NR 3488

pod redakcją

Anny Gomóły i Marka Pacukiewicza

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2016

Ludzie, projekty, realizacje

Redaktor serii: Studia o KulturzeDobrosława Wężowicz-Ziółkowska

RecenzentStefan Bednarek

Spis treści

Anna Gomóła, Marek PacukiewiczSkąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? . . . . . . . .   7

Część ITeoria i historia – projekty badawcze

Ewa KosowskaZakład Teorii i Historii Kultury . Pochwała wspólnoty . . . . . . . . .  21

Marek PacukiewiczKulturoznawstwo pomiędzy empirią a teorią: alternatywy . O badaniach terenowych prowadzonych w Zakładzie Teorii i Historii Kultury . . . . .  50

Marek Pacukiewicz„Kultura społeczności polskich w północno-wschodnim Kazachstanie”: model ba dawczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  74

Małgorzata RygielskaAntropologia literatury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  89

Anna Gomóła„Wstyd w kulturze” – konteksty . Autobiograficznie . . . . . . . . . . 136

Dobrosława Wężowicz-ZiółkowskaReplikacja i innowacja . W poszukiwaniu teorii (nie)zmienności kulturowej . . 155

Zygmunt WoźniczkaHistoria współczesna i jej rola w kształtowaniu tożsamości na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w XX wieku jako problem badawczy i dydaktyczny     182

6 Spis treści

Część IINauka, dydaktyka, współpraca – konteksty

Od Redaktorów 209

Dobrosława Wężowicz-ZiółkowskaHistoria najstarszych studenckich kół naukowych działających przy Zakładzie Teorii i Historii Kultury 211

Aleksandra AchtelikKultura jako przedmiot nauczania cudzoziemców, czyli o współpracy pracowników Zakładu Teorii i Historii Kultury ze Szkołą Języka i Kultury Polskiej UŚ 218

Anna GomółaKształcenie nauczycieli wiedzy o kulturze 223

Anna Gomóła, Ewa KosowskaDziedzictwo kultury jako problem społeczny, naukowy i dydaktyczny 237

Adam Pisarek„Laboratorium Kultury”: pojęcie, dyskurs, instytucja 249

Ewa Kosowska, Anna GomółaOsobowościowe podstawy kultury naukowej 261

AneksDokumenty 271

Wykaz dokumentów 319

Autorzy prac dyplomowych napisanych pod kierunkiem pracowników Zakła-du Teorii i Historii Kultury 321

Indeks osobowy 327

Резюме 339Summary 341

AAarne Antti 37, 156, 179Abbas Ackbar 92, 133Abdallah-Krzepkowska Beata 172Abriszewski Krzysztof 251, 259Achtelik Aleksandra 45, 46, 66, 109, 120,

121, 130, 220, 221, 222Adamski Stanisław 8, 198Afeltowicz Łukasz 251, 259Agopszowicz Antoni 194Amsterdamski Stefan 251, 260Antoniak Piotr 212Anusiewicz Janusz 145, 153Archetti Eduardo P. 127, 133Arystoteles 115, 145, 147Auerbach Erich 116Aunger Robert 166, 180Aycock Wendell M. 92, 133

BBabik Wiesław 81, 88Bachmann-Medick Doris 89, 132Bachofen Johann Jakob 157Bachtin Michaił 116Bahlcke Joachim 185, 186, 202Bajerowa Irena 38

Balcerzan Edward 90, 101, 111, 119, 132, 135

Baliński Stanisław 22Banyś Wiesław 14, 136, 145Bańka Józef 40Baran Bogdan 246, 248Baran Leonard 196Barański Janusz 56, 71Barański Marek 201, 205Barciak Antoni 8, 9, 12, 16, 17, 194, 205Barłowska Maria 120, 131Barnes Barry 251, 260Bartmiński Jerzy 33, 35Bartnik Ewa 228, 229Bartoszyński Kazimierz 30Baszniak Tadeusz 171Bator Joanna 128Bauchspies Wenda K. 251, 259Baudrillard Jean 167Bauman Stanisław 10, 17Bednarek Stefan 54, 55, 57, 71, 72, 73,

137, 229–233Bednorz Alina 84Bednorz Zbyszko 189Benedict Ruth 78, 87, 146, 153, 251, 252,

256, 259

* Indeks nie obejmuje Aneksu.

Indeks osobowy*

Indeks osobowy328

Berbecki Leon 186Bereza Aleksander 30Berlińska Danuta 201, 202Biedrzycki Mariusz 169, 170, 171, 180Bień Aleksy 186, 199, 200, 202Biernacka Maria 60, 72Bittner Ireneusz 115, 134Blackmore Susan 166, 167, 180Bloom Harold 119Bloor David 251, 260Błasiak Wojciech 197, 202Błaszczak-Wacławik Mirosława 197, 202Błońska Władysława 10Boas Franz 112, 256Bober Małgorzata 234Boda-Krężel Zofia 191, 202Boduszyńska-Borowikowa Maria 214,

217Bodzioch Adam 177Bodzioch-Bryła Bogusława 176Bogatyriew Piotr 33, 155, 156, 157, 158,

159, 180Bohucki Jan 11Bolecki Włodzimierz 89, 124, 126, 133,

134Bonafin Massimo 118, 133Bonarek Izolda 234Boni Michał 89, 134Borkowska Grażyna 123Borkowski Wojciech 170, 171, 172, 173,

174, 176, 177, 213Boyd Robert 166Braudel Fernand Paul Achille 155, 180,

183, 202, 214, 217Bravo Paweł 159, 181Brocki Marcin 93, 112, 113, 114, 132, 134Brodie Richard 167, 180Bromboszcz Roman 176Broniewski Władysław 199Broński Krzysztof 237, 248Brown Donald E. 124Buchowski Michał 51, 52, 59, 71Budrysz-Ratyński Aleksander 185Budzyńska-Daca Agnieszka 137, 145Bujnicka Maria 39, 43, 267

Bujnicka Monika (patrz Bujnicka Maria)Bujnicki Tadeusz 28Buliński Tarzycjusz 67, 73, 114, 135Burckhardt Jakub 156, 180Burszta Józef 33Burszta Wojciech Józef 56, 57, 71, 85,

86, 87

CCackowski Zdzisław 137Carrithers Michael 78, 87Cassirer Ernst 266Cavalli-Sforza Luigi Luca 166, 167, 180Charmaz Kathy 86, 87Chlebowczyk Józef 200, 205Chmielnicki Naum 11Chodakowska Janina 9, 16Chodasewicz Krzysztof 177Chojecka Ewa 27, 39Chorążak Tadeusz 194Chowaniok Maciej 212Chymkowski Roman 118, 119, 134Cieński Andrzej 138, 154Ciesielski Stanisław 75, 88Cieślikowski Jerzy 29Cieśliński Cezary 168, 181Cimała Bogdan 8, 16Cocchiara Giuseppe 156, 180Collins Harry 251, 260Comaroff John 113, 135Conrad Joseph (właśc. Józef Teodor Kon-

rad Korzeniowski) 44, 111Corso Simona 118, 133Crick Francis 159Croissant Jennifer 251, 259Cuber Marta 106, 131Cudak Romuald 136, 147, 149, 218, 220,

267Culicover Peter 171Czaja Dariusz 113, 132Czaja Herbert 200Czapik-Lityńska Barbara 115, 116Czaplejewicz Eugeniusz 80, 90, 132Czapliński Przemysław 89, 133, 157,

181

Indeks osobowy 329

Czarnowski Stefan 33, 156, 244Czechow Anton 109, 149Czechowicz Józef 43Czerniak Stanisław 115, 135Czerny Janusz 30Czerwiński Marcin 54, 71Czubaj Mariusz 128Czubala Dionizjusz 29, 32, 34, 35, 37, 38,

44, 45, 64, 65, 71, 170, 178, 179, 180, 211, 212, 217

Czubalina Marianna 35, 38, 211, 212Czykwin Elżbieta 152, 153Czyż-Cieciak Joanna 137, 152

DDancewicz Małgorzata 176Davis Erik 168, 181Dawkins Richard 163–164, 165, 166–167,

168, 169, 181Dąbrowska Anna 145, 153Dąbrowska Elżbieta 124, 134Dąbrowski Bronisław 195DearingRonda L. 146, 154Defoe Daniel 112Dei Fabio 118, 132Deleuze Gilles 167Dennett Daniel 166, 167, 181Dennis Philip Adams 92, 133Derda-Nowakowski Michał 212, 216Didur Adam 195Dietel Heinrich 185Długoborski Wacław 8, 16, 185, 202Dobrowolski Tadeusz Jakub 8, 16Dodds Eric Robertson 146, 153Domańska Ewa 36, 49Dorson Richard Mercer 33Drabina Jan 186, 202Dubiański Wacław 192, 202Dubiel Ludwik 61Duda Teodor 192Dudek Karolina J. 58, 73Dutka Elżbieta 49, 105, 106, 111, 117,

131, 132, 135, 234Dyba Marian 9Dygacz Adolf 29, 61

Dynak Józef 29, 31, 39, 40Dynowski Witold 28, 59, 72Dyson George Bernard 168, 181Dziadek Adam 217Dziadek Piotr 136, 151Dzierżyński Feliks 186Dziewit Jakub 46, 58, 239, 249Dzięgiel Leszek 44Dziurok Adam 192, 202Dżurak Ewa 36, 48, 112, 134

EEco Umberto 159, 181, 195Eriksen Thomas Hylland 127, 133Evans-Pritchard Edward Evan 58, 59, 72

FFabian Johannes 113, 134Faryno Jerzy 99, 135, 146, 154, 161, 181Faubion James D. 68, 72Feldman Marcus William 166, 167, 180Feliksiak Elżbieta 123, 133Fert Józef 103, 133Fertacz Sylwester 8, 9, 12Filipowicz Anna 177Florek Marian 212Foucault Michel 102, 111, 167, 249, 255,

259Fox Dorota 234Francikowski Jacek 176Franko Iwan 91, 92, 133Frankowska Maria 59, 72Frankowski Eugeniusz 28, 263Freeman Derek 58, 72Freud Sigmund 117, 266Friedrich Paul 128Frycie Stanisław 28, 31, 48Frydrysiak Sandra 177Fukuyama Francis 168Furukawa Emi 146, 153

GGadomski Jerzy 29Gajdziński Piotr 197, 203Galsworthy John 109

Indeks osobowy330

Gałczyński Konstanty Ildefons 120Gałdowa Anna 139, 154Garbaczowska Janina 28, 267Garlicki Marian 194Gaudyn Janusz 116Gauguin Paul 7Gawęcki Marek 74–75, 76, 87Gawlak Monika 116Gazda Grzegorz 141, 154Gdula Maciej 52, 72Gecow Andrzej 176, 177, 178Geertz Clifford 36, 48, 85, 87, 112, 113,

123, 127, 134, 253, 256, 259Gehlen Arnold 115, 134Genette Gérard 94Gęsikowska Kamila 242Gibiński Kornel 9, 16Gielowa Klara 11Gierek Edward 197, 200Glensk Joachim 12Gliwicz Joanna 168, 181Gloger Zygmunt 107Gładysz Mieczysław 28, 60, 61, 62, 64,

66, 72Głazek Dorota 29, 39Głowiński Michał 96, 134Gnieciak Monika 111Goban-Klas Tomasz 169, 181Godlewski Grzegorz 85, 86, 87, 89, 132,

133, 134Godlewski Konrad 170, 171Golik-Szarawarska Grażyna 39, 195, 203Gołąb Mariusz 227Gołba Kazimierz 190Gołębiowski Łukasz 105Gomóła Anna 45, 46, 49, 94, 105, 106,

107, 108–110, 116, 117, 120, 123, 130, 131–132, 134, 135, 136, 137, 138, 149, 151, 153, 154, 220, 225, 234, 235, 242, 243, 244, 248, 249, 255, 258, 259

Goodenough Ward 55Goraj Anna 174Gorbaniuk Julia 75, 87Gosk Hanna 123Goździak Elżbieta 96, 134

Górkiewicz Mieczysław 31Górniok Oktawia 194Grabowski Marian 147, 154Grabowski Tadeusz 195Grad Jan 258Grant Glenn M. 167, 181Gray John Nicholas 166, 168, 181Grażyński Michał 187Greiner Piotr 187Groblewska Celina 74, 87Groebel Grzegorz 38Grundmann Friedrich Wilhelm 185Grzędzielska Maria 30Gulik Michał 176Gwóźdź Andrzej 15

HHall Edward Twitchell 95, 96, 110, 134Hall Jonathan M. 92, 133Hawking Stephen 168Hay Louise Lynn 147Heffner Krystian 8, 16Helbig-Mischewski Brygida 144, 146Helman Alicja 27, 28, 44, 223Herbert Zbigniew 149–150Hernas Czesław 30, 32–33, 137Heska-Kwaśniewicz Krystyna 49, 109,

194, 203, 204Higashibara Fumiko 146, 153Hitler Adolf 187Hoffmann Georg 185, 203Hoffmanowa Klementyna 101, 102, 105Holtze Richard 185Horajski Przemysław 116Hull David 166Hupka Herbert 200Hymes Dell 128

IIgalson-Tygielska Hanna 155, 180Illgowa Jolanta  30, 39Iser Wolfgang 122, 123, 124, 133Iwasiów Inga 123Iwczenko Walentyna 137, 151, 152

Indeks osobowy 331

JJach Aleksandra 177Jacob François 162Jagielska Magdalena 174Jagoszewska Jolanta 54, 72Jagt-Yazykova Elena 170, 177, 216Jakobson Roman 34, 155, 156, 157, 158,

159, 162, 163, 180, 181Jakubowska Luba 76, 87Janeczek Janusz 14Jankiewicz Ziemowit 251, 260Janota Wojciech 186, 203Jansson Tove 149, 150Janus Elżbieta 99, 135, 146, 154, 161, 181Januszewska-Jurkiewicz Joanna 194Januszkiewicz Michał 56, 57, 71, 86, 87Jarosz Adam 10, 17, 28Jarosz Krzysztof 14Jarzębska Alicja 46Jaskółowa Ewa 119, 132Jaworski Eugeniusz 28, 30, 31, 32, 33,

36, 37, 39, 40, 42, 43, 44, 45, 49, 61, 62, 63, 64, 66, 68, 72, 77, 80, 81, 85, 87, 101, 105, 108, 112, 113, 116, 124, 125, 130, 132, 136, 137, 145–147, 148, 152, 201, 234, 235, 241, 242, 244, 245, 255, 256, 257, 259, 260, 263, 264, 266, 267

Jazowski Mariusz 171, 172Jekiel Wojciech 156, 180Jendrysik Augustyn 10, 17Jerofiejew Wieniedikt 149Jędrych Karolina 119, 132Jędrzejko Ewa 136, 145, 148, 153Jodłowski Stanisław 38Johnson Ronald C. 146, 154Jonderko Franciszek 201, 202Jóźków Lechosław 194Jurkiewicz Anna 199, 203

KKaczmarczyk Michał 186, 204Kaczmarek Agnieszka 116Kaczmarek Kamil Marcin 176Kaczmarek Ryszard 187, 189, 190, 203Kaczmarski Jacek 246

Kaczmarzyk Marek 176Kaden-Bandrowski Juliusz 199Kairski Mariusz 67, 68, 72, 73, 114, 135Kajzer Leszek Jerzy 106Kalinowski Lech 29Kaniowska Katarzyna 69, 72Kant Immanuel 115, 122Kantor-Mirski Marian 188, 201, 203Kantyka Jan 12, 16, 223Kapała Zbigniew 189, 203Kargol Anna M. 200, 204Karłowicz Jan Aleksander 249Kartezjusz (właśc. René Descartes) 69,

110, 115Kasperski Edward 90, 116, 132, 133Kasprzak Michał 176Kaute Wojciech 46Kawczak Andrzej 38Kądziela Małgorzata 49, 176, 235Kempny Marian 253, 260Kida Jan 235Kierul Jerzy 168, 181Kinderman Heinz 121Kisiel Marian 14, 183, 203Klekot Ewa 146, 153Kluckhohn Clyde Kay Maben 146, 154Kluszczyński Ryszard Waldemar 56, 72,

73Kłak Tadeusz 14, 43, 44, 49, 216, 241,

248Kłoda-Staniecko Bartosz 176Kłosek Eugeniusz 192, 196, 198, 203Kłosińska Krystyna 267Kłosiński Krzysztof 267Kłoskowska Antonina 25, 143Kmiotek Dariusz 185, 203Kmita Jerzy 25, 51, 55, 72, 241Knobelsdorf Włodzimierz 193, 203Knorr-Cetina Karin D. 251, 259Kobylecka Katarzyna 90, 135Kochanowski Jan 105Kolarska-Bobińska Lena 231Kolberg Oskar 35, 151, 156, 157Kolbuszewski Jacek 217Kolorz Katarzyna 234

Indeks osobowy332

Kołłątaj Hugo 157Komaszyński Michał 195Komorowska Barbara 86, 87Konarzewski Krzysztof 228, 229, 230Konecki Krzysztof 86, 87Kopaliński Władysław 251, 259Kopczyńska-Jaworska Bronisława 60,

63, 72Kopeć Dorota 176Koraszewski Jacek 10, 16Korfanty Wojciech 182, 186, 187Kossakowska-Jarosz Krystyna 203Koschany Rafał 116Kosmač Kirył 31Kosowska Ewa 14, 15, 28, 29, 30, 33,

39, 40, 44, 45, 46, 49, 57, 58, 62, 63, 64, 65, 66, 68, 69, 72, 73, 77, 81, 84, 87, 89–105, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114–115, 116, 121, 124, 125, 128, 129, 130, 132, 135, 136, 137, 144, 145, 147–148, 149, 152, 153, 183, 201, 203, 217, 218, 219, 220, 221, 225, 234, 235, 241, 242, 243, 244, 248, 255, 256, 258, 259, 260

Kostka Edward 190, 204Kostrzyńska-Mierzwa Lidia 172, 173Kostyrko Krzysztof 25, 49Kowalczykowa Alina 228Kowalczyk-Purol Kinga 178Kowalewski Jacek 53, 71Kowalska Alina 218Kowalska Anna 176Kowalska Urszula 12, 28, 30, 31, 33, 37,

38, 39, 40, 44, 45, 219, 220, 261–267Kowalski Piotr 156, 181Kozakowski Kamil 222Kozłowski Michał 249, 259Kozłowski Tomasz 170, 171, 172, 174Krasnodębski Zdzisław 115, 135Kraszewski Józef Ignacy 101, 103Kreczowska Maria 156, 180Kreczmar Jerzy 31Krężel Monika 227Kroeber Alfred Louis 112Kronenberg Anna 175

Król Marcin 252, 260Kruczkowski Leon 199Krukowska Halina 106, 131Kryściak Anna 171, 172Krzemieniowa Krystyna 89, 115, 132,

134Krzemień-Ojak Sław 25Krzyżanowski Julian 33, 42Kubica Grażyna (patrz Kubica-Heller

Grażyna)Kubica-Heller Grażyna 128, 133, 253,

260Kubista-Wróbel Magdalena 8, 17Kuchta Barbara 214, 217Kuczyński Antoni 75, 88Kuczyński Stefan Maria 195Kudela-Świątek Wiktoria 76, 88Kuderowicz Zbigniew 115, 134Kukiełko-Rogozińska Kalina 177Kula Ewa 238, 248Kulawik Adam 120, 131Kuligowski Waldemar 83, 88, 112, 127,

128, 133Kull Kalevi 163Kunce Aleksandra 45, 66, 136, 137, 146,

149, 220Kurtz Ernest 147Kurylenka Galina 49, 136, 137, 145, 150,

153, 234, 235Kuśnierczyk Andrzej 45, 111, 120, 127,

135, 242Kuśniewicz Andrzej 111, 117Kutrzeba-Pojnarowa Anna 60, 72Kutyriowa Galina (patrz Kutyriowa-

Czubala Galina) Kutyriowa-Czubala Galina 136, 151Kvale Steinar 67, 72Kwade Elżbieta 30, 31, 39, 178Kwaśniak Marcel 213Kwiatkowski Grzegorz 171

LLamont Michele 113, 135Latour Bruno 52, 58, 72, 167, 251, 254,

259, 260

Indeks osobowy 333

Leary Mark 147Legeżyńska Anna 89, 133Le Guin Ursula K. 127Leighton Dorothea 146, 154Lejman Jacek 175Lévi-Strauss Claude 33, 58, 83, 112, 113,

158, 159, 160, 161, 181, 249, 257Lewański Julian 24Lichaczow Dymitr S. 33Ligęza Józef 28, 60, 61, 62, 63, 64, 72,

73, 263Ligoń Stanisław 186, 190, 204Linek Bernard 191, 192, 203Linert Andrzej 195Linton Ralph 267Lityński Adam 194Lord Albert Bates 33Lovelace Earl 127Lubasiowa Anna (patrz Lubaś Anna)Lubaś Anna 12, 13, 16, 223Lubaś Marcin 113, 133Lubaś Władysław 26, 28Ludorowska Halina 94, 106, 130, 131,

137, 153Ludorowski Lech 94, 106, 130, 131Luft Kamila 176Lutman Roman 12, 188, 191, 203, 204Lyszczyna Jacek 120

ŁŁabuz Andrzej 258Łastowski Krzysztof 175Ławski Jarosław 106, 131Łebkowska Anna 101, 122, 126, 133Łęcki Krzysztof 136, 151, 152Łotman Jurij 99, 135, 145, 146, 154, 159,

161, 181, 265Łozowska Katarzyna Renata 144, 154Łozowski Bartosz 176Łukasiewicz Krzysztof 54, 57, 72, 73,

235Łukasiewicz Małgorzata 115, 135

MMaciszewski Jarema 25

MacQueen Bruce Duncan 140, 154Maj Anna 216Maj Brygida 201, 202Majbroda Katarzyna 113Makles Jacek 85Makselon Dariusz 185, 203Malinowski Bronisław 58, 59, 112, 114,

127, 139, 249, 266Małysa Oksana 137Mańka Jolanta 234Marciniak Zbigniew 228Marcoń Witold 8, 16Marcus George E. 68, 72, 114, 134Markiewicz Henryk 39, 114, 121, 122,

133Markowski Michał Paweł 123, 126, 133Marsden Paul 166, 167, 181Martinek Libor 116, 117Maruszczyk Mariola 192, 203Maruszewski Tomasz 139, 140, 154Masiarz Władysław 200, 204Masłowski Stanisław 175Mastalski Arkadiusz Sylwester 177Mathesius Vilém 265Matysek Magdalena 116Mauss Marcel 58, 81, 252, 253, 260May Karol 112Mayenowa Maria Renata 99, 135, 146,

154, 155, 161, 162, 180, 181Mayer Józef 8, 16Mayr Ernst 162McLuhan Marshall 168Mead Margaret 58, 146, 154, 164Mencwel Andrzej 26, 89, 132, 133, 134Michalik Monika 234Michalkiewicz Stanisław 195Miczka Tadeusz 14, 15Mikos Jarosław 167, 181Miller Rowland S. 147Minsky Marvin 168Mirecki Józef (ps. Montwiłł) 186, 199Mitera-Dobrowolska Mieczysława 11Mittelholzer Edgar 127Mokranowska Miłka (patrz Mokranow-

ska Zdzisława)

Indeks osobowy334

Mokranowska Zdzisława 94, 106, 130, 131, 137, 149, 267

Mokrzan Michał 133Molencki Rafał 14Morcinek Gustaw 197, 203Morgan Lewis Henry 58, 157, 249, 266Moskal Jerzy 186, 203Mrowiec Magdalena 172, 173, 174Mrówczyński Tadeusz 183, 202Mróz Lech 63, 73Mulkay Michael 251, 259Musialik-Chmiel Anna 128, 130, 243,

248Musierowicz Małgorzata 109Muszyńska Anna 117

NNahorayska Julia 11Naipaul Vidiadhar Surajprasad 127Nałęcz-Gostomski Władysław 186, 202Nawarecki Aleksander 46, 217Nawrocki Tomasz 197, 202Nawrocki Witold 8, 9, 11, 14, 16, 26,

28–29, 30, 31, 32, 35, 38, 39, 42, 43, 44, 49

Nawrot Dariusz 186, 203Nęcka Agnieszka 116Niedurny Marcin 192, 202Niedźwieńska Agnieszka 139, 154Nisticò Renato 117, 133Norwid Cyprian Kamil 118, 119, 120Noszczyk Iga 116Noszczyk Michał 171, 172, 173, 213Nowak Andrzej 124, 170, 171Nowak Iwona 234Nowak Tadeusz 31Nowak Tomasz 173, 176Nowak Zbigniew Jerzy 28, 30, 38Nowakowska-Kempna Iwona 145, 153Nowicka Ewa 253, 260Nycz Ryszard 89, 125, 126, 133

OOchab Maria 183, 202Okopień-Sławińska Aleksandra 96, 134

Okupnik Małgorzata 116Olbrycht Jan 45Olejniczak Józef 46, 234, 267Olesik Monika 234Opacka Anna 267Opacki Ireneusz 28, 43, 137, 195, 267Orłowicz Mieczysław 196Orzechowski Marian 186, 204Ossowski Jerzy Stefan 116, 120, 131Ostasz Lech 115, 135Otto Rudolf 265

PPacukiewicz Marek 45, 46, 58, 66, 70,

110, 111, 116, 125, 127, 130, 132, 135, 137, 149, 152, 154, 227, 249, 255, 256, 257, 259, 260

Pankowicz Andrzej 56, 73Panofsky Erwin 156Paprocka Wanda 60, 72Paradowska Krystyna 84, 213Parry Milman 157Partyka Jacek 146, 153Paszek Jerzy 45Paszkowicz Tatiana 151Pawlak Marek 113Pawlikowski Andrzej 195Pawluczuk Włodzimierz 33Pazdan Maksymilian 14, 194Paździora Marek 192, 203Pąchalska Maria 140, 154Peirce Charles Sanders 163Pelc Andrzej 162, 181Perdyła Piotr 173Pękowska Marzena 238, 248Pępiak Ewelina 170Pfotenhauer Helmuth 122Piasek Wojciech 53, 71Piatigorski Aleksander 266Piccinato Giorgio 237, 246, 248Piechaczek Maria M. 85, 87, 253, 259Piers Gerhart 146, 154Pierzchała Jan 199, 204Pieter Józef 8, 10, 11, 12, 16, 38

Indeks osobowy 335

Pietraszko Stanisław 14, 15, 16, 23, 24, 41, 49, 50, 51, 53, 54, 60, 71, 73, 141, 142, 154, 223, 224, 241

Pilatowa Janina 190, 204Piłsudski Józef 186, 199Pinch Trevor 251, 260Pinker Steven 124Piotrowski Robert 168, 181Pisarek Adam 46, 49, 58, 66, 77, 85, 88,

100, 137, 153, 178, 249Piwarski Kazimierz 188, 204Platon 165Plessner Helmuth 115, 122, 135Plichta Paweł 56, 73Plotkin Henry 166Polakowska Justyna 213, 216Polański Edward 12, 28Polański Kazimierz 28, 38Pomian Krzysztof 158, 181, 252, 260Popczyk Maria 15Popiołek Kazimierz 9, 10, 11, 12, 185,

186, 188, 194, 200, 202, 204, 223Popper Karl 165Porazińska Janina 105Posern-Zieliński Aleksander 51, 52, 53,

54, 57, 71, 72, 73Postman Neil 168, 238, 248Poyatos Fernando 92, 93, 122, 134Prokopiuk Jerzy 78, 87, 252, 259Propp Władimir 157, 158, 181Pruszkowska Maria 94Przemsza-Zieliński Jan 201, 204Przyboś Julian 119, 120Przybycin Aniela 11Przybyła-Dumin Agnieszka 213Ptaszny Mirosława 234Purchla Jacek 237, 248Putiłow Borys N. 33Pytasz Marek 267

QQuash George 128Quiroga Diego 251, 260

RRabinow Paul 58, 68, 73Radek Stanisław Andrzej 188, 204Radomski Andrzej 56, 77Radomski Norbert 167, 180Radziejowska Katarzyna 106Radziszewska Julia 195Radziwiłłówna Anna 106Ragula Aleksiej 136, 137, 150, 151Ratajczak Wiesław 123Ratuszna Alicja 194, 203, 204Rechowicz Henryk 185, 187, 188, 199,

200, 204, 205Rembowska-Płuciennik Magdalena 114,

116, 124, 126, 134Renc Józef 189Renc Nikodem 189Restivo Sal 251, 259Rheinberger Hans-Jörg 257, 258, 260Riedel Wolfgang 122Rimbaud Arthur 116Robotycki Czesław 81, 88Rok Agata 174Rokicki Jarosław 56, 73Rolewski Jarosław 115, 135Rosenbaum Sebastian 193Rostańska Eugenia 226, 227Rothenberg Jerome 128Rozpędek Mariusz 176Różewicz Tadeusz 116Rusek Halina 128, 133Rushdie Salman 111Rutkowski Marcin 173Rybicki Paweł 38Rydz Agnieszka 139, 154Rygielska Małgorzata 46, 49, 58, 107,

111, 116, 117, 118, 119, 130, 132, 177, 228, 234, 249, 255, 260

SSacharau Siarhiej 137, 151Salomon Maciej 12Samsel Karol 119, 120, 134Samsonowicz Henryk 231Sapkowski Andrzej 112

Indeks osobowy336

Saussure Ferdynand de 159, 163Sawicki Mirosław 229Scafoglio Domenico 118Scheler Max 115, 122, 135, 147, 148,

246, 248Sebeok Thomas Albert 162, 163, 181Senft Stanisław 10, 16Serafin Franciszek 187, 204Shapin Steven 251, 260Shumaker Wayne 138, 139, 154Siebel Jacek 186, 204Siekierski Stanisław 26Sienkiewicz Henryk 90, 93–99, 101, 106,

109, 116Sieradzka Anna 106, 131Sierny Tadeusz 30, 42, 43, 45, 183, 203,

234Sikora Sławomir 36, 48, 58, 73, 112, 134Simonides Dorota 200, 203, 211Singer Milton B. 146, 154Sitek Wojciech 176Skibiński Stanisław 11, 16Składkowski Sławoj 186Skodlarski Janusz 184, 204Skolik Sebastian 170Skoneczny Marek 163, 181Skop Michał 185, 203Skotnicka-Maj Anna 136, 149Skreminska Lubov 48Skrzeszewski Stanisław 194Skudrzyk Aldona 14Skwarczyńska Stefania 24, 25, 27, 141Sławek Tadeusz 14Sławiński Janusz 138Słopek Stefan 194Smolik Aleksandr Iwanowicz 117Snow Charles Percy 171Snyder Gary 128Sobrero Alberto 126, 128, 134Sokolewicz Zofia 63, 73, 87, 88, 253, 260Sokrates 165Solik Ryszard 45, 225, 234Soriano Marc 33Sosiński Wojciech 8Sośniak Mieczysław 194

Sójka Jacek 51, 55, 57, 71, 73Sperber Dan 166Stankowska Agata 123Staub Fryderyk 194, 204Stavrianakis Anthony 68, 73Stencel Jerzy 242, 248Sternak Agnieszka 177Stępnik Andrzej 174, 178Stępnik Krzysztof 106, 131Strathern Marilyn 253, 260Strniša Gregor 116Studencki Zbigniew 242, 248Suchaja Volga A. 137, 150Suchocka Taisa 137, 150Suchodolski Bogdan 7, 16Sulima Roch 26, 89, 107, 132, 135Swift Jonathan 112Szacki Jerzy 241, 248, 252, 260Szajna Józef 31Szargot Barbara 267Szargot Maciej 267Szczepański Marek Stanisław 197, 204Szczepocka Magdalena 116Szewczyk Wilhelm 186, 203Szmeja Maria 193, 204Szopa Katarzyna 177Szóstak Andrzej 39, 43, 44, 45, 136, 151,

152Szramek Emil 188Sztuka Maria 227Szubert Mateusz 116, 117, 130, 177, 220Szutkowski Jan 172, 173Szwajcer Piotr J. 169, 181Szybowska Antonina 46, 111, 171, 172,

173, 174, 178, 234, 238, 242, 244Szyjkowski Tomasz 213Szyling Grażyna 213Szymanowski Adam 214, 217Szymański Sebastian 59, 72Szymutko Stefan 267

ŚŚcisłowska Zofia 105Śliwiok Józef 10, 16Ślósarska Joanna 128, 134, 141

Indeks osobowy 337

Śmiełowska Maria 200, 201, 204Świątkiewicz Wojciech 39, 198, 204Świtalska Marzena 147

TTambor Agnieszka 222Tambor Jolanta 218, 220, 221, 267Tanalska-Dulęba Anna 78, 87, 238, 248,

251, 260Tangney June Price 146, 153, 154Tarkowska Elżbieta 240, 248Tatarkiewicz Władysław 38Tedlock Dennis 128Teilhard de Chardin Pierre 165Telicki Marcin 89Terlecka Małgorzata 59, 72 Termińska Kamilla 46, 111, 117, 136,

151, 234Termińska-Korzon Kamilla (patrz Ter-

mińska Kamilla)Thompson Stith 37, 179Thoms William 1 55, 156, 157, 181Tobiasz Zbigniew 38Toffler Alvin 168Tokarz Bożena 116Tokarz Emil 46Topol Andrzej 192, 203, 205Topol Olga 84, 109Topolski Jerzy 99, 135Topp Izolda 235Tracz Bogusław 193, 203Trzynadlowski Jan 138, 154Turnbull Collin Macmillan 164Turski Piotr 167, 180Tuwim Julian 117Twardoch Ewelina 177Tylor Edward Burnett 157, 266Tymieniecka-Suchanek Justyna 176, 178

UUdalska Eleonora 27, 39Ugrešić Dubravka 115Uspienski Borys 99, 135, 159, 161, 181Uszczyńska Joanna 43Utley Francis Lee 33

VVernadsky Vladimir 165Voigt Vilmos 33Vonnegut Kurt 127, 128

WWalas Teresa 126, 133, 225Walczak Jan 200, 204Walińska Hanna 38Waliński Michał 30, 31, 32, 33, 34, 37, 38,

39, 40, 42, 49, 155, 157, 181Wanatowicz Maria Wanda 8, 17, 184,

188, 204Watson James 159, 162Wawrzkiewicz Agnieszka 137, 152Wayda Fryderyka 155, 180Wąchocka Ewa 15, 221Wąsowicz Paweł 171Weinsberg Adam 159, 181Wesołek Beata 84, 136, 146, 147Węgrzecki Adam 115, 135Wężowicz-Ziółkowska Dobrosława 35,

36, 37, 38, 39, 43, 44, 46, 47, 49, 65, 73, 136, 137, 149, 150, 164, 165, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 180, 181, 212, 213, 216, 220, 239

White Hayden 36, 49White Patricia 113, 135Wieczorkowska Emilia 49, 174, 178, 213,

216Wilczek Piotr 267Wilczek Stanisław 10, 17Wilczyński Marek 36, 49Wilk Eugeniusz 14Wilk Grażyna 34, 96, 97, 137, 261, 267Wilson Edward Osborne 163, 166, 167,

181Witek Halina (patrz Witek-Tylczyńska

Halina)Witek-Tylczyńska Halina 116, 130, 213 Witkacy (właśc. Stanisław Ignacy Witkie-

wicz) 116Witort Jan Michał 107Włodyka Beata 84, 136, 146, 149Wojtasik Waldemar 186, 204

Indeks osobowy338

Wojtyga-Zagórska Wiesława 158, 181Wolff André Michel 162Wolska Dorota 56, 57, 73Wołodźko Marek 68, 72Woolgar Steve 251, 260Woźniczka Zygmunt 13, 46, 49, 84, 186,

188, 190, 191, 192, 193, 200, 204, 205, 242, 248

Wódz Jacek 200, 203Wódz Kazimiera 200, 204Wójcik Jolanta 267 Wójcik Włodzimierz 28, 45, 218, 267Wójtowski Michał 118, 119, 134Wright Robert 166, 168Wróblewski Piotr 136, 151, 152Wrzesiński Wojciech 75, 76, 88Wyka Kazimierz 43

YYazykova Elena (patrz Jagt-Yazykova

Elena)

ZZabielski Stanisław 67, 72Zabierowski Stanisław 11, 38Zabierowski Stefan 14, 29, 44Zaczkowska Jolanta 109Zadrożyńska Anna 137Zajączkowski Andrzej 160, 181Zajdel Jakub 234

Zakrzewski Bogdan 26Załuska Andrzej 115Zamkow Lidia 31Zapolska Gabriela 199Zaremba Jan Kazimierz 11, 26, 38Zarembina Wanda 10, 11Zaręba Alfred 38Zawadzki Aleksander 9Zawojski Piotr 176Zeidler-Janiszewska Anna 56, 72, 73Zeler Bogdan 14Zieliński Henryk 8, 16Ziemba Stanisław 199, 203Zimbardo Philip George 147Ziółkowski Wojciech170, 172Zitzman Jerzy 31Žižek Slavoj 56Zuziak Zbigniew K. 237, 248Zwierzchowski Eugeniusz 13, 223Zwierzyński Leszek 15, 43

ŻŻabski Tadeusz 217Żeromski Stefan 186, 199Żlabowa Janina 38Żogała Barbara 84Żółkiewski Stefan 25Żrałko Dorota 137, 153Żurawska Ewa 194, 203, 204Żywirska Maria 61

Исследование культуры:люди, проекты, направления

Р е з ю м е

В монографии представлена как хроника Кафедры теории и истории культу-ры, так и ее изменяющаяся и кристаллизирующаяся на протяжении многих лет структура. Авторы отдельных статей старались представить деятельность кафедры в широком культурно-историческом, а также научном контексте, учитывая состоя-ние польской культурологии и ее специфику в рамках филологического факультета Силезского универститета.

Книга состоит из двух частей. Первая из них посвящена исследовательским проектам, осуществляемым кафедрой, а также ее научному профилированию. Здесь находится историческая зарисовка, показывающая процесс формирования этого коллектива, а также цикл статей, посвященных избранным направлениям его работы: полевым антропологическим исследованиям, научному проекту по про-блематике поляков, живущих в Казахстане, концепции культурной антропологии литературы, публикациям на тему стыда в культуре, меметическим и социобио-логическим аспектам исследований в области культуры, а также модели истории культуры, предлагаемую кафедрой.

Вторая часть посвящена главным образом дидактическим проектам (включая историю научных кружков, действующих на кафедре), а кроме того, сотрудни-честву кафедры с многочисленными учреждениями культуры. Читатель найдет здесь размышления на тему обучения польской культуре, подготовки учителей по специальности знания о культуре, а также в области изучения культурного на-следия на бакалавриате. Отдельным вопросом является характеристика созданного недавно сотрудниками кафедры журнала „Лаборатория культуры”. В последней статье монографии рассматриваются личностные позиции научной культуры. В приложении к монографии находятся: список выпускников, а также дополнение, представляющее важные для катовицкой культурологии исторические документы.

В работе показан культурологический подход к проблематике, связанной с польской наукой о культуре. Создатели тома придерживаются мнения, что для понимания специфики какого-либо института, его деятельность следует рассматри-

340 Резюме

вать в контексте других организационных форм и с точки зрения как можно более длительного периода. Именно поэтому необходимо вписать хронику, достижения и современное состояние Кафедры теории и истории культуры в контекст местной специфики гуманитарных наук. Кроме того, ее следует воспринимать в контексте развития наук о культуре в Польше, а в особенности ее погружения в структуры польской системы высшего образования в организационном, исследовательском и дидактическом измерении. Такая характеристика настоящего времени сквозь призму прошлого позволяет также узнавать и проектировать будущее.

The study of culture:people, projects, achievements

S u m m a r y

The present monograph presents both the history of the Department of Theory and History of Culture, as well as its changing and developing over the years structure. The authors of individual articles have made an attempt at portraying the history of the Department in a broad, historic-cultural, as well as scientific context, taking into account the state of Polish cultural studies and its specificity as a part of the Faculty of Philology of the University of Silesia.

The book has been divided into two parts. The first one is devoted to research projects that have so far been carried out by the Department and to the academic profile of the unit. Here one can find a historical overview presenting the process of shaping the community as well as the series of articles devoted to its selected achievements: anthropological field research, model research project devoted to Polish diaspora of Ka-zakhstan, the concept of cultural anthropology of literature, publications on the issue of shame in culture, memetic and socio-biological aspects of research into culture, as well as the model of the history of culture proposed by the Department.

The second part has been devoted mainly to didactic projects (including the his-tory of student research groups at the Department), as well as to the cooperation of the Department with numerous cultural institutions. The reader will find here reflections on the problem of teaching Polish culture, educating teachers on culture studies, as well as educating students in the field of cultural heritage at undergraduate studies. A separate issue is the characteristics of the journal entitled “Laboratorium Kultury” [A Laboratory of Culture] that has relatively recently been set up by the academics of the Department. The last article in the monograph has been devoted to personality basis of scientific culture. The following have been attached to the present monograph: a list of graduates, as well as an appendix presenting important historical documents for Katowice cultural studies.

The present book offers a cultural study conceptualization of the problems related to Polish research. The authors of the monograph assume that in order to understand the specificity of any institution, it is necessary to consider its activity in the context of

342 Summary

other organizational forms and in the perspective of the longest possible period. There-fore, it is vital to embed the history, achievements, and the contemporary times of The Department of the Theory and History of Culture in the context of local conditioning of the humanities, but also, aspectually, to perceive it in the context of the development of culture studies in Poland, and principally to embed it in the structures of Polish academic system in its organizational, research, and didactic scope. This kind of characteristics of the present through the lens of the past allows to recognize and engineer the future.

Redakcja: Barbara Malska

Projekt okładki i stron tytułowych: Marek J. Piwko

Redakcja techniczna: Andrzej Pleśniar

Korekta: Katarzyna Kondracka

Łamanie: Edward Wilk

Copyright © 2016 byWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Wszelkie prawa zastrzeżone

ISSN 0208-6336ISBN 978-83-8012-867-5

(wersja drukowana)

ISBN 978-83-8012-870-5(wersja elektroniczna)

WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowicewww.wydawnictwo.us.edu.ple-mail: wydawus@us.edu.pl

Wydanie I. Ark. druk. 21,5. Ark. wyd. 27,0.Papier offset. kl. III, 90 g   Cena 30 zł (+ VAT)

Druk i oprawa: „TOTEM.COM.PL Sp. z o.o.” Sp.K.ul. Jacewska 89, 88-100 Inowrocław