσης της εργασίας

22

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


τους, να τεκμηριώσουν χρησιμοποιώντας πολλαπλά μέσα αναπαράστασης τις εισηγήσεις και

λύσεις τους.

Η αξιολόγηση πρέπει να παρέχεται με τρόπο που να προωθείται η μάθηση και να

δημιουργούνται κίνητρα στους μαθητές για βελτίωση και δημιουργικότητα. Οι δραστηριότητες

που παρουσιάζονται στο προτεινόμενο Α.Π. αποσκοπούν να συνεισφέρουν προς αυτή την

κατεύθυνση.

23

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ

Οι δραστηριότητες εμπλουτισμού προσφέρουν τη δυνατότητα στους μαθητές να αναλάβουν

αρκετές πρωτοβουλίες και να διαφοροποιήσουν τις δραστηριότητες αυτές με τρόπο που να

ανταποκρίνονται καλύτερα στα ενδιαφέροντα, γνώσεις και δεξιότητές τους. Όπως και οι

περισσότερες ενδεικτικές δραστηριότητες, οι δραστηριότητες εμπλουτισμού αποτελούν

βιωματικές εργασίες (project). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δραστηριότητες εμπλουτισμού

αναφέρονται σε περισσότερες της μίας περιοχής περιεχομένου και στοχεύουν στη μεταφορά

γνώσεων και δεξιοτήτων μεταξύ των διαφόρων θεματικών περιοχών του Α.Π. και τη

διαθεματική προσέγγιση των διαφόρων ρεαλιστικών προβλημάτων του ανθρώπινου

περιβάλλοντος.

24

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Κλίμακα 3, 4

Θέμα: Σχεδιασμός Κτιρίου

Περιοχές: Δομές και Μηχανισμοί, Έλεγχος και Αυτοματισμοί, Υλικά, Σχεδιασμός

Οι μαθητές θα ετοιμάσουν ολοκληρωμένη πρόταση για το νέο πολιτιστικό κέντρο της

κοινότητάς τους.

Οι μαθητές, ως αφόρμηση, μπορούν να επισκεφτούν το εργοτάξιο ενός μεγάλου

κατασκευαστικού έργου και να να μελετήσουν και τις διαφορετικές χρήσεις της τεχνολογίας.

Οι μαθητές:

• Μελετούν και συγκρίνουν διαφορετικά αρχιτεκτονικά σχέδια και διαφορετικές

προβολές.

• Διερευνούν διαφορετικούς τρόπους αναπαλαίωσης παραδοσιακών κτιρίων και

τρόπους «ευφυούς» διαχείρισης κτιρίων και κατασκευών.

• Μελετούν τις διάφορες ανάγκες και αναλύουν τις δραστηριότητες που πρέπει να

υλοποιηθούν.

• Ετοιμάζουν αρχιτεκτονικά σχέδια, κάνουν υπολογισμούς για τα διάφορα υλικά και

σχεδιάζουν διάφορους τρόπους ελέγχου και ασφάλειας (π.χ. σύστημα πυρασφάλειας,

σύστημα ελεγχόμενης εισόδου).

• Αξιολογούν τις προτάσεις τους και κάνουν τις αναγκαίες αναθεωρήσεις.

• Παρουσιάζουν τα σχέδια και μοντέλα τους στις τοπικές αρχές, τεκμηριώνουν τις

επιλογές τους και συζητούν τις προτάσεις τους.

25

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Κλίμακα 3

Θέμα: Κατασκευή Παιχνιδιού για μία Συγκεκριμένη Ομάδα Παιδιών

Περιοχές: Υλικά, Μηχανισμοί, Σχεδιασμός

Οι μαθητές καλούνται να σχεδιάσουν ένα παιχνίδι το οποίο να χρησιμοποιείται από μία

συγκεκριμένη ομάδα παιδιών. Οι μαθητές:

• Συνδυάζουν μία επίσκεψη σε πτέρυγα νοσοκομείου για παιδιά ή σε νηπιαγωγείο με

παρατήρηση των παιχνιδιών των παιδιών (είδος παιχνιδιών, υλικά, δεξιότητες που

καλλιεργούνται) και του τρόπου με τον οποίο τα χειρίζονται τα παιδιά.

• Καταγράφουν μία λίστα με παιχνίδια και υλικά που χρησιμοποιούνται από τα παιδιά

αυτά και διερευνούν τον τρόπο σχεδίασης τους, τα υλικά και τον τρόπο παραγωγής

τους και τους τρόπους προώθησής τους.

• Καθορίζουν τις ανάγκες των παιδιών και καταγράφουν τις προδιαγραφές του

παιχνιδιού που θα κατασκευάσουν.

• Μέσα από ιδεοθύελλα, η κάθε ομάδα επιλέγει το παιχνίδι που θα κατασκευάσει, τα

υλικά και μηχανισμούς που θα χρησιμοποιήσει.

• Σχεδιάζουν, κατασκευάζουν, ελέγχουν και τροποποιούν ένα παιχνίδι.

• Ετοιμάζουν ένα σχέδιο προώθησης και διανομής του προϊόντος που κατασκεύασαν.

• Διατηρούν ημερολόγιο της πορείας εργασίας τους.

26

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Κλίμακα 4

Θέμα: Σχεδιασμός Εργονομικού Καθίσματος

Περιοχές: Υλικά, Δομές, Συστήματα Αυτόματου Ελέγχου, Σχεδιασμός

Μέσα από την εισαγωγή στην εργονομία και ανθρωπομετρία, οι μαθητές καλούνται να

παρουσιάσουν ολοκληρωμένη πρόταση για τον σχεδιασμό εργονομικού καθίσματος, το οποίο

να μπορεί να διακριθεί σε σχετικό διαγωνισμό. Οι μαθητές:

• Γνωρίζουν τις βασικές αρχές της εργονομίας και ανθρωπομετρίας, σε σχέση με την

ασφάλεια στο χώρο εργασίας, την προσωπική άνεση, την παραγωγικότητα και την

κάλυψη ατομικών αναγκών και προτιμήσεων.

• Αναλύουν διάφορα αντικείμενα που βρίσκονται στο σπίτι τους και στο σχολείο και τα

κατηγοριοποιούν στη βάση κριτηρίων εργονομίας που καθορίζουν οι ίδιοι.

• Μελετούν τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένα διάφορα προϊόντα (όχι μόνο

καθίσματα) και κάνουν συγκρίσεις μεταξύ τους.

• Διεξάγουν έρευνα, χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια, για να καταγράψουν και να

αναλύσουν τις απόψεις και ανάγκες διαφόρων ατόμων σε σχέση με καθίσματα που

χρησιμοποιούν.

• Προτείνουν διάφορες ιδέες και μέσα από συζήτηση στις ομάδες επιλέγουν μία ιδέα για

υλοποίηση σε επίπεδο μοντέλου.

• Σχεδιάζουν ένα πρωτότυπο, ένα σχέδιο ή ένα μοντέλο της προτεινόμενης λύσης

χρησιμοποιώντας εργαλεία σχεδίασης (CAD), λαμβάνοντας υπόψην την έρευνα που

διεξήγαγαν και τη μελέτη που έκαναν για τα διάφορα υλικά.

• Παρουσιάζουν τα αποτελέσματά τους για αξιολόγηση και παροχή ανατροφοδότησης

στο κοινό που έχουν επιλέξει για χρησιμοποίηση του προϊόντος.

• Παρέχουν οδηγίες χρήσης και συντήρησης του προϊόντος που έχουν κατασκευάσει.

27

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Κλίμακα 4

Θέμα: Ενέργεια και Μεταφορικά Μέσα

Περιοχές: Ενέργεια, Έλεγχος και Αυτοματισμοί, Σχεδιασμός, Έρευνα

Έρευνα και Ανάπτυξη Ηλεκτροκίνητων Αυτοκινήτων με Ενεργειακά Στοιχεία

Μέσα από την εισαγωγή στο πρόβλημα: «Τα περιορισμένα πετρελαϊκά αποθέματα και οι

πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις τους οδηγούν στην ανάγκη μείωσης της εξάρτησης από

το εισαγόμενο πετρέλαιο και επομένως στην ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας», οι

μαθητές καλούνται να παρουσιάσουν ολοκληρωμένη πρόταση για τα πλεονεκτήματα

κατασκευής ενός τέτοιου αυτοκινήτου.


• Αναλύουν τον τρόπο που κινούνται τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα με ενέργεια.

• Επεξηγούν τον τρόπο λειτουργίας των ενεργειακών στοιχείων (Fuel Cells) αφού

αποτελούν λύση με μακρύτερο χρονικό ορίζοντα εφαρμογής.

• Ερευνούν συνδυασμούς ενεργειακών στοιχείων, συσσωρευτή και υπερπυκνωτή για να

επιτρέπει μια αυτονομία που θα βρίσκεται μεταξύ εκείνης των ηλεκτρικών

αυτοκινήτων με συσσωρευτές και εκείνης των υβριδικών αυτοκινήτων.

• Διερευνούν τις συνθήκες αγοράς και ετοιμάζουν επιχειρηματικό πλάνο για την

προώθηση του προϊόντος, λαμβάνοντας υπόψην και τις τιμές των υβριδικών

αυτοκινήτων.



28

Αναλυτικό

Πρόγραμμα


Κλίμακα 4

Θέμα: Έρευνα σε έξυπνα υφάσματα με ενσωματωμένους αισθητήρες

Περιοχές: Υλικά, Ηλεκτρονικά, Σχεδιασμός, Συστήματα και αυτοματισμοί

Οι μαθητές καλούνται να σχεδιάσουν ένα μοντέλο φανέλας η οποία θα χρησιμοποιείται για

συγκεκριμένη ομάδα ατόμων (π.χ. για ένα δρομέα μεγάλων αποστάσεων ή έναν αθλητή

ποδηλασίας). Η «έξυπνη» φανέλα που φοράει μπορεί να στείλει στοιχεία από τον καρδιακό

παλμό, μέχρι και την εφίδρωσή του, ώστε το κέντρο ελέγχου να εκτιμήσει αν πρέπει να

επέμβει, για να προλάβει τυχόν κατάρρευση από αφυδάτωση ή από υπερβολική κούραση.

Οι μαθητές καλούνται να σχεδιάσουν στον Η.Υ σύστημα αισθητήρων με διάφορες εισόδους

επεξεργασίας δεδομένων για να ενσωματωθούν στη έξυπνη φανέλα. Οι μαθητές:

• Συνδυάζουν επίσκεψη σε γυμναστήριο για να πάρουν πληροφορίες από γυμναστή

σχετικά με αισθητήρες εφίδρωσης και καρδιακών παλμών κατά την διάρκεια άσκησης

σε μηχανήματα γυμναστηρίου.

• Προτείνουν διάφορες ιδέες για αισθητήρες και μέσα από συζήτηση στις ομάδες

επιλέγουν μία ιδέα για υλοποίηση σε επίπεδο μοντέλου.

• Σχεδιάζουν και στον Η.Υ μπλοκ διάγραμμα με τους αισθητήρες εισόδου, εξαρτήματα

επεξεργασίας και εξόδους, της προτεινόμενης λύσης, λαμβάνοντας υπόψη την έρευνα

που διεξήγαγαν και τη μελέτη που έκαναν για τα διάφορα μηχανήματα γυμναστικής.

• Παρουσιάζουν μοντέλο φανέλας και εξηγούν τον τρόπο που θα εφαρμόσουν το

κύκλωμα και τους αισθητήρες πάνω σε αυτό.



• Παρέχουν οδηγίες χρήσης και συντήρησης του προϊόντος που έχουν κατασκευάσει.

ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ

ΚΛΙΜΑΚΑ 3

1

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΚΛΙΜΑΚΑ 3

ΣΤΟΧΟΙ


1 Αναγνωρίζουν εφαρμογές δομών και μηχανισμών μέσα από παραδείγματα κατασκευών.

2 Επεξηγούν το ρόλο των μηχανισμών και των δομών μέσα από διάφορα παραδείγματα.

3 Προσομοιώνουν και μοντελοποιούν συστήματα μηχανισμών και δικτυωμάτων.

4 Εφαρμόζουν μηχανισμούς και τεχνικές δόμησης σε δικές τους κατασκευές.

2

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ


1. Αναγνωρίζουν εφαρμογές δομών και μηχανισμών μέσα από παραδείγματα κατασκευών.

1.1 Παρατηρούν ιστορικά τη συνεισφορά των μηχανισμών στην ανάπτυξη της τεχνολογίας.

1.2 Ονομάζουν τα διάφορα είδη κίνησης και αναφέρουν παραδείγματα εφαρμογών της κάθε μιας από αυτές.

1.3 Ονομάζουν εξαρτήματα μηχανισμών και αναγνωρίζουν την αξία τους.

1.4 Εξηγούν την αρχή λειτουργίας των μηχανισμών (είσοδος – επεξεργασία – έξοδος) και αναφέρουν εφαρμογές τους.

1.5 Αναφέρουν τα είδη τεχνικών δόμησης.

1.6 Αναφέρουν παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η αντοχή των κατασκευών.

1.7 Αναγνωρίζουν το είδος της καταπόνησης σε κατασκευές όταν εφαρμόζεται σε αυτές κάποια δύναμη.

2. Επεξηγούν το ρόλο των μηχανισμών και των δομών μέσα από διάφορα παραδείγματα.

1.1 Εξηγούν τι είναι μοχλοί και αναφέρουν παραδείγματα χρήσης τους.

1.2 Εξηγούν τους όρους Ροπή Δύναμης, ισορροπία ροπών,

3

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

μηχανικό πλεονέκτημα. Λύνουν προβλήματα υπολογισμών χρησιμοποιώντας τους πιο πάνω όρους.

1.3 Αναφέρουν τα διάφορα είδη συνδέσμων μοχλών και να εξηγούν πώς συναρμολογούνται.

1.4 Μελετούν τρόπους στήριξης (έδρανα) αξόνων και αναγνωρίζουν τη σημασία της ακρίβειας στην εφαρμογή εξαρτημάτων σε αυτούς, για την ομαλή λειτουργία τους.

1.5 Εξηγούν τι είναι τροχαλίες, η ιμαντοκίνηση, τις λειτουργίες που εκτελούν, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κίνησης και αναφέρουν παραδείγματα χρήσης.

1.6 Χρησιμοποιούν τον Λόγο Ταχυτήτων σε ιμαντοκίνηση και υπολογίζουν ταχύτητες περιστροφής.

1.7 Εξηγούν τι είναι οδοντοτροχοί, η οδοντοκίνηση, το κιβώτιο ταχυτήτων, τις λειτουργίες που εκτελούν, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κίνησης και αναφέρουν παραδείγματα χρήσης.

1.8 Χρησιμοποιούν τον Λόγο Ταχυτήτων σε οδοντοκίνηση και υπολογίζουν ταχύτητες περιστροφής.

1.9 Περιγράφουν την αρχή λειτουργίας του μηχανισμού ατέρμονα κοχλία – οδοντοτροχού, εξηγούν πώς συναρμολογείται και αναφέρουν παραδείγματα χρήσης.

1.10 Χρησιμοποιούν το Λόγο Ταχυτήτων σε μηχανισμό ατέρμονα κοχλία – οδοντοτροχού και υπολογίζουν ταχύτητες περιστροφής.

1.11 Περιγράφουν εν συντομία, την αρχή λειτουργίας των μηχανισμών αλυσοκίνησης, κωνικών οδοντοτροχών, οδοντωτού κανόνα – οδοντοτροχού, κοχλία – περικοχλίου και καστάνιας, αναφέροντας παραδείγματα χρήσης.

4

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

1.12 Περιγράφουν την αρχή λειτουργίας του μηχανισμού έκκεντρων και στροφάλων και αναφέρουν παραδείγματα χρήσης.

1.13 Περιγράφουν την αρχή λειτουργίας πνευματικών και υδραυλικών συστημάτων αναφέροντας παραδείγματα χρήσης.

1.14 Εξηγούν τι είναι στατικό και τι δυναμικό φορτίο.

3. Προσομοιώνουν και μοντελοποιούν συστήματα μηχανισμών και δικτυωμάτων.

3.1 Εφαρμόζουν διάφορα είδη μηχανισμών για την, Αύξηση ή μείωση της ταχύτητας, Αλλαγή της κατεύθυνσης της κίνησης, Αλλαγή του είδους κίνησης (π.χ. της περιστροφικής κίνησης σε γραμμική), Αλλαγή του επιπέδου κίνησης κατά 90ο ).

3.2 Συναρμολογούν απλούς μηχανισμούς (π.χ. συναρμολόγηση, αποσυναρμολόγηση με την βοήθεια του λογισμικού Newton ή Crocodile clips ή με την βοήθεια του κιτ Fischertechnic ή κάποιου άλλου πιο απλού κιτ συναρμολόγησης).

3.3 Αναφέρουν βλάβες που πιθανό να υποστούν τεχνητές κατασκευές καθώς και τις αιτίες που τις προκαλούν

3.4 Αναφέρουν παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η αντοχή των κατασκευών.

3.5 Αναγνωρίζουν το είδος της καταπόνησης σε κατασκευές όταν εφαρμόζεται σε αυτές κάποια δύναμη.

5

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

4. Εφαρμόζουν μηχανισμούς και τεχνικές δόμησης σε δικές τους κατασκευές.

4.1 Σχεδιάζουν μια κατασκευή, για την επίλυση ενός προβλήματος, χρησιμοποιώντας συνδέσμους μοχλών.

4.2 Σχεδιάζουν μια κατασκευή, για την επίλυση ενός προβλήματος, χρησιμοποιώντας τροχαλίες, οδοντοτροχούς, ατέρμονα κοχλία, οδοντωτό κανόνα, έκκεντρα, στροφάλους κλπ, εφαρμόζοντας τεχνικές δόμησης όπως τριγωνισμός και η τεχνική της αψίδας.

6

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Δ.Ε.

1 Μελετούν σε ομάδες, έτοιμες κατασκευές ή φωτογραφίες σε Φ.Ε. και καταγράφουν το είδος και την φορά της κίνησης.

Α) Αναφέρετε τα είδη κίνησης στις πιο κάτω κατασκευές.

Β) Εντοπίστε και αναφέρετε το είδος κίνησης στην είσοδο και έξοδο των πιο κάτω κατασκευών.

1.2

1.4

2 Αναγνωρίζουν εξαρτήματα μηχανισμών και καταγράφουν τις ονομασίες τους σε Φ.Ε. ή χρησιμοποιώντας το λογισμικό Newton.

Π.χ. Ονομάστε τα πιο κάτω εξαρτήματα μηχανισμών

1.3

7

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

3 Μελετούν εφαρμογές των μηχανισμών με μοχλούς και συνδέσμους μοχλών σε πραγματικά μηχανήματα ή εργαλεία του εργαστηρίου εντοπίζοντας και καταγράφοντας τα τρία σημεία λειτουργίας των μοχλών.

Τοποθετήστε την σωστή θέση στους πιο κάτω μοχλούς τα σημεία λειτουργίας τους.

2.1

4 Επιλύουν προβλήματα στη χρήση μοχλών με δυνάμεις, ροπές και μηχανικό πλεονέκτημα.

Π.χ. Λύστε τα πιο κάτω προβλήματα με βάση των δεδομένων που σας δίνονται:

2.2

8

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

5 Μελετούν κατασκευές με συνδέσμους μοχλών έτσι ώστε να είναι σε θέση να κατασκευάσουν την δική τους κατασκευή με την βοήθεια συνδέσμων.

Παρατηρώντας την λειτουργία των πιο κάτω συνδέσμων, σημειώστε το είδος και την φορά στην έξοδο των συνδέσμων.

1.2

2.3

4.1

6 Ακολουθούν τυποποιημένα την διαδικασία σχεδιασμού και την 4.1

9

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

γραφική επικοινωνία έτσι ώστε να φτιάξουν κατασκευή (μαλακά υλικά) με την βοήθεια συνδέσμων μοχλών.

7 Μελετούν έτοιμες κατασκευές που χρησιμοποιούν άξονες και τροχούς καταγράφοντας προβλήματα και τρόπους εφαρμογής.

Π.χ. Μελετήστε και καταγράψετε τους τρόπους εφαρμογής αξόνων αλλά και τα προβλήματα που παρουσιάζουν στις κατασκευές του εργαστηρίου:

2.4

8 Μελετούν εφαρμογές των μηχανισμών με τροχαλίες, οδοντοτροχούς, 2.5

10

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

αλυσοκίνηση, ατέρμονους κοχλίες, έκκεντρα, οδοντωτούς κανόνες, στροφάλους κλπ.

Π.χ. Μελετώντας τις πιο κάτω κατασκευές του εργαστηρίου εντοπίστε και καταγράψετε τους μηχανισμούς κίνησης που χρησιμοποιούν.

1. 2. 3

4. 5. 6.

7. 8. 9.

10.

2.7

2.9

2.11

2.12

9 Χρησιμοποιήστε το ανάλογο εποπτικό μέσο και συμπληρώστε τις 2.5

11

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

παρατηρήσεις:

1.

2.

2.7

2.9

2.11

2.12

12

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

3. 4.

5.

10 Πειραματίζονται στο πρόγραμμα Crocodile Clips για παρατήρηση της αύξησης και μείωσης της ταχύτητας.

Π.χ. Με τη βοήθεια του προγράμματος Crocodile clips εξομοιώστε στην οθόνη του υπολογιστή απλά συστήματα οδοντοτροχών. Πειραματιστείτε αλλάζοντας τον αριθμό των οδοντοτροχών που εμπλέκονται σε ένα συρμό, όσο και με τον αριθμό των δοντιών κάθε οδοντοτροχού, για να δείτε την αύξηση και τη μείωση της ταχύτητας στην έξοδο.

2.6

2.8

2.10

3.1

3.2

11 Επίλυση προβλημάτων με υπολογισμό της ταχύτητας περιστροφής και την βοήθεια του Λόγου Ταχυτήτων.

2.6

Εξηγήστε την λειτουργία του πιο πάνω συστήματος………………………………………………………………………………………………………………………………….

13

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

Π.χ. Υπολογίστε την ταχύτητα στους πιο κάτω μηχανισμούς.

1.

2.

3.

2.8

2.10

12 Ακολουθούν τυποποιημένα την διαδικασία σχεδιασμού και την γραφική επικοινωνία έτσι ώστε να φτιάξουν κατασκευή με την βοήθεια των πιο πάνω μηχανισμών.

2.15

4.2

14

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

13 Συγκρίνεται της ανθεκτικότητα όμοιων κατασκευών όπως τα παραδείγματα πιο κάτω:

1.16

3.3

14 Παρατηρήστε στις πιο κάτω εικόνες τις δυνάμεις που εξασκούνται στις κατασκευές και καταγράψετε τις καταπονήσεις που ασκούνται σε αυτές.

1.7

2.14

3.4

15

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

15 Συναρμολογήστε με την βοήθεια του συστήματος LEGO γέφυρα όπως φαίνεται στις οδηγίες του κατασκευαστή.

1.5

2.15

16

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Δ.Ε.

Οι μαθητές σύμφωνα με τις προτεινόμενες δραστηριότητες:

1 Επιλύουν φύλλα εργασίας Π.Ε. 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 5.5, 5.6, 5.7, 5.8, 7.1, 7.2, Κ.Ε.1, Κ.Ε.2 (Βιβλίο εργασιών Σχεδιασμού και Τεχνολογίας)

1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 1.7, 2.1, 2.2, 2.3, 2.5, 2.6, 2.7, 2.8, 2.9, 2.10, 2.11, 2.12, 2.13, 2.14, 2.15, 3.3, 3.4, 3.5, 4.1, 4.2

2 Με τη βοήθεια του προγράμματος Crocodile clips εξομοιώστε την αλυσοκίνηση στην οθόνη του υπολογιστή.

Με τη βοήθεια του λογισμικό Newton δείτε τη λειτουργία της ιμαντοκίνησης. Ακόμη μπορείτε να συναρμολογήσετε ή να αποσυναρμολογήσετε τον συγκεκριμένο μηχανισμό.

3.1

3.2

3.1

3.2

17

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

3 Απαντούν σε συγκεκριμένα 10λεπτα εξεταστικά δοκίμια και ερωτήσεις από βιβλίο

1. Αναφέρετε τα τρία είδη μηχανισμών που αναπτύχθηκαν από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα. Αναφέρετε μια εφαρμογή για κάθε είδος.

2. Αναφέρετε τα τέσσερα είδη κίνησης.

3. Περιγράψτε λειτουργίες που μπορούν να κάμνουν οι

μηχανισμοί. 4. Αναφέρετε δέκα εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται

στην κατασκευή μηχανισμών. 5. Αναφέρετε τους μηχανισμούς που έχετε διδαχθεί. 6. Αναφέρετε τρεις μηχανισμούς που μεταφέρουν την

κίνηση σε κάθετο άξονα. 7. Αναφέρετε ένα μηχανισμό που μετατρέπει την

περιστροφική κίνηση σε γραμμική. 8. Αναφέρετε δύο μηχανισμούς που μετατρέπουν την

περιστροφική κίνηση σε παλινδρομική. 9. Πού χρησιμοποιείται ο ένσφαιρος τριβέας; 10. Αναφέρετε τις δύο κατηγορίες στις οποίες χωρίζονται οι

κατασκευές, και δώστε από δύο παραδείγματα για κάθε κατηγορία.

11. Ποια είναι η διαφορά του στατικού από το δυναμικό φορτίο;

12. Από τι εξαρτάται η αντοχή μιας κατασκευής; 13. Αναφέρετε τα είδη καταπονήσεων των κατασκευών και

δώστε από ένα παράδειγμα σε κάθε περίπτωση. 14. Αναφέρετε τις δύο τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη

δόμηση των κατασκευών

1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 1.7, 2.2, 2.5, 2.6, 2.7, 2.8, 2.9, 2.10, 2.14, 2.15

4 Συναρμολογούν απλούς μηχανισμούς.

Π.χ Χρησιμοποιώντας τις λωρίδες από χαρτονάκι και τους μεταλλικούς συνδετήρες που έχετε στο εργαστήριο κατασκευάστε τους συνδέσμους που δίνουν λύση στo πιο κάτω

2.3, 3.1, 3.2, 3.4, 4.1

18

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

πρόβλημα.

5 Εφαρμόζουν επιτυχώς εξαρτήματα μηχανισμών και τεχνικές δόμησης στις δικές τους κατασκευές.

2.15,3.1, 3.2,3.4, 4.2

19

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009


1 Δημιουργούν αφίσες ή εργασίες Power Point, με φωτογραφίες από εξέλιξη κατασκευών με τεχνική δόμηση και κίνηση χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο ή ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες.

Π.χ. Τροχός

2 Επίσκεψη σε βιοτεχνία ή βιομηχανία σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες ενότητες (π.χ. συνεργείο αυτοκινήτων, Μ.Ο.Τ).

20

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

3 Παρακολούθηση DVD (πχ. 10λεπτα μονταρισμένα Ντοκιμαντέρ ΒΒC, Discovery) ή χρήση πολυμέσων (πχ. Μηχανές από Α – Ω) με θέματα μηχανισμών, κίνησης και τεχνικών δόμησης πχ καταστροφές σε κατασκευές από κακοτεχνίες ή κτίσιμο μίας γέφυρας κλπ.

http://www.youtube.com/user/ForthRoadBridge#play/all/2/PuFqH6sliHc

4 Σχεδιάζουν σε πλάγια, ισομετρική προβολή, απλές κατασκευές και μηχανισμούς με την χρήση μεθόδων γραφικής παρουσίασης, επιλύοντας φύλλα εργασίας Π.Ε. 4.1, 4.2, 4.3, 4.4 (Βιβλίο εργασιών Σχεδιασμού και Τεχνολογίας)

Π.χ. Σχεδιάστε σε πλάγια και ισομετρική προβολή και κλίμακα 1:20 τα πιο κάτω αντικείμενα.

1. 2.

5 Μελετούν συγκεκριμένες κατασκευές με μηχανισμούς που χρησιμοποιούν ηλεκτρικό κύκλωμα ή υδραυλικό σύστημα για την παραγωγή της κίνησης. Μετρούν διαστάσεις, καταγράφουν

21

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

αναπτύγματα, αναγνωρίζουν υλικά κατασκευής (αναφέρουν υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν και συζητούν την σημασία της ανακύκλωσης). Προβληματίζονται για την αυτοματοποίηση της κατασκευής τους και τρόπους παραγωγής κίνησης με χρήση ηλεκτρισμού χωρίς τη μόλυνση του περιβάλλοντος, επιλύοντας φύλλα εργασίας.

Π.χ. 1. Στις πιο κάτω κατασκευές του εργαστηρίου καταγράψετε τις βασικές διαστάσεις:

α)

β)

2. Αναγνωρίστε και καταγράψετε τα υλικά που είναι κατασκευασμένες οι ακόλουθες κατασκευές:

α) β)

3. Αναφέρεται ποια από τα πιο πάνω υλικά μπορούν να ανακυκλωθούν.

22

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

4. α)Με ποιο τρόπο είναι συνδεδεμένα τα διάφορα υλικά μεταξύ τους;

β) Μπορούν οι κατασκευές να γίνουν πιο στερεές; Αν ναι πώς;

5. Πώς μπορεί να αυτοματοποιηθεί η πιο κάτω κατασκευή π.χ. να λειτουργεί με απλό ηλεκτρικό κύκλωμα.

6. Η πιο κάτω κατασκευή μπορεί να κινηθεί με ανανεώσιμες μορφές ενέργειας; Αναφέρετε πώς.

Ενέργεια και Περιβάλλον

ΚΛΙΜΑΚΑ 3

1

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Ενέργεια και Περιβάλλον ΚΛΙΜΑΚΑ 3

ΣΤΟΧΟΙ


1 Αναγνωρίζουν τη σημασία της ενεργειακής συνείδησης, μέσω εξοικονόμησης ενέργειας και χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

2 Αναφέρουν και εφαρμόζουν σε πρακτικές κατασκευές διάφορες Πηγές Ενέργειας, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και μη.

3 Αναφέρουν περιβαλλοντικά προβλήματα και προτείνουν τρόπους άμβλυνσής τους.

2

Ενέρ

γεια

και

Περ

ιβά

λλον


Αναγνωρίζουν τη σημασία της ενεργειακής συνείδησης, μέσω εξοικονόμησης ενέργειας και χρήσης ΑΠΕ.

1.1 Διαμορφώσουν στάσεις και συμπεριφορές θετικές απέναντι στη χρήση και εξοικονόμηση ενέργειας σε ατομικό, εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, μέσα από παραδείγματα της καθημερινής τους δραστηριότητας.

1.2 Εισηγούνται τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας στο σπίτι, στο σχολείο, στην κοινότητα, κλπ.

1.3 Χρησιμοποιούν απλά μαθηματικά μοντέλα (π.χ. αναλογίες) για τον υπολογισμό της ενέργειας που εξοικονομείται μέσα από απλές δραστηριότητες.

1.4 Επεξηγούν τις έννοιες των Αιολικών Πάρκων, των φωτοβολταϊκών συστημάτων, της Βιομάζας, κλπ.

1.5 Επεξηγούν την αναγκαιότητα διαφόρων ΑΠΕ και μη (π.χ. πώς παράγεται, πού χρησιμοποιείται, ποια η σημασία τους, κλπ).

3

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Αναφέρουν και εφαρμόζουν σε πρακτικές κατασκευές διάφορες Πηγές Ενέργειας, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και μη.

2.1 Εξηγούν με απλά λόγια, τη μορφή ενέργειας που χρειάζεται να λειτουργήσει και τη μορφή ενέργειας που προσφέρει όταν λειτουργεί μια συσκευή.

2.2 Εφαρμόζουν απλούς τρόπους μετατροπής της ηλιακής και αιολικής ενέργειας σε κινητική, για κίνηση στις κατασκευές τους.

2.3 Σχεδιάζουν και Κατασκευάζουν κατασκευές με τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.).

4

Ενέρ

γεια

και

Περ

ιβά

λλον

Αναφέρουν περιβαλλοντικά προβλήματα και προτείνουν τρόπους άμβλυνσής τους.

3.1 Παρουσιάζουν μέσα από παραδείγματα τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από την αλόγιστη χρήση ενέργειας, όπως είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η καταστροφή του στρώματος του Όζοντος και η ανεξέλεγκτη αποψίλωση των δασών.

3.2 Παρουσιάζουν μέσα από παραδείγματα τη συνεισφορά της χρήσης της καθαρής ενέργειας στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

3.3 Μελετούν και γνωρίζουν τις βασικές αρχές του τρόπου λειτουργίας τεχνολογικών προϊόντων και συστημάτων που συμβάλλουν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.

5

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|


1 Παρουσιάζουν με παραδείγματα τις φυσικές πηγές ενέργειας καθώς και τις διάφορες μορφές της.

Να αναφέρετε τις διάφορες πηγές και μορφές ενέργειας που παρουσιάζονται στις πιο κάτω εικόνες.

Μπορεί να γίνει, παράλληλα, χρήση της ιστοσελίδας:

http://kpe-kastor.kas.sch.gr/energy1/human_activities/contents.htm

2 Χρησιμοποιούν το λογισμικό Focus Climate Change (ή παρόμοιο). Μέσα από το λογισμικό, αντλούν διάφορες πληροφορίες, παίζουν παιχνίδια (διαδραστικά κουΐζ), κλπ. Μπορούν, για παράδειγμα:

• Να εντοπίζουν σημεία σε εικόνες που παρουσιάζουν σπατάλη/εξοικονόμηση ενέργειας.

• Να κατανοούν πόσο επηρεάζουν τις κλιματικές αλλαγές, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η τρύπα του όζοντος, η όξινη βροχή, κλπ.

• Να εντοπίζουν τις χρήσεις ενέργειας.

• Να κατανοούν ποιες μορφές ενέργειας είναι Ανανεώσιμες και ποιες όχι.

3 Αναφέρουν και επεξηγούν τρόπους (π.χ. για τις πιο κάτω οικιακές συσκευές) με τους οποίους γίνεται εξοικονόμηση ενέργειας. Αυτό μπορεί να διευρυνθεί στη θέρμανση, φωτισμό και ψύξη διαφόρων χώρων σε μία κατοικία.

http://kpe-kastor.kas.sch.gr/energy1/human_activities/contents.htm�

6

Ενέρ

γεια

και

Περ

ιβά

λλον

ΨΥΓΕΙΟ- ΚΑΤΑΨΥΚΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

Μπορεί, επίσης, να γίνει χρήση της ιστοσελίδας:

• http://www.crete-region.gr/greek/energy/feedu/reac7.html

4 Εξηγούν τη σημασία, το ρόλο που διαδραματίζει η ηλεκτρική ενέργεια-ηλεκτρισμός στη ζωή του ανθρώπου, καθώς και τρόπους εξοικονόμησης ηλεκτρικής ενέργειας. Να συγκρίνουν τη σύγχρονη εποχή (αρχές 21ου αιώνα) με τη δεκαετία 1945-1955 στην Κύπρο.

5 Κατασκευάζουν απλές κατασκευές χρησιμοποιώντας Α.Π.Ε.

Κατασκευή μικρού αυτοκινήτου το οποίο να χρησιμοποιεί ηλιακή ενέργεια, αξιοποιώντας φωτοβολταϊκά πλαίσια.

6 Παρουσιάζουν στην τάξη, μέσα από εργασία σε ομάδες, αφίσα με τις συνέπειες που υφίσταται το φυσικό περιβάλλον από τη χρήση συμβατικών καυσίμων.

7 Παρουσιάζουν με τη χρήση απλών στατιστικών πινάκων τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας σε διάφορους χώρους.

8 Μελετούν την υφιστάμενη κατανομή κατανάλωσης ενέργειας ανά χρήση και προτείνουν τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας ανά χρήση. Κάνουν, επίσης, εκτιμήσεις για τη νέα κατανομή κατανάλωσης ενέργειας, που θα προκύψει μέσα από διάφορα μέτρα.

http://www.crete-region.gr/greek/energy/feedu/reac7.html�

7

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

9 Μελετούν την κατανομή στις διάφορες πηγές ενέργειας και συζητούν τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από την κατανομή αυτή (π.χ. ανανεώσιμες και μη). Κάνουν προβλέψεις για τη μελλοντική κατανομή στις διάφορες πηγές ενέργειες και τεκμηριώνουν τις εκτιμήσεις τους.

Τεχνολογία Υλικών και Βιοτεχνολογία

ΚΛΙΜΑΚΑ 3

1

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Τεχνολογία Υλικών και Βιοτεχνολογία ΚΛΙΜΑΚΑ 3

ΣΤΟΧΟΙ


1 Αναφέρουν τις κύριες κατηγορίες και φυσικές ιδιότητες των διάφορων υλικών.

2 Επιλέγουν και τεκμηριώνουν τη χρήση κατάλληλων υλικών σε κατασκευές.

3 Επιλέγουν τον ορθό τρόπο επεξεργασίας και εφαρμογής των διαφόρων υλικών για τη βελτιστοποιημένη χρήση σε κατασκευές.

4 Διερευνούν νέες μεθόδους εφαρμογής και χρήσης νέων υλικών.

2

Τεχν

ολογ

ία υ

λικώ

ν κα

ι Βιο

τεχν

ολογ

ία


Αναφέρουν τις κύριες κατηγορίες και φυσικές ιδιότητες των διάφορων υλικών.

1.1 Κατηγοριοποιούν τα υλικά σε σχέση με τα φυσικά τους χαρακτηριστικά (μαλακά- σκληρά κλπ).

1.2 Κατηγοριοποιούν τα διάφορα είδη υλικών σε ομάδες με κοινά χαρακτηριστικά (φυσική ξυλεία-τεχνητή ξυλεία, σιδηρούχα – μη σιδηρούχα κλπ).

1.3 Αναγνωρίζουν και κατονομάζουν τα διάφορα υλικά ανάλογα με το είδος τους (π.χ. Αλουμίνιο – μη σιδηρούχο, καπλαμάς – τεχνητή ξυλεία, ακρυλικό – θερμοπλαστικό κλπ).

Επιλέγουν και τεκμηριώνουν την χρήση κατάλληλων υλικών σε κατασκευές.

2.1 Επιλέγουν και αιτιολογούν ορθολογικά τα κατάλληλα υλικά που θα χρησιμοποιήσουν στις κατασκευές τους, με βάση τις προδιαγραφές της κατασκευής.

2.2 Κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού διερευνούν χαρακτηριστικά υλικών ( αξιοποιώντας διάφορες πηγές) ανάλογα με τις προδιαγραφές της κατασκευής και αιτιολογούν τις επιλογές τους.

3

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Επιλέγουν τον ορθό τρόπο επεξεργασία των διαφόρων υλικών για τη βελτιστοποιημένη χρήση σε κατασκευές.

3.1 Χρησιμοποιούν τα σωστά μηχανήματα και εργαλεία για την “επεξεργασία” των υλικών.

3.2 Διατυπώνουν τρόπους προστασίας/συντήρησης των υλικών και είναι σε θέση να αιτιολογούν γιατί επέλεξαν αυτήν την μέθοδο.

3.3 Επεξεργάζονται με ασφάλεια τα διάφορα υλικά με τα εργαλεία/μηχανήματα του εργαστηριού.

Διερευνούν νέες μεθόδους εφαρμογής και χρήσης νέων υλικών.

3.1 Διερευνούν μέσα από διάφορες πηγές πληροφόρησης (διαδίκτυο, βιβλία, παρόμοιες κατασκευές κλπ ) μεθόδους εφαρμογής και χρήσης νέων υλικών.

3.2 Διερευνούν την αξιοποίηση νέων υλικών σε τομείς όπως η νανοτεχνολογία και η βιοτεχνολογία.

4

Τεχν

ολογ

ία υ

λικώ

ν κα

ι Βιο

τεχν

ολογ

ία


Δραστηριότητα

1 Κατηγοριοποιείστε τα υλικά (ξυλεία, πλαστικά, μέταλλα) που παρουσιάζονται στις εικόνες.

2 Εντοπίστε τις βασικές ιδιότητες (σκληρά – μαλακά κλπ) διαφόρων υλικών.

Αναγνωρίστε τα διάφορα είδη ξυλείας (υλικά εργαστηρίου).

3 Μελετήστε τις πιο κάτω φωτογραφίες και πραγματικές κατασκευές και αιτιολογήστε τις επιλογές των υλικών. Ακολούθως εισηγηθείτε πιθανά εναλλακτικά υλικά.

Οξιά

Σουηδικό πεύκο

5

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

4 Επεξεργάζονται (κόβουν, τρυπούν, κολλούν, λυγίζουν) διάφορα υλικά χρησιμοποιώντας τα μηχανήματα και τα εργαλεία του εργαστηρίου με ασφάλεια.

5 Χρησιμοποιούν διάφορους τρόπους “διαμόρφωσης” υλικών (λύγισμα, φορμάρισμα, κόψιμο κτλ) .

6 Αναφέρετε τα σωστά εργαλεία/μηχανήματα για την επεξεργασία των υλικών.

1. Λύγισμα πλαστικών

2. φορμάρισμα πλαστικών

3. Κόψιμο, Ξύλου, μετάλλου και πλαστικού.

7 Α. Αναφέρετε τρόπους προστασίας/συντήρησης:

1. Ξύλων

2. Πλαστικών

3. Μετάλλων

Β. Χρησιμοποίηση των κατάλληλων τρόπων προστασίας/συντήρησης των υλικών σε δικές τους κατασκευές.

6

Τεχν

ολογ

ία υ

λικώ

ν κα

ι Βιο

τεχν

ολογ

ία

8 Μέσα από ιδιεοθύελλα να καταγράψετε όλες τις κατηγορίες υλικών που γνωρίζετε.

9 Να διερευνήσετε μέσα από διάφορες πηγές πληροφόρησης τα σύγχρονα βιομηχανικά υλικά και τις εφαρμογές τους και να ετοιμάσετε αφίσα με τα αποτελέσματα της μελέτης σας.

10 Να αναφέρετε τρεις εφαρμογές της νανοτεχνολογίας στην ανάπτυξη νέων υλικών.

ΥΛΙΚΑ

Μοριόπλακα

Μπρούνζος

Ο ί λ

Σιδηρούχα

Σκληρή

Μαλακή

Χαλκός

Ξυλεία

Μεταλλικά

Κασσίτερος

Ασβέστης

Πέτρα

Γύψος

Ξυλεία

ΜDF

Κόντραπλακε

Μεταλλικά

Χάλυβας

Ανοξείδωτος χάλυβας

Αλουμίνιο

Πλαστικά

Κεραμικά

Ακρυλικό

PVC

Πολυστερίνη

Πολυπροπυλίνη

Γυαλί

Χαρτί

ΤΕΧΝΗΤΑ

ΦΥΣΙΚΑ

Συστήματα και Αυτοματισμοί

ΚΛΙΜΑΚΑ 3

1

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Συστήματα και Αυτοματισμοί ΚΛΙΜΑΚΑ 3

ΣΤΟΧΟΙ


1 Αναγνωρίζουν διαφορετικούς τύπους και απλά συστήματα ελέγχου από το δικό τους περιβάλλον, κατανοώντας τα μέρη και τη λειτουργία τους.

2 Ενσωματώνουν απλά εξαρτήματα ελέγχου σε κατασκευές που έχουν κάνει.

3 Μοντελοποιούν και ελέγχουν απλά συστήματα ελέγχου και αυτοματισμού, αξιολογώντας τη λειτουργία τους.

4 Κατασκευάζουν και χρησιμοποιούν προγράμματα ελέγχου σε βιομηχανικά προϊόντα.

2

Συστ

ήματ

α κα

ι Αυτ

οματ

ισμο

ί


Αναγνωρίζουν διαφορετικούς τύπους και απλά συστήματα ελέγχου από το δικό τους περιβάλλον, κατανοώντας τα μέρη και τη λειτουργία τους.

1.1 Αναγνωρίζουν το ρόλο των συστημάτων ελέγχου.

1.2 Εντοπίζουν συστήματα ελέγχου που συναντούν καθημερινά π.χ. ποδήλατο, φωτιστικό δωματίου, τηλεόραση, κουδούνι εισόδου, φανάρι κ.α.

1.3 Αναφέρουν παραδείγματα συστημάτων ελέγχου και εξηγούν τη λειτουργία τους.

1.4 Εξηγούν με απλά λόγια τις βαθμίδες λειτουργίας ενός απλού συστήματος που θα κατασκευάσουν.

1.5 Διαχωρίζουν διάφορα συστήματα στα μέρη δόμησης τους και επεξηγούν τα εξαρτήματα που περιλαμβάνει το κάθε μέρος δόμησης τους.

1.6 Θέτουν προδιαγραφές του συστήματος ελέγχου.

1.7 Χρησιμοποιούν διάφορα συστήματα ελέγχου στις κατασκευές τους.

Ενσωματώνουν απλά εξαρτήματα ελέγχου σε κατασκευές που έχουν κάνει.

2.1 Σχεδιάζουν και κατασκευάζουν απλά συστήματα.

2.2 Αναφέρουν κατασκευές που χρησιμοποιούν απλά εξαρτήματα εισόδου, επεξεργασίας και εξόδου.

2.3 Χρησιμοποιούν απλά εξαρτήματα και μέρη απλών συστημάτων για σχεδιασμό και κατασκευή απλών συστημάτων ελέγχου.

2.4 Χρησιμοποιούν απλά εξαρτήματα για την κατασκευή απλών συστημάτων ελέγχου π.χ. διακόπτες για λειτουργία απλού ηλ. κυκλώματος, απλού μηχανισμού για κίνηση, συνδέσμου κ.α.

3

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Μοντελοποιούν και ελέγχουν απλά συστήματα ελέγχου και αυτοματισμού, αξιολογώντας τη λειτουργία τους.

3.1 Χρησιμοποιούν εποπτικά μέσα μοντελοποίησης για την κατασκευή απλών συστημάτων ελέγχου π.χ. TRONIX, FISCHERTECHNICK, ALPHA KIDS κ.α.

3.2 Παρατηρούν διάφορα συστήματα ελέγχου και τα αξιολογούν.

Κατασκευάζουν και χρησιμοποιούν προγράμματα ελέγχου σε βιομηχανικά προϊόντα.

4.1 Προγραμματίζουν (χρήση Η.Υ) απλά συστήματα και συσκευές ελέγχου για να αντιληφθούν την αξία του ελέγχου και του αυτοματισμού στη λειτουργία ενός συστήματος.

4

Συστ

ήματ

α κα

ι Αυτ

οματ

ισμο

ί


1 Να παρατηρήσετε και να συγκρίνετε διάφορα συστήματα που δουλεύουν με συστήματα ελέγχου είτε χειροκίνητα.

Παράδειγμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί:

α) το άναμμα των φώτων σε ένα δωμάτιο χειροκίνητα ή αυτόματα μόλις νυχτώσει.

β) η χειροκίνητα ή αυτόματα ελεγχόμενο σύστημα εισόδου σε ένα χώρο στάθμευσης.

2 Μέσα από φωτογραφίες συστημάτων εξηγήστε με απλά λόγια την λειτουργία τους στο φύλλο εργασίας που σας δίνετε.

Δίνετε Φ.Ε με φωτογραφίες συστημάτων και δίπλα ζητούμε από τους μαθητές να εξηγούν τη λειτουργία τους.

3 Σας δίνονται οι πιο κάτω φωτογραφίες (π.χ. ποδήλατο σχεδιάζουν μπλοκ διάγραμμα και εξηγούν τη λειτουργία του συστήματος σε είσοδο, επεξεργασία και έξοδο). Να σχεδιάσετε απλά διαγράμματα ροής εξηγώντας την λειτουργία συστημάτων.

4 Να παρακολουθήσετε την λειτουργία διάφορων συστημάτων μέσα στο εργαστήριο ή μέσο βίντεο ή παρουσιάσεων και εξηγούν την λειτουργία τους με τη χρήση απλών διαγραμμάτων ροής.

5 Σας δίνονται οι πιο κάτω φωτογραφίες. Να αναφέρετε τα απλά εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται σε διάφορα συστήματα ελέγχου.

6 Σχεδιάστε απλά συστήματα ακολουθώντας τις εντολές που σας δίνονται με βάση τις προδιαγραφές του συστήματος.

7 Κατασκευάζουν απλά συστήματα ελέγχου με απλά υλικά και εξαρτήματα. Κατασκευή απλού ηλεκτρικού κυκλώματος με μπαταρίες, διακόπτη και λαμπτήρα ή βομβητή ή κινητήρα.

8 Συναρμολογούν απλά κυκλώματα και εξηγούν το ρόλο του κάθε εξαρτήματος ως μέρος συστήματος ελέγχου.

Δίνονται κυκλώματα και εξηγούν οι μαθητές σε μπλοκ διαγράμματα την είσοδο,

5

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

επεξεργασία έξοδο

9 Να αναγνωρίσετε τα μέρη δόμησης των συστημάτων που σας δίνονται πιο κάτω.

Θα δοθεί φύλλο εργασίας με τα ανάλογα προβλήματα (που θα μπορούσαν να κατασκευάσουν).

10 Να αναγνωρίσετε τα μέρη δόμησης των συστημάτων που σας δίνονται πιο κάτω και να αναγνωρίσετε τα εξαρτήματα που αποτελείτε το κάθε μέρος δόμησης.

Θα δοθεί φύλλο εργασίας με τα ανάλογα προβλήματα (που θα μπορούσαν να κατασκευάσουν).

11 Να συναρμολογήσετε μηχανικά και ηλεκτρικά συστήματα ελέγχου και να εξηγήσετε τη λειτουργία τους.

Θα μπορούσε να δοθεί φύλλο εργασίας στους μαθητές με τις προδιαγραφές των μοντέλων που θα μπορούσαν να κατασκευαστούν και να σχολιαστούν.

Ηλεκτρισμός και Τηλεπικοινωνίες

ΚΛΙΜΑΚΑ 3

1

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Ηλεκτρισμός και Τηλεπικοινωνίες ΚΛΙΜΑΚΑ 3

ΣΤΟΧΟΙ


1 Επεξηγούν το ρόλο του ηλεκτρισμού και των τηλεπικοινωνιών στη ζωή μας.

2 Μοντελοποιούν και προσομοιώνουν ηλεκτρικά κυκλώματα.

3 Σχεδιάζουν και κατασκευάζουν ηλεκτρικά κυκλώματα.

4 Περιγράφουν μέσα από τη χρήση παραδειγμάτων την τηλεπικοινωνιακή εξέλιξη.

2

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες


Επεξηγούν το ρόλο του ηλεκτρισμού και των τηλεπικοινωνιών στη ζωή μας.

1.1 Επεξηγούν ότι η ηλεκτρική ενέργεια δίνει έργο - αποτέλεσμα, όταν έχουμε κύκλωμα. Κατανοούν τα αποτελέσματα του ηλεκτρισμού (φως, ήχος, κίνηση).

1.2 Επεξηγούν τη δυνατότητα άμεσης μετατροπής της ηλεκτρικής ενέργειας σε άλλες μορφές ενέργειας, όπως θερμική - φωτιστική, κινητική – ηχητική, χημική, μαγνητική κτλ.

1.3 Επεξηγούν απλούς τρόπους αξιοποίησης της ηλεκτρικής ενέργειας σε κατασκευές.

1.4 Επεξηγούν τι είναι ηλεκτρισμός, γιατί ονομάστηκε έτσι και γνωρίζουν ιστορικά στοιχεία.

1.5 Επεξηγούν την ανάγκη μετατροπής των διαφόρων μορφών ενέργειας σε ηλεκτρική.

1.6 Επεξηγούν με απλά λόγια την αρχή της παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας και τον τρόπο που η αρχή αυτή εφαρμόζεται στις γεννήτριες.

1.7 Επεξηγούν τον τρόπο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο. Γνωρίζουν, επίσης, τους τόπους παραγωγής και την παραγόμενη ποσότητα.

1.8 Ξεχωρίζουν το ηλεκτρικό δίκτυο της ΑΗΚ από εκείνο της ΑΤΗΚ.

1.9 Επεξηγούν πώς φτάνει στο σπίτι μας το ηλεκτρικό ρεύμα από τους σταθμούς παραγωγής της ΑΗΚ. (Τάση στους σταθμούς παραγωγής (11KV), μετασχηματισμός σε υψηλή τάση (66ΚV ή 132ΚV) για διευκόλυνση της μεταφοράς, ενδιάμεσος μετασχηματισμός με πτώση (στα 11KV) και τρίτος μετασχηματισμός με πτώση σε χαμηλή τάση (240V ή 415V) για σκοπούς διανομής, για οικιστικούς και βιομηχανικούς σκοπούς.

1.10 Επεξηγούν τους κινδύνους από το ηλεκτρικό ρεύμα και να λαμβάνουν τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας.

1.11 Αναφέρουν απλά συστήματα τηλεπικοινωνιών και περιγράφουν την εξέλιξή τους.

1.12 Διερευνούν συστήματα τηλεπικοινωνιών.

3

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Μοντελοποιούν και προσομοιώνουν ηλεκτρικά κυκλώματα

2.1 Επεξηγούν τι είναι κύκλωμα.

2.2 Σχεδιάζουν απλά ηλεκτρικά κυκλώματα.

2.3 Επεξηγούν τα μέρη του κυκλώματος:

• Πηγή. Επιλέγουν τη σωστή μπαταρία από τα είδη μπαταριών που υπάρχουν και χρησιμοποιούν μπαταριοθήκες, για να πάρουν τη σωστή τάση.

• Διακόπτης. Εξηγούν τη χρήση του και επιλέγουν ένα από τα τέσσερα είδη διακοπτών (Μοχλού, ολίσθησης, ωστικός και μικροδιακόπτης).

• Έξοδοι. Γνωρίζουν μόνο τέσσερα εξαρτήματα: κινητήρα, λαμπτήρα, δίοδο φωτοεκπομπής = L.E.D., βομβητή και γνωρίζουν την τάση λειτουργίας του καθενός, για να επιλέγουν τη σωστή μπαταρία.

• Καλώδια. Επεξηγούν τα χρώματα του θετικού και του αρνητικού πόλου.

2.4 Αναγνωρίζουν (εμφανισιακά) τα ηλεκτρικά εξαρτήματα και συναρμολογούν ηλεκτρικά κυκλώματα χρησιμοποιώντας τα συστήματα TRONIX.

2.5 Επεξηγούν τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες των εξαρτημάτων σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα.

2.6 Προσομοιώνουν ηλεκτρικά κυκλώματα στο πρόγραμμα Crocodile Clips.

4

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

Σχεδιάζουν και κατασκευάζουν ηλεκτρικά κυκλώματα.

3.1 Εξηγούν με απλά λόγια το Νόμο του Ohm.

3.2 Χρησιμοποιούν απλά εξαρτήματα για την κατασκευή απλών συστημάτων ελέγχου (είσοδος-επεξεργασία-έξοδος).

3.3 Κατασκευάζουν απλό ηλεκτρικό κύκλωμα. Κολλούν με καλάι ηλεκτρικά εξαρτήματα (κινητήρα, βομβητή, λαμπτήρα κτλ.) σε αγωγούς.

Δοκιμάζουν την κατασκευή τους και καταγράφουν τα αποτελέσματα.

Αξιολογούν την κατασκευή τους, με βάση τα αποτελέσματα της δοκιμής και τις προδιαγραφές που έθεσαν, και τη συγκρίνουν με ότι έχουν σχεδιάσει.

3.4 Σχεδιάζουν το «συμβολικό σχέδιο» συστημάτων.

3.5 Σχεδιάζουν και κατασκευάζουν απλά ηλεκτρικά κυκλώματα με TRONIX, με σύνδεση δύο ή και περισσότερων εξόδων (καταναλωτών), σε σειρά και παράλληλα.

3.6 Επιλέγουν τον καταλληλότερο τρόπο σύνδεσης των καταναλωτών στις κατασκευές τους.

3.7 Σχεδιάζουν και να κατασκευάζουν το ηλεκτρικό κύκλωμα αντιστροφής ενός ηλεκτρικού κινητήρα.

3.8 Δοκιμάζουν τη λειτουργία ηλεκτρικών κυκλωμάτων με συνδεσμολογίες σε σειρά και παράλληλα και κυκλωμάτων αντιστροφής ηλεκτρικών κινητήρων στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, με το πρόγραμμα εξομοίωσης CROCODILE CLIPS.

3.9 Χρησιμοποιούν το ηλεκτρικό κολλητήρι και κολλούν ηλεκτρικά εξαρτήματα σε σύρματα με στόχο την κατασκευή ηλεκτρικού κυκλώματος.

Αναφέρουν παραδείγματα και περιγράφουν την εξέλιξη τηλεπικοινωνιακών συστημάτων

4.1 Αναφέρουν παραδείγματα τηλεπικοινωνιακών συστημάτων.

4.2 Περιγράφουν την εξέλιξη διαφόρων τηλεπικοινωνιακών συστημάτων.

5

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|


Δραστηριότητα Δ.Ε

1 Οι μαθητές χωρίζονται σε 4 ομάδες. Δίνονται σε κάθε ομάδα κομμάτια από τα Alpha-kits. Καλείται η κάθε ομάδα να συναρμολογήσει το κύκλωμα της. Η ομάδες έχουν διαφορετικό κύκλωμα/αποτέλεσμα.

Καλούνται οι ομάδες να παρουσιάσουν το κύκλωμα και τα αποτελέσματα τους και να αναφέρουν που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί/ χρησιμοποιείται είτε για σκοπούς παιχνιδιού είτε από υπάρχουσες εφαρμογές της καθημερινής μας ζωής.

Ακολουθεί συζήτηση που εστιάζει στα ακόλουθα:

• Πώς η ηλεκτρική ενέργεια δίνει έργο - αποτέλεσμα και ποιο είναι αυτό;

• Τι είναι κύκλωμα (ανοικτό- κλειστό);

• Σχεδίαση απλού κυκλώματος με μια έξοδο, συμβολικά.

• Συγκέντρωση και μελέτη των διαφόρων ειδών μπαταριών και καταγραφή της τάσης της καθεμιάς.

• Συγκέντρωση μπαταριοθηκών, μελέτη του τρόπου τοποθέτησης των μπαταριών σ' αυτές και καταγραφή της συνολικής τάσης.

• Επεξήγηση του ρόλου του διακόπτη στο κύκλωμα και επίδειξη των διακοπτών που διαθέτει το εργαστήριο (Μοχλού, ολίσθησης, ωστικού και μικροδιακόπτη).

• Επίδειξη των διαφόρων εξαρτημάτων εξόδου που διαθέτει το εργαστήριο και μελέτη τους κυρίως ως προς την τάση λειτουργίας του καθενός, ώστε να κάνουν σωστή επιλογή της τάσης που πρέπει να χρησιμοποιήσουν.

• Κατασκευή κυκλωμάτων με διάφορα ηλεκτρικά εξαρτήματα με TRONIX.

1.1

1.3

2.3

2.4

2.5

2 Επίδειξη της δυνατότητα άμεσης μετατροπής της ηλεκτρικής ενέργειας σε άλλες μορφές ενέργειας, με την παρατήρηση των πιο κάτω συσκευών : 1. Θερμικών - φωτιστικών:

• Θερμαντήρας πλαστικών. • Ηλεκτρικής θερμάστρας. • Λαμπτήρα.

2. Κινητικών - ηχητικών: • Κινητήρα / κιβώτιο ταχυτήτων-gearbox. (εποπτικό με αυτοκινητάκι)

1.2

6

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

• Βομβητή. (εποπτικό με pcb συναγερμού) • Μεγαφώνου - μικροφώνου.

3. Χημικών (ηλεκτρόλυση – επιμετάλλωση - ανοδείωση): • Επίχρυσα κοσμήματα και επάργυρα σκεύη.

4. Μαγνητικών (ηλεκτρομαγνήτης): • Κινητήρας. • Μεγάφωνο. • Κουδούνι. • Ηλεκτρονόμος. • Σωληνοειδές πηνίο.

3 Αναφορά στην παραγωγή, μεταφορά και κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.

• Προβολή DVD της ΑΗΚ για τον ηλεκτρισμό στην Κύπρο, με στόχο να κατανοήσουν οι μαθητές τη σημασία του ηλεκτρισμού και να γνωρίσουν το ιστορικό του ηλεκτρισμού στην Κύπρο.

• Αφίσα ΑΗΚ με θέμα την παραγωγή, μεταφορά και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την επεξήγηση των τριών αυτών σταδίων.

• Αναγνώριση επί τόπου (στο δρόμο) και επισήμανση των διαφορών με το δίκτυο της ΑΤΗΚ.

• Επίδειξη παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με γεννήτρια (Εποπτικό γεννήτριας).

1.7 1.8 1.9

1.10

4 Επιλύστε το πιο κάτω πρόβλημα χρησιμοποιώντας τη σειρά συναρμολόγησης TRONIX, αφού πρώτα ελέγξετε την λύση σας με προσομοίωση στο λογισμικό Crocodile Clips.

Σ’ ένα αυτοκινητάκι να ανάβουν τα δύο μπροστινά φώτα όταν κλείσει ένας διακόπτης μοχλού μίας θέσης.

2.4 2.5 2.6

5 Σχεδίασε (με συμβολικό σχέδιο) και κατασκεύασε το ηλεκτρικό κύκλωμα που εφαρμόζεται στην κατασκευή με θέμα τροχός της τύχης.

3.4 3.7 3.8 3.9

6 Εφαρμόστε τον νόμο του Ohm για να υπολογίσετε την τιμή του αντιστάτη που

πρέπει να τοποθετήσουμε πριν από μια δίοδο φωτοεκπομπής (φωτοδίοδο LED)

3.1

7

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

γνωρίζοντας ότι η πηγή στο κύκλωμα μας είναι μια μπαταρία τάσης 9V και η

μέγιστη επιτρεπόμενη ένταση ηλεκτρικού ρεύματος που μπορεί να περάσει από

την δίοδο φωτοεκπομπής είναι 0,02Α ( I=0,02 A ).

7 Ονομάστε τα τηλεπικοινωνιακά συστήματα που παρουσιάζονται στις πιο κάτω

φωτογραφίες

1.11 1.12

8 Προσομοίωση στο λογισμικό Crocodile Clips και κατασκευή με TRONIX των δύο ειδών συνδεσμολογίας ηλεκτρικών κυκλωμάτων.

3.5 3.6 3.7

9 Αντιστοιχίστε τα ηλεκτρικά εξαρτήματα με τον πίνακα συμβόλων απλών

ηλεκτρικών εξαρτημάτων.

2.3 2.4

8

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

10 Ομαδική εργασία πρότζεκτ για διάφορα παραδείγματα τηλεπικοινωνιακών

συστημάτων (τηλέφωνο, τηλεγράφος, διαδίκτυο, τηλεδιάσκεψη)

4.1 4.2

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.trifac.com/images/commemoratif_et_honorifiques/canada_telecommunication_statuette.jpg&imgrefurl=http://www.trifac.com/pages_english/honorary_and_commemorative/canada_telecommunication_award_statuette_main.htm&usg=__WDys360xyrj5bUJgdBdKFXoclI4=&h=450&w=338&sz=29&hl=el&start=104&tbnid=AqUwopJwrIsN_M:&tbnh=127&tbnw=95&prev=/images?q=telecommunications&gbv=2&ndsp=21&hl=el&sa=N&start=84�

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://ryojp.com/IMAGES/telecommunication.jpg&imgrefurl=http://ryojp.com/international_telecom.html&usg=__H5SkHN4eCfCGqZJzqZ-gfVGwRc8=&h=358&w=550&sz=51&hl=el&start=41&tbnid=14_cV-P8oHVJUM:&tbnh=87&tbnw=133&prev=/images?q=telecommunications&gbv=2&ndsp=21&hl=el&sa=N&start=21�

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.smithfieldselma.com/typo3temp/pics/Telecommunications_4abd4bac07.jpg&imgrefurl=http://www.smithfieldselma.com/Utilities-Taxes.160.0.html&usg=__AyhqoR2Qmn4HPEsym5-8fAHKuZ4=&h=390&w=317&sz=21&hl=el&start=26&tbnid=5Ch0NWn93bUlVM:&tbnh=123&tbnw=100&prev=/images?q=telecommunications&gbv=2&ndsp=21&hl=el&sa=N&start=21�

http://images.google.com/imgres?imgurl=https://www.acheckamerica.com/IndustrySolutions/SectionImgs/telecommunications.jpg&imgrefurl=https://www.acheckamerica.com/html/industry-solutions/telecommunications/&usg=__BSREr7XE-5kJeB-VSjTB5bxYF34=&h=347&w=523&sz=19&hl=el&start=48&tbnid=8gXdVILAuu4WfM:&tbnh=87&tbnw=131&prev=/images?q=telecommunications&gbv=2&ndsp=21&hl=el&sa=N&start=42�

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://comps.fotosearch.com/comp/ART/ART419/telecommunications-equipment_~AA036302.jpg&imgrefurl=http://www.fotosearch.com/ART419/aa036302/&usg=__LniUA2UtD1H3pGB116xEVHRfHgI=&h=302&w=300&sz=31&hl=el&start=103&tbnid=61lirrIKIBYa6M:&tbnh=116&tbnw=115&prev=/images?q=telecommunications&gbv=2&ndsp=21&hl=el&sa=N&start=84�


ΚΛΙΜΑΚΑ 3

1

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Σχεδιασμός ΚΛΙΜΑΚΑ 3

ΣΤΟΧΟΙ


1 Αναφέρουν την σπουδαιότητα του Σχεδιασμού ως αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας κατασκευής τεχνολογικών προϊόντων και κατασκευών.

2 Επεξηγούν και εφαρμόζουν τα βασικά στάδια του Σχεδιασμού και αξιολογούν την αναγκαιότητά τους στη βελτιστοποιημένη επίλυση ενός προβλήματος.

3 Εφαρμόζουν τεχνικές σχεδίασης, όπως σκαριφήματα, δυσδιάστατα και τρισδιάστατα σχέδια, αξιοποιώντας και σχεδιαστικά προγράμματα τύπου CAD σε Η/Υ.

2

Σχεδ

ιασμ

ός


Αναφέρουν την σπουδαιότητα του Σχεδιασμού ως αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας κατασκευής τεχνολογικών προϊόντων και κατασκευών.

1.1 Αναφέρουν τη σπουδαιότητα της γραφικής επικοινωνίας ως διεθνούς μέσου επικοινωνίας σε σχέση με τους άλλους τρόπους επικοινωνίας

1.2 Επεξηγούν γιατί στη σχεδίαση των προϊόντων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα στάδια της σωματικής ανάπτυξης του ανθρώπου

1.3 Αναγνωρίζουν τα σχεδιαστικά στοιχεία (αισθητική, εμφάνιση, σχήμα, μορφή, χρώμα, αναλογία, αρμονία, αντίθεση, εργονομία) και τα χρησιμοποιούν στη σχεδίαση των προϊόντων

1.4 Επεξηγούν γιατί η γραφική επικοινωνία καθιερώθηκε ως το κύριο μέσο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων

Επεξηγούν και εφαρμόζουν τα βασικά στάδια του Σχεδιασμού και αξιολογούν την αναγκαιότητά τους στη βελτιστοποιημένη επίλυση ενός προβλήματος.

2.1 Αναγνωρίζουν την ανθρώπινη προσπάθεια για αλλαγή των φυσικών συνθηκών, χρησιμοποιώντας πληροφορίες, υλικά, εργαλεία και ενέργεια, με στόχο τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου

2.2 Αναγνωρίζουν και εξηγούν την καθοριστική σημασία που έχει ο Σχεδιασμός στην προσπάθεια επίλυση οποιουδήποτε τεχνολογικού προβλήματος

2.3 Κατονομάζουν, αναλύουν και να εφαρμόζουν τα στάδια Σχεδιασμού, δηλαδή Αναγνώριση Ανάγκης / Προβλήματος, Έρευνα, Ανάπτυξη Πιθανών Ιδεών και Επιλογή Καλύτερης Ιδέας, Κατασκευαστικό Σχέδιο ή/και Μοντέλο, Κατασκευή και Αξιολόγηση Λύσης, Επικοινωνία Λύσης

2.4 Αναγνωρίζουν και εξηγούν την καθοριστική σημασία που έχει ο σχεδιασμός στην επίλυση οποιουδήποτε τεχνολογικού προβλήματος

2.5 Εξηγούν γιατί το σχέδιο είναι απαραίτητο μέσο επικοινωνίας

3

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Εφαρμόζουν τεχνικές σχεδίασης, όπως σκαριφήματα, δυσδιάστατα και τρισδιάστατα σχέδια, αξιοποιώντας και σχεδιαστικά προγράμματα τύπου CAD σε Η/Υ.

3.1 Σχεδιάζουν σε ελεύθερη σχεδίαση και με όργανα σχεδίασης μη κυλινδρικά αντικείμενα στην Πλάγια, Ισομετρική και Ορθογραφική Προβολή.

3.2 Παρουσίαση κυκλωμάτων σε έντυπη και πραγματική μορφή, εξήγηση συμβόλων μηχανικών και ηλεκτρικών / ηλεκτρονικών. εξαρτημάτων ως διεθνή σύμβολα.

3.3 Σχεδιάζουν σε ελεύθερη σχεδίαση, με όργανα σχεδίασης και στον Η.Υ. απλά αντικείμενα ή την εργασία τους σε προοπτικό σχέδιο με ένα και δύο σημεία φυγής.

3.4 Επεξηγούν την αναγκαιότητα της χρήσης των κλιμάκων στη σχεδίαση και αναφέρουν παραδείγματα κλίμακες σμίκρυνσης και μεγέθυνσης

3.5 Τοποθετούν διαστάσεις στην ορθογραφική και πλάγια προβολή, ακολουθώντας τους κανόνες που έχουν καθιερωθεί διεθνώς.

3.6 Εκτελούν μετρήσεις μήκους, χρησιμοποιώντας διάφορα όργανα μέτρησης (μετροταινία, χάρακα κτλ.).

3.7 Απαριθμούν τα πέντε είδη προβολής με τα οποία μπορούν να σχεδιαστούν τα διάφορα αντικείμενα (ορθογραφική προβολή, πλάγια προβολή, ισομετρική προβολή και προοπτικό σχέδιο με ένα και δυο σημεία φυγής).

3.8 Αναγνωρίζουν και ονομάζουν τα διάφορα παραδοσιακά μέσα σχεδίασης (χαρτί, μολύβια, πεννάκια, μολυβόπεννες, μαρκαδόρους, σβηστήρια, ρίγες, τρίγωνα, διαβήτες, ταυ, πινακίδες σχεδίασης, οδηγούς γραμμάτων, καμπυλόγραμμα, οδηγούς για σχεδίαση κύκλων και ελλείψεων κτλ.).

3.9 Κάνουν σύγκριση των παραδοσιακών τρόπων σχεδίασης με τη σύγχρονη ηλεκτρονική σχεδίαση (Η.Υ., σχεδιογράφους, κτλ.)

3.10 Σχεδιάζουν σχήματα και μορφές (γεωμετρικά, από το φυσικό και τεχνητό περιβάλλον, τυχαία) με ελεύθερο χέρι και με όργανα σχεδίασης, τρίγωνα, ρίγα, διαβήτη, οδηγό (στένσιλ) και Η.Υ.

3.11 Αναφέρουν τα ονόματα των όψεων των αντικειμένων (πρόσοψη, κάτοψη, πλάγια όψη).

4

Σχεδ

ιασμ

ός

3.12 Σχεδιάζουν στην ορθογραφική προβολή (σχέδιο όψεων) απλά αντικείμενα.

3.13 Εξηγούν τι είναι παραστατικό σχέδιο και να αναφέρουν τους παραστατικούς τρόπους σχεδίασης (πλάγια προβολή, ισομετρική προβολή, προοπτικό σχέδιο).

3.14 Σχεδιάζουν στην πλάγια προβολή απλά αντικείμενα.

3.15 Αναφέρουν τα πιο γνωστά συστήματα μέτρησης μήκους (Μετρικό Σύστημα, Αγγλικό Σύστημα) και ποιο από αυτά χρησιμοποιείται σήμερα διεθνώς.

Σχεδιάζουν σε ελεύθερη σχεδίαση και με όργανα σχεδίασης μη κυλινδρικά αντικείμενα στην Πλάγια, Ισομετρική και Ορθογραφική Προβολή.

5

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|


1 Απαντήστε στις ποιο κάτω ερωτήσεις

α. Διακεκομμένη γραμμή χρησιμοποιούμε __________________________ ................................................................................................................................................................

β. Αξονική γραμμή χρησιμοποιούμε .........................................................

...............................................................................................................

γ. Κύρια γραμμή χρησιμοποιούμε .............................................................

................................................................................................................

δ. Βοηθητική γραμμή χρησιμοποιούμε .....................................................

................................................................................................................

ε. Οι τρεις διαστάσεις ενός αντικειμένου είναι :

Α) .............................

Β) .............................

Γ) .............................

ζ. Στην ορθογραφική προβολή σχεδιάζουμε τρεις όψεις

την....................., την ....................... και την ..................... .

η. Στην πλάγια προβολή οι πλάγιες γραμμές είναι υπό γωνία ................... μοιρών. Το πλάτος που σχεδιάζουμε είναι τo...............του πραγματικού.

2 Χρησιμοποιώντας τις μεθόδους γραφικής παρουσίασης που μάθατε συμπληρώστε τα πιο κάτω σχέδια.

6

Σχεδ

ιασμ

ός

3 Μετρήστε τις πιο κάτω γραμμές με την μεγαλύτερη ακρίβεια που μπορείτε

___________________________________________ ………cm

και γράψετε την απάντηση

_________________________________ ……….mm

4 Σχεδιάστε γραμμές στο μήκος της κάθε μιας από τις πιο κάτω διαστάσεις

α) 5 cm :

β) 75 mm :

5 Να μετατρέψετε τις πιο κάτω μονάδες μέτρησης

α) 20 m = ……………cm β) 3,5 cm =………….mm

ΤΟΝΙΚΗ ΣΚΙΑΣΗ KAI ΦΟΝΤΟ

ΣΚΙΑ KAI ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ

7

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

γ) 18 in = ………..… ft δ) 2,5 Km = ……..….m

ε) 2,65m = ………….. mm ζ) 65 mm=……………m

6 Σχεδιάστε σε Ισομετρική προβολή το πιο κάτω σχήμα υπό κλίμακα 1:1 ακολουθώντας τα στάδια σχεδίασης.

ΚΛΙΜΑΚΑ 1: 1

8

Σχεδ

ιασμ

ός

7 Αναγνωρίστε τις ποιο κάτω προβολές και δικαιολογήστε την απάντηση σας γράφοντας δυο λόγους στα σημεία 1 και 2 κάτω από τα σχήματα.

α)

1. ----------------------------- 1 --------------------------

2 --------------------------------- 2 -------------------------

10

10

70

10

1010

2515

1040

10

20 2020

1 ------------------------------- 1 ---------------------

2 ------------------------------- 2 --------------------

9

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

8 Τα πιο κάτω γράμματα είναι κατασκευασμένα από ξύλο πάχους .5 εκ. Στον κενό χώρο του φυλλαδίου σχεδιάστε την ισομετρική προβολή τους.

9 Στο πιο κάτω σχήμα η κλίμακα μέτρησης είναι 1:2. Να υπολογίσετε τα μήκη των πλευρ

του ορθογωνίου και το εμβαδόν του. Όλες οι μονάδες να δοθούν σε εκατοστόμετρα (cm

Α Β ΑΒ=ΓΔ=………….….…….

ΑΓ=ΒΔ=…..……………….

Γ Δ

10 Να σχεδιάσετε το πιο κάτω σχήμα (κύβος) σε Πλάγια Προβολή με πλευρά 8cm. Το

σχέδιο είναι σχεδιασμένο σε Ισομετρική Προβολή.

10

Σχεδ

ιασμ

ός

11 Να σχεδιάσετε το πιο κάτω σχήμα σε Ορθογραφική Προβολή. Το σχέδιο είναι

σχεδιασμένο σε Πλάγια Προβολή.

12 Παρατηρήστε τις ποιο κάτω εικόνες και επεξηγήστε τον σκοπό την χρησιμότητα καθώς

και γιατί η τεχνολογία δια μέσου των σχεδίων αποτελεί διεθνές μέσο επικοινωνίας.

11

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ

ΚΛΙΜΑΚΑ 4

1

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΚΛΙΜΑΚΑ 4

ΣΤΟΧΟΙ

Μέσα από κατάλληλα πλαίσια οι μαθητές να μπορούν να:

1 Αναγνωρίζουν τα διάφορα είδη μηχανισμών, συστημάτων, στηρίξεων και καταπονήσεων μέσα από κατασκευές και σχεδιαγράμματα.

2 Κατανοούν τη σημασία και τη χρήση των μηχανισμών στην εκτέλεση διαφόρων δραστηριοτήτων και κατασκευών.

3 Προσομοιώνουν και μοντελοποιούν συστήματα μηχανισμών και δικτυωμάτων.

4 Σχεδιάζουν και κατασκευάζουν μηχανική κατασκευή (π.χ. αυτόματες πόρτες κτηρίων, χώρου στάθμευσης, μηχανικής γέφυρας, αυτόματου συστήματος σημαίας κλπ).

5 Χρησιμοποιούν μηχανισμούς και δικτυώματα σε κατασκευές.

2

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι



3. Αναγνωρίζουν τα διάφορα είδη μηχανισμών, συστημάτων, στηρίξεων και καταπονήσεων μέσα από κατασκευές και σχεδιαγράμματα.

1.1 Ονομάζουν τα είδη κίνησης και τους μηχανισμούς μετάδοσης και μετατροπής κίνησης.

1.2 Αναγνωρίζουν τα μέρη δόμησης μηχανισμών (Είσοδος- Επεξεργασία -Έξοδος) και κατονομάζουν το είδος κίνησης στην Είσοδο και Έξοδο.

1.3 Επεξηγούν πως λειτουργούν διάφορα εργαλεία, συσκευές, μηχανήματα/μέρη μηχανημάτων αναφέροντας το είδος του μηχανισμού/ων που τα αποτελούν (π.χ. Τράπανο Στήλης: Μεταφορά της περιστροφικής κίνησης από έναν άξονα σε άλλο, αλλαγή Ταχύτητας και Ροπής, Μηχανισμός που χρησιμοποιείται σε Σύστημα Ιμαντοκίνησης).

1.4 Εξηγούν τον όρο κατασκευές, μελετούν φυσικές κατασκευές και τις συγκρίνουν με αντίστοιχες τεχνητές κατασκευές.

1.5 Αναφέρουν και επεξηγούν τους βασικούς τύπους δυνάμεων που δρουν πάνω σε μια κατασκευή.

1.6 Εξηγούν τι είναι τάση, επιμήκυνση, αντοχή και ελαστικότητα των υλικών.

1.7 Υπολογίζουν την τάση και επιμήκυνση, που δημιουργούνται στα υλικά από εξωτερικές δυνάμεις.

3

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

2. Κατανοούν τη σημασία και χρήση των μηχανισμών στην εκτέλεση διαφόρων δραστηριοτήτων και κατασκευών

2.1 Επεξηγούν τους όρους Δύναμη, Ροπή Δύναμης, ισορροπία ροπών, μηχανικό πλεονέκτημα, λόγος ταχυτήτων. Κάνουν υπολογισμούς και λύνουν προβλήματα χρησιμοποιώντας τους πιο πάνω όρους.

2.2 Εξηγούν τι είναι μοχλός και να αναγνωρίζουν τα τρία βασικά είδη μοχλών σε πραγματικούς μηχανισμούς, αφού εντοπίζουν σε αυτούς τα στοιχεία των μοχλών καθώς και το μηχανικό πλεονέκτημα σε κάθε είδος.

2.3 Αναφέρουν τα διαφορά είδη συνδέσμων και εντοπίζουν το είδος και την απόσταση διαδρομής των εισόδων – εξόδων σε κατασκευές που είναι κρυμμένος ο μηχανισμός.

2.4 Επεξηγούν την έννοια της ιμαντοκίνησης, οδοντοκίνησης και αλυσοκίνησης, κατονομάζουν τα μέρη των συστημάτων και τις εφαρμογές τους.

2.5 Κάνουν Υπολογισμούς και λύνουν προβλήματα χρησιμοποιώντας τον Λόγο Ταχυτήτων.

2.6 Αναφέρουν τα βασικά είδη των έκκεντρων, να επεξηγούν τη λειτουργία τους.

3. Προσομοιώνουν και μοντελοποιούν συστήματα μηχανισμών και δικτυωμάτων.

3.1 Εφαρμόζουν διάφορα είδη οδοντωτών τροχών για την Αλλαγή της κατεύθυνσης της κίνησης κατά 90ο , Αλλαγή της περιστροφικής κίνησης σε γραμμική, Αλλαγή της κατεύθυνσης της κίνησης κατά 90ο με ταυτόχρονη μείωση της ταχύτητας.

3.2 Συναρμολογούν απλούς και σύνθετους συρμούς οδοντωτών τροχών, συστήματα αλλαγής του είδους αλλά και της κατεύθυνσης της κίνησης (οδοντωτός κανόνας, κωνικούς οδοντωτούς τροχούς, ατέρμονες κοχλίες- οδοντωτούς τροχούς, έκκεντρα, στροφάλους – ολισθητήρες) και είναι σε θέση να κάνουν τους διάφορους

4

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

συνδυασμούς των πιο πάνω για επίλυση πρακτικών προβλημάτων.

3.3 Αναφέρουν βλάβες που πιθανό να υποστούν οι κατασκευές (όπως διάβρωση, κόπωση, αστοχία, παραμόρφωση) καθώς και τις αιτίες που τις προκαλούν και αναφέρουν και επεξηγούν τα διάφορα είδη φορτίων στις κατασκευές (στατικά-δυναμικά, μόνιμα-κινητά, σημειακά-συγκεντρωμένα).

3.4 Εξετάζουν τις επιδράσεις που δέχονται οι κατασκευές ανάλογα με το είδος του υλικού (εξωτερικές δυνάμεις δράσης και εσωτερικές δυνάμεις αντίδρασης - ισορροπία δυνάμεων).

3.5 Χρησιμοποιούν τη συσκευή δοκιμής αντοχής υλικών και τον ηλεκτρονικό υπολογιστή για μέτρηση του εφελκυσμού, θλίψης, κάμψης, διάτμησης, σκληρότητας, ανθεκτικότητας και ελαστικότητας διαφόρων υλικών.

3.6 Επεξηγούν τα διάφορα είδη στηρίξεων στις κατασκευές, τα εξωτερικά φορτία και τις εσωτερικές δυνάμεις που αναπτύσσονται στα σημεία στήριξης των κατασκευών.

4. Χρησιμοποιούν μηχανισμούς και δικτυώματα σε κατασκευές.

4.1 Εφαρμόζουν συστήματα μηχανισμών σε διάφορες κατασκευές (π.χ. κινητή γέφυρα- μηχανισμός μετακίνησης γέφυρας).

4.2 Επιλέγουν το κατάλληλο υλικό για μια κατασκευή, χρησιμοποιώντας το σωστό Συντελεστή Ασφαλείας μέσα από πίνακες υλικών .

4.3 Κατασκευάζουν απλά δικτυώματα (με χάρτινες ράβδους και συνδετήρες) υπολογίζοντας σύμφωνα με τις εξωτερικές δυνάμεις τις εσωτερικές δυνάμεις που ασκούνται στις ράβδους.

5

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Δ.Ε.


1 Παρατηρώντας τους πιο κάτω μηχανισμούς, να αναγνωρίσετε τον τύπο του μηχανισμού, τα είδη κίνησης (στην είσοδο και έξοδο) και να σχεδιάσετε το σύμβολο του.

1.1

1.2

1.3

2 Περιγράψετε σε συντομία την χρησιμότητα και τον τρόπο λειτουργίας των μηχανισμών που σας δίνονται (διακόπτες φώτων, ανοικτήρια, τσιμπίδα, πένσα, μοτέρ σούβλας, καρυοθραύστης, δράπανο στήλης του εργαστηρίου, παλινδρομικό ξεγυριστάρι, διασκόπιο).

(παρουσιάζονται ενδεικτικές φωτογραφίες των αντικειμένων)

1.3

1.5

6

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

3 Χρησιμοποιείστε το σύστημα Ράβδου/Ζυγού για την επίλυση του φύλλου εργασίας.

2.1

2.2

7

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

8

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

4 Χρησιμοποιώντας το λογισμικό Focus on Mechanism, να διερευνήσετε τα διάφορα είδη μοχλών και να τα κατατάξετε στις τρεις κατηγορίες αναφέροντας για κάθε είδος 3 παραδείγματα

2.2

5 Χρησιμοποιώντας τις λωρίδες από χαρτονάκι και τους μεταλλικούς συνδετήρες που έχετε στο εργαστήριο κατασκευάστε τους συνδέσμους που δίνουν λύση στα πιο κάτω προβλήματα. Σχεδιάστε τον σύνδεσμο.

2.3

9

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

Α. Σχεδιάστε τον κατάλληλο σύνδεσμο με τον οποίο σπρώχνοντας στην είσοδο ανυψώνεται το διαστημόπλοιο προς τα πάνω.

Β. τα πόδια και τα χέρια (μοχλοί) του Πινόκιο μετακινούνται πάνω τραβώντας και προς τα κάτω.

Γ. Η πλατφόρμα ανυψώνεται όταν συμπιεστούν οι δύο μοχλοί και ανυψώνεται.

10

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

6 Χρησιμοποιώντας την βάση συναρμολόγησης του εκπαιδευτικού κιτ της TTS, συναρμολογήστε τους μηχανισμούς ιμαντοκίνησης απαντώντας στα ερωτήματα του φύλλου εργασίας.

2.4

2.5

7 Συγκρίνετε τους διάφορους τρόπους μετάδοσης κίνησης, αναφέροντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του κάθε τρόπου.

1.3

2.4

3.1

8 Να υπολογίσετε την αύξηση/μείωση στροφών, αύξηση/μείωση δύναμης, αύξηση/μείωση ροπής στρέψης στα πιο κάτω παραδείγματα.

Ο κινητήρας στο πιο κάτω σχήμα έχει ταχύτητα περιστροφής 4500 σαλ και παρέχει ροπή 5 Nm. Οι οδοντοτοι τροχοι του μειωτήρα ταχυτύτας έχουν τον ακόλουθο αριθμό δοντιών. Α= 20 Β= 60 , Γ = 90, Δ = 36, Ε= 20 και Ζ= 100.

2.5

11

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

Υπολογίστε:

α) Την ταχύτητα περιστροφής του άξονα του ανυψωτήρα.

Β) Την ροπή στον άξονα του ανυψωτήρα.

9 Α) Χρησιμοποιώντας τα εκπαιδευτικά κιτ των μειωτήρων ταχύτητας να επιλέξετε τους οδοντωτούς τροχούς και να συναρμολογήσετε τους μειωτήρες ταχύτητας που όταν χρησιμοποιηθούν θα δώσουν τους ακόλουθους λόγους ταχυτήτων:

81:1, 225:1, 625:1, 3125 Β) Συναρμολογήστε τον μειωτήρα ταχύτητας ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί για να πετύχουμε στον άξονα εξόδου ταχύτητα ίση με 135 σαλ, αν η ταχύτητα του κινητήρα είναι 2025 σαλ. Γ) Επιλέξετε και σχεδιάστε τους κατάλληλους μηχανισμούς που αν χρησιμοποιηθούν στον άξονα εξόδου των μειωτήρων ταχύτητας θα: ι) αλλάξουν την κατεύθυνση της κίνησης κατά 900 και θα μειώσουν περαιτέρω την ταχύτητα κατά 50 φορές ιι) αλλάξουν την κατεύθυνση της κίνησης χωρίς μείωση ταχύτητας. ιιι) μετατρέπουν την περιστροφική σε ευθύγραμμη κίνηση

2.5

3.1

3.2

Άξονας Ανυψωτήρα

12

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

10 Χρησιμοποιώντας τα kit της Fischer Technique συναρμολογήστε τους μειωτήρες ταχυτήτων που παρουσιάζονται πιο κάτω και διερευνήστε τη σχέση ταχύτητας και δύναμης με διαφορετικούς λόγους ταχυτήτων.

2.4

3.1

3.2

11 Χρησιμοποιώντας το Λογισμικό Newton, να συναρμολογήσετε διάφορους μειωτήρες ταχυτήτων.

2.4

3.1

3.2

12 Παρατηρώντας τις πιο κάτω εικόνες φυσικών κατασκευών να αναφέρετε αντίστοιχες τεχνητές κατασκευές που η κατασκευή τους βασίζεται σε κοινά χαρακτηριστικά.

1.4

13

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

13 Αναφέρετε το είδος της καταπόνησης που υφίστανται οι πιο κάτω κατασκευές

1.5

14 Χρησιμοποιώντας τα χαρτονάκια μεγέθους Α3 και Α4, κολλητική ταινία και τους συνδετήρες να κατασκευάσετε τα διάφορα σχήματα και να απαντήσετε σε ερωτήματα του φύλλου εργασίας.

1.5

3.4

4.3

14

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

15 Χρησιμοποιώντας γραφική και αναλυτική μέθοδο υπολογίστε τη συνισταμένη δύναμη των πιο κάτω δυνάμεων

16

Επίλυση ασκήσεων δικτυωμάτων όπως το παράδειγμα πιο πάνω.

3.6

4.2

4.3

F1 = 500N

F2 = 300N

F3 = 100N

F4 = 300N

F5 = 350N

F1

F5

F4

F3

F2

30

30

60

y

x

15

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

17 Χρησιμοποιείστε την Μηχανή Δοκιμής Υλικών της UNILAB (για δοκιμές δοκιμίων σε διάφορες καταπονήσεις, εφελκυσμό, θλίψη, κάμψη, διάτμηση, σκληρότητα ανθεκτικότητα και ελαστικότητα) και ετοιμάστε τους πίνακες και τις γραφικές παραστάσεις στον ηλεκτρονικό υπολογιστή με βάση τους πειραματισμούς και τα χαρακτηριστικά των διαφόρων υλικών.

1.6

1.7

3.5

16

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Δ.Ε.

Οι μαθητές σύμφωνα με τις προτεινόμενες δραστηριότητες:

1 Επιλύουν Φύλλα Εργασίας που αφορούν όλα τα θέματα που αναφέρονται στους δείκτες επιτυχίας όπως τους μηχανισμούς, τα είδη κινήσεων, μοχλούς, ιμαντοκίνηση, οδοντοκίνηση , αλυσοκίνηση, ισορροπία δυνάμεων, αντοχή υλικών, τις μορφές καταπόνησης κ.λπ.

2 Χρησιμοποιούν στον Η/Υ τα λογισμικά FOCUS ON MECHANISM ( για να αντιληφθούν τα είδη και την λειτουργία των μηχανισμών, να καταλάβουν και να είναι σε θέση να επεξηγούν τα διάφορα είδη κίνησης) , το Newton II για προσομοίωση μηχανισμών και το UNILAB Material Testing Unit (για να μελετήσουν την συμπεριφορά υλικών κάτω από διαφορετικές καταπονήσεις και να βγάλουν συμπεράσματα για τις ιδιότητες των υλικών.)

3 Απαντούν σε εξεταστικά δοκίμια που αφορούν όλα τα θέματα για τα οποία αναφλερονται στους δείκτες επιτυχίας όπως τους μηχανισμούς, τα είδη κινήσεων, μοχλούς, ιμαντοκίνηση, οδοντοκίνηση , αλυσοκίνηση, ισορροπία δυνάμεων, αντοχή υλικών, τις μορφές καταπόνησης κ.λπ.

4 Συναρμολογούν και εφαρμόζουν απλούς μηχανισμούς στις κατασκευές που τους δίνονται με απώτερο σκοπό να καταλάβουν την χρήση τους. (π.χ. συναρμολόγηση μειωτήρα ταχύτητας και συστήματος ιμαντοκίνησης για την ανύψωση και υποστολή σημαίας)

6

Χειρίζονται την μηχανή δοκιμής υλικών και εξάγουν, αναλύουν και τακτοποιούν τα συμπεράσματα τους με σκοπό την κατανόηση της αντοχής των υλικών, των μορφών καταπόνησης τους καθώς επίσης να καταλάβουν τι αποτελέσματα επιφέρουν οι διάφορες μορφές

17

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι | 6

/3/2

009

7 καταπόνησης πάνω στα υλικά αυτά

Αξιολογούν τις κατασκευές τους για να διαπιστώσουν αν πληρούν τις προδιαγραφές που είχαν τεθεί.

18

ΔΟΜ

ΕΣ Κ

ΑΙ Μ

ΗΧΑ

ΝΙΣ

ΜΟ

Ι


Ενέργεια και Περιβάλλον

ΚΛΙΜΑΚΑ 4

1

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Ενέργεια και Περιβάλλον ΚΛΙΜΑΚΑ 4

ΣΤΟΧΟΙ


1 Να επεξηγούν την έννοια του όρου “περιβάλλον” (τεχνητό, φυσικό και ανθρώπινο).

2 Να παρουσιάζουν τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν στο περιβάλλον από την ορθολογιστική διαχείριση της ενέργειας και να παρουσιάζουν διάφορους ενεργειακούς υπολογισμούς που να το αποδεικνύουν.

3 Να αναλύουν διαφορές ενεργειακές μετατροπές σε συστήματα και να παρουσιάζουν ενεργειακούς υπολογισμούς σε αυτά.

4 Να παρουσιάζουν τις καθαρές πηγές ενέργειας και να επεξηγούν την ανάγκη χρήσης τους στην καθημερινή ζωή, καθώς και σε διάφορες κατασκευές τους.

5 Να παρουσιάζουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του βιοκλιματικού σχεδιασμού, να αναφέρουν παραδείγματα ορθής ή λανθασμένης χρήσης του και να προτείνουν λύσεις για βελτίωσή του μέσα από πρακτικά παραδείγματα που εμφανίζονται στην καθημερινή ζωή.

2

Ενέρ

γεια

και

Περ

ιβά

λλον


Επεξηγούν την έννοια του όρου “περιβάλλον” (τεχνητό, φυσικό και ανθρώπινο).

1.1 Κατανοούν το γενικότερο όρο του περιβάλλοντος και των περιβαλλοντικών προβλημάτων σε μια κοινότητα (σχολείο, χωριό κτλ) και γενικότερα στην κοινωνία.

1.2 Κατανοούν την έννοια της “Αειφορίας” και της “Αειφόρου Ανάπτυξης”

1.3 Κατανοούν την έννοια των “αφομοιώσιμων” και “μη αφομοιώσιμων” υλικών από το περιβάλλον και κατηγοριοποιούν τα διάφορα υλικά.

3

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Παρουσιάζουν τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν στο περιβάλλον από την ορθολογιστική διαχείριση της ενέργειας και παρουσιάζουν διάφορους ενεργειακούς υπολογισμούς που το αποδεικνύουν.

2.1 Ερμηνεύουν διάφορα περιβαλλοντικά προβλήματα και αξιολογούν τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις τους.

2.2 Αναγνωρίζουν γιατί είναι σημαντική η απόκτηση ενεργειακής συνείδησης.

2.3 Παρουσιάζουν διάφορους ενεργειακούς υπολογισμούς καθώς και τρόπους μείωσης των ενεργειακών αναγκών (σπίτι, σχολείο, κοινότητα, κτλ).

2.4 Αιτιολογούν τη σημασία της ορθολογιστικής διαχείρισης της ενέργειας στο περιβάλλον σε ατομικό επίπεδο.

2.5 Διεξάγουν έρευνες σε διάφορα περιβαλλοντικά θέματα (μείωση σκουπιδιών και ρύπων, ανακύκλωση κλπ) και παρουσιάζουν τα ευρήματά τους με πολλαπλά μέσα αναπαράστασης.

4

Ενέρ

γεια

και

Περ

ιβά

λλον

Αναλύουν διαφορές ενεργειακές μετατροπές σε συστήματα και παρουσιάζουν διάφορους ενεργειακούς υπολογισμούς σε αυτά.

3.1 Επεξηγούν τρόπους σωστής διαχείρισης ενεργειακών αναγκών.

3.2 Παρατηρούν τις ενεργειακές μετατροπές σε πρακτικές εφαρμογές.

3.3 Παρουσιάζουν και αναλύουν συστήματα μετατροπής ενέργειας.

3.4 Συναρμολογούν συστήματα (κατασκευές) μετατροπής ενέργειας.

3.5 Μελετούν συστήματα μετατροπής ενέργειας από μια μορφή σε άλλη.

3.6 Εργάζονται σε πρότζεκτ χρησιμοποιώντας ανακυκλώσιμα υλικά σε συνδυασμό με καθαρές πηγές ενέργειας.

Παρουσιάζουν τις καθαρές πηγές ενέργειας και επεξηγούν την ανάγκη χρήσης τους στην καθημερινή ζωή, καθώς και σε διάφορες κατασκευές τους.

4.1 Γνωρίσουν νέες τεχνολογίες, βασισμένες στη χρήση καθαρών πηγών ενέργειας.

4.2 Αιτιολογούν την ανάγκη για χρήση καθαρών πηγών ενέργειας με αναφορά στην ενεργειακή κρίση και στην απουσία αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον (βιώσιμο περιβάλλον).

Αξιοποιούν καθαρές μορφές ενέργειας σε πρακτικές κατασκευές.

Παρουσιάζουν και αναλύουν δεδομένα από διάφορες ερευνητικές εργασίες εφαρμογής καθαρών πηγών ενέργειας.

Εργάζονται σε πρότζεκτ χρησιμοποιώντας καθαρές πηγές ενέργειας.

5

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Παρουσιάζουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του βιοκλιματικού σχεδιασμού, αναφέρουν παραδείγματα ορθής ή λανθασμένης χρήσης του και να προτείνουν λύσεις για βελτίωσή του μέσα από πρακτικά παραδείγματα που εμφανίζονται στην καθημερινή ζωή.

4.1 Επεξηγούν και να παρουσιάζουν διάφορες τεχνικές εφαρμογής βιοκλιματικού σχεδιασμού.

4.2 Προτείνουν λύσεις σε πρακτικά προβλήματα τα οποία μπορεί να επιλυθούν με την εφαρμογή βιοκλιματικού σχεδιασμού (σχολείο, σπίτι, κοινότητα κτλ)

4.3 Παρουσιάζουν χαρακτηριστικά ορθού σχεδιασμού κτιρίων, βασισμένα σε βιοκλιματικά μοντέλα.

4.4 Αναφέρουν απλούς τρόπους εκμετάλλευσης του βιοκλιματικού σχεδιασμού σε υφιστάμενα κτίρια (οικίες, σχολεία, κοινότητα)

4.5 Χρησιμοποιούν απλά λογισμικά για τη μοντελοποίηση κτιρίων με βιοκλιματικές προδιαγραφές.

6

Ενέρ

γεια

και

Περ

ιβά

λλον


1 Να απαντήσετε στις πιο κάτω ερωτήσεις:

1. Τι είναι τεχνητό/φυσικό περιβάλλον;

2. Τι ονομάζουμε “αειφόρο ανάπτυξη”;

Αναφέρετε τρία παραδείγματα αφομοιώσιμων υλικών.

2 Ποιο περιβάλλον παρουσιάζεται στις πιο κάτω εικόνες;

3 Παρατηρήστε και σχολιάστε τις πιο κάτω εικόνες; Εξηγήστε τι σημαίνει ο όρος αειφόρος

ανάπτυξη.

• Μπορεί, επίσης, να γίνει χρήση της ιστοσελίδας: http://www.kpe.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=27&Itemid=120

4 Παρουσιάζονται διάφορα προβλήματα και οι μαθητές λαμβάνουν το ρόλο διάφορων

http://www.kpe.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=27&Itemid=120�

http://www.kpe.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=27&Itemid=120�

7

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

φορέων (κοινοτική αρχή, πολίτες, περιβαλλοντικές οργανώσεις κτλ) και προσπαθούν να τα επιλύσουν με γνώμονα την Αειφόρο Ανάπτυξη. Ο γραμματέας της ομάδας καταγράφει τα επιχειρήματα που δόθηκαν από τις διάφορες πλευρές και τέλος γίνεται αξιολόγηση της απόφασης, μέσα στα πλαίσια της “Αειφόρου Ανάπτυξης”.

Παραδείγματα προβλημάτων:

Η βιομηχανία κατασκευής κινητών τηλεφώνων “Prototel” προγραμματίζει την ανέγερση νέου εργοστασίου στην περιοχή του χωριού “Κατωχώρι”. Το εργοστάσιο θα ανεγερθεί σε ένα οικόπεδο έκτασης 50 εκταρίων πευκοδάσους.

Ο διευθυντής της εταιρείας υποστηρίζει ότι θα αναβαθμιστεί το χωριό, μέσα από την προσφορά νέων θέσεων εργασίας και μέσα από την μείωση της αστυφιλίας στην περιοχή.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις κάνουν λόγο για οικολογική καταστροφή και είναι κάθετα αντίθετες στην κατασκευή του εργοστασίου.

Οι κάτοικοι του χωριού, καθώς και ο κοινοτάρχης, προσπαθούν να βρουν μια λύση μέσα στα πλαίσια της Αειφόρου ανάπτυξης.

Οι δημοτικές αρχές μίας μικρής παραθαλάσσιας πόλης αποφάσισαν τη δημιουργία χώρου στάθμευσης διακοσίων θέσεων στη θέση ενός από τα λίγα πάρκα που υπάρχουν στην πόλη.

Οι δημοτικές αρχές θεωρούν ότι ο χώρος που έχει επιλεχθεί για να την κατασκευή του έργου είναι ο καλύτερος δυνατός και θα επιλύσει αρκετά προβλήματα κυκλοφοριακής συμφόρησης.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής κάνουν λόγο για οικολογική καταστροφή και για καταστροφή ενός από τους λίγους χώρους “υγιούς ψυχαγωγίας των παιδιών τους”.

Η ανεξάρτητη κίνηση πολιτών «ΑΝΕΞΚΙΝ» προσπαθεί να βρει μια συμβιβαστική λύση στα πλαίσια της “Αειφόρου Ανάπτυξης” για να γεφυρώσει τη διαφορά.

5 Διεξαγωγή μικρής έρευνας και δημιουργία αφίσας σε θέματα:

α) το περιβάλλον (περιβαλλοντικά θέματα όπως για παράδειγμα το φαινόμενο του θερμοκηπίου, θέματα ανακύκλωσης, ορθολογιστικής διαχείρισης της ενέργειας κτλ),

β) περιβαλλοντικά προβλήματα που εμφανίζονται στην περιοχή ή στο σχολείο (ναρκωτικά, κάπνισμα κτλ)

γ) στάσεις των μαθητών σε διάφορα θέματα (ανακύκλωση, εξοικονόμηση ενέργειας κτλ)

6 Κατασκευάστε ένα αυτοκινητάκι από άδεια, χάρτινη συσκευασία γάλακτος ή πλαστική μπουκάλα νερού. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την ηλιακή ενέργεια για σκοπούς

8

Ενέρ

γεια

και

Περ

ιβά

λλον

κίνησης.

Κατασκευάστε έναν ανεμόμυλο με τη βοήθεια ενός άδειου μπουκαλιού νερού.

Κατασκευάστε ένα χόβερκραφτ από άδεια, ανακυκλώσιμη συσκευασία λαχανικών, φαγητών (γενικά ελαφριά υλικά).

7 Συναρμολογήστε ή φτιάξετε κατασκευές που χρησιμοποιούν καθαρές πηγές ενέργειας (ηλιακή ενέργεια, αιολική ενέργεια, υδροηλεκτρική ενέργεια, ενέργεια υδρογόνου από την διάσπαση του νερού κτλ.) για να λειτουργήσουν.

Παράλληλα με κάποια συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πυκνωτές για να αποθηκεύουν ενέργεια (παραλληλισμός με τα συστήματα φωτοβολταϊκών κυττάρων που χρησιμοποιούνται στα σπίτια).

8 Συγκρίνετε τους διάφορους τρόπους παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας και αναφέρετε συμπεράσματα που προκύπτουν μέσα από μελέτη των διαφόρων ερευνών σε αυτό το θέμα (υπηρεσία περιβάλλοντος, διαδίκτυο κτλ).

9 Να χρησιμοποιήστε προγράμματα προσομοίωσης στον ηλεκτρονικό υπολογιστή που προσφέρουν τη δυνατότητα μελέτης των συνεπειών στο περιβάλλον διαφόρων παραγόντων (π.χ. αέρια θερμοκηπίου κτλ).

10 Να συναρμολογήσετε διάφορες κατασκευές που παρουσιάζουν εναλλακτικές πηγές ενέργειας σε εφαρμογή (φωτοβολταϊκά κύτταρα, ανεμογεννήτριες, μικρής κλίμακας υδροηλεκτρικούς σταθμούς, ενέργεια από υδρογόνο κτλ).

11 Να διεξάγετε έρευνα σε σχέση με τη διαχείριση των αποβλήτων (σκουπιδιών) στο σπίτι ή στη γειτονιά σας ή στο σχολείο. Μέσα από την ερεύνα να καταλήξετε σε συμπεράσματα και να προτείνετε πρακτικούς τρόπους άμβλυνσης του προβλήματος.

12 Να μελετήσετε διάφορους τρόπους διαχείρισης αποβλήτων (χωματερές κτλ) και να καταλήξετε σε συμπεράσματα (ηλεκτρονικά απόβλητα, απόβλητα που διαθέτουν μόλυβδο όπως οι μπαταρίες, ανακυκλώσιμες συσκευασίες κτλ)

9

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

13 Να μελετήσετε και να εξηγήσετε γιατί είναι σημαντικό οι εταιρείες να έχουν το “ISO 9004” που αφορά στην ορθολογιστική διαχείριση του περιβάλλοντος.

14 Να εξηγήσετε γιατί οι εταιρείες που κατασκευάζουν διάφορα προϊόντα λαμβάνουν υπόψη τους:

α) ότι η συσκευασία τους πρέπει να είναι ανακυκλώσιμη,

β) τις επιδράσεις κλίματος (θερμοκρασία, υγρασία, υψόμετρο),

γ) το επίπεδο του θορύβου και κραδασμών,

δ) το επίπεδο του φωτισμού και τέλος

ε) τη χημική και βιολογική μόλυνση από την χρήση των προϊόντων.

15 Μέσα από διάφορους τρόπους παρουσίασης (αφίσα, περιοδικό, “διαφημιστικό φυλλάδιο" κτλ) να παρουσιάσετε διάφορα περιβαλλοντικά προβλήματα (διαχείριση σκουπιδιών, εξοικονόμηση ενέργειας, καθαρές μορφές ενέργειας, κτλ) και να προτείνετε πιθανές λύσεις.

16 Να μελετήσετε την Μηχανική Ενέργεια συστημάτων, υπολογίζοντας το υψόμετρο (ή τη θέση) ενός σώματος ή/και την ταχύτητά του. Να εξηγήσετε γιατί σε πραγματικά προβλήματα δεν συμβαίνει αυτό και πώς είναι δυνατόν να “χάνεται” ενέργεια.

17 Να εξηγήσετε μέσα από πρακτικές εισηγήσεις πώς μπορεί να διαδοθεί ενέργεια σε ένα κτίριο με τη βοήθεια α) αγωγής, β) ακτινοβολίας και γ) μεταφοράς.

18 Να μελετήσετε πρακτικές λύσεις εφαρμογής αρχών βιοκλιματικού σχεδιασμού για το σπίτι ή το σχολείο οι οποίες θα μπορούσαν να εφαρμοστούν με σχετικά χαμηλό κόστος και με σχετική ευκολία.

19 Να μελετήσετε μέσα από εικόνες λανθασμένες τακτικές κατά τον βιοκλιματικό σχεδιασμό και να σχολιάστε πιθανές λύσεις.

20 Η ανακύκλωση των διαφόρων υλικών χρειάζεται κάποιο ποσοστό ενέργειας. Μελετήστε τα στοιχεία που σας δόθηκαν και αφού υπολογίσετε την ενέργεια που απαιτείται για την ανακύκλωση ενός κιλού από τενεκεδάκια αλουμινίου και παρουσιάστε τα ευρήματα σας για την ερώτηση: “ Η ανακύκλωση ή η μείωση του όγκου των σκουπιδιών είναι η λύση σε διάφορα περιβαλλοντικά προβλήματα;”

21 Να μελετήσετε τον τρόπο λειτουργίας του υβριδικού, ηλεκτρικού, φωτοβολταϊκού αυτοκινήτου. Παρουσιάστε τα συμπεράσματα σας (ποιο είναι το πιο φιλικό προς

10

Ενέρ

γεια

και

Περ

ιβά

λλον

το περιβάλλον και γιατί).

22 Να υπολογίσετε το μέσο όρο κατανάλωσης του ηλεκτρικού ρεύματος στο σπίτι σας και να εισηγηθείτε διαφορετικούς τρόπους περιορισμού της κατανάλωσης της ηλεκτρικής ενέργειας.

Τεχνολογία Υλικών και Βιοτεχνολογία

ΚΛΙΜΑΚΑ 4

1

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Τεχνολογία Υλικών και Βιοτεχνολογία ΚΛΙΜΑΚΑ 4

ΣΤΟΧΟΙ


1 Επιλέγουν τα κατάλληλα υλικά για τις κατασκευές τους.

2 Κατανοούν τις ιδιότητες των διάφορων υλικών.

3 Αναφέρουν διάφορες μεθόδους επεξεργασίας των υλικών και να είναι σε θέση να επιλέγουν τον ορθό τρόπο κατεργασίας για υλικά που έχουν στην τάξη.

4 Διερευνούν και αξιολογούν σύνθετα υλικά και συνδυασμούς υλικών σε κατασκευές.

5 Αξιολογούν εφαρμογές υλικών για βελτίωση της ποιότητας ζωής.

2

Τεχν

ολογ

ία υ

λικώ

ν κα

ι Βιο

τεχν

ολογ

ία


Επιλέγουν τα κατάλληλα υλικά για τις κατασκευές τους.

1.1 Επιλέγουν βάσει των ιδιοτήτων και άλλων χαρακτηριστικών τα υλικά που θα χρησιμοποιήσουν στις κατασκευές και αιτιολογούν την επιλογή τους.

Κατανοούν τις ιδιότητες των διάφορων υλικών.

2.1 Αναφέρουν και εξηγούν τα χαρακτηριστικά σημεία της παράστασης σ, ε και το νόμο του “Hooke”.

2.2 Επεξηγούν τη σχέση μεταξύ συντελεστή ασφαλείας και γήρανσης υλικού μέσα από πρακτικές εφαρμογές.

2.3 Εξηγούν τους όρους “όλκιμο” και “ψαθυρό” και είναι σε θέση να κατηγοριοποιούν τα διάφορα υλικά στις δύο αυτές κατηγορίες.

2.4 Περιγράφουν και εξηγούν τρόπους ελέγχου των υλικών καθώς και τον προσδιορισμό ορισμένων ιδιοτήτων τους κάνοντας χρήση:

Καταστροφικός έλεγχος – (εφελκυσμός, θλίψη, λογισμός)

Μη καταστροφικός έλεγχος (x-ray, υπέρηχοι, κτλ)

2.5 Εισηγούνται πιθανές μεθόδους ελέγχου πραγματικών κατασκευών χρησιμοποιώντας τις γνώσεις που έμαθα για τις μεθόδους ελέγχου αλλά και των ιδιοτήτων των υλικών.

3

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Αναφέρουν διάφορες μεθόδους κατεργασίας των υλικών και να είναι σε θέση να επιλέγουν τον ορθό τρόπο κατεργασίας για υλικά που έχουν στην τάξη.

3.1 Αναφέρουν ορθές πρακτικές επεξεργασίας των υλικών.

3.2 Διατυπώνουν μεθόδους προστασίας των υλικών και αιτιολογούν γιατί επέλεξαν αυτή την μέθοδο.

3.3 Επεξεργάζονται τα διάφορα υλικά με τα εργαλεία/μηχανήματα του εργαστηριού.

Διερευνούν και αξιολογούν σύνθετα υλικά και συνδυασμούς υλικών σε κατασκευές.

4.1 Επεξηγούν τους όρους “σύνθετα υλικά”, “ σύμμικτα υλικά”, “κράματα” και αναλύσουν τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ τους.

4.2 Αναφέρουν εφαρμογές χρήσης των υλικών αυτών σε καθημερινές κατασκευές και εξηγούν τον λόγο χρήση τους στις κατασκευές αυτές.

Αξιολογούν εφαρμογές υλικών για βελτίωση της ποιότητας ζωής. Βιοτεχνολογία

5.1 Επεξηγούν τον όρο βιοτεχνολογία και αναφέρουν παραδείγματα εφαρμογής της.

5.2 Σχολιαζόσουν τις επιδράσεις της βιοτεχνολογίας στην σύγχρονη κοινωνία και εντοπίζουν τα θετικά / αρνητικά στοιχεία της.

5.3 Αναφέρουν τομείς εφαρμογής της μεθόδου αυτής στην

καθημερινή μας ζωή.

4

Τεχν

ολογ

ία υ

λικώ

ν κα

ι Βιο

τεχν

ολογ

ία


Δραστηριότητα

1 Με βάση τις κατασκευές που απεικονίζονται στις πιο κάτω εικόνες αναφέρετε τι υλικά αναγνωρίζετε και αιτιολογήστε γιατι ο κατασκευαστής επλέξε αυτά τα υλικά. Συμφωνήτε με την επιλογή των υλικών ή έχετε να προτείνετε κάποια άλλα υλικά και γιατί;

2 Ως υπεύθυνος παραγωγής σ’ ένα εργοστάσιο παιδικών τροχοκαθισμάτων έχετε αναλάβει να σχεδιάσετε και να κατασκευάσετε ένα νέο και προτοποριακό παιδικό καροτσι (τροχοκάθισμα).

Το τμήμα προώθησης προϊόντων σας έχει δώσει τα αποτελέσματα έρευνας που παρουσιάζει τις προτιμήσεις του καταναλωτικού κοινού από ένα νέο παιδικό καρότσι (τροχοκάθισμα).

Με βάση τα στοιχεία της έρευνας και τις προδιαγραφές που ισχύουν για την κατασκευή τέτοιων καθισμάτων, να προτείνετε υλικά που θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Αιτιολογήστε την επιλογή των υλικών που χρησιμοποιήσατε για την κατασκευή του ηλιακού αυτοκινήτου (ενότητα ενέργεια).

Ποια υλικά χρησιμοποιούνται από την βιομηχανία στην κατασκευή ηλιακών αυτοκινήτων;

Αξιοποιώντας τις γνώσεις που έχετε αποκομίσει διερευνώντας στο διαδίκτυο να

5

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

ανακατασκευάσετε το αυτοκινητάκι σας.

3 Χρησιμοποιώντας ένα λογισμικό προσομοίωσης (π.χ. Bluehill 2 Materials Testing Software

http://www.instron.us/wa/products/software/bluehill/default.aspx

να κατηγοριοποιήσετε τα υλικά που δίδονται σε “όλκιμα” ή “ψαθυρά”, ανάλογα με τα αποτελέσματα διάφορων δοκιμών που θα κάνετε.

4 Κάνοντας χρήση της πειραματικής διάταξης του εργαστηριού για τη δημιουργία του διαγράμματος “σ, ε” κατασκευάστε την καμπύλη “σ, ε” για τα υλικά που σας δίνονται.

Με βάση τις καμπύλες που κατασκευάσατε, να αναγνωρίσετε την πλαστική και ελαστική περιοχή (καθώς επίσης και τα κύρια σημεία) που εμφανίζονται πάνω στο διάγραμμα “σ, ε”.

Υπολογίστε το μέτρο ελαστικότητας, την επιμήκυνση, την τάση εφελκυσμού για κάθε πείραμα.

5 Συγκρίνετε τα αποτελέσματα που λαμβάνετε κάνοντας χρήση της πειραματικής διάταξης του εργαστηριού για τη δημιουργία του διαγράμματος “σ, ε” με αυτά που λαμβάνετε από ένα λογισμικό προσομοίωσης (π.χ. Bluehill 2 Materials Testing Software).

Υπάρχει συμφωνία μεταξύ των αποτελεσμάτων;

6 Κατηγοριοποιήστε τα υλικά που παρουσιάζονται στις φωτογραφίες σε “όλκιμα” και “ψαθυρά”.

7 Κατασκευάστε μία γέφυρα ακολουθώντας το αντίστοιχο σχέδιο που σας δίδεται. Στην μία περίπτωση να χρησιμοποιήσετε ως υλικό κατασκευής ξύλινους ράβδους και στην δεύτερη περίπτωση μεταλλικές ράβδους. Αφού ολοκληρώσετε τις κατασκευές (2) αρχίστε να τοποθετείτε βάρη 100g πάνω στις δύο γέφυρες. Παρατηρήστε την συμπεριφορά των δυο γεφυρών καθώς αυξάνεται το φορτίο και αιτιολογήστε με βάση τις ιδιότητες των υλικών τη συμπεριφορά αυτή.

8 Αιτιολογήστε για ποιο λόγο στην ανέγερση οικοδομών χρησιμοποιείται ο συνδυασμός σιδήρου με σκυρόδεμα για την κατασκευή των κολώνων και των δοκών.

http://www.instron.us/wa/products/software/bluehill/default.aspx�

6

Τεχν

ολογ

ία υ

λικώ

ν κα

ι Βιο

τεχν

ολογ

ία

Στην θέση αυτού του συνδυασμού θα μπορούσατε να προτείνετε την χρήση κάποιου άλλου υλικού; Γιατί;

9 Στα πλαίσια του μαθήματος να εκπονήσετε μία μελέτη για την εφαρμογή των σύνθετων υλικών, κραμάτων και σύμμικτων υλικών στην αεροναυπηγική, αυτοκινητοβιομηχανία καθώς και στις κατασκευές.

10 Οι μαθητές παρακολουθούν ταινία μικρού μήκους που επεξηγεί επτά μεθόδους μη καταστροφικού έλεγχου

(http://www.woodheadpublishing.com/en/book.aspx?bookID=659) καθώς επίσης και ταινία μικρού μήκους που επεξηγεί μεθόδους καταστροφικού ελέγχου. Επισκέπτονται χώρους στο διαδίκτυο σχετικούς με την θεματολογία και καλούνται στο τέλος να εκπονήσουν μία ατομική μελέτη για μία από τις μεθόδους που παρακολούθησαν.

11 Ως εμπειρογνώμονας σε ένα εργαστήριο ελέγχου υλικών καλείστε να επιλέξετε την ορθότερη μέθοδο ελέγχου για τις πιο κάτω κατασκευές. Η επιλογή της μεθόδου να στηριχτεί στις μεθόδους που διδαχθήκατε καθώς και στις ιδιότητες των υλικών.

12 Αναφέρετε τις βασικές αρχές της βιοτεχνολογίας στην κατασκευή ή παραγωγή χρήσιμών ή εμπορικών ουσιών, καθώς και για την παροχή υπηρεσιών προς όφελος του ανθρώπου.

(π.χ. μπορεί να χρησιμοποιηθεί το λογισμικό Βιοτεχνολογία)

13 Κάνοντας χρήση του διαδικτύου ετοιμάστε μία αφίσα που να παρουσιάζει εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στην καθημερινή μας ζωή προς όφελος του ανθρώπου.

Να κατασκευάστε αφίσες με θέμα τα συνθετικά υλικά, σύμμικτα υλικά, κράματα. Η αφίσα θα

http://www.woodheadpublishing.com/en/book.aspx?bookID=659�

7

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

14 πρέπει να επεξηγεί με λίγα λόγια τους όρους “συνθετικά υλικά, σύμμικτα υλικά, κράματα.” και να περιέχει αρκετές εικόνες από εφαρμογές αυτών των υλικών στην καθημερινότητα. (μέγεθος αφίσας Α2)

15 Πιο κάτω δίνονται κάποιες κατασκευές που κάνουν χρήση συνθετών υλικών, σύμμικτων υλικών, κραμάτων.

Αντιστοιχείστε τη στήλη Α (κατασκευές) με τη στήλη Β (υλικά)

Κολώνες και δοκάρια σε μια πολυκατοικία Κράμα Χάλυβα

Γέφυρα Ρίου Αντίριου Ενισχυμένο σκυρόδεμα

Πτέρυγα του A380. Σύνθετα υλικά (Ανθρακονήματα)

Μεταλλικά στηρίγματα στο Mall of Cyprus. Κράμα Αλουμινίου

16 Μέσα από φωτογραφίες ή πρακτικά παραδείγματα αναφέρουν διάφορους τρόπους “διαμόρφωσης” υλικών (χύτευση κτλ) .

Ηλεκτρισμός και Τηλεπικοινωνίες

ΚΛΙΜΑΚΑ 4

1

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

Ηλεκτρισμός και Τηλεπικοινωνίες ΚΛΙΜΑΚΑ 4

ΣΤΟΧΟΙ


1 Επεξηγούν τον τρόπο παραγωγής, μετασχηματισμού και ανόρθωσης του ηλεκτρικού ρεύματος.

2 Αναγνωρίζουν τα διάφορα είδη τηλεπικοινωνιακών και ηλεκτρικών συστημάτων, μέσα από απλές κατασκευές, εικόνες και σχεδιαγράμματα.

3 Προσομοιώνουν τηλεπικοινωνιακά και ηλεκτρικά συστήματα με την χρήση λογισμικών και κιτς (π.χ. Crocodile Clips, κιτς Μετασχηματιστών, Ανορθωτών κ.τ.λ)

4 Συναρμολογούν απλές κατασκευές που αφορούν τηλεπικοινωνιακά και ηλεκτρικά συστήματα.

2

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες


Επεξηγούν τον τρόπο παραγωγής, μετασχηματισμού και ανόρθωσης του ηλεκτρικού ρεύματος

1.1 Eπεξηγούν τη διαφορά μεταξύ εναλλασσόμενης και συνεχούς τάσης και σχεδιάζουν τις γραφικές παραστάσεις τους

1.2 Επεξηγούν την παραγωγή, τη μεταφορά , το μετασχηματισμό και τη διανομή της εναλλασσόμενης τάσης.

1.3 Αναφέρουν τα κύρια πλεονεκτήματα του εναλλασσόμενου ρεύματος έναντι του συνεχούς.

1.4 Αναφέρουν γενικά τη λειτουργία και χρήση της γεννήτριας και του ηλεκτρικού κινητήρα.

1.5 Ονομάζουν τα διάφορα είδη μηχανών που μπορούν να δώσουν περιστροφική κίνηση σε μια γεννήτρια (ατμοστρόβιλος, υδροστρόβιλος, πετρελαιομηχανή κλπ).

1.6 Αναφέρουν τους εναλλακτικούς τρόπους παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, χρήση συστημάτων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και ένταξη του Φυσικού Αερίου στους Ηλεκτρ. Σταθμούς.

1.7 Εξηγούν την έννοια της ισχύος, των απωλειών και του βαθμού απόδοσης μιας γεννήτριας και ενός ηλεκτρικού κινητήρα και κάνουν απλούς υπολογισμούς.

1.8 Εξηγούν την αρχή λειτουργίας του μετασχηματιστή και αναφέρουν τις χρήσεις του.

1.9 Αναφέρουν τα διαφορά μέρη του τροφοδοτικού των Ηλεκτρικών συσκευών και εξηγούν την λειτουργία του ανορθωτή.

1.10 Περιγράφουν το κύκλωμα απλής ανόρθωσης (ημιανόρθωσης) και το κύκλωμα πλήρους ανόρθωσης και εξηγούν τη λειτουργία του.

3

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

Αναγνωρίζουν τα διάφορα είδη τηλεπικοινωνιακών και ηλεκτρικών συστημάτων, μέσα από απλές κατασκευές, εικόνες και σχεδιαγράμματα

2.1 Επεξηγούν τον όρο “Τηλεπικοινωνίες”

2.2 Αναφέρουν τη δομή ενός τηλεπικοινωνιακού συστήματος και την εξέλιξη των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων.

2.3 Ονομάζουν και επεξηγούν τα ενσύρματα και ασύρματα μέσα μετάδοσης.

2.4 Αναφέρουν τη σύνθεση του ΗΜ κύματος (ταλάντωση ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου).

2.5 Επεξηγούν την μετατροπή που γίνεται σε ένα τηλέφωνο, των ηχητικών κυμάτων σε ηλεκτρικά σήματα και ξανά πίσω σε Ηχητικά.

2.6 Αναφέρουν την αρχή λειτουργίας των κινητών τηλεφώνων

2.7 Αναφέρουν τη χρήση των τηλεπικοινωνιακών Δορυφόρων, τη λειτουργία και τα διάφορα μέρη τους.

2.8 Αναφέρουν τις τροχιές των δορυφόρων (Σύγχρονη ή Γεωστατική, Χαμηλού ύψους), να αναφέρουν τα χαρακτηριστικά τους και να εξηγούν τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματά τους.

4

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

Προσομοιώνουν τηλεπικοινωνιακά και ηλεκτρικά συστήματα με την χρήση λογισμικών και κιτς.

3.1 Κάνουν χρήση του λογισμικού Crocodile Clips για την κατανόηση της λειτουργίας κινητήρων, γεννητριών, μετασχηματιστών και ανορθωτών.

3.2 Πειραματίζονται με τον Ψηφιακό Παλμογράφο για την κατανόηση των γραφικών παραστάσεων των μετασχηματιστών και ανορθωτικών διατάξεων.

Συναρμολογούν απλές κατασκευές συστημάτων

4.1 Αναγνωρίζουν τα διάφορα μέρη ενός κινητήρα και είναι σε θέση να τον συναρμολογήσουν.

4.2 Συναρμολογούν τροφοδοτικό χρησιμοποιώντας κιτ μετασχηματιστών και ανορθωτικών διατάξεων.

5

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες


Δραστηριότητα Δ.Ε

1 Χρησιμοποιείστε το λογισμικό Crocodile Clips. Ανοίξετε το αρχείο που προϋπάρχει στον Η/Υ. Πειραματιστείτε χρησιμοποιώντας την γεννήτρια εναλλασσομένου ρεύματος.

Συνδέστε την γεννήτρια με τον εικονικό παλμογράφο και παρατηρήστε την γραφική παράσταση. Μετρήστε τις τιμές εξόδου από την γεννήτρια με ένα πολύμετρο.

Συγκρίνετε και βρείτε τη σχέση μεταξύ των στιγμιαίων τιμών που παρουσιάζονται από ένα παλμογράφο και την τιμή που παίρνετε με το πολύμετρο.

1.4

1.5

3.1

2 Χρησιμοποιείστε το λογισμικό Crocodile Clips για να κατασκευάσετε τα κυκλώματα ημιανόρθωσης και πλήρους ανόρθωσης και να πάρετε τις γραφικές παραστάσεις από τον παλμογράφο.

1.9 1.10 3.1

6

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

3 Χρησιμοποιείστε το λογισμικό Crocodile Clips και ανοίξετε το αρχείο που σας

δίνεται στο οποίο υπάρχει ένας μετασχηματιστής και όργανα μέτρησης. Χρησιμοποιώντας το τρισδιάστατο μοντέλο παρατηρήστε την είσοδο και έξοδο του μετασχηματιστή κάνοντας χρήση του παλμογράφου και του πολύμετρου. Επαναλάβετε αλλάζοντας τον λόγο μετασχηματισμού.

1.2 1.3 1.8 3.1

4 Χρησιμοποιώντας το λογισμικό Crocodile Clips σχεδιάστε ένα απλό ανορθωτή. Προσπαθήστε να αφαιρέσετε τις αρνητικές τιμές του εναλλασσόμενου ρεύματος. Συνδέστε στην έξοδο του ανορθωτή, με την βοήθεια διακοπτών το φίλτρο και το φορτίο υπό μορφή μιας αντίστασης. Παρατηρήστε πως επηρεάζονται οι γραφικές παραστάσεις του παλμογράφου. Επισημάνετε το μειονεκτήματα του απλού ανορθωτή.

1.9 1.10 3.1

5 Χρησιμοποιώντας το λογισμικό Crocodile Clips σχεδιάστε ανορθωτή χρησιμοποιώντας γεννήτρια εναλλασσόμενου ρεύματος, μετασχηματιστή και τέσσερεις διόδους ανόρθωσης, ένα πυκνωτή και διακόπτες.

1.9 1.10 3.1

7

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

Χρησιμοποιώντας τον παλμογράφο, παρατηρήστε τις γραφικές παραστάσεις και γράψτε τι παρατηρείτε πριν και μετά το φίλτρο.

6 Κάνουν υπολογισμούς από φύλλα εργασίας που σχετίζονται με την ισχύ, τις

απώλειες και το βαθμό απόδοσης στις ηλεκτρικές μηχανές.

1. Μια μικρή μονοφασική γεννήτρια παράγει τάση σύμφωνα με την σχέση

Παραδείγματα ασκήσεων

U = 68 ημ.ωt. Ακολούθως χρησιμοποιεί την ενέργεια που παράγεται για την περιστροφή ενός μονοφασικού κινητήρα ο οποίος απορροφά ρεύμα 4 Α.

α) Υπολογίστε την ισχύ που αποδίδει ο κινητήρας στον άξονα του αν ο βαθμός απόδοσης του είναι 0.85 και ο συντελεστής ισχύος 0.65.

β) Υπολογίστε την ελάχιστη ισχύ που χρειάζεται η γεννήτρια στην είσοδο της για να ικανοποιεί την ισχύ εισόδου του κινητήρα, αν ο βαθμός απόδοσης της είναι 0.75

2. Ένας μετασχηματιστής 240V / 12V και η=0,95 τροφοδοτεί ένα μικρό εναλλασσόμενο ηλεκτρικό κινητήρα που απορροφά ισχύ 400W με συνφ = 0,85.

α. Πόση είναι η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στο δευτερεύον και πόση στο πρωτεύον του μετασχηματιστή;

β. Πόση είναι η ισχύς στο πρωτεύον του μετασχηματιστή;

1.7

7 Αναγνωρίστε το διάφορα μέρη του κινητήρα που σας δίνονται. Συναρμολογήστε τον κινητήρα .

1.4 4.1

8

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

8 Παρατηρήστε τους μετασχηματιστές / τροφοδοτικά που σας δίνονται και καταγράψετε για τον καθένα:

Α) Την Ονομαστική τάση του πρωτεύοντος

Β) Ονομαστική Τάση του δευτερεύοντος

Γ) Ονομαστική ισχύ

1.8 1.9

9 Χρησιμοποιώντας τα τρία διαφορετικά πηνία που σας δίνονται, συναρμολογήστε τον μετασχηματιστή χρησιμοποιώντας:

Πρωτεύων

Αρ. Σπειρών: 1200 600

Δευτερεύων

1200 300

600 300

300 600

Χρησιμοποιήστε το τροφοδοτικό για παροχή τάσης στο Πρωτεύων, και το πολύμετρο για μέτρηση της τάσης στο Δευτερεύων. Για κάθε μία από τους πιο πάνω σχέσεις- Λόγους Μετασχηματισμού, να καταγράψετε τις τιμές των τάσεων στο δευτερεύων.

Σχολιάστε τις τιμές που πήρατε.

3.2 4.2

9

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

10 Χρησιμοποιήστε τις πειραματικές πινακίδες των ανορθωτικών διατάξεων, το τροφοδοτικό και τον Ψηφιακό Παλμογράφο DSO2300. Παρατηρείστε τις παραστάσεις της τάσης όπως παρουσιάζονται στην οθόνη του Η/Υ Α) είσοδο Β) πριν το φίλτρο Γ) μετά το φίλτρο. Καταγράψετε τις παρατηρήσεις σας Ανορθωτικές διατάξεις Α) Απλή Β) Πλήρης με χρήση γέφυρας

3.2 4.2

11 Μελετήστε το αποσυναρμολογημένο κουδούνι που σας παρέχεται και σχεδιάστε τον κύκλωμά του.

Περιγράψετε την αρχή λειτουργίας του (σημ.: μετασχηματιστής εν κενώ).

10

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

12 Καταγράψτε τομείς που γνωρίζετε στους οποίους χρησιμοποιούνται οι τηλεπικοινωνίες και για ποιο σκοπό.

2.1

13 Εξηγήστε την παραγωγή και μετάδοση του Ηλεκτρομαγνητικού Κύματος.

Επεξηγήστε το ΗΜ φάσμα τις χρήσεις / εφαρμογές ανάλογα με τις περιοχές συχνοτήτων.

2.4

14 Με τη βοήθεια της ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας «Οι μηχανές από το Α έως το Ω» και του Διαδικτύου, να εκπονήσετε μελέτη για ένα από τα πιο κάτω τεχνολογικά μέσα και συστήματα επικοινωνίας:

1. Ραδιόφωνο 2. Τηλεόραση 3. Τηλέφωνο 4. Δορυφόροι

Η μελέτη πρέπει να:

• Περιλαμβάνει φωτογραφίες / εικόνες τόσο από το Διαδίκτυο όσο και από την Εγκυκλοπαίδεια.

• Περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα σχέδιο που θα σχεδιάσετε με την βοήθεια Η/Υ.

• Περιλαμβάνει τη γραφική ανάλυση του συστήματος που εξετάζετε • Αποσταλεί με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και γίνει παρουσίασή της στην

τάξη, χρησιμοποιώντας λογισμικό παρουσίασης.

2.1 -

2.8

15 Αναφέρετε τα τρία βασικά στοιχεία ενός δορυφορικού τηλεπικοινωνιακού συστήματος και σημειώστε τα στο πιο κάτω σχήμα.

2.7

11

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

16 Μελετήστε το ΚΙΤ των οπτικών ινών του εργαστηρίου. Σχολιάστε τον τρόπο μεταφοράς πληροφοριών μέσω τους. Κάνετε σύγκριση με τα άλλα μέσα μετάδοσης πληροφοριών – Καλώδια – Ατμόσφαιρα.

2.3

17 Αναφέρετε τα χαρακτηριστικά της γεωστατικής και της χαμηλού ύψους τροχιάς των τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων επεξηγώντας τα μειονεκτήματα και πλεονεκτήματά τους.

2.8

18 Περιγράψετε τα κύρια μέρη ενός τηλεπικοινωνιακού δορυφόρου και σημειώστε τα στο πιο κάτω σχήμα.

12

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

20 Περιγράψετε σε συντομία τις διαδικασία μετάδοσης όπως φαίνεται στο πιο κάτω σχεδιάγραμμα.

2.5


ΚΛΙΜΑΚΑ 4

1

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|


ΚΛΙΜΑΚΑ 4

ΣΤΟΧΟΙ Οι μαθητές μέσα από κατάλληλα πλαίσια να μπορούν να:

1 Αξιολογούν διάφορα συστήματα ελέγχου και αυτοματισμού.

2 Μοντελοποιούν και ελέγχουν, ημιαυτόματα, αυτόματα συστήματα καθώς και συστήματα ακολουθίας.

3 Τροποποιούν συγκεκριμένο σύστημα ελέγχου για να πετύχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα στις κατασκευές τους.

4 Κατανοούν τις αρχές ελέγχου διαφόρων συστημάτων, μέσα από την ενσωμάτωση των αρχών αυτών σε ένα σύστημα προϊόντος, για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.


Αξιολογούν διάφορα συστήματα ελέγχου και αυτοματισμού.

1.1 Να αναγνωρίζουν το ρόλο των συστημάτων ελέγχου γενικά.

1.2 Να εξηγούν με λεπτομέρεια τη λειτουργία συστημάτων (αυτόματων, ημιαυτόματων και συστημάτων ακολουθίας).

1.3 Να σχεδιάζουν ημιαυτόματα, αυτόματα συστήματα καθώς και συστήματα ακολουθίας.

Μοντελοποιούν και ελέγχουν, ημιαυτόματα, αυτόματα συστήματα καθώς και συστήματα ακολουθίας.

2.1 Εξηγούν με λεπτομέρεια τις βαθμίδες λειτουργίας συστήματος ελέγχου και το κατασκευάζουν με διάφορα εποπτικά μέσα.

2.2 Αναφέρουν κατασκευές που χρησιμοποιούν εισόδου, επεξεργασία έξοδο και ανατροφοδότηση.

2.3 Επεξεργάζονται τα διάφορα εξαρτήματα ηλεκτρονικών και πνευματικών συστημάτων του εργαστηρίου και αναγνωρίζουν τα διάφορα μέρη τους και τον

2

Συστ

ήματ

α κα

ι Αυτ

οματ

ισμο

ί

τρόπο λειτουργίας τους.

2.4 Γνωρίζουν τις εφαρμογές και χρήσεις των διαφόρων συστημάτων ελέγχου και χρονισμού.

2.5 Χρησιμοποιούν απλά εξαρτήματα και μέρη συστημάτων για σχεδιασμό και κατασκευή συστημάτων ελέγχου.

2.6 Χρησιμοποιούν εξαρτήματα για την κατασκευή συστημάτων ελέγχου π.χ. διακόπτες για λειτουργία ηλ. κυκλώματος, ηλεκτρονικά εξαρτήματα, μηχανισμούς για κίνηση, πνευματικά κ.α.

2.7 Χρησιμοποιούν εποπτικά μέσα μοντελοποίησης για την κατασκευή συστημάτων ελέγχου (ημιαυτόματων και αυτόματων) π.χ. TRONIX, FISCHERTECHNICK, AIRWAYS, OMEGA, LOGICATOR κ.α.

2.8 Προγραμματίζουν (χρήση Η.Υ) κατασκευές για να αντιληφθούν την αξία του ελέγχου και του αυτοματισμού σε ένα σύστημα π.χ. εργαλειομηχανή.

2.9 Κατασκευάζουν με πραγματικά υλικά και εξαρτήματα συστήματα αυτοματοποιημένου ελέγχου.

Τροποποιούν συγκεκριμένο σύστημα ελέγχου για να πετύχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα στις κατασκευές τους.

3.1 Να τροποποιούν τα διάφορα συστήματα ελέγχου και αυτοματισμού ανάλογα με προδιαγραφές που τους δίνονται σε πρακτικές εφαρμογές.

3.2 Εντοπίζουν το σωστό εξάρτημα που θα χρησιμοποιήσουν σε κάθε βαθμίδα τους συστήματος τους.

Κατανοούν τις αρχές ελέγχου διαφόρων συστημάτων, μέσα από την ενσωμάτωση των αρχών αυτών σε ένα σύστημα προϊόντος, για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.

4.1 Να χρησιμοποιούν συστήματα αυτοματισμών καθώς και αρχών αυτόματου ελέγχου για τον έλεγχο και λειτουργία των κατασκευών τους.

4.2 Να εισηγούνται εναλλακτικούς τρόπους λειτουργίας των συστημάτων ελέγχου και αυτοματισμού για τροποποίηση της λειτουργίας διαφόρων κατασκευών ή μοντέλων.

3

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|







3 Να παρακολουθήσετε την λειτουργία συστημάτων αυτοματισμού (ταινίες βίντεο ή παρουσιάσεις) και να προσπαθήσετε να σχεδιάσετε το σύστημα ακολουθίας που θα μπορούσε να διέπει την λειτουργία του συστήματος.

4 Σας δίνετε το πιο κάτω πρόβλημα. Να σχεδιάσετε ένα σύστημα αυτοματισμού που να λύνει το πρόβλημα.

Ως παράδειγμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί:

α) αυτόματο άναμμα φως μόλις νυχτώσει,

β) αυτόματο σύστημα εισόδου σε ένα χώρο στάθμευσης και

γ) αυτόματο σύστημα σφραγίσματος κιβωτίων από πνευματικό σύστημα.

5 Να χωρίσετε τα διάφορα μέρη δόμησης του κάθε συστήματος που σας δίνονται πιο κάτω (μέσα από παραδείγματα) και να επεξηγήσετε την χρησιμότητα/λειτουργεία τους.

Μερικά παραδείγματα που μπορούν να δοθούν είναι: α) σύστημα θέρμανσης μέσα στο σπίτι, β)αυτόματο γέμισμα ντεπόζιτου χωρίς να υπερχειλίζει, γ)σύστημα συναγερμού μέσα στο σπίτι, δ) το χερούλι της πόρτας, ε) ο αυτοματισμός ανοίγματος μιας πόρτας γκαράζ κτλ.

6 Να προτείνετε πιθανές λύσεις συστημάτων και αυτοματισμών που παρουσιάζονται στην

4

Συστ

ήματ

α κα

ι Αυτ

οματ

ισμο

ί

καθημερινή σας ζωή και να συναρμολογήσετε ολοκληρωμένες λύσεις των πιο πάνω με τη βοήθεια των διαφόρων εποπτικών μέσων που βρίσκονται στο εργαστήριο.

Μερικά παραδείγματα τέτοιων συστημάτων είναι:

α) αυτόματο σύστημα πόρτας γκαράζ (πνευματικό σύστημα),

β) σύστημα ελέγχου συσκευής που τυπώνει το λόγο μιας εταιρείας (πνευματικό σύστημα)

γ) σύστημα προειδοποίησης για τους οδηγούς ότι δεν φοράνε την ζώνη ασφαλείας τους

7 Να συναρμολογήσετε διάφορα κυκλώματα και να εξηγήσετε το ρόλο των διαφόρων εξαρτημάτων ως μέρος του συστήματος.

Μπορεί να τους δοθεί ημιτελές κύκλωμα σχεδιασμένο με σύμβολα στο χαρτί ή ημιτελές το κύκλωμα (με τη βοήθεια των Ωmega kids) ή ημιτελές σχεδιασμένο στο πρόγραμμα “Crocodile Clips”και μέσα από φύλλα εργασίας να διακρίνουν πιο εξάρτημα χρειάζεται για διάφορες διεργασίες που γίνονται στο σύστημα καθώς επίσης και να ολοκληρώσουν το κύκλωμα.

Μερικά παραδείγματα τέτοιων κυκλωμάτων που θα μπορούσε να δοθούν είναι:

α) αυτόματο άναμμα φώτων μόλις νυχτώσει κάποιος κλίσει την πόρτα του αυτοκινήτου, β) αυτόματο σύστημα ποτίσματος μόλις νυχτώσει και το έδαφος είναι στεγνό κτλ.

8 Να εντοπίσετε ποια προβλήματα δημιουργούνται και να τα επιλύσετε με πρόσθεση ή με αφαίρεση εξαρτημάτων στα πιο κάτω πνευματικά κυκλώματα.

Μπορεί να δομηθούν διάφορα πνευματικά κυκλώματα που να εκτελούν τις λειτουργίες του συστήματος λανθασμένα οι μαθητές να το βελτιώνουν.

Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι πιο κάτω υποθέσεις:

α) ένα πνευματικό σύστημα χρησιμοποιείτε για να σφραγίζει κιβώτια με το λόγο μιας εταιρίας. Η κίνηση του κυλίνδρου μονής διαδρομής γίνεται πολύ γρήγορα και η σφραγίδα δεν είναι καλής ποιότητας. Με τη χρήση ποιού εξαρτήματος θα μπορούσατε να επιλύσετε το πιο πάνω πρόβλημα.

β) ένα πνευματικό σύστημα χρησιμοποιείται για να ανοίγουν και να κλείνουν οι πόρτες λεωφορείων. Το σύστημα χρησιμοποιεί ένα κύλινδρο απλής διαδρομής που σπρώχνει την πόρτα μπρος και πίσω. Η κινήσεις γίνονται πολύ γρήγορα με κίνδυνο να τραυματιστούν επιβάτες. Με τη χρήση ποιων εξαρτήματος θα μπορούσατε να επιλύσετε το πιο πάνω πρόβλημα.

9 Χρησιμοποιήστε το κύκλωμα του ασταθούς και μονοσταθούς πολυδονητή για να δώσετε

5

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

λύση σε διάφορα προβλήματα.

Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι πιο κάτω περιπτώσεις:α) τα φανάρια που χρησιμοποιούνται για να αναβοσβήνουν στις διαβάσεις πεζών, β) τα φώτα στους διαδρόμους των πολυκατοικιών παραμένουν αναμμένα για ένα χρονικό διάστημα και μετά κλείνουν,

γ) ο ρυθμιστής χρόνου για το ψήσιμο διαφόρων φαγητών,

δ) ο χρονοδιακόπτης που χρησιμοποιείται στις φωτογραφικές μηχανές για λήψη φωτογραφιών αυτόματα κτλ.

10 Σχεδιάστε και κατασκευάστε διάφορα συστήματα χρησιμοποιώντας εξαρτήματα που υπάρχουν στο εργαστήριο και μπορούν να επιλύσουν διάφορα προβλήματα.

Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθούν τα πιο κάτω συστήματα:

α) ηλεκτρικό ή πνευματικό σύστημα για άνοιγμα και κλείσιμο πόρτας ή πύλης, β) συνδυασμός ηλεκτρονικού και πνευματικού συστήματος για σφράγισμα κιβωτίων κτλ.

11 Προγραμματίστε και ελέγξετε διάφορες συσκευές που υπάρχουν στο εργαστήριο.

Ο έλεγχος μπορεί να γίνει με την βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή είτε χειροκίνητα. Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθούν τα πιο κάτω παραδείγματα όπως:

α) μοντέλο ανελκυστήρας,

β) μοντέλο διάβασης πεζών,

γ) μοντέλο ρομποβραχίονα,

δ) μοντέλο ανοίγματος και κλεισίματος μιας πύλης κτλ.

12 Να χρησιμοποιήσετε το πρόγραμμα ελέγχου της εργαλειομηχανής (CNC) για να σχεδιάσετε και να κατασκευάσετε ένα μπρελόκ ή μια ρίγα με ηλεκτρονικά σύμβολα πάνω ή το σύμβολο μιας ομάδας κτλ.

13 Να σχεδιάσετε και να κατασκευάσετε ένα μοντέλο που να χρησιμοποιεί ένα αυτόματο σύστημα για την υλοποίηση διαφόρων εργασιών (άναμμα φώτων, σφράγισμα κιβωτίων, συστήματα συναγερμού κτλ.) .

14 Εξηγήστε τη λειτουργία διαφόρων συστημάτων που έχετε κατασκευάσει με βάση τις προδιαγραφές που τους έχουν δοθεί και εισηγούνται πρακτικές εφαρμογές των ποιο πάνω συστημάτων στην βιομηχανία.

Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθούν τα πιο κάτω συστήματα:

α) χρήση του συστήματος της οπής διαρροής σε πρακτικές εφαρμογές για ασφάλεια ή για

6

Συστ

ήματ

α κα

ι Αυτ

οματ

ισμο

ί

αυτοματοποιήσει κάποιων λειτουργιών του συστήματος , β) χρήση του μικροελεγκτή σε πολύπλοκες κατασκευές για καλύτερο έλεγχο,

γ) χρήση των κυκλωμάτων χρονισμού (αντιστάτες και πυκνωτές) σε συνδυασμό με πύλες “OR” για διάφορες κατασκευές όπως φωτιζόμενος αεροδιάδρομος ή σε ηλεκτρονικά κυκλώματα σειρήνας συστημάτων συναγερμού – σύστημα σε λειτουργία-)

15 Σχεδιάστε, κατασκευάστε και προγραμματίστε μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή μοντέλα ή εποπτικά μέσα για ομαλή λειτουργία ενός αυτόματου συστήματος.

Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το πρόγραμμα “Control it” και “Logicator”

16 Χρησιμοποιήστε λογισμικά για την εφαρμογή διαφόρων συστημάτων έλεγχου σε πρακτικές εφαρμογές ώστε να επιλύσουν διάφορα προβλήματα που τους δύνονται.

17 Χρησιμοποιήστε πρακτικά συστήματα ελέγχου που είναι κατασκευασμένα σε λογισμικά (crocodile clips) ή πρακτικά κυκλώματα με τη βοήθεια των Ωmega kids και τροποποιήστε την είσοδο επεξεργασία και έξοδο όπου χρειάζεται για να τα μετατρέψετε σύμφωνα με προδιαγραφές που σας δίνονται.

Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθούν τα ποιο κάτω προβλήματα:

α) το σύστημα που ανάβει τα φώτα τη νύκτα να τροποποιηθεί για να ανιχνεύει θερμοκρασία και να ανάβει το κλιματιστικό,

β) το σύστημα που ανάβει το σύστημα κλιματισμού όταν έχουμε χαμηλές θερμοκρασίες να τροποποιηθεί έτσι ώστε να ποτίζει το γρασίδι σε περίπτωση ξηρού εδάφους κτλ.

18 Προγραμματίζουν μέσω της συσκευής διασύνδεσης ή του λογισμικού “Logicator” για έλεγχο κατασκευών που έχουν κατασκευάσει.

Θα μπορούσαν να προγραμματιστούν διάφορα μοντέλα όπως χώροι στάθμευσης, θερμοκήπια για έλεγχο θερμοκρασίας, συστήματα συναγερμού κτλ.

19 Παρατηρείστε τα ποιο κάτω συστήματα (βίντεο, λογισμικά, πρακτικά κατασκευασμένα κυκλώματα) και εισηγηθείτε εναλλακτικές λύσεις, για τροποποίηση των υφιστάμενων συστημάτων.

Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μοντέλο πόρτας που ανοίγει και κλείνει με τη χρήση μικροδιακοπτών. Οι μικροδιακόπτες θα μπορούσε να αντικατασταθούν από φωτοαντιστάτες και ακτίνες φωτός απέναντι (Laser beam).


7

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|






ΚΛΙΜΑΚΑ 4

1

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Σχεδιασμός ΚΛΙΜΑΚΑ 4

ΣΤΟΧΟΙ


1 Αναφέρουν την σπουδαιότητα του Σχεδιασμού ως αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας κατασκευής τεχνολογικών προϊόντων και κατασκευών.

2 Επεξηγούν και εφαρμόζουν τα βασικά στάδια του Σχεδιασμού και αξιολογούν την αναγκαιότητά τους στη βελτιστοποιημένη επίλυση ενός προβλήματος.

3 Εφαρμόζουν τεχνικές σχεδίασης, όπως σκαριφήματα, δυσδιάστατα και τρισδιάστατα σχέδια, αξιοποιώντας και σχεδιαστικά προγράμματα τύπου CAD σε Η/Υ.

4 Διακρίνουν τη σημασία της γνώσης των ανθρωπομετρικών διαστάσεων για τους βιομηχανικούς σχεδιαστές, όταν αυτοί προσπαθούν να προσαρμόσουν τα χαρακτηριστικά ενός προϊόντος στις ανάγκες των τελικών χρηστών.

2

Σχεδ

ιασμ

ός


Αναφέρουν την σπουδαιότητα του Σχεδιασμού ως αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας κατασκευής τεχνολογικών προϊόντων και κατασκευών.

1.1 Αναφέρουν τη σπουδαιότητα της γραφικής επικοινωνίας ως διεθνούς μέσου επικοινωνίας σε σχέση με τους άλλους τρόπους επικοινωνίας

1.2 Επεξηγούν γιατί στη σχεδίαση των προϊόντων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα στάδια της σωματικής ανάπτυξης του ανθρώπου

1.3 Αναγνωρίζουν τα σχεδιαστικά στοιχεία (αισθητική, εμφάνιση, σχήμα, μορφή, χρώμα, αναλογία, αρμονία, αντίθεση, εργονομία) και να τα χρησιμοποιούν στη σχεδίαση των αντικειμένων

1.4 Επεξηγούν πώς επικοινωνούσαν αρχικά οι άνθρωποι και πως επικοινωνούν σήμερα

Επεξηγούν και εφαρμόζουν τα βασικά στάδια του Σχεδιασμού και αξιολογούν την αναγκαιότητά τους στη βελτιστοποιημένη επίλυση ενός προβλήματος.

2.1 Αναγνωρίζουν την ανθρώπινη προσπάθεια για αλλαγή των φυσικών συνθηκών, χρησιμοποιώντας πληροφορίες, υλικά, εργαλεία και ενέργεια, με στόχο τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου

2.2 Αναγνωρίζουν και να εξηγούν την καθοριστική σημασία που έχει ο Σχεδιασμός στην προσπάθεια επίλυσης οποιουδήποτε τεχνολογικού προβλήματος.

2.3 Κατονομάζουν, να αναλύουν και να εφαρμόζουν τα επτά στάδια Σχεδιασμού, δηλαδή Πρόβλημα, Έρευνα, Ιδέες, Ανάπτυξη Καλύτερης Ιδέας, Κατασκευαστικό Σχέδιο, Κατασκευή, Δοκιμή Αξιολόγηση.

2.4 αναγνωρίζουν και να εξηγούν την καθοριστική σημασία που έχει ο σχεδιασμός στην επίλυση οποιουδήποτε τεχνολογικού προβλήματος

2.5 Εξηγούν γιατί το σχέδιο είναι απαραίτητο μέσο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων της τεχνολογίας.

3

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Εφαρμόζουν τεχνικές σχεδίασης, όπως σκαριφήματα, δυσδιάστατα και τρισδιάστατα σχέδια, αξιοποιώντας και σχεδιαστικά προγράμματα τύπου CAD σε Η/Υ.

3.1 Σχεδιάζουν με ελεύθερο χέρι και με όργανα σχεδίασης μη κυλινδρικά αντικείμενα στην Πλάγια, Ισομετρική και Ορθογραφική Προβολή.

3.2 Παρουσίαση κυκλωμάτων σε έντυπη και πραγματική μορφή, εξήγηση συμβόλων μηχανικών και ηλ. εξαρτημάτων ως διεθνή σύμβολα.

3.3 Σχεδιάζουν με ελεύθερο χέρι, με όργανα σχεδίασης και στον Η.Υ. απλά αντικείμενα ή την εργασία τους σε προοπτικό σχέδιο με ένα και δύο σημεία φυγής.

3.4 Εξηγούν γιατί είναι αναγκαία η χρήση των κλιμάκων στη σχεδίαση.

3.5 Αναφέρουν με παραδείγματα κλίμακες σμίκρυνσης και μεγέθυνσης.

3.6 Τοποθετούν διαστάσεις στην ορθογραφική και πλάγια προβολή, ακολουθώντας τους κανόνες που έχουν καθιερωθεί διεθνώς.

3.7 Εκτελούν μετρήσεις μήκους, χρησιμοποιώντας διάφορα όργανα μέτρησης (μετροταινία, ρίγα κτλ.).

3.8 Απαριθμούν τους πέντε τρόπους με τους οποίους μπορούν να σχεδιαστούν τα διάφορα αντικείμενα (ορθογραφική προβολή, πλάγια προβολή, ισομετρική προβολή και προοπτικό σχέδιο με ένα και δυο σημεία φυγής).

3.9 Αναγνωρίζουν και να κατονομάζουν τα συστήματα προβολών (πλάγια, ισομετρική, ορθογραφική προβολή, προοπτικό σχέδιο με ένα σημείο φυγής) και να επιλέγουν την κατάλληλη προβολή για σχεδίαση κάποιου αντικειμένου

3.10 Σχεδιάζουν με ελεύθερο χέρι τα τρισδιάστατα σχέδια αντικειμένων / προϊόντων που υπάρχουν στο εργαστήριο και να τοποθετούν διαστάσεις και άλλες απαραίτητες πληροφορίες σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σύστημα σχεδίασης

3.11 Σχεδιάζουν με όργανα σχεδίασης τα τρισδιάστατα σχέδια αντικειμένων / προϊόντων που υπάρχουν στο εργαστήριο, καθώς και τα ορθογραφικά (κατασκευαστικά) τους σχέδια και να τοποθετούν διαστάσεις και άλλες απαραίτητες πληροφορίες σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σύστημα σχεδίασης

3.12 Εξηγούν τις προβολές γεωμετρικών στερεών σε τρία επίπεδα (ορθογραφική προβολή)

3.13 Σχεδιάζουν στερεά αντικείμενα σε τρεις όψεις με 1η δίεδρη γωνία

3.14 Εξηγούν τη σημασία των κλιμάκων σχεδίασης

3.15 Χρησιμοποιούν τις κλίμακες σχεδίασης στα κατασκευαστικά σχέδια

εξηγούν τη σημασία και τη χρήση των διαστάσεων

4

Σχεδ

ιασμ

ός

3.16 Διακρίνουν και να προβαίνουν στη σωστή τοποθέτηση των διαστάσεων σε απλά και σύνθετα σχέδια, καθώς και στη σωστή τοποθέτηση των αριθμών των διαστάσεων, σύμφωνα με το μετρικό (ευρωπαϊκό) σύστημα

Διακρίνουν τη σημασία της γνώσης των ανθρωπομετρικών διαστάσεων για τους βιομηχανικούς σχεδιαστές, όταν αυτοί προσπαθούν να προσαρμόσουν τα χαρακτηριστικά ενός προϊόντος στις ανάγκες των τελικών χρηστών.

4.1 αναγνωρίζουν την ανθρώπινη προσπάθεια για αλλαγή των φυσικών συνθηκών, χρησιμοποιώντας πληροφορίες, υλικά, εργαλεία και ενέργεια, με στόχο τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου

4.2 αναφέρουν τη σημασία της συλλογής και χρήσης πληροφοριών σχετικά με το χρήστη και το περιβάλλον στο οποίο θα χρησιμοποιείται το προϊόν κατά τη σχεδίαση των προϊόντων που προορίζονται για τους ανθρώπους

4.3 επισημαίνουν την αναγκαιότητα εκτέλεσης πολλαπλών εργονομικών υπολογισμών όταν το προϊόν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί από άτομα διαφόρων ηλικιών

4.4 επεξηγούν γιατί στη σχεδίαση των προϊόντων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα στάδια της σωματικής ανάπτυξης του ανθρώπου.

5

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|


1 Στην πιο κάτω άσκηση σας δίνονται οι ανθρωπομορφικές διαστάσεις ενός παιδιού ηλικίας 5-8 ετών.

Αναφέρεται τυχόν λάθη που εντοπίζεται στον σχεδιασμό των πιο κάτω κατασκευών που προορίζονται για χρήση από παιδιά της αντίστοιχης ηλικίας

.

Τι τροποποιήσεις πιστεύετε πρέπει να γίνουν στις πιο πάνω κατασκευές για να είναι κατάλληλες για χρήση από παιδιά.

2 Καταγράψετε τις προδιαγραφές που θα πρέπει να ισχύον για την κατασκευή ενός ποντικιού (mouse) που απευθύνεται για χρήση από σχεδιαστές σε Η/Υ και σχεδιάστε σε ένα φύλλο χαρτί διάφορες πιθανές κατασκευές. (το σχέδιο να γίνει σε ορθογραφική ή πλάγια προβολή κάνοντας χρήση της τεχνικής χρήσης της σκίασης και την χρήση χρωμάτων)

3 Καταγράψετε σε πίνακα και αναπτύξετε σε λεπτομέρεια τους εργονομικούς παράγοντες που θα πρέπει να λάβετε υπ’ ‘όψιν για την κατασκευή μίας ασφαλούς, άνετης και

Βάρος 1,5Kg

6

Σχεδ

ιασμ

ός

αποδοτικής πένας.

Κάνοντας χρήση των τεχνικών σχεδίασης πρότεινε διάφορα σχέδια που μπορεί να έχει μια τέτοια πέννα.

4 Ως μηχανικός / σχεδιαστής στο τμήμα έρευνα και ανάπτυξης σε μία μεγάλη αυτοκινητοβιομηχανία καλείστε να σχεδιάσετε ένα σύστημα αυτόματης ενεργοποίησης / απενεργοποίησης των φαναριών όταν είναι βράδυ. Το ίδιο σύστημα θα πρέπει να είναι σε θέση να ανιχνεύει τυχόν απότομα φρεναρίσματα και να ανάβει τα φώτα επείγουσας ανάγκης και τους μπροστινούς προβολής.

Η μελέτη και ανάπτυξη της κατασκευής θα πρέπει να στηριχθεί στα 7-8 στάδια σχεδιασμού. Να γίνει λεπτομερή ανάλυση κάθε βήματος.

5 Ως μηχανικός / σχεδιαστής σε μία μεγάλη βιομηχανία παραγωγής ξύλινων κουτιών συσκευασίας τύπου ΙΚΕΑ έχετε αναλάβει να εξηγήσετε στον κατασκευαστή που πρόκειται να κατασκευάσει τα κουτιά τις θέσεις που θα πρέπει να βγάζει τρύπες πάνω στα ξύλα και τα σημεία που θα πρέπει να τοποθετεί κόλλα. Αναφέρεται πιθανούς τρόπους επικοινωνίας.

6 Έχετε κανονίσει ένα σημαντικό επαγγελματικό ραντεβού και πρέπει να ενημερώσετε την συνεργάτη σας για την ώρα και των χώρο που θα γίνει η συνάντηση. Ο συνεργάτης σας όμως είναι ξένος, δεν γνωρίζει καλά ούτε ελληνικά αλλά ούτε και αγγλικά και το χειρότερο δεν γνωρίζει καλά τους δρόμους. Αναφέρεται τρόπους με τους οποίους θα καταφέρετε να έρθει ο συνεργάτης σας στο σωστό τόπο συνάντησης και στην ώρα του.

7 Αναφέρεται τους λόγους για τους οποίους έχει καθιερωθεί το σχέδιο ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων της τεχνολογίας. Δικαιολογήστε την απάντηση σας.

8 Γράψετε με λόγια τον τρόπο με τον οποίο θα εξηγούσατε σε τεχνίτη να κατασκευάσει την πιο κάτω απλή κατασκευή.

Χρονομετρήστε τον χρόνο που χρειάζεστε.

7

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

Ακολούθως χρονομετρήστε τον χρόνο που χρειάζεστε να σχεδιάσετε το πιο πάνω σχέδιο σε ορθογραφική προβολή.

Συγκρίνετε τους δύο χρόνους και γράψετε τα συμπεράσματα τα σας. Με ποια μέθοδο αναμένετε να έχετε τα λιγότερα σφάλματα στην κατασκευή?

9 Τα πιο κάτω αντικείμενα είναι κατασκευασμένα από εξηλλαγμένη πολυστερίνη και σε φυσικές διαστάσεις. Κάνοντας χρήση των μετρητικών οργάνων που διαθέτει το εργαστήριο καλείστε να σχεδιάσετε τα αντικείμενα σε ορθογραφική προβολή σε χαρτί Α4 και σε κλίμακα σχεδίασης την οποία εσείς θεωρείτε καταλληλότερη.

8

Σχεδ

ιασμ

ός

10 Πιο κάτω δίδονται τα ακόλουθα τρισδιάστατα σχέδια ορισμένων ημικατεργασμενων

διατομών αλουμινίων που χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία. Να σχεδιαστούν με ελεύθερο χέρι στην κατάλληλη προβολής που νομίζετε εσείς. Στην συνέχεια να σχεδιάσετε τα πιο κάτω σχήματα σε ορθογραφική προβολή και να τοποθετήσετε τις απαραίτητες διαστάσεις.

9

Ηλε

κτρι

σμός

και

Τηλ

επικ

οινω

νίες

|

11 Πιο κάτω σας δίδεται μία αρχιτεκτονική κάτοψη ενός κτιρίου σχεδιασμένη σε κλίμακα 1:100.

Σχεδιάστε την αντίστοιχη όψη σε κλίμακα 1:20. Πριν ξεκινήσετε σκεφτείτε σε τι διαστάσεις χαρτί θα πρέπει να σχεδιάσετε την όψη.

12 Αναγνωρίστε σε πιο σύστημα προβολών είναι σχεδιασμένα τα πιο κάτω αντικείμενα. Τα σχέδια να σχεδιαστούν σε πλάγια, ισομετρική και ορθογραφική προβολή αντίστοιχα με σωστές διαστάσεις.

10

Σχεδ

ιασμ

ός

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ E.U/14...

Documents

Transcript of ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ E.U/14...