Od papirusa do e-booka

Oprac. Dorota ParkitaPedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach

Skąd się biorą książki?

Autor – musi wpaść na pomysł co chce napisać

Są różne sposoby zapisywania tekstu:

• na komputerze• na maszynie• pisanie ręczne

Wydawca

To osoba lub instytucja która daje pieniądze na przygotowanie, opracowanie i wydrukowanie książki

Autor przychodzi z tekstem

do wydawcy i podpisuje

umowę na wydanie książki

Redakcja

W Wydawnictwie zajmuje się przygotowaniem tekstu do druku

Ustala się:• wielkość książki• rodzaj oprawy• ilustracje• krój pisma• rodzaj papieru

Opracowanie plastyczne

Grafik - projektuje okładkę- rozmieszcza ilustracje w tekście

Ilustrator- uważnie czyta tekst i wykonuje do niego

szkice ilustracji

DrukarniaOtrzymuje od Wydawcy gotowy plik do druku

Tak wyglądała maszyna a tak wygląda dziśdrukarska dawniej

Introligator

W pracowni introligatorskiej książka jest oprawiana – otrzymuje okładkę

Księgarnia i Biblioteka

Tu wybieramy książki które nam się podobają lub są nam potrzebne

Jak wyglądała dawniej książka?

Człowiek – żywa książka

Gdy ludzie nie umieli czytać i pisać bo jeszcze nikt nie wymyślił pisma ludzie przekazywali sobie informacje ustnie

Pierwsze utrwalane pismo to znaki symboliczne (pamięciowe)

• Wycięcia na drewnie

• Quipu – pismo węzełkowe

Pismo obrazkowe

Zanim powstało pismo były rysunki. Rysowano ludzi, zwierzęta i przedmioty codziennego użytku.

Rysunki naskalne

Rodzaje pisma

 

HieroglifyPismo EgipcjanPismo klinowe

(Mezopotamia)

Pismo piktograficzne Inków

Ciekawostka• Pismo Chińskie jest pismem wyrazowym i

przetrwało do dziś. Obejmuje ponad 42 tys. znaków

• Nauka czytania i pisania sprawia więc dzieciom w Chinach wiele

trudności

• My mamy tylko 26 znaków

– liter podstawowych

Na czym pisano?• Kamień

• Skorupy naczyń glinianych

• Tabliczki gliniane

• Tabliczki woskowe

• Papirus

• Pergamin

• Papier

Ciekawostka

• Nazwa papier pochodzi z j. greckiego – papyros

• Wynaleźli go Chińczycy w II w. n.e.

• Do Europy trafił około 1120 r.

• W Polsce produkcję papieru uruchomiono w 1491 r. niedaleko Krakowa

Pergamin• Materiał pisarski, który został wyparty

przez papier

• Odpowiednio wyprawiona i zabezpieczona skóra zwierzęca

• Nazwa pochodzi od miasta Pergamon w którym produkowano pergamin na szeroką skalę

Zwój pergaminowy

Czym pisano?

• Rylce (w kamieniu i glinie)

• Pędzelki, rurki trzcinowe i bambusowe przycięte jak stalówki, gęsie pióra (na papirusie, pergaminie i papierze)

Rzymski stylus i kałamarz

Formy książki

Tabliczki

Zwój

Kodeks

Formy książki c.d.

• Tabliczki – gliniane, woskowe, drewniane, ołowiane

• Zwój – papirusowy, pergaminowy

• Kodeks – karty składane na pół, układane na siebie i zszywane

Książka średniowieczna

W klasztorach kopiowaniem i powielaniem tekstów zajmowali się wyszkoleni specjalnie mnisi Nazywano ich skrybami

Ręcznie malowana ilustracja nazywana jest iluminacją

Ciekawostka

• W średniowieczu za jedną ręcznie pisaną książkę można było kupić kilka wiosek

• Okładki i brzegi takich książek wykańczane były złotem i drogimi kamieniami

• Księgi te, przykuwano do ściany łańcuchami i

przechowywano w pilnie strzeżonych miejscach

• Dawniej książki oprawiano w drewno, stąd wzięło się powiedzenie „przeczytać książkę od deski do deski”

Oprawa książki

emaliowana

skórzana

z kości słoniowej

Wynalezienie druku Wynalezienie druku przypisuje

się Janowi GutenbergowiJanowi Gutenbergowi z Moguncji, przyjmując jako datę tego wydarzenia rok 1440

Biblia Gutenberga 1452-1455

Ruchoma czcionka

Pierwotna prasa drukarska

Rodzaje pisma dzisiaj

• Pisanie odręczne – kaligrafia

• Pismo komputerowe, maszynowe

• Pismo Braille’a – dla niewidomych

Książka dziś

książka tradycyjna plik tekstowy na płytach e-book (książka elektroniczna)

Jak zbudowana jest książka?

• Okładka• Grzbiet • Trzon główny

książki

Na okładce znajdują się

• Obwoluta – chroni okładkę przed zniszczeniem oraz ozdabia książkę by przyciągnąć czytelnika

• Opaska – ma za zadanie zareklamować książkę

• Wyklejka – łączy okładkę z trzonem głównym książki, wzmacnia ją

Co książka ma w środku?

• Karta tytułowa• Tekst główny• Ilustracje• Spis treści

Karta tytułowa

• Nazwisko i imię autora

• Tytuł książki

• Nazwisko i imię ilustratora

• Miejsce wydania

• Wydawcę

• Rok wydania

Wanda Chotomska

Dzieci Pana Astronoma

I

lustrował

Janusz Stanny

Nasza Księgarnia – Warszawa – 1988

Część główna książki

Na treść książki mogą składać się:

• opowiadania

• bajki

• baśnie

• wiersze

Ilustracje

• Ilustracje mogą być czarno-białelub kolorowe

• Ilustracja uzupełnia treść książki,rozwija wyobraźnię czytelnika

Spis treści• Zwięźle informuje o treści książki

• Służy do szybkiego odnalezienia poszukiwanych fragmentów

tekstu: wierszy, opowiadań, rozdziałów

• Może znajdować się na początku lub na końcu książki

Zapamiętaj Książki należy szanować!

Pierwsza kartka cicha,Druga trochę wzdycha.Och zawodzi czwarta:Ja jestem podarta!...

…Kto czytał trzynastą,Na pewno jadł ciasto.

A te wszystkie kartki zawodzą i piszczą:Chcemy być u dzieci, które nas nie zniszczą.

(Lucyna Krzemieniecka: Lament książek.)

„Biblioteka Białych Kruków” liczy już kilka tysięcy książek

MŁODZIEŻOWY DOM KULTURY „MURANÓW” w Warszawie