NhữngCâuChuyệnThànhCông

SeriesDạyConLàmGiàu–Tập6

RobertT.Kiyosaki&SharonL.Lechter

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfree

CộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

TableofContentsLỜIGIỚITHIỆUPHẦNICHƯƠNG1HÀNHĐỘNGTHỨNHẤTHÀNHĐỘNGTHỨHAIHÀNHĐỘNGTHỨBAHÀNHĐỘNGTHỨTƯĐÂYLÀCÁCHCHÚNGTÔIĐÃTHỰCHIỆNHÀNHĐỘNGTHỨSÁUĐÓLÀMỘTBÍMẬTCHƯƠNG2MỘTCÂUCHUYỆNQUENTHUỘCMỰCĐỎCHUYỂNTHÀNHĐENĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃTHỰCHIỆNMỘTVIỄNCẢNHKHÁCVÀMỘTHIỆNTẠIANTOÀNHƠNTƯƠNGLAICHƯƠNG3TÔIĐẾNTỪĐÂUNHƯNGRỒICHÚNGTÔIRUNSỢPHẢNỨNGCỦACÁCCONPHẦNIICHƯƠNG4KINHNGHIỆMKINHDOANHĐẦUTIÊNCỦATÔIĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃTIẾNHÀNHTÔIĐIĐÂUTỪNƠIĐÂYTƯƠNGLAITƯƠISÁNGCHƯƠNG5MỘTNỀNHỌCVẤNTUYỆTVỜIKHÔNGĐỦĐẢMBẢOTHÀNHCÔNGNHUCẦULÀMCHOSỰPHÁTMINHTRỞNÊNCẦNTHIẾTSỰNGUDỐTKHÔNGBAOGIỜĐEMLẠIHẠNHPHÚCSỰĐỘCLẬPVỀTÀICHÍNH101ĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃLÀMNỖLỰCCỦACẢNHÓMCHÚNGTÔIDỰNGNÊNNHỮNGTRỞNGẠI,CHÚNGTÔICÓTHỂĐẬPĐỔCHÚNGXUỐNGSỰTHAYĐỔIKỂHOẠCHVỀPHONGCÁCHSỐNGCHƯƠNG6LÝTƯỞNGCÔNGĐOÀNNHÀKINHDOANHTRẺTUỔIXÓABỎNỖISỢHÃIMỘTKHIBẠNĐÃBẮTĐẦUTHÌKHÔNGTHỂNÀODỪNGLẠI

BƯỚCĐẾNVỊTRÍPHÁTBÓNGCHƯƠNG7SỰTỰCHỦĐEMĐẾNPHẦNTHƯỞNGTHAYĐỔICÁCHNHÌN,CUỘCSỐNGSẼTHAYĐỔIPHẦNIIICHƯƠNG8MỘTCÁCHNHÌNMỚIĐỐIVỚIĐỀTÀICŨTHẤYMỚITINKHÔNGCÒNBẾTẮCNỮA

LỜIGIỚITHIỆU

TrongnhữngquyểnDạyConLàmGiàutrước,chúngtôiđãgiớithiệuKimtứđồmiêutảbốn

loạingườitrongthếgiớitàichính.

NhómLvàTởcộtbêntráicủaKimtứđồtượngtrưngchonhómngườilàmcônglãnhlương

vànhómlàmtưhaychủkinhdoanhnhỏ.NhómngườilàmcônglãnhlươngLtìmkiếmsựantoàncôngviệcvàphúclợi,trongkhinhómTlàmộtchuyênviênvà"sởhữu"côngviệccủamình.Càngthànhcông,họcàngbậnrộnhơnvàcànggắnchặtvớicôngviệchaydựánkinhdoanhcủamình.Bêntráilàbênmàtrườnghọctruyềnthốngchuẩnbịchochúngta.Nócònđượcnhắctớinhư"vòngluẩnquẩn". NhómCvàĐởbênphảicủaKimtứđồtượngtrưngchochủdoanhnghiệphaycôngtyvànhà

đầutư.Chủdoanhnghiệpcónhữngngườikháclàmviệcchomìnhvàcócáchệthốngxácđịnhđểdoanhnghiệphoạtđộng.Nóhoạtđộngmộtcáchđộclậpvớingườichủ.Cònnhàđầutưcótiềnmặtlàmviệcchomình.Tómlại,sựtựdotàichínhđượctìmthấyởcộtbênphảicủaKimtứđồ.Chúngtaxemnólà"vòngnhanh”. Nhữngngười chia sẻ các câu chuyện thành công của họ trong quyển sách này đềumuốn

giànhđượcmộtmụctiêutươngtựnhưnhau:sựtựdotàichính.TấtcảhọđềuphấnđấuđểdichuyểnsangcộtbênphảicủaKimtứđồ.Nhữngđộcgiảcủachúngtôicũngvậy,hầunhưhọluônnóivềviệcchuyểntừbêntráicủaKimtứđồsangbênphải.Khôngainóivớichúngtôirằnghọ

địnhđitheohướngngượclại.ĐólàbởivìhọđãnhậnradichuyểntừbêntráicủaKimtứđồsangbênphảilàconđườngdẫnđếnsựđộclậpvềtàichính. NgườibốgiàudạyrằngbênphảicủaKimtứđồlànơimàtiềnbạclàmviệcchobạn.Nhiềulần

ngườitanóivớichúngtôirằnghọđangnốihaicộtcủaKimtứđồ,vớimộtchântrongnhómLhayTtrongkhisởhữumộtdoanhnghiệphayđầutưvàobấtđộngsảnởphíabênphải.MụctiêucủahọlàtạorađủvòngquaytiềnmặtđểcóthểrờicôngviệchaycuộcsốngcủanhómTvàsốnghoàntoàndựavàocộtbênphảinhưmộtngườichủdoanhnghiệphaynhàđầutư. Nhữngcâuchuyệncủahọnóilênsựkhácnhaugiữaviệchoàntoànphụthuộcvàongườikhác

đểcóthunhậpvớiviệckiểmsoátcuộcsốngtàichínhcủabảnthân.Họchiasẻnhữngvấnđềtàichínhmàhọsợphảiđốimặtcũngnhưcáchhọchinhphụcnỗisợđó.NhưNgườibốgiàụkhuyênbảo,họpháttriểnconđườngriêngthíchhợpchomình. Họ cónhữngbướcđi đạt được sựan toàn về tài chínhbằng cáchmuanhữngdựánkinh

doanhhayđầu tưvàobấtđộng sảnhoặc cảhai.Nhữngngườiđã sởhữunhữngdựánkinhdoanhsửdụngcácbàihọccủaNgườibốgiàuđểgiúphọđiềuhànhdoanhnghiệptốthơnvàtheođịnhhướngngườichủthânthiệnhơn. Khôngai trongsốhọ lànhữngchuyêngiavềtiềnbạctrướckhihọbắtđầusựgiáodụctài

chínhcủamình.Mộtsốcónhữngbằngcấpcaotừcáctrườngđạihọcdanhtiếng,mộtsốngườikhácchỉtốtnghiệptrunghọc.Mộtvàingườivẫnđangđihọc.Tuynhiên,bấtkểnềntảnggiáodụccủahọrasao,giờđâytấtcảhọđềuhiểutầmquantrọngcủaviệcnắmgiữcáctàisảnvàhiểubiếtsựkhácnhaugiữanợtốtvànợxấu.Bấtkểhoàncảnhcánhâncủahọnhưthếnào,họsốngởđâu,vàhọbắtđầuvềmặttàichínhrasao,tấtcảhọđềuhọcđượcnhữngkhíacạnhquantrọngnhấtcủavòngquaytiềnmặt,kiểmsoátcuộcsốngtàichínhvàvữngvàngtrênconđườngđiđếnsựtựdotàichính.NhiềungườitrongsốhọđãrờikhỏivòngluẩnquẩnvàđangsốnghạnhphúcởbênphảicủaKimtứđồ,vòngnhanh.

BẠNCŨNGCÓTHỂLÀMĐƯỢC Nếubạntừngcảmthấythấtvọngvìviệclàmcônglãnhlươnghaylàmtưkhôngchobạnsựan

toàntàichínhmàbạnkhaokhát,còncócáchthaythế.Nếunhữngđầutưcủabạnthấtbại,bạnmệtmỏivìnhữnglờikhuyêntàichínhcũxì,bạnlolắngvềviệcnghỉhưu,haybạnchỉmuốndànhnhiềuthờigianhơnchogiađình,bạncóthểtìmthấyconđườngđếnsựtựdovềtàichínhtrongquyểnsáchnày.QuyểnsáchgồmcáccâuchuyệnthànhcôngcủanhữngngườiđãđónnhậnlờikhuyêncủaNgườibốgiàuvàsauđótìmthấyconđườngđiđếnsựthànhcôngtàichínhcủariêngmình. BạncóthểtạoracâuchuyệnthànhcôngtừbộsáchDạyConLàmGiàucủariêngbạn.

Xingửinhữnglờichúctốtđẹpnhấtnếubạntìmđượcconđườngthànhcôngvềtàichínhcủa

riêngmình.

SHARONLECHTER

PHẦNI

CÁCHBẠNCHƠITRÒCHƠIMANGTÍNHQUYẾTĐỊNH

QUYẾTĐỊNHỞCÁCHBẠNCHƠITRÒCHƠI Nếumuốnđạtđượcsựantoànvềtàichính,bạncầnbiếttròchơitiềnbạc.Tôiđãhọcđượctrò

chơitiềnbạctừNgườibốgiàucủamìnhvàtôitạoratròchơiCASHFLOW(vòngquaytiềnmặt.)Tròchơinàydạybạnnhữngkỹnăngtàichínhthôngquasựvuithích,bắtchướcvàhànhđộng.Tròchơihếtsứcđặcbiệtvàđãđượccấpnhiềugiấychứngnhận.Nósẽthửthách,chỉdạyvàyêucầubạnsuynghĩnhưnhữngngườigiàucó.Trongphầnnày,nhữngngườikểchuyệnsẽmôtảthànhcôngcủahọvềtàichính,màhọcholàcóđượcdochơiCASHFLOW. Nhữngngườinàykhámphárarằngkhônggiốngnhưtấtcảtròchơiôkhác,vốnchỉcómột

conđườngchiếnthắngduynhấtvàchiếnthắngchỉtồntạitronglúcchơi,CASHFLOWchotanhữngbàihọccònmãisaukhichơi.Mỗikhithamgiatròchơi,họkhôngchỉnângcaocáckỹnăngvềtàichínhmàcònxâydựngđượclòngtựtin.Họđãnóichotôibiếtrằngsửdụngcácthẻmuabánchohọnhiềucáchnghĩmớimẻvềhướngđầutư.Cácthẻmuabánmangđếnnhiềulựachọnkhácnhaumỗilầnchơivàcungcấpthôngtingiúpkhởiđầuviệcđầutưsinhravòngquaytiềnmặt. ĐốivớiEdvàTerryColman,sinhsôngởCalifornia,nhữngthẻmuabántạođộnglựcchohọ

chínhlàvềbấtđộngsản.Hànhtrìnhđếnsựantoànvềtàichínhcủahọcóthểlàmongmuốncủanhiềungười.Nếutừngtrảiquathậpniênhippienhưhọ,nhữngnăm1960,bạncũngcóthểđãbịảnhhưởngbởitưtưởngkhôngxemthànhcôngvềtàichínhlàmộtmụctiêu.Thựctế,mụctiêucủahọhoàntoàntráingược:Sốngtựdo,khôngquantâmđếntiềnbạc,vàlàmnhữnggìmìnhthích.Tậptrungvàotươnglaibịxemlàlãngphíthờigian. EdvàTerryđãthànhthậtmộtcáchthúvịkhinóivềquanđiểmtiềnbạccủahọtrướckia.

Giốngnhưnhiềungườicùngthếhệ,họđãhòavàotâmtrạngcủathờiđạivàkhinhkhinhữngvấnđềtàichính.Kiếmđượcbaonhiêu,họtiêuxàibấynhiêu.Họkhôngcầnsuynghĩvàcânnhắcchotươnglai(ítnhấtchođếnkhicontraiJakecủahọchàođời,ngườicũngđượcđềcậpđếntrongcuốnsáchnày). Khinhậnracầncómộtkếhoạchtàichính,họbắtđầutìmhiểunhữnglựachọnkhác.Mộtsố

lựachọnmanglạikếtquả,mộtsốkhông.Nhưnghọkhôngbỏcuộc.Họtiếptụchọchỏibởivìhọmuốntìmkiếmmộtphươngcáchđểđạtđếnsựtựdovềtàichính.Saucùng,họnhậnthấyđầutưvàobấtđộngsảnchohọnhữngcơhộituyệtvờiđểđạtđếnmụctiêu.Bạnsẽthấynhữnggìhọđãlàm,cáchthứchọthựchiệnvàtheotừngbướcnhỏmàhọđãđiđểdẫnđếncácbướclớnhơn. Nếubạnlàmộtngườicóđôngconcái,đãtrảiquanhữnglotoanvềtàichínhvànghĩrằngđã

quátrễđểbướcđimộtconđuờngmới,hãyđọccâuchuyệncủahọ.Khôngbaogiờquátrễđểthayđổitưtưởngcủabạnvềviệctrởnêngiàucó-nhấtlàkhibạnđãtìmthấyphươngtiệnđểgiúpbạnthựchiệnđiềunày. Nhưngnếuởđộtuổibamươi,phảiđươngđầuvớicáckhoảnnợlớn,lolắngvềsựantoàntài

chínhcủamình,bạnhãyđọccâuchuyệncủaTraceyRodriguez.Giốngnhưnhiềungườibuộcphảituyênbốphásản,Traceyvàchồngcôởtrongmộttìnhthếvôcùngkhókhăn.Lànhữngngườilaođộngchămchỉ,nhưnghọlạilâmvàokhủnghoảngtàichính.Đốivớihọ,sựantoànvềtàichínhgiờđâybắtnguồntừviệcsởhữucáccângviệckinhdoanh,ýtưởngnàycũngđượckhơinguồntừnhữngthẻmuabántrongtròchơiCASHFLOW. CólẽbạnđangởđộtuổinămmươivàchorằngviệcđầntưđểcóVòngquaytiềnmặtkhông

còndànhchobạnnữa.Tôiđãnghenhữngngườiởđộtuổinàynóinhữngđiềnbiquannhư“Việcnàyquámuộnvớitôirồi",“Tôiquámệtmỏiđểlàmviệcnày"và"Tôiđãquágiàkhôngthayđổiđược nữa". Nếu đó là những gì bạn nghĩ, hãy đọc quá trình thay đổi cách nhìn của CeciliaMorrison.ĐốivớiCecilia,vàGeorge,chồngcô,việcnghĩhưusẽđượcbảođảmbằngVòngquaytiềnmặtđềuđặnnhờvàomộtthẻmuabántừtròCASHFLOWđãtạođộnglựcchocôthựchiệncáccuộcđầutưmới. CáchthứcEdvàTerry,TraceyvàCeciliakiểmsoátđờisốngtàichínhcủahọlànhữngcâu

chuyệnvềsựthỏahiệpvớithựctếvàđưaralựachọn.Nhữngquyếtđịnhmàhọđãthựchiện–vàtiếptụcsẽthựchiện-thậtthúvị.Vìnhữngconngườinàyđạtđượcsựantoànvềtàichính,nênhọlànhữngngườichiếnthắngkhihọchơitròchơicuộcđời.

CHƯƠNG1

Tiềnbạccóýnghĩaquantrọng

EdvàTerryColman

Venice,California

Nếuxemmộtbộphimvềcácnhàtưởngcủathậpniên1960chuyểnthànhnhữngngườichothuênhàởthếkỷ21,cólẽchúngtasẽkhôngtinlắm.Tuynhiên,câuchuyệnnàycóthật.Cáchđây3năm,Terryvàtôibắtđầumuabấtđộngsản.Hiệntạichúngtôisởhữu8cănnhàrảiráctrong3bang,trịgiáhơn1triệuđôla. Cáchthứcvàlýdochúngtôithayđổiýkiến,chuyểntừtháiđộngắcngoảivềtàichínhsang

hànhđộngtàichínhlàmộtcâuchuyệncóýnghĩachothấynhiềungườicùngthếhệchúngtôicũngđãthayđổi.

HÀNHĐỘNGTHỨNHẤT Cólẽhoàncảnhcủachúngtôitrướckhimuabánbấtđộngsảncũngkhônggâyquánhiều

ngạcnhiên.Trongnhàtôi,tiềnbạckhônglàđềtàithảoluận,vàchínhvìvậytôikhôngđượctiếpnhậnbấtkỳthôngtinnàovềvấnđềtiềnbạc,nóiđếnđàotạothìcàngíthơnrấtnhiều.Chamẹtôinghĩrằngtôivôtráchnhiệmvềchuyệntiềnbạcvìngaykhitôicótiền,tôisẽtiêuxàihết.Ngượclại,emgáitôilạiđượcxemlàmộtđứa"cótráchnhiệm"vìnóluônluônđểdànhtiền. Họcvấnđượcxemlàmộtđiềutốt,nhưngtôichưabaogiờđượcchỉbảorằngtôicầncóhọc

vấntốtđểcóthểcómộtviệclàmvữngchắcsuốtcảđời.Emgáitôitốtnghiệpđạihọctrongkhitôibỏhọcsau3nămhọcởĐạihọcAntioch. Tôi lớn lênởLosAngeles,cònTerrythìởphíabênkiađấtnước-bangNewYork.Terry

cũngnghỉhọcsau2nămđạihọcởCalifornia.Chúngtôigặpnhaunăm1987,vàcảhaiđềucótưtưởnglậpdị(theokiểuhyppie)củanhữngnăm1960và1970. Chúngtôibámtheoquanniệmrằngtiềnbạclàkhôngquantrọng.Nhiềungườitrongthếhệ

chúngtôiluôntỏraphẫnnộchínhđángkhinóinhữngchuyệnliênquanđếnvấnđềtiềnbạc.Sốngdựatheotừngtấmngânphiếu,ngàyquangày,dườngnhưlàđiềubìnhthường,tựnhiên,vàchúngtôikhôngbaogiờcóthamvọngtíchlũytiềnbạc."Tìnhyêutựdo"làloạitiềntệcủathếhệchúngtôi.Chúngtôikhôngbiếtgìvềtàichínhvàcũngtừchốitìmhiểunó. Cáchđây15năm, lúccònởđộ tuổi30, chúng tôi làmviệc trongngànhsảnxuấtvàkinh

doanhphim.Tôilàmộtphụtáquayphim.Việchoạtđộngtrongngànhkinhdoanhnàyđếnvớitôirấtngẫunhiên.Chatôi,mộtnhàquayphimtựdovàlàmộtđạodiễn,đãhỏitôicómuốnthửcôngviệcnàykhông.Tôiđãhọcđổhọavàchụpảnh.Vìlúcđótôikhôngcóviệcgìlàmnêntrảlờilàcó.Tôikhôngxemviệcnàylàmộtcơhộituyệtvờihaymộtbướctrênconđườngsựnghiệpmìnhmơước.Côngviệcchỉcónghĩatiềnbạc. Mộtngàynọ,Terryđếnnơi tôiđang làmviệcvà trông thấy thao tác của các chuyêngia

trangđiểm.Kỹnăngcủacácchuyêngiađóthuhútcô,vàcôtrởthànhmột"nghệsĩ"hóatrang,đồngthờilàmộtngườimẫu.

Chúngtôiđượcthuê làmnhiềuquảngcáo,côngviệcgắnchúngtôivớinhữngchuyếndulịch,kháchsạnvàmộtcuộcsốngsangtrọng.Dĩnhiênlàchúngtôilàmhếtviệcnàyrồimớisangviệckia.Chúngtôilàmviệc15giờmộtngàysuốtmườihayhaimươingàymộttháng,rồisauđónghỉmátởbãibiểnhaychơiquầnvợt.Mụctiêulàtiêuxàitiền.Chúngtôicókhoảngthờigiantuyệtvời,sốngchohiệntại. Vẻbềngoàithìđâylàmộtcáchsốngkháthoảimáivà"tựdo"nhưngthựctếđãthayđổikhi

contraicủachúngtôi,Jake,chàođời.Sựrađờicủanócáchđâygần14nămlàmộthồichuôngcảnhtỉnhlớn.Chúngtôikhôngcókếhoạchchotươnglai,khôngbạogiờnghĩđếnviệcgìsẽxảyđếnvớimình-càngítnghĩđếnchuyêntươnglaichocontraichúngtôi-trongmườihayhaimươinămnữa.Chúngtôinợhơn10.000đôlatrongthẻtíndụng,vàchỉcógần500đôlatrongtàikhoảntiếtkiệm.Khôngmụctiêu,khôngtàisản,khôngđầutư,vàchúngtôichẳngthểnàothoátrakhỏihoàncảnhkhốnđốnnày.Chúngtôitựhỏi:"Chúngtalàmgìbâygiờ?" TerryởnhàchămsócJake,còntôithìđilàm.ThờigianBiểucủatôikhákinhkhủng.Đôikhitôi

đixacảtuầnlễ,khiJakeđãđủlớn,biếtnhậnbiếtsựviệc,thấytôivắngnhàthườngxuyên,Jakehỏi:”Bốđâurùi!”.Khiđó,chúngtôithấythậtsựbếtắc.Tôikhôngthểrờibỏngànhkinhdoanhphimảnh.Đólàcôngviệcduynhấttôibiếtvàtôikhôngthểtưởngtượnglàmìnhcóthểlàmđượcviệcgìtronglĩnhvựcnàokhácngaycảkhicóaiđóthuêtôi làm.Chúngtôibiếtmìnhphảicónhữngthayđổi,nhưngbắtđầutừđâu? Đãđếnlúctrưởngthành

HÀNHĐỘNGTHỨHAI

Hãyđểtôikểlạihoàncảnhlúcđóchobạnbiết.Năm1992,Terryvàtôibắttayvàoviệclênkế

hoạchtươnglaichovấnđềtàichínhcủamìnhvàsẵnsàngthửmộtviệcgìkhác.MộtbuổisángnắngđẹpởCalifornia,tôiđangđẩyđuquaychoJaketrongcôngviênthìthấymộtôngbốkháccũngđanglàmnhưthế.Việcnàycógìđókhácthườngbởivìcảhaiôngbốđềuđangchơivớicontrongcôngviênvàomộtngàytrongtuần ChúngtôibắtchuyệnvàngườiđànôngnóichotôibiếtôngđanglàmtrongcôngtyAmway–

tiếpthịvềmạng.CâuchuyệnhóararằngôngtacócơsởởHawaii,mộtnơimàcảTerryvàtôiđềuyêuthích.KhiTerrygặpôngtavànghevềHawaii,mọicâutrảlờicủacôấyhoàntoàntheocảmtính.ĐâylàcáchđểchúngtôiquaytrởvềHawaii.Chúngtôiđãlàmnhiềuhơnđiềuđó Chúngtôibắtđầuxâydựngcôngtyriêngvàkhichúngtôisẵnsàng,chúngtôibắtđầuhọc

cáchkinhdoanh.Thamgiacáchộithảo,cáckhóađàotạovàđọcsáchvềkinhdoanhđãchochúng tôi những trải nghiệm tuyệt vời và khích lệ sự phát triển bản thân một cách mạnhmẽ.Chúng tôi bắt đầu kết giao với nhữngngười thành côngmàquađómình có thể học hỏi.Nhữngnhàtriêuphúmàchúngtôikếtgiaođãchiasẻsựthôngtháicủahọ,giúpchúngtôimởmangtríócvàloạibỏnhữngquanđiểmthiểncậnvềtàichính.Cáchthứcsửdụngtiềnbạc–bêncạnhviệcvậnhànhcủathếgiớitiềnbạc–làmộttrảinghiệmmởrộngtưtưởng,tríóc

Nhữngcuốnsáchmàchúngtôiđượcgiớithiệuđặcbiệtcógiátrị.CuốnsáchNgườiđànông

giàucónhấtởBabylonđãthậtsựgiúpchúngtôimởmắtvềcáchtiêuxàitiềnbạccủamình.Hainămsaukhiđọccuốnsáchđó,sốnợtrongthẻtíndụngcủachúngtôiđãkhôngcònvàtiềntiếtkiệmthìtanglênhàngngànđôla.Làmsaođểcóđượcnhiềubạnbèvàgâyảnhhưởngngườikháclàmộtcuốnsáchvôcùngquantrọngkhácđốivớichúngtôi.Đọccuốnsáchnày,chúngtôicóđượcnhữngcôngcụđểgiaotiếpvớingườikhácmộtcáchhiệuquả Bâygiờ,chúngtôiđãtốtnghiệpgiađoạnđầutiêncủaviệchọcvềtàichính.Vàchúngtôitự

hỏimìnhsẽlàmgìtiếptheo?

HÀNHĐỘNGTHỨBA Cáchđâysáunăm,tôiralàmtư,thiếtlậpcơsởkinhdoanhngànhdịchvụ.Khôngcótiềnvốn

đểđầutưnêntrong4nămđầutiênchúngtôilàmviệctrongmộtphòngngủnhỏxíuphíasaunhà.Mộtmáytính,máyfax,điệnthoạidiđộng,vàmáynhắntinlàtấtcảnhữnggìchúngtôicầnđểkhởiđầu.Duytrìchiphíthấplàmộtquyếtđịnhrõràng.Chúngtôihàilòngvớivănphòngảocủamình,ởbênngoàiđãcódịchvụ24giờxửlýcáccuộcgọicủachúngtôi.Mộtngườithậtsựtrảlờiđiệnthoạivớitêncủacôngty,nhậnthôngtin,vànhắntinchotôi.Tôisẽgọilạingaylậptức. Tôiquảnlýtấtcảmọiviệctừmuabánvàtínhhóađơnđếnlênlịchcôngviệc,từđàotạođến

gửinhữngthiệpchúcmừngvàocácngàylễ.Quảnlýtoànbộcalàmviệccũnglàtráchnhiệmcủatôi.Hoàntoànkiệtsức. Cáchđâymộthainăm,chúng tôi thuêmộtnhânviênvănphòng làmbán thờigian,đảm

nhiệmnhữngcôngviệchằngngàynhưnhậpdữliệuvàtínhhóađơn.Dùcócảmộtbảngphâncôngcácngườiphụtáquảnlýcalàmviệc,nhưngtôinhậnrarằngmìnhvẫncầnphảiquyếtđịnhnhiềuviệcmỗingày, liênquanđếnlịchcôngtác,nhânsự,vàtàichính.Câuhỏimàtôithườngnghethấynhiềunhấtlà:"Ôngmuốntôilàmgìvềviệc...?" Dạomộtvòngtrênmạng,chúngtôilợidụngnhữngsốtiềnquảngcáocósẵn.Chúngtôilàm

tốtvànhậnralàmìnhcầnlợidụngsựbùngnổđangdiễnratrongthịtrườngchứngkhoán.

HÀNHĐỘNGTHỨTƯ Ôngbàcủatôimất,đểlạichotôivàingànđôla,chúngtôiđầutưsốtiềnvàoquỹhỗtương.

Cáchđâynămnăm,donghĩrằngcuốicùngchúngtôiđãkhốngchếđượcsốphậntàichínhcủamình,chúngtôichuyểnđổiquỹhỗtươngthànhnhữngđầutưchứngkhoáncánhân. Trongsuốthainămđầutiên,danhmụcvốnđầutưcủachúngtôipháttriểnkhánhiều.Có

lúcdanhmụcvốnnàytăngtổngcộng30%.Sauthờigianbanăm,việcđầutưcủachúngtôi,đạttổnggiátrị là80.000đôla.Saumộtvàinghiêncứusơbộ,chúngtôichorằngmìnhđãchọnđượccáccôngtyđángtincậyvàbềnvững.ChúngtôimuacổphiếucủacáccôngtynhưAT&T,

Dell,GeneralElectric,Dupont,Kodak,GM,BerkshireHathaway,Microsoft,Lucent,WorldCom,vàmộtsốítchứngkhoáncótínhmạohiểmhơn. Cảmthấyhài lòngrồi, tôikhôngcòngiámsátdanhsáchvốnđầutưcủamìnhđầyđủvà

thườngxuyênnữa.Tôicũngkhôngtheodõisátsaonhữngthôngtintàichínhmàcáccôngtyđógửichomình.Tôikhôngcóđượchọcvềchứngkhoánđểcóthểđầutưmộtcáchantoàn-vídụkhôngcódấuvếtdừnglại,nghĩalà,khôngcàiđặtmộthiệulệnhtựđộngbánmộtchứngkhoánnếunóxuốngthấphơnmộtmứcgiánàođó.Khôngcóngườitưvấncungcấpnhữngthôngtinchínhxácvàkiếnthức,chứngtôiđặttiềnbạcvàchínhbảnthânmìnhvàomộttìnhthếbấpbênh. Thịtrườngbắtđầusuyyếuvàonăm2000nhưngtôicũngchẳnghềđểý.Mộtvàithángqua

đivàkhitôinhìnlạidanhmụcđầutưcủamình,nóđãtụtxuốngkhoảng30%-40%.Tuynhiên,tôichẳngcóhànhđộngnàocảbởivìtôitrôngchờthịtrườngkhôiphụclại.Tôiđãkhônglàmbàitậpởnhà,vàvẫntheolốinghĩmua-và-giữlâudài.Đólàmộtsailầmlớn. Bâygiờtổnggiátrịchứngkhoáncủachúngtôicònkhoảng46.000đôla,nhưvậychúngtôi

đãmấtđigần50%.Việcnàydạychochúngtôimộtbàihọcnhớđời.Đểthànhcôngtrongbấtcứchiếnlượcđầutưnào,tacầntìmhiểuthôngtinmớivàchínhxác,vàliêntụcgiámsáttìnhhình.Việcthuêmộtnhàtưvấnmàbạntintưởngcũngquantrọng. Mộtcâunóixưacóthểápdụngởđây:"Khisinhviênsẵnsàng,thầygiáoxuấthiện."

Cáchđâybốnnăm,chúngtôiđếnthămnhàmộtngườibạn,vàđểýthấycuốnsáchDạyCon

LàmGiàuởtrênbàntrongnhàbếp.Tôithúnhậnlàmình,chẳngcóphảnứnggìcảkhinhìnthấycuốnsách,nhưngTerrythìcầmnólênngay.Côấyđãmuamộtcuốnvàchúngtôibắtđầuđọc. Cáchđâybanăm,saukhibắtđầuchơiCASHFLOW101,chúngtôithamdựmộthộithảovề

tàisảnbịtịchthuđểthếnợcủaBanCựuchiếnbinh.Buổihộithảocungcấpmộtmạnglướinhữngnhàmôi giới vàđại lýđểgiúpđỡ sinhviênmuanhữngngôinhànày.Tất cảđều lànhữngdạngmuabánnhànhỏ.Khinhìnthấynhữngbảngliệtkêtàichínhchitiết,chúngtôithấynógiốnghệtnhưmộttrongnhữngthẻmuabánnhỏcủatròchơi.Chúngtôinói:"A,đâylàthẻmuabánnhỏ.Chúngtađãsửdụngthẻnàyhàngthángtrongbếp,tạisaokhôngsửdụngnótrongthựctế?"

ĐÂYLÀCÁCHCHÚNGTÔIĐÃTHỰCHIỆN Dựavàonhữngthôngtinmàchúngtôitiếpnhậntạibuổihộithảo,chúngtôilênmạngbắt

đầutìmkiếmtàisản.Nhữngngôinhàbịtịchthuđểthếnợcầnphảiđấugiá,vàngườiđặtgiácaonhấtlàngườichiếnthắng.Chúngcũngđikèmvớilãisuấtcầmcốdãđịnhtrước.Bạnrấtdễdàngđápứngđủđiềukiệnchonhữngkhoảntiềnvaymượnnày,vàmứclãisuấtthườnglàcốđịnhtrongthờigian30năm.Khichúngtôibắtđầumuabấtđộngsảnthậtsự,tỷlệlà8%,và

saumộtkhoảngthờigianlãisuấtgiảmxuốngcòn6%. Lúcđầu,chúngtôitậptrungtìmkiếmởphíanamFloridavàkhuvựcPhoenix,vìthếchúng

tôiliênlạcvớicácđạilýởPortSt.Lucie,mộtcộngđồngdâncưởbãibiểnPalm,cũngnhưởPhoenix.Lýlẽcủachúngtôilà:Chúngtôiquantâmđếnnhữngđầutưcầníttiềnmặtnhất,vàhaibangđóđápứngđượcyêucầunày.(Mỗibangtrongchươngtrìnhnàycónhữngthangbậcgiákhácnhauđôichút.Vídụ,bangFloridachỉcần1.000đôlatrởxuốnglàcóthểmuađượctàisản.ỞArizona,sốtiềnđầutưlà5%củagiáđấuthầu.) ĐạilýbấtđộngsảnởPhoenixgửichochúngtôinhữngthôngtinvềtàisảnhiệncó,baogồm

hìnhảnh,vàcảchitiếtvềgiámua,giáđềnghị,phíquảnlý,chiphí,thuế,bảohiểm,chiphísửachữaướctính,vàthựcgiátiềnmặt. ĐạilýởFloridacũngđưanhữngthôngtinnhưthếlêntrangweb.

Chúngtôitìmhiểumộtsốcănnhàvàphântíchnhữngsốliệuđượccungcấp.Rồichúngtôi

chơivớicácconsốcùngsựhỗtrợcủamáytínhtàichính(chúngtôimuaởStaplesvớigiákhoảng50đôla).Mụcđíchlàđểxácđịnhgiátrịtốiđamàchúngtôibằnglòngđưaravàvẫnnhậnđượcvòngquaytiềnmặtdương.Khitìmthấytàisảnnàomàmìnhthích,chúngtôisẽđặtgiátheonhữngtínhtoáncủamình.Nếugiácủachúngtôiđượcchấpnhậnthìsẽvuimừng,nếuthua,thìchúngtôicũngkhôngquantâmđếnnữavìchúngtôikhôngbằnglòngchitrảnhiềuhơnchotàisảnđó. Saumộtvàilầnthấtbạitrongcuộcđấugiá,chúngtôidãgiànhđượcchiếnthắng.Ngôinhà

dànhchogiađìnhđơn,2phòngtắm,3phòngngủởPortSt.Lucieđượcđịnhgiá98.000đôla.Vìtàikhoảncủachúngtôikhátốtnênchúngtôibiếtmìnhsẽđủđiềukiệnđểvaytiền,khônggặpkhókhăngì.Chúngtôicóthểsửdụngtiềntừtàikhoảntiếtkiệmvàbánchứngkhoánđểsửachữangôinhà,trảtiềnmặttrước,vàchíphíkếtthúc.Việcsửachữamấtvàituầnvàđạilýcủachúngtôiđãcómộtngườichờthuê,chuyểnvàoởtrongvòng30ngày. Đâylàbảngkêchitiết:

Vâng,nợ33đôlanghecóvẻnhưchúngtôiđangđilệchhướng,bởivìchúngtôikhôngcó

vòngquaytiềnmặtsauhaotổnlớnvềthờigianvànănglượngnhưthế.Nhưngđốivớichúngtôi,nóthểhiệnmộttiềmnăngđộclậpvềtàichính.Mộtsựthậtkhôngthểtranhcãiđượclàchúngtôisởhữutàisảnđemlạithunhập,màngườithuênhàsẽtrảtiềnchotàisảnđó.Gầnđâychúngtôiđượcgiảmlãisuấtvaytiềnxuốngcòn6,125%,vàsốtiềnvayphảitrảhàngthánggiảmxuốngcòn579đôla.Đâylànhữngsốliệuvềvòngquaytiềnmặthàngthángcủachúngtôiđãđượcthayđổi:

Chúngtôikếtthúcthủtụcmuacănnhànàyvàotháng10năm2000.Trongthờigianđógiá

nhàởPortSt.Lucieđãtăngngùnngụt.Gầnđây,cănnhàđãtănglên126.000đôla,tăng23%giátrị.Việcđầutưbanđầu,7.900đôlacủachúngtôiđểmuatàisảnmàbâygiờchúngtôicógiátrịtàisảnlà26.000đôla(giátrịtănglêntrừchonhữnggìphảitrảchokhoảntiềnvaymượn).Nếuchúngtôibáncănnhàđóhômnayvớigiá126.000đôlathì lãiròng lênđến329%,chưakểvòngquaytiềnmặthằngnăm. "Tuyệt",chúngtôinóivớinhau,"Chúngmìnhcóthểlàmgiốngnhưthếnàynữa."Vàchúng

tôiđãlặplạitiếntrìnhđó.Mộtđiềukỳdiệuđãxảyra.Bằngcáchchuyểnđổitiềnkiếmđượcvà"tàisản"trêngiấytờthànhtàisảnthậtsựsảnsinhravòngquaytiềnmặtvàvốnriêng,chúngtôiđangsốngtheomộtcáchhoàntoànmớimẻ.Cóhứngthúvàdượcthúcđẩyhainămkếtiếpvừaqua,chúngtôichiếnthắngtrongcáccuộcđấugiá3cănnhànữa,mộtcănnhàởClarksville,bangTennessee,và2cănởPortSt.Lucie.

MộttrongnhữngcănnhàởPortSt.Luciekhôngđượctổchứctrướckiahỗtrợtàichínhnênchúngtôiphảitựtìmnguồntàichính.ThôngquađạilýởFlorida,chúngtôiliênlạcmộtđạilýđịaphươngđểtìmmộtngânhàngđịaphương.Chứngtôicóđủđiềukiệnđểmượnđượcsốtiềnthôngthườngvớilãisuất6,75%,trảtrước5%tiềnmặt.Bởivìkhôngcóhỗtrợtàichínhchocănnhànàynênsốngườiđấugiágiảm,vàgiáđặtcủachúngtôilà60.600đôlachocănnhà2phòngtắm,3phòngngủ. Chúngtôikếtthúcviệcmuacănnhàvàotháng12năm2000.Dựatrênnhữngtàisảntương

tựtrongkhuvực,thìcănnhànàytrịgiákhoảng82.000đôla-vàđólàsựướctínhthậntrọng. MộtlầnnữathôngquamạngInternet,chúngtôixácđịnhdượcvịtrímộtcănnhàdànhcho

giađìnhđơnờTennessee,vớisốtiềntrảtrướclà500đôlatrênmứcgiá78.000đôla.Lầnnày,đạilýđãgửichochúngtôihìnhảnhmộtvàicănnhà,đãgặpnhiềukhókhănhơntrongviệctìmngườithuê.Chiphísửachữagần3.000đô,vàthuếđềucaohơndựtính.Cuốicùngthìsauvàitháng,đạilýcũngtìmđượcmộtngườithuê.Cănnhàcóvòngquaytiềnmặtlà40đôla.Chúngtôicũngkhôngthíchphươngcáchquảnlý,nênnếucănnhànàytănggiávừađủthìchúngtôisẽbánnó.Chúngtôixemxétnhữngphươngcáchkhácđểcóthểchuyểnđổicănnhànàythànhmộttàisảncóvòngquaytiềnmặtdương. Chúng tôi tiếp tụcmuamột tài sản tịch thu để thế nợ khác ở Phoenix, lần này với giá

118.500đôla. Mặcdùtàisảnnàycóvòngquaytiềnmặtâmnhỏ,nhưngngườithuênhàvẫnthựchiệnviệc

muatàisản,vàchúngtôicóđủthunhậptừnhữngđầutưkhácđểbùchiphívàtiềnbảotrì.Ngàynay,nhữngtàisảntươngtựtrongkhuvựcđangbánvớigiá128.000đôla. Khichúngtôiđixem,đạilýbấtđộngsảnchỉchochúngtôithấykhupháttriểnmớiđang

đượcxâydựng.Chúngtôi"chộp"ngaymộtcănnhàmớiđangcònxâydựngvớigiá127.500đôla,trảtrước5%($6.350).Chúngtôitinvàolờinóicủanhânviênđạilýrằngđâylàkhuvựcmới,giánhanhchóngtăngcao.Tuynhiên,khicănnhàđãhoàntất,nóđểtrốnghàngthángtrờibởivìngườiđạilýcùngvớicôngtyquảnlý,khôngtìmrangườithuê.Chúngtôiđãrútrađượcbàihọclà,quảnlýlàmộtyếutốthenchốtdểthànhcôngtrongviệckiểmsoátbấtđộngsản.Chúngtôiđượcgiớithiệuđếnmộtcôngtyquảnlýkhác,màhọcóthểchothuêđượccănnhàtrongvòngmộttháng.Vòngquaytiềnmặthàngthánglà75đôla. Gầnđâychươngtrìnhmuatàisảntịchthuthếnợtrởnênquáphổbiến,vàsốtiềnchovay

quáhấpdẫn,nêngiáđặttănglênvàkếtquảlàvòngquaytiềnmặtđãbịsuygiảm.Đôikhi,nhữngdựđoánvòngquaytiềnmặtbịâm,thayvìdương.Chúngtôimuốnnhữngtàisảnmanglạivòngquaytiềnmặtdươngnênphảiquaysangtìmcáclựachọnkhác.ĐạilýởFloridabâygiờliênkếtvớimộtngườipháttriểnnhàmới.Nămngoáichúngtôimuamộtcănnhàbằngchínhnguồntiềncủamình.Ngườixâydựngđềnghịchovaytiềnvàbằnglònggiảmgiácănnhàcó2phòngtắm,3phòngngủnếuchúngtôivaytiềncủaôngta.Chúngtôiđủđiềukiệnđểvaytiềnvàtiếnhànhviệcmuacănnhàvớigiá102.750đôla,trảtrước5%.Ngườixâydựngnhận3.000đôlachophầnchiphíkếtthúc.Lợiíchcủamộtcănnhàmớidĩnhiênlàkhôngcầnphải

sơnsửa.Vàviệcbảotrìcũngchỉởmứctốithiểu. Ngàynaynhữngtàisảntươngtựtrongkhuvựcđangđượcbánvớigiá126.000đôla.Chúng

tôihiệntạiđangmuamộtcănkháctrongsốnhữngcănnhàmớinày. Vòngquaytiềnmặthàngthángthuđượctừ7cănnhàđầutiêncủachúngtôilà324đôla.

Tổng cộng tài sản của chúng tôi gần130.000đôla với khoảnđầu tư tiềnmặtbanđầu gần60.000,baogồmcảchiphísửachữavàchiphíkếtthúc.Lãiròngtiềnmặttrungbìnhlà7%,khôngkểlợithếvềthuếvàsựtănggiá.Ngoàira,quantrọngnhấtlàngườithuênhàsẽmuatàisảncủachúngtôi.Côngthức"mathuật"củachúngtôilà:vaytiềnđểmuatàisảnvàngườikháctrảsốtiềnvayđó.

HÀNHĐỘNGTHỨSÁU Chúngtôihọc từNgườibốgiàurằngbấtđộngsản làconđườngdẫnđếnsựtựdovề tài

chính.Trongkhitiếptụchọcvềtàichính,chúngtôi: -Biếtcáchphântíchmộttàisảnđểquyếtđịnhvụmuabánđólờihaykhông.

-Hiểurằngquảnlýlàchìakhóadẫnđếnthànhcônglâudài.Quảnlýtốtcóthểlàmchoviệc

muabántốttrởnêntuyệtvờihơn.Quảnlýtồicóthểkhiếnmộtviệcmuabántốtđẹprơivàothấtbại. -Tìmkiếmvàkếtbạnvớinhữngngườicócùngchíhướng.Nhữngngườithốtranhữnglời

bìnhluậntiêucựcnhư"Tôisẽkhôngbaogiờcóthểlàmđiềuđó","Nóquáđắt",và"Tạisaololắng?"chínhlàđangngụybiệnchoviệckhôngdámthử.Chúngtôikhôngchọnởtrongvòngquaycủanhữnglýlẽnàyvìchúngsẽkéochúngtôixuống. -Đangtìmhiểuxemngânhàngchovaycáigì,tạisaovàkhinàothìhọkhôngchovay.

-Cũngđangnhậnthấyrằngmuamộtcănnhàkhôngphảilàmộtkinhnghiệmtheocảmtính

củachúngta-khôngdựatrêncảmgiáccủachúngtakhinhìnthấycănnhàđó.Chúngtôichưađíchthânđixemhầuhếtnhữngcănnhà;chúngtôikhôngthểđingangquađểxemchúngthếnào,vìvậycómộtchất lượngkhôngđolườngđượctrongquyềnsởhữucủachúngtôi.Tuynhiên,vòngquaytiềnmặtlàcụthể. Mộttrongnhữngthayđổilớnnhấttrongcuộcsốngcủachúngtôiliênquanđếnvấnđềrủi

ro.TrướckhiđọcNgườibốgiàu,địnhnghĩacủatôivềviệcnắmbắtcơhộichỉxoayquanhnhữngthửtháchthểchấtnhưkhileonúi.Bâygiờchúngtôiđịnhnghĩarủirolàkhônghànhđộng.Tiếp tục trên conđườngmàkhôngdẫnđếnđâuvà rót tiềnvàonhữngđầu tưmà takhôngthểkhốngchế,kiểmsoátthìgiốngnhưmộtkẻdiênrồleolênmộtngọnnúimàkhôngcódụngcụthíchhợp. Mộtthayđổitolớnkhácliênquanđếnthóiquentrìhoãncủatôi.Tôiđangchốnglạitính

lườibiếngcủamìnhđơngiảnbằngcáchlàmnhữnggìtôicầnphảilàm,thậmchíviệctôikhôngthích.Trongbốnnămđầutiênkinhdoanhdịchvụ,ngườitaphảitìmđếntôi.Bâygiờthìtôiphảitheođuổihọráoriết.Tôikhôngthíchgọiđiệnchonhữngngườitôikhôngbiếtnhưngtôibiếtmìnhphảilàmviệcđóvìcôngviệcvàvìđầutưbấtđộngsản. Ýniệmthiếuthờigianhaytôiđãkhôngrataynhanhđểđạtđượcmụctiêuđã"ănsâu"vào

tôi.NhưngNgườibốgiàuđãđơngiảnhóanhữngýniệmphứctạpvàtrìnhbàychúngmộtcáchdễhiểu,nêntôiđiềmtĩnhlại.Vớiviệcsẵnsàngtiếptụchọcvềtàichính,tôibiếtmìnhcóthểđạtđượcnhữnggìmìnhmuốnlàm. ViệckinhdoanhcủatôivẫntheokiểulàmtưtrongKimtứđồ.Nóvẫncóthểtựhoạtđộng

khitôivắngmặtnhưngnósẽkhôngpháttriểnnếutôikhôngthamgiavào.Thựctếlànósẽbịlunglaynếutôikhôngđầutưliêntục.Hiệntạichúngtôiđangtìmkiếmnhữngchiếnlượcđểchuyểnsangnhómchủdoanhnghiệp.Mộtkhảnăngcóthểlàcấpgiấyphépđăngkýtàisảnởcácthànhphốkhác.Đểcóthểcóthờigianrảnhtôicầnđểpháttriểnvàgiámsátnhữngđầutưvàobấtđộngsảncủamình,ngànhkinhdoanhnàyphảicóthểtựvậnhành. Trongnămtới,chúngtôidựđịnhsẽmuamộtcănnhàchonhiềuhộgiađình,muamộtmình

hoặcvớimộtđốitác.Mụctiêu5nămcủachúngtôilàtăngthunhậpbịđộnghàngthánglên10.000đôla.Khiđạtđượcđiềuđó,tôisẽthôikinhdoanhvàchínhthứcthoátkhỏivòngluẩnquẩn(ratrace).Chúngtôikhôngbịlệthuộcvàosốtiềnbảohiểmxãhội10.000đôla.Bấtđộngsảntrịgiáhàngtriệuđôlasẽlànguồntiềnchophầncònlạitrongcuộcsốngcùachúngtôi.

ĐÓLÀMỘTBÍMẬT Chúngtôithườngcảmthấybếtắcởhiệntạivàbấtổnvềtươnglai.Tươnglaicónhiềuđiều

khôngbiếttrướcnhưngchúngtôivẫnbámtheolýtưởngtốtđẹphơnnhiềuvềnhữnggìsắpđếnvàlàmcáchnàođểchuẩnbịchonhữngvấnđềđó.Chúngtôicảmthấymìnhởgiữamộtcuộchànhtrình,vàthànhcônglàmộtphầncủacuộchànhtrìnhđitừvịtríhiệntạiđếnnơisắpđến.Vớisựtựtinlêncaovềkiếnthứctàichính,chúngtôicảmthấymìnhđanglàmđúngchochúngtôivàchocontraicủamình.Mộtthựctếhàilònghơnbấtcứđoạnkếtcủamộtbộphimnào,mụctiêulớnnhấtlàđạtđượcsựtựdovềtàichínhđangởphíatrước. Chúngtôicảmthấyrấttựhàovềbảnthân.Chúngtôixemxétchínhmình,nhậnbiếtmứcđộ

chúngtôiđãđạtđến,biếtrằngchúngtôiđanghọcnhiềuhơnmỗingày,tíchlũynhữnggìđãlàmvànhữnggìdựđinhsẽlàm.Khônggiốngthờitrẻcủamình-ngâyngô,chúngtôicónhữngquyếtđịnhsángsuốtđểnhậnrathếgiớivậnhànhnhưthếnào,cởimởvớisựthayđổi,vàchịutráchnhiệmvềtìnhhình,tàichínhcủamình.Vàchúngtôicảmgiác"dễthở"hơnrấtnhiềukhinghĩđếnchuyệnvềhưu. Chúngtôiluônluônnghĩvềbảnthânnhưnhữngngườiđangrấtgiàucó;bâygiờthìnhững

tàisảncủachúngtôicuốicùngđãđangđuổikịpchúngtôi.

CHƯƠNG2

Chúngtôiquantâmnhữngchuyệnkinhdoanhcủachínhmình

TraceyRoriguez

Phoenix,Arixona

Cáchđây10năm,khichỉmớiởđộtuổi20,chúngtôiđãbuộcphảituyênbốphásản,một

tìnhtrạngvôcùngkhókhănvàđángsợ.Câuchuyệnvềviệcchúngtôinhận20cuộcgọiđòinợmộtngàykéodài8thángtrờisangviệccóđượcnguồnthunhậpbịđộngbaogồmhaimặttráingượcnhau.Mộtlàhoàncảnhnằmngoàitầmkiểmsoátcủachúngtôi,vàmộtlàhoàncảnhmàchúngtôiquyếtđịnhkiểmsoát,nhờvàoDạyConLàmGiàu. Hiệntại,tôivàDavid,chồngtôi,sởhữu3dựánkinhdoanhdangtiếntriểnvàcómộtngôi

nhàchothuê.Chúngtôisốngtrongmộtcănnhàxinhdẹpvàcónhữngchiếcxehơi'xịn'.Vàgiađìnhcùngbạnbèđánhgiáchúngtôicóphầnnghiêmtúchơntrướcđây.

MỘTCÂUCHUYỆNQUENTHUỘC KhitôilớnlênởSanDiego,California,giađìnhtôiphảisốngchắtbópquangày.Lúcđó,tôi

khônghềhaybiếtgì.Chúngtôisốngtrongcănnhàxinhđẹpnơitiềnbạckhôngbaogiờđượcđemrathảoluận.Bốmẹtôilidị,tôisốngvớimẹvàchakế-mộtnhânviêncứuhỏa.Đếntuổithanhniên,tôivẫnkhôngbiếtrằngmẹtôitiếtkiệmđược20đôlamỗingàytừsốtiềnlươngđilàm.Vàođầumỗinămtrunghọcmẹchotôi300đôlađểmuaquầnáo,mộtmóntiềnkhálớn.Giángsinhcũnglàdịpchitiêunhiềuhơnbởivìchakếcủatôinhậnđượctiềnthưởng.Khoảngthờigiancònlạitrongnămthìtiềnbạcrấteohẹp,đếnnỗitôikhôngthểnàolàngườikhởixướngkhôngkhívuinhộn. Saukhitốtnghiệptrunghọc,tôibắtđầutựhỏinếumìnhtựlàmchủthìsẽnhưthếnào.Suy

nghĩnàybịgácsangbênkhiDavidvàtôibướcvàomộtgiaiđoạnmớitrongcuộcđời. Năm1991,cảhaichúngtôiđềulàmviệcsuốtnămtạimộtkhutrượttuyếtvàtậnhưởng

mộtcuộcsốngtốtđẹp.Chúngtôichưabaogiờkiếmđượcnhiềutiềnnhưthế.Chúngtôimuavántrượtvàxehơihợpthờitrang.Nhưngsauđó,chúngtôibịsathải.TrongkhichờđợicôngviệcởReno,chúngtôikiếmđượcíttiềnhơnvàthấymìnhđangchơitròrượtđuổivớicáchóađơn. Năm1992,tôicóthai.Bácsĩyêucầutôiphảinghỉngơitrong3tháng.Vàcôngtyđãđểtôira

đi.Congáichúngtôichàođờisớm,mộtngàytrướclễTạơn.Vàhaivợchồngtôinhanhchóngrơinàonợnầnvớisốtiềnhơn50.000đôladophảithanhtoáncáchóađơnytếcộngvớinhữnghóađơncũchưathanhtoán.Khôngcólựachọnnàokhác,chúngtôiphảibánnhữngtấmvántrượtvàxehơiđi.Chúngtôituyênbốphásản.Khiđó,tôihaimươibốntuổi. Tuynhiên, tôivẫnômgiấcmơmộtngàynàodótôicóthểtự làmchủ.Tôitheohọcmột

trườngthươngmạivàtrởthànhchuyêngiamỹphẩm,đồngthời làngườiđạidiệnchomộthãngtrangphụclótphụnữ.Davidcũngcóviệclàm.Chúngtôicóthêmmộtđứaconnữa. Nhìnbềngoài,chúngtôicótráchnhiêmvàchămsócconcái.Nhưngbêntrongtôicảmgiác

khôngổnchútnào.Cónhữnggiâyphútđentối,hoangmangkhitôitựhỏi"Làmsaotôicóthểđốimặtvớivớibấtcứđiềngìnữa?".Hồsơtíndụngđầy'tỳvết'đãtheođuổichúngtôisuốt10nămdài. Nhưngchúngtôivẫnkiênnhẫn.Năm1993,chúngtôithamgiangànhkinhdoanhvàvào

năm1996khởiđầuviệckinhdoanhquảngcáocủariêngmình.Tuynhiên,cáchchúngtôiquảnlýdựánkinhdoanhấy,vàtấtcảmọiviệcđếnsauđóđềuthaydổihoàntoànvàonăm2001khimộtngườicốvấnnhiềukinhnghiệmgiớithiệuchotôibộDạyConLàmGiàu.

MỰCĐỎCHUYỂNTHÀNHĐEN KhibắtđầuđọcquyểnDạyConLàmGiàu-tập1,tôiđanglàmngườiquảnlýquầyrượutại

mộtkháchsạncủakhunghỉmátởNorthScottsdale,Arizona.Tôimangsáchđếnquầyrượuvàđọcsaukhixongviệc.Mọithứtôimuốnđạtđược-sởhữumộtcôngviệckinhdoanh,trởnêngiàucó,đạtđượcsựtựdocánhân-nhưngkhôngbiếtlàmcáchnào,đềunằmtrongcuốnsách.Thôngtincụthểcầnđểđưatôiđếnnơitôimuốnđangởngaytrongtaytôi. LàthànhviêncủaPhoenixConvention&VisitorsBureaunêntôicócơhộithamgiamột

trongnhữnghộithảocủaRobertvàKim.HọđãtặngtôiquyểnDạyConLàmGiàu-tập5.VàhọnhiệttìnhmờitôiđếnvănphòngđểthamgiatròchơiCASHFLOW101.Ngạcnhiênvàcảmkíchsựcởimởcủahọ,tôinhậnlời. Vớithôngtinmớicósẵnnày,tôibắtđầunhìncuộcsốngcủamìnhtheomộthướngkhác.

Trướckiaphảikhókhănlắmtôimớitạođượcđộnglựcchomìnhvượtquanhữngthửthách.Nhiềulần,tôichỉngồimãitrênghế,khônglàmgìbởitôikhôngthểtậphợpnănglượngđểdichuyểnchínhmình. Nhưngbâygiờtôinhậnrarằngcómộtnguồncảmhứngluônluônởbêntôi,bấtcứkhinào

tôicần.Kiếnthứcvàlờihướngdẫnhỗtrợtôibấtcứkhinàotôimuốntiếnlên.Biếtđượcđiềnnày,lòngtựtincủatôitănglênvàtôicóthểvượtqua3ràocảndochínhtôitạonên:(1)tinrằnghọcvấnhạnchếcủatôisẽníukéotôilại,(2)nghĩrằngtôikhôngcóthờigianđểthayđổi,và(3)esợnhữnggìngườikhácnghĩvềmình.TôibắtđầuchinhphụctấtcảnhữngtrởngạimàRobertđãviếtvề:tínhhoàinghi,sựlườibiếng,nhữngthóiquenxấu,tínhtựcao,vànhấtlà,nỗi

sợhãi. Tôiluônmuốnnhìnlạcquanvàonhữnggìmìnhđanglàmchứkhôngphảingốcnghếch.Tôi

losợnhấcđiệnthoạivàđặtcuộchẹn,tựhỏi"Làmthếnàomìnhlàmđượcviệcnày?".Nỗisợhãithấtbạilàtồitệnhất.Nhưngbâygiờnhữngnỗisợhãibắtđầuphaimờ.Cáibóngcủaviệcphásảnlùidần.Tôibắtđầumuacácdựánkinhdoanhsinhravòngquaytiềnmặtbịđộnghàngtháng.

ĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃTHỰCHIỆN Việckinhdoanhbánkemmàchúngtôimuavàonăm2002mang lạivòngquaytiềnmặt

dương1.500đôlamộttháng.ChúngtôibánkemMiềnnhiệtđới,kemnónvàdựđịnhmởrộngbáncácloạithứcănnhanhkhác. TôinghĩvềviệckinhdoanhnàytrongkhichơitròCASHFLOW101tạivănphòngcôngty

ngườibốgiàulầnthứhai.Đólàmộttrongnhữngthẻmuabángiúptôithoátrakhỏivòngluẩnquẩn.Cócảmhứngtừtròchơi,ngaytuầnđótôidãđọcbáoxemcómẩuraobáncôngviệckinhdoanhnàohaykhông,vàtôitìmthấymộtmẫuquảngcáo.Ngaylậptứctôinhìnthấygiátrịsongsong:tôicóthểquảnlýviệckinhdoanhvàtôibiếtgiađìnhmìnhsẽthíchnó. Đểcóvốnchodựánkinhdoanhnày,trướchếttôiđềcậpvớingườibánvềviệcmuabántài

trợchongườisởhữu,nghĩalà,trongnămđầutiênsẽhỗtrợvốnchotôivớilãisuất20%.Khingườibánsắpsửatiếnhànhviệcấythìmộttrongnhữngngườicốvấncủacôngtytôi-cũnglànhàđầutưbấtđộngsản-đềnghịchotôivaytiềntừtàikhoảncủaôngta.Chúngtôiđồngývàmuadựánkinhdoanhvớigiá5.000đôla, lãisuấtkhôngđổilà20%,hoàntrả500đôlamỗithángtrongvòngmộtnăm.Tổngchiphílà:6.000đôlatrongthờigian12tháng.Tôiquyếtđịnhtựlàmmộtxechởhàngvàmấtkhoảng3tuầndểhoàntất.Chiphílàmxeđượcbaogồmtronggiábán5.000đôla. Kểtừbâygiờ,Davidvàtôithamgiatấtcảcácsựkiện.Chúngtôitổchứccáclễhội,triểnlãm

sảnphẩmthủcông,vàcáchộichợcủatỉnh.Ngoàira,chúngtôicònhợpđồngvớithànhphốAvondaleđểbánthứcănnhanhtạimộttrongnhữngcôngviêncủahọmỗitốithứba,tưvànăm-côngviêncótêngọilàCôngviênTựdovàtôiyêucáitênđó. Mụctiêucủachúngtôilàlàmviệcnhưthếtrongmộtnămđểhọchỏitấtcảmọithứcủaviệc

kinhdoanhmàhiệntạichỉmớiđượccấpphépởArizona.(Chiphícấpgiấyphépđượctínhtronggiámuaxe.)Lúcđó,chúngtôisẽthuêngườiđiềuhànhchomình. Trongvòng4tháng,chúngtôithuvào1.000đôlamỗitháng.Nhưvậy,chúngtôicó500đôla

tròngvòngquaytiềnmặtbịđộngmỗithángbởivìchúngtôiđangtrảtiềnvay500đôlamộttháng.Giáhàngmuavàothìởmứctốithiểu.Vídụ,tôitrả0,14đôlachomỗicâykemNhiệtđớithìbánravớigiá3đôla.Giờđây,chúngtôiđượcgiaochotổchứcnhiềusựkiệnkhácnhau,vàkiếmđượcnhiềutiềnhơnrấtnhiều.

Dựánkinhdoanhkếkiếplàbánthuốc.Chúngtôimuacôngviệckinhdoanhnàycùngvới

mộtngườibạnvào tháng9năm2002, cũngxuấtphát từviệc chơi tròCASHFLOW.Nhữngchiếcmáynhỏbánthuốcaspirinvànhữngthuốckhẩncấpkháctrơngnhàvệsinh.Thẻmuabánvớiviệckinhdoanhđềutrúngýcủacảhaichúngtôi.Hứngthúvớicáckhảnăngcủanó,chúngtôinhậnthấynhữngmáynàyphụcvụđúngnhucầu.Hơnnữa,việckinhdoanhhấpdẫnchúngtôibởivìnócómộtchútkhácbiệt. Chúngtôiquyếtđịnhgặpmộtnhàmôigiớikinhdoanhđểxácđịnhrõcáccơhộicủacái

máybánhàngđó.Chứngtôitiếpcậnnhiềucôngtyvàcốgắngkiếmcàngnhiềungânsáchchongườisởhữucàngtốt,đồngthờicốgắngthỏathuậngiátốtnhấtđểmuacácmáyđó. Cuốicùng,chúngtôithôngquamộtcôngtytrênmạngvàmua20cáimáyvớigiá2.600đôla.

Giámuanàyíthơn160đôlasovớinhữngmáymàngườimôigiớigiớithiệu.Chúngtôimaymắncómộtngườihọhàngcủamộtngườibạnủnghộýtưởngnàyvàmuốngiúpđỡchúngtôi.Ôngtađãđưachochúngtôi5.000đôla.(Đâythậtsựlàmộtmónquà.Chúngtôikhôngphảitrảlại.)Chúngtôisửdụngsốtiền2.400đôlacònlạiđểthanhtoánhàngmuavào. Cácchiếcmáyđượclắpđặtthaychoviệclàmtừthiện.ChúngtôiliênkếtvớitổchứcChild

QuestInternationalService.Côngtynàytìmkiếmnhữngđứatrẻthấtlạc.Họcungcấphìnhảnhcủanhữngđứatrẻđểchúngtôidántrênnhữngchiếcmáynàyvàđổilấytiềnđónggópmỗitháng.Chúngtôithôngbáochocáccôngtymàchúngtôitíchtrữsảnphẩmcủahọrằngchúngtôisẽtặngmộtphầntiềnthuđượcchotổchứcđó.Ngượclại,cáccôngtycóthểdànhdiệntích0,6x0,6mlàmtừthiện. Mấtkhoảng60ngàychúngtôimớilấyđượcmáyvàsắpđặtsảnphẩmtrongcácngăn.Sau

khilàmxong,chúngtôipháthiệnrathứtựbịsaivàlạimấtthêmmộtkhoảngthờigiannữađểlấpđầytừngmáy.Tuynhiên,giờđâymọithứđềuđangvậnhànhvàmáymócđềutheođúngquytrình.Quaquátrìnhtheodõivàtínhtoán,chúngtôithấyrằngmộtmáymanglại75đôlamỗitháng,đólàmứcthấp.Bạntôivàtôisẽcungcấpsảnphẩmvàocácmáyhaituầnmộtlần.Hiệntạicácmáyởkhuvựcđịaphươngnhưngkhôngcónhiềungườibiếtđến.Chúngtôisẽmởrộngxuốngphố.Vàkhiđó,chúngtôisẽthuêngườiđểbỏsảnphẩmvàomáychochúngtôi. Trướckhimuacácdựánkinhdoanhnày,chúngtôichuyểncănnhàcủamìnhthànhmộtsự

đầutư.Vàonăm2001,chúngtôichothuêcănnhàmàchúngtôimuavàonăm1998nàyvớigiá98.000đôla.Cănnhà360m2với3phòngngủ,2phòngtắmđemđếnchochúngtôitiềnthunhậpbịđộnghàngtháng.

Cáccănnhàtươngtựtrongkhuvựcđangbántronggiákhoảngtừ110.000đôlađến119.000

đôla. Chúngtôikhôngsửdụngtiềnđểtrảtiềnchongôinhàmàchúngtôiđangsống.Sựthậtlà

chúng tôiđãquyếtđịnh thuêcănnhàđầu tiênbởivìkhuvựccủacănnhàđóđang lêngiá.Chúngtôimuốngiữlạicănnhà.Chúngtôitínhtoánxemcócáchnàođểcóthểcóthunhậptừcănnhàdó.Ngoàira,chúngtôiđangởmộtvịtríthoảimáichođếnkhichúngtôichothuê.Việcnàymấthết60ngày,sauđóchúngtôiđếnởvớinhữngngườibạnchođếnkhicănnhàmớihoàntất.Nhữngngườithuênhàđầutiênkýhợpđồngthuê1thángvàkhihếthạn,họchuyểndi.Thángkếtiếpnhữngngườithuêmớichuyểnvàovàhiệntạivẫnđangởđó.Chúngtôihoàntoànkhônghốitiếcvềviệclàmnày.Mọiviệcrấtdễdàng,vàơntrời,nhữngngườithuêcủachúngtôirấttửtế! Saucùng,chúngtôibắtđầuđiềuhànhcôngtyquảngcáocủamình,vốnđượcpháttriểnvào

năm1996theomộthướngđikhácbởivìchúngtôithayđổicáchtiếpcận.Năm2002,nóđemlạidoanhsốkhoảng12.000đôla.Đâylàmộtsựđốinghịchlớnvớisốtiền1.000đôlamàcôngtythuđượchằngnămtrướckhichúngtôithựchiệnnhữngbàihọccủaNgườibốgiàu.Mộtkhichúngtôihiểurằngkinhdoanhlàmộtphươngtiệnsảnsinhranhiềuthunhậphơn,độnglựctiếnđếnthànhcôngcủatôidângcao.Tôiđãkhôngđểcácthànhviêngiađình,bạnbè,vàthậmchíngườilạlàmphiềntôibằngcáccâuhỏikhóchịunhưtrướckia.Bàihọcsâusắcnhấtlàtôithayđổiquanniệmvềkinhdoanhbằngcáchtựnhủvớimình3điều: 1.Khôngcóđiềugìphảixấuhổ

2.Tôiđanglàmviệcmànhữngngườiphảnđốikhônglàm

3.Tôisắpthànhcông.Vàbạnbiết,đóchínhlànhữnggìtôiđanglàm!

MỘTVIỄNCẢNHKHÁC

Cuộcsốngcủachúngtôiđãthayđổirấtnhiều.Giờđâytôisuynghĩtheonhiềuhướngkhác

nhau.Trướckia,tôiđịnhnghĩarủirolà"Mìnhsẽmấtbaonhiêu?".Bâygiờđiềutôinghĩđếnrủirolà"Mìnhcầnlàmgìđểbiếtcáchhạnchếrủiro?" Thậmchítôicònrènluyệnnhữngthóiquenmớibằngcáchxemxétcácvấnđềtàichính

khácđi.Việcviếtxuốnggiấynhữngkhoảnlợinhuậnvàtổnthất,rồixemxétchúngchochúngtôihiểurõnhữnggìchúngtôiđanglàmlàđúnghaysai.Khinghiêncứuvấnđềtàichính,tôicảmthấymộtnguồnhứngthúbởivìtôicóthểbiếtnơimìnhđangđi. Sauđó,tôilậpmộtnhómcủamình,tậphợpmọingườiđểquảnlýnhữngdựánkinhdoanh

tươnglai.Nhómbaogồmmộtngườimôigiớibấtdộngsản,mộtluậtsưvềthuế,mộtkếtoán,mộtnhânviêntiếpthị,vàmộtngườiđầutưbấtđộngsản.Tôitinvàonhữnggìmànhómnóichotôi.Phảithúnhậnrằngtôikhôngcảmthấyđủ"siêuthànhcông"đểhọphọlạimỗithángmộtlần,nhưngtôibiếtrồitôicũngsẽlàmđược.

VÀMỘTHIỆNTẠIANTOÀNHƠN Sausựkiện11tháng9,ngànhgiảitrí-nghỉmátbịchaođảo.Rấtnhiềungườimàtôibiếtbị

sathải,vànhữngngườikhácvẫngiữđượccôngviệcchỉkiếmđủsống.Nhưngtìnhhìnhcủachúngtôithìkhác.Tôibiếtrằngvớinhữnggìtôiđãhọctôisẽổnthôi.Năm2002,trongkhirấtnhiềungườinín thở thì tôiđãphát triểnhaicôngviệckinhdoanh.Trongkhinhữngngườikháccảmgiácsợhãithìtôicảmthấymìnhcóuylực.Sựtựkhẳngđịnhbảnthânđãgiảiphóngtôikhỏinỗisợhãimấtviệcvàlolắngvềtìnhhìnhkinhtế. Trongthâmtâm,tôiluônbiếtrằngmộtngàynàođóchúngtôisẽđượctựdovềtàichính,

vấnđề là tôikhôngbiết làmcáchnàođểđạtđượcđiềuđó.Giờthì tôicóthểnhìnthấynơichúngtôiđangđiđếnvàbiếtnhữnggìsẽđến. Nhữngngườilàmchungvớitôiquansátnhữngviệctôiđanglàm,vànhậnthấyhọcũngcó

thể cónhững lựa chọn thayđổi cuộc sống củahọ.Bên cạnhđó cũng cóngườinói rằngvợchồngtôichỉmaymắnmàthôi.Họkhônghiểuđượcđiềuđó!

TƯƠNGLAI VợchồngtôivẫnởtrongnhómLvàTcủaKimtứđồ.Tôivẫnlàmviệctạiquánrượu3ngày

1tuần,côngviệcvốnchotôinhiềumốiquanhệ,vàDavidlàđạidiệnbánhàngchomộtđạilý

phânphôibia.Mụctiêucủachúngtôi làchuyểnnhữngviệckinhdoanhcủamình-hiệntạichúngtôikhôngthuêbấtcứai-sangnhómCvàĐcủaBomtứđồvớitàisảnchothuêcủamình. Nămnămnữa,tôisẽ40tuổi.Đếnlúcđó,tôimuốnmìnhkhôngphảilàmviệcchoaikhác

nữa.Đểđiềuđóthànhsựthật,tôisẽdành2nămkếtiếppháttriểnnhữngviệckinhdoanhmàtôiđangsởhữu.Đồngthời,tôidựđịnhtựhọcpháttriểnkinhdoanhvàđầutưbấtđộngsản.Vàocuốithờihạn2nămnày,tôisẽđịnhkhônglàmcôngviệc"hàngngày"củamìnhnữa.Nămthứ3và4củakếhoạchsẽdànhchoviệcđầutưbấtđộngsảnvàtựhọcvềthịtrườngchứngkhoán.Cuốicùng,nămthứ5và6sẽtậptrungvàothiếtlậptấtcảnhữnggìchúngtôicótrongmảngCvàĐcủaKimtứđồđểtiếptụcsảnsinhVòngquaytiềnmặt.Khiđótôicóthểtrảlạirấtnhiềunhữnggìtôiđãhọc. Tôidựdịnhdànhthờigianchotrườnghọccủacontôi.TôimuốndạytròchơiCASHFLOW

dànhchotrẻconbởivìviệcbọntrẻhiểuvềtàichínhrấtquantrọng.Kiếnthứcnàysẽchochúngnănglựcthayđổicuộcsốngcủachúng. Nhữngđứaconcủatôi(dứalên9vàdứalên10)đãbiếtrằngtiềnluôncósẵnđểchúngkiếm

về.Hiệnnaychúngđangđượchọcvềtàichính-họcvềtầmquantrọngcủaviệctiếtkiệmvàchođi. Cuộcsốngcủachúngtôithậtsựđãthaydổi,vàtiếptụcpháttriển,bởivìchúngtôikiểm

soátđượcnó.Chúngtôikhôngbaogiờđánhmấtnhữngướcmơcủamình;chúngtôitìmthấycáchđểbiếnchúngthànhsựthật.

CHƯƠNG3

Khôngbaogiờquámuộn

CeciliaMorrison

Scottsdale,Arizona

Mùathunăm2002,tôicócơhộinóichuyệnvớimộtnhómbánhàngtạiMadisonSquare

GardenởthànhphốNewYorkcùngvớiRobertKiyosaki.Bìnhthườngtôikhôngbaogiờnóichuyệntrướchàngngànngườinhưthế;tôichỉở"hậutrường"củatổchứcNgườibốgiàu. TôiđếnvănphòngNgườibốgiàuđểnhậnmộtcôngviệcthờivụtronghaituần.Trướcđó,

tôi đã chuyển đến Phoenix để nghỉ hưu sau nhiều năm làm việc trong ngành sản xuất ởMidwest.

Trong4nămquatôilàmnhiềuviệcbánthờigiankhácnhauởtổchứcNgườibốgiàu,trongđócóviệclàmkếtoánvàdịchvụkháchhàng.Hiệntạitôiđanglàmđiềuphôiviêntổchứcsựkiện,giámsátlịchlàmviệccủaRobertcũngnhưmuavậtliệuchuẩn,bịchocácsựkiệncủacôngty.Tôitạmgácsangbênkếhoạchvềhưucủamình. Bạncóthểthườngxuyênthấytôicầmsổtrêntay,xemxétnhữngviệccầnlàmvàghichú:

"Sảnphẩmđãđếnchưa?""Họdàndựngsânkhấucóđúngkhông?" Thànhthậtmànói,trướckiatôihầunhưluônlắngnghenhữnggìdiễnraởtrênsânkhấu

nhưngkhôngthậtsựchúýđếnnó.Tôinghĩrằngnhữngthôngtinđódànhchongườikhác,khôngphảidànhchonhữngngườibìnhthườngnhưchồngtôi,Georgevàtôi.Vàonhữngnămcuốicủađộtuổingũtuần,chúngtôi lànhữngngườirấtđộclập,độclậpđếnmứcchúngtôikhôngdựavàotiềnhưutrídoôngchủtrợcấpvàcũngkhôngcóquỹlươnghưu.Làmộtngườilàmtư,tôisắpxếpthờigianchoriêngmìnhvàkhôngnhậnbấtcứphúclợinào. Nếubạnmuốntìmkiếmmộtngườibảothủvềtàichínhnhấtvànhốtcôtavàocănphòngở

cuốinhà,ngườiđósẽlàtôi. NhưngtốihômấymộtconngườikhácdãđứngtrênsấnkhấutạiMadisonSquareGarden.

Việcthayđổiquanđiểmtiềnbạctừbấylâunayvàđitừngbướcdểđếnsựđộclậpvềtàichínhkhôngphảilàvấnđềnhỏchútnào.Nhưngchúngtôidãlàmđượcđiềuđó,theomộtphươngcáchmàchúngtôichưatừngnghĩđếnnếukhôngcóthôngtincủaDạyConLàmGiàuvàsựtựtinmàtôicódượcvớikiếnthứcmớinày.

TÔIĐẾNTỪĐÂU TôilớnlênởChicago,thuộcgiađìnhCônggiáovàlaođộngtaychân.Bốmẹtôilànhững

ngườinhậpcưPhầnLan;chatôilàmviệctrongmộtxưởngthépcònmẹtôinuôichínđứacon.Tôilàconcảtrongnhà.Giađìnhphảichậtvậtđểlochocácanhemtôihọchếttrunghọc.Nhắcđếnchuyệntiềnbạctrướckiatôichỉcònnhớviệcbàtôitiếtkiệmtheocáchcổxưa-bỏtiềnvàohũđựngcàphêvàchônởvườnsaunhà. Tôitrởthànhmộtkếtoán,vàlàmviệcchocáccôngtysảnxuất.Georgelàmộtnhàthầuđộc

lậpchomộtcôngtymáytínhlớn.Chúngtôicóhaicon.Georgevàtôikiếmđượcnhiềutiềnvàcũngtiêuthậtnhiều.Tuynhiên,chúngtôivẫnđểdành,nhưlàviệcchúngtôibuộcphảilàm.Nhưngchúngtôiluônluônsợhãikhiphảilấytiềnrakhỏiphầntiếtkiệm.Chúngtôisẽcótiềnmiễnlàchúngtôithứcdậyvàosángthứhaivàđilàm.Chúngtôichorằngmìnhthoảimáivớicuộcsống.Khôngviệcgìphảirakhỏinhàđilàmvàrunsợ,lolắng.

NHƯNGRỒICHÚNGTÔIRUNSỢ LàmviệctạivănphòngNgườibốgiàu,tôiđọcsáchvàchơitròCASHFLOW101vớicácđồng

nghiệp. Tôi bắt đầu xuôi theoquanđiểm rằngquábảo thủ về tài chínhkhôngphải là conđườngantoànnhấtdểđạtđượcsựantoànvềtàichính.Saumộtkhoảngthờigian,tôibámchặtýnghĩrằngGeorgevàtôicóthểthayđổivào"mộtlúcnàođó,mộtngàynàođó." Cáchđâyhainămchúngtôimuamộtcănhộchothuê,ngaysaukhithamgiabuổihộithảo

vềbấtđộngsản.Nhưngchúngtôichọnconđườngantoànlàsửdụngtiềnmặtcótrongtaythayvìtiềncủangườikhác(chẳnghạnngânhàng). Vòngquaytiềnmặtcủachúngtôiởgiữamức80và100đôlasaukhitrừđicácchiphí.Đây

làmộtbướcđinhưngchắcchắnsẽkhôngchophépchúngtôinghỉhưu. Saukhithamgiamộthộinghịchuyênđềkhácvềvaytiềntrêngiátrịcònlạicủacănnhà,

chúngtôinhậnrarằngnhàcủamìnhcónhiềutiềmnăngđầutư.Chúngtôigọimộtđạilýbấtđộngsảnđếnthẩmđịnhcănnhà,khôngngờanhta lại làmột"kẻnghiện"RobertKiyosaki.Chúngtôiđãnóivềcáccơhộibấtđộngsảnvàcuốicùngquyếtđịnhgianhậpmộtcôngtytráchnhiệmhữuhạncùngvớinhânviênđạilýbấtđộngsảnđóvà8ngườikhác.Ýtưởnglàdùng25.000đôlamàmỗingườiđónggópvàođểmuamộtbấtđộngsảnlớn(khoảng1tỷđến1.5tỷ)màkhôngaitrongchúngtôicóthểtựmuanổi. Trongsáutháng,nhữngcănnhàmàchúngtôiđểýđềuởtrongtìnhtrạngtồitệ.Chúngtôi

kiểmtratừngcăn,nhưngchúngtôikhôngthíchnhữngcănđóbởivì: A/Chúngtôikhôngthíchlàmchủcáccănnhàổchuột.

B/Vòngquaytiềnmặtquáchậm.Chúngtôikhôngcóthờigiandểđợivòngquaytiềnmặt

tănglên.Chúngtôitínhrằng5đến10nămlàkhoảngthờigiantốiđachonhữngngườiởtuổinhưchúngtôi thuđượcnguồnthunhậpbịđộngđểsống.Cómộtyếutốkháccầnxemxét:chúngtôibịkẹtgiữa$25.000và$75.000.Chúngtôinhậnrarằngconcháumìnhcóthểhưởnglợitừviệcđầutưđótrongtươnglai.Nhưngmụctiêucủachúngtôilàcốgắngthuđượclợichokhoảngthờigianvềhưutừbâygiờ. (Nhómđầutưkhôngcònlàmviệcchungvớinhaunữa.Tuynhiên,chúngtôivẫngiữliênlạc,

vìchúngtôiluônluôncởimở,đónnhậnlờiđềnghị"chỉmộtlầntrongđời".Chúngtôiđãgặpngườikếtoánthôngquanhóm,mộtngườitưvấnđánggiá.) Tuynhiên,mụctiêucủachúngtôilàđầutư$50.000vàthulãingaylậptức.Tôinhớrằng

mộttrongnhữngthẻmuabántrongtròchơiCASHFLOWcóđềcậpđếnlàmcửahiệugiặttựđộng.Chúngtôibiếtchắcrằngkhôngaitrongchúngtôimuốntừbỏvịtrícủamìnhđểchínhthứcquảnlýmộtviệckinhdoanh,vàchúngtôinhậnramộthiệugiặttựđộngcóthểchochúngtôisựtựdođó. Trướchếtchúngkiểmtracácdịchvụbánhàngtrênmạngvàrồiláixevòngquanhđểtìm

kiếmcáccơhộiởđịaphương.Chúngtôigọi3nhàmôigiớichínhtrongthànhphốthôngquaHiệphộiLaundryCoinvànóichohọbiếtnhữnggìchúngtôiđangtìmkiếm.Tiếntrìnhnàymất8thángnhưngchúngtôihọcđượcrấtnhiềutrongkhoảngthờigianđó.Cuốicùngchúng

tôiđãmaymắntìmthấymộthiệugiặttựđộngtrongđiềukiệncòntốtmàngườichủvừamớilidị. Khôngđụngđếntiềntiếtkiệmcủamình,chúngtôicóthểsửdụnggiátrịròngcònlạicủa

ngôi nhàđểmua công việc kinhdoanh, hoàn toànkhông ảnhhưởng gì đến cuộc sống củachúng tôi.Để tránhnợnần, chúng tôi thiết lậpmộtcông ty riêngbiệt.Chúng tôi lưuýđếnnhữnghóađơnsửdụngtiệních-nước,điện,vàgas-bởivìđâylànhữngchiphílớnnhất. Chúng tôi có thể đảm nhận khoản vay SBA (Small Business Association: Hiệp hội kinh

doanhnhỏ)từngườichủtrước,vốnchochúngtôiđượcvaytiềntrongnămnămnhưngsẽphảitrảsốtiềnmặtkhácao.Theolịchtrình,chúngtôisẽhoàntoànsởhữucácthiếtbịtrong5nămtới,đâylàviệcquantrọngđốivớichúngtôibởivìđólàkhoảngthờigianmàchúngtôisẽthậtsựnghỉhưu.Giámualàgiáchỉdànhchothiếtbịnênchúngtôicóthểkhấutrừthuếcũngnhưnhữngchiphíkinhdoanhkhác.Nhưvậy,vòngquaytiềnmặthàngthángcủachúngtôihoàntoànkhôngphảiđóngthuế. Chúngtôisẽthulạitấtcảtiềnđầutưcủamìnhtrong5nămnữa.Vớithunhậphằngnăm

95.000dôlavàchiphíkhoảng56.000đôla,chúngtôithulạidượckhoảntiền39.000đôlahằngnăm.Sốtiềnthuđượchằngnămnàysẽgiatăngkhichúngtôitrảhếttiềnvaymuathiếtbị.Khiđó,thunhậphằngnămcủachúngtôisẽlà60.000đôla. Việcđầutưnàyđangđemlạinguồnthunhậptốt,chúngtôivừathiếtlậpmộthạnmứctín

dụngvớimộtngườimôigiớitàisảnthếchấpđểcóthểmuathêmhaihiệugiặttựđộngnữatronghainămtớinhưmụctiêucủachúngtôiđềra.Trong5nămnữa,chúngtôicóthểgiữlốisốngnhưvầyvàkhôngcầnlàmviệc,trừkhichúngtôimuốn. Kểtừbâygiờ,Georgemuốnngừngviệcđicôngtácxaquánhiều.Anhđitừmỗithứhaiđến

thứsáu,trong25năm.Anhchưamuốnvềhưu,màmuốnkiểmsoátnhiềuhơncôngviệcnàoanhmuốn.Chúngtôi,vẫnởcănnhàmìnhyêuthích,nhưngchúngtôicómộtsốthayđổi.Vídụnhưchúngtôibánđichiếcxeđắt tiềnđểmuachiếcSUVnhỏhơn,dùngdểchuyênchởvậtdụngchohiệugiặttựđộng,vàtiếtkiệm300đôlamỗitháng.

PHẢNỨNGCỦACÁCCON Con trai tôi, 27 tuổi, quan tâm đến những gì chúng tôi đang làm. Nó mang trò chơi

CASHFLOW101đếnkýtúcxákhicònhọcđạihọcvàđãnóichuyệnvớimộtđạilýbấtđộngsảnvềviệcmuamộtcănnhàđểchothuê. Congáitôi,23tuổi,quansátviệclàmcủachúngtôi.NóhỏianhtraivềtròchơiCASHFLOW.

Haianhembànvớinhauvềviệccùngđầutưvàobấtđộngsản. ĐốivớiGeorgevàtôithìtìnhhuốngkháchẳn.Vớikiếnthức,vàlứatuổicủachúngtôi,thật

khóthayđổinhữngthóiquenvàquanđiểmđãănsâu.Chúngtôihoàinghivềsựthayđổi:"Hãy

chochúngtôixem"làtháiđộcủachúngtôi.Chúngtôicảmthấyquỹphúclợixãhộiđangchờđợimình.Nhưngnhìnthấycuộcđấutranhcủachamẹchúngtôikhicốgắngsốngdựavàođó,chúngtôiđã"mởmắt".Chắcchắn,sovớichamẹmình,chúngtôiđãlàmtốthơnnhiều.Chúngtôinghĩrằngmìnhđã làmđúngbằngcáchtiếtkiệm.Khôngmay,chúngtôimấtsốtiền lớntrongthịtrườngchứngkhoánhainămtrước.Đólàđồngtiềnđượckiếmbằngsựlaođộngcầncùvớibaomồhôivànướcmắt. Thànhthậtmànói,khiviếtphiếuchimuamáygiặttựđộng,taytôirunlên.Nhưngsaukhi

viếttấmphiếuđầutiên,nhữngcáitiếptheotrởnêndễdànghơn.Vàkhibiếtrằngmìnhkhôngphảiphụthuộcvàoconcáihayquỹphúclợixãhội,chúngtôicảmthấyantoàn.Chỉtrongvàinămnữa,khiGeorge60tuổi,chúngtôisẽổnđịnh.Cảmgiáclàmchủthậtsựthíchthú.Tôiđãlàmviệcchămchỉchonhữngngườikhácvàchocáccôngty,suốtcảcuộcđờitôigiúphọkiếmtiền-nhưngbâygiờsốtiềnthuđượctừviệckinhdoanhhoàntoànthuộcvềtôi.TôitàitrợđộibóngLittleLeague(mộttrongnhữngniềmdammêcủatôivàGeorge).Đónggópchocộngđồngđemlạicảmgiácthậttuyệt.Tôithíchnhìnthấytêncáchiệugiặttựđộngcủamìnhtrênáocủabọntrẻvàtrênbăngrônngoàisâncỏ. Nếubạnởvàotuổingũtuần,haygiàhơnvànghĩrằngmìnhkhôngthểthayđổiquanđiểm

vềtàichínhvàcơhội,hãytintôi,bạncóthểdấy.MộtkhiđãhiểulờikhuyêncủaDạyConLàmGiàurằngchúngtôicóthểthậtsựmuaviệckinhdoanh,vàtạovòngquaytiềnmặthằngthángđểhỗtrợchochúngtôi,tôisẵnsàngvàtựtinbướcrasânkhấuvànóivớicảsânvậnđộngđầyngườiởMadisonSquareGardenrằngnếutôicóthểlàmđược,họcũngcóthể.

PHẦNII

NƠIBẠNĐÃỞ,NƠIBẠNCÓTHỂĐẾN

Ngườibốgiàudạytôirằngtôicóthểthayđổicáchcảmnhậnvềđồngtiền.

Tôibiếttiềnbạclàmộtđềtàidễgâycảmxúc.Ngườitacảmthấyhàohứnghaysợhãihaycó

nhiềucảmxúckháckhiphảiđốimặtvớitiềnbạc.VìvậytôikhôngngạcnhiênkhimọingườinóichotôibiếtnhữngkinhnghiệmmàDạyConLàmGiàuđãtácđộngđếncảmxúccủahọthếnào.Giađìnhhọcóquantâm,haythờơrasaothìvấnđềtiềnbạcvẫnảnhhưởngđếncảmxúccủahọ.Nỗisợhãivềviệcquảnlýtiềnbạckhôngđúngcách,cóquánhiềutiềnvàthờơvớinhữngchuyệnkhác,hoặcbiểulộsựthiếukhảnăng,lànhữngvấnđềthậtsự. Thậtkhóvượtquanhữngcảmxúcđốinghịchnhauvềtiềnbạc.Sửdụngnguồntàinguyêncủa

DạyConLàmGiàu,nhữngngườikểchuyệntrongphầnnàyđãthayđổicảmxúcvềtiềnbạc,vàvềchínhhọ,vìhọđãhọccáchkiểmsoáttiềnbạccủamình.Thayvìđểchođồngtiềnđiềukhiểnhọ,họnắmquyềnkiểmsoátchúng.Họđềucóthểđạtđượcsựtựdovềtàichínhbấtkểxuấtthâncủa

họnhưthếnào. HãygặpDavidLukas.LàmộtcưdânvùngArkansas,anhthànhthậtvớisựthiếutựtinvềtiền

bạccủamình.Nhưngđiềuđókhôngngăncảnanhmộtkhianhnhậnranhữnggìanhcóthểlàmvớisựgiúpđỡcầnthiết.KiếnthứcvềtàichínhđãtạonênsựkhácbiệtđốivớiDavid.Câuchuyệncủaanhlànguồncảmhứngchobấtcứaicảmgiácmìnhkhôngthểthànhcôngtrongbấtcứviệcgì,vàcàngítcơhộithànhcôngtrongviệcđảmbảotàisảnđểcóđượcsựantoànvềtàichính. Ởphíabênkiađấtnước, tại bangWashington,ValerieCollymore,M.D. làmột câu chuyện

khác,cảNgườibốgiàuvàNgườibốnghèocủatôiđềunóinhiềuvềgiáodục,vàtầmquantrọngcủahọcvấnđốivớinhữnghọcsinhđếntrườngđểhọcmộtnghềchuyênmônhaykỹnăngnàođó.Việcđónggópchoxãhội làcầnthiết.Tuynhiên,họcsinhkhôngđượcdạybảovềtàichính,ởtrườnghọckhôngcóchươngtrìnhnày.Vàđiềuđóđãkhiếnnhiềungườirơivàotìnhhuốngbấtổnvềtàichính.ĐólànhữnggìđãxảyravớiValerie. CósựhiểubiếtsâutrongngànhynhưngValeriethúnhậnrằngviệcquảnlýtiềnbạclàđiều

màcônétránh,bởivìcôsợphạmsailầm.CuộchànhtrìnhvớiDạyConLàmGiàuđãmangcôrakhỏinỗisợtiềnbạcvàđiđếnkiểmsoátđượcchúng.Mụctiêucủacôlàcókếhoạchtươnglaiantoànvềtàichínhchochínhcôvàgiađình.Côtậptrungvàquyếttâmđạtđượcđiềuđó. ReedSchweỉzer,ởIndiana,cũngchiasẻcânchuyệncủamình.Anhcũngthúnhậnrằngmình

khônghiểubiếtgìvềtiềnbạc,vàđãtừngtrảiquanhiềuthăngtrầmvềtàichínhchođếnkhianhtìmđượcnhữnglờichỉdẫncủaDạyConLàmGiàu.SaukhiđọcDạyConLàmGiàu,anhbắtđầunhìnthấynhữngcơhộimàanhchưabaogiờthấytrướcđây,vàbắtđầutíchlũytàisảnđểxâydựngtươnglaicủamình. VàbạnsẽgặpDanMckenzie,sinhsốngởNorthCarolỉna.Chúngtôichiasẻkỷniệmthờithơ

ấuđầỵtìnhcảm.ChacủaanhvàNgườibốnghèocủatôiđềuchorằngtiềnbạclànềntảngchotấtcảmọiđiềusaitráitrênthếgiới.KhiđọcDạyConLàmGiàu,Danđượccamđoanrằngnhữngcảmnhậncủaanhvềtiềnbạcđềusaivàviệccầntíchlũytàisảnlàđúng.Nếubạnđượcnuôidạyvớitưtưởngtộiácvàtiềnbạcgắnliềnvớinhauvàdóchínhlàlýdobạnnétránhtiềnbạc,thìhãyđọccâuchuyệncủaDan.Anhtanêuraýnghĩathậtsựcủasựtựdovềtàichính, tấtcảnhữngđiềutốtđẹpnócóthểđemlại,vàtầmquantrọngcủaviệctraotặnglại.

CHƯƠNG4

Xâydựngsựtựtin

Mỗilúcmộttàisản

DavidLukas

LittleRock,Arkansas

TôilớnlênởKacksonville,Arkansas.Suốtnhữngnămtrunghọc,tôiluôncảmthấythiếutự

tinvềkhảnăngcủamình,nghĩrằngmìnhkhôngthểthànhcôngtrongbấtcứviệcgì.Tôikhônglàsinhviêngiỏitrongcáclớphọctruyềnthốngnêntôikhôngcóđủđộnglựcdểthậmchícốgắngthànhcông. Tuynhiên,cáchđây2năm,lúcđótôi25tuổivàkhôngcótiền,tôiđãtìmthấyđộnglựcđể

bắtđầuhọcvềtàichínhsaukhimộtngườibạnởmộtcôngtytiếpthịmạngđưachotôimộtcuốnbăng.Tôinghecuốnbăngđótrênxe,vàRobertKiyosakiđãlàmchotôichúý.Tôicảmthấynhưanhtađangtròchuyệnvớitôi.Nhữnggìanhtanóitạochotôicảmgiácnhưthế.Muatàisản.Giảmbớtnợnần.Đây lànhữngmụctiêucó thểđạtđược.Tôicó thể làmđược.Tôimuốnhọcphươngpháp.Tôivẫnluônhứngthúvớibấtđộngsảnvàbâygiờtôiđangbắtđầunhìnthấyviệcđầutưvàotàisảnlàcáchđểxâydựngmộttươnglaitàichínhvữngmạnh. Tôidànhmộthai thángđọc thậtnhiềusáchvềđầu tưbấtđộngsảnvànghenhiềubăng

hướngdẫnhơn.Dầndầntôikhôngnhữngcóthểthấynơitôimuốnđến-mụctiêucủatôilàđầutưvàobấtđộngsản-màkểcảcáchđểđếnđó.Cảmhứnghànhđộngđãchiếmlấytôi.Tôiđãbiếtcáchgắnnhữngmảnhhìnhghépvàođúngchỗ. Vớiquyếttâmmớiđượckhámphávànhữngbàihọcvềtàichính,tôinhậnralàmongước

thànhcôngcủamìnhlớnhơnnỗisợthấtbạihaynỗisựvìnhữngđiềuchưabiết.Cuốicùng,tôihiểurarằngkhônglàmgìhếtthìsẽchẳngbaogiờđiđếnthànhcông.Làmmộtviệcgìđócónghĩalàvượtquanhữngnỗisợhãicủachínhmình,vàđưachúngvàohướngđểtìmrasựtựdovềtàichính. Trongmộtnămrưỡiqua,tôidãđầutưkhoảng185.000dôla-tiềntôivayngânhàng-vào

tàisảnchothuêmướn.Sốtiềnnàyđãtíchlũytănglên225.000đôla.Tôisởhữuđược2cănnhàđôi(cho2hộgiađình)có2phòngngủ,mộtcănnhàđôicó3phòngngủ,mộtcănnhà3phòngngủ,mộtcănmộtphòngngủ,vậylàtổngcộngcó8cănnhàchothuê.Sốtiềnđầutưmuatấtcảtàisảnnàycủatôichỉởmứctốithiểu-2.000đôla,nhưngnósảnsinhvòngquaytiềnmặthàngthángkhoảng1.500đôla. Thậtngạcnhiênnhưnghànhtrìnhđitừnỗisợhãiđếnviệccốgắngđạtđượcthànhcông

diễn ra rấtnhanh.Tôi chưabaogiờdámmơ làmình có thểđạtđượcnhiềuđến thế trongkhoảngthờigianrấtngắn.Nhưngthựctếlàtôiđãlàmđược-vàđangtiếptụclàmnhưthế.

KINHNGHIỆMKINHDOANHĐẦUTIÊNCỦATÔI Năm1996,mớihoàntấtnămnhấtđạihọc,tôiđãbỏhọcvàđồngthiếtlậpmộtdịchvụcung

cấpInternetvàchuyênlọcbỏnhữngtrangwebkhôngmongmuốnchocácgiađìnhvàdoanhnghiệp.

Tôinghĩmìnhlàngườilàmtư.Từnăm1999đến2001,tôiquảnlýviệckinhdoanh,cùngvới5nhânviên, tạimộtvănphòngởShervvood,Arkansas -một thànhphốởcáchLittleRockkhoảng8dặm.Lúcnày,ngườibạnhợptáccủatôibỏđi.Tôichịutráchnhiệmvớicáccổđông-25ngườitrongkhuvựcđãđầutưchochúngtôithànhlậpdịchvụ.Họnhìnthấytiềmnăngtrongkếhoạchkinhdoanhvàđãgiúpchúngtôibiếnnóthànhhiệnthực.Cólúcchúngtôicócảgần1.000kháchhàng. Tuynhiên,sau5năm,nhữngngườiđầutưnàyquyếtđịnhrúttiềnravàdịchvụnàybịrao

bán.Tôimất5.000đôlatiềnđầutưvàrốtcuộcthìviệckinhdoanhnàychẳngđemlạichútlợinhuậnnào. Năm2001,tôithànhlậpdịchvụcungcấptừxadựatrênInternetphụcvụởMỹvàCanada.

Dữliệungườiđăngkýbịbánđitrongkhoảngthờigianngắn. Mặcdùcảhaiviệckinhdoanhđềuchỉtồntạitrongthờigianngắnnhưngtôixemchúnglà

nhữngbàihọckinhdoanhđầutiênhữuíchnhất.Saucùng,tôichỉvừahoàntấttrunghọckhibắtđầuviệckinhdoanhđầutiên.Tôisẽkhôngđổikiếnthứcthựctếmàtôicóđượctrongviệckhởiđầuvàquảnlýkinhdoanhđểlấybấtcứcáigì.Tôihọcđượcnhiềukỹnăngquýgiátrongviệcgiaotiếpvớicôngchúng, trả lờiđiệnthoạivàgọiđiệnchongười lạ, tiếpthị, tínhtiền,nhậnlinhkiện,tăngnguồnvốn,bánhàng,vậnhành,vàgiảiquyếtvấnđề.Chắcchắnrằngtôiđãmắcphảinhiềulỗilầm,nhưngtôihọchỏitừtấtcảnhữnglỗilầmđó.Kinhnghiệmnàylànềntảngtuyệtvờiđểtôixâydựngviệckinhdoanhbấtđộngsản. Đãđếnlúckhởiđầu.Leah,vợtôi,hỗtrợtôitrongmộtnămrưỡikhitôibắtđầutìmmuatài

sản.

ĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃTIẾNHÀNH Việctìmkiếmtàisảnbắtđầubằngđọcbáovàtạpchívềbấtđộngsản.Tôiláixevòngquanh

cáckhuvựcxungquanhvàbắtchuyệnvớinhữngngườithuộchiệphộichothuênhàtrongkhuvựccủatôi. Tôibiếtmìnhmuốngìtrongviệccóđượcvòngquaytiềnmặthàngtháng,vìvậytôisửdụng

nhữngbảngmẫuđểtínhtoánvòngquaytiềnmặttiềmnăngcủamộttàisảnnàođó. Sauđó,tôichỉđiđếnnơibántàisảnvàđưaralờiđềnghị.Thậtngạcnhiên,lờiđềnghịđầu

tiêncủatôiđượcchấpnhậnngay.Xinphépdừngtạiđâyvìtôimuốnnóivớicácbạnrằng:tôiđãkhôngmongđiềunàyxảyra.Nếutôiphảithựchiện10lờiđềnghịđểmuatàisản,thìtôicũngsẽlàm.Điềuquantrọnglàtôiđãcamkếtmuabấtđộngsảnvàquyếttâmdànhhếtthờigiancũngnhưsựtậptrungđápứngchomụctiêunày. Saudó,dĩnhiên, tôicầnthếchấp.Tôigiải thíchvớingânhàngđầutiênmàtôiđếnrằng

ngườisởhữutàisảnhiệntạiđangvaytiềnthếchấptàisảnlầnthứ2.Ngânhàngnàychobiết

làtôicầntrảtrướcítnhất10%tiềnmặt.Điềunàykhôngđượcvìtôikhôngcótiền.Tôiquyếtđịnhđiđếnmộtngânhàngkhác. Ngânhàngthứhaikhôngcóyêucầuđặcbiệt,cũngkhôngquantâmcóvaytiềntrảtrước

chocănnhàhaykhông.Vàvìvậy,tôiđãsửdụngngânhàngnàytrongtấtcảhoạtđộngmuabánbấtđộngsảncủamình. Tôimuatàisảnđầutưthứhaicũngvớihaibàntaytrắng.Ngườibántàisảnđãchotôivay

sốtiềnmàngânhàngyêucầu.Ngườichủlấy10%tiềnthếchấptàisảnlầnthứ2. (Mộttrongnhữngưuthếquantrọngnhấtmàtôithỏathuậnvớinhữngngườibánnàylà

tiềnthếchấptàisảnlầnthứ2.Việcnàygiúpíchchotôibởivìtôikhôngcóvốnđầutưbanđầu.Tôisẽkhôngthểcóđượccănnhànếunhữngngườibánkhôngđồngýlàmnhưthế.Cảhaiviệcthếchấpnàyđềudưới4năm.Vìvậy,trongmộtvàinămnữa,vòngquaytiềnmặtcủatôisẽtăngvìtôisẽtrảhếtsốtiềnthếchấpsởhữulần2.) Khimuacănnhàthứ3,tôithuyếtphụcchamẹchotôimượntiềntừphầntíndụngđược

đảmbảobởicănnhàcủaôngbà.Tôìmuamộtcănnhà3phòngngủcùngvớimộtcănhộmộtphòngngủvớigiá35.000đôla.Tôichikhoảng2.000đôlachoviệcmua2cănnhànàyvàtôitựlàmhầuhếtmọiviệcsửachữavìtôikhôngcóđủkhảnăngthuêngườingoài.Sauđómộtvàitháng,tôiđếnngânhàng,báovớihọrằngtôisởhữunhữngcănnhànàyhoàntoànhợpphápvàrõràng,vàtôimuốnthếchấpđểvaytiền. Haitàisảnnàyđượcđịnhgiátănglên50.000đôla.Ngânhàngchotôivay90%sốtiềnđó,

tứckhoảng45.000đôla.Saukhichitrảcácchiphíkếtthúc,chiphívaytiền,vàgửitrảtiềnlạichochamẹ,tôicóđược8.800đôla. Sauđâylàbảngkêchitiết:

Ngàynaycănnhàđượcđịnhgiá50.000đôla.

Cănnhàthứtưđượcmuagiốngnhưcáchtôimuacănthứ3.Tôimượntiềnchamẹvàtrả

tiềnmặtchocănnhànày.Khôngcầnsửachữahaycảithiện,cănnhàđượcđịnhgiátănglên75.000đôla(caohơn15.000đôlasovớisốtiềntôitrả).Tôiđếnngânhàngvàcũngbáohọrằngtôisởhữucănnhàhoàntoànhợpphápvàrõràng.Mụctiêucủatôilàđượcvaytiềnvớicănnhàlàmbảođảm.Ngânhàngchotôivaysốtiềnđủgửitrảlạichochamẹ,vàphầnchiphíkếtthúcvàvaytiền.Tôikhôngcòntiềndưtừviệcgiaodịchnàynhưngtôithấymìnhđãlàmkhátốt. Tiếptheolàmộtcănhộđôi2phòngngủ.Ngườibánlấytiềnthếchấptàisảnlầnthứ2tổng

cộng4.550đôlatrảtrongvòng36tháng. Ngàynaycănnhàđượcđịnhgiátrịtănglên50.000đôla.

Hiện tại tôi vẫn lànhàđầu tưmuabánnhỏ.Mỗi cănnhà tôimuađều trongkhoảnggiá

35.000đến60.000đôla.Tuynhiên,tôicầnphảithànhthậtvànóivớibạnrằngcũngnhưbấtcứviệckinhdoanhnào,bấtdộngsảncóthểlàmchobạnđauđầu.Ốngnướccóthểnổtung.Nhàcóthểbịbỏtrốnglâuhơnmongmuốn.Nhưngđâychỉlànhữngvấnđềtạmthời.Mộtkhiquyếttâm thành công thì phần thưởng việc đầu tư đem lại vượt xa những lúc đau đầu cần đếnaspirin.Tôi vẫnkhông thể tinđược là chỉmộtkhoảnđầu tưnhỏ có thểđem lại nguồn lợinhuậnlớnđếnthế.Mộtsựkiênnhẫnđánggiá. Từtháng8năm2001đếntháng12năm2002tôilàmtư.Tôithànhlậpmộtcôngtyđầutư

bấtđộngsản.Tuynhiên,hiệngiờ,bêncạnhviệcmuabấtđộngsản,tôiphảitậptrungtrảmộtvàimónnợnhưxehơivàtiềnnợtrongthẻtíndụng.Đểlàmđượcviệcđó,tôithậtsựđitìmkiếmmộtcôngviệchàngngày.Gầnđâynguồnthunhậpcủavợtôi,Leah,cũngbịsuygiảmthảmhạidonềnkinhtếkhôngổnđịnh.Côấykiếmtiềntrựctiếptừtiềnhoahồngkhiphânphốihàngsỉcácloạimáymócnóichung. Trongmộtđếnhainămnữa,tôidựđịnhloạibớtnhữngkhoảnnợchính(ngoạitrừcănnhà

củachúngtôi).Cùnglúcđó,chúngtôisẽxâydựngnguồnthunhậpbịđộngcủamình.

TÔIĐIĐÂUTỪNƠIĐÂY Mụctiêutrướcmắtcủatôilàtiếptụcgiatăngthunhậpbằngcáchsửdụngtiềncủangân

hàngđểmuabấtđộngsảncủangườidân.Đếnnăm2006,mụctiêucủatôilàsởhữu16cănnhàhayphòngchothuê.Đếnnăm2010thìtôisẽsởhữuítnhất40cănnhàchothuê,sảnsinhvòngquaytiềnmặtkhoảng10.000đôlamỗithánghayhơnnữa. Khitôi40,tôisẽtrảhếtnhữngkhoảnthếchấpchoítnhấtlà10cănnhà.Sauđó,tôidựđịnh

sẽbánchúng,cũngnhưnhữngcănkhác,vàdùngtiềnđểtraođổitheoquyđịnh1031doIRSxétduyệt(lchôngphảiđóngthuế).Tôisẽsửdụngtiềnthudượcđểtrảtrướcchomộtcănnhàlớnhơn.Vídụnhưtôisẽbán10cănnhàvớigiá60.000đôlamộtcăn.Vậythì600.000đôlasẽlàsốtiềntrảtrướcchomộtcănhộđôilớn.IRSchongườichủtàisảnlàmviệcnàykhôngthuthuếlợinhuậnkhibántàisản. Khiđó,vòngquaytiềnmặtcủatôisẽởmứckhoảng18.000đến20.000đôlamộttháng.

TƯƠNGLAITƯƠISÁNG

Tiềnbạcthìquantrọng;khôngaichốicãiđiềunày.Tuynhiên,cónhiềuyếutốkháctrong

cuộcsốngquantrọnghơnnhiều.Chatôi,mộtdượcsĩ,cũnglàmtưvàluônphảilàmviệcnhiềugiờ.Ngườitacầnchuyênmônvàdịchvụcủaôngvàôngkhôngmuốnlàmhọthấtvọng.Nhưng,chatôikhôngthểởhainơicùngmột lúc;nếuông làmviệc thìkhôngthểởnhà.Tôikhôngmuốnđiềuđóxảyravớimình.(Mặcdùtôivuimừngnóichocácbạnbiếtrằngchamẹtôi-chatôisắpsửavềhưu-cũngnhưcậudìtôicũngđãbắtđầumuatàisảnđầutưtronghainămrưỡiqua.) Tôi27tuổi.Khôngcótừnàodiễntảcảmgiáctuyệtvờikhitôicóthểkiểmsoátsốphậntài

chínhcủamình.Đồngthờithậtlàthúvịkhibiếtrằngthunhậpcủatôisẽkhôngphụthuộcvàomộtaihết,ngoạitrừtôi.Tôichắcchắnkhôngbiếtcóviệcgìgiúpxâydựnglòngtintolớnhơnviệclàmnày.

CHƯƠNG5

Mộtnềngiáodụckhácbiệt

ValarieL.Collymore,M.D

Bellevue,Washington

Cáchđâykhoảng3năm,tôinhưđứnggiữagiaolộtàichính.Cóhailựachọnngaytrướcmắt

tôi.Mộtlàtiếptụcbòdọctheolềđườngkinhtếdichuyểnchậmchạpmàtôiđãđisuốtcuộcđờimình.Tôibámtheoconđườngmộtlànnàybởivìtôisợbịpháthiệnlàkhônghiểubiếtvềtàichính,nỗisợnàyđãlấnátcảaoướctrởnênthônghiểuvềtàichính.Lựachọnthứhailàtiếnxahơntrênxalộtàichính,cóđầyắpxehơiđanglaođi,đằngsautayláilànhữngngườigiàucóvàhiểubiếtvềtàichính-nhữngngườibiếtcáchđiđếnnơihọmuốn. Xalộtàichínhđangvẫygọinhưngtôibịkẹttrênđoạnđườngdốc.Mộtsựthúcđẩythôithì

chưađủđốivớitôi.Điềuchínhyếulàcầncómộtnguồnnănglượngmớivàmộtbảnđồkhác,chỉdẫnchotôinhiềuconđườngđếnthếgiớimàtôimuốnsống. Mộtsựcốđãđẩytôiđếngiaolộđó.GiađìnhvàtôiđangsốngởDenver.Nơiđâytôiđãtrở

nêngắnbóvớithếgiớicủaviệclàmtừthiện.Trongnhữnglầnlàmtìnhnguyệnviên,tôigặpmộtvàingườinóivềhọcvấnkhiêmtốncủahọmộtcáchthẳngthắnvàthúvị.Họkhôngthấyđượcchínhhọlànhữngngườiđượcbantặngtrithứcđặcbiệt.Tuyhọcvấnkhôngcaonhưnghọrấtgiàucó. Quansátvàlắngnghehọ,tôihọcđượcrằngcómộthìnhthức"thôngminh"khácvượtxa

hơncácbằngcấpcao.Tôiphảithúnhậnđiềunàythậtsựlàmtôingạcnhiên.Cónhiềubàihọckhácmàkhôngcầndựavàonhữnggìtôibiếtrõ:điểmsốvàbằngcấpđượccholàcóthểđảmbảosựtồntạiantoànvềtàichính.Vàmongmuốnmạnhmẽvềphongcáchsốnghoàntoànkhác,cáchsốngkhônglệthuộcvàođồnglương,đãchiếmlấytôi.Tôibắtđầunhìnthấycáchthứcđạtđượcmụctiêu làcóthờigiandànhchogiađình,phụcvụcộngđồng,vàtheođuổinhữngsởthíchcánhân,đồngthờiđảmbảotươnglaivềtàichínhchochúngtôi. Tôibắtđầutintưởngrằngmìnhcũngcóthểđạtđượctâmtríthảnhthơicùngvớisựtựtin

vềtàichính.Tôimuốntìmmộtcáchtựđàotạođểtrởnênthôngminhtheomộtcách,hoàntoànmới.Nhậnrakhảnăngnày,tôibắtđầutìmkiếmthôngtincầnthiết.Tôicònnhớmìnhđãnghĩrằnggiáoviênsẽxuấthiệnkhihọctròđãsẵnsàng. Sauđókhônglâu,trongmộtlầnlàmcôngviệcquétdọnnhưmọikhitạimộthiệusáchđịa

phương,tôitìmthấycuốnDạyConLàmGiàu-tập1.Tronglúcđọc,hếtcảmxúcnàyđếncảmxúckiađếnvớitôi.Trướchết lànỗiđau,tôibuộcphảinhìnnhậntấtcảnhữnghànhvingungốcmàtôiđãlệthuộcvào.Vàrồitôicảmthấynhẹnhõm,tiếpngaysauđólạilàsựhàohứng.Cuốnsáchhướngdẫntôiphươngcáchthoátrakhỏisựhỗnđộntàichínhmàtôiđãtạora.Ngoàira,nócònchỉrachotôiconđườngđạtđượcướcmơvềtàichính-phảicócáchtưduyvàhànhxửmới.Mỗingườiápdụngnhữngbàihọcđótheomộtcáchriêngbiệt.Đốivớitôi,điềuđầutiênlàápdụngnhữngthôngtinđóvìlợiíchcủachồngtôi,congái,mẹtôivàcháutươnglaicủatôi.Vàrồi,trongtươnglai,tôicóthểsửdụngnhữngbàihọcnhưmộtcôngcụchonhữngngườikhác,tôithấythậtvuikhinghĩđếnđiềudó. Trongkhiđọcsách,tôicónhữngcảmgiácdámvươnlênvìmộtđiềugìđótốtđẹphơn,cảvề

tàichínhvàtìnhcảm.

MỘTNỀNHỌCVẤNTUYỆTVỜIKHÔNGĐỦĐẢMBẢOTHÀNHCÔNG Cólẽnghekhákỳquặckhinóivớibạnrằngtôilàmộtbácsĩchuyênkhoanhi.Ngoàiratôi

kết hôn vớimột bác sĩ nội khoa. Chúng tôi gặp nhau ngay tuần đầu tiên tại khoa YDược,trườngđàotạoBácsĩvàPhẫuthuậtcủaĐạihọcColumbiaởthànhphốNewYork.Họcvấnluônluônđượcưutiênrấtcaotronggiađìnhtôi.Ôngbàtôiđềucóbằngtốtnghiệpđạihọc,mộtthànhquảkhákhácthườngđốivớinhữngngườiMỹgốcPhithờiđó.Haivợchồngtôiđềuđãởvàotuổi40,cũngluônnhấnmạnhtầmquantrọngcủahọcvấntốtvớihaiđứacongáicủamình. Mặcdùhọchành tuyệtvời, cósứckhỏevàgia tài lớn làconcái, có thunhập tốt (tương

đươngvớinhữnggìchamẹchứngtôiđãcó),phụcvụđượccộngđồng,vànhìnthấyviễncảnhtươisáng,nhưngtôivẫncảmgiácthiếumộtcáigìđóquantrọng.Đóchínhlàcảmgiácantoànlâudàivềtàichính. Cảnhàtôisốngrấtthoảimái.Chúngtôidùngmộtphầnthunhậpđểchitrảtiềnnhà,dulịch

và xehơi đẹp. Chủng tôi đóng gópmức tối đa chophépmỗinămvàoquỹhưu.Nhưng tôithườngmuanhiềuvậttrangtrínhiềuhơnmứccontôihaytôicần.Bềngoài,tấtcảmọithứđềucóvẻtốtđẹp,nhưngtôiphảixấuhổthúnhậnrằngnhiềulầnchứngtôichitrảnhữngkhoảntiềnngớngẩnchỉđểlàmvừalòngngườikhác,đểcưxửtheocáchmàngườitatrôngđợiởmộtngườibácsĩ. Cáchthứcchúngtôixâydựngcuộcsốngcủamìnhdẫnđếnmộtvấnđềkhác.Nhậnbiếtsâu

sắcvềnhữnghysinh,camchịucủanghềbácsĩvàsựtồntạiítan-toàn-hơn-củacáccôngtytrongnhữngnămqua,tôỉbắtđầudámhỏimìnhcâuhỏiđángsợ:Điềugìsẽxảyranếuchồngtôimuốnhayphảirờibỏnghề?Chúngtôihoàntoànphụthuộcvàothunhậpcủaanhấy. Cáchđây9năm,tôirờibỏmộtvịtrírấttốtnhưngcăngthẳngvàyêucầucao-bácsĩtạimột

bệnhviệnnhiởLosArigeles,nơitôidãtừngđếnthựctập.Tôitừchốicôngviệcvìđốivớitôi,giađìnhlàhàngđầu,tôimuốntậptrungnuôidạyconcáivàchămsócngườimẹchồngđaunặng. Mặcdùcóhọcvấncao,nhưngtôithậtsựngudốtvềtàichínhđếnkhôngngờ.Tôilolắngvề

việcthườngxuyênbịrơinàonợnầnkhủngkhiếphơnlàlonghĩvềtàichínhbấpbênhtrongtươnglaicủachúngtôi.Trongvấnđềtàichính,tôikhôngápdụngnguyêntắcmạnhmẽvàhợplýđãđemlạithànhcôngchotôitronglĩnhvựcyhọc.Tôikhôngbịámảnhphảitránhnhữnglỗilầmnhưkhilàmbácsĩ,nhưngthườngxuyênlặplạinhữnghànhvikhônghiểubiếtvềtàichính. Thêmvàotấtcảnhữngsựkhóchịuvà lo lắngnày, tôicảmthấycó tộikhinhậnramình

khôngháohứcmongmuốnquaytrởvềcôngviệctrongkhoacấpcứu.TôilolắngtriềnmiênnhưngkhôngcókếhoạchhànhđộngrõràngchođếnkhiđọcđượccuốnsáchDạyConLàm

Giấu-tập1.Vớilòngbiếtơnvàsựthanhthảndângtràn,tôibắtđầusửdụngnhữngýtưởngthảoluậntrongcuốnsáchnàyđểthảokếhoạchhànhđộng.Càngđọcvàhọcnhiềuhơn,tôicàngđammêhọchỏivềtàichính.Niềmđammêmạnhmẽlúcnàyrấtgiốngvớicảmxúcthúcđẩytôivàongànhy.Đâycũnglàmộtphươngtiệnđểthayđổicuộcsống. Thayđổiphongcáchsốngluônlàmộtđềtàitrongcuộcsốngcủatôi,nhưngtrướckia,điều

nàygiốngnhưápđặtlêntôi.Tôichưaphảilàngườinắmlấyđaicươngvềtàichínhvàthựchiệnsựthayđổi.

NHUCẦULÀMCHOSỰPHÁTMINHTRỞNÊNCẦNTHIẾT Chatôi làbácsĩ,mấtkhitôivừamới2tuổivàngườianhtrai,David,4tuổi.Mẹtôisống

bằngnghềytá.Trong7nămsauđó,chúngtôivẫnsốngởCamden,NewJersey-nơitôiđượcsinhra. Khitôilên9,mẹtôinghĩrằngbàđãtrảiquađủnhữngmùađônglạnhlẽovànhữnggiannan

củacuộcsống.BàquyếtđịnhcảnhàchuyểnđếnFrenchRiviera,mộtnơinghecóvẻrấtkỳlạđốivớitôi.Tôinghĩgiađìnhsẽởđóhếtmùahè,sauđótôiquaytrởlạihọclớpbốnvàvềvớiđộiBrowniecủatôi.Thếnhưngchúngtôiđãởđóchođếnlúctôi18tuổi,chuẩnbịvàođạihọc. Chắcchắn,làcónhiềuđiềutốtđẹpkhisốngởNice,Pháp.Họcnhạc,họcchữ,vàcảđàotạo

thểthao(đườngđualàmônthểthaoyêuthíchnhấtcủatôi)tấtcảđềutuyệtvờivàmiễnphí.TôihọcnóitiếngPháplưuloát,vàhọccảtiếngNga,tiếngĐứcvàmộtchúttiếngẢRập.Ởđây,phongcảnhngoạnmục,vănhóaphongphú,vàbãibiểnthìkhôngthểnàoquênđược. VìsốngdựavàoQuỹphúclợixãhộivàquyềnlợiVA(hiệphộiCGB-chatôilàmộtcựuchiến

binh), chúng tôiphảixoayxởđểgắnnhữngcái tôikhánghèokhổvào tầng lớpxãhội củaRiviera.Mùahè,chúngtôidulịchvòngquanhchâuÂu,sốngtronglều,dựngởnhữngkhuđấtcắmtrạikhácnhau.Chúngtôikhámphánhiềuđiềuhơnkhiđilangthangnhưvậy.Chúngtôithamdựnhữngbuổibiểudiễnphùphiếmcủacácnghệsĩba-lênổitiếngthếgiớinhưRudolfNureyevvàMargotFonteyn.Saunhữngbuổitốiđángnhớđó,chúngtôitrởvềlềucủamình. Đâylàmộtcáchsốngkhákhácthườngvớinhữngchuyếndulịch,gầngũivớicácnghệsĩ

danhtiếngvàđènmàurựcrỡ.Mẹtôiyêuthíchlốisốngnàyvìbàdũngcảmvàthíchphiêulưu.Tuynhiên,tìnhhìnhtàichínhcủachúngtôiluônbấpbênh,chúngtôisốngdựavàotừngtấmngânphiếunhỏ.Sựnhàmchánvànguyêntắccủaviệclênkếhoạchlâudàidườngnhưkhôngphùhợpvớicáchsống"khônglotoan"vàkhábốcđồngnày. Vàođầumùahènămtôi12tuổi,mẹtôiquyếtđịnhdichuyểnđếnHyLạp.Bàthuxếpvới

lãnhsựquánMỹđểhọchuyểntấmngânphiếukếtiếpđếnmộtlàngnhỏởvùngbiểncủaÝchochúngtôi,nơichúngtôisẽdừngchântrênđườngđi.Ngàyđầutiênkhôngthấyngânphiếunàoxuấthiện.Ngàythứhairồithứbacũngkhôngthấytấmngânphiếunàohết.Cuốingàythứhai,sốtiềncònlạicủachúngtôichỉđủdùngăntối.Đếnngàythứba,khôngcóănsánghaytrưagì

cả,anhtraivàtôicảmthấyđói.Chúngtôiđềuchánnản.Chínhcảmgiácbuồnchánvànhucầuđó,chúngtôinảyraýtưởngkinhdoanh. Ngườiarihtraicónăngkhiếunghệsĩcủatôi,khiđó14tuổi,bắtđầulàmmộthỗnhợprắn

từtảonghiềnnátvàbụiđá;tôithìbắtđầuthunhặtvàtánnhỏcácviênđámàu.Chúngtôicùngnhaumôphỏngvềbiểnxanh,nhữngbãibiểnđácheoleo,vànhữnghònđảoxanhngoàikhơitrênnhữngviênđáphẳnglớn.Hàilòngvớikếtquảcủamình,chúngtôipháttriểnchúngthànhnhữngbứctranhvềđờisốngdướibiểnvàđộngvật.Tôiphảithúnhậnrằnganhtraitôicótàinănghộihọavượtxatôi.(Sauđóvàinăm,anhtốtnghiệptrườngHavardvềthiếtkế.) Khiđámđôngkháchdulịchăntốìxongvàđidạo,chungtôiđãcómộtbộsưutậpkháhoàn

chỉnh.Lúcđócómộtngườihỏimuamộttảngđá.Vậylàviệckinhdoanhnhỏđãthànhcông.Chúngtôikiếmđượcchúttiềnđểănuốngtạimộtnhàhàngđịaphươnghaingàykếtiếpchođếnkhitấmngânphiếuđếnnơi. Mộthạtgiốngđượcgieotrồng:nếubạncầnthunhập,hãythànhthậtvớichínhbạnvàhãy

làmtheobảnnăngcủabạn. Mộthạtgiốngkháccũngbámrễ.NhàchúngtôiởRiviera,khuvựccónhiềuvịtổnggiámđốc

vềhưu.Chúngtôibiếtmộtvàingườitrongsốhọ.Tôiquansátthấyhọsốngthậtsungsướng,nếukhôngnóilàphungphí.Tôichưabaogiờnghenhữngngườinàynóivềchuyệntiềnbạc.Vàtôicũngchưabaogiờnhậnbiếthaynóivềkhoảngcáchkinhtếđángkểgiữahọvàchúngtôi.Tôitựhàovớisựthậtrằngmặcdùtôikhôngcótiền,tôicónhữngkhảnăngkhác,kểcảkhảnăngvàniềmmongướclàmviệcchămchỉ.Tôinuôidưỡngvàđàosâunhữngkhảnăngnàyvàkhảnăngkhác. Dườngnhưđốivớitôi,nóichuyệnvềtiềnbạclàmộtviệckhônghayhogì.Vìvậytôichẳng

baogiờnhắcđến.Tuynhiên,tôikhôngngừngaoướccóđượcmộtngườitưvấntàichínhcókiếnthức.Bằngcáchnàođó,ngườitưvấnnàycóthểkhámphánhữngniềmyêuthíchtiềmẩncủatôivềantoàntàichínhvàsẽtranhluậnnhữngquanđiểmgiớihạnvàtiêucựcvềtiềnbạcmàtôingheđinghelạikhitôilớnlên: "Cầncótiềnđểkiếmratiền."

"Chodùbạncócốgắngthếnào,bạnkhôngthểtiếnvềphíatrước."

"Chúngtacóthểhưởngthụcuộcsốnghiệntạivàtiêusốtiềnítỏimàchúngtacó."

"Nếubạnlàmộtngườitốt,maymắnvàtiềnbạcsẽđếnvớibạn."

"Ngườigiàucànggiàuthêm."

Tôi nhớmình đã suy nghĩ: "Làm sao bạn leo lên con đường 'Người giàu thì càng giàu

thêm'?" Cầncómộttrậnđộngđấtđểthứctỉnhtôirakhỏiướcmơnàyvàbắtdầukiểmsoátđờisống

tàichínhcủamình.

SỰNGUDỐTKHÔNGBAOGIỜĐEMLẠIHẠNHPHÚC Vàokhoảngnăm1994,giađìnhtôiđangsốngởCalifornia.Haituầntrướckhitrậnđộngđất

Northidgexảyra,nhânviênbảohiểmđếnnhàchúngtôiđểtậphợpchữkýchochínhsáchsởhữunhàmớivàcụthểkhuyênchồngtôithayđổiquyếtđịnhtừchốilàmtheochínhsáchdộngđấtmớitrịgiá400đôlamộtnăm.Chồngtôibịbắtđợilâunênanhấygọitôi,thúcgiụctôikýnhữnggiấytờnày. Tôinghecôtanói,nhưngvìquásợbịlộvẻngudốtcủamìnhnênchỉgậtđầu,mỉmcười.Tôi

đãkhônghỏimộtcâu,chỉkývàotậphồsơ. Sautrậnđộngđấtkhủngkhiếpđó,chúngtôitrướchếtphảikiểmtraxemgiađìnhvàhàng

xómcóổnhaykhông,rồitiếpđóxửlýnhữngvếtthươngnhỏcủamộtvàigiađình.Tôicònnhớmìnhrấthoảngloạnkhithấykhuônmặtchồngtôinhợtnhạtđi.Anhấythấynhiềungườihàngxómtậphợptrongconphốcụtbuổitốiđángnhớđóđểcámơnnhữngngôisaomaymắnđãchohọsốtiềnbồithườngbảohiểmlớnvìđộngđất. Tôiđếngặpnhânviênbảohiểmvàosánghômsau,vàxingửibảnsaocủagiấytôikýđến

chochúngtôi.Khicầmtờgiấy,tôihốthoảngkhinhìnthấychữkýcủamìnhdướiđiềukhoảnhủybỏchínhsáchđộngđất. Thiệthạiđộngđấtgây ra chochúng tôiđượcđánhgiáởmức47.000đôla.Chúng tôi có

khoảng45.000đôlatiềntiếtkiệm.Đólàgiấytờcuốicùngtôikýmàkhônghềchúýđếntấtcảđiềukiệntrongdó. Trậnđộngđấtvànhữnghóađơnthanhtoántiềnsửachữagần50.000đôlamớikhiếntôi

nhậnrarằngsựngudốtvềtiềnbạccóthểdẫnđếnnỗiđaulâudàivềtàichính.Tôicũngnhậnra rằng có sự khônngoan về tài chính trong câu nói "Hai cái đầu thì tốt hơnmột". Trongkhoảng1nămtôitựtráchhầnhđộngngudốtcủamìnhvàcuốicùngchấpnhậnlàmìnhphảitiếnlênphíatrước.Nhậnlấytráchnhiệmgiámsátviệcxâydựnglạicănnhàcủachúngtôi.Đâylàkhoảngthờigianquantrọngđốivớitôi;tôibắtđầusửdụngcơbắpmàítkhiđượcdùngđến.Tôiphỏngvấnnhữngngườiđấuthầu.Tôilắngnghevàđặtcâuhỏi.Tôiđưaraýkiếnkhicầnthiết.Tôiđọchợpđồngchođếnkhithậtsựhiểuchúng. Tôinhậnthấymìnhcóthểgiảiquyếtvấnđề"nãobịđônglạnh"-vấnđềthườngquấyrầytôi

trongnhữngtìnhhuốngkinhdoanhbằngcách"dámđểngườikhácthấytôingudốt".Tôiđặttừngcâuhỏinhỏ,đôikhilặplạinhiềulầnchođếnkhinàotôithônghiểuvàmườngtượngrarõrệt.Tôixemngườiđạilýhaynhàthầunhưnhững"ngườilàmcông"đượctôitrảtiềnchoviệcdạydỗvàcungcấpthôngtinchotôi,tôithậntrọngvàvuithíchvớiviệchọchỏivàthuthậpthôngtin.Bằngcáchđó,tôikhônglongạibịthấtbạivìkhônghiểubiếtvàthiếukinhnghiệmnữa,tôicứtiếptụcvớiviệckinhdoanhsắpđến.

SỰĐỘCLẬPVỀTÀICHÍNH101

KhidọccuốnDạyConLàmGiàu-tập1,tôiđãsẵnsàngtiếpnhậntráchnhiệmxâydựnglại

tươnglaitàichínhcủachúngtôi.Ngaykhibắtđầucuộcsốnghônnhân,tôiđãquáhạnhphúc,tôigiaotráchnhiệmvềtàichínhchochồngbởivìtôimuốntinrằnganhấycóthểgánhváctấtcảtrênđôivaicủaanh.Anhấychọnnhiềuôkhácnhaugầnvớinhữnglựachọnđầutưtrongkếhoạchquỹhưu,tôicảmgiáchyvọng,antoànvàtựhàovềngườiđànôngcủamìnhmặcdùchưacómanhmốigìvềvấnđềtrướcmắt.Tôiquyếtđịnhlàkhôngquantâm.Tôivuisướngkhiđượcchămsócvàcảmgiácthoảimáikhitậptrungtiêuxàimộtphầncủaviệcmuabánnày.Chắcchắntôikhôngphảilàmộtngườilườibiếng.Rấtnhiềubạnbècủatôinghĩtôilàngườimêviệc.Nhưngnhìnnhậnlạivấnđềthìtôilàngườilườibiếngkhisuynghĩvềvấnđềtàichính.Vàtôisợphảixoaychuyểntìnhthế. Côngviệccủachồngtôitrởnênphứctạpvàđòihỏihơn,nhiềuchuyếncôngtácxavàítthời

gianrảnhrỗihơn.Vàvìvậy, chúng tôicảmthấykhókhănkhisắpxếp thờigiangiảiquyếtnhữngnhucầutàichínhđangtănghiệnnay.Sựcăngthẳngmangđếnnhữnghànhvikhôngthíchhợpvàtưduykhônglô-gic,nhưngthúvị.Tiêuxàinhiềuthìquáđơngiảnrồi,trongthờigianngắnthìviệcnàydễdànghơnlàtiếpnhậnkiếnthứcvànguyêntắcđểcóđượcbảngcânđốivớivòngquaytiềnmặtdương. Bảnthânkhôngcókỹnăngtàichính,nhưngtôinhậnrarằngcầnphảilàmmộtđiềugìđó,tôi

dặtthêmgánhnặngvàođôichândãnặngtrịchcủachồngtôi.Khôngphảivấndềtàichínhlàviệcvặtcủaanhấysao?Nếumắcphảilỗilầm,đókhôngphảilàlỗicủaanhấysao?Nếutôitiêudùngquámức,khôngphảichínhanhdãkhôngdạychotôicáchsửdụngtiềnđúngmứcsao?Saukhithấtbại"ngoạnmục"vớilốisuynghĩnày,tôinhậnramìnhđãởvạchnguyhiểm,trởthànhmộtkẻănbámhoàntoànkhinóiđếnchuyênquảnlýtiềnbạc.Chínhtôicầncóthờigianvàniềmđammêđểkiểmsoáttàichínhcủachúngtôi. Vídụ,chúngtôichuyểntráchnhiệmquyếtđịnhnhữngviệcliênquanđếnchứngkhoáncho

mộtngườilậpkếhoạchtàichính.Anhấyhóaralàmộtmôigiớinhậntiềnhoahồng,raobán10chứngkhoántươngtựliênquanđếnkỹthuậtnặngchotấtcảkháchhàngcủaanh.Mặcdùđặtranhiềucâuhỏihợplýtrongbuổiphỏngvấnđầutiên,nhưngtôikhônghoàntoànhiểuhayhỏithêmvềcâutrảlờicủaanhta,bởivì,mộtlầnnữa,tôikhôngmuốnlộvẻkhôngthôngminhhay thiếu tự tin,nhất làvì chồng tôi,dùdodựnhưnganhấyđãnghiêmtúc thựchiệnướcmuốncủatôi,mờingườilênkếhoạchnàyđếnthảoluận.Tôidãnóivớingườimôigiớilàtôisẽlàmtheonhữnglựachọncủaanhấy,nhưngsẽtăngcườngtráchnhiệmtrongviệcquyếtđịnhkhikiếnthứcvềtàichínhcủatôitănglên. Khibắtđầutheodõimộtvàichứngkhoánhàngngày,cũngnhưtheodõichúngtrêngiấytờ

kinhdoanhvàbáochí, tôibắtđầucảnhgiác.Thậmchívớiđôimắtkhôngkinhnghiệmcủamình,tôicũngnhậnthấylàkhôngkhônngoankhinắmgiữnhữngchứngkhoánđầutưliêntụcbịgiảmgiátrênthịtrườngchứngkhoándonềnkinhtếđangbịkhủngkhoảng,tụtdốc.Tôibắt

đầuhỏingườimôigiớivàđồngsựcủaanhtanhiềucâuhỏi.

Tôicũngbắtdầuphávỡđiềucấmkỵ"khôngnóivềtiềnbạc"bằngcáchchiasẻsuynghĩvàýkiếnvớimộtvàingườikinhdoanhthànhđạt,cáchhọchỏibâygiờtôihaysửdụng.Tôinóivớihọ:"Đâylàsuynghĩvàbảnphântíchcủatôi.Anh/chịcónhìnnótheocáchcủatôikhông?" Khingườimôigiớiíttrảlờinhữngcuộcgọicủatôi,tôibắtđầuhànhđộng.Nhờvàonhững

kiếnthứccóđượctừNgườibốgiàu,tôinhậnrarằngquanniệmvềtưduyđộclậpkhôngchỉlàtạmđược.Nólàmộtnhucầu.Tôitìmkiếmnhữngnhàlênkếhoạchtàichínhvớilờigiớithiệuđúngđắn,phỏngvấnhọ,vàkiểmtralựachọncủamìnhtrêncáctrangwebcủachínhphủ.Tôiquyếtđịnhsựphânbổtàichínhsẽđượcưutiêntrongcuộchọpđầutiênvớinhàtưvấntàichínhmớivìhailýdo.Mộtlàtôimuônxâydựnghìnhảnh.mìnhlàmộtngườitưduyđộclậpcóthểđưaranhữngquyếtđịnhhợplý.Hailàtôilosợôngtasẽcốgắnghướngchúngtôirakhỏinhữngquyếtđịnhdó! Chúngtôichuyểntoànbộdanhmụcvốnđầutưchonhàhoạchđịnhmới-ngườiđượccả

nướccôngnhậnvàcóđượcsựtintưởngcaonhấttronglĩnhvựclênkếhoạchtàichính.Mặcdùcuốicùngchúngtôichịumấtmát,giốngnhưnhữngngườikhác(khoảng25%danhmụcvốnđầutư)nhưngchúngtôidãtránhđượcmộttaihọalớnbởivìchúngtôihầunhưbánhếttấtcảnhữngchứngkhoántrướcđó.Nhưngmộtdiềugìđókhódựđoánhơnđãxảyra. Đểvượtquanỗisợhãimắcsailầm,dựavàokiếnthứccònthiếuvềthịtrườngchứngkhoán

củamình,tôinghiêncứuvàchọnhaichứngkhoánthửnghiệmmàtôicảmthấycóthểhiểuvàbắtđầu theodõichúng.Rồi tôimuamộtsốcổphiếuđể"đặtcược"mứcđộquyết tâmcủamình.Mộtcổphiếuđanghoạtđộngkhátốt,còncáikiathìcótấtcảdấuhiệuriêngchứngtỏlàmộtchứngkhoántốtvềmặttàichínhmặcdùgiácủanóbịhạxuống.Kinhnghiệmtuyệtvờinàydạychotôibiếtvềgiátrịcủathôngtin.Kiểmsoátcónghĩalàquyếtđịnhcôngviệcmàngườihoạchđịnhtàichínhsẽxửlý,vànhữngcôngviệcchínhtôisẽxửlý. Ởnhà,mộtsựthayđổisâusắcđangdiễnra.Khôngchỉmộtlầntôiđãbịmangsốnợlớn

trongthẻtíndụngdochitiêukhôngkiểmsoát,màtôiđãbiệnminhbằngnhữnglýdokhángungốc("Tôixứngđángđượccónó.""Tôiđãtừbỏnghềyvìgiađình.""Tôilấymộtbácsĩ.").Tôihạnhphúckhinóirằngnhững"lýlẽ"này,vànhữnglýlẽtươngtựbâygiờsẽđược"vềhưu". Chúngtôiđãvôcùngmaymắnkhinguồnthunhậpđãnhiềulầngiúpchitrảđượccácmón

nợlớn.Tuynhiên,tôibắtđầunhậnthấyrằngmộtđôlachitrảnợxấulàmấtđimộtcơhộiđểtiềnđópháttriển.Saucùng,khiđốimặtvớivấnđềcủachínhmìnhmàkhônghềngầnngại,tôiđặtranhữngmụctiêutàichínhthựctế,thựchiệnnhiềuthayđổicầnthiếttronggiađìnhdểcóthểthànhcông,vàchấpnhận"khuấtphục"đểbiếtnhiềuhơnvềviệcquảnlývàkêkhaitiềnbạc.Tôiđặtmụctiêusẽkhôngbaogiờbịrơivào"hộichứng"chitiêuquámứcnhưthếmộtlầnnữa. CóđượcnguồncảmhứngtừNgườibốgiàu,tôitựtạorabảngcânđốinhỏchoriêngmình

baogồmthunhậpvàchiphí.Nhữngbảngkêhàngthángnàykhôngchỉchotôithấylàmìnhđãlàmrốitungmọithứ;màcòngiúptôitậptrungkhảnăngđểtốiưuhóanhữngconsố.Nógầngiốngnhưmộttròchơi;chúngtôisẽtiếnlênthángnày?Tôisẽkhôngnhanhquênđicáingày

khitàisảncolạithànhnhữngtiêusảntheotínhtoáncủaNgườibốgiàu,nhờvàomộtvậnmaynhỏvàquyếtđịnhkhônngoancủachúngtôi.Chúngtôinhìnthấycộttàisảnpháttriểntrongkhicộttiêusảnrútngắnlạimộtcáchđángkể.Cuốicùngthìtôicũngcóthểtheodõitiềnbạccủamình.Tôisẵnsàngđầutưvàobấtđộngsản.

ĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃLÀM Trướchết,tôixácđịnhhìnhthứctrảtiềntrướcmàchúngtôicókhảnăng;-khoảng20.000

đôla.Nếukhoảntiềnnàychiếm20%giámộtcănnhà,thìchúngtôicóthểmuamộtcănnhàtrịgiákhoảng100.000đôla.Chúngtôimaymắntìmthấymộtkhuvựccónhữngcănnhàdànhchogiađìnhđơnvớigiánày.Maymắnnữalànhữngcănnàynằmtrongkhuvựccótrườnghọctốt,kháxinhxắn,vàgầnmộtcăncứquânsự,nhưvậysẽđảmbảongườithuêlàngườitintưởngđượcvàlâudài.Ngượclại,tôicảmthấykhôngthoảimáivớicáccănhộnhỏmàtôicholàchỉdànhchongườithuêtạmthời,ngắnngủi.Tôimuốntìnhhuốngthắng-thắng,nghĩalàngườithuêđượclợivìanhtacóthểchitrảchomộtcănnhàxinhđẹptrongmộtkhuphốđànghoàng,mộtnơicótrườnghọctốtvớigiáphùhợp.Vớinhữngyếutốnày,anhtacóthểlàngườithuêlâudàivàhàilòng.Khiđó,chúngtôicũngsẽthulợibởivìtiềnthuêsẽdượctrảđúnghẹn,vòngquaytiềnmặtsẽđềuđặn,vàcóthểlạcquanlàtrong15năm,tiềnthếchấpsẽđượctrảhết,đảmbảovòngquaytiềnmặtsẽnhiềuhơn.Chúngtôitìmthấymộtcănnhà2phòngtắm,2phòngngủđápứngyêucầucủachúngtôi. Tôiđãcótiềnchuẩnbịtrướckhithậtsựtìmkiếmmuanhàchothuê.Tôiyêucầungânhàng

nêurõnhữnggìchungtôicókhảnăngchitrảvànhữnggìhọsẽchochúngtôivaymượn.Tỷlệtíndụngdànhchochúngtôithậttuyệtvời.Vìvậyngườiđạilýbấtđộngsảncóthểthànhthậtnóivớingườibánrằnghọsẽkhôngbịvướngphảivấnđềgìvớichúngtôi.Chúngtôithảoluậntrướcvớingườiđạilývềgiámuacụthể,giớihạnthấphơnvàcaohơn,vàrồichoanhtasựtựdo.Tấtcảđượcquyếtđịnhtrướckhiviệcthỏathuậnbắtđầu.Tôicũngđảmbảorằngchồngtôihoàntoànthamgiavàoviệcmuabánnày;vìthunhậplàdoanhấykiếmđượcnênngườichomượntiềnmuốnanhấythamgiayào. Cầnmộtkhoảnthếchấptrịgiá82.000đôla,tôinhờngườichomượntiềntínhtoánsốtiền

phảitrảhàngtháng,kéodàitrong15nămvới lãisuất7.25%(đâylàmứclãisuấtđầumùaxuânnăm2002).sốtiềnphảitrảlà755,85đôla.Chúngtôihỏingườiquảnlý/đạilýnhàxemanhtachắcchắnchothuêđượcnhàvớigiábaonhiêu.Câutrảlờilà800đôlavớitìnhtrạngnhànhưlúcđó,vàmứctăngkhoảng30đến35đôlasaumộtnăm.Tuynhiên,tôiquêntínhtiềncông7%choanhta.Ngoàira,tôicònquêncảtiềnthuếvàbảohiểm.Đâylàbảngtínhtoáncủatôichoviệcmuacănnhàtrịgiá103.500đôlatrướckhitôisửalỗisaicủamình:

Mặcdùhàilòngvìsẽsởhữucănnhànày,chúngtôicảmthấycóđiềugìđóchưaổn.Không

chỉvìvòngquaytiềnmặtbịâm,màcòncónhữngchiphíkhác,nhưthuếvàbảohiểm,màtiềnchothuêkhôngđủchitrả.Tàisảnnàykhôngthểtựcânđốiđược. Bâygiờtôithấymộtbứctranhthậtsự.Tôiđãlênkếhoạchđểsửdụngtiềnthuđượctừngôi

nhàmàchúngtôisẽsởhữutựdovàrõràngđểtrảtiềnthuế,bảohiểmvànhữngsửachữatrongtươnglai.Đâythậtsựlàsựtínhtoán"xoắntít".Bạnthấyđó,cáchđây12nămchúngtôimuamộtcănhộđơnlậpvớimụcđíchđầutưởSouthernCaliforniavớigiá101.000đôla.Cáchđâymộtvàituầnnóđãđượcđịnhgiá156.000đôla.Chiphíhằngnămtổngcộnglà2.100đôlavàgiáthuêthựclà963đôla.Tôitínhlàcănnhànàycóthểtrảhóađơnchocănnhàmới.Điềunàylàtínhtoánsai. Tổnghợpnhiềusốliệuvớinhau,tôinhậnthấychitrảtiềnvaythếchấpcănnhàtrong30

năm(trướcđó,tôivộivãmuốnsởhữunótrong15năm)thìsẽcóvòngquaytiềnmặtdương.Sổtiềnthanhtoánthếchấpsẽgiảmtừ755đôlaxuống500đôla.Nhưvậysẽcóđủtiềnđểtrảtiềnthuếvàbảohiểm(thuếtàisảnkhoảng1.289đôlamộtnăm,bảohiểmtàisảnlà309đôla,vàbảohiểmđộngđấtlà252dôla).Bấtcứvòngquaytiềnmặtdươngnhỏnàocũngsẽdànhchoviệctíchlũychonhữngkhoảnsửachữavàxemnhưquỹdựphòng.Đâylànhữngsốliệuđượcchỉnhsửa,ởcộtngoàicùngphíabênphải,sốtiềnchothuêtănglên850,bắtđầutừtháng5,2003:

Mặcdùmắcsailầm,tôirấthàohứngkhichiếc"bóngđèn"muộnmàngnàycuốicùngcũng

bậtlên.Khôngcókinhnghiệmnàocóthểthaythếđượcviệcthậtsựtrảiquamộtviệcmuabánvàmắcmộtsốlỗilầmtrongquátrìnhđó.Tốtđẹphơnnữalàtôinhậnrađượcchỗsaivàbiếtcáchsửachữa.Trướchết,tôichỉmuốnmuamộtcănnhàgầnvớicănnhàkháccủachúngtôi,vàtrảhếttiềntrongmườilămnăm.SaukhiđọcvàtiếpthunhiềuđiềumớitừcáccuốnsáchcủaNgườibốgiàu,mụctiêucủatôidđổisangbiếnnhữngconsốliênquanđếncănnhàcủamìnhtrởnênhấpdẫnhơn,nghĩalàvòngquaytiềnmặtdươngvàlãiròngtiềnmặttốthơn.Trongkhiđó,tôisẽtríchquỹdànhchotươnglaiđểthanhtoántrướcchomộttàisảnkhác. Tôidựđịnhtiếnlênvớinhữngviệcmuabánkhácnữa.Tôidãđặtramụctiêu,bướcđầutiên

làsởhữu10cănnhà.Trongvòng15đến18năm,vòngquaytiềnmặtdươngtừnhữngtàisảnnàysẽbổsungdángkểchonguồnthunhậpvềhưucủachúngtôi.

NỖLỰCCỦACẢNHÓM Lầnđầutiênphảiđitìmkiếmthậtsựmấtthờigian,mệtnhọcvàcóphầnhơiđángsợ.Có

nhữngnhàtưvấnhayngườicóđầuócnhưcácnhàtưvấnđểtròchuyệntrongsuốttiếntrìnhkháquantrọng.TôimaymắnđãnhậnrađiềunàyvàcóvậnmaytuyệtvờikhiđượcchọnlàngườithamgiachươngtrìnhđàotạocủaNgườibốgiàu. Khiđốimặtvớicácchitiết,trởngạivàkhókhănthậtsựtrongcuộcsốngcũngnhưtrong

việcđầutưvàobấtđộngsản,thamkhảonhữngngườicókiếnthứclàmộtlợithếlớn.Tôiđãhỏi:"Bạnsẽlàmgì?""Bạnđãlàmgìkhiđốimặtvớitìnhhuốngnày?""Tôicầnbiếtđiềugì?""Bạnđãmắcphảilỗilầmgì?"và"Làmthếnàođểvượtquatrởngạinày?" Nhómcủatôibaogồm:

-Mộtluậtsưxuấtsắc,đượcnhiềungườibiếtđến,đangthựchiệnmộtkếhoạchchokhuđất

mớibởivìchúngtôihiệnđangsốngchungbang.Luậtsưcủachúngtôicũngđangxửlýviệcđưanhàcửavàocáccôngtytráchnhiệmhữuhạn. -Mộtnhómngânhàngtưnhân,thựchiệnkhánhiềuchươngtrìnhchovayvànhữngdịchvụ

tàikhoảncánhân. -Mộtdanhsáchđịachỉcầnliênhệvềbấtđộngsảnởmộtvàibangkhác(đạilývànhàmôi

giới).

-Mộtkếtoánvàmộtvàingườicókiếnthứcvềthuếkinhdoanhcủabangmàchúngtôicótàisảnởđó. -Mộtdanhsáchngắncácnhàtưvấn.Nhưngngàynaytôiítkhépnéphơnkhingườitưvấn

trảlời:"Thậtsự,quanđiểmcủatôingượchoàntoànvớinhữnggìchịđềnghị." Tôitiếptụchọchỏitừcáccuộctraođổinhưthế.Vàngườitưvấnđánhgiácaorằngtôidã

chuẩnbịtrướckhilấyđimộtítthờigianquýbáucủaanh/côta. Chồngtôivàtôisẽnhanhchóngcócơhộiđưaranhữngquyếtđịnhvềviệclàmcáchnàođể

bảoquảnvàpháttriểnsốtiềngộplạichoviệcvềhưutừcôngviệctrướccủaanhấymộtcáchtốtnhất.Chúngtôidựđịnhchuyểnsợhãikhốnkhổcủamìnhtrướcviễncảnhnàythànhmộtkếhoạchhànhđộngsaukhitựhọcquanhiềusáchvàbănghướngdẫn.Chiếnlượccủachúngtôibaogồmcảviệctìmkiếmnhữngngườicóthôngtintốtvàhỏithậtnhiềucâuhỏi.Chođếnkhihọchỏi,chúngtôimớilênkếhoạchdặtviệcgiữbềnvữnglêntrênviệcpháttriển. Tôinhậnrarằngphầnkhónhấtcủaviệcđầutưlàđitừsuynghĩđếnthựchiệnthậtsự.Cùng

lúctôicũngcóđượckiếnthứcvềngânhàng,vaytiềnvàcáchthứcmởrộngcánhcửa.Cónhiềucơhộinếuchúngtasẵnsàngtìmkiếmvàtheođuổichúng. NgườibốgiàucủaRobertđãđúng.Tôicũnghọcđượcnhiềubàihọcquýgiámàkhôngđược

dạyởtrường.Khiđềcậpđếncộttàisản,khôngcóaiphànnànvềchuyệnbằngcấpcao.Đốivớitôi,chuyểnđổitừtưtưởng"đâylàhồsơhọcthuậtcủatôi"thành"đâylàbảngkêtàichínhcủatôi"làmộtsựkiệnthayđổicảcuộcdời.Bâygiờtôisửdụngnhữngkỹnănghọctốtởtrườngyđểchếbiếnvàhấpthumộtlượnglớnkiếnthứctàichính. Tôiđãchuẩnbịtốtchocongáimình.Saunhiềunămhướngdẫnchúngvềnhữngthànhcông

họcthuậtvàconđườngchuyênnghiệpmàchamẹchúngđãtheođuổirấtchămchỉ,giờđâytôiđãchỉrõrằngkhôngchỉcómộtconđườngđểđạtđếnsựtựdovềtàichínhsẵncóchochúng.Chúngtôinóichuyệnvớicácconvềnhiềucáchkhácnhauđểcóđượcthunhập,vàmongmuốnchúngtựnhậnbiếtđểlựachọnchobảnthân.Chúngcóthểlựachọnmộtconđườngítvấtvảhơnconđườngmàchúngtôiđãtheovàchúngcóthểhọccáchđiềukhiểnđồngtiềnlàmviệcchochúngsớmhơn. Mỗiđứacon(mộtđanghọcđạihọc)đềucótàikhoảnđầutưvàhiểuđượckháiniệmlãitích

hợpvàsựpháttriểnbởivìtôisắpxếpcuộchẹnvớimộttưvấntàichínhchochúng.Thayvìgiaochocôcongáinhỏkhoản tiền trợcấp,chúng tôimongmuốnnóhọccáchsửdụnghệthốngngânhàngvàtheodõinhữnggìnólàm-vàkhônglàm-trongtàikhoản.Tấtcảchúngtôiđềucùnghọc.Chúngnóchắcchắnđượcphéphọcbằngcáchthửvàsai,nhưchúngtôiđãlàm. Lúcnhỏ,cảhaiđứacongáiđềudượcbiếtsởhữutàisảnchothuêlàmộtcáchđểcóthu

nhậpbịđộng.Việchọchỏivềtàichínhcủachúngsẽtiếptụckhichúngtrưởngthànhhơn. Mẹtôi cũng làmộtconsố trongphương trìnhcủagiađình.Nhìn tương laimộtcách lạc

quan,chúngtôisẽdànhmộtcănnhàchoriêngbà,khôngchoaithuê.Tôicũngsuynghĩcách

làmchoviệcnàyxảyrakhithờiđiểmđến. Tháchthứccuốicùnglàtôiphảithựchiệnnhữngthayđổivềhànhvicưxửđểcóthểthành

côngtrongviệckinhdoanhnày.Việcdóbaogồmtrởnênthôngminhhơnvềtàichínhthayvìchitiêuquámứchaytránhnénhữngconsố,xửlýthưtừvànhữngquyđịnhkinhdoanhmộtcáchhiệuquảthayvìđểchophongbìchưamởchấtđốngtrênbàn,lênlịchtrìnhlàmviệctạinhàvàthậtsựngồivàobànđểhoàntấtcôngviệcthayvìtìmkiếmvôsốlýdođểkhôngcómặtvàogiờhẹn.Giốngnhưtấtcảnhữngđiềukhác,đólàmộttiếntrìnhhọchỏi.

CHÚNGTÔIDỰNGNÊNNHỮNGTRỞNGẠI,CHÚNGTÔICÓTHỂĐẬPĐỔCHÚNGXUỐNG RobertKiyosakiviếtvềnhữngtrởngạiníukéobướctiếncủachúngta.Tôinghĩlúcnàybạn

cóthểnóirằngnỗisợhãilàmộttrongnhữngtrởngạilớnnhấtcủatôi.Nỗisợhãiđếndướimọihìnhdạngvàkíchcỡ.Tôisợrằngnếutôithànhcôngvềtiềnbạc,mộtvàingườinàođósẽkhôngđónnhậntôi.Tôisợsẽtrởnêncầmquyềnhơnvìnhưtôiđãcónhiềuquyềnkiểmsoáthơntrongmọichuyệncủagiađình.Vàrồi,dĩnhiên,cómộtnỗilosợkhôngngừnglàcóvẻkémcỏitrướcngườikhác.Donềnhọcvấncủatôi,nhiềungườisẽcholàtôibiếtchắcchắncâutrảlờichocáccâuhỏitàichính.Họđãlầm.Tôicânđốisổngânphiếucủamìnhlầnđầutiênkhitôi46tuổi! Vàrồicòncónhữngthóiquenxấu.Mộtthóiquenxấukinhkhủnglàcảmgiáccóquyềntiêu

xàiquámức-tôithậmchílàmviệcnàyđểchứngminhchonhữngthưkýhayngườihầubànkhinhkhỉnhthấyrằnghọkhôngnênđánhgiátàichínhcủamộtngườidựatrênmàuda.Mộtthóiquenxấukháclàđặtnhucầucủangườikháctrướcnhucầucủacánhân,màđãkhiếnchotôiluônkhôngcóđủthờigianđểlàmviệckinhdoanhcủachúngtôi.

SỰTHAYĐỔIKỂHOẠCHVỀPHONGCÁCHSỐNG Ngàynay,đượcsựủnghộcủaNgườibốgiàu,chúngtôihầunhưkiểmsoátmộttrămphần

trămtàichínhcủamình.Hoàntoànđốinghịchvớicảmgiácbấtổnvàmấtmáttàichínhhìnhthànhtừrấtlâu,tôicảmnhậnmạnhmẽsựđềphòng.Tôiđangtiếntừngbướcđểđếnvớisựantoànvềtàichính.Cùng lúc, tôiđangtrảinghiệmmộtcảmgiácsâusắc làgắnbóvớinhữngngườiđồnghànhtrênconđườngđạtđếnsựtựdovềtàichính. Lầnđầutiêntrongnhiềunăm,tôibịmêmẩntronglịchtrìnhmớivớicácmốiquantâmvề

tàichínhvàhànhvi.Tôicảmgiáchứngthúvềtươnglaimặcdùcònnhiềucôngviệccầnlàmđểcóđượctàisảnvàquảnlýđượcchúngđểcósựtựdovềtàichính.Nhưngđếnkhitôiđạtđượcmụctiêu"sởhữu10tàisản",tôikhôngnghĩlàmìnhsẽdừnglại-côngviệcnàyđemlạinhiềuniềmvuithích. Chưabaogiờtôitinrằngmộtngườicóthểsửasailầmvàhọcđượcnhiềutừcácsailầmđó.

DạyConLàmGiàuthậtsự làbộsáchcó íchmàtôimaymắnđọcđược-vàkhôngphảiđến

trườngđểhọcđượcnhữngkiếnthứctrongđó.

CHƯƠNG6

Từngbướcđếnvịtríphátbóng

ReedJ.Schweizer

Wanatah,Indiana

Tôiđãkhônghiểubiếtgìvềtiềnbạctrongmộtthờigiandài.Mặcdùthựctếtôikiếmđược

rấtnhiềutiềntừlúctôikhoảng20tuổi-khiđó,tôilàngườibánhàngănthêmtiềnhoahồng-nhưngviệctheodõihóađơnvàvấnđềtàichínhcủachínhbảnthânthìlạikhônglàưutiêncủatôi.Khôngngạcnhiênchútnàokhihầuhếtvấndềtiềnbạccủatôixuấtpháttừđiểmyếu.Việcsửdụngquámứcthẻtíndụngđãliêntụcđẩytôirơivàohoàncảnhkhókhănvềtàichính. Thiếunguyêntắccânđốitiềnbạchợplý,tôichưabaogiờnghĩđếnviệctìmcáchthoátkhỏi

sựthăngtrầmvềthunhập.Mộtđiềukhôngthểtránhkhỏi làtiềnlươngkhôngđềuđặngâycăngthẳngchotôi.Nỗisợhãikhihếttiềnvàbánsảnphẩmvìlosợđãdẫnđếnviệcsụtgiảmsốlượnghàngbánra.Vòngquaysuygiảmnàylặplạinhiềulần. Mãichođếnkhitôitheođuổiướcmơxâydựngvàpháttriểnbấtđộngsản,thunhậpcửatôi

mớiổnđịnh,vàviệchoạchđịnhngânsáchhiệuquảtrởnêntựnhiênhơn.Tôithựchiệntừngbướcđểtheođuổiướcmơvàbiếnướcmơđóthànhhiệnthực,đạtđượcsựtựdovềtàichính.Tôitinrằngkhibạnlàmnhữnggìbạnyêuthích,tiềnbạcsẽđếntheosauđó.Việcpháthiệnraniềmđammêđóbắtđầukhásớm.

LÝTƯỞNGCÔNGĐOÀN Mườihaihaymườibanămđầudời,giađìnhtôirấtnghèo,mànguyênnhânphầnlớnlàdo

nềnkinhtế lúcđó.Sựsuythoáikinhtếvàocuốinhữngnăm1970vàđầunhữngnăm1980ngăntrởviệcxâydựngrấtnhiềuvàbuộcngườichalàmviệcchămchỉcủatôi-ônglàngườivậnhànhxecầncẩuvàlàthànhviêncôngđoànrấthănghái-khôngthểlàmcôngviệcthườngxuyêncủamình.Ôngđãphảilàmbấtcứviệcgìmàôngcóthểtìmđượcnhưngđóvẫnlàthờikỳkhókhăncủachúngtôi.Dĩnhiênlàmẹtôi,haiemgáivàtôicómộtmáinhàđểchemưanắngvàluônluôncóđủthứcăntrênbàn.Nhưngchúngtôi"muasắm"ởĐộiquânCứutếthayvìởtrungtâmmuasắm.Khôngcógìdưthừa;chúngtôisốngquangàyvớimứcchitiêutốithiểunhất.

Khisựkhủnghoảngkinhtếkếtthúc,chatôibắtđầulàmviệcđềuđặntrởlại,vàcuộcsốnggiađìnhlaođộngcủachúngtôi-chúngtôisốngởtâybắcIndiana,gầnhồMichigan-đượccảithiệnđángkể. Nhưngtôikhôngbaogiờquênđượcnghèolànhưthếnào.Tôinhậnrarằnglàmviệcchoai

đóhaymộtcôngtylớnkhôngphảilàgiảiphápchocácmốilolắnglâudàivềtiềnbạc.Thậmchísaukhichatôiquaytrởlạilàmviệcđềuđặnvàbắtđầucóđượcmứclươngrấttốt,chamẹtôi,ngườiđãlênngânsáchvàtiếtkiệm,vẫnkhôngđầutưtiềnbạcvìmộtlýdocơbản:Họtuyệtđốikhôngbiếtlàmgìcả.Niềmtinsâusắccủahọlàcôngđoànnóichatôilàmviệcsẽlochochúngtôi.Chínhsáchbảohiểm,quỹhưu,tiềntiếtkiệm-tấtcảđềugắnvớicôngđoàn.Nhưngngườichaủnghộcôngđoàncủatôilạikhôngbaogiờmuốntôiđitheobướcchâncủaôngcả,điềunàythậtthúvị.Ôngnhậnrarằngôngbịtróịbuộctrongvòngquaynợnầnkhôngngừng,chitiêu,vàhoàntoàndựavàomộtngườinàokhácvìchínhlợiíchcủaôngvàcủacảgiađình.Nhưngvớimộttàisảnthếchấpvàbốnngườikháccầnchămsóc,ôngkhôngthểliềulĩnhvớitiềnbạccủamình.Đốivớiông,việcđóquáliềulĩnh. Cùnglúcdó,tôichứngkiếnmộtcáchsốngkhácngaytrướcmắt.Ôngngoạicủatôisởhữu

mộtcôngtyxâydựng.Tàichínhcủaôngrấtổnđịnh.Đókhôngchỉlàmộtcănnhàsốngthoảimái,xehơimới,vàmộttúiđầytiền.Quanđiểmcủaôngkhácbiệtbởivìôngkhônglàmviệcchoaikhác.Ôngcũngdângtặngnhiềutiềnchonhàthờ,mộtviệcmàchúngtôikhôngthểnàolàmnổi. Hồitưởnglại,tôinghĩchiềuhướngđầutiêncủatôiđốivớiviệclàmtưhaytrởthànhchủ

doanhnghiệpxuấtpháttừtấmgươngcủaôngtôi.Nhưngđạođứclàmviệccủatôichắcchắnxuấtpháttừchatôi.

NHÀKINHDOANHTRẺTUỔI Tôibắtđầulàmviệckhivàotrunghọc.Tôilàmcôngviệctruyềnthông-"đứatrẻvớimáy

cắtcỏ".Saukhicắtcỏchongườihàngxóm,tôisẽgõcửanhữngnhàxungquanhđểcóthêmcôngviệc.(Rấtnhiềubạnbènghĩtôiđiênkhùng."Tạisaophảiđổnhiềumồhôinhưthếtrongmộtngàyhè?",bọnchúnghỏitôi.Tôilàmlơvàthườngxuyêncóthêmtiềntrongtúi.) Vàođượcđạihọc,dườngnhưtôiđãthỏaướcmơcủachamẹtôi.Họnghĩlàtôisẽtốtnghiệp

sau4nămvàđượcmộtcôngtylớnthuêvềlàmviệc.Mộtthếgiớilaođộngtríócđợichờtôi.Thậmchítôicóthểtrởthànhmộtngườimôigiớichứngkhoán.(Hoặclànhưthế,hoặclàchơibóngchàyđểkiếmsống.Tôichơiởvịtríbắtbóngtrongđộibóngchàyởđạihọcvàthậtsựcốgắng để dược nhận vào đội Cleveland Indians và BaltimoreOrioles. Nhưng rõ ràng, tôi đãkhôngthểtrởthànhmộtcầuthủbóngchàychuyênnghiệp.) Tuynhiên,trongthâmtâm,tôimuốnmìnhlàôngchủcủachínhmình.Ngoàira,hiểurõvề

bản thân - tôi không thíchnhậnmệnh lệnh,nên tôibiết rằngmột côngviệc tại công ty sẽkhôngphùhợpdốivớitôihayvớicôngtythuêmướntôi.Nhữngnhàtuyểndụngphỏngvấn

tôi,vàhọchotôibiếtrõlàítnhấttronghainămđầutiêntôisẽlàmộtngườimôigiớichứngkhoánhọcviệc,chỉđơnthuầnthựchiệnnhữngcuộcgọilạnhlùng. Nămnhấtđạihọc,tôiđáplạimộtmẩuquảngcáotìmvịtríbánhàngvà8thángsauđótôi

làmviệcthậtsựtốt.Tôisởhữumộtmạnglướiphânphốichomộtcôngtybánmáyhútbụi.Muahànghóađãbiếntôithànhngườisởhữu.Tôiquảnlýhaivănphòng,huấnluyệnngườibánhàng,vàkiểmsoáttấtcảcôngviệckếtoán.Khôngquáhènhạđốivớimộtngườihaimươituổi. Saukhidành3nămđểtìmhiểuvềtàichính,tôivẫnkhôngbiếtnhiềuvềcáchđiềuhànhmột

côngty.Tôinắmgiữquánhiềutráchnhiệm.Việcbánhàngthậttuyệtnhưnglàmsổsáchthìthậtlàmộtcơnácmộng.Chắcchắnlàtôigiàucóvềtiềnmặtnhưng80tiếngđồnghồlàmviệchayhơnthếtrongmộttuầnđanggiếtchếttôivàthuếlàkẻgiếtngười.Nhânviêncứrađi. Cònquá trè khôngbiết quản lý tiền bạcmàmình kiếmđược, chưanói gì đến việc kinh

doanh,tôiđãbịnợnầnngậpđầuvàvìquátựtinnênkhôngtìmkiếmsựgiúpđỡ.Thayvìtìmkiếmmộtnhàtưvấn,mộtluậtsưhaymộtkếtoán,tôicốgắnglàmtấtcảmộtmình.Tôiđãthấtbạithảmhại.18thángsau,tôibỏcuộc. Sautrườngđoạnđó,tôisởhữumộtviệckinhdoanhtrongngànhxâydựngvàmộtviệckinh

doanhkhuyếnmãisảnphẩm.Côngviệcđầutiên,kéodài2năm,tôichiasẻcôngviệcvớingườianhhọ.Tôihọcđượcmộtbàihọchữuíchkhác.Tôibiếtcôngviệcxâydựngnhưngtôikhônglàmộtnhàtiếpthịgiỏi.Tôibắtđầuviệckinhdoanhthứhaisaukhixemmộtmẩuthôngtinxúctiếnsảnphẩm.Việckinhdoanhnàychỉkéodàimộtvàitháng. Tổngcộng,cólẽtôiđãmấtkhoảng15.000đến20.000đôlavới3việckinhdoanhnày.

Thậtkhờdạikhitôikhôngchúýnhiềuđếnnhữngbàihọcthấtbạitrongkinhdoanh.Tôilặp

lạilỗilầmhailầnnữa,vớicùnghậuquả.Cuốicùngtôihiểurarằngmọingườilàmkinhdoanhđềucầnsựhỗtrợchuyênnghiệpđểđảmbảomọiviệchợpphápvàsuôngsẻ.Khôngaicóthể,haynên,cốgắnglàmtấtcảmọiviệc.Nếubạnlàmộtngườibánhàng,hãybánhàng.Đừngcốgắnglàmmộtkếtoánhaymộtluậtsưhaybấtcứnghềnàomàbạnkhôngcóđủkhảnăng.Bạnchỉkếtthúcvớihậuquảlàlàmtổnthươngchínhbạn.

XÓABỎNỖISỢHÃI Banămtiếptheotôiđượcthuêlàmviệcchomộtcôngtyxâydựngvàsảnxuấtnhàlắpghép.

Tôi kiếmđược rất nhiều tiền từ công việc này (nhưng vẫn không chú ý đến tài chính củamình).Vàrồimộtđiềugìđóđãxảyralàmthayđổicáchsuynghĩcủatôivềcôngviệc,tươnglaivànhấtlà,nỗisợhãicủatôi. Nỗisợhãilàtrởngạilớnnhấtđốivớitôi.NgaykhimuacuốnsáchDạyConLàmGiàu-tập1,

tôiđượcmộtngườiđềnghịthamgiamộtvụmuabánmàlợinhuậnlà80.000đôlanhưngtôi

sợđếnmứckhôngdámlàm.Anhtatrảchotôisốtiềnhoahồnglà1.500đôlachoviệcgiúpanhtasắpxếpcôngviệc. Vềtinhthầntôirútkhỏiviệcgiaodịchtrênbởivìtôinhậnramộtđiềugìđótrướcđâychưa

baogiờxảyravớimình.Tôisắpxếpviệcmuabánlại!Tôibiếtphảilàmgìvàlàmnhưthếnàonhưngtôikhôngdámthựchiện.Dovậygiađìnhvàtôimấtđi80.000đôla,tôikhôngthểtinđiềuđó! Nếutôiđãkhôngcầnđến1.500đôlaquámức,tôithậmchíđãđổichiphiếuratiềnmặt.Nó

làmtôiđổbệnh.Tôixácđịnhngaykhiđó,chínhlànó-nỗisợhãi.Kểtừbâygiờtôisẽcanđảmdấnthânvàocáccuộcmuabán.Rõràngtôibiếtmìnhtìmkiếmcáigì.Đãđếnlúcgặtháithànhquả,chứkhôngphảitậphợpcácyếutốlạiđểngườikháclàmgiàu.Tôinhìnnhữngngườikháclàmnhữnggìtôimuốnlàm,thulượmhàngchụcngànđôlamỗithángtừmảnhđấttôimuốnmua.Tôicầnthayđổi. Khoảng2thángsaukhiđọcDạyConLàmGiàu-tập1,tôibắtđầuđầutưvàobấtđộngsản,

bởivìmộtđiềugìđórấtgần,rấthợplýđanghiệnra.Đọcxongcuốnsách,tôinghĩmìnhcóthểnhậnbiếtcơhộitốthơn.KháchhàngđếncôngtynơitôilàmviệcluônluôntìmkiếmđấtởmộtsốkhuvựccụthểởIndianavìhọmuốnxâynhàởđó.Giảiphápcóvẻrấtdễdàng:Muađấtnơingườitamuốnmuarồibánchohọ. Vấnđềlàhaikhuvựcmàkháchhàngmongmuốnxâynhàchỉchứanhữnggóihànglớn.Mặc

dùtôiliêntụcđưavấnđềnấyrabậnvớicôngty,nhưnghọvẫnkhôngquantâmgìcả.Vàvìvậytôitựlàm.

ĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃLÀM Tôinhậnracácbướccầnthiếtđểlấymộtkhu,chianhỏra,vàbántừngmảnh.Việcnàydễ

dàng hơn tôi tưởng tượng. Dự án đầu tiên của tôi làmuamộtmảnh đất 5,1mẫu (Anh) ởChesterton,Indiana.Tôimuamảnhđấttừmộtủytháccủagiađình.Cáchđâynhiềunăm,giađìnhnàychiamảnhđấtrathành3lôchocácthànhviênxâynhà.Thậtmaymắnchotôi,khôngcóchiphíthiếtkếxâydựnghayphítrắcđịa.Việcnàytiếtkiệmchotôiítnhất3.000đôla. Họđưaragiálà90.000đôla,nhưngtôitrảxuốngcòn45.000vìkhoảnlợinhuậnmàtôi

đangtìmkiếm.Tôitínhtoánlàmìnhcóthểthuđượckhoảngtừ30.000đến33.000đôlachotừnglôđất,vàtôiđoánlàtôiđangcốgắngđánhbóngchạyquanhghiđiểmmàkhỏiphảidừnglại(luậtchơibóngchày).Vàsốtiền45.000đôlaphảitrả,khoảng300đôlamộtthángchođếnkhibánđượccáclôđất,cóthểxoayxởđược. Khingườichủphảnhồilà55.000đôla,tôiđãkhôngsợchútnào.Tôiđãchởmộtvàikhách

hàngchạyngangxemnhữnglôđất,vàhỏisuynghĩcủahọ.Tôinóivớihọrằngcómộtvàilôđấtcóthểđượcraobántrongkhuvựcđó,vànếuvậy,họcóýđịnhmuahaykhông?Ngaylậptức,mộttrongnhữngkháchhànggọiđiệnthoạichotôi,vàkhenkhuvựcđórấttuyệt.Ôngnói

ôngvuilòngmuamộtlôđấtkhuvựcđóvớigiákhoảng31.000dôla.Việcnàyđãkhéplạicuộcmuabán.Tôibiếtrằngtôiphảicókhuđấtđó. Giữamứcgiá31.000đôlavà10%tiềntrảtrướctừtiềnriêngcủamình,tôisẽnợkhoảng

dưới20.000đôlacho2lôđấtcònlại,màtrịgiákhoảng60.000đôla.Việcnàykhôngphảisuynghĩgìnhiều,tôichấpnhậnmứcgiámualà55.000đôla. Tôitìmthấychỗvaytiềnvớilãisuất4,75%mộtnămbởivìnhucầuđấtđaitrongkhuvực

khácao.Đólàmộtkhuvực"nóngbỏng"vàtôibiếtmìnhsẽkhônggặpkhókhăngìkhibáncáclôđấtđó.Vàsốtiềnvaycóthểgiahạnđược.Cuốinămđầutiên,nếuchưabánđượccáclôđất,tôicóthểgiahạnsốtiềnvayvớilãisuấtcủathịtrườnglúcđó.Tôitrảtiềnvaycả3lầntổngcộnglà1.000đôla. Trongvòng6tháng,tôibántấtcảcáclôđấtvớigiá93.000đôla.Mặcdùmấtsốtiềnphát

sinhmàtôikhôngdựtínhtrướclàchiphíđườngốngcống10.000đôla,tôicũngkiếmđược27.000đôlamàhầunhưkhôngtốnnhiềucôngsức.Thậtđơngiản$93.000-$55.000=$38.000-$10.000-$1.000=$27.000. Việcđầutưtiếptheocủatôithìthậttuyệtvờivàngọtngào.Tôigọimộtngườimôigiớibất

độngsảnđếnđểhỏiýkiếncủacôấyvềmộtđiềuchẳngcóliênquangì,nhưngcôấyhỏingaycóphảilàtôiđangthamgiathịtrườngtìmmuanhàchothuê.Dĩnhiên,tôitrảlờilàđúng,vàcôấygiớithiệuchotôimộtcănnhànhỏvớigiá40.000đôla.Tôiđixemcănnhàđó,nhưngkhôngcảmthấyấntượnglắm.Tôilạibịấntượngbởimộtcánhđồngtrangtrại40mẫu(Anh)baoquanhcănnhàđó.Cả2tàisảnđềuđangraobánvàcùngmộtchủsởhữu.Giáraobánlà40.000đôlachocănnhàvới2mẫuđất,và200.000đôlachophầnđấtcònlạilà38mẫu,tổngcộnglà240.000đôla. Tôitrảgiá150.000đôlachotoànbộphầntàisản,Tôibiếtrằngngườiphụnữsốngtrong

ngôinhàđóđãmất,vàcólẽđâylàmộtđiềntrang.Ngườichủphảnhồilạivớigiá200.000đôlachỉriêngchokhuđất.Tôilạitrảgiá160.000đôlachotoànbộnhàvàđất,vàhọlạiphảnhồimộtlầnnữa,lầnnàylà170.000đôla.Tôibịrốitrí!Tôivừamuamộtcănnhànhỏvà40mẫuđấtvớigiá170.000đôla! Lầnnàythìphầntàichínhkhókhănhơnnhiều.Tôiphảitrảtrước30%.Tôivừakiếmđược

mộtsốtiền,nhưngkhôngcóđủ51.000đôla.TôinghĩvềRobert,ôngđãkhôngđượcphépnói"Tôikhôngthểmuanó"khicómặtNgườibốgiàu,vìvậytôiphảinghĩ"Bằngcáchnàotôicóthểmuađượcnó?" Tôihợptáccùngmộtngườibạnđanglàmởngânhàngvàchúngtôicóđủsốtiềntrảtrước

vàmuađượcmảnhđất.Chúngtôidùngkhoảng5.000đôlachoviệckiểmtravàthămdòđất,vàtrong7thángchúngtôibán7trongsố10khuđấtvớitổngsốtiền229.000đôla.Kếtquảlàchúngtôicó50.000đôlatrongtàikhoảnvàkhôngnợmộtxunàotrong3khuđấtcònlại,tổngcộngkhoảng103.000đôla.Khitấtcảmọiviệchoàntất,cảhaichúngtôiđềukiếmđượckhoảnlời80.000đôla!

Chúngtôitrảkhoảng3.000đôlatiềnlãitrongthờigianvaytiền.Chúngtôichiamảnhđấtrathànhnhiềulônhỏhơn,códiệntíchtừ2đến10mẫuvớigiákhoảng28.000đến54.000đôla. Cănnhàởtrongdiềukiệnthậttồitệ,vìvậychúngtôihạnóxuống,vàbánkhuđấtđóvớigiá

28.000đôla.Hồitưởnglại,đócólẽlàmộtsailầmbởivìchúngtôikhôngcóthunhậpbịđộng.Ngườibạnđốitácvàtôikhôngdồngývớinhauvềcáchgiảiquyếtcănnhà.Tôimuốnchothuê,haychỉcốgắngbánnóđi.Anhtathuyếtphụctôitừbỏýnghĩđó,vàbâygiờchúngtôihốitiếc.Nhưngchínhsailầmlớnnhấtcủachúngtôiđãtạora28.000đôla,tôikhôngnghĩchúngtôiđãlàmquátồi.Chúngtôivẫncólờikhoảng19.000đôlatừviệcbánkhuđấtđó.Tôiướcgìtấtcảviệcmuabáncủatôiđềuđemđếnchotôinhiềutiềnđếnthế.($28.000-$4.250mỗimẫuchomộtlôđất2mẫu=$19.500lợinhuận). Gầnđâytôichấpnhậnlờiđềnghịmua3mảnhđấtcònlại,đâylàbảngkêchitiếttổngcộng:

Chúng tôi kết thúc việcmua bán khu đất này chỉ cách đây khoảng 1 năm. Tôi đã dành

khoảngdưới10tiếngđồnghồđểgiảiquyếtcôngviệcchodựánnày.Phầnlợinhuậncủatôilà72.000đôlamàtínhrakhoảng3.600đôlachomộtgiờ.Nếutôiđilàmthìmấtbiếtbaonhiêunămmớicóthểkiếmđược72.000đôla,vìvậy,bâygiờtôixemthờigianngoàigiờlàmđánggiáhơn. Khôngmay,côngtymàtôiđanglàmnhìnthấynhữngdđầutưvàobấtđộngsảncủatôilàsự

mâuthuẫnvềquyềnlợi.Vìvậysaukhoảng6thángbánnhàchokháchhàngcủatôi,cũngnhưkháchhàngcủanhữngngườibánhàngkhác,tôinhậnthấyđãđếnlúctôinênrađi. Trongvòng6tháng,tôitìmdượccôngviệctạimộtcôngtyxâydựngnhà.Côngtynàycho

tôilậpthờigianbiểuchoriêngmình,khuyếnkhíchvàthậmchígiúpđỡtôiđầutưvàođấtđai.Vềkỹthuật,tôilàmộtnhàthầuphụ,việcnàychophéptôiđivàđếnkhitôicảmthấythuậntiện,vàtôicóthờigianrảnhđểnângviệcđầutưcủatôilênmộtmứcnữa.Tôivuimừngkhicócơhộiởcôngtymớinày. Dựánhiệntạicủatôithậttuyệt.Mộtngườibạnkinhdoanhnhàgọichotôicáchđâymộthai

tháng,nóivềmộtcơhội.Mộttrongnhữngkháchhàngcủaanhtasởhữu8mẫuđấtmàanhtacầnbánđivìchuyệnlidị.Kháchhàngnghĩrằngmảnhđấtcóthểchiathành3lô.Tôithựchiệnmộtcuộcnghiêncứunhỏvàkhámphárarằng4trongsố8mẫusẽbịrơivàogiớihạngiảitỏacủathànhphố.Điềunàycónghĩalàtôichỉcóthểthậtsựcóđược6lôđấttừmảnhđấtđódocó

sựkhácbiệtvềgiớihạnmặttiềnnhàtheoyêucầu. Giáđưaralà50.000đôla.Tôitrảgiá25.000đôla.Anhtathậmchíkhôngphảnhồilại.Tôi

đợi2tuầnvàgọilạichoanhtađểlặplạigiáđềnghị.Chuyệnlidịđãđếnđỉnhcaovàanhtathậtsựcầnphảithoátkhỏisựràngbuộcngaylậptức.Tôinângmứcgiálên30.000đôla,vớicamkếtlàhoàntấtviệcmuabántrongvòng2tuần.Giớihạnthờigianthậtsựthuhútôngta.Haituầnsautôitrả30.000đôlatiềnmặtmàtôicóđượcnhờhailầnđầutưtrướcđó.(Bởivìchúngtôicótiềntrongtàikhoảntừnhữnglầnmuabántrước,chúngtôiquyếtđịnhtrảbằngtiềnmặt.TôibiếtrằngkhôngnângcaotàisảnnàylàđingượclạimộtvàinguyêntắccủaNgườibốgiàu,nhưngngườibánđangtronghoàncảnhkhó,cầntiềnmặtgấp,vàtôivuimừnggiúpanhtathoátkhỏihoàncảnhkhókhăn.Nếuchúngtôicầntiềnmặtthulạitừtàisản,thìcũngdễdàngđivay,nênchúngtôichitrảtiềnmặt.) Sáulôđấtcótổnggiábánlà120.000đôla.Chưađầymộttháng,tôinhậnđượclờiđềnghị

muamảnhđấtđầutiên.Chúngtôiđãbán2lôvớigiátổngcộnglà35.800đôlavàvẫncònsởhữu4lônữavớigiá17.900đôlamộtlô.Khôngcầntrảtiềnlãi,vàthêmvàochiphítrắcđịakhoảng2.500đôla,việcmuabánnàygiúptôicóđượckhoảng74.900đôlavớiíthơn10giờlàmviệcvàkhôngnhiềucôngsứcđầutưvàodựánnày. Ngườibạnđốitácvàtôigầnđâymuamộtcănnhàmộtphòngtắm,baphòngngủ.Chúngtôi

trả46.500đôlabằngtiềnmặtvàbỏragần5.000đôlanữađểsửachữa.Chúngtôinhậnđượclờiđềnghịtrongvòng5ngàyđưacănnhàrathịtrườngvớigiá88.900đôlavàkýhợpđồngtrongvòng2tuầnsauđó. Tôithuđượckhoảng100.000đôlatrongviệcmuabánbấtđộngsản,nhưngquantrọnghơn

tôisởhữu9lôđấttựdovàrõràngvớitổnggiátrịkhoảng223.000đôla.Cóđộnglựcđểtiếptục,tôiđangxemxétmộtvụmuabánmảnhđất56mẫu,màcóthểchiathành44lôđấtnhỏ.Rấthyvọngviệcmuabánsẽtiếptụcpháttriểnmạnhhơnkhisứcmạnhtàichínhcủatôipháttriển. Hiệntại,tôilànhàtưvấnnhàđấttư,vàtôigiámsátviệckinhdoanhcủachínhtôi-bánđất.

Tôidựđịnhsởhữuriêngmộttrungtâmmuabántrongnămtới,cungcấp"mộtđiểmdừngmuasắm"chongườimuanhà.Kháchhàngsẽcóthểchọnlôđất,kiểudángcănnhàcủahọvàđăngkýviệcthếchấpcùngmộtnơi,thậttiệnlợi.Mọikhíacạnh,củaviệcgiaodịchsẽsảnsinhtiềnmặt.

MỘTKHIBẠNĐÃBẮTĐẦUTHÌKHÔNGTHỂNÀODỪNGLẠI Mộttrongnhữngmụctiêucủatôinămnaylàthiếtkếvàxâydựngmộttòanhàmuasắm

nhỏtrongmộtphânkhuđangxâydựnggầnnơitôiở.Phânkhucókhoảng400cănnhà,mộtkhuphứchợpcănhộ,vànhiềunhàsonglập.Cáchđógần2dặmcómộttrườngđạihọcvà2côngviênnhiềucâylớn.Tôithấyrõrànglàkhuvựcnày"chínmùi"chomộttòanhàmuasắmnhỏcó6hay7phòngbaogồmmộtnơibánpizza,mộtquầybánrượumạnh,vàmộtcửahàng

chămsócsắcđẹptrongsốnhữngdịchvụvàsảnphẩmkhác.Tôidựđịnhmua2tòanhàcó3hay4gianhàngchothuê. Trongvòng5năm,mục tiêu của tôi lànângmức thunhậpbị động lên10.000đôlamột

thángvàkhôngcònnợnầnnữa.Muabacănnhàchothuêmỗinămtrongmộtvàinămtớithìsẽđạtđượcmụctiêuđó.Khiđó,tôi35tuổi,vợtôi33,vàcontraitôisẽ6tuổi.Tôisẽcảmthấythoảimáikhivềhưuvànghỉmộtnăm,ngẫmnghĩvềthànhcôngcủamình,rồilênkếhoạchchotươnglai.Dànhthậtnhiềuthờigianchogiađìnhnhưmongmuốnlàmộtmụctiêutuyệtvời.Rồitôisẽsẵnsàngsangsốcaohơnvàđầutưvàocáccôngtytrướckhihọchuyểnsangcổphầnhóahaythậmchígiúphọchuyểnsangcổphầnhóa. Khinhìnlạinơimìnhbắtđầucáchđâymộtnăm,sựkhácbiệtđangbịdaođộng.Tôibịbế

tắctrongmộtcôngviệccómứclươngcaonhưngkhôngđiđếnđâucả.Tôibịtróibuộctrongvănphòngtừ9giờsángđến7giờtốinămngàymộttuầnnhưngkháchhàngchỉngồicáchtôi2hay3tiếngcủathờigiandó.Đóthậtlàmộtđiềutrởngại.Bâygiờtôitựdotheodõinhữngtàisản.Tôicóthểthứcdậyvàobuổisángvàtròchuyênvớicontrai,giúpmọingườimuanhà,điđếnkhuvựclàmviệcđểkiểmtratiếnđộ,vànóichunglàcảmgiácvuithích,thoảimáicảngày.Cảthếgiớilàkháchhàngcủatôibởivìtôisởhữuđấtđai. Tuyệtvờinhấtlàkhôngcònnỗisợhãihiệnlêntrênmànhìnhradarcủatôi.Thànhcôngđã

"quảnlý"nỗisợhãi.Bâygiờtôitựtinnhậnbiếtđâulàmộtviệcmuabántốtkhitôixemmộtbấtdộngsảnbởivìnhữngthànhtựucủamình.Nógiốngnhưchơibanh.Khiđánhtrúng,bạnsẽkhôngsợđứngởvịtríphátbóng.Đầutưvàobấtđộngsảncũngkhôngkhácgì.Mộtkhicảmnhậnđượcmộtchútthànhcông,bạnsẽmuốntiếptụcđónnhậnmộtcúđánhkhácvàđưanóđixahơnđoạnđườngnóđãđilầntrước.

BƯỚCĐẾNVỊTRÍPHÁTBÓNG Ngườitiếnbướclênphíatrướcvàđónlấycơhộilàmộtngườinổibật.Nếubạnkhôngtận

dụngnhữngcơhộibạncó,bạnsẽhốitiếc.Vìvậyhãybạtquảbóngkhiđượctựdovềtàichính.Thậmchínếuthấtbạilầnđầutiên,bạnvẫnluôncómộtcơhộikhác.Trongbóngchày,bạncó3lượtđánhtrướckhibạnbịrangoài-vàthậmchíkhiđóbạncóthểcólượtđikhác.Bạnchỉphảiđợichờmộtchútmàthôi.Mộtđiềuchắcchắn:bạnbỏlỡtấtcảnhữnglầnđánhbóngmàbạnkhôngnhậnlấy.

CHƯƠNG7

Nguồngốccủatấtcảmọiđiềutốtđẹp

DanMcKenzieGreensboro

NorthCarolina Tiềnbạclànguồngốccủamọitộilỗi.Đólàtưtưởngtôiđượcnuôidạy.Ngườiduynhấtsở

hữutiềnbạclàngườibịloạnthầnkinh,lừađảo,haybịtrừngphạt,haysựkếthợpđồibạicủatấtcả3nhómnày.Niềmtinnày,khắcsâutronggiađìnhlớnvàgầngũicủatôi,vàđượcngườichacựckỳhoàinghicủatôinóiravớisựchắcchắn,đãđểlạimộtdấuvếttronglòngtôi.Rõràngmộtkhiconngườingưngkhôngsănbắtvàháilượmnữa,chúngtabắtđầutiếndầnđếnsựdiệtvongvànỗiusầu.Bạncàngthànhcông,bạncàngtiếnsâuvàohệthốnggiáodụcvàchínhtrị,bạncàngbịtẩynão.Thànhcôngvềtàichính,thayvìđượcxemlàmộtthànhtựu,thìlạibịxemgiốngnhưbịhútvàođịangục.Khôngcógìngudốthơnviệclừadốichínhbạnvàmấtthờigiannghĩvềtiềnbạc.Làmnhưvậy,nóitheonghĩađenlàsẽnguyềnrủabạnmãimãi. Rõràng/mộttrởngại tươngđối lớnđốìvớisựnhậnbiếtvềtàichính, ít thànhcônghơn

nhiều,đãngăncảntôi.Tôibiếtcónhiềuđiềucầnhọc,nhưngtôithiếungườichỉdẫn.Khôngcóbạnbèthânhayngườicộngtácnàocóđượcsựtựdovềtàichínhởtrongvòngảnhhưởngtrựctiếpcủatôi.Tồitệnhấtlàtôikhôngcómộthướngđithíchhợphayrõràngvềcáchsửdụngtiềnbạchaycáchkiếmtiền.Họchỏiquathửvàsailàcầnthiết.Haibướctiến,babướcluilàkhuônmẫucủatôi.Rấtnhiềulầnnhữngkinhnghiệmcủatôidườngnhưhữuhiệuhóanhữngtộilỗiđậpvàođầutôi. Hầuhếtmọingườikhôngchấpnhậnhoàntoànbảnchấtcủamình,họkhôngcóhaycórấtít

suynghĩvềcáchthứcđãđưahọđãđếnconđườngđó.Làđứaconthứ5trongsố8ngườiconcủagiađình-haycólẽchínhvìvậy-tôikhônggiốngmọingười.Từnhỏtôiđãcốgắngvượtquanỗisợhãi,hoàinghivàtiêucựcvàtôimuốntìmcondườngriêngchomình.Tôithườngtựhỏitạisaomộtvàingườidườngnhưcótấtcảmọithứvànhữngngườikhácthìphảisốngvớinhucầuởmứctốithiểunhất.Dùrấtgiốngtrườnghợpsau,nhưngtôimuốntrảinghiệmcảmgiáccủanhữngngườithuộctrườnghợpđầu.Cólẽchatôinóiđúng,nhưngtôimuốntựtìmthấyđiềuđóchobảnthân. Tôinghĩlàmviệchếtmìnhlàcâutrảlời.Trongkhicácbạncùnglớpchơithểthaohaytham

gianhữnghoạtđộngngoạikhóacủatrường,tôiphẩyquạtchiênbánhránvớitiềncông1,5đôlamộtgiờ.Tôilàmviệctrướcvàsaugiờđếnlớptrongnhữngnămhọctrunghọc.Từcôngviệcnày,tôibiếtrằngmìnhkhôngthểlàmộtngườilàmcôngnhưngtôichưabiếtphảilàmgìvàbằngcáchnào.Saukhitốtnghiệp,tôihọclàmkinhdoanhvàtrởthànhmộtngườilàmtủ,tạodángcuốicùngchotủ.Nhưngsaukhiviệckinhdoanhchuyểntừsảnxuấtvậtdụngbằnggỗtheoýkháchhàngthànhsảnxuấthàngloạthộpfor-mi-cavàcácmảnhghépnhỏ,tôihếtảotưởng. Sauđó,tôiđượcmộtvàicôngtykinhdoanhthànhcônglớnởquênhànhỏbéOhiothuêlàm

việcnhưngcuốicùngtôiđềubỏcáccôngviệcđó.Nhiềubạnbènhanhchónglêntiếngnhạobáng.Saucùng,tôiđangsuynghĩđiềugì,rờibỏnhữngcôngviệc"tuyệtvời"mànhữngngườikhácthèmthuồng?

Lúcđó,mộtnỗi lo sợ lớnhơnchiếmgiữ sự chúý của tôi.Trongmỗi côngviệc tôiđảmnhiệm,tôithườngngồixuốngvớicuốnsổghichú,tínhtoánchiphícủamìnhvànguồnthunhậpdựtínhsau20nămnữa.Thậmchínếucótănglương,cũngchẳngcógìthayđổinhiều.Chodùcôngviệccótuyệtvờiđếnđâu,cóđượcmứclươngtốtnhất,thìsaukhitrừđichiphítôivẫnkhông thể tưởng tượngrađượcmìnhsẽcó thểsốngcuộcsốngmàmìnhhằngaoước.Chínhtrongnhữnglúcsuyxétnộitâmnày,tôinhìnthấykhuônmặtcủachatôivànghethấynhữnglờiôngnói:"Conđangphíthờigiancủamình...conkhôngthểđánhthắnghệthống,hãytừbỏ...".Giốngnhưmộtbàiháttồitệmàtôichưathểlấyrakhỏiđầu,sựtiêucựcănsâucủachatôichỉlặpđivàlặplại.Tôicóthểlàmgìkhácđây?Thoátrakhỏicáixãhộimàchatôiđãcóvà sống giống nhưmột ẩn sĩ? Không, tôi không hài lòng với cách sống đó. Tôimuốn trảinghiệmcảmgiáccótiềnbạc.Lúcđó,tôiquyếtđịnhmìnhmuốnnhữnggì: 1.Làmộttỷphúởtuổi30.

2.Dulịchvòngquanhthếgiới.

3.Sởhữu2cănnhà,mộtởMỹvàmộtởnướckhác.

4.GặpFarrahFawcett.

Vớiquyếtđịnhnày,tôiđãđặtmìnhđứngtrướcmộtvấnđềlớn:tôicảmthấybịlạclốivà

khôngphươnghướng,mặcdùtôibiếtmìnhcótàinăng.Tôikhôngcólốirẽnào.Tuynhiên,tôisăntìmviệclàmnàysangviệclàmkhác,nângcaonghềnghiệpbằngcáchthửvàsaichođếnkhi tôiđạtdượcnhữngvị trímàthườngchỉdànhchonhữngngười tốtnghiệpđạihọc.Tôimuốnđihọcđạihọcnhưngtôikhôngtheođượcvìquábậnrộnđivòngquanhthếgiới,khôngcóthờigianngồi trong lớphọc4năm.Khimàcácbạncùng lớptrunghọccủatôihoàntấtchươngtrìnhhọc"caohơn",tôiđãđiđếnhayđiqua50nướcvàhàngtrămcácthànhphốquốctế. Lúcđótôikhôngbiếtđinhưvậycóíchgìnhưngnhữngchuyếnđiđãgiúptôimởrộngquan

hệvớivôsốcácnhómvàcánhâncóđộnglựctíchcựchaynhữngthóiquenthànhcông.Tiếpxúcvớinhữngmẫungườisốngtíchcựcnàyđãgiúptôipháthiệnmộtsựđốinghịchrõrệtgiữaýthứcthànhcôngvàhiệntrạngcủamình. Khiđượchỏihọcđạihọcởđâu,tôiluônluônnóivớimọingười(vàbâygiờvẫnthế)làtôi

họctrườngUHK(UniversityofHardKnocks:Trườngđạihọcnhữngcúđấmđau),nđitôinhậnđượcmộtbằngcấplàKếtquả.Tôihọcthôngquaviệclàm. Tuynhiên,tôinhậnthấyvẫnchưacósựbìnhyênhaygiảiphápnàochovấnđềtiếnthoái

lưỡngnancủamìnhvềtàichính.Dườngnhưcómộtsựkếtnốikỳquáigiữakinhnghiệmlàmviệcvànhữnggìchatôiđãcốgắngtruyềnđạt.Nhưngcảhaiđềukhôngtạonênsựkếtnốirõrệt:mứcđộthànhcôngbạnmuốnxâydựngchỉphụthuộcvàolượngnănglựccánhânmàbạnsẵnsàngbỏra.Mộtngườicóthểđónggópcáigìvàbằngcáchnàophụthuộcvàoviệcanhtacảmnhậnvềchínhbảnthânnhưthếnào.Tôibắtđầunắmbắtđượclàcóhaihệtưtưởngrõrệt.Hệtưtưởngcủachatôi(đượchướngdẫnbằngthóiquenhơnlàtrítuệ)chỉcóthểnghĩvề

mặttíchtrữhaytiếpnhận(sựhiếmhoi)vàđặcbiệtthườngcóchiềuhướngtiêucực.Ôngbịámảnhbởiviệcphảigiữgìn"nhữnggìcủaôngta",chốnglạiviệctìmkiếmvàsángtạogiátrịchongườikhác.Tôitừtừnhậnbiếtrằngcómộthệtưtưởngkhácvềviệcsángtạohaythêmgiá trị (dưthừa/chođi)cóchiềuhướngtíchcực.Bằngcách tìmphươngthứcđểcốnghiếntiềmnăngcủatôinhiềuhơn-vàtàinăng-tôikhôngchỉtạoragiátrị,màcònđạtđượcmộtsứcsốngbêntrong.Làmộtcôngnhân,tôicảmthấymìnhkhôngcónhữngđónggópýnghĩađạtđếnmứccóthể.Nhớđếnýtưởngsănbắt-háilượmthờithơấu,tôinhậnrarằngvấnđềcủaviệcsốngmộtcuộcsống"đơngiản"lànókhôngđemlạiđiềugìhết.Nhucầuđónggópmộtđiềugìđóhữuíchđãbịthiếuvắng.Nếumụctiêuduynhấtlàtiềnbạcthìcóquánhiềucáchđểđạtđượcđiềunàyđếnmứcngườitacóthểbịrốikhôngbiếtchọncáchnào.Tiềnbạcchỉđơnthuầnlàmộtphươngtiệnđểđiđếnđích,khôngphảilàđíchđến.Tôiđanglàmsángtỏquanđiểmtiềnbạclàđíchđếncủachatôi. Tôi làmcôngnhân từnăm1974đếnnăm1987, rồi chuyển sang làmchủdoanhnghiệp,

nhưngvẫnchưahiểuhếtcôngviệckinhdoanh.Mộttrongnhữngđiềumaymắnkhôngkểhếtcủatôilàcóóctòmòvàsaunhiềunăm,tôiquyếtđịnh"độtphá",khởiđầucôngtycủariêngmình.Tôibỏcôngviệc"an toàn"củamìnhtạicông tyvũ trụFortime100,ngayđỉnhđiểmthànhcôngcủacôngty,nơimàtôikiếmnhiềutiềnhơnmơước.Mộtlầnnữa,cácđồngnghiệplạithươngxóttôi,họđềulàthạcsĩ,tiếnsĩ,haytươngtựnhưthế.Họcholàtôihoặclàđángthương-bởivìtôibấthạnh,bịthấtbại-haybịnhạobáng,vớicùnglýdođó. Ởtuổi28,tôikhôngchỉhọcđượccáchvượtquasựchỉtríchvàtiêucựccủagiađình,bạnbè

vàđồngnghiệp,màcòncóthểkhởiđầuhìnhthànhmộtkhuônmẫucuộcsốngmớigiốngnhưcuộcsốngmàtôitừngaoước.Tôibắtđầumộthànhtrìnhmới,cóthểkiểmsoátsốphậncủamình.

SỰTỰCHỦĐEMĐẾNPHẦNTHƯỞNG Ngườianhlớnthứhaicủatôi(mộttrongnămngườianhvàhaingườichị)giớithiệutôi

cuốnsáchDạyConLàmGiàu-tập1.Đâylàcuốnsáchđãnóilênđượcnhữnggìtôiđãđấutranhbấylâunay.Ngaylậptứcmộtđịnhnghĩamớivềnhữnggìtôiđanglàmđượcsángtỏ.SaukhiđọcKimtứđồ,tôinhậnramìnhđangởbênphải-làchủdoanhnghiệphaynhàđầutư(khitôikhởiđầucôngtycủariêngmình),khôngphải lànhómngườỉlàmcônghaylàmtưphíabêntrái. Mộtcảmgiáctuyệtvờivàtựdokhôngthểtinđược!Cuốicùng,nhữngngàygiảiphóngcủa

tôiđãởngayphíatrước.Cuốicùng,cảmgiáchàilòngvớitấtcảnhữnggìmìnhđãlàmchođếnthờiđiểmđóđãđếnvớitôi. MộtvídụvềsựtậptrungcủatôivàonhómbênphảicủaKimtứđồlàsaukhitôibỏcông

việcởcôngtyvũtrụ.Mệtmỏivìchuyệntrảtiềnthuênhàtừkhi18tuổi-chẳngcóíchgìkhiphảitrả400đôlađến800đôlamộtthángvàkhôngđượcgìhết,nêntôiquyếtđịnhmuamộtmảnhđất3mẫucáchAustin,Texaskhoảng30phútvềphíanam.Tôidựđịnhxâymộtcănnhà

vàsốngởđó.Tôithậmchíkhôngcầnquantâmxemxâynhàhaychỉlàlều.TôitínhnếutôiđãtrảgiáX,vàsauđóbánvớigiáY,tôisẽổnthôi.Đóhoàntoànlàmột"sựliềulĩnhmùtịt". Ngườiđànôngsởhữumảnhđấtchánđờinênbánnóđi.Đểcókhoảntiềnmặttrảtrước

12.000đôla-mộtsốtiềnlớnđốivớitôilúcđó,tôibánchiếcxethểthaođẹpđẽcủamìnhvàrúthếttiềntiếtkiệm.Tiếptheo,tôidànhthờigianbuổitốivàcuốituầnđểxâymộtcănnhànhỏtrênmảnhđấtdó.Tôisốngởđómộtthờigianrồibánđivớigiá75.000đôla,vàdùngsốtiềnthuđượcdểkhởiđầuviệckinhdoanhđầutiêncủamình. (Tôixâydựngcôngty,cungcấpdịchvụvàsảnphẩmứngdụngkhoahọcchotấtcảhãng

máybaychínhtrênthếgiới.Sau3nămnótrởthànhviệckinhdoanhtrịgiáhàngtriệuđôla.Nhưvậy,tôiđạtđượcmụctiêucủamìnhtrước2nămvàsốtiềnvượtxahàngtriệudôla.Tôicũnglàmviệcnàymàkhôngvaymượnmộtxunào.) NhưngsaukhiđọcDạyConLàmGiàu-tập1, cáchtiếpcậncủatôivớiviệcmuabánbất

dộngsản,cũngnhưquanđiểmvềchínhbảnthân,cósựthayđổiquantrọng.Trướckhiđọcsách,tôimuabánchỉnhằmcốgắngtíchlũynhiềukhoảntiềnmặtlớnđểkhôngphảivaymượnquánhiều,vềsaunày,tôinhậnramìnhđãbỏlỡnhiềucơhộituyệtvời.Nếutôikhôngthểcóđủ tiềnmuađược tài sảnnhờvòngquay tiềnmặt thunhậphàng thángcủamình tự"kiếmđược",thìtôichỉbỏquaviệcmuabán. Tôidãbịkhuấtphụchoàntoànkhinóiđếnchuyệnvaymượnvì:Nợdướibấtcứhìnhthức

nàođềutồitệ."Khôngbaogiờnợbấtcứaicáigì!"làmộttrongsốhệthốngniềmtincủachatôi.Chẳngcó lýdonàođểcóthểnói làcómộtmónnợtốtđẹp,nêntôiđãcốgắnghếtsức(trongmắtcủachatôi)khôngmượntiềnkhimuađấtchocănnhàđầutiêncủamình,càngkhôngvaymượnkhixâynhà.Đâylàmộtkhuônmẫuhànhviănsâucầnphảivượtqua.NhờcóNgườibốgiàu,đâycólẽlàmộtmôhìnhchuyểnđổinềntảngsâusắcnhấtmàtôiđượctrảinghiệmcóliênquanđếntiềnbạc. Họcmộtđiềumớicầncóthờigianbởivìtrongkhihànhđộngcầncósuynghĩ.Khitíchlũy

cácthànhcôngnhỏ,tôitừtừcáchxanỗisợhãi,sựámảnh,sựứcchế,vànhữngảnhhưởngtiêucựcgieovàotôikhicònlàmộtđứatrẻ.Thànhcônghìnhthànhthóiquenmới,cụthểlàcáchtôisuynghĩvềmọiviệc.Ởmứcđộcơbảnnhất,tôibánđinhữngkhuônmẫusuynghĩtiêucựcđểcóđượcnhữngkhuônmẫutíchcực.Điềuđólàvôgiá! TrướckhiđọcDạyConLàmGiàu,tôichưabaogiờthấyvòngquaytiềnmặttrongphương

trình.Tôithànhthậtthúnhậntôichưabaogiờnghĩbấtđộngsảncóthểsảnsinhratiền.Bâygiờ,vòngquaytiềnmặtkhôngchỉđểđánhgiábấtđộngsản,màlàtàisảnnóichung. Thayvìphảnứngtheobảnnăng,tôicóphươnghướngvàsựkiểmsoát.Nógiốngnhưánh

sángchiếuvàotrongmộtcănphòngtối.

ĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃTHỰCHIỆN

Tôiđầutưvàonhiềubấtđộngsảnvàthànhcôngcóđượclàdotôiluônlàmbàitậpởnhà,cố

gắnghếtsứctìmhiểuvềbấtđộngsảnvàcảmgiácchắcchắnrằngtôiđangcómộtquyếtđịnhsángsuốt(nhữngrủirođượcdựbáotrướcthaychonhữngmayrủimùmờ)trướckhimuabấtđộngsản.Tôinghĩrằngnhiềungườihoặccảmgiáchơibịquátảihoặcsợhãikhihọcầnsuyxétnhiềuvấnđềcùnglúc.Hầuhếtnhữngviệcmuabáncóvẻlâudàicủatôibaogồmrấtnhiềusựđánhgiávàchúýđếnnhữngxuhướnghaygiátrịmàkhôngthểhiệnrõràngbởivìchúngkhôngchỉbaogồmviệcđánhgiácaomộtyếutố.Tôiđãxâydựngdữliệuchotấtcảnhữngmụcđíchsửdụngbấtđộngsản.Tôiphânnhómcácsửdụngmangtínhthươngmạivàsửdụngchomụcđíchở.Vàrồitôiđánhgiánhucầudựatrênkhuvựcvàquyếtđịnhcáinàocóýnghĩa.Tôisửdụngnhữngbảngtínhđểxemxétchiphívàthunhập,cũngnhưviệcgiácảbấtđộngsảnảnhhưởngnhưthếnàođốivớitừngmụcđíchsửdụngkhácnhau.Tiếptheo,tôithamkhảocácgiảiphápđãđượcsửdụngnhưthếnàovàxemcócáchnàođểcảithiệnvàtạothêmgiátrị.Nóicáchkhác,tôixemcáigìcóthểthayđổivếbáncủaphươngtrìnhvàrồiđếnvếchiphí.Cáchtôilàmbàitậpởnhàđượctóm,tắtnhưsau:tôixácđịnhai,cáigì,nhưthếnào,khinào,ởđâuvàtạisao. Đây làmộtvídụ.Khoảng18 thángsaukhicómộtbiếnđộngmạnhtrong thị trườngbất

độngsảnởtrungtâmTexas,tôimua70mẫuđấtdọctheoconđườngcaotốctây-đôngnốihaiđườngcaotốcchínhbắc-namngayngoàiAustin. Giá tôi đề nghị 3.200 đôla/mẫu (đã có người trả giá 7.000 đôla trước khi có biến động

nhưnghọđãkhôngbán).Đốivớinhiềungườibạnvàngườiquenđãbịmấttàisảntrongvụbiếnđộngthìgiánàylàquátốt.Thậmchíngânhàngnhiềulầngặnghỏitôicóchắcchắnhaykhôngvàcómuốnmuamảnhđấtvớigiáđó.Nhưngtôibiếtcácđườngcaotốcchínhsẽkhôngbiếnmấtvàsựkếtnốigiữachúngvẫnsẽquantrọng.Khinềnkinhtếchuyểnhướng,việcxâydựngsẽmởđầutheohướngcủa70mẫuđấtđó.Mặcdùvậy,tôinhậnrarằngđấtđaikhôngphảilàmộttàisảnbởivìnóđiểnhìnhchovòngquaytiềnmặtâm.Tuynhiên,tôivẫnmuốnmuamảnhđấtđóvàtrảtiềntrongkhichờđợimộtvàivấnđềchínhthaydổi.Cảmxúccủatôihoàn toàn trái ngược.Đôi khi tôi cảm thấyhứng thú khi nghĩ đếnphần tiềmnăngbềmặtnhưngrồilạibuồnkhimọingườinghĩtôiđiênkhùngkhimuamảnhđấtđó. Mảnhđấtcómặttiềnởđườngcaotốcphíatrước,còndòngsôngvàphongcảnhởphíasau.

Mảnhđấtởvịtríquantrọng,làđiểmgiữacủamạchgiaothôngchínhnam-bắc.Nhưngđiềutôiquantâmlàvấnđềnướcuống,haychínhxáchơnlàvấnđềthiếunước,mộttrongnhữngvấnđềảnhhưởngđếngiátrịcủảbấtđộngsảndọctheohànhlangnày.Trongvídụcụthểnày,việcnhậnbiếttiềmnăngpháttriểnbịgiớihạnbởivấnđềthiếunướcuống.Vìvậy,tôichúývàtậptrungvàovấnđềailàứngcửviênđểgiảiquyếtvấnđềnày?(Nghĩalà,aisẽthulợitừviệcgiảiquyếtvấnđề?).Khinàongườiđócóthểgiảiquyếtđược?Bằngcáchnào?Trungtâmcấpnước?Sápnhậpthànhphố?Giếngcánhân?(Giảiphápnàosẽcóýnghĩavềtàichínhnhất?) Vìkhôngcósẵnnướccôngcộngdọctheodảiđấtkéodài5dặm,vàgiếngnướcphảikhoan

rấtsâumàkhôngbảođảmvềkhốilượnghaychấtlượngnước,nênnhữngmảnhđấtlớnkhôngthểphùhợpchoviệcpháttriểndâncưdùmứcgiáhợplý.Tuynhiên,tôibiếtlàvấnđềnàytạo

cơhộichotôikhámphámộtđiềugìđó,nếucó,cóthểlàgiảiphápchovấnđềnướcuống.Tôipháthiệnmộtnhómđầutưlớnđangcóýđịnhxâydựngmộtsângolfvàmộtsốcănnhàởphíacuốiđường,cáchđườngkhoảng150mởphíađốidiệnvớimảnhđấttôimua.Họcũngbịvướngmắcvấnđềnướcuống.Tôibiếtlàhọđangthỏathuậnvớicảthànhphốvàtrungtâmcấpnướcduynhấtkhuvựcđóđểcóđượcnguồncungcấpnước. Biếtđượcnhữngthôngtinnày, tôicảmthấygiá trị tàisảnsẽnângcaomộtkhiốngdẫn

nướcđượclắpđặt.Điềunàyhóaralàđúng.Mảnhđấtcógiátrịcaohơngấp4lầnkhivấnđềnàydượcgiảiquyết!Việcdànhthờigianđểxácđịnhvấndềnướcuốngcóđượcgiảiquyếthaykhông,aigiảiquyếtvàkhinàođãgiúpthayđổi"sựliềulĩnh"từ"mùmờ"thành"đượcnhậnbiết". Saumộtvàinămkhuvựcnàylạipháttriển,docónhiềucôngtykỹthuậtcaochuyểnđến.

Giábấtđộngsảnlạibắtđầuleothang.Sựpháttriểnđẩygiábấtđộngsảntăngtừ14.000lên25.000đôla/mẫu. Tronglúcđó,tôibắtđầuxâydựng6tiêuchuẩncơbảnđểđánhgiávàmuabấtđộngsản:

1.Độnglực(củangườibánhaycủatôi).Hãylấytrườnghợpgóihàng70mẫumàthậmchí

chưacótrênthịtrường.Tôiđãchọnbấtđộngsảndựatrênkhuvựcvàxuhướngpháttriểnmàtôibiếtđược.Rồitôitìmđếnngườichủđểđánhgiáquanhệcủahọvớibấtđộngsảnvàtìmhiểunhữngthayđổitươnglaicóảnhhưởnggìđếnhọhaykhông.Vàtôibiếtđượcbachịemthừahưởngmảnhđấtcáchđâynhiềunăm.Bâygiờ,haichịemcònsống,đềulchoảng80tuổi,khôngcònquantâmđếnviệcgiữnhữngmảnhđấtnàynữa.Vàogiaiđoạnnày,tiềnbạcquantrọnghơnđốỉvớihọ.Nhưngcónhiềuyếutốkháctácđộngđếnviệcmuabán.Ngườichịlúcđầutừchốilờiđềnghịcủatôi.Khôngnảnlòng,tôicốgắnglầnnữa.Tròchuyệnvớihọ,tôibiếtlàhọkhôngmuốnphát triểnmảnhđất.Vìvậy, tôi chohọbiếtvềdựđịnhcủa tôi, rằng tôikhôngcóýđịnhpháttriểnmảnhđấttheocáchngườikháclàm(nghĩalà,xâydựngnhànàytrênnhàkhác).Dựatrênnhữngphảnhồicủahọ,tôibiếtchúngtôicóthểthựchiệnviệcmuabánmàsẽđemlạilợiíchcảhaiphía.Tôinghĩđâylàmộttrongnhữngvấnđềquantrọngvàthiếtyếuliênquanđếnbấtcứbấtđộngsảnnào. Bấtđộngsảnphảiđápứngyêucầucủatôi.Vànhữnggìngườibánmongmuốnphảiđược

xemxét. 2.Điềukiệncủabấtđộngsản.Điềunàykhôngnằmtrongphạmvihạnhẹplàmảnhđấttốt

hayxấu,trơtrọihaycóphongcảnh.Tôiphảixâydựngcáiđầutươngđốitốtđểbiếtcáigìlàquantrọng,cùngnhiềuýtựởngsángsuốtchocácvấnđềchiphíkhácnhaucũngnhưýtưởngrõràngvềviệclựachọnkhuvực(nghĩalà,khuvựcthươngmại,dâncưhaymụcđíchsửdụngkhác).Vídụ,mộtkhungcảnhxinhxắnvớinhữngngọnđồitrảidàihãymộtdòngsônghaymộtvườncâyăntráicóthểlàyếutốcóýnghĩa.Cảnhquanglàvấnđềquantâmcủanhiềungười. 3.Điềukhoản.Lànhữnggìngườibán,ngânhàngvàtôimongmuốn.Xemxéttiêuchuẩn1

và2nêutrên,cácđiềukhoảncóthểđượcthayđổiđểphùhợpvớitấtcảmọingườiliênquan.

4.Vịtrí.Tôibiếtdiềunàyquantrọng,nhưngvịtrí,khixemxétcùngxuhướngpháttriển(đườngmới,hướngkinhdoanh,sựchuyểnđổidânsố...),chothấynhiềutiềmnăngchưabộclộrõrànglúcđó.Vídụ/nghiêncứutìmhiểukhuvựccụthểgiúptôinhậnbiếtnhucầuvềđấtđaiởđóđanggiatăng. 5.Giácả.Khôngcógìgiốngnhưmuamộtbấtđộngsản"bánlẻ"tuyệtvờivớigiá"bánsỉ".

Nhưngcũngnhưcáctiêuchuẩnnếutrên,cónhiềuvấndềkhácliênquanđếngiácả. 6.Mốiquanhệ.ĐâylàcáimàNgườibốgiàugọilàmạnglưới.Nóichuyệnvớimọingười,

lắngnghehọnói.Nhữngthôngtinvềcáckhuvựcsắptới(tôinhậnrarằnghãngmáytínhDellđangdựđịnhxâydựngtrênmộtkhuvựchàođó,cónghĩalàngườitasẽtìmkiếmmặtbằngđểthuê,nhàmới,vànhữngnơimuasắm)thườngcótrongcácbuổinóichuyệnthôngthường. DướiđâylàbavụmuabánbấtđộngsảngầnđâyởAustin.Mặcdùdãcóđượcvòngquaytiền

mặthàngnămtừchúng,dựatrêndựđoáncủatôi,giátrịtàisảncóthểlênđến310.000dôlatrongvòng5nămtới.Thậmchínếutốtđẹphơn,mộttrongbamảnhđấtsẽlàgiaolộchínhkhicóhaithayđổiquantrọngvềbấtđộngsảntrongkhuvực.Thayđổiđầutiênlàsânbaykhuvựcđangmởrộngvàxâythêmmộtđườngbăngmới.Việcnàythayđổituyếnđườngcaotốcchính,vànósẽbăngngangmảnhđất.Tôiđãnhậnđượcđềnghịtrảgấpđôisốtiềntôiđãmuamảnhđấtđó. Đâylàbảngkêchitiếtchotàisảnđầutiên,mộtcănhộđơnlập.Tôiđãmuavớigiá134.000

đôla.

Ghi chú: Việc kinh doanh này không đem lại nhiều lợi nhuận nhưng sẽ có tiềmnăng vềnguồnvốnnếusaunàytôibánmảnhđấtđi.Nhữngbấtđộngsảntươngtựtrongkhuvựcđangbánvớigiá175.000đôla. Tàisảnthứhai,cũnglàmộtcănhộđơnlập,tôiđãmuavớigiá128.000đôla.

Nhữngtàisảntươngtựtrongkhuvựchiệnđangbánvớigiá145.000đôla.

Mộtnguồnvòngquaytiềnmặthàngthánghấpdẫnkháccóđượctừviệcmuamộtnhàchứa

máybayvàkhuphứchợpvănphòng.Nhàchứamáybaycókhuvựcchothuê;nhữngngườichủhãngmáybaycóthểantâmđậumáybayphảnlựcđắttiềnbêntrong.Mỗingườichủsẽtrảkhoảng600đến1.000đôlamỗithángtùytheokíchcỡmáybay.Vớisốlượngtrungbình10máybay,hàngthángchúngtôithuđượckhoảng8.000đôla(khoảng96.000đôlamộtnăm),từtòanhàmàtôicóthểmuavớigiádưới250.000đôla. Tôichomộtxưởngcơkhíthuêtòanhàvănphòng(việckinhdoanhcủaxưởngnàycũngvô

tìnhlàviệckinhdoanhđầutiêncủatôi).Tôicóthêmthunhậpkhoảng4.000đôlamộttháng(48.000đôlamộtnăm)vớitiềnthếchấpkhoảng125.000đôlatừcácvănphòng.(Bằngcáchnày,tôipháttriểnviệckinhdoanhvớisốtiềnbánhànghàngnămđạtđến7triệuđôla,trướckhibánviệckinhdoanhnàyđi.) Saukhithanhtoánchiphívànợnần,haibấtđộngsảnnàysảnsinhvòngquaytiềnmặthàng

thángkhoảng4.300đôla.Vòngquaytiềnmặttừnhữngtàisảnnàykhôngchỉcungứngđủchiphíchochínhchúng,màcònchocảchiphícủacánhântôi. Ngoàinămviệckinhdoanhđó,tôivẫncònsởhữuhai:mộtcôngtytưvấnkỹthuậtchủyếu

tậptrungvàodoanhnghiệpnhỏvàvừa,vàcôngtykỹthuậtcaomới-hệthốngtruyềnthôngvàquảngcáocảitiếndựatrêncộngđồng.BàiBảovệtàisản#1củabạncủaMichaelLechter,mộttrongnhữngnhàtưvấncủaNgườibốgiàu,đãdạytôicầnbảovệtàisảntrítuệnày. Mụctiêucủatôinămnaylàquảnlýviệckinhdoanhmớinhấtnàyđểnótạoravòngquay

tiềnmặtdươngvàocuốinăm.Mụctiêunămnămtới,kểtừbâygiờ,làvòngquaytiềnmặthàngthángkhoảng50.000đến80.000đôla.

THAYĐỔICÁCHNHÌN,CUỘCSỐNGSẼTHAYĐỔI Ởmứcđộsâusắcnhất,tôitinrằngmónquàtuyệtvờinhấtmàDạyConLàmGiàuđemlạilà

phụchồiđượctrítưởngtượngvàdộnglực,trướcđâybịmấtdothấtvọngvàsuynghĩtiêucực.Hãyxemxétdiềunày:nếuướcmơđượcthoảimáivềtàichínhdườngnhưnằmngoàithựctiễnvàngườiđóbịảogiác,thìanh/côtasẽtừbỏhyvọngđạtđượcướcmơđó. Thậtkhôngmay,khinóiđếntiềnbạcvàtàichính,tấtcảchúngtabịbaoquanhbởinhiều

ngườicócáinhìntiêucựchơnlàtíchcực.Thậtđángbuồnlàkhisựtiêucựcliêntụctăngcao,thìkhảnăngtưởngtượngbịthuhẹpchođếnkhibiếnmất.Quathờigianviệcnàỵsẽtạonênsự

biquan,ảnhhưởngđếnsuynghĩ,phảnứngvànhữnggìbạncóthểđạtđược.Khiđiềuđóxảyra,độnglựcbịmấtđibởivìkhôngcógìthúcđẩybạntiếnvềphíatrước.Khôngcótrítưởngtượng,khôngthểđạtđượcđiềugì.Bạnkhôngcónhữngýtưởngxâydựngtốtlàdotâmtríbạnbịnhiễmthóiquenxấu.TôitinrằngDạyConLàmGiàugiúpthungắnkhoảngcáchgiữasựtuyệtvọngvàhyvọngthànhcôngbằngcáchchuyểnảnhhưởngtừtiêucựcsangtíchcực.Nhởđóbạnsẽsángtạo,haytáisángtạo,mộtbứctranhtươnglaikhảthi-vàbạnsẽtiếnlênphíatrước.Nỗisợkhông làmđượcmộtviệcgìđóđượcthaythếbằngmộthìnhảnhtíchcựcvềnhữnggìbạncóthểlàm. Kiến thức làmột sứcmạnh! Có thể tập hợpnhững thông tin tích lũy được theomột hệ

thống;phântích,tìmhiểu,vàtrìnhbàychúngtheocáchcóthểlĩnhhộisẽtạothêmgiátrịthậtsựchochúng.Ngườibốgiàuđãdạychúngtacáchtạothêmgiátrịtốthơnbấtcứtổchứcnàokhác. MộttrongnhữnglợiíchquantrọngnhấttôinhậnđượctừDạyConLàmGiàulàquanđiểm

mớivềcuộcsống.Niềmđammêcủatôiđượcthắplại.Tôihiểucuộcsốngcủatôisẽtiếptụcthayđổirasao.Tôihọccáchtìmkiếmcơhộimớigiốngnhưthếgiớichuyểnđổitừnềnkinhtếcôngnghiệpsangnềnkinhtếthôngtin.Sựtựdovềtàichínhlàmộtthựctế.Hyvọngvềmộttươnglaitốtđẹphơnđangtồntại. Tôitrảinghiệmtrựctiếpmộttrongnhữngvídụmạnhmẽnhấtvềđiềunày.Ngườianhlớn

nhấtcủatôi,đãchuyểnrakhỏiphíatâycáchđâynhiềunămvàlàmchủkinhdoanh.Tôikhônggầngũivớianhấy(khôngphảivìnhữngkhácbiệtcátính,màdogiađìnhlớnvàtuổitáccáchbiệtquánhiều).Trongchuyếnviếngthămgầnđây,tôigiớithiệuanhấycuốnDạyConLàmGiàu-tập1.Tôimuatặnganhấymộtcuốn.Chúngtôiởtrongxehơi,vàanhtabắtdầuđọclướtqua.Vàrồianhdừnglại,bắtđầuđọcto.Anhnóirằnganhđãđọcnhiềusáchvềkinhtếnhưngkhôngthậtsựhiểutiềnbạcvậnhànhnhưthếnào. Anhliênkếtnhữnggìanhtađangđọcvàanh"kếtnối"vớitôitheocáchmàchúngtôichưa

từngcótrướcđây.Bâygiờchúngtôiđãtìmthấymộtngônngữchung. Chúngtôichiasẻnhữnggìtôiđãtrảiqua:sựchuyểnđổitíchcựcsâusắctừnhữnggìtôicó

sangnhữnggì tôimuốncó.Bằngcáchchiasẻquanđiểmvềcuộcsốngmàchúngtôimongmuốn,chúngtôiđãrútngắnkhoảngcáchcánhâncùngkhoảngcáchvềtàichínhcánhân. Tôibiếtaicũngcónhữngthửtháchcầnvượtqua.Mọingườicóthểkểvềnhữngđaukhổcá

nhân.Chấtchứanhiềusuynghĩvềsựthiếuthốn,ubuồnhaybệnhtậtsẽkhôngtốtchobấtcứai.Bạnkhôngthểgiữhìnhảnhthấtbạivàmongmuốnnóđưabạnđếnthànhcông.Nhưng,nếuchọncáchnày,chúngtacóthểsửdụngkinhnghiệmđaubuồnđểthúcđẩychúngtatiếnlênthayvìdùngchúngđểngụybiệnchoviệckhôngcốgắngđạtđượcướcmơcủamình.SuynghĩchínchắnnhấtvềvấnđềtiềnbạcmàtôicóthểchiasẻđúckếttừkinhnghiệmbảnthânvàảnhhưởngtừDạyConLàmGiàulàmộtngườiphảiliêntụcsángtạo,tìmkiếm,vàbổsunggiátrị.Tiềnbạcchínhnókhôngcólươngtâm.Nókhôngquantâmgìđếnquátrìnhcánhân,lýdo,haythửtháchcuộcsống.Nếumộtngườikhôngbổsunggiátrịvàocuộcsốngcủaanh/côta,thì

cuốicùngtiềnbạccũngrờixaanh/côtavàsẽtìmđếnnhữngngườibiếtbổsunggiátrịchocuộcsốngcủamình. Tôiđãđạtđượcnhiềuhơnnhữnggìtôiđặtra(ồ,tôivẫnchưagặpFarrah!).Tôiđangởđộ

tuổigiữa40vàcảmthấytựtinmìnhcóthểlàmnhiềuhơnnữa.Mốiquantâmđầutiêncủatôilàtựdođónggópniềmdammêcốtlõichoxãhội.Đốivớitôi,tiềnbạcrõràngkhôngphảilàmộtcảmgiácthíchthúghêgớm.Tôicóthểlùilạivàngắmnhìnnhữngkiếnthứcmàtôithuđược-giátrịđóđemlạicảmxúcthỏamãnthậtsự.Vàtôicảmthấyđólànguồngốccủatấtcảmọiđiềutốtđẹp.

PHẦNIII

SỰTẬPTRUNGKHÁC

Mộttrongnhữngniềmtinmạnhmẽnhấtcủatôi làchúngtahọcgìthìsẽtrởthànhngười

tronglĩnhvựcđó.Nếubạncókiếnthứcvềluật,bạnsẽtrởthànhmộtluậtsư.Nếubạnhọclịchsử,bạnsẽtrởthànhnhàsửhọc.Nếubạnhọccáchđầutưđểtạoravòngquaytiềnmặt,bạncóthểtrởthànhngườitựdovềtàichính.Sauđó,bạncóthểquyếtđịnhxembạncómuốntiếptụcvớinhữnggỉbạnđãđượcđàotạohaykhông,hayvềhưu,hoặcbắtđầuhọcmộtđiềugìđóhoàntoànmới.Đólànhữnggìsựtựdovềtàichínhcóthểđemđếnchobạn. Nhiềungười,ởcácgiaiđoạnkhácnhautrongcuộcđờimình,đãnóichotôibiếtrằngviệchọc

nhữngkiếnthứccủaDạyConLàmGiàuđãgiúphọtáiđịnhnghĩachínhhọvàthayđổicuộcsống. Trongphầnnày,bạnsẽgặpTomKotula,sốngởMinnesota.Làmộtngườiđànôngphảilàm

việcquầnquậttrongnhiềunămmàchưabaogiờthoảimáivớinhữnghóađơn,phảilàmthêmngoàigiờđếnnỗichẳngcònthờigiandànhchogiađình,Tomdườngnhưkhôngcònlốithoát.Việckhôngcótiềnthôithúcanhmạnhmẽrằngthayđổi làquantrọng,chochínhanhvàgiađình.KhianhbắtđầuhọcvềtàichínhcùngDạyConLàmGiàu,anhkhámphárằngviệckhôngcótiềnkhôngphảilàtrởngạiđểthựchiệnnhữngviệcđầutưvàtạoravòngquaytiềnmặt.Nếubạnđãtừngcócảmgiáckhônglốithoátvớimộtcôngviệc,vàởmãitrongđóbởibạncảmthâykhôngcólựachọnnàokhác,hãyđọccâuchuyệncủaTomvàtạocảmhứngchochínhbạn. TiếptheolàcâuchuyệncủaWadevàCarolYamamoto.HọsốngởHawaii,cũnglànơitôiđã

lớnlên.Khichúngtôigặphọlầnđầutiên,Carol,vốnlàmộtgiáoviên,đãthamgiavàocôngviệctiếpthịnhưngchồngcôấythìchưa.Cáchhọđiđếnnhấttrívàquyếtđịnhđiềugìtốtnhấtchohọlàmộtvídụtuyệtvờivềsựthônghiểuvàtậptrungvàonhữnggìquantrọngđốivớihaingười.Câuchuyệncủahọnhấnmạnhtầmquantrọngcủaviệchaivợchồngcùnghọcvàlàmviệcđểđạtmộtmụctiêuchung,vềsựhysinhcầnphảicóđểđạtmụctiêu,vàkếtquảmanglại.Thậtkhótincâuchuyệncủahọkhôngchỉminhhọamộtnỗilorấtphổbiếnmàtôithườngnghethấy,đólà

“Giađình,bạnbèhayhàngxómcủachúngtasẽnghĩgì?"màcònchỉracáchđểvượtquađượcnỗilođó.DạyConLàmGiàu-tạocảmhứngchotinhthầnlàmviệcđồngđộibắtđầungaytạinhà. BạncũngsẽđượcđọccâuchuyệnvềMercedHall,JeffHallchồngcô,vàngườianhsongsinh

củaJefflàJonHall.HọsinhsốngởUtah.CâuchuyệncủahọlàmộtthiêntiểuthuyếtGen-Xvềnhữngkỳvọnglớnlaobịvỡtankhihọbịbuộcphảiđốimặtvớitìnhhuốngkhókhănkhôngngờsaukhitốtnghiệpđạihọc.Nóchothấysựthấuhiểusâusắccácvấnđềcụthểcủamộtnhómtríthứcratrườngvớibằngcấpđànghoàngvàcónhữngcôngviệcáplựccao,lươngcaotạicáccôngty“chấmcom"(.com)vànhữngtậpđoàncótiếngnhiềuhứahẹn,choítmàlấyđirấtnhiều. Vàolúcbắtđầucủanhữnggìhọnghĩlànghềnghiệphứahẹn-mọithứhọãượcbảođềuđáng

họchỏivàđấutranhđểcó-họnhậnrarằnglàmnhânviênkhôngphùhợpvớihọ.Khôngphảivìlườibiếnghaykhôngcótráchnhiệm.Merced,JeffvàJonđềunhậnrahọkhôngmuốnlàmviệcchongườikháctrongbahaybốnthậpniênkếtiếp.Họmuốncósựđộclậpvềtàichínhvàkiểmsoátcuộcsốngcủahọđểbiếnđiềuđóthànhhiệnthực. Thayvìtốnthờigiancốgắngthuyếtphụcbảnthân"nênlàm"nhữngđiềukhôngphùhợpbởi

họđãbỏquánhiềuthờigianvànỗlựcđểcóđượcđiểmsốxuấtsắcvàbằngcấpấntượng,họđãtiếpthunhữngkiếnthứccủaDạyConLàmGiàuvàsauđóthựchiệncácbướcđểbắtđầuviệcđầutư.Cóvòngquaytiềnmặtdươngđểđạtđượcsựantoànvềtàichínhlàmụctiêucủahọ.Phảihơàntoànthúnhậnrằngdùcókhôngítphútgiâyđánglosợ,họvẫnkiênnhẫn.NhưNgườibốgiàucủatôidạybảo,họphạmsailầm,họchỏitừnhữnglỗilầmđó,vàtiếptụcbướcđiđểtạorathànhcông. Thậmchíquantrọnghơn,họgửimộtthôngđiệpmạnhmẽchonhữngngườiđồngtranglứa,

nhữngngườicóthểthấythấtvọngvớinhữngcôngviệcđòihỏicaocủamìnhhaynhữngngườimàđượckỳvọngcóvốnđểkhởisựcôngtychỉtrongmộtvàinăm.Bangườinàyđãkhônghềthanphiềnvềnhữnggìđãxảyra.Thayvàođó,họthànhthậtvớichínhconngườihọ,tựhọchỏitheomộtcáchhoàntoànmới,vàsửdụngnềntảngchắcchắnãóđểthayđổicuộcsốngcủamình.Chốnglạicảmgiácbấtanvàhoàinghi,họnắmlấykhảnăngmớivàhànhđộng. KenHodson,sinhsốngởPennsylvania,chiasẻmộtcânchuyệnkhác.Kháthôngthạotrong

ngànhcủamình,Kenhưởngthụcuộcsốngsungtúctrongnhiềunămnhưngvẫncảmthấythiếuvắngđiềugìđó.Đốivớianh,việchọcnhữngthôngtintừDạyConLàmGiàuđãchoanhphươngtiệnđểtìmthấysựthiếuhụtđó.Anhtìmthấycáchkếthợpnhữngđầutưcủaanhvớicôngviệcmới.Thayvìlolắngvềnhữnggìsẽxảyrakhivềhưu,anhtựtintrongviệcxâydựngvòngquaytiềnmặthàngthángngàycàngtăng.Vàanhtađangvuithíchtrongquátrìnhnày. Tom,Wade,Carol,Merced,Jeff,JonvàKenkhôngchờđợichođếnkhi"điềugìđóxảyra"với

họ.Họchịutráchnhiệmvớicuộcsốngmìnhvàthayđổichúngchotốtđẹphơn.Khônghàilòngvớinhữngtìnhhuốngcủamình,họquyếtđịnhdichuyểnđếnsựantoànvềtàichính.Họkhôngđểchonhữnglýdosáomònchắnngangconđườngcủamình,cũngnhưkhônglắngnghenhữngngườichấtvấnhànhđộngcủahọ(và,tôisẵnlòngchođólàsựsángsuốtcủahọ).

Nhưmột lựachọnkháccủaviệc theođuổisựkhônngoantruyềnthống làcứgiữ lấyquan

điểm("Điềnxấubạnbiếtthìcũngtốthơnđiềuxấumàbạnkhôngbiết")vàkhôngthửmộtđiềugìmớimẻ(''Bạnchưabaogiờlàmviệcđótrướcđây.Làmsaobiếtnósẽthànhcông?"),họlênkếhoạch,nghiêncứu,tìmkiếmsựủnghộlẫnnhau-vàđãthànhcông.Họđãhọcđượccáchtrởthànhngườitựdovềtàichínhvàbắtđầnhànhđộng.

CHƯƠNG8

Cònhơncảtrúngsố

TbomasG.Kotula,

St.Cloud,Minnesota

Hơnbảynămrưỡitôilàmcôngviệcnhàmchán,bếtắcvàvấtvảlàphânloạithưtạimộtbưu

điện.Tôitranhthủthờigianngoàigiờbấtcứlúcnàocóthể-nhưbuổitối,cuốituầnvàngàynghỉ-đểkiếmthêmmộtvàiđồng.Khiđếnhạnthanhtoánhóađơn,thìvợtôivàtôikhôngcólựachọnnàokhác.Chúngtôisốngtừngngàymột,xoayxởtrảtiềnchongàyhômnayrồiđợiđếnngàyhômsau.Thườngthìtôicó2côngviệcvàphảilàmthêmngoàigiờ:láixebuýtchotrườnghọc,giaobánhpizza, làmviệcvặttạisângolf-danhsáchcôngviệcnàycònkéodàinữa.Tôichưabaogiờcócảmgiáchàilòngvớicôngviệcnào.Nhữnggìtôithiếulàđộnglựcđểthựchiệnthayđổi.Tôicũngthiếuniềmtinvàobảnthân.Tôinghĩrằngviệcthiếukinhnghiệmníugiữtôilại.Cùngvớixuhướngtrìhoãn,đóchínhlàtrởngạiđốiđầuvớitôi. Cáchđây18tháng,trướckhitôipháthiệnracôngcụvàtìmthấyniềmhyvọngđểthayđổi

cuộcsốngcủachúngtôi,thìtàikhoảnngânhànghầunhưtrôngrỗng.Khichophépmìnhbắtđầunghĩđếnchuyệnvềhưu,thìtôibiếtđượcbưuđiệnyêucầutôilàmthêm19năm"miễncưỡng"nữamớicóthểđượcnhậntrợcấp.Tàikhoảnvềhưucủabưuđiện,cùngvớinguồnquỹchung,làđầutưduynhấtcủachúngtôi.Tươnglaichẳngcóvẻgìquátươisángđốivớichúngtôi. Ngàynay,nhờvàoNgườibốgiàu,tàikhoảnngânhàngcủachúngtôiđãcókhoảng90.000

đôlavàchúngtôicảmthấyantoànvềtàichính,cóthểsốngđược10haynhiềunămhơnmàkhôngcầnđilàmthêm(nếutôimuốnnhưvậy).Tôilàmộtcựuhảiquântừnghọc3nămđạihọcvềdiễnthuyếtvàquảnlý.33tuổi,tôilàchamộtcậucontrai3tuổi.Tôidựđịnhvềhưukhi40tuổi.

MỘTCÁCHNHÌNMỚIĐỐIVỚIĐỀTÀICŨ Suynghĩnhiềucáchkhácnhauđểkiếmtiềnluônluônlàmộtsởthíchcủatôi.Trướckia,tôi

đãthửmộtvàiviệckinhdoanhnhỏ.Mộtlà,tôikinhdoanhchungvớimộtđốitáctạikhuvựcvuichơitrongquánrượu.Ngườichơisẽdichuyểntráibanhnhỏvàomộtcáilỗnhỏ,nếuđượcsẽgiànhgiảithưởng.Ngườicộngtácvớitôimấtkhoảng2.000đôla,còntôithìmấtsạch.Tuynhiên,việckinhdoanhnàylàmộtbướclớnđốivớitôi.Buộcphảinóichuyênvớinhiềungười,tôiđốiđầuvớisựtừchốivàhọccáchđốiphóvớinó. Nhữngcuốnsáchvềbấtđộngsảnvàtàichínhcũngluônhấpdẫntôi.Tôibắtđầuđọcnhững

cuốnsáchđóvàonăm1988,khitôigianhậpHảiquân.Mặcdùtôithấybấtđộngsảnlàmộtđềtàithúvị,nhưngchưabaogiờnghĩđếnviệcmuabán.KhinghevềDạyConLàmGiàu-tập1,tôiđãmuamộtcuốn.Đọcxong,tôiquaytrởlạimua3tậptiếptheo.Nămngoái,tôibịphẫuthuậtđầugối,trongkhinằmdưỡngbệnh,tôixemđượcthôngtinquảngcáocủaRoberttrêntruyềnhìnhvàtôiđãchọnmuabộsách"LựaChọnLàmGiàu". DạyConLàmGiàu-tập1làcuốnsáchhữuíchnhấttôiđọcdượcbởicáctriếtlýcủaRobert.

Trướchết,ôngtanhấnmạnhrằngcơhộiluôncóởđó.Vàrồiôngtachỉrarằngkhôngcócơhộinàotốthơncơhộinào.Nhưngnhữnggìtôithậtsựhọcđượclàquanđiểmcủaôngtavềgiátrịbấtđộngsản.Sốngnhờthunhậpbấtđộngsảnđem lại, thayvìsửdụngnóđểbổsungchonguồnthunhậphiệncó,làmộtkhảnăngmàtôichưaxemxétđến. Suynghĩvềviệcđồngtiềnđầutưvàobấtđộngsảncóthểpháttriểnlớnnhưthếnàođãcho

tôimộtcáinhìnmởrộnghoàntoànkhác,làđộnglựcgiúptôikhởidầu.Vàtôikhôngcóýđịnhdừnglại.

ĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃLÀM KhôngbaolâusaukhiđọcbộsáchDạyConLàmGiàu,mộtloạtcáctìnhhuốngđúnglúcđã

dẫntôiđếnviệcmuamộtcănnhàchothuêởvùngngoạiôSt.Cloud.Emgáitôi,đãlàmẹvàcócon3tuổi,mongmuốnchuyểnrakhỏicănphòngchậtchộicủamình.Sốngởmộtthànhphố60.000dâncộngthêm14.000trẻemtrườngSt.CloudState,tôibiếtrằngviệcchothuêkhôngkhókhăngì.Tuynhiên,đâylàlầnđầutiêntôinhậnrarằngcănnhàđócógiátrịtiềmnăngđốivớimình. Saubathángtraođổivớiđạilýbấtđộngsản,tôitìmthấymộtcănnhàcóbacănhộphùhợp

vớitôivàemgái.Giáchàobánlà99.000đôla,tôitrả94.000đôla.Emgáitôiđủđiềukiệnđểvaytiềnvớitưcáchngườisởhữunhàlầnđầutiên,nênchúngtôicóthểđượchỗtrợ100%tàichínhvớilãisuất7%trongvòng30nămvàsốtiềnthếchấplà99.000đôla.Nhưvậy,khihoàntấtviệcmuabántôisẽcóđược5.000đôla.Việcnàyrấtquantrọngbởivìcảhaichúngtôiđềukhôngcótiềnmặtdưđểtrả. Tôiquảnlýviệcthutiềnchothuê,emgáitôithìcoisócchung.Thậmchígiảmgiátiềnthuê

nhàcủaemgái,chúngtôivẫnthuđượcvòngquaytiềnmặtbịdộnghàngthánglà300đôla.Tôivàemgáichianhaukhoảntiềnnày.Đâylàbảngkêchitiết:

Emgáivàtôimuacănnhànàyvàotháng9năm2001.Khoảngtháng11,tôitìmcáchkhác

đểsởhữucănnhàchothuê.Cómộtyếutốkhác.Cănnhànàycầnsửachữarấtnhiều.Vìtôikhôngthíchlàmnhữngviệcmàtôikhôngbiếtgìhếtnênchúngtôibuộcphảithuêngườigiúpđỡ. Tuynhiên,gầnđâylãisuấttàisảnthếchấpđượcđiềuchỉnh-hạxuốngcòn4,5%trong30

năm,vìvậythunhậpđềuđặncủachúngtôitănglên650đôlamộttháng.Chúngtôilấyđược25.000đôlatrongsốtiềnvayđiềuchỉnhlạitừngânhàngvàchianhausốtiềnđó.Saukhichitrả6.000đôlaphísửachữa,chúngtôimỗingườicókhoảng10.000đôla.Tôidựđịnhđầutưvàonhiềubấtđộngsảnkhác.Chúngtôivẫnsởhữutàisảnvàhiệntạicóvòngquaytiềnmặtlà250đôlamộttháng.  Đâylàsựkhởiđầutuyệtvờinhưngsaumộtvàithángtôinhậnrarằngcầncókếhoạchkhác

đểcóthểđiđếnnơimàmìnhmuốn-nghĩalàthoátkhỏicôngviệctạibưuđiệnvàtrênconđườnghướngđếntựdovềtàichính.Đểlàmđượcđiềuđó,tôibắtđầutìmkiếmbấtđộngsảndểxâynhà.Trongvòngmộtngày,tôitìmđượcmảnhđất3mẫutrongthànhphốnhỏbêncạnh,cóthểxâynhàchonhiềugiađìnhcùngcưngụ.Tôiquyếtđịnhxâydựng5cănnhàsonglập.

Đểlàmđượcviệcnàycầnphảinghiêncứu,tìmhiểurấtnhiều,nhưngnóđángcôngsứcbỏ

ra.Tôikhôngcótiềndểđầutư,nhưngtôibiếtlàmgìđểtạolợithếtừđiềuđó.NhưRobertnói,bạncầnlàmbàitậpởnhà.Vàđóchínhlànhữnggìtôilàm.Tôibiếtcónhiềucáchthựchiệncôngviệc.Tấtcảnhữnggìcầnthiếtlàsựcamkết,quyếttâmtìmkiếmcôngthứcđúng. Tôiviếtramộtdanhsáchcáccâuhỏicầntrảlời,nghiêncứuvấnđềtàichínhtrongcácsách,

hỏimọingười,vànghiêncứucuốnNhữngTrangVàng.Mụctiêuhàngđầucủatôilàvayđượctiền.Tôigọiđếncácngânhàngvàcáccôngtycầmcốđểhỏihọcácvấnđềtôicònthắcmắc,vídụnhư: -Họcónhữnghìnhthứcchovaynào.

-Họcóchovayđốivớidựánxâydựngmới.

-Họchấpnhậnhìnhthứctrảtrướcnào,giátrịtàisảncầmcốhaychỉlàtiềnmặt.

-Tôicầnlàmgìđểđủđiềukiệnvaytiền.

Tôinhậnrarằnghầuhếtcácnơiđềuchovaytheolốitruyềnthốngmộtcáchchặtchẽ.Sau

khigọivàhỏitấtcảcáccâuhỏiởnơinày,tôilạichuyểnsangnơikếtiếp. Tôitraođổivớihàngtángườichovaytiền,vàrồicungtìmdượcmộtngườilắngnghekế

hoạchcủatôi.Tôinộpcácsổsáchtàichínhkhôngquáhấpdẫn,vàbảnkếhoạchkinhdoanhtôitựlàmnhưngkháthuyếtphục.Họcũngnhìnthấynhưtôi:mảnhđấtnàycầnxâydựngcácngôinhàchothuêvàviệckinhdoanhnàysẽkhôngthấtbại.Tôicũngchỉrachohọthấycóthểtiếtkiệmtiềnxâydựngởhạngmụcnàosaukhithamvấncácchuyêngiaxâydựng.Tôiđảmbảokhoảntiềnvay840.000đôlalàđủ,sẽkhôngtăngthêmbấtcứkhoảnnào.Tấtcảviệctôicầnlàmđểkếtthúcviệcmuabánnàylàbắttayvànởmộtnụcười. Bảnthânchưabaogiờlàmviệcgì liênquanđếnxâydựngnêntôihơigặpbất lợi,nhưng

nhữngngườicókinhnghiệmđãđếnhỗtrợtôi.Vợtôilàmviệctrongngànhxâydựngvàchúngtôicómộtngườibạnchungvừamớitựxâynhàchoanhấy.Tôinóichuyệnvớianhvàđềnghịanhgiúpchúngtôivớitưcáchlàngườitưvấn.Đáplại,tôiđồngýchoanhxâydựngtheoýanh.Đâylàsựtươngtácdượcthựchiệnởthiênđường.Mốiquanhệcủavợtôitrongngànhcũnggiúptôicóthểmuanhiềuvậtliệuvớigiáchiếtkhấurấtnhiều.Từngàycóýtưởngxâydựngxuấthiệntrongđầuđếnkhiđộngthổkéodài6tháng. Tôikhởiđầudựánvàotháng5năm2002,nghỉviệctạibưuđiện(vợtôivẫnlàmviệcởchỗ

đóbởivìcôthích),vàhoàntấtdựánvàotháng10nămsau.Tấtcảmườiphòngđềucóngườithuê.Đấtđai,vàviệcxâydựngmấtkhoảng770.000đôla.Tôilấyra60.000đôlatừsốtiềnthếchấp840.000đôlađểđầutưvàocácdựánkhác. Khivàogiaiđoạngiữadựánnày,tôikhởiđầuviệcxâynhàriêng,ởmộtvùngngoạiôSt.

Cloudkhác.Cănnhàmớirộnglớnhơnnhiềusovớicănnhàđầutiêncủachúngtôi(cănnhàmớirộng1.440m2,gấpđôicănnhàcũ);chiphíxâydựngkhoảng360.000đôla.Tôicầmcốvới

giá420.000đôla,lãisuấtđặcbiệt2.9%. Khichúngtôihoàntấtviệcvaytiền,tôilấyđượctừsốtiềnvay140.000dôla.sốtiềnnàysẽ

đượcsửdụnghoặcđểthựchiệndựánxâydựngkháchoặcmuanhiềunhàchothuêđểtrảtiềnchocănnhàmơướccủachúngtôi. Nămnaytôicũngdựđịnhxâydựngnhàđơnlậpchomộtvàingườithuêhiệntạicủatôihay

nhữngngườikhác.Tôidựđoáncóđượcvòngquaytiềnmặtbịđộng600đôlatừnhữngbấtđộngsảnnày.Trong3năm,cùngvớicáccănnhàxâythêm,tôidựđoánthunhậpsẽtănglên2.000đôlamộttháng.Trong7năm,mụctiêucủatôilàcóđủsốnhàchothuêmàđemđếnchochúngtôi thunhập4,500đôlamột thángkểcả tàisản.Vào lúcđó,vớigần60.000đôla thunhậpbịđộng,tôidựđịnhsẽvềhưu.

THẤYMỚITIN Những con số sẽ kể thay câu chuyện của tôi.Đây là bảng tóm tắt trước và saukhi kinh

doanhbấtđộngsản,thểhiệntàichínhcủatôi:

KHÔNGCÒNBẾTẮCNỮA Tôivuithíchkhinhìnthấycácmụctiêutôidánlênbứctườngphíatrênbànlàmviệckhitôi

muacănnhàcho3hộgiađình.Đólà: -trong1năm,thunhậpbịđộnghàngthánglà$1.000

-trong5năm,thunhậpbịđộnghàngthánglà$5.000

Hiệntạivòngquaytiềnmặthàngthángcủatôinhiềugấpđôisốtiềnmàtôidựtính.

Tôimuốnchiasẻnhữnggìtôiđãhọc:

-Khôngsuynghĩtheolốimòn.Giảiphápchocácvấnđềởbêntrongmỗichúngta,theocách

riêngbiệtcủachúngta.Bạnkhôngcầnmộtailuônnóichobạnbiếtchínhxáccáchgiảiquyếtcácvấnđề.Nếucóainhưthếthìcòngìhứngthú? -Lắngnghengườikhác.Nhiềungườicókỹnăngvàyêuthíchnóivềđiềudó.Chỉlắngnghe

thôi,bạnsẽcóthểhọchỏiliêntụctừhọ. -Thúnhậnrằngbạnkhôngbiếtcáchlàmtấtcảmọiviệc.Điềuđócũngtốtthôi.Tìmkiếmsự

giúpđỡsẽgiúpbạnđạtđượcthànhcông. -Đừngsợhãivìgiàucó.Tôilớnlêntrongngôinhàmàtiềnbạckhôngđượcđềcậpđếnvớilũ

trẻ,haythậmchígiữanhữngngười lớnvớinhau.Nếubạncóthểthảo luậntấtcảmọiviệckhác,tạisaolạikhôngnóivềtiềnbạc? -Luônchúýquansát.Khitôichạyvượtquamộtmảnhđất,tôiluônnghĩ“Tôicóthểdùng

mảnhđấtđólàmgì?" -Hãychođểđượcnhận.Hãyrộnglượngvớinhữnggìbạncó.Luônluôncốgắnglàmchomọi

việcđềutốtchomọingười.Vídụ,tôiđềcậprằngtôiđangxâynhàchomộtvàingườithuêcủatôi,nhữngngườimuônsởhữunhà.Tôigiảmgiáchohọđángkểvìtôicókhảnănglàmđiềudó.

ĐÂYLÀCHIẾCVÉ Khikhởiđầucuộctruytìmsựantoàntàichính,tôikhôngbiếtcảmgiácđótuyệtthếnào.

TôinghĩnhữnggìRobertKiyosakinóilàđúng:nếubạnkhôngthểnhìnthấychínhmìnhgiàucó,bạnsẽkhôngbaogiờcóthểbiếnnóthànhsựthật. Tôithấyviệcnhiềungườimuavésốthậtlàthúvị.Chánghétcôngviệc,họmongmuốntrở

nêngiàucó.Nhưnghọkhôngnghĩđếnviệctrởnêngiàumàkhôngcầntrúngvésố.Nếubạnmệtmỏivìcáivòngluẩnquẩn,tôicóthểnóichobạnbiếtrằngcơhộigiúpbạngiàucóởngayngoàicửacủabạn.Nếutôicóthểtậndụngnhữngcơhộiđó,bạncũngcóthể.Đâylàcáchkiếm

tiềnđángtincậyhơnnhiềusovớiviệcphụthuộcvàovésố.Nếubạnchophépmìnhtintưởngvàobảnthânvànhữnggìbạncóthểlàm,bạnsẽkhôngbaogiờdựavàotấmvésốnữa.

CHƯƠNG9

Mộtquyếtđịnhchung

WadevàCarolYamamoto

Waikele,Hawaii

Chúngtôiđãluônnghĩrằngđầutưvàobấtdộngsảnlàmộtviệcvôcùngliềulĩnh.Muabất

độngsảncónghĩalàphảiđốiđầuvớisựbấtổn,sẽdẫnđếnthualỗtiềnbạc.Việcnàyquákinhkhủngđốivớichúngtôi,nênchúngtôichẳngbaogiờnghĩđếncả. Việcđầutưmộtcáchantoàn,liênquanđếnviệcđầutưchoquỹtiềnhưucủachúngtôi,có

thểlàmchúngtôiyêntâmngắnhạnbởivìchúngtôichưabaomấtmộtsốtiềntolớnđốivớimình.Tuynhiên, chúng tôiđềukhôngkiếmđược tiền từ cảhai việcđó.Chúng tôiđãphảichốngchọivớisựmấtmátsốtiềnlớnkhoảng20.000đôlatrongquỹtiềnhưukhithịtrườngchứngkhoán,vàđặcbiệtlàchứngkhoáncókhảnăngrủirocaomàchúngtôiđầutư,bắtđầutrượtdốc. Trởngạilớncủachúngtôilànỗisợvềnhữngđiềuchưabiếtvàsựlolắngvềnhữnggìngười

khácnóivềmình.Khinghemộtngườibạngiới thiệuvềDạyConLàmGiàuvàonăm2001,chúngtôicảmthấythíchthúbởivìRobertKiyosakiđếntừHawaii,giốngnhưchúngtôi.ChúngtôisốngởOahunhưngtôiđượcsinhravà lớn lêntrênđảoKauai,cònCarol thìđếntừBigIsland.CảhaiđềucóbằngđạihọccủatrườngĐạihọcHawaii(kỹsưđiệnvànghiêncứusựpháttriểnđầuđờicủatrẻ).Chamẹtôitrướckiahọctrườngkinhtế.Họyêucầucaovềviệchọcđạihọcđốivớichịemtôi.TrườngđạihọccũnglàlýtưởngđốivớiCarol.Bằngcấpcaosẽcóthunhậpcao.Đólànhữnggìchúngtôiđượcdạyvàtintưởng. Chúngtôicảmgiácnghingạikhiđọcvềlịchsửthànhcôngcủangườikhácbởivìcónhiều

khácbiệttừviệcthựcsựđirangoàivàđạtthànhcôngbằngchínhnỗlựcbảnthân. Tuynhiên,khiđọcDạyConLàmGiàu,chúngtôiấntượngngaybởicáchtruyềntảithôngtin

dễhiểuvàthúvịcủaRobert.Chúngtôitiếpthunhiềuthôngtinvềsựđộclậptàichính.Lúcđó,nỗisợhãicủachúngtôivềviệcđầutưvàobấtđộngsảnbắtdầubiếnmất.KhithamgiatròchơiCASHFLOWvớingườibạnđãgiớithiệuchúngtôibộsáchthìcómộtviệckhiếntôisuynghĩ.Tôibắtđầunhậnratạisaotôikhôngmuốncầmlấythẻlàmmộtkỹsưhoặcbácsĩđểkhởiđầutròchơi("Bấtcứthẻnàocũngđượcngoạitrừnhữngthẻđó!",tôirênrỉkhôngchỉmộtlần).Nhữngthẻđókhiếnchoviệcthoátrakhỏivòngluẩnquẩncàngkhókhănhơn.Tôicảm

thấythẻlàmngườitrôngnomnhàcửacóthểgiúptôichiếnthắngtròchơi.Nhìnvàocấcthẻthểhiệnnghềnghiệpkhácnhaukhichơilầnđầutiên,chúngtôithấyrằngnhữngngườicótiềnlươngcaocũngcómứcchitiêunhiềuhơn.Họphảilàmnhiềuviệchơnđểcóthunhậpbịđộngvượttrộichiphícầnthiếtđểthoátrakhỏivòngluẩnquẩnvàtiếnvàoconđườngnhanhhơn.Tuynhiên,thẻnghềnghiệpthậtsựmôphỏngcuộcsốngthựctế-nghĩalànhiềuthunhậphơnthìsẽcónhàlớnhơn,xeđẹphơnvànhiềuthứkhác. Tròchơithậtsựgiúpchúngtôimởmắtnhưngđếnkhichúngtôidichuyểnđếnnhómngười

đầutư(Đ),chúngtôivẫnkhôngcảmnhậnđượctròchơithựctếđếnmứcđộnào.Chúngtôiđãhọcdượcmộtđiềukhác:nếucứtiếptụcchơitròchơimàkhôngápdụngkiếnthứcbạncóvàocuộcsống,chỉhaophíthờigianvìbạnkhôngnhậnđượclợiíchcủanhữnggìbạncóngaytrướcmắtmộtcáchtrọnvẹn.Tròchơichobạnmộtnềnhọcvấnlạthường. Carolđãtiếnbướcvàonhómchủdoanhnghiệp(C)mộtvàilầntrướcđây.Làcôgiáoởmột

trườnghọctư,côấyquyếtđịnhthựchiệnsựthayđổilớnlàgiảmgiờlàm-chỉlàmbánthờigian,vìcôấyđangcảmgiáckiệtsức.Tôiủnghộquyếtđịnhcủacôấy.Bâygiờ,Carolởnhàđiềuhànhcôngviệckinhdoanhmạngmáytínhcủachúngtôi,côngviệcchúngtôiđãlàmtrongbảynămqua.

TIẾPTỤCTIẾNBƯỚC Khoảnggiữanăm2001,chúngtôitựnhủlànếumuốngiàucótrongtươnglaithìcầnphải

thựchiệnmộtvàiquyếtđịnhkhókhăn,kểcảcónhữngthayđổilớnlaovềcáchsống.Giờđâychúngtôiđãnhìncănnhà3phòngngủmìnhđangsống(cáchđâybảynăm,khimuacănnhànày,chúngtôitinrằngsởhữumộtcănnhàlàgiấcmơcủatấtcảmọigiađình),theomộtcáchhoàntoànkhác.Chúngtôitrả2.000đôlamộttháng-khôngcótiệnnghi-đểsốngởđó.Chúngtôimuanóvớigiá300.000đôlavàgiốngnhưnhiềungười,chúngtôimongmuốnbánnóởmộtthờiđiểmnàodótrongtươnglaivớisốtiềntăngrấtnhiều.Chúngtôibỗtiềnvàotusửacănnhà,nhưnglúcđóthịtrườngbấtđộngsảnđangsuysụp.Chúngtôikhôngthểthayđổilạisốtiềnvaybởivìkhôngcó tài sảncầmcố.Chúng tôiđãhyvọngrằngcănnhàsẽ tănggiá trịnhưngnóchẳngthayđổigìcả. Nhưngnếubáncănnhànàyđivìnóđang"ngốn"đinhiềunguồnthunhậpcủachúngtôi,

chúngtôicóthểbắtđầuchơi"tròchơi"thậtsự. PhảnứngđầutiêncủaCarollà"Bạnbècủachúngtasẽnghĩgì?".Đáplại,tôihỏicôấyrằng

côấycómuốnsống trongcănnhàđó20nămnữakhông.Saukhisuynghĩ, côấy trả lời làkhông.Vàrồichúngtôicùngxemxétdanhsách"Chuyệngìxảyranếu...": -Chúngtôibáncănnhàvàsửdụngtiềnđómuabấtđộngsảnđểcóthunhậphàngtháng?

-Chúngtôisốngởmộtnơinàođómàkhôngtốnnhiềutiền?

-Chúngtôiởtạichỗcũvàkhônglàmgìhết? Chúngtôithảoluậnvớinhaumọichitiếtcủatừngvấnđề.Việcnàygiúpchúngtôinhậnbiết

cảhaimuốnlàmgì."Tạisaochúngtaởtrongcănnhànày?"làmộtcâuhỏimàchúngtôiphảitrảlờithànhthật. Chúngtôiđãbáncănnhàvớigiá260.000đôla,chấpnhậnthualỗ,vàmuamộtcănnhàphố

vàotháng4,năm2002.Tôiphảinóirằngtiếnvềphíanhómngườiđầutưlàviệctotácvàkhókhănnhấtmàchúngtôitừnglàmtừkhilậpgiađình.Chúngtôikhônghốitiếcchútnào.Chúngtôicảmthấyđólàcáchduynhấtđểbắtđầutiếnđếnsựđộclậptàichính. BathángsauđóchúngtôimuamộtcănnhàchothuêđầutiênởHonolulu.

ĐÂYLÀCÁCHCHÚNGTÔIĐÃLÀM

ChúngtôilàmtheomộtlờikhuyênlớntừngườitưvấncủaNgườibốgiàu.Chúngtakiếm

tiềnkhichúngtamua.Chúngtôimuamộttàisảntịchthuthếnợvớigiá57.000đôlatrảtrước10%tiềnmặt.Việcđầutư"nhúngngónchâncáivàonước"đầutiênnàyđemđếnchochúngtôi42%lợinhuậntrongnămđầutiên.Chỉ4thángsauđó,chúngtôimuamộttàisảntịchthuthếnợkhácvớigiá36.000đôla,cũngtrảtrước10%tiềnmặt.Chúngtôisẽnhậnđượctiềnlờitừnguồnđầu tư với tỷ lệ là 36%.Hai cănnhà chúng tôimuanằm trongkhuphứchợp cókhoảng100cănhộ.Mộtcănhộtươngtựvừabánvớigiá83.000đôla. Haicănnhà,cáchnơichúngtôiởkhoảng4km,đềudomộtngườimôigiớibấtđộngsảngiới

thiệuchotôi.Ngườinàylàbàchủcủatôiđãvềhưu.TrướckiabàlàmộtchỉhuyHảiquân,cáchđâymộthainăm,bàtrởthànhmôigiớibấtđộngsảnởHawaiidểkiếmthêmthunhậptrướckhivềhưuvàđểcóthểtiếptụcsốngởvùngđó.Mộtnămtrướckhitrởthànhmôigiới,bàbắtđầumuabấtđộngsảnvàtrong3nămbàđãtíchlũyđược7hay8cănnhà.Tôimuốnhọchỏiởbà.Bàvuilònggiúpđỡvàchiasẻkiếnthức. Trướckhiliênlạcbà,chúngtôixemtrênmạngvàbáochíthôngtinvềnhàđất,nhưngkhi

liênlạcthìchúngđềuđượcbánmấtrồi.Chúngtôiquaysangnhờvàongườimôigiới,giảithíchrõsốtiềnchúngtôicóthểtrảvàlợinhuậnmàchúngtôimongmuốn.Hiểumongmuốncủachúngtôi,bàđộngviênvàchobiếtluônluôncónhàđểmuavàchúngtôisẽtìmđượccănnhàmongmuốnvàođúngthờiđiểm.Bàấyđãđúng. Đâylàbảngkêchitiếtvềcănnhàchothuêđầutiên,chúngtôimuavàotháng07năm2002.

Cănnhàchothuêthứhaicủachúngtôi,muavàotháng11năm2002cótỉlệlãiròngtiền

mặtlà36,5%. Chúngtôihọcđượclàkhôngnên"yêu"nhữngcănnhà(mặcdùviệcnàyKhôngkhóchútnào

khichúngtrongđiềukiệntịchthuthếnợ),màchỉvớinhữngconsố.Tronghaitrườnghợptrên,chúngtôithậmchíkhôngnhìnthấycănnhàchođếnkhigiáđềnghịcủachúngtôiđượcchấp thuận.Chúng tôiđãmaymắncóđượcngườimôigiới / tưvấnbấtđộng sảncó cùng"bướcsóng"nhưRobertKiyosakivàDolfdeRoos. Nhântiện,saukhichúngtôikếtthúcviệcmuacănnhàthứhai,Carolđãhỏi:"Tạisaochúng

talạikhôngbánđượcnhàlâuthế?"(Chúngtôicườithầmvềđiềunày). Bâygiờchúngtôiđangtìmkiếmcănnhàthứba.Vớithunhậphàngthángtừviệcđầutưđó,

việcchitrảtàisảncầmcốchocănnhàphốcủachúngtôicóthểthựchiệnđược.Đâylàmộtsựthayđổitàichínhhoàntoànkhôngthểtinđượcđốivớichúngtôi.

MỘTCHÂNTHOÁTKHỎIVÒNGLUẨNQUẨN Tôivẫnđangởnhómngườilàmcông(L),làmviệcởmộtcăncứquânsự.Tôitrợgiúpquản

lýphònggiámsáthệthốngđiệnthoại.Tôi39tuổi,vàtôiđãnóivớiôngchủcủamình(anhấy30tuổi)rằngtôidựđịnhvềhưukhitôi45tuổi.Đólàmộtsựkhácbiệtlớnsovớiđộtuổivềhưuchínhthứctốithiểulà62tuổi.Trongvòng3đến5nămtới,mụctiêucủatôilàdichuyểnvàonhómchủdoanhnghiệp(C)cùngvớiCarol.Hiệntại,cảhaiđangởnhómnhàđầutư(Đ).Đếnthờiđiểmđó,nhữngđầutưbấtđộngsảncủachúngtôivàthunhậptừviệckinhdoanhtiếpthịmạngsẽđủchochúngtôitiếptụchọchỏi,vàtìmkiếmnhữngviệcmuabánlớnhơn.VàmặcdùCarolcóthểkiếmnhiềutiềnhơnvớinghềdạyhọc,nhưngkếhoạchdàihạncủachúngtôilàtìmcáchđểcóthểởvịtríkiểmsoátcuộcsốngcủamình.Điềuđócónghĩalầkhôngquaytrởlạilàmcôngnhânvàsửdụngthunhậpđểmuavậtdụngthayvìsửdụngdểđầutư.

CHÚNGTÔILÀMNÊNMỘTTẤMGƯƠNG

Quansátnhữnggìtôiđãlàmđốivớibấtđộngsản,ngườiquảnlýcủatôicũngquyếtđịnh

hànhđộngnhưthếchođờisốngtàichínhcánhâncủaanh.Anhtamuacănnhàchothuêđầutiênthôngquangườimôigiớibấtđộngsảncủatôi,màcũnglàbàchủcũcủaanh.MộtngườibạnởLasVegascũngđangtìmnhàchothuêđểmuasaukhixemxétkếtquảcủachúngtôi.NhưnghọkhôngđểýđếnlờicảnhbáocủaNgườibốgiàulàchỉthựchiệnviệcmuabánkhitiềnmặtnảysinhcàngsớmcàngtốt.Thayvàođó,họtìmkiếmnhữngcănnhàsảnsinhvòngquaytiềnmặtlà0-vàthậmchílàâm-vớihyvọngrằngchúngsẽlêngiávàcóthểthuđượcnhiềulợinhuận.Chúngtôiđãthửchiếnlượcđóvớicănnhàđơnlậpdầutiêncủamìnhvàkếtquảlàmấthếtsốtiềnvốnmàchúngtôibỏvào-vàthêmmộtsốtiềnnữa. Ngườiduynhấtmàchúngtôitintưởngvềmặttiềnbạclàngườimôigiớibấtdộngsản.Một

ngườihoạchđịnhtàichínhmàkhôngcóchúthiểubiếtviệctôiđanglàmthìsẽkhônghoàntoànphùhợp."Bạncótàisảnchothuêsảnsinhvòngquaytiềnmặtdươngkhông?"làcâuhỏicủaRobertKiyosaki,vàđócũnglàcâutôihỏinhữngngườitưvấntàichínhtiềmnăng.

BẠNCÓTHỂKIỂMSOÁTĐƯỢCCUỘCSỐNGCỦAMÌNH Khibánnhàcủamình,chúngtôikhôngbiếtrằngcuộcsốngcủachúngtôiđangtrượtrakhỏi

vòngkiểmsoáthaychúngtôiđangđiđúnghướngvềtàichính.Khimuacănnhàchothuêđầutiên,chúngtôibắtđầucảmthấyrằngmìnhlàmmộtviệcđúng.Vàbấtcứkhinàocảmthấymìnhbắtđầubịdaođộng,nảnchí,chúngtôidọclạicuốnsáchDạyConLàmGiàuhaychơitròchơiCASHFLOW. Khichúngtôitìmthấycănnhàchothuêthứhai,chúngtôikhẳngđịnhmìnhđãchọnđúng

hướng.Thậtkhôngthểtínđượcrằngmộtquyếtđịnhlạicóảnhhưởngđếnthế. Chúng tôi luôn luôncảmthấy tự tin rằngmìnhcó thể thànhcôngvề tài chínhnhưngđã

khôngbiếtcáchthức.Chúngtôicầnthamgiamộttròchơiđểhiểucáchchiếnthắngtrongcuộcsống. Tốtđẹphơnlàchúngtôiđãvượtquanỗisợhãivềnhữngđiềuchưabiết-việcgìsẽxảyra

nếuchúngtôibánnhà,việcgìsẽxảyranếuchúngtôitinchínhmìnhvàđầutưvàobấtđộngsản.Khiđãthựchiện,chúngtôinhậnthấynókhôngkhókhănnhưmìnhnghĩ.Mặcdùchưaởmộtnơinàogầnnơichúngtôimuốnđến,chúngtôichắcchắnmìnhdãvàđangđiđúnghướng.Đólàmộtviệclàmtốtđẹphơrinhiềusovớiviệcởmộtvịtrítồitệtrongtươnglaivà"giánhưtôiđãlàm,tôiđãkhôngởnơimàtôiđangởhiệntại."

CHƯƠNG10

'Bacâychụmlạinênhònnúicao'

MercedHall

SaltLakeCity,Utah Cơhộiđếngõcửacănphòngtậpthểcủatôikhi tôiđanghọcnămcuốidạihọcBrigham

Young.KhimởcửatôiđãtrôngthấyAaron,bạntôi,đangthởhổnhển,rấthứngkhởivànóinhanhđếnnỗitôinghĩanhtađangnóitiếngTâyBanNha."Bạnphảiđọccáinày,bạnphảiđọccáinày",anhtacứkhăngkhăng,vẫyvẫymộtquyểnsáchbìamàutíatrướcmặttôi."Nónóivềmộtanhchàngcómộtngườibốgiàu.Ngườibốruộtcủaanhtathìnghèo,nhưngngườibốnuôicủaanhtathì..." Tôinhìnchằmchằmvàobạntôi,chẳnghiểuanhtađangnóigì.ChơivớiAaronđãlâunên

tôichẳngngạcnhiêntrướccáchthểhiệnsựnhiệttìnhmộtcáchtháiquánhưvậycủaanh.ĐókhôngphảilàlầnđầutiênAaronmangđếnchotôimộtquyểnsách.ChộplấyquyểnsáchtừtayAaron,tôihứasẽxemrồitrảlạichoanhta. Đểgiảilaomộtlúctrongkhiđanghọctôibắtđầuđọcquyểnsách.Tôithấymìnhthậtsựbị

hútvàocâuchuyệncủaRobertvàNgườibốgiàucủaanhta.Nhưngnhữngmốiquantâmđanggâyáplựchiệntạiđãlôisựchútâmcủatôinhiềuhơn.Lúcấytôi21tuổi,đangchuẩnbịbàichokìthigiữahọckỳvàviếttiểuluậnvềcáchệthốngthôngtinquảnlýchuyênngànhmìnhhọc.Tôiđịnhkiếmmộttấmbằngcửnhânkinhtếloạikhá,đangbậnrộnphỏngvấnxinviệcvàchuẩnbịtốtnghiệp.Vớitấtcảnhữngmốiquantâmđó,tôiđãđặtDạyConLàmGiàusangbênvàsauđótrảlạinóchoAaron.Anhtađãrấtvuimừngnhậnlạinó.

THẾHỆXGẶP"ĐIỀUNÀYĐÃXẢYRAVỚITÔINHƯTHỂNÀO?" Ngaysaukhitốtnghiệp,tôiđãkiếmđượcmộtcôngviệcmàtôihằngmơướctạimộtcông

tyconmớithànhlập.Nhưnhiềungườicùngtranglứa,tôiđãtínhtoánrằngmìnhsẽtạomộtgiatàivànghỉhưusớmbằngcáchđặttiềnvàonhữngquyềnchọnlựachứngkhoánhếtsứccógiátrịcủatôi.Ýtưởnglàmviệchàngchụcnămtrướckhicóthểnghỉhưuđãthuộcvềmộtthếhệkhác. Nhưngkếhoạchấyđãhóathànhmộtgiấcmơviểnvôngvànhanhchóngtantheomâykhói.

Tôibịsathảisaubathánglàmviệc.Nhữngquyềnchọnlựachứngkhoánbịmấtgiátrị.Nghỉhưusớmư?NiềmtinđóđãchếtcùngchỉsốNasdaq. Kếđótôiđãkiếmđượcmộtcôngviệclàmkĩsưphầnmềm.Đếnlúcnàytôibiếtrằngmình

hoàntoànghétlàmmộtnhânviên.Mỗikìlãnhlươngtôiđượcnhắcnhởrằngtạisaongườita

lạighétcayghétdắngcácloạithuế.Tôikhôngthểtinđượclànhiềutiềnnhưthếlạibịcắtrakhỏitiềnlươngcủatôi.Trướckhitốtnghiệpđạihọc,tôiđãmơmộngviểnvôngvềtấtcảmọithứtôiđịnhmuakhiđilàm.Nhưnggiữacácloạithuế,chiphíđilại...tôiđãkhôngcảmthấytốthơnmấysovớihồicònlàsinhviên.Tôiđãhọchànhhếtsứcchămchỉhồitrunghọcdểđượcvàođạihọc,vàsauđótôiđãvấtvảởtrườngđạihọcđểđượctốtnghiệpngànhmìnhchọn.Rồitôicậtlựcđểduytrìthứhạngvàđạtkếtquảthựctậptốtđểcóthểkhaithác"mỏvàng",đólà,"tìmđượcmộtcôngviệctốt".Vànólànhưthếnàysao?Ngồitrongmộtcănphòngnhỏ90giờmộttuầndánmắtvàomãsốmáytínhtrênmànhìnhkhôngphảilàniềmvuiđốivớitôi,đặcbiệtbởivìtôiđãkhônggiữđượcphầnlớnsốtiềnmàtôi"kiếmđược". Sauvàitháng,giậndữvàchánnản,tôinhớđếnRobertvàNgườibốgiàucủaông.Tôivềnhà

vànóivớiJeff,chồngtôi-chúngtôimớikếthôn-vềquyểnsáchmàutíamàAarongầnnhưđãéptôiđọcngàyxưa.ThếlàchúngtôiquyếtđịnhđếnhiệusáchvàmuamộtbộDạyConLàmGiàucùngnhauđọc. Jefflànhàkinhdoanhtruyềnthống.Anhrấtnhanhnhạyhiểungườitamuốngìvàgiỏiđàm

phán.Tuynhiên,anhđãđượcdạydỗrằng"nhàkinhdoanh" làmột từba tiếngbaâmtiết.Tronggiađìnhanh,ngườikinhdoanhđượcxemnhưlàchưamởmắtvàđượcđặtbiệtdanhlà"dânmuabán".ChacủaJefflàmộtgiáoviên,thếnênôngnghĩrấtgiốngnhữnggìNgườibốnghèonghĩ. Dođó,Jeffđãlàmnhữnggìmàxãhộikỳvọngởanh.AnhđãtheohọcĐạihọcUtah,nơianh

lấyđượcbằngcửnhânvănchươngtiếngNhậtvàcửnhânkhoahọcngànhtàichính.Cóđượcmộtcôngviệcthậtsựtốtchínhlàmụctiêucủaanh. Jeffđãđiphỏngvấnởnhiềucôngtylớn.Thứhạnghọctậpcủaanhgầnnhưhoànhảo,anh

đãgiànhdượcnhiềuhọcbổng,vàthôngthạotiếngNhật.Vìthế,anhđãbốirốikhinhiềulầnlọtvàovòng2cuộcphỏngvấnvàthậmchíthứbanhưngchẳngnhậnđượclờimờilàmviệcnào. ThôngthườngJeffđốimặtvớisựtừchốikhátốt.Tuyvậy,mộtlầnnọ,anhđãthấyhếtsức

khókhăn.Jeff,cùngvớiJon,ngườianhsinhđôicủamình,(Joncũnghọccùngchuyênngànhvàcũngđạtkếtquảbằngvớiemmình),đượcchọntrongsố1000ngườinộpđơnđểtrảiquamộtquátrìnhsàng lọckĩcàng.Cảhaiđềunộpđơnvàovị tríphântíchtàichínhcủamột trongnhữngcôngtykếtoáncủaBigFive(nhómNgũĐại).Họphảitrảiquakhoảng6cuộcphỏngvấn,vàtrongcảtrườngdạihọc,chỉcóJeff,JonvàmộtngườikhácđượcchọnđếntrụsởchínhcủacôngtytạiSanFrancicođểdựvòngphỏngvấncuốicùng. Trởvề từchuyếnđi, Jeffvà Jonvừahếtsứcbồnchồnvừavuimừngđếnnỗihọgầnnhư

khôngkìmlạiđược.Cuốicùng,điệnthoạigọiđến:JonđượcmờimộtvịtrítrongbộphậntàichínhngânhàngcònJeffthìkhông. Tôi chưa bao giờ thấy Jeff xuống tinh thần đến vậy. Cảm thấymất phương hướng, anh

khôrigngừnghỏitôirằnganhnênlàmgìtrongphầnđờicònlạicủamìnhđây.Anhđãlàmtấtcảmọithứmàxãhộibảoanhphảilàmvàanhcảmthấythấtbại.Lắngnghelờikhuyênthiện

chícủanhữngngườikhác,Jeffquyếtđịnhhọctiếpvềcáchệthốngthôngtinkinhdoanh.Anhnghĩ, bằng cáchđó, cơhội kiếmđượcmột côngviệc thật sự tốt sẽ cải thiện.Anh lấybằngGMAT,vàđượcchấpnhậnvàomộttrườngxuấtsắc.Anhsẽbắtđầunhữnglớphọcvàomùathunăm2001. Tuynhiên, tôikhôngkhỏi thắcmắc liệuviệchọccaohơncó íchgì chochúng tôikhông.

TheoRobertKiyosaki,họccàngnhiềucóthểđẩychúngtavàonợnầnsâuhơn.Chúngtasẽđàothêmmộtcáihốtiêusảnthayvìxâydựngtàisản.Thêmvàođó,saukhitốtnghiệpcaohọc,Jeffsẽcóthểkiếmmộtcôngviệctrongcôngty,còntôithìghétlàmviệcởcôngty. MộtngàynọtôibảoJeffngồixuốngvàtôiđọcchoanhnghequyểnDạyConLàmGiàu(tập

3). "ĐầutiênbạnquyếtđịnhxemphầnnàocủaKimtứđồmàbạncócơhộiđạtđượcsựthành

côngvềtàichínhlâudàinhiềunhất..."ChỉvàogócL(nhómlàmcônglãnhlương),tôinói:"Anhkhôngcóchuyênmônđểnhữngngườichủtrảchoanhmóntiềnlớn,vìthếnếulàmnhânviênanhcólẽkhôngbaogiờkiếmđủtiềnđểđầutư.Bêncạnhđó,anhlàngườitùytiện,mauchán,khôngcósựtậptrunglâu,anhcókhuynhhướngtranhcãi,vàkhôngtuântheonhữngchỉdẫntốt.Thếnên,nhữngcơhộidạtdượcsựthànhcôngvềtàichínhtrongnhómLkhôngđượctốtlắm." Chúngtôinhìnnhauvàbiếtrằngchúngtôikhôngmuốnlàmnhânviêntrongphầncònlại

củacuộcđờimình.Khôngaitrongchúngtôicónhữngđặctínhcủanhữngnhânviêntốt.Jeffnhậnrarằngtrườngcaohọckhôngphảidànhchoanh.Mặcdùtôivuimừngvìnhậnđượcnềngiáodụcđạihọc,tôibiếtrằngviệcsửdụngnóđểleolênnhữngnấcthangcaotrongcôngtykhôngphảidànhchotôi.Tậptrungđểbiếtmìnhvàbiếtnhữnggìmìnhmongmuônlàmụctiêucủachúngtôi. JeffvàtôiđãtrởthànhnhữngcổđộngviênhăngháicủaKiyosaki.Chúngtôibắtđầuthấy

hếtsứcbiếtơncáchtiếpcậnkinhdoanhvàcuộcđờitrầntụccủaNgườibốgiàumàchúngtôidãtríchdẫn."Ngườibố”giàunóirằng..."đãtrởthànhmộtphầntừvựnghàngngàycủachúngtôi.

CHÚNGTÔIĐÃTẠORANHỮNGTHAYĐỔI Tôinghỉviệc,sốngbằngtiềntiếtkiệmvàcắtgiảmchitiêu.Chúngtôiđãmởrộngnhững

chântrờicủamìnhvàquyếtđịnhđiđếnbấtkỳhộinghịchuyênđềnàođượctổchứctrongthànhphố,bấtkểđềtàigì.Chúngtôiđãmua(vàkhôngngừngmua)hàngtábăngđĩavềbánhàng,tàichính,pháttriểncánhân,tạođộnglựcvàkinhdoanh.Mụctiêucuốicùngcủachúngtôirõràng:sởhữumộtcôngviệckinhdoanh,nghỉhưusớmvàgiàucó.Tuynhiên,nhưhầuhếtmọithứtrongcuộcsống,điềudókhôngdễ. Chúngtôibắtđầudựánkinhdoanhdầutiêncủamình,đốimặtvớivòngquaytiềnmặt.

Chúngtôisẽkếtnốinhữngcôngtytàichínhvớicácdoanhnghiệpnhỏcầntiềnmặtnhanhchóng.Chiphíkhởiđầukhoảng7.000đôla.Dùsáuthángsauđóthấtbạivàmấtkhoảng10.000đôla,nhưngkinhnghiệmmàchúngtôihọcđượcthậtvôgiá. Khôngmay,chúngtôiđangcạntiền.

"Bạnđiênrồisao!Bạnkhôngbaogiờlàmđược,hãyđitìmmộtcôngviệcthậtsựđi!".Bạnbè

vàgiađìnhcủachúngtôikhôngngừngbảochúngtôitừbỏ"kếhoạchlàmgiàunhanhchóng"ấyđi. Nhưngchúngtôikhôngngừngnhắcnhởmìnhhaiđiều.Ngườibốgiàunóirằngthấtbạilà

mộtphầncủaquátrìnhthànhcông,cònDeepakChopranóirằngthànhcônglàmộtquátrình,khôngphảilàđíchđến.Điềuấygiúpchúngtôikhôngngừngđitiếp. GiờđâychúngtôibắtđầuhiểutạisaoNgườibốgiàunóivớiRobertrằngviệcsẵnsàngtrở

nêngiàucóđòihỏitấtcảsựchuẩnbịtinhthầnmàmộtngườileolênđỉnhnúiEverestcầncó.Chọntrởnêngiàucóvàtheođuổinóđòihỏimọithứmàbạncó.Bạnphảihếtsứcmongmuốnđiềuấyđếnnỗibạnsẵnsànghọctấtcảnhữngbàihọckhókhăntrênconđường,bấtkểchúngkhókhănnhưthếnào. Tôiphảithúnhậnrằnggiaiđoạnnàylàmộtbàikiểmtrathậtsựvềtínhcáchcủatôi.Những

trởngạicánhân-nỗisợhãivàsựlườibiếng-chenchânvào.Đôikhitôilạicânnhắcviệctìmmộtcôngviệc,quênđiviệcnghỉhưusớmvàlàmgiàu.ĐôikhitôinghĩrằngmìnhchỉnêntrởthànhmộtngườinộitrợvànàinỉJeffkiếmmộtcôngviệcđểnuôitôi.Bởivì,rốtcuộcthì,tôicũnglàmộtngườiphụnữ.Tôiđượcbồiđắpchoýnghĩrằngđànônglàngườiphảigánhlấynhữnghóađơn.Thỉnhthoảng,khaokhátcảmgiácantoàn,tôilạisụpđổvàkhóc. Tronggiaiđoạnkhởiđầucuộchànhtrìnhđó,tôiđãcómộtkhoảngthờigianrấtkhókhăn

khikhôngcómộtgiáoviênthôngbáochotôithờihạnnộpbàitậpcủamìnhvàkhinàocóbàikiểmtra.Đôilúctôicảmthấythậtkháclạkhikhôngcó"cấptrên"nhắcnhởphảilàmgìvàkhinàolàm.Thậtbuồncười làtôighétnhưthếnàocáithờikhóabiểutôiđãđặtchobảnthântrướckia,nhưngbởivìtôikhôngcógì,tôiđãmấtphươnghướng.Họctựkỷluậtmìnhthậtlànghiêmkhắc. Jeffnóilênnhữngsuynghĩcủamìnhrấttovàrõ.

"Nếuchúngtakhôngtínhtoánlàmthếnàođểkhởisựcôngviệckinhdoanhriêngvàchỉlàm

nhữngcôngviệcđượctrảlươngdềuđặn,chúngtasẽchỉkiếmđủtiềnđểthanhtoáncáchóađơn,nhưngsauđóthìsao?",Jeffhỏitôi."Chúngtasẽphảilàmviệckhôngngừng,thậmchíđếnkhichúng tagià.Chúng tađangởđộ tuổi20.Ansinhsẽkhôngquan tâmđếnchúng takhichúngtađếntuổinghỉhưu.Chúngtaphảitínhtoánnhữnggìmìnhcầnlàm,trongkhichúngtavẫncònthờigian...Chúngtakhôngđủkhảnăngdểtìmracách'dễdàng'." Tôibiết Jeffnóiđúng.Khôngsớmthìmuộn, tìmhiểuxemtiềnsẽđếntừnguồnnào,khi

chúngtôikhôngthể,hayđãkhôngmuốnlàmviệcnữalàhếtsứcquantrọng.Chúngtôicòntrẻ.

Chúngtôicóthểchọnlựa. Vàchúngtôiđã làmđiềuđó.Chúngtôichọnkhônglàmnhữngngười làmcôngăn lương.

Chủngtôithàthấtbạihàngngànlầncònhơntrongsuốtphầnđờicònlạithứcdậymỗibuổisángrồimàcứmắckẹttrongvòngluẩnquẩn.Chúngtôingưngđắmmìnhvàonhữngthấtbạivàbướctới,luôntậptrungvàomụctiêunghỉhưusớmvàgiàucó. Ngườibốgiàunóirằnghầuhếtnhữngnhàtriệuphúđãthấtbạibalầntrướckhihọthành

công.Chúngtôiđãđiđếnkếtluậnrằngtínhtoánchocôngviệckinhdoanhsắptớisẽlàbướckếtiếptronglịchtrìnhcủachúngtôi.

CHÚNGTÔIĐÃTHỬLẦNNŨA ChúngtôinghĩrằngcólẽviệcchơitròCASHFLOWnhiềuhơnsẽgiúpích.Tôiđãlàmđiều

đó.Saunhiềuvòng,chúngtôirútrađượcbíquyết thoátkhỏivòng luẩnquẩncủa tròchơi.Chiếnlượccủachúngtôilàđầutiênmuamộtngôinhànhỏvớimộtsốtiềnnhỏtừdòngthunhậpbịđộng.Sauđó,khigặpngườimuathíchhợp,chúngtôisẽbánngôinhàvàsửdụngtiềnmặtđểthựchiệnnhữngvụmuabánlớnhơnvớidòngthunhậpbịđộngnhiềuhơn.Nhữngvụmuabánlớnhơnsẽđưachúngtôirakhỏivòngluẩnquẩnnhanhhơnnhiềusovớinhữngvụmuabánnhỏ,nhưngviệcbắtđầuvớinhữngvụmuabánnhỏlàcầnthiết. ChúngtôiđãnânglênchơitròCASHFLOW202,vớitròchơinàychúngtôinhậnrarằngcó

thểmuanhữngvụmuabánlãivốn(lãitừviệcbáncáctàisảnđầutư),thanhlýchúng,vàsauđósửdụngcácquỹđểmuanhữngvụgiaodịchvòngquay tiềnmặt.Dựa trêncác tròchơi,chúngtôiquyếtđịnhápdụngchiếnlượcmớitìmthấycủamìnhvàothựctế.Chúngtôighéphaimảnglạivớinhau:sốtiềnmặtlớn+bấtđộngsản=vụmuađibánlại.Bướctiếnkếtiếpcủachúngtôilàđầutưvàomộtngôinhànhưngchúngtôibiếtmìnhcầnthêmngườivàoêkípcủamình. ChúngtôimuốnJonthamgiavớichúngtôi.Chúngtôibiếtrằnganhđangđốimặtvớinhững

tháchthứctrongthếgiớicôngty.Vỡmộngbởinhữngsựcạnhtranh,thóiíchkỷ,hamthăngtiếnngượcvănhóacôngty,anhnhanhchóngnhậnrarằngmìnhđãởtrongmộtmôitrườnglàmviệckhôngthíchhợpvàphảitìmlốithoát. Trướcdó, Jon cũngđã từngđọcKiyosaki. Thấm thía lời khuyên củaNgười bố giàu, anh

quyếtđịnhkhôngđitheothóiquenxàitiềnnhưnhữngngườicùnghoàncảnhnữa.Bấtchấpbaoáplựcxungquanh,Jonthuêmộtnơiởrẻtiền,khôngmuaxehơi,tựnấuđồăntrưamangtheo,vàchỉsốngvới1/3khoảnthunhậpcủamình.Anhđãcóthểtiếtkiệm$20.000trong10tháng.JonthườngsoimìnhvàotriếtlýcủaNgườibốgiàu"ngườigiàukhônglàmviệcchotiềnbạc"và"khôngbịnghiệnmộtkhoảnlương"đểgiúpanhcóđộnglựctrongviệccắtgiảmchitiêuvàthoátkhỏivòngluẩnquẩn.Jonvàtôithườngnóirằngbấtkểchúngtôicóleođượcđếnnấcthangnào,thìchúngtôivẫnchỉlànhữngngườilàmcônghưởnglươngcao.

ĐọcKiyosaki,ghétcôngviệccủamình,nhậnrathuếvàchitiêuđã"ăn"vàolươngcủamìnhrấtnhiều,Jonquyếtđịnhsuynghĩlạikếhoạchsựnghiệpcủaanhtrongnămnămtới.Anhđãquyếtđịnhgiảmnóxuốngcònmộtnămvàhọccàngnhiềucàngtốttrongkhoảngthờigianđó.ViệcJonbịsathảisau10thánglàmviệcđãlàmanhvừangạcnhiênvừathíchthú. JeffvàtôiđãcốthuyếtphụcJongianhậpvớichúngtôitrướckhivàcảsaukhianhnghỉviệc.

Tuynhiên,anhdãkhôngmuốnquayvềUtah.JonthíchsốngởSanFrancisco.AnhquyếtđịnhbắtđầucôngviệckinhdoanhxuấtnhậpkhẩuriêngcủamìnhtạiBayAreacùngvớimộtngườibạn.Nhưngsauvàithángnghiêncứuthịtrườngvàphântíchchiphí,anhnhậnrarằngcôngviệckinhdoanhcủamìnhsẽkhôngcólợi.Giờđâytấtcảchúngtôiđềuđãtrảiquathấtbạitrongkinhdoanh.CuốicùngJonchịuthuasựnàinỉcủachúngtôi,quaylạiUtah.Bộbakinhdoanhcủachúngtôiđãđượcthànhlập.Chúngtôisẵnsàngmuabấtđộngsản.

ĐÂYLÀCÁCHCHÚNGTÔIĐÃLÀM Chúngtôixemxéthàngtrămngôinhàvàphântíchchúngđểtínhtoánmuangôinhànào.

DolfdeRoos,cốvấncủaNgườibốgiàuvàlàtácgiảcủaquyểnRealEstateRiches(Làmgiàutừbấtđộngsản)nóirằngtỉlệnhữngcấutrúcmàôngnhìnvàovớinhữngcấutrúcmàôngđưaralờiđềnghịvớisốđềnghịđượcchấpnhậnlà100:10:1.Đócũnglàtrườnghợpcủachúngtôi.ChúngtôilùngsụcthịtrườngUtahtrongnhiềutuầnnhưngkhôngtìmthấyvụmuabánnàophùhợpvớinhữngthôngsốcủamình.Cònnhữngvụmuabánmàchúngtôitìmthấyđượclạiđưaranhữnglờiđềnghịthanhtoántiềnmặt. Dođóchúngtôitìmkiếmtíchcựchơn.Chúngtôiphântích,thươnglượng,đưaranhữngđề

nghị,nóichuyệnvớihàngchụcđạilýbấtđộngsản.VàJeffđãtìmthấyvụmuabánđầutiênchochúngtôi,mộtcănnhàgỗmộttầng2phòngcũkĩcótiềmnăngnhưngsặcmùinướctiểumèoghêtởm.Nótốitămvàcầnmộtnhàbếpmới,máivàmộtphòngtắmmới.Mộtsốngườithậmchícònđềnghịchúngtôiủiđấtsanbằngnó.Nóđượcđịnhgiá75.000đôla.Khichúngtôidềnghị40.000đôla,ngườimôigiớiđãmừngramặt.NếuchúngtôiđãkhôngbiếttừDolfdeRoosrằngnhữngngườimôigiớibấtđộngsảndượcluậtphápyêucầuphảisẵnsànggiớithiệutấtcảnhữnglờiđềnghịvớingườibán,tôihẳnđãnghĩrằngcôtasẽkhôngchịu.Thếlà,bấtkểsựchênhlệch,chúngtôivẫnviếtđềnghị.Cuốicùng,saunhiềutuầncânnhắc,ngườibánđãquyếtđịnhlấy45.000đôlachongôinhàdó.Tuynhiên,điềukiệnlàthanhtoántiềnmặtvàolúckếtthúc,vàviệcthanhtoánphảithựchiệntrongvòngbảyngàysaukhichấpnhậnlờidềnghị. Chúngtôihoàntoàntuyệtvọng.Lúcấytàikhoảnngânhàngcủachúngtôigầnnhưkhôngđủ

sống.Nhìnlạitìnhhìnhcủamìnhthậtlàmỉamai,nhưngvìquáphấnkhíchnênchúngtôichấpnhậnthanhtoántiềnmặt. Chúngtôiđãcốgắngkéomộtngườicộngtáccótiền(anhtasẽsửachữangôinhàsaukhi

mua),nhưngaahtađãquáthamlamvàcốchiếmngôinhàtừtaychúngtôi."Làmthếnàotôicóthểtintưởngcácbạn?Cácbạncònquátrẻ,"làlờitừbiệtcủaanhtangaysaulờiđềnghị46.000đôlachongôinhà.

Khitấtcảđiềunàyxảyra,chúngtôichỉcònlạibangàyđểđưaramộtmứcgiátriệttiêulà

50.000đôla.Chúngtôiđãsuynghĩvàthứctrắngđêmđểtìmracáchxoayxởtiềnmặt.Chúngtôikhámphára rằngmìnhcó thểchuyển tiềnứng trước từcác thẻ tíndụngvào thẳng tàikhoảnngânhàngcủamình.Thayvìứngtrướctiềnmặtvớilãisuất19%,vớikhuyếnmãikéodài6 tháng,chúngtôicó thểchuyểntiềnmàkhôngmất tiền lãi.Chúngtôiđã làmnhưthế.Chúngtôiđãgộpcácthẻtíndụngcủatôi,củaJonvàJefflạivàlấytiềnmặt.Ngôinhàđãthuộcvềchúngtôi. (Hãyđểtôingừngởdâyvàgiảithíchrõràng.TôibiếtrằngNgườibốgiàudãcảnhbáoviệc

sửdụngthẻtíndụngmộtcáchnhẹdạ.Chúngtôiđãrấtthậntrọngkhiquyếtđịnhlàmnhưthế,vàchúngtôiđãxemxéttỉmỉnhữngrủirotàichínhcóliênquanvớiquyếtđịnhnày.Tôisẽkhôngkhuyếnkhíchchiếnlượcnàychobấtkỳaikhôngcókinhnghiệmhayhiểubiếtvềtàichínhđểđưaramộtquyếtđịnhdựatrênnềntảngtỉlệphầnthưởng-rủironày.) Chúngtôiđãmuangôinhàvớigiá50.000đôlavàsauđóbỏra15.000đôlađểsửasanglại.

Ngôinhàsauđóđượcđịnhgiálại115.000đôlavàchúngtôiđãbánnósaubathángvớigiá113.500đôla.Saukhithanhtoánkhoảnnợthẻtíndụngchúngtôiđãgiữlợinhuậnrònglàmvốn.Tuynhiên,theoNgườibốgiàu,nhữngngôinhà"muađibánlại"khôngphảilàmụctiêuđểđấu tranh,bởivìvòngquay tiềnmặtdươngmới làđíchnhắmcủangười sởhữungôinhà.Nhữngngườibuônbáncũngvậy,nhưngnhàđầutưthìkhông.Tuynhiên,Ngườibốgiàucũngnóirằngcáccơhội"muavàđẩyđi"cóthểgiúpdựtrữtiềnmặtchoviệcđầutưcuốicùngvàonhữngngôinhàtạoravòngquaytiềnmặt.Vàđólànhữnggìchúngtôiđãlàm. ChúngtôiđãsửdụngmộtsốvốnđểthanhtoántiềnmặtchomộtngôinhàkháctạiSaltLake

Citymàchúngtôiđãthuê.Chúngtôiđãkiếmđượcmộtvụmuabánhếtsứctốtvớingôinhàđặcbiệtnày,ngôinhàmàchúngtôiđãmuavớigiá159/900đôla.Tiềnchothuêhàngthángtrung bình trong khu vực lân cận, vốn từ nhóm những người trẻ tuổi trong thành phố, ởkhoảngtừ1200đôlađến1600đôla,bởivìchúngtôiđãsửasangnólạirấttuyệtnênchúngtôicóthểkýmộthợpđồngthuêhainămvới1580đôla. Đâylàchitiếtvềngôinlìà(3200m2vớisáuphòngngủvàbốnphòngtắm):

Đếnhômnayngôinhàđượcđịnhgiálạilà$210.000.

NHỮNGGÌCHÚNGTÔIĐANGIÀM

Chiếnlượchiệntạicủachúngtôilàmuanhữngngôinhàtồitànvàgiữcácngôinhàởtình

trạngtrungbìnhnhưngôinhàmàtôiđềcậpởphầntrên.Chúngtôitínhrằngtrongthịtrườngđặcbiệt,chúngtôicóthểmuanhữngngôinhàtồitànvớigiárẻ,sửachữarồibánvớigiácaohơn.Thêmvàođó,giờđâychúngtôicóthểmuanhữngngôinhànhỏhơnbằngtiềnmặt,chonêntấtcảnhữngchiphítàitrợlàmgiảmlợinhuậnđượcloạibỏ.Sauđóchúngtôitiếptụcbánnhữngngôinhàtồitàntrongkhuvựckhôngđượcsungtúccủathànhphốchonhữngngườikhôngthểtìmthấynhàcửađànghoàngvớigiáphảichăng. Bởivìnhữngngôinhàtồitànkhôngtạoravòngquaytiềnmặtdươngnhiềunhưnhữngngôi

nhàtìnhtrạngtrungbình,chúngtôixửlýtheotừngtrườnghợpmột.Giácảcủacáccănnhàsẽdaođộngtrongkhoảng50.000đôlađến150.000đôla-vàdựatrênnhữngconsốchúngtôiquyếtđịnhxemlàsẽbánhaygiữlại.Đếnthờiđiểmnàychúngtôiđãmuachínngôinhànhỏ,bánnămvàgiữbốn. Chúngtôikiếmđượcnhiềutiềnhơntừcácngôinhàsovớigiátrịthịtrườngthuêbởichúng

tôitiếpthịrấttốt.Thêmnữa,chúngtôibảođảmrằngnhữngngôinhàthậtsựtrôngđẹpmắtthếnênchúngtôichothuêtrungbìnhcaohơngiáhiệntạikhoảng10%.Tậptrungvàoviệcnày,chúngtôimuanhữngtàisảnđầutưcủamìnhdướigiáthịtrườngvàbạncóthểthấyrằngchúngtôithắngởmặtkiacủasựcânbằngquyềnsởhữu. Chúngtôicũngsànglọcngườithuê,kiểmtramứcđộtínnhiệmcủahọ,thưgiớithiệu,và

lịchsửnghềnghiệpcủahọ. Vớinhữngngôinhàmàchúngtôimuabán,chúngtôimuatấtcảbằngtiềnmặtvớimức

50%đến60%giátrịthịtrường.Hầuhếtnhữngngôinhàchỉgặpvấnđềvềtrangtrívàkhôngcótrụctrặcgìvềcấutrúc.Chúngtôibáncácngôinhàấykhôngbằngtiềnmặtvàthanhtoánnhữngchiphíkếtthúc.Chúnghoàntoànđượctàitrợbởingânhàng,vìthếchúngtôikhôngcầnvậtthếchấpthứhai.Khibánđichúngtôiđượctựdothựchiện.

TRƯỚCĐÓVÀSAUĐÓ Chúngtôibắtđầumuanhữngngôinhàvàođầutháng4năm2002.Đâylàtìnhhìnhtàichính

củachúngtôitrướckhichúngtôimuangôinhàđầutiêncủamình:

VỊTRÍHIỆNTẠICỦACHÚNGTÔI

ChúngtôivẫnđangởtronggiaiđoạnchuyểndổigiữabêntráivàphảicủaKimtứđồ.Việc

chúngtôimuabánnhữngngôinhàđãđặtchúngtôivàonhómT(bởivìởthờiđiểmnàychúngtôithamgiavàoquátrìnhmộtmình).ChúngtôihiệnđanglàmviệctrênmộtmôhìnhkinhdoanhdểchuyểnđổinhữngvụmuabáncủachúngtôisangnhómC.Tuynhiên,việcchúngtôichothuêmộtsốngôinhàđưachúngtôivàonhómC,bởivìchúngtôiđangnhậnđượcdòngthunhậpbịđộng. Cảbachúngtôirấtchútâmvàonhữnggìmìnhlàm.Tôiđãquyếtđịnhđitheonhữnglời

khuyêncủaNgườibốgiàulà"ngườigiàukhônglàmviệcchotiềnbạc"vàtínhtoánrằngbởivìviệckinhdoanhchủchốtcủachúngtôilàbấtđộngsản,tôinênhọccàngnhiềucàngtốtvềthếchấp.Tôiđãtrởthànhmộtnhàmôigiớithếchấpđượccấpchứngchỉđộclậpvàcóthểlàmviệcvớinhữngngânhàngkhácnhau.Tôithậtsựthíchthúđiềuđó,vàtôiđanghọcnhiềuđiều

màtôibiếtsẽgiúpchocôngviệckinhdoanhcủachúngtôi.Đángngạcnhiênlà,tôiđãbắtđầukiếmratiềnđànghoàngtừviệcthựchiệnnhữngvụthếchấpvàtôichắcchắnkhôngphiềnhàgìvớivòngquaytiềnmặtthặngdư.Tôikhôngđịnhsẽlàmmộtnhânviênchovaymãimãi,tôichỉlàmnóchođếnkhitìmđượcnhữngnhàcốvấnvềthếchấptốtnhất.Càngcónhiềukiếnthứccàngtốtchỉlàmộtsựthôngminhsuông. Kiyosakinóirằngsẽkhôngbaogiờyêumộtphươngtiệnđầutư.Thếnên,dùrằngbấtđộng

sảnlànhữnggìmàchúngtôiđãbắtđầu,chúngtôikhôngmuốngiớihạnbảnthânmình,chúngtôimuốnthựchiệnmọiloạidựánkinhdoanh,cũngnhưnhữngconsốcóýnghĩa. Mụctiêucủachúngtôilàmuavàgiữnhữngbấtdộngsảnlớnnhưnhữngcănhộsonglậpvà

nhữngtrungtâmthươngmại,khôngchỉtạiMỹmàcònởnhiềunơikháctrênthếgiới.BởivìJeffvàJonđềuthôngthạotiếngNhậtnênchúngtôimuốnthựchiệnmộtsốdựánkinhdoanhởnướcnày.JoncũngnóiđượctiếngThái,nênTháiLancũngnằmtrongdanhsáchcủachúngtôi.CảJeffvàJoncóthểđọcđượctruyệntiếngHoavàhọmuốnmởrộngkinhdoanhtạiđó(đặcbiệtvìTrungQuốccótiềmnăngkinhdoanhrấtlớn).JeffvàtôicóthểnóitiếngTâyBanNha,thếnênchúngtôicũngmuốnthựchiệndựánkinhdoanhtạichâuMỹ. Tôiđãbắtđầuápdụngnhữngnguyêntắcvàocuộcsốngmìnhkhitôihaimươibốntuổi.Khi

dóJeffvàJonhaimươitám.Giờtôihaimươilăm,vànhưbạncóthểđoánđược,họđangởdộtuổihaimươichín.Chúng tôiđãbắtđầuvớichẳngmột tài sảnnào trongbảngcânđối tàichính,chỉtoàntiêusản/nợnần.Lúcđóbảnkêkhaithunhậpcủatôicónhiềudòngtiềnmặtrahơndồngtiềnmặtvào.Nhữngdòngtiềnraấyphầnlớnthuộcvềcácvậtdụng.Nguồnthunhậpduynhấtcủachúngtôilàthunhậpkiếmđược. Trongmộtnăm,chúngtôiđãmuabấtđộngsảntrịgiáhơn1,25triệuđôla,vàchúngtôiđã

giữ890.000đôla.Giờđâychúngtôicóthunhậpbịđộng,thunhậpdanhmục,vàthunhậpkiếmđược.Chúngtôiđangcốgắngchi70%thunhậpvàđểra10%đểđầutư,10%tiếtkiệmvà10%chohộitừthiện.Chứngtôikhôngthậtsựdùngtiềnvàocácvậtdụngnữa.Chúngtôiđangdànhdụmđểxâydựngdoanhnghiệpriêngcủamình,nhưngkhichúngtôiđọcđượcđịnhnghĩavềgiàucócủaNgườibốgiàu,chúngtôibiếtmìnhsẽkhôngphảitằntiệnnữa.Chúngtôivẫnđangxemnghỉhưucónghĩalàgìvớimình,nhưngtôitínhrằngtrongnămnămnữachúngtôisẽbiếtnólàgì.

HÃYBỎRATHỜIGIANBẠNCẦN Mặcdùbấtkỳaicũngcóthểlàmnhữngviệcmàchúngtôiđãlàmđược,nhưngchúngtôiđã

mấtmộtnămchỉđểđisuynghĩđúngđắnngaycảtrướckhichúngtôimuangôinhàđầutiêncủamình.Cũngcầnnhiềusựchuẩnbịvềtìnhcảmvàkiếnthức.Chúngtôivẫnđanghọc.Cóthểvớingườikhácthìmấtítthờigianhoặcnhiềuthờigianchuẩnbịhơnchúngtôi.Điềuđótùythuộcvàomỗingười. Nhưng,bấtkểmộtngườiphảimấtbaolâuđểchuẩnbị,chúngtôimuốnnhấnmạnhrằng

chuẩnbị(chẳnghạnnhưviệchọcvềbấtđộngsảnởmộtmứcđộvĩmôcũngnhưvimô,vàthànhthạocácchiếnlượcđầutưvàtàitrợ)chiếmnhiềuthờigianvànỗlực.Nócũngđòihỏinhiềukiênnhẫn,cũngnhưsựkiềmchế,đặcbiệtvớinhữngcảmxúc.ĐólàlýdotạisaochúngtôilạilànhữngcổđộngviêncuồngnhiệtchoNgườibốgiàuđếnthế.Ôngtrìnhbàytừngcảmxúcmàcácnhàđầutưcầnvượtqua. Trongbấtđộngsản,chúngtôixemnỗisợhãilàcảmxúcquantrọngnhấtcầnkhắcphục.

Ngườitatrởnênlosợrằnghọsẽkhôngbaogiờtìmđượcmộtvụmuabánbấtđộngsảntốt,vàsauđóđimuamộtvụxấubởivìhọsợnếukhôngmuabâygiờ,họsẽkhôngbaogiờmuađược.Vớichúngtôi, thàkhôngmuacòntốthơnvụmuabántồitệ.Chúngtôicũngđãchứngkiếnnhiềungườichủnhàquásợlàsẽkhôngcómộtngườithuêđếnnỗihọđãđồngýngườiđầutiênhỏithuênhà(cólẽđólànơixuấtphátcủatấtcảnhữngcâuchuyệnácmộngcủangườichủnhà). Mấtmộtvài thángtìmđượcngười thuêthíchhợptốthơn làchomộtngười thuêsẽ làm

hỏngngôinhàvàkhôngbaogiờtrảtiềnthuê. Chúngtôicũngthấynhiềungườiquásợrủirocónênbỏngangmộtvụmuabánkhótin.Họ

khôngđinhữngbướccầnthiếtđểđiềutrangôinhàhaytínhtoánđểcóthểngănnhữngtổnthấttiềmtàng. Trongkhichúngtôinhắmđếnviệctruyềncảmhứngchonhữngngườikhácdểhọtìmkiếm

thànhcôngthìchúngtôicũngmuốnkhơigợimộtcảmgiácchúý.Vềcơbản,chúngtôikhôngnghĩngườitanênmongđợihọsẽkiếmđượcnhiềutiềntrongbấtđộngsảnchỉsaumộtđêm.Cónhiều"nhàđầutư"xungquanhchúngtavốntúngquẫncốgắngchothuêhaymuabánmộtngôinhà.Thậtsựchúngtôiđãmuamộtngôinhàbịtịchbiênđểthanhtoánnợtừmộttrongnhững"nhàđầutư"này. Đólàlýdotạisaoviệcchuẩnbịlạihếtsứcquantrọng.Chúngtôiđãbảođảmmìnhcóđủ

kinhnghiệmbấtđộngsảntrướckhisẵnsàngmua.Chúngtôiđãlàmđiềuđóbằngcáchđưaranhữnglờichàodùrằngchúngtôikhôngthểmuanhà,bằngcáchđọcnhiềusách,tìmkiếmtrêncáctrangweb,vàbằngcáchnghiêncứuthịtrườngđịaphương.Hơnnữa,chúngtôicònnóichuyệnvớinhiềuđại lý,nhàmôigiớibấtđộngsảnvànhữngnhàđầu tưvàcóđượcnhiềuthôngtintừcáchđó.Đầutưbấtđộngsảnkhônghềphứctạpkhibạnbiếtnhữnggìmìnhđanglàmvàquátrìnhđangdiễntiếnrasao.Chúngtôivẫntiếptụchọcmỗingày. Theochúngtôi,cóhaichìakhóađểthànhcông,đólàkiểmsoátnhữngcảmxúccủamìnhvà

mởrộngtríóc,bởibạnsẽđanghọcthêmmỗingày.

ĐỀPHÒNG(GEN-X) Jeff,Jonvàtôibiếtnhiềungườicừnglứatuổivớichúngtôimàcuộcsốngbịnémvàomột

vòngxoáykhinhữngcôngty".com"sụpđổ.Nhiềugiấcmơbịtanvỡvànhữngcảmgiácan

toànđượcthaythếbằngnhữnglosợvềtươnglai.Nếuđiềunàyxảyravớibạn,hãythậtsựlắngnghechínhmình,vàsauđóthựchiệnnó.Trênconđường,hãybaoquanhbạnvớinhữngngườicùngchíhướng,sẵnsànghỗtrợbạnvàđừngcốgắngbánmìnhvàonhữnggìkhônghiệuquả.Rủirolớnnhấtlàviệckhônglàmgìcả. NêukhôngcóRobertKiyosakivànhữngcốvấncủaông,Jeffcólẽsẽvẫnđanghọccaohọc,

tôivàJonsẽđanglàmviệctrongmôitrườngcôngtymàmìnhkhôngthích.Chúngtôihếtsứcmangơnvìđãđượcchỉđiđúnghướng!Chungtôibiếtrằngmìnhvẫncònrấtnhiềuđiềuphảihọc,vàrằngchúngtôisẽvẫncónhiềuthấtbạiphảiđốimặttrướckhiđạtđượcmụctiêucuốicùngcủamình.Tuynhiên,chúngtôivẫnrấthàohứngvàmongchờnó.Xincámơn,Ngườibốgiàu!

CHƯƠNG11

Thayđổisuynghĩ

Kenhobsom

Philadelphia,Pennsylvania

Nhữngkếhoạchđinghỉcủatôingàyđókháđơngiản:giảitỏacăngthẳngtrênnhữngbãicát

hồngởmộtbờbiểnBermudacùngvớiSue,vợtôi.Đólànăm1999,lúcấytôimệtmỏivàđiềucuốicùngtôimuốnlàmlàtậptrungvàobấtcứđiềugì,dùlàmộtcuốnsách. Vàđểchuẩnbịchochuyếndulịchcủachúngtôi,vợtôiđãhỏithămmộtvàingườibạnxem

cóquyểnsáchnàomớinênđọchaykhông.DạyConLàmGiàulàmộttrongnhữngquyểnchúngtôidượcgiớithiệu.Thếlàcôấyđãmuamộtquyểnvàmangtheohànhlýcủamình.Khichuyếnbaycủachúngtôibịhoãn,tôiđãlôisáchrađọc.Tôiđãđọcnóngaylốiravàosânbay,rồitrênmáybay.KhiSuenàinỉtôiđicùngcôấyđếnnhữngbãibiểntuyệtvời,tôiđãbảocôấyđợiđếnkhitôiđọcxongchươngmàtôiđangdánchặtmắtvào.Saukhiđọcxongtoànbộquyểnsách,tôibắtđầuđọclại. Làmsaotôikhôngthểđọclạiđược,khimàsựrùngmìnhvì"ngộ"rađiềumớimẻchạykhắp

xươngsốngtôi? "Đóchínhlàmình!"TôiđãnghĩnhưthếkhiRobertviếtrằngviệcthiếuhoạchđịnhlàcon

đườngdẫnđếnthấtbại.Đóchínhlàvấnđềcủatôi. Tôicảmgiácchắcchắnlàcómộtcáchkhácdểbảođảmtươnglaitàichínhchogiađình,

nhưngtôiđãkhôngthểnghĩrađólàgì.Tuynhiên,những"manhmối"ởngaybêncạnhtôi.Khicònlàmộtcậubé,giađìnhtôiđitừNewJerseyđếnBrooklynđểthămhọhàng,tôiđãtrông

thấynhữngbảnghiệuquảngcáotàisảnchothuêvàcứthắcmắckhôngbiếtđólàgì.Giờthìcâutrảlờiđãrõràng.Chothuêcónghĩalàdòngtiềnchảyvàongườichủcủatàisảnquanhnămsuốttháng.Tôiđãnghĩvềnhữngngườihàngxómngườivốnsởhữumộttrườngmầmnontưthục.Cứmỗihainămhọlạichothuêmộtchiếcxehơimới.Độtnhiêntôihiểurằng:Chiếcxehơilàchiphíkinhdoanh.Nhiềucửahàngbáchhóacũngvậy."Ô,đólànhữnggìhọđanglàm!"Tôithốtlênvàvỗvỗvàođầumình.Mọiviệcđãbắtđầusángrabởivìtôiđãsẵnsànghiểuchúng. Ngaykhivềnhàtôiđãmuanhữngquyểnsách,băng,vàsảnphẩmđikèmkháccủaDạyCon

LàmGiàu.Tôiđãthànhmộtkẻ"ănchực"củanhữngthôngtinmớivàđánghoannghênhnày.

QUÁKHỨCHỈLÀKHÚCDẠOĐẦU Từkhilớnlêntôichưabaogiờbiếtrằngkhôngchỉcómộtcáchsuynghĩduynhấtvềtiền

bạc.Trảiquanhữngthờikìkinhtếkhókhăn,cảchamẹtôiđềukhaokhătsựantoànvềtàichính.HọdãtìmthấyđiềuấybằngcáchlàmviệcchobangNewJerseyvàchínhphủliênbangtrongsuốt35năm.Ngàyhômnayhọđangsốngbằngnhữngđồnglươnghưu. Chamẹtôilànhữngnhàđầutưcấpmộthoàntoàn.Việcđầutưđểtạorathunhậpđãvàvẫn

xalạiđốivớihọ.TôigọiđâylàmộttrạngtháitâmlýChiếntranhthếgiớithứhaikinhđiển.Mộtlần,lúctôikhoảngchíntuổi,giađìnhchúngtôiđãmắcnợtrầmtrọng.Tôinhớđãchứngkiếncảnhchamẹmìnhmởthùngthưvàmanghếtcáchóađơnvàotrongnhàrồinhétchúngxuốngcạnhghếxehơi.Banđêm,tắthếtmáysưởi,tôivàanhtôicốgắngsưởiấm,vùimìnhvàonhữngchiếctúingủcủamình.Anhemtôibiếtrằnggiađìnhđanggặpkhókhănnhưngchamẹtôikhôngnóira. Nhữnglúckhôngdễchịuấydãđểlạichotôicảmgiáctrốngtrảivàthấtbại.Chỉcóvàicách

tồntạiđểđạtđượcsựantoànvềtàichính.Đólà,tôicóthểa)làmviệchàngmấychụcnămđểkiếmmộtkhoảnlươnghưu,b)tiếtkiệmtiền,hayc)kếthônvớingườigiàu.Làmthếnàotôicóthểdạyconcáimìnhđạtđượcmụctiêunàybằngnhữngcáchkháclàđiềuchưabaogiờtôinghĩđến. Thếlàtôinhìnvàonhữngchọnlựacủamìnhvàtínhtoánrằngngànhcôngnghệthôngtinlà

conđườngsựnghiệptiềmnăngnhất.Ngoàimộtngườidìdãtrởthànhnhànghiêncứuvềsinhvậthọc,tôilàngườiđầutiêntrongđạigiađìnhcủamìnhhọcđạihọc. Lịchsửnghềnghiệpcủatôibaogồmnhữngvịtrímàmỗihainămlạitốthơn.VàolúcDạy

ConLàmGiàukhiếntôichúý,tôiđanglàmngườiquảnlýdựánvàlậptrìnhInternetchoQVC,mộtmạnglướimuasắmquatruyềnhìnhvàInternetthànhcôngvàhếtsứcnổitiếng.Dùyêuthíchcôngviệcvàcómộtmứclươngtốt,tôivẫncảmthấycònthiếuđiềugìđó.TôitinrằngSuevàtôiđãổnđịnhmiễnlàtôikhôngngừnglàmviệcchođếnlúctôinămmươichíntuổirưỡi.Điềuđócónghĩalàtôicòn22nămtrướcmắt.

Nhưngtôiđãkhôngmuốnphảilàmviệcchođếnkhigần60tuổi.Tôicảmthấyrằngphảicómộtcáchtốtvàthôngminhhơnđểbảođảmvềtàichính.Nhưmộtcâuđốchíchvàoóc,tôiđãcốgắngtìmgiảiphápđểgãingứa.TôivàSueđềutốtnghiệpngànhcôngnghệthôngtintừViệncôngnghệRochester.Vớinềntảnggiáodụckếthợpvớikinhnghiêmcủamình-Sueđãthànhcôngtrongviệcbánnhữngdịchvụvềbảnglương-câutrảlờivẫnlẩntrốnchúngtôi,chođếnkhitôitìmthấynhữnggìmìnhtìmkiếm. Thayvìmộtconđườngmộtchiềuđiđếnsựantoànvềtàichính"cóvấnđề"màtôiđãđịnh

đitheovìkhôngcònconđườngnàokhácmởrachomình,tôisắpsửavẽđồthịmộtconđườngmớiđạtđếnsựtựdovềtiềnbạccủaNgườibốgiàuđãchỉchotôirằngcáccơhộihiệndiệnquanhtôi.

BƯỚCĐIĐẦUTIÊN Tronghainămtôiđãápdụngnhữngbàihọcmàtôiđanghọcđược.Tôirút6000đôlatrên

thịtrườngchứngkhoánracộngvới10.000đôlakháctừviệckếtthúcIRA,đểdầutưvàobấtđộngsản.(Mộtngườihàngxómlàmmôigiớichứngkhoánđãnghĩrằngtôimấttrí!Tuynhiên,sốtiềntôirútravẫnsinhsôitốtvàđangởtronggiátrịròngcònlạicủabấtđộngsản.Nếuvẫnđểchúngnằmyêntrongthịtrườngchứngkhoánhẳntôisẽmất1/3cổphiếunhưmộtđườngsắtcótoalộthiên,khiếnngườitaphảirùngmìnhvìsựlênxuốngbấtngờ.) Tôidãmuaphầnlớncácngôinhàbằngnhữngkhoảnlợinhuậntừchứngkhoántrướckhithị

trườngchứngkhoánsụtgiảmtrầmtrọnggiữanăm2000.Tôinhậnthấythịtrườngbấtđộngsảnlànơiđầutưantoànnhất.

VÀNHŨNGGÌTÔIĐÃLÀM Điềuđầutiêntôilàmlànghiêncứu.Tôigianhậpmộtnhómnhữngnhàđầutưvốngiảngdạy

nhữnglớpĐầutư101chocáctânbinhnhưtôi.Tôiđãtrảkhoảng60đôlachomộtlớpcuốituần.Đâylàcáchchitiềntốt.Tôiđãnắmđượctổngquanvềđầutưcùngvớicôngviệc.Điềunàybaogồmviệcnắmđượctìnhhinhtrướcvàsaukhingôinhàđượcsửachữa.Cácthôngtinvềchiphítừngcôngviệcsửachữagồm:látsàn,hàn,lợpmái,tườngđákhôngtrátvữa...Nhữnglớphọcấyquảlàđánggiá-chúngtrangbịchohọcviênmộtnềntảngvữngvàngvềcáchphỏngđoántheokinhnghiệmtổngchiphícủanhữngnơiđượcquantâm. -Bướckếtiếplàmộtkếhoạchkinhdoanh.Tôiđãxácđịnhsốtiềnmặttíchcựcmàmình

muốn,vốncómụctiêutốithiểulà150đôla/thángtrênmỗitàisảnsaukhitrừđithuế. -Sauđótôitìmkiếmmột"lãnhđịa"làmviệc,tốtnhấtlàkhôngmấthơnnửagiờđi,nơitôi

tìmkiếmtàisản. -Saukhiđãtìmđược"lãnhđịa"tôikiểmtranhữngnơithuêđểxemmứcgiácủanhữngngôi

nhàtươngtựvớicácngôinhàmàtôiquantâmrasao. -Từđótôinghiêncứunhữngtríchdẫnvềthếchấpvàđánhgiáchungvềcácloạithuếtrong

khuvực.Tôicũnghỏithămvềcácchiphíhiệphội,chiphíbảohiểm,tiềnnướcvàcốngrãnh. -Tôitínhtổngcácchiphícầnthiếtđểsởhữungôinhàmàmìnhmuốn,consốđóchínhlà

chiphícơbảncủatôi.Tôiđãkhámphárarằngnhữngngôinhàtiềmnăngđòihỏi700đôlachotấtcảcácchiphí,điềuđócónghĩalàtôiđãphảiquyếtđịnhxemthịtrườngcóhỗtrợtiềnthuêgiữakhoảng850đôlavà900đôla/thánghaykhông. -Tôibắtđầutìmkiếmcáctàisảntrịgiátừ50.000đôla-70.000đôla,vốnchophépmộtsự

thếchấpkhoảng400đôla-500đôla/tháng. Nhữngtàisảnnàylànhữngtàisảntịchthuđểthếnợ.TôiđãtruycậpInternetdểlấymột

danhsách.(Tôiđãtìmmộtdanhsáchtốthơn,chothấytấtcảcácvụkiện,tồntạitrêncácsổghiántạitòaánquận.) Tôiđãmuabatàisảntịchbiên,tấtcảđềulànhữngngôinhàtạiPennsylvaniabằnggiátrị

ròngcòn lại trongngôinhàchúngtôi,cùngvới tiềnbánchứngkhoán. (Tôibiếtrằngnhiềungười sửdụnggiá trị ròng còn lại củangôinhàđể thanh toánnợ, hoặcđểmuamột chiếcthuyềnhaymộtmónphitàisảnkhác.Chúngtôiđãtrảtiềnmặtphầnlớnnợnầncủamìnhđểhạnmứctíndụngcủachúngtôihầunhưluônđầyđủ.Việckiểmsoátnợcónghĩalàđểtựdochođònbẩy.)Tấtcảnhữngvụgiaodịchmàtôiđãthựchiệnđếnngàyhômnayđềuthấphơnkhoảng10%sovớigiáđòihỏi. Đâylàchitiếtcủangôinhàđượcmuavớigiá$89.000

Ngàyhômnaytàisảnđượcđánhgiálà$123.000.

Thànhthựcmànói,tôicũngđãphạmnhữngsai lầm.Đólàkhôngbámchắclấykếhoạch

kinhdoanh.Cólần,tôiđãmuamộtngôinhànhỏởxatít,phảimấtnhiềugiờláixemớitớinơi.Nhàbếpthì tiện lợinếunhưbạnnhắmmắt lại,đểkhôngtrôngthấymàusắtròrỉphủđầynhữngchiếc tủbằngkim loại.Tôinghĩmìnhsẽmuanóvớigiá40.000đôlavàbánvớigiá60.000đôla.Tuynhiên,kịchbảntuyệtvờinàykhóthànhhiệnthựcbởitôiđãkhôngđểýđếnthịtrường.Lẽratôinên"tốngkhứ"nónhanhchóngvớigiá45.000đôlanhưngtôiđãkhônglàmnhưthế. Mộtnămsau,ngôinhàbếpvẫntrongtìnhtrạngchướngmắtvàtôivẫnsởhữungôinhà.Tôi

đãbỏrabathángvà5.000dôlasửachữanhàbếpvàphòngtắmvàcuốicùngtôiđãbánnóvớigiá72.000dôla.Tuynhiên,bởivìtôiđãômlấyngôinhàquálâunêntôiđãphảitrảnhiềutiềnthuếbấtđộngsảnvàcuốicùngkhôngcólợinhuận. Nhưngbấtđộngsảnrấtkhoandung;nóluônchobạnmộtcơhộikhác.

MỘTCÁCHLÀMVIỆCMỚI

Vàomùathunăm2001tôiđãthôngbáorằngtôisắprờiQVCđểlàmmộtsựthayđổilớn

trongsựnghiệp.Nhờsựtựtintôicóđượctrongviệcmuacáctàisản;tôiđãbắtđầulàmviệcchohãngđầutưbấtđộngsảnlớnnhấttrongnước.Ngàyhômnaytôimôigiớicáctàisảnhàngtriệuđôlachonhữngcánhânvàđốitác.Điềuthúvịlàmặcdùtôithiếunềntảngbánhàng,tôivẫnđượcthuêvìkiếnthứcvềthịtrườngđầutưcũngnhưcácmụctiêuvàbộnhớcủamộtnhàđầutưcủatôi. Thẳngthắnmànói,mọingườimàtôiquenbiết,ngoạitrừSue,nghĩrằngtôiđiên.Làmsao

tôicóthểbỏmộtcôngviệcantoànnhưthếđể làmviệcchochínhmìnhtronglĩnhvựcbấtđộngsản?Thậtlàkhókhicốgắnggiảithíchrằngcôngviệccũkhôngcònmanglạichúthứngthúnàochotôinữa.Rốtcuộcthì,mànhìnhmáytínhnàocũngnhưnhau. Tuynhiên,nhữngngườiphảnđốithìvạchrarằngtrướcđótôidãhọcđòilàmnhữngdựán

kinhdoanhriêngcủamình,vàchúngkhôngcóhiệuquả.Niềmtinkhôngthểlaychuyểncủahọlàthịtrườngchứngkhoánchínhlàphươngtiệnđạtđượcsựthànhcôngvềtàichính. Tôiđãkhôngnhìnsựviệctheohướngdó.Nhữngdựánkinhdoanhtrongquákhứđãkhông

thànhcôngbởivìchúnglànhữngcôngviệc.TôiđãbắtđầulàmộtISP(nhàcungcấpdịchvụInternet)năm1998vàđúnglànóklhôngvàođâubởivìcáchệthốngkinhdoanhkhôngthíchhợp.Vềcơbản,tôitỏasángnhưmộtlậptrìnhviênmáytính,chonêntôilàngườilàmviệcchomình,chứkhôngphảilàmộtôngchủkinhdoanh. Nhưngtôikhôngmuốngieoấntượngrằngmìnhkhônghềhấngìtrongsựthayđổilớnlao

này.Ngàytôibắtđầutôiđãsẵnsàngbán.Nhưngtôiđãthấtbạivàongàyhômđó,ngàyhôm

sauvàthángkếtiếp.Nghingờbắtđầulenlỏivào,vàcâuhỏi,"Mìnhđãlàmgì?Mìnhđãkhôngthấymộtsốtiềnnàotrongnhiềutháng,"bắtđầulặpdilặplạitrongđầutôi.Tôiđãvớitaylấyđiệnthoại,địnhgọiQVC,nơitôicómộtlờimờiquaylạilàmviệcbấtkỳlúcnào. SauđótôinhớđếnnhữnglờicủaRobert.Hãyphântích,đừngchỉtrích.Đừngphêbìnhchính

mình.Hãythởsâucùngvớimộtsựkiểmtrathựctế,tôiđãbảomìnhnhưthếđểnínthởmộtgiây.Côngtythuêtôirấtkiênđịnh.Cáccơhộivẫnởđó.Tôicóhồsơtheodõicủariêngmìnhđểnhắctôinhớrằngtôibiếtmìnhđanglàmgì.TôivàSueđãkhôngđưaranhữngquyếtđịnhvộivàngrằngtôinênnhậncôngviệcnày.Chúngtôiđãbànbạcvềnhữngđiềuđượcvàmấtvànhấttríđólàbướcđiđúng. Mọiviệcbắtđầuthayđổisauđó.Tôihoànthànhmộtvụgiaodịchmanglạichotôinhiều

hơntiềntôikiếmđượctrongnăm2001tạiQVC.Hơnbốnvụgiaodịchnữađangxếphàngđằngsaunó,trongđógồmmộttòanhà12hộvớihiệugiặttựđộng.Tôiđangtăngtốcnhânlêngấpbốnthunhậpcủatôitrongvòng18thángtrênconđườngsựnghiệpmớicủamình.

CUỘCSỐNGLÀNHỮNGGÌBẠNTẠONÊN Concáicủachúngtôi,mộtcháu9tuổivàmộtcháu5tuổi,đanghọcquảnlýtiềnbạcbởivì

chúngtôibànbạclàmcáchđểlàmnhưthếđốivớichúng.NhờchơitròCASHFLOWdànhchotrẻcon,nênchúngbiếtvềsứckéotànphácủanhữngvậttrangtrínhỏbé. Chúng tôi cũng chơi tròCASHFLOW thường xuyênvới bạnbè, nhữngngười không cùng

kinhdoanhvớitôi.Cónhiềucuộcnóichuyệnvềcôngviệcvàtiềnbạcvàmộtsốngườikhôngmuốnđónnhậnnhữnggìvẫnđượcxemnhưlàmộtrủiro. Quanđiểmcũcủatôilà,quỹhưulàmộtsựđầutưítrủirobởivìnóđadạng.Cáchnhìnmới

củatôilànếumộtvụmuabánkhôngngaylậptứctạoratiềnthìvụmuabánđóchứađựngrủiro.Cũngkhôngcóchiếnlượcnàolàrủirocả. Từbâygiờtôiđịnhtrongbanămnữasẽởvào"vòngnhanh"vớivòngquaytiềnmặthàng

thángbịđộngtíchlũylà5000đôla.Nhưngthậmchígiờđâytôitậnhưởngsựtựdotolớn.Tôitậndụngthờigiancủamình.Tôiquyếtđịnhkhinàoởnhàvớiconcái,khinàođánhgolfvàđicâucá,vàkhinàochọnmộtngôinhà.Cáchsốngđókhôngthểbịđánhbại.Ngoàira,saukhinghỉhưu,tôisẽtiếptụclàmnghềmôigiớibấtđộngsảnbởivìtôiyêuthíchgiúpđỡngườikhácđạtđượcsựtựdovềtàichính. Tôiđãhọcđượcrấtnhiềuđiềutrongnhiềunămqua,vàsựgiáodụccủatôivẫntiếptục.Đối

vớitôi,nhữngđiềucơbảnlà: -Camkếtvớinhữngquyếtđịnhcủamình.

-Nhậnthứcrằngconđườngtôiđangđirấtnhiềungườiqualại.

-Khiêmtốn.Tôivẫnluôncóthểhọcđượcnhiềuhơn-vàkhôngphảicótấtcảnhữngcâutrảlời. -Tựtinvềnhữnggìmìnhđanglàm.Tôiđãnhậnrarằngmọithứsẽđếnvớitôikhitôiquyết

tâmlàmđiềuđó. -Kiênnhẫn.Biểuthờigiantrướcmắtcủatôicóthểkhônghiệnthực,nhưngcuốicùngtôisẽ

điđếnnơimìnhmuốnđến. -Sẵnsànghoạchđịnhcôngviệccủabảnthânvàthựcthikếhoạch.

Cómộtnhântốkhácmàtôimuốnthểhiện.Tôibiếtrằngtôiđanglàmcôngviệccũcủamình

bởivìđólànhữnggìtôiđượcđàotạođểlàm.Nhưngtôivẫnthiếusựtựtinvềkhảnăngthayđổitươnglaitàichínhcủamình. Tôibiếtmìnhđangdấnthânvàomộtcuộcphiêulưungaycáingàymàtôithôngbáosựthay

đổi.TôihẳnđãkhôngbaogiờđộtphánếukhôngtựtinvềkiếnthứcmàtôicóvàsựnhậnthứccáchsửdụngnóNhậnthầysựlườibiếngchínhlàtrởngạitốiphảivượtqua(đôikhitôivẫnphảiđávàomìnhđểđitiếp),tôiđangởtrongmộtnơiđángngạcnhiên.Nhưngđólànơitôimuốnđến. Tôibiếtrằngcóhàngtriệuchuyêngiaépmìnhlàmviệcmỗingàybởivìhọcầnphảithanh

toáncáchóađơn.Họkhôngởnơimàhọmuốn.Nhưngcómộtcáchđểđếnnơiđó.Cáchấycótồntạivàtôiđãtìmthấynó.Vàbạncũngthế.

PHẦNIV

KHÔNGBAOGIỜLÀQUÁSỚMĐỀBẮTĐẦUTRỞNÊNĐỘCLẬPVỀTÀICHÍNH

Tôitinrằngtấtcảmọiđứatrẻđượcsinhrađềulànhữngđứatrẻgiàucóvàthôngminh.Tất

cảnhữngngườitrẻtuổitrongphầnnày,nhữngngườiđãgửicáccâuchuyệncủahọchotôi-mộtcôbé10tuổisốngtạiAlabama,mộtcậubé13tuổitạiCalifornia,vàhaisinhviênđạihọctạiIndianavốnlàbạnthâncủanhaulàminhchứngchothấyrằngkhôngbaogiờlàquásớmđểbắtđầutìmhiểuvềtàichính.MặcdùAllison,Jake,DavidvàMichaelsôngtrongnhữngmôitrườngrấtkhácnhau,nhưnghọcóđiểmchung:Mỗingườiđềutìmconđườngriêngđểđạtđếnsựtựdovềtàichínhbằngcáchchọnlựacáchsốngvàtìmkiếmdòngthunhậpbịđộng. Thayvìcảmthấyhạnchếvềtiềnbạc,họđặtranhữngmụctiêu,hoànthànhchúng,vàtự

mìnhtạorathunhập.Dùvẫncònđangđihọc,nhưngbằngcáchđóhọhọcđượccáchkiểmsoátcuộcsốngcủamình.

Giốngnhưtôi,họcónhữngngườihướngdẫngiúphọhiểurằnghiểubiếtvềtàichínhkhôngbaogiờlàquásớm.Cácbậcphụhuynhvàmộtgiáoviêntrunghọcsángtạođãcungcấpnhữngthôngtingiúphọthấyrằngvồngquaytiềnmặtcóthểtồntạivớibấtkỳtuổinào.AllisonđãlắngnghenhữngcuốnbăngtựađềChọnTrởNênGiàuCó củamẹcô trongxehơivàđãnảyraýtưởngkinhdoanhkiếmtiền.JakeđãquansátchamẹmìnhdùngkiếnthứchọcđượctừDạyConLàmGiàuđểđầutưvàobấtđộngsản,vàhiểurằngkhôngcólýdogìmàcậukhôngthểthựchiệnđiềuđó.CònDavidvàMichaelcùnghọcrấtchămđểlấytấmbằngđạihọc,khôngchỉápdụngnhữngkiếnthứctàichínhvàocuộcsốngriêngcủahọ,màcòngiúpnguờikhácđượcnhưhọ.Chơi tròCASHFLOWkhi cònhọcphổ thôngđã làm thayđổi cáchnhìn củahọvàocuộc sốngtươnglai,việckiếmtiềnvàđổnggópchoxãhội.Họmangcáchnhìnrộngmởấyvàogiảngđườngđạihọc,nơimàhọcũngđangcócáchnhìnnhưvậy. Khôngaiépbuộcbấtkỳngườinàotrongsốnhữngngườitrẻnàyphảicómộtkếhoạchkiếm

tiền.Khôngphụhuynhnàodọa"cúp"tiềntrợcấpchohọ.NhưnghọđãcóđượccảmhứngtừDạyConLàmGiàuvàtựtạonênnhữngdựánkinhdoanhthànhcông. Allison,Jake,DavdvàMichaelđãcóbướckhởiđầuthuậnlợitrênconđườngđiđếnsựantoàn

vềtàichínhbằngcáchnắmbắtnhữnggìcósẵnchohọvàsauđóđinhữngbướckếtiếp.Họchỉrarằngtuổitáckhôngthànhvấnđềdùlàkhởisựmộtcôngviệckinhdoanhhayđầutưmuabấtđộngsản.Khôngdodự-vàkhôngsợhãi-họđãtínhtoánnhữnggìmìnhmuônlàmvàsauđóbắttaythựchiệnchúng.Khônggiốngnhưnhiềungườilớn,họkhông"bị"dạybảotừnămnàysangnămkhácvềnhữnggìhọkhôngthểhaykhôngnênlàm.Khôngngạicốgắngvàdámđốimặtvớithấtbạiđãmangthànhcôngđếnvớihọ.Họđãkhôngđểbấtkỳđiềngìhaybấtkỳaingănhọhoànthànhmụctiêucủamình. Tấtcảhọthểhiệnmộttinhthầndoanhnghiệpsẵnsàngđốimặtvớinhữngtháchthứcvàrủi

ro.Đểđạtđượccácmụctiêucủamình,họđangmàisắcnhữngkĩnăngtàichính,thúcđâẩytinhthầndoanhnghiệp,vàtìmthấyniềmvuitrongsuốtquátrìnhlàmviệc.Họhiểusựkhácnhaugiữalàmviệcchoaiđóđểhưởnglươngvàxâydựngtàisảnđểmanglạichomìnhsựantoànvềtàichính.KhihọđọcnhữngthôngtincủaDạyConLàmGiàu,họbiếtrằngcáccơhộiđangmỉmcườivàhọđãcóthểnhậnrachúngtốthơn.Họđềucómộttâmtrạnglà"Tôimuốnthànhcông". Allison,Jake,DavidvàMichaelđangtiếptụcbiếtrằng:

-Nhữngkhoảntiềntrợcấpvànhữngmónquàtiềnbạccóthểđượcbiếnthànhnhữngtàisản

đểtạoratiền. -Đầutưvàotươnglaicủaaiđócónghĩalàđầutưngaytừbâygiờ.Lợiíchtrướcmắtkhông

đánggiábằngmộtvòngquaytiềnmặttrongtươnglai. -Mặcdùcònđangđihọc,họvẫnhòamìnhvàothếgiớibênngoài.Họhiểubiếtvềcủacải,tài

sản,tiêusản,vànhữnggìhọcầnlàmđểđượcantoànvềtàichính. -Làmmột tấmgươngchonhữngngườikhác, vàdạynhữngngườiấynhữnggìhọđãhọc

được,làmộtphầnquantrọngtrongcuộcsống.

-Nợnầnchẳngcógìđángsợnếunólàmộtkhoảnnợtốt.Họhiểurằngviệcvaymượnđểtậu

mộttàisảnlàmónnợtốtvàlàmộtcáchlàmkhônngoanbởivìtàisảnmanglạithunhập.Đóchínhlàtiềncủabạnđanglàmviệcchobạn. -Chođilàmộttrongnhữngkhíacạnhquantrọngnhấtcủasựgiàucó.

Họlàmộtvídụtuyệtvờichothếhệkếtiếp,nhữngngườiđanghọccáchdựavàochínhmình

đểđượcantoànvềtàichính,làmộtbàihọccótácđộngtolớncủaDạyConLàmGiàumàmọingườicầnbiết.Bắtđầutừrấtsớm,đầutưthờigianvànỗlựcđểcóđượcvòngquaytiềnmặtđangtrởthànhbìnhthườngđốivớihọ.Rồibạnsẽthấy,họbiếtrằngmọikhảnăngđềutồntạivớihọ. Đầynghịlực,sâusắcvàchiếnthắng,họlàmộtđộnglựcchonhữngaiđãvàđangcósuynghĩ

"Ướcgìmìnhcócanđảmđểlàmđiềuđó."Lòngnhiệthuyếtvàquanđiểm"Tôicóthểlàmđược!"rấtdễlantruyền.Bạnhãyđọctiếpđểđượctruyềnthêmcảmhứng.

CHƯƠNG12

Khôngbaogiờlàquásớm

AllisonKubala

Cumming,Georgia

Nămngoái,côgiáolớpbốnđãyêucầucảlớptôiviếtmộtbàicảmtưởngvềngườiđãtruyền

cảmhứngchomình.Đầutiêntôichọnmẹ,sauđótôichọnngườimàkhôngaitronglớptôinghĩđến:RobertKiyosaki.TôibiếtnhiềunhữngđiềuôngnóibởimẹtôihaymởnhữngbăngChọnTrởNênGiàuCóvàDạyConLàmGiàucủaôngtrongxehơikhimẹđưatôivàemtraiđihọc,đimuasắm,hayđếnnhữngnơikhác. MẹcũngmuatròchơiCASHFLOWdànhchotrẻcon.Cảgiađình,tôiđềuchơi,trongđócó

emtôi,Eric,ngườiđãtrởthànhnhàtriệuphútrướctôi.LúcđóEricbảytuổi.Bâygiờnóđãlêntám. Nghenhữngcuộnbăngkhiếntôinghĩvềviệckiếmtiềntheomộtcáchkhác.5đôlamẹcho

mỗituần,vàviệcngồiởgócđườngbánnướcchanhsaugiờtanhọcvàonhữngngàycuốituầnvàvàomùahè,vẫnkhôngmanglạichotôiđủtiền. Mẹtôikhôngngừngdạyhaianhemtôiphảibiếtdànhdụmtiềndểmuanhữngthứchúng

tôicần.Nhiềulầnkhiđangởtrongcáccửahàng,tôithấycómóndồhayhaythậtsựmuốn

mua, vàhỏimượn trước tiền trợ cấpmàmẹ sẽ chođểmua.Và câu trả lời củamẹ luôn là"Không!". Tôimuốncóthêmtiềnđểtiêuxài.Dođó,tôiđãquyếtđịnhbắtđầucôngviệckinhdoanh

riêngcủamình.Tôiđãchíntuổi.Tôihọcđượcnhiềuđiềuởtrường,nhưngtừnhữngbăngvàtròchơicủaDạyConLàmGiàutôithấyrằngbạncóthểkhởisựviệckinhdoanhriêngcủabạndùbạncònkhánhỏtuổi. Đầutiêntôibánđácuộibỏvàobểnuôicákiểngvàtrangtríchonhữngngườihàngxóm.Mẹ

tôinghĩ làmnhưvậychẳng íchgìnhưng tôiđãđiđến từngnhàvàkiếmđượcmộtsố tiền.NgườibốgiàucủaRobertvàmẹtôiđãbảo,tôitheodõinhữngkhoảntôiđãchitiêucũngnhưkiếmdược. Sauđótôiquyếtđịnhbánnến.TôithíchlàmnếnvàđãlàmđượcmộtsốchobữatiệcGiáng

sinhlớpbacủatôi.Tôiđãhọcđượcmộtđiềumớimẻquatráchnhiệmmuanhữngthứtôicầnđểlàmnhữngngọnnến. Banđầutôithửbánchúngđếntậntừngnhàvàtrênđường,nhưngkhôngđượcthànhcông

lắm.Saudó tôiquyếtđịnhbánchúng trên trangweb,nơi tuổi tácchẳng thànhvấnđề,bởikhôngainhìnthấytôicả. Tôiđãtrởthànhmộtngườichủkinhdoanh.Mẹđãgiúptôixâydựngmộttrangweb.Tôidã

làmdanhthiếpvàphátchúngởtrườnghọcvànhàthờ.Tôiđãmuanhữngthứmìnhcầnbằngsốtiềntrợcấpdànhdụmđược.Ngaykhinhậnđượcmộtđơndặthàngtôibắttaylàmngaynhữngcâynếnvàmangchúngđigiao. Cácchiphíbanđầucủatôikhoảng20-30dôla.Chođếnnaynóđãlênđến50-60đôla.

Côngviệccủatôiđangrấttốtvàgiờđâytôicómộttrợlý-Eric,emtraitôi. TôicảmthấynhưmìnhcóthểđạtđượcnhiềuhơnbằngcáchnghenhữnggìNgườibốgiàu

nói.Tìmconđườngriêngdểlàmmọithứchomìnhkhôngphảilàkhó.Tôibiếtmìnhcóthểnắmlấynhữnggìmìnhthíchlàm,biếnnóthànhmộtcôngviệckinhdoanhvàkhiếnnóvậnhành.Tôicũnghiểurằngnếumìnhđặttâmtrívàođiềugìđó,thìmìnhcóthểhoànthànhdùchocóhấtcứchuyêngìxảyra.ThậmchítôicònnhậndượctấtcảcácđiểmAtrênbàikiểmtracủatôi!

CHƯƠNG13

Chơimộttròchơichiếnthắng

JakeColman

Venice,California

Tôivừamuangôinhàchothuêđầutiêncủamình,mộtngôinhànhỏtạiFlorida.Ngôinhà

mới toanh, gồm ba phòng ngủ và hai phòng tắm. Điều này nghe có vẻ không có gì là bấtthường.Tuynhiên,điềuđặcbiệtlàtôimới13tuổirưỡi.Đốivớitôi,đầutưvàobấtđộngsảnthậtsựcóýnghĩa.Khitôikểvớibạntạisaotôikếtluậnnhưvậy,tôinghĩbạnsẽđồngývớitôi.

CHỈVÀINĂMTRƯỚCĐẢY "Concũngmuốnchơi!".Cáchđâyhơnbanămtôiđãnóivớichamẹnhưthếkhitrôngthấy

họđangchơimộttròchơiô.Tròchơiấyđãnhắctôinhớđếncờtỷphủ,màtôivốnthíchnhưngnhanhchóngnhậnthấychúngkhádễsaukhichơimộthồi.Tròchơinàykhávui-vàcómộtcáitênthúvị. ChơitròCASHFLOW101làmộthìnhthứcgiảitrínhưngquađótôicũnghọcdượcnhiều

điềumàtôiđãkhônghềbiếtlàcótồntại.Tôicũngcảmthấymìnhbịhútvàothôngtincủanó,điềunàykhángạcnhiên.Khichơitôiđãkhôngmongđợicácchitiếtlàmộtngôinhàđầutưtốtphảinhưthếnàovàlàmsaođểđọcmộtbảngcânđối.Tròchơiđãchỉchotôithấysựkhácbiệtgiữamộttàisảnvàmộttiêusảnvàcáchphântíchnhữngconsốtrongđầutư.Điềuđókhôngkhóhọcvànhữngphéptínhkháđơngiản.Trướcdó,tôiđãkhôngthấynhữngconsốđượcápdụngtheocáchấy. Trêntấtcả,tôiđãthấyđượcmộtcáchtiếpcậntiềnbạckhácmàtrướcđâytôichưatừng

nghĩđến.Tấtnhiên,tôithíchxàitiền,nhưngýtưởngkiếmđượctiềntheocáchtròchơichỉraquảlàquámớimẻvớitôi.Trướckhichơitròchơitôiđãnghĩrằngtàisảnlàngôinhàbạnđangsống.Giờtôimớihiểutạisaocócáctấmbảng"ChoThuê"trêncáctòanhà.Nhữngngườisởhữucáctòanhàấyđãmuốnchothuêkhônggianđểlấytiền.Bấtđộngsảnthậtcógiátrị. Tuynhiên,bấtđộngsảnkhôngphảilàsựđầutưduynhấtmàtôihọcđược.Hiểuđượcsự

khácnhaugiữamộtcổphiếuvàmộtquỹtươnghỗlàmộtphầnkiếnthứccơbảnmàtôilĩnhhộiđược.Tròchơiđãthuyếtphụctôirằngđểkiếmtiềntrênthịtrườngchứngkhoánbạnphảibiếtmìnhđanglàmgì. Saukhichơixongtôivàbốmẹnóichuyệnvớinhauvềnhữnggìcótácdụng,nhữnggìkhông

vàtạisao.Lầnđầutiênchơi,tôiđãmấtvàigiờđểthoátkhỏivòngluẩnquẩn.HainămtrướcchúngtôiđãbắtđầuchơiCASHFLOW202,vốnlàphiênbảncaohơncủaCASHFLOW101.Giờdâytôicóthểthoátrakhỏivòngluẩnquẩntrongkhôngđầy30phút.Điềutuyệtdiệuvềcáctròchơi làchúngchotôinhữngdữ liệutôicầnbiết trướckhidichuyển.Tôibắtđầuthấyrằngmìnhcóthểápdụngnhữngquytắccủatròchơivàocuộcsốngthật.Khibạnbiếtmìnhđanglàmgì,cácrủirosẽtrởnênnhỏhơn.Cónhiềuđiềuítđángsợhơntrongviệcthựchiệnnhữngkếhoạchcủabạn.

KHÔNGBAOGIỜQUÁTRẺĐỂĐẦUTƯVÀOCHÍNHMÌNH

Khitôikhoảngsáuhaybảytuổitôiđãmởmộtquầybánnướcchanhngaytrướcnhà,nằm

trênconđườngđiđếnmộtnhàthờ.Việc"kinhdoanh"củatôichẳngmấychốcphấtlênvớinhữngngườinóngnựcvàkhátnướctúaratừnhàthờsaubốnbuổilễdiễnratrongngàyChủnhật. Bằngcáchtáiđầutưtiềnlờicủamìnhvàocôngviệckinhdoanh,tôiđãmuamộtchiếcmáy

làmđábàonhỏvàbắtđầubándácóvịcủngvớinướcchanh.Vàonhữngngàyhènóngbức,ngườitaxếphàngquanhkhunhàđểmuathứcuốngcủatôi.Tuầnnàohầunhưtôicũngbánsạch.Chẳngbaolâusautôiđãcóthểmuachiếcmáyvitínhbằngtiềnlờikiếmđược.(Đểcóthêmđủtiềnlàmđiềuđótôicòngiúpviệcchochatôicũngnhưrửaxehơivàlàmnhữngcôngviệclặtvặttrongnhà). Nhữngngườithânđãluônsẵnsànghỗtrợviệckinhdoanhcủatôivàhọđãgiúptôihiểuvề

chiphínguyênvậtliệusovớigiábán,cácchiphílaodộngtácđộngđếnlợinhuậnnhưthếnào(nhưnhữnglầncấcbạntôigiúpđỡtôibánhàngtạiquầynướcchanhvàtôiđãtrảtiềnchohọ),vàtầmquantrọngcủatiếpthịvàkhuyếnmãitốt. Vàonămhọclớpnăm,tôibắtđầulàmnhữngcâynếntruyềnthông.Nămđó,việclàmnến

trởthànhmônhọctựchọncủatôi.Tôiđãpháthiệnmìnhthíchlàmnến.Hơnthếnữa,tôidãkhámphárarằngngườitathíchmuachúng. Mộtngàynọ,khiđangăntốivớichamẹtrongmộtnhàhàngnổitiếngởđịaphương,tôiđểý

thấymỗibànđềucómộtcâynến.Tôiđãnhìnthấymộtcơhộivàđếnhỏingườichủcáchnàođểtôicóthểcungcấpnếnchoôngta.Thếlàchúngtôiđãbắtđượcmộtmốilàmănlớnhàngtháng. Tôiđãmượnkhoảng500đôlacủamẹđểbắtđầuviệclàmăncủaminh.Tôiphảitínhtoán

xemviệclàmnếnbằngtaycólợihaykhông,cốướctínhxemmìnhcóthểlàmbaonhiêucâytrướckhiđihọc,saukhiđihọcvề,vàvàocuốituần.Khithấyviệctựlàmnếnbằngtaykhôngphảilàcáchhay,tôiđãtìmkiếmtrênInternetmộtcôngtycungcấpnến.Tôikhôngchỉtìmđượcmộtnguồnnếnthànhphẩmtốt,màtôicòntìmthấyđượcnhữngnguồncungcấpnếntốthơnnhữngcâynếnđượclàmtheokiểutruyềnthống.Chà! Biếtmộtnguồncungcấpnếnthànhphẩmổnđịnh,tôidãđiđếnnhữngnhaàhàngkhácvà

nóichuyệnvớicácôngchủ.Tôiđãchàohọnhữnghìnhthứckhuyếnmãinhưgiaohàngmiễnphí.Họđãlắngnghevàtinvàokhảnăngthựchiệnlờihứacủatôimàkhônghềđểýgìđếntuổitác.Vàtôiđãkhônglàmhọthấtvọng.Ngaycảkhigặpsựcốbấtngờ,tôiđãkhônghoảngsợ.Mộtlần,saukhitôiđãđặthàngxongthìmộtnhàhànglạirútbớtsốnếnđãđặt.Nhưngtôiđãkhôngsợhãivìnếnkhôngbịhư.Tôicóthểchuyểnphầndưsangđơnđặthàngkhác. Mớiđâytôidãmang"ngónnghề"củamìnhđếnngàylễHanukkahcủahộiđạocủachúng

tôi,vốncũnglàmộtnơigâyquỹ,vàmờitrẻconđếnlàmnhữngcâynếnriêngcủachúng.Chúng

yêuthíchviệcấy.Tôiđãbánchophụhuynhcủacácemtấtcảnhữngcâynếnmàtôimangtheo,vàđónggópmộtphầntiềnkiếmđượcchogiáođường.Tôibiếttầmquantrọngcủaviệcđềnđáplại. Mộtnămsaukhi tôivaycủamẹ, tôiđãhoàn trả toànbộsố tiềnchomẹ.Côngviệckinh

doanhmanglạichotôimộtkhoảnlợinhuậnkhoảng$1000/năm.Chatôiđãthiếtlậpchotôimộtchươngtrinhkếtoántrênmáyvitínhđểtôicóthểtheodõicôngviệccủamìnhvàchoôngxemnhữngbảngkêtàichínhthườngxuyênđểcóthểbiếtviệckinhdoanhcủatôirasao.Tôiđềnghịchachonhânviênkếtoáncủaônggiúplướtquasổsáchcủatôiđểbảođảmrằngtìnhhìnhtàichínhcủatôilàchínhxác. Dựánkinhdoanhgầnđâynhấtcủatôilàthiếtkếquảngcáochocôngtycủacha.Tôiđãhọc

đượcrấtnhiềutừcôngviệcnày.Tôiđãmất8giờthiếtkếvàkiếmđượckhánhiềutiền.Lươngcủatôicòngồmsốtiềntíchlũysaumộtnămkinhdoanhnến.Nhưngkhitôinhậndượctiềnlươngcủamìnhtôiđãkhôngthểtintiềnthuếphảinộpnhiềuđếnthế,vàtôichỉcònlạirấtít.Ngaycảởtuổicủamình,tôibiếtcóđiềugìdókhôngổn.  Đólàlýdotạisaotôivuivìchamẹcủatôi,cùngvớiDạyConLàmGiàu,đangdạytôicáchtrở

nênđộclậpvềtàichínhđểtôikhôngphảiphụthuộcvàotiềnlươnghàngtuần.Sauhainămquansátchamẹmuabấtđộngsản,tôinóivớihọrằngtôimuốnmuamộtngôinhàchothuêcủariêngtôidểtôicóthểchuẩnbịchoviệchọcđạihọcvàbắtđầutrởnêndộclậpvềtàichính.

ĐÂYLÀCÁCHTÔILÀM Việcđầutiêntôibảođảmchắcchắnlànhữngconsốhoạtđộng.

Giámualà111.600đôla,thanhtoán5%bằngtiềnmặt.Tôigomđủtiềnmặttừnhữngkhoản

tiềntiếtkiệm,kểcảtiềnlìxì,nhữngmóntiềnquà,vàlợinhuậntừnhữngcôngviệckínhdoanhnhỏ.Bởiđâylàmộtngôinhàmớitoanhnêntôiđãkhôngdựtínhbấtkỳsựbảoquảnhaysửachữanào lớntrongmộtvàinăm.Thờigianbảohànhcủamộtngôinhàmới là10nămnênkhôngcóbấtkỳchiphílớnnào.Mọichiphíbảohànhhaysửachữatrongtươnglaisẽđượclấytừtiềnmặtthặngdưtíchlũytrongtàikhoảnngôinhà.Đâylàchitiết:

Tôibiếtđiềunàynghechẳngnhiềunhặngì,nhưngngôinhàđầutiênnàytươngtựnhưngôi

nhàđầutiênmàchamẹtôiđãmua.(Thậtsự,tôiđanglàmtốthơn,bởivìviệcchothuêcủachamẹbanđầucóvòngquaytiềnmặtâm.)Tôixemviệcmuanàynhưmộtcáchxâydựngvòngquaytiềnmặttrongkhingườithuêtrảtiềnthếchấp.Vàtrongkhitỉlệlãiròngtiềnmặtchỉ4%(khôngtínhviệctănggiávàcáclợithếvềthuế),tiềncủatôiđanglàmviệcchotôivàngôinhàcủatôicótiềmnăngtănggiá.Nhữngngườixâydựngđangraobánngôinhàtươngtựvớigiá$126.000,hơn$14.000sovớigiángôinhàtôiđãmua. Nếungôinhàtănggiátrongvònghainămtớinhưdựđoán,tôicóthểloạibỏtiềnbảohiểm

thếchấpcánhân(PMI),điềuđósẽlàmtăngvòngquaytiềnmặt.Bảohiểmthếchấpcánhânlàsốtiềnbảohiểmthêmvàodongườichothuêđòihỏitrênnhữngtàisảncụthểnàodó. Vàvềlâudài,tôicóthểtăngtiềnthuê,vốncũngsẽlàmtăngvòngquaytiềnmặthàngtháng.

Vòngquaytiềnmặtbịđộngtôinhậnđượchàngthángsẽgiúptôitrangtrảicácchiphíhọchành.Việclolắngvềtiềnbạcsẽkhôngchiếmthờigiancủatôi.Nếungôinhàtănggiáđủ,tôicóthểtáitàitrợchovăntựthếchấpvàlấytiềnmặtrasửdụngchonhữngchitiêutạitrường(mộtlựachọnkháclàđemsốtiềnnàyđimuamộtngôinhàkhác).Tôikhôngthấymặttráicủaviệcđầutưnhưthếnày. Nhữngngườithâncủatôiđãđảmbảotiềnvaychotôi,bởivìtôikhônghềcólýlịchtíndụng

haynguồnthunhậpnào(dùsaocũngkhôngđủđiềukiệnđápứngmộtvăntựcầmcố).Tuynhiên,tôisẽđứngtêntrênvụmuabáncùngvớitênchamẹ.Tấtcảthunhậptừviệcchothuêsẽđivàomộttàikhoảnriêngcủatôivàtấtcảcácchiphísẽđượcthanhtoánngoàitàikhoảnnày.Nếucóbấtkỳsựsửachữahaybảotrìnàocầnthiết,tiềnsẽđượcrútratừvòngquaytiềnmặtdương. DạyConLàmGiàuđãdạytôiđầutưvàocácngôinhàthayvìmuanhữngvậtdụngnhỏbé.Và

đóchínhxáclànhữnggìtôiđanglàm.

TÔICHỈMỚIBẮTĐẦU

Mộtbàihọcthậtsựquantrọngkhácmàtôiđanghọclàlàmthếnàoxâydựngnhữngvụmuabándểmọingườiđềuthắng.Tôimuốnxâydựngmộtchiếctàungầm,kíchthướckhoảng3.5X0.9mvàchứađượchaingười,đểkêugọimọingườichúýtớitìnhtrạnghiệntạicủacácđạidươngnhằmbảovệđộngvậthoangdãbiển.Tôisẽcầnkhoảng$25.000.Đểcóđượctiềnchodựánnàytôiđangtìm kiếmnguồntài trợtừcáccôngty.Đổi lại,họsẽcómộtkhoảngđểquảngcáotrênchiếctàungầmmàuvàngtươi. Bằngcáchnàycôngtysẽnhậnđượcsựquảngcáocógiátrịvàtạoấntượngtốtvớicông

chúng,vàtôisẽxâydựngđượcchiếctàungầm.Đólàmộtcáchtuyệtvờiđểxâydựngnhữngvụmuabánbởivìkhôngaimuốnravềmàkhônghàilòngcả. Chamẹ tôi nhấnmạnh rằng giáo dục làmột phần quan trọng trong cuộc sông cửamỗi

người,nhưngnókhôngphảilànềntảngchosựantoànvềtàichính.Bằngcáchhọccáchđầutưkhônngoanvàquảnlýtiềnbạccủamình,giờđâytôiđangbắtđầuxâydựngmộttươnglaitàichínhvữngchắc.Mặcdùtôiđãxarờiquầynướcchanhngàyxưanhưngtôivẫntiếptụcviệckinhdoanhnếnvàdựđịnhkhôngngừngpháttriểnnó.Khivàođạihọctôicóthểthuêngườiđiềuhànhcôngviệcđóthaytôi. Khôngbaogiờlàquásớmđểbắtđầutrởnênđộclậpvềtàichính.

CHƯƠNG14

ChúngtôimuốnH.E.L.P.

DavidHoseivàMichaelState

Sinhviênnămthứnhất,đạihọcIndianavàđạihọcPurdue

Vàođạihọcgiốngnhưmộtđặcquyềncóđượccơhộiđểtìmranhữnggìmộtngườimuốn

làmtrongcuộcđờimình.Chúngtôixemnhữngnămhọcđạihọcnhưmộtphầnnguyêncủaviệcđịnhhìnhcácsởthíchcũngnhưcungcấpnềntảngmàchúngtôicầntrongcáclĩnhvựcmìnhđãlựachọn.Nhưngchúngtôicũngnhậnđượcmộtnềngiáodụctrướcđạihọcrấtbổíchkhicònhọcphổthông.Cảhaichúngtôiđều lànhữngnhàkinhdoanhtrẻcon.Giờđâymộttronghaidứatôidựđịnhthànhlậpcácdoanhnghiệpsaukhitốtnghiệp.Cònngườikiahiệnđangsởhữubấtđộngsản.Chúngtôi lànhữngngườibìnhthườngmaymắnkhôngngờ.Tạitrườngtrunghọc,chúngtôiđãgặpmộtngườithầylàmthayđổicuộcsôngtàichínhcủamình.

HÃYỦNGHỘMỘTCHÚT

Chúngtôigặpnhauởtrườngtiểuhọc,cùnglớnlênởthànhphốIndianapolis,vàcùngchơivớinhau.Cảhaiđềuđặcbiệtyêuthíchcờtỉphúvìchúngtôicóthểmuanhiềubấtđộngsản,cácđườngrayxelửavàcáccôngtykinhdoanhdịchvụtiệníchbằngsốtiềnđượccungcấpmộtcáchdiệukỳmàkhôngcầnbấtcứnỗlựcnào. Mãiđếnnămcuốicấptrunghọc,tiềnthựcsựvậnhànhnhưthếnàotrongthếgiớivẫncònlà

mộtbíẩnlớnđốivớicảhaichúngtôi.Khiđó,chúngtôithamdựmộtlớphọccótêngọiHợptáctiếpthịdogiáosưDaveStephensgiảngdạy. Qua lớp học, chúng tôi đã tiếp thu đượcnhững bài họcmà sinh viên thực sự cần. Thầy

Stephensđãtraochochúngtôinhữngkĩnăngcầnthiếtđểthànhcôngtrongcuộcsống.Cáchphỏngvấnxinviệclàmvàxâydựngcáckĩnăngcủanhàdoanhnghiệplàmộtphầngiáoáncủathầy.Sauđóchúngtôihọccáchđầutưvàobấtđộngsản.(Chúngtôimới17tuổivàtrướcđóchưabaogiờnghĩđếnđiềunày.Chúngtôinhậnthứcđượcviệcđầutưvàobấtđộngsản,nhưngkhônghiểugìvềcácnguyêntắccơbản.Xétchocùng,làmsaomộtsinhviêncóđủkhảnăngmuabấtđộngsản?)Giátrịthờigiancủatiềnbạclàmộtphầnkháccủachươngtrìnhgiảngdạy.Vídụ,1đôlahômnaysẽkhôngmuađượcnhiềuthứnhư1đôlanăm1960.Chúngtôicũngbiếtrằngviệc tính toán thờigianchomột sựđầu tư rấtquan trọng,nhưngkhôngphải làquantrọngnhất,vàđầutưtiềnbạcvàonhữngcôngviệckinhdoanhhợplýlàmộtcáchtuyệtvờiđểxâydựngnguồntàichínhdồidào.Chúngtôiđượckhuyênkhíchhọcởnhịpđộriêngcủamình.Thầyđềnghịchúngtôiđọcthêmsách,vàDạyConLàmGiàunằmtrongdanhsáchsáchđọcthêm. MộthômthầyStephensmangmộttròchơiôvàolớp.Lúcấy,chúngtôikhônghềngạcnhiên

màchỉthắcmắclàmsaonóthíchhợpđượctrongmộtlớphọcnhưthế.Babuổihọckếtiếpđượcdànhđểchơitròchơỉnày,CASHFLOW101.Chúngtôithựcsựthíchthú,vàthậtlàvui.Hữnnữa,chúngtôicònhọcđượcnhiềuđiều.Tròchơichỉchúngtôicáchthoátkhỏivòngluẩnquẩncủacôngviệccũngnhưcáchsửdụngtiềndểdầutưđúngđắn.Kiếmđượcmộtviệclàmsaukhi tốtnghiệpdạihọcvàđeođuổinónhiềunăm là condườngchúng tôiđangđi.Tuynhiên,chúngtôibiếtrằngmìnhrấtkhácbiệtvàmuốncómộthướngđikháctrongcuộcsống.Tròchơiđãmangđếnchochúngtôimộthìnhảnhvềlốisốngấyvàgiảithíchtạisaochúngtôilạikhácbiệt.Khíacạnhhấpdẫncủatròchơilànómangđếnhiệnthựcquathịgiácvềviệctíchlũyvòngquaytiềnmặtthụđộng. Rồivàingườidềcậpđến tròCASHFLOWcho trẻ convàmộtýnghĩbấtngờnảy ra.Một

ngườikhácchobiếtcóquenmộtgiáoviêndạylớp5tạimộttrườngtiểuhọcđịaphương.Tạisaokhôngdạycácemnhỏtuổihơnchúngtôinhữngkĩnăngchúngcần?Tạisaophảiđợiđếnkhilêntrunghọc? Nhómchúngtôidãsắpxếpvàđiđếnlớp5đó.Chúngtôidựđịnhgiớithiệutròchơimột

cáchvuinhộn.Vìthếchúngtôiđãtrìnhdiễnmộtbàithơtràophúng,trongđócónhữngcâuthơđángnhớ,nhấnmạnhđếnvòngquaytiềnmặt. Bọntrẻrấtthíchchơitròchơinày.Nhữngđứatrẻ10-11tuổiđóthậtsángdạ.Nghexongcác

emphátbiểunhữngcâunhư,"Thunhậpbịđộngcủaemphảilớnhơncácchiphíthìmớithoátkhỏivòngluẩnquẩnđược,"cònnhiềungườitrongchúngtôiđãcảmthấymùtịt.Chúngtôibiếttròchơiđangmangđếnchonhữngđứatrẻnàymộtcáchnhìncuộcsốnghoàntoànmớimẻ-khôngchỉcótiềnbạc.Rấtcóthểchúngđanghọcnhữngbàihọcmàchamẹchúngchưabaogiờdạy.Chắcchắnđólàkinhnghiệmcủachúngtôi. Saukhitốtnghiệptrunghọc,vàingườitrongchúngtôichorằngviệcdạycácsinhviênđại

họcvềtàichínhcóthểmanglạihiệuquảdâychuyền.Nhữngsinhviênđócóthểluânphiênnhaudạychotrẻconvềtiềnbạc.Đâylàmộtđiểmbứtpháđốivớichúngtôi,khởiđầucuộctìmkiếmgiúpcungcấpnhữngngườikháctrongcộngđồngcủamìnhbiếtđọchiểuvềtàichính,tinhthầndoanhnghiệpvàquảnlýtiềnbạc.

GIÚPĐỠMỘTTAY Đểlàmđiềuđó,chúngtôiđãmởmộttổchứcphilợinhuậnmangtênH.E.L.PInc.(GiúpĐỡ

Giáo Dục Nhiều Người - Help Educate Lots Of People). Tổ chức này sử dụng trò chơiCASHFLOWchotrẻconđểdạytrẻemđịaphươngsốnggầnkhutrườngđạihọcvềcáchquảnlýtiềnbạc,kiếnthứcvềtàichính,vàtinhthầndoanhnghiệp.Chúngtôiđãmởrộngchươngtrìnhtạinhiềucâulạibộởcáctrườngtiểuhọccũngnhưcáchộinghịởcáctrườngtrunghọc. NhữngđềtàicủatổchứcđượcđặttạiĐạihọcPurdue,ĐạihọcIndiana,vàĐạihọcWabash,

kếđếnlàĐạihọcBallStatevàIUPUI(ĐạihọcIndianavàĐạihọcPurduecủaIndianapolis).Chođếnnayhơn100sinhviênđạihọcđãdạyhơn200trẻemởđộtuổi10,11,và12mỗinăm.Chúngtôiđãtìmđượccáchđểlàmchohoạtđộngcủatổchứcđạthiệuquả.Mườisinhviênđạihọctậntâmgặpnhaumỗithángmộtlầnđểhọctròchơi.Sauđó,họdạylạicácsinhviênkhác,vàlầnlượttừngngườisẽtìmđếnvớinhữngtrẻemtrongcộngdồngvàdạylạiđiềuđó.Côngthứchếtsứcđơngiản:Học.Dạy.Làm. Tìnhhìnhnàyđãmởrarấtnhiềucơhộitồntạichocácnhàkinhdoanhtrẻmuốndựavào

nhữnghiểubiếttựcócủahọ.Chúngtôimuốnngườikháctiếpcậncácthôngtinmàchúngtôicóđược.Mộtkhihọnắmđượcthôngtinđó,họcũngsẽgặpthuậnlợivôcùngđểthànhcôngtrongcuộcsống.Nhữngcâuchuyệncủachúngtôicólẽsẽquenthuộcvớinhiềungười-hàngtriệuthanhniêncótinhthầndoanhnghiệp.Nhưngkhônggiốngnhưhọ,chúngtôidãnhậnđượcmộtsựtrợgiúpmàchúngtôimuốntruyềnchonhữngngườikhác.

DAVID:MỘTNGƯỜIBUÔNBÁNỞTUỔI12,NHÀKINHDOANHỞTUỔI17 Khilớnlêntôiluôntìmkiếmcáccơhộikinhdoanh.Vàolúc12tuổi,tôigomgópcácvỏlon

bằngnhômdểtáichếtrongkhicácbạntôichơibóngrổ.Năm15tuổitôilàmbồibàntạicâulạcbộđồngquêcủabàtôivàocáctốithứSáuvàthứBảy.(Tôivẫnđanglàmviệctheocaởđóvàonhữngkìnghỉ.)

Mùaxuânnămđómộtngườibạncủatôi,vốncóchiếcmáyxéncỏriêng,đãcùngtôimởdịchvụchămsócbãi cỏ.Quyếtđịnhấy thậtdidàng.Quanhkhuxómcủachúng tôiđềucónhữngbãicỏ,vàcórấtnhiềunhàcửahoặc làkhôngquantâm,hoặckhôngcóthờigianđểchămsócchúng.Chúngtôithấymìnhcóthểlàmviệcnàyđược.Đểlàmđượcđiềuđó,tôicầnhaithứ:mộtchiếcmáyxéncỏvàtiềnđểmuanó.Tôiđếngặpchịmình,giảithíchnhữnggìtôimuốnlàm,tôisẽthuđượcbaonhiêu,vàbaonhiêubãicỏchúngtôicóthểchămsócvàonhữngngàycuốituầnvàsaugiờhọc.Tôicũnghứatrảlạitiềnchochịtrongvònghaitháng. Bịthuyếtphụcvìtôihiểunhữnggìmìnhđanglàm,chịchotôimượn500dôlakhôngtínhlãi.

Tôiđãcóthểtrảlạisốtiềntrongmộttháng(nhưngtôitiếptụcđềnđápsựgiúpdỡcủachịbởitôihẳnkhôngthểcóđượcngàyhômnaynếukhôngcósốtiềnchịchomượn). Đểmởrộnghoạtđộng,chúngtôibáovớicácgiáoviênởtrườngtrunghọcvềdịchvụcủa

mình.Cóngườiđãchỉchúngtôiđếnmộtnhàtrọvàchungtôicũngdãlàmviệcchohọ.Sauđóchúngtôichianhaura,vàdượcnhữngchủnhàcũngnhưnhữngtrungtâmthươngmạithuêlàmviệc. Đươngnhiên,cómộtvấnđề"hậucần"kháquantrọng.15tuổi,tôikhôngđủtuổiđểláixe,

vàtôiphảithuêbạnbèchởtôitừchỗlàmnàyđếnnơilàmkhác.Tôimuamộtchiếcxetảivàthuêcácbạntôiláinóđược4tháng.Ngaykhitôinhậnđượcgiấyphépláixe,tôiđãtựmìnhláichiếcxetải. Cuốinămhọctrunghọc,cósáungườibạnđãlàmviệcchochúngtôi.Tôitrảlươngchohọ

vàongày5và20củamỗi thángvà tính theogiờ.Việckinhdoanhnàyđãmang lại cả thảy40.000đôlasuốtnhữngnămđó.1/3sốđólàlợinhuậncủatôi,1/3thuộcvềtổngchiphí,và1/3cònlạilàchiphínhâncông.(Saubathángcùnglàmviệc,ngườibạncùnghợptácvớitôiđãbỏcuộc.Cậuấykhôngmuốngópsứcvàocôngviệckinhdoanhnàynữa.Vàinămsauđó,cậuthậtsựhốitiếcvìquyếtđịnhcủamình.) Tôibắtđầutìmkiếmnhữngtriểnvọngdểmuadoanhnghiệpchomìnhvàonămnhấtđại

học.Saubathánghọcởđạihọc,tôiđãkhôngthểthỏamãnnhucầucủakháchhàng,thếnêntấtcảhọbắtđầutìmkiếmnhữngngườicungcấpdịchvụkhác. Tôiđịnhbánlạicôngviệcnàychomộtchủnhàtrọ,kháchhànglớnnhất,đểlấy200đôla

mỗi tháng trongvòng5năm.Nhưngvào lúc chúng tôinhất trí, tôi lại không códanh sáchkháchhàng.Vìvậy,tôiđãbáncáctrangthiếtbịvàchiếcxetảiđểlấy1.500đôlatiềnmặt. Kinhnghiêmnàyđãchotôithấytầmquantrọngcủaviệccầncómộtnhàcốvấncónănglực

đểdànxếptrongsuốtquátrìnhmuabán.Sauđó,tôiđãhọccáchsửdụngcácnhàcốvấnmỗikhitôikhôngbiếtvềmộtquátrình,hayphươngthứckinhdoanhcụthểnàođó. Tôicũnghọcđượcrằngmộtcôngviệckinhdoanhcóthểthấtbạitrongvòngbathángnếu

khôngcómộtkếhoạchthíchhợpnhằmtiếptụccungcấpnhữngdịchvụtốthơnchokháchhàng.TôibiếttriếtlýcủaDạyConLàmGiàucóthểvậndụngđược,nhưngnótháchthứcvàdòihỏinhiềucôngsức,nỗlựccũngnhưsựhoạchđịnh.

Lợinhuậntừcôngviệcchămsóccỏđãđếnthậtđúnglúcbởilẽtrongkhichamẹtôinhấn

mạnhgiátrịcủaviệccómộtnềngiáodụctốtvớicácanhchịemtôi,họcũngbiếtrõaiphảichịutráchnhiệmtrảtiềnchoviệchọctậpđó.Phầnlợinhuậntôithuđượctừcôngviệckinhdoanhcũngnhưbánđồđạcđãgiúptrangtrảicácchiphíchonămhọcđạihọcđầutiêncủatôi.

KINHNGHIỆMKHÁCỞTRƯỜNGĐẠIHỌC Sauđó,tôibắtđầunhữngviệckhác.Tôibiếtmộtcôngviệckinhdoanhcóthểsinhradòng

thunhậpbịđộngtolớnnếuđượcthựchiệnđúngđắn.Mộtsốrấtthànhcông,trongkhimộtsốkháclạithấtbại.Tấtcảnhữngviệcđóđềucoýnghĩavìchúngdạytôirấtnhiềuđiều.Đólà: -Côngviệcdọntuyếtđemlạihơn3.000đôlatronghaimùa.Côngviệcnàyđãbổsungvào

việcchămsóccỏcủatôiởtrườngtrunghọc.Tôiđãmuacáctrangthiếtbịvàomùađôngcủanămđầutiênởtrườngtrunghọc.Tôicũngcùnglàmchủmộtcơsởkinhdoanhvớimộtngườibạnởtrườngtrunghọc. -Côngviệcsơnnhàmanglại2.000đôlamộtmùahè.Tôiđãtựmìnhlàmmọiviệc.

-Nghềphânphốitiếpthịmạnglưới,mộtcôngviệclàmtôitốnkhoảng300đôlacùngvới75

giờ.Tôiđượcđàotạovàlàmviệcchonhữngngườikhác,nhưngtôinhậnthấykhómàthuyếtphụcbạnbèvàcácthànhviêntronggiađìnhthamgia.Tôikhôngcảmthấythoảimái.Thếnhưngnólạilàmộtgiaiđoạnquantrọngvìtôinhậnraviệctìmkiếmcôngthứcvàtầmnhìnriêngcủamìnhcũngnhưviệcvậnhànhchúnglàhếtsứccầnthiết. -Dựánkhởinghiệpliênquanđếnmáyvitínhcùngvớihaingườikhác,vốnđòihỏikhoảng

500giờnhưngtôikhôngtốnđồngnào.Chúngtôiđãbướcvàomộtcuộccạnhtranhtrongkinhdoanh,dựatrêndựánkinhdoanhcủamình,đãđemlạichochúngtôi5.000đôla.ChúngtôiđưaracáchnốikếtcácthôngtinyhọcbằngviệcdùngmộttấmthẻPC,đólàmộtmànhìnhkhôngcóbànphím.Mộtngườitrongnhómđãrađivàdựánđãkhôngthểtiếntriển.Điềunàycũnglàmộtkinhnghiệmhọchỏiquantrọngbởivìnódạytôitintưởngnhữngngườicùnglàmviệcvớimình,đặcbiệtvềvấnđềtiềnbạc,nỗlực,vàthờigian. TôicũngxemH.E.L.P.làdoanhnghiệpvìtôichịutráchnhiệmvềnó.

Khảnăngkinhdoanhmởrộngcủa tôi cũnghỗ trợ tôi rấtnhiều.Tôiđãquyêngópđược

7.500dôlađểgiớithiệuCuộcsotàigiữacácbannhạc(BattleoftheBands),đónggóp2.000đôlachoJill’sHouse,mộtquỹdànhchosinhviênbịungthư.Hainămquatôiđãđónggóphơn4.000đôlachoJill'sHouse. Ngoàiviệckhởisựcáccôngviệckinhdoanh,tôicũngdãđầutưkhoảng5.000đôlavàocổ

phiếu.Vàothờiđiểmnày,tôiđangđểmặcchúng.Tuynhiên,việctiếpxúcvớitiềnbạcmỗingàylàđiềumàtôivẫnđangtiếptụclàm.

THẺTÍNDỤNGKHÔNGKIẾMĐƯỢCTÍNDỤNG Tôichưabaogiờnghĩđếnviệclậpngânsáchchitiêucủamình.Tôiđãdùngtiềnmặttrước

khitôicóđủtiêuchuẩndùngthẻtíndụng.Cuốicùngkhitôiđặtnhữngchiếcthẻtíndụngvàoví,tôicứnghĩrằngchúngphụcvụchonhiềumụcđíchkhácnhau.Chúngchophéptôitheodõicácchiphícủamình,làmộtvậtthaythếtiệnlợichotiềnmặt,vàdễsửdụng.Nhưngvàolúcđótôilạitậptrungvàoviệcthanhtoáncáchóađơn,chứkhôngphảilậpngânsáchtiềnbạccủamình.Dùkhôngphảitrảmộtxutiềnlãinào,tôilạithấymộtcáigailớntrongviệctôiđãtiêukhánhiềutiềnvàothứcăn,áoquần,vàgiảitrí.Thóiquenchitiêuquámứcnàyvẫnlàtrởngạicủacánhântôi,nhưngviệctừbỏchúngsẽkhônggiảiquyếtđượcvấnđề.Tiếptụclàmviệcđểlớnlên,pháttriển,trưởngthành,vàhọccáchvượtquanhữngtrởngạicủamìnhlànhiệmvụcủabảnthântôi.Hiệntạitôichitrảmọithứbằngtiềnmặt,bằngcácthẻghinợ,vàquangânhàngtrựctuyến. Tôivẫnđang"giảiquyết"những"vấnđề"củamình.Khôngmộtchútsuytính,tôiđặtsốtiền

boa15%đến20%chomộtngườibồibàn,nhưngtôivẫncốtìmkiếmcácdịchvụtàichínhrẻnhất. Nhữngtrògiảitrívẫntranhthủsựchúýcủatôi.Thậtbuồncười,bởilẽchúngđềulànhững

tròmàtôiđãchơitừlúc11tuổi."Rangoàichơiđi,”làmộtlờikêugọiquyếnrũ.Nhưngtôinhìnchúngnhưmộttháchthức.Chắcchắnrằng,việcgiảmsứcéplàquantrọng,nhưngđạtđượcnhữngmụctiêucũnghếtsứccầnthiết.

TÔINHÌNTHẤYMỘTTƯƠNGLAIKHÁC Từkhitôicònhọcđạihọc,mụctiêutrướcmắtcủatôilàtốtnghiệpvớimộtbằngcấpvề

doanhnghiệpvàtàichính.TrướckhithamdựlớpcủathầyStephens,tôikhônghềbiếtmìnhmuốnlàmgì.Bâygiờtôiđãnhậnthấyrõconđườngđịnhđi. Mụctiêumộtnămcủatôilàsẽbắtđầumộtcôngviệckinhdoanhvàxâydựngmột"cường

quốc"tàichính.Mụctiêunămnămlàcóthểquyếtđịnhxemliệutôicómuốnnghỉhựuvàothờiđiểmđóhaykhông.Khôngmộtchútnghingờgìnữa,tôikhôngmuốnmộtcôngviệcbàngiấylàmviệc8giờsángđến6giờchiềumỗingàytrong5ngàymỗituần.Côngviệcđókhôngchotôimộtcơhộiđểtheođuổinhữngướcmơ,tầmnhìnvàmụctiêucủamình.Tôirùngmìnhkhi nghĩ đến việc sống trongmột sự đầu hàng của bộ phimKhôngGianVănPhòng (OfficeSpace). Tronglúcđó,tôinắmlấycơhộiđểdạyvềtiềnbạcvàchấpnhậnrủirobởivìnhữngđềtài

nàykhôngđượcdạyởtrường.Vớinhữngthôngtinhữuíchnày,cácbạntrẻcóthểbướcvàocánhcửađếnvớithếgiớicủanhữngnhàdoanhnghiệpchứkhôngđứngbênngoài.Hiệntại,tôilàngườitrợgiáotrongkhutậpthểcủamình,vốnnằmtrêntầnglầunguyhiểmngoàitrời(để

đổilấyphòngvàtiềncơm).Tráchnhiệmcủatôilàcốvấncho50sinhviênđạihọc,phầnlớnlàsinhviênnămthứnhất,đangsốngởđó.Trảlờitấtcảcáccâuhỏivềcuộcsốngởđạihọc,nghềnghiệptươnglai,vànhữnghoạtđộngcủasinhviênlàmộtphầncôngviệccủatôi.Ngoàira,tôicòndạynhữngkĩnăngkinhdoanhvàlãnhđạo. Lúc17tuổi,lầnđầutiêntôicảmthấylàmchủđượccuộcđờimình.Tôinhậnratôimuốntrở

thànhmộtnhàdoanhnghiệp,đểtạoracáccơsởkinhdoanhvàsốngmộtcuộcsốngdotôitựtạonên,khôngphảimộtcuộcsốngmàtôicốgắnghòanhậpvàonó.Tôicảmthấythậttuyệtvời!Duytrìsựkiểmsoátvừalàmộttráchnhiệmđồngthờicũnglàmộttháchthức.Mộtkhinhữngmục tiêuđãđặt rađượchoàn thành,nhữngmục tiêumớiphải thaychỗcủachúng.Thuyếtphụcngườitatinrằngmộtchàngtrai20tuổiđángtincậykhôngphảidễdàng.Nhưngnỗlựcấyxứngđángđượctưởngthưởng. Tôiđãtừngbơitrongmộtđạidươngýtưởng.Giờđâytôibiếtcáchđóngmộtchiếcthuyền

vàláiđếnhướngnhữngýtưởngấy.Đólàthôngtintôimuốnchiasẻvớinhữngaisuynghĩvềcáckhảnăngnhưngkhôngbiếtcáchthựchiệnchúng.Đốivớinhữngngườitrẻtuổicảmthấymìnhkhácbiệtvớicáchnghĩthôngthường,khôngmuốnbịtróibuộcvớicôngviệcvănphòngsuốtngàv,thìcóđiềukhácngoàiniềmhivọng.Cómộtcáchđểđạtđượcướcmơvàsựtựdocủabạn.

MICHAEL:NGƯỜIBÁNKẸO,ÔNGCHỦBẤTĐỘNGSẢN Từnăm1989đếnnăm1991 tôiđiềuhànhmột cửahàngbánkẹomang tên Slate Candy

Storenằmởlốidivàonhàchúngtôi.Khinhậnthấycónhucầu,tôiđãđápứngnó.Trẻconrấtthíchkẹo,nhưngnơiduynhấtđểmuakẹotrongđịaphươngnằmởtrungtâmthươngmại,vànhiềubậcphụhuynhsẽkhôngchophépconmìnhđiđếnđó.Nóquáxavàmuốnđếnđóbuộcphảiđitheođườngchính. Tôihỏiýkiếnmẹvềviệcbánkẹovàbàđãtánthành.ChúngtôiđếnSam'sClubvàbàđãmua

tấtcảcácloạikẹo(tôibiếtnhữngloạikẹotôivàbạnbèthíchnênviệcchọnmualựathậtdễdàng).Mộtlầntôikểchobọntrẻởmộttrườngviệctôiđanglàmvàcâuchuyệnấylanđinhanhchóng.Chẳngmấychốcchúngđãxếphàngdàibênngoàinhàtôi.Cáchlàmcủatôithậtđơngiản:bángấpđôigiátiềnmỗithanhkẹovàkiếmvàitrămđôlamộtthángsaukhitrảtiềnvốnđếnkhitôitừbỏcôngviệcnàymộtnămsauđó.Nhàtôibịcướp,mẹvàtôiquyếtđịnhkhôngbánkẹonữa. Vàonăm16tuổi,tôiđãchuyểntiếpsangthờiđạikỹthuậtsố.Tôiđầutư1.000đôla(quà

củabàtôi)vàochiếcmáyvitínhđầutiêncủamình.VớimộttàikhoảnAOLvàkếtnốiInternet,tôixâydựngmộtnhómcáctrangwebđểcáccôngtytrảtiềnchotôi,dựatrêncơsởmộtlầnnhấpchuột,đểquảngcáochohọ.Cuốicùngnhữngtrangwebnàynhậnđược2.000lượttruycậpmột ngày và tôi thuđược800đôlamỗi tuần. Tôi đã kiếmđượchàngngànđôla trongkhoảng4thángtrướckhihệthốngnàybịthayđổi.

BâygiờtôisẽthừanhậnrằngtronggiaiđoạntrướckhihọcthầyStephens,tôiđãphungphítấtcảtiềnbạccủamìnhvàoxehơi,dànâmthanhnổitrênxehơi,nhữngtrògiảitrívàcáccôbạngái-danhsáchthútiêukhiểncơbảncủacácthanh,thiếuniên.Nhưngkhitôithamdựlớpcủathầy,tôiđãđemtấtcảnhữngýtưởngmuốntrởthànhmộtnhàdoanhnghiệpcủamìnhvàgắnkếtchúnglại.Cuốicùng,tôiđãhiểurakhảnăngcóthểtrởnênđộclậpvềtàichínhlànhưthếnào.Tiềnbạckhôngchỉđểkiếmravàtiêuxài. Thôngtintiếpthuđượckhôngchỉvạchrachotôihướngđầutưmàtôimuốnđiđến,nócòn

giúptôixácđịnhrõcácmụctiêucủamình.Tôibiếtsaukhitốtnghiệpđạihọctôisẽdành5nămđầutiênđểtạoranguồnthunhậpbịđộngvượtxacácchiphícủatôi(chẳnghạnnhưtiềnthếchấp,nhữngkhoảnthanhtoánchoxehơi, thứcăn,vânvânvàvânvân).Mụctiêumườinămcủatôisẽlàkhảnăngvềhưu–nhưngkhôngphảitôiđịnhlàmnhưthế. Đểthựchiệnđiềuđó,tôiđãbắtđầuđầutưvàobấtđộngsản.

ĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃTHỰCHIỆN

Saumộtnămnhấtsốngởkhutậpthể,tôiquyếtđịnhthuêcănhộđầutiêncủamìnhvớimột

ngườibạn.Chúngtôichianhautrả800đôlatiềnthuênhàmỗithángvàcốgắngổnđịnhtrongcáchbốtríkỳquặccủacănhộ,kiểubốtrílạlùngtrôngnhưmộtchiếcbánhhìnhchữV.Saukhisựhứngthúđượcởtrongcănhộmấtdần,tôinhậnramìnhđangtrả400đôlamộtthángtiềnthuêchochủnhà.Tôibiếtcómộtcáchtốthơn. Tôibắtđầunghiêncứuthịtrườngbấtđộngsảntrongvùng(Lafayette,Indiana)vànhậnra

đólàthờiđiểmthuậnlợiđểmuanó.Lãisuấtrấtthấpvàmọingườitrongvùngdườngnhưđềuđangbánnhàcùngmộtlúc.Thịtrườngcủangườimuathựcsựdượcdọnragiốngnhưmộtbữatiệcđứng. Mỗingàytôidànhítthờigiantìmkiếmmộtcănhộhaigian.Tôinghĩrằngmìnhsẽởmột

gianvàchothuêgiancònlại.Nhưngsautámthángtrờixemxétkhoảng40cănhộhaigian,tôitrởnênnảnchí.Hầuhếtchúngđượcxâytrướcnăm1950vàđòihỏirấtnhiềuthờigianđểsửasanglại,điềumàtôikhôngthểlàmđược.Mộtngàynọ,tôiđọcđượcmộtquảngcáotrênbáovềmộtngôinhà4giancòntốtvới"sốtiềnlãituyệtvời". Tôithậtsựấntượngvớimẩuquảngcáođó.Ngôinhàkhôngnhữngchưađầy5nămtuổi,mà

còn tốthơnhầuhếtnhữngcănhộ trong thị trấn.Mỗigiannhàđềucó lò sưởi làm tăngvẻduyêndángchonó,máygiặtvàmáylàmkhô.Cácgianởtầngtrêncótrầnhìnhvòm.Tôicóthểsốngxahoaởđó.Ngườichủnhàđưatôimộtbảnsaocácbáocáotàichính,mộtbảngtínhExcelngaykhitôiđếnxemngôinhànày,tôithậmchícònấntượnghơnnữavìđiềudó. Ngườibánđòi245.000đôla,vàtronglúcôngtađồngýmứcgiá240.000đôla,tôibiếtmình

nênnhờngườiđịnhgiálạingôinhànày.Vàgiáthẩmđịnhlà266.000đôla.Việcnghiêncứuchotôibiếtrằngdonhữngdiềukiệnkinhtế,hầuhếtcácngânhàngchỉđòihỏikhoảng10%.Tôiđã

dùnggiáthẩmđịnhnhưmộtlựcđònbẩy.Đâylàcáchmàngânhàngxemxétcácconsố.Họxem266.000đôlalàgiábán,và10%củanó-tức26.000dôla-làsốtiềnmặtphảitrả.Sốtiền26.000đôlachỉtồntạitrêngiấy. Nhưngsauđómộtchuyệnkhácđãkhiếntôichúý.Bằngcáchđặt10%tiềnmặt,tôiđược

yêucầuthanhtoántiềnbảohiểmcầmcốcánhân(PMI),sốtiềnbảohiểmthêmvàodongânhàngđòihỏiđểgiúphọbánmóntiềnchovaychomộtngânhàngkhác.Phíbảohiểm120đôlahàngthánggiốngnhưsốtiềnvấtdi.Nhấtđịnhtránhviệcchitrảnày,tôiđịnhđặt20%tiềnmặt.Tôithuyếtphụcngườibánthựchiệnmộtvăntựcầmcốthứhaitrịgiá10%.Ôngtađồngývàphíbảohiểmcầmcốcánhânđãbiếnmất. Đểtìmkiếmnhữngđiềukhoảntốtnhất,hơnmộtthángtôiđãtiếpxúcvới5ngânhàng.Tất

cảmọingườimàtôigặpgỡđềulịchthiệp,ngoạitrừmộtngười,hơnnhữngngườikhác,sẵnsànglàmbấtcứđiềugìđểtôiđượcvay.Tôitrìnhchohọxemhàngđốngcácbáocáotàichínhvàgiấytờ,nhưngngườinàysẵnsàngủnghộtôi-lúcđótôi20tuổi-vàđitheoanhtatừngbướcchỉđểbảođảmkhoảnvay.Trongtrườnghợpcủatôi,điềuđóbaogồmnhữngsựchấpthuậnđặcbiệttừngườibảođảmvìsựhạnchếthunhậpcủatôi.Sốtiềnvaycóđượcquamộtvăntựcầmcốtrongvòng5nămvớimứclãisuấtlinhđộng6,375%.Điềunàycónghĩalàtrong5nămtỷ lệ lãi suất là6,375%.Sau5nămtỷ lệnàycó thể tănghaygiảmtùy thuộcvào thịtrườnghiệntại.Tôisẽtrả1.300đôlamỗitháng.(Mặcdùtôithíchmộtsốtiềnvaytrong30nămhơn,vốnhẳnsẽkìmhãmmộttỷlệlãisuấtthấpchotoànbộkỳhạnchovay,nhưngđâylàvăntựcầmcốduynhấtmàtôicóthểcóđược.Nếulãisuấttănglênsau5nămcólẽtôisẽquyếtđịnhtáitàitrợkhoảnvay.) TôigọiđiệnchoDavidHoseibạntôiđểnhờanhgiúpphântíchcácbáocáotàichính.Nếu

tôisốngtạimộttrongnhữnggiannhà,tôisẽphảitrảkhoảng200đôlađểhòavốn.Đâylàcáchchúngtôiđãtínhtoánđiềudó: Với151đôlamỗithángtôicóthểsốngtrongmộtcănhộsạngtrọngvàsởhữumộttòanhà.

Đólàmộtsựthànhcông. Saukhibảođảmsốtiềnvay,tôiđượcthôngbáocácchiphíkếtthúckhoảng6.000đôla,điều

nàycónghĩa làkhoảng2.000đôlasẽchạykhỏi túi tôi, cộng thêmmộtđiểmtừngânhàng,tươngứngvới1%sốtiềnvay,hay2.600đôla.Điềuđángngạcnhiênlà:Đếnkhikếtthúctôichỉphảitrả625đôla.Dườngnhưngườibánchịunhiềuthuếhơnngườichovayđãđịnhbanđầuvớiôngta. Việcthanhtoántiềnthếchấpcủatôichỉbắtđầusaukhitôikếtthúcviệcchothuêngôinhà

củamình.Điềunàyđemđếnchotôi1.800đôlatiềnchothuêđểbỏvàotàikhoảnngânhàngcủatôi.Tôidangdànhdụmsốtiềnnàyđểphòngchonhữngviệcsửachữakhẩncấpcũngnhưđểtrangtrảinhữngthángmàcáccănhộkhôngcóaithuê. Saukhitốtnghiệptôisẽdọnđivàchothuêcănhộtrênđểkiếm625đôla.Đếnthờiđiểmđó

vòngquaytiềnmặtbịđộnghàngthángcủatôisẽlà440đôla.Đâylàchitiết:

Đếnkhiđịnhgiábấtđộngsản,cácbấtđộngsảnđầutưđượcđịnhgiádựatrênsốlợitứcmà

chúngsinhra.Vìthếnếutiềnchothuêtănglên,sauđónhiềukhảnănggiátrịcủangôinhàcũngsẽtăng.Tôibiếtngôinhànàysẽtănggiávìmộttrungtâmmuasắmnhỏđangđượcxâyngayđốidiệnkhuphố.Địathếluônluônđượctínhđến,đểxembạnsẽbánkẹohaybánbấtđộngsản. Tôinhìnvàoviệcđầutưtheohướngnày.Tôichỉđặt625đôlacủamìnhvàovụmuabán,

vốnđemđếnchotôimộtchỗởtuyệtvờivàvòngquaytiềnmặtbịđộngtiềmnăng.Hiệntại,dựavàoviệcđịnhgiá,tôicógiátrịròngcònlạilà26.000đôla;vàolúctôitốtnghiệpsốtiềnnàycóthểtănglên.Tôiđịnhdùngmộtphầncủanóđểmuathêmbấtđộngsản. Cómộtkhíacạnhkhácđốivớiviệcmuabánnày,điềumàtôicholàrấtquantrọngkhông

thểkhôngnêura.Tôinghetoànbộnhữnglờichỉtríchgaygắttừbạnbèvàngườithânvềviệcđầutưvàobấtđộngsảnởtuổi21.Nhiềungườinóivớitôirằngtôisẽphảisửachữanhữngnhàvệsinhdộtnátvàtiếpxúcvớinhữngngườithuêkhóchịu.Khinàotôimớihọcđượcchuyênmôncủamình,khoahọcmáytính,haybấtcứđiềugìkhác? Thựctếlàbấtđộngsảnhoàntoànđượcquảnlýbởimộtcôngtyđángtincậy.Mọithứtừ

việc cho thuê các cănhộ chođếnviệcgiảiquyết cácvấnđề củangười thuênhà (nhưviệckhôngtrảtiềnthuêhaynhữnglờiphànnàn)chođếnviệcxéncỏđềulàtráchnhiệmcủahọ.Dùcôngtyquảnlýkhôngtrảtiềnchocácdịchvụnhưchămsóccỏ,nhưnghọgiámsátchúngvàđảmbảomọithứtrôngtốtđẹp.Tấtcảnhữngđiềutôilàmlàmởcácbảngbáocáotàichínhhàngtháng.Tôithậmchíkhôngphảidiđếnngânhàngbởivìchiphiếucủatôiđượcgởitrựctiếpvàotàikhoảncủamình.

VIỆCĐẦUTƯKHÔNGCHỈDÀNHCHO"CÁCSINHVIÊNNĂMCUỐI" Muabấtđộngsảnđãbiếnthànhmộtviệcđầutưtuyệtvờiđốivớitôi-mộtsinhviênnăm

thứnhất.Nếukhôngnhậnđượcsựgiáodụcvềtàichính,tôisẽvẫngiốngnhưhầuhếtcácbạncủamình,trảmộtkhoảntiềnthuênhàkhôngphảithấpđểchẳngvìđiềugì.Trongkhinhiềungườibạncùngtranglứađổthêmnhiềutiềnmàhọcóvàoquầnáohoặcxehơimới,tôilại

thíchđầutưđểsinhrathunhậpthườngxuyên.Mộtphầnthunhậpđó,ngượclại,cóthểđượcdùngđểmuanhữnggìtôimuốn,hoặcđểsinhradòngthunhậpbịđộngnhiềuhơnnữa. Mộtbàihọckháctôihọcđượclàsựrủiro.Vớitôi,rủirolàviệckhôngbắtđầucôngviệc

kinhdoanhcủariêngbạnhaykhôngđầutưvàobấtđộngsản. Tuynhiên,tôitiếptụcđốimặtvớinhữngtrởngạicủachínhmình,đólànỗilosợmộtsố

nhữngcơhộichỉlàmẹoquảngcáo.Nhưngtôiđanghọccách"phântíchthayvìchỉtrích".Điềunàytạonênsựkhácbiệt. Nhưngtôicũngpháttriểnnhữngthóiquentốtkhác.Mỗingàytôidành10phútđểtheodõi

tấtcảcácchiphívàthunhậpcủamình.Tôiluônluônbiếtmìnhcóbaonhiêutiềnvànóởđâu.10%trongmỗiđôlatôilàmrađượcgởivàomộttàikhoảnđầutưđặcbiệt.10%khácđượctặngchohộitừthiện.HiệntạitôilàmviệcởRạpChiếuBóngThànhPhốvàocuốituầnvàtôiđiềuhànhmộtcôngtyvềweb(Web-hosting)với140kháchhàngvàđangngàycànglớnmạnh.

DAVIDVÀMICHAEL:CHÚNGTÔIVẪNĐANGHỌCHỎIMỖINGÀY Ngoàiviệcđihọcvàlấybằngcấp,chúngtôicũngdanglàmviệchướngđếncácmụctiêuđộc

lậptàichínhcuamình.Chúngtôiliêntụctìmkiếmcũngnhưphântíchcáccơhộibằngcáchxemxétcácmụcraovặttrênbáovàbằngcáchlắngnghenhữnggìmànhữngngườicùngtuổivớichúngtôiđềcậpđến. Kiếnthứctàichínhmàchúngtôiđượcdạyđãđưanhữnggìchúngtôiđanglàm,cũngnhưcó

thểlàmthànhtriểnvọng.Nóchochúngtôikhảnăngtưởngtượngcuộcsốngcóthểnhưthếnào.Mỗingàychúngtôithứcdậyvớicảmgiáckiểmsoátđángngạcnhiên.Giờđâychúngtôicảm thấymìnhgiàu có.Hơn tất cả, đây là kinhnghiệmchúng tôimuốn chia sẻ với nhữngngườikhác. Chúngtôibiếtnhiềungườikhôngnhậnratiềmnăngcủahọvìhọsợlàmbấtcứđiềugìkhác

với"chuyênmôn"củammh.Vớihọ,vàvớinhữngkhác,chúngtôimuốnnóirằng:Đừngengại.Hãytheođuổimơướccủabạn.Hãytinchúngtôi,khôngcóđiềugìkhácnhưvậycả.

PHẦNV

MỘTCÁCHKINHDOANHMỚI

Ngườibốgiàucủatôiđãdạytôirằngviệcnhậnđượcmộtsựgiáodụcvềtàichínhrấtquan

trọngvớimỗingười.Đốivớinhữngngườilàmcácnghềtiếpxúcvớinhữngvấnđềtiềnbạcnhư

tưvấnthuế,hoạchđịnhtàichínhvàquảnlýdoanhnghiệpriêngcủamình,việcchiasẻsứcmạnhcủasựhiểubiếtvềtàichínhđặcbiệtquantrọng. Thôngthường,nhữngngườilàmcáccôngviệccóliênquanđếntưvấntàichínhcánhânnói

vớitôirằngthôngtintrongDạyConLàmGiàuđãlàmthayđổiquanđiểmcủahọvềtươnglaitàichínhcủamình,cũngnhưcáchhọtiếpxúcvớikháchhàng.Khôngphảicácchuyêngiakhôngchúýđếncôngviệckinhdoanhcủahọ.Họcũngbỏnhiềuthờigianvàtậptrungvàonhữngđiềntốinhấthọcóthểlàmchokháchhàngcủamình.Họtiếpxúcvớinhữngvấnđềtàichínhnhưđãđượcdạydỗnhưnghọkhôngnhậnđượcsựđáptrảnhưmongmuốn.Khitươnglaitàichínhcủahọgặptrụctrặc,họcũnggặpphảinhữngvấnđềtươngtự. KhihọcungcấpchokháchhàngcủamìnhthôngtintrongDạyConLàmGiàu,kháchhàng

củahọbắtđầnkiểmsoáttìnhhìnhtàichínhcủamìnhvàvaitrònhàcốvấn/kháchhàngtrởnênmạnhmẽvàcólợihơn. VớiDạyConLàmGiàu,cáchnhìncủahọvềcácvấnđềtiềnbạcđãthayđổi.Bằngcáchtựrèn

luyệncáchnghĩnhưngườigiàucó,họkhôngchỉthayđổicáchlàmviệcđểgiúpvịtrítàichínhcủakháchhàngcủahọtốthơn,họcònthayđổicáchgiảiquyếttìnhhìnhtàichínhriêngcủamình.Dùnhiềunhàchuyênmônengạirằngviệcgiáodụckháchhàngcóthểkhiếnđánhmấtkháchhàng,nhưngnhữngchuyêngianàycóthểchỉrarõràngrằngbằngcáchgiáodụckháchhànghọkhôngchỉthắtchặtmốiquanhệ,màcáckháchhàngđócòncónhiềukhảnăngtrởthànhcáckháchhàngthânthuộcbởivìngườicốvấncủahọđãđầutưthờigianvàohọquaviệcgiáodụcchứkhôngchỉquatiềnbạccủahọ. TrongphầnnàybạnsẽgặpTomWheelwright,mộtkếtoánviêncókinhnghiệmtạiArizona,

ngườiliênkếtvớivớiDianeKennedy,mộttrongnhữngnhàcốvấncủaNgườibốgiàu.BạncũngsẽbiếtTomvàcộngsựcủaanh,AnnMathis,tiếpcậncácvấnđềtàichínhnhưthếnàođểcáckháchhàngvànhânviêncủahọcóthểbảođảmtươnglai tàichínhvữngmạnh.HọcũngápdụngthôngtincủaDạyConLàmGiàuvàocuộcsốngriêngcủahọbằngcáchđầutưvàocáctàisảnmàhọđãkhôngxemxéttrướcđóvàmởrộngcôngviệckinhdoanhcủahọtheonhiềuhướngmới. BạncũngsẽđượcbiếtcâuchuyệncủaBrianEagleheart.Giốngnhưtôi,Brianlàmộtcựubinh

củaMarineCorps(khitôiviếtđiềunàyanhtađangthamgiavàocuộcchiếntạiIraq).LàmộtnhàcốvấnsinhsốngtạiOregonvốnphảivậtlộnvớimộtkhoảnnợlớn,BrianđãsửdụngnhữngquyểnsáchDạyConLàmGiàuđểhọccáchhoạchđịnhtàichínhmới.Anhkhôngchỉgiúpcáckháchhàngcủaanhđếnvớisựtựdovềtiềnbạc,anhcònlàmgiảmnợnầnvàtăngvòngquaytiềnmặthàngthángcủamìnhcũngnhưnhữngkhoảnđónggópchohộitừthiện.Anhđãkiểmsoátcuộcsốngtàichínhcủamình,vốncungcấp"nhiênliệu''chosựđộclậpcủaanh.CâuchuyệncủaBrianhếtsứcthuyếtphục,anhđãkểnótạimộttrongnhữngbuổithôngtincủaDạyConLàmGiàu. Nhữngngườiđiềuhànhcôngviệckinhdoanhriêngcủamìnhcũnggửichochúngtôicáccâu

chuyệnvềsựkiểmsoáttìnhhìnhtàichínhcủahọ.TrongphầnnàybạnsẽgặpMichelleLaBrosse,

mộtchủkinhdoanhthànhcôngtạiConnecticut,bàđãđiềuchỉnhcáchđiềuhànhcôngtycủamìnhdựatheonhữngquyểnsáchDạyConLàmGiàu.Nhữngbàihọcmàbàhọcđượcvàápdụngchínhlànhữngđiềucơbảnmànhiềungiườicókhuynhhướnglơlà.Ngườibốgiàuthườnghaynói về tầmquan trọng của việc trả lương cho chínhmình trước khi trả các hóa đơn. TrongtrườnghợpcủaMichelle,làmnhưthếđãtạonênsựkhácbiệttolớntrongsựhoạtđộngvàpháttriểncôngviệckinhdoanhcủabà. TerriBowersocklàmộtchủkinhdoanhthànhcôngkhác.ĐặttrụsởtạiArizona,Terriđãbiến

doanhnghiệpđồnộithấtđịaphươngcủabàthànhmộtcôngtyhàngtriệuđôlacómạnglướitrêntoànquốc.Thànhcôngcùngvớicâuchuyệnriêngtưcủabàvềviệckhắcphụckhiếmkhuyếttrongkhảnăngđọcđãkhiếnbàxuấthiệnrấtnhiềutrêncáctạpchívàtruyềnhìnhtrongnước. DạyConLàmGiàuđãchoTerrithấynhữngkhảnăngmớivềsựgiàucómàtrướcđâybàchưa

hềbiếtđến.Câuchuyệncủabàlàmộtvídụtuyệtvờichoviệchiểurằngnhữngcơhộimớiluônluôncósẵn-bấtkểmộtngườiđãthànhcôngnhưthếnào. Nếubạnlàmộtnhàcốvấntàichínhhaymộtchủkinhdoanhvốnmuốnnhìnthấynhữngkết

quả tiến bộ, cũng như xây dựng sự giàu có cho cá nhân, hãy lưu ý kỹ những gì Tom, Brian,MichellevàTerrinói.Bằngcáchchỉchonhữngngườikháckiếnthứcvềtàichính,họđãcủngcốtươnglaitàichínhcủariêngmìnhcũngnhưcủacáckháchhàngcủahọvàcôngviệckỉnhdoanhcủakháchhàng.CáckinhnghiệmlàmgiàuhọrútratừDạyConLàmGiàuminhchứngtuyệtvờichosựthànhcôngtàichínhđangtiếptụcgiatăng.

CHƯƠNG15

Kếtoánchochínhmình

TomWheelwright

WheelwrightMathisPLC

DKAdvisorsTempe,Arizona

Trướctiên,ngườicộngsựcủatôi,AnnMathis,vàtôimuốnmọingườibiếtrằngchúngtôilà

nhữngkếtoánviêncộngtácchocôngtyNgườibốgiàu.Chonênnóirằngchúngtôisốtsắngvềnhữngthôngtincósẵncóthểnghekháhiểnnhiên.Nhưngkhôngphảivậy.Ngaycảvớisựgiáodụcvànềntảngtàichínhcủamình-chúngtôiđãcóbằngthạcsĩngànhthuếvànhiềukinhnghiệm-chúngtôitìmthấymộtcáchnhìnmớivềtiềnbạcvàđầutưkểtừkhichúngtôithamgiavàođộingũcủaNgườibốgiàu.Sựthayđổinàythậtsâusắcvớichúngtôi,vớinhữngnhânviênvàvớicảkháchhàngcủachúngtôi.

Annvàtôiđãtrởthànhnhữngcộngsựkinhdoanhkhoảngđượchainămnhưngthậmchítrướcđómỗingườichúngtôiđềutìmkiếmcáchtrangbịkiếnthứctàichínhchocáckháchhàngcủamình.Táchriêngrồisauđókếthợp,chúngtôicảmthấyrằngngườitacànghiểubiếtnhiều,chúngtôicàngphụcvụhọtốthơn. DianeKennedy,mộtữongnhữngnhàcốvấncủacôngtyNgườibốgiàu,tìmkiếmsựgiúpđỡ

chocáckháchhàngđangpháttriểncủabàđểbàcóthểtậptrungtiếpthịquyểnsáchcủamình,VòngLuẩnQuẩncủaNgườiGiàu.Cùnglúcđóchúngtôicũngtìmkiếmsựgiúpđỡtrongviệctiếpthịdịchvụthuếvàkếtoáncủachúngtôi.Trướckhigặpchúngtôi,DianeđãđềnghịchúngtôiđọcDạyConLàmGiàu.Ngaylậptức,chúngtôiđãyêuthíchnhữngđiềunóitrongquyểnsáchnày.SaukhiDianemờichúngtôichơiCASHFLOW101vớibà,chúngtôiđãbịmắcbẫy. Annvàtôinhậnrarằngkhichúngtôicùngchơivớinhau,chúngtôitrởthànhnhữngcộng

sựkinhdoanhtốthơn.Chúngtôiđãluônbắtnhịpvàănýnhau,vàviệcsửdụngngônngữcủaDạyConLàmGiàuđãmangđếnchochúngtôimộtcáchthậmchícònhữuhiệuhơnđểtraođổiýkiếnvàthôngtinvềđầutưvàhìnhthànhnhữngkếhoạchkinhdoanhchiếnlượckhác.Đốimặtvớinhững"rủiro"trongmộtmôitrườngantoàn,sửdụngtiềngiảvàdựbáochuyểnbiếncủasựviệckhiếnchoviệcquảnlýrủirodễdànghơnnhiều.Dùngnhữngtấmthẻmuabán,chúngchỉcáchđánhgiánhữngrủirolặpđilặplại,khiếnviệcđónnhậncơhộiítđángsợhơn.Bạnchẳngmấtnhiềuthờigianđểcóthểnhìnvàotấmthẻ,tiếpcậnnhữngnơinguycơtiềmẩn,vàquyếtđịnhphảilàmgì.Đólàmộtbàitậptinhthầncựckỳthoảimái. Kếtquảlà,việcđưaranhữngquyếtđịnhđúngmộtcáchnhanhchóngvàhiệuquảđãtrở

thànhquytắccủachúngtôi. Đôikhingười tangạcnhiênvìchúngtôiđãmởrộngviệckinhdoanhmộtcáchdễdàng.

Trongkhichúngtôikhôngbaogiờchốnglạiviệcđónnhậnrủiro,chúngtôinhậnrarằngmìnhcóthểđánhgiáchúngtốthơn.Tácđộngcủađiềuđóđốivớicôngviệckinhdoanhcủachúngtôithậtsâusắc.Chúngtôiđãnhânđôisốnhânviêncủamìnhtrongnămngoáibởicôngviệckinhdoanhtiếptụclớnmạnh. Cácnhânviênthườngxuyênchơitròchơinàyvớichúngtôi.Tấtcảhọ,trongđócónhiều

ngườilươngkhôngcao,giờđâyđanglànhữngnhàđầutưbấtđộngsảnthậtsự,mộtkhảnăngmàtrướcđóhọđãkhônghềđểý.Mộtsốngườidạytròchơi.AnnvàtôiđãtoàntâmbámlấytriếtlýcôngviệccủaDạyConLàmGiàu:Đếnvớimộtcôngviệcbởivìbạnyêunó,chứkhôngphảivìbạncầntiền. Hàngthángchúngtôicũngchơitròchơivớicáckháchhàngcủamình.Thậtsự,chúngtôi

khẳngđịnhrằngbướcđầutiênđiđếnviệchoạchđịnhtàichínhlàchơiữòchơingaycảkhiviệcđónghecóvẻngớngẩnđốivớihọ.Chúngtôibảohọrằngviệcthamgiasẽmởrộngtầmnhìncủahọvềtàichínhhơnbấtcứđiềugìkhácmàhọcóthểlàm.Theoquanđiểmcủachúngtôi,tròchơilàmộtcôngcụtuyệtvờiđểdạynhữngnguyêntắckếtoán,cácchiếnlượcvềthuế,tổngquanvềđầutư,vàquảnlýtàichính.Cáckháchhàngcủachúngtôinhậnthấytròchơirấtcóíchvàhọrấtyêuthíchnó.

Lầnđầutiênhọchơi,chiếnlượcthườngphảnánhcáchnhìncủahọvềđầutư.Nhưngđến

lầnthamgiathứhaihaythứba,họnhìnthấynhiềucáchđầutưkhácnhau.Điềunàykhiếnhọthayđổicáchnhìnvềtiềnbạcvànhữngsựđầutư.Cómộtđiềukháccólẽthậmchílợiíchhơnnhiều.Nhữngcặpchơitròchơivớinhaunhiềulầnchobiếtrằngmốiquanhệriêngtưgiữahọcũngtrởnênbềnvữnghơn. Cáckháchhàng thểhiện sự tin tưởng chúng tôi bằng số tiền củahọ và chúng tôimong

muốncóthểđáplạichohọmộtconđườngnhằmmởrộngnhữngchântrờitàichínhcủahọ.Nhữngthayđổitíchcựcmàchúngtôinhìnthấytrongcuộcsốngcủahọđãkhuyếnkhíchchúngtôikhôngngừnglàmchohọnhiềuthứhơn. Tácđộnglantruyềnkhôngngừnglạiởdó.Mớiđâychúngtôiđãmờimộttrongnhữngngười

bạnlàmmôigiớichứngkhoánđếnchơivớichúngtôi.Trôngthấyanhta,chúngtôithấyrõrằnganhtakhôngvuivớinhữngkếtquảcủamình.Nhìngươngmặtanhkhiravề,chúngtôilosẽkhônggặplạianhtanữa. Chỉhơnmộtthángsau,anhtagọiđiệnlạichobiếtanhtavừaloxongvụmuabántàisản

đầutiêncủamìnhvànóikếtquảsựđầutưnàylàdochơitròchơivớichúngtôi. Chúngtôiquansátnhữngthayđổitươngtựkhichúngtôichơitròchơinàyvớichamẹ,anh

chị,vợvàcáccon.SamWheelwright,13tuổi,chơitròchơivớigiađìnhvàbạnbè.Cậuthườngxuyênhỏivềviệcmuanhữngngôinhàtrongtươnglaivàsẽkhôngtrởthànhmộtnhânviên.Nhưmộtngườicónăngkhiếutựnhiêntrongviệcgiaodịchmuabán,cậunóirằngcậusẽhọcnhữnggìmìnhnổitrộivàviệcthựchànhtàinăngđósẽgiúpcậutrởnêngiàucótrongtươnglai. Nhiềulầnchúngtôiđãthấynhữngcậubébướcrakhỏivòngluẩnquẩnnhanhhơnchamẹ

chúngbởivìchúngkhônghềsợthửđiềugìđómớimẻ.Nhữngđầuócnontrẻvàtrongsángkhôngbịmàimònbởisựhoàinghivàlonắmbắtnhữngcơhộitrongthờigianhếtsứcngắn.

CHÚNG TA CÓ THỂ LÀ NHŨNG NHÀ KẾ TOÁN NHƯNG CHÚNG TA CŨNG CÓ THỂ TRỞTHÀNHNHŨNGNHÀĐẦUTƯ Khôngaitrongchúngtôiđãtrảinghiệmnhữngvấnđềtiềnbạctrongquákhứ,đồngthời

chúngtôicũngkhôngđạtđượcbấtkỳsựtiếnbộquantrọngnàotrênconđườngđếnsựtựdovềtàichính.ChúngtôibịkẹttrongnhómT(nhómngườilàmtư). Giờdâymọiviệcđãkhác.Chúngtôiđangtrongquátrình,chuyểnđổitừlàmtưsangxây

dựngmộtdoanhnghiệpkếtoánmàsẽcungcấpchochúngtôimộtsốvốnlớn.Chúngtôidựđịnhsẽđầutưsốtiềnđó,vốnsẽchophépchúngtôinhậnthunhậptừcôngviệckinhdoanhchủyếucủamình.Chúngtôihọcđượctrongsốrấtnhiềuthứrằngdầutưlàmộtmônthểthaođồngđội.Mộtnhómnhàcốvấn"cừ",từluậtsư,chủngânhàngđếnnhữngnhàmôigiớibất

độngsản,làmviệcvớichúngtôiđểgiúpchúngtôiđạtđượcnhữngmụctiêucủamình. Nhómcủachúngtôi,trongđócóDianeKennedy,tậptrungvàoxâydựngdoanhnghiệpvà

khôngcốgắngtrởthànhtấtcảvớimọingười.Làkếtoánviên,chúngtôitậptrungvàothuếvàhoạchđịnh tài chính. Chúng tôi khôngphải là nhữngđại lý bảohiểm, nhữngnhàmôi giớichứngkhoánhaynhữngchủngânhàngcánhân. Chúngtôicũngmaymắntìmđượcnhữngnhânviênxuấtsắc,nhữngngườicóthểđảmnhận

nhiềutráchnhiệmvàthậtsựquantâmđếncôngviệckinhdoanhvàkháchhàngcủachúngtôi. Khiếntiềnbạclàmviệcchomìnhphảnánhmộtthayđổilớntrongcáchnhìnvềđầutưcủa

chúngtôi,cảvềmặtchuyênmônlẫncánhân.Nhữngsựđầutưnày,cùngvớicácquỹhỗtương,lànhữngkếhoạchtàichínhmàchúngtôidựavào.Giờđâychúngtôibiếtrằngnhữngchiếnlượctàichínhtriểnvọngtốtđangchờsẵn. Trongnhiềuthángqua,Annvàtôiđãđầutưvàosựpháttriểncủacácgiếngdầuvàkhíđốt,

và bây giờ chúng tôi đang làm việc đểmua những ngôi nhà lớn cũng nhưmột trung tâmthươngmại.Điềunàyhoàntoànmớimẻvớichúngtôi.Nămngoáichứngtôidãkhôngcóbấtkỳsựđầutưnàonhưthế. Trongquátrìnhđầutưvàcungcấpkiếnthứcchocáckháchhàngcủamình,chúngtôiđãhọc

đượcsựkỳdiệucủabấtđộngsản.Chúngtôiđãkhámpháralựcđònbẩytolớncủaviệcsửdụng tiềncủangườikhácmàbấtđộngsảnmang lại.Chúng tôinhậnramìnhđangchocáckháchhàngthấyđiềunày,cũngnhưchohọthấytiềnbạccủahọcóthểpháttriểnnhanhhơnbaonhiêungaytrongmộtđầutưbấtđộngsảntrungbìnhsovớibấtkỳdạngđầutưnàokhác.Vàtrênhết,bấtđộngsảncóthểcungcấplựcđònbẩytolớnchosựgiảmthuế.Khôngchỉbạnnhậnđượcsựkhấutrừđốivớitiềncủabạn,bạncòndượcmiễngiảmdốivớitiềncủangườikhác(OPM)màbạnsửdụng.Thậtlàkỳdiệu! Chúngtôicũngđốimặtvớivấnđềmànhiềungườiphànnàn:khôngđủthờigianđể tập

trungvàotìnhhìnhtàichínhcánhânbởivìcôngviệcchiếmquánhiềusựtậptrung.Vớicáchnhìnvàêkípthíchhợp,chúngtôiđitheonhữngdầutưcủamìnhbởivìnhómnhữngnhàcốvấngiúpmọiviệctrởnêndễdànghơn. Mụctiêucủachúngtôitrongnămđếnmườinămnữalàxâydựngmộtcôngtytưvấnkinh

doanhquốcgiatừcôngtykếtoán.Côngtynàysẽgiúpđỡhàngngànngườitrongviệcranhữngquyếtđịnhtàichínhhàngngàymộtcáchhiệuquả. Đốivớichúngtôi,khíacạnhtuyệtvờinhấtcủaviệcsửdụngkiếnthứctừDạyConLàmGiàu

làkhảnăngmangsựhiểubiếtvềtàichínhđếnnhữngngườibìnhthường,đểhọkhôngphảidựavàocáctriếtlýmệtmỏicủanhữngđịnhchếtàichínhvànhữngđầutưchưatớinơitớichốncủahọ.

CHÚNGTÔIĐÃXÂYDỰNGTRÊNMỘTNỀNTẢNGVỮNGCHẮC CảAnnvàtôiđềumaymắnđượcchamẹdạyrằngbấtcứđiềugìcũngcóthểthựchiệnđược.

Khitôitrưởngthành,chatôilàmộtdoanhnhân.Cùngvớianhtraimình,ôngđãnắmtrongtaymộtdoanhnghiệpinấnthànhcôngvới50nhânviên.Mẹtôilàngườikiểmsoát.Cácanhchịtôilàmviệctrongbộphậnsảnxuất.Còntôi,dĩnhiên,đãtìmđượcmộtchỗtrongbộphậnkếtoán.Nhưngcònnhiềuhơnthế;chamẹtôisởhữunhữngngôinhàchothuê.Ngaytừlúcnhỏ,tôiđãhiểusứcmạnhcủakinhdoanh. Tuynhiên,tôiđãkhônghoàntoànkếtnốinhữngkháiniệmmàtôitinlàthậtvớikhảnăng

mangchúngđểvượtquachínhmình,chođếnkhisựhiểubiếttàichínhcủatôimởrộngra.KhitôichơitròCASHFLOWlầnđầutiênvàtôibướcrakhỏivòngluẩnquẩn,tôiđãhiểunhữnggìmìnhcókhảnănglàm.Tôilàmộtcựubinhlàmviệcchonhữngcôngtykếtoánlớn,đangởđộtuổibốnmươi.Đãđếnlúctôikiểmsoátcôngviệckinhdoanhvàcuộcsốngcủamình. Khi được xin lời khuyên, câu trả lời của tôi rất kiênđịnh.Nắmbắt nhiều thông tin.Đặt

nhữngcâuhỏi.Hãylàmnhữnggìtốtnhấtchobạn.Vàtậptrungvàonhữnggìbạnmuốn,chứkhôngphảinhữnggìbạncần.Phầncònlạisẽtheođómàđếnvớibạn.

CHƯƠNG16

Mộtchiếnlượcmới

BrianEagleheart

Portland,Oregon

Vàolúc22tuổi,tôiđãlảođảobênbờvựctàichính.Mộtluồnggiómạnhcũngđủthổitôingã

xuốngmộthốtiềnbạcsâuthẳmmàtôisẽkhôngbaogiờcóthểleorađược. Khoảnnợ60.000đôlakhổnglồ,đólàchiphíhọcđạihọc(tôiđãtốtnghiệptừtrườngđại

họcbangPortlandvớichuyênngànhképvềtàichính/quảntrịkinhdoanhvànghiêncứuchâuPhi)vàcáckhoảnvaymuaxehơicộngvớimộtsốchitiêuthiếuthậntrọng,đangdedọachônvùitôi.Cáicảmgiáckinhkhủngcủaviệcbịphómặcchongườikhácđãámảnhtôi.Tìnhhìnhkhôngchỉlàsựmỉamai.Tôiđangsốngtừngđồngtừngcắcmộtvớinghềtưvấntàichính. Trướckhilâmvàotìnhcảnhnàytôiđãsốngtheomộtcáchcụthểvàđitheonhữngnguyên

tắcdãđượcđặtrachotôi:Đạtđượctrìnhđộhọcvấncàngcaocàngtốthayhọclấymộtnghề.Tìmkiếmmộtcôngviệctốtvàlàmviệcchămchỉ.Saukhilấyđượctấmbằngcửnhântôiđãtheođuổiconđườngmìnhchọnvàvướngvàonhiềurắcrốivềtàichính.Đángbuồnlà,tôiđãrấtquenthuộcvớiconđườngnày.Khitôilớnlêngiađìnhtôikhônghềcótiềnchonênchẳng

ngạcnhiênkhitôikhôngbiếtmanhmốigìvềviệctạoratiền,sửdụng,bảoquảnhaylưutâmđếntiền. Mặcdùvậy,tôicảmgiácrằngdùbấtcứđiềugìxảyratôivẫncóthểxoayxởngaycảkhiđó

làmộtviệckhónhọc. Sauđó,vàomùahènăm2001,mộtđồngnghiệpđãgiớithiệuKimtứđồcủaDạyConLàm

Giàuchotôi.Tôiđãkhôngmấtnhiềuthờigianđểnhậnrarằngtôiđangởtrênđườngđếnvớimộtđiềugìđóhếtsứcquantrọng.TôiđãtừnggianhậptậpđoànMarineCorpscủaMỹsaukhitốtnghiệpđạihọcvàtôiđãbiếtvềquátrìnhđitheonhữnghướngdẫnvàdạtkếtquả.DạyConLàmGiàuđãcungcấpmộtchiếnlượcđơngiản,cóhiệuquảvàđầyđủmàbấtcứaitừbấtkỳnềntảngnàocũngcóthểhọc,thựchiệnvàđạtđượcnhữngkếtquảkhảquan.Tôithíchthúvìcácbướcvàcácbàitậpthậtdễdàngvàsauđólànhữngkếtquảkhótinmàchúngsinhra. TôiđãđọcnhữngcuốnDạyConLàmGiàutiếptheovàđăngkýkhóaChọnlựađểtrởnên

giàucóvàđếntháng11tôiđãhoànthànhtấtcảcácbàitậpvàđiềnvàotấtcảcácbảngcânđốikếtoán.Quátrìnhnàyđãchứngminhlàvôgiá.Tôicảmnhậnđượcrõràngmìnhđãởđâu-vàkhôngởđâu-vềmặttàichính. Điềuđặcbiệthấpdẫntôivềkhóahọclàthôngtinvềcáchđểtạolựcđònbẩycảnhữngđiểm

mạnhcũngnhưnhữngđiểmyếucủatấtcảmọiloạiđầutư.Nhữngbiếncốthảmkhốcnhưngày11tháng9đã làmtăngcảmgiácthúcgiụctrongtôivàcôngnhậnrằngtôiđangởtrênconđườngđiđúng.TôiđãmuaquyểnRealEstateRichescủaDolfdeRoosvàhọckhóaConđườngđếnsựgiàucócủaNgườibốgiàu(6bướcđầutưbấtđộngsản).TôicũngđãthamgiahộinghịchuyênđềmộtngàycủacácnhàcốvấncủacôngtyNgườibốgiàutạiArizona.Quahộinghịtôihiểurõrằng:a)Tôicóthểchọngiốngnhưmọingười,mangnhữnggánhnặngnợnầntronghàngnămtrời,hayb)Tôicóthểchọnxoaychuyểntìnhthếtheohướngthuậnlợichotôi.Vàtôicóthểlàmđiềuđónhanhchóng. KhoảnghaithángsaukhitôibắtđầukhóahọcChọnlựađểtrởnêngiàucó,tôiđãbắtđầu

kiểmsoátđượccuộcsốngcủamình.Tôiđã"táicấutrúc"tìnhhìnhtàichínhhiệntạicủamìnhvàviệckhôngthayđổingânsáchgiúptôicóthểtiếtkiệmthêm400đôla/thángvàbắtđầutặng200đôlachohộitừthiệnbằngcáchđitheocôngthức"Làmsaođểthoátkhỏigánhnặngnợnần." Tôicóthểnóithựclòngrằngkiểmsoátlàcảmgiácmạnhmẽvàtrọnvẹnnhấtmàtôitừng

trảinghiệm.Ởđiểmnàytôibiếtrằngmìnhchínhlàthuyềntrưởngcủacontàuriêngcủabảnthân,đangláiđếntươnglaimàtôihằngmơước,mộtthếgiớiđầynhữngviệcđểlàmvànhữngthứđểngắmnhìn.Cuộcsốngmanglạichochúngtaquánhiều,vàsửdụngthờigianmộtcáchkhônngoan làcáchhaynhấtđể tậndụngnó.Giamcầmcuộcđờimìnhvớỉviệc thanh toánnhữnghóađơncũkhôngcònlàmộtlựachọnnữa.

THAYĐỔIXẢYĐẾN

Đốimặtvớinhữngtrởngạiriêngkhôngphảilàviệcdễdàng,nhưngnólàmộtcảmgiáccó

tácđộngtolớnkhibạnkiểmsoátđượcchúng.Banđầu,tôiđãcómộtthóiquenxấu,đólàchịuđựngnhữngtháiđộtiêucựccủacácđồngnghiệpbởitôilolắngnhữnggìhọsẽnghĩvềmình.Vớiphầnlớnnhữngýđịnhtốt,khôngchỉvàingườithểhiệnnhữngquanđiểmcủahọrằngnhữnggìtôiđịnhlàm,cụthểlàchấmdứtnhịpđộchậmchạpcủatôitrongvòngluẩnquẩn,làngớngẩnnếukhôngnóilàtiêucực.Nhưngnhậnthứccủatôitrướcviệcvươnlênvềmặttàichínhvàthayđổichấtlượngcủacuộcsống,ngaycảvớimộtcôngviệctốt,làkhôngthểnếukhôngcósựcanthiệplớn,thaythếnhữnglềlốicũ. Khitôigiảithíchnhữngđịnh,nghĩamớipháthiệncủamìnhvềtàisảnvàtiêusản,sựtín

nhiệmcủatôiđãđượcthỏahiệp.Banđầuđiềuđóthậtkhókhăn,nhưngtrongthâmtâmmình,tôibiếtrằngthôngtincủaDạyConLàmGiàulàđúng. Vớicáchnhìnmới,đầuóctôiđãrõràngvàtôiđãđạtđượcsựtậptrung.TrướckhiđọcDạy

ConLàmGiàutôinghĩrằngrủiroliênquanđếnviệcđầutưtiềnhaylàmdiềugìđómàkhôngbiếthậuquảsẽrasao,giờđâytôinhậnrarủirocónghĩalàcóthôngtinvàhiểubiếtvềtàichínhnhưngvẫnkhông"ratay".Khôngchịutìmcáchđểthayđổihoàncảnhcủamìnhlàmộtsailầm.Đãđếnlúctôiphảihànhđộng. Đầutiêntôimởmộttàikhoảnvàgầydựngdượckhoảntiềnđànhdụm2.000đôla.Việcdự

trữngắnhạnnàysẽđượccungcấpchonhữngnhàchovaythếchấpkhithấycầnthiết.SauđótôilàmtheokhuyếncáocủaDolfdeRoosvàbắtđầutìmkiếmtàisản.Tôiđãnghethấy,"Bạnkhôngthểlàmđiềuđóởđây."Tôiđãphảnkhánglại,"Cáctàisảnởđó.Chúngđangđợitôitìmrachúng." Phấnkhíchcaođộ,tôixemxét75ngôinhàtrongkhuvựcPortlandvàđánhsốchọn30ngôi.

Tôiđãtìmđượcbahaybốn"ứngcửviênsánggiá"vànóichuyệnvớinhữngnhàquảnlýtàisảnvềchúng.Mộttàisản,ngoàiviệcchỉranhữngconsốtốtdẹp,cònchứađựngviệcgiảmthuế.Tôiđãtìmthấytàisảnđầutưbấtđộngsảnđầutiêncủamình.Tôiđãmuamộtcănhộđơnvàotháng11năm2002. (Vuilòngđừnghiểurằngtôilàmộtkẻbaobiện.Tôicóđượcmộtêkipgiúpdỡ.Êkipđóbao

gồmmộtnhàcốvấnthuế,mộtđạilýbấtđộngsản,mộtthanhtratàisản,mộtluậtsưriêng.Tôiđãhỏithămbạnbèvàngườiquenvềnhữngngườichuyểnđến.Tôiđãtậndụngthờigianthựctậptạimộtngânhàngđịaphươngvàhỏinhữngngườiđãlàmviệcởđóvềcácđạilýbấtđộngsảnvànhữngtàisảnđầutư.) Vớingôinhàđầutiênnàytôiđãchuyểntừmộtnhàđầutưtrêngiấytờthuầntúy-tôiđã

mất5.000đôlatrênthịtrườngchứngkhoán-sangmộtnhàđầutưbấtđộngsản. Tôiđangởtrênmộtkhúcquanhthunạpkiếnthứcđểxâydựngcủacảichomình,đồngthời

tôitiếptụchọcvàtăngsựtựtincủamìnhhơnnữa.Tôi25tuổi-vàtôikhôngmuốnđợilâuhơn.Tôiđịnhlàmtưthêmhainămnữavàtrongvòngnămnămtôisẽcóthểsốngdựavàodòngthunhậpbịđộngcủamìnhvàtậptrungvàonhữngvụđầutư.Kếhoạchđóbaogồmviệc

thamdựtrườngkinhdoanhtrongnăm2004dểlấyđượctấmbằngMBA. Trướckhikiểmsoátcuộcsốngtàichínhcủamìnhtôiđãhìnhdungmìnhsẽnghỉhưuởtuổi

50hay55.Khôngcómộtkếhoạchtròchơithậtsựnàochotươnglai,tôiđãtínhmộtcáchkhángâythơrằngtôisẽtrôngvàoviệchọchànhvàtríthôngminhcủamìnhdểkéotôiđi.Tôicũngantâmnổirằngmìnhhiểubiếttốthơn.Giờđâytôicómộtkếhoạchthựctếsẽchophéptôinghỉhưuởtuổi30vớitiêuchuẩnsốngtốthơnvàkhôngngừngtănglên. Ngoàira,tôicungcấpviệchoạchđịnhtàichínhtốthơnchocáckháchhàngbằngcáchsử

dụng thông tin tôi chưabaogiờnghenóiđến trong trườngkinhdoanh.Bằng cáchkhuyênkhíchhọsửdụngnhữngquyểnsáchDạyConLàmGiàuvàcácsảnphẩmđikèmcủaDạyConLàmGiàu,tôitraochohọkĩthuậtcầncóđểđếnđích.Khihọnhìnthấyrằngquánhiềuthứcósẵnchohọ,họcũngsẽtậndụngchúng. Mộtsựthayđổikinhdoanhkhácphảnánhsựkhácbiệttrongviễncảnhtàichínhcủatôi.

Tôiđãchuyểntừnhữngmứcphítrướcđâysangcácdịchvụđemlạithặngdưchotôi.Tôihiểurằngdòngthunhậpbịđộngsẽkhôngngừng,dùtôidangngồiởbànlàmviệctạiPortlandhayngồitrênmộtbờbiểnởTahiti.

HÃYTRUNGTHỰCVÀBƯỚCTỚI Trungthựcvớichínhmìnhthậtlàkhắcnghiệt.Cólầntôiđãthúnhậnrằngtôiđãkhôngđưa

ranhữngquyếtđịnhđúngđắntrongquákhứ-việcsửdụngquámứcchitiêucánhânlàmộtvídụcụthể-tôiđãchophépchínhmìnhcứnhưthế.Nhữnggìxảyratrongquákhứđãkếtthúc.Sựlạcquanđãđánhbậtnhữngđiềutiêucựcvàvàođúngchỗcủanó. Tôiđãvượtquanhữngràocảndomìnhtựápđặtvềviệcquátrẻ,thiếuthờigianvàchưacó

kinhnghiệmvềđầutưbấtđộngsản.Tôiđãtíntưởngbảnthânmìnhđểđọcnhữngconsốvàhiểunhữngrủirovàtiềnlãitiềmẩn.Đọcquatài liệu, làmnhữngbảngtínhvàcácbàitập-nhữngviệcnàykhôngphảilàkhó.Khibạnhiểuđượcbạncầnrasao,thìviệchànhđộngsẽrấtđễdàng. TrongkhoảngthờigianngắnkểtừlầnđầutiêntôiđọcvàlàmtheoDạyConLàmGiàu,tôiđã

đạtđược:

Tôisửdụngnhữngbảnkêtàichínhmàtôicậpnhậtítnhấtmỗituần.Côngcụquảnlýđơn

giảnnàychophéptôitheodõidòngtiềnravàocủamình.Tấtcảsựphỏngđoánvề"Tiềncủatôiđãđiđâu?"khôngcònnữa. Bàihọclớnnhấttôihọcđượclàbâygiờ,cũngnhưtrongtươnglai,conngườiphảicókiến

thứcvềtàichính.NhưRobertlàmtrongDạyConLàmGiàu,tôitinrằngmộttươnglaibầncùngvàđentốidangđợinhữngaikhôngkiểmsoátcuộcsốngtàichínhngaybâygiờ.Trongthậpniênsaumộtsố lượng lớnngườicủathờikỳbùngnổtrẻconsẽvềhưu,chấmdứtnhucầuchămsócytế,vốnsẽcókhảnăngvẫnđắtđỏ.Hàngtriệungườisẽkhôngdànhdụmđủchonhữngnămnghihưucủahọvànhữngkhoảnthanhtoánansinhxãhộisẽkhôngmangchohọmiếngđệmtàichínhmàhọcần. Nhưngcómộtsựlựachọn.Ngườitrungbình-nhưtôi-cóthểkiểmsoátcủacảicủamình

bằngcáchquyếtdinhlàmnhưthế.Tôiđãrakhỏivựcthẳmtàichínhvàtìmthấymộtmảnhđấtvữngchắc.Điềukỳdiệuđểđạtđượcnhữngkếtquảvà làmtăngchất lượngcuộcsốngnằmtrongsựkhaokhátthayđổivàsựsẵnsàngtheonhữngchiếnlượcđơngiảncủaNgườibốgiàudểtrởnêngiàucó.DạyConLàmGiàuthậtsựcóích!

CHƯƠNG17

Ngườihọcnhanh

MichelleLabrosse,PMP

ĐôngHartford,Connecticut

"Ngườibốgiàuđãcứucuộcđờitôi."TôinóiđiềunàyvớiSharonLechterkhitôigặpcôtại

mộtcuộchọpcủa"HiệpHộiCácNữChủTịch"nămnayvàtôicũngnghĩnhưthế. TôiđãđọcnhữngquyểnsáchDạyConLàmGiàuvànghecảcácbăng,vềcơbảntàiliệunày

đãchotôinhững"lýdo"đểngừngtậptrungvàonhữngngườithuthậphóađơn.Đâylàmộtbướcngoặttolớnbởilẽtôiđãđặtsựtậptrungcủamìnhvàoviệcxâydựngcôngviệckinhdoanhhơnlàxoadịunhữngngườithuthậphóađơn.Khibạnbỏramộtphầncủamỗingàytínhtoánbạnsẽthanhtoáncáchóađơncủamìnhnhưthếnào,thậtkhótậptrungtìmcáchđểxâydựngmộtdoanhnghiệpmộtcáchtốtnhất. Hơnnữa,nhữngquyểnsáchDạyConLàmGiàunhấnmạnhđếnviệctạoracácquátrìnhvà

khiếnngườikhácthựchiệnchúng.Tôiđãkhônglàmtốttrướckhiđọcnhữngquyểnsáchđónhưngsaukhiđọcchúng,tôiđãnhậnrarằngconđườngduynhấtđểtôipháttriểnlàhọccáchthảlỏngnhưthếnào.Tôicũngbiếtđượcrằngtôithậtsựcầnbiếtcáchbánhàngvàưutiênpháttriểnthànhthạokĩnăngnàytrongviệcbánhàng.Khôngbaogiờcóbấtkỳđiềugìkhiếnchongườitathànhcông,vàkiếnthứctrongDạyConLàmGiàuđãcungcấpnhữngđiềucòn

thiếutrongkhảnăngthànhcôngcủatôi.

Tuynhiên,thấtbạilàmộtphầncủamỗicâuchuyệnthànhcông.Nhữngcuộcphiêulưucủatôitrongkinhdoanhchứngtỏrằngđiềuđólàsựthật.DạyConLàmGiàuđãgiúptôinhìnthấynhữngkhảnăngtôicầnđểtrởnênthànhcông.Bằngcáchtậptrungvàocôngviệckinhdoanhcủamình,học cáchủy thácvàbánhàng, tôiđãphát triển côngviệckinhdoanh của tôi tử250.000đôlatrongnămthứhailênđến2,5triệuđôlatrongnămthứba.Tôiđãđạtđượctấtcảnhữngđiềuđómộtthânmộtmình.

NHỮNGNĂMĐẦU NhậnđượcmộtsuấthọcbổngtoànphầncủaLựclượngKhôngquânROTCđểtrangtrảihọc

phítạiĐạihọcSyracuse,tôiđãtốtnghiệpvớitấmbằngcửnhânkhoahọc(BS)trongngànhcôngtrìnhkhônggianvũtrụvàmộttấmbằngthạcsĩkhoahọc(MS)trongngànhkĩsưhóa.Tôiđãbắtđầunghềnghiệpchuyênmôncủamìnhvàonăm1984vớichứcvụtrungúylựclượngkhôngquân. Năm1987,ởtuổi25,tôiđãrờiquânngũvàđiềuhànhdoanhnghiệpđàotạovàtưvấnriêng

củamìnhbởivìtôibiếtrằngmìnhkhôngthíchhợpvớimôitrườngcôngtyvàbảnnăngcủatôiđãthànhcông, ítnhấttrongthờigianngắn.Tôiđãkiếmnhiềutiềnkhi làmmộtchuyêngiatronglĩnhvựctìmhiểutácđộngcủamôitrườnglênđiệntửhọc.Nhưngsựthànhcôngsớmcủatôiđãdẫnđếnthấtbạisauđó.Tôiđãkhôngbiếtcáchquảnlývòngquaytiềnmặtvàbịrốitríbởisốthunhậplớnmàtôiđangkiếmđược.Trongkhoảngthờigianrấtngắn,từ20.000đôlamộtnămđãtănglên150.000dôla.Nhưngkhôngmaytôiđãkhôngpháttriểnnhữngkĩnăngcầnthiếtdểthànhcônglâudài.Tôiđãđểtiềnbạcrungủ,đưatôivàomộtcảmgiácantoàngiảtạo. Thêmvàođó,vợchồngtôibấtđồngvềnhữngmụctiêukinhdoanhmàtôitheođuổi.Tôi

muốnđiềuhànhcôngtyriêngcủamìnhchodùphảichịulỗmộtthờigian.Cònchồngtôichorằngtôinêntừbỏgiấcmơcủamìnhvàlàmmộtnhânviên.Nhưngsaukhicongáiđầutiêncủachúngtôichàođờinăm1989,vàsựrađờicủacongáithứhaivàonăm1992,sựtậptrungcủatôiđãthayđổi.Kiếmnhiềutiềnvớitôikhôngquantrọngbằngởnhàvớicáccongáicủamình. Năm1995,cuộchônnhâncủatôitanvỡ.Mộtmìnhtôiphảinuôidạyhaicongáivàtrang

trảitiềncáckhoảncầmcố. Năm1997tôinhậnramìnhkhôngcóđủ"lực"đểthựchiệncôngviệckinhdoanh.Thếlàtôi

từbỏgiấcmơcủamình,bánngôinhàđốidiệnhồnướcởngoạiôSeattlemàtôivàchồngcũđãcùngnhauxâydựngrồichuyểntừbangWashingtonđếnCoimecticutđểởgầnchamẹtôihơn.Lâybằngcấpcủamìnhlàmlựcđònbẩy,tôiđãnhậnlàmnhàkhoahọcnghiêncứutrongmộtcôngtyvềkhônggianvũtrụlớn.Ởtuổi35tôithấymìnhhoàntoànthấtbại.Giấcmơsởhữucôngviệckinhdoanhriêngtanbiến,vớitôi làmviệcchongườikháckhôngphảilàtựđứngtrênđôichâncủamình.VàtôiphảiquayvềphíaĐông,điềumàtôichẳngmuốntínào.Dùthấtvọngnhưngtôiđãnhìnthấydiềunàynhưmộtcơhộidểbắtđầumộtcôngtykhác.Tôiđãthỏathuậncácquyềntàisảntrítuệcủamộtkhóahọcmàtôiđãpháttriểnvàdạytronghơnmột

nămkhilàmnghiêncứuchocôngtykhônggianvũtrụlớn.Cũngnhưnhiềucôngtymớikhởisựkinhdoanh,tôibịbuộcphảilàmgiatăngsựtàitrợbanđầu.Sốtiềnmặtứngtrướctừthẻtíndụng,cùngvới40.000đôlatôiđãlưugiữtrongquỹhưutrongsuốthainămrưỡilàmviệcđãmanglạichotôisốtiềnmàtôicần.Sáuthángđầutiênlàmộtthửtháchthậtsự,mộtcảmgiácmàtôichưatừnggặpphảisuốttừnăm1995đến1997,saukhilyhôn.Tôivàcácconđãsốngrấteohẹp-khôngcócáchnàothoảimáiđược. Tháng11năm2000anhtraitôiđãđềnghịtôiđọcDạyConLàmGiàu.Tôiđãđọc-vànódã

cứucuộcđờitôi.NgaylậptứctôiđọcnhữngquyểnkhácvềDạyConLàmGiàu.Thấtbạisắplùilạiphíasaunhườngchỗchothànhcông.

MỘTHƯỚNGĐIHIỆUQUẢKHÁC TôiđãápdụngtriếtlýcủaDạyConLàmGiàuvàocáchđiềuhànhcôngviệckinhdoanhhiện

tạicủamình,nhưtậptrungvàosựsángtạocủatàisảntrítuệ,bằngsángchếchẳnghạn. ĐểbắtđầulàmviệcvớinhữnggìDạyConLàmGiàuđềcậpđếnnhưcộttàisảnquyềnsởhữu

trítuệ,tôimuốnviếtmộtquyểnsáchdựatrênkhóahọcmàtôiđãthamgia.Tôiđãtìmthấymộtnhàxuấtbảnvàmọithứkhácđãrơivàođúngchỗcủanó. Hợpdồngquyểnsáchđầutiêncủatôi,vốnnóivềviệcquảnlýhiệuquảdựán,đượckýkết

vàotháng12năm2000.Tôibiếtmìnhtôicầncóchứngchỉquảnlýdựán(PMP)dểlàmtăngđộtincậycủaquyểnsách.Kỳthiđòihỏiphảimấtsáuthánghọcnhưngtôiđãkhôngmuốnđợilâuđếnthế.Tôirútlạithànhchươngtrìnhhọc20giờcủariêngmìnhvàđitiếpthịnó.Sauđótôiápdụngchươngtrìnhấy,vàvượtquabàikiểmtravớiđiểmsốxuấtsắc.Kếđó,tôiđưaphươngphápnàyvàomộtkhóahọcnơimàmọingườichỉhọcchungbốnngàyvớichúngtôivàbướcvàokỳthichứngchỉquảnlýdựánhếtsứckhókhănvàongàythứnăm.Cứnhưthếchưađầymộtnăm,chúngtôiđãtrởthànhnhàcungcấplớnnhấtcholoạihìnhđàotạonàytrongsố65nhàcungcấpcạnhtranhvànắmđượckhoảng25%thịtrườngtrongchưađầy18tháng. Vàotháng3năm2002quyểnsáchcủatôiđượcxuấtbảnvàsảnphẩmđàotạocủatôicũng

đượcramắttạiẤnĐộ. Cảhaiviệcđóđãmangđếncho tôivòngquay tiềnmặtbịđộng.NhưNgườibốgiàucủa

Robertnói:"Cáctàisảnquyềnsởhữutrítuệcủatôiđanglàmviệcchotôi." Haithángsaukhikýhợpđồngquyểnsách,cáchóađơnthẻtíndụngmàtôiđãsửdụngđể

tàitrợcôngviệckinhdoanhcủamìnhđượcthanhtoánhoàntoàn.Tôicũngnhấnmạnhvàtậptrung hơn vào việc quản lý vòng quay tiềnmặt và loại bỏ việc sử dụng thẻ tín dụng làmphươngtiệncungcấpvốnngắnhạnchodựánkinhdoanh. RobertKiyosakiđãkểcâuchuyệntrongmộtquyểnsáchcủamìnhvềviệcbánhàngnhiều

hơnđểhọđủkhảnăngmuamộtchiếcmáyphotocopy.Điềuđóthậtsựảnhhưởnglớnđếntôi.

Thayvìtàitrợnhữngnhucầukinhdoanhcủamìnhbằngtíndụng,tôiđãchuyểnsangtàitrợcácnhucầukinhdoanhdựatrêndoanhthubánhàngtănglên. Côngtykhônggiữmộtthẻtíndụngnàovàtôisẽkhôngthiếtlậpcáchạnmứctíndụngđể

trangtrảinhữnglúckhókhăn.Đâylàcáchchúngtôithựchiện:Vàotháng5năm2002mộtngườibán tài sảnphụ tráchphầnđăngkýchochúng tôiđãgiữ100.000đôla thunhậpcủachúngtôilàmtiềnmặthoạtđộng.Tronghaituần,quaviệcbánhàngtíchcực,dựtrữtiềnmặtcủachúngtôitănglên.Khoảngthờigianđóđãchứngtỏchotôithấyrằngcáchtốtnhấtđểgiảiquyếtnhữngcuộckhủnghoảngvòngquaytiềnmặtlàbánhàng,chứkhôngphảicáchạnmứctíndụng.NhưNgườibốgiàunói:"Kĩnăngsốmộttrongkinhdoanhlàkĩnăngbánhàng." Doanhthukinhdoanhđãtănglên10lầnmỗinămtrongsuốtbanămqua.Đâylàsựthayđổi

tolớn:Trongnăm2000,nămkinhdoanhđầutiêncủatôi,tôivàcáccộngsựđãkiếmđượcmộtkhoảntiềnlớnđángngạcnhiênlà25.000đôla.Nămthứhaithunhậpcủachúngtôitănglênđến250.000đôla.Vànămrồi,doanhsốdãvọtlên2,5triệuđôla. Haimươilămngườiđượcthuêvàolàmviệcchocôngtycủatôitạinămđịađiểmtrêncả

nước.Chúngtôicũngđăngkýgiấyphépchocácsảnphẩmđàotạocủamìnhdượcsửdụngởnướcngoài.Việccấpphépchocáccôngtyvàthựchiệnsảnphẩmtheonhucầucụthểcủatừngkháchhànglàmộtkhíacạnhquantrọngkháccủakinhdoanh,vìnótạolựcđònbẩychoquyềnsởhữutàisảntrítuệbandầubằngcáchtạoranhữngdòngthunhậpmới.

TÔIĐÃTHAYĐỔICÁCHTIẾPCẬNCỦAMÌNH,VÀCÔNGVIỆCKINHDOANHCỦATÔICŨNGTHAYĐỔI TrướckhiđọcDạyConLàmGiàu,tôiđãhạnchếsựpháttriểncôngviệckinhdoanhbởivì

tôikhôngnhờngườikhácgiúpđỡ.Hơnnữa,tôiđãkhôngđểmọiviệctựnhiêndiễnra.Đượcđàotạothànhmộtkĩsưhệthống,tôiđãdạyvôsốkhóahọcvềtạoracácquátrìnhkinhdoanh.Tôiđãcókĩnăngtạonênnhữnghệthốngkinhdoanhmanglạichotôithànhcôngnhưngtôiđãbóbuộcnó.TôiđãphảihọcđểngưngchơitròNữsiêunhân.Tôinhậnrarằngcôngviệccủamìnhlàtạoracáchệthống,bảođảmchúngvậnhànhmộtcáchđángtincậy,vàkhácthường.Tôibiếtrằngmìnhphảicókỷluậthơnvềnhữngquátrìnhkinhdoanh,tôiđãthuêmộtnhàchuyênmôntàinăngđiềuhànhcáchoạtđộnghàngngàyđểtôicóthểtậptrungvàonhữngsảnphẩmmớivàpháttriểnkinhdoanh. SựthayđổitầmnhìnquantrộngnhấtmàtôihọcđượctừDạyConLàmGiàulàtậptrungxây

dựngtàisảnvàkhônglolắngvềcáchóađơnnữa.Điềunàykhôngcónghĩalàtôikhôngthanhtoánnhữnghóađơncủamình.Dĩnhiên,tôithanhtoánchúng.NhưngngượclạivớicáchtôinghĩtrướckhitôiđọcDạyConLàmGiàu,giờđâytôitậptrungvàonhữngviệcquantrọngnhấtvớicôngviệckinhdoanhcủamình. Sựnhậnthứcvềrủirocủatôicũngthayđổi.Từgiữanhữngnăm1980,khicònlàmộtkỹsư,

tôiđãsửdụngmộtđịnhnghĩatheohướngquảnlýdựánvàcôngtrình.Rủirolàmộtbiếncố

tiêucựcsắpxảyrangăncảntôiđạtđượcmụctiêu.Sauđótôiphảitínhtoántácđộngđếnviệcđạtmụctiêunếuthậtsựbiếncốxấuấyxảyđến. Ngàyhômnay,rủirođốivớitôicónghĩalànhảyvàomộtlĩnhvựckinhdoanhmàtôikhông

biếtgìvàlàmchìmmộttấntiềnvàotrongđótrướckhitôihọcđượccáchtạoramộthệthôngvậnhànhđược.DạyConLàmGiàudãgiúptôibiếtcáchhệthốnghóasựcầncùcủamìnhtrongviệckhởisựmộtcôngviệckinhdoanhmới.Điềunàygiúpgiảmthiểurủiro.Tôiđãsửdụngcáchtiếpcậnnămbướcđểlàmgiảmrủiro: 1. Kháiniệm.Đâylàcơhội,kíchthướccủathịtrường,sứcmạnhcủanhữngđốithủcạnh

tranhvàchiphíđểpháttriểncácsảnphẩm. 2. Sựpháttriển.Ởđâytôidùngcáchtiếpcận"chiếcmáycắtbánh"vàtìmkiếmmộtmô

hìnhhaycôngthứcthíchhợp. 3.Ramắtsảnphẩm.Đâylàgiaiđoạntiếpthịbanđầuđểtìmhiểuchắcchắnnhữnggìngười

tathíchhaykhôngthíchvềsảnphẩm. 4.Khởiđộngthịtrường.Đâylàthờigianmàbộphậnbánhàngvàtiếpthịthựcthinhữnggì

đãhọcđược. 5.Tấtcảcáchệthốngvậnhành.Biếtcáchbánvàtiếpthịsảnphẩmvậnhànhrồinhưngquá

trìnhsẽkhôngngừngởđó.Liêntụccảitiếnsảnphẩmcũnglàmộtphầncủaquátrìnhđó.

MỘTGHICHÚCÁNHÂN Cólẽquantrọngnhất,ởmứcđộcánhân,mốiquanhệcủatôivớigiađìnhcũngđãthayđổi.

Nhữngnămtrước,khicácgiấcmơlớnlàm"nhiênliệu"chonhữngkhátvọngkinhdoanhcủatôithìgiađìnhđãnghĩtôilàkẻđiênrồ.Tôilàmộtngườimẹđơnthânvàgiađìnhtôicảmthấycótráchnhiệmvớitôi.Hơnnữa,ôngngoạitôiđãtừnglàmộtdoanhnhânvàôngcònnhớrõnhữngnămbiếnđộngvấtvảnhưthếnào.Giờđâytôiđượcxemlàmộtnhàcốvấn. Dùvẫnnghĩlàtôiđiênrồnhưnghọkhâmphụcnhữnggìtôiđãcốgắnglàmtronghơnhai

nămqua.Hơnthếnữa,từngngườimộttheocáchriêngcủamìnhđãchủđộngủnghộtôi. Cácmụctiêucủatôicònbaogồmviệcbánnhữngdựánkinhdoanhtrongvòngnămnăm,để

tôicóthểvềhưu.Tuynhiên,tôichưabaogiờthậtsựnghĩđếnchuyệnnghỉhưu.Tôiđanglàmnhữnggìtôithích,tậnhưởngsựthoảimáithờigiancủamình,vàđidulịchbấtcứnơinàovàbấtcứkhinàotôimuốn.Tôithíchcóthêmthờigianbêncáccon.Nhưngtôitiếptụchứngkhởitheođuổinhữngmụctiêumới.

NHỮNGBÀIHỌCCỦATÔI

Tôiđãhọcđượccáchpháttriểncáckĩnăngtôicầnđểnhữnggìtôiyêuthíchcóthểmanglại

chotôimộttấntiền. Tôitậptrungvàtạoratiềnmặtchochínhmình.

Khôngcósựantoànvềcôngviệc.Sựantoànduynhấttôiđạtđượcphảipháttriểntừviệc

họccáchđiềuhànhthànhcôngdoanhnghiệpriêngcủamình. Đừngbỏcuộc.Nếumộtdựánkinhdoanhthấtbại,tôibiếtphảilàmgìđểlầnsauđượctốt

hơn. Khámphánhữnggìtôicầnđểthànhcôngvàthiếtlậpnhữngquytắcriêngcủatôi.

Làchínhtôi.

Nhiềungườiủnghộbaoquanhtôivàcóthểchotôinhữnglờikhuyênhay.

Nhớrằngthànhcônglàmlộranhữngmanhmối.Hãyđitheonhữngdấuvếtấy.

Tôicóthểbắtđầuthôngminhnhanhnhẹnbấtcứlúcnàotôimuốn.(Mặtngượclạicũng

đúng.Tôicóthểngừngdạidộtbấtcứlúcnàotôichọn.)Tôicóthểchuyểnthấtbạithànhthànhcông.

CHƯƠNG18

Khôngcógiớihạn

TerriBowersock

Tempe,Arizona

TôiđãgặpRobertKiyosakinămnămtrước tạimộthộinghịnơi cảhai chúng tôiđều là

ngườidẫnchươngtrình.LắngngheRobertnói,tôithấymìnhtươngđồngvớiôngbởicảhaichúngtôiđều"cóvấnđề"khicòncắpsáchđếntrường.Tôigặpkhókhăntrongviệchọcđọcvàđánhvần.Hơnnữa, tôinhậnra làphải tạonhững thayđổi trongcôngviệckinhdoanhcủamình.KhiquaylạivănphòngtôiđãbảovớigiámđốcđiềuhànhvềnhữnggìtôiđãnghevàđềnghịôngtađọcDạyConLàmGiàu.Sauđótôinói:"Chúngtacầnsởhữunhữngtòanhà." TrướckhibiếtđếnDạyConLàmGiàutôinghĩrằngtôiđãhoànthànhphầntốtnhấtmàtôi

cóthểlàm.NhưngDạyConLàmGiàuđãchỉchotôirằngcuộcsốngcómộtbứctranhlớnhơndànhchotôi.Câuchuyệncủatôisẽchỉchobạnthấyđiềuđóđángngạcnhiênnhưthếnào.Tôi

làngườisánglậpvàchủsởhữucủaTerri'sConsign&DesignFurnishings,mộtcôngtychuyênbánmọiloạinộithấtđãquasửdụngvànộithấtmới.Tôiđãđitrênmộtconđườngdàivàđạtđượckhánhiềuthànhcông.Tuynhiên,DạyConLàmGiàugiúptôiđiđếnnhữngnơimàtôiđãkhôngthểhìnhdungra.

NHỮNGNĂMĐẦU Dyslexia,hiêntượngbấtlựcvềviệchọc,đãkhiếntôicảmthấykhácthườngvàngungốc.

Suốtthờigianđihọc,nhữnglờiphêđỏlòmtođùngcủagiáoviênnhư"Tệ"hay"Lườibiếng"luônxuấthiệntrênnhữngbàikiểmtracủatôi.Nămhọclớpnăm,tôiđãbắtđầusửdụngtròhềvuinhộnđểquangày.Thầygiáocủatôinhặtmộtcáiquevàgiảvờchơitròđánhpun(mộtlốichơibi-avới16viêntròncómàutrênbàn)vàosauđầutôivànói:"Emnguxuẩnnhưhònbi-abịgậyđẩy".Câunóiấyđãlàmtổnthươngtâmhồnbébỏngcủatôi,nhưngtôiđãkhôngthểhiệnđiềuấy.Thayvàođó,tôinénnỗiđauvàlalên:"Támquảbanhtronggóc!" Nhưngnhữngtròđùacợtcủatôiđãkhôngthaydổi.Lúcratrườngtôibiếtmìnhbướcvào

giaiđoạnkhókhăn.Tôiđãkhôngthểđiềnđầyđủmộttờđơnxinviệc.Ngaycảvớikĩnăngđọckémcỏicủamình,tôicóthểnóirằngnhữngđơnxinviệccủatôiđầylỗichínhtả.Tôilàmộtngườiphụnữ21tuổiđangvậtlộnvớicôngviệccủamộthọcsinhlớpba.Tôicũnghếtsứcsợphảiđưacáigìđóbằngvănbảnviếtbởitôibiếtngườiđọcnósẽchotôilàkẻnguxuẩn.Mộtcụcbướupháttriểntrongcổhọngtôikhitôinghĩđếnviệcphỏngvấn. Thậmchítôiđãthửlàmmộtngườibồibàn,nhưngtôikhôngthểđánhvầnchữ"coffee"("cà

phê"). Thấtvọng,tôiquyếtđịnhngưngchuyệnkiếmviệctạiArizonavàđếnKansasthămchatôi.

Ngồitrênmáybaytôiđãsuyngẫmtươnglaicủamình."Tươnglaigìđây?"Tôinghĩmộtcáchcayđắng.Tôisẽkhôngbaogiờcóthểcómộtsựnghiệp.Tôiứanướcmắtvàcầunguyệnđừngcóaiđóbắtchuyệnvìtôisợrằngmìnhsẽòalênkhóc. Nhưngcâutrảlờivềtươnglaicủatôiđãđếnkhichadẫntôiđithămmộtngườibạncủaông

tênlàBetty.BettyđiềuhànhcửahàngkỷgửihànghóaClearingHouse.Tôiđãtrôngthấybạcthật,đồsứ,nhữngđồđạcnhỏvàđồlặtvặttrưngbàyởđó.Ngườitathậtsựvuikhihọmuagiárẻnhữnggìngườikháckhôngcònmuốnnữa!Bettyduyêndánggiảithíchcáchcôđãquảnlýcôngviệckinhdoanh.Khicôgiảithíchxong,tôibiếtrằngmìnhcũngcóthểlàmviệcấy. Tâmtrítôiđãbắtđầutỏarahàngtriệuhướng.Tôibắtđầuhìnhdungracửahàngcủamình.

Đếnnửađêm,tôiđãtínhtoánđượctấtcảcôngviệckinhdoanh.Tôinhảyrakhỏigiườngvàgọiđiệnchomẹtôiđểnóivớibàvềcuộcphiêulưumới."Mẹ,chúngtasắpgiàu!"tôinóivớibà.Vớisựháohứccaođộ,tôiđãgiảithíchtoànbộýtưởngcủatôi. Ngaylậptứcbàđáplại:"ConmuốnnóirằngchúngtasắpgiốngnhưSanforrd&Son?Chúng

tasẽkéonhữngđồbỏđibánhàng?Mẹđingủtiếpđây."

Ngàyhômsau,tôithuyếtphụcmẹrằngmộtcửahàngnhậnkýgửihànghóađểbánlàtấmvé

thànhcôngcủachúngtôi.Tôivẽramộtkếhoạchkinhdoanhđểgiúpbàhiểunhữnggì tôimuốnlàm.Đókhôngphảilàmộtbảnkếhoạchkinhdoanhđiểnhình.Tôiđãtạoramộtcáimỏbằngbútchìmàuvàvẽcửahàngtrôngrasao.Tôiđangthiếtkếthànhcôngcủamình.Cuốicùngbàđãbịthuyếtphụcvềtínhkhảthicủakếhoạch. Mẹvàtôiđãmượnbàtôi2.000đôlavàbắtđầuquátrìnhbiếntầmnhìncủatôithànhhiện

thực.Tôileolênchiếcxemáycủamìnhvàđitìmmộtđịađiểm.Tôiđãtrôngthấymộtbảnghiệu"Chothuê"vàđivàonóichuyệnvớingườichủ.Saukhiđồngýthuêtheotháng,bàchủnhàđưatôihợpđồngthuêđểkývào.Khôngthểđọcđợcnhữngbiệtngữpháplý,tôigiảvờđọcbằngcáchđoánmộtngười"bìnhthường"phảimấtbaolâuđểđọcnórồisaukhoảngthờigianđóngừnglạikýtên.Vậylàxong!Tôiđãbắtđầukinhdoanh!Tôidựngmộtchiếcgiườngdằngsaucửahàng. Tôixinmẹchotôinhữngđồđạctrongphòngkháchcủabàcùngvớinhữngđồtrongphòng

ngủhồicònbécủatôi.MónhàngđầutiêntôibánđượctạiTerrilàchiếcgươngcủamẹ.Khingườimuanói"Tôisẽlấynó",tôiđãrunđếnnỗibàtađãphảinhắctôighithêmtiềnthuế. Từvụbánmónhàngđầutiênđóvàonăm1979,đếnnaycôngtynộithấtTerriConsign&

DesignFurnishingsđãpháttriểnlênthànhcôngtycódoanhthuhàngtriệuđôlamộtnăm.Vớimườisáucửahàng,Terriđãtrởthànhcôngtykýgửihànghóalớnnhấtnước.Cáccửahàngrộng6.100m2nàychứađầynhữngđồnộithấtđãquasửdụngnhưngcòntốtvànhữngđồđạcmớitinhtừnhữngngôinhànhưnhàbạn,cũngnhưtừnhữngngôinhàkiểumẫuvàhàngthanhlý.Tôiđãgiữlờihứavớimẹ.TerrikhôngphảilàSanford&Son. Tiếngtămvềsựpháttriểncủacôngtylanrấtnhanh,nhờtôithườngdiễnthuyếtchongười

khácbiếtnếutôicóthểlàmđiềudó,họcũngcóthể.Kếtquảlàtêntuổicủachúngtôingàycàngđượcnhiềungườibiếtđến,tôibắtđầugiànhđượcnhữnggiảithưởngquốcgia,trongđócómộtgiảicủatạpchíIncchodoanhnghiệpbánlẻcủanăm1992.Vàonăm1994,tôiđãđượctraogiảithưởngdoanhnghiệpBlueChipcủaPhòngthươngmạiMỹ.Năm1998tôiđượctặnggiảiNgườiphụnữkinhdoanhAvon.Phầnthưởngđó,cùngvớimộtcâuchuyệnvềtôitrongtờNational Enquirer, đã dẫn đến sự xuất hiện của tôi trên chương trình truyền hình OprahWinfreyshow.Thếnênbạncóthểhiểutạisaotôinghĩmìnhđãđạtđếnđỉnhcaocủathànhcông. NhưngkhitôibiếtđếnDạyConLàmGiàu,tôikhôngchỉnhậnracònnhiềucơhộinữamỉm

cườivớitôi,màtôicònbiếtlàmìnhcóthểtậndụngchúng.TrướckhiđọcDạyConLàmGiàutôiđãtrảtiềnmặtchotấtcảmọithứ,từviệcthuê,trangthiếtbịđếnxetải.VớiDạyConLàmGiàutôiđãhọccáchlàmthếnàotạolựcđònbẩyđểcóvòngquaytiềnmặtdươnglớn.

ĐÂYLẦCÁCHTÔIĐÃLÀM Ngườibốgiàunóirằngmộtngườiphảitrởthànhnhàđầutưhaychủkinhdoanhthìmớitrở

nêngiàucó.TrướckhiđọcDạyConLàmGiàu,tôiđãthuêhầuhếtnhữngcửahàngcủamình.Saukhi lắngngheRobert tôiđãnhậnramìnhnênchọnbấtđộngsảnđểđầutưnhằmgiúpmanglạisựantoànvềtàichính. ThếlàvớisựgiúpđỡcủavịgiámđốcđiềuhànhKevinCrippa,côngtyđãmuanămmẫuđất

(Anh).Vịtrícủamảnhđấthếtsứctuyệtvờivàchúngtôidãnhanhtaymua.Chúngtôiđãdùng225.000đôlatiềncủacôngtyđểthanhtoántrướcvàvayngânhàngthêm225.000dôla.DạyConLàmGiàubảohãysửdụngtiềncủangânhàngđểtạoravòngquaytiềnmặtvàchúngtôiđãlàmnhưthế. Sauđóchúngtôikhaithácmảnhđấtvàthànhlậpmộtcôngtytráchnhiệmhữuhạn(LLC)

liêndoanhvớimộtđơnvịthiếtkế;họđãxâydựngmộtcaoốcvănphòngrộng22.250m2.Đơnvịấysauđóđãtrảchochúngtôi225.000đôlabanđầumàchúngtôiđãbỏra,tiếpnhậnkhoảnvaytrênmiếngđất,vàchochúngtôi21%quyềnsởhữucaoốcgiờđâyđãkínngườithuêvàcóvòngquaytiềnmặtluânchuyểnđềuđặn. Kếđó,chúngtôiđãsửdụnggiátrịròngmộttriệuđôlacònlạicủamìnhtrongvụliêndoanh

nàylàmlựcđònbẩyđểbảođảmviệctàitrợ100%xâydựngtòanhàthứhaivàlấynólàmchochúngtôi.Chúngtôitiếptụcsửdụnggiátrịròngcònlạitrongtừngtòanhàđểxâydựngthêmbacửahàngkhácdochúngtôisởhữu.Chúngtôilênkếhoạchxâydựngthêmhaicửahàngnữatronghainămtới. Chúngtôidựđịnhrúttiềnmặtrakhỏihaitòanhàsaucùng.Trướctiên,chúngtôisẽmua

đấttrống.Sauđóchúngtôisẽbánhoặcliênkếtvớimộtđốitácđểkinhdoanhmảnhđấtđó.Saukhipháttriểnmảnhđất,việcnàylàmtăngthêmgiátrịcủamảnhđất,đốitácliêndoanhsẽthiếtlậpnhữnghợpđồngchothuêđốivớimảnhđấtnày.Cuốicùng,liêndoanhsẽgiànhđượcsựtàitrợdàihạncốđịnh.Đếnlúcđóchúngtôisẽcóthểrúttiềnmặtra. Saunămnămchúngtôisẽsởhữusáutòanhà.Thậtsựtrongnămnămquasốtiềntôikiếm

đượctronglĩnhvựcbấtđộngsảnnhiềuhơnsốtiềntôikiếmđượcsauhaimươibanămkinhdoanhđồđạc.Nếutôibándoanhnghiệpkinhdoanhđồnộithấtcủamình,bấtđộngsảncóthểnuôisốngtôi. Tôicũngđãbỏvốnrakinhdoanhnhữnglĩnhvựckhác.ChẳnghạnTerri'sConsign&Design

Furnishingđangđượccấpphépkinhdoanhởcấpđộquốcgiavềsửdụngkháiniệm"traođổiđồđạc".Trongkhipháttriểnýtưởngmớinày,chúngtôinhậnrarằngchúngtôicầnphầnmềmhỗtrợchomảnghànghóakýgửi. ThếlàmớiđâychúngtôiđãđầutưvàoFurnServeSoftwareInc.,côngtycóchươngtrình

phầnmềmduynhấthỗtrợchomảnghànghóakýgửi.VớiphầnmềmnàychúngtôiđãthiếtkếmộthệthốngtraođổivàkýgửihànghóađộcquyềnmàchỉnhữngngườiTerri'sConsign&DesignFurnishingcấpphépmớiđượcsửdụng.Chúngtôiđãthựchiệnmộtvụtraođổi:Chúngtôitậndụngphầnmềmcòncôngtymáytínhnhậngiátrịròngtừnhữnggìchúngtôiđịnhlàmvớinó.TrướckhigặpRobertKiyosakilầnthứhai,tôiđãmuamộtphầncủacôngty. LầntôigặpRobertmớiđâylàtạichươngtrìnhnóichuyệnbuổisángtạiPhoenix,nơicảhai

chúngtôiđềulàkháchmời.Saukhilắngnghecuộctròchuyệncủatôi,Robertđãmờitôithamdựmộttrongnhữnghộinghịchuyênđềcủaông.Saukhididựhộinghịchuyênđề,tôiđãrấtvuisướng.Tôiđãthấyviệcsởhữucôngtyphầnmềmlàcóýnghĩabởivìtôicóthểđăngkýphầnmềm.Tôicóthểmuanhiềucổphầncủacôngtyhơn. Hộinghịchuyênđềcũngđãchỉchotôitạisaomuanhàrồichothuêchúnglạithậtsựcóý

nghĩavìchúngtạoravòngquaytiềnmặt.Tôicũngkhởisựmộtcôngtykhácvớihaingườikhác.Chúngtôiđãmuanhữngcănnhà,trangtríchúngbằngnhữngđồđạctừTerri'sConsign&DesignFurnishingrồichothuê. Hiệntại,tôiđangtậptrungviệcđăngkýtêncôngtycủatôi,kháiniệmvề"traođổiđồđạc",

vàphầnmềmkýgửihànghóa.Thunhậphàngnămcủachúngtôi,kểcảcôngviệckinhdoanhđồđạc,giờđâytrên55triệuđôla. VớisựhướngdẫncủaDạyConLàmGiàu,tôiđãsửdụngtiềnvàýtưởngcủangườikhácvà

ápdụngchúngđểtạorasựthànhcônglớnhơntrongcôngviệckinhdoanhriêngcủatôi.

TÔIĐĂĐẾNMỘTCONĐƯỜNGDÀI Nếukhôngcócănbệnhđọckhóngàyxưahẳntôisẽkhôngbaogiờtìmthấytinhthầndoanh

nghiệpcủamình.Ngàyhômnay,quaviệcdiễnthuyếtvàquanhữngcuốnsáchcủamình,tôiđãtruyềncảmhứngchongườikhácvượtxanhữnggiớihạncủahọ.Tôiđãcamkếtđềnđápchoxãhộivàlànguồnđộngviênchonhữngngườikhácbằngcáchchiasẻniềmtincủamình:Bạncóthểthànhcôngnếubạntinvàochínhmình. KhôngcóDạyConLàmGiàuhẳntôiđãkhôngbaogiờbiếtrằngmọithứđềucóthể.Một

ngườikhôngcầnphảigiàumớicóthểđitheonhữngnguyêntắccủamình,chỉcầnanhtasẵnsànghọcnhữnggìcóthể,vàsauđóđivàthựchiệnnó.(Mộtbàihọchaymàchúngtôirútralànếumộtngânhàngbạnđãhợptáclàmăntrongmộtthờigiandàibắtđầubàyraquánhiềutròquanliêu,hãynóihọbạnsẽđivòngquanhcácngânhàngxemxétkĩlưỡnglại.) VớiDạyConLàmGiàutôiđãbiếtcáchlàmviệcthôngminhhơnvàkhôngcốgắngtựlàmhết

mọithứ.TôiđãlàmtheonhữnglờichỉbảocủaNgườibốgiàuvàbaoquanhmìnhbằngmộtnhómcốvấnrất"cừ". Tôibiếtrằngnhữngtòanhàmàtôisởhữusẽbảođảmchogiaiđoạntôinghỉhưu.Không

phảilolắngvềtiềnbạctrongtươnglaikhiếntôidễthởhơn.Thậmchí,tôicóthểmởrộngsangnhữngsởthíchkhác,kểcảviệcdiễnthuyết,vốnđãbiếnthànhmộtcôngviệckhác. XincámơnsựđộngviêncủaDạyConLàmGiàu!

PHẦNVI

NHỮNGSỰKIỆNTHAYĐỔICUỘCSỐNG MộttrongnhữngbàihọcsâusắcnhấtmàNgườibốgiàuđãdạytôilànắmvữngsứcmạnh

củatiềnbạcvàkhôngsợnó.Nhiềungườiđãtrởthànhnôlệcủađồngtiềnbởivìhọsợkhôngcóđủtiền.Đểchốnglạinỗisợhãiđó,họtìmkiếmnhữngcôngviệclươngcao.Thayvìtínhxemtiềnbạccóthểlàmviệcchohọnhưthếnào,họlạilàmviệcchotiềnbạc. Ôngcũngkểchotôinghevềnhữngngườisốngtrongnghèokhổ.Sựsợhãivàthiếuhiểubiếtvề

tiềnbạccũngđãgâyrắcrốichohọ. Trongphầnnàybạnsẽgặpnhữngngườiởcảhaiphíacủanỗisợhãitiềnbạc:nhữngngười

kiếmnhiềutiềnvànhữngngườikhônglàmviệcgìcả.TấtcảhọđãsửdụngnhữngthôngtincủaDạyConLàmGiàunhưmộtcáchđểvượtquanhữnglosợvềtiềnbạccủamìnhvàxâydựngtươnglaitàichínhmạnhmẽ. Đầutiên,bạnsẽđọcvềmộtngườiphụnữđãvượtquanhữngđiềulạlùngđángngạcnhiên.

StaceyBaker,sinhsốngtạiNemZealand,đãtừngnghèotúng,luônphảisốngnhờtiềntrợcấpxãhội,vàdườngnhưchẳnghềcóchúttriểnvọngcảithiệntìnhhìnhtàichínhcủamình.Tuynhiên,côđãsửdụngnhữngthôngtincủaDạyConLàmGiàuđểkiểmsoátvàtạoracácvòngquaytiềnmặt.Câuchuyệncủacôlàmộtvídụtuyệtvờichỉrarằngkhôngcầnthiếtphảicótiềnmớilàmratiền.Mặtkhác,sựhiểubiếtvềtàichínhthậtsựcầnthiếtvàgiúpbạnnhìnthấynhữngcơhộingaytrướcmắtbạn. Ngược lạivớicâuchuyệncủaStacey, tôiđãnhậnđượcemaiỉ từnhữngngườiđã trảiqua

nhiềunămxâydựngsựnghiệpcủamìnhbởivì vớihọ, sứcmạnhcủa tiềnbạcđến từ số tiềnlươngkhôngngừngtănglên.Sựantoàncôngviệc,cũngnhưsựthăngtiếnvàbổnglộchếtsứcquantrọng.Nhưngsauđóhọđãnhậnrahànhvicủamìnhbịđiềukhiểnbởinỗisợkhôngđủtiền.Họnhậnrarằngtiềnlươngtănglênkhôngphảilàcáchthứcbảođảmantoànvềtàichính.Càngkiếmđượcnhiềutiền,họcàngtiêuxàinhiều.Càngthànhcông,họcàngbậnrộnhơn,kếtquảlàhọcàngngàycàngcóítthờigianchogiađìnhvàbạnbè.Họkhôngthểdựavàotiềnbạcmìnhkiếmđượcđểxoayxởkhỉvềhưu.Mộtmặt,họxàinhiềutiềnbởivìhọnghĩrằngsẽluônluôncónhiềutiềnhơn.Mặtkhác,họkhôngcónhữngtàisảntạoravòngquaytiềnmặtđểhỗtrợhọ.Tàisảnduynhấthọcóchínhlàcơthể. KhihọhọcđượcquaDạyConLàmGiàucách"tậu"nhữngtàisảncungcấpchohọvòngquay

tiềnmặtdàihạn,họđãthayđổicáchsuynghĩvàhànhđộng.Nỗisợkhôngcóđủtiềnđãtanbiến.Nhữnglolắngvềantoàncôngviệcvànợnầnđãđượcthaythếbằngsựtựtinvềvòngquaytiềnmặtổnđịnhmàcáctàisảnmanglại. TrongphầnnàybạnsẽgặpYong-SikShin,mộtnhânviêncầnmẫnlàmviệctạimộtcôngty

HànQuốc.Nhữngmốiquantâmvềtiềnbạccủaanhluôngắnliềnvớinỗithấtvọngvìsựthăng

tiếnkhókhăntrongcôngtỵanh.VớiDạyConLàmGiàunhưmộtngườihướngdẫn,anhđặttầmnhìncủamìnhvàonhữngmụctiêukhácnhau,khởisựcôngviệckinhdoanhriêng,vàkhámphárằnganhcóthểkiểmsoáttìnhhìnhtàichínhcủamình,tiềnbạckhôngcònkiểmsoátanhnữa. Cũngtrongphầnnày,bạnsẽlàmquenvớiRonaldHoard,cưdânCalilornfađanggầnsáttuổi

nghỉhưu.Ôngđãluônnhậnđượcnhữngkhoảnlươnglớntrongsuốtthờigianlàmcôngviệcchuyênmôncủamình,nhưngkhigần50ôngbắtđầunhìnlạitươnglaitàichínhcủaông.KiếnthứctừDạyConLàmGiàuđãchoôngsựhiểubiếtvềtàichínhvàsựtựtinmàôngcầncóđểhoạchđịnhnhữngnămtrướcmắt.Vớibấtkỳaitừngthấtvọngvìnhữngsựđầntưtrướcđócủamìnhvàquantâmđếnviệccóthểnghỉhưu,hãyxemRonald,vớisựgiúpđãcủaDạyConLàmGiàu,đãkiểmsoátsựantoànvềtàichínhcủamìnhnhưthếnào. Cuốicùng,MichaelMaritzen,ngườicũngsốngtạiCalifornia,kểvềnhữngcâuchuyệnđáng

ngạcnhiêncủaông.Làmộtviênchứccấpcaođiềuhànhcôngtyvốnđãcómọithứ-kểcảmónnợlớn-ônghoàntoàntáicấutrúctìnhhìnhtàichínhcủaông.Trongtrườnghợpnày,độnglựclớnnhấtcủaMichaellàsốngsótsaumộttrongnhữngsựkiệnthảmkhốcnhấtnướcMỹ. Nếubạnkhôngmuốnlàmviệccựcnhọctrongphầncònlạicủacuộcđờimình,dùbạnđang

sốngởđân,hayhoàncảnhtàichínhhiệntạicủabạnrasao,bạncũngcóthểkiểmsoátđượcsựhiểubiếtvềtàichínhcủamìnhvàthayđổicuộcsống.

CHƯƠNG19

Nhữngđồngcỏxanhhơn

StaceyBaker

Aucktand,NewZealand

Cáchđâykhônglâu,sựmôtảvềtôisẽnhưthếnày:mộtngườibỏhọctrunghọc30tuổi,một

ngườimẹđơnchiếc,vàsốngbằngphúclợixãhội.Lúnsâuvàothóiquenxấumàtôigọilà"suynghĩnghèonàn",tôisợsựthayđổibởitôikhôngbiếtbấtcứđiềugìtốthơn.Vậtlộnđểthoátkhỏimêcungtàichínhvàtìnhcảm,tôiđãsốngmộtcuộcsốngchánchường. NhưngtôithậtmaymắnvìđãkhámphárakiếnthứccủaDạyConLàmGiàuvềnhữngkhả

năngtàichính,thậmchítrongtìnhcảnhtồitệcủatôi.Sựtậptrungđãlàmthayđổitìnhtrạngcủatôi.Lòngtựtincủatôităngthêmđểtôicóthểxemxétvàhànhđộngtrênnhữngsựlựachọnmớiđầyhứngkhởi. Ngàynaytôiđanglàmchủmộtphòngkhámykhoarấtphátđạtvàhaingôinhàchothuê.

Tôichọncondườngkhôngđilàmởcôngsở.Thayvàođó,tôithíchxâydựngmộtcuộcsống

đảmbảovềtàichínhchọcontraitôivàbảnthântôihơntrongkhivẫntậnhưởngtrênconđườngtôiđãchọn.

CONĐƯỜNGTÔIĐÃĐI MặcdùMangere,nơitôichàođờivàonăm1966,đồngnghĩavớinhữngkhuvườn,nhưng

trênthựctếkhuvựcnàychỉgiốngnhưbấtcứvùngngoạiôkháccủaAuckland.Nhữngngườidântrunglưuđilàmthườngsốngởđó.Mỗingườiđềusởhữumộtngôinhàrộnghơn1/4mẫuđấtvàtrôngnomcôngviệcriêngcủamình.Nhàchúngtôiđượcbaoquanhbởidấtnôngtrại,vùngđấttrảiquanhiềunămđãbịnuốtchửngbởimộtkhuvựcngổnngangcáctòanhàcaotầngvớidânsốngàycànggiatăng. Chatôiđiềuhànhmộtcơsởkinhdoanhnhỏ.Ôngtạodựngmộtcôngtyxâydựngnhữngnhà

kínhlớnnằmdọctheohònđảophíabắcNewZealand. Vìcònlàtrẻcon,khôngaitrôngmongchúngtôigiảiquyếtchuyệntiềnnong.Nhữnglầnduy

nhấttôiphảiđụngđếntiềnbạclàkhigiáthịtrườngcàchuanhàchúngtôitrồngxuốngthấp.Sauđóchatôimởmộtquầybánhàngbênđườngcạnhcổngtrướcnhàchúngtôi.Cũngnhưsáuanhchịemkháctronggiađình,tôiđãlàmviệcởđó.ThỉnhthoảngchatôihơilơilỏnghộptiềnnênchúngtôicóthểgópnhặtđủnhữngđồngtiềnlẻdểmuamộtchaiCocahayvàiviênkẹo.Saunày,khitôilên7,chamẹtôichiataynhau.Tấtcảbọntrẻchúngtôiđềurờikhỏinhàcùngmẹ. Mặcdùmẹtôilàmviệcbánthờigiansaukhichiataycha,bàvẫnphảinuôiconnhỏnêncó

đủtiêuchuẩndểnhậnphúclợixãhội.Kýứccủatôivềthờigianđólàđóinghèovàrétbuốt.(Tôivẫncóthểhìnhdungramìnhkhicònlàmộtđứatrẻ,cốsưởiấmđôibàntaydướivòinướcnóngvàomùađông.)Ngôinhàchúngtôisốngởtrongtìnhtrạngthậttồitệ.Tôinhớmộtbuổisángthứcdậytrongcănphòngngủvớimẹ,mộtanhtrai,vàmộtđứaemgái,đặtchânxuốngnềnnhàẩmướtvàlạnhbuốt.Tấmthảmđãsờnbịướtsũngdomộtlỗròlớntrongốngnướcgâynên. Chatôicũnggặpkhókhănvềtiềnbạc,vàtôiđãchứngkiếncảnhôngphạmhếtsailầmkinh

doanhnàyđếnsailầmkhácdothiếukiếnthức.Ôngtinrằnglàmviệcchămchỉlàphầnthưởnglớnvàôngmộtmựcnhồinhétđiềuđóchoconmình.Ôngkhôngbaogiờbuồnnhìnvàosổsáchvàmãimãilàmviệckhôngcôngchongườikhác.Mộttrongnhữngkýứcđauđớnnhấtcủatôiliênquanđếnông.Thậtkhó chomộtđứa trẻ thơkhinhìn thấy chamìnhkhócvì tiềnbạc.Nhưngđiềuđóđãxảyrahailầnkhiôngđangnhíchdầnđếnbờvựcphásản. Cácanhemtôiđãcùngnhauchốngchọi,hoàntoànngờnghệchvềtiềnbạc.Tấtcảnhữnggì

chúngtôibiếtvềtiềnlàchúngtôithấynórấtít. Mọithứởtrườngđốivớitôicũngrấtkhókhăn.Bởilẽvớitìnhcảnhcủamình,tôithựcsự

nghĩrằngtôisẽkhôngbaogiờđạtdượcđiềugìcả.Từngàytôibắtđầuhọctiểuhọc,tôikhông

thểtheokịpbạnbèvàtôibiếtmìnhsẽkhôngtrởthànhmộtsinhviênthànhcông,tôithuộcloạihọcvànộpbài.tậpvềnhàkhi"nướcđếnchân".Chơiđùathuhútnhiềusựquantâmcủatôihơn.Điềuđóvàcảbữaăntrưa. Đếnkhihọctrunghọc, tôiđượcphânđếnmột lớphọc"ngớngẩn".Tuynhiên, tôi lại tìm

thấymộtmônhọcyêuthíchvàtôiđãhọcnóthậttốt.Môngiáodụcthểchấtthậtvui. Việccúphọcđãtrởthànhthườnglệ.Khithấytênmìnhkhôngcótrongdanhsáchmônđịa

lý,lớphọcsaucùngcủatôitrongngàyhồitôi15tuổi,tôichỉlặnglẽvềnhàsớm.Mỉamaithay,đếnkhi thicuốikhóa, tôi lạinhậndượcđiểmsốcaonhấtởmônhọcnày.Dĩnhiên, tôivẫnkhôngquahếtcácmôn.Tôịkhôngthểchịunổitrườnghọc.Vớitôitrườnghọckhôngphảilànơithíchhợpmàchỉlàmộttròđùa. Thamvọngcủatôinhỏhẹpnhưnhữnglằnxetrênđườngcaotốc.Khimộtgiáoviênhỏitôi

muônlàmgìsaukhitốtnghiệp,tôinóivớicôrằngtôimuốntrởthànhmộttàixếláixetải.Nhưngtôicũngcómộtvịtrídựtrữ.Nếunhưsựlựachọnđầutiêncủatôikhôngthựchiệnđược,tôiluôncóthểkiếmdượcviệclàmtạimộtnhàmáy.Tôithậmchíđãkhôngchuẩnbịxađếnthế. Ởtuổi16tôibỏhọcvàtrởthànhmộtngườiphânloạithưtừchobưuđiệnNewZealand.Tôi

nghĩrằngviệcđólàtốtlắmrồi.Thếgiớiđãđếngầntôi.

NỖIKHỔVỀTIỀNBẠCCỦATÔIBẮTĐẦU Năm23tuổi,tôiđãxàithẻtíndụngvànợkhoảng30.000đôlavìtôihoàntoànchẳngbiếtgì

vềtiềnbạc.Tôikiếmđượctổngcộng250đôlamộttuầnvớimộtcôngviệchoàntoànkhôngđángnhớ.(Cóhàngloạtcôngviệcnhưthế.)Đến30tuổi,tôilàmộtbàmẹđơnchiếcsốngnhờphúclợixãhộivàsốngtrongcănphòngthuêchungvớimộtngườibạn.Tôibỏthờigiancốnhậnthêmnhiềutiềntừchínhphủthayvìcốgắngtạoranguồnthunhậpchomình. Đólàmộtthờikỳđángsợ,việcthiếutiềnthậtkinhkhủng.Khôngcótriểnvọngvàchẳngai

giúpđỡ,tôicảmthấykiệtquệ.TôinhớđãphảilochậtvậtđểđóngtiềnhọcphínhàtrẻchoWeston,contraitôi,khoảng10đôlamộttuần.Nhữngđiềutồitệluônxảyranhưthế. KhitôibiếtđếnDạyConLàmGiàuquamộtchươngtrìnhtruyềnhìnhvềnhữngvấnđềthời

sựcótêngọiTheHolmesShoxvvàonăm1997,tôivẫnđangsốngnhờvàophúclợixãhội.NgườitaphỏngvấnRoberttrongchươngtrình,vàôngcũngnóichuyệnvềđềtàihọchànhcủatrẻem.Điềulàmtôitâmđắclàôngchorằngngôinhàkhôngphảilàmộttàisản.Điềuđóthậtđúng. Ngườibạncùngphòngcủatôi,vốnlàmộtbácsĩykhoa,cũngtheodõicuộcphỏngvấn.Một

thờigianngắnsauđóchúngtôithâybộsáchấytrongmộtcửahàngvàbạntôiđãmuanộ.LúcđócôấyđangđọcdởmộtquyểnsáchkhácnêntôiđãdọcDạyConLàmGiàutrướcvànhận

thấynócóliênquanđếnmình.Muốnhiểurõthêm,chúngtôiquyếtđịnhhùntiềnmuatròchơiCASHFLOW101vàchơimộtcáchnghiêmtúc. Khichơi,tôibắtđầuhiểurarằngcónhiềucáchcảithiệntìnhtrạngcủamình-vàtôimuốn

tìmrachúng.Bâygiờ,khingườitachỉratôilàngườikhôngcóhọcthức,nghèokhổ,vàlàmộtngườimẹđơnchiếcsốngnhờphúclợixãhội,tôimớinhậnramìnhkhôngbị"bếtắc".NhờDạyConLàmGiàu,tôithấycáchsuynghĩcủamìnhthayđổitheochiềuhướngtốthơn. Vàrồi cuộcđời tôi chuyểnsangmộtbướcngoặtmới.Năm1998,bạn tôi cócơhộimua

phòngkhámbệnhnơicôđanglàmviệc.Phòngkhámnàyđượcmởkhoảng10năm,tựtàitrợhoàntoànvàvẫnmanglạilợinhuận.Nhưngbạntôikhôngquantâmvìcôđangđịnhmuamộtphòngkhámkhác.Bấtchợttôinhậnramộtđiều. Tôinhìnthấymộtcơhội,điềumàtrướcđâytôichưabaogiờchúý,đangởngaytrướcmắt

tôi:Chúngtôicóthểmuaphòngkhámykhoa.Vớinhữngkiếnthứcmớimẻhướngdẫn,tôiđãbảocôấynhưthế.Chúngtôicùngnhaubànbạcvàtựhỏibằngcáchnàochúngtôicóthểthựchiệnđiềuđó.Khôngaitrongchúngtôicótiềncả.

ĐÂYLÀCÁCHCHÚNGTÔIĐÃLÀM Mứcgiámàngườichủđangtìmkiếmkhôngphảilàmộtbímật.400.000đôla-ôngtacho

biếtkhitiếpxúcvớibạntôi.Khôngnảnlòng,bạntôitrởlạitìmông,choôngbiếtchúngtôithíchmuavàhỏiônglàmsaođểcóthểmuaphòngkhámnày. Ngườichủvuivẻđồngýchochúngtôithanhtoántrước100.000đôla.Nếuchúngtôicó

đủsốtiềnđó,ôngsẽchotàitrợlưuđộngphầncònlại.Điềuđócónghĩalàôngtasẽhànhđộngmộtcáchhiệuquảnhưmộtngânhàng.Saukhiđưaôngtatiềnđặtcọc,chúngtôisẽtrảsốtiềncònlạichoôngtừquỹtiềnnhậnđượctừphòngkhámtronghainămtới. Bạntôivàtôiđãtrởthànhđốitáccủanhau.Vìcôấyđượcưutiênmuaphòngkhámnày

đồngthời làmộtbácsĩ, còn tôiđãnhậnracơhộiquaDạyConLàmGiàu vàchỉnóchocô,chúngtôiquyếtđịnhchiađều50/50.Chúngtôicùngchiasẻrủirocủaviệctrả100.000đôlatiềnmặtvà300.000đôlatiềnvaytàitrợlưuđộng. Kếđó,chúngtôithuêmộtnhânviênkếtoánlotínhtoánsổsách,baogồmmộtviệcrấtquan

trọnglàphòngkhámtưnàycódoanhthumộttriệuđôlamộtnăm.Sauđó,tôitìmđượcmộtđốitáclàmănmớicũnglàmộtbácsĩ,chúngtôiđãđếnHộiBảohiểmYtếNewZealand,mộtcôngtychovaytiềnvàcungcấpbảohiểmchocácchuyêngiasứckhỏe. Chúngtôiđãgiảithíchnhữnggìmìnhmuốnlàmvàtrìnhbàycácvấnđềtàichínhvớinhân

viêntíndụng.Đâylàmộtkinhnghiệmmớimẻđốivớitôi,vàtôikhálolắng.Xétchocùng,tôikhôngcó tiền, tôivẫnsốngnhờphúc lợixãhội -và tôiđangởđây,xinvay100.000đô la!Nhưngkhichúngtôitrìnhbàycácvấnđềtàichính,khoảnvaycủachúngtôiđượcchấpthuận

ngay.Kỳhạnchovaylà3năm,vớilãisuấtkhoảng9%. Mọithứdiễnratrôỉchảy.Việcmuabánđượccácluậtsưtiếnhành(luậtsưcủangườibánvà

luậtsưcủachúngtôi)vàcôngviệckinhdoanhđãthanhtoáncácchiphíkếtthúc. Ngàychúngtôimuaphòngkhám,tôichấmdứtnhậnphúclợixãhội.Tôichuyểnsanggiai

đoạntiếptheocủacuộcđờivớiniềmvuisướngkhôncùng. Chúngtôiđãtrả100.000đôlasau3nămvàtrảkhoảnvay300.000đôlasau2năm.Trong

lúcđó,phòngkhámluônkiếmđượcmộtnguồnlợinhuậnkhálớn. Năm2002đốitáccủatôiđềnghịnhượnglạichotôicổphầncủacôtrongphòngkhámvới

giá252.000đôlavìcômuônthửmộtlốisốnghoàntoànkhác.Ngườiquảnlýcôngviệckinhdoanhđãnhậntiềnthưởnglà25%cổphầncủaphòngkhám.Tôimuacổphầncủabạntôibằngviệctàitrợvốnlưuđộngvìthếchúngtôikhôngphảitựmìnhbỏtiềnramàsửdụnglợinhuậntừphòngkhám.Giờđâytôisởhữu75%cổphầncủaphòngkhám.Tuynhiên,tôikhôngdànhthờigianchonhữngviệcởphòngkhám,vìtôikhôngcóchuyênmônykhoa.Tôithamgiavàodựánkinhdoanhkếtiếpcủamình,đầutưvàobấtđộngsản,mộtviệcmànhưDạyConLàmGiàuđãnói,làmộtphươngthứctuyệtvờiđểcóvòngquaytiềnmặt.

ĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃLÀM Tôimởmộtdựánkinhdoanhchuyênmuabấtdộngsảnvàotháng8năm2002.Tôitrả450

đôlachonhânviênkếtoánđểthiếtlậpnhữngthủtụchợppháp. Saudótôibắtđầutìmkiếmcácbấtđộngsản.Tôitìmđượcmộtngườimôigiớibấtđộng

sảnmàtôivừaývàgiảithíchdiềutôimuốn.Tôichocôtabiếtmìnhsẽđiềukhiểnnhữngconsốtrênnhiềubấtđộngsảnthôngquachươngtrìnhphầnmềmđầutưbấtdộngsảncủatôi,mộtchươngtrìnhđịnhratỷlệchiphítrênlãivàvòngquaytiềnmặt,chođếnkhitôitìmranhữnggìmìnhtheođuổi.Nếutôikhôngthấyđủtiềnlãivàmộtvòngquaytiềnmặtdươngthìtôisẽkhôngthựchiệnvụđầutư. Vìđượcbáotrước,ngườimôigiớiđãxúctiếnviệcmuabánbấtđộngsảntheocáchcủatôi.

Thỉnhthoảng,nếumộtcănnhàkhôngđápứngđủtiêuchuẩncủatôi,tôisẽđặtmộtmứcgiáthấphơn.(Trênthựctế,mỗigiátôiđưarađềuthấphơngiáchàobánrấtnhiều.)Mộtsốquaylạivớimứcgiáthấphơnmộtcáchđángngạcnhiênvàtôinhanhchóngbắtlấycơhội. Khinhữngconsốvậnhành-giácả,vòngquaytiềnmặt,vàgiátrịcònlạicủangôinhà-theo

cáchmàtôimuốn,tôisẽfaxchúngđếnngườicốvấnbấtđộngsảncủatôi-mộtngườimôigiớithếchấpbấtdộngsản.Chúngtôibànbạcvềcănnhàvànếuôngtacũngưngýthìsauđóôngsẽsắpxếpviệcthếchấpchotôi. Đểthiếtlậpviệcthếchấp,tôisửdụngmộtphầncủagiátrịcònlạitrongcổphầncủamìnhở

phòngkhám.Tôichưabaogiờđầutưbấtkỳsốtiềnnàocủariêngtôivàocácngôinhà.Cảhai

việc thế chấp tiếp theo được ấn định trong ba năm, vớimức lãi suất khoảng 7%. Sau khikhoảngthờigianđóchấmdứt,tôisẽxinlờikhuyênlàmthếnàođểtiếptụccôngviệctừngườicốvấn,ngườimôigiớithếchấpcủatôi.(ỞNewZealand,hầuhếtcácvụthếchấpđềuđượcấnđịnhchỉtrongvòng2đến3năm.) Chođếnnay,tôiđãsởhữuhaingôinhàchothuê.Cảhaingôinhàđềucóvòngquaytiềnmặt

dương,nghĩalàmỗingôinhàđềuchothấylợinhuậnsaukhiđãthanhtoántấtcảcácchiphívàtiềnthếchấp. Cănnhàđầutiêntôimuacó4phòngngủrấtrộng.

Trêntấtcả,phầnmềmmàtôisửdụngtínhđượcviệcgiảmgiásaochocânbằng.Cuốinăm

tôixácnhậnviệchaohụtdogiảmgiávàđượcgiảmthuế,điềunàythựcsựlàmtăngvòngquaytiềnmặthàngthángcủatôi. Năm2003cănnhàdượcđịnhgiá235.000đôla.

Cănnhàthứhaigồmhaiphòngngủvàtôitốn105.000đôla.

Năm2003cănnhàmàtôibắtđầutừthángtámnăm2002đượcđịnhgiá130.000đôlanên

tôinghĩmìnhđanglàmrấttốt.

ĐÔIKHIBẠNPHẢITHẤTBẠI

Tuynhiêntôiphảithừanhậnrằngkhôngphảisựdầutưnàocũngđềulạcquan.Năm2000,

sửdụngcổtứctừphòngkhámykhoa,tôibắtđầumộtdựánkinhdoanhcácsảnphẩmvàthứcănhữucơbởivìtôirấtthíchýtưởngnày. Sauhainămkhôngcólợinhuận,tôichấmdứtvìthualỗhàngtrămngànđôla.Điềunàyđã

xảyranhưthếnào?Tôicứchấttiềnvàomộtcontàuđangchìm.Nghĩlạiviệcđó,lẽratôicóthểđem370.000đôlađãđầutưđặtnóvàolửavàchứngkiếnmộtkếtquảtươngtự.Bàihọccủatôilàđừngbaogiờbướcvàomộtloạihìnhkinhdoanhmạohiểmnếukhôngcónhiềukiếnthứcvềnó.Bởilẽcôngviệckinhdoanhnàyđượckhởisựmàkhôngcócơcấuhayhồsơtàichính,kháítsổsáchcũngnhưcácconsốđểxemxét.  Khimuamộtcơsởkinhdoanhđanghoạtđộng,mộtngườicócuộcsốngxahoacóthểxem

xétnhữngconsốvàtínhtoánxemđócóphảilàmộtsựđầutưtốthaykhông.Nhữnggìtôiđãlàmlàmộtcanhbạcngungốc-màtôithìkhôngthíchđánhbạc. Tôiđãghinhớđiềunàynhưmộtbàihọcđắtgiávàđauđớn.Nhưngtôivẫnchorằngkhông

cónhiềungườivẫntiếptụcbướcđivữngvàngtừsựthualỗtàichínhnặngnềnhưthếnày.Đólànhữnggìtôilàm,vàtôikhônglàmnómộtmình.

ÊKÍPCỦATÔIỞBÊNCẠNH NhưDạyConLàmGiàugợiý,êkípcủatôigồmcácchuyêngiatronglĩnhvựccủahọ,những

ngườicungcấpcácthôngtinchitiếtmàtôicần.Trongtrườnghợpnày,họcvấngiớihạncủatôilàmviệctheosựđồngýcủatôi.Vìtôikhôngbiếttígìvềđầutưbấtdộngsảnnêntôithuênhữngngườihiểubiếtvềnólàm.Tôiđặtranhiềucâuhỏivàhọdànhthờigianđểgiảithíchchotôicácvấnđề.Vìthếcácrủirocủatôiđượcgiảmxuốngtốithiểu. Êkípcủatôibaogồm:

•Cốvấnbấtđộngsản(cũnglàngườimôigiớithếchấp),ngườikiểmtralạitừngvụgiao

dịchchotôi. •Môigiớibấtđộngsản,ngườibiếttôiđangtìmkiếmcáigìvàgiúpđỡtôitìmcácbất

độngsảnphùhợpvớitiêuchuẩncủatôi. •Giámsátviên,ngườikiểmtracáctiêuchuẩnxâydựngcủacáccănnhàvàthôngbáo

vớitôinếucầnbấtcứsựsửachữanào. •Nhânviênđịnhgiá,ngườichotôibiếtchínhxácmỗicănnhàđánggiábaonhiêu.

Dùsao, tôivẫnkhông thểgiảiquyếtcácphépcộngvàphép trừcơbản,khôngđụngđến

nhữngkếhoạchlàmviệc.Nhưngtôisởhữumộtcáimáytínhkhátốt.Vìthếtôiđoánbạncóthểnóirằngtôiliềulĩnhcótínhtoán! Quantrọnghơnnữa,việchiểuđượcsựkhácnhaugiữanợtốtvànợxấuđãlàmtăngthêm

sựkhácbiệttolớntrongcuộcđờitôi.TôiđãhọcđượctừDạyConLàmGiàurằngnợtốtcónghĩalàmuacáctàisảnmàtôikhôngbaogiờphảitrảtiềnchochúngcònnợxấucónghĩalàmuanhữngvậttrangtrímàsẽmấtgiángaykhitôitrảtiềnmuachúng.Việchiểuđượckháiniệmnàyđãmangtôiđếnmộtnơithậttuyệtvời.Tôichưabaogiờđượcsungtúcnhưthế. Lựachọnđúngđắnvàxâydựngtừsựlựachọnđólàcáchthứctôiđãsửdụngđểthoátkhỏi

cảnhnghèotúngvàđượcnhưngàyhômnay.Vàtôichobạnhay,tôisẽkháhơnnhiềusovớivịtrítôiđangcóhiệngiờ.

NƠITÔISẼĐIKẾTIẾP Tôikhôngphảiđilàm.Đâylàmộtsựthayđổilớnsovớiviệckhôngthểtìmđượcmộtviệc

làmđànghoàng.Tiềncủatôilàmviệcchotôi.Tuynhiên,tôidựđịnhtiếptụcmuabấtđộngsản,giatăngthunhậpbịđộngcủamình,vàtíchgóplợinhuận.Trongvòngmộtnămkểtừbâygiờ,tôimuốnsởhữunămngôinhàchothuêkhác.Trongnămnămnữa,tôisẽđầutưvàobấtđộngsảnthươngmại,baogồmnhữngcănhộ. Tôiđãhọccáchkhônglắngnghekhingườitabảotôi"Côkhôngthểlàmđiềuđóởđây."Tôi

cónhữngnhàmôigiớibấtđộngsảnđãtừchốiđưacácđềnghịcủatôichongườibánvìhọnghĩgiácủatôiquáthấp.(Khitôiđịnhmuaphòngkhámykhoa,cũngcóngườinóivớitôirằngtôikhôngthểmuanótheocáchcảatôi.Họcũngđãlầm.) Cólẽtácdộngphithườngvàcóảnhhưởngsâurộngnhấtvềnhữngđiềuđãxảyđếnvớitôi

làtácdộngởbêntrongtôi.Giờđâytôikhônglolắngvềtiềnbạcnữa.Tôicảmthấyantoànvìtôibiếtrằngnếuvìlýdonàođótôimấthếtmọithứ,tôicóthểlàmlại.Việckhônglệthuộcvàochínhphủhaybấtcứaikhácđãchotôimộtnềntảngvữngchắc.Tôicảmthấytươnglaicủacontraitôiantoànhơnnhiều,ítnhấtlàvềvấnđềtiềnbạc.Điềuđóthậttuyệtdiệu. ContraitôivàtôicùngchơiCASHFLOWdànhchotrẻcon.Ởtuổilênchín,Westonbiếtvề

nhữngvậtdụngtrangtrí(tôikhôngngừngnhắcnhởcon),cácngôinhàchothuêcủatôi,vàviệctôisởhữumộtphòngkhámykhoa.Contôicũngđãbiếtkiếmtiềntừviệclàmmẫuvàcháucómột tài khoản tiếtkiệm.Chúng tahãyxem liệu cháu cóquyếtđịnhđầu tưnóhaykhông. Điềuhốìtiếcduynhấtcủatôilàchamẹtôikhôngcònsốngđểthấyđượcnhữngđiềutôicó

thểlàm.Nhưngcácanhemtôi,nhữngngườivẫnluônlắcđầuhoàinghi,rấttựhàovềtôi.Mộtsốbạnbètôi,vốncùngđivớitôitrênconthuyềntàichínhcólỗrò,đãđượctruyềnđộnglựcdểtìmkiếmnhữngthôngtinhọcầnđểđếnđượcđấtliềnvàbắtđầulại.Tôimừngchohọ.

Ngàynay con trai tôi và tôi sốngởTâybắcAuckland, cáchMangerekhoảngmườidặm.Thỉnhthoảngtôiláixeđếnthămnơiấy.Hiệngiờnólàmộtvùngkémpháttriểnvàtôilolắngchonhữngngườidânđangsốngởđó.Tôitựhỏiliệuhọsẽđảmbảotàichínhchobảnthânhọbằngcáchnào. Tôibiếtmìnhđãđitrênmộtcondườngdàichốnglạinhữngđiềutồitệnhất.Conđườngấy

đemđếnchotôiniềmhyvọngđểbiếtrằnghọcóthểsửdụngthôngtincủaDạyConLàmGiàunhưtôi,vàcùngthamgiavớitôi.

CHƯƠNG20

Mộtchiếnlượcchiếmthắng

Yong-sikShin

SeoulHànQuốc

Trongnhiềunăm tôiđãkhôngcónguồn thunhậpnàokhácngoài lươngbổng.Tôinhận

đượcmộtkhoảntiềnthưởngvàocuốimỗinăm.Nóđượctínhtoántrêntiềnlãihàngnămcủacôngty,bấtkểthànhtíchcôngviệccủangườinhânviênđórasao.sốtiềnthưởngtrungbìnhlênđến100%hay200%sốtiềnlươnghàngtháng. Hiệntạitiềncungcấpmộtphươngtiệnđểnuôidưỡnggiađìnhtôi.Nhưngtươnglaithìu

ámhơnnhiều.Tôimuốnthựchiệnnhữngvụđầutưnhưngtôinghĩmìnhkhôngđủkhảnăng.Dànhramộtphầnlươngđểtiếtkiệmvàcókhoảnlươnghưulàđiềutốtnhấttôicóthểlàmđểbảovệgiađìnhmìnhkhỏinhữngmốinguyhiểmkhônglườngtrướcđược.Thếnêntôiđãtiếtkiệm30%tiềnlươngcủamìnhvàsửdụngmộtphầntrảtiềnthuênhà.Tôivaytiềnđểthuêmộtcănnhàchogiađình.Nhưnhiềungườikhác,chúngtôimuốnsốngtrongmộtkhuvựctốthơn,cónghĩalàcongáicủachúngtôicóđiềukiệnhọctậptốthơnvàchúngtôisốngtốtđẹphơn.Tôiđã37tuổivàvợchồngtôicóhaicongáinhỏ.Nhưngnhữngvấnđềtiềnbạcvẫntồntại.Trongsuốtgiaiđoạnthấtnghiệpkéodàisáutháng,tôiđãphảidựavàotíndụngcánhânởngânhàng. Đốivớicôngviệcvànơilàm,tôitinrằngnếutôilàmviệcđủchămchỉcuốicùngtôisẽtrở

thànhmộtnhàđiềuhànhtrướckhinghỉhưuởtuổi60.Tôiđãlàmviệctronglĩnhvựcphầnmềmliênquanđếntròchơimáytínhtừnăm1994.Tôicũngđãđượccảmộtcôngtylớnvàmộtcôngtyđầutưrủiromờilàmviệc,chủyếulàhoạchđịnhchiếnlượchayquảnlýbánhàng.Bộphận lậpkếhoạchchiến lượcchăm lonhữnghoạtdộngnhưphát triểndựán, giámsát(phântíchkinhdoanhhaygiámsáthoạtđộngtừngđơnvịkinhdoanh),vàquanhệcôngchúng(nhữngmốiquanhệnhàđầutư-côngchúng).

Nhưnhiềungườikháccùngthếhệ,tôiđãcảmthấyrằngkhôngcócáchnàokhácđểsốngngoàiviệccócôngănviệclàm.Khôngmay,làmộtngườilàmcôngănlươngtôibịbuộcphảiđốimặtvớinhữnggiớihạn,baogồmhệthốngtínhtheothâmniêntạiHànQuốc.Chođếnrấtgầnđây,tạiHànQuốc,nhữngđiềunhưthâmniên,nềntảnggiáodục,vànhữngmốiquanhệ,chứkhôngphảinăng-lựccủamộtngườiquyếtđịnhngườiđócóđượcthăngtiếnhaykhông.Cũngkhôngcóngoạilệnàotrongcôngtylớnmàtôilàmviệcvàtôihoàntoànbịvỡmộngvìviệcnày.Mặcdùtôiđãđónggóprấtnhiềuchocôngtyhơnnhữngđồngnghiệphaycácthànhviêncóthâmniênkhácnhưngnhữngphầnthưởngmàtôinhậndượckhôngtươngxứng. Cómộtvấndềkhácmàtôiphảiđốimặt.Mặcdùtôiđãhọcđạihọcnhưngbằngcấpcủatôi

khôngphảilàtừmộttrường"danhgiá".Nhữngngườitốtnghiệptừcáctrường"cótiếng"chủđộngtraođổithôngtinvàgiúpđỡlẫnnhau.Bởitôikhôngphảilàmộttrongsốđó,tôilỡmấtnhữngthôngtincầnthiếtvàcảmthấynhưmìnhbịloạitrừ. NhưngbanămtrướcDạyConLàmGiàuđãgiúptôithaydổicáchlàmviệc,cáchtiếnhành

kinhdoanhvàkiếmtiền.Quantrọnghơncả,tôiđãthayđổicáchsốngcủamình-vàcáchnhìnvàotươnglaicủatôivàcủagiađìnhtôi.

NGƯỜIHƯỚNGDẪNMÀTÔICẦN Đầunăm2000,tôiđãmuaDạyConLàmGiàutrongmộthiệusách.Lúcđótôiđangtìmkiếm

mộtquyểnsáchvềquảnlýnhưngbìasáchnàybắtmắttôi.Tôinhớrằngmộtngườibạnnàođóđãtừnggiớithiệucuônsáchnày,bảorằngtôinênđọcchúngnếutôimuốntrởnêngiàucó. Khitôiđọcquyểnsách,tôiđãhiểuđượcmộtngườilàmcôngănlươngmuốntrởnêngiàucó

phảikhókhănnhưthếnào.Làmcôngănlươngcónghĩalàtiếpxúcvớinhữngchínhsáchvàquyđịnhmàkếtquảlàtínhsángtạoyếuđivàmộttinhthầnbịtháchthức.Vàviệckhôngcóphầnthưởngnàođượcđảmbảochothànhtíchcủamình,dùnổibậtnhưthếnào,thậtlàkhônglàmhàilòng. TôiđãhọctừDạyConLàmGiàu rằngbấtcứaicũngcó thể trởnêngiàucódùkhôngcó

nhiềutiền.Đồngthờitôicũnghọcđượclàtôinêncónhữngmụctiêucụthể.Tôikhámphárarằng,mộtngườigiàuđích thực,khôngchỉcónhiều tiền,anh tacònphảinồnghậuvàrộnglượng.Trêntấtcả,tôinhậnrarằngtôicóthểtìmthấysựtựtinđểđạtđượcnhữnggìtôimuốnlàm. ThôngđiệphốithúcthayđổicủaDạyConLàmGiàudãtácđộngđếngiađìnhbởivì tình

hìnhbuộctôiphảithayđổi.Tôiđãmấtkhôngđầymộtgiờđểđọcquyểnsáchvànhậnrađiềuđóvàhànhdộng.Điềudầutiêntôiquyếtdịnhlàmlàđilàmvàolúc7g30sáng,chỉcócấplãnhđạomớiđilàmvàogiờnày.Thờigianrảnhrỗisẽchotôinhiềuthuậnlợi.Tôicóthểlàmđượcnhiềuviệckhác,nắmbắttintức,vàtìmkiếmthôngtinvềthịtrườngbấtđộngsản. Ởnhà,tôibắtđầutrảnợ.NhờDạyConLàmGiàu,ýnghĩgánhnặngnợnầncóthểcảntrở

tươnglaiđãbuộctôiphảitrảnhữngmónvaycàngsớmcàngtốt.Giờđâytôicómộthạnmứctíndụngcánhânvàmộttàikhoảnthấuchimởtrongtrườnghợpkhẩncấp.Tàikhoảnthấuchilàmộttàikhoảnvay.Tôicóthểrúttiềnravàbỏtiềnvàođó.Mặcdùcótàikhoảnnhưngtôikhôngcóýđịnhsửdụngnóbởivìtôimuốnlàmmàkhôngcầnphảivaymượncàngtốt. Cuối cùng, tôi đã quyết địnhnghỉ hưu trước khi sinhnhật lần thứ50 cũngnhưbắt đầu

"nhúngtay"vàocôngviệckinhdoanhbấtđộngsảncủachatôi. Tôiđãbiếttừtrướcrằngbấtđộngsảnlàcólợibởivìchatôilàmộtngườithànhđạtbằngnỗ

lựcbảnthân.Ôngđãtạonêntàisảnriêngcủamìnhbằngtiềnmàôngđãdànhdụmtừngcắcmộtđểđầutưvàocácngôinhà.NhưngsaukhitôiđọcnhữngquyểnsáchDạyConLàmGiàu,tôiđãcóthểlậpranhữngkếhoạchcụthểvàphứctạphơn.TôitínhtoántỉmỉtínhsinhlờicủanhữngdựánbấtđộngsảnvàthườngxuyênthamkhảonhữngtrườnghợpmẫumàDạyConLàmGiàumôtả.

GIAIĐOẠNKẾTIẾP Vàolúcnàychatôiđangtrảiquanhữngkhókhăntàichínhvìcáckhoảnnợ.Mặcdùkhỏe

mạnh,ôngnhậnthấycàngngàycàngkhólàmviệc.Tôiđãđềnghịôngxâydựngmộttòanhàtrênmộtkhusângolfmàôngsởhữu. Cânnhắcviệcđó,chatôithấymìnhkhôngđủkhảnăngđểvaythêmmộtkhoảnnàonữa,nên

tiềnxâydựngđượccungcấpquanhữngngườithuênhàtiềmnăng.Saukhivayđượctiềnngânhàng,từngngườiđãthanhtoántiềnmặtdựatrênviệckýhợpđồngchomộtcănhộ. Bắttayvớimộtnhàxâydựngcótiếnglàđiềuhếtsứcquantrọng.Maythay,việcđầutưđầu

tiêncũngkhánhỏ.Việcthiếtkếtòanhàchỉtốnkhoảng140.000đôlavàchúngtôiđãtrảphíluậtsưđểxincấpgiấyphépxâydựng.Kếhoạchthànhcôngvàtôiđảmtráchviệcbáncáccănhộ. Trongkhilàmviệcđó,tôinhậnrarằngmìnhcàngthíchthúvà"mạnh"ờviệckinhdoanh

bấtđộngsảnhơnnhữnggìtôiđanglàmđểhưởnglương.Khởisựcôngviệckinhdoanhriêngcủamình,vốnliênquanđếnpháttriểnvàquảnlýbấtđộngsản,tôiđãđiềuhànhdựáncănhộnhỏchochatôivàpháttriểnnhữngdựánkinhdoanhkhác. TôicònbịthúcđẩybởimộtthôngđiệpkháccủaDạyConLàmGiàu:Nếubạndãquyếtđịnh

muốnlàmđiềugì,hãytiếnhànhngaylậptức.Khitôicócôngviệckinhdoanhriêng,tôiđãtrảinghiệmmộtcảmgiáckiểmsoátđượcthờigianvàcôngviệccủamình.Sángtạovàtháovátđãđếnvớitôimộtcáchtựnhiên.Môitrườngnàyđãgiúptôicóđượcnhữngýtưởnghayđểtậptrungnhữngnguồnlựctốthơn,cảvềmặtconngườilẫntàichính.Mộtđiềukhácnữalàtiềnlươngvànhữngphứclợikhácđềutốthơntrướcdó.Vậnchuyển,viễnthông,vànhữngchiphíkhácđượctínhvàocôngty.

Việcxâydựngnhàthuđượcnhiềulợinhuậnhơnbánmảnhđấtxâynhàđó.Chođếnnay98%cáccănhộđãđượcbán.Mỗicănhộnhỏrộngtừ137mđến174mvuông.Cóbảycănhộvàchínphònggiảitríđãđượcđặttrướcđểsửdụngsauđó. Tổngsốtiềnbán338cănhộnhỏsẽlênđến32,6triệudôlatrongkhithunhậpròngtừviệc

bánchínphònggiảitrísẽlênđến2,75triệuđôla,tổngcộnglà35,35triệuđôla.Saukhitrừđicácchiphí,baogồmchiphíxâydựng,thuế,quảngcáovàphítưvấn,chúngtôicómộtmứclãirònglà5,15triệuđôla(3,2triệuđôlachochủđất). Giờđâytôicóthểthấytươnglaitàichínhcủamìnhrasao,tôiđãdànhmộtnămgầydựng

côngviệckinhdoanhtrướckhirờibỏcôngviệc"đềuđặn"củamình.

NHỮNGSỰĐẦUTƯKHÁCCŨNGKHỞISẮC CácquyểnsáchDạyConLàmGiàucũngđãảnhhưởngđếncáchtôiđầutưvàothịtrường

chứngkhoán.Tôiđãbắtđầunhậnratầmquantrọngcủatàisảnvàcủaviệclàmtăngtiềnhạtgiống.Tôiđãthựchiệnviệcthứhaibằngcáchđặtsangbênmộtphầnthunhậpcủamình.TôicũngbắtđầusửdụngnhữngchươngtrìnhquảnlýtàisảntàichínhtrênInternet.Chúnggiúptôithựchiệnviệcđầutưkhônngoan. Tôiđãhọccáchtìmkiếmnhữngsựđầutưdàihạndựatrênsựphântíchchínhxáccácdựán

kinhdoanhvànhữngdoanhnghiệphơnlàtriểnvọngcủanhữngchứngkhoánđơnlẻ.Khitôiquảnlýnhữngmôhìnhđầutưcủamình,tôiđãxemxétnhữngchínhsáchkinhtế,môitrườngkinhdoanh,lãisuất,tỷgiáhốiđoái,vànhữngnhântốkhác.Tôiđểdành41.000đôlađểđầutưvàothịtrườngchứngkhoán,nhưngngaybâygiờtôiđanggiữnólạivìtìnhhìnhbấtổncủathịtrườngchứngkhoán. Tôimaymắnvìđãhọctừchatôicáchgiữsổsáchkếtoánvềdoanhthuvàlợinhuận.Từkhi

ởtrườngtiểuhọc,tôiđãbiếtquảnlýtiềnbạccủamìnhnhưthếnào.

TƯƠNGLAITƯƠISÁNG Tôiđãhọc-vàtiếptụchọc-vềviệckiểmsoátcuộcsốngtàichínhcủatôi.TừDạyConLàm

Giàutôibiếtđượclàluônluônlênkếhoạchtrướcvàphântíchnhữnggìmìnhđanglàm,đểtậndụngtốtthôngtintừchúngcùngkinhnghiệmvàýkiếncủacácnhàcốvấncủatôi(chẳnghạnnhữngnhânviênkếtoánthuếvàcácluậtsư).Tôicũngtheocẩnthậnsaunhữngkhuynhhướnggắnliềnvớicácthịtrườngtàichínhvàbấtđộngsảnvànhữngthayđổiliênquanđếnnhữngmôitrườngkinhdoanhđểchuẩnbịnhữngdựánpháttriểnbấtđộngsảnmới. Nếutôiđãbántấtcảnhữngtàisảncủamìnhgiờđâytôisẽcóthểcó840.000đôla.Nếutôi

đặtsốtiềnnàyvàongânhàng,vớilãisuấtantoànnhấtlà4,5%,tôisẽnhậnđược3.100đôlamộtthángtrừđithuế16,5%.Tuynhiên,vìtôiphảigánhvácgiađìnhnêntôicầnnhiềuhơn

thế.Thếlàtôisẽtiếptụctậucáctàisảnchoviệchọctậpcủacáccontôivàtươnglaicủagiađìnhtôi. Côngviệckinhdoanhcủatôiđangtiếntriểntốtvàtôithíchthuthậpthôngtinvàranhững

quyếtđịnhmàsẽlàmtănglợinhuậntừnhữngviệcđầutưcủamình.Nhưngnhữnggìtôithíchthúhơnlàthờigianrảnhrỗi.Tôicóthểquyếtđịnhkhinàotôimuốnlàmviệc.Đólàmộtsựxahoamàtôichưabaogiờcókhilàmmộtnhânviên.Cólẽđókhôngphảilàtấtcảnhữnggìđángngạcnhiên,cuốicùngtôiđãcóthểvượtquatrởngạicủatínhlườibiếngcủamình.Tôiđãtừngchờnướctớichânmớinhảy,vốnđôikhiđưatôivàorắcrối.Nhưnggiờđây,vớisựthôithúccủanhữnggìmìnhđãhoànthành,tôikhôngmuốnbỏlỡbấtkỳcơhộinào.

CHƯƠNG21

Bênbờnghỉhưu

RonaldHoard

KhuvịnhSanFrancisco,California

Tốtnghiệptiếnsĩvàlàmmộtkĩsưcơkhísuốt25nămtronglĩnhvựcnghiêncứuvàphát

triểnchomộtphòngthínghiệmquốcgia,phươngpháp"kiếmtiền"củatôikháđơngiản:làmviệcchămchỉhơnvàđểsaudólạitiếptụcsiêngnănghơnnữa.Tôitínhtoánrằnglàmnhưthếsẽđemlạichotôisựthăngtiếnvàthunhậphấpdẫn.Tuynhiên,tôiđãkhôngchúýrằngnhữngcôngviệcbậccaothìcăngthẳngvàbấtổnhơnnhiềusovớinhữngvịtríbậctrungvàbậcmớivàonghề. Tôicũngđãnghĩrằngviệcduytrìmộtcôngviệctốtởcấpquảnlýlàconđườngduynhất

dẫnđếnsựantoànvềmặttàichính.Trướctuổi30tôiđãtínhrằngmứclươngnhànướctrảchotôilàđủ,dođótôikhônghềcóthêmsựđầutưnàokhácngoàiquỹtươnghỗ403(b)màgiờđâythậtđángnguyềnrủa.Vợchồngtôiđãmấtgần60%-tươngđương150.000đôla-củacáctàikhoảnquỹhỗtươngtừkhithịtrườngchứngkhoánsụpđổvàonăm2000.Tôilạitrởthànhmộtchàngtrẻtuổichẳngcógìtrongtayngoàicáchoàibão,sốngdèsẻntừngđồngtừngcắc. Nhưngsuynghĩcủatôiđãthayđổi,vàthếgiớicủatôicũngthayđổi.Tôikhôngcònxem

việctựchônvùimìnhvàocôngviệclàmộtcáchsốngvữngvàng,vàđặcbiệtkhôngphảilàmộtcáchkiếmnhiềutiềnđángtincậy.Giờđâytrongkhitôivẫnlàmkĩsư,nhữngđầutưcủatôivàobấtđộngsảndướidạnghệthốngcănhộlớn.Vớigiađìnhtôi,conđườngđiđếnsựantoànvềtàichínhđangởdướichânchúngtôi.Chúngtôiđangởtrênmộtconđườngdẫnđếnmộtcuộcsốngtốthơn.Nhìn lạinơi tôi lớn lêntrongmộtkhuvựcDoTháiởChicago, tôisẽnóirằngchúngtôichắcchắnđượcdắtđiđúnghướng.Vàthúvịlà,việcchơitròchơitừDạyConLàm

Giàulàmộtphầnnguyênnhân.

MỘTTRÒCHƠIKHÔNGBAOGIỜNHÀMCHÁN MộtbụổisángthứBảynăm1999,contraitôi,cũngtênlàRonald,lúcđóđãmườibatuổi

rưỡi,cùngtôingồichơitròCASHFLOW101.NămtrướcđócảhaichaconđềuđãđọcDạyConLàmGiàu(tập1)vàrấtthíchthú.Khitôithấyquảngcáovềtròchơiởbìasauquyểnsáchtôiđãđặtmuanó. Cảhaichaconđềucặmcụingồichơichođếnkhithoátkhỏivòngluẩnquẩn.Thậtsựmất

nhiềuthờigianhơnchúngtôinghĩ-vàchứađầynhữngcảmxúckhácnhau.Thấtbạiđãkhiếnchocontraitôikhóc.(Điềuđócũngcótácđộngtươngtựđốivớitôi.Tôichỉchegiấucảmxúctrướcmặtconmình.)Tôiđãphảilàmmọithứđểcontraitôi-vàcảchínhtôi-khôngnảnchívàbỏcuộc.Cuốicùng,saumườimộtgiờkhổsở,chúngtôihoàntấttròchơi.Mặcdùmệtmỏivàsasúttinhthần,tôibiếtrằngđiềugìđótuyệtvờiđãxảyravớichúngtôi. Việcthamgiavàotròchơiđãđánhđổtrởngạilớnnhấtcủatôi.Tôiđãluônluônsợphảivay

tiềnngânhàng,phảimắcnợđểđầutưvàobấtdộngsảnmộtcáchkhônngoan.Tôinhậnthứcsâusắccâungạnngữ,"Bỏtiềnramớikiếmđượctiền,nhưngkhôngnhấtthiếtphảilàtiềncủabạn"-nhưngtôiđãsợthựchiệnđiềuđó.Thayđổiđểđốimặtvớiviệcvaytiềnmuabấtdộngsản,làmộtđiềuhếtsứctháchthức.TròchơiCASHFLOWlàmột"nhàhuấnluyện/ngườikíchthíchvềtàichính". Tôivuivẻtuyênbốrằngchúngtôicàngchơinhiều,chúngtôicàngtrởnêntốthơn.Chúng

tôiđã có thểbước rakhỏi vòng luẩnquẩn trong cả trò chơiCASHFLOW101và202 trongkhoảngmộtgiờ.

TÔIĐÃĐIĐÚNGCONĐƯỜNG Tôisẽchocácbạnbiếtquanđiểmcủatôiđãthayđổinhiềunhưthếnào.Tôiđãsởhữubất

động sản.Vàonăm1983và1984 tôi đãmuahaingôinhà tại Stockton,California.Giá củanhữngngôinhànàyởgiữakhoảng30.000đôlađến50.000đôla,vàchúngtôiđãsửdụngtiềnmặtđểthanhtoán.Việcthiếutiềnmặtđãhạnchếchúngtôi,vàsauđóchúngtôichỉthựchiệnnhữngvụgiaodịchnhỏ. Quyếtđịnhmuamộtngôinhàlớnhơn,chúngtôiđãchothuêcănnhàcũcủamình.Nhưngcả

cácngôinhà lẫnviệc cho thuêđãkhôngmang lại cho tôi vòngquay tiềnmặtdương. (Tuynhiên,chúngcũngcónhữngthuậnlợivềthuếtừviệcgiảmgiá.) NhưngtừsaukhitôibắtđầuđọcnhữngquyểnsáchDạyConLàmGiàu,tôiđãnhậnrarằng

mìnhcóthểbướctừnhữngvụmuabáhnhỏsangmứcđộkinhdoanhbấtđộngsảnkếtiếp.Cáccănhộ-nhữnggiaodịchlớn-manglạinhiềulợinhuậnhơnnhiều.Tiếntrìnhtưduycủatôi

mởrộngravìtôihiểurằngmìnhcóthểsửdụngnhữnggiátrịròngcònlạitrongcácngôinhàchothuêđểcómộtmốilợilớnhơnnhiều. Bằngcáchbánnhữngtàisảnmàchúngtôisởhữu(khôngtínhngôinhànơichúngtôiđang

sống),chúngtôisẽcókhoảng80.000đôlatiềnmặt. TôibắtđầutìmkiếmtạiCalifornianhưngnhanhchóngđiđếnkếtluậnrằngchẳngcóconsố

nàomangýnghĩacả(nhữngvòngquaytiềnmặtâmlớn).Sauđó,tôitìmkiếmtạiNevada(kháhơn)vàArizona(cũngkháhơn).Cuốicùng,tôiđãbiếtđược,mộtcôngtyquảnlýcănhộlớnđặttrụsởtạiDallas,TexastrênInternet.Họquảnlýkhoảng30.000cănhộởtrungtâmmiềnNamMỹ(TexasđếnOklahomavàIowađếnVirginia)vàhọcũngmuavàđầutưvàocáccănhộlớn. Tôiđãđiệnthoạitrựctiếpchongườiquảnlývàhỏiôngtavềcácthịtrườngđượcđịnhgiá

hợplývàpháttriển.ÔngtađãnhắcđếnCollegeStation/Bryan,Texas;Jackson,MississippivàGalvestonởTexas,vàđãchotôisốđiệnthoạicủamộtđạilýbấtđộngsảntạiCollegeStation.Cảbacănhộcủatôiđềunằmtrongkhuvựcđó. Banđầuchúngtôiđãmuamộtcănhộ37phòngtạiBryanvớigiá425.000đôla.Dùcănhộ

trôngkhôngđượchấpdẫnnhưnhữngcănhộchothuêkháctrongvùng-nóchỉcómộttầngthayvìhai,khôngcóbancôngbênngoài-nhưngnhờgiáthuêthấpnêncácphòngđềuđượcthuêhếtvàổnđịnh.Mỗiphồngđềucómộtphòngngủvàcódiệntích124m2. Đâylàbảngkêchitiết:

Trongnăm2003,tàisảndượcđánhgiálạilà669.000đôla.

Vượtquanỗisợvaytiền,tôiđãsửdụnggiátrịròngcònlạicủatiềnvaytrongtấtcảnhững

vụmuabáncănhộcủamình.Haitrongbavụmuacănhộmàtôiđãthựchiệntớinayđãđượctàitrợhoàntoàn100%.

Nămtiếptheotôiđãmuathêmhaicănhộtrongcùngkhuvực,đưatổngsốcáccănhộcủatôilênđến113.Giátrịcủachúngkhoảng3,5triệuđôla.Mộtcănhộngaylậptứcsinhravòngquaytiềnmặthàngtháng,mộtcănhộkhácsắpđượctáitàitrợ,vốncũngtạoravòngquaytiềnmặt. Đểcanhphòngcáckhoảnđầutưcủamình,tôiđithămcácngôinhàmỗibahaybốntháng.

Mỗilầntôigặpnhữngngườiquảnlýngôinhàđểnóivềnhữngđiềucầnđượcthựchiện,tôiđềuxemquacácchỗtrống,xemxétlạicôngviệcdãthựchiện,vànhữngmốiquantâmkhácliênquanđếnnhữngtòanhà. 

GIAIĐOẠNKẾTIẾP Vớikinhnghiệmvàsựtựtincóđượctừnhữngvụđầutưnày,tôidựđịnhlàmmộtviệcthú

vị:kếhoạchtròchơicủatôilàsửdụngtiềnlươnghưunhànướcmàtôicóđủtưcáchđểrúthếtmộtlầnvàongàytôitrònnămmươituổi,đểthanhtoánchomộtcănhộlớnhơnnhiều.(Mộtchọnlựakháclànhậntiềnlươnghưuhàngnăm,vốnchỉmanglạichotôimộtkhoảntiềnnhỏnhoihàngtháng.) Việcsửdụngkhoảntiềnlớnnàylàmlựcđònbẩysẽchophéptôinghỉhưusớmhơnnhiềuso

vớinhữngngườicùngđộtuổivớimình,họsẽởlại,haycốgắngduytrìcôngviệccủamìnhchođếntuổi65.Phầnlớnhọsẽchọnconđườngđóbởivìhọcầnkhoảnthunhập.Cònnhữngngườikhác,sẽcốgắngbùlạithờigianvàthunhậpđãmất.Nhiềungườitrongsốhọsẽkhôngthểgiữcôngviệccủamìnhđếnlúc65tuổi,vìsứckhỏesuygiảm,thấtvọngvàáplựcnghỉhưusớmcóthểbuộchọrờicôngviệcsớmhơnnhiều. Tôi đã thấy những con số thống kê về nhữngngười nghỉ hưu vốn rất đáng lo ngại.Một

nghiêncứuvềlĩnhvựckhônggianvũtrụchothấymộtngườitrungbình(mộtnhânviênkhônggianvũtrụ),ngườinghỉhưuởtuổi65chỉsốngtrungbìnhthêm18thángnữa.Thếnênmứclươnghưu"cảđời"hứahẹnkhôngbaogiờđượctrả.Quantrọnghơn,mộtcuộcsốngthoảimáitrướckhinghỉhưu,vàtấtcảnhữngthuậnlợimànócóthểmanglại-thờigian,giảitrí,dulịch,ítcăngthẳng,thămcháuchắt-cùngđitheonó.Điềuđógiốngnhưkiểunghỉhưutruyềnthốngvànhữngmứclươnghưukhómàgiànhđượcvốnđồnghànhvớihọkhônghướngvàocánhânđãlàmviệc30hay40nămchohọ.Đâykhôngphảilàkịchbảntôimuốnxảyđếnvớitôivàgiađình. Nhữngnghiêncứutươngtựcũngchothấyrằngnhữngaiđãrờicôngviệccủamìnhsớm

hơn,chẳnghạnkhoảngtừ50đến55tuổi,tậnhưởngtuổithọkéodàiđếnnăm80hay85.Đólàsựlựachọndànhchotôi.Đólàtoànbộsốphậncủacuộcsốngđượcgóivàoítnhấtlà35nămtới! Đồngthờitôicũngmuốnnóirằngvợchồngtôiđãkhôngquyếtđịnhbỏtoànbộsốlương

hưucủamìnhvàoviệcdầutưbấtđộngsảnchỉtrongmộtphútchợtnảyraýnghĩđó.Chúngtôiđãcómộtkếhoạchhẳnhòi.Thấyrằngmìnhcầncókinhnghiệmtrước,chúngtôiđãsửdụng

tàisảncănnhàmình,đểmuanhữngngôinhàkhácvàđãbắtđầudầutưbanămtrướcngàynghỉhưumàtôidựđịnhđểđạtđượcnhữngkinhnghiệmcầnthiết.Chứngtôiđãgiữcôngviệccủamìnhtrongkhilàmđiềunày,vàđãhọccáchphântíchnhữngđầutưcũngnhưđốimặtvớinhữngnỗisợvàlolắngvốnvẫntrỗilên. Thànhthựcmànói,thậtlàđángsợkhiphảidichuyểnrakhỏivùngantoàn.Lùilạivàbình

tĩnhxemxétphântíchtừngtàisảnrấtcóích.Việcxemnhữngquyếtđịnhtrongquákhứnàocótácdụngvànhữngquyếtđịnhnàokhôngcũngvậy.Vòngquaytiềnmặttừnhữnggiaodịchlớnđãmanglạichochúngtôimộttấmđệmêmáiđểngảlưngvào,vàđiềuđóđãmanglạichochúng tôisự tự tinđểkhôngngừngđầu tưvàonhữngvụmuabán lớn.Kếhoạchcủa tôi làkhôngngừngmuathêmnhữngcănhộvàohainămmộtlầnquaviệctáitàitrợ. Vàtrongkhitôivẫnngạcnhiênvìvaytiềndểmuacáctàisảnđầutưcảtriệuđôlatươngđối

dễdàng,tôivẫnnhắcnhởmìnhrằngcầnthiếtphảitheonhữngquytắccủangườichovay.Tuynhiên,tôichưabaogiờướcmơlàmìnhcóthểkiểmsoátmộtsốtiềncaongấtnhưvậy.Sinhtrưởngtrongmộtgiađìnhnghèo,tôichưabaogiờnghebấtcứđiềugìvềviệclàmthếnàođểcótiền(ngoàichuyệnlàmviệcchămchỉdểcónó),chứđừngnóiđếnnhữngkhoảntiềnlớn.Họcvấnlàchìakhóađểtạoratấtcảcáccơhội.Nhưngtrongkhibằngcấpđãgiúptôitrongsựnghiệpcủamình,vàcôngviệcđãcungcấpchotôinhữngphươngtiệndểxâydựngnhữngsựđầu tưmà tôidã thựchiện,nếukhôngcómộtsựgiáodụcvề tài chính thì chắchẳn tôiđãkhôngnhìnthấynhữngcơhộibấtđộngsảnđếnvớimình. Đểbắtđầu,chúngtôiđịnhsửdụng650.000đôlatiềnlươnghưucủatôiđểthanhtoánbằng

tiềnmặtchoviệcđầutưbấtđộngsảnlớnkếtiếp,dùlàmộtcănhộchungcưhaymộttrungtâmmuasắmnhỏ.Đểlàmđiềuđó,tôiđanglàmviệcvớimộtCCIM-mộtnhàquảnlýdầutưđãđượccấpchứngchỉ-tạikhuHouston,ngườiđangkếtnốithịtrườngtạiTexasvớinhữngkhuvựckhác,bởivìôngtacũngđượcphéptìmkiếmtàisảnởnhữngbangkhác.Rốtcuộcthì,mứclươnghưucủatôiđang"cưỡi"trênnó! Hômnaytôicósựtựdovàkiếnthứcđểxemxétnhữngchọnlựachứkhôngphảinhữnggì

tôinghĩmìnhcó.Tôidanghọcđượcnhiềuthứcùngvớikiếnthứcvềtàichínhcủamình,rằngmộtngườiphảihọctrướckhikiếmtiền,nhưngcuốicùnganhtatrởthànhnhữnggìmìnhhọc(chonênhãychọnnhữngmốiquantâm,nhữnghoạtđộnggiảitrívàcácsởthíchmộtcáchcẩnthận).Hơnnữa,nỗisợsẽlàmtrởngạiviệchọc,nhưngkiếnthứcsẽchinhphụcnỗisợ. Êkípcủatôi(nhữngnhàquảnlýbấtđộngsản,cácluậtsưbấtđộngsản,cácđạilýbấtđộng

sản,mộtkếtoánthuế,nhữngngườichovayvàcácôngchủngânhàng)đãgiúptôitừngbướctrênconđường.Chuyênmôncủahọđãgiúptôixuađinỗisợ.Tôicũngkhuyêncáomạnhmẽviệcsửdụngnhữngdịchvụcủacáccôngtyquảnlýbấtđộngsảnlớnđểgiúpđịnhvịnhữnggiaodịch.Đâychínhlànhữngthànhviêncógiátrịvớibấtkìêkípcủanhàđầutưbấtđộngsảnnào.

MỘTNHÀĐẦUTƯĐANGPHÁTTRIỂN

Khivợchồngtôihoạchđịnhnhữngnămnghỉhưucủamình,contraitôicũngđãtạomột

vòngmớichochínhcháu.Trongkhitrướcđócháudựđịnhnốigóttôilàmkĩsư,giờcháuđãđổiý.Mộtmặt,cháucảmthấyrằngcáckĩsưkhôngkiếmđủtiền.Mặtkhác,bằngcáchquansátnhữnggìchúngtôiđanglàm-vàvẫnchơitròCASHFLOW-cháuđãquyếtđịnhchuyêntâmvàođầutưbấtdộngsảnởtrườngđạihọc.CháumuốntrởthànhmộtCCIM,vốnsẽchophépcháumuavàbánnhữngngôinhàlớnnhất,nhưnhữngtòanhàchọctrờivàcáctrungtâmmuasắm.Khônggiốngnhưnhiềuthanh, thiếuniênkhác,ở tuổi16cháuchắcchắnvềnhữnggìmìnhmuốnlàmvàtạisaocháu lạimuốnnó.Vợchồngchúngtôirấtvuivìsựpháttriểnnàycủacháu. Vớinhữngaixấpxỉtuổitôi,tôimuốnnóirằng:Hãybắtđầuđầutưngaybâygiờvàdànhcho

mìnhítnhấtbanămđểhọchỏi,phạmsailầmvàthànhcông.Đừngđợiđếnkhibạn65tuổi,khimàphầnđời tài chính trong cuộc sống của bạn do người khác quyết định.Hãy chịu tráchnhiệmvềnóngaybâygiờ.Ởtuổihaimươi,nếutôiđãbiếtnhữnggìgiờđâytôibiết,tôihẳncóthểnghỉhưuởtuổibamươi.Tôinghingờrằngcontraitôicóthểlàmđượcđiềuđó.

CHƯƠNG22

Cơhộithứhai

MichaelMaritzen

Premomt,California

Váongày11tháng9năm2001, tôiđangởGroundZero.NhưrấtnhiềunhữngngườiMỹ

khác,tôiđãcócảmgiácrằngmìnhlàmộtnhânchứngtrướcsựsụpđổcủathếgiớimàchúngtôiđangsống.Tôibiếtrằngmỗingườiđốidiệnvớinhữngsựkiệnthảmkhốctheocáchriêngcủahọvàtrongthờiđạicủahọ.Nhưngtôichưabaogiờtưởngtượngđượcrằngmộtquyểnsách-DạyConLàmGiàu-lạicóthểgiúptôivượtquamộtthửtháchbấtngờnhưthế.Nhữnggìthựcsựđãgiúpđỡvàkhiếntôitậptrungđểcóthểbướcrakhỏitổnthươngmạnhmẽđósaukhitôitrởvềnhà,chínhlàthôngđiệpcủaRobert.Tôibámlấynóvànóđãkéotôirakhỏiđốngđổnáttinhthầncủanhữnggìđãxảyra.Điềunàycólẽnghekhótin,nhưngđólàsựthật.

BAYCAOMÀKHÔNGCẦNTẤMLƯỚITÀICHÍNHCHỐNGĐỠ Cólẽtôiđã.dựđịnhđọcquyểnsáchnàyhaihoặcbathángtrướcsựkiện11tháng9.Làkiến

trúcsưtrưởngcủacôngtySonyMỹ,côngviệccủatôibaogồmviệcpháttriểnkinhdoanh,lậpkếhoạchchiếnlược,xâydựngvàcủngcốthươnghiệuSony.Đểlàmđiềunày,thựctếtôiđã

phảisốngtrênmáybay.ViệcđápmộtchuyếnbaydiNhật,bayngangquaTháiBìnhDươngđểthamgiamộtcuộchọpkéodàimộtgiờ,rồilạibayvềnhà,vớitôi,chẳngbìnhthườngchútnào.Vàocáingàyđặcbiệtnày,tôiđãởtạisânbayNewarksaumộtcuộchọpvềcôngviệckinhdoanhvàđangđọctờThờibáoWallStreettrongkhiđợiđếnchuyếnbaycủamình.MộtbàibáomàtôiđanglướtquacódềcậpđếnDạyConLàmGiàukhiếntôichúý.Nhìnthấycuốnsáchtạimột trongnhữngquầy sách tại sânbay, tôi đãmuamộtquyểnđểđọc trên chuyếnbayvềCalifornia. Thậtlàhay!Tôithầmnghĩkhiđọcquyểnsáchtrênsuốtđườngbayvềnhà.Robertdãviết

rằngmộtngườibìnhthườngcóthểthayđổicuộcđờimìnhvàtrởnêngiàucócũngnhưđạtđượcsựtựdotrongquátrìnhấykhôngcầnthiếtlàmộtthiêntàivềtàichínhhaymộtnhàmôigiớibấtđộngsản.Thôngtinấyrấtdễhiểu,đầykhônngoannhưngcótácđộngrấtlớn.Đâylàmộtkếhoạchhànhđộngvàcácbướcđểbiếnđiềuấythànhhiệnthực.Tôinhậnrarằngcònnhiềuđiềuphảihọcnhưngsựđềnđáphếtsứctolớn-nếunhưtôitintưởngchínhmình. ĐiềugâyấntượngvớitôilàcáchRobertđốidiệnvớisựsợhãi.Ôngtahiểurằngnỗisợcó

thểnhưsóngtriềuđạidương,làmbạnbấtđộngtronglúcchúngtunglênnhữngbọttrắng.Đểđảmbảorằngnỗisợkhôngbắtkịpbạnnữa,ôngđãviếtvềviệcxâydựngsựtựtin.Lắngnghengườikhácbảovớibạnnhữnggìbạnnênhaykhôngnênlàmlàtựđánhbạimình.Tintưởngnhữngbảnnăngriêngcủamìnhlàconđườngduynhấtbạnnênchọnđi. Tôisẽchẳngbaogiờquêncáchbàihọcnàyđãđếnvớitôi.

THÔNGĐIỆPRÕRÀNGNHƯNGTÔISẼKHÔNGLẮNGNGHE

Nghĩlạiquákhứ,dườngnhưvũtrụđãcốthuyếtphụctôiđừngđiđếnNewYorknhữngngày

trướcsựkiệnngày11tháng9,nhưngtôiđãkhôngthựcsựlưutâmđếnnó.NgàythứBảytrướcđó,trongthâmtâm,tôiđãlinhcảmđiềugìđótồitệsắpxảyra.Tôiđãbiếtmàkhôngmảymaynghingờrằngtôisẽkhôngquayvềtừchuyếnđinhưdựđịnh.Điềulạlùnglàbạngáicủatôicũngcónhữnglinhtínhnhưtôi.Vàđôilúccảhaichúngtôiđềulolắngvềchuyếnđicủamình.Chúngtôihếtsứcsợhãinhữngđiềutrướcđóchúngtôichưabaogiờtrảiqua. Sauđótôiđượcbiếtcuộchọpbịhủy.Nếuđiềuấykhôngđủngăncảnchúngtôithìhẳnthời

tiếtđãlàmviệcdó.Chuyếnbaycủatôiđãbịhủy.Tuynhiên,tôiđãnhấtquyếtgiữngườiđiềuhànhtậmtâmcủacôngtylại-cónhiềuviệcphảigiảiquyếtởNewYork-nêntôiđãđặtmộtchuyếnbayvàolúckhác.Ngườiđócũngđãkhôngđi.Vậylàngườithứbakhôngđi. TôiđãởtạicaoốcSouthTower,trêntầng17,khichiếcmáybayđầutiênđâmsầmvầotòa

nhàNorthTower.MọingườitrongcaoốcSouthTowerquyếtđịnhchạykhỏicaoốc,vàchúngtôiđãbắtđầuđibộxuốngcầuthang.Đangtrênđườngđixuống,chúngtôiđãnhìnthấynhiềungườiđingượclên.Mặcchohọnóichắcchắnlàmọithứtrongtòanhàcủachúngtôiđềuổncả,nhưngchúngtôivẫntiếptụcđixuốngcầuthang.Đólàviệcphảilàmthuộcvềbảnnăng.

KhirakhỏitòanhàtôinhậnthấymìnhđangđứngcạnhmộtthươngnhânngườiNhật.Vớitấtcảsựhỗnđộnđangdiễnxungquanh,tôichỉnghethấymộtâmthanhkhôngngớtcànglúccàng lớn. Tôi ngước nhìn lên trời ngay lúc chiếcmáy bay thứ hai đâm vào tòa nhà SouthTower.SauđótôinhìnthươnggiangườiNhật.Tôinhưchếtlặngđi.Tấtcảmọithứ-thầnkinh,bảnnăngvàruộtgan-đangbảotôidichuyển,dichuyểnnhanhchóng.Nhưngngườibạnđồnghànhcủatôinhưđôngcứng.Tôikhôngphảilàngườicaolớn,nhưngcaohơnôngta.Thếlàtôiđãtúmlấyôngtavàocánhtaymìnhvàchúngtôibắtđầuchạy.Chúngtôiđãchạymãi,bịbaophủtrongmànbụixámcủatòanhàsụpđổ,chođếnkhichúngtôiđếnđượccaoốccủahãngSonytạiĐườngsố55vàĐạilộMadisoncáchđónhiềudặm.Chúngtôiđãkhôngquayđầunhìnlại.

ĐÒNBẨYLÒNGTỰTIN=ĐÒNBẨYCUỘCSỐNG CuốicùngtôicóthểlênmộtchuyếnbayquayvềCaliforniavàosángthứBảytuầnsauđó,tôi

giốngnhưmộttênnhếchnhácbẩnthỉu.Tuynhiên,tôinhậnrarằngmìnhđãsẵnsàngbắtđầumộtsốthayđổi lớn.Thứnhất, tôikhôngmuốntrảiquaphầnđờicònlạicủamìnhtrêncácchuyếnbaynữa.Thứhai,tôitinrằngtôiđãđạtđếnđỉnhcaonhấttrongsựnghiệpcủamình.Tôiđãđạtđượcmọithứtrongđờisốngcôngsởnơitôiđãbắtđầu.Côngviệcđãmangđếnchotôiniềmhãnhdiện,mộtchiếcxehơisangtrọngcóngườiđưarướcbấtkỳ lúcnào,một tàikhoảnchitiêukhônggiớihạn,mộtmứclươnghàngtrămngànđôla,nhữngmónđồchơihiệnđạinhất-tấtcảlàcủatôi.Nhưnggiờđâynhữngđiềunàykhôngcònquantrọngvớitôinữa. Khitôiđặtrachomìnhcâuhỏilớn"Mìnhlàmgìbâygiờ?",cóđiềugìđósôisụctrongđầu

tôi.Lầnđầutiêntrongđời,tôiđãghilạinhữngmụctiêucủamìnhkhiđọcDạyConLàmGiàu-nhữngmụctiêudườngnhưđãxaxưalắmrồinhưngtôichẳnglàmgìvớichúng.Lúcđótôiđãchầnchừ.Nhữngtừ"Nếumà"và"ừ,nhựng?"đãngănlòngnhiệthuyếtcủatôitrướcnhữngthôngtincủaRobert.Thậtsựlàsựphásảncủaôngtôidođầutưvàobấtđộngsảnnhiềunămtrướcđóđãámảnhtôi. Nhưnggiờđâytấtcảmọithứđãkhác.Tôicũngđãkhác.Tôisẽkiểmsoátvàsốngcuộcsống

theocáchmìnhmuốn.Tôilạingồixuốngvàviếtranhữngaoướccủàmình.Tôiliệtkênơinàotôimuốnđứngvềmặttàichínhvànhữnggìtôitìmkiếm. Ngày11tháng9đãchỉchotôirằngmộtngàynàođóchínhlàngaylúcnày.

CƠCẤUMÀTÔIBIẾT

Trướcđâychuyệntựnhậnthứcsâusắcnhưtrên,vớiíthànhđộng,rấthiếmhoi.Giốngnhư

nhiềungườicùnglứatuổivớimình-tôiđangởnhữngnămcuốicủatuổitứtuần-tôiđãbịảnhhưởngnặngnềbởiviệcchamẹ,trongtrườnghợpnàylàmẹtôi,trảiquacuộckhủnghoảngkinhtế.SinhraởMainevàlớnlêntạiTexas,nơiLựclượngKhôngquâncủachatôidóngquân-

cuộcsốngcủatôingấmđầysựsợhãi.Mấtviệc,khôngđủkhảnăngthanhtoánnhữnghóađơnhaytệnhấtlàcảnhtúngquẫn:cóquánhiềuthứphảilosợ.Cómộtnềntảngkiếnthứctốt,làmviệctậntụy,vàđểdànhmộtsốtiềndựtrữcholúcvềhưulànhữnggìtôiđịnhlàm,vàđóchínhlànhữnggìtôibắttaylàm. TôiđãlấybằngthạcsĩngànhkhoahọcmáytínhtạitrườngTexasA&M,sauđótậptrunghết

mìnhxâydựngsựnghiệp.Tuynhiên,tôivẫnthấymìnhgiốngnhưnhânvậtJoebìnhthường,đangchờđếnngàynghỉhưucònxatít.Cólẽkhitôisáumươilămtuổitôicóthểngừnglàmviệc,cũngcóthểđếnlúcbảymươi.Nhữngngàytôinghĩcólẽkhôngbaogiờđến. Tôicũngđãtiếtkiệmnhưđượcdạydỗ.Nhưngnhữngkhoảndànhdụmdựkiếnsẽchucấp,

loliệuchotôiđãđánhbạitôimộtcáchcaydắng.Từnăm1999đến2002tôiđãmất75%giátrịdanhmụcđầutưchứngkhoáncủamình.Danhmụcđầutưquỹhỗtươngcủatôiđãsụtgiảm45%giátrị.Sauhaivụviệcnàytôiđãmấthơn.700.000đôla.Saucùnglàquỹhưucủatôigiảm30%giátrị,đãlấymấtcủatôigần30.000đôlanữa.Việcmấtmátgầnbaphầntưcủamộttriệuđôlathậthếtsứckhókhăn. Mọiviệcđitừtồitệđếntồitệhơn.Năm2001sốnợcủatôitănglênhơn30.000đôladoviệc

chi tiêu thẻ tíndụngvà thanhtoántiềnxehơi.Thậtsựtôiđãphải lấy thẻ tíndụngnàyđểthanhtoánchothẻkhác.Vớitấtcảsốtiềnkiếmđược,tôivẫnchênhvênhtrênbờphásản.

XÂYDỰNGLẠICUỘCSỐNGCỦAMÌNH Khôngbaolâusausựkiệnngày11tháng9,hãngSonybắtđầuloạibỏmộtsốdựánvàvịtrí.

Tôiquyếtđịnhnhântìnhhìnhnàynghỉlàm.Mộtsốbạnbè,cũngnhưgiađìnhtôi,đãnghĩrằngtôimấttrí.Nhưngtôicảmthấyrằngmìnhđanglàmnhữnggìphùhợpvớimình.Mộtkhoảntiềnhợpđồngkếtthúcrộngrãiđãchophéptôibướckhỏicuộcsốngcũtronglúctôiđangđịnhhìnhmộtcuộcđờimới.Tôiđãtiếpcậnvớimảnhđấttriểnvọngmàtôivừakhámphámộtcáchrấtsâusắc.Nhữngkếhoạchđãxoayquanhtôichứkhôngphảicôngviệccủatôi.Tôitựnângmìnhdậy,xúcđộngquétđinhững"bụibẩn"vàbắtđầulạivềmặttinhthần. Vàotháng10năm2001,tôiđãchấpnhậncôngviệcởmộtcôngtyphầnmềmnhỏnơitôiđã

vàvẫntiếptụclậpkếhoạchchiếnlược.Khôngcầnsuynghĩtôiđãtrích15%tiềnlương,mộtphầnđểcộngvàokhoảntiềnkếtthúchợpđồngtrên,mộtphầnvìtôidangđịnhđầutưvàobấtđộng sản.Hơnnữa, côngviệcnày ít căng thẳnghơnnhiều so với côngviệc tại hãngSony.Thậmchítốthơnnữalàkhôngđòihỏiphảiđilạinhiều. Từgiữatháng10và11năm2001tôiđãlàmnhữngviệcmàtrướcđótôichưatừnglàm.Tôi

lậpmộthạnmức tíndụng.Tôiđãđọcnhữngquyểnsáchkhác củaRobertvà chơi trò chơiCASHFLOW101vớinhữngngườibạncùngchíhướng. TôicũngđãbắtdầutìmkiếmnhữngngôinhàchothuêtạiTexastrênInternet.SanAntonio

đặcbiệtthuhúttôibởichịhọcủatôisốngởđó,vàchịđãđồngýgiúptôiquảnlýnhữngngôi

nhàmàtôimua. Vàotháng12năm2001tôiđãchọnđượchaingôinhàsonglậpvàtôihoàntấtmuabán

chúngvàothángGiêngnăm2002.Cuộcsốngmớicủatôiđãbắtđầu. Tronggiaiđoạnmớinàymộtchuyểnbiếndángngạcnhiênvàvuisướngbắtđầudiễnravới

tôi.Từmộtkẻthùcũ,nỗisợhãiđãtrởthànhmộtđồngminhbấtngờ.Trướcđâytôidãcảmthấyrấtlosợ,thiếutựtinvàokhảnăngcủamìnhtrongviệcphântíchvàhànhđộngtrướccáckhókhănvềtàichính.Giờsựsợhãiđãgiúptôitiếnbộbởitôinhậnrarằngmìnhcóthểthayđổitươnglaitàichínhcủamình.Mỗikhicảmthấysựhiệndiệnchuachátcủanỗisợ,tôiđãxemlạinhữngkháiniệmquantrọngmàtôihọcđượctừRobert.Tôidãdànhthờigiancầnthiếtđểsosánhtiếnbộcủamìnhvớinhữngmụctiêuđặtra.Bằngcáchdótôikhẳngđịnhlạinănglựccủamìnhđểthựchiệnnhữngquyếtđịnhquantrọngvàthựcthicáckếhoạchcủatôi. Sựsợhãiđãtừnglàtrởngạikhiếntôichùnchântrongsuốtthờikỳtrưởngthành.Dùnỗisợ

khônghoàntoànbiếnmất-tôikhôngnghĩrằngđiềuđócóthể-nóđãđónggópvàonguồnnănglượnggiúptôihànhđộng.

ĐÂYLÀCÁCHTÔIĐÃLÀM Đầutiên,tôiđãlùimộtbướcdàiđểđánhgiáđầyđủvàxácđịnhnhữngmụctiêungắnhạn

(một,haivàbanăm)vàdàihạn(nămvàmườinăm).Trướcđâytôichỉđánhgiáqualoa,vàđiềuđócónghĩalàtôiđãbỏlỡmộtthứhếtsứcquantrọng.Tôinghĩchuyệnnàyphổbiếnvớihầuhếtnhữngngườimớibắtđầu.Đólà,nếutôiđịnhsửdụngtiềncủangườikhác(OPM)thìtôikhôngnhữngphảilưutâmtớidịchvụnợcủaviệcthếchấpmàcònvớidịchvụnợchobấtkỳquỹphụtrợnào(chẳnghạnnhưthanhtoántiềnmặt). Chẳnghạn,nếutôisửdụngOPMchocảviệcthanhtoánbằngtiềnmặtvàthếchấp,nghĩalà

khôngđụngvàobấtkỳkhoảntiềnmặtnàoriêngcủatôiđốivớiviệcmuabấtđộngsản,tôiphảigộpkhoảnnàyvàoviệccânđốivòngquaytiềnmặt.Tôiđãmuốnmỗitàisảnphảihoàntoànlàdươngtiềnmặttrongmọikhíacạnh,tựtrảchonó100%bêncạnhviệccungcấpchotôinguồnthunhậpbịđộng.Tôiđãkhôngmuốncóbấtkỳsựbấtngờnào,cũngnhưnhữngchitiêuẩnhoặcthiếusótnào-vàvấnđềlàtôidãbámchặtlấyviệcsửdụngtiềncủangườikhác(OPM)mộtcáchtoàntâm. Điềuquantrọngkếtiếpmàtôinhậnra làvòngquaytiềnmặtphảiphảnánhsựgiatăng

nhữngphụphíhiệntạicủatôitheothờigian.Lạmphát,việcchămsócsứckhỏeđắtđỏhơn-cácchiphíđãluôntăngtrongsuốtmộtquátrìnhvềhưu"bìnhthường".Việcnghỉhưu,rútluikhỏivòngluẩnquẩnkhôngcógìkhácbiệt.Tôikhôngthểchỉđánhgiávòngquaytiềnmặtcủangôinhà.Dùbấtđộngsảnhẳncóthểtựchitrảchonó,nếunótrảchonhữngchiphíkhôngđầutưcủatôi,thìtôisẽcầnphảitiếptụclàmviệc.Điềuđócónghĩalàchấmdứtlàmhaicôngviệchoặclàmãimãihoặclàchođếnkhitôitìmrasailầmhaytôitrởnênchánngấyvàbịkéorakhỏibấtđộngsản.Tôitínhlànếunhữngchitiêuhàngthángbìnhthườngcủamìnhlà$5000

dôla(thếchấpnhàcơbản,bảohiểm,cáp,điệnthoại,báo,thứcăn,điăntiệm,xehơivàvânvân),thìvòngquaytiềnmặttừnhữngviệcđầutưbấtđộngsảncủatôiphảiphảnánhđượcyếutốnày. Thếlàtôiđặtramộtkhuônmẫu,trongđókhoảng60%tôiđãpháttriểntrongsuốtbatháng

đầutiênmàtôichủđộngtheodõivàđánhgiátàisản.40%cònlạiđượctáixácđịnhkhitôimuahaingôinhàđầutiêncủamình.Tôiđãnhậnthấyrằngnhiềungườicókhuynhhướngnghĩvềphươngdiệnnhữngchiphíbấtđộngsảntruyềnthống(chẳnghạn,loạichiphíxảyravớimộtngườichủnhà),điềunàyvốnkhácbiệtvớinhữngchiphíliênquantớibấtđộngsảnđầutư.Dođó,khuônmẫucủatôibaogồmviệcphânphốinhữngchiphídựavàonhữngchiphí"tàisảnchéo"nhưchiphípháplývàđilại.Nócũngkếthợpcácchiphíhàngtháng,hàngnăm,vàmỗimườinămđểthiếtlậpmộtngânsáchchínhxác. Nhữngchiphíbaogồmbảohiểm,thuế,phíquảnlýtàisản(hàngtháng/từnghợpđồngcho

thuêvàgiahạnhợpđồngchothuê),quảngcáo,bảoquảnsân,tiềnđiện/nước/đổrác,tiềnhộicácchủnhà,cácchiphídilạithànhphốtrêncơsởhaichuyêếnmỗinăm,vàphídịchvụluậtsư.Sauđótôigộpnhữngphí tổnmườinămnhưthaymáinhà; thaythiếtbịgiadụng,sơnbênngoài,vànhữngthứkháccóthểxảyramộtlầntrongthờigiansởhữungôinhà(điềunàycònphụthuộcvàochiếnlược"rút"củatôi,đólàkhitôiđịnhbánđi).Tôitinrằngviệckhôngxemxéttấtcảmọiloạichiphínàylàsailầmđầutiênmànhữngnhàđầutưmớimắcphải,vàdođókhiếnhọgặpkhókhăntrongđầutưbấtđộngsản. Môhìnhtôisửdụnglàmộtkịchbảntrongtrườnghợpxấunhấtđượctínhtoánthậntrọng

bởigiảđịnhcủatôilànhữngtrườnghợptốtnhấthiếmkhixảyravànhấtđịnhlàkhôngbaogiờxảyratrongnămđầutiêntiếpnhậnngôinhà.Bằngcáchsửdụngsựphântíchtrườnghợpxấunhất,môhìnhđỏchophép tôi chắcchắn99,99%rằngmìnhsẽ cóvòngquay tiềnmặtdươngtừngàymuangôinhàđầutiênngaycảnếunhàcònnhiềuchỗtrống,chiphítiếpnhậnbanđầuleothang(chẳnghạn,nếuviệcsửachữabanđầulàcầnthiếtsaukhimua),vàvânvân.Điềunàychophépmộtmứcđộlinhhoạttốttrongnhữngyếutốvốnluônbiếnđổimàvẫntạoravòngquaytiềnmặtdương. Môhìnhcũnggiúploạibỏyếutốđầutưtheocảmhứngcóthểxảyra,đặcbiệtlúcbắtđầu

quátrìnhhọcvớinhữngnhàđầutưmới.Tôithậmchíđãkhôngngóđếnngôinhàchođếnkhitôitrảiquamôhìnhđểtrướctiênquyếtđịnhxemlànócóđápứngnhữngmụctiêutàichínhcủatôikhông.Tôiđãquaylưngvớinhiềungôinhàbởivìchúngkhôngphùhợpvớimôhìnhcủatôi. Tôiđãthấybốnngôinhàđầutiêntrướckhiđưaralờiđềnghị.Haingôinhàkếtiếptôiđã

khôngtrôngthấytrựctiếpchođếnsaukhitôicómộthợpđồngbánchúng.Tuynhiên,tôiđãnhờmộtngườibạntrongvùnglàmmộtbảnmôtảngắngọnvềvịtrívàbềngoàicủanó.Ngôinhàmớiđâynhấttôiđãmuamàkhôngcầnnhìnthấy,chỉdựavàobảnmôtảcủamộtngườibạnvàmộtbứcảnhtừngườibán.Tôitinrằngkhoảngcáchgiúptôigiảmthiểuhóahoặcloạibỏnhữngvấnđềcóliênquanđếnngườimôigiớihayđạilýgâyáplựckýhợpđồngngaycũngnhưsựgắnbótìnhcảmvớimộtngôinhà.(Khoảngcáchbuộcmộtngườiphảithựchiệnnhững

consốtrước.Vànhớrằngnhữngđiềukhoảncủahợpđồngbánluônluônbaogồmmộtđiềukhoảnchophépngựờimuangưngvụmuabán.Việcgiánđoạncóthểliênquanđếnviệcthanhtra,thủtụcchovay,và/hoặcchỉlàmộtđiềukhoảnrútluichungđểđổilấykhoảnphínhỏbénàođóchongườibánnhư50đôlatrênmộtngôinhàtrịgiá150.000đôla.) Thêmvàođó,môhìnhcủatôichophéptôitừchốimộtngôinhàkhilàmviệcvớinhữngđại

lýhaynhữngnhàmôigiớibấtdộngsản,vìthếtránhdượcviệclợidụng"báncứng"màcácnhàđầutưmớithườnggặpphải. Tôidãsửdụnghaiphươngphápdểquyếtđịnhvòngquaytiềnmặt.Mộtlàmộtbảngtínhtài

sảntôitạorabaogồmtấtcảnhữngchiphídựkiến.Phươngphápcònlạilàmộtsảnphẩmmàtôiđãdùngđểxácnhậnvàcôngnhậnnhữnggiảđịnh(vềmặtcơbản,tôiđãsửdụngphươngphápnàynhưmộtcáchnhìnvàxemxétchuyênmônkháchquantrongviệcphântíchcủacánhântôi,giốngnhưmộthệthốngkiểmtravànhữngbảnquyếttoán). Vớingôinhàđầutiên,tôiđánhgiábảyngườivay,trongđócócảnhữngnhàmôigiớicầmcố

trênmạng.Nhữngchiphíkếtthúclàmộtyếutốcủamốiquanhệchovay.Mộtlầnnữa,khuônmẫucủatôibaogồmbảnkênhữngmụccầnkiểmtrađểsosánhnhữngmứclãisuấtcơbảnvàcácchiphíkếtthúccũngnhưcấutrúcvay.Nămtrongsốnhữngngôinhàtôimuađượcngườibántrảmọichiphísửachữacầnthiếttrướckhithayđổichủsởhữudựatrênthỏathuậncủahợpđồngmuabán.Haitrongsốnhữngngôinhàtôimuacầnkhoảng3,000đôlatiềnsửachữamỗicăn.Tôiđãtrảsốtiềnnày,nhưngbởivìchứngđượcgộpvàotrongkhoảntiềncầmcố,khôngcầnthêmchiphínàovàolúckếtthúcnữa. Tốthơncả,môhìnhchophéptôiraquyếtđịnhđốivớitàisảntrongvòngvàiphút.Điềunày

quantrọngvớitôibởivìtôimuốncàngxốcváccàngtốtvàtậunhữngtàisảncó lợinhanhchóngvàhiệuquả. Mộtcuộcđiệnthoạibanđầulàtấtcảnhữnggìcầnthiếtđểđặtranhữngcâuhỏiquantrọng.

Tôicóthểđánhgiákhoảngmườilămđếnhaimươitàisảnởbấtcứnơiđâutrênthếgiớitrongmộtngàymàkhôngphảirờikhỏinhà. Điềunàytrởnênđặcbiệtquantrọngkhitôigặpmột"viênngọc"tiềmnăngmới.Tôiđãđưa

ranhữnglờiđềnghịtrongkhôngđầy30phútsaukhimộttàisảnđượcliệtkê.Tronghaitrongsốnhữngtrườnghợpđó,giờđâytôisởhữunhữngtàisảnvàvòngquaytiềnmặtdươngchocảhai. Tôiđãsửdụngmộtmẫudanhsáchkiểmtravốngiúptôinhanhchóngchọnlựavàđiềnvào

nhữngcâutrảlờitrongsuốtcuộcđiệnđàmbanđầu.Danhsáchbaogồm:kíchthước,sơđồbốtrí(phònghọc,phòngủiriêngbiệt,garaliềnhayrờinhà),phòngkháchriêngbiệt,kiểunhàbếp,phònggiải trí riêngbiệt, tuổi thọmáinhà (trongnhiềunăm),nềnmóng, sựxâydựng(khung,gạch),máylạnhvàloạimáylạnh,tiệníchvàxemcólòsưởihaykhông.Khoảngcáchtừngôinhàđếntrườnghọc,nơimuasắm,tiếpcậnphươngtiệngiaothôngcôngcộngvàkhoảngcáchđếncácconđườnglớnrasao,ngôinhàcóởsátmộtbãiđấttrốnghaykhôngcũngđược

lưuý. Ngàybángầnđâynhất(mộtsốbanggiớihạnthôngtinvềnhữngvụmuabántrướcđó),giá

cảvụmuabántrước,sựđịnhgiálầntrước,sốđơnvịtừngtàisản,thờigiancưngụtrungbình,hiệnnaytàisảncóđượcthuêhoàntoànkhông,sổthutiềnthuê,vàngàygiahạnthuêlàtấtcảdanhmụccầnkiểmtra.Nghetấtcảnhữngthứấytưởngnhưrấtnhiều,nhưngtôicóthểhoànthànhdanhmụcnàykếthợpvớithôngtintừMLS(dịchvụđadanhsách)vànơilưutrữcôngcộngtrongvănphòngthuếcủaquậnquaInternetkhôngtớimườilămphút. Tôicũnglàmmộtbảnkêkiểmtracáchoạtđộngcầnđượcthựchiện(vàtrậttựcủachúng

nếuthíchhợp).Bảnnàyphácthảoailàmviệcgì,vốngiúpbảođảmrằngtôicómộtphươngphápmuanhấtquánvàkhôngbỏsótdiềugì.Việcnàyđãgiúptôidễdànghơnrấtnhiềutrongnhữngvụmuabánmàtôilàmviệctrựctiếpvớingườibánhàngcũngnhưnhữngvụgiaodịchcó liênquanđếnđại lý và cácnhàmôi giới.Theokinhnghiệmcủamình, tôi nhận ra rằngnhững vụmuabán có đại lý vàmôi giới rất dễ có nhữngbướcbị bỏ quênbởi ngườimuathườngmongđợicácđạilý"bao"hếtmọiviệc.Tôiđãnhậnthấycáchnghĩnàykhôngđúng,đólàlýdotạisaokhuônmẫucủatôibaogồmcácbướctrongmộtmẫubảnkiểmtragiúpdễxácđịnhnhữnggìđãđượclàmvànhữnggìcònphảilàm.Dođó,việckếtthúchầunhưkhôngcógìphảibậntâm.Đócũnglàmộtcôngcụhữuíchchonhữngcuộcthươnglượngbởivìmộtsốđạilýcònthiếukinhnghiệmhơnvẻbềngoàicủahọ.Làmộtngườimuatôicóthểđặtranhữngmụccólợichotôitrongsuốtcuộcthỏathuận(chỉtrừviệcphảigiảithíchmộtkhoảnhoahồngnhỏhơnchocácđạilý). Cuốicùng,khuônmẫuchứamộtsốnhữngđánhgiátiêuchuẩnmàmộtngườichovaysẽlàm

đểđápứngđiềukiệncủangườimuađốivớimộtkhoảnvaycũngnhưnhữngthứđiểnhìnhnhưlãitiềnmặt,sựgiảmgiáhàngnăm,vàvânvân. Tôicũngđãquansátnhiềungườirơivàosựhoảngloạndonhậnthấysựthiếutiếntriển.

Vớitừngtàisảnmàtôimua,tôixemxétkhoảngbamươiđếnbốnmươikhảnăng.Tôibiếtlúcđầungườitathườngcómộtkhuynhhướngthấtvọngvớiquátrìnhnày,vốnthườngdẫnđếnviệcraquyếtđinhmuadựatrênsựhốthoảnghơnlàđánhgiávàxácđịnhphẩmchất."Tạisaotôikhôngthểđịnhvịnhữngtàisảntốt?"hay"Tạisaotôivẫnchưamuađượcthứgì?"lànhữnglờiphànnànmàtôiđãngherấtnhiều.Thờigianvàsựkiênnhẫndểxácđịnhvàđánhgiácáctàisảnlàmộtphầncủaquátrình. Tôicũngnênđềcậprằngtôikhôngphải,cũngnhưchưatừnglàmộtđạilýhaynhàmôigiới

bấtđộngsảnchuyênnghiệp.Nềntảngcủatôichủyếulàvềcôngnghệcao,vàtôiđãvùiđầuvàotoánhọctạitrường.Nếutôicóthểlàmđiềuđó,bấtkỳaithíchthúbấtđộngsảnvàkiênnhẫnđượcvớiquátrìnhcũngcóthểlàmnó.

CÁCTÀISẢNCỦATÔI Khunggiáchotấtcảnhữngtàisảncủatôichotớihômnayởtrongkhoảng115.000đôlavà

180.000đôla.Tấtcảđềudướigiáchàobánbanđầucủangườibándosựthươnglượngsátván,baogồmnhữngchiphímàngườibántrảchoviệcsửachữakhichuyểnnhượng(nhữngthứnhưlòsưởimớivàsửamáinhà).Nămtrongsốcácngôinhàcógiátrịròngcònlạivàolúckếtthúc,màtôiđãsửdụngđểtrảcácchiphíhaymuanhữngtàisảnthêmvào. Theokhuônmẫunàyvàcấutrúccủanhữngvậtthếchấp,mộthộsonglậpsẽtrảtiềnthế

chấp/bảo hiểm/ bảo hành nhà/thuế. Tôi gộp cảmột ngân sách chi phí hàng tháng tươngđươngkhoảng100đôlamỗihaihộtrongmộtcănvà200đôlachobốnhộtrongcănnhàbốnhộ. Chịvợtôivẫnquản lý tấtcảnhữngngôinhàtạiSanAntonio,vàmộtngườibạnsốngtại

Fresno,Caliíomia,trôngcoingôinhàtôisởhữuởđó.Tôiđãthỏathuậnvớicảhai,vàhọhọcvềquảnlývàđầutưtàisảntrongkhitôidượclinhđộngtrongviệctrảlương.Cảhaiđềuđượctrảlươngnhưngthấphơnmộtnhàquảnlýtàisảnchuyênnghiệpbởigiờđâyhọchỉđangbắtđầuhọckinhdoanh.Khikiếnthứcvàkinhnghiệmcủahọtănglên,mứclươngcũngsẽtănglên.Tôidựđịnhsẽcộngtácvớihaingườitrongnhữngvụmuabántàisảntiếptheokhitôicảmthấyhọđãlĩnhhộiđủkiếnthứcnềntảngtốt.Thựctế,tôicóthể"chiasẻsựgiàucó"khôngchỉvềmặttàichính,màcònvềmặtchuyênmônkhicảhaibắtđầusựnghiệpmới. Tuynhiên,tôiluônđưavàonhữngtỷlệtiêuchuẩnchonhàquảnlýtàisảntrongtrườnghợp

tôicầnsửdụngdịchvụcủahọvàolúckếtthúchaysaunày.Bởidanhmụchiệntạicủatôilàhaiđếnbốncănhộmỗingôinhà,tôisửdụng10%tiềnthuêhàngthángthuđược,cùngvớimộtnửatiềnthuêmộtthángđốivớimộtngườithuêhayhợpđồngchothuêmới(vàgiảsửrằngítnhấtcómộtngườithuêmớimộtnămmỗicănhộ).Cácchiphíquảnlýchonhữngtàisảnthươngmại,nhưmộtdãynhà50cănhộ,đềudựatrênmộtmứcphívàlịchtrìnhkhác.Tôidựđịnhsửdụngmộtkhoảnđềnbùđểkhuyếnkhíchngườiquản lýngôinhàgiữ lạinhữngngườithuênhàtốt,loạibỏnhữngđiềuphiềntoái,vàđảmbảokhôngcósựbảotrìnàobịhoãnlạicả. Hiệnnaytôisởhữubảyngôinhànhiềuhộgiađìnhở.Từngàytôimuachúng/vòngquay

tiềnmặtkéodàira.Chúngcũngcónhiềutiềmnăngđángghinhận.Đâylànhữngconsốvòngquaytiềnmặttừtháng1năm2001đếntháng11năm2002(9tháng)chosáungôinhàđầutiên.Ngàythángtrênmỗicộtlàthángmualại. AR=sốtiềnthudược(tiềnthanhtoánchotôi,dólà,tiềnchothuênhậntừngườiđithuê).

AP=sốtiềnphảitrả(tiềnthanhtoánchotôi,baogồmtiềnthếchấp,thuế,bảohiểm,phí

bảoquảnvànhữngphítổnkhác).

Đâylànhữngđiềucầnghinhớ:Vòngquaytiềnmặtdựtínhthựchiệntrướckhimualạitài

sảnvàdựatrênnhữngthôngtintừngườibánvànhữngnguồnkháchầunhưkhôngbaogiờtươngđươngvớivòngquaytiềnmặtthậtsự.Mộtsốchiphíthìcaohơn,nhưcácloạithuếvàviệcsửachữa.Nhữngchiphíkhác,nhưsửachữahàngtháng,cóthểthấphơn.

CUỘCHÀNHTRÌNHDÀIMỘTNĂM Kểtừtháng9năm2001tôiđãnhânđôigiátrịròngcủamìnhbằngcáchđầutưvàobấtđộng

sảnvàkhôiphụclạigần3/4củamộttriệuđôlamàtôiđãmấttrênthịtrườngchứngkhoán.Ởthịtrườngnày,tôiđãhọcđượctầmquantrọngcủaviệcchủđộngphântíchcáccổphiếuvàđiđếnquyếtđịnhriêngcủamình.Đâylàmộtchuyếnkhởihànhlớntừquákhứ,khitôichỉdựavàolờikhuyêncủamộtngườimôigiới.Phươngphápquảnlývànắmgiữchứngkhoánmàhiệngiờtôiđangsửdụngđãlàmtănggiátrịdanhmụccủatôi20%từtháng9năm2001.Tôikhôngchỉdựavàochínhmình,màcòntôntrọngnhữngquyếtđịnhtôiđãđưara.TôitintưởngtròchơiCASHFLOW101,vốngiúptôiđiềuchỉnhbộnhớvànhãnquancủamình.Thẳngthắnđónnhận"kinhnghiệmgầnnhưđờithực"nhấtvớiquátrìnhquyếtđịnhcủamìnhmàtôiđãtáixácđịnhvàrútratừtròchơisangđờithật,tôicóthểxemxétvàcấutrúcnhữngvụmuabánmộtcáchsángtạocólợichotôi. Trongvòngsáuthángmuabánbấtđộngsảntôiđãtrảhết30.000đôlatiềnnợtíndụng.

Hômnaytôiđangsắpnhân3giátrịròngcủamình. Trongnămsautôidựđịnhchuyểntừnhữngvụmuabánnhỏsangnhữnggiaodịchlớn,một

hỗnhợpcủabấtđộngsảnvànhữngdoanhnghiệpvớisốvốntốithiểu1triệuđôlamỗivụmuabán.Nhữnggiaodịchnàysẽliênquanđếnhaihaybađốitácmàtôibiếtrấtrõ.Chúngsẽđượctàitrợbằngcáchsửdụnggiátrịròngcònlạikiếmđượctrongnhữngvụmuabántrướcđây.Sửdụngnhữnggìtôiđãlàmtrongquákhứlàmlựcđònbẩytạodộnglựcchotươnglai,tôisẽlàmnhưvậytrongbađếnnămnăm.Vàocuốigiaiđoạnđótôisẽchuyểnsangvòngnhanh.Đâylànhữngmụctiêucủatôi: -Tháng3năm2003,giátrịròngcủatôisẽhơn800.000đôla.

-Tháng3năm2004,giátrịròngcủatôisẽhơn2.000.000đôla.Tôisẽnghỉhưukhỏicông

việchàngngàycủamình.

-Tháng3năm2006giátrịròngcònlạicủatôisẽlớnhơn5triệuđôla-vàđâylàkịchbản

trongtrườnghợptệnhất.

NHỮNGBƯỚCĐẦUTIÊNLÀNHỮNGBƯỚCKHÓNHẤT Bởivìnóđốinghịchtrựctiếpvớitấtcảmọithứmàchamẹđãdạytôivềtiềnbạcnênviệc

họccáchđểsửdụngđúngtiềnbạccủangườikhác,đốivớitôi,làphầnkhónhấttrongviệcsửdụngthôngtincủaDạyConLàmGiàu.Nhưngnóđượccânbằngvớiphầndễdàngnhấtđốivớitôi,vốnlànhữngphươngphápvàngônngữthẳngthắnchứađựngnhữnggìtôicầnbiết.Đểhỗtrợmình,tôikéomộtêkípnhữngnhàcốvấncungcấpchotôithôngtinvàkiếnthứcmàtôicầncóđểranhữngquyếtđịnhvàhànhđộngtrênchúng.Mỗingườilàmộtsựliênhệvàmỗingườiđềuhiểuquanđiểmcủatôi. Tôi cũng đã rút ramột công thức thành công riêng. Thành công =một phần kiến thức

(nhữngbàihọchọcđược)+mộtphầnthôngtin(nhữngbàihọchọcđượcdongườikhácchiasẻ)+rủiro(giá trịvàsựđạtđượctiềmnăngsovới trườnghợpxấunhấtvà tổnthất tiềmnăng).Điềunàycũngbaogồmsựmấtmát tiềmnăngcơhội, vốncónghĩa làviệcxemxétnhữnggìtôicónguycơmấtdokhôngchấpnhậnrủiro.Tôitinrằngrủirolàmộtyếutốcóthểquảnlýđượctrongphươngtrìnhthànhcông,dùthànhquảđólàtàichính,cánhân,haybấtcứđiềugìkhác. Đónnhậnnhữngrủironàymanglạichotôinhiềuđộnglựchànhđộnghơnvàtôiđãquyết

địnhđinhữngbướckhác.Càngđạtđượcnhiều,tôicàngthêmtựtin.Tôiđãsởhữumộtcáigiếngsâucủasựtựtinmàtôicóthểsửdụngtheonhữngcáchmàtôikhôngnghĩtới.Saukhikếtthúcvụmuabánđầutiêntôiđãhếtsứcphấnchấn. Sauđó,tôitiếpcậncáigiếngđóđểthànhcôngtrongmộtphươngdiệnhoàntoànkhôngliên

quan.Nhưnhiềungườikháccùngtuổi,tôiđãlêncântrongnhiềunăm.Trongkhoảngthờigianđó,việcngồitrênmáybaycộngvớiviệcthiếuluyệntậpthểthaovànhiềubữađiănvìcôngviệcđãkhiếntôinặngthêm28kg.Bácsĩcảnhbáorằngtôiđangởtrongtìnhtrạngbáođộngđộtquỵ. Tôitựhỏimìnhcóthểmấtnhữnggì,vàtôidãsửdụngsựtựtinmớitìmđượcdểđặtra

nhữngmụctiêuthựctếvàthihànhnhữngkếhoạchgiảmcân.Tôitựhàonóirằngsaumườihaithángchịutráchnhiệmvềcơthểcủamìnhtôigiảmdược28kg.Thật làkìdiệu:nhữngquanđiểmcủaRobertkhôngchỉthayđổitâmtrícủabạn-chúngcònthayđổicơthểcủabạn!

ƯỚCĐOÁNTƯƠNGLAI Tôithườnghaynghĩvềcáchđểbiếnchuyểncuộcsốngcủamìnhtrongmộtnăm.

Vàongày10tháng9năm2001,tôiđãởtrongtìnhtrạngquácânvàchánnảnvềtìnhhìnhtàichínhxuốngdốccủamình.Tôiđãcảmthấybịkhóatrongnhững"chiếccòngtaybằngvàng"củamộtcôngviệcởmộtcôngtycaocấpmàkhôngcókhảnăngthoátkhỏi. Vàongày11tháng9năm2001,tôidãsốngsótsaumột"biếnđộnglớn"vàtìmthấynhững

phươngtiệnđểrakhỏitrạngtháingẩnngơ. NgàyhômnaytôicảmthấygiốngnhưmìnhđãleorakhỏisựtànphácủaGroundZerođể

đếnđỉnhcủamộtngọnnúikìdiệu.Khôngkhíquátronglànhnêntôicóthểthấyhàngdặm.Cáccơhộiđangvẫygọitừmọihướng. Chúngcũngdangđợibạn.Hãyđivàtìmchúng.

Mộtngàynàođólàngaybâygiờ.

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/

Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach