Μυθιστόρημα - Public · Το μετρό της Μόσχας είναι μια...

hΜυθιστόρημα

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΡΩΣΙΚΑ

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

H παρούσα έκδοση πραγματοποιήθηκε με την οικονομική ενίσχυση του ΙντιτούτουΓκαίτε που χρηματοδοτείται από το Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών Υποθέσεων

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ Дмитрий Глуховский Метро 2033

copy Copyright Dmitry Glukhovskycopy Copyright για την ελληνική γλώσσα Εκδόσεις Καστανιώτη ΑΕ

Αθήνα 2010

Έτος 1ης έκδοσης 2011

Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιον -δήποτε τρόπο καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγω-γής έργου λόγου ή τέχνης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν 21211993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιούπου κυρώθηκε με το ν 1001975 Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειο θεσίας σελιδοποίη σης εξω-φύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου με φωτοτυπικές ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτεάλλες μεθόδους σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν 21211993

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ ΑΕΓΡΑΦΕΙΑ Θεμιστοκλέους 104 106 81 ΑθήναΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ Ζαλόγγου 11 106 78 Αθήνα 210-3301208 ndash 210-3301327 FAX 210-3842431e-mail infokastaniotiscom

wwwkastaniotiscom

ISBN 978-960-03-6382-1

Κεφάλαια

1 Η άκρη του κόσμου 11

2 Ο Κυνηγός 38

3 Αν δεν γυρίσω πίσω 62

4 Η φωνή των σηράγγων 85

5 Αναζητώντας φυσίγγια 110

6 Το δίκαιο του ισχυρού 132

7 Το χανάτο του σκότους 161

8 Το Τέταρτο Ράιχ 191

9 Du stirbst 222

10 No passaran 251

11 Δεν πιστεύω 279

12 Πόλις 308

13 Η Μεγάλη Βιβλιοθήκη 335

14 Εκεί στην επιφάνεια 367

15 Το σχέδιο 390

16 Τα τραγούδια των νεκρών 418

17 Τα παιδιά του Σκουληκιού 444

18 Εξουσία 473

19 Η ύστατη μάχη 497

20 Γεννημένοι για να σέρνονται 522

Αγαπητοί Μοσχοβίτες και επισκέπτες της πρωτεύουσαςΤο μετρό της Μόσχας είναι μια τεράστια επιχείρηση συγκοινωνιώνυψηλού κινδύνου

Ανακοίνωση σε βαγόνι του μετρό

Όποιου του περισσεύει το κουράγιο και η υπομονήνα ερευνά σrsquo όλη του τη ζωή το σκοτάδιπρώτος θα δει μέσα σrsquo αυτό μια αναλαμπή φωτός

Χαν

Ο Ρώσος συγγραφέας Ντμίτρι Αλεξέγεβιτς Γκλουχόφσκι μυθιστοριογράφος καιδιηγηματογράφος έχει γίνει παγκοσμίως διάσημος για έργα που συνδυάζουν τηνεπιστημονική φαντασία με τη δυστοπική αφήγηση και σκοπό έχουν να διερευνήσουντις κοινωνικές και πολιτικές δομές του σύγχρονου κόσμου Γεννήθηκε το 1979 και με-γάλωσε στη Μόσχα Σπούδασε δημοσιογραφία και διεθνείς σχέσεις στο Εβραϊκό Πα-νεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ Για αρκετά χρόνια εργάστηκε ως ανταποκριτής Έχειζήσει στο Ισραήλ στη Γερμανία και στη Γαλλία Μιλάει πέντε γλώσσες Σε ηλικία 18ετών άρχισε να γράφει το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο METRO 2033 Αργότεραμέσω του ελεύθερου διαδικτύου το κείμενό του σημείωσε μια τεράστια διαδραστι-κή επιτυχία συγκέντρωσε σταδιακά το ενδιαφέρον εκατομμυρίων φανατικών ανα-γνωστών και έγινε ηλεκτρονικό παιχνίδι Ως βιβλίο κυκλοφόρησε το 2005 επανεκ-δόθηκε το 2007 και την ίδια χρονιά απέσπασε το Βραβείο Eurocon Ακολούθησαν τοMETRO 2034 (2009) και το METRO 2035 (2015) που κλείνει μια συναρπαστική τριλο-γία Άλλα έργα του Δειλινά (2007) Το μέλλον (2013) Κείμενο (2017)

Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1

Η άκρη του κόσμου

laquoΠοιος ειναι εκει Έι Αρτιόμ Για ρίξε μια ματιάraquoΟ Αρτιόμ σηκώθηκε απρόθυμα από τη θέση του κοντά στη

φωτιά και φέρνοντας το αυτόματο από την πλάτη στο στήθος του προ -χώρησε μέσα στο σκοτάδι Στάθηκε ακριβώς στην άκρη της φωτισμέ-νης έκτασης και επιδεικτικά όσο πιο βροντερά και επιβλητικά γινότανχτύπησε το κλείστρο του όπλου του και φώναξε βραχνά

laquoΑλτ Το σύνθημαraquoΜέσα στο σκοτάδι απrsquo όπου ένα λεπτό πρωτύτερα ακούγονταν ένα

παράξενο θρόισμα κι ένα υπόκωφο μουρμουρητό αντήχησαν βιαστι-κά ακανόνιστα βήματα Κάποιος αποτραβιόταν στο βάθος της σήραγ-γας φοβισμένος από τη βραχνή φωνή του Αρτιόμ και την κλαγγή τουόπλου Ο Αρτιόμ ξαναγύρισε βιαστικά κοντά στη φωτιά και πέταξεστον Πιοτρ Αντρέγεβιτς

laquoΟύτε που φάνηκε Δεν απάντησε την κοπάνησεraquolaquoΕ βρε ζωντόβολο Αφού σου έχουν πει Άμα δεν απαντάνε να ρί-

χνεις αμέσως Πού ήξερες εσύ ποιος ήταν Ίσως τρύπωσαν εδώ μέσατίποτα Μαύροιraquo

laquoΌχι εγώ νομίζω ότι δεν ήταν καν άνθρωποι Οι ήχοι ήταν πολύπαράξενοι Αλλά και τα βήματα δεν έμοιαζαν ανθρώπινα Τι διάολοδεν γνωρίζω εγώ τrsquo ανθρώπινα βήματα Κι έπειτα αν ήταν Μαύροι τοrsquoσκασαν ποτέ έτσι έστω και μία φορά Άλλωστε το ξέρετε κι εσείςΠιοτρ Αντρέγεβιτς ότι τώρα τελευταία οι Μαύροι ορμάνε στα ίσιακαι στην περίπολο επιτέθηκαν άοπλοι κι απέναντι στο πολυβόλο στέ-κουν ολόρθοι Τούτο δω όμως την κοπάνησε αμέσως Τι φοβητσιάρι-κο πλάσμαraquo

laquoΕντάξει Αρτιόμ Είσαι πολύ ξύπνιος εσύ Σου δώσανε κάποιεςοδη γίες ακολούθα λοιπόν τις οδηγίες κι άσε την κριτική Ίσως ήταν κα -νένας ανιχνευτής Μας είδε εδώ λιγοστούς κι αν οι δυνάμεις τους 1

1

υπερ τερούν ίσως να μας ριχτούν τώρα εδώ πέρα για την καλή μαςτην ψυχή να μας βάλουν το μαχαίρι στο λαιμό και να σφάξουν όλο τοσταθμό όπως έγινε στην Πολεζάγεφσκαγια κι όλα αυτά επειδή εσύδεν έφαγες εγκαίρως αυτό το φίδι Για κοίτα με Την άλλη φορά θασε βάλω να τους κυνηγάς μέσα στη σήραγγαraquo

Ο Αρτιόμ ζάρωσε φαντάστηκε τη σήραγγα πέρα από τα 700 μέτραΤον έπιανε φρίκη και μόνο στη σκέψη να βρεθεί εκεί μέσα Κανείς δεντολμούσε να περάσει τα 700 μέτρα προς τα βόρεια Οι περίπολοι έφτα-ναν μόνο ως τα 500 μέτρα και φωτίζοντας τα σύνορα με προβολέαστημένο πάνω σε μια ντρεζίνα βεβαιώνονταν ότι κανένα πλάσμα δενείχε τρυπώσει στο χώρο και γυρνούσαν βιαστικά πίσω Οι ανιχνευτέςπρώην πεζοναύτες σταματούσαν κι αυτοί στα 680 μέτρα έκρυβαν τααναμμένα τσιγάρα στις παλάμες τους και κοκκάλωναν κολλημένοι σεσυσκευές νυχτερινής όρασης Κι έπειτα πισωγύριζαν αργά δίχως ναπαίρνουν τα μάτια τους από τη σήραγγα και δίχως να στρέφουν σεκαμιά περίπτωση τις πλάτες τους προς αυτήν

Η περίπολός τους στεκόταν τώρα στα 450 μέτρα σε απόσταση 50μέτρα από τα σύνορα Τα σύνορα όμως ελέγχονταν μία φορά την ημέ -ρα και ο έλεγχος είχε λήξει εδώ και αρκετές ώρες Τώρα το φυλάκιότους ήταν το ακρότατο και στις ώρες που πέρασαν από τον τελευταίοέλεγχο τα πλάσματα που ίσως τρόμαξε η περίπολος σίγουρα θα είχαναρχίσει ξανά να σέρνονται προς τα εδώ Τα τραβούσε το φως ήθελαννα πλησιάσουν όσο γινόταν πιο κοντά στους ανθρώπους

Ο Αρτιόμ κάθισε στη θέση του και ρώτησεlaquoΜα τι έγινε εκεί στην ΠολεζάγεφσκαγιαraquoΚαι μολονότι ήξερε αυτή την ιστορία που σου πάγωνε το αίμα και

που τη διηγούνταν οι πραματευτές στους σταθμούς ήθελε να την ακού -σει ακόμα μία φορά όπως ακριβώς ελκύουν τα παιδιά τα φοβερά πα-ραμύθια με ακέφαλα μεταλλαγμένα πλάσματα και βρικόλακες που αρ-πάζουν μωρά

laquoΣτην Πολεζάγεφσκαγια Ώστε δεν τrsquo άκουσες Αυτοί εκεί είχανμια περίεργη ιστορία Πρώτα άρχισαν να χάνονται οι ανιχνευτές τουςΈφευγαν για τις σήραγγες και δεν ξαναγυρνούσαν Η αλήθεια είναι ότι είχαν ανιχνευτές άπειρους όχι σαν τους δικούς μας αλλά κι ο σταθ -

12

Επειδή στα ρωσικά υπάρχουν όπως και στα ελληνικά τρία γένη τα ονόμα-τα των σταθμών αποδίδονται στο ανάλογο γένος (ΣτΜ)

Μικρό τροχήλατο σιδηροδρομικό όχημα (ντρεζίνες χειροκίνητες ή μηχανο -κίνητες αναφέρονται σε πολλά σημεία του κειμένου) (ΣτM)

μός τους είναι μικρότερος και δεν μένει και τόσος κόσμος εκεί πέραΔεν έμενε ήθελα να πω Άρχισαν που λες να χάνονται οι ανιχνευτέςΦεύγει ένα απόσπασμα και πάει γίνεται άφαντο Στην αρχή σκέφτη-καν ότι κάτι θα τους καθυστέρησε εκεί μέσα γιατί η δική τους σήραγ-γα κάνει στροφές δεν είναι σαν τη δική μας (ο Αρτιόμ άρχισε να μηνιώθει άνετα με τούτα τα λόγια) κι ούτε οι περίπολοι είδαν τίποτα ούτεαπό το σταθμό φαινόταν το παραμικρό όσο και να φώτιζαν το μέροςΠάει χάθηκαν Περνάει μισή ώρα τίποτα περνάει μία ώρα τίποταπερνάνε δύο ώρες τίποτα Φαίνεται ότι κάπου εκεί θα υπήρχε κάποιοβάραθρο άλλωστε αυτοί απομακρύνονταν μόνο ένα χιλιόμετρο πα-ρακάτω δεν τους άφηναν να πάνε αλλά κι οι ίδιοι δεν ήταν βλάκεςΓια να μη σrsquo τα πολυλογώ δεν κάθισαν να περιμένουν έστειλαν μια ενι -σχυμένη περίπολο αυτοί έψαξαν ξανά και ξανά φώναξαν ξανά καιξανά αλλά στο βρόντο Τίποτα Οι ανιχνευτές είχαν γίνει άφαντοι Κιεντάξει κανείς δεν είδε τι πάθανε Το κακό είναι ότι δεν ακούστηκεκαι τίποτα Ούτε ο παραμικρός ήχος Κι από ίχνη τίποταraquo

Ο Αρτιόμ άρχισε κιόλας να μετανιώνει που ζήτησε από τον ΠιοτρΑντρέγεβιτς να του μιλήσει για την Πολεζάγεφσκαγια Είτε αυτός ή-ταν καλύτερα πληροφορημένος είτε σκάρωνε με το μυαλό του πράγμα -τα που όμως τα έλεγε με τέτοιες λεπτομέρειες που οι πραματευτές δενθα είχαν δει ούτε στον ύπνο τους όσο κι αν ήταν κι αυτοί ξεφτέρια στιςαφηγήσεις και γουστάριζαν να λένε παραμύθια Αυτές οι λεπτομέρειεςτου προκαλούσαν ανατριχίλα κι άρχισε να νιώθει άβολα ακόμα καιπλάι στη φωτιά ενώ διάφορα θροΐσματα από τη σήραγγα ακόμα καιτα πιο αθώα ερέθιζαν τη φαντασία του

laquoΆκου και τη συνέχεια Πυροβολισμοί δεν ακούστηκαν οπότε κιεκείνοι σκέφτηκαν ότι οι ανιχνευτές θα έφυγαν ίσως κάτι τους δυσα-ρέστησε και το σκάσανε Ε δεν πάνε στο διάολο Θέλουν την εύκοληζωή θέλουν να μπλεχτούν με το σκυλολόι με τους κάθε λογής αναρ-χικούς Ας πάνε να μπλεχτούν Αυτή η σκέψη ήταν πιο απλή πιο κα-θησυχαστική Σε μία βδομάδα όμως χάνεται άλλο ένα απόσπασμα ανι -χνευτών Αυτοί δεν ήταν καν υποχρεωμένοι να απομακρυνθούν πάνωαπό μισό χιλιόμετρο από το σταθμό Άντε πάλι η ίδια ιστορία Ούτε οπαραμικρός ήχος ούτε το παραμικρό ίχνος Σαν να τους ρούφηξε τονερό Και τότε στο σταθμό άρχισαν να ανησυχούν Αυτό πια είναι αφύ -σικο να χάνονται δυο αποσπάσματα μέσα σε μία βδομάδα Κάτι έπρε-πε πια να κάνουν Να πάρουν μέτρα δηλαδή Έβαλαν λοιπόν κι αυτοίένα φυλάκιο στα 300 μέτρα Έσυραν σακιά με άμμο έστησαν ένα πολυ -βόλο έναν προβολέα σύμφωνα με όλους τους κανόνες της οχύρωσης 1

3

Έστειλαν στο σταθμό Μπεγκοβάγια έναν αγγελιοφόρο μια που με τοσταθμό Μπεγκοβάγια και αυτόν της Οδού του 1905 είχαν δημιουργή-σει συνομοσπονδία Παλιά ήταν μαζί τους και ο σταθμός Ακτιάμπρσκα -γιε Πόλε αλλά μετά κάτι έγινε εκεί κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς κάποιαζημιά λέει ήταν αδύνατο να κατοικηθεί ο σταθμός κι έτσι το rsquoσκασανόλοι από κει αλλά αυτό δεν έχει σημασία Έστειλαν στην Μπεγκοβά-για έναν αγγελιοφόρο να τους ειδοποιήσει ότι κάτι δεν πάει καλά καινα ζητήσουν βοήθεια έτσι και συμβεί κάτι Δεν είχε προλάβει ο πρώτοςαγγελιοφόρος να φτάσει στην Μπεγκοβάγια ndashούτε μία μέρα δεν είχε πε -ράσει και αυτοί από την Μπεγκοβάγια ακόμα σκέφτονταν τι απάντη-ση να δώσουνndash κι έρχεται τρεχάτος και καταϊδρωμένος άλλος αγγε-λιοφόρος και τους λέει ότι οι άντρες του ενισχυμένου αποσπάσματος πέ -θαναν όλοι δίχως να ρίξουν ούτε έναν πυροβολισμό Τους έσφαξαν ό-λους Και το φοβερό ήταν πως έμοιαζε να τους έσφαξαν μέσα στον ύ-πνο τους Κι όμως οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούσαν καν να κοιμη-θούν από την τρομάρα που είχαν πάρει για να μην πούμε για τις εντο-λές και τις οδηγίες που τους δόθηκαν Και τότε στην Μπεγκοβάγια κα-τάλαβαν ότι αν δεν έκαναν τίποτα σύντομα θrsquo άρχιζαν και μrsquo αυτούςτα ίδια Εξόπλισαν ένα απόσπασμα κρούσεως που το αποτελούσανβετεράνοι ήταν καμιά εκατοστή άνθρωποι με πολυβόλα χειροβομβί-δες Αυτό βέβαια τους πήρε όπως συνηθίζεται μιάμιση μέρα ωστό-σο έστειλαν μια ομάδα για βοήθεια Κι όταν αυτοί έφτασαν στην Πο-λεζάγιεφσκάγια δεν βρήκαν εκεί ούτε ψυχή ζώσα Ούτε πτώματα υ-πήρχαν ndash μονάχα αίμα ολόγυρα Έτσι που λες Μονάχα ο διάολος ξέ-ρει ποιανού δουλειά ήταν αυτό Εγώ πάντως πιστεύω ότι άνθρωποιδεν ήταν ικανοί για τέτοιο πράγμαraquo

laquoΚαι με την Μπεγκοβάγια τι έγινεraquolaquoΔεν έγινε τίποτα Είδαν αυτό το πράγμα κι ανατίναξαν τη σήραγ-

γα που έβγαζε στην Πολεζάγεφσκαγια Εκεί άκουσα καλύφθηκανκάπου 40 μέτρα χωρίς μηχανήματα δεν καθαρίζονται αλλά και με ταμηχανήματα δεν μου φαίνεται να πετύχει κανείς πολλά Και πού να ταβρεις τα μηχανήματα Πάνε πια δεκαπέντε χρόνια που τα μηχανήματασκούριασαν πιαraquo

Ο Πιοτρ Αντρέγεβιτς σώπαινε κοιτάζοντας τη φωτιά Ο Αρτιόμ ξε-ρόβηξε σιγανά και είπε

laquoΝαι Και βέβαια έπρεπε να ρίξω Βλακεία έκαναraquoΑπό τα νότια από τη γωνία του σταθμού ακούστηκε μια κραυγή

14

Η ονομασία του σταθμού παραπέμπει στην αιματηρή εξέγερση του 1905 (ΣτΜ)

laquoΕ εσείς εκεί στα 450 Όλα εντάξειraquoΚάνοντας τα χέρια του χωνί ο Πιοτρ Αντρέγεβιτς απάντησεlaquoΓια ελάτε πιο κοντά Έχουμε μπλεξίματαraquoΜέσα από τη σήραγγα από την πλευρά του σταθμού φωτίζοντας

το χώρο με φακούς εμφανίστηκαν τρεις φιγούρες μάλλον οι φρουροίαπό τα 300 μέτρα Πλησίασαν στη φωτιά έσβησαν τους φακούς και κά -θισαν πλάι τους

laquoΓεια σου Πιοτρ Εσύ είσαι εδώ Κι εγώ σκεφτόμουν ποιον έστει-λαν σήμερα στην άκρη του κόσμουraquo είπε ο επικεφαλής χαμογελώνταςκαι βγάζοντας ένα τσιγάρο από το πακέτο του

laquoΆκου Αντριούχα το παλληκάρι μου είδε κάποιον εδώ Δεν πρό-φτασε όμως να του ρίξει Κρύφτηκε στη σήραγγα Λέει ότι δεν έμοια -ζε με άνθρωποraquo

laquoΔεν έμοιαζε με άνθρωπο Και τότε με τι έμοιαζεraquo έκανε ο Αντρέιγυρνώντας στον Αρτιόμ

laquoΟύτε που είδα Τον ρώτησα μονάχα το σύνθημα κι αυτός αμέ-σως όρμησε προς τα πίσω κατά τα βόρεια Αλλά τα βήματα δεν έμοια -ζαν ανθρώπινα ήταν ανάλαφρα και πολύ συχνά σαν να μην ήταν δυοπόδια αλλά τέσσεραraquo

laquoΉ τρίαraquo του έκλεισε το μάτι ο Αντρέι παίρνοντας μια παράξενηέκφραση

Ο Αρτιόμ πνίγηκε καθώς θυμήθηκε την ιστορία με τους τρίποδουςανθρώπους από τη γραμμή Φιλιόφσκαγια όπου ένα μέρος του σταθ-μού βρισκόταν στην επιφάνεια της γης και η σήραγγα δεν είχε μεγάλοβάθος έτσι που δεν υπήρχε σχεδόν καμία προστασία από τη ραδιενέρ-γεια Από εκεί εξαπλώθηκαν σε όλο το μετρό όλα τα τέρατα με τα τρίαπόδια και τα δύο κεφάλια και κάθε λογής αηδίες

Ο Αντρέι έστριψε τσιγάρο και είπε στους δικούς τουlaquoΕντάξει παιδιά αφού ήρθαμε εδώ γιατί να μην καθίσουμε κιόλας

Αν χωθούν εδώ μέσα τρίποδα θα βοηθήσουμε Έι Αρτιόμ Τσαγιερόέχετεraquo

Ο Πιοτρ Αντρέγεβιτς σηκώθηκε από ένα ντεπόζιτο έβαλε νερόμέσα στο χτυπημένο καπνισμένο τσαγιερό και το κρέμασε πάνω απότη φωτιά Λίγα λεπτά αργότερα το τσαγιερό άρχισε να σφυρίζει να κο -χλάζει κι αυτός ο ήχος ο τόσο σπιτίσιος και ευχάριστος έκανε τον Αρ -τιόμ να νιώσει περισσότερη θαλπωρή και ηρεμία Έριξε μια ματιά στουςανθρώπους που κάθονταν ολόγυρα στη φωτιά Όλοι τους ήταν άντρεςγεροί σκληραγωγημένοι από τη δύσκολη ζωή αξιόπιστοι Μονάχα τέ- 1

5

τοιους ανθρώπους μπορούσες να εμπιστεύεσαι μόνο σε τέτοιους μπο-ρούσες να βασίζεσαι Ο σταθμός τους φημιζόταν ως ένας από τουςπλέον ευημερούντες ολόκληρης της γραμμής και τούτο χάρη σε ανθρώ -πους σαν κι αυτούς που είχαν συγκεντρωθεί εδώ Όλοι τους συνδέο-νταν με θερμές αδελφικές σχεδόν σχέσεις

Ο Αρτιόμ είχε περάσει πια τα είκοσι γεννήθηκε όταν ακόμα ο κό-σμος ζούσε εκεί πάνω και δεν ήταν τόσο καχεκτικός και ξεπλυμένος ό -πως όλοι όσοι γεννήθηκαν στους σταθμούς του μετρό και δεν τολμού-σαν ποτέ να ξεμυτίσουν στην επιφάνεια φοβούμενοι όχι μόνο τη ραδιε -νέργεια αλλά και τις φονικές για την υπόγεια ζωή αχτίδες του ήλιουπου αποτέφρωναν τα πάντα Η αλήθεια είναι ότι κι ο ίδιος Αρτιόμ μιαφορά μονάχα όσο θυμόταν τον εαυτό του βρέθηκε στην επιφάνεια τηςγης κι αυτό για μια στιγμή μονάχα Το ραδιενεργό τοπίο ήταν τέτοιοώστε οι υπερβολικά περίεργοι να καβουρντίζονται μέσα σε λίγες ώρεςχωρίς να προφτάσουν να περπατήσουν αρκετά και να καλοκοιτάξουντον αλλόκοτο κόσμο εκεί πάνω

Τον πατέρα του δεν τον θυμόταν διόλου Η μητέρα του βρισκότανστο πλάι του μέχρι τα πέντε του και τότε ζούσαν στο σταθμό Τιμιριά-ζεφσκαγια Περνούσαν καλά και η ζωή κυλούσε ομαλά και ήρεμα ώ-σπου στην Τιμιριάζεφσκαγια έγινε επίθεση αρουραίων

Τεράστιοι γκρίζοι υγροί αρουραίοι ξεχύθηκαν κάποτε εντελώςαπροει δοποίητα από κάποια διπλανή σκοτεινή σήραγγα Η σήραγγαέστριβε στο πλάι κάνοντας μια ανεπαίσθητη διακλάδωση από την κε-ντρική βόρεια διαδρομή και κατέβαινε σε μεγάλα βάθη για να χαθείμέσα στο περίπλοκο σύμπλεγμα εκατοντάδων διαδρόμων μέσα σε λα-βυρίνθους γεμάτους φρίκη φοβερή παγωνιά και αηδιαστική βρώμαΑυτή η σήραγγα έβγαζε στο βασίλειο των αρουραίων ένα μέρος όπουδεν θα τολμούσε να πατήσει ούτε ο πιο ριψοκίνδυνος τυχοδιώκτης Ακό - μα και κάποιος που περιφερόταν μπερδεμένος και ανίκανος να τα βγά -λει πέρα με τους υπόγειους χάρτες και τους δρόμους θα σταματούσε στοκατώφλι της σήραγγας καταλαβαίνοντας με την όσφρηση το θανάσι-μο το φοβερό κίνδυνο που προερχόταν από εκεί μέσα και θα απομα-κρυνόταν από το βρωμερό άνοιγμα της εισόδου της όπως από τις πύ-λες μιας πανουκλιασμένης πολιτείας

Κανείς δεν ενοχλούσε τους αρουραίους Κανείς δεν κατέβαινε στηνεπικράτειά τους Κανείς δεν τολμούσε να παραβιάσει τα σύνορά τους

Οι αρουραίοι όμως ήρθαν μόνοι τουςΠολύς κόσμος πέθανε τη μέρα εκείνη όταν σαν ζωντανός χείμαρ-

ρος γιγάντιοι αρουραίοι τόσο μεγάλοι που όμοιούς τους δεν είχε ξα-16

ναδεί κανείς ούτε στους σταθμούς ούτε μέσα στις σήραγγες πλημμύρι-σαν και τα φυλάκια και το σταθμό θάβοντας από κάτω τους τους υπε -ρασπιστές του σταθμού και τον πληθυσμό του πνίγοντας με τη μάζατων κορμιών τους τα επιθανάτια ουρλιαχτά τους Καταβροχθίζονταςτα πάντα στο πέρασμά τους και νεκρούς και ζωντανούς ακόμα καιτους σκοτωμένους ομοίους τους κινούμενοι τυφλά ανελέητα από μιαδύναμη ασύλληπτη για το μυαλό του ανθρώπου οι αρουραίοι ορμού-σαν μπροστά πηγαίνοντας όλο και μακρύτερα

Ζωντανοί απέμειναν μονάχα μερικοί άνθρωποι Ούτε γυναίκες ήτανούτε γέροι ούτε παιδιά κανείς απrsquo όσους σώζουν από τους πρώτουςαλλά πέντε γεροί άντρες ικανοί να γλυτώσουν από το θανατηφόρο χεί -μαρρο Κι αυτό μόνο και μόνο επειδή ξέφυγαν από τους αρουραίουςενώ βρίσκονταν πάνω σε μια ντρεζίνα περιπολώντας στη νότια σήραγ -γα Ακούγοντας τις κραυγές από το σταθμό ένας απrsquo αυτούς έτρεξενα εξακριβώσει τι συνέβαινε Η Τιμιριάζεφσκαγια είχε πια αφανιστεί τηστιγμή που εκείνος την αντίκρισε από την άκρη της σήραγγας Μπαί-νοντας στο σταθμό και βλέποντας τους πρώτους χείμαρρους των αρου -ραίων να ξεχύνονται στην αποβάθρα κατάλαβε τι έτρεχε κι έκανε ναγυρίσει πίσω ξέροντας ότι τίποτα δεν μπορούσε πια να βοηθήσει τουςεπιφορτισμένους με την άμυνα του σταθμού όταν ξάφνου κάποιος τονάρπαξε από το μπράτσο Εκείνος στράφηκε και μια γυναίκα με πρό-σωπο παραμορφωμένο από τον τρόμο τραβώντας τον επίμονα από τομανίκι και πασχίζοντας να ακουστεί πάνω από την πολυφωνική χορω-δία της απόγνωσης του φώναξε

laquoΣώσε το στρατιώτη ΈλεοςraquoΕίδε ότι η γυναίκα τού άπλωνε ένα παιδικό χεράκι μια μικρή πα-

χουλή παλάμη κι άρπαξε αυτή την παλάμη δίχως να σκεφτεί ότι σώζειμια ζωή αλλά επειδή τον αποκάλεσαν στρατιώτη και του ζήτησαν έ-λεος Και σέρνοντας ξοπίσω του το παιδί κι έπειτα παίρνοντάς το πα-ραμάσχαλα βάλθηκε να παραβγεί στο τρέξιμο τους πρώτους αρου-ραίους να παραβγεί στο τρέξιμο το θάνατο κι όρμησε μπροστά μέσαστη σήραγγα εκεί όπου τον περίμενε η ντρεζίνα με τους συντρόφους τηςπεριπόλου Από πενήντα μέτρα μακρύτερα τους φώναξε να βάλουνμπρος Η ντρεζίνα τους ήταν μηχανοκίνητη η μοναδική που υπήρχεστους δέκα πλησιέστερους σταθμούς και μόνο γιrsquo αυτό το λόγο κατά-φεραν να ξεφύγουν από τους αρουραίους Η περίπολος όρμησε μπρο-στά και προσπέρασε με ταχύτητα τον εγκαταλειμμένο σταθμό Ντμι-τρόφσκαγια όπου είχαν καταφύγει μερικοί ερημίτες Πρόφτασαν νατους φωνάξουν ένα laquoΦευγάτε Αρουραίοιraquo καταλαβαίνοντας όμως 1

7

ότι εκείνοι δεν πρόφταιναν πια να γλυτώσουν Πλησιάζοντας τα φυ-λάκια του σταθμού Σαβιόλοφσκάγια με τον οποίο εκείνη την εποχή δό-ξα τω Θεώ είχαν κάνει συνθήκη ειρήνης άρχισαν να πηγαίνουν σιγό-τερα για να μη δουν οι άλλοι τέτοια ταχύτητα και τους ρίξουν περνώ-ντας τους για ληστές και φώναξαν μrsquo όλη τους τη δύναμη στις περιπό-λους laquoΑρουραίοι Έρχονται αρουραίοιraquo Ήταν έτοιμοι να προσπερά-σουν τη Σαβιόλοφσκαγια να τρέξουν ακόμα μακρύτερα κατά μήκοςτης γραμμής ικετεύοντας να τους αφήσουν να προχωρήσουν όσο α-κόμα υπήρχε οδός διαφυγής όσο ακόμα η γκρίζα λάβα δεν είχε κατα-κλύσει ολόκληρο το μετρό

Για καλή τους τύχη όμως βρέθηκε στη Σαβιόλοφσκαγια κάτι πουέσω σε κι αυτούς και το σταθμό και ίσως ολόκληρη τη γραμμή Σερπου-χόφσκαγια-Τιμιριάζεφσκαγια Μόλις είχαν πλησιάσει κάθιδροι φωνά-ζοντας στους άντρες της περιπόλου για το θάνατο που κατάφεραν προολίγου να γλυτώσουν κι αυτοί ξεσκέπαζαν κιόλας στο φυλάκιό τουςένα επιβλητικό μηχάνημα Ήταν ένα φλογοβόλο συναρμολογημένο από ντόπιους που ήξεραν από τέτοια πράγματα το είχαν φτιάξει με όσαανταλλακτικά βρήκαν πρόχειρα ήταν φορητό είχε όμως απίστευτη ισχύ Μόλις φάνηκαν οι εμπροσθοφυλακές των αρουραίων και άρχισενα δυναμώνει αντηχώντας μέσα στο σκοτάδι το θρόισμα και το τρίξι-μο χιλιάδων ποντικίσιων ποδιών τα μέλη της περιπόλου όπλισαν τοφλογοβόλο και δεν σταμάτησαν ώσπου να τελειώσουν τα καύσιμα Ηπορτοκαλιά φλόγα που βρυχιόταν γέμισε τη σήραγγα σε απόσταση δε-κάδων μέτρων και έψησε κατάκαψε τους αρουραίους δίχως να σταμα -τά για δέκα δεκαπέντε είκοσι λεπτά Η σήραγγα γέμισε με τη σιχαμερήτσίκνα του καμένου κρέατος και τις άγριες τσιρίδες των αρουραίωνΚαι πίσω από την περίπολο της Σαβιόλοφσκαγια που οι άντρες της έ-γιναν ήρωες και δοξάστηκαν στους σταθμούς όλης της γραμμής πάγω-νε σταματημένη η ντρεζίνα όντας έτοιμη για ένα νέο άλμα και πάνω τηςοι πέντε άντρες που διέφυγαν από το σταθμό Τιμιριάζεφσκαγια Μαζίτους ένας ακόμα το παιδί που είχαν σώσει Ένα αγοράκι Ο Αρτιόμ

Οι αρουραίοι υποχώρησαν Την τυφλή τους θέληση τη συνέτριψε ένα από τα ύστατα αποκτήματα της στρατιωτικής μεγαλοφυΐας τουανθρώπου Πάντα οι άνθρωποι ήξεραν να σκοτώνουν καλύτερα απόκάθε άλλο ζωντανό πλάσμα

Οι αρουραίοι μαζεύτηκαν και επέστρεψαν στο απέραντο βασίλειότους τις πραγματικές διαστάσεις του οποίου κανείς δεν γνώριζε Όλοιαυτοί οι λαβύρινθοι που βρίσκονταν σε ασύλληπτο βάθος ήταν τόσομυστηριώδεις και προφανώς εντελώς άχρηστοι για τη λειτουργία του1

8

μετρό ώστε κανείς δεν πίστευε παρά τα όσα διαβεβαίωναν κάποιεςαυθεντίες ότι ήταν χτισμένοι από συνηθισμένους εργάτες του μετρό

Κάποια απrsquo αυτές τις αυθεντίες δούλευε μάλιστα παλιά από τότεακόμα ως βοηθός μηχανικού σε ηλεκτρικό τρένο Τέτοιοι άνθρωποι εί-χαν σχεδόν εκλείψει και τους είχαν περί πολλού επειδή τον πρώτο και-ρό ήταν οι μόνοι που δεν τα έχαναν και δεν κυριεύονταν από τρόμο ό-ταν βρίσκονταν μέσα στη βολική και ακίνδυνη κάψουλα του τρένου στιςσκοτεινές σήραγγες του μετρό της Μόσχας σrsquo αυτή την πέτρινη κοιλιάτης μεγαλούπολης Όλοι στο σταθμό τού φέρονταν με σεβασμό και σταπαιδιά του μάθαινε την ίδια ακριβώς δουλειά γιrsquo αυτό ίσως και ο Αρ-τιόμ τον θυμόταν σrsquo όλη του τη ζωή τον θυμόταν ndash ένας κάτισχνος άν-θρωπος καχεκτικός έπειτα από ατέλειωτα χρόνια δουλειάς κάτω απότη γη με τη φθαρμένη και ξεβαμμένη στολή του υπαλλήλου του μετρόπου είχε χάσει πια από καιρό την κομψότητά της αλλά εκείνος εξακο-λουθούσε να τη φορά με το ίδιο καμάρι που ένας απόστρατος ναύαρ-χος φορά την επίσημη στολή του Και για τον Αρτιόμ που τότε ακόμαήταν παιδί η ασθενική φιγούρα του βοηθού μηχανικού εξέφραζε ανεί-πωτο κύρος και απερίγραπτη ισχύ

Και να rsquoταν μόνο αυτό Οι εργαζόμενοι του μετρό ήταν για όλουςτους υπόλοιπους κατοίκους του ότι και οι ιθαγενείς οδηγοί για τις επι -στημονικές αποστολές στη ζούγκλα Τους πίστευαν ευλαβικά βασίζο-νταν ολοκληρωτικά σrsquo αυτούς από τις γνώσεις και τις ικανότητές τουςεξαρτιόταν η επιβίωση των υπόλοιπων Πολλοί απrsquo αυτούς τέθηκανεπι κεφαλής σταθμών όταν κατέρρευσε το ενιαίο σύστημα διοίκησηςκαι το μετρό από κέντρο της πολιτικής άμυνας στο σύνολό του και τε-ράστιο αντιπυρηνικό καταφύγιο μετατράπηκε σε ένα πλήθος σταθ-μών που δεν τους συνέδεε μια ενιαία εξουσία βυθίστηκε στο χάος καιτην αναρχία Οι σταθμοί έγιναν ανεξάρτητοι και αυτάρκεις ιδιόμορφακρατίδια με δικές τους ιδεολογίες και καθεστώτα ηγέτες και στρατούςΠολεμούσαν μεταξύ τους ενώνονταν σε ομοσπονδίες και συνομοσπον -δίες σήμερα γίνονταν μητροπόλεις που οικοδομούσαν αυτοκρατορίεςγια να βρεθούν αύριο υποταγμένοι και αποικίες των χτεσινών φίλων ήσκλάβων τους Δημιουργούσαν βραχυπρόθεσμες ενώσεις κατά της κοι -νής απειλής ώστε όταν αυτή η απειλή εξαλειφθεί να γραπώσουν μενέες δυνάμεις οι μεν τους δε από το λαρύγγι Γεμάτοι αυτοθυσία τσα-κώνονταν αναμεταξύ τους για τα πάντα ndash για το ζωτικό χώρο για τηντροφή για φυτείες λευκωματούχας μαγιάς για φυτείες μανιταριών πουδεν είχαν ανάγκη το φως του ήλιου για ορνιθώνες και χοιροστάσια όπου τάιζαν ωχρά υπόγεια γουρούνια και καχεκτικά κοτόπουλα με 1

9

υπό γεια μανιτάρια και φυσικά για το νερό δηλαδή για τα φίλτρα Βάρ -βαροι που ήταν ανίκανοι να επισκευάσουν τις αχρηστεμένες εγκατα-στάσεις διύλισης και πέθαιναν από το δηλητηριασμένο με ραδιενέργειανερό ρίχνονταν με θηριώδη λύσσα στους προμαχώνες της πολιτισμένηςζωής στους σταθμούς όπου λειτουργούσαν επιμελώς δυναμό και μι-κροί αυτοσχέδιοι υδροηλεκτρικοί σταθμοί εκεί όπου επισκευάζονταντακτικά και καθαρίζονταν τα φίλτρα εκεί όπου καλλιεργημένα από ταπολυάσχολα χέρια των γυναικών τρυπούσαν το υγρό έδαφος τα λευ-κά σκουφιά των ασπρομανίταρων και γρύλιζαν χορτασμένα μέσα σεχοιροστάσια τα γουρούνια

Τους ωθούσαν σε μια ασταμάτητη απεγνωσμένη έφοδο το ένστι-κτο της αυτοσυντήρησης και η προαιώνια επαναστατική αρχή laquoάρπα-ξε και μοίρασεraquo Οι υπερασπιστές της ευημερίας των σταθμών οργανω -μένοι σε αξιόμαχες ενώσεις από πρώην επαγγελματίες στρατιωτικούςαπέκρουαν μέχρι τέλους τις επιθέσεις των βανδάλων επιχειρούσαν α-ντεπιθέσεις παρέδιδαν και αποσπούσαν με μάχες κάθε μέτρο των ση-ράγγων μεταξύ των σταθμών Οι σταθμοί συσσώρευαν στρατιωτική ι-σχύ ώστε να ανταποδίδουν τις επιθέσεις με εκκαθαριστικές εκστρατείεςνα αποσπούν από τους πολιτισμένους τους γείτονες σημαντικό ζωτικόχώρο αν δεν μπορούσαν να κάνουν διαπραγματεύσεις διά της ειρηνι-κής οδού και τέλος να αποκρούουν όλη αυτή τη βρωμιά που έβγαινεαπrsquo όλες τις τρύπες και τις σήραγγες Όλα εκείνα τα παράξενα τερα-τώδη και επικίνδυνα πλάσματα που το καθένα τους θα μπορούσε νααπελπίσει τον Δαρβίνο με την εμφανή αναντιστοιχία του προς τους νό-μους της εξέλιξης Όσο χτυπητή κι αν ήταν η διαφορά τους από τα συ-νηθισμένα για τον άνθρωπο έμβια όντα όλα αυτά τα πλάσματα ndashπουείτε μεταμορφώθηκαν κάτω από τις αόρατες φονικές αχτίδες του ήλιουαπό αβλαβείς εκπροσώπους της αστικής πανίδας σε γεννήματα τηςΚόλασης είτε κατοικούσαν πάντα στα έγκατα της γης και τώρα τουςχαλούσαν την ησυχία οι άνθρωποιndash αποτελούσαν ωστόσο κι αυτά μέ-ρος της ζωής στη γη Παραμορφωμένο εκφυλισμένο μέρος πάντωςΚαι διέπονταν κι αυτά από την κυριαρχική ορμή που διέπει κάθε ορ-γανισμό σε τούτο τον πλανήτη

Ήθελαν να επιβιώσουν να επιβιώσουν πάση θυσίαΟ Αρτιόμ πήρε την εμαγιέ κούπα που μέσα της άφριζε το χαρακτη -

ριστικό τσάι του σταθμού τους Αυτό το πράγμα βέβαια δεν είχε καμιάσχέση με τσάι ήταν ένα ποτό από αποξηραμένα μανιτάρια με κάποιεςπροσθήκες επειδή πραγματικό τσάι είχε απομείνει ελάχιστο Το πραγ-ματικό το φύλαγαν και το έπιναν μόνο στις μεγάλες γιορτές αλλά και2

0

η τιμή του ήταν δεκαπλάσια από αυτήν του μανιταρένιου ποτού Στουςκατοίκους του σταθμού όμως άρεσε το μαντζούνι τους καμάρωναν γιrsquoαυτό και το ονομάτιζαν laquoτσάιraquo Η αλήθεια είναι ότι οι ξένοι αμάθητοισrsquo αυτό στην αρχή το έφτυναν αλλά μετά το συνήθισαν Η φήμη τουτσαγιού τους εξαπλώθηκε ακόμα και πέρα από τα όρια του σταθμούκι άρχισαν να τους έρχονται πραματευτές Στην αρχή διακινδυνεύο-ντας τα τομάρια τους έρχονταν ένας ένας σύντομα όμως το τσάι έγινεγνωστό σrsquo όλη τη γραμμή ακόμα και η Χάνσα ενδιαφέρθηκε γιrsquo αυτόκαι στο σταθμό της ΒΕΝΤΕΕΝΧΑ κατέφθασαν μεγάλα καραβάνια γιαχάρη του μαγικού ποτού Το χρήμα άρχισε να ρέει Κι όπου υπάρχειχρήμα εκεί υπάρχουν και όπλα και ξυλεία και βιταμίνες Εκεί υπάρ-χει ζωή Κι από τότε που στη ΒΕΝΤΕΕΝΧΑ άρχισαν να φτιάχνουν αυτότο τσάι ο σταθμός άρχισε να ενισχύεται έφτασαν εκεί νοικοκυραίοι α-πό τους σταθμούς των προαστίων ήρθε η ευημερία Στη ΒΕΝΤΕΕΝΧΑήταν επίσης πολύ περήφανοι για τα γουρούνια τους και διηγούντανπώς ακριβώς τα γουρούνια βρέθηκαν από την Έκθεση στο μετρό Τονπρώτο καιρό κάποιοι τολμηροί έφτασαν ως το μισοκατεστραμμένο πε-ρίπτερο της laquoΧοιροτροφίαςraquo στο χώρο της Έκθεσης και από εκεί οδή-γησαν τα ζωντανά στο σταθμό

laquoΑκούς Αρτιόμ Πώς πάει ο Σουχόιraquo ρώτησε ο Αντρέι πίνοντας μεμικρές προσεχτικές γουλιές το τσάι του και φυσώντας το με ζήλο

laquoΟ μπαρμπα-Σάσα Όλα καλά Δεν πάει πολύς καιρός που γύρισεμε τους δικούς μας από ένα ταξίδι στη γραμμή Από αποστολή Σίγου-ρα εσείς θα ξέρετεraquo

Ο Αντρέι ήταν καμιά δεκαπενταριά χρόνια μεγαλύτερος από τονΑρτιόμ Γενικά ήταν κατάσκοπος και σπανίως περιπολούσε κοντά στα450 μέτρα αλλά και τότε με την ιδιότητα του διοικητή του φυλακίουΤον τοποθέτησαν στα 300 μέτρα σε ένα προκάλυμμα αλλά εκείνου τουάρεσε να πηγαίνει βαθιά κι εκμεταλλευόταν την πρώτη πρόφαση τονπρώτο λάθος συναγερμό για να φτάσει όσο γινόταν πιο κοντά στασκοτάδια στο μυστήριο Του άρεσε η σήραγγα και τη γνώριζε καλά σεόλες τις διακλαδώσεις της Στο σταθμό όμως ανάμεσα στους κτημα-

21

Αρκτικόλεξο που στα ρωσικά σημαίνει laquoΈκθεση Επιτευγμάτων της ΛαϊκήςΟικονομίαςraquo Η εν λόγω έκθεση η οποία καταλάμβανε μια τεράστια έκταση σε κε-ντρικό σημείο της Μόσχας αποτελούσε τη βιτρίνα του σοβιετικού τρόπου ζωής καιτης σοβιετικής τεχνολογίας εντυπωσιάζοντας τους επισκέπτες της με τα ποικίλα εκ -θέματά της σχετικά με διάφορους κλάδους της τεχνολογίας φτάνοντας μέχρι τα σο -βιετικά επιτεύγματα στο Διάστημα (ΣτΜ)

τίες ανάμεσα στους δουλευτές τους εμπόρους και τα στελέχη της διοί -κησης ένιωθε άβολα αισθανόταν άχρηστος Δεν του πήγαινε να σκά-βει το χώμα για μανιτάρια ή ακόμα χειρότερα να μπουκώνει μrsquo αυτάτα γουρούνια χωμένος ως τα γόνατα στην κοπριά των αγροκτημάτωντου σταθμού Ούτε να εμπορεύεται μπορούσε αντιπαθούσε από γεν-νησιμιού του τους κερδοσκόπους εκείνος ήταν πάντα ένας στρατιώ-της ένας μαχητής και πίστευε ολόψυχα ότι αυτή ήταν η μοναδική αντά -ξια ενός άντρα ασχολία Καμάρωνε που αυτός ο Αντρέι σrsquo όλη του τηζωή το μόνο που έκανε ήταν να υπερασπίζει τους αγρότες που βρω-μοκοπούσαν και τους πολυάσχολους πραματευτές και τους αφόρηταπολυπράγμονες διοικούντες και τα παιδιά και τις γυναίκες Οι γυναί-κες έλκονταν από την αμέριμνη πειραχτική του διάθεση από την πλή-ρη την απόλυτη σιγουριά του από τη γαλήνια πεποίθηση τόσο για τονεαυτό του όσο και γιrsquo αυτούς που βρίσκονταν μαζί του ότι μπορού σεπάντα να τους υπερασπίσει Οι γυναίκες τού έταζαν έρωτα του έτα -ζαν άνεση ο ίδιος όμως άρχιζε να νιώθει άνετα μόνο μετά τα 50 μέτραόταν έπειτα από μια στροφή κρύβονταν τα φώτα του σταθμού Αλλάοι γυναίκες δεν τον ακολουθούσαν εκεί Γιατί

Και να που τώρα ζεσταμένος από το τσάι βγάζοντας τον παλιό μπε -ρέ του και σκουπίζοντας με το μανίκι του τα υγρά από τον ατμό μου-στάκια του βάλθηκε να ρωτά με λαχτάρα τον Αρτιόμ για τα νέα καιτα κουτσομπολιά από την τελευταία αποστολή του πατριού του στανότια Ο πατριός του ήταν ο ίδιος εκείνος άνθρωπος που δεκαεννιάχρόνια πριν αφού γλύτωσε τον Αρτιόμ από τους αρουραίους στην Τι-μιριάζεφσκαγια δεν έστερξε να παρατήσει τον πιτσιρίκο και τον ανά-στησε

laquoΜπορεί να ξέρω κάποια πράγματα ευχαρίστως όμως θα τα ξανα-κούσω Τι τρέχει μελαγχόλησεςraquo επέμεινε ο Αντρέι

Δεν χρειάστηκαν μεγάλες προσπάθειες για να τον πείσει Ο Αρτιόμχαιρόταν να αναπολεί και να αφηγείται τις ιστορίες του πα τριού τουαφού άλλωστε όλοι τον άκουγαν με προσοχή και μrsquo ανοιχτό το στόμα

laquoΕ τώρα σίγουρα ξέρετε πού πήγανεraquo άρχισε ο ΑρτιόμlaquoΞέρω ότι πήγανε στο νότο Εκεί οι απεσταλμένοι σας κινήθηκαν με

μεγάλη μυστικότηταraquo γέλασε ο Αντρέι laquoΕιδικές αποστολές της διοίκη -σης καταλαβαίνεις τώραraquo Έκλεισε το μάτι σrsquo έναν από τους δικούς του

laquoΜα δεν υπήρχε καμιά μυστικότητα σrsquo όλα αυτάraquo κούνησε το χέριτου ο Αρτιόμ laquoΣκοπός του ταξιδιού ήταν να ερευνήσουν την κατάστα -ση να συγκεντρώσουν πληροφορίες Αξιόπιστες πληροφορίες Επειδήδεν μπορεί να πιστέψει κανείς τους ξένους πραματευτές που έχουμε2

2

στο σταθμό κι η γλώσσα τους πάει ροδάνι μπορεί οι πραματευτές ναrsquoναι και προβοκάτορες και να διαδίδουν παραπλανητικές πληροφορίεςraquo

laquoΓενικά δεν είναι να πιστεύει κανείς τους πραματευτέςraquo γρύλισε οΑντρέι laquoΕίναι άνθρωποι του συμφέροντος Πώς να τον ξέρεις Σήμε-ρα ο πραματευτής πουλάει το τσάι σου στη Χάνσα αύριο όμως μπορείνα πουλήσει εσένα σrsquo όποιον να rsquoναι Αυτοί μπορεί κι εδώ σrsquo εμάς ναμαζεύουν πληροφορίες Εγώ και τους δικούς μας για να μιλήσω ειλι-κρινά δεν τους εμπιστεύομαι ιδιαίτεραraquo

laquoΕ όχι για τους δικούς μας δεν έχετε δίκιο Αντρέι Αρκάντιτς Οιδικοί μας είναι εντάξει Εγώ τους ξέρω σχεδόν όλους Είναι συνηθισμέ-νοι άνθρωποι Μόνο που αγαπάνε τα λεφτά Θέλουν να ζουν καλύτε-ρα από τους άλλους έχουν ένα στόχοraquo προσπάθησε να υπερασπιστείτους ντόπιους πραματευτές ο Αρτιόμ

laquoΝα το Κι εγώ αυτό λέω Αγαπάνε τα λεφτά Θέλουν να ζουν κα-λύτερα απrsquo όλους Και ποιος ξέρει τι κάνουν μόλις μπουν στη σήραγγαΜπορείς εσύ να μου πεις στα σίγουρα ότι στον πρώτο κιόλας σταθμόδεν θα τους στρατολογήσουν οι πράκτορες κάποιων άλλων Μπορείςναι ή όχιraquo

laquoΠοιων οι πράκτορες Ποιοι πράκτορες έχουν ανάγκη τους δικούςμας πραματευτέςraquo

laquoΕδώ είναι το ζήτημα Αρτιόμ Είσαι νέος ακόμα και δεν ξέρεις πολ -λά Νrsquo ακούς τους μεγαλύτερους και θα δεις που θα ζήσεις πιο πολύraquo

laquoΜα κάποιος πρέπει να κάνει αυτή τη δουλειά Αν δεν ήταν οι πρα -ματευτές θα φωνάζαμε εδώ μέσα σαν τους κούκους δίχως πολεμοφό-δια με σκέτα λιανοντούφεκα θα ρίχναμε αλάτι στους Μαύρους και θαπίναμε το τσαγάκι μαςraquo επέμεινε ο Αρτιόμ

laquoΕντάξει εντάξει τώρα μας προέκυψες και οικονομολόγος Καλ-μάρισε Καλύτερα πες μου τι είδε ο Σουχόι Πώς πάνε οι γείτονες ΣτηνΑλεξέγεφσκαγια Στη Ρίζσκαγιαraquo

laquoΣτην Αλεξέγεφσκαγια Κανένα νέο Καλλιεργούν τα μανιτάριατους Στο κάτω κάτω τι είναι η Αλεξέγεφσκαγια Ένα αγρόκτημα εί-ναι Λένεraquo ndashκαι στο σημείο αυτό ο Αρτιόμ χαμήλωσε τη φωνή του γιανα αποκαλύψει μια μυστική πληροφορίαndash laquoότι θέλουν να προσαρτη-θούν σrsquo εμάς Κι η Ρίζσκαγια δεν φαίνεται να έχει αντιρρήσεις Εκεί α-ντιμετωπίζουν αυξημένες πιέσεις από το νότο Τα rsquoχουν βάψει μαύραΌλοι για μια απειλή μουρμουράνε όλοι κάτι φοβούνται Τι φοβούνταιόμως αυτό δεν το ξέρει κανείς Πότε μιαν αυτοκρατορία που ξεφυ-τρώνει στην απέναντι πλευρά της γραμμής πότε τη Χάνσα που θέλεινα επεκταθεί φοβούνται πότε κάτι άλλο Κι όλα αυτά τα αγροκτήμα- 2

3

τα αρχίζουν να μας προσεγγίζουν Και η Ρίζσκαγια και η Αλεξέγεφ-σκαγιαraquo

laquoΚαι τι θέλουν συγκεκριμένα Τι προτείνουνraquo ενδιαφέρθηκε ναμάθει ο Αντρέι

laquoΖητούν να ενωθούν μαζί μας σε μια ομοσπονδία με κοινό αμυντι-κό σύστημα να ενισχυθούν τα σύνορα κι από τις δυο πλευρές να εγκα -τασταθεί μόνιμος φωτισμός στις ενδιάμεσες σήραγγες να οργανωθείπολιτοφυλακή να φραχτούν οι πλαϊνές σήραγγες και οι διάδρομοι νατεθούν σε κυκλοφορία ντρεζίνες για μεταφορές να εγκατασταθεί τη-λεφωνικό καλώδιο ζητούν ελεύθερο χώρο για την καλλιέργεια τωνμανιταριών Η οικονομία να είναι κοινή να δουλεύουμε να βοηθάμεοι μεν τους δε σε περίπτωση ανάγκηςraquo

laquoΚαι πριν πού ήταν Πού ήταν πριν όταν από το Βοτανικό Κήποαπό το Μεντβιέντκοβο τρύπωσαν εδώ όλrsquo αυτά τα εκτρώματα Ότανοι Μαύροι μάς έκαναν εφόδους αυτοί πού ήτανraquo έσκουξε ο Αντρέι

laquoΜη μας ματιάσεις τώρα Αντρέιraquo μπήκε στη μέση ο Πιοτρ Αντρέ-γεβιτς laquoΓια την ώρα δεν εμφανίζονται Μαύροι κι αυτό είναι καλό Δεντους νικήσαμε εμείς Αυτοί είχαν δικά τους προβλήματα εσωτερικά κιέτσι ησύχασαν Προς το παρόν ίσως να συγκεντρώνουν δυνάμεις έτσιεμάς η ένωση δεν θα μας βλάψει Πολύ δε περισσότερο αν ενωθούμε μετους γείτονες Κι αυτοί θα έχουν όφελος και για μας θα είναι καλόraquo

laquoΚαι θα rsquoχουμε κι ελευθερία και ισότητα και αδελφοσύνηraquo ειρω-νεύτηκε ο Αντρέι παίζοντας τα δάχτυλά του

laquoΔεν σας ενδιαφέρει νrsquo ακούσετεraquo ρώτησε θιγμένος ο ΑρτιόμlaquoΌχι συνέχισε Αρτιόμ συνέχισεraquo έκανε ο Αντρέι laquoΕγώ κι ο Πιοτρ

θα λογομαχήσουμε μετά Αυτό είναι το αιώνιο θέμα μαςraquolaquoΕ λοιπόν Και λένε ότι ο δικός μας διοικητής φαίνεται να συμφω-

νεί Δεν έχει ουσιαστικές αντιρρήσεις Τις λεπτομέρειες μόνο πρέπει νασυζητήσουν Σύντομα θα γίνει διάσκεψη Κι έπειτα δημοψήφισμαraquo

laquoΠώς πώς Δημοψήφισμα Ο λαός μας θα πει ναι άρα είναι ναιΘα πει όχι άρα ο λαός δεν σκέφτηκε σωστά Ας το ξανασκεφτεί ο λαόςraquoείπε σαρκαστικά ο Αντρέι

laquoΚαι τι γίνεται πέρα από τη Ρίζσκαγια Αρτιόμraquo ρώτησε ο ΠιοτρΑντρέγεβιτς χωρίς να του δίνει σημασία

laquoΜεταά από μας τι έρχεται Η Προσπέκτ Μίρα Ε η Προσπέκτ Μί - ρα καταλαβαίνετε Είναι τα σύνορά μας με τη Χάνσα Για τη Χάνσα

24

laquoΛεωφόρος της Ειρήνηςraquo (ΣτM)

ο πατριός μου λέει ότι έχει κι αυτή ειρήνη με τους Κόκκινους Κανείςπια δεν θυμάται τον πόλεμοraquo έλεγε ο Αρτιόμ

Χάνσα ονομαζόταν η κοινοπραξία των σταθμών της γραμμής Καλ-τσεβάγια Καθώς αυτοί οι σταθμοί βρίσκονταν στη διασταύρωση όλωντων άλλων γραμμών άρα και των εμπορικών οδών και ενώνονταν με-ταξύ τους με σήραγγες από την αρχή σχεδόν έγιναν τόποι συνάντησηςτων εμπόρων απrsquo όλα τα ακραία σημεία του μετρό Πλούτισαν με φα-νταστική ταχύτητα και σύντομα καταλαβαίνοντας ότι ο πλού τος τουςπροκαλεί σε πάρα πολλούς τη ζήλια αποφάσισαν να ενωθούν Η επί-σημη ονομασία τους ήταν σκέτο μακρινάρι και ο λαός απο καλούσε τηνκοινοπραξία Χάνσα κάποιος κάποτε τους σύγκρινε εύστοχα με την έ-νωση των εμπορικών πόλεων της μεσαιωνικής Γερμανίας η λεξούλα έ-κανε μπούγιο κι έτσι διατηρήθηκε Στην αρχή η Χάνσα περιλάμβανεμόνο μερικούς σταθμούς Η ένωση έγινε βαθμιαία Υπήρχε ένα κομμά-τι της γραμμής Καλτσεβάγια από το σταθμό Κίεφσκαγια μέχρι αυτόντης Προσπέκτ Μίρα το αποκαλούμενο Βόρειο Τό ξο και μαζί του ενώ-θηκαν οι σταθμοί Κούρσκαγια Ταγκάνσκαγια και Ακτιάμπρσκαγια Έ -πειτα μπήκαν στη Χάνσα οι σταθμοί Παβελέτσκαγια και Ντο μπρίνιν -σκάγια και σχηματίστηκε το δεύτερο τόξο το Νότιο Το κυριότερο πρό-βλημα όμως και το κυριότερο εμπόδιο στην ένωση Βόρειου και ΝότιουΤόξου ήταν η γραμμή Σοκόλνιτσεσκαγια

Να ποιο είναι το θέμα έλεγε στον Αρτιόμ ο πατριός του Η Σοκολ-νίτσεσκάγια πάντα ξεχώριζε Μια ματιά στο χάρτη να ρίξεις και θα τηνπροσέξεις αμέσως Πρώτον είναι ευθεία σαν βέλος Δεύτερον σrsquo όλουςτους χάρτες έχει έντονο κόκκινο χρώμα Το ίδιο και οι ονομασίες τωνσταθμών εκεί Κρασνοσέλσκαγια Κράσνιγιε Βαρότα Κομσομόλσκα-για Βιβλιοθήκη Λένιν και Λόφοι πάλι του Λένιν Και είτε εξαιτίας αυ-τών των ονομασιών είτε για κάποιον άλλο λόγο η γραμμή αυτή προ-σείλκυσε όλους τους νοσταλγούς του ένδοξου σοσιαλιστικού παρελθό-ντος Εκεί έγιναν δεκτές με ιδιαίτερη ευμένεια οι ιδέες περί αναγέννη-σης του σοβιετικού κράτους Στην αρχή μόνο ένας σταθμός επανήλθεστα ιδανικά του κομμουνισμού και του σοσιαλιστικού τύπου διακυ-βέρνησης έπειτα ο γειτονικός έπειτα οι άνθρωποι στην άλλη πλευράτης σήραγγας μολύνθηκαν από την επαναστατική αισιοδοξία ανέτρε-ψαν τη διοίκησή τους και ακολούθησαν όλα τα γνωστά Επιζώντεςβετεράνοι πρώην παράγοντες της Κομσομόλ και υπάλληλοι του Κόμ-

25 Αρκτικόλεξο που στα ρωσικά σημαίνει Κομμουνιστική Ένωση Νεολαίας

(ΣτM)

ματος το απαραίτητο λούμπεν προλεταριάτο όλοι συνέρεαν στους ε-παναστατικούς σταθμούς Δημιούργησαν μια επιτροπή υπεύ θυνη γιατη διάδοση της νέας επανάστασης και των κομμουνιστικών ιδεών σε ό-λο το μετρό με μια σχεδόν λενινιστική ονομασία Ιντερσταντσιονάλ

Αυτή συγκροτούσε αποσπάσματα επαγγελματιών επαναστατών καιπροπαγανδιστών και τους εξαπέλυε όλο και μακρύτερα μέσα στο ε-χθρικό στρατόπεδο Σε γενικές γραμμές αυτό έγινε αναίμακτα εφόσονοι πεινασμένοι στην άγονη Σοκόλνιτσεσκαγια λαχτα ρούσαν την παλι-νόρθωση της δικαιοσύνης η οποία κατά την αντίληψή τους δεν μπο-ρούσε να πάρει καμιά άλλη μορφή παρά μόνο αυτήν της εξίσωσης Καιολόκληρη η γραμμή που άρπαξε φωτιά στη μια της άκρη σύντομα κυ-ριεύτηκε από την πορφυρή φλόγα της επανάστα σης Χάρη στην υπέρ-γεια γέφυρα του μετρό που διασώθηκε ως εκ θαύματος η επικοινωνίαανάμεσα στις πλατείες Σοκόλνικι και Πρεομπραζένσκαγια διεξαγότανκανονικά μέσω της Γιάουζα Στην αρχή τη σύντομη απόσταση στην ε-πιφάνεια έπρεπε να τη διασχίζουν μόνο τη νύχτα και με ντρεζίνες πουκινούνταν ολοταχώς Έπειτα πάνω στη γέφυρα κατασκευάστηκαν α-πό ομάδες θανατοποινιτών τοίχοι και στέγη Οι σταθμοί ξαναπήραν ταπαλιά σοβιετικά ονόματά τους Ο Τσίστιγιε Προυντί έγιναν Κίροφσκα-για η Λουμπιάνκα έγινε Ντζερζίνσκαγια ο Αχότνι Ριάντ έγινε Προ-σπέκτ Μαρξ Οι σταθμοί με ουδέτερη ονομασία μετονομάστηκαν μεζήλο σε κάτι ιδεολογικά σαφέστερο Η Σπορτίβναγια έγινε Κομμουνι-στίτσεσκαγια η Σοκόλνικι μετονομάστηκε σε Στάλινσκαγια ενώη πλατεία Πρεομπραζένσκαγια απrsquo όπου ξεκίνησαν όλα μετονομά-στηκε σε Σημαία της Επανάστασης Και η γραμμή που κάποτε λεγότανΣοκολνίτσεσκάγια αλλά οι μάζες την αποκαλούσαν Κόκκινη καθώςπαλιά οι Μοσχοβίτες συνήθιζαν να απο καλούν μεταξύ τους όλες τις

26

Λογοπαίγνιο που συνδυάζει την laquoΙντερνατσιονάλraquo (τη Διεθνή στα ρωσι-κά) με τη λέξη laquoστάντσιγιαraquo (laquoσταθμόςraquo στα ρωσικά) Σε ελεύθερη απόδοση η επι -τροπή θα μπορούσε να ονομαστεί laquoΔιεθνοσταθμικήraquo (ΣτM)

Σεργκέι Μιρόνοβιτς Κίροφ (1886-1934) Το πραγματικό του επίθετο ήτανΚοστρίκοφ Από το 1930 έγινε μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚομμουνιστικούΚόμματος της Σοβιετικής Ένωσης και υπήρξε ηγετικό στέλεχος του κόμματος στοΛένινγκραντ Η δολοφονία του το Δεκέμβριο του 1934 ndashπιθανότατα με τη συνερ-γασία του Στάλινndash χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για να ενταθούν οι μαζικές διώ-ξεις και η τρομοκρατία της δεκαετίας του 1930

laquoΚομμουνιστικήraquo (ΣτM) laquoΣταλινικήraquo (ΣτΜ)

γραμμές σύμφωνα με το χρώμα που είχαν στο χάρτη του μετρό έγινεεπίσημα η Κόκκινη Γραμμή

Ωστόσο τα πράγματα δεν προχώρησανΌταν η Κόκκινη Γραμμή είχε πια διαμορφωθεί οριστικά και άρχισε

να προβάλλει διεκδικήσεις στους σταθμούς άλλων γραμμών το ποτήριτης υπομονής των υπόλοιπων ξεχείλισε Ήταν πάρα πολλοί οι άνθρω-ποι που θυμήθηκαν τι σήμαινε σοβιετική εξουσία Ήταν πάρα πολλοίαυτοί οι οποίοι στις τάξεις των ακτιβιστών που η Ιντερσταντ σιονάλ ε-ξαπέλυε σε όλο το μετρό έβλεπαν τις μεταστάσεις του όγκου που απει -λούσε να εξολοθρεύσει τον οργανισμό στο σύνολό του Κι όσο κι αν οιακτιβιστές και οι προπαγανδιστές της Ιντερσταντσιονάλ έταζαν τον ε-ξηλεκτρισμό ολόκληρου του μετρό ο οποίος σε συνδυασμό με τη σο-βιετική εξουσία θα έφερνε τον κομμουνισμό (είναι ζήτημα αν εκείνοτο σύνθημα του Λένιν που τόσο ξεδιάντροπα γινόταν αντικείμενο εκ-μετάλλευσης ήταν ποτέ πιο επίκαιρο) οι άνθρωποι πέρα από τα όριατης γραμμής δεν δελεάζονταν από υποσχέσεις Μάζευαν τους εύγλωτ-τους ρήτορες της Ιντερσταντσιονάλ και τους έστελναν πίσω στο σοβιε-τικό κράτος

Και τότε η ηγεσία των Κόκκινων έκρινε ότι είχε έρθει η ώρα να δρά -σει πιο αποφασιστικά Αν το υπόλοιπο τμήμα του μετρό δεν εννοούσενrsquo ασχοληθεί με την ιλαρή φλόγα της επανάστασης τότε όφειλε να πυρ -ποληθεί Οι γειτονικοί σταθμοί ανήσυχοι από την εντεινόμενη κομμου -νιστική προπαγάνδα και την υπονόμευση οδηγήθηκαν κι αυτοί σε πα-ρόμοιο συμπέρασμα Η ιστορική πείρα υποδεικνύει σαφώς ότι δεν υπάρ -χει καλύτερος φορέας του κομμουνιστικού βακίλου από τη λόγχη

Και τότε ήταν που έπεσε ο κεραυνόςΟ Συνασπισμός των αντικομμουνιστικών σταθμών με επικεφαλής

τη Χάνσα η οποία κοβόταν στη μέση από την Κόκκινη Γραμμή και ήθε -λε οπωσδήποτε να κλείσει το Δακτύλιο αποδέχτηκε την πρόκληση Ω-στόσο οι Κόκκινοι δεν υπολόγισαν την οργανωμένη αντίσταση καιυπερ τίμησαν τις δυνάμεις τους Η εύκολη νίκη που προσδοκούσαν δενπροβλεπόταν ούτε καν στο απώτερο μέλλον

Ο πόλεμος που αποδείχτηκε παρατεταμένος και αιματηρός ταλαι-πώρησε σημαντικά τον ούτως ή άλλως αραιό πληθυσμό του μετρό Κρά -τησε τουλάχιστον ενάμιση χρόνο και στο μεγαλύτερο μέρος του δόθη-καν κυρίως μάχες θέσεων με τις απαραίτητες όμως εξορμήσεις παρτι-ζάνων και τα σαμποτάζ με κατεδαφίσεις των σηράγγων με εκτελέσειςαιχμαλώτων με πολλές θηριωδίες κι από τις δυο πλευρές Υπήρχαν ταπάντα στρατιωτικές επιχειρήσεις πολιορκίες και διασπάσεις των πο- 2

7

λιορκιών κατορθώματα πολέμαρχοι ήρωες και προδότες Η κυριότε-ρη όμως ιδιομορφία αυτού του πολέμου ήταν ότι καμία από τις εμπό-λεμες πλευρές δεν κατάφερε να μεταθέσει τη γραμμή του μετώπου σεσημαντική απόσταση Μερικές φορές δινόταν η εντύπωση ότι ο έναςαπό τους αντιπάλους κατάφερνε να αποκτήσει υπεροχή να καταλάβειέναν ενδιάμεσο σταθμό ο άλλος όμως ενέτεινε τις προσπάθειές του κι-νητοποιούσε επιπλέον δυνάμεις και η ζυγαριά έγερνε προς την αντί-θετη πλευρά

Ο πόλεμος όμως εξαντλούσε πόρους Ο πόλεμος έπαιρνε τους κα-λύτερους Ο πόλεμος εξουθένωνε Και οι επιζώντες κουράστηκαν απrsquoαυτόν Χωρίς να γίνει αντιληπτό η ηγεσία των επαναστατών αντικα-τέστησε τα αρχικά καθήκοντα με άλλα μετριοπαθέστερα Αν στην αρ-χή ο κύριος σκοπός του πολέμου ήταν η εξάπλωση της σοσιαλιστικήςεξουσίας και των κομμουνιστικών ιδεών σε ολόκληρο το μετρό τώραοι Κόκκινοι το μόνο που ήθελαν πια ήταν να ελέγχουν το σημείο πουθεωρούνταν γιrsquo αυτούς τα άγια των αγίων το σταθμό της Πλατείας τηςΕπανάστασης Πρώτον λόγω της ονομασίας του δεύτερον επειδή αυ-τός βρισκόταν κοντύτερα από κάθε άλλο σταθμό στην Κόκκινη Πλα-τεία και το Κρεμλίνο οι πύργοι του οποίου εξακολουθούσαν να στέ-φονται από ρουμπινένια αστέρια αν πίστευε κανείς τους ελάχιστουςπαλληκαράδες που ήταν σε τέτοιο βαθμό πιστοί στην ιδεολογία τουςώστε να ξεμυτίζουν στην επιφάνεια της γης για να αγναντέψουν τοΚρεμλίνο Και βέβαια εκεί στην επιφάνεια πλάι στο Κρεμλίνο στο κέ-ντρο ακριβώς της Κόκκινης Πλατείας βρισκόταν το Μαυσωλείο Κα-νείς δεν ήξερε αν το πτώμα του Λένιν ήταν ακόμα μέσα ή όχι αυτό ό-μως δεν είχε ιδιαίτερη σημασία Κατά τη μακρά περίοδο της σοβιετι-κής εξουσίας το Μαυσωλείο δεν ήταν πια ένας απλός τάφος έγινε τοαυτόφωτο καθαγιασμένο σύμβολο διαδοχής της εξουσίας Από εκεί α -κριβώς χαιρέτιζαν τις παρελάσεις οι μεγάλοι ηγέτες του παρελθόντοςΑυτό ακριβώς είχαν στο μάτι περισσότερο απrsquo οτιδήποτε άλλο οι ση-μερινοί ηγέτες Κι ο κόσμος έλεγε ότι από το σταθμό της Πλατείας τηςΕπανάστασης από τους βοηθητικούς του χώρους ξεκινούσαν οι κρυ-φές είσοδοι προς τα μυστικά εργαστήρια στο εσωτερικό του Μαυσω-λείου και τον ίδιο τον τάφο

Στους Κόκκινους έμενε ο σταθμός της Πλατείας Σβερντλόφ το πα-λιό Αχότνι Ριάντ που οχυρώθηκε κι έγινε το προγεφύρωμα απrsquo όπου ε-ξαπολύονταν επιθέσεις κατά της Πλατείας της Επανάστασης

Η ηγεσία των επαναστατών έδωσε τις ευλογίες της σε μια σταυροφο-ρία για την απελευθέρωση αυτού του σταθμού και του τάφου Αλλά και2

8

H παρούσα έκδοση πραγματοποιήθηκε με την οικονομική ενίσχυση του ΙντιτούτουΓκαίτε που χρηματοδοτείται από το Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών Υποθέσεων

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ Дмитрий Глуховский Метро 2033

copy Copyright Dmitry Glukhovskycopy Copyright για την ελληνική γλώσσα Εκδόσεις Καστανιώτη ΑΕ

Αθήνα 2010

Έτος 1ης έκδοσης 2011

Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιον -δήποτε τρόπο καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγω-γής έργου λόγου ή τέχνης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν 21211993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιούπου κυρώθηκε με το ν 1001975 Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειο θεσίας σελιδοποίη σης εξω-φύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου με φωτοτυπικές ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτεάλλες μεθόδους σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν 21211993

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ ΑΕΓΡΑΦΕΙΑ Θεμιστοκλέους 104 106 81 ΑθήναΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ Ζαλόγγου 11 106 78 Αθήνα 210-3301208 ndash 210-3301327 FAX 210-3842431e-mail infokastaniotiscom

wwwkastaniotiscom

ISBN 978-960-03-6382-1

Κεφάλαια









9 Du stirbst 222

10 No passaran 251


12 Πόλις 308












Χαν












1







12






3






14













5












7





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8

Κεφάλαια









9 Du stirbst 222

10 No passaran 251


12 Πόλις 308












Χαν












1







12






3






14













5












7





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8




Χαν












1







12






3






14













5












7





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8












1







12






3






14













5












7





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8







12






3






14













5












7





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8




3






14













5












7





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8






14













5












7





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8












5












7





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8












7





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8




9





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8





0





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8





21









2










3













24






(ΣτM)



26











7





8








2










3













24






(ΣτM)



26











7





8










3













24






(ΣτM)



26











7





8













24






(ΣτM)



26











7





8





(ΣτM)



26











7





8



26











7





8








7





8





8

Μυθιστόρημα - Public · Το μετρό της Μόσχας είναι μια...

Documents

Transcript of Μυθιστόρημα - Public · Το μετρό της Μόσχας είναι μια...