y häc thùc hµnh (713) - sè 4/2010

5

NGHI£N CøU MéT Sè YÕU Tè TI£N L¦îNG UNG TH¦ BIÓU M¤ BUåNG TRøNG GIAI §O¹N III

NguyÔn §øc Phóc

Tãm t¾t Môc tiªu cña chóng t«i lµ nghiªn cøu mét sè yÕu

tè tiªn l­îng ung th­ biÓu m« buång trøng giai ®o¹n III ®­îc ®iÒu trÞ t¹i BÖnh viÖn K tõ 2004-2006.

74 bÖnh nh©n ung th­ biÓu m« buång trøng giai ®o¹n III ®­îc thu thËp th«ng tin vÒ tuæi, giai ®o¹n bÖnh, hµm l­îng CA 12.5 tr­íc mæ, m« bÖnh häc, kÕt qu¶ ®iÒu trÞ phÉu thuËt. Nghiªn cøu ¶nh h­ëng cña nh÷ng yÕu tè nµy ®èi víi thêi gian sèng thªm toµn bé.

KÕt qu¶: Tuæi, Hµm l­îng CA 12.5 tr­íc mæ, giai ®o¹n bÖnh, kÕt qu¶ ®iÒu trÞ phÉu thuËt cã ý nghÜa tiªn l­îng trong ph©n tÝch ®¬n biÕn; giai ®o¹n bÖnh vµ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ phÉu thuËt cã ý nghÜa tiªn l­îng ®éc lËp khi ph©n tÝch ®a biÕn.

KÕt luËn: Tuæi, hµm l­îng CA 12.5 cã ý nghÜa tiªn l­îng ®èi víi thêi gian sèng thªm toµn bé trong ph©n tÝch ®¬n biÕn nh­ng kh«ng ph¶i lµ yÕu tè tiªn l­îng ®éc lËp khi ph©n tÝch ®a biÕn; ThÓ m« bÖnh häc kh«ng cã ý nghÜa tiªn l­îng; Giai ®o¹n bÖnh cã ý nghÜa tiªn l­îng ®éc lËp ®èi víi thêi gian sèng thªm toµn bé ( p<0,001; OR=2,62; CI 95%: 1,53-4,49); KÕt qu¶ phÉu thuËt cã ý nghÜa tiªn l­îng ®éc lËp ®èi víi thêi gian sèng thªm toµn bé (p=0,002; OR=3,04; CI 95%: 1,51-6,14)

Tõ khãa: ung th­ biÓu m« buång trøng, BÖnh viÖn K.

SUMMARY Our goal is to study some prognostic factors of

ovarian carcinoma stage III were treated at the K Hospital from 2004-2006. 74 patients with epithelial ovarian cancer stage III were collected information on age, stage of disease, level of CA 12.5 before surgery, histopathology, surgical treatment results to study the influence of these factors for overall survival time.

Results: Age, level of CA 12.5 before surgery, disease stage, surgical treatment results are significant prognostic factors in the univariable analysis; stage and results of surgical treatment have independent prognostic significance when analyzed multivariate.

Conclusions: Age, CA 12.5 level are significant prognostic factors for overall survival in univariable analysis but not the independent prognostic factors after multivariable analysis; histopathology is not a significant prognostic factor; stage is an independent prognostic factors for overall survival (p <0.001, OR = 2.62, 95% CI: 1.53 to 4.49), surgical result is an independent prognostic factor for overall survival (p = 0.002, OR = 3.04, 95% CI: 1.51 to 6.14).

Keywords: ovarian carcinoma, K Hospital. §Æt vÊn ®Ò Ung th­ buång trøng lµ mét lo¹i ung th­ phô khoa

hay gÆp ë phô n÷ ViÖt Nam còng nh­ ë nhiÒu n­íc

trªn thÕ giíi. T¹i Mü, ung th­ buång trøng ®øng hµng thø n¨m vµ lµ nguyªn nh©n cña 53% tæng sè tö vong do c¸c bÖnh ung th­ phô khoa g©y nªn, hang n¨m cã kho¶ng 23 100 ca m¾c míi vµ kho¶ng 14 000 tr­êng hîp chÕt v× bÖnh nµy. [4,5] T¹i ViÖt Nam, trong n¨m 1996, Ung th­ biÓu m« buång trøng cã tû lÖ m¾c ë Hµ Néi lµ 5/100 000 phô n÷ vµ ë thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ 3,7/100 000 phô n÷. Ng­êi ta ­íc tÝnh tû lÖ míi m¾c t¹i ViÖt Nam n¨m 2000 lµ 4,4/100 000 phô n÷. [1] §èi víi bÖnh nh©n giai ®o¹n muén, phÉu thuËt c«ng ph¸ u cã vai trß quan träng, t¹o tiÒn ®Ò cho ho ̧trÞ bæ trî ph¸t huy t¸c dông. [2] MÆc dï ®· cã nhiÒu tiÕn bé nh­ng t¹i ViÖt Nam kÕt qu¶ ®iÒu trÞ cßn nhiÒu h¹n chÕ do bÖnh th­êng ®­îc chÈn ®o¸n ë giai ®o¹n muén, nhiÒu nguyªn nh©n nh­ thÓ tr¹ng, ®iÒu kiÖn kinh tÕ lµm cho sè bÖnh nh©n ®­îc ®iÒu trÞ theo ®óng ph¸c ®å kh«ng nhiÒu. MÆt kh¸c, mét tû lÖ lín bÖnh nh©n ®­îc phÉu thuËt t¹i c¸c tuyÕn y tÕ ®Þa ph­¬ng kh«ng triÖt ®Ó mµ ®©y cã thÓ lµ thêi ®iÓm phÉu thuËt cã hiÖu qu¶ cao nhÊt. [3]

Trªn thÕ giíi ®· cã nh÷ng nghiªn cøu ®­a ra ®­îc mét sè yÕu tè cã liªn quan ®Õn thêi gian sèng cßn cña bÖnh nh©n nh­ tuæi, giai ®o¹n bÖnh, hµm l­îng CA 12.5 tr­íc mæ, m« bÖnh häc, kÕt qu¶ ®iÒu trÞ phÉu thuËt. ë ViÖt Nam cho ®Õn nay cã rÊt Ýt c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu c¸c yÕu tè lien quan ®Õn kÕt qu¶ ®iÒu trÞ. ChÝnh v× vËy, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi nµy víi môc tiªu: “nghiªn cøu mét sè yÕu tè tiªn l­îng ung th­ biÓu m« buång trøng giai ®o¹n III”

§èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 1. §èi t­îng nghiªn cøu. + C¸c bÖnh nh©n ung th­ biÓu m« buång trøng

nguyªn ph¸t giai ®o¹n III, ®iÒu trÞ t¹i bÖnh BÖnh viÖn K tõ 2004-2006, cã chÈn ®o¸n m« bÖnh häc, kh«ng m¾c c¸c bÖnh kÌm theo.

+ Lo¹i khái nghiªn cøu nh÷ng bÖnh nh©n ®· ®­îc ®iÒu trÞ ë tuyÕn tr­íc, m¾c c¸c bÖnh kÌm theo cã nguy c¬ tö vong gÇn, thÓ tr¹ng chung yÕu.

2. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu. ThiÕt kÕ nghiªn cøu: Sö dông m« h×nh nghiªn cøu can thiÖp kh«ng ®èi

chøng cã theo dâi däc Néi dung nghiªn cøu vµ thu thËp sè liÖu: - Ghi nhËn tuæi, lÊy tuæi 60 lµm ng­ìng c¾t ®Ó so

s¸nh víi c¸c t¸c gi¶ kh¸c. - BÖnh nh©n ®­îc lµm xÐt nghiÖm ®Þnh l­îng CA

12.5 tr­íc mæ, lÊy 500u/ml lµm ng­ìng c¾t ®Ó so s¸nh víi c¸c t¸c gi¶ kh¸c.

- PhÉu thuËt c«ng ph¸ u. Ghi nhËn kÕt qu¶ phÉu thuËt ®¹t ®­îc tèi ­u hay kh«ng tèi ­u. (®¹t ®­îc tèi ­u khi tæn th­¬ng cßn l¹i sau phÉu thuËt cã kÝch th­íc tèi ®a nhá h¬n 1 cm).

y häc thùc hµnh (713) - sè 4/2010

6

- XÐt nghiªm m« bÖnh häc bÖnh phÈm sau mæ, ghi nhËn hai nhãm m« bÖnh häc gåm thuËn lîi (tuyÕn thanh dich vµ nang nhÇy) vµ kh«ng thuËn lîi (d¹ng néi m¹c, tÕ bµo s¸ng vµ kh«ng biÖt ho¸)

- X¸c ®Þnh giai ®o¹n sau mæ gåm: IIIa: di c¨n vi thÓ phóc m¹c ngoµi tiÓu khung IIIb: di c¨n ®¹i thÓ phóc m¹c ngoµi tiÓu khung víi

kÝch th­íc lín nhÊt d­íi 2 cm IIIc: di c¨n ®¹i thÓ phóc m¹c ngoµi tiÓu khung víi

kÝch th­íc lín nhÊt tõ 2cm trë lªn vµ/hoÆc di c¨n h¹ch vïng

- Ho¸ trÞ bæ trî ph¸c ®å Carbo-C 6 ®ît - Ghi nhËn thêi gian sèng thªm toµn bé (th¸ng)

tÝnh tõ khi b¾t ®Çu ®iÒu trÞ (ngµy mæ) ®Õn ngµy tö vong hoÆc ®Õn thêi ®iÓm thèng kª nÕu bÖnh nh©n ch­a tö vong

Xö lý sè liÖu: Sö dông phÇn mÒm thèng kª SPSS 13.0

KÕt qu¶ nghiªn cøu 1. Tuæi.

50403020100

Thoi gian song them

1.0

0.8

0.6

0.4

0.2

0.0

Cum Su

rvival

2.00-censored1.00-censored>=60 tuoi<60 tuoi

Survival Functions

NhËn xÐt: Nhãm bÖnh nh©n d­íi 60 tuæi thêi gian sèng thªm

toµn bé trung b×nh lµ 28±2 th¸ng, so víi nhãm bÖnh nh©n tõ 60 tuæi trë lªn chØ cã 19,4±3,8 th¸ng. Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (p=0,038)

2. Hµm l­îng CA 12.5 tr­íc mæ.

50403020100

Thoi gian song them

1.0

0.8

0.6

0.4

0.2

0.0

Cum

Survi

val

2.00-censored1.00-censored

CA 12.4 >=500u/mlCA 12.5 <500u/ml

Survival Functions

NhËn xÐt: Nhãm bÖnh nh©n cã hµm l­îng CA 12.5 tr­íc mæ

d­íi 500/ml thêi gian sèng thªm toµn bé trung b×nh lµ

31,2±2,5 th¸ng, so víi nhãm bÖnh nh©n cã hµm l­îng CA 12.5 tr­íc mæ tõ 500/ml trë lªn chØ cã 21,6±2,5 th¸ng. Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (p=0,012).

3. ThÓ m« bÖnh häc.

50403020100

Thoi gian song them

1.0

0.8

0.6

0.4

0.2

0.0

Cum

Sur

viva

l

thuan loi-censored

khong thuan loi-censored

thuan loikhong thuan loi

Survival Functions

NhËn xÐt: Nhãm bÖnh nh©n cã thÓ m« bÖnh häc thuËn lîi

thêi gian sèng thªm toµn bé trung b×nh lµ 26,9±3,7 th¸ng, so víi nhãm bÖnh nh©n cã thÓ m« bÖnh häc kh«ng thuËn lîi chØ cã 25,8±2,1 th¸ng. Sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (p=0,784)

4. Giai ®o¹n bÖnh.

50403020100

Thoi gian song them

1.0

0.8

0.6

0.4

0.2

0.0

Cum

Sur

viva

l 3c-censored3b-censored3a-censored3c3b3a

Survival Functions

NhËn xÐt: Thêi gian sèng thªm toµn bé trung b×nh ë nhãm

bÖnh nh©n giai ®o¹n IIIa lµ 40,3±1,5 th¸ng, IIIb lµ 27,6±4,5 th¸ng, IIIc lµ 17,2±1,9. Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (p=0,<0,001)

y häc thùc hµnh (713) - sè 4/2010

7

5. KÕt qu¶ phÉu thuËt.

50403020100

Thoi gian song them

1.0

0.8

0.6

0.4

0.2

0.0

Cum

Sur

viva

l

Toi uu-censoredKhong toi uu-censoredToi uuKhong toi uu

Survival Functions

NhËn xÐt: Nhãm bÖnh nh©n ®­îc phÉu thuËt tèi ­u thêi gian

sèng thªm toµn bé trung b×nh lµ 34,9±2,1 th¸ng, so víi nhãm bÖnh nh©n kh«ng ®­îc phÉu thuËt tèi ­u chØ cã 14,1±1,5 th¸ng. Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (p<0,001)

6. Ph©n tÝch ®a biÕn

BiÕn P OR CI 95% cña OR Tuæi 0,886 1,05 0,53 - 2,08

CA 12.5 0,826 0,93 0,49 - 1,75 Giai ®o¹n bÖnh <0,001 2,62 1,53 - 4,49

KÕt qu¶ phÉu thuËt 0,002 3,04 1,51 - 6,14 NhËn xÐt: Giai ®o¹n bÖnh vµ kÕt qu¶ phÉu thuËt lµ hai yÕu tè

cã ý nghÜa tiªn l­îng ®éc lËp ®èi víi ung th­ biÓu m« buång trøng.

Bµn luËn 1. Tuæi. BÖnh nh©n trªn 60 tuæi cã tiªn l­îng tåi h¬n d­íi

60 tuæi. Susan A vµ céng sù nghiªn cøu trªn 28 000 bÖnh nh©n UTBT, thÊy r»ng tû lÖ sèng thªm sau 5 n¨m 59% ë ®é tuæi d­íi 60, tû lÖ nµy chØ cßn 35% ë ®é tuæi trªn 60. [9] Trong nghiªn cøu cña chóng t«i, kÕt qu¶ thu ®­îc cho thÊy víi nhãm tuæi d­íi 60, thêi gian sèng thªm toµn bé trung b×nh lµ 28,4±2 th¸ng so víi 19,4±3,8 th¸ng ë nhãm tõ 60 tuæi trë lªn. Sù kh¸c biÖt nµy cã ý nghÜa thèng kª (p=0,038). Tuy nhiªn, ®é tuæi cña bÖnh nh©n kh«ng cã ý nghÜa tiªn l­îng ®éc lËp ®èi víi thêi gian sèng thªm toµn bé khi ph©n tÝch ®a biÕn (p=0,886).

2. Hµm l­îng CA 12.5 tr­íc phÉu thuËt. Makar AP vµ céng sù nghiªn cøu trªn 487 bÖnh

nh©n ung th­ biÓu m« buång trøng víi ng­ìng c¾t hµm l­îng CA 12.5 lµ 500u/ml, thÊy r»ng hµm l­îng CA 12.5 cã ý nghÜa tiªn l­îng trong ph©n tÝch ®¬n biÕn nh­ng kh«ng cã ý nghÜa khi ph©n tÝch ®¬n biÕn. [6].

KÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i còng cho thÊy cã sù kh¸c biÖt vÒ thêi gian sèng thªm toµn bé ë hai nhãm CA 12.5 tr­íc mæ. Sù kh¸c biÖt nµy cã ý nghÜa thèng kª khi ph©n tÝch ®¬n biÕn (p=0,012). Tuy nhiªn, hµm l­îng CA 12.5 tr­íc mæ kh«ng cã ý nghÜa tiªn l­îng ®éc lËp ®èi víi thêi gian sèng thªm toµn bé khi ph©n tÝch ®a biÕn (p=0,826).

3. M« bÖnh häc. Thêi gian sèng thªm toµn bé trung b×nh ë nhãm

bÖnh nh©n cã chÈn ®o¸n m« bÖnh häc ®­îc cho lµ kh«ng thuËn lîi trong nghiªn cøu nµy, bao gåm thÓ kh«ng biÖt ho¸, d¹ng néi m¹c vµ lo¹i tÕ bµo s¸ng thÊp h¬n ë nhãm bÖnh nh©n cã chÈn ®o¸n m« bÖnh häc ®­îc cho lµ thuËn lîi bao gåm lo¹i chÕ nhÇy vµ d¹ng thanh dÞch; 25,8±2,1 th¸ng so víi 26,9±3,7 th¸ng. Tuy nhiªn, sù kh¸c biÖt nµy kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, p=0,784

4.Giai ®o¹n phÉu thuËt. §iÓn h×nh lµ kÕt qu¶ nghiªn cøu cña Petterson F

vµ céng sù: + Giai ®o¹n I sèng thªm 5 n¨m tõ 60 – 80%. + Giai ®o¹n II sèng thªm 5 n¨m kho¶ng 40% + Giai ®o¹n III sèng tõ 15-20% + Giai ®o¹n IV tû lÖ sèng thªm 5 n¨m chØ cßn d­íi

5%.[8] Trong nghiªn cøu cña chóng t«i, mÆc dï tÊt c¶

c¸c bÖnh nh©n ®Òu ë giai ®o¹n III, nh­ng kÕt qu¶ cho thÊy ®èi víi tõng giai ®o¹n chi tiÕt h¬n (IIIa;IIIb;IIIc) kÕt qu¶ ®iÒu trÞ cã sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi p<0,001.

Khi ph©n tÝch håi quy ®a biÕn chóng t«i thÊy r»ng giai ®o¹n bÖnh lµ mét yÕu tè tiªn l­îng ®éc lËp ®èi víi bÖnh UTBMBT.

5. KÕt qu¶ phÉu thuËt ban ®Çu. Vogl vµ céng sù c«ng bè thêi gian sèng thªm toµn

bé trung b×nh ë nhãm ®­îc phÉu thuËt tèi ­u lµ 40 th¸ng, ë nhãm phÉu thuËt kh«ng tèi ­u trung b×nh lµ 16 th¸ng; [10] Neijit vµ céng sù c«ng bè thêi gian sèng thªm toµn bé trung b×nh ë nhãm ®­îc phÉu thuËt tèi ­u lµ 40 th¸ng vµ ë nhãm phÉu thuËt kh«ng tèi ­u lµ 21 th¸ng. [7] Nghiªn cøu cña chóng t«i còng cho kÕt qu¶ gÇn t­¬ng ®­¬ng víi thêi gian sèng thªm toµn bé trung b×nh lÇn l­ît cho hai nhãm lµ 34,9 th¸ng vµ 14,1 th¸ng.

KÕt luËn + Tuæi, hµm l­îng CA 12.5: Cã ý nghÜa tiªn l­îng

®èi víi thêi gian sèng thªm toµn bé trong ph©n tÝch ®¬n biÕn nh­ng kh«ng ph¶i lµ yÕu tè tiªn l­îng ®éc lËp khi ph©n tÝch ®a biÕn.

+ ThÓ m« bÖnh häc kh«ng cã ý nghÜa tiªn l­îng . + Giai ®o¹n bÖnh cã ý nghÜa tiªn l­îng ®éc lËp ®èi

víi thêi gian sèng thªm toµn bé ( p<0,001; OR=2,62; CI 95%: 1,53-4,49).

+ KÕt qu¶ phÉu thuËt cã ý nghÜa tiªn l­îng ®éc lËp ®èi víi thêi gian sèng thªm toµn bé (p=0,002; OR=3,04; CI 95%: 1,51-6,14)

y häc thùc hµnh (713) - sè 4/2010

8

Tµi liÖu tham kh¶o 1. Ph¹m ThÞ Hoµng Anh, NguyÔn B¸ §øc vµ CS.

T×nh h×nh bÖnh ung th­ ë ViÖt Nam n¨m 2000. T¹p chÝ th«ng tin Y D­îc, Sè 2,2001.

2. NguyÔn V¨n §Þnh . Ung th­ buång trøng, h­íng ®Én thùc hµnh chÈn ®o¸n ®iÒu trÞ ung th­, Nhµ xuÊt b¶n y häc, 1999.

3. NguyÔn V¨n §Þnh vµ CS. nhËn xÐt chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ ung th­ buång trøng t¹i bÖnh viÖn K tõ n¨m 1996- 1998, T¹p chÝ Th«ng tin Y D­îc. Sè 11. 1999.

4. El-Sayed Asraf Khalil.Alla Younis. et al. Cytoreductive Surgery for Advanced Epithelial Tumors of the Ovary: Technical Considerations and Outcome. Journal of the Egyptian Nat. Cancer Inst., Vol. 17, No. 3, September:158-164.2005

5. Giovani D. Aletti, MD,Sean C, et al. Aggressive Surgical Effort and Improved Survival in Advanced- Stage Ovarian Cancer. American College of Obstetricians and Gynecologist. Vol. 107,No. 1, January 2006.

6. Makar AP, Kristensen GB, Kaern J, et al (1992), “Prognostic value of pre and postoperative serum CA 125 levels in ovarian cancer: new aspects and multivariate analysis”, Obstet Gynecol; 79: 1002 - 1010.

7. Neijt JP, ten Bokkel Huinink WW, van der Berg ME, et al (1991), “Longterm survival in ovarian cancer. Mature data from The Netherlands Joint Study Group for Ovarian Cancer”, Eur J Cancer; 27:1367-1372.

8. Pettersson F (1988), “Annual report on the results of treatment in gynecological cancer”, Vol. 20. International Federation of Gynecology and Obstetrics. Stockholm; Panorama Press AB, 110.

9. Susan Aldridge, et al (2006), “Age is a factor in ovarian cancer survival”, British Journal of Cancer: 12: 189 - 191.

10. Vogl SE, Pagano M, Kaplan BH, et al (1983), “Cis-platin based combination chemotherapy for advanced ovarian cancer. High overall response rate with curative potential only in women with small tumor burdens”, Cancer; 51: 2024 - 2030.

§ÆC §IÓM C¥ CÊU LAO §éNG Vµ VIÖC Sö DôNG HãA CHÊT B¶O VÖ THùC VËT

HUYÖN SãC S¥N – Hµ Néi TrÇn Nh­ Nguyªn - Tr­êng §¹i Häc Y Hµ Néi

T¨ng Xu©n Ch©u - Tr­êng Cao ®¼ng Y tÕ Qu¶ng Ninh Tãm t¾t Nghiªn cøu m« t¶ ngang trªn 2.500 hé d©n thuéc 5

x·, vïng gß ®åi, 9 x· vïng ven s«ng, 11 x· ë vïng ®Êt gi÷a cña huyÖn Sãc S¬n – Hµ Néi n¨m 2001, thÊy:

1/ Sãc S¬n lµ huyÖn lao ®éng (L§) n«ng nghiÖp (NN), chiÕm (83,3-85,5), L§ thiÕu niªn vµ ng­êi giµ chiÕm ®¸ng kÓ vµ cao h¬n nhiÒu so víi L§ kh¸c( 2,4% vµ 9,6%); L§ n÷ chiÕm 53,2%. Møc sèng vµ tr×nh ®é v¨n hãa cña L§NN thÊp h¬n h¼n L§ kh¸c trong huyÖn. Møc nghÌo ë vïng gß ®åi cao râ rÖt h¬n so víi hai vïng ®Êt gi÷a vµ ven s«ng.

2/ ViÖc sö dông hãa chÊt trõ s©u/diÖt cá(HCBVTV) cã nhiÒu nguy c¬ ¶nh h­ëng søc kháe cña ng­êi d©n ë ®©y: 100% hé d©n sö dông HCBVTV, tù phun chiÕm 96.9%; sö dông trªn 15 lo¹i thuèc kh¸c nhau, cã 3 lo¹i trong danh môc thuèc cÊm vÉn ®­îc sö dông phæ biÕn; N÷ giíi ®i phun chiÕm cao 70,8%; cã tíi 3,3% lµ phô n÷ cã thai vµ 13% trÎ nhá ®i phun HCBVTV; chØ cã 7,6% ng­êi ®i phun ®­îc c¸n bé chuyªn m«n h­íng dÉn; Trang bÞ phßng hé c¸ nh©n s¬ sµi vµ míi cã 58,9% sö dông; cßn 7,9-10,5% hé d©n cã cÊt tr÷ HCBVTV vµ ®Ó tïy tiÖn trong gia ®×nh; cã tíi 74,5-78,2% bÞ c¸c biÓu hiÖn ¶nh h­ëng søc kháe sau khi ®i phun víi trªn 30 dÊu hiÖu triÖu chøng vµ cã sù kh¸c biÖt gi÷a 3 vïng (p < 0.01); ®a sè xö trÝ ®¬n gi¶n theo kinh nghiÖm tõ céng ®ång, hiÕm khi ng­êi d©n ®Õn tr¹m y tÕ kh¸m, ch÷a khi bÞ c¸c dÊu hiÖu ¶nh h­ëng søc kháe sau phun thuèc .

KhuyÕn nghÞ: - ViÖc ch¨m sãc søc kháe cho ng­êi L§NN cÇn ®­îc

chó träng nhiÒu h¬n v× tû lÖ L§NN chiÕm rÊt cao, ®Æc biÖt víi L§ thiÕu niªn, L§ ng­êi lín tuæi vµ L§ n÷ trong L§NN.

- ViÖc sö dông HCBVTV cÇn ph¶i: Tu©n thñ ®óng c¸c v¨n b¶n cña nhµ n­íc ®· quy ®Þnh nh­ phô n÷ cã

thai, trÎ em kh«ng ®­îc sö dông HCBVTV. T¨ng c­êng TTGDSK vµ an toµn sö dông HCBVTV, ph¶i cã trang bÞ phßng hé L§ c¸ nh©n ®óng, ®Çy ®ñ vµ thuéc diÖn ®­îc sö dông. CÇn cã h×nh thøc huÊn luyÖn kh¸c nhau, phï hîp ®Ó ng­êi d©n n©ng cao nhËn thøc vµ hµnh vi an toµn khi sö dông HCBVTV.

Tõ khãa: lao ®éng, hãa chÊt. summary A cross sectional study on the 2500 households of 5

hillside communes, 9 riverside communes, and 11 communes in the midland of Soc Son District - Hanoi in 2001, showed that:

1. Soc Son was an agricultural district, with agricultural labor accounting for 83.3 to 85.5 % of the workforce. Teenagers and the elderly accounted for a significant proportion (2.4% and 9.6%); female workers account for 53.2%. Living standard and educational level of the agricultural labor were lower than other workers in the district. Poverty level among hillside communes was significantly higher than those at the riverside and in the midland.

2. The use of pesticides affected health risk of people: 100% of households used pesticides; farmers spraying pesticides accounted for 96.9%; people used over 15 categories of different pesticides, with three types that are on banned list are still commonly used; women accounted for 70.8% of sprayers, and 3.3% were pregnant women and 13% children; only 7.6% sprayers ever received guidance from professional staff. Use of protective gear was sketchy, and only 58.9% reported ever use; about 7.9 to 10.5% of households stored pesticides and often in haphazard way; 74.5 to 78.2% reported manifestations of health effects after spraying with the 30 signs and