Niezbędnik współczesnej Kleopatry - sublupa.pl · spis treści 7 Marek Porcjusz Katon ..... 205...

6
Niezbędnik współczesnej Kleopatry Greckie i łacińskie korzenie terminologii medycznej nie tylko dla kosmetologów KAROLINA EKES Warszawa 2016

Transcript of Niezbędnik współczesnej Kleopatry - sublupa.pl · spis treści 7 Marek Porcjusz Katon ..... 205...

Niezbędnik współczesnej

KleopatryGreckie i łacińskie korzenie

terminologii medycznej nie tylko dla kosmetologów

KaroliNa EKEs

Warszawa 2016

Recenzja Monika Mikuła

Redakcja Mikołaj Szymański

KorektaHalina Stykowska

SkładPanDawer

Projekt okładkiWydawnictwo

© Copyright by Karolina Ekes© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2016

ISBN 978-83-64003-70-7

Wydawnictwo Naukowe Sub Lupawww.sublupa.pl

Serdeczne podziękowania za dofinansowanie wydania podręcznika składamy FuNDaCjI BaBEL.

Spis treści

Wstęp  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9O podręczniku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Podziękowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10O nauce łaciny dla studentów kosmetologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Dlaczego w różnych językach różne wyrazy są do siebie podobne? . . . . . . . . . . 12

Język grecki  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Informacje podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17alfabet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Kilka znanych zdań po grecku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Język łaciński  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Informacje podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Wymowa i akcent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Łacińska terminologia gramatyczna – podstawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Deklinacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Deklinacja pierwsza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Deklinacja druga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Deklinacja trzecia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Deklinacja czwarta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Deklinacja piąta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Rzeczowniki greckiego pochodzenia w łacinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Przymiotniki łacińskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Przysłówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45Stopniowanie przymiotników i przysłówków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Zdrobnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Koniugacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Formy podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 524 koniugacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Czas teraźniejszy, strona czynna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Czas teraźniejszy, strona bierna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

spis treści6

Verba deponentia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Tryb rozkazujący . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59Imiesłowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60Ważne czasowniki nieregularne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

Łacińskie przyimki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Popularne zwroty łacińskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Sentencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

 Budowa terminów medycznych  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79Wybrane przedrostki greckie i łacińskie, które mogą zainteresować kosmetologa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81Wybrane rdzenie greckie i łacińskie w terminach złożonych . . . . . . . . . . . . . . . . 86Wybrane zakończenia terminów medycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

Zakończenia rzeczowników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Zakończenia przymiotników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Liczebniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99Obecne w terminologii medycznej przedrostki liczebnikowe . . . . . . . . . . . . 106

 Etymologia wybranych terminów w dziedzinach, z których czerpie kosmetologia  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111Kosmetologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111Estetyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113Medycyna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

Specjalizacje lekarskie w polu zainteresowania kosmetologów . . . . . . . . . . . 116anatomia, histologia i fizjologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Dermatologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145Farmakologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159Farmakognozja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174

Chemia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 Nazwy funkcji, jakie w kosmetykach pełnią poszczególne surowce kosmetyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180Nazwy stosowanych w kosmetyce pierwiastków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181

Medycyna niekonwencjonalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184Mikrobiologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186Sensoryka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192

 Tłumaczenia tekstów oryginalnych opatrzone komentarzem  . . . . . . 196Hippokrates . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196

Przysięga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196aforyzmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202O naturze człowieka – Hippokrates o czterech cieczach organicznych . . . . . . . 204

spis treści 7

Marek Porcjusz Katon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 De agricultura – fragment o wykorzystaniu kapusty w leczeniu chorób skóry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205

Celsus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205O medycynie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208Galen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213

Corpus Galenicum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214Leki galenowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216

Owidiusz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216O kosmetyce twarzy pań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217Komentarz studentki kosmetologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219

 Ciekawostki  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221Prawnicze paremie i prawo pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221Rzymskie napisy nagrobne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225Medycyna w starożytnym Egipcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230Rodzaje stóp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233Łacina i greka w marketingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234Bajki napisane przez studentki kosmetologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239

Słownik łacińsko-polski (wyrazy użyte w podręczniku) . . . . . . . . . . . . . . . . 243

Słownik grecko-polski (wyrazy użyte w podręczniku) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267

rys. Małgorzata Szendzielarz