NÜKLEER ENERJİ ENDÜSTRİSİ’NİN YERLİLEŞTİRİLMESİ’NDE

ÜNİVERSİTELERİN VE TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSLERİNİN ROLÜ

NÜKLEER ENERJİ ENDÜSTRİSİ’NİN YERLİLEŞTİRİLMESİ’NDE

ÜNİVERSİTELERİN VE TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSLERİNİN ROLÜ

22 Nisan 2014, Kocaeli

Prof. Dr. H. Mehmet ŞAHİNGazi Üniversitesi TTO Yönetisici

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölüm Başkanı

İÇERİK

Dünya Refah Ligi ve TT OfisleriGazi TTONGS Projelerinde Yerli Katkıyı Arttırmaya

Yönelik Gazi TTO Çalışmaları

Dünya Refah Ligi

Kaynak: Dünya Bankası verilerinden Güngör Uras tarafından oluşturulmuştur, Milliyet, 26.06.2012.

Kişibaşına GSYH (1960-2010)

Türkiye-G. Kore ihracat GelişimiGüney Kore

Tablo 1 - Türkiye ve dünya ihracat değerleri ile Türkiye’nin dünya ihracatındaki payı(Milyar $ Cinsinden

)

2001

2002

2003

2004

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Türkiye 31 36 47 63 74 86 107 132 102 114 135 153

Dünya

6.119

6.420

7.471

9.101

10.389

12.043

13.849

15.974

12.321

15.048

18.001

18.058

Pay (%)

0,51

0,56

0,63

0,69 0,71 0,71 0,77 0,83 0,83 0,76 0,75 0,84

ORTA GELİR TUZAĞI

Sermaye istikrarlı yönetim sergileyen gelişmekte olan ülkeye girerken ileri teknoloji ile ucuz iş gücünü buluşturuyor. İhracat patlıyor, milli gelir 5-6 yılda 2-3 katı oluyor. Eğer ülke kendi teknolojisini geliştirmez ise dışarıdan giren yeni teknoloji 15-20 yılda eskiyor, ucuz işçilik artıyor ve ülke orta gelir tuzağına düşüyor. Yani kişi başına milli gelir duraklıyor ve önlem alınmasa geri gidebiliyor. Orta gelir ABD’de kişi başına milli gelirinin yüzde 20’nin altı olarak tarif ediliyor.

Orta gelir tuzağından kurtulmanın yolu ise üretimi çeşitlendirmek, kaliteli eğitim ve inovasyon yani yenilikçi girişimci fikirlerdir.

Buluş/Yayın

3355/1000

Buluş/Yayın

1978/1000

Buluş-Yayın Kıyaslamaları (G20-Eylül 2013)

Buluş/Yayın

95/1000Buluş/Yayın

517/1000

Türkiye ihracatının Teknolojik Düzeyi

MIT (Massachusetts Institute of Technology) - ABD

Gelişmiş Üniversitelerden Teknoloji Transfer Örnekleri

2012 Yılı Verileri - http://web.mit.edu/tloBuluş Bildirimi Sayısı 694

U.S. Patent Başvuru Sayısı 305

U.S. Patent Tescil Sayısı 199

Ticarileşen Lisans / Teknoloji Transfer Sayısı 81

Kurulan Üniversite Tabanlı Firma Sayısı 16

Toplam gelir (M$) 147.5

Gelişmiş Üniversitelerden Teknoloji Transfer Örnekleri

Cambridge University– İngiltere

2012 verileri:• 476 buluş bildirimi• 167 patent başvurusu• 140 M$ gelir• 222 lisans anlaşması

Technology Transfer

KAIST UNIVERSITY – Güney Kore

Gelişmiş Üniversitelerden Teknoloji Transfer Örnekleri

Büyük Üniversite

Eğitimden iletişime, güzel sanatlardan mühendisliğe, spordan turizime, tıptan eczacılığa, diş hekimliğinden edebiyata, iktisat'tan bankacılığa, hukuktan mimarlığa kadar birçok alanda eğitim veren, Türkiye'nin en çok fakülte ve yüksekokula sahip üniversitesi

21 Fakülte

7 Enstitü

1 Konservatuar

5 Yüksekokul

11 Meslek Yüksek Okulu

56 Merkez

Bilimsel Üretkenlikte Başarılı Üniversite

SCI, SSCI, AHCI'te yayımlanan yayınların yayın sayısına göre oluşturulan sıralamada ilk 5’te yer alan üniversite

GAZİ TTOGazi TTO;2012 yılının sonunda yayınlanan TÜBİTAK 1513 TTO Destek

Programı kapsamında, sunulan proje önerimizle destek almaya hak kazanan ilk 10 Üniversite TTO’su arasına girmiş ve 2013 yılı Nisan ayı itibariyle faaliyetlerine başlamıştır.

GAZİ TTOGazi Üniversitesi bünyesindeki bilimsel ve teknolojik

bilginin toplumsal faydaya ve ekonomik değere dönüşümünü ve üniversite-sanayi işbirliğini temin etmek amacıyla faaliyet gösteren bir arayüzdür.

Üniversitedeki bilginin toplumun yararına sunulurken Patentlerin ticarileşmesi en önemli konudur. (Buluşlar patentleşmezse yayına gönderiliyor ve yurtdışında kullanılıyor).

Fen, Mühendislik ve Sosyal Bilimler alanında, üniversitedeki bilginin topluma fayda sağlaması amaçlanmaktadır.

USİ ile güçlü projeler üretmek

Gazi TTO Yapısı (Teknoloji Ekosistemi)

Gazi TTO’ya Üniversite bünyesinde bir Uygulama ve Araştırma Merkezi olarak tüzel kişilik kazandırılmıştır.2008 yılından beri faaliyette olan, akademisyen destekli projeler, kuluçka faaliyetleri ve akademik spin-off’lar konusunda oldukça başarılı uygulamaları olan Gazi Teknopark tüm TTO faaliyetlerinin yürütülmesine doğrudan katkı vermektedir ve TÜBİTAK 1513 projesi yürütücüsüdür.

2010 yılından beri faaliyette olan, proje destek programları konusunda oldukça tecrübeli olan Proje Koordinasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi (Proje Merkezi) ayrı bir merkez yapısını şuan için korumakla birlikte eğitime yönelik AB ve ajans projelerine odaklı olarak faaliyetlerine devam etmekte ve TTO ile organik bağı bulunmaktadır.

2007 yılından beri faaliyette olan Türk Patent Enstitüsü (TPE) destekli Patent Destek Birimi TTO bünyesine alınmıştır.

Gazi KOSGEB TEKMER’le işbirlikleri artarak devam etmektedir.

İlk Yıl Yapılanma Faaliyetleri

Ofis Kurulumu Merkez kampüste akademisyenlerin ve

paydaşların rahat ulaşım sağlayacağı yeni TTO ofisi (200 m2)

Teknopark irtibat birimi

Kurumsal Kimlik Oluşturma

Kalıcı ve güven duyulan bir marka oluşturma

Gazi TTO’nun hem üniversite bünyesinde hem de sanayide tanınırlığının arttırılması için kurumsal kimlik çalışmaları (logo, broşür, afişler, v.b.)

İlk Yıl Yapılanma Faaliyetleri

Üniversite ve iş dünyasını; Ar-Ge, üniversite sanayi işbirliği, yürütülebilecek faaliyetler ve

teknolojik konularda bilgilendirmek; Tanıtım ToplantısıBölümler bazında TTO Bilgilendirme Toplantıları ve Mevcut Durum Analizi çalışmalarıTeknopark, OSB firmaları ağırlıklı olmak üzere yaklaşık 300’ün üzerinde firma ziyaretiÜniversite-Sanayi Buluşması Etkinlikleri Ar-Ge destekleri konusunda çeşitli seminer ve eğitimler (SAN-TEZ, KOSGEB, TÜBİTAK destekleri gibi)

Yurtiçi ve yurtdışı personel eğitimleri

Modül Faaliyetleri 1-Tanıtım, Bilgilendirme ve Eğitim

Üniversitelerin ve iş dünyasının çeşitli hibe destek programlarından yararlanması için bilgilendirme,

projelendirme ve idari destekler; TTO tarafından yürütülen yoğun farkındalık etkinlikleri, destek programları tanıtımları ve eğitimler sayesinde üniversite içerisinde proje sayısında artış70’in üzerinde TÜBİTAK ve diğer kamu destekli projenin geliştirilmesine çeşitli aşamalarda destek

Proje konusuna uygun programa yönlendirme TÜBİTAK, SAN-TEZ gibi projelerde gerekli eşleştirmeler Yazılmış projelerin kontrolü, revizyonu, bütçe, içerik ve

diğer konularda destek Projeye doğrudan yazım desteği gibi

Modül Faaliyetleri 2- Destek Programları

Üniversite sanayi arasında sözleşmeli Ar-Ge faaliyetleri yürütülmesi

Savunma sanayi atağı SAYP programı kapsamında SSM,

Tusaş, Roketsan işbirliği) Roketsan ve Tusaş Ar-Ge merkezleri

ziyaretiAr-Ge Merkezlerine odaklanma

OSB’leri ile işbirliği

Modül Faaliyetleri3- Üniversite-Sanayi İşbirliği

AR-GE MERKEZİ ADI SEKTÖRÜ 1 Aselsan A.Ş. Haberleşme Cihazları Grup Bşk. Savunma (SAYP İşbirliği) 2 Aselsan A.Ş.-Mikroelektronik Güdüm ve Elektro-Optik Grup Başk. Savunma (SAYP İşbirliği) 3 Aselsan A.Ş.-Radar Elektronik Harp ve İstihbarat Grup Bşk. Savunma (SAYP İşbirliği) 4 Aselsan A.Ş.-SST Grup Başkanlığı Savunma (SAYP İşbirliği) 5 Havelsan Hava Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Savunma (SAYP İşbirliği) 6 Roketsan Roket Sanayii ve Ticaret A.Ş. (1) Savunma (SAYP İşbirliği) 7 Roketsan Roket Sanayii ve Ticaret A.Ş. (2) Savunma (SAYP İşbirliği) 8 FNSS Savunma Sistemleri Anonim Şirketi Savunma (SAYP İşbirliği) 9 Gate Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş Savunma (SAYP İşbirliği) 10 Tusaş Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TAİ) Havacılık (SAYP İşbirliği) 11 Mikes Mikrodalga Elektronik Sistemler Sanayi ve Ticaret A.Ş. Elektrik Elektronik 12 Akgün Bilgisayar Prog.ve Tic.Hiz.Ltd.Şti. Bilgi ve İletişim 13 Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. Otomotiv 14 Man Türkiye A.Ş. Otomotiv 15 Ortadoğu Rulman Sanayi A.Ş. Otomotiv Yan Sanayi 16 Yiğit Akü Malzemeleri Nakliyat Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Otomotiv Yan Sanayi

Modül Faaliyetleri3- Üniversite-Sanayi İşbirliği

Modül Faaliyetleri3- Üniversite-Sanayi İşbirliği

Üniversitelerde patent işlemleri ve

patentlerin ticarileştirilmesi40’ın üzerinde akademisyen ve öğrenciye FSH danışmanlığı22 buluş ifşası ve patent araştırması20 ulusal patent başvurusu1 endüstriyel tasarım başvurusu 1 faydalı model başvurusuPatent vekili ücretlerine (harçlar ve TÜBİTAK desteği hariç kısmına) maddi destekTicarileşme konusunda çeşitli kuruluşlarla işbirliği görüşmeleri (Inventram, Grup Ofis, ABD’li CRW Inc.)

Modül Faaliyetleri4- Fikri Sınai Haklar (FSH)

Performans Göstergesi2013 yılı için öngörülen

2013 yılıgerçekleşen

Buluş ifşa sayısı 30 22

Patent araştırması sayısı 15 22

Yapılan patent başvurusu sayısı 10 20

Yapılan faydalı model başvurusu sayısı 2 1

Yapılan endüstriyel tasarım başvurusu sayısı

11

Tescil edilen toplam patent sayısı 4 1

Ticarileşen patent sayısı 1 0

Lisans sözleşme sayısı 1 0

Yeni ürün ve teknolojilerin ekonomiye kazandırılmasına yönelik olarak akademisyen ve üniversite öğrencileri

tarafından kurulacak firmaların desteklenmesi;

Gazi Teknopark Kuluçka Merkezinde desteklenen 40’ın üzerinde Akademisyen ve Teknogirişim firması

Teknopark kapsamındaki firmalarda öğrencilere yönelik staj/yarı zamanlı çalışma imkanları yaratılması

Diğer destekler Üniversite çıkışlı firma (spin-off) kuruluş desteği

Mali, idari ve hukuksal konularda danışmanlık

“Mentor havuzu” yoluyla koçluk desteği

Finansman kaynaklarına erişim konusunda destek

Modül Faaliyetleri5- Şirketleşme ve Girişimcilik

Modül Faaliyetleri5- Şirketleşme ve Girişimcilik

Performans Göstergesi2013 öngörülen

2013 gerçekleşen

Öğrencilerin kurduğu firma sayısı (start-up) 12 13

Araştırmacıların ortak olduğu firma sayısı 10 8

Araştırmacıların kurduğu firma sayısı (spin-off) 10 8

TTO'nun ortak olduğu spin-off şirket sayısı - -

Teknokentte yeni girişimci olan kişiler tarafından kurulan firma sayısı

15 23

Lisans ve hisse satışından elde edilen gelirler - -

TÜBİTAK 1601 programı desteği ile tüm üniversitede girişimcilik sertifika programı organizasyonu

2014’te 6 sınıfa 150’şer saatlik uygulamalı girişimcilik eğitimi (iş fikri yarışması finalistleri sınıfı ve 1512 hazırlık sınıfı dahil)

(Girişimcilik Ekosistemi)

Modül Faaliyetleri5- Şirketleşme ve Girişimcilik

Nükleer Güç Santrali (NGS) Projelerinde Yerli Katkıyı

Arttırmaya Yönelik Yürütülen Çalışmalar

Nükleer Güç Santrali (NGS) Projelerinde Yerli Katkıyı

Arttırmaya Yönelik Yürütülen Çalışmalar

ENERJİ BAKANLIĞI’NIN ÇALIŞMALARI

Hedef: NGS projelerinde yerli katkıyı mümkün

olduğunca arttırmak

Bakanlık tarafından Bakanlık İnternet Sitesi

aracılığıyla Firma Envanter Anketi

uygulanmış ve firmalara ilişkin belirli bilgiler

toplanmıştır

Çeşitli illerden 400 den fazla firma ankete

katılmıştır.

Eylül 2013 itibariyle Bakanlık-Gazi TTO ve

Hacettepe TTM ile irtibata geçmiş ve söz konusu

firmalara daha derinlemesine bir analiz yapmak ve ne

gibi desteklere ihtiyaç duyduklarını belirlemek

amacıyla TTO’ların desteğini istemiştir.

ENERJİ BAKANLIĞI’NIN ÇALIŞMALARI

TTO ÇALIŞMALARI

25 Eylül 2013 tarihinde anketi dolduran firmaların davet

edildiği bir çalıştay düzenlenmiştir. Bakanlık yetkililerinin

yanı sıra KOSGEB, TÜBİTAK, Ekonomi Bakanlığı gibi

kurum temsilcilerinin de katılımı ile

Ar-Ge’ nin önemi,

Üniversite-sanayi işbirliği,

Teknoloji transfer faaliyetleri,

Kümelenme,

Ülkemizdeki Ar-Ge teşvikleri gibi konular hakkında bilgi

verilmiş ve firmalarda farkındalık ve ilgi sağlanmaya

çalışılmıştır.

Bakanlık tarafından yapılan anket sonuçlar ve

nükleer sektörle ilgili malzeme ve alan bilgileri

incelenmiştir.

Firma yetenekleri ve nükleer sektöre yönelik ilgi ve

yetkinliklerinin tespitine yönelik ayrı bir firma

görüşme formu oluşturulmuştur.

TTO ÇALIŞMALARI

Anketi dolduran firmalardan Ankara’da yer alan

70’in üzerinde firma belirlenerek Gazi TTO ve

Hacettepe TTM uzmanları tarafından birebir

ziyaret edilmiş ve üst düzey yetkilileriyle yüz yüze

görüşmeler yapılarak söz konusu görüşme formları

doldurulmuştur.

TTO ÇALIŞMALARI- Ankara

Yapılan görüşmelerin sonucu Bakanlığa

raporlanmıştır. Raporda:

NGS ihalesine doğrudan teklif verebilecek olan

firmalar

Altyüklenici olarak hizmet sağlayabilecek

firmalar, belirlenmeye çalışılmış,

Sürecin devamında neler yapılması gerektiğine

yönelik Bakanlığa bazı görüş ve öneriler

sunulmuştur.

TTO ÇALIŞMALARI- Ankara

Söz konusu firma ve mevcut durum tespiti

çalışmalarının kısa sürede diğer illerde de

sağlıklı olarak uygulanabilmesi diğer TTO’ların

desteğinin sağlanması gerekliliği ortaya çıkmıştır.

Bu amaçla Bakanlık tarafından diğer illerin TTO,

Üniversite, Sanayi ve Ticaret Odaları gibi ilgili

kurum yetkililerinin davet edildiği etkinlikte

Ankara’da yürütülen çalışmalar hakkında bilgi

verilmiştir.

TTO ÇALIŞMALARI-Diğer İller

Gazi TTO, Bursa Uludağ TTO ve Bursa Sanayi

Ticaret Odasına destek vererek süreci anlatmış

ve Bursa’da yer alan 16 civarı firma görüşmesini

birlikte gerçekleştirmiş, buradan öne çıkanları da

raporlamıştır.

TTO ÇALIŞMALARI-Diğer İller

Ankara İli Kümelenme Çalışması

Ankara’da öne çıkan 20’nin üzerinde firmanın bu

sektörde kapasitesini geliştirmeye yönelik

çalışmalara kaynak sağlamak amacıyla Ekonomi

Bakanlığı Uluslararası Rekabetçiliği

Geliştirme (URGE) programı kapsamında çalışma

başlatılmıştır.

Ankara Sanayi Odası (ASO) çatı kuruluş olarak

belirlenmiştir.

URGE proje hazırlıkları sürmektedir.

Söz konusu URGE çalışması kapsamında hedefler: Firmalara NGS konusunda eğitim ve danışmanlık

sağlanması (yurtiçi ve yurtdışı danışmanlarca)

İlgili uluslararası standartlar konusunda

bilgilendirilmeleri

Yurtdışı santrallere teknik eğitici geziler düzenlenmesi

İlgili fuar ve etkinliklere katılmaları, v.b.

Benzer kümelenme ve kapasite geliştirme

çalışmalarını diğer illerde de devamı

Ankara İli Kümelenme Çalışması

TEŞEKKÜRLER