ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ...

39
ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Transcript of ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ...

Page 1: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Page 2: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αριθμητικά συστήματα

123, 231, 312

Τι σημαίνουν;

Τι δίνει αξία σε κάθε ίδιο ψηφίο;

Ποια είναι η αξία του κάθε ψηφίου;

Page 3: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αριθμητικά συστήματα

123 = 1 (102) + 2 (101) + 3 (100)

231 = 2 (102) + 3 (101) + 1 (100)

312= 3 (102) + 1 (101) + 2 (100)

Page 4: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αριθμητικά Συστήματα

Βάση Οργάνωση: ◦ Επαναληπτικό ◦ Θέσης ◦ Μικτό

Ψηφία Μηδέν ◦ Υπάρχει ◦ Λείπει

10, 5, 12, 60 Σύγχρονο: 10, θέσης,

ψηφία, 0 Αιγυπτιακό: 10,

επαναληπτικό, ιερογλυφικά, χωρίς 0

Βαβυλωνιακό: 60, μικτό, εικόνες, χωρίς 0

Κινεζικό: 10, μικτό, σχήματα, με θέση για το 0

Page 5: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αιγυπτιακό σύστημα

Page 6: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Βαβυλωνιακό σύστημα

Page 7: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Ελληνικό σύστημα α 1 ι 10 ρ 100

β 2 κ 20 σ 200

γ 3 λ 30 τ 300

δ 4 μ 40 υ 400

ε 5 ν 50 φ 500

ϛ´(στ) 6 ξ 60 χ 600

ζ 7 ο 70 ψ 700

η 8 π 80 ω 800

θ 9 ϟ΄ (κόπα) 90 ϡ, (σαμπί) 900

Page 9: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Oksampin-Παπούα, Νέα Γουινέα

Page 10: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αριθμητικά συστήματα

Οι ώρες σε τι σύστημα εκφράζονται;

Τα λεπτά της ώρας σε τι σύστημα εκφράζονται;

Οι μοίρες (μονάδα γωνίας) σε τι σύστημα εκφράζονται;

Page 11: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αριθμητικά συστήματα

Page 12: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αριθμητικά συστήματα

Page 13: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Αριθμητικά μπλοκ του Dienes

Page 14: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Τι τύπο αριθμητικού συστήματος δημιουργεί το εκπαιδευτικό υλικό των αριθμητικών μπλοκ;

Page 15: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αιγυπτιακό σύστημα

Καταγραφή λαφύρων στην πέτρινη κεφαλή του βασιλιά Μήνη:

◦ 400.οοο βόδια

◦ 1.422.οοο κατσίκια

◦ 120.οοο αιχμάλωτοι

Πηγή: J.E. Quibell

Hierakonolopis,Λονδίνο 1900 σχεδίασμα της πλάκας 26Β

Page 16: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΣΕ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Page 17: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αιγυπτιακό σύστημα

Επαναληπτικό

Βάση 10

Page 18: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αιγυπτιακό σύστημα

Page 19: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Πράξεις στο αιγυπτιακό σύστημα

Πρόσθεση

◦ Παράθεση αριθμών

◦ Αντικατάσταση κάθε δεκάδας ίδιων στοιχείων με μία ανώτερης τάξης

Ποιο χαρακτηριστικό είναι κοινό στην πρόσθεση στο αιγυπτιακό σύστημα και στο δικό μας σύστημα;

Τι είναι διαφορετικό;

Page 20: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Πράξεις στο αιγυπτιακό σύστημα

Αφαίρεση

◦ Παράθεση αριθμών

◦ Διαγραφή από τον μεγαλύτερο τόσων στοιχείων όσων και τα στοιχεία του μικρότερου

◦ Ανάλυση ενός στοιχείου μιας τάξης σε 10 της αμέσως μικρότερης

Ποιο χαρακτηριστικό είναι κοινό στην πρόσθεση στο αιγυπτιακό σύστημα και στο δικό μας σύστημα;

Τι είναι διαφορετικό;

Page 21: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Πρόσθεση

Page 22: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αφαίρεση

Page 23: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Πράξεις στο αιγυπτιακό σύστημα

Πολλαπλασιασμός ◦ Διπλασιασμός των ενός όρου και της

μονάδας

◦ Επανάληψη μέχρι ο διπλασιασμός της αρχικής μονάδας να μην ξεπερνάει τον πολλαπλασιαστή

◦ Πρόσθεση των όρων εκείνων που στη στήλη των μονάδων δίνει τον πολλαπλασιαστή και το αποτέλεσμα στη στήλη του πολλαπλασιαστέου δίνει το γινόμενο

Page 24: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Πράξεις στο αιγυπτιακό σύστημα

Page 25: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αιγυπτιακά Μαθηματικά

Ερώτημα 1

Μπορούμε πάντα να κάνουμε με αυτόν τον τρόπο ένα πολλαπλασιασμό;

Ερώτημα 2

Γιατί;

Ερώτημα 3

Το ήξεραν οι Αιγύπτιοι; Πώς;

Page 26: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αιγυπτιακά Μαθηματικά

Απαντήσεις

1: Ναι

2:Γιατί κάθε αριθμός γράφεται ως συνδυασμός δυνάμεων του 2

3:Όχι (αποδείχθηκε τον 19ο αιώνα),

αλλά και

4: Ναι, γιατί ποτέ δεν βρήκαν περίπτωση όπου ο πολλαπλασιασμός να είναι αδύνατος (επαγωγική σκέψη)

Page 27: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Το παιχνίδι με…

…το διπλασιασμό και τον υποδιπλασιασμό δίνει και κάποια πολύ ενδιαφέροντα «κόλπα»

(τα οποία σήμερα διδάσκονται ως στρατηγικές

νοερού υπολογισμού) ◦ Αντί του 5x78, υπολογίζω το 10x78 και μετά

βρίσκω το μισό

◦ Αντί του 80:5, υπολογίζω το 80:10 και μετά βρίσκω το διπλάσιο Γενικεύονται και για το 50, 500, 5.000 κ.λπ.

Page 28: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Αιγυπτιακό σύστημα

Διαίρεση

Ως αντίστροφος πολλαπλασιασμός

Page 29: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Ερωτήματα

Τι χρειάζεται να ξέρει κάποιος σε ένα επαναληπτικό σύστημα για να κάνει τις 4 βασικές πράξεις;

Τι χρειάζεται να ξέρει κάποιος σε ένα σύστημα θέσης για να κάνει τις 4 βασικές πράξεις;

Πώς έκαναν πράξεις οι αρχαίοι έλληνες;

Page 30: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Πέρα από τους «φυσικούς», τι;

Αιγυπτιακά Μαθηματικά

Page 31: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Τα Αιγυπτιακά κλάσματα

Οι Αιγύπτιοι είχαν σύμβολα για πολύ συγκεκριμένα κλάσματα

◦ Τα εναδικά (ή μοναδιαία ή κλασματικές μονάδες)

Π.χ. 1/3 , 1/35, 1/1.234

◦ Τα κλάσματα 3/4 και 2/3

Page 32: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Τα Αιγυπτιακά κλάσματα

Ιδιαίτερα σύμβολα είχαν για το 1/2 και το 1/4 (το «μισό» και το «μισό του μισού»

Γιατί ήταν, πιστεύετε, ιδιαίτερα αυτά τα δύο συγκεκριμένα κλάσματα για τους Αιγυπτίους;

Page 33: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Τα Αιγυπτιακά κλάσματα

Τι γινόταν με τα υπόλοιπα κλάσματα;

◦ Οι Αιγύπτιοι αναπαριστούσαν τα μη εναδικά κλάσματα ως πεπερασμένο άθροισμα διαφορετικών εναδικών κλασμάτων

Παραδείγματα

3/4 = 1/2 + 1/4

13/20 = 1/2 + 1/7 + 1/140

Page 34: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Σε τι τους εξυπηρετούσε η

αναπαράσταση των κλασμάτων σε

άθροισμα εναδικών κλασμάτων;

1ο ερώτημα

Page 35: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Πρόβλημα 3, Πάπυρος του Rhid/Ahmes

«Να μοιράσεις 6 φραντζόλες σε 10 άντρες»

Απάντηση: 1/2 + 1/10

Ποια είναι η φυσική ερμηνεία αυτής της λύσης;

Πώς θα το λύνατε εσείς;

Ποια σας φαίνεται «καλύτερη» λύση, από πρακτική άποψη;

Page 36: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Πώς μετατρέπεται ένα κλάσμα σε

άθροισμα εναδικών; Και, μετατρέπεται

πάντα;;

2ο ερώτημα

Page 37: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Μοίρασε 5 φραντζόλες ψωμί σε 8

άντρες Μπορεί κάθε άντρας να πάρει από μία

φραντζόλα ψωμί;

◦ Όχι

Κοιτάω ποιο είναι το μεγαλύτερο κομμάτι που μπορεί να πάρει ο καθένας: Μπορεί κάθε άντρας να πάρει από ½ της φραντζόλας;

◦ Ναι

Τι περισσεύει;

http://www.maths.surrey.ac.uk/hosted-sites/R.Knott/Fractions/egyptian.html

Page 38: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

5:8 = 1/2 + 1/8

Page 39: ΑΡΙΘΜΟΙ – ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑusers.uoi.gr/mkaldrim/%c8%c5%cc%c5%cb%c9%d9%c4%c5%c9%d3... · 2015-05-28 · Ελληνικ σσημα α 1 ι 10 ρ 100

Δοκιμάστε να αναλύσετε…

το 3/4

Το 13/20

σε εναδικά κλάσματα