ÖĞRETMEN ÖĞRETMEN ÖĞRENCİ ÖĞRENCİ İLİŞKİLERİİLİŞKİLERİ

Öğretmen – Öğrenci Öğretmen – Öğrenci İlişkisinde Önemli Olan İlişkisinde Önemli Olan

Nedir ?Nedir ?

• Öğretme – öğrenme sürecinin Öğretme – öğrenme sürecinin etkili olabilmesi için öğrenen ile etkili olabilmesi için öğrenen ile öğreten arasında çok özel bir öğreten arasında çok özel bir ilişkinin kurulması gerekirilişkinin kurulması gerekir

• Öğretmen-öğrenci arasında ki bağı Öğretmen-öğrenci arasında ki bağı oluşturan etkenler:oluşturan etkenler:

Etkili Konuşma:Etkili Konuşma:Konuşma , insan ilişkilerinde yapıcı olduğu Konuşma , insan ilişkilerinde yapıcı olduğu

kadar yıkıcı da olduğundan, öğrenciyi kadar yıkıcı da olduğundan, öğrenciyi öğretmene yakınlaştırabildiği gibi öğretmene yakınlaştırabildiği gibi uzaklaştırabilirde…uzaklaştırabilirde…

Etkili Dinleme:Etkili Dinleme:• Her anne-baba ve öğretmen biyolojik olarak çocukları Her anne-baba ve öğretmen biyolojik olarak çocukları

dinleyecek organlarla donatılmış olduğunu bilir. Her zaman dinleyecek organlarla donatılmış olduğunu bilir. Her zaman dinleseler de, duyduklarını sandıkları şey, çocuğun dinleseler de, duyduklarını sandıkları şey, çocuğun anlatmaya çalıştığı şey olmayabilir. Bu arada öğrencileri anlatmaya çalıştığı şey olmayabilir. Bu arada öğrencileri dinlemenin uygun zamanı da vardır. Kimi zaman sınıfta ya da dinlemenin uygun zamanı da vardır. Kimi zaman sınıfta ya da teneffüste bir şey öğretirken öğrencinin davranışlarını düzen teneffüste bir şey öğretirken öğrencinin davranışlarını düzen bozucu, kabul edilemez bulduğumuzda , bozucu, kabul edilemez bulduğumuzda , “iyi dinle!”“iyi dinle!” önerisini bir tarafa bırakmalıyız. Böyle durumlarda güçlü önerisini bir tarafa bırakmalıyız. Böyle durumlarda güçlü iletimizi göndermemiz ve öğrencilere haklarını çiğnediğini iletimizi göndermemiz ve öğrencilere haklarını çiğnediğini vurgulamamız gerekir. Bu tür iletileri, onları savunmaya vurgulamamız gerekir. Bu tür iletileri, onları savunmaya itmeden ve duygularını incitmeden iletebileceğini itmeden ve duygularını incitmeden iletebileceğini göstermeliyiz. göstermeliyiz.

• Öğrenciler , öğretmenin kendilerini Öğrenciler , öğretmenin kendilerini yanlış anladığını, güvenmediğini, bir yanlış anladığını, güvenmediğini, bir kenara ittiğini, aşağıladığını, küçük kenara ittiğini, aşağıladığını, küçük düşürdüğünü ya da eleştirerek düşürdüğünü ya da eleştirerek değerlendirdiğini hissederse, beden değerlendirdiğini hissederse, beden eğitimi, resim eğitimi gibi en ilgisini eğitimi, resim eğitimi gibi en ilgisini çeken derslerde bile sıkılır ve çeken derslerde bile sıkılır ve öğrenmeye inatla karşı koyarlar.öğrenmeye inatla karşı koyarlar.

•Her Zaman Karşılaşılan Her Zaman Karşılaşılan Disiplin Sorunu İle İlgili Ne Disiplin Sorunu İle İlgili Ne Yapmalı ?Yapmalı ?

• Öğretmenlerin sınıfa girdiklerinde, Öğretmenlerin sınıfa girdiklerinde, disiplin kurmak için zaman yitirmek disiplin kurmak için zaman yitirmek yerine, öğretmek istemeleri doğaldır. yerine, öğretmek istemeleri doğaldır.

• Bir grup öğretmen kendilerini yeterli ve Bir grup öğretmen kendilerini yeterli ve becerikli bulduklarından, sınıfta disiplin becerikli bulduklarından, sınıfta disiplin sorunu ile karşılaşmayı pek sorunu ile karşılaşmayı pek beklemezler.beklemezler.

• Bir grup öğretmense disiplin kurmaları Bir grup öğretmense disiplin kurmaları gerektiğinde, bu olayın sevimsiz gerektiğinde, bu olayın sevimsiz olduğunu öğrenmişlerdir. Onlarda olduğunu öğrenmişlerdir. Onlarda uğraşmak değil uğraşmak değil öğretmeköğretmek , öğrencilerin , öğrencilerin öğrendiklerini görmekten duyulan zevk öğrendiklerini görmekten duyulan zevk ve gururu tatmak isterler.ve gururu tatmak isterler.

PEKİ YANLIŞ PEKİ YANLIŞ NEREDEDİR ?NEREDEDİR ? Neden bu kadar çok Neden bu kadar çok öğretmen öğretimle öğretmen öğretimle geçmesi gereken zamanın geçmesi gereken zamanın büyük bölümünü sınıfta büyük bölümünü sınıfta düzeni kurmak için harcar?düzeni kurmak için harcar?

Çünkü, öğretmenler genelde disiplini Çünkü, öğretmenler genelde disiplini ceza tehtidleri , cezalar ya da sözlü ceza tehtidleri , cezalar ya da sözlü utandırmalarla ve suçlamalarla utandırmalarla ve suçlamalarla sağlamayı öğrenmişlerdir. Ne yazık ki sağlamayı öğrenmişlerdir. Ne yazık ki bu yöntemler iyi sonuç vermez. bu yöntemler iyi sonuç vermez. Genelde bastırıcı ve güce dayanan Genelde bastırıcı ve güce dayanan yöntemler direnci, başkaldırmayı ve yöntemler direnci, başkaldırmayı ve karşılık vermeyi kışkırtır. Bu tür karşılık vermeyi kışkırtır. Bu tür baskılar öğrencilerin davranışlarında baskılar öğrencilerin davranışlarında değişiklikler oluşturmakla birlikte, değişiklikler oluşturmakla birlikte, öğretmen sınıftan ayrılır ayrılmaz ya öğretmen sınıftan ayrılır ayrılmaz ya da tahtaya döndüğünde , çocuklar da tahtaya döndüğünde , çocuklar yine eski davranışlarına yönelirler.yine eski davranışlarına yönelirler.

Öğretmenler geleneksel güç dili Öğretmenler geleneksel güç dili olan ; “ denetim, yönlendirme, olan ; “ denetim, yönlendirme, cezalandırma, gözdağı verme, sınırlar cezalandırma, gözdağı verme, sınırlar koyma, zorlama, kuralları hatırlatma, koyma, zorlama, kuralları hatırlatma, sert olma, kınama , emir verme, sert olma, kınama , emir verme, isteme vb.” disiplin sözcükleri isteme vb.” disiplin sözcükleri yerine ; “sorun çözme, etkilenme, yerine ; “sorun çözme, etkilenme, yüzleşme, işbirliği yapma, ortak bir yüzleşme, işbirliği yapma, ortak bir amaçta birleşme, birlikte karar amaçta birleşme, birlikte karar verme, öğrencilerle çalışma, karşılıklı verme, öğrencilerle çalışma, karşılıklı anlaşmalar yapma, gereksinimleri anlaşmalar yapma, gereksinimleri karşılama, bir anlaşmaya varmak için karşılama, bir anlaşmaya varmak için tartışma, bir işi sonuçlandırma” gibi tartışma, bir işi sonuçlandırma” gibi yeni deyişleri kullanmalıdır.yeni deyişleri kullanmalıdır.

Öğretmen ve öğretim ile ilgili Öğretmen ve öğretim ile ilgili çok kişi tarafından kabul çok kişi tarafından kabul

edilmiş yaygın inançlar vardır:edilmiş yaygın inançlar vardır:Bunlar ;Bunlar ;• İyi öğretmen sakindir, telaşlanmaz, sinirlenmez. Her zaman İyi öğretmen sakindir, telaşlanmaz, sinirlenmez. Her zaman

soğukkanlıdır ve aşırı duygularını göstermez.soğukkanlıdır ve aşırı duygularını göstermez.• İyi öğretmen önyargılı ve yanlı değildir. Bütün öğrencilere İyi öğretmen önyargılı ve yanlı değildir. Bütün öğrencilere

eşit davranır. Cinsiyet ayırımı yapmaz.eşit davranır. Cinsiyet ayırımı yapmaz.• İyi öğretmen gerçek duygularını denetler ve öğrencilere İyi öğretmen gerçek duygularını denetler ve öğrencilere

göstermez.göstermez.• İyi öğretmen bütün öğrencileri aynı biçimde kabullenir. İyi İyi öğretmen bütün öğrencileri aynı biçimde kabullenir. İyi

öğretmenin her zaman gözde öğrencileri yoktur.öğretmenin her zaman gözde öğrencileri yoktur.• İyi öğretmen coşkulu, uyarıcı ve özgür bir öğretim ortamı İyi öğretmen coşkulu, uyarıcı ve özgür bir öğretim ortamı

yaratır, ama yine de bu ortamı her zaman düzenli tutar.yaratır, ama yine de bu ortamı her zaman düzenli tutar.• İyi öğretmen her şeyden önce tutarlıdır. Değişmez, İyi öğretmen her şeyden önce tutarlıdır. Değişmez,

unutmaz, çok neşeli ya da asık suratlı değildir ve hata unutmaz, çok neşeli ya da asık suratlı değildir ve hata yapmaz.yapmaz.

• İyi öğretmen her sorunun yanıtını bilir. Öğrencilerden daha İyi öğretmen her sorunun yanıtını bilir. Öğrencilerden daha akıllıdır.akıllıdır.

• İyi öğretmenler birbirlerine destek olur, kendi duyguları, İyi öğretmenler birbirlerine destek olur, kendi duyguları, değer yargıları ve inançlarından etkilenmeden değer yargıları ve inançlarından etkilenmeden öğrencilerine karşı “birleşik cephe” oluşturur.öğrencilerine karşı “birleşik cephe” oluşturur.

• Öğretmenler , öğrencileri ile iyi Öğretmenler , öğrencileri ile iyi ilişkiler kurduklarında, rolden role ilişkiler kurduklarında, rolden role geçmelerine, sert davranmalarına, geçmelerine, sert davranmalarına, insanüstü ve erdemli kişiliklere insanüstü ve erdemli kişiliklere bürünmelerine gerek yoktur. bürünmelerine gerek yoktur. Öğrencileri ile ilişkileri iyi olmadığı Öğrencileri ile ilişkileri iyi olmadığı zaman, en iyi öğretim tekniklerinin zaman, en iyi öğretim tekniklerinin bile yararsız olduğunu göreceklerdir.bile yararsız olduğunu göreceklerdir.

Öğretmen ve öğrenci Öğretmen ve öğrenci arasındaki ilişki ;arasındaki ilişki ;

• Açıklık Açıklık • ÖnemsemekÖnemsemek• Birbirine gereksinim duymakBirbirine gereksinim duymak• Birbirlerinden ayrı olmakBirbirlerinden ayrı olmak• Gereksinimleri karşılıklı olarak Gereksinimleri karşılıklı olarak

giderebilmekgiderebilmek Özelliklerini içerirse , iyi bir Özelliklerini içerirse , iyi bir

öğretmen – öğrenci ilişkisi kurulmuş öğretmen – öğrenci ilişkisi kurulmuş olur.olur.

Övgü Nerelerde Yanlıştır ?Övgü Nerelerde Yanlıştır ?• Öğrenci, davranışından ve kendisinden memnun Öğrenci, davranışından ve kendisinden memnun

değilse, sorunu varsa, övmeyi ya kulak ardı eder, ya değilse, sorunu varsa, övmeyi ya kulak ardı eder, ya öğretmenin kendini anlamadığını düşünür, ya da öğretmenin kendini anlamadığını düşünür, ya da kendinde var olan aşağılık duygusu güçlenir.kendinde var olan aşağılık duygusu güçlenir.

• Öğretmen , öğrencinin davranışına karşı doğal ve ani Öğretmen , öğrencinin davranışına karşı doğal ve ani bir sözlü tepki verirse ve bu tepki öğretmen – öğrenci bir sözlü tepki verirse ve bu tepki öğretmen – öğrenci ilişkisindeki sorunsuz bölgede ise övgü bir engel ilişkisindeki sorunsuz bölgede ise övgü bir engel olmayabilir.olmayabilir.

• Övgü, öğretmen tarafından bilinçli bir biçimde , Övgü, öğretmen tarafından bilinçli bir biçimde , öğrencinin davranışını değiştirmek amacıyla öğrencinin davranışını değiştirmek amacıyla yapılıyorsa, öğrencinin övmeyi yapmacık ve yapılıyorsa, öğrencinin övmeyi yapmacık ve yönlendirici bulması ve öğretmenin gereksinimlerini yönlendirici bulması ve öğretmenin gereksinimlerini karşılamak için kullandığını algılaması doğaldır. “ her karşılamak için kullandığını algılaması doğaldır. “ her zaman böyle davranmamı istediğiniz için beni zaman böyle davranmamı istediğiniz için beni övüyorsunuz”övüyorsunuz”

• Sınıfta bir ya da birkaç öğrencinin övülmesi, diğer Sınıfta bir ya da birkaç öğrencinin övülmesi, diğer öğrenciler için olumsuz değerlendirme olarak kabul öğrenciler için olumsuz değerlendirme olarak kabul edilir. Devamlı övgü almaya alışmış bir öğrenci bile, edilir. Devamlı övgü almaya alışmış bir öğrenci bile, övülmediği zaman olumsuz değerlendirildiği övülmediği zaman olumsuz değerlendirildiği duygusuna kapılabilir.duygusuna kapılabilir.

Sorunlu Öğrencilere Yardım Sorunlu Öğrencilere Yardım Etmenin Etkili YollarıEtmenin Etkili Yolları

Edilgen Dinleme Edilgen Dinleme ( Sessizlik)( Sessizlik)• SeSessizce dinleme gerçekte kabul ssizce dinleme gerçekte kabul

etmeyi gösterir. Sessizlik – “Edilgen etmeyi gösterir. Sessizlik – “Edilgen Dinleme” – öğrenciye gerçekten kabul Dinleme” – öğrenciye gerçekten kabul edildiğini duyumsatan ve sizinle daha edildiğini duyumsatan ve sizinle daha fazla paylaşması için onu yüreklendiren fazla paylaşması için onu yüreklendiren çok güçlü bir sözsüz iletidir. Hep çok güçlü bir sözsüz iletidir. Hep konuşan siz olursanız, öğrenci kendisini konuşan siz olursanız, öğrenci kendisini rahatsız eden şeyleri anlatma fırsatı rahatsız eden şeyleri anlatma fırsatı bulamaz.bulamaz.

Kabul Ettiğini Gösteren Kabul Ettiğini Gösteren TepkilerTepkiler

• Sessizlik, iletişim engelini ortadan kaldırmakla Sessizlik, iletişim engelini ortadan kaldırmakla birlikte, sık yinelendiğinde öğrencinin iletilerinin birlikte, sık yinelendiğinde öğrencinin iletilerinin kabul edilmediği izlenimini uyandırır. Sessizlik , her kabul edilmediği izlenimini uyandırır. Sessizlik , her zaman anlatana gerçekten tüm dikkatinizi verdiğinizi zaman anlatana gerçekten tüm dikkatinizi verdiğinizi kanıtlamaz. Bu nedenle dinlerken, özellikle kanıtlamaz. Bu nedenle dinlerken, özellikle duraklamalarda, onu gerçekten dinlediğinizi duraklamalarda, onu gerçekten dinlediğinizi göstermek için sözlü ya da sözsüz belirtiler vermeniz göstermek için sözlü ya da sözsüz belirtiler vermeniz son derece yardımcı olacaktır. Bunlara kabul tepkileri son derece yardımcı olacaktır. Bunlara kabul tepkileri diyoruz. Baş sallamak , öne eğilmek, gülümsemek, diyoruz. Baş sallamak , öne eğilmek, gülümsemek, kaşını çatmak ve başka davranışlar uygun olarak kaşını çatmak ve başka davranışlar uygun olarak yapılırsa, onu gerçekten dinlediğiniz iletisi verirler.yapılırsa, onu gerçekten dinlediğiniz iletisi verirler.

Kapı Aralayıcı İletilerKapı Aralayıcı İletiler

Öğrenciler, bazen daha çok konuşmak, derine inmek Öğrenciler, bazen daha çok konuşmak, derine inmek ve başlamak için bile ek yüreklendirme beklerler. ve başlamak için bile ek yüreklendirme beklerler. Bu iletilere “kapı aralayıcılar” denir. Örnek :Bu iletilere “kapı aralayıcılar” denir. Örnek :

• “ “ Bu konuda konuşmak ister misin?”Bu konuda konuşmak ister misin?”

• “ “ Bu konuda daha fazla bir şey söylemek ister Bu konuda daha fazla bir şey söylemek ister misin ?”misin ?”

• “ “ Söylediklerin çok ilginç”Söylediklerin çok ilginç”

Bu iletilerin, sonu açık sorular ve düz tümceler Bu iletilerin, sonu açık sorular ve düz tümceler olduğuna dikkat edin. Hiçbiri söylenenle ilgili bir olduğuna dikkat edin. Hiçbiri söylenenle ilgili bir değerlendirme içermemektedir.değerlendirme içermemektedir.

Etkin Dinlemenin GereğiEtkin Dinlemenin Gereği

• Sessizlik, kabul ettiğini gösteren tepkiler ve kapı Sessizlik, kabul ettiğini gösteren tepkiler ve kapı aralayıcıların kullanılmasında sınırlamalar vardır. aralayıcıların kullanılmasında sınırlamalar vardır. Karşılıklı etkileşime olanak vermezler. Tüm işi konuşan Karşılıklı etkileşime olanak vermezler. Tüm işi konuşan yapar. Konuşan , dinleyenin yalnızca dinlediğini bilir, yapar. Konuşan , dinleyenin yalnızca dinlediğini bilir, anlayıp anlamadığını hiçbir şekilde öğrenemez.anlayıp anlamadığını hiçbir şekilde öğrenemez.

• Özet olarak, bu üç dinleme yolu edilgin yöntemlerdir. Özet olarak, bu üç dinleme yolu edilgin yöntemlerdir. Dinleyicinin anladığını göstermezler. Etkin dinleme Dinleyicinin anladığını göstermezler. Etkin dinleme daha fazla etkileşim ve dinleyenin yalnız duyduğunu daha fazla etkileşim ve dinleyenin yalnız duyduğunu değil, aynı zamanda doğru olarak anladığını da değil, aynı zamanda doğru olarak anladığını da gösterir. Bu nedenle usta bir dinleyici “Etkin gösterir. Bu nedenle usta bir dinleyici “Etkin Dinlemeyi” daha yaygın kullanır.Dinlemeyi” daha yaygın kullanır.

Öğretmenler Sorun Öğretmenler Sorun Kendilerinde İken Ne Kendilerinde İken Ne

Yapabilir?Yapabilir?

• Sorunun kendilerinin olduğunu Sorunun kendilerinin olduğunu anlatan ipucları kırgınlık, can sıkıntısı, anlatan ipucları kırgınlık, can sıkıntısı, dikkatin dağılması, yılgınlık, dikkatin dağılması, yılgınlık, küskünlük, sinirliliktir. Bu içsel küskünlük, sinirliliktir. Bu içsel duyguların fiziksel belirtileri de duyguların fiziksel belirtileri de gerginlik , baş ağrısı ve mide gerginlik , baş ağrısı ve mide rahatsızlıklarıdır.rahatsızlıklarıdır.

Öğretmen sorunlarına Öğretmen sorunlarına örnek olarak:örnek olarak:

• Bir öğrenci sırasının üzerini kazırBir öğrenci sırasının üzerini kazır

• Bir öğrenci ile konuşurken ötekiler araya Bir öğrenci ile konuşurken ötekiler araya girer.girer.

• Bir öğrenci sürekli geç gelerek dersi böler.Bir öğrenci sürekli geç gelerek dersi böler.

• Bir öğrenci sürekli arkadaşlarından Bir öğrenci sürekli arkadaşlarından yakınarak sürekli zamanını alır.yakınarak sürekli zamanını alır.

• Birkaç öğrenci dersi bölecek kadar yüksek Birkaç öğrenci dersi bölecek kadar yüksek sesle tartışır.sesle tartışır.

• Öğrenciler çöplerini yerlere atarlar.Öğrenciler çöplerini yerlere atarlar.

• Öğretmenler , bunun gibi yüzlerce Öğretmenler , bunun gibi yüzlerce öğrenci davranışıyla karşılaşırlar. Hiçbir öğrenci davranışıyla karşılaşırlar. Hiçbir öğretmen dersinin bölünmesini, öğretmen dersinin bölünmesini, sözünün kesilmesini, kirli bir ortamda sözünün kesilmesini, kirli bir ortamda ders yapmayı istemez; çünkü ders yapmayı istemez; çünkü öğretmenlerde insandır ve bu öğretmenlerde insandır ve bu davranışlar onların doğal davranışlar onların doğal gereksinimlerine ters düşer. gereksinimlerine ters düşer. Öğrencilerin bu tip davranışları, Öğrencilerin bu tip davranışları, öğretmenlerin davranış penceresinin öğretmenlerin davranış penceresinin “kabul etmeme” alanındadır.“kabul etmeme” alanındadır.

Sorun Öğrencideyken Sorun Öğretmendeyken

Konuşmayı öğrenci başlatır. Konuşmayı öğretmen başlatır.

Öğretmen dinleyendir Öğretmen konuşandır.

Öğretmen danışmandır. Öğretmen etkileyendir.

Öğretmen öğrenciye yardımcı olmak ister.

Öğretmen kendisi için yardım ister.

Öğretmen öğrencinin çözümünü kabul eder.

Öğretmen sonuçtan hoşnut olmalıdır.

Öncelikle öğrencinin gereksinimleri ile ilgilidir

Öncelikle kendi gereksinimleri ile ilgilidir.

Öğretmen sorunun çözümünde daha edilgendir.

Öğretmen sorunun çözümünde daha etkindir.

Bu tablo öğretmenlere, öğrenci sorunlarını çözme ile Bu tablo öğretmenlere, öğrenci sorunlarını çözme ile öğrencilerin öğretmenlerde yarattıkları sorunları öğrencilerin öğretmenlerde yarattıkları sorunları çözme davranışlarının birbirlerinden tümüyle ayrı çözme davranışlarının birbirlerinden tümüyle ayrı olduğunu ve ayrı yaklaşımlar gerektirdiğini gösterir. olduğunu ve ayrı yaklaşımlar gerektirdiğini gösterir. Buna göre :Buna göre :

• Her şeyden önce öğrencinin davranışı “davranış Her şeyden önce öğrencinin davranışı “davranış penceresi” nin doğru bölümüne yerleştirilmelidir.penceresi” nin doğru bölümüne yerleştirilmelidir.

• Öğrencinin davranışı “sorun öğrencinin” alanındaysa, Öğrencinin davranışı “sorun öğrencinin” alanındaysa, öğretmenin Etkin Dinleme uygulayarak danışmanlık öğretmenin Etkin Dinleme uygulayarak danışmanlık yapması uygundur.yapması uygundur.

• Öğrencinin davranışı “sorun öğretmenin” alanındaysa, Öğrencinin davranışı “sorun öğretmenin” alanındaysa, Etkin Dinleme hem yararsız hem de yapay olacaktır.Etkin Dinleme hem yararsız hem de yapay olacaktır.

Sen İletileri Neden Yanlıştır Sen İletileri Neden Yanlıştır ??

Örnek:Örnek:

• Dersi ilk anlatışta anlayan bir öğrencinin Dersi ilk anlatışta anlayan bir öğrencinin anlamayanlar için yapılan tekrar sırasında anlamayanlar için yapılan tekrar sırasında can sıkıntısından öğretmeni rahatsız can sıkıntısından öğretmeni rahatsız ettiğini varsayalım. Öğretmen bu ettiğini varsayalım. Öğretmen bu engelleme sonucu, kendinde oluşan engelleme sonucu, kendinde oluşan duyguları içinde saklayıp konuşursa bir duyguları içinde saklayıp konuşursa bir kodlama yapacak ve dili “kodlama yapacak ve dili “sensen”li olacaktır: ”li olacaktır: “Terbiyesizlik ediyorsun”“Terbiyesizlik ediyorsun”

• Eğer duygularını açıklayarak Eğer duygularını açıklayarak konuşursa ben diliyle konuşmuş konuşursa ben diliyle konuşmuş olacaktır: olacaktır:

““Çok rahatsız oldumÇok rahatsız oldum””

Sen –iletileri öğrenciyi olumsuz Sen –iletileri öğrenciyi olumsuz yargılayan, yargılayan,

Ben – iletileri ise öğretmenin Ben – iletileri ise öğretmenin sorun karşısındaki duygularını sorun karşısındaki duygularını dile getiren iletilerdir.dile getiren iletilerdir.

Ben – İletileri Neden Ben – İletileri Neden Etkilidir ?Etkilidir ?

• Ben – iletilerini gönderen öğretmen, kendi Ben – iletilerini gönderen öğretmen, kendi duygularının bilincinde olmak için önce duygularının bilincinde olmak için önce kendini dinleme ve duygularını tüm açıklığı ile kendini dinleme ve duygularını tüm açıklığı ile öğrencileriyle paylaşma yükümlülüğü taşır.öğrencileriyle paylaşma yükümlülüğü taşır.

• Ben – iletileri , davranışının yükümlülüğünü Ben – iletileri , davranışının yükümlülüğünü öğrencide bırakır. Aynı zamanda Ben –iletileri , öğrencide bırakır. Aynı zamanda Ben –iletileri , Sen – iletileriyle birlikte gelen olumsuz etkileri Sen – iletileriyle birlikte gelen olumsuz etkileri içermez ve öğrenciyi kızgın, kinli, hırçın değil, içermez ve öğrenciyi kızgın, kinli, hırçın değil, yardımcı ve düşünceli olmada özgür bırakır.yardımcı ve düşünceli olmada özgür bırakır.

Etkili Ben – İletisinin Üç Etkili Ben – İletisinin Üç Önemli Ölçütü Vardır:Önemli Ölçütü Vardır:

• Öğrencinin davranışını değiştirme Öğrencinin davranışını değiştirme olasılığı yüksektir.olasılığı yüksektir.

• Öğrenci ile ilgili çok az olumsuz Öğrenci ile ilgili çok az olumsuz değerlendirme içerir.değerlendirme içerir.

• İletimi zedelemez.İletimi zedelemez. Ben – iletileri öğretmenleri, saydam, Ben – iletileri öğretmenleri, saydam,

dürüst, öğrencilerin kendileri ile anlamlı dürüst, öğrencilerin kendileri ile anlamlı ilişkiler kurabilecekleri gerçek kişiler ilişkiler kurabilecekleri gerçek kişiler olarak gösterir ve yakınlığın gelişmesine olarak gösterir ve yakınlığın gelişmesine yardım eder.yardım eder.

Ben – İleti Cümleleri Nasıl Ben – İleti Cümleleri Nasıl Kurulur ?Kurulur ?

• Birinci öğe sorun yaratan davranışın Birinci öğe sorun yaratan davranışın tanımlanmasıdır.tanımlanmasıdır.

Her şeyden önce öğrenciler bu iletiden Her şeyden önce öğrenciler bu iletiden öğretmene neyin sorun olduğunu öğretmene neyin sorun olduğunu anlamalıdır. Öğrenci , öğretmeninin kendisi anlamalıdır. Öğrenci , öğretmeninin kendisi ile neden yüzleştiğini kestirmek zorunda ile neden yüzleştiğini kestirmek zorunda kalmamalıdır. Böyle olursa ileti etkisini kalmamalıdır. Böyle olursa ileti etkisini yitirir. Kabul edilmezliği suçlamayan, yitirir. Kabul edilmezliği suçlamayan, yargılamayan türde tanımlamak, Ben – iletisi yargılamayan türde tanımlamak, Ben – iletisi için iyi bir başlangıçtır.için iyi bir başlangıçtır.

• Ben – iletisinin ikinci öğesiBen – iletisinin ikinci öğesi öğrencinin kabul edilemeyen öğrencinin kabul edilemeyen davranışının öğretmen üzerindeki davranışının öğretmen üzerindeki kesin, gerçek ve somut etkisinin kesin, gerçek ve somut etkisinin ona söylenmesidir:ona söylenmesidir: “Sen kapıyı “Sen kapıyı kilitlemeyince ( yargılamayan kilitlemeyince ( yargılamayan tanımlama) , bazen eşyalarım tanımlama) , bazen eşyalarım çalınıyor...” (Somut etki)çalınıyor...” (Somut etki)

• ““Siz dersten önce tahtayı Siz dersten önce tahtayı temizlemeyince (yargılamayan temizlemeyince (yargılamayan tanımlama) ben çok zaman tanımlama) ben çok zaman yitiriyorum...”(Somut etki)yitiriyorum...”(Somut etki)

• Somut etki açıkça söylenmezse, Somut etki açıkça söylenmezse, çocuk bunu tam olarak çocuk bunu tam olarak algılayamayacağı için Ben – iletisi algılayamayacağı için Ben – iletisi başarısız olur.başarısız olur.

• Ben – iletisinin üçüncü öğesi Ben – iletisinin üçüncü öğesi duyguların dile getirilmesidir:duyguların dile getirilmesidir:

• “ “Sen ayaklarını sıranın dışına Sen ayaklarını sıranın dışına çıkarınca (davranışın tanımı), arada çıkarınca (davranışın tanımı), arada yürürken onlara takılabilirim (somut yürürken onlara takılabilirim (somut etki) ve düşüp bir yerimi kırabilirim etki) ve düşüp bir yerimi kırabilirim diye korkuyorum (duygu).”diye korkuyorum (duygu).”

• Öğretmen burada davranışın olası Öğretmen burada davranışın olası etkisini söylüyor ve ortaya çıkardığı etkisini söylüyor ve ortaya çıkardığı korku duygusunu dile getiriyor.korku duygusunu dile getiriyor.