Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van...

15
Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en een warme zomer. Vele vertrekken dan ook naar allerlei mooie oorden, eindelijk die zon, de rust, de cultuur of een boek die we gelezen willen hebben. Allemaal zijn we op zoek naar een stukje quality-time (even weg uit de dagelijkse sleur) met je kinderen, partner, familie of gewoon op jezelf. Die “quality-time” is oh zo belangrijk, de huidige maatschappij legt de lat hoog (efficiëntie op het werk, besparingen, een finaleplaatske voor de duivels) of leggen we de lat misschien zelf zo hoog? Kortom tijd maken, je hoofd leeg maken en je “hart” vullen … dat willen we toch allemaal. Zo heb ik de laatste tijd wat literatuur en websites verslonden over onderwerpen zoals transitie, duurzaamheid, consuminderen en een groene levenswijze…zeer inspirerend, google maar eens op de blog van Green Evelien (een aanrader). We werken vaak hard om op onze oude dag te kunnen genieten, maar waarom niet eenvoudiger leven en NU genieten? En één van die plekjes hier in de buurt om te genieten is toch wel…… Vordenstein en Peerdsbos Gunther (één van de vrienden...) ps: en een rustgevende vakantie toegewenst :-) Voorwoord

Transcript of Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van...

Page 1: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein

Nummer 16, juli 2014

De zomer van 2014,

Veel mensen snakken naar vakantie, en een warme zomer.

Vele vertrekken dan ook naar allerlei mooie oorden, eindelijk die zon, de rust, de cultuur of een

boek die we gelezen willen hebben. Allemaal zijn we op zoek naar een stukje quality-time (even

weg uit de dagelijkse sleur) met je kinderen, partner, familie of gewoon op jezelf. Die “quality-time”

is oh zo belangrijk, de huidige maatschappij legt de lat hoog (efficiëntie op het werk, besparingen,

een finaleplaatske voor de duivels) of leggen we de lat misschien zelf zo hoog?

Kortom tijd maken, je hoofd leeg maken en je “hart” vullen … dat willen we toch allemaal.

Zo heb ik de laatste tijd wat literatuur en websites verslonden over onderwerpen zoals transitie,

duurzaamheid, consuminderen en een groene levenswijze…zeer inspirerend, google maar eens op

de blog van Green Evelien (een aanrader).

We werken vaak hard om op onze oude dag te kunnen genieten, maar waarom niet eenvoudiger

leven en NU genieten?

En één van die plekjes hier in de buurt om te genieten is toch wel…… Vordenstein en Peerdsbos

Gunther (één van de vrienden...)

ps: en een rustgevende vakantie toegewenst :-)

Voorwoord

Page 2: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Waarnemingen

Je vindt hieronder enkele waarnemingen die werden gedaan in Vordenstein. Personen

die gaan wandelen in Vordenstein (of in andere gebieden) kunnen waarnemingen/

observaties steeds registreren op onderstaande website. Het loont de moeite om eens

deze site te bekijken. Meer op www.waarnemingen.be

Het is einde van de meimaand dus tijd voor de echte zomerbloeiers. In het niet begraasde grasland

binnen de poort vallen de blauwe grasklokjes (Campanula rotundifolia) op met hun fragiele hoofd-

jes. Hier ook zien we de gele bloemen van de kleine ratelaar (Rhinanthus minor) met zijn vierkante

stengel en sterk gekarteld blad.

blauwe grasklokjes (Campanula rotundifolia) kleine ratelaar (Rhinanthus minor)

Page 3: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Wie het verharde pad volgt kan in de Gregorio de Ayaladreef juist achter een zitbank een mooie

partij dalkruid (Malanthemum bifolium) vinden; een aanwijzing van een lokaal hoge grondwaterta-

fel.

groeten,

Pierre De Roo

(tekst en foto’s van Pierre Deroo)

Dauwwandelen – eens proberen?

Zondagochtend 6u15 - parking Vordenstein.

Dertien dappere natuurliefhebbers hebben hun warm bed voor een

frisse neus geruild. Beslist een gevarieerd gezelschap, waarvan Lego

misschien wel het meest opvalt! Hij of zij is een vriendelijke labrador

die mee op pad gaat. Het is waar dat honden in dit park niet toegela-

ten zijn, maar Lego vormt hierop toch een uitzondering. Als blinden-

geleidehond wijst hij trouw de weg voor zijn baasje Kathleen. Indien

sommige wandelaars zo vroeg op de morgen nog wat slaperige oog-

leden hebben, wordt dit heel snel vergeten. De ochtendkilte en de

alerte en adequate begeleiding van Lukas, Wouter en Paul doen ons

prompt ontwaken. De rust en de elegante schoonheid van dit prachti-

ge park geven deze wandeling nog een extra dimensie.

Al heel snel staan we letterlijk en figuurlijk stil bij een boom waarvan de stam slechts gedeeltelijk

met klimop is bekleed. Aan de hand van de resterende begroeiing kan afgeleid worden welk dier

hier zijn buikje vulde met het smakelijke groen. Wie is de dader? De Chinese muntjak – de kleinste

hertensoort in Europa! Ze heeft maar een schofthoogte van een kleine 50 cm. Hoewel deze dieren

er schattig uitzien, zijn ze minder onschuldig dan ze lijken. Ze kunnen grote schade toebrengen aan

bossen, tuinen en bodemflora en daarom wordt hun verspreiding nauwlettend in de gaten gehou-

den. We wandelen verder en voelen dat we vandaag interessante dingen zullen horen en zien.

Wanneer de schemering als een verlegen en toch ietwat ondeugende kwajongen over de schutting

van de nacht komt gluren om er tenslotte helemaal over te klimmen, wordt de duisternis verjaagd

en komt het bos volledig tot leven.

Kwetterende vogels geven onbezonnen hun beste zondagsconcert, en hier en daar zie je in de

lange, haast oneindig doorlopende dreven ranke reeën zich te goed doen aan het malse, natte

gras.

Page 4: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Aan de zijrand van een wei steekt een fiere Nijlgans arrogant zijn kop boven het dichtbegroeide

gras. Wat verder en dieper in het bos waggelt een kleurrijke mandarijn-eend voor onze ogen

beduusd weg. Misschien was zijn zaterdagavond wat uitgelopen en haast hij zich naar huis in de

hoop dat moeder-eend nog slaapt. Het kan natuurlijk ook zijn dat hij liever ons gezelschap mijdt.

We zien boomstammen bezaaid met tonderzwammen: ze lijken wel klimladders voor lenige boska-

bouters. In een andere dreef kijken we vol verwondering naar de gigantische wortelbasis van een

omgevallen beuk en we fantaseren over de verschillende mogelijkheden die dit ons kan bieden.

Daarna steken we één van de vele grachtjes over. Het koele water voedt een kleurrijke geelwitte

plant. Voor alle zekerheid haalt Lucas zijn plantengids naar boven, en ook wordt een i-telefoon ge-

raadpleegd. Het blijkt om de fijne waterranonkel te gaan. Deze bloemen sieren in hun bescheiden

eenvoud de strakke zomen van deze waterlijn en ze geven het bos een extra ‘finishing touch’.

Op het einde van onze dauwwandeling worden we

verrast met een heerlijk en uitgebreid ontbijt. Het

natuurdecor en de VIP-tent krijgen we er zomaar bij.

We wanen ons even baron of barones van domein

Vordenstein! Onze honger wordt overdadig gestild,

dank zij de goeie zorgen van Greet. Sommigen ge-

nieten nadien nog na van een aangename babbel

en/of de bloemenpracht in de tuin van de Orangerie.

De lente schildert een prachtig kleurenpallet van stijlvolle bloemen en een waterjuffer ontdoet zich

van haar poppen omhulsel. De rust die deze groene omgeving uitademt en het goeie gezelschap

waarin we vertoeven, geven ons een verzadigd gevoel. Ze brengen ons helemaal weer in balans.

Hoe kleine dingen, zoals een dauwwandeling, ons leven toch kunnen verrijken! Echt een aanrader!

Tekst en foto’s Stef Dombi

Page 5: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Foto’s Erik Van Gintelenberg

Foto’s Stef Dombi

Page 6: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Verslag van bijeenkomst met Marijke, Ria, Roos en Walter en Ingrid

op 14 mei in Vordenstein over de geplande kinderactiviteiten:

Met een lekker drankje in het zonnetje op het terras van de Vlindertuin, hebben we wat ideeën

uitgewisseld over een paar leuke kinderactiviteiten die we in het park willen organiseren. We begin-

nen met een leuke heksenwandeling (zie verder voor meer details) op 31 oktober 2014. In het

voorjaar 2015 plannen we een fijne activiteiten-middag voor kinderen en kleintjes, daar denken we

eventueel aan een kinderpoëziewandeling, een picknick en een knutselmoment met natuurlijke

materialen. Daar zullen jullie zeker tegen het einde van dit jaar meer van horen.

Ingrid van Ravenhorst

Met kleine heks op stap!

Wie gaat er mee met kleine heks? Ze komt vrijdag 31 oktober aangevlogen op haar bezemsteel, na

een lang verblijf van meer dan 3 jaar in groot Heksenland, komt ze opnieuw naar Vordenstein. Jullie

zijn allemaal uitgenodigd om samen met haar een stapje in het bos te zetten. Wat is er allemaal

gebeurd tijdens haar lange afwezigheid? Ze zal jullie het bos leren kennen tijdens een schemer-

wandeling in Vordenstein met leuke weetjes over heksen en de natuur, opdrachtjes en spelletjes.

Daarna volgt er een klein feestje (31 oktober is het grote Halloweenfeest) met een drankje en een

hapje, en wie weet, met een griezel fijn heksenverhaal.

Voor wie? Alle kinderen en kleinkinderen van de vrienden van Vordenstein (en eventueel hun

vriendjes). Het maximum aantal kinderen is 20. De wandeling is geschikt voor kinderen van 6 tot 10

jaar. Ouders gaan niet mee. Die kunnen eventueel in lunchroom “Oranjerie De Vlinder” wachten. De

begeleiders zijn ervaren gidsen die het park op hun duimpje kennen.

Ouders kunnen hun heksje ophalen vanaf 17:30 aan het paviljoentje.

Kinderen mogen zich verkleden, maar nemen geen zaklamp mee.

Hoe laat? We verwachten de kinderen om 15:30 aan de parking (aan het bruggetje), en de ouders

om 17:30 aan het paviljoentje.

Waar inschrijven?

Inschrijven kan vanaf 1 september (niet vroeger) via e- mail [email protected] (ter attentie

van Ingrid van Ravenhorst).

Page 7: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Bomenwandeling Vordenstein Donderdag 5 juni 2014

Op donderdag 5 juni organiseerde de KVDV (Koninklijke Vlaamse Dendrologische Vereniging,

www.kvdv.info) een avondlijke bomenwandeling op Vordenstein. Een dertigtal enthousiaste deelne-

mers hadden hiervoor ingeschreven. De weergoden waren ons goed gezind, het bleef de hele avond

droog en zonnig. Onder begeleiding van de gidsen Rob, Walter en mezelf trokken we het park in.

Vordenstein telt heel wat eiken. Wist je dat er van de eik meer dan achthonderd soorten en natuur-

lijke hybriden bekend en beschreven zijn. Die staan allemaal niet op het domein, maar je vindt er

heel wat: de Hongaarse eik (Quercus frainetto), de blikeik (Quercus velutina), de zomereik (Quercus

robur),… Van deze laatste soort staan er reuzengrote exemplaren in het park. De dikste heeft een

omvang van meer dan 4 meter. Dat is veel, maar in het dorpje Liernu (provincie Namen) staat een

zomereik van bijna 11 meter. Met medewerking van onze vereniging zal de eikencollectie op

Vordenstein de volgende jaren nog worden uitgebreid.

Aan de grote prachtig gerestaureerde toegangspoort staat een omvangrijke notenboom (Pterocarya

fraxinifolia ofwel Kaukasische vleugelnoot). De noten hangen in lange verticale slierten aan de

boom. Kenmerkend voor deze boom is dat de knoppen in de winter kleine bladeren hebben die niet

worden beschermd door een knopschub.

We wandelen in de richting van de oranjerie en komen rechts drie grote groepen zomerlindes tegen.

De middelste boom is beschermd als levend erfgoed, een unicum in het park.

Net voorbij deze linden staat of stond een merkwaardige meidoorn, de kampioen in zijn soort, de

Crataegus monogyna ‘argenteo-marginata’. Het is een eenstijlige meidoorn zoals we die in het wild

tegenkomen, maar de rand van het blad is wit. Helaas heeft een najaarsstorm hem vorig jaar

geveld. Wonderwel is deze kleine boom dit jaar toch terug beginnen groeien. We hopen dat ANB

(Agentschap voor Natuur en Bos) de nodige maatregelen neemt om hem te laten overleven.

Schuin tegenover de meidoorn staat een Japanse noten- of tempelboom (Ginkgo biloba). Deze

boom heette oorspronkelijk “Ginkyo”, wat in het Chinees zilveren abrikoos is, maar door een schrijf-

fout van Engelbert Kaempfer (Duitse arts en botanicus in dienst van de Oost Indische compagnie)

werd het de huidige naam.

Even voorbij deze boom staan drie boks- of mammoetbomen (Sequioadendron giganteum). Boks-

boom omwille van de zachte schors, waar je ongehinderd kan op boksen. Deze zachte schors

beschermt de boom bij bosbranden en is een efficiënte manier om zich voort te planten. Na de

bosbrand zijn de omliggende concurrenten verdwenen en kunnen de na de brand afgevallen zaden

kiemen. Deze boomsoort is de meest omvangrijke boom ter wereld en wordt heel oud. De oudste

die ooit werd gemeten was 3200 jaar.

Page 8: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Wat verder staat of beter gezegd ligt een oude vermoeide trompetboom (Catalpa bignoniodes). Ook

wel eens ‘Indian bean trea’ genoemd, naar de langwerpige op bonen gelijkende vruchten. De boom

is afgeleid van het Cherokees (een indianenstam uit Amerika) ‘catawba’ en genoemd naar de

hofpredikant en bibliothecaris van Lodewijk XIV: Bignon. Het speciale aan deze boom is dat de weg

er vroeger vlakbij liep. Bij de heraanleg heeft men een omweg gemaakt, om de boom te

beschermen.

Via de heksengang verlaten we het parkgedeelte en komen terecht in het sterbos, een overblijfsel

van het park uit de baroktijd. Op één van de stervormige kruispunten staat een prachtig bos lepel-

struiken te bloeien: Kalmia latifolia (genoemd naar een Finse professor natuurkunde P. Kalm). Deze

struik werd in België geïntroduceerd door Charles Van Geert, stichter van het bekende Arboretum

van Kalmthout. Het meest tot de verbeelding sprekend zijn de bloemen. Ze lijken op de suikertoef-

jes van de Nic-Nac-koekjes.

We wandelen stilaan terug naar het vertrekpunt, maar staan nog even stil bij twee merkwaardige

magnolia’s: de Magnolia tripetala en de Magnolia virginiana. Deze laatste is de kampioen van België.

Je zult je afvragen wat dit te betekenen heeft? Dendrologen meten de omvang van merkwaardige

bomen op. De dikste in zijn soort is de kampioen. Alle gegevens worden bewaard in een databank.

Deze kan je raadplegen op de website van het arboretum Wespelaar

(http://www.arboretumwespelaar.be/NL/Beltrees_Belgium/). De databank geeft een goede indicatie

van welke bomen waar het beste groeien.

Er valt nog heel veel te vertellen over de bomen op Vordenstein, maar het tijdsbestek van twee uur

zat er op. Iedereen keert tevreden huiswaarts.

Tom KVDV

Tekst Tom

foto’s Erik Van Gintelenberg

Page 9: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Vlinderwandeling—13 juli 2014

‘Vlinders in de buik’ – wie heeft dit in zijn leven nog nooit ervaren?

Net zoals dat aangename gevoel ons leven verrijkt, wekken vlinders door hun gemakkelijke

waarneembaarheid, bonte kleuren en dartel gefladder onze bijzondere sympathie op.

Ondanks het feit dat deze zondag de regen van de partij was, en de vlinders dus iets minder, kon

niets onze enthousiaste Lukas weerhouden om ons te trakteren op de belangrijkste vlinderweetjes.

Het grote verschil, legde hij uit, tussen dag- en nachtvlinders is dat de voelsprieten van de

dagvlinders eindigen op een knopje. Laat je dus niet misleiden door de benaming: sommige

nachtvlinders zijn ook overdag actief. In Vlaanderen zijn er zo'n 70 soorten dagvlinders te spotten.

Dus zeker het proberen waard, en ook helemaal niet zo moeilijk, om een “vlinderoloog” of

lepidopteroloog te worden.

Park Vordenstein met zijn 20 soorten dagvlinders is een uitnodigende plaats om deze boeiende

hobby te starten. Zowel de grasvelden met enkele bloemen als de vele bossen vormen een exclusie-

ve biotoop van specifieke vlindersoorten. Zo is het bonte dikkopje alleen in bossen aan te treffen, en

ze is ook hier in Vordenstein te zien.

Om te kunnen overleven - de levensduur van dit fragiele wezentje varieert van enkele dagen tot

hooguit twee jaar - zijn er vier elementen nodig: er moet zowel voeding zijn voor de rups (een

waardplaats) als voor de volwassen vlinder (nectar van bloemen); ook een partner en een

schuilplaats moeten in de nabijheid te vinden zijn.

Warmte en vocht zijn 2 andere zaken die dagvlinders

echt nodig hebben. Lukas toonde ons in dit verband een

uniek plaatsje: op een kruispunt van verschillende dre-

ven is er zandgrond aanwezig en daardoor is de tem-

peratuur er enkele graden hoger dan elders. Zo vormt

deze plek dé ideale ‘zonnebank’ voor onze rondfladde-

rende insecten. Bij zomers weer komen vlinders hier

met vele tientallen genieten van de zon.

Na de wandeling toonde Lukas nog hoe je een vlinder

kunt vangen, maar wij zien ze liever rustig capriolen

maken in de natuur. Bedankt Lukas voor je waardevolle

uitleg, en ook de cake en drank waardeerden we erg!

Tot een volgende keer!

Page 10: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Een knap staaltje “vrijwilligers & passiewerk”

Lukas (gepassioneerde vlinderliefhebber ) houdt nauwlettend de verschillende soorten vlinders bij

op Vordenstein, hij heeft samen met zijn dochter (Lynn) een zeer mooi overzicht gemaakt van

welke vlinders je kan vinden in Vordenstein, dit overzicht kan je vinden als bijlage bij deze brief.

Er komen nog zeker vervolgwandelingen op deze vlinderwandeling.

Lukas en Lynn , knap werk

Gunther

Een zeldzame zwam terug van weggeweest in Vordenstein

Na 11 jaar afwezigheid werd einde 2013 de in Vlaanderen zeer zeldzame Grijze vorkplaat

(Cantharellula umbonatica) weer ontdekt op de heischrale bodem in het pinetum van Vordenstein.

Terreinbeschrijving

Het pinetum of de naaldboomtuin bevindt zich in het centrum van het domein. Deze tuin bevat een

verzameling coniferen van de geslachten Picea, Chamaecyparis en Thuja. Tussen de coniferen is

betrekkelijk veel ruimte en de van nature heischrale bodem van het perceel werd ongemoeid

gelaten, op de randen na, die een occasionele maaibeurt kregen. Er ontwikkelde zich een typische

vegetatie van arme zandgrond met soorten als: struikhei, brem, pijpenstrootje, enkele zwenkgras-

variëteiten en hier en daar wat schapenzuring. Wat betreft de mossenflora vallen vooral bronsmos

en gewoon gaffeltandmos op. Er is ook een aanzienlijke populatie aanwezig van het grondbewonen-

de korstmos: open rendiermos. Dit is trouwens de enige vindplaats ervan in het hele domein. De

opgesomde planten, inclusief de mossen en het licheen, zijn typisch voor schrale zandgrond.

Page 11: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

De vondst

Tijdens een mossenexcursie in 2002 werd in het pinetum tussen de mossen een grijs, trechtervor-

mig zwammetje opgemerkt dat, na microscopisch onderzoek, de zeldzame Grijze vorkplaat

(Cantharellula umbonatica) bleek te zijn. In de daaropvolgende jaren werd ter plaatse, maar

tevergeefs, uitgekeken naar deze zeldzame zwam. In oktober 2013 echter bemerkten we tussen het

overheersend bronsmos en de schapenzuring enkele zwammetjes met blauwgrijze hoedjes van 2 tot

2,5 cm. Ze hadden een uitgesproken bultje op de hoed en een omgekruld hoedrandje, de gevorkte

aflopende plaatjes waren grijswit van kleur. Bij aanraking van het grijze steeltje kleurde dit rood.

Dit zijn allemaal macroscopische kenmerken van de grijze vorkplaat; microscopisch onderzoek

bevestigde dat het inderdaad om de betrokken soort ging. In november 2013 brachten we opnieuw

een bezoek aan het gebied en noteerden we meer dan 20 exemplaren van het geviseerde padden-

stoeltje. De jonge exemplaren hebben een blauwig hoedje en de oudere een bruin, al dan niet met

roodbruine vlekjes op de plaatjes.

Grijze vorkplaat (Henri Stappaerts)

De zeldzaamheid

Volgens de literatuur vereist deze soort blijkbaar voedselarme grond. Door vermesting en

toenemende verstedelijking worden zulke groeiplaatsen steeds zeldzamer in Vlaanderen. Als we de

mycologische statistische gegevens (Funbel) van Vlaanderen raadplegen, zien we dat de grijze vork-

plaat in de jaren dertig en veertig van vorige eeuw regelmatig voorkwam in de buurt van de Katte-

kensberg te Mariaburg. Dat prachtige landduin werd echter volledig afgegraven en het gebied ver-

kaveld voor villabouw. Ook in het naburige Peerdsbos werd de soort tot 1944 opgemerkt maar

sindsdien zijn de toenmalige heidevelden daar volledig bebost en komt de soort er niet meer voor.

Te Schilde, waar de paddenstoel nog werd opgemerkt in 1967, is ondertussen de biotoop dermate

gewijzigd dat de soort is verdwenen. In Westmalle was er melding van een vondst in de omgeving

van de abdij van Westmalle maar anno 2013/2014 bestaat het landschap uit (bemeste?) weiden en

dennenbossen, dus niet bepaald de geschikte groeiplaats voor de zwam. Het Zoerselbos, waar de

soort nog in 2011 werd gezien, biedt wellicht nog vindplaatsen hoewel er daar eveneens veel poten-

tiële groeiplaatsen het slachtoffer zijn geworden van verkavelingen.

Op de webstek waarnemingen.be van Natuurpunt komt slechts een enkele vindplaats van de grijze

vorkplaat in Vlaanderen voor: de Cabourduinen in De Panne, en dit zowel in 2009, 2010 als in 2013.

Wat de situatie van deze soort in Nederland betreft, ook daar zien we eenzelfde beeld als in

Vlaanderen. Ook hier is de zwam sterk achteruitgegaan.

Page 12: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Micro-opname gevorkte plaatjes grijze vorkplaat (Staf Brusseleers)

Besluit

De grijze vorkplaat is een soort die gebonden is aan heischrale bodem. Door het bijna verdwijnen

van dit type biotoop in Vlaanderen door vermesting, verbossing en bebouwing, is de soort fel

achteruitgegaan en een bedreigde Rode Lijstsoort geworden. We mogen ons in Vordenstein dus als

bevoorrecht beschouwen dat we nog over zo een stukje unieke biotoop beschikken met de grijze

vorkplaat als indicator. We zijn er dan ook van overtuigd dat voor het pinetum een aangepast

beheer zal toegepast worden zodat deze unieke biotoop met de eraan verbonden organismen niet

teloorgaat.

Tekst en foto’s Henri Stappaerts Staf Brusseleers

Nieuwtjes

• Foto van de studenten van KdG Hogeschool – opleiding kleuteronderwijs (onder leiding

van Gids Hugo Koens). In het kader van hun groepswerk was park Vordenstein aan hen

toegewezen, met als doel om de verschillende biotopen te vertalen naar onderwijs. Voor de

vriendenkring van Vordenstein een toegevoegde waarde.

• Zondag 27 juli worden er vanaf 10 u tot 16u30 doorlopend gratis rondleidingen gegeven in de

thematuin met dit jaar als thema: De Sierlijke Eettuin. Deze rondleidingen worden gegidst

door de twee experten van Tuinpunt; Dirk Chevalier en Jos van Laeken.

Page 13: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

• Vanaf nu tot eind oktober staat de jaarlijkse dahliacollectie in volle bloei. Geniet ervan. De

kruidentuin die verzorgd wordt door Bea als vrijwilligster, staat er prachtig bij. Er worden

nieuwe naambordjes aan toegevoegd met interessante weetjes.

• Wim Maes, zaakvoerder van Cook and Herb, is samen met zijn gezin in de oranjeriewoning

komen wonen. Het westelijk gedeelte van de oranjerietuin is in concessie gegeven aan Wim.

Ook een groot deel van de kwekerij en de twee muurserres zijn het werkterrein geworden van

Wim.

• De muurserres hebben heel wat schade opgelopen bij de laatste hagelstorm. Meer dan 300

ruiten zijn stuk gehageld. Er is een bestek opgemaakt.

• Door een samenloop van omstandigheden kunnen we geen beroep doen op aannemers en

sociale werkplaats. Tegen september /oktober verwachten we een oplossing. Zolang houden

we samen de tuin en het park zo goed mogelijk in orde. We deden reeds een oproep maar

willen nog eens een oproep doen naar tijdelijke vrijwilligers. Hiervoor kan je mailen

naar [email protected] of telefoneren naar 0479 62 02 18. Enkele actie-

ve vrienden toonden interesse om de ploeg van Vordenstein te komen bijstaan. Vele handen

maken het werk lichter.

• In de winter van 2014 wordt de verdelging van de Chinese muntjak herhaald.

• In Peerdsbos worden er weldra twee oude bruggen vervangen door een stel nieuwe. Twee

vismigratieknelpunten worden in dezelfde beweging opgelost.

• De speelzone in Peerdsbos wordt tijdens de zomermaanden uitgebreid.

• Begin september krijgt de arbeidersploeg van Vordenstein er een nieuwe kracht bij. Gunther

Vercammen, redacteur van deze nieuwsbrief en grote kracht bij de vrienden van Vordenstein,

is geselecteerd uit 85 andere kandidaten die voor de vacature van' Groenarbeider op Vorden-

stein 'solliciteerden. Vordenstein en Peerdsbos zijn voor Gunther gedurende de laatste

jaren zowel beroepsmatig als vrijwillig zijn habitat geworden. Gunther komt in plaats van

Koenraad die sinds juni op pensioen is. Koenraad heeft als 'vrijwilliger' heel het plan van de

dahlia-collectie voor zijn rekening genomen. Samen met zijn vroegere collega's heeft Koenraad

weer een mooie verzameling dahlia's bijeen gebracht. Paul neemt vanaf september 2014 een

sabbatjaar bij het Agentschap voor Natuur en Bos. Oktober 2015 komt hij terug naar

Vordenstein voorzien van bergen energie en nieuwe ideeën.

Agenda Vordenstein:

Vriendenkring:

Wanneer: zondag 14 september

Wat werkvergadering poelenbeheer

Waar: afspraak 9u30 ingang koetshuis

Wie: iedereen

Wat meebrengen: regenkledij en laarzen

Page 14: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Wanneer: zondag 19 oktober

Wat wandeling door het Heverlee/Meerdalwoud ism vriendenkring van heverlee en meerdaalwoud

Inschrijven (voor eind september) noodzakelijk door te mailen naar vrienden-

[email protected]

Waar: afspraak 9u30 ingang koetshuis

Wie: iedereen

Wat meebrengen: regenkledij en laarzen

VMPA: Vereniging voor Milieueducatie Provincie Antwerpen

Zondag 20/07/2014 14u00 Vordenstein Hoe warmer, hoe beter?

Zondag 17/08/2014 14u00 Vordenstein De dagen korten al

Zondag 21/09/2014 14u00 Vordenstein Op wandel in het park

Zondag 26/10/2014 10u00 Vordenstein Herfst

Steeds afspraak op de parking Vordenstein, Kopstraat

Tuinpunt vzw

De sierlijke eettuin en dahliatentoonstelling

Oranjerietuin Vordenstein heeft dit jaar van 21 juli tot 20 oktober heel veel te bieden. Geniet ook dit

jaar van een schitterende bloemen- en plantententoonstelling in de Oranjerietuin van Vordenstein.

We spelen dit jaar vooral in op eetbare, maar ook mooie planten..

De dahliacollectie is fors uitgebreid met vele nieuwe en oude variëteiten die een schitterend kleuren-

spel tentoonspreiden van de vroege zomer tot de late herfst.

Snuif in de kruidentuin de geuren op van de basilicum-, munt- en tijmcollectie. Geniet van de stilte,

het ruisen van de vele siergrassen rond de vijver of het onophoudelijke gezoem van de bijen in de

bijenhal.

Bewonder de Groei & Bloei Border met onderhoudsvriendelijke en bloeirijke planten voor de moder-

ne tuinier.

www.tuinpunt.be

Plantenbabbel en ruilbeurs op zaterdag van 10u tot 12u Orangerie Vordenstein

Zaterdag 12 juli: Tuinbezoek (op verplaatsing)

Zaterdag 9 augustus: de sierlijke eettuin op Vordenstein

We starten de rondleiding om 10.30 uur en wandelen ongeveer anderhalf uur langs de tentoonstel-

lingsvakken en andere interessante delen van de tuin. Vanaf 10 uur bent u uiteraard al welkom in

de serre van de Oranjerietuin Vordenstein (via parking Kopstraat) en kunt u vragen stellen, planten

en zaden ruilen en kennismaken met een aantal bijzondere planten. om bij elk vak stil te staan en

verwonderd te zijn.

Zaterdag 13 september: Tuinvarens en bloembollenactie

Page 15: Nieuwsbrief Vordenstein nummer 16...Nieuwsbrief 16, juli 2014 Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 16, juli 2014 De zomer van 2014, Veel mensen snakken naar vakantie, en

Nieuwsbrief 16, juli 2014

Nieuwsbrief Heb je vragen - opmerkingen - of suggesties m.b.t. Vordenstein & het Peerdsbos en de vriendenkring geef een seintje op: [email protected]

Uiteraard kan je indien je zeer specifieke vragen of bemerkingen hebt nog steeds contact opnemen met Wou-ter Huygens (Boswachter Agentschap Natuur en Bos) [email protected] of met An Wouters (communicatie verantwoordelijke Agentschap Natuur en Bos) [email protected] Moest je toch nog te horen krijgen van je "vrienden" dat ze nog geen mail of brief aankrijgen, geef gerust ons een seintje dan proberen we dit zo snel mogelijk recht te zetten. Voorts willen we nog oproepen tot bijdrage (en creativiteit) voor de volgende nieuwsbrief willen we tegen eind september doorsturen, dus wees creatief en breng je teksten en/of foto's binnen voor half september 2014 via [email protected] Werkten mee aan dit nummer: Pierre Deroo, Stef Dombi, Ingrid Van Ravenhorst, Tom Joossen, Hugo Koens, Luc en Lynn Schoonbaert, Henri Stappaerts , Staf Brusseleers, Erik van Gintelenberg, An Wouters, Paul Lathouwers, Gunther Vercammen Verantwoordelijke uitgever: Agentschap voor Natuur en Bos

Lange kievitstraat 111-113 bus 63 2018 Antwerpen tel 03 224 62 62 fax: 60 90 e-mail: [email protected]

www.natuurenbos.be