www.magiel.waw.pl

marzec 2015

spis treci /Dzisiaj wyrzucaj kanap. Jutro wyrzuc nas, Zasuonych Maglowiczw.

04-05

SOWO OD NACZELNEGO

aktualnoci /

08-09

/ konferencja o umidzynarodowieniu / wycig z regulaminu

Wanie zakoczy si najwaniejszy okres wieczcy kady semestr. Czas egzaminw jest nierozerwalnie zwizany z pytaniami dotyczcy-mi nieobecnoci na jednym z terminw, czy prze-dueniem sesji. Wszystkie te kwestie uregulowa-ne s w Regulaminie Studiw. MAGIEL zachca do zapoznania si z wiarygodnym rdem infor-macji i zdobycia argumentw w skutecznej walce o swoje prawa.

38 1. Student ma prawo do skadania egzaminu

wdwch terminach, co oznacza, e: 1) w razie uzyskania na egzaminie w I termi-

nie oceny niedostatecznej studentowi przysugu-je prawo do zdawania egzaminu poprawkowego wII terminie;

2) wprzypadku, gdy student nie przystpi do egzaminu wterminie I, nie otrzymuje oceny nie-dostatecznej z powodu nieobecnoci na egzami-nie, przysuguje mu prawo do zaliczania przed-miotu wII terminie, lecz nie jest uprawniony do poprawkowego terminu egzaminacyjnego w ra-zie niezdania egzaminu wII terminie, zzastrze-eniem ust. 3.

2. Prawo skadania egzaminu w dwch ter-minach, oktrym mowa wust. 1, nie obejmuje uprawnienia do ponownego zdawania egzaminu wII terminie wprzypadku, gdy student otrzyma wIterminie ocen dostateczn albo wysz.

3. W wyjtkowych przypadkach, na udoku-mentowany wniosek studenta, o ktrym mowa wust. 1 pkt. 2, dziekan moe dopuci go do ska-dania egzaminu poprawkowego, wterminie usta-lonym wporozumieniu zegzaminatorem, lecz nie pniejszym ni 21 dni od zakoczenia sesji egza-minacyjnej w II terminie wprzypadku przed-miotu, ktry nie jest objty form tzw. egzami-nu standaryzowanego, oraz 30 dni wprzypadku przedmiotu objtego form tzw. egzaminu stan-daryzowanego.

4. Wodniesieniu do konkretnego studenta sy-tuacja, oktrej mowa wust. 3, moe mie miejsce nie wicej ni dwukrotnie wcaym okresie trwa-nia studiw okrelonego stopnia.

5. Rektor, po zasigniciu opinii dziekana, moe wyrazi zgod na niestosowanie ogranicze-nia okrelonego w ust. 4, jeeli wymagaj tego nadzwyczajne okolicznoci.

Projekt Leadership Forum in Higher Education, zainicjowany przez or-ganizacj Studybility, obejmuje cykl

konferencji dotyczcych umidzynarodowie-nia szkolnictwa wyszego w Europie rodko-wej iWschodniej. Dla wadz uczelni to okazja, by posucha rad ekspertw przedstawicieli instytucji, wktrych od lat jest wdraany pro-gram sprzyjajcy internacjonalizacji. Spotka-nia s wzbogacone take odyskusje iwarszta-ty.

Wsparcie dla uczelniPierwsza konferencja The Golden Triangle

of Internationalisation: Governance, Manage-ment and Financing odbya si 22 i23 stycznia

w Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej. Wzio wniej udzia kilkunastu ekspertw za-rwno krajowych, jak izagranicznych wrd nich Jan Truszczyski, byy Dyrektor Gene-ralny ds. Edukacji iKultury wKomisji Euro-pejskiej oraz prof. Hans de Wit, doradca wbu-dowaniu strategii umidzynarodowienia we wsppracy zrzdami iorganizacjami midzy-narodowymi. Prelegenci omwili zagadnienia zwizane z planowaniem i pomiarem stopnia internacjonalizacji uczelni.

Rola umidzynarodowieniaDlaczego nawizanie wsppracy z zagra-

nic jest tak wane? Zdaniem organizatorw nie mona lekceway wpywu szkolnictwa na

gospodark wiatowy obrt w brany edu-kacyjnej wynosi 173 miliardy dolarw rocz-nie. Umidzynarodowienie jest istotne take z punktu widzenia studentw. Moliwe staje si tworzenie midzynarodowych cieek stu-diw oraz wspieranie mobilnoci studenckiej.

Poziom internacjonalizacji w Polsce wci nie jest wysoki. wiadczy otym choby udzia obcokrajowcw wrd studentw wnaszym kraju jego rednia warto jest czterokrotnie nisza ni w pastwach OECD. Wzrost kon-kurencyjnoci na arenie midzynarodowej po-winien znale si wrd priorytetw polityki edukacyjnej programy takie jak Leadership Forum mog okaza si przepustk do sukcesu polskich uczelni. 0

T E K S T A N N A L E W I C K A

Przyzwyczailimy si, e to studenci musz zdobywa wiedz. Okazuje si jednak, e wadze polskich uczelni wyszych take mog si czego nauczy z myl o nich stworzono program Leadership Forum in Higher Education.

Szansa na (wiatowy) sukces

Wycig z regulaminu

Wszystko zaczo si we wrzeniu 2014 roku, kiedy to czonkowie Niezale-nego Zrzeszenia Studentw Uniwer-

sytetu Warszawskiego zorganizowali inicjaty-w spoeczn obki na Uczelnie. Jej celem byo wprowadzenie zmian w statucie i znalezienie rodkw na tworzenie obkw przy szkoach wyszych, przeznaczonych dla dzieci studiuj-cych rodzicw. Projekt spotka si zzaintereso-waniem Ministerstwa Pracy iPolityki Spoecznej oraz Ministerstwa Nauki iSzkolnictwa Wysze-go. Efekt? Udao si znale pienidze na pomoc modym ludziom oraz kampani spoeczn skie-rowan do spoecznoci akademickich.

Nieatwa drogaObecna sytuacja tych, ktrzy musz godzi

obowizki rodzica i studenta nie jest godna pozazdroszczenia. S oni zwykle na utrzyma-niu rodziny, cho czasem podejmuj si prac

dorywczych, by zyska samodzielno. Jed-noczesna opieka nad dzieckiem i nauka to trudne zadanie, zwaszcza, gdy uczelnie nie pomagaj w tej sytuacji. Nie kady student uczy si wrodzinnym miecie, gdzie mgby liczy na pomoc rodzicw, oddaje zatem ma-lucha do obka. Generuje to kolejne koszty. Czsto niewyobraalne jest, ze strony uczel-ni, zabranie dziecka ze sob na zajcia.

Okrelenie moda mama czy mody tata czsto nie kojarzy si pozytywnie wrd kadry naukowej, a zwaszcza administracji uniwersy-teckiej, ktra stawia wiele przeszkd przed stu-diujcymi rodzicami. Wiele kwestii dotyczcych modych rodzicw nie jest uregulowanych. Gdy s zmuszeni zosta zchorym dzieckiem wdomu, nie jest to adne usprawiedliwienie dla nieobec-noci na wiczeniach. Co wicej, zwolnienie nie przysuguje kobietom tu po urodzeniu dziecka, tak, jak jest to wprzypadku urlopu macierzy-

skiego dla zatrudnionych na umow o prac. Wpraktyce oznacza to natychmiastowy powrt na zajcia po porodzie lub przeduenie studiw poprzez przejcie na urlop dziekaski.

Jeli studenci skazani s jednak na zabra-nie swojej pociechy na uczelni, to czekaj ich kolejne problemy. Mog zosta wyprosze-ni zzaj za trzymanie ze sob dziecka, kt-rego nie maj gdzie zostawi. Brakuje przewi-jakw, miejsc, wktrych mona spokojnie je nakarmi (zwyjtkiem toalet) nie wspomi-najc oobkach. Co prawda, przy Uniwersy-tecie Warszawskim dziaa placwka, wktrej mona zostawi niemowlaka, ale przeznaczo-na jest wycznie dla pracownikw i dokto-rantw teje uczelni.

Okiem mamyProjekt NZS-u opiera si na zebranych do-

wiadczeniach studentek Uniwersytetu War-

Maluch na uczelniKiedy dwoje ludzi dowiaduje si, e za kilka miesicy zostan rodzicami, pewne jest, e ich wiat odwrci si o 180 stopni. Jeli s to studenci, zazwyczaj nie s przygotowani na yciow rewolucj. Tym bardziej dotyczy to szk wyszych, ktre nie pomagaj modym ludziom w jednoczesnym zdobywaniu wyksztacenia oraz zakadaniu rodziny. Na szczcie ma si to zmieni.

T E K S T: P A U L I N A B A Z I A K

1

maluch na uczelni /

marzec 2015

szawskiego. Tymczasem problem braku zain-teresowania sytuacj modych rodzicw ma szerszy, oglnopolski wymiar. Magosia jest na trzecim roku architektury na Politechnice Lu-belskiej. Dziewi miesicy temu urodzia Asi. Przyznaje: Nie jestem jedyn studentk na na-szym wydziale, ktra ma dziecko. Przewija-ki bardzo by si przyday. Brakuje te miejsc, gdzie mogabym przebra ma, jeli czasem id zni na uczelni. Nie byam na zwolnieniu lekarskim po porodzie.

Wtruje jej Ula, studentka czwartego roku technologii ywnoci i ywienia czowieka na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Techno-logicznym w Szczecinie. Jest mam 2-letniej Kaliny i10-miesicznego Ludwika: Posiadanie dziecka traktuje si wycznie jako prywatn spraw studentw. Nie ma na ZUT-cie adnych przewijakw, obkw i innych udogodnie. Duo zaley od podejcia wykadowcw. W moim przypadku raczej nie robili proble-mw, gdy np. chciaam zmieni termin zalicze-nia. To take kwestia charakteru studiw; ja na swoje zajcia nie mogabym chodzi zKalin, bo mielimy je rwnie w laboratoriach. Pod-krela take, e po urodzeniu crki konieczno-ci byo przejcie na urlop dziekaski.

Troch wicej przywilejwZdanych Gwnego Urzdu Statystyczne-

go wynika, e Polacy coraz czciej zostaj rodzicami wpniejszym wieku ni poprzed-nie pokolenia. Stawiaj najpierw na zdobycie wyksztacenia, dowiadczenia zawodowego, by mc zapewni swojej rodzinie stabiln sy-tuacj yciow. W cigu ostatniego wier-wiecza najwikszy odsetek urodze przesun si zgrupy wieku 20-24 lata do grupy 25-29 lat. Rwnie redni wiek urodzenia pierw-

szego dziecka uleg podwyszeniu do 27 lat (w1990 roku wynosi 23 lata).

Niemniej jednak na kadej uczelni mona spotka studiujcych rodzicw. Tym bardziej naley zwraca uwag na tych, ktrzy staraj si pogodzi nauk z opiek nad dzieckiem. Stanowi przykad perfekcyjnego zarz-dzania czasem (oraz pienidzmi), zwaszcza wsytuacji owiele trudniejszej ni reszta stu-denckiej spoecznoci. Natomiast, jak sdz eksperci, w przyszoci bd si oni czciej decydowa na tworzenie rodzin wielodziet-nych, co przekada si na konieczno lepsze-go ich traktowania przez pastwo, zwaszcza wdobie niu demograficznego.

wiateko w tuneluDziewitego grudnia w murach Szkoy

Gwnej Handlowej wWarszawie ministrowie ogosili rozpoczcie rzdowego programu Ma-luch na uczelni. Jego gwnym celem bdzie zakadanie i prowadzenie obkw dla dzieci studiujcych rodzicw. Co roku, co najmniej dziesi milionw zotych ma by przeznacza-ne na realizacj oglnopolskiego projektu. Jak mwia Minister Nauki iSzkolnictwa Wysze-go, Lena Kolarska-Bobiska: Dzi kobiety cz-sto odkadaj decyzj oposiadaniu dziecka do momentu ukoczenia studiw. Lepsza pomoc pastwa moe tymczasem skutkowa przyspie-szeniem tej decyzji. Przecie wychowanie dzie-ci nie musi by przeszkod w nauce. Musimy to zmieni.

Plan pomocy to nie tylko obki, ale rwnie kampania spoeczna, ktra ma na celu uwia-domienie, zwaszcza spoecznociom akademic-kim, zjakimi problemami borykaj si studiu-jcy rodzice. Upowszechniane ma by podejcie study life balance. Wadze wyszych szk bd

zachcane do tworzenia bardziej przyjaznych warunkw dla studentw zdziemi. Ponadto, ma to uatwi rwnie prac kadrze naukowej bdcej rodzicami. Akcja ma te na celu kre-owanie ustudentw postaw, ktre wprzyszo-ci maj si przeoy pozytywnie na ich stosu-nek do pracownikw posiadajcych dzieci.

Rzd dotrzymuje sowaNa realizacj zoonych obietnic nie trze-

ba byo dugo czeka. 11 lutego br. ogoszono otwarcie konkursu ofert na finansowe wspie-ranie zada zzakresu rozwoju instytucji opie-ki nad dziemi wwielu do lat trzech. Jednym z moduw Programu jest wanie Maluch na uczelni, o rodki z ktrego mog ubiega si wszystkie szkoy wysze. A jest o co, bowiem na 2015 rok przeznaczono na ten cel 11 mln zotych. Dofinansowanie moe osign wyso-ko 80 proc. kosztw stworzenia nowych bd funkcjonowania istniejcych miejsc przezna-czonych do opieki nad dziemi. Jak podkrela resort nauki, wadze uczelni nie musz od razu tworzy tradycyjnego obka. Czasem wystar-czy zaaranowanie maej przestrzeni wramach przytulnego klubiku dziecicego, co jest ta-szym rozwizaniem, na ktre sta nawet mniej-sze kampusy.

SGH, BUW czy Politechnika Warszawska to nieliczne przykady miejsc, gdzie mona zna-le specjalne kciki do przewijania malucha. Jednak dziki rzdowemu programowi ma si to zmieni. Odpowiednie podejcie wadz uczelni do trudnej sytuacji modych rodzicw jest kluczowe w jej zrozumieniu przez reszt spoeczestwa. To take szansa na atwiejszy start dla ich kariery zawodowej oraz moliwo dzielenia czasu midzy wychowywanie dziecka adalsze zdobywanie wyksztacenia. 0

/ maluch na uczelni

10-11

PATRONATYkalendarz wydarze /

marzec 2015

Kalendarz wydarze

Konferencja Negocjator3 marca

W dniach 3-5 marca 2015 roku odbdzie si ju XIV edycja Kon-ferencji Negocjator cyklicznego projektu SKN Negocjator SGH. Tematyka konferencji skupiona jest wok negocjacji i komunikacji. Celem projektu jest propagowanie wrd studentw polskich uczel-ni idei rozwoju osobistego i doskonalenia umiejtnoci mikkich. Zapraszani przez nas gocie to eksperci z obszaru negocjacji i ko-munikacji, ktrzy dziel si z nami tajnikami z zakresu wspomnia-nych zagadnie.

Mosty Ekonomiczne4 marca

4 marca rozpocznie si 11 edycja projektu Mosty Ekonomiczne. Pierwszy etap odbdzie si w SGH. Goci bdziemy 90 studentw z wsppracujcych uczelni. Wezm oni udzia w warsztatach i wyka-dach prowadzonych przez partnerskie firmy oraz poznaj uroki stu-diowania w naszej Alma Mater, jak rwnie bd mieli okazj po-zna Warszaw. W ramach projektu, 5 marca o godzinie 17 odbdzie si panel dyskusyjny pt. Czy jestemy gotowi na nastpne kryzysy fi-nansowe?. Wicej informacji znale mona na fanpageu.

marzec 2015

Bieg SGHzapisy trwaj

Lubisz biega? Jeste mionikiem zdrowego stylu ycia? Chcesz pomc chorym dzieciom zrealizowa ich marzenia? Samorzd Stu-dentw organizuje drug edycj charytatywnego Biegu SGH. Na uczestnikw czeka piciokilometrowa trasa ulicami Mokotowa. Do-chd z imprezy zostanie przeznaczony na Fundacj Spenionych Marze. Zapisy do biegu otwarte s dla wszystkich. Rejestracja na stronie http://biegsgh.pl. Tam te znajduje si wicej informacji. Po-lecamy rwnie ledzi fanpage na Facebooku.

Discover Europe1 - 31 marca

Erasmus Student Network zaprasza na XII edycj najwiksze-go konkursu fotografii studenckiej w Europie. W ramach konkur-su studenci mog nadsya zdjcia wasnego autorstwa, ktre przed-stawiaj rozmaite oblicza Europy. Zdjcia mona zgasza od 1 do 31 marca na www.discovereurope.esn.pl. W tym roku jest moliwo przesania swoich zdj w 3 kategoriach: Citizen of Europe, My Eu-rope, my Home, Surprise me Europe! Wicej szczegw na stronie internetowej konkursu.

Genialny Mwca9 marca

Polityk, biznesmen, celebryta, coach. Co maj wsplnego ze sob te osoby? Saw, pienidze i umiejtno przycigania ludzi. Tych dwch pierwszych Ci niestety nie moemy obieca, ale dziki na-szym warsztatom pomoemy Ci osign umiejtno przemawia-nia w taki sposb, e zawsze bdziesz mia tumy suchaczy. Dziki specjalnemu cyklowi 10 warsztatw przygotowanemu przez studen-tw trzech najlepszych warszawskich uczelni staniesz si Genial-nym Mwc! Szczegy na naszym fanpageu na Facebooku.

Targi Pracy, Transportu i Logistyki5 marca

Interesujesz si logistyk? Szukasz pracy w brany TSL? 5 marca 2015 roku w Gmachu Gwnym Politechniki Warszawskiej odb-d si Targi Pracy dla Studentw i Absolwentw kierunkw trans-portowych. Tego dnia spotkaj si modzi, ambitni ludzie stawiaj-cy pierwsze kroki na ciece kariery zawodowej oraz przedstawiciele firm z ofert stay i praktyk. Organizatorem jest Studenckie Koo Logistyki Stosowanej dziaajce przy Wydziale Transportu PW. Znajd nas na Facebooku!

Akademia Private Equity11 - 13 marca

W dniach 11-13 marca odbdzie si projekt Akademia Priva-te Equity, organizowany przez SKN Klub Inwestora SGH. Cykl warsztatw podzielony jest na dwie cieki tematyczne: Private Equ-ity oraz Venture Capital. Zajcia prowadzone przez profesjonali-stw z instytucji finansowych s niepowtarzaln okazj do zdoby-cia nowych umiejtnoci oraz informacji o perspektywach rozwoju w brany konsultingu oraz PE/VC. Szczegy oraz wszelkie biece informacje o projekcie mona znale na fanpageu oraz stronie in-ternetowej www.akademiape.pl .

LSU! Workshops

Ruszyy zapisy na LSU! Workshops, czyli cykl warsztatw prowa-dzonych przez liderw innowacyjnego biznesu, to tylko drobna za-powied majowych eventw organizowanych w ramach LSU! 2015. W tym roku SKNB zaskoczy Was nie tylko kolejn edycj Dragons Dena. Podczas 3 Days Startup Warsaw przekonacie si, e 72 godzi-ny w zupenoci wystarcz do opracowania pomysu na startup. Je-eli macie yk przedsibiorcy, to bdcie czujni! Rekrutacja do obu eventw start(up)uje w marcu. Szczegy na stronie letsstartup.pl .

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Informacja dla organizacji

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

PZU_FP_A4_2015_n2.indd 1 18.02.2015 15:44

Quo vadis Warszawo?Nad ni gruje stary symbol socjalistyczny, pod ni krte tunele nowoczesnego metra walcz z podtapiajc je rzek. Warszawa z powojennych wierszy w kadym swoim zakamarku zaskakuje histori oraz nowoczesnymi rozwizaniami. Czy wieowce potrafi jednak koegzystowa z zabytkowymi kamienicami?

Z D J C I A : A L E K S A N D E R G O WA C K IT E K S T: N I C O L E S TA C H O W I A K , K ATA R Z Y N A M I C H A L I K , J A K U B G O D A S

przestrze miejska w wiadomoci mieszkacw /

marzec 2015

Jestem wrcz zachwycony wygldem

Warszawy, szczeglnie noc, gdy

wikszo reklam i szyldw staje si

niewidoczna i nie drani oka

16-17

marzec 2015

Jak pokazuj dane Gwnego Urzdu Statystycznego, sytuacja nie wyglda najlepiej. W2014 roku odnotowano re-

kordowo nisk produkcj wdki wPolsce spadek wynis a 24 proc. Pozostaych kategorii alkoho-li wyprodukowano nieznacznie wicej wporw-naniu do roku poprzedniego. Jednak wadnym stopniu nie rekompensuje to strat wsektorze alko-holi mocnych. Nie oznacza to e jednoczenie Po-lacy kupuj mniej wdki, aczkolwiek coraz cz-ciej decyduj si na t zczarnego rynku.

(Nie)oczywisty powdIga Wasilewicz ze Zwizku Pracodawcw Pol-

ski Przemys Spirytusowy oraz Pawe Gorczyca, Dyrektor Zarzdzajcy AG-J.A. Baczewski zgod-nie przyznaj, e spadek produkcji to wgwnej mierze wynik 15-procentowej podwyki akcyzy, wprowadzonej 1 stycznia 2014 roku. Podwyka bya nie do, e bardzo wysoka, to dotkna tyl-ko jedn kategori alkoholi, ju wczeniej najbar-

dziej obcion podatkowo tumaczy Wasile-wicz. Gorczyca zwraca te uwag, e pod koniec 2013 roku nastpi nagy skok sprzeday wynika-jcy zbudowania przez hurtownie zapasw towa-ru przed podwyk.

Kiedy rzd podnosi stawk akcyzy na mocne alkohole, nie spodziewa si innego scenariusza ni wzrost dochodw budetu pastwa. Jednak podwyki cen doprowadziy do spadku sprze-day, zaamania produkcji, a w konsekwen-cji spadku wpyww podatkowych. Zatem kto zyskuje na wyszych cenach? Na pewno szara strefa. Przecie nie konsument, nie producent i, patrzc na wynik legalnej sprzeday, rwnie nie pastwo. Myl, e by to zy ruch ocenia Pawe Gorczyca.

WodcieniachszarociUstalenie precyzyjnych danych dotyczcych

sprzeday na czarnym rynku jest trudne, gdy ra-porty na ten temat nie s publikowane. Iga Wa-

silewicz szacuje, e szara strefa alkoholowa przed podwyk akcyzy stanowia okoo 15 proc. legal-nego rynku, czyli okoo 20 mln litrw iprzewi-duje, e wostatnich miesicach znacznie wzrosa, nawet do 20 proc. Dodaje rwnie, e polski kon-sument jest wci wraliwy na cen, anielegalny alkohol mona do atwo dosta na terenie cae-go kraju. Gusta nie zmieniaj si przecie zdnia na dzie, dlatego mona wnioskowa, e tak due spadki legalnej sprzeday, musz by rekompen-sowane winny sposb.

Na polskich bazarach nie od dzi popularna jest sprzeda tzw. kradzionego spirytusu zPolmosw. Jednak w wikszoci jest to alkohol odzyskiwa-ny ze skaonych spirytusw, co stanowi niebez-pieczestwo dla zdrowia iycia. Kwitnie rwnie przemyt zUkrainy. Potencjalnych klientw kusi owiele nisza cena, bowiem za plitrow butelk wdki zapac tam okoo 8 zotych, podczas gdy wPolsce ponad 20. To zwiksza zainteresowa-nie grup przestpczych.

fot.

Arch

iwum

Pas

twow

e w Lu

blini

e

/ Polak ju nie pije?

18-19

T E K S T: PAU L I NA B A Z I AK G R A F I K A : M A R TA L I S

Ju w XVI wieku spoywano j w caej Europie. W okresie midzywojennym mawiano, e ani munduru, ani honoru nie plami. W dobie PRL Polak pi jej przecitnie 6,2 litra rocznie tej pochodzcej z legalnego rda. Polska wdka nasze dobro narodowe. Czy dzi jej rynek rozwija si tak dynamicznie, jak imponujco przedstawia si jej duga historia?

Polak ju nie pije?

Poszerzy horyzontySzans dla rynku polskiej wdki moe by han-

del z zagranic. Wduym stopniu to efekt pod-wyki akcyzy rosyjskiego rzdu na rodzime moc-ne alkohole. Iga Wasilewicz przewiduje, e trudna sytuacja na rynku wRosji moe sprzyja rozwojo-wi eksportu polskich wdek. Maj one dobr opi-ni za granic, np. na rynek amerykaski ju dzi wysyamy wicej wdki ni firmy rosyjskie. Trze-ba jednak pamita, e ekspansja zagraniczna wy-maga duych nakadw na promocj, ana to pol-scy producenci, obcieni podwyk akcyzy, raczej nie bd mogli sobie pozwoli.

Wtruje jej Pawe Gorczyca, ktry zaznacza: Na Ukrainie wdki zPolski mog zpowodw oczywi-stych wyprze wdki rosyjskie. Tak te si zreszt dzie-je. Nasza firma notuje bardzo duy wzrost sprzeda-y na Ukrainie, zwaszcza wokolicach Lwowa, skd historycznie pochodzi nasza firma. Dodaje te, e brana jest niedochodowa: Producentom brakuje rodkw na reklam produktu wPolsce, atym bar-dziej zagranic. Konkurencja na globalnym rynku jest olbrzymia. Cho Polska zajmuje czoowe miej-sce wUnii Europejskiej oraz czwarte na wiecie pod wzgldem produkcji wdki, to daleko nam do Fran-cji czy Szkocji, gdzie okoo 90 proc. wyprodukowane-go alkoholu przeznacza si na sprzeda zagraniczn. Ekspert zaznacza: Naleaoby zastanowi si, co na-prawd jest polsk wdk, bo przecie wdzisiejszych

czasach, werze globalizacji iwielkich midzynarodo-wych koncernw, bardzo trudno to obiektywnie usta-li. Wikszo zakadw wPolsce naley przecie do francuskich, rosyjskich lub amerykaskich korporacji izyski ze sprzeday takiej wdki na przykad wChi-nach wcale nie zasilaj polskiej gospodarki.

Zarobek na tradycjiNajblisze lata poka, czy mniejsi producenci

oraz mae sklepy, ktre czerpi ze sprzeday alko-holu du cz przychodu, poradz sobie zkon-sekwencjami destabilizacji rynku. Wcaym sek-torze miejsca pracy s zagroone. Jest jednak druga strona medalu. Iga Wasilewicz przyzna-je, e wdka jest jedynym produktem tak szero-ko i pozytywnie kojarzonym z Polsk. Przyka-dy innych krajw, np. Szkocji itamtejszej whisky, pokazuj, e przy wsparciu pastwa na alkoholu mona kreowa pozytywny wizerunek kraju, roz-wija turystyk i wspiera lokaln przedsibior-czo. Inwestowanie wnarodowy trunek przyno-si korzyci dla caej gospodarki. Podkrela take, e cho preferencje konsumentw si zmieniaj, s oni otwarci na nowe smaki igatunki, to pozy-cja wdki jako alkoholu mocnego ma wci pozy-cje dominujc.

Istniej przykady, e nawet wtrudnej sytuacji gospodarczej producenci nie s skazani na ban-kructwo. Przykadem jest tutaj J.A. Baczewski,

ktry jest stosunkowo krtko obecny na polskim rynku. Chocia produkcja tej wdki siga histo-ri XVII wieku, przez ponad 70 lat, a do 2011 roku bya niedostpna wPolsce. Wlatach 1956-2010 bardzo intensywnie skupialimy si na ryn-ku amerykaskim, gdzie mamy dzi bardzo mocn iugruntowan pozycj ito dziki temu rynkowi je-stemy wstanie finansowa powrt do ojczyzny. Do-piero podpisanie umowy zwiarygodnym partnerem umoliwio produkcj na prawdziwie oglnopol-sk skal. Po czterech latach jestemy ztej wsppra-cy bardzo zadowoleni tumaczy Pawe Gorczyca. Mimo odnotowanych spadkw oglnej produk-cji mocnych alkoholi wPolsce, w tym przypad-ku nastpi ogromny wzrost. Kluczem do sukce-su byo pozostawienie tej samej ceny za produkt przy podniesionej stawce akcyzy. Zaowocowao to zwikszeniem zainteresowania klientw, atym samym wzmoon poda oraz korzystnym wy-nikiem finansowym.

Wdka wPolsce ma swoj jako wypracowy-wan przez lata iznan na caym wiecie. Wiado-mo ju, e sam James Bond wnajnowszej czci filmu skusi si na polski trunek. Pozostaje wic cze-ka a popyt na nasze eksportowe dobro znacz-co si zwikszy, atym samym zasili konta polskich producentw. A na to korzystnie moe wpyn rwnie patriotyczne podejcie rodzimych konsu-mentw, cho co za duo, to niezdrowo. 0

marzec 2015

procenty procentowo w d /

T E K S T: M A R C I N B AT O R

Rok 2014 sta wNiemczech pod zna-kiem olbrzymich utrudnie wruchu lotniczym wywoanych wielokrot-

nymi strajkami pilotw Lufthansy. Powodem protestw byo postulowane przez zarzd kon-cernu podniesienie wieku emerytalnego pilo-tw oraz ograniczenie ich wiadcze przedeme-rytalnych. Czonkw organizacji Vereinigung Cockpit, ktra zorganizowaa protest, rozsier-dzi szczeglnie sposb w jaki zarzd wpro-wadzi program oszczdnociowy nowe re-gulacje zostay opracowane z pominiciem jakiegokolwiek dialogu zpracownikami.

Kwestie finansowe byy rwnie motorem napdowym strajkw niemieckich maszyni-stw. Pracownicy Deutsche Bahn zrzeszeni wzwizku zawodowym GDL domagali si pi-cioprocentowej podwyki wynagrodze oraz ograniczenia czasu pracy odwie godziny wty-godniu. Kilkukrotne protesty byy prowadzo-ne przez maszynistw wszystkich rodzajw po-cigw, przez co bolesne skutki strajku mogy odczu nawet osoby korzystajce z pocigw

podmiejskich wcodziennej drodze do pracy. W minionym roku na niemieckie ulice

wychodzili rwnie imigranci. Protestujcy wMonachium domagali si zapewnienia lep-szych warunkw mieszkaniowych oraz wpro-wadzenia szerszej pomocy socjalnej przez rzd. Najbardziej zdesperowani zdecydowali si na prowadzenie godwki wcentrum mia-sta. W ostatnich dniach protestu nie przyj-mowali nawet pynw. Ostatecznie, po wie-lokrotnych interwencjach sub medycznych, policja rozpdzia zgromadzenie ze wzgldw bezpieczestwa.

Stop ciciom!Niemcy nie byy jednak jedynym europej-

skim krajem, ktry wostatnim czasie dotkny strajki. W listopadzie przynajmniej sto tysi-cy ludzi przeszo ulicami Brukseli w prote-cie przeciwko planom oszczdnociowym no-wego, centroprawicowego gabinetu premiera Charlesa Michela. Protest kompletnie spara-liowa centrum polityczne Unii Europejskiej.

Wogromnej demonstracji wzili udzia czon-kowie trzech najwikszych zwizkw zawo-dowych chadeckiego CSC, socjalistycznego FGTB oraz liberalnego CGSLB.

Protestujcy wyraali sprzeciw wobec pla-nw rzdu dotyczcych m.in. podniesienia wieku emerytalnego z 65 do 67 lat. Koci niezgody bya rwnie zapowied zaprzesta-nia corocznego indeksowania pac iwiadcze spoecznych, co przy rosncych cenach woczy-wisty sposb przyczyni si do zmniejszenia siy nabywczej ubogich obywateli. Belgowie wyra-ali take niech do ograniczenia dodatkw na dziecko, podwyki cen energii oraz wzro-stu kosztw transportu publicznego. O skali oporu moe wiadczy fakt, i belgijskie kole-je sprzeday osiemdziesit tysicy znikowych biletw, aby zachci oburzonych zcaego kra-ju do udziau wdemonstracjach.

Problemy MultikultiKoncentrujc si na europejskiej sytuacji

spoeczno-politycznej, nie sposb pomin

22-23

/ europejskie niepokoje

Europejskie niepokojeOkrzyki Haba!, palone opony i wgiel wyrzucany na tory z takimi scenami najczciej kojarz si demonstracje. W emocjonalnych wypowiedziach emitowanych przez stacje telewizyjne protestujcy przytaczaj przykady pastw zachodnich, ktre w ich mniemaniu gwarantuj idealne warunki pracy. W rzeczywistoci jednak obraz idyllicznych krain opywajcych w bonusy pracownicze i programy wiadcze przedemerytalnych, ktry stanowi zapewne utopijne marzenie niejednego zwizkowca, jest mocno przerysowany.

fot.

Max

Mayo

rov,

Flick

r, CC

manifestacji zwizanych zniemieckim stowa-rzyszeniem PEGIDA (Patriotische Europer gegen die Islamisierung des Abendlandes), ktrego nazw mona przetumaczy jako Patriotyczni Europejczycy przeciwko islami-zacji Europy Zachodniej.

W cyklicznie organizowanych przez ruch demonstracjach udzia bierze nawet kilkana-cie tysicy osb. Domagaj si one zatrzy-mania napywu imigrantw oraz zaprzesta-nia integracji kultury europejskiej zislamsk. Powany niepokj rodz niektre elementy retoryki ruchu, ktre w bezporedni sposb odwouj si do nazistw z czasw II wojny wiatowej. Niemiecki Spiegel donis, i na prywatnych grupach PEGIDY na Facebooku uywane s cytaty zprzemwie Adolfa Hitle-ra. Nie brakuje rwnie szerzcych nienawi hase ocharakterze rasistowskim. Lutz Bach-mann, byy szef organizacji, zosta zmuszony do rezygnacji z funkcji przewodniczcego po tym, jak na portalu spoecznociowym opubli-kowa swoje zdjcie wcharakteryzacji do zu-dzenia przypominajcej Adolfa Hitlera.

Dua cz Niemcw nie utosamia si jed-nak zretoryk ruchu, okazujc swj sprzeciw w demonstracjach. Liczebno kontrmanife-stacji kilkukrotnie przewysza zgromadzenia PEGIDY. Czsto na ich czele id lokalni poli-tycy oraz przedstawiciele wiata kultury. Mar-sze maj pokojowy charakter, na styku de-monstracji sporadycznie dochodzi jednak do chuligaskich wybrykw. Przeciwko hasom goszonym przez PEGID oficjalnie opowie-dziay si rwnie niemiecki rzd iKoci.

Koniec idylli?Wkontekcie wymienionych demonstracji

mona zada sobie pytanie, dlaczego w naj-bogatszych spoeczestwach, ktre do nie-dawna uchodziy za ziemi obiecan dla imi-grantw, pojawiaj si ostatnio narastajce fale roszcze.

Wpyw na to ma zapewne przyzwyczajenie mieszkacw krajw Europy Zachodniej do ycia na wysokim poziomie. Od lat byli oni zapewniani o bezpieczestwie zatrudnienia, dogodnych moliwociach rozwoju cieki ka-riery oraz o dostpie do wynagrodze, ktre ksztatoway si na poziomie wyszym ni za-dowalajcy. Niestety pokosie kryzysu gospo-darczego, obecna sytuacja ekonomiczna oraz niekorzystne zmiany demograficzne drastycz-nie zmieniy obraz sytuacji. Rzdy iprzedsi-biorcy nie s ju wstanie zapewni gwarancji zatrudnienia. Szybka cieka awansu przestaa by oczywistym przywilejem, a wynagrodze-nia przestay systematycznie rosn.

Niekorzystne zmiany wymuszaj na poli-tykach oraz zarzdach przedsibiorstw po-sunicia takie, jak wspomniane ju podnie-sienie wieku emerytalnego czy ograniczenie bonusw pracowniczych. Dziaania te, mimo e usprawiedliwione koniecznoci zapew-nienia stabilizacji budetowej, s cikie do zaakceptowania przez obywateli oraz pra-cownikw.

Implikacje spoeczneAby w peni zrozumie zjawisko nasila-

jcych si protestw naley spojrze na nie

z perspektywy caej Unii Europejskiej. Po-jedyncze demonstracje wydaj si wszak niegrone pracownicy danego przedsi-biorstwa lub okrelone grupy spoecznej s niezadowolone zpewnych decyzji idaj temu wyraz wulicznych demonstracjach.

Gdy wemiemy jednak pod uwag wszyst-kie protesty, moemy odnie wraenie, e w Europie Zachodniej zapanowa strach i niepewno o lepsze jutro, do ktrego d-enie jeszcze niedawno wydawao si oczy-wiste.

Ponadto problemy finansowe i potrzeba ograniczenia wydatkw rzdowych w natu-ralny sposb rodz niech do imigrantw. Tradycyjnie ju postrzegani s oni jako oso-by, ktre nie wnosz do spoeczestwa nic poza wnioskami ozasiki socjalne obciaj-ce, itak ju nadwyrone, budety pastwo-we. Co wicej, struktura ruchw ludnoci wkrajach Europy Zachodniej jasno pokazuje, i znaczn cz imigrantw stanowi muzu-manie. Kombinacja powyszych czynnikw oraz rosncej ostatnimi czasy aktywnoci or-ganizacji terrorystycznych, ktre czsto -czone s ze wiatem muzumaskim bdzie zapewne koem zamachowym dla dziaania organizacji zblionych do PEGIDY.

Europejscy politycy, ktrym zaley na utrzymaniu jednoci we wsplnocie europej-skiej powinni by zatem gotowi na podjcie zupenie nowych wyzwa i zaprezentowanie rozwiza, ktre zagwarantuj spoecznoci tak potrzebne wniepewnych czasach poczu-cie stabilizacji ibezpieczestwa. 0

nie tylko Polacy protestuj /

fot.

Fran

z Fer

dina

nd Ph

otog

raph

y, Fli

ckr,

CC

marzec 2015

Protesty przeciwko PEGIDA we Frankfurcie, Niemcy

Iberoameryka przez dugi czas odgry-waa drugoplanow rol wgeopolity-ce, rwnie Chin mimo zasobnoci

wywno isurowce mineralne. Ameryka aci-ska nigdy nie bya priorytetem w polityce zagra-nicznej Pastwa rodka. Na pierwszym miejscu stawiao ono kraje ssiednie Azji Poudniowo-Wschodniej i Centralnej. Drugim kierunkiem in-westycji sta si Bliski Wschd iAfryka. Dopiero na ostatnim stopniu podium znajdoway si kraje la-tynoamerykaskie. mwi prof. dr hab. Bogdan Gralczyk, sinolog, byy ambasador RP wkra-jach Azji Poudniowo-Wschodniej. Ten stan rze-czy zmieni si dopiero na pocztku XXI wieku, gdy Chiny wczyy si w wiatowy krwiobieg gospodarczy.

Nie(samodzielno)Teraz, jako dynamicznie rozrastajca si,

materiaochonna gospodarka, stoj przed ko-niecznoci importowania nie tylko surowcw energetycznych, ktrych wAmeryce Poudnio-wej jest cay szereg, ale iywnoci. Ameryka-skie Stowarzyszenie Przemysu Spoywcze-go szacuje, e wperspektywie najbliszych lat Chiny stan si najwikszym importerem yw-noci na wiecie. Sprawujc rzdy nad niemale jedn pit wiatowej populacji, nie s wstanie zwikszy produkcji rolnej. Nie zmieni tego na-wet postp technicznologiczny problem sta-nowi ograniczone zasoby wasnych gruntw ornych, wci kurczcych si wobliczu post-pujcej urbanizacji.

Jednoczenie, majc wci wpamici tzw. stu-lecie upokorze ipostulat zczasw Mao osamo-wystarczalnoci pastwa, przykadaj du wag do dugoterminowego bezpieczestwa przemy-sowego pastwa. Kluczem do utrzymania nie-zalenej pozycji na arenie midzynarodowej jest wich oczach dywersyfikacja kontrahentw oraz umacnianie pozycji w wielu regionach wiata, std zwrcenie oczu na, dotychczas niedocenia-n, Ameryk Poudniow.

Stosunki gospodarcze ihandlowe Ameryki aci-skiej iPastwa rodka przez dugi czas byy ograni-

czone do dostaw kilku wanych dla Chin bogactw naturalnych, przede wszystkim miedzi tumaczy Krzysztof Szumski, ambasador tytularny, emery-towany dyplomata, ekspert polityki midzyna-rodowej wAzji Od 2000 roku obecno ChRL w regionie zacza wyranie narasta, szczeglnie wrelacjach z takimi krajami jak Brazylia, Meksyk, Argentyna i Wenezuela. Handel midzy Ibero-ameryk aKrajem rodka od pocztku XXI wie-ku wzrs 17-krotnie. W2014 roku Chiny stay si drugim partnerem handlowym regionu, wy-przedzajc Uni Europejsk i doganiajc Stany Zjednoczone.

Kraje Ameryki Poudniowej take pozytyw-nie patrz na te perspektywy. Wedug amba-sadora Szumskiego, Chiny w oczach krajw latynoamerykaskich s przede wszystkim al-ternatyw bezwzgldnego politycznego igospodar-czego dyktatu znienawidzonych gringos Ame-rykanw i ich koncernw. Relacja ta jest jednak skomplikowana. Z jednej strony Pekin nie jest postrzegany jako potencjalny kolonizator oten-dencjach imperialistycznych, z drugiej budzi wiele kontrowersji.

NiejednoznacznoPrzede wszystkim Chiny s wAmeryce aci-

skiej symbolem alternatywnego modelu rozwo-ju. Konsensus pekiski, pozwalajcy na otwarcie kraju na globalizacj, przy jednoczesnej kontroli kapitau idziaa inwestorw zagranicznych sta-nowi nowy sposb wybirczego przyjmowania zasad gry wolnorynkowej. Kraje Trzeciego wia-ta, wtym Iberoameryki, wielokrotnie podajc za wytycznymi takich instytucji jak Midzyna-rodowy Fundusz Walutowy, przeyway kryzy-sy finansowe i walutowe. cieka obrana przez Chiny, dziki ktrej dotychczas nie dowiadczy-y silnej recesji, stanowi dla nich swoisty wzorzec postpowania.

Pastwo rodka budzi jednoczenie nieuf-no w regionie z powodu jego systemu poli-tycznego ze scentralizowan wadz. Mieszka-cy krajw latynoamerykaskich wci nosz na sobie pitno dyktatur zkoca ubiegego wieku

imaj wiadomo, e struktury demokratycz-ne ich pastw s nadal niestabilne. Poza wzgl-dami ustrojowymi opinii Pekinu nie poprawia fakt, e nie waha si on powici swoich part-nerw handlowych wimi wasnych interesw. Przykadem moe by sytuacja, wktrej odm-wi poparcia Brazylii pretendujcej do reprezen-towania Ameryki Poudniowej wRadzie Bezpie-czestwa ONZ.

Latynoameryka jest tym bardziej ostrona, e dotychczas, jak pokazuje dowiadczenie, han-del zChinami nie zawsze koczy si korzystnie. Mimo zaoenia o rwnoci partnerw w rela-cjach opartych na oboplnych korzyciach, rze-czywisto mija si zteori. Inwestycje Pastwa rodka wIberoameryce mog sprzyja pogbia-niu si kryzysw tym regionie.

Wielu krajom i regionom pozwoliy one na oywienie gospodarki iwyrwanie zndzy caych prowincji igrup ludnoci. Ambasador Szumski tumaczy, e: inwestycje chiskie niosy jednak rwnie problemy wpostaci zniszczenia rodowi-ska, jednostronnego rozwoju surowcowego, nisz-czenia lokalnej produkcji przez napyw przy oka-zji wysoko konkurencyjnych towarw chiskich. Przykad stanowi Meksyk o strukturze gospo-darki zblionej do chiskiej, niewytrzymujcy rywalizacji na rynku. Wobliczu tych nierwno-ci rzdy stawiaj sobie pytanie, w jaki sposb obecno Pastwa rodka na lokalnych rynkach wpynie na dugofalowy rozwj gospodarczy, spoeczny ipolityczny regionu.

OkrenieHenry Kissinger porwna podejcie USA

iChin do geopolityki, zestawiajc gry charaktery-styczne dla ich krgw kulturowych szachy iwei qi. Pierwszym celem jest ostateczne zwycistwo poprzez wyniszczenie przeciwnika izaszachowa-nie. W wei qi strategiczne okrenie kamieni przeciwnika i stopniowe umacnianie swoich po-zycji na planszy. Wanie wei qi najlepiej odzwier-ciedla dugofalowo geopolityki Chiskiej Re-publiki Ludowej, aAmeryka Poudniowa staa si kolejn plansz tej rozgrywki. 0

T E K S T: A L E K S A N D R A G A D K A

Ameryka aciska w niepisany sposb od lat przynaley do strefy wpyww Stanw Zjednoczonych. Dominacja gringos jest jednak zagroona przez coraz wiksze zainteresowanie Chin, ktre, cho stanowi szans na rozwj dla regionu, zaburzaj geopolitycznie status quo.

Wei Qi

fot.

Gobi

erno

de Ch

ile, C

C

24-25

/ Chiny w Ameryce aciskiej

Pamitam jak kilka lat temu, na jed-nej z satyrycznych stron na Face-booku w okresie witecznym po-

jawi si taki art: Babciu, case jest taki, e wujek si ju przebra za Mikoaja i chce da dzieciom gifty, ale tylko Ty wiesz gdzie one s. Powiedz ASAP, bo inaczej zrobi si lekki fuc-k-up. Jest w nim co niepokojco prawdziwe-go i potrzebowaem wasnej przygody z kor-poracj, eby to zrozumie. Jzyk uywany w niej tak zwana korpo-nowomowa prze-peniona anglicyzmami i skrtowcami jest czym zupenie innym ni jzyk uywany przez nas na co dzie. W niektrych gru-pach bariera pomidzy tymi jzykami zani-ka, a cae sowniki wyciekaj z jednego do drugiego, co mona usysze nie tylko w roz-mowach osb z duszym staem w midzy-narodowych firmach.

I tak na przykad sowo termin zosta-o ju dawno wyparte przez angielskie de-adline, ktre na mojej Uczelni uywane jest praktycznie zawsze w tym kontekcie. Po-dobnie zamiast swojskiego wydarzenia,

czy nawet imprezy uywa si coraz czciej sowa event. Wystarczy przerzuci magla na stron 12 i policzy ile razy to okrelenie si tam pojawia, by samemu si przekona. W ten sposb angielskie sowa powoli wcho-dz do jzyka potocznego. A znam ludzi tak przesiknitych korporacyjnym argonem, e ciko ich w ogle zrozumie jak w wi-tecznym arcie.

Nie uwaam bynajmniej, e korpo-nowo-mowa jest zjawiskiem negatywnym. O nie! W biurze pozwala na znaczne usprawnienie komunikacji, szczeglnie kiedy niektre an-gielskie sowa nie maj dokadnych polskich odpowiednikw. Nie dziwi mnie take, e po niemal caym dniu uywania tego typu jzy-ka chcc nie chcc uywa si go potem na przykad przy wigilijnym stole. Jednak wie-rz, e tak jak niezdrowo jest zabiera pra-c do domu, tak nie powinno si zabiera do domu uywanych w niej zwrotw. Pomidzy yciem prywatnym i zawodowym musz ist-nie jakie bariery i powinny one dotyczy take sposobu w jaki mwimy. 0

Wszystko ma swoje miejsce R o b e R t S z k l a R zS Z E F DZ I A U F E L I E T O N

Jednak wierz, e tak jak niezdrowo jest zabiera prac do domu, tak nie powinno si zabiera do domu uywanych w niej zwrotw.

Polecamy:26 FILM Uznanie i szacunek oczytanych

Juliana Antonisza namalowany wiat

33 KSIKA zakochani w czytaniuKsikowi blogerzy

37 MUZYKA Garage rock po polskuWywiad z Agness B. Marry , now twarz Kayaxu

nie ma nic zego w odrobinie alkoholu na urodzinach uczelnianej gazetki

kultura /

TrochKultury

marzec 2015

fot.

Maria

Tocz

ysk

a

26-27

Dwa dni, jedna noc to film obsypywanych nagrodami braci Dardenne, ktry nie odbiega

schematem od poprzednich dzie belgijskiego rodzestwa. Po raz kolejny obserwujemy

bez jakichkolwiek upiksze codzienne ycie bohaterw wywodzcych si z bied-

niejszych klas. Naturalizm oraz paradokumentalny styl, do ktrego bracia przyzwyczaili

widzw, wystpuj take tutaj. Tym razem jednak w gwnej roli nie obsadzili nieznanej

aktorki, a gwiazd wiatowego formatu, Marion Cotillard. I by to strza w dziesitk.

Francuzka wciela si w Sandr, ktra po zdrowotnej przerwie (chorowaa na depresj)

wraca do pracy. Okazuje si jednak, e szefostwo fabryki, w ktrej kobieta pracuje, zde-

cydowao si zlikwidowa jej etat. Zaoszczdzone w ten sposb pienidze maj zosta

wydane w postaci premii (1000 euro) dla kadego z pozostaych pracownikw. W obliczu

tych wydarze Sandra musi porozmawia z kadym wsppracownikiem i przekona po-

nad poow z nich do rezygnacji ze swoich bonusw. Tylko wtedy bdzie miaa moliwo

powrotu do fabryki. Wspierana przez ma Sandra spdza dwa dni i jedn noc bagajc

kolegw o prac.

Ma do przekonania 15 osb, ktre, tak jak ona, nie znajduj si w najlepszej sytuacji

finansowej. Jest w stanie znie wiele, cho nie przychodzi jej to atwo. Kobieta, ktra nie-

dawno mierzya si z depresj radzi sobie rnie. Jest to tym cisze zadanie, e w przy-

padku utraty pracy jej rodzin czeka powrt do mieszkania komunalnego.

Belgijski kandydat do Oscara to bardzo stonowany obraz o solidarnoci, egoizmie

i empatii, ale te o upokorzeniach, jakie jestemy gotowi znie, by zapewni sobie r-

do utrzymania. Krytycy filmu oskaraj go o rozdmuchiwanie prostej historii do ran-

gi filmu fabularnego. Nie jest to jednak wielka wada kada rozmowa Sandry z osob

z pracy wyglda podobnie, lecz diabe tkwi w szczegach. Ponadto opowie ta nie ma

w sobie ani krzty moralizatorskiego tonu Dardenneowie nie bawi si w pouczanie

widza. Swoimi dugimi, sekwencyjnymi ujciami pokazuj pewien obraz naszego spoe-

czestwa. Nie zadaj natomiast pytania: Co ty by zrobi? To chyba najmocniejsza strona

ich dziea.

Autentyzm filmu gwarantuje przede wszystkim rewelacyjna Marion Cotillard. Ubrana

w zwyky podkoszulek, bez odrobiny makijau i zbdnych upiksze hipnotyzuje widza

swoim smtnym wzrokiem. To ona sprawia, e film staje si prawdziwym widowiskiem,

a nie ptoragodzinnym zapisem niezrcznych rozmw z kolegami z pracy.

J A K U B W A N AT

28-29

Ocen

a:

xxxyz

Dwa dni, jedna noc (Francja, 2014)Re. Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne Premiera: 27 lutego 2015

Historia Chrisa Kylea, Pierwszego Strzelca Stanw Zjednoczonych Ameryki, to znako-

mity materia na film. Bohater wojenny, uwikany w coraz mocniej kontestowan wojn

w Iraku, ktry, niczym Bg, strzee bezpieczestwa amerykaskich chopcw z gry, a po

zakoczeniu misji angauje si w pomoc ofiarom stresu pourazowego, to chodzcy sztan-

dar amerykaskich wartoci. A te kino i Akademia kochaj najbardziej.

Wydawaoby si, e to nie mogo si nie uda. A jednak. Najnowsze dzieo Clinta Eastwo-

oda utkno na rozdrou gdzie midzy kinem wojennym a bohaterskim biopikiem, grz-

znc na mieliznach uproszcze i klisz. Historia pozbawiona jest tempa i suspensu, a kolejne

irackie misje, na ktrych opiera si fabularny szkielet filmu, wybijaj tylko upywajce

kwadranse. Narracja rozdrabnia si na szereg dramaturgicznie zbdnych epizodw, ktre

niewiele mwi zarwno o charakterze Chrisa, jak i jego motywacji tak jest np. z wpro-

wadzajcymi w fabu rodeo i zdrad partnerki. Wciskane midzy wiersze trzyminutowe

przebitki z ycia pomidzy misjami pokazuj tylko powikszajc si rodzin i rozpadajce

maestwo s aktualizacj informacji biograficznych, a nie uzupeniajcym portretem

osobowoci i poczyna Chrisa kreowanego przez Coopera.

Rwnie na froncie nie dzieje si nic, czego nie moglibymy si spodziewa okrucie-

stwa wojny, wszechobecna mier, rozbudzone instynkty wszystko to ukazane zostao

w sposb, ktry dobrze znamy. Irytuje maniera zmiany perspektywy w kilku ujciach

kamera podpatruje zza wga poczynania terrorystw, o ktrych nasi bohaterowie nie

mog wiedzie a to, zamiast podkrca napicie i poszerza ogld sytuacji, drani arty-

styczn niekonsekwencj. Jedyna robica wraenie scena to desant wojsk podczas burzy

piaskowej ale ratowanie dramaturgii zaamaniem pogody kiepsko wiadczy o scenariu-

szu autorstwa Jasona Halla.

Wojenne ofensywy wypenione s kumpelsk gadanin ktra przekonuje jako me-

chanizm wyparcia w kilku pierwszych scenach, ale w skutek postpujcego spustosze-

nia wojn, razi szczeglnie w kontracie do zachowania Chrisa po powrocie do domu,

kiedy zachowuje si jak zastraszone zwierz: nerwowo nasuchuje haasw, uporczywie

wpatruje si we wsteczne lusterko czy instynktownie broni syna przed psem. Zupenie

pominito te psychologiczny aspekt pracy snajpera, ktry atakuje z ukrycia, a nie, jak

nakazywaby wojenny kodeks twarz w twarz. Wtpliwoci Kylea pokazane s w jed-

nej tylko scenie kiedy waha si, czy strzeli do dziecka, ktre podnioso porzucony na

ulicy karabin.

Dziwi worek nominacji do Oscarw, szczeglnie w obliczu pominicia takich pozycji jak

podobne tematycznie Furia i Wolny strzelec (ze wietn rol Jakea Gylenhalla). Snajper po-

walczy o sze statuetek. Mimo to przyzna trzeba, e decyzje Akademii skrojone s raczej

pod narodow powinno i popularyzacj uchwalonego niedawno teksaskiego dnia Chrisa

Kylea ni pod faktyczne uznanie dla zasug artystycznych twrcw.

P AT R Y C J A C A L I S K A

Ocen

a:

xyzzz

Snajper (USA, 2014)Re. Clint EastwoodPremiera: 20 lutego 2015

Bagania o prac

God, country, family

fot.

mat

eria

y pra

sowe

fot.

mat

eria

y pra

sowe

/ recenzje

Jeste studentem i masz dobre wyniki w nauce? Jeste zorientowany na cel i chcesz nauczy si jeszcze wicej? Zaaplikuj na program praktyk letnich w Jeronimo Martins. Oferujemy szans zdobycia dowiadczenia zgodnego z Twoimi zainteresowaniami, w formie patnej praktyki. Ciesz si latem w najlepszy sposb!

Rekrutacja rozpocznie si w marcu 2015.

SPD Z NAMI SWOJE NAJLEPSZE WAKACJE. Summer InternshipProgramme

DOCZ DO NAS. www.karierawJM.pl Follow us on LinkedIn

Wakacje_A4.indd 1 19.02.2015 11:02

KSIKArecenzje / nowoci wydawnicze /

marzec 2015

Mwi si, e za sukcesem kadego

mczyzny stoi mdra kobieta. Bohaterki

ksiki One. Kobiety, ktre kochay pisa-

rzy Radosawa Romaniuka idealnie wpisu-

j si w ten schemat.

Zostao kilka dni do lubu Anny Lilpo-

pwny z ksiciem Radziwi em. Modzi

dugo musieli walczy o zgod rodzicw

mczyzny. Jednak ostatecznie ma-

estwo nie dochodzi do skutku. Panna

moda zakochuje si w modym poecie

Jarosawie Iwaszkiewiczu. Co takiego

mia w sobie, e rozkocha oczytan,

wyksztacon i inteligentn kobiet,

jak bya ksikowa Joanna od Aniow?

A brzydki i znacznie starszy od swojej

wybranki Kasprowicz, ktry wyglda

raczej jak kupiec ni poeta?

Kim byy kobiety, ktre stay za suk-

cesami znanych pisarzy? Dlaczego cztery

indywidualistki wybray ycie w cieniu

sawnych mw? Romaniuk nie stawia

tych pyta wprost. Nie prbuje ocenia

yciowych wyborw bohaterek. Narra-

cja przypomina snucie opowieci, ale

bez zbdnego patosu czy dramatyzmu.

Jednak wanie brak tych elementw

sprawia, e historie jeszcze mocniej

wstrzsaj czytelnikiem. Autor dobra

postacie na zasadzie kontrastu. Rni je

od siebie wszystko od klasy spoecznej

po osobowo. Kada przyja inny model

maestwa. Dostrzec tu mona tragizm,

poniewa decyzja o wejciu w zwizek

rwnaa si zgodzie na wieczn drugopla-

nowo i brak stabilizacji.

Radosaw Romaniuk podj prb wy-

cignicia z rl postaci postrzeganych do

tej pory jako ony swoich mw. Udao

mu si. Pisarz unikn wielu puapek. Nie

domaga si oddania sprawiedliwoci opi-

sanym kobietom. Nie upomina si o przy-

znanie im miejsca w panteonie wielkich

postaci. Oddaje cichy hod tym, bez kt-

rych ich partnerzy nigdy nie doszliby do

swojej pozycji w wiecie artystycznym.

W ostatnich latach pojawio si wiele

ksiek i filmw ujawniajcych prawdziwe

oblicza sawnych ludzi. Do gosu dochodz

ci, ktrzy do tej pory byli w cieniu. Tak si

dzieje i w ksice One. Kobiety, ktre ko-

chay pisarzy. Prawo wypowiedzi maj te,

bez ktrych literatura wiele by stracia.

E W E L I N A K O L E C K A

Mdre kobiety

ONE. Kobiety, ktre kochay pisarzyRadosaw RomaniukOficyna Wydawnicza Wilk&Krl44 z

Krtko o miociW lutym Alice Munro powrcia do pol-

skich czytelnikw z kolejnymi opowia-

daniami, ktre znw pokazuj jej talent

do przedstawiania zwyczajnych historii

w sposb niezwykle subtelny, a jedno-

czenie poruszajcy.

Kocha, lubi, szanuje... to wznowie-

nie zbioru wydanego w Polsce w 2011

roku. Przez krytykw jest on uznawa-

ny za jeden z najlepszych w dorobku

pisarki. Autorka znw nie zaskakuje

fabu. Przedstawia dziewi opowieci

o zwizkach mniej lub bardziej formal-

nych, na rnych etapach, ktrych akcja

toczy si gwnie na obrzeach wielkich

miast Kanady. Narratorem lub gwnym

bohaterem wikszoci historii jest

kobieta wspominajca przeszo lub

zastanawiajca si nad przyszoci.

yciowe zawirowania s ukazane spo-

kojnie i bez popiechu. A kade opowia-

danie obrazuje rne znaczenia sw:

kocha, lubi, szanuje.

Alice Munro tym zbiorem potwierdza,

e jest mistrzyni krtkich form literac-

kich. Na kilkudziesiciu stronach potraf i

zobrazowa problemy, z jakimi zmagaj

si pary na pocztku, w trakcie i na ko-

cu zwizku. luby, narodziny, zdrady,

rozwody czy mier to po prostu kolejne

etapy, ktrych nie da si unikn i z kt-

rymi trzeba si pogodzi. Losy bohate-

rw pokazuj, jak bardzo zaskakujce

moe by ycie. Przede wszystkim s to

jednak opowieci o rnych odcieniach

mioci, chocia znacznie mniej burzliwej

od tej serwowanej w popularniejszych

i mniej wartociowych ksikach. Pisar-

ka przedstawia historie bez patetycz-

nego i moralizatorskiego tonu, pokazuje

tym samym, e nie ma czego takiego jak

recepta na ycie czy wzr odpowiedniego

zachowania. To dziki tej prostocie, ktra

nie popada jednak w bana i kicz, autorka

tak dobrze oddaje na kartach ksiki

zwyke ycie ludzi jake podobnych do

tych, ktrzy ksik czytaj.

Kocha, lubi, szanuje... to kolejny zbir

opowiada pozbawiony rewelacji i fajer-

werkw, przeznaczony raczej dla doj-

rzaego czytelnika. Polecam go jednak

wszystkim, ktrzy nie boj si czyta

o prozie ycia.

K I N G A C Y B U L S K A

Kocha, lubi, szanuje...Alice MunroWydawnictwo Literackie39,90 z

OCEN

A:

xxxxz

OCEN

A:

xxxxy

Historia kotw Ukad Sekretne ycie pszcz

Nowoci wydawnicze marzec 2015

Madeline SwanWydawnictwo Znak39,90 z

Elia KazanWydawnictwo Albatros42,90 z

Sue Monk KiddWydawnictwo Literackie38 z

BjrkVulnicura

One Little Indian Records

Nowa pyta Bjrk ukazaa si w szczeglnym dla artystki

okresie. Miaa by wyznaniem, pomoc, zamkniciem pew-

nego rozdziau w yciu. Sam tytu, Vulnicura, oznacza lek na

rany. Internetowy wyciek utworw odar artystk z komfortu

decydowania o tym, kiedy chce otworzy si przed wiatem

niestety nikt nie martwi si tym, czy bya ju wtedy na to

gotowa. Przedwczenie wydana Vulnicura muzycznie zaczy-

na si tam, gdzie koczya si Biophilia; obie pyty s zbudo-

wane na podobnych, silnych gruntach z partii smyczkowych i

trzeszczcych bitw. Bez dwch zda to najbardziej osobista

pyta Bjrk. To esencja jej osoby, jej jako kobiety. Kady utwr

przyprawiony jest inn nut goryczy. Negatywn energi

jak wywoao w piosenkarce rozstanie przekuto na wiet-

n muzyk. Artystka wczy suchacza po caym spektrum

emocji swojego rodzaju osi czasu zamanego serca i cz-

stuje kawakami swojego zawodu miosnego

Na pycie Islandka wraca do muzycznych korzeni, nie-

znacznie tylko wychylajc si w kierunku drum and bas-

su. Vulnicura odwraca chronologi twrczoci Bjrk, idc

wstecz i z kadym kolejnym utworem stylistycznie zblia-

jc si do nastoletniej ju Vespertine. Przy produkcji pyty

Islandk dzielnie wspierali modzi muzycy Arca i The Haxan

Cloak. Ich wpywy s widoczne, lecz to wyrazisto woka-

listki jest zdecydowanie na pierwszym planie. Na pewno

nie jest to typowa pyta o zamanym sercu. Ale czy kie-

dykolwiek w odniesieniu do Bjrk uyto sowa typowy?

Vulnicura to podsumowanie kariery Bjrk. Album wietnie

wspgra z planowan w tym roku w Nowym Jorku wysta-

w o dokonaniach artystki.

Najlepsze utwory na pycie to History of Touches i Black

Lake.

M A R TA K P I E L S K A

ocen

a:

xxxxz

Viet CongViet CongJagjaguwar/Flemish Eye

omot, dudnienie, rytm miarowo wybijany na bbnach

i spartasko wypiewywane sowa. Tak zaczyna si pierw-

szy dugograjcy album Viet Cong zespou wieego, ale

w adnym wypadku niezoonego z debiutantw. Grupa po-

wstaa w oparach zoci, skandalu i szokujcej mierci kolegi

z Women poprzedniej formacji, z ktrej wywodzi si cz

zaogi Viet Cong. Od pocztku na pycie sycha wzajemny

dystans muzykw do siebie i do caego wiata. Nie emanuj

przesadn ekspresj w stron odbiorcw. Nie prbuj niko-

go kupi tanimi, sprawdzonymi zagrywkami w muzycznym

indie wiecie. Pena eklektyka stylistyczna to najjaniejsza

zaleta pyty. Viet Cong sprawia wraenie jakby bya nagrana

w jednym ujciu live - bez studyjnego dopieszczania i bez

nadmiernego planowania. To wraenie poparte jest kilkoma

niespodziankami, jak np. utwr March of Progress, ktry -

czy w sobie chyba wszystkie najmodniejsze obecnie gatunki

i co jaki czas robi zwrot w zupenie inn stron. Suchacz

zabierany jest w podr po obecnych odmtach szeroko

pojtego indie rocka od post-punku, poprzez elementy

brit popowe i shoegaze a do prostego rockowego grania.

Jest to pikna kontra dla zespow pokroju Editors i Interpol,

ktrym pomysy na utwory skoczyy si dawno temu. Mimo

penej surowoci kawaki na pycie zachowuj zgrabno.

Viet Cong maj talent do pisania chwytliwych utworw.

Szczeglnie godne polecenia s single Continental Shelf

i Bunker Buster. Nie da si ukry, e dowiadczenie zdo-

byte przy poprzednim zespole uatwio Viet Cong chodn

kalkulacj tego, jak nagra dobry album i unikn drobnych

potkni i bdw. Ten album nie wnosi nic nowego do wiata

muzyki, ale jest bardzo przykadnie nagranym hodem dla

post punkowej spucizny lat 80.

M A R TA K P I E L S K A

ocen

a:

xxxxz

Foreign/NationalKawaek: Always BlueGatunek: psychedelic pop, indie rock

Brzmi jak: Tame Impala, Temples

Pochodzcy z Melbourne kwintet jest jednym z najjaniej-

szych punktw australijskiej muzyki. Stopniowo, poczw-

szy od 2013 roku, zyskiwali saw, wypuszczajc takie per-

y jak Life Tourist czy Hostage Taker. Obydwa utwory weszy w skad minialbumu Foreign/National, ktry zesp wyda we wrzeniu ubiegego roku jako podsumowanie dotychczasowej

dziaalnoci. Kawakiem Always Blue udowodnili swoj form i warto, ponownie zespalajc elementy jazzu, rozstrojon gi-

tar oraz nostalgiczny wokal. Goym uchem sycha, e muzy-

cy wci eksperymentuj, bawic si dwikami i poszukujc

swojego stylu. Oby nigdy nie przestali, poniewa to bdzenie

jest ich najwiksz zalet.

Cosmo SheldrakeKawaek: Tardigrade SongGatunek: folk pop, chant

Brzmi jak: DeVotchKa, Sufjan Stevens, Beirut

Cosmo Sheldrake (nie, to nie jest pseudonim artystycz-

ny) przycign uwag blogosfery po wydaniu swojej debiu-

tanckiej Epki The Moss w kwietniu ubiegego roku. Szybko sprawi problem wszystkim, ktrzy chcieli go zaszufladko-

wa. Multiinstrumentalista od maego, fanatyk angielskiego

folku, entuzjasta elektroniki i syn nauczycielki piewu mon-

golskich szant. Kady z tych elementw zainspirowa go do

stworzenia imponujcego kolau, jakim jest jego muzyka.

Mimo krtkiej dziaalnoci Brytyjczyk wyda ju pi utwo-

rw. Ostatni z nich, Tardigrade Song, zwiastuje ukazanie si kolejnego minialbumu Pelican We. Niestety data wydania nie jest jeszcze znana.

Hot ChipKawaek: Huarache LightsGatunek: electronica, synchpop

Brzmi jak: LCD Soundsystem, Junior Boys

Prawie okrgy rok trwa urlop muzykw z Hot Chip. Po

wydaniu w czerwcu 2012 roku pitego krka In Our Heads, okrzyknitego przez wielu jako najwybitniejszego, zesp

przypomnia o sobie Epk Dark and Stormy. Nowe nagrania znacznie odbiegay od wczeniejszych produkcji. Hot Chip

zastpili swoj rozpoznawaln taneczn elektronik i cu-

kierkowe wokale mrocznym brzmieniem. Kompozycj uzu-

penili rockowymi riffami oraz wzmocnili lini basu, ktra

teraz jest jeszcze bardziej tranceowa. Obranie nowej dro-

gi zostao przypiecztowane singlem Huarache Lights, kt-ry zapowiada szsty album formacji. Enigmatycznego Why Make Sense? naley si spodziewa 18 maja.

Odkrycia W Y B R A : M I K O A J M I S Z C Z A K

38-39

/recenzje, odkrycia

Wierzymy, e Unilever to najlepsze miejsce, aby rozwija swoje umiejtnoci i kompetencje. Bez wzgldu na to, czy chcesz budowa karier poprzez udzia w praktykach, programach menederskich, czy przez podjcie staej pracy, Unilever umoliwi Ci stworzenie wasnej cieki rozwoju, dziki pracy z wielkimi markami oraz ludmi penymi pasji zaangaowanymi w zrwnowaony rozwj naszej firmy.

Wiemy, e ostatecznie to nasi ludzie umoliwiaj nam spenienie naszych ambicji. Jeli chcesz sta si czci wiodcej na rynku firmy, kierowa wasn karier i pracowa zarwno ze wspaniaymi markami, jak i wspaniaymi ludmi dbajc z nimi o zrwnowaony rozwj, to jeste we waciwym miejscu.

STA SI CZCI ZESPOU UNILEVER I POKIERUJ SWOJ KARIER

UNILEVER FUTURE LEADERS PROGRAMMEProgram Menederski (UFLP) midzynarodowy program, ktry koncentruje si na ksztaceniu przyszych liderw.

Dziki praktycznej nauce u boku najlepszych specjalistw/mentorw bdziesz mg rozwija swoje umiejtnoci przywdcze oraz wiedz eksperck. Od pierwszego dnia pracy bdziesz odpowiedzialny za prawdziwe zadania w ramach projektw lokalnych, jaki i regionalnych. Midzynarodowe dowiadczenie pozwoli Ci szybko zdoby niezbdn wiedz o firmie, tak by po 3 latach mc obj swoj pierwsz rol lidera.

UNILEVER INTERNSHIP PROGRAMME6-miesiczne (lipiec-grudzie), patne praktyki dla studentw odbywajce si w biurze gwnym w Warszawie, m.in w dziaach: marketingu, finansw, sprzeday oraz HR. Unilever Internship Programme daje wyjtkow okazj poznania specyfiki pracy w brany FMCG. W trakcie 6 miesicy uczestnicy zdobd praktyczne dowiadczenie pracujc u boku ekspertw i specjalistw. Ju od pierwszych dni stan si czci midzynarodowego zespou Unilever.

Do Unilever Internship Programme mog zgasza si studenci od III do V roku studiw.

Rekrutacja na programy otwarta jest do 10 kwietnia!

Wicej informacji o nas oraz naszych ofertach znajdziesz na: www.Unilever.pl/kariera Chcesz by na bieco? Polub nas na Facebooku: www.facebook.com/UnileverKariera

Polska TOP100 Idealny Pracodawca

Wedug studentw w 2014 r.

A BIG IMPACT

recenzje /

Jeli kto ma ochot ujrze przyrodzenie aktora Mi-

chaa Czachora, to niezwocznie powinien uda si do

Teatru Powszechnego na spektakl Szczury, gdy przez

niemal dziesi minut wygasza on monolog ubrany je-

dynie w koszulk, w dodatku poprawiajc si co jaki

czas, aby byo lepiej wida. Trzeba przyzna, e aktor

ma si czym pochwali. Dla mskiej publicznoci jest

rwnie cakowicie naga Karolina Adamczyk. Dodajc do

tego pian na ca scen, gowy koni i wilkw, mamy

istne bachanalia. Wielkie uznania nale si ekipie

sprztajcej po kadym spektaklu.

Wiadomo, e Gerhart Hauptmann obiera sobie za cel,

aby w swych dramatach skonfrontowa czytelnikw

z tym, czego nie chcemy oglda i co odrzucamy. wietnie

oddaje to pierwsza cz spektaklu umiejtnie dosto-

sowana do warszawskich realiw. Portretuje ona ludzi

z marginesu i jednoczenie elity wadzy w ich maoci,

zakamaniu i brutalnoci. Fabua opiera si na wyko-

rzystaniu przez polskie rodzestwo modej ukraiskiej

dziewczyny, ktra zachodzi w ci, borykajc si jed-

noczenie z trudn sytuacj finansow. Pani Hania i Pan

Borys chc zabra Polinie jej dziecko w zamian za rekom-

pensat pienin. Trzeba pochwali przy tym rewelacyj-

n kreacj Karoliny Adamczyk, ktra zarwno w sposobie

mwienia, ruchach, ubiorze i zachowaniu idealnie wciela

si w swoj rol. Wpada ona w puapk przygotowan

przez szczury i ju z niej nie ucieknie.

Spektakl Mai Kleczewskiej obf icie wykorzystuje

najrniejsze rekwizyty oraz dodatkowe rodki wy-

razu, takie jak: kamera, ktra krcc to, co dzieje si

na scenie, wywietla obraz na tylnej cianie. Chwilami

sprawia to wraenie przesycenia i chaotycznoci. Jedni

buduj domy na scenie, inni w tym samym czasie bawi

si z dziemi, a jeszcze inni niemo siedz na kanapie

z papierowymi torbami na gowach. W pierwszej poo-

wie zabiegi te s uzasadnione i zrozumiae, wyraaj

postawy spoeczne, ktre nierzadko trudno wyrazi

sowami na przykad obojtno.

W drugiej czci jednak dokonuje si zwrot akcji i na

skutek ciaru zbrodni, bohaterowie popadaj w szale-

stwo. W tym momencie zerwane zostaj wszelkie zasady

realizmu. Polina (cho wczeniej zgwacona i zamordo-

wana) ley wraz z Borysem na dywanie i wyznaje mu

mio sowami: Nikt mi jeszcze nie wsadza tak jak Ty,

wiesz?. Przy czym wci przewija si dumka ukraiska

nucona przez dziewczyn: Mj sokole chmurnooki, pytaj

o mnie gr wysokich. Pojawia si Hania przebrana za ca-

ryc lub wschodni Matk Bosk z plastikowym dzieci-

ciem w ramionach. Syszymy okrzyki o wolnoci Ukrainy.

Atrakcj finaow jest maszyna do robienia piany, ktra

pokrywa biaym puchem ca scen i niemal wszystkich

aktorw. Borys (na szczcie ju ubrany) wygasza frag-

ment Wielkiej Improwizacji. Efektowne. Ale o co chodzio

autorce?

Spektaklem Szczury Teatr Powszechny z pewnoci

wpisuje si w wygaszane od p roku haso: Teatr, ktry

si wtrca. Chwilami to wtrcanie rzeczywicie uderza

w czuy punkt, lecz gdy zaczynaj wali z armat na olep,

to ju trudno wyzna, czy boli, czy mieszy, czy rozczaro-

wuje. Trzeba odda jednak sprawiedliwo Kleczewskiej,

e w czci dialogowej jest tyle polskiej szczeroci, kt-

rej nie syszelimy ju dawno na warszawskiej scenie.

M A R I A K D Z I E L S K A

Szczury kpane w pianie

Mistrzowie opowiadaj

fot.

mat

eria

y pra

sowe

fot.

mat

eria

y pra

sowe

Od przeszo dwch lat Muzeum Niepodlegoci w kooperacji

z Mazowieckim Teatrem Muzycznym proponuje nam magiczne

spotkania ze sztuk dawnych lat, z artystami i ich historiami.

6 lutego odbyo si spotkanie z Jerzym Radziwiowiczem wy-

bitnym aktorem filmowym i teatralnym, znanym m.in. z filmw

Andrzeja Wajdy Czowiek z marmuru i Czowiek z elaza.

Cae przedsiwzicie rozpoczo si od niezobowizujcej

rozmowy dyrektorw Tadeusza Skoczka z Muzeum Nie-

podlegoci i Wodzimierza Izbana z Teatru Muzycznego im.

Jana Kiepury. Dziki porozumieniu powstaa unikalna seria

spotka zatytuowana Wieczory Mistrzw. Do tej pory mieli-

my szans bliej pozna takie osoby jak Danuta Szaflarska,

Barbarka Krafftwna czy Zbigniew Wodecki. Wraz z nowym

sezonem artystycznym 2014/2015 rozpoczto wsppra-

c z TVP Warszawa. Z tej racji zaproszeni gocie mog by

podziwiani rwnie przez szerokie grono telewidzw. Idee

spotka s zblione do intymnych rozmw z aktorami twarz

w twarz. Artyci opowiadaj o swoich debiutach, zabawnych

momentach z przeszoci, a ich historie okraszone s mate-

riaami wizualnymi z najwybitniejszych osigni teatralnych

i filmowych.

W przypadku spotkania z Jerzym Radziwiowiczem byo

podobnie. Artysta opowiedzia o swojej wdrwce aktorskiej

pomidzy Warszaw a Krakowem, rozterkach zwizanych

z przeprowadzkami i wspomnieniami odnonie pozostawia-

nych miejsc i osb. Wieczr by okazj do rozwaa na temat

ksztatu polskiego kunsztu aktorskiego dawnych lat, sposo-

bu pracy i relacji wicych aktora z instytucjami kulturalnymi.

Moglimy rwnie wysucha refleksji dotyczcych artystycz-

nego charakteru Europy lat 80. i 90. Marzenia o podrach

i ch wyrwania si z kraju byy gwnymi czynnikami kszta-

tujcymi polsk rzeczywisto w tamtym okresie. Znalazo to

wyraz w przytaczajcych wspomnieniach aktora z podry

do Stanw Zjednoczonych, Szwajcarii i Francji. Kiedy suchao

si Jerzego Radziwiowicza, nasuwa si konkluzja: warto d-

y do realizacji postawionego sobie celu, gdy to wysiek jest

miar naszych osigni.

Kolejny Wieczr Mistrzw odbdzie si ju 6 marca i tym

razem widzowie bd mieli moliwo poznania sekretw ak-

torki Ewy Winiewskiej. Na tym jednak nie koniec. Z okazji jubi-

leuszu piciolecia Bielaskiej Sceny Kameralnej MTM 27 marca

na scenie przy ul. eromskiego spotkaj si: synna reyserka

filmowa i teatralna Mrta Mszros, ktra specjalnie na to za-

proszenie przyjedzie z Budapesztu, rektor warszawskiej Aka-

demii Teatralnej reyser i aktor Andrzej Strzelecki, dyrek-

tor Mazowieckiego Teatru Muzycznego im. Jana Kiepury oraz

inicjator powstania bielaskiej sceny Wodzimierz Izban. Ich

wsplna opowie o sztuce to wydarzenie bez precedensu

i bdzie z pewnoci uczt dla koneserw teatru.

T O M A S Z K U C I S K I

Wieczory Mistrzwp r o w a d z . M i k a S k a l s k aM a z o w i e c k i Te a t r M u z y c z n y

oce

na:

xxxxz

Szczuryr e z . M a j a K l e c z e w s k aw g G e r h a r d a H a u p t m a n n aTe a t r P o w s z e c h n y

oce

na:

xxxzz

fot.

Magd

a Hue

ckel

marzec 2015

/ recenzje

Przed przeczytaniem niniejszej recenzji miej na uwa-

dze, czytelniku, dwie istotne informacje po pierwsze,

Kaczmarskiego mona tylko szanowa, ale mona te

by jego psychofanem. Po drugie niej podpisany na-

ley do tej drugiej kategorii suchaczy.

Nie oszukujmy si, nazwanie Jacka Kaczmarskiego

lekcji historii spektaklem byoby powanym naduy-

ciem. Przedstawienie ma charakter bliszy wieczorkowi

muzycznemu, a nie temu, co w powszechnym mniemaniu

okrela si mianem sztuki teatralnej. Wprowadzeniem

do kadej ballady jest opis oraz interpretacja obrazw,

ktre inspiroway Kaczmarskiego do pisania utworw.

Trafniej by moe byoby nada tej sztuce podtytu nie

lekcja historii, lecz lekcja historii sztuki. Scenariusz bo-

wiem przeprowadza nas przez subiektywny dobr za-

bytkw polskiego i wiatowego malarstwa, opatrzony

komentarzami spjnymi z interpretacj twrcz Kacz-

marskiego. Wdrujemy przez dziea Pietera Bruegela,

Jana Matejki i Jacka Malczewskiego, z czasem zbaczajc

ku Witkacemu, Munchowi (synny Krzyk i rwnie synna

interpretacja Kaczmarskiego) czy odraajco ponurym,

lecz fascynujcym obrazom Bronisawa Linkego (wiet-

ne wykonanie Kanapki z czowiekiem). Od tematu do

tematu lekcji przechodzimy wraz z gitarowym akom-

paniamentem Jacka Boczyka reysera spektaklu,

niekoronowanego krla psychofanw Kaczmarskiego,

ktry w kulminacyjnym momencie sztuki wykonuje

swj popisowy pokaz Autoportret Witkacego.

Trudno jednak oprze si wraeniu, e odbir spek-

taklu uzaleniony jest od indywidualnego stosunku

do twrczoci pieniarza. Wystawiona obok ocena

niech bdzie zatem wskazwk dla wszystkich, ktrzy

poszukuj dobrej teatralnej rozrywki na wieczr. Psy-

chofanom natomiast przysuguje prawo dodania do niej

jeszcze jednej gwiazdki, cho p oceny zdecydowa-

em si obci za, by moe niecelowe, pominicie wka-

du Zbigniewa apiskiego i Przemysawa Gintrowskiego

w twrczo barda Solidarnoci.

PIOTR MICUA

Kanapka z psychofanem

Mwi si, e choroba jest metafor epoki i stanowi jej

charakterystyk. W organizmie czowieka to stan wy-

jtkowy, ktry naley zwalczy lub przeczeka. A czym

jest ona w skali spoecznej i jakie s jej objawy? Czy

mona zaryzykowa stwierdzenie, e jest ni wojna?

Dwunastego lutego na scenie Teatru Syrena odbya

si premiera Czarodziejskiej gry, adaptacji powieci

Tomasza Manna, traktujcej o siedmiu latach modego

Niemca Hansa Castorpa (Patryk Pietrzak) spdzo-

nych w sanatorium Berghof w Davos w przededniu

pierwszej wojny wiatowej. W reyserii Wojciecha

Malajkata to wanie wojna stanowi klamr historii.

Przedstawienie zarwno rozpoczyna si, jak i koczy

ogoszeniem radiowym w rnych jzykach o rozpo-

czciu dziaa zbrojnych. Samo sanatorium jest jednak

miejscem wyjtkowym, oddalonym od spraw na nizinie,

posiadajcym wasny zbir regu, jak rwnie swoje

ukryte schorzenia.

Jak mona przenie na deski teatru dwutomow

powie, tak, aby jej nie zbanalizowa, a jednoczenie

nie zanudzi odbiorcy? Niezwykle trudno. W szcze-

glnoci, gdy powie nie opiera si na emocjonujcej

fabule, lecz rozmowach bohaterw, dywagacjach meta-

f izycznych oraz oddaniu specyf icznego nastroju uzdro-

wiska. Berghof jest miejscem wegetacji pacjentw cho-

rych na grulic, gdzie pod bardzo grubym paszczem

normalnoci, zaordynowanym przez radc Behrensa,

hodowane s wypaczenia. Jednym z nich jest zatajanie

zjawiska mierci, co objawia si w wynoszeniu zmarych

pacjentw podczas posikw lub spuszczaniem zwok

bobslejami w d do miasteczka.

Przedstawienie w Teatrze Syrena niezwykle uwydat-

nia najrniejsze nienormalnoci, jakie ogarniaj ku-

racjuszy oraz skupia si na wtku rewolucyjnym (agi-

tujcy komunista). Naley z pewnoci wyrni dwie

wybitne kreacje Mariusza Drka w roli Settembrinie-

go oraz radcy Behrensa, granego przez Przemysawa

Bluszcza. Pierwszy z nich zarwno w sposobie chodze-

nia, gestach, jak i w tembrze gosu jest modelowym

woskim humanist-liberaem, za takiego ordynatora,

jak zdyscyplinowany i jednoczenie lekko rubaszny

Bluszcz, nie powstydziby si sam Mann. Nie przeko-

naa mnie jednake Maria Seweryn jako pani Chauchat.

Zabrako w niej eterycznej kobiecoci, jak w kocu tak

pieczoowicie wychwala Castorp. Sam gwny bohater

za wydaje si bez zarzutu uczciwy, idealistyczny

mody czowiek z Hamburga. Trudno jednak zauway

w nim przemian wewntrzn i zdobycie dojrzaoci,

jakie s de facto gwnym tematem ksiki. Spektakl

przesuwa ciar wydarze z tego bohatera na inne

postaci, przykadowo takie jak Pieter Peepercorn grany

przez Daniela Olbrychskiego. Pytanie czy ranga tej

sawy nie zakca rwnowagi wydarze?

Z pewnoci Czarodziejska gra to spektakl, ktry

nie zastpi nam lektury powieci, gdy po prostu nie

sposb zamkn jej zoonoci w trzech godzinach

sztuki. Jest to jednak najwiksze tegoroczne wy-

darzenie artystyczne w teatrze Syrena, wychodzce

poza tradycyjny musicalowo-humorystyczny repertuar

i choby ze wzgldu na ten fakt zasuguje na uwag

widzw.

M A R I A K D Z I E L S K A

Nie widziaem jeszcze w peni zdrowego czowieka

oce

na:

xxxzz

44-45

fot.

uka

sz M

urgr

abia

Lekcja historii Kaczmarskiegor e . J a c e k B o c z y kTe a t r A t e n e u m

Czarodziejska grar e . W o j c i e c h M a l a j k a tTe a t r S y r e n ao b s a d a : P a t r y k P i e t r z a k , A n t o n i

P a w l i c k i , M a r i a S e w e r y n , D a n i e l O l b r y c h s k i , M a r i u s z D r e k ,W o j c i e c h M a l a j k a t , W o j c i e c h Z i e l i s k i

oce

na:

xxxyz

fot. m

ater

iay p

raso

we

M a R i a K d z i e l s K as z e f dz i a u T e aT r

Powiedzmy otwarcie: kobieta w Polsce nie jest czowiekiem. Przyjmuje rne ludz-ko-podobne formy, ale penoprawnym

czowiekiem nie jest. Stanowi dziwny twr, ktry szczeglnie naley kontrolowa. Ma rodzi dzie-ci, ale bro Boe nie moe mie kontroli nad swo-im ciaem. Jest pojemnikiem, w ktrym dla dobra spoeczestwa zagniedamy NASZE dziecko, ja-kie ma si bezpiecznie wydosta na wiat, zupenie niezalenie od pozycji spoecznej, marze kobiety, czy choby pragnie, by zostaa matk; a jak wy-kaza przypadek znanego profesora z Warszawy niezalenie rwnie od stanu zdrowia dziecka. Ko-bieta ma rodzi bez dyskusji!

W ostatnim czasie w mediach pojawia si kwe-stia tabletki po stosunku, czyli antykoncepcji postkoitalnej. Zgodnie z zarzdzeniem Komisji Europejskiej jej sprzeda nie wymaga ju okaza-nia recepty od lekarza. W tej sytuacji obrocy ycia masowo rzucili si w obronie, tylko wanie czego? Czterech komrek po pierwszym dniu stosunku, ktre ewentualnie mogy si ju poczy? Dziecka hipotetycznego? Czy moe samych kobiet, ktre w kocu mog nierozsdnie stosowa tabletki i naru-szy swj system hormonalny?

Obalmy jednak kilka mitw dotyczcych ta-bletki po stosunku:

1. Nie jest to tabletka poronna.2. Tabletka nie bdzie skuteczna, jeli proces

implantacji ju si rozpocz (jeli zarodek ju si zagniedzi w cianie macicy!).

3. Tabletka przyjta za pno NIE dziaa po-ronnie, wrcz odwrotnie podtrzymuje ci.

Wczeniej omawian tabletk mg przepisa lekarz kadej specjalnoci: od lekarza pierwszego kontaktu, przez ginekologa, po weterynarza. Kwe-sti kluczow byo dotarcie do lekarza w jak naj-szybszym czasie po niezabezpieczonym stosunku i uzyskanie recepty. Z wielu powodw mogo by to trudne: weekend i brak dostpu do lekarzy, du-gi okres zapisw nawet do lekarza pierwszego kon-taktu, nie wspominajc o specjalicie, brak rod-kw finansowych gdy zamiast 120 zotych za lek pacimy w takim wypadku minimum 320 zo-tych, wliczajc w to prywatn wizyt u ginekologa oraz oczywicie stres i wstyd.

Tabletka zatem bya dostpna przede wszystkim dla ludzi zamonych, wiadomych i odpowiedzial-nych, ktrym przydarzy si nieszczliwy wypadek. Komu jest ona jednak najbardziej potrzebna? Sze-regom nastolatek, ktre pod wpywem chwili day si ponie emocjom i ze wstydu czsto nie przyzna-j si nikomu w tej sprawie. Tabletka po stosunku to w wielu przypadkach ukojenie psychiczne i zapew-nienie bezpieczestwa modym dziewczynom, kt-rych moliwo zajcia w ci i tak bya niewielka. To bezpieczne rozwizanie, ktre wiadczy jedy-nie o demokratyzacji osigni farmaceutycznych. Wydaje si, e to jedna z najbardziej ludzkich decy-zji Komisji Europejskiej. Waciwie mogliby rwnie dobrze zakaza seksu, jednak to mogoby mie nie-korzystne dalekosine skutki dla spoeczestwa. 0

Polecamy:46 WarszaWa Piechot w nieznane

Przewodnicy po Warszawie nieznanej

49 sPOrT Bohater niepokornyTrudne ycie ronnie Osullivana

53 WYWIAD szybujc przez yciesebastian Kawa, czoowy polski szybownik o swojej pasji

Czowieczestwo bez recepty

fot.

Kata

rzyn

a Mat

usze

k

Kobieta w Polsce nie jest czowie-kiem. Przyjmuje rne ludzko-po-dobne formy, ale penoprawnym czowiekiem nie jest.

styl ycia /Felieton z jajami

Styl ycia

marzec 2015

T E K S T: P A U L I N A B A Z I A K Z D J C I A : A L E K S A N D E R G O WA C K I

Mieszkajcy w Warszawie, czy to od kilku miesicy, czy te pwiecza, mog pochwali si pewn znajomoci stolicy. Jej topografia, historia, kultura, miejsca mniej lub bardziej wane na planie miasta skadaj si w pewn cao, ktr kady potrafi przedstawi nieco inaczej. Tylko niewielka cz mieszkacw dysponuje szersz wiedz ni pozostali. To si jednak zmienia.

Piechot w nieznane

R osnc popularnoci ciesz si zor-ganizowane spacery po Warszawie, podczas ktrych ich uczestnicy od-

krywaj, e stolica nie zawsze jest synonimem szybkiego tempa ycia. Nie s to zwyke wy-cieczki po muzeach czy zabytkowych miejscach. Pasjonat, ktry posiada wiedz o ciekawych punktach na warszawskiej mapie zabiera grup wmagiczny wiat, czsto niedostpny dla zwy-kego miertelnika. magiel rozmawia zlicencjo-nowanymi przewodnikami Praskiej Ferajny oraz biura Skarby Warszawy.

Czasem wystarczy impulsRafa Zelman, Marcin Strachota iSarah Skel-

ton oprowadzaj grupy po stolicy z ramienia Biura Przewodnikw Skarby Warszawy. To mody zesp, dziaajcy od ponad dwch lat, ktry chce pokaza ciekawsz stron miasta. Nie tylko te sztandarowe zabytki, jak Krakowskie Przedmiecie czy Stare Miasto. Pomys na biz-nes zrodzi si jeszcze podczas studiw. Zobaczy-em wgazecie ogoszenie okursie na przewodnika. Zdecydowalimy si zacz dziaalno wAkade-mickim Inkubatorze Przedsibiorczoci, dziaaj-cym przy SGH tumaczy Rafa Zelman, jeden zzaoycieli Biura. Idodaje: Organizujemy space-ry po caej Warszawie, bo kada zdzielnic ma co niezwykego do zaoferowania, cho najwikszym zainteresowaniem cieszy si Praga.

Praska Ferajna to duet przewodnikw: Ka-rol Bulski oraz Jarek Spacerolog Praski we

wsppracy zinnymi znawcami stolicy. Specja-lizuj si woprowadzaniu po Pradze, cho nie tylko. Prask Ferajn stworzylimy wsierpniu 2013, cho dziaamy na tym polu znacznie du-ej. Wsppracowalimy zkawiarniami, oprowa-dzajc po miecie ich goci. Adlaczego Praga? Bo zawsze d do alternatywy. Interesuje mnie to, co oryginalniejsze, niszowe. Kiedy zobaczyem ogoszenie o kursie na przewodnika ze specja-lizacj prask, przykuo to moj uwag. Praco-waem wwczas wkorporacji inie interesowao mnie oprowadzanie, ale miaem ch usystematy-zowania ipogbienia wiedzy oWarszawie. Po-tem zdaem sobie spraw, ile jeszcze nie umiem. AWarszaw interesowaem si od dziecka wy-jania Jarek.

Sarah przyznaje, e z zainteresowaniem spo-tykaj si gwnie wrd warszawiakw, cho take osb przyjezdnych. Ludzie, ktrzy przy-jedaj na studia lub wposzukiwaniu pracy zo-staj na stae iinteresuj si tym miastem. Jarek przyznaje, e podczas spacerw obserwuje ludzi wkadym wieku, cho jest nadreprezentacja lu-dzi dojrzaych, ktrzy czsto pamitaj dawne czasy. Najmniej przychodzi ludzi wwieku lice-alnym. Idodaje: Chtnie przychodz ludzie nie-majcy na gowie dzieci albo dawno po ich wy-prowadzce zdomu, albo jeszcze przed zaoeniem rodziny. Ciekaw grup suchaczy stanow np. le-nicy, ktrzy na co dzie nie maj kontaktu zmia-stem, ale s ludmi wyksztaconymi, oczytanymi, chtnymi zgbia wiedz ostolicy.

Niby nic, a tak to si zaczoWostatnim czasie wInternecie a huczy od

ofert spacerw po Warszawie. Popularnoci ciesz si zwaszcza te weekendowe. Jednak ta moda nastaa znacznie wczeniej. Pierwszy spa-cer, ktry zainaugurowa trwajcy ponad trzy dekady cykl Spacery z Syrenk mia miejsce 15 padziernika 1979 roku wokolicach Placu Trzech Krzyy. Spotka si zpopularnoci kil-ku tysicy osb. Jedynie pomoc malarzy, ktrzy udostpnili przewodnikowi drabin, umoli-wia syszenie przez wszystkich spacerowiczw. Jak tumaczy Jarek: Boom gospodarczy iwolno-ciowy po 89 roku odwrci ludzi od wielu po-pularnych dotd rzeczy take spacerw. Obec-nie to zainteresowanie jest spore, my obserwujemy jego stopniowy wzrost od 10 lat. Rwnie urzdy dzielnic nie od dzi organizuj spacery wswoich rejonach. Karol wyjania natomiast, skd wzi si fenomen wycieczek wstolicy: Winnych mia-stach jest to normalne, e stoj budynki z XIX wieku. WWarszawie przedwojenne kamienice to unikaty. Takie obiekty niestety znikaj. S bu-rzone, zaniedbywane. Std zainteresowanie nimi specjalistw. Ludzie te zaczynaj si tym intere-sowa ito wzbudza ogln ciekawo nie tylko do konkretnego budynku, ale icaej okolicy. Troch inaczej prowadzi si wycieczki, kiedy ludzie przy-chodz sami, by nas posucha: dla nich jestemy edukatorami. Natomiast wprzypadku wycieczek zleconych, ktre rwnie robimy, stajemy si usu-godawcami.

MAGIEL46-47

Rafa ze Skarbw Warszawy szacuje, e wwycieczkach bierze udzia rednio po 20-30 osb, cho zdarza si i setka spacerowiczw. Oblegane s wycieczki po starszych dzielni-cach, a take pn, wieczorow por, jak w przypadku szlaku powieci Leopolda Tyr-manda Zy. Takie tumy przychodz cza-sem rwnie na spacery Praskiej Ferajny. Co ciekawe, dzieje si to wtedy, gdy pokazu-j najpopularniejsze praskie ulice Targow czy Brzesk.

Dla kadego co miegoWycieczki po Warszawie przybieraj czsto

inne, ciekawe formy. Zainteresowaniem cie-sz si organizowane przez Skarby Warsza-wy wycieczki rowerowe, gdzie popularno przerosa oczekiwania samych organizato-rw. Oprowadzanie grup szkolnych to stan-dard, jednak Biuro wychodzi naprzeciw ocze-kiwaniom iprzygotowuje gry miejskie ju dla dzieci od 3 roku ycia. Obecnie pracuj nad przygotowaniem specjalnej oferty dla firm wramach imprez integracyjnych.

Osoby z zagranicy rwnie chtnie spaceruj po warszawskich ulicach. Jzyk angielski, nie-miecki, woski, take francuski s najczciej uywane, cho ostatnio mielimy grup wjzy-ku wietnamskim tumaczy Rafa i dodaje, e wtakich przypadkach wsppracuj zwy-kwalifikowanymi w tym kierunku przewod-nikami. Turyci korzystaj rwnie ztzw. free walking tourw. To organizowane o staych porach i miejscach spacery dla obcokrajow-cw. Karol przyznaje, e przez pewien czas oprowadza wten sposb grupy. Jednak pod-krela, e ta praca nie dawaa mu moliwo-ci rozwoju: Nie chciaem ju duej opowia-da tego samego non stop. Tematy powtarzaj si. Osobie spoza Polski mona powiedzie nie-mal wszystko, a ona w to uwierzy bo usy-szaa to od przewodnika. W przypadku osoby tutejszej, ktra jest zainteresowana, takiej mo-liwoci nie ma.

Ile si naley? Istniej dwie strategie, jak zarobi na opro-

wadzaniu grup. Organizatorzy mog ustali zgry okrelon stawk lub liczy na hojno uczestnikw. Wprzypadku Skarbw Warsza-wy jest to 10 zotych. Zanim zorganizujemy wycieczk, musimy si wczeniej do niej przygo-towa to jest taka sama praca jak kada inna inaley j wpewien sposb wyceni. Prbowali-my zrobi wycieczk, zdajc si na gest spacero-wiczw. Jednak nie bylimy zadowoleni z efek-tw. wyjania Rafa. Sarah wyjania te, e brak okrelonej ceny psuje rynek, bo oferowa-nie usugi za darmo to obnika jakoci jej wy-konania. Zdarza si bowiem, e ludzie kocz spacer w dowolnym momencie, by nie uiszcza opaty.

Przewodnicy z Praskiej Ferajny maj na ten temat nieco odmienne zdanie. Nie chc tworzy bariery cenowej, bo potencjalny klient czsto przelicza z gry okrelon kwot na inne moliwe wydatki. Jarek tumaczy, e sta-raj si przekona spacerowiczw wysok ja-koci swoich usug do ofiarowywania dobro-wolnie, a nie z przymusu.

Brak barierObecnie, od 2014 roku, oprowadza moe

kady zniesiono bowiem egzamin na licen-cjonowanego przewodnika. Wczeniej trzeba byo przej proczny kurs, potem zda egza-min teoretyczny i praktyczny. To przyjemny, cho nieatwy fach. Trzeba by przygotowa-nym na sytuacje nietypowe. Sarah przyzna-je: Przewodnik nie jest encyklopedi, ale za-wsze staramy si dowiedzie tego, czego jeszcze nie wiemy. Czasem zdarzaj si ciekawe, niespo-dziewane pytania, na ktre ciko si przygoto-wa, wiadczce o kreatywnoci spacerowiczw (np. gdzie si podziay noc pawie w azien-kach?). Przewodnicy zPraskiej Ferajny zgod-nie twierdz, e przewodnik powinien by dla ludzi autorytetem, bo przedstawia im swo-j wiedz. Jarek podkrela, e s dwie katego-

rie grup, ktre nie powinny by oprowadzane przez osob bez licencji: To wycieczki szkol-ne bo to ingerencja wproces dydaktyczny igru-py zagraniczne, zwaszcza ztych krajw, wkt-rych czsto zdarza si negatywne nastawienie do Polski. Gocie stamtd czsto maj jakie frag-mentaryczne lub nie do koca prawdziwe infor-macje. Musimy umie dyplomatycznie, ale zgod-nie z prawd odpowiedzie na pytania bdce wistocie zarzutami wynikajcymi zwykle znie-wiedzy. Praska cz Warszawy jest unikatowa, cho czasem zdarzaj si tam sytuacje, gdy lu-dzie s negatywnie nastawieni do przewodni-kw. Karol iJarek zaznaczaj: Mamy jednak do powiedzenia co innego ni to, co gosz stereoty-py otym, e mieszkacy Pragi pij, kradn, e jest to dzielnica bardzo niebezpieczna. To bardzo boli tutejszych mieszkacw. My tego nie mwi-my, bo wiemy, e taki margines istnieje wka-dej dzielnicy. Zdarzaj si jednak itacy, ktrzy przekonuj si do nas, apotem nawet pokazuj miejsca niedostpne. Najwikszym honorem jest dla nas sytuacja, w ktrej na nasz spacer przyj-dzie kto, kto mieszka tu od 50 lat idowie si od nas czego zupenie nowego oswojej okolicy.

Miasto kobietaTrakt Krlewski czy azienki to popularne

miejsca na spdzenie czasu, zwaszcza wwio-senny dzie. Jednak warto zdecydowa si na wycieczk winne rejony miasta, by pozna ich specyfik oraz przekona si, jak bardzo r-norodna moe by Warszawa. Spacery tropem znanych poetw, wposzukiwaniu ladw po-wstania, wzdu obiektw architektury mi-dzywojennej czy staropraskich, podwrko-wych kapliczek to wietna alternatywa. Jak mwia minister kultury Magorzata Omila-nowska: Warszawa jest jak kobieta inteligent-na trzeba z ni troch porozmawia. Jeeli kto znajdzie na t rozmow czas na pewno j pokocha. Akluczem do jej serca moe okaza si wanie spacer zprzewodnikiem, ktry od-kryje nieznane zakamarki miasta. 0

warszawskie wycieczki /

marzec 2015

MAGIEL

Sebastian Kawa /

Szybowanie przez ycie

Szybujc przez ycieLekarz, pilot i instruktor szybowcowy. Wielokrotny Mistrz wiata, pierwszy szybownik w Himalajach, zwycizca Fly Film Festival w kategorii filmu amatorskiego, sportowiec odznaczony Orderem Odrodzenia Polski. Sebastian Kawa stawia sobie kolejne cele i podkrela: Najwaniejsze to wierzy, e to, co si robi, ma sens.

1

R O Z M AW I A A : H A N N A G R C Z Y S K A Z D J C I A Z A R C H I W U M S E B A S T I A N A K AW Y

marzec 2015

WYWIAD

marzec 2015

varia /

Na koniecA co tam chodzi?

fot.

Alek

sand

er G

owa

cki

Tak jak szklanka moe by w poowie pena lub pusta, tak ludzie mniej bd bardziej wiadomie dziel si

na wierzcych w przypadek albo przeznacze-nie. Mimo, e s to dwie wzajemnie wyklu-czajce si teorie, to nie przeszkadza to wielu osobom swobodnie nimi onglowa na zasa-dzie: Pan X nam pisany, ale ju egzamin przy-padkowo zdany.

Podchodzc do sprawy holistycznie, przy-wizywanie si do ktrej z teorii pozbawio-ne jest waciwie wikszego znaczenia i sensu. Obojtnie co wybierzemy, ostateczny wniosek pozostanie ten sam a mianowicie taki, e nie mamy adnej kontroli nad wasnym yciem. Opowiadajc si za przypadkiem, porwnuje-my je do dryfujcego statku bez steru i agli. Los natomiast kae nam odegra z gry zapla-nowan rol i, jak w piosence, musimy wiedzie kiedy ze sceny zej. Oczywicie los nie musi od razu oznacza fatum, a przypadek nie zawsze jest determinant kadej decyzji. Jednak w za-lenoci od podejcia, oba koncepty mog na dusz met przygnbia, bd zupenie na odwrt cieszy. Dla jednych zarwno los, jak i przypadek bd doskonaymi argumen-tami na usprawiedliwienie wszystkich swoich poraek. Drudzy natomiast nie zaznaj spoko-ju, prowadzc nieustann walk co raz rzuca-

jc wyzwanie caemu wiatu, by w ten sposb w ich mniemaniu odczarowa rzeczywisto.

Mimo wszystko wydaje si jednak, e przy-padek ma delikatn przewag nad losem. Bo-wiem nie mona mu odmwi uroku, ktrego pozbawiona jest konieczno. Kade nieocze-kiwane spotkanie mocniej zapada w pami, a im wicej domniemanych przypadkw si na skada, tym wydaje si bardziej wyjtko-we. Niemniej, w duej mierze dostrzegamy to, co chcemy dostrzec, czsto uznajc za przy-padki zdarzenia, ktre swym wydwikiem nadadz naszym wspomnieniom niezwy-kej aury. Przez co paradoksalnie to, co przed chwil uznalimy za czysty zbieg okoliczno-ci, biorc pod uwag inne czynniki, mogo-by rwnie dobrze zosta przyjte za pewnik. W taki oto sposb cienka granica midzy lo-sem a przypadkiem ulega zatarciu, co najlepiej podsumowuje Schopenhauer mwic, e: Na-wet to, co najbardziej przypadkowe, jest w osta-tecznym rachunku koniecznoci.

Tak wic decyzja czy wierzymy, e anioy kad palce na ustach nienarodzonych, by ci nie pamitali swojej przyszoci, czy te e naj-lejszy trzepot motylich skrzyde ma si wy-woywania huraganw, niechaj pozostanie in-dywidualn cho jedynie formaln spraw kadego z nas. 0

Determinizm stochastycznyM a r ta L i ss z e f dz i A u G r A f i k A

Przypadkowi nie mona odmwi uroku, ktrego pozbawiona jest konieczno.

Polecamy:58 CzArno nA biAym World Press Photo

najlepsze zdjcia 2014 roku

64 3Po3 Na chudsze lataJak nie umrze z godu na studiach

65 kTo JesT kimWykadowcy o sobie

58-59

/ World Press Photo 2015