ใบความร เรอง องคประกอบระบบนเวศ

โครงสรางของระบบนเวศ ระบบนเวศ (Ecosystem) เปนระบบทแสดงใหเหนถงความสมพนธอยางใกลชดระหวางสงมชวตกบสงแวดลอม ความสมพนธตางจะเปนไปอยางมระบบ จงเรยกวา ระบบนเวศ โครงสรางของระบบนเวศ แบงออกเปน ๒ ประเภท คอ ๑.๑ โครงสรางทางชวภาพ โครงสรางทางชวภาพ (Biological Structure) ประกอบดวยสงมชวตทมบทบาทหนาทตางๆกน ในระบบนเวศไดแก ผผลต (Producer) ไดแก สงมชวตทสรางอาหารไดเอง ปลอยออกซเจนใหกบสงมชวตชนดอนทอาศยอยรวมกน ผผลตทพบเสมอในบรเวณสระนำ5า ไดแก ตนหญา สาหรายหางกระรอก สาหรายพงชะโด บว จอก ผกตบชวา แหน รวมท5งผผลตขนาดเลกๆทลอยไปตามผวนำ5าทเรยกวา แพลงกตอนพช ซงมบทบาทสำาคญททำาหนาทเปนผผลตอาหารช5นตนในระบบนเวศ ผบรโภค (Consumer) ไดแก สงมชวตชนดตางๆ ซงเปนกลมสงมชวตประเภททสราง อาหารเองไมได เชน ไรนำ5า หนอนจกร หนอนแดง ตวออนของแมลงชนดตางๆ กง หอย ป ปลา เปนตน

ผยอยสลาย (Decomposer) หมายถง สงมชวตทสรางอาหารเองไมไดแตจะไดอาหารจากการยอยสลายซากพชซากสตว เชน เหด รา และจลนทรยตางๆ ผยอยอนทรยสารจะทำาใหพชและสตวทตายแลวเกดการเนาเป อยสลายเปนสารทจำาเปนตอการเจรญเตบโตของพช ดงน 5นถาไมมผยอยอนทรยสารพชและสตวทตายแลวจะไมมการเนาเป อย แตจะทบถมดนกจะเสอมสภาพลงไปเรอยๆเพราะไมมแรธาตเพมจากเดม ๑.๒ โครงสรางทางกายภาพ โครงสรางทางกายภาพ (Physiological Structure) ประกอบดวยสงไมมชวตแตมบทบาทตอการดำารงชวตของสงมชวต ไดแก สารประกอบอนทรย สารประกอบ อนนทรย ตลอดจนความช5น อณหภมและแสงแดด

จะเหนไดวาท5งโครงสรางทางชวภาพและโครงสรางทางกายภาพจะมความสมพนธกนเปนวฏจกร มการ

ถายทอดพลงงานและหมนเวยนของสารตามบทบาทหนาทของผผลต ผบรโภค และผยอยสลาย

เอกสารอางอง : https://sites.google.com/site/krunee5678/2-khorngsrang-khxng-rabb-niwes

องคประกอบของระบบนเวศ ระบบนเวศทก ๆ ระบบจะมโครงสรางทกำาหนดโดยชนดของสงมชวตเฉพาะอยาง ทอยในระบบน5น ๆ โครงสรางประกอบดวยจำานวนและชนดของสงมชวตตาง ๆ เหลาน5 และการกระจายตวของมนถงแมวาระบบนเวศบนโลกจะมความหลากหลายแตมโครงสรางทคลายคลงกนคอ ประกอบไปดวยสวนสำาคญ 2 สวนคอ

1. สวนประกอบทไมมชวต (Abiotic component) แบงไดเปน 3 ประเภท คอ 1.1 อนนทรยสาร เชน คารบอนไนโตรเจน คารบอนไดออกไซด นำ5าและออกซเจน เปนตน 1.2 อนทรยสาร เชน โปรตน คารโบไฮเดรต และฮวมส เปนตน 1.3 สภาพแวดลอมทางกายภาพ เชน แสง อณหภม ความเปนกรดเปนดาง ความ เคมและความช5น เปนตน

2. สวนประกอบทมชวต (Biotic component) แบงออกไดเปน

2.1 ผผลต (producer) คอ พวกทสามารถนำาเอาพลงงานจากแสงอาทตยมาสงเคราะห อาหารข5นไดเอง จากแรธาตและสารทมอยตามธรรมชาต ไดแก พชสเขยว แพลงคตอนพช และแบคทเรยบางชนด พวกผผลตน5มความสำาคญมาก เพราะเปนสวนเรมตนและเชอมตอระหวางสวนประกอบทไมมชวตกบสวนทมชวตอน ๆ ในระบบนเวศ 2.2 ผบรโภค (consumer) คอ พวกทไดรบอาหารจากการกนสงทมชวตอน ๆ อกทอด หนงไดแกพวกสตวตาง ๆ แบงไดเปน

ผบรโภคปฐมภม (primary consumer) เปนสงมชวตทกนพชเปนอาหาร เชน

กระตาย วว ควาย และปลาทกนพชเลก ๆ ฯลฯ ผบรโภคทตยภม (secondary consumer) เปน

สตวทไดรบอาหารจากการกนเน5อสตวท กนพชเปนอาหาร เชน เสอ สนขจ5งจอก ปลากนเน5อ ฯลฯ

ผบรโภคตตยภม (tertiauy consumer) เปนพวกทกนท5งสตวกนพช และสตวกนสตว นอกจากน5ยงไดแกสงมชวตทอยในระดบข 5นการกนสงสดซงหมายถงสตวทไมถกกนโดยสตวอน ๆ ตอไป เปนสตวทอยในอนดบสดทายของการถกกนเปนอาหาร เชน มนษย 2.3 ผยอยสลาย (decomposer) เปนพวกไมสามารถปรงอาหารได แตจะกนอาหารโดย การผลตเอนไซนออกมายอยสลายแรธาตตาง ๆ ในสวนประกอบของสงทมชวตใหเปนสารโมเลกลเลกแลวจงดดซมไปใชเปนสารอาหารบางสวน สวนทเหลอ

ปลดปลอยออกไปสระบบนเวศ ซงผผลตจะสามารถเอาไปใชตอไป จงนบวาผยอยสลายเปนสวนสำาคญททำาใหสารอาหารสามารถหมนเวยนเปนวฏจกรไดการถายทอดพลงงานในระบบนเวศ

ดวงอาทตยนบเปนแหลงทใหพลงงานกบระบบนเวศโลกไดรบพลงงานน5ในรปของการแผรงส แตรงสท5งหมดท

สงมาจากดวงอาทตยน 5น จะผานบรรยากาศของโลกลงมาเพอใชในการสงเคราะหแสงเพยงประมาณ 1% เทาน5น ผผลตในระบบนเวศจะเปนพวกแรกทสามารถจบพลงงานจากดวงอาทตยไวได ในขบวนการสงเคราะหแสงผผลตซงเปนพชทมคลอโรฟลน5 จะเปลยนพลงงานแสงใหเปนพลงงานเคม แลวนำาพลงงานเคม น5ไปสงเคราะหสารประกอบ ทมโครงสรางอยางงาย คอ คารบอนไดออกไซด (CO2) ใหเปนสารประกอบทมโครงสรางซบซอนและมพลงงานสง คอ คารโบไฮเดรท (CH 2n) พลงงานทผผลตรบไวไดจากดวงอาทตย และเปลยนไปอยในรปของสารอาหารน5จะมการถายทอดไปตามลำาดบข5น ของการกนอาหารภายในระบบนเวศ คอ ผบรโภคจะไดรบพลงงานจากผผลต โดยการกนตอกนเปนทอด ๆ ในแตละลำาดบข5นของการถายทอดพลงงานน5 พลงงงานจะคอย ๆ ลดลงไปในแตละลำาดบเรอย ๆ ไปเนองจากไดสญเสยออกไปในรปของความรอน การรบพลงงานจากดวงอาทตย โดยผผลตเปนจดแรกทมความสำาคญยงตอระบบ

นเวศน5น ระบบนเวศใดรบพลงงานไวไดมากยอมแสดงใหเหนวาระบบนเวศน5นมความอดมสมบรณมาก การเคลอนยายหรอถายทอดพลงงานในระบบนเวศในรปของอาหารจากผผลตไปสผบรโภค และจากผบรโภคไปสผบรโภคอนดบตอไปเปนลำาดบข5นมลกษณะเปน "ลกโซอาหาร" หรอ "หวงโซอาหาร" (food chain) ในสภาพธรรมชาตจรง ๆ แลว การกนกนอาจไมไดเปนไปตามลำาดบทแนนอน เชนทกลาวมาเพราะผลาชนดหนงอาจจะลาเหยอไดหลายชนดและขณะเดยวกนน5 อาจจะตกเปนเหยอของผลา เนองจากทก ๆ ลำาดบข5นของการถายทอดจะมพลงงานสญไปในรปของความรอนประมาณ 80-90% ดงน5นลำาดบของการกนในลกโซอาหารน5จงมจำานวนจำากด โดยปกตจะส5นสดในลำาดบสถงหาเทาน5นลกโซอาหาร สายใดมลกษณะส5นกจะยงมประสทธภาพดเทาน5นเพราะมพลงงานรวไหลไปจากลกโซไดนอย เชนชนดอน ๆ อกหลายชนดเชนกน การถายทอดพลงงาน จงมความซบซอนมากข5น และสมพนธเกยวโยงกน ไปมาในลกษณะ "ขายใยอาหาร" หรอ "สายใยอาหาร" (food web)

เอกสารอางอง : https://sites.google.com/site/apiratparnthong2/rabb-niwes

ระบบนเวศสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท ดงน51. ระบบนเวศบนบก (Terrestrial Ecosystems) เปน

ระบบนเวศทปรากฏอยบนพ5นดนซงแตกตางกนไปโดยใชลกษณะ

เดนของพชเปนหลกแบง ซงข5นกบปจจยสำาคญ 2 ประการ คอ อณหภมและปรมาณนำ5าฝน ทำาใหพชพรรณตางๆ แตกตางกน ระบบนเวศบนบกน5นพอแบงออกไดดงน5

1.1 ระบบนเวศปาไม (Forest Ecosystem) เปนระบบนเวศทพ5นทสวนใหญปกคลมไปดวยปาไม สามารถแบงยอยออกไปไดดงน5

1) ระบบนเวศปาไมเขตรอน ไดแก ระบบนเวศปาเบญจพรรณ ปาเตงรง ปาดบช5น ปาดบแลง ปาดบเขา เปนตน2) ระบบนเวศปาไมเขตอบอน ไดแก ระบบนเวศปาผลดใบเขตอบอน ปาเมดเตอรเรเนยน

3) ระบบนเวศปาไมเขตหนาว ไดแกระบบนเวศปาสน4) ระบบนเวศปาชายฝง (ปาชายเลน ปาชายหาด ปาโขดหน)

1.2 ระบบนเวศนทงหญา (Grassland Ecosystem) เปนระบบนเวศทมพชตระกลหญาเปนพชเดน แบงไดดงน5

1) ระบบนเวศนทงหญาเขตรอน ไดแก ระบบนเวศทงหญาซาวนนา โดยมทงหญาทกวางใหญทสดในโลกทรจกกนในนามทงหญาซาฟาร2) ระบบนเวศนทงหญาเขต

อบอน ไดแก ระบบนเวศทงหญาแพรร, ทงหญาสเตปป3) ระบบนเวศนทงหญาเขตหนาว ทงหญาทนดรา

1.3 ระบบนเวศนทะเลทราย (Desert Ecosystem) เปนพ5นททมปรมาณฝนตกนอยกวาปรมาณการระเหยนำ5า แตบางพ5นทอาจมฝนตกบางเลกนอยกจะมหญาเขตแหงแลงงอกงามได ไดแก

1) ระบบนเวศนทะเลทรายเขตรอน ทะเลทรายเขตอบอน2) ระบบนเวศนทงหญากงทะเลทรายเขตรอน ทงหญากงทะเลทรายเขตรอน

2. ระบบนเวศทางนำ5า (Aquatic Ecosystems) เปนระบบนเวศในแหลงนำ5าตาง ๆ ของโลก ซงโครงสรางหลก คอ นำ5านนเอง แบงออกไดดงน5

2.1 ระบบนเวศนำ5าจด (Fresh water Ecosystem) เปนระบบทนำ5าเปนนำ5าจด อาจแบงยอยเปน

2.1.1 ระบบนเวศนำ5านง เชน หนอง บง ทะเลสาบนำ5าจด เปนตน2.1.2 ระบบนเวศนำ5าไหล เชน ลำาธาร หวย แมนำ5า เปนตน

2.2 ระบบนเวศนำ5ากรอย (Estuarine Ecosystem) เปนระบบนเวศทเกดข5นตรงรอยตอระหวางนำ5าจดกบนำ5าเคม มกเปนบรเวณทเปนปากแมนำ5าตาง ๆ จะมตะกอนมากจงมปาไมกลมปาชายเลนข5นจงเรยกวา

ระบบนเวศปาชายเลน แตบางพ5นทอาจเปนแองนำ5าขนาดใหญ เชน ทะเลสงขลาตอนกลางกจะมลกษณะเปนทะเลสาบนำ5ากรอยมพชนำ5าสลบกบปาโกงกาง

2.3 ระบบนเวศนำ5าเคม (Marine Ecosystem) เปนระบบนเวศทมนำ5าเปนนำ5าเคม โดยปกตจะมความเคมประมาณพนละ 35 มท5งทเปนทะเลปดและทะเลเปด เนองจากเปนหวงนำ5าขนาดใหญ จงนยมแบงออกเปนระบบนเวศยอยตามความลกของนำ5าอกดวย คอ

2.3.1 ระบบนเวศชายฝง (Coastal Ecosystem) เปนบรเวณทตกอยภายใตอทธพลของนำ5าข5นนำ5าลง งมชวตตองปรบตวใหเขากบสภาพการเปลยนแปลง

ของระดบนำ5าดงกลาว มระบบยอย 2 ประเภท คอ ระบบนเวศโขดหนชายฝง และ ระบบนเวศชายหาด 2.3.2 ระบบนเวศนำ5าต5น เปนระบบนเวศทนบจากระบบนเวศชายฝงลงไปจนถงนำ5าลก 200 เมตร 2.3.3 ระบบนเวศทะเลลก เปนระบบนเวศทนบตอเนองจากความลก 200 เมตรลงไปถงทองทะเล สวนน5มกเปนบรเวณทแสงแดดสองลงไปไมถง ดงน5นจงขาดแคลนผผลตของระบบ สตวนำ5าตาง ๆ จงมจำานวนนอยและใชชวตโดยรอซากสงชวตอนทตายจากดานบนแลว

เอกสารอางอง : https://sites.google.com/site/thanadon1007/prapheth-khxng-rabb-niwes

วฏจกรของนำ%า (water cycle) หรอชอในทางวทยาศาสตรวา วฏจกรของอทกวทยา (hydrologic cycle) หมายถงการ

เปลยนแปลงสถานะของนำ5าระหวาง ของเหลว ของแขง และ กาซ. ในวฏจกรของนำ5าน5 นำ5าจะมการเปลยนแปลงสถานะไปกลบ จากสถานะหนงไปยงอกสถานะ

หนง อยางตอเนอง ไมมส5นสด ภายในอาณาจกรของนำ5า (hydrosphere) เชน การเปลยนแปลงระหวาง ช 5นบรรยากาศ นำ5าพ5นผวดน ผวนำ5า นำ5าใตดน และ พช. กระบวนการเปลยนแปลงน5 สามารถแยกไดเปน 4 ประเภทคอ การระเหยเปนไอ (evaporation) , หยาดนำ5าฟา (precipitation) , การซม (infiltration) , และ การเกดนำ5าทา (runoff).

การระเหยเปนไอ (evaporation) เปนการเปลยนแปลงสถานะของนำ5าบนพ5นผวไปสบรรยากาศ ท5งการระเหยเปนไอ (evaporation) โดยตรงจากการคายนำ5าของพช (transpiration) ซงเรยกวา evapotranspiration

หยาดนำ5าฟา (precipitation) เปนการตกลงมาของนำ5าในบรรยากาศสพ5นผวโลก โดยละอองนำ5าในบรรยากาศจะรวมตวกนเปนกอนเมฆ และในทสดกลนตวเปนฝนตกลงสผวโลก รวมถง หมะ และ ลกเหบ

การซม (infiltration) จากนำ5าบนพ5นผวลงสดนเปนนำ5าใตดน อตราการซมจะข5นอยกบประเภทของดน หน และ ปจจยประกอ

บอนๆ นำ5าใตดนน5นจะเคลอนตวชา และอาจไหลกลบข5นบนผวดน หรอ อาจถกกกอยภายใตช 5นหนเปนเวลาหลายพนป โดยปกตแลวนำ5าใตดนจะกลบเปนนำ5าทผวดนบนพ5นททอยระดบตำากวา ยกเวนในกรณของบอนำ5าบาดาล

นำ5าทา (runoff) หรอ นำ5าไหลผานเปนการไหลของนำ5าบนผวดนไปสมหาสมทร นำ5าไหลลงสแมนำ5าและไหลไปสมหาสมทร ซงอาจจะถกกกชวคราวตาม บง หรอ ทะเลสาบ กอนไหลลงสมหาสมทร นำ5าบางสวนกลบกลายเปนไอกอนจะไหลกลบลงสมหาสมทร

เอกสารอางอง : https://th.wikipedia.org/wiki/

ใบงานท 1เรอง โครงสรางของระบบนเวศ

คำาสง จงตอบคำาถามตอไปน51. โครงสรางของระบบนเวศประกอบดวยกสวน อะไรบาง………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………2. ผผลต หมายถง……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3. ผบรโภค หมายถง…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4. ผยอยสลาย หมายถง……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ใบงานท 2เรอง ประเภทของระบบนเวศ

คำาสง จงตอบคำาถามตอไปน51. ระบบนเวศ แบงเปน ........... กลมใหญๆ ได ........... กลม คอ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………2. ระบบนเวศบนบก หมายถง………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3. ระบบนเวศในนำ5า หมายถง………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ใบงานท 3เรอง การเกดวฏจกรของนำ5า

1. วกจกรของนำ5าหมายถงอะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2. ตวการททำาใหเกดนำ5าหมนเวยนมอะไรบาง ..........................................................................................................................................................……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3. แหลงนำ5าทนกเรยนเคยพบตามธรรมชาตมอะไรบาง..........................................................................................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4. การระเหย คอ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………5. หมอกเกดข5นไดอยางไร………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………6. นกเรยนคดวาถาปาไมถกลายการเกดวฏจกรของนำ5าจะเกดข5นไดหรอไม เพราะอะไร..........................................................................................................................................................………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………7. การเกดวฏจกรของนำ5ามผลดอยางไร………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………