NIEUWSBRIEF D - pi4hal.nl · 1 NIEUWSBRIEF Jaargang 2018, nr. 3 it is al weer het derde nummer van...
-
Upload
truongthien -
Category
Documents
-
view
217 -
download
0
Transcript of NIEUWSBRIEF D - pi4hal.nl · 1 NIEUWSBRIEF Jaargang 2018, nr. 3 it is al weer het derde nummer van...
1
NIEUWSBRIEF
Jaargang 2018, nr. 3
it is al weer het derde nummer van de nieuwsbrief in 2018. Dit nummer
begint met een biografie van Charles-Augustin de Coulomb. Wederom een
wetenschapper waar we als radio zendamateurs, elektrotechnici en
marconisten veel aan hebben te danken. Klik met de muis op het item in de
inhoudsopgave dat je interesse heeft. Dan hoef je minder te scrollen. Er worden
overigens nog steeds enthousiaste operators gezocht die het leuk vinden om met
een zekere regelmaat de PI4HAL shack te bedienen en bezoekers te ontvangen.
En…….tekstueel wordt jullie inbreng op prijs gesteld met anekdotes of ervaringen
die aan de nieuwsbrieven een mooie bijdrage kunnen leveren. Veel leesplezier
gewenst.
Vriendelijke groet, Bert Trumpie PC4Y
Inhoudsopgave
Charles-Augustin de Coulomb ................................................................................ 2
Hanso Henricus Schotanus à Scheringa – Idzerda (1885-1944) ............................... 4
4e lezing kapitein Schoonderbeek, ss Rotterdam ..................................................... 6
Richtingzoeker ........................................................................................................ 7
Kennis maken met Frede Møller .............................................................................. 8
Mutaties radiohut ................................................................................................... 9
Nieuwe DXCC: Kosovo ........................................................................................... 11
Ham Radio de Luxe ............................................................................................... 12
Tweede bezoek scholieren aan PI4HAL .................................................................. 13
Shanty koor. ......................................................................................................... 17
Uitslag puzzel ........................................................................................................ 19
Nieuwe puzzel ....................................................................................................... 20
Herinnering aan Jan Noordergraaf ........................................................................ 21
D
2
Charles-Augustin de Coulomb harles-Augustin de Coulomb (Angoulême, 14 juni 1736 – Parijs, 23
augustus 1806) was een Franse natuurkundige die zich bezighield met
elektriciteit en magnetisme en naar wie de eenheid van elektrische lading
coulomb en de Wet van Coulomb genoemd zijn.
Coulomb werd geboren in Angoulême, Frankrijk
als zoon van Henri Coulomb en Catherine Bajet.
Na een aantal jaar verhuisde hij met zijn familie
naar Parijs. In Parijs ging Charles naar het
Mazarin college, waar hij breed en goed werd
onderwezen. In 1760 trad hij toe tot Ecole du
Genie, een ingenieursschool van het leger. Vier
jaar later werd hij naar Martinique, West-Indië,
gestuurd om Fort Bourbon veiliger en beter
bestand te maken tegen vijandige aanvallen. Na
negen jaar (1773) keerde hij terug naar Frankrijk
wegens ziekte.
Op de Académie des Sciences in Parijs begon hij
zijn onderzoeken naar elektriciteit en magnetisme.
Hij won zijn eerste prijs in 1777 met een apparaat
om kleine elektrostatische krachten te meten, de torsiebalans, een elektroscoop
dus. Zijn wetenschappelijke carrière kwam ten einde rond het aanbreken van de
Franse Revolutie in 1789. Charles kreeg twee zonen. Hij stierf op 23 augustus 1806
in Parijs. Hij is een van de 72 Fransen wier namen op de Eiffeltoren gegrift staan.
Wet van Coulomb De wet van Coulomb is niet door hem zelf opgesteld, maar wel naar hem genoemd.
Coulomb had ontdekt dat de kracht F die twee geladen deeltjes op elkaar hebben
omgekeerd evenredig is met het kwadraat van de afstand r tussen die twee deeltjes.
Dit had hij aangetoond met zijn torsiebalans. De grootte van de kracht die twee
ladingen q1 en q2 op elkaar uitoefenen is te berekenen met de formule:
waarin k de constante van Coulomb voorstelt.
Torsiebalans In 1777 legde Charles Coulomb de laatste hand aan zijn torsiebalans. Hiermee zijn
heel kleine elektrische ladingen te meten. Het apparaat bestaat uit twee metalen
bollen, een glazen cilinder en een buis. De buis steekt in de cilinder. Een van de
bollen zit verankerd in de cilinder, een stukje geleidend materiaal steekt uit. De
C
3
tweede is aan een staafje met een tegengewicht vrij
beweegbaar aan een zilverdraadje in de buis
opgehangen.
Het apparaat meet de aantrekkende of afstotende
kracht tussen de ladingen aan de hand van de torsie
in de ophangdraad. Op een schaal aan de
buitenkant van de glazen cilinder is de kracht af te
lezen.
De coulomb is de eenheid van elektrische lading.
Het symbool is de hoofdletter C. Zij is gedefinieerd
in termen van ampère en seconden: 1 C is gelijk aan
1 As (ampère-seconde), de hoeveelheid lading die
vervoerd wordt door een elektrische stroom van 1
ampère gedurende 1 seconde: Q = I * t
De torsiebalans van Coulomb
waarin geldt:
Q is de lading in coulomb
I is de stroomsterkte in ampère
t is de tijd in seconde
De lading (in coulomb) is ook het product van spanning (in volt) en capaciteit (in
farad).
1 coulomb is gelijk aan de elektrische lading in 6,241 506·1018 protonen; een proton
en een elektron hebben een lading van ongeveer (plus en min, respectievelijk)
1,602 214·10-19 coulomb, dat is de elementaire lading.
Een lading van 1 coulomb is een zeer grote lading. Als twee puntladingen van +1 C
en -1 C op een onderlinge afstand van één meter worden geplaatst, dan trekken
deze elkaar aan met een kracht van ongeveer 9 miljard newton. Zou men een
condensator van 1000 µF willen opladen tot 1 C, dan is daarvoor een spanning van
1000 V nodig. De meeste condensatoren met zo'n capaciteit zijn daar niet tegen
bestand. In de praktijk wordt daarom meestal gewerkt met mC, µC, nC en de pC,
zie de Wet van Coulomb.
Bij accu's wordt de capaciteit (d.i. de maximale lading - niet te verwarren met de
capaciteit van een condensator) opgegeven in ampère-uur (Ah) of milliampère-uur
(mAh); 1 Ah is gelijk aan 3600 coulomb. Bij eenmalige batterijen zou dit ook
kunnen, maar daar wordt zelden een capaciteit vermeld. De accu van een auto heeft
een capaciteit van ongeveer 40 Ah. Dat lijkt heel veel, maar die lading is niet als
zodanig in de accu opgeslagen. In een accu vindt een chemisch proces plaats
waarin de lading wordt omgezet.
4
Hanso Henricus Schotanus à Scheringa – Idzerda (1885-1944) oals in het vorige nummer reeds beloofd, komt hier de eerste aflevering over
deze belangrijke radio pionier die in Den Haag woonde en werkte. Het hele
verhaal stond recent in De Oud Hagenaar en was ingezonden door Kees de
Raadt. Kees heeft ingestemd met mijn verzoek tot publicatie in deze nieuwsbrief.
Binnenkort hoopt hij ook het ss Rotterdam te komen bezoeken.
Begin jaren twintig van de vorige eeuw waren in Engeland ‘The Hague Concerts’
populair. Deze concerten werden via het nieuwe medium de radio uitgezonden.
Engelse radioamateurs thuis en het Londense publiek op straat konden door middel
van luidsprekers luisteren naar concerten, die live of door grammofoonplaten,
vanuit Den Haag werden uitgezonden. Een wereld primeur die voor de redactie van
“The Illustrated London News” aanleiding was om in april 1922 een fotograaf naar
Den Haag te sturen om een fotoreportage van dit fenomeen te maken. Hij moest
daarvoor naar de Beukstraat 8-10 waar de Nederlandsche Radio-Industrie was
gevestigd. Oprichter/directeur van dit bedrijf was Hanso Henricus Schotanus à
Steringa Idzerda. Hij was, zoals tegenwoordig wordt erkend, de eerste ter wereld die
regelmatig radio uitzendingen verzorgde. En zo de grondlegger van de Nederlandse
omroep werd. In 1979 kreeg hij hiervoor een vermelding in het ‘Guinness Book of
Records’. Een plaquette aan de gevel van Beukstraat nr. 8-10 herinnert aan de
periode dat in Den Haag de basis is gelegd voor de radio die we nu kennen. Oh ja,
Z
5
door de uitzendingen van Idzerda, zoals hij in de wandeling werd genoemd, zouden
de Britten op het idee zijn gekomen om in oktober 1922 een eigen omroep op te
richten; de BBC. Reden genoeg om Idzerda en zijn pionierswerk aan de lezers van
deze nieuwsbrief voor te stellen.
Idzerda is op 26 september 1885 geboren in het Friese
Weidum; een dorpje in de buurt van Leeuwarden. Zijn
vader is daar plattelandsarts. Idzerda voelt niet veel voor
een medische opleiding; hij heeft meer belangstelling
voor techniek. Hij gaat studeren aan het Rheinisches
Technikum te Bingen en behaalt het diploma van
elektrotechnisch ingenieur. Na zijn afstuderen vestigt hij
zich in Den Haag aan de Cornelis Jolstraat als ‘adviseur
voor de toepassing van elektriciteit op elk gebied’. Hij
krijgt echter meer belangstelling voor het draadloos
verzenden en ontvangen van radio signalen; een techniek
die toen nog in de kinderschoenen staat. Hij gaat zich
toeleggen op de ontwikkeling en fabricage van sein- en ontvangstapparatuur.
In 1914 - hij is inmiddels verhuisd naar de Van der Heimstraat - richt Idzerda
hiervoor een bedrijf op onder de naam ‘Technisch Bureau Wireless’. Hij beseft dat
Den Haag een ideale plaats is voor de verkoop van deze apparatuur; met afnemers
als het Ministerie van Oorlog, Radio Scheveningen, de Rijkstelegraaf maar ook de
Scheveningse reders. Daarnaast start hij cursussen voor radiotelegrafisten en -
amateurs. Door deze cursussen is hij tevens verzekerd van mogelijke kopers van
zijn sein-/ontvangsttoestellen!
In 1918 wordt het ‘Technisch Bureau Wireless’ omgezet in de ‘NV Nederlandsche
Radio Industrie’ (N.R.I.) met een aandelenkapitaal van f 500.000 (± € 3.000.000). De
N.R.I. is dan gevestigd in een bedrijfspand in de Beukstraat 8-10. Hier vervaardigt
6
Idzerda met zijn team radiozend- en ontvangapparatuur; bijvoorbeeld in 1924 voor
het KNMI. Maar ook produceert hij radiotoestellen en losse zelfbouw onderdelen
voor radioamateurs. Om deze amateurs iets te bieden op radio gebied en tevens een
afzetmarkt voor zijn apparatuur te bevorderen verzorgt Idzerda, vanaf 6 november
1919, regelmatig uitzendingen. Deze radio uitzendingen blijken, ondanks geldelijke
bijdragen van luisteraars en sponsors, uiteindelijk financieel boven de draagkracht
van de N.R.I. te gaan. Eind 1924 wordt zijn bedrijf failliet verklaard. Idzerda maakt
een doorstart onder de naam ‘N.V. Idzerda-Radio’. In 1935 staakt hij echter alle
activiteiten op radiogebied. Om toch aan inkomsten te komen begint hij een pension
aan de Parkweg 3. Maar hij blijft belangstelling houden voor de nieuwste technische
ontwikkelingen; dit wordt hem fataal. Op 3 november 1944 schiet een Duitse
patrouille Idzerda als ‘spion’ neer omdat hij op zoek is naar de resten van een
geëxplodeerde V2. Het is het tragisch einde van een van de belangrijkste
radiopioniers die Nederland gekend heeft. Idzerda, 59 jaar oud, laat een vrouw en
vier kinderen na. In de komende nummers van deze nieuwsbrief zal dieper op
Hanso Idzerda worden ingegaan en de technische ontwikkelingen die hij
doormaakte. Het is dus volgend jaar pas 100 jaar geleden dat er omroep-radio
begon. Het is nu alsof het er altijd is geweest
4e lezing kapitein Schoonderbeek, ss Rotterdam ls je op de afbeelding klikt, zie je een filmpje van de 4e lezing van kapitein
Albert J. Schoonderbeek op 22 januari 2018, waarin onder meer ook even de
veranderingen van de radiohut aan bod komen.
A
7
Richtingzoeker andaag (7 februari 2018) heb ik de originele richtingzoeker Ramatenn-G-82
van het ss Rotterdam/Rembrandt teruggeplaatst. Voorzien van een (niet-
originele) houten console om beter zicht te krijgen op de richtingzoeker. Op
het front van het console is een korte beschrijving van het toestel achter plexiglas
aangebracht, alsmede de roepletters en ontvangfrequenties van een aantal - op deze
positie - te ontvangen radiobakens.
Een en ander is getest met een tijdelijke actieve antenne aansluiting, vanuit het
SHMRH-radio-museum. De te verwachten electro/magnetische storingen zijn
bewaarheid, maar er zijn duidelijk ook enige bakens waarneembaar (voor het
geoefende oor!!!).
In overleg zullen we moeten vast stellen op welke wijze we definitief een aansluiting
in de kaartenkamer kunnen realiseren. Ik heb een aantal opties die ik gaarne een
keer met ter zake kundige zou willen bespreken om zo te kunnen komen tot de
beste oplossing.
Hans v.d. Pennen
Technisch.medewerker S.H.M.R.H.1
De richtingzoeker in de kaartenkamer. Nu nog een buitenantenne.
Op woensdag 21 februari heeft Hans samen met Florian de richtingzoeker geplaatst
in het museum op de plek waar één van de regenboogontvangers stond. Die laatste
is meegenomen voor reparatie. De richtingzoeker is aangesloten en werkt! Met
andere woorden: er is een antenne aangesloten.
1 S.H.M.R.H. = Stichting Historisch Materiaal Radio Holland
V
8
Kennis maken met Frede Møller.
ven voorstellen:
Mijn naam is Frede Møller, ik ben 71 jaar, en ben bijna twee jaar
vrijwillig radio operator bij PI4HAL op de SS Rotterdam.
Ik ben een van de weinige radio
operators op de PI4HAL die
geen “vaar” achtergrond heeft
en ik heb ook geen morse
certificaat, maar toen ik de
uitnodiging kreeg om de crew
bij PI4HAL aan te vullen
duurde het niet lang voor ik
mijn toestemming gaf. Ik vind
de collega's van de club, de
sfeer en de omgeving op de SS
Rotterdam heel fantastisch, en
geniet iedere keer dat ik aan
boord ben.
Over mijn achtergrond:
Zoals de meeste lezers kunnen zien aan mijn naam ben ik geen Nederlander. Ik
ben in Denemarken geboren, en in 1996 naar Nederland verhuisd wegens mijn
werk. Van 1987 tot 1996 heb ik in Italië gewerkt en daar met mijn familie in de
buurt van “Bella Napoli” gewoond.
In 1969 voltooide ik mijn technische opleiding, gedeeltelijk in Sæby (stage/praktijk),
en technisch onderwijs op “Radioskolen” in Viborg als radio- en TV technieker,
daarna ben ik 2 jaar in militaire dienst geweest, en in 1971 heb ik mijn carrière als
radio-technieker voortgezet op een militair depot in Hjørring, Denemarken.
Ik heb vooral met het onderhoud en reparatie van veel soorten communicatie
apparatuur gewerkt, maar ook o.a. een opleiding als calibratie technieker gevolgd
en daarna 5 jaar in Denemarken op verschillende kazernes elektronische
apparatuur gekalibreerd en gerepareerd. Dit gebeurde in een vrij groot en heel
modern mobiel kalibratie laboratorium.
In 1987 ben ik gestopt met mijn carrière in Denemarken, en zijn wij naar Italië
verhuisd, waar een nieuwe uitdaging voor mij begon, en waar ik mijn technische
opleiding goed kon gebruiken. Ik werkte op een locatie voor reparatie en onderhoud
van communicatie apparatuur voor de zuidelijke regio van de NATO.
In 1996 zijn wij (mijn vrouw en twee zonen) naar Nederland verhuisd, en een nieuw
era voor mij begon bij de NATO in Den Haag.
E
9
Dit is de top periode van mijn werkjaren geweest! Veel uitdagende en heel
interessante projecten en een fantastisch “conglomeraat” van internationale
collega's !
In 2011 moest ik volgens de regels bij NATO met pensioen; dat viel me inderdaad
tegen maar ik heb dat altijd geweten, en had al in gedachten dat ik niet de techniek
op de plank willen leggen.
Ik heb contact met VERON (Vereniging voor Experimenteel Radio Onderzoek
Nederland) gemaakt om een licentie als radio zendamateur te krijgen. Dit is mij
goed gelukt, eerst het examen voor de “N” (Novice) licentie in 2012 en het examen
voor “F” (full) licentie in 2013. Mijn “call” is PA2FM. Ik heb natuurlijk ook thuis
een kortegolfzender/ontvanger, en andere communicatie apparatuur.
Ik geniet van de mogelijkheid om bezoekers in de radio kamer van de PI4HAL op de
SS Rotterdam te ontvangen en uitleg te geven van de oorspronkelijke en huidige
scheepscommunicatie, en wat wij tegenwoordig met meer modernere apparatuur
kunnen doen.
Was getekend: Frede Møller.
PA2FM
Mutaties radiohut Ook in de afgelopen weken zijn er enkele mutaties geweest in de radiohut. De Yaesu
FT-897 staat weer bij de lange tafel, maar is daar alleen nog aangesloten op een
dualband VHF/UHF vertical antenne. Deze set kan dus nog niet worden gebruikt
op HF. De tuner die tijdelijk aan de zijkant was geplaatst, is weer verwijderd. De
CAT instelling is weer omgezet van tuner naar CAT en de CAT interface is weer
aangesloten op de PC. Zowel de ICOM als de YAESU staan nu gekoppeld met
HamRadiodeLuxe bij de lange tafel. Je kunt – als je ze één voor één hebt aangeklikt
- tokkelen tussen beide tranceivers die QSO’s kunnen toevoegen aan één en
hetzelfde logboek.
De ICOM IC271e staat weer op haar vertrouwde plekje en is aangesloten op een
dualband antenne of de klaverblad antenne. Deze set is alleen geschikt voor de 2
meter band. Hij kan prima worden gebruikt voor communicatie via de PI3RTD
repeater.
De IC-765 kan weer worden gebruikt op de 40 en de 80 meter band. De
automatische antennetuner boven op het dek is weer aangesloten met goede SWR
resultaten. Dit betekent dat de interne tuner van de IC-765 NIET moet worden
gebruikt. De 80 meter band is nog not done voor de FT-1000. Daar is de SWR nog te
hoog. Met de Skanti kan prima op deze 40 en 80 meter banden worden gewerkt.
Voor de Skanti wordt overigens nog gedacht aan het plaatsen van een heuse
microfoon met PTT in plaats van de huidige handset. En op de to-do-list staat nog
het inrichten van de digitale modes op beide PC’s voor de IC-765 en de FT-1000
door middel van de DM780 software in HamRadiodeLuxe. Daarvoor moet er
overigens eerst nog wat worden geknutseld met scheidingstrafo’s en
10
aansluitkabeltjes met de juiste pluggen. Ook voor de Skanti wordt een koppeling
uitgewerkt met HamRadiodeLuxe. Daarom hangt er al een derde beeldscherm bij de
bedienunit. De antennestroommeters zijn inmiddels weer aangesloten. Ze zijn in
ieder geval opgehangen en mooi in beeld. Zij zijn gekoppeld aan de lange dipool.
De sets op de lange tafel, met derde beeldscherm voor de Skanti
De ICOM IC-271 staat weer op haar oude plaats voor 2 meter band QSO’s
11
Rechts onder en links boven aanzicht van de YAESU FT-1000
Een paar weetjes voor de FT-1000.
Op de linker foto boven staat een kadertje om drie knoppen: keyer, break-in en
spot. Als de CW mode is gekozen en er met een recht-op-en-neer sleutel wordt
gewerkt, moet het lampje keyer niet branden, maar break-in moet wel zijn
ingedrukt. Als er met een paddle wordt gewerkt, moet keyer juist weer aan staan (en
de break-in ook).
Op de rechter foto staat een kadertje om de VOX knop. Denk er om dat deze bij
voorkeur uit staat als er een microfoon is aangesloten. En de knop heeft sowieso
geen zin als er CW wordt gewerkt (zonder aangesloten microfoon). Als VOX aanstaat
(de naam zegt het al) dan gaat de zender aan zodra de microfoon een kuchje oppakt.
Nieuwe DXCC: Kosovo The special Z60A activation to mark the addition of the Republic of Kosovo to the DXCC List
has topped 50,000 contacts and counting. Pileups continue to be heavy.
The Z60A activation will culminate on Kosovo's 10th
anniversary of independence, Sunday, February 18,
the weekend of the ARRL International DX Contest
(CW), and some "sporadic" Z60A activity is
anticipated during the contest. Visiting operators will
team up with locals to wrap up the project and
salute the ARRL and the US contesting community,
as credit for working Z6 now is accepted for ARRL
awards.
Manmade noise in the capital city of Pristina has
been problematic. Plans call for using donated
equipment to set up a "clean receiving site" outside
of Pristina.
Bovenstaande tekst is overgenomen uit de ARRL newsletter. Op 16 februari heeft
PI4HAL verbinding gehad met dit Z60A station uit Kosovo. De pile-up was immens,
Dona Berisha, Z63DBB, will be among
the local hams expected to operate
during the Z60A special activation.
12
maar met ons antennepark en de FT-1000 hoefde er slechts drie keer te worden
aangeroepen en bingo!
De verbinding met Z60A in Kosovo opgenomen in het logboek.
Ham Radio de Luxe
DX cluster zorgt voor zichtbare actieve stations in de diverse banden
Via de toolbar van het logbook van HRdLuxe kan je via view het DX cluster
zichtbaar maken, zoals in bovenstaande afbeelding wordt getoond. Daarna nog wel
op connect klikken. In de afbeelding staat het HB9DRV-9 DX cluster, maar er kan
uit honderden DX clusters worden gekozen. Nuttig als er een DX cluster wordt
gekozen dat geografisch dicht bij de PI4HAL ligt. Nadat er op connect is geklikt
wordt ook het rechter subschermpje actief. Door op een station in dit schermpje te
klikken, springt de set meteen naar de juiste frequentie. Standaard staat het DX
cluster zichtbaar in beeld en hoef je alleen maar op connect te klikken.
Op vrijdag 16 februari zijn de logboeken op beide PC’s aan elkaar gelijk gemaakt
door de log-items van de één naar de ander te kopiëren en andersom. Dus als je al
eens met een station hebt gewerkt, zie je dat in je scherm ook als die QSO via de
andere set heeft plaats gehad.
13
Tweede bezoek scholieren aan PI4HAL Op woensdag 21 februari jl. bracht een groepje scholieren van de Aloysiusschool in
Maasland een bezoekje aan onze shack en het museum. Tijdens het vorige bezoek
van de basisschool de Globetrotter hadden deze scholieren een VHF verbinding met
de scholieren van de Aloysiusschool in Maasland. Nu konden deze scholieren dus
komen zien hoe de locatie er uit zag waar zij op 31 januari verbinding mee hadden.
‘Schoolmeester’ Ger PC3GER heeft zich weer meesterlijk ingezet om deze groep van
zes scholieren en twee docenten te begeleiden. De foto’s zijn van Hans van der
Pennen, Wil Brinkman en docent Stefan Nelwan.
14
15
Zie hier ook de richtingzoeker op zijn (haar) voorlopige verblijfplaats
Het bezoek van leerlingen van de Aloysiusschool en De Globetrotter op 31 januari
was een groot succes. Het bezoek vond plaats in het kader van het komend
evenement van beide scholen om een verbinding te maken met het ruimtestation
ISS. Op de eerste dag waren er 7 leerlingen die ziek, zwak of misselijk waren en ze
wilden toch ook goed beslagen ten ijs komen, vandaar het verzoek aan WestCord en
PI4HAL om een tweede sessie. Dus werd er op 21 februari nog een instructiemiddag
gehouden. Om 1300 uur kreeg ik een telefoontje dat de kinderen op de bankjes voor
het schip nog bezig waren met de lunch, ze kwamen dus iets later. En jawel het
16
jong gebroed zat daar lekker in de koude wind onderwijl scherp in het vizier
gehouden door doorman Ruud. Je weet het maar nooit nietwaar?
Uiteindelijk een half uur later mocht ik het gezelschap bij de receptie welkom heten
met een luid "HallOO allemaal, wat fijn dat je er bent"... Toen kon de tocht naar de
radiohut gemaakt worden, uiteraard via de brug want ook daar is genoeg te zien. De
marconisten in spé betraden uiteindelijk de shack. Zo veel lampjes, knopjes,
beeldschermen noem maar op. Dat is andere koek dan een simpele smartphone.
Uiteraard hadden de kids zich het NATO-alfabet eigen gemaakt. Nu nog een
verbinding maken.
Daar de communicatie met het ISS station op de VHF zal plaats vinden deden we
een oproep op de frequentie 146.675 MHZ. En toeval-o-toeval hoe bestaat het,
kregen we zomaar onze onvolprezen planning coördinator Bert/PC4Y aan de "lijn".
Alle kinderen mochten om de beurt een verbinding maken en hun naam spellen.
Bert/PC4Y herhaalde de naam waarna gesproken kon worden van een geslaagde
QSO. Bij de laatste en nog wel de oudste leerling aangekomen ging het wat moeilijk.
"Ik durf niet juf", jeremieerde het joch onderwijl zijn hakken in ons mooi nieuwe
tapijt plantend. "Ik durf echt niet". Maar zie, bij de juf op schoot en heel timide
kwam toch zijn naam eruit. De juf nam direct de kans waar om geheel tegen het
protocol in een chat op 27mc-bakkie- niveau te starten . Breekie-breek.
Tijd dus om morse te gaan beoefenen in het radiomuseum. Zoals immer een
hoogtepunt voor alle bezoek van klein tot groot. Hoe is het toch mogelijk dat je met
een beetje rammelen op een stuk oud koper zo maar leesbare taal op het schermpje
tovert. Enfin na 2 namen en 30 minuten verder heb ik voorgesteld dat we allemaal
één-en-dezelfde letter mochten seinen. Om onze lieve kinderen van gemiddeld 8 jaar
een beetje te sturen, mede gezien de tijd stelde ik voor een klinker te kiezen. Dat
vond iedereen een prima idee. Ik vond ook dat het van wezenlijk belang en ook
logisch is om dan maar met de meest voorkomende klinker te beginnen. Vol
bewondering (dacht ik tenminste) keken zeven paar oogjes mij aan - zo veel logica in
de opbouw van morse-onderricht - hoe bestaat het! Enkele minuten later had
iedereen de "e" geseind en was de instructiemiddag voorbij. Na uitvoerig te zijn
bedankt mocht ik mijn plaats weer innemen en tot rust komen tussen de collega
hang-ouderen in de shack.
De verbinding met het ISS-station zal plaats vinden op 28 mei op de frequentie
145.800 kHz. De tijd is mij nog niet bekend.
Was getekend: Ger/PC3GER
17
Shanty koor. e kunt het ook schrijven als shanti koor. Vaak gevormd door zeelieden of oud
varensgezellen die zeemansliederen zingen (of brallen al naar gelang het
moment van de dag), maar daarbij wel altijd zorgen voor vreugde en jolijt.
Marconisten hebben een goed maatgevoel en menige marconist was dan ook
bekwaam op één of ander instrument; vaak een piano. Dat zal ook wel gelden voor
de leden van de ‘vereniging radiozendamateurs PI4HAL’, dunkt me. Zo ontstond op
een moment van inspiratie het volgende lied (limerick) dat vrolijk door iedereen kan
worden meegezongen op het alom bekende wijsje dat bij een limerick hoort. Het kan
als een opmaat worden beschouwd voor het vormen van ons eigen shantykoor dat
tijdens de komende algemene ledenvergadering de première geeft of gewoon als een
grapje waar we verder niks mee doen. Maar probeer het in elk geval eens mee te
zingen. Je zult zien dat je er vrolijk van wordt (en misschien de huisgenoten ook).
Als we shantykoortje willen vormen (minimale deelname acht zangers), wordt er ook
nog een instrumentalist gezocht die vaardig is op de piano of accordeon. Wie durft?
Luister naar het deuntje en zing maar mee:
https://www.youtube.com/watch?v=DAYNHW-triQ . Je zult het met me eens zijn dat het tempo flink moet worden verhoogd! Zoals hier: http://www.xs4all.nl/~atreff/gratis-modules/module6/limerick.mid
Dit hier is een radiostàtion
Maar ook wel een soort van occàsion
Tijden van weleer
Herleven hier weer
Voor velen is het een bastìon
Refrein te zingen na elk couplet t/m het vierde couplet:
Tralalalalaaaahla, tralalalalalalalala
Die velen dat zijn marconisten
En soms ook wel machinisten
Allen zendamateurs
En dus geen fraudeurs
Dat valt gewoon niet te betwisten
Zij dragen het zelfde kloffie
Het is nog net geen parochie
Zij bedienen de shack
Een prachtige plek
En drinken ook samen veel koffie
Dat clubje heeft tientallen leden
’t Ontstond zo’n tien jaar geleden
Een vèreniging
Ook met machtiging
De jaren zijn voorbij gegleden
Dat stàtion heeft ook nog een roepnaam:
PEE IE Vier HAL is nu de clubnaam
Voorheen was ’t Piet HEG
Maar oh wat een pech
Het schip werd hotel, dat was raadzaam
Refrein te zingen na elk nu volgend couplet
JA PEEtje IE VIER HAL
VERBINDINGEN VER WEG EN LEUK BOVENAL
Dat clubje telt ook een paar meiden
Soms best ook wel hoogopgeleiden
Zij staan fier en pal
Achter PEE IE Vier HAL
Die meiden zijn niet af te leiden
J
18
Dus welkom op dit fraaie cruiseschip
Bekend ook wel als een stoomschip
Het vaart wel niet meer
Maar is des te meer
De moeite best waard voor een dagtrip
Er komen ook best wel veel gasten
Die vinden ons vaak rare kwasten
Met koptelefoon
Vinden wij heel gewoon
De gasten van ‘herrie’ ontlasten
Die ‘herrie’ zijn piepjes of kraakjes
Dat zijn marconisten hun zaakjes
Zij verstaan dat kabaal
Het is Morse taal
Ook in Morse kan tekst tussen haakjes
Ook praten in een microfohoon
Vindèn amateurs heel gewohoon
Codes vliegen voorbij
’t Is een dikke brij
‘t Lijkt helemaal niet autochtohoon
Er zijn in het clubje ook mannen
Die zich vreselijk erg inspannen
Voor de techniek
Ja dat is toch uniek
Als ze zich nou maar niet overspannen
Dit stoomschip is nu dan van WestCord
Dat zorgt voor wel heel veel comfort
Dat maakt erg blij
Velen horen erbij
WestCord vestigde menig record
Onderstrepingen en accenten geven aan waar de klemtoon moet worden gelegd. En….als er
iemand is die tuba kan spelen is dat natuurlijk helemaal tof. Het zal wel niet helemaal
toevallig zijn dat ik deze tekst heb geplaatst gedurende carnavalstijd. Het kan natuurlijk net
zo’n meezinger worden als het liedje uit de serie ‘de luizenmoeder’2: ‘Hallo allemaal, wat fijn
dat je er bent……’ Want: ‘Dit vinden wij niet raar, alleen maar heel bijzonder’. Afijn…..het hoeft
niet allemaal bloedserieus toch?
2 Nederlandse TV serie op NPO 3, zondagavonden. Heeft meer kijkers dan ‘Boer zoekt vrouw’
19
Uitslag puzzel Uitslag puzzel vorige nieuwsbrief: nr. 2 van 2018
Ik moest van een probleem verlost
en bezocht daartoe een paragnost.
'Ik had u niet verwacht' zei hij.
Ik vertrok dus weer, bepaald niet blij.
Ik bezocht een medium, wat later.
Dit liep ook uit op ene kater.
Een oude dame, wat plechtstatig,
Het resultaat (voorspelbaar!): middelmatig.
Toen maar te biecht bij de pastoor,
en die hield mij de waarheid voor:
'Al zoek je door tot monseigneur,
je blijft voor eeuwig ‘amateur'!
Vrij bewerkt naar een publicatie van Veron
Rotterdam
De drie musketiers: Frede Møller, Karel Wolff en Harm de Haan,
getekend door shiphost Aart
20
Nieuwe puzzel k heb werkelijk geen idee of iemand ooit de puzzels heeft gemaakt, maar voor de
doorzetters is hierbij dan de volgende puzzel: https://puzzel.org/nl/crossword/build?p=-
L4fNKzIBFEl7RKhFkmL
De puzzel op de site puzzel.org heeft overigens een beperkte houdbaarheidsdatum, want ik
mag er maar drie puzzels gratis opzetten. Dit betekent dat de eerste puzzel die in de
nieuwsbrief voor oktober 2017 verscheen al weer plaats heeft moeten maken voor deze nieuwe
puzzel. In die nieuwsbrief werkt de hyperlink dus niet meer. De oplossingen voor
onderstaande puzzel zijn weer te vinden in de typische nautische of maritieme (zeemans-)
uitdrukkingen die in de vorige nieuwsbrieven hebben gestaan.
Door op de puzzel te klikken kom je ook bij de
puzzel op de website. Dan kan je alles online
invullen en zie je ook meteen of de antwoorden
goed zijn. Je hoeft deze pagina dus niet te
printen om de puzzel te maken.
I
Colofon:
De nieuwsbrief is bedoeld voor leden van de
Vereniging radiozendamateurs stoomschip
Rotterdam en andere geïnteresseerden. De
nieuwsbrieven zijn terug te vinden op
www.pi4hal.nl onder de rubriek Nieuws.
De nieuwsbrieven mogen naar eigen inzicht
worden verspreid.
Deze nieuwsbrief kwam tot stand met
medewerking van:
Wikipedia
Kees de Raadt (De Oud Hagenaar)
Shiphost Aart
Frede Møller PA2FM
Hans van der Pennen PA3GXB
Stefan Nelwan
Ger Rossel PC3GER
Wil Brinkman PA0WBS
(eind)redactie: Bert Trumpie PC4Y
21
Herinnering aan Jan Noordergraaf (1927 – 1990)
VERGIS JE NIET3
Vergis je niet jongen
de wereld is groot
New York ligt geen uren gaans
maar lange lange slingerdagen
ver weg
Er ligt een oceaan tussen
europa en amerika
er is nog even veel water als in Columbus'
tijd
Laat je niet voorliegen jongen
straaljagerpiloten
kennen de wereld niet
het water niet
ze vliegen er overheen
laat je niet verkeerd voorlichten
raketspecialisten
voelen de tropen niet, de poolwinden,
ze zitten verscholen in
airconditioned laboratoria
smalle schone vingers aan
trekkers en drukknoppen
zijn dat jouw helden?
als je man wilt worden jongen
voel dan de afstanden!
blaren op je benen
zweet op je huid
storm in je maag
pijn in je hart
leer zo de wereld zien
laag bij de grond
mozaïek van volkeren
leer het lot delen van
kameraden
tussen kiel en toplicht.
3 Beide gedichten komen uit de bundel ‘zeeman
met verlof’.
AVOND IN HOEK VAN HOLLAND
Vermoeide meeuwen
scheren over 't water
richting de Beer, hun slaapplaats in het
groot.
De pieren geven zich nu bijna bloot,
de laatste vissers gaan het strand verlaten.
De avond sterft. De maan sleurt aan
De zee.
De branding schijnt het land de rug te
keren.
Ik huiver in mijn dunne zomerkleren,
en in de duinen rilt het helmgras mee.
Dit is het uur van ademloos aanschouwen
hoe ginds een coastertje de zee opdrijft,
alsof er niets in Holland achterblijft,
niets waardevol genoeg om vast te houden.
Dit is het tarten van het aards geluk,
dit is het leven om een einde vragen.
Alles wat mensen aan de kusten schragen,
gooit ied're zeeman vaak moedwillig stuk.
Ik huiver als ik denk hoe binnenkort
ik deze kust van buiten zal bekijken,
en Holland weer een smalle strook zal lijken
waar domheid als een kind vertroeteld
wordt.
*******