\ι'

428

Ι

ΤΕΤΑΡΤΗ 12 ΦΕΒΡΟΥΑρlογ 2014 ΕΛΕΥθΕΡΟΣ ΤVΠOΣ

Λαμπρό παράδειγμαηΠορτογαλία

ΤΟ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑΗ ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΟ ΔΡΟΜΟΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΜΑΣτιιο ΠΟΙΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ

Η ΣΧΕΔΟΝ κοινή οικονομική πορείαΕλλάδας και Πορτογαλίας τα τελευ-ταία χρόνια όταν π αφορμό για ναυπάρξει και π άμεσπ σύγκρισπ τωνδύο επαγγελματικών πρωταθλπ-μάτων στπν έρευνα που αφορά τπσυνεισφορά τπς Σούπερ Λίγκας στπνελ/πνικιΊ οικονομία. Παρουσιάζει τπνανάλυσn των διαρθρωτικών καρα-κτπριστικών του ελ/πνικού και όλλωνευρωιιαϊκών πρωταθλπμάτων (κατα-λιΊγοντας στο... κοντινό μας πορτογα-λικό) και αναδεικνύει διαφοροποιιΊ-σεκ και αποκλίσεις, οι οποίες εφόσοναντιμετωπιστούν θα βελτιώσουν τπνπoιότπτa και ανταγωνιστικότπτα τουελ/πνικού πρωταθλιΊματος.

Η έρευνα εστιάζει στο καρακω-ριστικότερο μοντέλο σωστιΊς δου-λειάς στα -τρήματα υποδομιΊς τπςΣπόΡΤΙνΥΚΛισαβόνας, που ταιριάζειπερισσότερο στις ελ/πνικές ομάδες.

οικονομική ευρωστία (συνεργασίεςμε σπμαντικούς κορηνούτ; αξιο-ποίπσπ εγκαταστάσεων, σχέδια γιαεπέκτασπ κωρυτικότοταο γππέδου),στπν απόκτπσπ κορυφαίων αθλπτώνδιεθνούς φι'iμπς και στπν ανάπτuξπτου «ονόματοο και τπν περαιτέρωπροβολιΊ (εμπορικιΊ διείσδυσπ σε πα-γκόσμιο επίπεδο με τις περιοδείες σεΑσία και ΗΠΑ, ίδρυσπ ανεξάρτπτπςεταιρίας για' τπν εκμετόλλευσπ όλωντων δικαιωμάτων πλπν των τπλεο-πτικών).

Επίσπς υπιΊρξαν παραδείγματα καιάλλων κορυφαίων συλλόγων -ορι-σμένοι στπρίζονται στο μάρκετινγκ(όπως π Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ),στο νέο τους γιΊπεδο (Αρσεναλ,Γιουβέντους) και' άλλοι στπν ανά-δειξπ νέων παικτών (Ντόρτμουντ,Πόρτο).

Εν κατακλείδι τονίστπκαν οι [υ-Δ,/nιr.cnΑ,ιC\Ιr. rrr •..••s::.r",...,.....,..:,.... ,ΓΊΓΊ" .,,....,...r •................ , ~ ... .!...•_... _ _~_.!...Γ_. __

. Διάρθρωση εσόδωνSuper Leaguei (Μ.Ο. ηεριόδων=*-= 2010/11 - 2011/12)••••. ..

Εισιτήριο20%

Ι ο

Τηλεοηηκόδικαιώματα

45%

Διάρθρωση εσόδων52 ευρωησϊκών ηρωτqθλημάτων

(Στοιχεία από 734συλλόγους)

(Στοιχεία από 237συλλόγους)

Διαφπμ'/Χορπγίες

25%L

Τπλεοπτικάδικαιώματα

37%

JUEFAprize money11%------0

Τπλεοπτικάδικαιώματα

25%o---J

cιΕμπορικάκαι άλλαέσοδα20%

Πηγή: UEFA CΙub Licensing Benchmarking Report, εnεξ. οικονομικά στοιχεία ΠΑΕ

Γ 2011 2012

Χορπγιες

24%

Το ποδόσφαιρο στι

Γ ο ΙΕμπορικάκαι άλλαέσοδα

19%

Εμπορικάκαι άλλαέσοδα

6%L...::..Δισφημίσειο/ 29%

Χορπγιες Εισιτήρια19%

Εισιτήριο20%

ΑΝΑΛνΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΗ ΣονΠΕΡ ΛΙΓΚΑ, ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΠΑΕ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΕΣΟΔΑ ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ ΤΑ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΧΟΡΗΓΙΕΣ

Τα έσοδα των ΠΑΕ τπς Super Leagueεξαρτώνται σε σπμαντικό βαθμό από τατπλεοπτικά δικαιώματα, ενώ τα εμπορικάέσοδα υπολείπονται των ευρωπαϊκών συλλόγων.

r-.ν-\λψ(... •....v •...c..νu ULII Uc:.r..Uc:.LLU LVVL-

2012, αναδεικνύει τον τρόπο ανά-πτ:υξπς ποδοσφαιριστών από τπν πλι-

_ κία των 1Ο ετών μέχρι να φτάσουνστπν πρώτπ ομάδα. Τριάντα έχουνστελεχώσει τπν ανδρ.κή ομάδα, δέκαόταν στπν αποστολι'ι τπς Πορτονα-λίας στο πρόσφατο ΕυΓό, οκτώ ανό-κουν σε τοπ κλαμπ τικ Ευρώππς, δύοκέρδισαν τπ «Χρυσι'ι Μπάλα», ενώ ταμεταγραφικά έσοδα ξεπέρασαν τα100 εκατ, ευρώ!

Στον αντίποδα υπάρχει το μοντέ-λο τικ; Ρεάλ Μαδρίτπς, που φέρνειεπίσπς κρήματα, αλλά βασίζεται στπν

"uoμIt. •.• Ι lυu Ι oμt.1It.l vu ... μμι ΙUζt.L ιο

ελλπνικό ποδόσφαιρο (επένδυσπστκ ακαδπμίες, στο μάρκετινγκ,εμπιστο.σύνπ στπν τοηική αγορά,ενιαία στρατπγικι'ι προβολι'ις προϊό-ντος), αλλά και τις απειλές που επι-βάλλεται να αποφύγει (φαινόμεναβίας, στημένοι αγώνες, οικονομικέςσυνθι'ικες).

Ετσι, οι ΠΑΕ θα πρέπει να εκμε-ταλλευθούν οτιδήηοτε θετικό παρου-σιάζεται στο σύγχρονο ευρωπαϊκόποδόσφαιρο για να προσδοκάται πανάπτυξπ που θα έρθει από ένα ολο-κλπρωμένο εηαειρηματικό σχέδιο.

vs

ΤΟΥ ΟΠΑΠ, ΕΝΩ ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ 40 ΧΙΛΙΑΔΕΣο επαγγελματικό ποδόσφαιροκαι n συνεισφορά τικ; ΣούπερΛίγκας στπν ελλπνικι'ι οικο-

νομία» ήταν ο τίτλος τικ; έρευνας πουπραγματοποιι'ιθπκε για πρώτπ φορά σταχρονικά του ποδοσφαίρου και παρου-σιάστπκε χθες στο κτίριο τπς Ελλπνικι'ιςΟλυμπιακι'ις Επιτροπι'ις. Πρόκειται γιαμελέ'i:n που εκπονι'ιθπκε σε συνεργασίαμε το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιοριυω-νικών Ερευνών (ΙOBE~Kαι τιι ΣΤΟΧΑΣΙΣΣύμβουλοι Ειιαειρήσεων Α.Ε.

Παρουσιάστπκαν οικονομικά στοιχεία

«

,"""%ONSAGUS

11 19Μέσο έσοδο ομάδων σε εκ, εαρώ (20i1}•. •. . . . . . • , •..... , , .•..•...••.•.•• , • ι •.••.••••.••• , •• , ••••.••••••. ι •• , •.•• , ; ~...••.• .-;.• , •..•.••• , .' .•• , •••••.•.••••• ,.............. •••••.•. ,., ••••••••..•

1,29 Σύνολο εΊσιτηριων σε εκ. (2011/12) 2,63•••••••• · ••••••••• , •• " •• , •••• ,., ••••••• , ••• 1 ••• · •••••••••• 1 •••••.••• ·, ••••••••••• " ••••••••••• ·•••••••••• ~, •• , ••••••• ι •.•••••• , ••••••••• , ••••••••••••••••• , •••••

-13,8%

5.266

294,551

ΜΕΡΜ εισιτηρίω« 1,7%(2008/09"2011/12) " ,...•...............................•., •••••••• 1" •••••••• , •••••• : ••• ; ••.•••••••••••••

Μέσο<; όΡό<; έΙ<'Υι"ηρίων (2011/12)

Χωρηηκότητα vt1τrέδων ομάδων (2012/13)

10.946 .

356.237

52.991

, • , ••••••••••. , ι •.•••..• , •••..•• " ••• , ••••••••• ~••• ; , ••••..•• ι ••••• , •.• ι • ι , •••••• ; '" •••••.••• .;.•••• Ι' •••••••••• .-••• ; •••••• ι •• , ••••• ; •• , ••••• , j •••••••• '" ••••• " •••••••••

97.997Υψηλό ρεκόρ εισηηρίων ανά αγωνΙd'1'ική (1012/13)

21.682

.••••••.••••.•.••••.••.••••••••••••. ; ••••• , ••• , •••.. ,.,ι •.•••••..••••.•.••••..•• ι ••...••••... ,., ..•••••.. , .•••..••.••••••••••••••••.•• , ••••.• , •.••.•••.•.••••.••

Χαμηλό ρεκόρ εισιτηρίων ανά αγωνιστική (2ό12/13} 48.861

21,259 "Mέ~ός '6ρός' έΊσιrηριωv'ομciδας'με 'τη 'μεγα~ίJ'Tερή'"'''''''''''''''''''' 42';464".(?~.~.μTfΙ.d.Κ~~Ι , τrΡ?C1~λ.ε~C1ημ~~l!~~) (tν!Ί!.~yψ~~α} .

:...•............Δείl<ίης αμοιβωVΊτΡΟd'WΊτΙΚόύ/tσόδων (2011)

. , , , , .καταταξι, τtρωτ()θληματοςβάd'ει εμtrορικής αξίας 14

(Brand Finance)

93%

21

58%

1'1 ΓΙΟΡΓΟΣ ΜΕΓΚΟΥΛΑΣU megkouIas@e-typos.com

κοντά στα ευρωπαϊκά πρόωπα. Η τυπlΠΑΕ ωστόσο έχει υψπλι'ι εξάρτπσπ απόέσοδα που προέρχονται από τπλεοπτ\δικαιώματα και τη κορογία, κυρίως 9τον ΟΠΑΠ, ενώ n ουμρετωσϊ των εμΓρικών εσόδων είναι περιορισμένπ.

Αν και ποσοστό μεγαλύτερο του 5Cτων εισπράξεων από εισιτήρια αποδίδεσε τρίτους φορεκ, n πώλπσπ εισιτπρίι(περίπου 20% των συνολικών εσόδααποτελεί αρκετά σπμαντικι'ι ππγι'ι εσόδιγια τκ ΠΑΕ.

Ο αριθμός των εισιτπρίων μετάσπμαντικι'ι άνοδο που παρουσίασε σμέσα τπς δεκαετίαο του 2000 υηοκώρσε τον αγωνιστικι1 περίοδο 2012- Ί 3 κα38% σε σκέση με τπ μέγιστπ τιμι'ι π.καταγράφπκε τπν περίοδο 2008-20Cπαραμένοντας όμως υψπλότερος αlτις αρκέο τπς προπγούμενπς δεκαετίιΜάλιστα, από το «χρυσό» 2004 κατγράφεται αύξπσπ τπς τάξεως του 6,8

Περισσότερο από το 50% των εισιιρίων το 2012-13 συγκεντρώθπκε ατρεις ομάδες, όταν σε ευρωπαϊκό επίπεανάλογπ εικόνα παρουσιάζεται μόνο cπορτογαλικό πρωτάθλπμα.

Οπως προκύπτει από τπ μελέm, οι i1ιεμφανίζουν υψπλό ποσοστό αμοιβών ιεξόδων προσωπικού ως προς τα σuvOλιέσοδα (93% το 2011), με τον αντίστοιμέσο όρο στπν Ευρώππ να διαμορφώιτσι σε 65% το 2011 και να περιορίζΕΊσε61%τ02012.

Στο πλαίσιο αυτό, κατανράφεται έ~θετικό σπμείο, καθώς τα τελευταία κρνια υπάρχει στροφό των ομάδων στοΕλλπνες.ιΊ γογενείς ποδοσφαιριστές ciα τμι'ιματα υποδομών σε μια πρoσnάθ

να οεριοριοτοϋν οι .δαπάνες.

για τπν εξέλιξπ του επαγγελματικού ποδο-σφαίρου στπ χώρα μας, αναλύοντας εοι-κειριψατικά μοντέλα και καλές πρακτικέςαπό συλλόγους του εξωτερικού.

Σπμαντικι'ι παραμένέι n συνολικι'ι επί-δρασπ τπς Σούπερ Λίγκας στπν εθνικι'ιοικονομία, παρά τπν επίπτωσπ τικ; οικο-νομικι'ις κρίσπς. Η εκτίμπσπ ττκ επίδρασπςλαμβάνει υπόψπ τα πολ/απλασιασεικάαΠότελέσματα που προκύπτουν στπνοικονόμία αrιό την τελικπ ϊϊnπσπ για τοποδοσφαιρικό θέαμα τπς Λίγκας «<πυ-ρήντκ») και για προϊόντα και υππρεσίεςπου συνδέονται με αυτό, όπως τυχεράπαιχνίδια, τπλεοπτικές μεταδόσεις, αθλπ-τικι'ι ενπμέρωσπ, διαφι'ιμισπ, εστίασπ και

·ένδυσπ «<οικοσύστπμα») .Σύμφωνα με τκ εκτιρόοεκ τπς μελέτπς,

ο «πυρι'ινας» δραστnριoτι'ιτων τικ; Λίγκας(εισιτήρια και συμμ~oχι'ι σε ευρωπαϊκέςδιοργανώσεις) δπμιουργεί πάνω από 180εκατ. ευρώ σε όρους ΑΕΠ, ενώ σπμαντι-κά υψπλότερπ είναι n επίδρασπ στο ΑΕΠ(2,1 δια. ευρώ) από τπ δραστπριότπτα στο«οικοσύσσψα» των ΠΑΕ. Σε όρους απα-οκόλοοικ; n επίδρασπ εκτιμάται σε περισ-σότερες από 40.000 θέσεις εργασίας. Επι-πλέον, οι δραστπριότπτες που συνδέονταιμε τπ Σούπερ Λίγκα προαφέρουν, άμεσακαι' έμμεσα, συνολικά σχεδόν 550 εκαι.ευρώ έσοδα στο κράτα; από φόρους καιεργοδοτικές εισφορές .

Παράλ/πλα αναδεικνύεται το γεγονόςότι n κατανομι'ι των εσόδων των μεγαλύ-τερων ΠΑΕ, οι οποίες λαμβάνουν πρόσθε-τα έσοδα από τπ Qυμμετοχn τους σε ευ-ρωπα'ίκές οιοργανώσξις, .είνάιαΡΚετά πιο

1-.

ΕΛΕΥθΕΡΟΣ ΤVΠOΣ ΤΕΤΑΡΤΗ 12 ΦΕΒΡΟΥΑρlογ 2014

~Εσοδα ΠΑΕ·SuperLeague

Η Ελλάδα κατέχει ένα από τα υψηλότεραποσοστά αμοιβών και εξόδων nροσωπικούπρος τα συνολικά έσοδα, στπν Ευρώπη

Σε εκοτ, ευρώΠοσοστό αμοlβci1'vρροσζ\>π,ιφύστα συνΘλ1κά έσοδα των ΠΑΕ

Ποσοστό αlJαlβών ηροσωηικούστο συνολικά έσοδα 'στην Ευρώπη -,<,

.~:

'"ΕΛΛΑΔΑ 93%

93%2010/2011

190ΙΗ\

Ιταλία

Γαλλία 70%Αγγλία 68%

lσπανία !61%

Πορτογαλία !58%2011/2012

175Γερμανία __ ' 5~%.....iι..... Μέσος όροο

--- 65%

ν ελλΏνlκή οικονομία!Εισιτήρια Α' Εθνικής KC;Ιτηγoρίας

295

~~~~~, ;;l:}' ~'f'~ ,:,< ~~:,f!Η":,~/~;7"Λ~:7~'~-)"",O:τ,I'1E~'AII,.t(AC;,y,;>.>, :,.,":/' 1'"'1 'ί~-"'" .1:'-,~' ~ (~"~~~1-'~ <~;. ~) h"t

Πρώτααδειοδότησιι,μετά πλέι οφΗ ΕΓΚΡΙΣΗ τικ; αροκήρυθκ τωναγώνων πλΕι οφ τικ; φετινήο πε-ριόδου ξεχώρισε από το χθεσινόδιοικητικό συμβούλιο τικ; ΣούπερΛίγκας, Οπως ότον το αναμενόμε-νο στα 'πλέι οφ, μοναδική αλ/αγι'ισε οκέοη με πέρσι θα είναι πλέ-ον π υηωφεωτική αδειοδότπσπτων ομάδων πριν συμμετάσχουνστους αγώνες κατάταξπς.

Σε διαφορετικιΊ περίπτωσπ, πομάδα που δεν θα αδειοδοτη-θεί θα αποκλείεται από τπ δια-δικασία και τη θέσπ τικ στουςαγώνες κατάταθκ θα παίρνειπ επόμενπ αδειοδοτπμένπ στηβαθμολογία.

Παρών στη συνεδρίασπ ιΊτανκαι ο Γιάννπς Αλαφούζος, ο οποί-ος μετά από αρκετούς μπνες πιΊγεστα γραφεία του Συνεταιρισμούμε σκοπό να πλπροφορπθεί σχε-τικά με το θέμα που αφορά ταέσοδα των ΠΑΕαπό τα τιιλεοητι-κά δικαιώματα. Δέκα λεπτά μετά

KrΊτακάό

0-

2000/01-2012/13

2.007.150

1.022.910

85~.P21 [: : 771,150Ι' ,, :ι : '

679:799:

:1.287.181;

2002/ 2004/ 2006/ 2008/ 2010/ 2012/2003 2005 2007 2009 2011 2013

••••===::=1 Με αριθμούςW__

.. 2010/11 2011/12 2012/13Αριθμός Eλλriνων 193 226 346ποδοσφαιριστών---._------._--.-Αριθμός ξένων 263 194 142ποδοσφαιριστών-----------------Μ.ο. πλlκίαςποδοσφαιριστών 27 28 26--------.---------------------------.--._-._.--_.-.--.--------._ ..----------Ποσοστό συμ/χΓΊςποδοσφαιριστών 28% 28% 40%

~." . '~.~",μ"".'_' '., ,,,' ':',;.~ Κ20 . '

Ηκρίση ανάγκασε τις ομάδες ν~ στραφούν σε Ελληνες' ( ''''''~:;~'' ':'1:"' t, ,,~~,•• ~:'~:,~Qiπ-~-δ~-~~~;~-ι~;ές 37 41 61ή γηγενείς ηοδοσφαφιστές αηό τις ακαδημίες τους. '~. ,-=-~.~""'N,' <. i από τις ακαδπμίες

τπν αηοκώρηση του οροέορουτου Παναθηναϊκού, εμφανίστπκεο αντιπρόεδρος του Ολυμπιακού,Σάββας Θεοδωρίδπς, ο οποίοςέπειτα από ελάχιστα λεπτά σηο-κώρτίσε.

Τα ύποπτα ματςΣτπ συνέχεια συζοτήθηκε, όπωςrΊταν αναμενόμενο, το θέμα μετους ύποπτους προς στουωμα-τική κειρανώγηση' αγώνες πουστέλνονται από τπν ΟΥΕΦΑ στπνΕΠο. ΥπιΊρξε ενόχλπσπ για τπ δι- .αρροιΊ των αγώνων, ακούστπκαναρκετό; αηόψεκ, αλλά δεν λι1-φθπκε καμία απόφασπ.

Επίσπς, όλα δείχνουν ότι πΣούπερ Λίγκα από τπ νέα σεζόνθα ... αλλάξει έδρα. Από το 2006τα γραφεία του Συνεταιρισμούβρίσκονται στο Μαρούσι, για ταοποία, σύμφωνα με πλπροφο-ρίες, πλπρώνει ενοίκιο 12,5 χιλ;ευρώ μπνιαίως. ΣυζπτιΊθπκε ναμετακομίσει και πιθανότατα θασυ στεγαστεί στο πάρκο ΓουδιΊ,με τπν ΕΠΟ και τα ΟλυμπιακάΑκίνπτα.

Οσον αφορά το μπαράζ ανά-μεσα στο 160 τπς Σούπερ Λίγκαςκαι τον 30 τπς Football League,θα μεταδοθεί και από τα δύοσυνδρομπτικά κανάλια πουέχουν τα δικαιώματα προβολιΊςτων πρωταθλπμάτων, ενώ π διε-ξαγωγιΊ του θα πραγματοποιπθείτο αργότερο ως τις 1Ο lουνίουσε ουδέτερη έδρα που θα γίνειγνωστή όταν γνωστοποιπθούνκαι οι αντίπαλοι

ΓιΩΡΓΟΣ ΜΕΓΚΟΥΛΑΣ