PhÀn III

Nh»ng câu thành ng» ph° thông

Sau Çây là nh»ng câu thành ng» ph° thông. Chúng tôi x‰p Ç¥t theo thÙ t¿ tØ A ljn Y các ch» ÇÙng ÇÀu m‡i câu :

A, ˆ, Â

* Anh em c¶t chéo.

* Anh hùng rÖm.

* Ao liŠn ru¶ng cä.

* Ao sâu nܧc cä.

* Ao tù nܧc džng.

* Áo bào g¥p ngày h¶i.

* Áo c¶c quÀn manh.

* Áo ÇÖn lÒng áo kép.227

* Áo gÃm Çi Çêm.

* Áo gÃm vŠ làng.

* Áo rách quÀn manh.

* Ào ào nhÜ thác lÛ.

* ˆn bánh vë.

* ˆn B¡c m¥c Kinh. (B¡c : miŠn b¡c nܧc ViŒt Nam; Kinh : kinh Çô Hu‰ ngày xÜa).

* ˆn b¢ng nói tr¡c.

* ˆn bòn æn mót.

* ˆn b© ª bøi.

* ˆn b§t æn xén.

* ˆn cá bÕ l©.

* ˆn càn nói bÆy.

* ˆn cånh n¢m kŠ.

* ˆn cay ngÆm Ç¡ng.

* ˆn cay nuÓt Ç¡ng (ˆn Ç¡ng nuÓt cay). 228

* ˆn cÀn ª kiŒm.

* ˆn cháo Çá bát.

* ˆn cháo lá Ça.

(Cháo thí cûa nhà giàu hay cûa chùa; Ç° cháo thí trên lá Ça cho ngÜ©i nghèo æn).

* ˆn chay n¢m ÇÃt.

* ˆn chay niŒm PhÆt.

* ˆn ch¡c m¥c bŠn.

* ˆn chung ª chå.

* ˆn chung ª l¶n.

* ˆn ch¿c n¢m ch©.

* ˆn dÀm ª dŠ.

* ˆn ÇÃt n¢m sÜÖng.

* ˆn ÇÆu ª nh©.

* ˆn Çình ngû ch®.

* ˆn Çình ngû quán.

229

* ˆn Çói m¥c rách.

* ˆn Çói m¥c rét.

* ˆn Çói nhÎn khát.

* ˆn Çong ª Ç®.* ˆn Ç©i ª ki‰p.

* ˆn Çút æn lót.

* ˆn gan uÓng máu.

* ˆn già æn non.

* ˆn giä làm thÆt.

* ˆn gian nói dÓi.

* ˆn giành æn giÆt.

* ˆn gió n¢m mÜa (ˆn gió n¢m sÜÖng).

* ˆn gªi n¢m nh©.

* ˆn hiŠn ª lành.

* ˆn hô nói thØa.

* ˆn hÜÖng æn hoa.

(ˆn chút ít g†i là có æn, æn thanh cänh).

230

* ˆn ké ª ÇÆu.

* ˆn không ngÒi rÒi.

* ˆn lÃy æn Ç‹.

* ˆn lông ª l‡.

* ˆn mày æn nh¥t.

* ˆn m¡m mút dòi.

* ˆn m¥n khát nܧc.

* ˆn mÆn trä Çào.

* ˆn mÆt trä gØng.

* ˆn mi‰ng trä mi‰ng.

*ˆn mót æn nh¥t.

* ˆn nên làm ra.

* ˆn ngay nói th£ng (ˆn ngay nói thÆt).

* ˆn ngon ngû yên.

* ˆn nh© ª ÇÆu.

* ˆn nhÜ æn cܧp.231

* ˆn nhÜ h°.

* ˆn nhÜ mèo.

* ˆn nhÜ t¢m æn r‡i. (æn r‡i : æn nhiŠu và nhanh).

* ˆn nhÜ th® ÇÃu.

* ˆn no m¥c Ãm.

* ˆn no ngû yên.

*ˆn no t¡m mát.

* ˆn no vác n¥ng.

* ˆn Óc nói mò.

* ˆn phäi bùa mê.

* ˆn sÓng nuÓt tÜÖi (ˆn tÜÖi nuÓt sÓng).

* ˆn sung m¥c sܧng.

* ˆn sÜÖng n¢m gió.

* ˆn t¢n æn tiŒn.

* ˆn thô nói tøc.232

* ˆn thua Çû.

* ˆn thúng uÓng våi.

* ˆn thûng nÒi, trôi r‰.

* ˆn to nói l§n.

* ˆn tr¡ng m¥c trÖn.

* ˆn trên ngÒi trÓc. (ngÒi trÓc : ngÒi trên. TrÓc là cái ÇÀu).

* ˆn tro mò trú (trÃu).

* ˆn tøc nói phét.

* ˆn tÜÖi nuÓt sÓng.

* ˆn vóc h†c hay.

* ˆn xó mó niêu.

* ˆn xôi chùa ng†ng miŒng.

* ˆn x°i ª thì.

* ƒm cÆt no lòng.

233

B

* Ba bà bÓn chuyŒn.

* Ba bŠ bÓn phía.

* Ba bò chín trâu.

* Ba cha bäy mË.

* Ba chân bÓn c£ng.

* Ba chìm bäy n°i.

* Ba chÓn bÓn nÖi.

* Ba ch§p, ba nhoáng.

* Ba c†c ba ÇÒng.

* Ba c®t ba lÖn (Ba lÖn ba c®t).

(Dùa gi«n).

* Ba dây bäy d®.

* Ba ÇÀu sáu tay.

* Ba ÇiŠu bÓn chuyŒn.

* Ba hoa chích chòe.

234

* Ba hoa thiên ÇÎa.

* Ba hÒn bäy vía.

(ñàn ông bäy vía).

* Ba hÒn chín vía.

(ñàn bà chín vía).

* Ba láp ba xàm.

* Ba læng nhæng. * Ba lÀn bäy lÜ®t.

* Ba lia ba tr®n.

* Ba lo bäy liŒu.

* Ba lØa bäy l†c.

* Ba m¥t m¶t l©i.

* Ba mÛi giáp công.

* Ba phäi.

(Không có lÆp trÜ©ng).

* Ba que xÕ lá.

235

* Ba thê bäy thi‰p.

* Ba tr®n ba tråc.

* Ba vån sáu nghìn ngày.

(M¶t træm næm; m¶t Ç©i ngÜ©i).

* Bà la sát.

* Bå Çâu xâu Çó.

* Båc nhÜ vôi.

* Ban ngày ban m¥t.

* Bán Ç° bán tháo.

* Bán nܧc buôn dân.

* Bán phÃn buôn hÜÖng (Bán phÃn buôn son). * Bán rao chào khách.

* Bán sÓng bán ch‰t.

* Bán thÀn buôn thánh.

* Bán thua mua l‡.

* Bán trâu vë bóng.

236

* Bán trôn nuôi miŒng.

* Bán Tr©i không m©i Thiên Lôi.

* Bán Tr©i không væn t¿.

* Bán Ç° bán tháo.

* Bán tÓng, bán tháo.

* Bán v® Ç® con.

* Bàn dân thiên hå.

* Bàn ra tán vào.

* Bàn t§i bàn lui.

* Bån nÓi khÓ.

* Bån træm næm.

* Bäng vàng bia Çá.

* Banh da xÈo thÎt.

* Båo mÒm båo miŒng.

* Bäy n°i ba chìm (Ba chìm bäy n°i).

237

* Bát nܧc ÇÀy.

* B¡c nam Çôi ngä.

* B¡t cá hai tay.

* B¡t cóc bÕ dïa.

* B¡t ÇÜ®c tay, day ÇÜ®c cánh.

* B¡t tÆn tay, day tÆn m¥t.

* B¡t tråch Çàng Çuôi.

* BÀm gan tím ru¶t.

* BÀu rÜ®u túi thÖ.

* Bé håt tiêu.

* Bé xé ra to.

* Bè ai nÃy chÓng.

* BÈ nång chÓng tr©i.

* Bén rÍ Çâm chÒi.

* Bèo dåt mây trôi.

* B‰n cÛ Çò xÜa.

238

* Bi‰t ngÜ©i bi‰t ta.

* BiŒt tæm biŒt tích.

* Bình cÛ rÜ®u m§i.

* BÎt m¡t b¡t chim (BÎt m¡t b¡t dê).

* BÎt mÒm bÎt miŒng.

* Bó tay bó chân.

* Bò lê bò càng.

* BÕ lºa tay ngÜ©i.

* BÕ mÒi b¡t bóng.

* BÕ ngoài tai.

* Bóc áo tháo cày.

* Bóc ng¡n c¡n dài.

(Ki‰m ÇÜ®c ít tiŠn nhÜng æn tiêu nhiŠu).

* Bóc vÕ bÕ h¶t.

* Bòn tro Çãi trÃu (Bòn tro Çãi sån).

* Bóng câu qua cºa s°.

239

* Bóp hÀu n¥n h†ng.

* Bôi tro trát trÃu.

(trát : trét).

* BÒi ª lª Çi.

* BÓn b‹ næm châu.

* BÖ ngÖ báo ngáo.

* B® trên lòn dܧi.

* B§i bèo ra b†.

* B§i ÇÀu cá, våch ÇÀu tôm.

* B§i lông tìm v‰t.

* Bùn lÀy nܧc džng. * Bøng làm då chÎu.

* Bøng mang då chºa.

* Bu¶c chÌ chân voi. * Buôn chín, bán mÜ©i. * Buôn gánh bán bÜng.

240

* Buôn gian bán lÆn.

* Buôn mây bán gió.

* Buôn m¶t, bán mÜ©i.

* Buôn nguyŒt bán hoa.

* Buôn ngÜ®c bán xuôi.

* Buôn quan, bán tܧc. * Buôn quan tám, bán quan tÜ.

* Buôn son, bán phÃn.

* Buôn täo bán tÀn.

* Buôn thÀn bán thánh.

* Buôn thúng bán mËt.

* Buôn vån bán nghìn.

* Bút sa gà ch‰t.

* Bøt nhà không thiêng.

* BÜng tai giä Çi‰c.

241

* BÙng cây sÓng, trÒng cây ch‰t.

* Bܧc thÃp bܧc cao.

* Bܧm chán ong chÜ©ng.

* BÙt cÕ Ç¶ng rØng.

C* Cá æn ki‰n, ki‰n æn cá.

* Cá b‹ chim ngàn.

* Cá c¡n câu.

* Cá chÆu chim lÒng.

* Cá g¥p nܧc.

* Cá hóa rÒng.

* Cá l§n nuÓt cá bé.

* Cá mè Çè cá chép.

* Cá mè m¶t lÙa.

* Cá n¢m trên th§t.

* Cá nܧc chim tr©i.242

* Cà kê dê ng‡ng.

* Cà lÖ phÃt phÖ.

* Cà riŠng cà tÕi.

* Cä ti‰ng dài hÖi.

* Cä vú lÃp miŒng em.

* Cách m¥t xa lòng.

* Cách núi ngæn sông.

* Cãi chày cãi cÓi. * Cam làm quít chÎu.

* Cám treo heo nhÎn Çói.

* Cån tàu ráo máng.

* Cành vàng lá ng†c.

* Cao lÜÖng mÏ vÎ.

* Cao t¢ng cÓ t°. (Chܪi)

* Cáo mÜ®n oai hùm.

* Cày sâu cuÓc bÅm.

243

* Cæm gan tím ru¶t.

* C¡m ÇÀu c¡m c°.

* C¡m sào Ç®i nܧc.

* C¡m sØng.

(Ngoåi tình).

* C¡n cÕ kêu tr©i.

* C¡n ræng mà chÎu.

* Câm nhÜ miŒng h‰n.

* CÀm cân näy m¿c.

* CÀm dao Çàng lÜ«i.

* CÀm v® Ç® con.

* CÀu Tr©i khÄn PhÆt.

* Cây cao bóng cä.

* Cây lành sanh trái tÓt.

* Cây ng†t sinh trái Ç¡ng. * Cây nhà lá vÜ©n.

244

* Cây quÿnh cành dao.

* CÆy thÀn cÆy th‰.

* Cha æn m¥n, con khát nܧc.

* Cha cæng chú ki‰t.

* Cha chài chú chóp.

(NgÜ©i sÓng vÃt vܪng, không rõ tung tích).

* Cha già con mu¶n.

* Cha hát con khen.

* Cha nào con nÃy.

(ViŒt hóa thành ng» Pháp:"Tel père tel fils ".

* Cha truyŠn con nÓi.

* Chán nhÜ cÖm n‰p.

* Cháy nhà ra m¥t chu¶t.

* Chåy æn tØng b»a. * Chåy ch£ng khÕi Tr©i. * Chåy Çôn chåy Çáo.

* Chåy long tóc gáy.

245

* Chåy ngÜ®c chåy xuôi.

* Chåy nhÜ ma Çu°i.

* Chåy sÃp chåy ngºa.

* Chåy thøc mång.

* Chåy tr©i không khÕi n¡ng.

* Ch¡c nhÜ cua gåch.

* Ch¡c nhÜ Çinh Çóng c¶t.

* Ch¡c nhÜ nêm.

* Chæn ÇÖn gÓi chi‰c.

* Chæn loan gÓi phÜ®ng.

* Ch£ng chóng thì chÀy.

* ChÆm chân l« bܧc.

* ChÆm mÒm chÆm miŒng.

* ChÆm nhÜ rùa.

* ChÆm nhÜ sên.

246

* Chân cÙng Çá mŠm.

* Chân Çæm Çá chân chiêu.

[Çæm (tØ c°): bên phäi; chiêu (tØ c‡): bên trái].

* Chân ÇÒng vai s¡t.

* Chân giày chân dép.

* Chân lÃm tay bùn.

* Chân mây cuÓi tr©i.

* Chân tÖ kë tóc.

* Chân trong chân ngoài.

* Chân tr©i góc bi‹n.

* Chân ܧt chân ráo.

* Chân y‰u tay mŠm.

* Châu chÃu Çá voi (Châu chÃu Çá xe).

* Châu vŠ HiŒp phÓ.

* Che m¡t th‰ gian.

* Chém cây sÓng, trÒng cây ch‰t.

247

(Hành Ƕng ngu dåi).

* Chen vai sát cánh.

* Chén tåc chén thù.

* Chèo xuôi mát mái.

* Ch‰t cay ch‰t Ç¡ng.

* Ch‰t dª sÓng dª.

* Ch‰t Çi sÓng låi.

* Ch‰t Çói ch‰t khát.

* Ch‰t ÇÜ©ng ch‰t ch®.

* Ch‰t không kÎp ngáp.

* Ch‰t mê ch‰t mŒt.

* Ch‰t nhæn ræng.

* Ch‰t nhÜ rå. * Ch‰t thèm ch‰t khát.

* Ch‰t trÈ khÕe ma.

* ChÌ bu¶c chân voi (Bu¶c chÌ chân voi).

248

* ChÌ Çâu Çánh Çó.

* ChÌ non thŠ bi‹n.

* ChÌ tay næm ngón.

* Chia næm xÈ bäy.

* Chia ng†t xÈ bùi.

* ChiŠu nhÜ chiŠu vong.

*Chim chích ghËo bÒ nông.

* Chim kêu vÜ®n hú.

* Chim sa cá l¥n.

* Chim s° lÒng.

* Chim tr©i cá nܧc.

* Chín bÕ làm mÜ©i.

* Chín ch» cù lao.

[Công Ön cha mË. Chín ch» cù lao: sinh (sinh ÇÈ), cúc (nâng Ç«), phû (v‡ vŠ), xúc (cho bú), trܪng (nuôi cho l§n), døc (dåy d‡), cÓ (trông nom), phøc (chæm sóc), phúc (bäo vŒ)].

* Chín ngÜ©i mÜ©i š.

249

* ChÎu ÇÃm æn xôi.

* Cho æn bánh vë.

* Cho vay c¡t c°.

* Chó æn Çá, gà æn muÓi.

* Chó c¡n áo rách.

* Chó chåy cong Çuôi.

* Chó chui gÀm chån.

* Chó m¥c váy lãnh.

* Chó ngáp phäi ruÒi.

* Chó ngÒi bàn Ƕc.

* Ch†c gÆy bánh xe.

* Ch†c tr©i khuÃy nܧc.

* Ch†n Çá thº vàng.

* Ch†n m¥t gºi vàng.

* Ch†n ngÜ©i gºi cûa.

250

* Ch°i cùn, giÈ rách.

* Chôn nhau c¡t rún.

(NÖi sinh thành).

* ChÒng chung v® chå.

* ChÒng Çông v® Çoài.

* Chª cûi vŠ rØng.

* Chúi ÇÀu chúi mÛi.

* Chung lÜng ÇÃu cÆt.

* Chu¶t sa chïnh m«.

* Chu¶t sa hÛ n‰p. * Chu¶t sa lu gåo.

* ChÜa ráo máu ÇÀu.

* ChÙc tr†ng quyŠn cao.

* Chºi tܧi h¶t sen.

* Chºi xiên chºi xéo.

* ChÙng nào tÆt nÃy.

251

* Chܪi bóng chܪi gió.

* Chܧng tai gai m¡t.

* Có cam phø quít.

* Có ghÈ né ruÒi. * Có kh‰ ‰ chanh. * Có lê quên l¿u.

* Có máu m¥t.

* Có m¡t không ngÜÖi.

* Có m¡t nhÜ mù. * Có m§i n§i cÛ. * Có nanh có vuÓt.

* Có n‰p có tÈ.

* Có ngæn có n¡p.

* Có qua có låi.

* Có tÆt giÆt mình. * Có the quên løa.

252

* Có thÎt Çòi xôi.

* Có thûy có chung.

* Có træng quên Çèn.

* Có vàng quên thau.

* Có vÕ mà nÕ có ru¶t.

* Cò bay th£ng cánh.

* Cóc kêu không thÃu tr©i.

* Coi ngÜ©i b¢ng nºa con m¥t.

(Thái Ƕ khinh ngÜ©i).

* Coi ngÜ©i nhÜ rÖm nhÜ rác.

(Thái Ƕ khinh ngÜ©i).

* Coi tr©i b¢ng vung.

* Con b‰ con bÒng. * Con cà con kê.

* Con chÃy c¡n Çôi.

[con chÃy (Ti‰ng B¡c) : con chí].

253

* Con dåi cái mang.

* Con dòng cháu giÓng.

* Con Çàn cháu lÛ.

* Con hiŠn dâu thäo.

* Con mÓng, sÓng mang.

[mÓng : dåi; sÓng (tØ c°): cha]. * Con ông cháu cha.

* Con rÒng cháu tiên.

(Dân t¶c ViŒt Nam).

* Con sâu làm rÀu nÒi canh.

* Con thÖ v® dåi.

* Còn da lông m†c.

* Còn nܧc còn tát.

* Cõng r¡n c¡n gà nhà.

* CÓ ÇÃm æn xôi. * C° cày vai bØa.

254

* Công dã tràng.

* Công tº B¡c Liêu

* Công tº b¶t.

* C© bí dí tÓt.

* C© gian båc lÆn.

* C«i håc chÀu Tr©i.

* C«i ng¿a xem hoa.

* CÖm hàng cháo ch®.

* CÖm hÄm cá thiu.

* CÖm hÄm cà meo.

* CÖm lành canh ng†t.

* CÖm lånh canh ngu¶i.

* CÖm n¡m cÖm v¡t.

* CÖm niêu nܧc l†.

* CÖm no áo Ãm.

* CÖm sÓt canh nóng.

255

* CÖm thØa canh c¥n.

* Cú dòm nhà bŒnh.

* Cú kêu ma b¡t. * Cù bÖ cù bÃt.

* Cûa æn cûa Ç‹.

* Cûa chìm cûa n°i. * Cûa chÒng công v®.

* Cûa ít lòng nhiŠu.

* Cûa thÆp phÜÖng.

* Cûa thiên trä cho ÇÎa.

* Cûa Tr©i trä låi cho Tr©i.

* Cùng h¶i cùng thuyŠn.

* CÜa sØng làm nghé.

* C¿c nhÜ chó không lông.

* CÙng ÇÀu cÙng c°.

256

* CÜ©i nhÜ n¡c-nÈ.

* CÜ©i ra nܧc m¡t.

* CÜ©i ruÒi. * CÜ«i ÇÀu cÜ«i c°.

* CÜ«i lÜng c†p.

* CÜ«i ng¿a xem hoa.

D* Da b†c xÜÖng.

* Da chì m¥t bûng (M¥t bûng da chì).

* Da mÒi tóc båc.

* Da ng¿a b†c thây.

* Dã tràng xe cát.

* Då cá, lòng chim.

(Lòng då nhÕ nhen).

* Då Çá gan vàng.

* Då ng†c gan vàng.

257

* Dai nhÜ gië rách.

* Dài dòng væn t¿.

* Dài lÜng tÓn väi.

* Dài mÕ khó ki‰m æn.

* Dãi gió dÀm sÜÖng.

* Dãi n¡ng dÀm mÜa.

* Dåi mÒm dåi miŒng.

* Dao hai lÜ«i. * Dao to búa l§n.

* Dày gió dån sÜÖng.

* Dãy d†c tòa ngang.

* Dåy Çï vén xÓng.

* Dåy khÌ leo cây.

* Dæm b»a nºa tháng.

* DÀm mÜa dãi n¡ng.

258

* DÀm sÜÖng dãi gió.

* Dân ngu khu Çen.

* DÃu ÇÀu hª Çuôi. * DÀu sôi lºa bÕng.

* Dây mÖ r‹ má.

* DÍ ngÜ©i dÍ ta.

* Dòm trܧc ngó sau.

* D‡ ngon d‡ ng†t.

* DÓt Ç¥c cán mai.

* Dª dª ÜÖng ÜÖng.

* Dª dÖi dª chu¶t.

* Dª khóc dª cÜ©i.

* Dª khôn dª dåi.

* Dª ông dª th¢ng.

* Dª sÓng dª ch‰t.

* D©i non lÃp bi‹n.

259

* Dùi mài kinh sº.

* DuÒng gió bÈ mæng.

[duÒng (tØ c°): nÜÖng theo].

* D» nhÜ quÌ sÙ.

* DÜa khú bÀu già. * D¿a hÖi hùm.

* D¿ng v® gä chÒng.

* D¿ng tóc gáy.

ñ

* ña sÀu Ça cäm.

* ña sÀu Ça mang.

* ña s¿ Ça Çoan.

* ña tài Ça tÆt.

* ña tình Ça hÆn.

* ñá ch†i trÙng.

260

* ñá mŠn chân cÙng (Chân cÙng Çá mŠm).

* ñá n°i vông chìm !

* ñá thúng Çøng nia.

(Thái Ƕ không b¢ng lòng, tÙc giÆn).

* ñã trót thì phäi trét.

* ñãi cát tìm vàng.

* ñan gàu tát bi‹n.

* ñan lÒng nhÓt ki‰n.

* ñan thúng úp voi.

* ñàn gãy tai trâu.

* ñån låc tên bay.

* ñánh Çông dËp b¡c.

* ñánh hÖi Çón š.

* ñánh lÆn con Çen.

* ñánh liŠu ÇÜa chân.

* ñánh trÓng bÕ Çùi.

261

* ñánh trÓng läng.

* ñao to búa l§n.

* ñào non lÃp bi‹n.

* ñào núi lÃp sông.

* ñào sâu chôn ch¥t.

* ñào tÆn gÓc, trÓc tÆn rÍ.

* ñào tÖ liÍu y‰u.

* ñåo v® nghïa chÒng (ñạo chÒng nghïa v®).

* ñau lòng xót då.

* ñ¡m nguyŒt say hoa.

* ñ¡ng nhÜ ngÆm bÒ hòn.

* ñ¥ng cá quên nÖm.

* ñ¥ng træng quên Çèn.

* ñ¡t chè hÖn rÈ nܧc.

* ñ¡t nhÜ tôm tÜÖi.

* ñâm bÎ thóc, th†c bÎ gåo.

262

* ñâm ÇÀu vào hang c†p.

* ñÃt b¢ng n°i sóng.

* ñÃt khách quê ngÜ©i.

* ñÃt lành chim ÇÆu.

* ñÃt r¶ng tr©i cao. * ñÀu båc ræng long.

* ñÀu chu¶t hÖn Çít voi.

* ñÀu chày, Çít th§t.

* ñÀu dây mÓi nh®.

* ñÀu Ƕi tr©i, chân Çåp ÇÃt.

* ñÀu ÇÜ©ng xó ch®.

* ñÀu gà, Çít vÎt.

* ñÀu gà hÖn duôi trâu.

* ñÀu gÓi quá tai.

* ñÀu gÓi tay Ãp.

263

* ñÀu làng cuÓi xóm.

* ñÀu mày cuÓi m¡t.

* ñÀu môi chót lÜ«i.

* ñÀu Ngô, mình Sª.

* ñÀu râu tóc båc.

* ñÀu rÒng, Çuôi tôm.

* ñÀu rÖi máu chäy.

* ñÀu t¡t m¥t tÓi.

* ñÀu tôm Çuôi tép.

* ñÀu trÀn thân trøi.

* ñÀu trâu m¥t ng¿a.

* ñÀu tr¶m Çuôi cܧp.

* ñÀu voi Çuôi chu¶t.

* ñÀu xanh tu°i trÈ.

* ñÀu xuôi Çuôi l†t.

* ñè ÇÀu cÜ«i c° (ñè ÇÀu Çè c°).

264

* ñem con bÕ ch®.

* ñem cûi vŠ rØng.

* ñem muÓi bÕ bi‹n.

* ñen nhÜ c¶t nhà cháy.

* ñen thûi Çen thui.

* ñèn nhà ai nÃy sáng.

* ñeo nhÜ dïa Çói.

* ñèo heo hút gió.

* ñËp nhÜ tiên.

* ñ‹ lâu cÙt trâu hóa bùn.

* ñ‹ m« trܧc miŒng mèo.

* ñ‰n chÆm g¥m xÜÖng.

* ñi Çêm có ngày g¥p ma.

* ñi ljn nÖi, vŠ ljn chÓn.

* ñi Çông Çi tây.

265

* ñi Ç©i nhà ma.

* ñi guÓc trong bøng.

* ñi không vŠ rÒi.

* ñi mây vŠ gió.

* ñi ngang vŠ t¡t.

* ñi ngÜ®c vŠ xuôi.

* ñi s§m vŠ khuya.

* ñÌa Çói Çeo chân håc.

* ñÎa ngøc trÀn gian.

* ñi‰c không s® súng.

* ñi‹m phÃn tô son.

* ñiŠu hay lë phäi.

* ñiŠu qua ti‰ng låi.

* ñÕ da th¡m thÎt.

* ñÕ m¥t tía tai.

* ñoán già Çoán non.

266

* ñón trܧc rào sau.

* ñong ÇÀy, bán vÖi.

* ñ° dÀu vào lºa.

* ñ° mÒ hôi, sôi nܧc m¡t.

* ñ° quán xiêu Çình.

* ñ°i tr¡ng thay Çen.

* ñ¶i Çá vá tr©i.

* ñ¶i tr©i Çåp ÇÃt.

* ñông nhÜ ki‰n cÕ.

* ñÒng cân ÇÒng lång.

* ñÒng không mông quånh.

* ñÒng ra ÇÒng vào.

* ñÒng tiŠn chi‰c ÇÛa bÈ Çôi.

* ñÒng tiŠn liŠn khúc ru¶t.

* ñ©i Ç©i ki‰p ki‰p.

267

* ñÖn thân Ƕc mã.

* ñû lông Çû cánh.

* ñÛa mÓc chòi mâm son.

(chòi : Ç‹ vào, chuÒi vào). * ñøc nܧc béo cò.

* ñøc nܧc thä câu.

* ñui què mÈ sÙt.

* ñûng Çà Çûng ÇÌnh.

* ñút c° vào tròng.

* ñÜa tay m¥t, Ç¥t tay trái.

* ñÙng mÛi chÎu sào.

* ñÙng nhÜ Tr©i trÒng.

* ñÙng núi này trông núi n†.

* ñÜ®c voi Çòi tiên.

* ñÜ©ng Çi nܧc bܧc.

* ñÜ©ng ÇÜ©ng, chính chính.

268

* ñÜ©ng tÖ kë tóc.

E, Ê

* Ép liÍu nài hoa.

* ch ngÒi Çáy gi‰ng.

* Êm chèo mát mái.

* Êm nhÜ ru.

G

* Gà ÇÈ gà tøc tác.

* Gà ÇÈ trÙng vàng.

* Gà mái Çá gà cÒ.

* Gà què æn quÄn cÓi xay.

* Gà trÓng nuôi con.

* Gác ngoài tai.

* Gãi ÇÀu gãi c°.

* Gãi Çúng ch‡ ngÙa.

269

* Gan s¡t lòng son.

* Gan vàng då s¡t.

* Gån Çøc khÖi trong.

* Gáo dài hÖn chuôi.

* Gåo bÒ thóc ÇÓng.

* Gåo châu cûi qu‰.

* Gåo ch® nܧc sông.

* Gåo tr¡ng nܧc trong.

* Gàu nan tát bi‹n.

* G¡p lºa bÕ tay ngÜ©i.

* G¥p ræng hay rÙa.

* G¡t nhÜ m¡m.

* GÀn ÇÃt xa tr©i.

* GÀn Çèn thì sáng.

* GÀn kŠ miŒng l‡.

270

* GÀn lºa rát m¥t.

* GÀn m¿c thì Çen.

* GÀn nhà xa ngõ.

* GÀy nhÜ con m¡m.

* GÀy nhÜ håc.

* GÀy nhÜ que cûi.

* GÆy ông ÇÆp lÜng ông. * Ghen bóng ghen gió.

* Ghét cay ghét Ç¡ng.

* Ghi lòng tåc då.

* Giá áo túi cÖm.

* Già Çòn non lë.

* Già kén kËn hom.

(kén : l¿a ch†n; kËn : m¡c kËt).

* Già néo ÇÙt dây.

* Giä câm giä Çi‰c.

271

* Giä dåi giä ngây.

* Giä ngây giä ng†ng. * Giä nhân giä nghïa.

* Giang sÖn gÃm vóc.

* Giao trÙng cho ác.

* Giãy nhÜ ÇÌa phäi vôi.

(giãy : vùng vÅy).

* GiÅm chân tåi ch‡.

* GiÆn cá chém th§t.

* GiÆn chu¶t ném v« chum.

* GiÆp liÍu vùi hoa.

* GiÆt ÇÀu cá, vá ÇÀu tôm.

* GiÆt gÃu vá vai.

* GiÃu ÇÀu hª Çuôi.

* GiÃu vuÓt che nanh.

* GiÃy tr¡ng m¿c Çen.272

* Gieo gió g¥t bão.

* Gi‰t ngÜ©i không dao.

* Gi‰t ngÜ©i không dính máu.

* Gió thuÆn mÜa hòa.

* GiÖ cao Çánh së.

* GiÖ tay m¥t, Ç¥t tay trái.

* Gi» mÒm gi» miŒng.

* Gi»a ÇÜ©ng ÇÙt gánh.

* Góc b‹ chân tr©i.

* G†i då bäo vâng.

* Góp gió thành bão.

* GÓi ÇÃt n¢m sÜÖng.

* GÓi êm nŒm Ãm.

* G¶i gió dÀm mÜa.

* Gºi trÙng cho ác.

273

* GÜÖng v« låi lành.

H

* Há miŒng ch© sung.

* Há miŒng m¡c quai. * Hä lòng hä då.

* Hai bàn tay tr¡ng.

* Hai m¥t m¶t lòng.

* Hai tay buông xuôi.

* Ham vàng bÕ ngãi.

* Hån g¥p mÜa.

* Hàng tôm hàng cá.

* Hæng ti‰t vÎt.

* H¢ng hà sa sÓ.

* HËn lÀn hËn hÒi.

* HËn rày hËn mai.

274

* Héo gan héo ru¶t. (Héo ru¶t héo gan).

* Hét ra lºa.

* H‰t hÒn h‰t vía.

* H‰t lòng h‰t då.

* H‰t nåc våc ljn xÜÖng.

* H‰t nܧc h‰t cái.

* H‰t såch sành sanh.

* H‰t tr†i h‰t trÖn. * H‰t xôi rÒi viŒc.

* HÌ mÛi chÜa såch.

* HiŠn nhÜ Bøt.

* HiŠn nhÜ cøc ÇÃt.

* Hoa chân múa tay.

* Hoa nhÜ©ng nguyŒt thËn.

* Hoa tàn nhøy r»a.

275

* Hoa thäi hÜÖng thØa.

* Hoa trôi bèo dåt.

* H†c m¶t hi‹u mÜ©i.

* H†c tài thi phÆn. * HÕi sÜ mÜ®n lÜ®c.

* HÒ ÇÒ h‡n Ƕn.

* HÒn xiêu phách låc.

* H©n duyên tûi phÆn.

* Hù ma nhát khÌ.

* HÛ m¡m treo ÇÀu giàn.

* HÙa hÜÖu hÙa vÜ®n.

* HÜÖng lºa ba sinh.

(L©i thŠ nguyŠn.Ba sinh là ba ki‰p: quá khÙ, hiŒn tåi, tÜÖng lai).

* HÜÖng phai phÃn nhåt.

* HÜÖng tàn khói lånh.

I276

* th‰ Ì thÀn. (Ì thÀn Ì th‰).·

* ´ch nhà l®i nܧc.

* ´ch nܧc l®i dân.

* Im hÖi l¥ng ti‰ng.

* Im l¥ng nhÜ t©.

* nh tai nhÙc óc.·

* ´t xít ra nhiŠu.

K

* KÈ æn Óc, ngÜ©i Ç° vÕ.

* KÈ b¡c ngÜ©i nam.

* KÈ c¡p g¥p bà già.

* KÈ nói ÇÖn, ngÜ©i nói kép.

* KÈ nói xuôi, ngÜ©i nói ngÜ®c.

* KÈ tám lång, ngÜ©i nºa cân.

(1 cân b¢ng 16 lång).

* Kë tóc chân tÖ. (Chân tÖ kë tóc).

277

* Kén cá ch†n canh.

* Keo sÖn g¡n bó.

* Kéo bè kéo cánh.

* KŠ vai sát cánh.

* K‰t cÕ ngÆm vành.

* K‰t tóc xe tÖ.

* Khác máu tanh lòng. * Kh¡c lòng tåc då.

* Khen phò mã tÓt áo.

* Khéo æn khéo nói.

* Khéo chân khéo tay.

* KhÌ ho cò gáy.

* KhÌ mÜ®n oai hùm.

* Ki‰n tha lâu ÇÀy t°.

* Khóc ÇÙng khóc ngÒi.

278

* Khóc nhÜ mÜa.

* KhÕe nhÜ voi.

* Khom lÜng uÓn gÓi.

* KhÓ rách áo ôm.

* Khôn nhà dåi ch®.

* Khôn nh© dåi chÎu.

* Khôn sÓng, mÓng ch‰t.

(mÓng : dåi d¶t).

* Không bi‰t ƒt Giáp gì.

* Không cánh mà bay.

* Không Ƕi tr©i chung.

* Không kèn không trÓng.

* Khua chiêng gõ mõ.

* Khua môi múa mép.

* Khuôn vàng thܧc ng†c.

* Ki‰n tha lâu ÇÀy t°.

279

* Kín c°ng cao tÜ©ng.

* Kinh hÒn båt vía.

* Kÿ Çà cän mÛi.

L

* La làng la xóm.

* La lÓi om sòm.

* Lá lành dùm lá rách.

* Lá ng†c cành vàng.

* Lá røng vŠ c¶i.

* Lå nܧc lå cái.

* Lãi mË ÇÈ lãi con.

* Làm b¶ làm tÎch.

* Làm mÜa làm gió.

* Làm nhÜ mèo mºa.

* Làm nhÜ nhái bÕ dïa.

280

* Làm oai làm tܧng.

* Làm Ön m¡c oán.

* Làm thuê cuÓc mܧn.

* Làm tình làm t¶i.

* Lånh nhÜ ÇÒng.

* Lånh nhÜ tiŠn.

* Láo nháo nhÜ cháo v§i cÖm.

* Låt mŠm bu¶c ch¥t.

* Låt nhÜ nܧc Óc.

* Låy cä tÖi cä nón.

* L¡m thÀy thÓi ma.

* L¥ng nhÜ t©.

* LÃm la lÃm lét.

* LÃp bi‹n vá tr©i. * LÀu son gác tía.

* LÃy oán trä Ön.281

* LÃy thÎt Çè ngÜ©i.

* LÃy thúng úp voi.

* LÃy väi thÜa che m¡t thánh.

* LÅy sÄy cùi.

* Len lét nhÜ r¡n mÒng næm.

* Lên Çèo xuÓng äi.

* Lên nguÒn xuÓng bi‹n.

* Lên tay múa ngón.

* Lên thác xuÓng ghŠnh.

* Lên voi xuÓng chó.

* Lên xe xuÓng ng¿a.

* LŒnh ông công bà.

* LiŒt giÜ©ng liŒt chi‰u.

* LiÍu chán, hoa chê.

* LiÍu ép, nài hoa.

282

* LiÍu y‰u, Çào tÖ (ñào tÖ, liÍu y‰u).

* Lo bò tr¡ng ræng.

* Loan chung, phÜ®ng chå.

* Loån cào cào.

* Long tr©i lª ÇÃt.

* Lòng chim då cá.

* Lòng gang då Çá.

* Lòng gÃm miŒng vóc.

* Lòng lang då sói (Lòng lang då thú).

* Lòng ngay då th£ng.

* Lòng son då s¡t.

* Lòng tham không Çáy.

* Lòng trÀn m¡t tøc.

* Lòng vä cÛng giÓng lòng sung.

* L†t sàng xuÓng nia.

* Lôi bè kéo cánh.

283

* L¶i suÓi bæng ngàn.

* L¶n gan lên ÇÀu.

(GiÆn d», tÙc tÓi).

* L¶n ru¶t l¶n gan.

* L« ông, l« th¢ng.

* L« thÀy, l« th®.

* L©i æn ti‰ng nói.

* L©i nói gói vàng.

* L©i qua ti‰ng låi.

* L©i ra ti‰ng vào.

* Løt lÎt mà ÇÎt ra khói.

* Lºa cháy Ç° thêm dÀu.

* Lºa Çã ÇÕ, bÕ thêm rÖm.

* LÜng dài vai r¶ng.

* Lܧi Tr©i khó thoát.

* Lܧi Tr©i lÒng l¶ng.

284

* LÜ«i không xÜÖng nhiŠu ÇÜ©ng l¡t léo.

* LÜ«i s¡c hÖn gÜÖm.

M* Ma chê quÌ h©n.

* Ma cÛ b¡t nåt ma m§i.

* Ma ÇÜa lÓi, qu› dÅn ÇÜ©ng.

* Ma không thÜÖng ngÜ©i Óm.

* Man ri m†i r®.

* Màn che trܧng phû.

* Màn tr©i chi‰u ÇÃt.

* Mang tai mang ti‰ng.

* Mát da mát thÎt.

* Mát gan mát ru¶t.

* Mát mái xuôi chèo.

* Mát mày mát m¥t.

* Måt cÜa mܧp Ç¡ng.

285

* Mau mÒm mau miŒng.

* Máu chäy ru¶t mŠm.

* Mày day m¥t dån.

* M¡n ÇÈ nhÜ gà.

* M¡t nh¡m m¡t mª.

* M¡t s¡c nhÜ dao.

* M¥t chai, mày Çá. * M¥t dày, mày dån. (M¥t dån, mày dày).

* M¥t hoa da phÃn.

* M¥t mo.

* M¥t ngÜ©i då thú.

* M¥t sÙa gan lim.

* M¥t û mày châu.

* M¥t xanh nanh vàng.

* Mâm cao c‡ ÇÀy.

286

* MÃt cä chì lÅn chài.

* MÆt ít ruÒi nhiŠu.

* MÆt ng†t ch‰t ruÒi.

* MÆt rót vào tai.

* MË gà con vÎt.

* MË tròn con vuông.

* Mèo Çàng chó Çi‰m.

* Mèo già hóa cáo.

* Mèo khen mèo dài Çuôi. * Mèo mä gà ÇÒng.

* Mê nhÜ Çi‰u Ç°.

* MŠm lÜng uÓn gÓi.

* MiŒng æn núi lª.

* MiŒng còn hÖi s»a.

* MiŒng hùm gan sÙa (MiŒng hùm gan thÕ).

287

* MiŒng hùm n†c r¡n.

* Mình ÇÒng gan s¡t.

* Mình håc xÜÖng mai.

* Mình trÀn thân trøi.

* Mò kim Çáy bi‹n.

* M†c lông m†c cánh.

* M†c lông trong bøng.

* MÕi gÓi chÒn chân.

* Mòn ÇÜ©ng ch‰t cÕ.

* MÕng manh nhÜ s®i chÌ mành.

* Môi hª ræng lånh.

* MÒm loa mép dãi.

* Môn Çæng h¶ ÇÓi.

* M¶t chín m¶t mÜ©i.

* M¶t còn m¶t mÃt (M¶t mÃt m¶t con).

288

* M¶t c° hai tròng.

* M¶t công Çôi ba viŒc.

* M¶t då hai lòng.

* M¶t Çôi l©i.

* M¶t liŠu, ba bäy cÛng liŠu.

* M¶t lòng m¶t då.

* M¶t mÃt mÜ©i ng©. * M¶t n¡ng hai sÜÖng.

* M¶t ng© mÜ©i t¶i.

* M¶t sÓng m¶t ch‰t.

* M¶t s§m m¶t chiŠu.

* M¶t tr©i m¶t v¿c.

* M¶t vÓn bÓn l©i. * Mª c© trong bøng.

* Mª m¥t mª mày.

* M« Ç‹ miŒng mèo.

289

* MÛ ni che tai.

* Mua chín bán mÜ©i.

* Mua não chuÓc sÀu.

* Mua quan bán tܧc.

* Múa gÆy vÜ©n hoang.

* Múa mép khua môi (Khua môi múa mép).

* Múa rìu qua m¡t th®.

* MÛi dåi, lái chÎu Çòn.

* Mùng xiêu chi‰u rách.

* MÜa tånh gió hòa.

* MÜ®n ÇÀu heo nÃu cháo.

* MÜu ma chܧc quÌ.

N

* Nài hoa ép liÍu.

* Nát gan nát ru¶t.

290

* Nát nhÜ tÜÖng.

* Nay Çây mai Çó.

* Næm bè bäy mÓi.

* Næm cha bäy mË.

* Næm châu bÓn b‹.

* Næm chìm bäy n°i.

* Næm cùng tháng tÆn.

* Næm Ç®i mÜ©i ch©.

* Næm lÀn bäy lÜ®t.

* Næm liŒu bäy lo.

* Næm thì mÜ©i h†a.

* Næm xung tháng hån.

* N¢m gai n‰m mÆt.

* N¢m sÜÖng gÓi ÇÃt.

* N¡ng dãi mÜa dÀu.

* N¥ng m¥t sa mày.

291

* Nâng khæn sºa túi.

* Nâng trÙng hÙng hoa.

* NÃu sº sôi kinh.

* Nem công chä phÜ®ng.

* Ném Çá giÃu tay.

* Ném tiŠn qua cºa s°.

* Ngä theo chiŠu gió.

* Ngán nhÜ cÖm n‰p.

* Ngàn cân treo s®i tóc.

* Ngàn næm m¶t thuª.

* Ngang nhÜ cua.

* Ngày lành tháng tÓt.

* Ngày m¶t ngày hai.

* Ngày qua tháng låi.

* Ngày r¶ng tháng dài.

292

* Ng¡n c° bé h†ng.

* NgÆm Ç¡ng nuÓt cay.

* NgÆm h©n nuÓt tûi.

* NgÆm máu phun ngÜ©i.

* Ngây thÖ cø.

* Nghèo r§t mÒng tÖi.

* Nghèo xÖ nghèo xác.

* Ng†c quí có v‰t.

* Ngoe ngoÄy nhÜ cua gãy càng.

* Ng†t nhÜ ÇÜ©ng phèn.

* NgÒi æn núi lª.

* NgÒi chÖi xÖi nܧc.

* NgÒi lê Çôi mách.

* NgÒi mát æn bát ÇÀy. * NgÒi mát æn bát vàng.

* NgÒi thŠm l‰t ch®.

293

* NgÒi trên lÜng c†p.

* Ngu nhÜ bò.

* Ngû Çình ngû quán.

* Ngû gà ngû gÆt.

* NgÙa mÒm ngÙa miŒng.

* Ng¿a non háu Çá.

* Ng¿a quen ÇÜ©ng cÛ.

* NgÜ©i ba ÇÃng, cûa ba loài.

* NgÜ©i dÜng nܧc lã.

* Nhà cao cºa r¶ng.

* Nhà d¶t c¶t xiêu.

* Nhà tan cºa nát.

* Nhà tranh vách ÇÃt.

* Nhang tàn khói lånh.

* Nhanh nhÜ c¡t.

294

* Nhanh nhÜ ch§p.

* Nhát nhÜ cáy.

* Nhát nhÜ thÕ Ç‰.

* Nhåt phÃn phai hÜÖng.

* Nh¡m m¡t ÇÜa chân.

* Nh¡m m¡t xuôi tay.

* NhÆp nh¢ng Çánh lÆn con Çen.

* NhÃt v® nhì Tr©i.

* Nhe nanh múa vuÓt.

* NhË nhÜ bÃc.

* NhË nhÜ lông hÒng.

* NhiŠu thÀy l¡m ma. * Nhìn r¶ng thÃy xa.

* Nh§n nhác nhÜ gà m¡c ÇÈ. * Nhúng tay vào chàm.

295

* NhÜ chó v§i mèo.

* NhÜ hình v§i bóng.

* NhÜ©ng cÖm sÈ áo.

* No cÖm Ãm áo.

* No cÖm Ãm cÆt.

* Nói bÆy nói bå.

* Nói bóng nói gió.

* Nói cånh nói khoé.

* Nói chuyŒn v§i ÇÀu gÓi.

* Nói có sách, mách có chÙng.

* Nói dai nhÜ ÇÌa.

* Nói dÓi nhÜ Cu¶i.

* Nói gÀn nói xa.

* Nói hÜÖu nói vÜ®n.

* Nói không hª ræng. * Nói không mª miŒng.

296

* Nói móc h†ng.

* Nói n¥ng nói nhË.

* Nói ngon nói ng†t. * Nói ng†t l†t ljn xÜÖng.

* Nói ng†t nhÜ mía lùi. * Nói ngÜ®c nói xuôi.

* Nói nhæng nói cu¶i.

* Nói nhÜ chó sûa ma.

* Nói nhÜ dao chém Çá.

* Nói nhÜ ÇÃm vào tai.

* Nói nhÜ Çinh Çóng c¶t.

* Nói nhÜ móc h†ng.

* Nói nhÜ pháo rang.

* Nói nhÜ tåt nܧc vào m¥t.

* Nói nhÜ thánh.

297

* Nói nhÜ trång.

* Nói nhÜ vËt.

* Nói phét nhÜ thÀn.

* Nói quÃy nói quá.

* Nói rã b†t mép.

* Nói toåc móng heo.

* Nói trܧc quên sau. * Nói vuÓt Çuôi.

* Non mòn bi‹n cån.

* Non sông gÃm vóc.

* Non xanh nܧc bi‰c.

* Nóng ru¶t nóng gan.

* NÓi dáo cho gi¥c.

* NÒi da xáo thit.

* NÒi tròn úp vung méo.

* N°i tam bành.

298

* Nôm na mách qué.

* Nª mày nª m¥t.

* N® nhÜ chúa Ch°m.

(Chúa Ch°m là NguyÍn Duy Ninh, con cûa vua Chiêu Tông bÎ nhà Måc cܧp ngôi. Duy Ninh trong th©i gian Än trÓn phäi vay n® mà sÓng qua ngày. VŠ sau, tܧng NguyÍn Kim Çánh Ç° nhà Måc, lÆp Duy Ninh làm vua, danh hiŒu là vua Trang Tông. Sau khi lên ngôi, vua Lê Trang Tông cho trä n® và ban Ön cho nh»ng ngÜ©i Çã cho ông vay. N® phäi trä nhiŠu næm m§i h‰t, cho nên m§i có câu: n® nhÜ chúa Ch°m. Giäi nghïa Tuc ng» ViŒt Nam cûa NguyÍn CØ. Nhà xuÃt bän Væn H†c, 2012)

* Nuôi cáo trong nhà.

* Nuôi khÌ ÇÓt nhà.

* Nuôi ong tay áo.

* NuÓt cay ngÆm Ç¡ng (NgÆm Çáng nuÓt cay).

* NuÓt giÆn làm lành.

* Núp bóng tØ-bi.

* Nºa ÇÜ©ng ÇÙt gánh.

* Nºa ngÜ©i nºa ng®m.

299

* Nºa úp nºa mª.

* Nܧc chäy bèo trôi.

* Nܧc chäy Çá mòn.

* Nܧc chäy hoa trôi.

* Nܧc ljn trôn m§i nhäy.

* Nܧc Ç° ÇÀu vÎt.

* Nܧc Ç° lá khoai.

* Nܧc Ç° lá môn.

* Nܧc Çøc thä câu.

* Nܧc l† cÖm niêu. * Nܧc m¡t cá sÃu.

* Nܧc m¡t chäy xuôi.

* Nܧc sâu sào ng¡n.

* Nܧc sông gåo ch®.

* NÙt ÇÓ Ç° vách.

300

O, Ô, ÷

* Oan ThÎ Kính.

* Oan Thi MÆu.

* Ong chê bܧm chán.

* Ong non ngÙa n†c.

* Ong qua bܧm låi.

* Ôm chân núp bóng.

* Ôm Çào Ãp mÆn.

* Ôm sÀu nuÓt tûi. * Ôm rÖm ch»a cháy.

* –m o xo båi.

* –m tha, già thäi.

* —n ào nhÜ ong v« t°.

* Ông æn chä, bà æn nem.

* Ông già bà cä.

301

* Ông nói gà, bà nói vÎt.

* Ông tha, bà b¡t.

* Ông phû Çi, ông tri ljn.

* Ông TÖ bà NguyŒt.

* ÷n n¥ng nghïa dày.

* n xÜÖng sÓng.

P

* Phai son låt phÃn.

* PhÃn nhåt, hÜÖng phai.

* PhÆn båc nhÜ vôi.

* PhÆn hÄm duyên ôi.

* Phong ba bão táp.

* PhÒng mang tr®n m¡t.

* Ph‡ng tay trên.

* Phøc sát ÇÃt.

302

* Phun châu nhä ng†c.

* PhÜ®ng chå loan chung.

Q

* Qua cÀu lÆt ván tháo Çinh.

* Quan san nghìn d¥m.

* Quåt nÒng Ãp lånh.

* Quân dân cá nܧc.

* Quân sÜ quåt mo.

* QuÀn manh áo vá (QuÀn manh áo väi).

* QuÃy hôi, bôi nh†.

* Quen æn bén mùi.

* Quen hÖi bén ti‰ng.

* Quê cha ÇÃt t°.

* Quê m¶t cøc.

* Qu› khóc thÀn sÀu (ThÀn sÀu qu› khóc).

303

* Qu› tha ma b¡t.

* Quít làm cam chÎu. * Quÿ gÓi cúi ÇÀu.

R

* Ra luÒn vào cúi.

* Ra lÜ©m vào ngušt.

* Ra ngÄn vào ngÖ.

* Ra ngÕ g¥p gái.

(ñiŠm xúi xÈo).

* Ra oai tác quái.

* Rách nhÜ t° ÇÌa.

* Rán sành ra m«. * Rào trܧc Çón sau.

* Rau cháo qua ngày.

* Rau nào sâu nÃy. * Rày gió mai mÜa.

304

* Ræng Çen mã tÃu.

* RÈ nhÜ bèo.

* Rét nhÜ c¡t.

* Rõ nhÜ ban ngày.

* RÓi bòng bong.

* RÓi nhÜ gà m¡c ÇÈ.

* RÓi nhÜ ru¶t t¢m.

* RÓi nhÜ tÖ vò.

* RÒng bay phÜ®ng múa.

* RÒng ljn nhà tôm.

* RÒng g¥p mây.

* RÒng mây g¥p h¶i.

* RÒng vàng t¡m nܧc ao tù.

* R®n tóc gáy.

* Run nhÜ cây sÆy.

305

* Rung cây nhát khÌ.

* Røng nhÜ sung.

* Ru¶ng cä ao liŠn.

* Ru¶ng sâu trâu nái.

* Ru¶t Çau nhÜ c¡t. * Ru¶t Ç‹ ngoài da.

* Ru¶t nóng nhÜ cào.

* Rút mây Ƕng rØng (Kéo mây Ƕng rØng).

(mây : cây mây; m¶t loåi cây leo, thân cÙng, bŠn, dài; thÜ©ng dùng làm bàn, gh‰, tû, kŒ).

* RØng thiêng nܧc Ƕc.

* RØng vàng bi‹n båc.

* Rܧc voi vŠ giày mÒ.

* RÜ®u s§m trà trÜa.

S

* Sa chân l« bܧc.

306

* Sa cÖ l« bܧc.

* Sa cÖ l« vÆn.

* Sa cÖ thÃt th‰. * Sa mày n¥ng m¥t.

* Såch sành sanh.

* Sai con toán, bán con trâu.

* Sai m¶t ly, Çi m¶t d¥m.

* Sáng m¡t ra.

(TÌnh ng¶, thÃy rõ s¿ thÆt).

* Sao d©i vÆt Ç°i.

* Sát khí Ç¢ng Ç¢ng.

* Say hoa Ç¡m nguyŒt.

* Say nhÜ Çi‰u Ç°.

* S¡c nܧc hÜÖng tr©i.

* S¡c säo nhÜ dao.

* SÄy Çàn tan nghé.

307

* SÈ áo nhÜ©ng cÖm.

* Sét Çánh ngang tai.

* Sinh næm ÇÈ bäy.

* Sinh sau ÇÈ mu¶n.

* Sinh sôi nÄy nª.

* Sình lên x†p xuÓng.

* So vai rút c°.

* S° lÒng tung cánh.

* Sôi gan tím mÆt.

* Sông cån Çá mòn.

* SÓng dª ch‰t dª. (Dª sÓng dª ch‰t).

* SÓng gºi, thác vŠ.

* SÓng khôn thác thiêng.

* SÓt ru¶t sÓt gan.

* S® bóng s® gió.

308

* S® n°i da gà.

* S®i tóc chÈ làm tÜ.

* S§m mÆn tÓi Çào.

* SÖn son thi‰p vàng.

* S©n lòng nän chí.

* Suy bøng ta ra bøng ngÜ©i.

* SÜ tº Hà ñông.

* Sܧng nhÜ tiên.

T* Tác oai tác quái.

* Tåc då ghi lòng.

* Tai bay vå gió.

* Tai nghe m¡t thÃy.

* Tai qua nån khÕi.

* Tai to m¥t l§n.

309

* Tai tr©i ách ÇÃt.

* Tai vách måch rØng.

* Tài cao ÇÙc tr†ng.

* Tài hèn sÙc m†n.

* Tan Çàn rë nghé.

* Tan xÜÖng nát thÎt.

* Tán hÜÖu tán vÜ®n.

* Tát nhÜ tát nܧc bÀu.

* Tay b¡t m¥t mØng.

* Tay b‰ tay bÒng.

* Tay bÒng tay d¡t.

* Tay chai vai mòn.

* Tay chèo tay lái.

* Tay làm hàm nhai.

* Tay xách nách mang.

* TÃc ÇÃt tÃc vàng.

310

* Tâm ÇÀu š h®p.

* Tên bay Çån låc.

* Thä con tép b¡t con tôm. * Thä h° vŠ rØng.

* Thä mÒi b¡t bóng.

* Tham bát bÕ mâm.

* Tham Çó bÕ Çæng. * Tham th¿c c¿c thân.

* Tham vàng bÕ ngãi. * Tham viŒc ti‰c công. * Than mây khóc gió.

* Than thân trách phÆn.

* Tháng Ç®i næm ch©.

*Tháng r¶ng ngày dài.

* Tháo cÛi s° lÒng.

311

* Thay da Ç°i thÎt.

* Thay lòng Ç°i då.

* Th£ng cánh cò bay.

* Th£ng nhÜ ru¶t ng¿a.

* Th¡t gan th¡t ru¶t.

* Th¡t lÜng bu¶c bøng.

* Thâm cæn cÓ Ç‰.

* Thâm gan tím ru¶t.

* Thâm sÖn cùng cÓc.

* ThÀm yêu tr¶m nh§.

* Thân lØa Üa n¥ng.

* Thân lÜÖn ch£ng quän lÃm ÇÀu.* Thân tàn ma dåi.

* ThÃp c°, bé h†ng.

* Th t b i là m thành công.ấ ạ ẹ

* ThÃt cÖ l« vÆn.

312

* ThÆt thà là cha dåi d¶t.

* ThÆt thà ma vÆt không ch‰t ! * ThÃy gà hóa cuÓc.

* Theo voi æn bã mía.

* Thét ra lºa.

* ThŠ non hËn bi‹n.

* ThŠ sÓng thŠ ch‰t.

* Thêm m¡m thêm muÓi.

* Thêm vây thêm cánh

* Thí cô-hÒn.

* Thiên Lôi chÌ Çâu Çánh Çó.

* ThiŒt vàng s® chi lºa.

* ThÎt nát xÜÖng tan.

* ThÕa chí tang bÒng.

* Thóc cao gåo kém.

* Th†c gÆy bánh xe.313

* Th© ma låy quÌ.

* Thª ng¡n than dài.

* Th©i gi© thÃm tho¡t thoi ÇÜa.

* ThuÆn buÒm xuôi gió.

* ThuÆn chèo mát mái.

* ThuÆn v® thuÆn chÒng.

* Thùng r‡ng kêu to.

(ViŒt-hóa thành ng» Pháp:"Les tonneaux vides font beaucoup de bruit " ).

* ThuÓc Ç¡ng dã tÆt.

* Thu¶c lòng nhÜ cháo.

* ThuyŠn xuôi, gió ngÜ®c.

* ThØa giÃy vë voi.

* ThØng mŠm trói ch¥t. * ThÜÖng thÀm nh§ tr¶m.

* ThÜÖng vay khóc mܧn.

314

* ThÜ®ng c£ng chân, hå c£ng tay.

* ThÜ®ng vàng hå cám.

* Ti‰c cay ti‰c Ç¡ng.

* Tiên sÜ cÓ t°. (chܪi)

* TiŠn lÜng gåo túi.

* TiŠn mÃt tÆt mang.

* TiŠn nào cûa nÃy.

* TiŠn rØng båc b‹.

* TiŠn rÜÖng båc ÇÓng.

* TiŠn trä må nh°.

* TiŠn trao, cháo múc.

* TiŠn vô nhÜ nܧc.

* Ti‰ng khoan ti‰ng nh¥t.

* Ti‰ng n¥ng ti‰ng nhË.

* Tiêu tiŠn nhÜ rác.

* Tím gan tím ru¶t.

* Tin sét Çánh.

315

* Tính quÄn lo quanh. * Tình ngay lš gian.

* Tình sâu nghïa n¥ng.

* Tình xÜa nghïa cÛ.

* TÎt mù tæm cá bóng chim.

* To ÇÀu khó chui.

* To gan l§n mÆt.

* Tóc båc da mÒi.

* Tô rÒng vë r¡n.

* Tô son Çi‹m phÃn.

* TÓi mày tÓi m¥t.

* TÓi nhÜ Çêm ba mÜÖi.

* TÓi tæm m¥t mÛi.

* Tôm ljn nhà rÒng.

* TÓt g‡ hÖn tÓt nܧc sÖn.

* TÓt vay dày n®.

316

* Trà dÜ tºu hÆu.

* Trai tài gái s¡c.

* Trai thanh gái lÎch.

* Trái gió trª tr©i.

* Trái tai gai m¡t.

* Träi gió dÀm mÜa.

* Tranh tÓi tranh sáng.

* Træm cay nghìn Ç¡ng.

* Træm công nghìn viŒc.

* Træm dâu Ç° ÇÀu t¢m.

* Træm Ç¡ng nghìn cay (Træm cay nghìn Ç¡ng).

* Træm hÒng nghìn tía.

* Træm phÜÖng nghìn k‰.

* Tr¡ng da dài tóc.

* Tr¡ng nhÜ ngà.

* Tr¡ng nhÜ trÙng gà bóc.

317

* Trâm gãy bình rÖi.

* TrÀm tÜ m¥c tܪng.

* TrÀn nhÜ nh¶ng.

* TrÀn trùng trøc.

* Trâu bò húc nhau, ruÒi mu‡i ch‰t. * Trâu chÆm uÓng nܧc Çøc.

* Trâu già g¥m cÕ non.

* Tre già mæng m†c.

* Tréo c£ng ng‡ng.

* Trèo cao té n¥ng.

* Trên dao, dܧi th§t.

* Trên Çe, dܧi búa.

* Trói gà không ch¥t.

* Trói voi bÕ r†.

* Trong Ãm ngoài êm.

318

* Trong ng†c tr¡ng ngà.

* Trôi sông, dåt ch®.

* Tr¶m c¡p nhÜ rÜÖi. (rÜÖi : m¶t loåi trùn sinh sÓng rÃt nhiŠu ª vùng nܧc l®).

* TrÓn chúa l¶n chÒng.

* TrÓn chui trÓn nhûi.

* Tr¶m nh§ thÀm yêu (Trộm yêu thÀm nh§). * Trông gà hóa cuÓc (Nom gà hóa cu¶i).

* Trông mòn con m¡t.

* TrÓng Çánh xuôi, kèn th°i ngÜ®c. * TrÖ m¡t ‰ch.

* TrÖ nhÜ Çá, v»ng nhÜ ÇÒng.

* TrÖ nhÜ m¥t th§t.

* TrÖ tráo nhÜ gáo múc dÀu.

* Tr©i Çánh thánh vÆt. * Tr©i g†i ai nÃy då.

319

* Tr©i không có m¡t. * Tr©i long ÇÃt lª.

* Tr©i quang mây tånh.

* Tr©i sÀu ÇÃt thäm.

* Tr©i tru ÇÃt diŒt.

* Tr©i xui ÇÃt khi‰n. * TrÙng ch†i Çá.

* Trܧng rû màn che.

* Trܪng giä h†c làm sang.

* Túi cÖm giá áo (Giá áo túi cÖm). * TÙc l¶n ru¶t.

* TÙc nܧc v« b©.

U, Ð

* U mê ám chܧng.

* ¨ ù cåc cåc.

320

* UÓn ba tÃc lÜ«i.

* UÓn lÜng quÿ gÓi.

* UÓng máu æn thŠ.

* UÓng nܧc nh§ nguÒn.

* Чt nhÜ chu¶t l¶t.

V* Vá tr©i lÃp bi‹n.

* Vå mÒm vå miŒng.

* Våch áo cho ngÜ©i xem lÜng.

* Våch Çùi cho ngÜ©i ta véo.

* Våch lá tìm sâu.

* Vai u thÎt b¡p.

* Väi thÜa che m¡t thánh.

* Ván Çã Çóng thuyŠn.

* Vang bóng m¶t th©i.

321

* Vang tr©i dÆy ÇÃt.

* Vàng ÇÕ làm nh† lòng son. * Vàng thau lÅn l¶n.

* Vào l‡ tai, ra l‡ miŒng.

* Vào luÒn ra cúi. * Vào sinh ra tº.

* Vào thÜa ra bÄm.

* Væn dÓt vÛ nhát.

* Væn hay ch» tÓt.

* V¡n c° kêu ch£ng thÃu Tr©i.

(v¡n : ng¡n)

* V¡ng nhÜ chùa Bà ñanh.

* V¡ng tanh nhÜ bu°i ch® chiŠu.

* V¡t chanh bÕ vÕ.

* V¡t chân lên c°.

* V¡t c° chày ra nܧc.

322

* V¥t ÇÀu cá, vá ÇÀu tôm.

* VÆt Ç°i sao d©i.

* Vë hùm thêm cánh.

* Vë r¡n thêm chân.

* Vì thÀn phäi n‹ cây Ça.

* VÎt nghe sÃm.

* VÕ qušt dày có móng tay nh†n.

* VÖ ÇÛa cä n¡m.

* Vu oan giá h†a.

* Vui lòng hä då.

* VuÓt m¥t phäi n‹ mÛi.

* VuÓt râu hùm.

* VØa æn cܧp, vØa la làng. * VØa Çánh trÓng, vØa æn cܧp.

* VØa ÇÃm vØa xoa.

* V»ng nhÜ bàn thåch.

323

* V»ng nhÜ kiŠng ba chân.

* VÜ©n không nhà trÓng.

* VÜ®t suÓi bæng rØng (VÜ®t suÓi băng ngàn).

X

* Xa chåy cao bay.

* Xa l¡c xa lÖ (Xa lÖ xa l¡c).

* Xa m¥t cách lòng.

* Xa sông, cách núi.

* Xa v©i v®i.

* Xác rác xÖ rÖ.

* Xanh bûng xanh beo.

* Xanh nhÜ tàu lá.

* Xanh vÕ ÇÕ lòng.

* XÃu m¥t ch¥t då (XÃu m¥t ch¥t nÒi).

* XÃu nhÜ cú.

324

* XÃu nhÜ då xoa.

* XÃu nhÜ ma.

* XÃu nhÜ qu›.

* Xe tÖ k‰t tóc (K‰t tóc xe tÖ).

* Xé m¡m mút tay.

* Xé ru¶t xé gan.

* XÈ núi lÃp sông.

* XÈ ván bán thuyŠn.

* XÕ chân l‡ mÛi.

* Xoay nhÜ chong chóng.

* Xót ru¶t xót gan.

* Xuôi chèo mát mái.

* XÙng Çôi vØa lÙa.

* XÜÖng ÇÒng da s¡t.

* XÜÖng tàn cÓt røi.

325

Y

* Yên giÃc ngàn thu. * Yêu chó, chó li‰m m¥t. * Yêu nܧc thÜÖng nòi.

* Yêu thÀm nh§ tr¶m (Yêu tr¶m nh§ thÀm).

* Yêu vøng nh§ thÀm.

* Y‰u bóng vía.

¤ ¤ ¤

326

327