Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1...

33
Ludovic Subran, Chief Economist Ana Boata, European Economist Αθήνα, 9 Φεβρουαρίου 2016 Ελλάδα: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα θάλασσες να διασχίσουμε

Transcript of Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1...

Page 1: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

Ludovic Subran, Chief Economist

Ana Boata, European Economist

Αθήνα, 9 Φεβρουαρίου 2016

Ελλάδα: Πρόοδος

στην Οδύσσεια

αλλά έχουμε ακόμα

θάλασσες να

διασχίσουμε

Page 2: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

2

1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016

2 Οι κυριότεροι εμπορικοί εταίροι της Ελλάδας :

Κίνδυνοι και ευκαιρίες

3 Ελλάδα: Πρόοδος στην Οδύσσεια, αλλά έχουμε

ακόμα θάλασσες να διασχίσουμε

Agenda

Page 3: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

3

Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016

Ο ρυθμός αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ θα παραμείνει κάτω από το 3% έως το 2017. Δεν αναμένεται

σημαντική επιτάχυνση στις προηγμένες οικονομίες (σταθερή ανάπτυξη στο +2,0%), ενώ οι αναδυόμενες

αγορές θα φτάσουν στο χαμηλότερο επίπεδο (+3,8%). Το παγκόσμιο εμπόριο θα βελτιωθεί, αλλά με αργό

ρυθμό το 2016 και το 2017 καθώς η αντίσταση από τις τιμές δεν θα εξαφανιστεί πλήρως.

Αύξηση του ΑΕΠ, %

Weights* 2014 2015 2016 2017

Global GDP growth 100 2.7 2.6 2.7 2.9

World trade growth 3.6 2.7 3.6 4.0

United States 22 2.4 2.4 2.3 2.2

Brazil 3 0.2 -3.7 -2.4 1.2

United Kingdom 4 2.9 2.4 2.1 1.9

Eurozone 18 0.9 1.5 1.7 1.8

Germany 5 1.6 1.5 1.8 1.8

France 4 0.2 1.1 1.4 1.6

Italy 3 -0.4 0.7 1.1 1.2

Spain 2 1.4 3.1 2.6 2.1

Greece 0 0.7 -0.4 -1.0 2.0

Central and Eastern Europe 6 1.4 -0.1 1.5 2.2

Russia 3 0.6 -3.7 -0.5 1.0

Turkey 1 2.9 3.6 3.3 3.5

Asia 29 4.8 4.8 4.8 4.7

China 13 7.3 6.9 6.5 6.3

Japan 7 -0.1 0.8 1.3 0.8

India 2 7.3 7.4 7.6 7.8

Middle East 4 2.6 2.8 3.1 3.9

Saudi Arabia 1 3.5 3.0 2.0 3.5

Africa 3 3.4 2.8 3.0 3.8

South Africa 0 1.5 1.5 2.0 2.0

* Weights in global GDP at market price, 2014

Sources: IHS, Euler Hermes

Προσομοιώσεις Παγκόσμιου Εμπορίου

(ανάπτυξη και συνεισφορές σε στήλες)

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

13 14 15 16 17

Currency impact

Export prices in local currency

Volume

Value

Excluding currency impact

Page 4: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

4

Το παγκόσμιο μείγμα πολιτικής θα παραμείνει

υποστηρικτικό

Παρά την πτώση των αποθεμάτων των αναδυόμενων

αγορών, η ρευστότητα θα παραμείνει άφθονη χάρη σε

αγορές περιουσιακών στοιχείων από την Τράπεζα της

Ιαπωνίας και της ΕΚΤ

Νομισματική βάση vs. Αποθεματικά των

Αναδυόμενων Αγορών (δις δολάρια ΗΠΑ)

Sources: IHS, Euler Hermes

0

5000

10000

15000

20000

25000

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16

Total (rhs)

Fed

ECB

Bank Of Japan

EM reserves

+6% yoy

Η δημοσιονομική εξυγίανση θα μπορούσε να αποτελεί

μικρότερη ανησυχία (παρά την απειλή του χρέους) καθώς

ευνοούνται οι μηχανές της εγχώριας ανάπτυξης

Κυκλικά προσαρμοσμένο πρωτογενές ισοζύγιο

της γενικής κυβέρνησης (% του ΑΕΠ)

Sources: IMF-Fiscal Monitor, Euler Hermes

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

10 11 12 13 14 15 16

US France

Germany Canada

Spain China

India

Page 5: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

5

Ο παγκόσμιος κύκλος των επενδύσεων παραμένει

αδύναμος, αλλά ξυπνά

Sources: IHS, Euler Hermes

Πραγματικές επιχειρηματικές επενδύσεις

(σε ετήσια βάση)

Οι εισροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων σε

επιλεγμένες Αναδυόμενες Αγορές (δις

δολάρια ΗΠΑ, ετησίως

Sources: Bloomberg, Euler Hermes

Οι ξένοι επενδυτές παραμένουν

επιλεκτικοί όταν επενδύουν σε

Αναδυόμενες Αγορές

Οι εταιρικές επενδύσεις στην

Ευρώπη επιστρέφουν σταδιακά

Δραστηριότητα Εξαγορών και

Συγχωνεύσεων (Μ&Α)

Μετά από έτος ρεκόρ το 2015, οι

Εξαγορές & Συγχωνεύσεις θα

παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα το 2016

Sources: IHS, Euler Hermes

Page 6: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

6

Οι νομισματικές υποτιμήσεις και η πτώση των

τιμών των εμπορευμάτων δεν έχουν τελειώσει

Οι υποτιμήσεις νομισμάτων υπήρξαν δραματικές, αλλά

αναμένονται να μετριαστούν το 2016

Μεγαλύτερες υποτίμησεις έναντι του USD για τις

μεγάλες αναδυόμενες αγορές (%, από Ιούνιο 2014)

Sources: IHS, Euler Hermes

Τιμές εμπορευμάτων, μεταβολή από Ιούνιο του 2014

Sources: IHS, Euler Hermes

Η πτώση των τιμών των εμπορευμάτων δεν έχει

τελειώσει ακόμα: η κατανάλωση για εμπορεύματα

κεφαλαιουχικών δαπανών θα συνεχίσει να

προσαρμόζεται προς τα κάτω

-82%

-74%

-59%

-57%

-54%

-43%

-40%

-36%

-35%

-34%

-30%

-30%

-30%

-30%

-29%

-29%

-28%

-27%

-26%

-25%

-25%

-24%

Russia

Ukraine

Brazil

Colombia

Argentina

South Africa

Moldova

Turkey

Mexico

Georgia

Algeria

Uruguay

Venezuela

Poland

Paraguay

Serbia

Ghana

Malaysia

Chile

Romania

Hungary

Nigeria

3%

-10%

-14%

-14%

-22%

-27%

-28%

-40%

-41%

-45%

-60% -40% -20% 0% 20%

Sugar

Gold

Soybean

Coal

Oil Brent

Copper

Zinc

Iron Ore

Nickel

Steel

Page 7: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

7

Η περίπτωση του πετρελαίου - Χαμηλή τιμή για

μεγαλύτερο χρονικό διάστημα

Προσφορά πετρελαίου vs. τιμής Brent

Sources: EIA, Euler Hermes

Η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου δεν αναμένεται να

προσαρμοστεί ενώ η ζήτηση αναμένεται να παραμείνει

χαμηλή: χαμηλές τιμές πετρελαίου για μεγαλύτερο χρονικό

διάστημα

Η κερδοσκοπία δημιουργεί πολύ θόρυβο για τον

καθορισμό των τιμών του πετρελαίου

Sources: IMF, Euler Hermes

Σύνολο αρνητικών θέσεων πετρελαίου vs.των τιμών Brent

Page 8: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

8

H περίπτωση του πετρελαίου – Ποιος κινδυνεύει

πραγματικά;

Ποιος έχει τα περιθώρια να αντισταθεί σε μεσοπρόθεσμη βάση; Οι πιο ευάλωτες φαίνεται να

είναι η Ισημερινή Γουινέα, η Γκαμπόν, η Αγκόλα, το Ομάν και η Βενεζουέλα. Το Κουβέιτ και

τα ΗΑΕ έχουν ισχυρή χρηματοοικονομική θέση (Κρατικό Επενδυτικό Ταμείο).

Αποτύπωμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (% του

ΑΕΠ)

Sources: IHS Global Insight, Euler Hermes

Κάλυψη εισαγωγών (σε μήνες αποθεματικών σε Ξένο

Νόμισμα) vs. ισοζυγίου πετρελαίου (% του ΑΕΠ)

Sources: IHS Global Insight, Euler Hermes

Page 9: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

9

Σημαντικές πολιτικές και θεσμικές

αβεβαιότητες στο μέλλον

Sources: GTA, Euler Hermes

Ηνωμένο Βασίλειο: Το

δημοψήφισμα για

παραμονή στην ΕΕ

αναμένεται έως το 2017

Ρωσία: Παράταση των

κυρώσεων έως τον

Ιούλιο του 2016

Βραζιλία: Ο υψηλός

πληθωρισμός και η

αυξανόμενη ανεργία

αυξάνουν τις κοινωνικές

εντάσεις

Ταΐλάνδη: Η

καθυστέρηση των

εκλογών αυξάνει

τις πολιτικές και

κοινωνικές

εντάσεις

Τουρκία: Το ΑΚΡ ανέκτησε

την πλειοψηφία κατά τη

διάρκεια των εκλογών του

περασμένου Νοεμβρίου,

πιθανές τριβές με τη Ρωσία

ΣΣΚ: Η κατάρρευση της

κυβέρνησης της Υεμένης και η

τρέχουσα κατάσταση στη Συρία

και την Αίγυπτο διαιωνίζουν τον

κίνδυνο των συγκρούσεων σε

αυτήν περιοχή.

Πολιτική ή Θεσμική Κρίση Κοινωνική Κρίση Ημερολόγιο Εκλογών 2016

Ιανουάριος:

- 16, Ταϊβάν (Πρόεδρος & Κογκρέσο)

Απρίλιος:

- 3, Ιρλανδία (Κοινοβούλιο)

- 10, Περού (Πρόεδρος & Κοινοβούλιο) - 13, Νότια Κορέα (Κοινοβούλιο)

Μάιος:

- 9, Φιλιππίνες (Πρόεδρος & Κοινοβούλιο)

Ιούλιος:

- 12, Κονγκό (Πρόεδρος)

Σεπτέμβριος:

- 18, Ρωσία (Κοινοβούλιο)

- (TBD - Πιθανή), Χονγκ Κονγκ: νομοθετική εκλογή συμβουλίου

Οκτώβριος:

- Τσεχική Δημοκρατία, τη Λιθουανία

- Ιταλία: Δημοψήφισμα

Νοέμβριος:

-8, ΗΠΑ (Πρόεδρος, Βουλή των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας)

Δεκέμβριος:

- 7, Γκάνα (Πρόεδρος & Κοινοβούλιο)

ΠΡΟΣ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ:

- Ταϊλάνδη (γενικές έως 31 Δεκεμβρίου

Βενεζουέλα: στις 6

Δεκεμβρίου, το

καθεστώς Maduro

βίωσε μια ιστορική

ήττα.

Page 10: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

10 Sources: National figures, Euler Hermes

Το 2015, η σταθερή μείωση της αφερεγγυότητας στις ΗΠΑ

και τη Δυτική Ευρώπη αντισταθμίζει την αναταραχή στην

Ασία και τη Λατινική Αμερική

Παγκόσμιος Δείκτης Αφερεγγυότητας των επιχειρήσεων της

Euler Hermes και Τοπικοί Δείκτες (100 = 2000)

Ο παγκόσμιος κίνδυνος αφερεγγυότητας

αυξάνεται

Sources: National figures, Euler Hermes

Το 2016, η τελευταία σε συνδυασμό με την ανάκαμψη

στις ΗΠΑ θα οδηγήσει στην σταθεροποίηση της

παγκόσμιας αφερεγγυότητας

Προβλέψεις αφερεγγυότητας /πτωχεύσεων το 2016

(% μεταβολή σε σύγκριση με το 2015)

Page 11: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

11

1 Μηδαμινή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016

2 Οι κυριότεροι εμπορικοί εταίροι της Ελλάδας :

Κίνδυνοι και ευκαιρίες

3 Ελλάδα: Πρόοδος στην Οδύσσεια, αλλά έχουμε

ακόμα θάλασσες να διασχίσουμε

Agenda

Page 12: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

12

ΗΠΑ: Οι Υπηρεσίες, 84% του ΑΕΠ, βρίσκονται σε

καλή κατάσταση

Οι δείκτες ISM δείχνουν μια πτώση στη

μεταποίηση, κυρίως λόγω του τομέα της ενέργειας,

αλλά οι υπηρεσίες παραμένουν ισχυρές

Δείκτες ISM Μεταποίησης και Υπηρεσιών

Sources: IHS, ISM, Euler Hermes

Οι υπηρεσίες υπερασπίζονται το οχυρό:

αυξάνονται κατά +2,9%, ταχύτερα από το ΑΕΠ

Πραγματικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ανά

τομέα, 4Q / 4Q

Sources: IHS, BEA, Euler Hermes

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Services; 84% of GDP

Manufacturing; 12% of GDP

Construction; 4% of GDP

Total

Page 13: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

13

ΗΠΑ: Ένα απότομο σφίξιμο των οικονομικών συνθηκών

είναι επιζήμιο για τις επιχειρήσεις, η κερδοφορία δυσκολεύει

Οι τράπεζες εισάγουν πιο αυστηρούς όρους

δανεισμού, καθιστώντας δυσκολότερη τη λήψη

δανείων, και χρεώνουν υψηλότερα επιτόκια

Επιτόκιο Στόχος της Federal Reserve vs.

Καθαρής % Διαφοράς Απόδοσης των Τραπεζών

Sources: BEA, IHS, Euler Hermes

0%

5%

10%

-75%

-50%

-25%

0%

25%

50%

75%

100%

1991 1996 2001 2006 2011 2016

net % of bankswidening spreads (L)

Fed Funds target ( R)

Sources: BEA, IHS, Euler Hermes

-60%

-30%

0%

30%

60%

1970 1985 2000 2015

profits

investment

Οι σκιασμένες περιοχές

αναφέρονται σε περιόδους κρίσης

Η αύξηση κερδών βαίνει αρνητική (πχ, ισχυρό

δολάριο, επικείμενη αύξηση μισθών, πιστωτικά

περιθώρια), οι επενδύσεις θα φέρουν το κύριο βάρος

Πραγματικά Εταιρικά Κέρδη και επενδύσεις, % αύξηση σε

ετήσια βάση

Page 14: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

14

Κίνα: Η αύξηση των εξαγωγών λείπει και η αύξηση

των ιδιωτικών επενδύσεων είναι αδύναμη

*3ma refers to 3 months rolling average

Sources: IHS, Euler Hermes

Οι Δείκτες Εξαγωγών

Οι εξαγωγές συνεχίζουν να παρουσιάζουν

σημάδια αδυναμιών καθώς η επιδεινωμένη

ανταγωνιστικότητα των τιμών ενεργεί ως

τροχοπέδη

47

48

49

50

51

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

13 14 15

USD denominated nominal Exports (12m/12m, left)

Official manufacturing PMI - New exports orders (3ma*,right)

Sources: IHS, Euler Hermes

Βιομηχανικό κέρδος για τις

μεγαλύτερες εταιρείες (τρέχον

οικονομικό έτος, σε ετήσια βάση)

Sources: BIS, Euler Hermes

Χαμηλότερα εταιρικά κέρδη στη βιομηχανία σε συνδυασμό με υψηλό

εταιρικό δανεισμό και αποπληθωριστικές πιέσεις ενώ η μείωση της

πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας είναι ακόμα σε εξέλιξη

90

100

110

120

130

140

150

160

170

07 08 09 10 11 12 13 14 15

Χρέος μη χρηματοπιστωτικών

εταιρειών (% ΑΕΠ)

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

13 14 15

Page 15: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

15

Sources: IHS, Euler Hermes

Κίνα: Η ιδιωτική κατανάλωση και οι υπηρεσίες

εξακολουθούν να παρουσιάζουν ανθεκτικότητα

Οι Υπηρεσίες εξακολουθούν να άγουν την

ανάπτυξη

Η ιδιωτική κατανάλωση παρουσιάζει

ανθεκτικότητα παρά την διόρθωση της αγοράς

Λιανικές πωλήσεις και χρηματιστήρια

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

8

9

10

11

12

13

14

14 15

Nominal Retail sales (y/y, left)

Shanghai stock exchange (Index, right)

30%

35%

40%

45%

50%

55%

01 03 05 07 09 11 13 15e

Industry

Services

Private consumption

Investment (GFCF)

Sources: IHS, Euler Hermes

Συντελεστές του ΑΕΠ (% του ΑΕΠ)

Page 16: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

16

*Claims on private sector, Banking survey

Sources: IMF, Euler Hermes

Κίνα: Το μείγμα πολιτικής γίνεται όλο και πιο

επιθετικό για να υποστηρίξει την ανάπτυξη

Η δημοσιονομική στήριξη επιταχύνεται με

αύξηση των δαπανών που σχετίζονται με τις

υποδομές και στοχευμένες δημόσιες δαπάνες

Η νομισματική πολιτική χαλάρωσε σημαντικά,

η πιστωτική επέκταση αναπτύσσει ταχύτητα,

αλλά απαιτείται περισσότερη δράση

Κυβερνητικές δαπάνες και

ανάπτυξη κύριων μεγεθών

Sources: IHS, Euler Hermes

Δείκτες νομισματικής πολιτικής

10.0

11.0

12.0

13.0

14.0

15.0

16.0

17.0

18.0

19.0

20.0

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.5

7.0

13 14 15

Benchmark Lending Rate (left)

Domestic credit to private sector (y/y, right)*2014 06-2015 09-2015 10-2015 11-2015

Total 8.2% 14% 27% 36% 26%

General public services 8.0% -5% -10% 26% 11%

Education 4.1% 20% 21% 17% 28%

Science and Technology 3.4% 32% 43% 20% 49%

Social Security and Employment9.8% 33% 28% 12% 25%

Medical Treatment and Health 9.8% 25% 24% 27% 35%

Environment Protection 2.6% -3% 64% 74% 42%

Urban and Rural Community

Affairs 15.4% 32% 89% 53% 84%

Affairs of Agriculture, Forest and

Irrigation 4.9% 16% 32% 40% 20%

Transportation 10.9% 19% 25% 44% -3%

Y/Y

Page 17: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

17

Ευρωζώνη: Γιατί οι εταιρικές επενδύσεις θα

πρέπει να αυξηθούν το 2016; (1)

Ποσοστά χρησιμοποίησης της παραγωγικής ικανότητας,%

Sources: Eurostat, Euler Hermes

Τα % χρησιμοποίησης της παραγωγικής ικανότητας

βρίσκονται άνω του μακροχρόνιου μέσου όρου

Μεταποιητικός δείκτης PMI

Πρώτα θετικά σημάδια, η εμπιστοσύνη

των επιχειρήσεων βελτιώνεται

Sources: Markit, Euler Hermes

Page 18: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

18

Ευρωζώνη: Γιατί οι εταιρικές επενδύσεις θα

πρέπει να αυξηθούν το 2016; (2)

Περιθώρια των μη χρηματοπιστωτικών

εταιρειών (% της προστιθέμενης αξίας)

Η κερδοφορία των επιχειρήσεων αρχίζει

να επωφελείται από τις χαμηλότερες τιμές

του πετρελαίου ...

Sources: Eurostat, Euler Hermes

Επιτόκια των δανείων των τραπεζών προς τις

ΜΜΕ (διάρκεια 1 έως 5 χρόνια, %)

... και του χαμηλότερου κόστους

χρηματοδότησης. Περαιτέρω δράση

της ΕΚΤ αναμένεται κατά το 2ο

τρίμηνο του 2016

Sources: Bloomberg, Euler Hermes

Page 19: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

19

Ρωσία: Οι τέσσερις κρίσεις (πολιτική, εμπιστοσύνη,

τιμή πετρελαίου και νόμισμα) θα συνεχιστούν

Ο συνεχιζόμενος υψηλός πληθωρισμός απέτρεψε

από τον Αύγουστο την Κεντρική Τράπεζα από την

περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής

Sources: Bloomberg, Euler Hermes

Οικονομικοί δείκτες

Περαιτέρω αποδυνάμωση των τιμών του

πετρελαίου και του ρουβλιού από τον Ιούλιο του

2015 αποτέλεσε τροχοπέδη για την οικονομία

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

20%

22%

24%

2013 2014 2015

Inflation (y/y)

Monetary policy rate

MosPrime rate (eop)

Πληθωρισμός, επιτόκιο νομισματικής πολιτικής και

διατραπεζικό επιτόκιο για overnight δανεισμό (MosPrime)

Sources: National sources, IHS, Euler Hermes

Page 20: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

20

60

70

80

90

100

110

120

130

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Eurozone (19 countries)

Poland

Czech Republic

Hungary

Romania

Slovakia

ΚΑΕ-ΕΕ-11: Προοπτικές βελτίωσης το 2015-2016,

παρά την κρίση στη Ρωσία

Sources: National sources, IHS, Euler Hermes

Αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ, 2011-2016

Εκτός από τις χώρες της Βαλτικής, η περιοχή

βρίσκεται σε ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης και

ωφελείται από την ανάκαμψη της Ευρωζώνης

Το οικονομικό κλίμα έχει (περαιτέρω) ανακάμψει

επίσης, από το 2014

Sources: Eurostat, Euler Hermes

Οικονομικό κλίμα

(Ιανουάριος 2008 = 100, κυλιόμενος μέσος όρος 3

μηνών)

0% 1% 2% 3% 4% 5%

Eurozone

Baltics

Bulgaria

Hungary

CEE-EU-11

Slovak Republic

Poland

Romania

Czech Republic

avg 2015-2016f

avg 2011-2014

Page 21: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

21

Τουρκία: Νομισματική «σφαγή» με υψηλό τίμημα

για τις εξαγωγές το 2015

Η Τουρκική Λίρα υποτιμήθηκε κατά μέσο -24% έναντι του

δολαρίου ΗΠΑ το 2015. Περαιτέρω διάθεση περιουσιακών

στοιχείων σημαίνει ένα επιπλέον -10% υποτίμηση το 2016

Συναλλαγματικές ισοτιμίες

Sources: Central Bank of Turkey; ECB, Euler Hermes

1.0

1.2

1.4

1.6

1.8

2.0

2.2

2.4

2.6

2.8

3.0

3.2

3.4

3.6

3.8

4.0

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

USD:TRY

EUR:TRY

Lehmann Brothers

full scale of Greek debt

crisis becomes obvious

concerns of a

Turkish hard

landing abate

concerns over

Turkey's overheating

rise

Start of Fed

tapering

first hint of Fed

tapering

Fed rate rise

expected for later in 2015

rising political

uncertainty (elections; Iraq; PKK)

Downing of

Russian plane

Το 94% του συνολικού Τουρκικού εξωτερικού χρέους είναι

σε Ξένο Νόμισμα το 2ο τρίμηνο του 2015 (75% του μέσου

όρου των Αναδυόμενων Αγορών)

0 100 200 300 400 500 600

Romania

Czech Rep.

Ukraine

South Africa

Argentina

Hungary

Poland

Turkey

South Korea

Mexico

India

Russia

Foreign currency denominated external debt

Local currency denominated external debt

Sources: World Bank, Euler Hermes

Εξωτερικό χρέος: ξένο και τοπικό νόμισμα ανά

χώρες, 2ο τρίμηνο του 2015 (δις δολάρια ΗΠΑ)

Page 22: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

22

1 Μηδαμινή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016

2 Οι κυριότεροι εμπορικοί εταίροι της Ελλάδας :

Κίνδυνοι και ευκαιρίες

3 Ελλάδα: Πρόοδος στην Οδύσσεια, αλλά έχουμε

ακόμα θάλασσες να διασχίσουμε

Agenda

Page 23: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

23

Ελλάδα: Τα capital controls έπληξαν σημαντικά

το εμπόριο...

Εμπορεύματα: Εξαγωγές vs. Εισαγωγές (ονομαστικές,

δις Ευρώ)

Οι περιορισμοί στις πληρωμές των επιχειρήσεων στο εξωτερικό επηρέασαν πολύ το

εμπόριο των αγαθών και των υπηρεσιών, ιδίως όσον αφορά στις εισαγωγές: επιστροφή

στα επίπεδα του 2005 (τουλάχιστον).

Υπηρεσίες: Εξαγωγές vs. Εισαγωγές (ονομαστικές,

δις Ευρώ)

Sources: Eurostat, Euler Hermes

Sources: Eurostat, Euler Hermes

Page 24: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

24

Ελλάδα: ... και ακύρωσαν τα θετικά αποτελέσματα από τις

χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου στο λιανεμπόριο

Οι λιανικές πωλήσεις της ΕΕ ενισχύθηκαν από τις διαρκείς

χαμηλές τιμές του πετρελαίου, όπως και στην Ελλάδα... έως

την επιβολή των έλεγχων κεφαλαίων, τον Ιούλιο 2015

Λιανικές πωλήσεις, κυλιόμενος μέσος όρος 12εκ.

(Δείκτης 2010 = 100, όγκος)

Sources: Eurostat, Euler Hermes

Τα έσοδα και τα κέρδη για τους 10 μεγαλύτερους

εισηγμένους λιανοπωλητές της ΕΕ (δείκτης 2010 = 100)

Sources: Bloomberg, Euler Hermes

Η πρόβλεψη για αύξηση των εσόδων των Ευρωπαίων

λιανοπωλητών το 2016 ανέρχεται σε + 3,5%, ενώ τα κέρδη

θα μειωθούν ξανά κατά -1,5% (μετά το -6% το 2015)

70

80

90

100

110

120

130

07 08 09 10 11 12 13 14 15 e 16 f

Revenue Operating Profit

-14%

-12%

-10%

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

10 11 12 13 14 15

EU18

Greece

Page 25: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

25

Σύνολο πιστώσεων προς μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες, εκ.

Ευρώ

Τα υψηλά ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων (34% του συνόλου το 2015), η πολιτική κρίση και οι

εκροές καταθέσεων (55,5 δις Ευρώ από Δεκέμβριο 2015) έχουν συγκρατήσει την παροχή πιστώσεων ενώ

οι όροι χρηματοδότησης παραμένουν περιοριστικοί. Η αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος και η

ανάκαμψη της εγχώριας εμπιστοσύνης θα επιτρέψουν μία αύξηση των πιστώσεων ως το τέλος του 2016.

Επιτόκια 5ετών τραπεζικών δανείων προς ΜΜΕ, %

Sources: ECB, Euler Hermes Sources: ECB, Euler Hermes

Bank

recapitalization

Ελλάδα: Το σοκ ενισχύθηκε από την αδυναμία

του εγχώριου τραπεζικού τομέα

x% Change in interest rates between Nov 2014 and Nov 2015

Page 26: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

26

Sources: Eurostat, Euler Hermes Sources: Eurostat, Euler Hermes Sources: Eurostat, Euler Hermes

Δομικός και ονομαστικός

πληθωρισμός

Οι αποπληθωριστικές πιέσεις παραμένουν σε υψηλά επίπεδα και

ασκούν πίεση στην διαμόρφωση των τιμών από τις επιχειρήσεις, σε

όλους σχεδόν τους τομείς

Έσοδα ανά τομέα, 1ο τρίμηνο 2007 =

100

Κερδοφορία των μη

χρηματοπιστωτικών εταιριών

-5.6pp

Η κερδοφορία ακόμα επηρεάζεται

από την έλλειψη χρηματοδότησης

και την αύξηση της φορολογίας

Ελλάδα: Η ανάκαμψη του ιδιωτικού τομέα ακόμα

υστερεί

VAT

temporary

effect

Page 27: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

27 Sources: National sources, Euler Hermes

Προβλέψεις Euler Hermes

Η αύξηση του ΑΕΠ θα πρέπει να επιστρέψει σε

θετικό έδαφος το 2ο εξάμηνο του 2016 μετά από

σημαντική χαλάρωση των capital controls

Sources: National statistics, Euler Hermes

Χαρτοφυλάκιο vs. Εισροών ΑΞΕ (κυλιόμενο ποσό

12εκ, δις Ευρώ)

Οι κρίσεις εμπιστοσύνης φαίνεται να είναι πίσω

μας, αλλά η μεγάλη αβεβαιότητα επιβάρυνε τις

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις

Ελλάδα: Η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς αύξησης του

ΑΕΠ αναμένεται στο 2o εξάμηνο του 2016

Greece weight 2014 2015 2016 2017

GDP 100% 0.7 -0.4 -1.0 2.0

Consumer Spending 69% 0.7 0.5 -0.7 1.5

Public Spending 21% -2.4 0.8 -1.2 -0.4

Investment 12% -2.6 -4.2 -0.3 3.4

Stocks * 1% 1.4 -2.2 -0.8 0.9

Exports 30% 7.4 -5.3 -9.2 9.0

Imports 33% 7.8 -10.4 -11.0 10.1

Net exports * -3% -0.3 1.8 0.6 -0.3

Current account ** -1 1 1 -1

Current account (% of GDP) -0.6 0.5 0.8 -0.3

Employment 0.7 1.9 1.3 0.8

Unemployment rate 26.5 24.9 24.1 23.4

Inflation -1.4 -1.1 0.0 0.5

General government balance ** -8 -8 -6 -5

General government balance (% of GDP) -4.3 -4.5 -3.5 -3.0

Public debt (% of GDP) 178.6 199.8 200.2 199.7

Nominal GDP ** 177 175 173 177

Change over the period, unless otherwise indicated:

* contribution to GDP growth

** EUR bn

Page 28: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

28

Οι εξαγωγές αγαθών ανά προορισμό, δις Ευρώ

Η επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών στις αναδυόμενες αγορές επιβράδυνε την

ελληνική εξαγωγική διαφοροποίηση, ενώ η ευρωζώνη μόλις εισήλθε σε μια «δειλή φάση

ανάκαμψης». Η επιλεκτικότητα θα είναι το κλειδί στην αναζήτηση εξαγωγικών ευκαιριών.

Sources: ITC, National statistics, Euler Hermes

Αύξηση εισαγωγών ανά χώρα για τις κύριες ελληνικές

εξαγωγικές αγορές

Ελλάδα: Η παγκόσμια αγορά δεν είναι εύκολη

υπόθεση..

Page 29: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

29

Ονομαστικό μοναδιαίο κόστος εργασίας βασιζόμενο

σε ώρες εργασίας, 1ο τρίμηνο 2009 = 100

Η προσαρμογή του μοναδιαίου κόστους εργασίας

υπήρξε σημαντική

Sources: National statistics, Euler Hermes

Πραγματική σταθμισμένη συναλλαγματική ισοτιμία,

μεταβολή μεταξύ 2015 και 2008

Το πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης της ΕΚΤ

βελτίωσε την ανταγωνιστικότητα των τιμών αλλά

η αδύναμη παραγωγικότητας δρα ως τροχοπέδη

για ορισμένες από τις χώρες της ευρωζώνης

Sources: Eurostat, Euler Hermes

Ελλάδα: Η βελτίωση της παραγωγικότητας θα

είναι καθοριστική για την ενίσχυση των εξαγωγών

Page 30: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

30

Ευκαιρία # 1: Η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού του Πειραιά

μπορεί να σημαίνει νέες εισαγωγικές/εξαγωγικές

δραστηριότητες, κυρίως με την Ασία

Τα 350 εκ. ευρώ νέων επενδύσεων θα βοηθήσουν

πρακτικά στην αύξηση της νέας δραστηριότητας

και στην βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης

απέναντι στα άλλα λιμάνια της Μεσογείου

Sources: Euler Hermes, APAA

Δείκτης RWI Index (y/y) vs. Όγκο του παγκόσμιου

εμπορίου αγαθών (μέσος όρος 3 Mηνών, y/y)

Όμως οι δυνατότητες περιορίζονται από την

αδυναμία του παγκόσμιου εμπορίου

Sources: National statistics, Euler Hermes

Ελλάδα: διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων σε

TEUs (μείον κενά εμπορευματοκιβώτια)

Page 31: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

31

Οι εισαγωγές του Ιράν θα αυξηθούν σημαντικά

Ιράν: Πρόσθετες εισαγωγές ανά τομέα μετά την

άρση των κυρώσεων (δις δολάρια ΗΠΑ)

Sources: National sources, IMF, World Bank, UNCTAD, Euler Hermes

Ευκαιρία # 2: Η επιστροφή του Ιράν

Sources: ITC, Euler Hermes

Εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράν, USD ‘000

Τα ελληνικά διυλιστήρια ήταν σημαντικός

αγοραστής Ιρανικού αργού πετρελαίου πριν από

τις κυρώσεις, αποτελώντας το 26% των Ελληνικών

εισαγωγών αργού πετρελαίου

Κυρώσεις

Page 32: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

32

Αξιόπιστοι παραδοσιακοί τουρίστες: Βόρεια Ευρώπη (Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Κάτω Χώρες) και άλλα

κράτη της ΕΕ, όπως η Γαλλία και η Ιταλία. Αναδυόμενες «νέες αγορές»: Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία.

Αριθμός των τουριστών που ήρθαν στην

Ελλάδα, μεταβολή 2014 - 13, '000 Δείκτης κύκλου εργασιών vs.

εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες

Sources: IHS, Euler Hermes

Ευκαιρία # 3: Ο τουρισμός είναι και θα παραμείνει βασικό

στοιχείο ενεργητικού: 8% του ΑΕΠ το 2015 (~ 26εκ.

επισκέπτες)

Sources: IHS, Euler Hermes Sources: IHS, Euler Hermes

Page 33: Πρόοδος στην Οδύσσεια αλλά έχουμε ακόμα · 2016-02-09 · 2 1 Πολύ χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη το 2016 2 Οι κυριότεροι

Σας ευχαριστώ για

την προσοχή σας!

Τμήμα Οικονομικών Ερευνών

Euler Hermes Group

1 place des Saisons

92048 Paris La Défense Cedex

France

Phone +33 01 84 11 50 50

[email protected]

http://www.eulerhermes.com/economic-research

This material is published by Euler Hermes SA, a Company of Allianz, for information purposes only and should not be regarded as

providing any specific advice. This publication and its contains are proprietary to Euler Hermes SA. Euler Hermes and Euler Hermes’

logo are trademarks or registered trademarks belonging to Euler Hermes Group, Worldwide Recipients should make their own

independent evaluation of this information and no action should be taken, solely relying on it. This material should not be reproduced or

disclosed without our consent. It is not intended for distribution in any jurisdiction in which this would be prohibited. Whilst this

information is believed to be reliable, it has not been independently verified by Euler Hermes and Euler Hermes makes no

representation or warranty (express or implied) of any kind, as regards the accuracy or completeness of this information, nor does it

accept any responsibility or liability for any loss or damage arising in any way from any use made of or reliance placed on, this

information. Unless otherwise stated, any views, forecasts, or estimates are solely those of the Euler Hermes Economics Department,

as of this date and are subject to change without notice. The classification of this document is PUBLIC. Euler Hermes SA. Registered in

Nanterre (552 040 594).Euler Hermes SA is authorized and regulated by the Financial Markets Authority of France.

© Copyright 2016 Euler Hermes. All rights reserved