Tuesday, April 22, 2014MAT 312. Tuesday, April 22, 2014MAT 312.
Nycteumdag 22 april 2010 De Meervaart
description
Transcript of Nycteumdag 22 april 2010 De Meervaart
Nycteumdag 22 april 2010De Meervaart
Depressie bij ouderen: Wat valt eraan te doenHerkenning en behandeling
Eric van Exel, psychiater GGZ InGeestVrije Universiteit Medisch Centrum afdeling psychiatrie
Valkuil
“ If you have a reason to be depressed …. you are not depressed”
Allergrootste valkuil = redelijkheid ouderdom, lichamelijke achteruitgang, verlies zijn geen redenen om
iemand niet te behandelen voor een depressie
Cijfers
15% lifetimeprevalentieman:vrouw = 1:266% van de depressieve ouderen wordt niet herkend33% van de depressieve ouderen wordt behandeld
Waarom behandelen :beloop depressie
• Natuurlijk beloop: <25 % ‘self-limiting’ 50% chronisch (jaren) 25% overig dementie/dood
• Geldt voor milde en ernstige depressie
(Bron: LASA: Beekman et al 1995, Geerlings et al 1999)
Prognose zonder behandeling
Een depressie is bij ouderen geassocieerd met
Lijden oudere zelf en ‘family burden’grotere ADL afhankelijkheid
Somatischverhoogde mortaliteit langere ligduur, grotere overige medische consumptieslechtere uitkomst somatische comorbiditeit
Vermoeden van depressie
Sombere stemming of sombere indruk door weinig oogcontact, monotone spraak en trage motoriek;
Frequent spreekuurbezoek en wisselende klachten;
Moeheid of klachten zonder lichamelijke oorzaak
Chronische pijnklachten
Klachten van nervositeit, slapeloosheid, verzoek om slaapmiddelen of kalmerende middelen.
Screener voor depressie GDS-15 òf CES-D www.ouderenpsychiatrie.nl
Diagnose
Depressieve stemming en/of duidelijke vermindering van interesse of plezier (kernsymptomen)
Gewichtsvermindering of toename
Slaappoblemen
Psychomotore agitatie of remming
Moeheid-energieverlies
Gevoel van waardeloosheid-schuldgevoelens
Verminderd vemogen tot nadenken en concentratie(besluiteloosheid)
Suicidegedachten
Wat te doen bij vermoeden depressie
Benoem wat je zietondanks de Valkuil
If you have a reason to be depressed …. you are not depressed”
Allergrootste valkuil = redelijkheid ouderdom, lichamelijke achteruitgang, verlies zijn geen redenen om iemand
niet te behandelen voor een depressie
Vormen van behandeling
Welke behandelopties zijn effectief en toepasbaar bijouderen?
Verrassend veel goed onderzoek gepubliceerd bij ouderen (RCTs en meta-analyses)naar met name :– medicamenteuze behandeling– psychotherapie– bewegingstherapie– lichttherapie
Wanneer medicamenteus behandelen???
JAMA, January, 6; 2010
Diagnose
Depressieve stemming en/of duidelijke vermindering van interesse of plezier (kernsymptomen)
Gewichtsvermindering of toename
Slaappoblemen
Psychomotore agitatie of remming
Moeheid-energieverlies
Gevoel van waardeloosheid-schuldgevoelens
Verminderd vemogen tot nadenken en concentratie(besluiteloosheid)
Suicidegedachten
Meta-analyse van behandelstudies bij ouderen
Response rate • SSRIs 58% • TCAs 63% • Placebo 27%
Korte termijn prognose bij behandeling
Psychotherapie• Veel bewijs voor effectiviteit, maar vaak uit methodologisch matig onderzoek• Effectiviteit neemt niet af bij het ouder worden• Ook bij depressieve dementiepatiënten, ook in het verpleeghuis• In afnemende vorm van ‘bewijskracht’:
– (cognitieve) gedragstherapie– problem-solving therapy– reminiscentie en ‘life review’– interpersoonlijke psychotherapie– psychodymanische psychotherapie– Psychodynamische groepstherapie
Bewegingstherapie
3 x per week 30-45 minuten trainen op 70% van maximale hartslagfrequentie, gedurende 3 maanden
Wat heb je ervoor nodig?Fysiotherapeut
Lichttherapie en gewone depressie
Hoe goed werkt behandeling
60-70% effectiviteit bij behandelde patiënten
Evidence psychotherapie beperkt bij ouderen met complexe multimorbiditeit en oudste ouderen
Levenslust
“voor depressieve, ouderen de herkenning, zorg en behandeling in de eerste lijn verbeteren door middel van schotloze, stapsgewijze aandacht in de vorm van eenvoudige maar effectieve interventies op maat”
uitleg + motiverend interviewen
“bibliotherapie” of fysio-oefenprogramma
“Problem Solving Treatment” of Life Review
Poli GGZStep 1
Step 2
Step 3
Step 4
Levenslust plan
Conclusie
Depressies verlopen vaak chronisch en hebben veel gevolgen Een minderheid van de depressies wordt herkend / behandeld
Resultaat: redelijk tot goed
Meerdere opties
Kosten-baten: zeer de moeite waard !!!
Discussie
Moeten we screenen?
Behandeling met een POH GGZ volgens een “stepped care”model
waarbij de client kan kiezen.
Waarom doen we dit in de GGZ en de huisartsgeneeskunde dan niet?
Wat is nodig om je praktijk in te richten voor een optimale
behandeling van depressie?
Dank
Harm van Marwijk, huisarts
Nelleke van ‘t Veer-Tazelaar, psycholoog, verpleegkundige
Ilse van Beljouw, psycholoog, promovendus
PAUZE