- 1 -

In deze nieuwsbrief:

Eerste editie voor de Friese co’s Kennismaking met het bestuur

Nieuwe M2 co’s Geslaagde activiteiten

Interview met dé ethicus van het MCL e.o.: René van Doremalen

En nog veel meer!

- 2 -

Voorwoord door de PR 3

Het huidige bestuur 4

Nieuwe instroom 5

Co-out dag 6

Het échte werk 10

Knuffelpoli 12

Interview René van Doremalen 14

Opmerkelijk nieuws 17

Agenda 18

Inhoudsopgave

- 3 -

Met trots presenteer ik de allereerste nieuwsbrief! Het zal jullie niet ontgaan zijn dat de Coraad Friesland nu een tijdje actief is. Naast de activiteiten die we organiseren en verbeteringen die we hopen door te voeren komt er vier keer per jaar een nieuwsbrief uit. Hierin vinden jullie o.a. het laatste nieuws, foto’s, interviews, agenda voor de komende tijd en een overzicht van de nieuwe M2 co’s. Onlangs hebben de pre-borrel en co-outdag plaatsgevonden waarbij, voor het eerst in de geschiedenis (!), alle co-assistenten uit Friesland uitgenodigd waren. Naar mijn mening twee zeer geslaagde activiteiten en dit belooft hopelijk veel goeds voor de toekomst m.b.t. activiteiten waarbij alle Friese co’s betrokken zijn! Namens de Coraad wens ik jullie alvast een fijne vakantie toe en voor de vertrekkende co’s: veel succes met M3 en jullie verdere carrière!

Antje Hofman,

Coraad Friesland (PR)

De eerste nieuwsbrief!

- 4 -

Het huidige bestuur bestaat uit de volgende personen (vlnr);

- Anne Berthe Halk (voorzitter) - Antje Hofman (PR/ activiteiten) - Nienke Rorije (vice-voorzitter/secretaris) - Esther Bosma (PR/ activiteiten) - Astrid Wester (PR/ allround) - Mark Moors (penningmeester)

(Op de foto ontbreken Gerdia van Staveren & Jeltina Turkstra (onderwijs))

Huidige bestuur

- 5 -

T/m week 40 2011 (oktober) starten de volgende co’s met hun M2: Anna Wolffensperger (MCL), Vincent Feis (MCL), Manon Venema (NS), Marieke Kwant (TJ), Marleen Vallinga (MCL), Maaike Rozeman (MCL), Shyng Cheng (NS), Michelle Bijlefeld (MCL), Gezina v/d Wouden (MCL), Marjolein Diekhuis (AZ), Jolijn Albek (MCL), Paul Soultis (MCL), Amarins Veenstra (NS), Esther Klein Hesselink (MCL), M.L.Kooijinga (TJ), Jan Zijlstra (MCL), Erwin Brans, Anita Dijkstra, Anne Gomes, Maartje Noordhuis, Sanne Meinds, Tanja Schrage, Bas Drabe, Yvonne Plantinga, Machtelt Sjoerdsma, Hans v/d Horn, Daisy Rusch, Stefan Zwerver, Ellen Brunninkhuis, Marco Molenmaker, Dick Rinkes, Anne de vries, Renske Bolt, Lodewijk Stroy, Annemiek Hoogstins, Mariëtte Leeuwerke, Rianne van Heuvelen, Maria Schenk.

Namens de Coraad wensen we jullie veel succes én plezier!

Nieuwe instroom

- 6 -

Co-outdag

Na enkele bittere jaren zonder een echte co-outdag voor de Friese coassistenten was het tijd om weer eens een knallend dagje uit voor deze arme en ondergewaardeerde studenten te organiseren. Als voormalig voorzitters van verscheidene activiteitencommissies waren wij het er al snel over eens dat wij de aangewezen personen waren om deze dag te organiseren. Eigenwijs als we waren, hadden we daar geen verdere commissiegenoten voor nodig. Na enkele angstvallige verhalen uit het verleden viel het ons erg mee hoe gemakkelijk wij toestemming hadden om deze dag op een vrijdag te laten plaatsvinden. In overleg met de enthousiaste medewerkers van het Auletiusinstituut was er al gauw een datum vastgesteld en konden we aan de slag. Leuke reacties kregen we van de Raden van Bestuur van de vier Friese ziekenhuizen en zelfs enkele maatschappen van het MCL waren bereid om ons financieel te steunen. 3 Juni was het dan eindelijk zo ver en werd de kudde schaapjes verwelkomt door de tweekoppige commissie in legeroutfit. Na wat opstartproblemen door laat komende Koos werden we per bus gedeporteerd richting het pittoreske dorpje Jonkersvaart. Aldaar was er tijd voor koffie en thee en werd de frontlinie compleet willekeurig in teams opgedeeld. In elk team werd een verrader aangewezen en, gebaseerd op het populaire televisieprogramma ‘Wie is de Mol’, werden er de hele dag teambuildingsactiviteiten gehouden. Het kwam hierbij aan op het ware karakter van de coassistenten, wat natuurlijk leidde tot hilarische taferelen. Zo bleken enkele co’s een verborgen talent te bezitten in het bedonderen van collegae. Grappig was het om te zien dat een enkele chirurg in spé onhandiger bleek dan hij zich voordeed en potentiele internisten de gemakkelijkste puzzels nog niet konden oplossen. Verder bleken enkele vrouwelijke collegae hun roeping als dierenarts toch gemist te hebben gezien hun overmatige belangstelling voor de schattige konijntjes die rondhuppelden over de Jonkervaartse velden. Na de bekendmaking van de meest getalenteerde Mol mochten de jongens zich nog even uitleven op de quads. Enkele vrouwelijke coassistenten waagden ook een rondje, zij het met wisselend succes. Voor de bravere co’s lagen er kano’s klaar, dit eindigde voor velen in een nat pak. Maar het zonnetje liet ons deze dag gelukkig niet in de steek.

- 7 -

Rond vijven stonden de bussen ons weer op te wachten om ons naar het avondprogramma te rijden. In Brasserie Groen in Groningen stond ons een borrel te wachten, gevolgd door een heerlijk 3-gangendiner op het terras. De uitgehongerde coassistenten bleven maar roepen om nieuwe patatjes. De dag werd verder natuurlijk uitgebreid besproken, geëvalueerd en gereflecteerd en een enkel intervisiepunt werd professioneel afgehandeld. Nadat ieders sterke en zwakke punten besproken waren en de presentielijst nog eens was rondgegaan, werd het tijd om de dag af te sluiten met de nodige danspasjes. Hier konden ook de acute medische skills worden geoefend, door een enkel glasincident. De commissie werd nog even bedankt middels een goed geoefende bedankrede van de Co-Raad en daarna werd de avond uitgedraaid door diskjockey Peter van der Velde. Dit alles werd op de gevoelige plaat vastgelegd door onze professionele fotograaf Marlieke Moors. Graag willen we bij deze onze sponsoren bedanken voor hun bijdrage aan een onvergetelijke dag: ABN-AMRO, Day2Day, Café de Stee, raden van bestuur van de Friese ziekenhuizen en de maatschappen interne geneeskunde, cardiologie en intensive care. Als laatste, maar natuurlijk niet de minsten, Dr. J.W. Kappelle, Lenie Kuizenga, Hilly Roozeboom en Hanna van Poppelen van het Auletiusinstituut: hartelijk dank voor jullie hulp! Nicole Goossens & Mark Moors Co-out commissie 2011

- 8 -

Overdag….

- 9 -

Diner & feest!!

- 10 -

Voor wie graag sport, avontuurlijk is en geen moeite heeft met autoriteit, is militair arts een uitstekende baan. Geen dag is hetzelfde, zeggen de betrokkenen. Bedrijfsgeneeskunde, huisartsgeneeskunde, preventie, hygiëne en tropengeneeskunde behoren tot het vaste palet. Nee, het leger is geen populaire optie onder medestudenten. Ook het leger heeft artsen nodig en die zijn tegenwoordig schaars. Hoewel het krap is, komt onze uitzending naar het buitenland niet in gevaar. Onder deze hoogste medische autoriteit binnen defensie vallen behalve de artsen ook 600 verpleegkundigen en 1500 man overig medisch en ondersteunend personeel De grootste groep artsen in het leger zijn algemeen militair artsen (AMA’s). Zij tekenen voor vier tot zes jaar en krijgen daarvan twee jaar een algemene medische opleiding, die veel elementen van de huisarts- en bedrijfsgeneeskunde en spoedeisende hulp kent en is toegespitst op militaire situaties. AMA’s, die beginnen in de rang van luitenant of kapitein, kunnen daarna bijtekenen, maar de meesten vinden dat onverstandig vanwege hun afnemende kansen op de civiele markt. Veel AMA’s gaan na afloop de huisartsenopleiding doen; zij krijgen dan een halfjaar vrijstelling, net als voor de opleiding voor bedrijfsarts en voor de spoedeisende hulp. Alle artsen hebben minimaal een militaire basisopleiding van zes weken aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda gevolgd. Een militair arts gaat mee met oefeningen en missies en maakt z’n patiënten ook mee als ze in de shit en de modder zitten. Een arts is onderdeel van een team waarin ook de personeelsfunctionaris van de commandant een rol speelt. Als militair arts zweer je niet alleen trouw aan Hippocrates, maar ook aan de koningin. Hoewel de patiënt centraal staat, gaat het wel om diens functioneren in een militaire organisatie. Groepsbelang gaat in sommige gevallen, zoals tijdens vredesoperaties, boven het individuele belang. Bij de vijftig missies van de Nederlandse krijgsmacht tot nu toe was hulpverlening aan de bevolking alleen in bijzondere omstandigheden toegestaan. De politiek bepaalt wat de militairen wel en niet mogen. (Zie voor gehele artikel: Medisch contact, nr 33- 16 augustus 2005, 1304-1306)

Voor Hippocrates, koningin en vaderland…

- 11 -

Dr. Niemeijer, anesthesioloog in het MCl, heeft in 2001 op de KMA een cursus gedaan tot AMA. Sindsdien is hij naast het ziekenhuis met enige regelmaat écht aan het werk in oorlogsgebieden. Hieronder een korte biografie over deze “Burger- cq. Militair arts”. Naam: Rob P.E. Niemeijer Geboortedatum: 9 juli 1956 Arts sinds: 1981, anesthesioloog sinds 1986 (begin juli ’11 al 25 jaar!) Werkzaam in het MCL: sinds ‘88

Thuissituatie: Thuissituatie: thuiswonend: 1 vrouw, 3 kinderen, een vierde zit op internaat, 5 en 6 zijn volwassen. Uitzendingen: Bosnie 6 wkn in 2002

Irak 2004 en 5 ca. 10 wkn elk10 wkn Afghanistan 2008, 2010 en 2011 steeds ca.10 wkn Daarnaast: humanitaire missies naar voormalig Joegoslavië in

1992, Rwanda 2x in 1994, Bangladesh in 2006 7 en 8 en Nigeria in 2009 en 2010 steeds ca. 6 wkn.

Meest indrukwekkende moment: dat zijn er toch heel veel, variërend van kinderen met traumatische amputaties of met scherp penetrerend hoofdletsel (kogels, scherven), mensen met traumatische amputatie van 3 (!) ledematen die ook levend het hospitaal weer verlaten. Voorbeeld: een jongentje van 5 jaar dat met een ogenschijnlijk klein wondje onder de clavicula op tafel kwam voor laparotomie en wondtoilet, onder andere van zijn beentje. Bij exploratie van het kleine thoraxwondje ontstond er een enorme bloeding die uiteindelijk alleen gecontroleerd kan worden via een mediane sternotomie maar niet nadat er al vele pogingen tot lokale stelping waren ondernomen en er al vele eenheden bloed en plasma waren gegeven.De bloeding kwam uit de subclavia en kan uiteindelijk onderbonden worden. Er was inmiddels drie maal een wisseltransfusie gegeven. De volgende ochtend liet ik hem op de IC wakker worden. Hij kon vlot worden geextubeerd en het eerste wat hij zei was: ik wil een koekje (in het Pashtu natuurlijk, maar er was een tolk bij) Een week later kon hij ontslagen worden en ging voetballend naar huis…

- 12 -

Op 21, 22 & 23 juni was het weer zover: knuffelpoli in het MCL! Deze drie dagen kwamen 800 kinderen langs met hun zieke of gewonde knuffel om deze beter te laten maken door de ‘knuffeldokters’. Het was de grootste knuffelpoli van Nederland met meer kinderen dan bij de voorgaande jaren. Daarnaast was het alweer de vijfde keer dat dit fantastische evenement in het MCL georganiseerd werd! Al gillend en rennend kwamen de eerste kinderen binnen om een ponsplaatje te laten maken en vervolgens het ‘knuffelziekenhuis’ binnen te gaan. Eerst moest de knuffel natuurlijk uitvoerig onderzocht worden door de knuffeldokters. Een gebroken poot, zeer gewei, gebroken hart, oorontsteking, alles kwam voorbij. Voor verder onderzoek moesten de knuffels langs de röntgen voor een echo of een foto. En er moest bloed geprikt moest worden. Daarna werden de knuffels behandeld. De knuffeldokters konden zich hierbij heerlijk uitleven met gips, pleisters en naald & draad. Daarna volgde nog een bezoekje aan de apotheek, waarbij de kinderen een tasje met o.a. medicijnen en nog een knuffel meekregen. Als klap op de vuurpijl stond buiten een ambulance waarin de kinderen nog een kijkje konden nemen. Aandacht van de pers was er volop, met ons eigen Dirk als woordvoerder bij een reportage van Omrop Fryslân! Al met al 3 super leuke, gezellige en zeer geslaagde dagen waarbij zowel de kinderen als alle co’s enorm genoten hebben! Iedereen bedankt voor de inzet! Jeltina Turkstra, Organisatie knuffelpoli 2011

Knuffelpoli

- 13 -

- 14 -

Je bent hem ongetwijfeld al tegengekomen en anders gaat dat gaat binnenkort gebeuren: dé ethicus van het MCL (en daar buiten) maar wat doet deze drukke man nog meer en hoe is hij tot deze werkzaamheden gekomen?

Waaruit bestaan uw huidige werkzaamheden? Naast docent ethiek ben ik vooral geestelijk verzorger. Wat voert zo iemand zoal uit? Een veelheid van taken, maar de belangrijkste en meest onzichtbare is toch wel het in contact komen met patiënten (en hun naasten) ten behoeve van zingeving (ik zelf gebruik bij voorkeur de term zinverlening). Wat is dat? Zinverlening is orde scheppen in de chaos die het leven soms – in meerdere of mindere mate - kan worden. Het is de poging om verbindingen te leggen, daar waar iemand slechts losse eindjes in handen denkt te hebben, een verhaal te maken van losse woorden. In mijn werk onderscheid ik twee soorten zinvragen, waarbij ik ondersteuning kan bieden: het spirituele verlangen en de morele nood. In voor patiënten (of hun naasten) chaotische situaties kan bij een mens de ‘waaromvraag’ opkomen, of “hoe moet ik me hiertoe verhouden?” of “welke keuze in mijn leven (bijvoorbeeld ten aanzien van een behandeling) moet ik nu maken?”. Hierbij kan de geestelijk verzorger ondersteuning bieden d.m.v. morele counseling. Dit zijn de zogenaamde ‘ought-vragen’ ten aanzien van zinverlening, maar er zijn ook ‘is-vragen’ die bij de meeste mensen een rol spelen. Deze vragen liggen op het terrein van het spiritueel verlangen. Is dat niet iets vaags en oneindig? Dat klopt, maar dat geldt ook voor morele waarden als bijvoorbeeld gezondheid, veiligheid of vrijheid. In de ethiek worden die concreet gemaakt in normatieve oordelen, die we de hele dag (en nacht) aan het vellen zijn. De spirituele notie toont zich ook in hele concrete uitingen, die niet per sé van religieuze of kerkelijke aard hoeven te zijn. De geestelijk verzorger probeert dan in die uitingen te helpen zoeken naar wat kracht geeft voor de patiënt (en zijn of haar naasten).

Interview met René van Doremalen

- 15 -

Kunt u een voorbeeld geven? Een alledaags en toch ongebruikelijk voorbeeld: Een vrouw met een hersentumor, waarvan ze niet meer gaat genezen (maar daar wil ze niet over praten), heeft een fotoboekje op haar nachtkastje liggen. De eerste foto in het boekje is van haar zoon, de tweede van haar dochter en de volgende tien zijn van de kat.

Die poes blijkt heel centraal te staan in haar leven. Hij ontvangt haar altijd als ze thuiskomt. Hij hoort bij haar. De zoon meldt na het ‘slecht nieuws gesprek’ aan zijn moeder, dat ie de kat alvast weg zal doen. Dat is gelukkig niet doorgegaan, want het dier geeft betekenis aan haar leven. We hebben er zelfs voor gezorgd dat de kat een keer op bezoek kon komen in het ziekenhuis.

Dat klinkt erg veelzijdig en betrokken, hoe bent u in het MCL terechtgekomen? Als docent ethiek werkte ik aan de CHN (de huidige Stendenhogeschool). Dat vond ik boeiend werk maar ik miste ook het contact met de dagelijkse werkelijkheid van de morele vragen. Ik had als het ware het gevoel dat ik wel over de foto’s mocht praten, maar niet in de film mocht meespelen. Daardoor voelde ik mij te theoretisch. Kortom ik besloot te solliciteren naar de functie van geestelijk verzorger in het ziekenhuis, waar ik de kans zou krijgen als een soort tijdelijke ‘vriend’ mee te leven met mensen die horizontaal kwamen te liggen en vertikaal gingen denken. Is er ondanks het drukke bestaan nog tijd over voor hobby’s? Gelukkig wel! Mijn grootste hobby is ongetwijfeld zingen. Dat doe ik al van zeer jongs af aan (als kind zong ik mezelf in slaap, tot ergernis van broers en zus). Tijdens mijn theologiestudie zat ik op niet minder dan zeven koren en ook solistisch kwam ik regelmatig aan de bak. Enige tijd heb ik zelfs een aardig inkomen weten te verdienen in opera- en andere theaterproducties.

- 16 -

Wat is volgens u het beste boek of film? Een wel erg moeilijk te beantwoorden vraag, meestal is het de laatste film of het laatste boek. Een film die onlangs veel indruk op mij maakte was ‘DES HOMMES ET DES DIEU’, een film over standvastigheid en vriendschap. Het verhaal gaat over acht Franse monniken en hun Islamitische dorpsgenoten in Algerije. Zij delen elkaars leven en helpen elkaar, maar de situatie wordt grimmiger en het leven van de monniken komt in gevaar (terrorisme, oorlog) evenals dat van hun dorpsgenoten. De monniken krijgen de mogelijkheid om beschermd te worden door het Franse leger maar wijzen dat af. Ze kunnen ook vertrekken maar doen dat niet. De monniken overleven het niet. Het boeiende van de film is dat hij de vraag opwerpt of het nu wel zo goede zaak is jezelf helemaal te willen geven aan anderen (of de ander) zelfs ten koste van jezelf. Dat is boeiend, omdat ik de houding van je helemaal willen geven aan iets of iemand herken en tegelijkertijd denk dat die houding (bijvoorbeeld als zorghouding) slecht productief kan worden binnen een rechtvaardige context. Wat is uw favoriete vakantiebestemming? Inmiddels is mijn favoriete vakantiebestemming de plek waar ik woon: helemaal buiten bij het Lauwersmeer. Daar kan ik mijmeren en dromen. Ik hoef niet meer zo nodig lijfelijk op reis. Vandaar mijn keuze voor de relativerende levensspreuk: “ledigheid kent geen tijd”

- 17 -

Nieuw pak simuleert zwangerschap voor mannen Japanse wetenschappers hebben een pak ontworpen waarmee mannen het gevoel van een zwangerschap kunnen ervaren. Het gaat om een schort dat het gewicht, de hartslag en de bewegingen van een baby tijdens de zwangerschap nabootst. Het proces van negen maanden wordt in een tijdsbestek van twee minuten gesimuleerd. Met de uitvinding wil de Japanse Takuya Iwamoto mannen de kans geven om het gevoel van een zwangerschap te ervaren.

Het gewicht van de foetus wordt gesimuleerd met een zak warm water die op buikhoogte hangt en langzaam wordt gevuld, zodat de baby lijkt te groeien. Het schoppen van het kind wordt nagebootst met behulp van ballonnen die doormiddel van een speciaal systeem snel kunnen samentrekken of uitzetten. Volgens de wetenschappers zullen mannen die het pak hebben gedragen meer begrip krijgen voor de lichamelijke ongemakken van zwangere vrouwen.

Vrouw ontvangt 95 miljoen van swaffelende baas Een vrouw uit het Amerikaanse St. Louis ontvangt een schadeclaim van 95 miljoen dollar (ruim 65,8 miljoen euro) van haar voormalige werkgever, na een extreem geval van seksuele intimidatie op het werk.

Slim, slimmer, slimst… Een 13-jarige jongen heeft 16 juni te horen gekregen dat hij is geslaagd voor het gymnasium. Na op de basisschool een jaar over te hebben geslagen doorliep Erik van der Boom het Stedelijk Gymnasium in Schiedam in slechts drie jaar. Hij propte de eerste vier lesjaren van het gymnasium in één jaar. Het Stedelijk Gymnasium heeft een speciale afdeling voor hoogbegaafde leerlingen. De school laat weten erg trots te zijn op de zelfs op de Begaafdheids Profiel School 'bijzondere prestatie'. In een reactie in het AD zegt de scholier niet verrast te zijn dat hij is geslaagd. "Ik was heel erg opgelucht. Maar eerlijk gezegd had ik wel verwacht dat ik zou slagen." Na de zomer gaat hij naar de TU in Delft. Hij blijft wel bij zijn ouders wonen.

Opmerkelijk medisch nieuws Opmerkelijk (medisch) nieuws

- 18 -

Vakantie 9 juli t/m 7 augustus

Co-borrel 8 juli, 2 & 30 september

Pubquiz oktober (verwachting)

Voor de co-borrels zijn alle co’s uitgenodigd! Locatie: café ‘de Stee’ in Leeuwarden. Daarnaast wordt er in Groningen geborreld op elke vrijdag na de 2e week van het co-schap in ‘der Witz’.

Agenda

- 19 -

Voor vragen, opmerkingen, suggesties of klachten: coraadfriesland@gmail.com

Voeg ons toe als vriend op