ARBOcatalogus thema Van werkdruk naar werkplezier (samenvatting)
Nr. 13 - 28 oktober 2015 | Vormingsfonds 2016 · Nr. 13 - 28 oktober 2015 | Vormingsfonds 2016 ......
Click here to load reader
Transcript of Nr. 13 - 28 oktober 2015 | Vormingsfonds 2016 · Nr. 13 - 28 oktober 2015 | Vormingsfonds 2016 ......
Nr. 13 - 28 oktober 2015 | Vormingsfonds 2016
Lees dit e-zine op www.vvsg.be stuur een bericht naar de redactie schrijf in/uit
1. Vormingsfonds Kinderopvang 2016
2. Thema Team: Talenten ontdekken en waarderen
2.1. Diversiteit en interculturaliteit (korte en lange versie)
2.2. ‘Van valkuil naar kwaliteit’: Een positieve blik op jezelf en je team.
2.3. Waarderend samenwerken
2.4. Een tent vol talent, van omgaan met verschillen tot het verschil in omgaan met elkaar
3. Thema Team: Feedback geven en krijgen
3.1. Feedback geven en krijgen
3.2. Achter elke schaduw schijnt de zon
3.3. Het geven en krijgen van feedback
3.4. Feedback geven en krijgen
3.5. ‘Ik zou het anders doen!’ Communicatie in de praktijk.
4. Thema Team: Reflectief werkgedrag
4.1. Zelf aan het stuur
4.2. VerBEELDing
4.3. Leren van en met elkaar
5. Thema Team: Jobtevredenheid
5.1. Gemotiveerd aan de slag blijven
5.2. Als het kriebelt moet je craften!
5.3. Veel plezier met het ‘Werkplezierspel’
5.4. Tevreden met je job
6. Thema Kind: Spel en spelaanbod
6.1. Spelen met baby en peuter
6.2. Muziek in de kinderopvang
6.3. Activiteiten voor baby’s en peuters
6.4. Help! Tieners in de opvang!
6.5. Tekenen met kinderen
6.6. Speel je mee?
6.7. Inkleding, de kers op de taart!
6.8. Spelen op maat
6.9. Actief Spelen (ahv verhalen en sprookjes)
6.10. Spelimpulsen geven, hoe doe ik dat?
6.11. Spelimpulsen en improviseren met het jonge kind
7. Thema Kind: Inzetten op motorische ontwikkeling en bewegen
7.1. Bewegingsspelletjes
7.2. Het belang van beweging voor ontwikkeling van baby’s en peuters
7.3. Peuterdans
7.4. Bewegen, bewegen, bewegen moet je doen!
7.5. Avontuurlijk buiten spelen
8. Thema Kind: Inzetten op taalontwikkeling
8.1. Inzetten op taalontwikkeling
8.2. Taalcoaching in de kinderopvang
8.3. Taalstimulering in de voorschoolse kinderopvang
8.4. Allemaal Taal
8.5. Taal stimuleren elke dag
8.6. Taalstimulering in de kinderopvang
9. Thema Kind: Respectvolle houding
9.1. Constructief omgaan met moeilijk gedrag
9.2. Met ‘stijl’ omgaan met kinderen
9.3. Praten met kinderen, hoe doe je dat ?
9.4. Respect voor elkaar…. hoe doe je dat ? (korte en lange versie)
9.5. R.E.S.P.E.C.T.
10. Thema Kind: Regelmaat in de dagindeling
10.1. Time Check! Over opvangtijd organiseren en kinderen hun vrijheid gunnen
11. Thema Kind: Observeren
11.1. Observeren kan je leren
11.2. Observeren van Welbevinden en Betrokkenheid met ZiKo
11.3. Observeren van Welbevinden, betrokkenheid en ontwikkeling met Ziko-Vo (korte en
lange versie)
12. Thema Kind: Kinderen met een specifieke zorgbehoefte
12.1. Inclusieve kinderopvang: wie, wat, waarom, hoe?
13. Thema Kind: Structuur bieden aan kinderen
13.1. “De beste straf… is diegene die je niet hoeft te geven”
13.2. “Ik ben waarschijndelijk groot"
13.3. Omgaan met moeilijk gedrag
13.4. Wikken en wegen over grenzen
14. Thema Kind: Ontwikkelen/voeren van een wenbeleid
14.1. Tijd voor wennen
14.2. Wennen met een meerwaarde
15. Thema Ouder: Opzetten ouderwerking
15.1. Uitwerken van een ontmoetingsfunctie voor ouders
15.2. Een fijn contact met alle ouders
15.3. Schuldenproblemen, wat nu? … Een inleiding
16. Thema Ouder: Conflicthantering
16.1. Conflicthantering
16.2. Communicatie met ouders
16.3. Communicatie en omgaan met moeilijke ouders/boodschappen
16.4. Ouders ontmoeten-begrijpen-begeleiden
16.5. Hoe moet ik dat nu zeggen ?
16.6. Hoor jij wat er niet wordt gezegd?
16.7. Omgaan met moeilijke situaties
17. Thema Ruimte: Inrichting en gebruik buitenruimte
17.1. Natuurrijk inrichten van de buitenruimte voor kinderen
17.2. Natuurbeleving met kinderen
17.3. Coaching ‘Natuur’ in onthaal en buitenschoolse opvang
17.4. Op uitstap in de natuur
17.5. Ruimte om te spelen
17.6. Speelhoeken, the next level!
18. Meer weten?
1. Vormingsfonds Kinderopvang 2016
Met een deel van het uit het VIA4-akkoord beschikbaar VTO-budget is een Vormingsfonds
Kinderopvang opgericht. Als kinderopvangvoorziening georganiseerd door een lokaal bestuur
krijg je ook in 2016 via dit Vormingsfonds Kinderopvang recht op een aantal gratis bijscholingen
die ter plaatse in jouw kinderopvangvoorziening voor het eigen team kinderbegeleiders kunnen
georganiseerd worden.
Het recht op deze gratis bijscholingen is berekend op het totaal aantal medewerkers dat is
tewerkgesteld in de kinderopvang die je als lokaal bestuur organiseert. Organiseer je als lokaal
bestuur verschillende types kinderopvang (gezinsopvang, groepsopvang baby en peuter,
groepsopvang schoolgaande kinderen), verdeel dan je rechten over die types kinderopvang.
Het aantal vormingen waarop je recht hebt zal via mail gecommuniceerd worden (aan de
verantwoordelijken kinderopvang). In deze mail vind je ook een paswoord dat je nodig hebt om
in te loggen op de website waar je de vormingen kan boeken.
Mocht je eventueel niet direct deze communicatie kunnen terugvinden, dan kan je steeds
contact opnemen met de regionale medewerkers van het Steunpunt Kinderopvang om je
paswoord op te vragen.
De bijscholingen moeten plaatsvinden in 2016.
De VVSG heeft, onder de vleugels van Diverscity, een aantal vormingen geselecteerd bij
bestaande vormingsinstellingen en opleiders. In totaal gaat het over meer dan 70 vormingen
waaruit je kan kiezen. Je kan op www.diverscity.be een overzicht vinden van de per thema
geselecteerde vormingsinstellingen en opleiders. Op basis van dit overzicht zal je de gratis
vorming in jouw bestuur kunnen plannen, rekening houdend met jouw trekkingsrechten.
Lees ook meer over de geselecteerde vormingen in deze extra KinderPraat.
2. Thema Team: Talenten ontdekken en waarderen
2.1. Diversiteit en interculturaliteit (korte en lange versie)
Diversiteit kan zeer verrijkend zijn, maar het is soms ook een uitdaging om samen te werken
met verschillen op basis van wederzijds respect. Hoe gaan we hier mee om als professional,
om tot een goede verstandhouding en samenwerking te komen op de werkvloer?
Begeleiding door: Trace bvba
2.2. ‘Van valkuil naar kwaliteit’: Een positieve blik op jezelf en je team.
Tijdens deze vorming leer je je eigen kwaliteiten en valkuilen kennen. Dit doen we aan de hand
van een kernkwadrant. Ook je collega’s leer je hierdoor beter kennen, waardoor jullie op een
fijne manier kunnen samenwerken met respect voor ieders eigenheid en kwaliteiten.
Begeleiding door: Vormingscentrum Hivset
2.3. Waarderend samenwerken
Waardering is meer dan een complimentje geven: je richt je op datgene wat energie geeft en
waarvan je groeien kan als mens of als team. Zoals de zonnebloem zich draait naar de zon, zo
kan ook jij vanuit een waarderende blik kijken naar collega’s en naar situaties, ook lastige. Dat
leer je tijdens deze vorming.
Begeleiding door: Kwadraet
2.4. Een tent vol talent, van omgaan met verschillen tot het verschil in omgaan met elkaar
We starten met een actieve simulatie (‘Kwinkslag’) die mensen laat ervaren dat je op
verschillende wijzen met verschillen kan omgaan (zowel binnen het team als daarbuiten).
Van daaruit brengen we letterlijk en figuurlijk de verschillende talenten binnen de organisatie in
kaart, zodat dit ook bruikbaar kan zijn voor latere gesprekken.
Begeleiding door: Halma - Centrum Informatieve Spelen
3. Thema Team: Feedback geven en krijgen
3.1. Feedback geven en krijgen
Verwachtingen, wensen, ergernissen worden soms niet of op een verkeerde manier
gecommuniceerd omdat we niet de juiste vorm vinden om daar mee om te gaan. In deze
vorming leren we anders kijken naar kritiek en oefenen we hoe we feedback op een
constructieve manier kunnen hanteren en communiceren
Begeleiding door: In-tense, coaching en opleiding
3.2. Achter elke schaduw schijnt de zon
Iedereen heeft kwaliteiten en sterktes. In een team kunnen die complementair werken, waar we
overdrijven in onze kwaliteit kan dit tegen elkaar werken. In deze vorming leren we de sterktes
en kwaliteiten van iedereen apart en van het team als groep zien en waarderen.
Begeleiding door: In-tense, coaching en opleiding
3.3. Het geven en krijgen van feedback
We hebben over alles en iedereen een mening. Maar hoe geven we effectieve feedback? Deze
vorming leert je feedback geven op een goede manier, zodat beide partijen er iets aan hebben.
Feedback krijgen? Dat heeft niemand graag, maar het gebeurt wel. Hoe ontvang je feedback?
Begeleiding door: Vzw Vorm
3.4. Feedback geven en krijgen
Werken in de kinderopvang vraagt een intense samenwerking met collega’s, ouders,
medewerkers school,… Hoe vrijer je je voelt in deze samenwerking, hoe fijner je je voelt, hoe
minder je een rolletje moet spelen, hoe minder de ander dingen over je denkt die je zelf niet
weet. Feedback geven en ontvangen is een manier om de vrije ruimte tussen mensen te
vergroten.
Begeleiding door: Kwadraet
3.5. ‘Ik zou het anders doen!’ Communicatie in de praktijk.
Samenwerken is fijn, maar niet altijd gemakkelijk. Een collega pakt het werk soms anders aan
dan jij of gaat op een andere manier om met de kinderen. Misschien durf je hem/haar dit niet zo
goed zeggen, ook al zou je dit wel willen. In deze vorming kijken we naar hoe we op een
zorgzame manier eerlijk kunnen zijn ten opzichte van elkaar, zodat de samenwerking verbetert.
Begeleiding door: Vormingscentrum Hivset
4. Thema Team: Reflectief werkgedrag
4.1. Zelf aan het stuur
Frustreert het je soms dat je steeds dezelfde dingen tegenkomt op je werk? Weer die discussie
met hetzelfde kind? Ergernis aan een collega van je? In deze vorming leer je je eigen gedrag
en dat van de ander beter begrijpen. Je kijkt hoe je je eigen gedrag kan aanpassen, waardoor
de situatie kan veranderen. Zo krijg je meer plezier, voldoening en uitdaging in je werk.
Begeleiding door: Vormingscentrum Hivset
4.2. VerBEELDing
Beelden van de werking in de leefgroep: uitdagend maar inspirerend! Wie zijn ze, wat doen ze,
welke initiatieven tonen de kinderen ons? In deze vorming leer je hoe je deze beelden kan
bespreken met kinderbegeleiders in een groeibevorderend videocoachingsgesprek: met
beeldmateriaal, kijkkaders en reflectie over de aanpak van deze methodiek in de eigen
organisatie.
Begeleiding door: Arteveldehogeschool - Pedagogie van het Jonge Kind
4.3. Leren van en met elkaar
De kinderopvang is een boeiende omgeving om in te werken. Vanuit de interactie met collega’s,
met kinderen en met ouders, bieden zich voortdurend leerkansen aan. Wat heb jij te leren en
wat leren anderen van jou? We durven tijdens deze dag stil te staan bij ons werkgedrag.
We ervaren wat werkt om zelf en als team sterker te worden, vanuit deze stilstand.
Begeleiding door: Kwadraet
5. Thema Team: Jobtevredenheid
5.1. Gemotiveerd aan de slag blijven
Kom jij iedere dag met evenveel 'goesting' naar je werk? Natuurlijk niet, iedereen heeft wel zo
eens van die dagen. Maar als het wat langer duurt dan een dag? Hoe komt het dat onze
motivatie soms wel eens afneemt? En wat motiveert mij dan wel? We gaan op zoek naar wat
ons motiveert om met de glimlach aan het werk te gaan.
Begeleiding door: Vzw Vorm
5.2. Als het kriebelt moet je craften!
Tevreden in je werk, en toch nieuwsgierig naar hoe je je werk nog beter en passend bij jou kan
maken? Dan gaan we ‘jobcraften’ of ‘baanboetseren’: we gaan op zoek hoe je via kleine (of
grote) ‘interventies’ je werk met nog meer goesting kan doen. Verwacht geen lezing, maar veel
zelf doen en ervaren.
Begeleiding door: Arteveldehogeschool - Pedagogie van het Jonge Kind
5.3. Veel plezier met het ‘Werkplezierspel’
Werkplezier komt niet zomaar. Wanneer je kan aangeven wat je motiveert ben je al een heel
stuk verder. Combineer dit met de mogelijkheid om aan te geven welk gedrag je prettig vindt en
welk gedrag niet, kunnen we er als organisatie voor gaan om iedereen ’s ochtends fluitend over
de drempel te krijgen.
Begeleiding door: Halma - Centrum Informatieve Spelen
5.4. Tevreden met je job
Werken in de kinderopvang is intens. Het vreet soms energie. Op andere momenten krijg je er
veel energie van. We gaan samen op zoek naar wat maakt dat je je tevreden voelt en hoe je
die tevredenheid nog kan verhogen. Na deze dag heb je enkele concrete acties op een rij om
jouw werktevredenheid en dat van het team nog te verhogen!
Begeleiding door: Kwadraet
6. Thema Kind: Spel en spelaanbod
6.1. Spelen met baby en peuter
Baby’s en peuters verkennen volop de omgeving rondom zich aan de hand van de zintuigen.
Wij kunnen hen helpen op hun weg van verwondering door middel van spelimpulsen. Ook
andere spelvormen en uitgangspunten komen tijdens deze sessie aan bod.
Begeleiding door: Xenwix bvba afdeling Clorisse
6.2. Muziek in de kinderopvang
Muziek maken met kinderen is leuk! We werken doe- en ervaringsgericht en gaan aan de slag
met muzikale bouwstenen. Je ontdekt nieuw liedmateriaal, eenvoudige muzikale spelletjes, en
gaat aan de slag met eenvoudige instrumenten geschikt voor jonge kinderen. Je wordt
geïnspireerd en krijgt concrete handvaten.
Begeleiding door: Tamboeri
6.3. Activiteiten voor baby’s en peuters
In deze vorming gaan we actief aan de slag! We duiken letterlijk in de materialen. Zo werken
we aan een gevarieerd spel- en activiteitenaanbod binnen je eigen opvang. We vertrekken van
observaties om te achterhalen wat kinderen boeit.
Begeleiding door: CEGO
6.4. Help! Tieners in de opvang!
Wat willen onze tieners in de opvang? Welke aanpak werkt? Wat boeit ze? Hoe kunnen we ze
meer betrekken bij de opvang? We verplaatsen ons in de beleving van tieners en gaan gericht
op zoek hoe we ons aanbod en aanpak het best kunnen afstemmen op de noden van onze
tienergroep.
Begeleiding door: CEGO
6.5. Tekenen met kinderen
Kinderen tekenen van nature. Ze willen iets uitdrukken of zich op een leuke manier ontspannen.
Als volwassenen zijn we de durf om te tekenen vaak verloren. We gaan op zoek naar het
plezier van tekenen, proberen leuke tekenspelletjes uit en maken alternatieven voor de
kleurprenten van internet. De creativiteit en het spelplezier primeren.
Begeleiding door: VCOK vzw
6.6. Speel je mee?
Vraag je je wel eens af waarom kinderen zo graag spelen? En bedenk je wat jouw rol daarin
zou kunnen zijn? In deze vorming ontdekken we het belang van spelen en gaan we na hoe we
zelf creatief kunnen omspringen met bestaande spelletjes en in onze eigen werkcontext.
Natuurlijk doen we dit spelenderwijs.
Begeleiding door: Expertisecentrum Pedagogische Ondersteuning in Kinderopvang en School,
verbonden aan de Karel de Grote-Hogeschool
6.7. Inkleding, de kers op de taart!
Met inkleding maak je het speelaanbod voor kinderen nog aantrekkelijker! In deze vorming
zoeken we naar kansen om inkleding in het aanbod toe te voegen. We verlagen de drempels
om aan inkleding te doen en geven concrete tips om dit aan te pakken. Een praktijkgerichte
vorming die jullie zin doet krijgen in fantasie!
Begeleiding door: Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) vzw
6.8. Spelen op maat
Is een pedagogisch spelaanbod per definitie onpraktisch? Die vraag stellen we ons tijdens deze
vorming. We maken ruimte voor discussie en verkenning voor we tijdens een
werkvloerbegeleiding samen met de trainer een nieuw aanbod uitwerken. Daarna kijken we
terug op de pedagogische én op de praktische kant.
Begeleiding door: Expertisecentrum Pedagogische Ondersteuning in Kinderopvang en School,
verbonden aan de Karel de Grote-Hogeschool
6.9. Actief Spelen (ahv verhalen en sprookjes)
Op een actieve manier krijgen de begeleidsters inzichten in hoe je dramatiseert met kinderen
van 2,5 tot 12 jaar. Ze leren methodieken rond statuspelletjes, fantasiespelen en dramatisch
spel. Ze krijgen ook de broodnodige concentratiespelletjes en energizers. Ook zelfvertrouwen,
empowerment en zinvolle vakliteratuur komt aan bod.
Begeleiding door: Max Last vzw
6.10. Spelimpulsen geven, hoe doe ik dat?
Kinderbegeleiders krijgen op een actieve manier, vol spelplezier, tips en tricks hoe ze kinderen
(terug) aanzetten tot spelen. Dit bekijken we aan de hand van spelletjes, liedjes, dansjes uit de
oude én nieuwe doos. We werken ook aan empowerment, zelfvertrouwen en pedagogische
uitdieping van het beroep van kinderbegeleider.
Begeleiding door: Max Last vzw
6.11. Spelimpulsen en improviseren met het jonge kind
Uit de de vorige sessies (Spelimpulsen geven hoe doe ik dat? en Actief spelen ahv verhalen en
sprookjes) merkten we dat er nood is aan een sessie speciaal voor kinderdagverblijven (0-2,5
jaar). Deze sessie richt zich met spelimpulsen, improvisaties en spelmethodieken op dat
doelpubliek. Ook het verhaal van empowerment, zelfvertrouwen en spelplezier wordt
opgenomen.
Begeleiding door: Max Last vzw
7. Thema Kind: Inzetten op motorische ontwikkeling en bewegen
7.1. Bewegingsspelletjes
Kinderen hebben van nature uit veel nood aan beweging. Sport en spel zijn aangename en
gezonde activiteiten, zowel binnen als buiten. We krijgen een brede waaier aan spelen
aangeboden, en proberen er ook enkele uit. Ook de praktische organisatie met betrekking tot
onze kleine kinderen en ruimte komt aan bod.
Begeleiding door: Xenwix bvba afdeling Clorisse
7.2. Het belang van beweging voor ontwikkeling van baby’s en peuters
Baby’s en peuters bewegen graag. Zij hebben een natuurlijk bewegingsdrang. De ontwikkeling
heeft dan ook enkele magische bewegingspatronen in petto die baby’ s en peuters zouden
moeten beheersen. De kennis om de juiste prikkels op de juiste moment aan te bieden is hierbij
een must.
Begeleiding door: Bodymap
7.3. Peuterdans
Praktijkgerichte en interactieve vorming rond peuterdans. De verschillende onderdelen van een
peuterdansles worden uitgebreid ervaren en besproken: thema’s vanuit de belevingswereld van
de peuter, originele muziekkeuzes, gebruik van aangekochte én zelfgemaakte materialen. We
bieden kant-en-klare ideeën om meteen aan het dansen te gaan!
Begeleiding door: Tamboeri
7.4. Bewegen, bewegen, bewegen moet je doen!
Dat kinderen veel ‘leren’ van bewegen en buiten spelen weten we allemaal wel! Hoe je dit kan
realiseren in de kinderopvang onderzoeken we in deze sessie. Op basis van het inrichtingsplan
van de binnen- en de buitenruimte gaan we op zoek naar beweegmogelijkheden voor alle
leeftijden. En bewegen zullen we!
Begeleiding door: Vormingscentrum Hivset
7.5. Avontuurlijk buiten spelen
Buiten spelen in de opvang biedt heel wat speelkansen voor kinderen! Door samen buiten op
ontdekking te gaan tijdens een vorming, leren we die kansen zien en gebruiken. We gaan aan
de slag met het terrein, jullie materiaal en concrete speelideeën.
Begeleiding door: Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) vzw
8. Thema Kind: Inzetten op taalontwikkeling
8.1. Inzetten op taalontwikkeling
Hoe verloopt de taalontwikkeling van een (meertalig) kind? Wat is het belang van de
moedertaal? Kunnen we taal stimuleren? Wat wanneer een kind echt niets begrijpt? Hoe
omgaan met anderstalige ouders? Op al deze vragen (en nog vele andere) krijg je een
antwoord aan de hand van een interactieve workshop.
Begeleiding door: Wendy Gettemans
8.2. Taalcoaching in de kinderopvang
Deze reeks is ideaal voor kindbegeleiders die weten wat taalstimulering inhoudt, maar het toch
nog moeilijk vinden om die theorie om te zetten in de praktijk. Deze reeks vertrekt vanuit één
inhoudelijke sessie rond stijlen van interactie tussen begeleider en kind, bevat vervolgens twee
coachingssessies met de kindbegeleiders en één overlegmoment met een kernteam.
Begeleiding door: Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO), KU Leuven
8.3. Taalstimulering in de voorschoolse kinderopvang
In de eerste sessie gaan we in op de basis van taalstimulering en werken we met concrete tips.
Daarna krijgen de kindbegeleiders de kans om zich te laten coachen. In de tweede sessie staat
het uitwisselen van ervaringen en het verkennen van taalstimulerende methodieken centraal.
Begeleiding door: Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO), KU Leuven
8.4. Allemaal Taal
‘Allemaal taal’ reikt een werkmethode, inspirerende voorbeelden en achtergrondinformatie aan
om samen met begeleiders en andere betrokkenen na te gaan hoe de taal van jonge kinderen
bewust kan gestimuleerd worden tijdens spelmomenten binnen of buiten, maar ook aan tafel of
op het verzorgingskussen.
Begeleiding door: Arteveldehogeschool - Pedagogie van het Jonge Kind
8.5. Taal stimuleren elke dag
Tijdens deze vorming leer je te kijken naar kinderen en naar de manieren waarop zij in
interactie gaan. In het daarop volgende traject bekijken we samen hoe je taal kunt
ondersteunen in dagelijkse situaties (verzorging, eten, vrij en geleid spel), maar ook hoe je
aangepaste activiteiten kunt voorzien. We voorzien begeleiding op de werkvloer,
reflectiegesprekken en intervisie.
Begeleiding door: Expertisecentrum Pedagogische Ondersteuning in Kinderopvang en School,
verbonden aan de Karel de Grote-Hogeschool.
8.6. Taalstimulering in de kinderopvang
In de eerste sessie gaan we in op de basis van taalstimulering en werken we met concrete tips.
Daarna krijgen de begeleiders de kans om zich te laten coachen. In de tweede sessie staat het
uitwisselen van ervaringen en het verkennen van taalstimulerende methodieken centraal.
Begeleiding door: Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO), KU Leuven
9. Thema Kind: Respectvolle houding
9.1. Constructief omgaan met moeilijk gedrag
Van medewerkers in de kinderopvang wordt verwacht dat zij kunnen omgaan met moeilijk
gedrag (bijten, conflicten,…) van kinderen, maar dit is niet altijd even eenvoudig. Vanuit
ervaringsreconstructie en de WANDA-techniek geven we handvaten om aan de slag te gaan en
oplossingen te zoeken zodat we het positief gedrag van kinderen kunnen bevorderen.
Begeleiding door:CEGO
9.2. Met ‘stijl’ omgaan met kinderen
Stimuleer je de kinderen tot initiatief, tot denken en communiceren door wat je zegt en doet?
Vanuit concrete tussenkomsten reflecteren we over onze manier van omgaan met kinderen en
zoeken we uit hoe we onze begeleidersstijl kunnen optimaliseren. Actief luisteren, omgaan met
storend gedrag en met kinderen praten over gevoelens zijn concrete aandachtspunten.
Begeleiding door: CEGO
9.3. Praten met kinderen, hoe doe je dat ?
Vaak reageren kinderen heftig op moeilijke situaties. We zoeken uit hoe het in de
communicatie tussen volwassene en kind in zijn werk gaat. Je krijgt tips om - ondanks de
hevige gevoelens of moeilijk gedrag van een kind - als volwassene er toch in te slagen
respectvol met hem of haar te blijven omgaan en te begrenzen waar nodig.
Begeleiding door: Kroost
9.4. Respect voor elkaar…. hoe doe je dat ? (korte en lange versie)
In de kinderopvang word je geconfronteerd met zoveel verschillen….Respect voor de kinderen,
de ouders en je collega’s is soms een hele uitdaging. We zoeken samen uit hoe je persoonlijk
en als team hierin kan groeien.
Begeleiding door: Kroost
9.5. R.E.S.P.E.C.T.
Respect is een belangrijke voorwaarde om mensen het gevoel te geven dat ze welkom zijn,
ongeacht uiterlijk, geslacht, huidskleur, geloof, cultuur… Dat lijkt misschien makkelijk, maar het
wordt moeilijker wanneer we verschil ervaren. We onderzoeken de ingrediënten van een
respectvolle houding en oefenen om ons deze houding eigen te maken.
Begeleiding door: VCOK vzw
10. Thema Kind: Regelmaat in de dagindeling
10.1. Time Check! Over opvangtijd organiseren en kinderen hun vrijheid gunnen
Met begeleiders én coördinator(en) maken we een analyse van hoe hún opvang de opvangtijd
voor kinderen organiseert. We gaan na hoe de organisatie van de opvangtijd en de
tijdsbeleving en tijdswensen van kinderen beter op elkaar kunnen aansluiten, en maken daartoe
een actieplan op.
Begeleiding door: Kind en Samenleving vzw
11. Thema Kind: Observeren
11.1. Observeren kan je leren
Als kinderen zich thuis voelen, zelfvertrouwen uitstralen en genieten, weten we dat het
welbevinden hoog is. Zijn ze actief, willen ze op ontdekkingstocht,… dan zijn ze betrokken. Om
kwalitatief goede opvang aan te bieden is het dan ook belangrijk dat deze twee factoren
geobserveerd worden. Hoe? Dat leer je in deze vorming.
Begeleiding door: Vormingscentrum Hivset
11.2. Observeren van Welbevinden en Betrokkenheid met ZiKo
ZiKo is een zelfevaluatie-instrument om welbevinden en betrokkenheid van kinderen na te
gaan. Op die manier kan je als begeleider greep krijgen op de kwaliteit van de opvang. We
maken kennis met instrument en leren welbevinden en betrokkenheid scoren aan de hand van
videofragmenten en bespreken de consequenties voor de praktijk.
Begeleiding door: CEGO
11.3. Observeren van Welbevinden, betrokkenheid en ontwikkeling met Ziko-Vo
(korte en lange versie)
ZiKo-Vo is een kindvolgsysteem om welbevinden, betrokkenheid én ontwikkeling van kinderen
op te volgen. Het geeft in één oogopslag een volledig en positief beeld van een kind. Ziko-Vo
helpt je om voor elk kind acties op maat te bedenken en uit te voeren. Dit instrument is ook een
tool om in communicatie te kunnen gaan met ouders.
Begeleiding door: CEGO
12. Thema Kind: Kinderen met een specifieke zorgbehoefte
12.1. Inclusieve kinderopvang: wie, wat, waarom, hoe?
Wat is inclusieve kinderopvang wel en niet en welke visie gaat erachter schuil? Samen
onderzoeken we jouw kijk op kinderen met een specifieke zorgbehoefte en hun gezin. We
zetten de vraag naar zorg en ondersteuning centraal en niet het ‘probleem’ of ‘tekort’. Via
praktijkvoorbeelden komen we tot belangrijke kernaspecten.
Begeleiding door: VCOK vzw
13. Thema Kind: Structuur bieden aan kinderen
13.1. “De beste straf… is diegene die je niet hoeft te geven”
Kinderen zijn niet altijd braaf, ze doen niet altijd wat we van hen verwachten. Hoe kunnen we
straffen vermijden en de nadruk leggen op belonen? Wanneer werkt een beloning of een straf,
en wanneer niet? Hoe kunnen we zelf conflicten en woede leren voorkomen, en kinderen
helpen om dit ook te doen?
Begeleiding door: Kroost
13.2. “Ik ben waarschijndelijk groot"
Hoe kunnen we jonge kinderen plezier laten beleven aan de ontdekkingstocht van dingen zelf
doen en hoe kan dat bijdragen tot zelfvertrouwen ? We hebben het dan niet alleen over de
vaardigheden om doe-dingen zelfstandiger aan te pakken, maar evengoed over de emotionele
en sociale ontwikkeling van peuters tussen 1,5 en 3 jaar.
Begeleiding door: Kroost
13.3. Omgaan met moeilijk gedrag
Hoe reageren op ‘moeilijk gedrag’ van kleine kinderen? Hoe grenzen stellen, uitleggen,
afleiden, belonen en straffen of proberen begrijpen, naargelang de leeftijd, het
ontwikkelingsniveau én de specifieke context?
Begeleiding door: VCOK vzw
13.4. Wikken en wegen over grenzen
In deze vorming gaan we op zoek naar wat kan en wat mag. We stellen onszelf voor dilemma’s,
we wikken, we wegen, we bepalen de grens (of net niet) en zoeken hoe we niet moeten straffen
(of toch wel…). De theorie van Gorden biedt ons een leidraad tijdens de zoektocht.
Begeleiding door: Expertisecentrum Pedagogische Ondersteuning in Kinderopvang en School,
verbonden aan de Karel de Grote-Hogeschool
14. Thema Kind: Ontwikkelen/voeren van een wenbeleid
14.1. Tijd voor wennen
Wennen als een verplichte procedure roept vaak vragen en weerstand op. In deze vorming
wordt het belang van wennen voor zowel het kind, de ouders als kinderbegeleider in kaart
gebracht. We belichten de praktische aspecten van een wenprocedure en staan stil bij
eventuele drempels voor de ouders en de kinderbegeleiders.
Begeleiding door: VCOK vzw
14.2. Wennen met een meerwaarde
Een wenbeleid werkt pas als alle medewerkers overtuigd zijn van de meerwaarde. In deze
vorming denken we na over het belang van wennen voor alle betrokkenen: het kind, zijn gezin,
de overige kinderen, de begeleiders. Hoe kan wennen op een ontspannen manier verlopen?
We bekijken samen hoe het wenmoment in jouw opvang vorm kan krijgen.
Begeleiding door: Expertisecentrum Pedagogische Ondersteuning in Kinderopvang en School,
verbonden aan de Karel de Grote-Hogeschool
15. Thema Ouder: Opzetten ouderwerking
15.1. Uitwerken van een ontmoetingsfunctie voor ouders
Het uitwerken van een ouderwerking laat de begeleiding van een opvang stilstaan bij het
belang van een degelijke ontmoetingsfunctie, de noden en behoeftes van ouders en de kansen
en moeilijkheden bij het betrekken van kwetsbare groepen. We reiken tips aan om de
bestaande werking te evalueren en te verbeteren opdat er meer participatie van ouders kan
zijn.
Begeleiding door: Alert!
15.2. Een fijn contact met alle ouders
We doen er alles aan om een fijn contact uit te bouwen met ouders maar toch lukt het niet zo
vlot. Sommige ouders tonen weinig interesse, andere ouders begrijpen de boodschap niet. Elke
ouder is anders. Ook elke begeleider heeft zijn/haar eigen stijl. We nemen onze contacten met
ouders onder de loep en zoeken samen naar manieren om die te versterken.
Begeleiding door: Expertisecentrum Pedagogische Ondersteuning in Kinderopvang en School,
verbonden aan de Karel de Grote-Hogeschool
15.3. Schuldenproblemen, wat nu? … Een inleiding
Kom je al eens in aanraking met ouders die het financieel minder breed hebben? Merk je dat ze
moeite hebben om het hoofd boven water te houden en hun facturen te betalen? Heb je de
indruk dat de kinderen daaronder lijden? Wil je mensen met schuldenproblemen goed
doorverwijzen maar weet je niet hoe?
Begeleiding door: Vlaams Centrum Schuldenlast vzw
16. Thema Ouder: Conflicthantering
16.1. Conflicthantering
Conflicthantering staat haaks op conflictvermijding. Langdurige conflictvermijding kan relaties
ernstig in gevaar brengen. Wie conflicten niet onderdrukt, maar constructieve oplossingen
zoekt, bevordert de samenwerking. Onze vaardigheid in het omgaan met conflicten is echter
meestal beperkt: we ontlopen ze of gaan ze aan om de ander te laten verliezen.
Begeleiding door: Vormingscentrum Hivset
16.2. Communicatie met ouders
Herken je deze situatie? Een ouder komt zijn kind bijna dagelijks een halfuur te laat ophalen.
Wat doe je ermee? Je mond houden en alle frustraties inslikken? Of de uitdaging aangaan en
het hen toch vertellen? In deze vorming bewandelen we de tweede weg. Dit is de boeiende
weg van communicatie en feedback.
Begeleiding door: Vormingscentrum Hivset
16.3. Communicatie en omgaan met moeilijke ouders/boodschappen
Tijdens deze vorming leren de cursisten hoe er op een constructieve manier kan worden
omgegaan met moeilijke ouders. Daarnaast worden er verschillende tips en tricks aangereikt
die kunnen helpen bij het overbrengen van een boodschap.
Begeleiding door: Alert!
16.4. Ouders ontmoeten-begrijpen-begeleiden
Ouders zijn klanten van de opvang. Communicatie en samenwerking met ouders is een
cruciale factor voor een goede vertrouwensrelatie. Meestal verloopt dit vlotjes, maar soms
worden we geconfronteerd met specifieke wensen en klachten. Hoe gaan we hier mee om? En
hoe ga je met kwetsbare gezinnen om? Hoe kunnen we de ouders betrokken maken op de
opvang?
Begeleiding door: K+
16.5. Hoe moet ik dat nu zeggen ?
Mensen verschillen van mekaar, wat ongewild spanningen en energieverlies geeft. In deze
cursus oefen je met situaties die je als storend ervaart en met het verwoorden van moeilijke,
maar noodzakelijke boodschappen. Je leert opkomen voor je ideeën met respect voor elkaars
grenzen. Je wordt bewust van het effect van je stijl.
Begeleiding door: Dialoogplus
16.6. Hoor jij wat er niet wordt gezegd?
Empathisch luisteren en verbinding maken, begrippen die je meer en meer hoort. Maar wat
houdt dat nu eigenlijk in? Tijdens deze vorming leer je omgaan met moeilijke boodschappen op
een empathische manier. De ander horen in wat hij of zij werkelijk zegt en op die manier
nieuwe mogelijkheden ontdekken om te reageren.
Begeleiding door: Blabla – coaching/consulting/training in Geweldloze Communicatie
16.7. Omgaan met moeilijke situaties
Medewerkers van de kinderopvang worden soms geconfronteerd met de klagende, zagende en
zelfs agressieve ouders, leerkrachten en/of kinderen. Onze maatschappij wordt steeds
mondiger en helaas worden frustraties niet altijd op een respectvolle manier geuit. Tijdens de
opleiding willen we de medewerkers praktische handvaten meegeven om hiermee om te gaan.
Begeleiding door: Crime Control
17. Thema Ruimte: Inrichting en gebruik buitenruimte
17.1. Natuurrijk inrichten van de buitenruimte voor kinderen
Hoe kunnen we onze buitenruimte zo inrichten dat kinderen de natuur kunnen ontdekken met al
hun zintuigen en volop kunnen spelen in de natuur? Wat is fijn voor baby’s en peuters en hoe
richten we onze buitenruimte in voor kleuters en lagere schoolkinderen? We bekijken
eenvoudige/betaalbare mogelijkheden en maken plannen voor de eigen opvanglocaties.
Begeleiding door: Kleefkruid*
17.2. Natuurbeleving met kinderen
Hoe kunnen we met baby’s, peuters, kleuters of lagere schoolkinderen de natuur ontdekken
met heel ons lijf en leden? Hoe kunnen we kinderen laten genieten van spelen in de natuur?
Wat kan met welke leeftijd? En wat kan in welk seizoen? We ontdekken samen het belang van
natuurbeleving voor kinderen én proberen allerlei mogelijkheden uit.
Begeleiding door: Kleefkruid*
17.3. Coaching ‘Natuur’ in onthaal en buitenschoolse opvang
Een groene buitenruimte stimuleert! Toch wordt er niet altijd evenveel aandacht besteed aan de
buitenruimte. Soms weet men niet waar te beginnen, of men denkt dat de ruimte te beperkt is.
We willen kinderdagverblijven en onthaalouders op weg helpen naar meer groen! Een grijze
koer wordt zo een boeiende en creatieve buitenruimte!
Begeleiding door: GoodPlanet Belgium vzw
17.4. Op uitstap in de natuur
Zowel met baby’s en peuters als met kleuters en grotere kinderen ga je wel eens buiten de
muren van je eigen opvang, voor een halfuurtje of voor een daguitstap. Er zijn heel wat groene
mogelijkheden: schapen in de wei, een berm, een park, een bos, een dikke boom in de stad,
een avontuurlijk speelterrein,… De mogelijkheden zijn groot, maar vaak onbekend...
Begeleiding door: Kleefkruid*
17.5. Ruimte om te spelen
Interactieve sessie: ‘verbetering van ruimtelijke speelkansen’ (d.m.v. ontwerpschetsen en
strategische plannen). Analyse van de functionaliteit van de ruimte, de pedagogische visie, de
knelpunten, … troeven en de kansen. Op basis daarvan ontwikkelen we samen concrete
ideeën voor herinrichting.
Begeleiding door: Kind en Samenleving vzw
17.6. Speelhoeken, the next level!
Speelhoeken zijn hét middel bij uitstek om in de opvang meer en betere speelkansen voor
kinderen te creeëren. We gaan een stap verder dan de klassiekers en bouwen originele
speelhoeken op vanaf nul. We gaan aan de slag met jullie speelruimte en materiaal om
concrete originele hoeken uit te werken!
Begeleiding door: Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) vzw
18. Meer weten?
Voor meer info over het Vormingsfonds, gelieve contact op te nemen met Peter Neirynck
([email protected] of 02/211.55.49).
© VVSG Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw, Paviljoenstraat 9, 1030
Brussel Auteurs: stafmedewerkers VVSG-Steunpunt Kinderopvang Eindredactie: