Nghiên C í u Phát Tri Ç n Và Qu § n Lý Tài Nguyên N …Nghiên C íu Phát Tri Çn Và Qu n...

Nghiên C u Phát Tri n Và Qu n Lý Tài Nguyên N c Trên Toàn Qu c

T i N c C ng Hòa Xã H i Ch Ngh a Vi t Nam

BÁO CÁO CU I CÙNG

1-1 Giai o n 2-1

CH NG 1 PH M VI NGHIÊN C U

1.1 B i C nh Nghiên C u

Tài nguyên n c Vi t Nam c mô t nh là s thi u n c nghiêm tr ng vào

mùa khô và, ng c l i, s thi t h i tr m tr ng do l t l i vào mùa m a.

S thi u n c vào mùa khô không ch t o nên s khó kh n cho vi c d n th y n i a

và cung c p n c cho công nghi p mà còn gây nên vi c ô nhi m n c tr m tr ng và

xâm nh p c a ngu n n c m n. Thi t h i do l l t vào mùa m a bao g m s th t

thoát v s n xu t nông nghi p, sinh m ng và nh ng tài s n quan tr ng trong các ô

th ông dân c ang trên à t ng nhanh do s ô th hóa áng l u ý g n ây.

Do ó, gi i pháp c a v n này là nhu c u c p bách c a Vi t Nam, và nhi u d án

phát tri n tài nguyên n c bao g m ch y u là nh ng p n c a m c ích ã

c m i t nh xu t. Tuy nhiên, vì nh ng d án không k t h p v i nhau trong

vi c phát tri n tài nguyên n c theo l u v c, B Nông Nghi p và Phát Tri n Nông

Thôn (MARD) g p ph i khó kh n khi quy t nh trình t th c hi n vi c phát tri n

tài nguyên n c này. kh c ph c nh ng h n ch này, chính ph Vi t Nam a n

k t lu n r ng m t ph ng án t ng h p cho vi c phát tri n và qu n lý tài nguyên

n c không th thi u c, và ã c ng quy t th c hi n nghiên c u v vi c phát

tri n và qu n lý tài nguyên n c trên toàn qu c.

th c hi n s nghiên c u này, chính ph Vi t Nam ã yêu c u chính ph Nh t

B n tr giúp k thu t cho Qui ho ch t ng th V Vi c Phát Tri n và Qu n Lý Tài

Nguyên N c Toàn Qu c (Nghiên C u). áp l i s yêu c u c a chính ph Vi t

Nam, chính ph Nh t B n ã quy t nh ti n hành s nghiên c u trong khuôn kh

chung trong h p tác k thu t gi a chính ph Nh t B n và chính ph Vi t Nam ã ký

vào ngày 20 tháng 10 n m 1998.

1.2 M c ích Nghiên C u

Nh ng m c ích c a Nghiên C u là:

(1) ra m t Qui ho ch t ng th v phát tri n và qu n lý tài nguyên n c trên

toàn qu c,

(2) Ti n hành nghiên c u kh thi ch n nh ng d án u tiên, và

(3) Th c hi n chuy n giao công ngh cho nhân viên bên i tác trong quá trình

nghiên c u.




1-2 Giai o n 2-1

1.3 Khu V c Nghiên C u

Nghiên C u bao g m 14 l u v c chính sau ây:

1) L u v c Sông B ng Giang và K Cùng

2) L u v c Sông H ng và Thái Bình

3) L u v c Sông Mã

4) L u v c Sông C

5) L u v c Sông Th ch Hãn

6) L u v c Sông H ng

7) L u v c Sông V Gia-Thu B n

8) L u v c Sông Trà Khúc

9) L u v c Sông Kone

10) L u v c Sông Ba

11) L u v c Sông Sesan

12) L u v c Sông Srepok

13) L u v c Sông ng Nai

14) L u v c Sông C u Long

a i m c a 14 l u v c chính trên c trình bày trong Hình 1.1

1.4 Ph m Vi Nghiên C u

Nghiên C u c ti n hành b ng ph ng cách sau ây trong hai giai o n:

Giai o n I : [Nghiên C u C n B n và Ra Qui ho ch t ng th ]

a) ra m t Qui ho ch t ng th v phát tri n và qu n lý tài nguyên

n c trong 14 l u v c chính

Giai o n II : [ Ra Nh ng K Ho ch Qu n Lý L u V c T ng h p cho Nh ng

L u V c ã c ch n và Nghiên C u Kh Thi cho Nh ng D Án

u Tiên ]

a) ra m t k ho ch qu n lý l u v c t ng h p cho l u v c Sông

H ng (Giai o n 2-1)

b) ra m t k ho ch qu n lý l u v c t ng h p cho l u v c u tiên

c ch n t 14 l u v c (l u v c Sông Kone, Giai o n 2-2)

c) Nghiên c u kh thi cho nh ng d án u tiên c ch n t l u v c u

tiên (Giai o n 2-3)




1-3 Giai o n 2-1

1.5 T Ch c Th c hi n

Vi n Qui Ho ch Tài Nguyên N c, thu c B Nông Nghi p và Phát Tri n Nông

Thôn (MARD) ho t ng nh là c quan i tác v i Ðoàn Nghiên C u JICA và

ng th i c ng là c quan ph i h p trong vi c liên l c v i các c quan chính ph và

các t ch c phi chính ph liên h Vi t Nam cho s th c thi t t p Nghiên C u

này .

Ðoàn Nghiên C u JICA c d n u b i Tr ng Ðoàn, ng i ch u trách nhi m

cho vi c duy trì m t s liên l c ch t ch v i MARD, JICA và các c quan liên h .

Và c ng là ng i ch u trách nhi m cho vi c ho ch nh và theo dõi ti n trình c a

toàn b Nghiên C u b o m cho s hoàn thành úng h n nh và có hi u qu .

Nh ng thành viên c a Ðoàn Nghiên C u và nh ng thành viên c a Ban Giám sát D

án c ghi trong B ng 1.1.

Ban Qu n Lý D Án c thành l p vào tháng 2 n m 2002, do Th Tr ng c a

MARD ch trì. Thành viên g m có MARD, B K Ho ch và u T (MPI), U

Ban Qu c Gia Sông Mekong (VNMC) và Các UBND T nh (PC) có liên quan n

Nghiên C u. Nh ng thành viên c a Ban Qu n Lý D Án c nêu tên trong B ng

1.2.

1.6 L ch Trình và Nh ng Ho t ng c a Nghiên C u

(1) L ch Trình T ng Quát

Giai o n I : Nghiên C u C B n và Hình Thành Qui ho ch T ng th trong

th i gian t tháng 9 n m 2001 n tháng 7 n m 2002,

Giai o n II-1 : Hình Thành K Ho ch Qu n Lý L u V c T ng h p cho L u

V c Sông H ng, trong th i gian t tháng 10 n m 2001 n

tháng 7 n m 2002, bao g m

1) Công tác l n th nh t t i Vi t Nam

2) Công tác l n th nh t t i Nh t B n

Giai o n II-2, II-3 :

Hình Thành K Ho ch Qu n Lý L u V c T ng h p cho L u

V c c ch n (l u v c Sông Kone) và Nghiên C u Kh Thi

cho Nh ng D Án u Tiên trong th i gian t tháng 8 n m 2002

n tháng 9 n m 2003, bao g m

1) Công tác l n th hai t i Vi t Nam

2) Công tác l n th hai t i Nh t B n




1-4 Giai o n 2-1

3) Công tác l n th ba t i Vi t Nam

4) Công tác l n th ba t i Nh t B n

(2) Ho t ng trong Nh ng chuy n Công Tác t i Vi t Nam

D a theo nh ng m c ích c a Nghiên C u và l ch trình, nh ng công trình t i Vi t

Nam ã c th c hi n t tháng 10 n m 2001 n tháng 3 n m 2002 cho giai o n

I, và t tháng 8 n m 2002 n tháng 3 n m 2003 cho giai o n II. Công tác l n th

ba t i Vi t Nam ã c th c hi n t tháng 7 n tháng 8 n m 2003 th o lu n v

Báo cáo Cu i Cùng.

Nh m t ph n c a nh ng chuy n công tác t i Vi t Nam, nh ng kh o sát th c a

sau ây ã c ti n hành trên c n b n h p ng th u ph :

Giai o n I

(i) Kh o sát s li u th ng kê

(ii) Quan tr c khí t ng th y v n

Giai o n II-1

(iii) Quan sát khí t ng th y v n

Th i Gian : Tháng 12 n m 2001 n tháng 3 n m 2002

Ph m Vi Công vi c : t nh ng tr m khí t ng th y v n và quan sát t i

l u v c Sông H ng

(iv) Kh o sát a hình


Ph m Vi Công vi c : Kh o sát Sông H ng, Ao H và Bi n C

(v) Ðánh Giá Tác Ð ng Môi Tr ng (EIA)


Ph m Vi Công vi c : Nghiên c u v Vi c Va Ch m Môi Sinh t i l u v c

Sông H ng

Giai o n II-2

(vi) Quan sát khí t ng th y v n


Ph m Vi Công vi c : Quan sát khí t ng th y v n t i l u v c Sông Kone




1-5 Giai o n 2-1

(vii) Kh o sát Sông

Th i Gian : Tháng 9 n tháng 11 n m 2002

Ph m Vi Công vi c : Kh o sát m t c t ngang d c theo Sông Kone

(viii) Ðánh Giá Môi Tr ng Ban Ð u (IEE)

Th i Gian : Tháng 8 n tháng 11 n m 2002

Ph m Vi Công vi c : Ðánh Giá Môi Tr ng Ban Ð u t i l u v c Sông

Kone và Sông Hà Thanh

Giai o n II-3

(ix) Kh o sát a hình


Ph m Vi Công vi c : Kh o sát a hình bao g m kh o sát m t l i và mã

s nh ng b n a hình cho khu v c p Bình

nh và khu v c p V n Phong

(x) Ðánh Giá Tác Ð ng Môi Tr ng (EIA)


Ph m Vi Công vi c : Ðánh Giá Tác Ð ng Môi Tr ng cho nh ng d án

u tiên t i l u v c Sông Kone

(xi) Kh o sát a ch t


Ph m Vi Công vi c : i u tra a lý t i khu v c p Bình nh, khu v c

p V n Phong và khu v c c i ti n sông ngòi t i

l u v c Sông Kone

(3) H i Th o, H i th o Chuy n Giao Công Ngh và H i th o Thuy t trình

Các bu i H i Th o ã c t ch c trong quá trình Nghiên C u theo ph ng cách

sau ây:




1-6 Giai o n 2-1

(a) H i Th o

H i Th o Ch Ngày

(i) H i Th o Kh i u Báo Cáo Kh i u Tháng 11 N m 2001

(ii) H i Th o Th Nh t Báo Cáo Ti n Ð (2) Tháng 3 N m 2002

(iii) H i Th o Th Hai Báo Cáo Ti n Ð (3) Tháng 12 N m 2002

(iv) H i Th o Th Ba Báo Cáo Gi a k (2) Tháng 3 N m 2003

(b) H i th o Chuy n Giao Công Ngh

H i th o Ch Ngày

(i) H i th o chuy ngiao công ngh l nth nh t

- Hình thành k ho ch qu n lý ltrong nghiên c u

- ng d ng ph n m m vi tính vào vi c phân tích s thoát n c

- ng d ng ph n m m vi tính vào vi c ho ch nh/qu n lý th y l i

- Nghiên c u các ph ng án khác cho l u v c Sông H ng

Tháng 9 n m 2002

(ii) H i th o chuy ngiao công ngh l nth hai

- Thành qu phát tri n tài nguyên n c t i Nh t B n

- Các k ho ch liên quan n sông t i Nh t B n

- Khái ni m quy ho ch và ph ngpháp lu n i v i p a m c

ích

- Ph ng pháp quy ho ch phòng ch ng l

- Quy ho ch th y l i khai thác và duy tu t t h n

Tháng 8 n m 2003

(c) H i th o Thuy t trình

H i th o Ch Ngày

(i) H i th o Thuy ttrình

- Thành qu phát tri n tài nguyên n c t i Nh t B n

- K t qu t ng th và ki n nghc a Nghiên c u

- K ho ch qu n lý và phát tri ntài nguyên n c ã ho ch nh

- Ph ng pháp ho ch nh phòng ch ng l

- K ho ch Phát tri n Nông nghi pã ho ch nh trong Nghiên c u

Tháng 8 n m 2003




1-7 Giai o n 2-1

(4) Báo Cáo

Trong ti n trình nghiên c u, nh ng b n báo cáo sau ây ã c chu n b và

trình n MARD tính n hôm nay:

Báo Cáo Ch Chính Trình

(i) Báo Cáo Kh i u Ph m vi công vi c, k ho ch và l ch trình làm vi c

Tháng 10 n m 2001

(ii) Báo Cáo Ti n Ð (1) Ti n công vi c c a Giai o n I và Giai o n II-1

Tháng 1 n m 2002

(iii) Báo Cáo Ti n Ð (2) Ti n công vi c c a s thành hình Qui ho ch t ng th v phát tri n và qu n lý tài nguyên n c trên toàn qu c trong 14 l uv c chính c ng nh s hình thành k ho ch qu n lý l u v c t ng h p cho l u v c Sông H ng (Giai o n 2-1)

Tháng 3 n m 2002

(iv) Báo Cáo Gi a k (1) Qui ho ch t ng th v phát tri n và qu nlý tài nguyên n c trên toàn qu c trong 14 l u v c chính c ng nh k ho ch qu n lý l u v c t ng h p cho l u v cSông H ng (Giai o n 2-1)

Tháng 8 n m 2002

(v) Báo Cáo Ti n Ð (3) Ti n công vi c c a s hình thành kho ch qu n lý l u v c t ng h p cho l uv c Sông Kone (Giai o n 2-2)

Tháng 12 n m 2002

(vi) Báo Cáo Gi a k (2) K ho ch qu n lý l u v c t ng h p cho l uv c Sông Kone (Giai o n 2-2) và Nghiên C u kh thi cho nh ng d án u tiên c al u v c Sông Kone (Giai o n 2-3)

Tháng 3 n m 2003

(vii) B n Th o Báo cáo Cu icùng

T t c k t qu c a Nghiên C u Tháng 7 n m 2003

(viii) Báo cáo Cu i cùng T t c các k t qu c a Nghiên c u k t h pv i ý ki n óng góp cho B n th o Báo cáo Cu i cùng

Tháng 9 n m 2003

ây là Báo cáo Chính, m t ph n c a Báo cáo Cu i cùng, bao g m K Ho ch Qu n

Lý L u V c T ng h p cho L u V c Sông H ng (Giai o n II-1).

1.7 Giai o n Nghiên C u II-1

L l t ã gây ra nhi u thi t h i tr m tr ng t i thành ph Hu và khu v c h l u c a l u v c

Sông H ng.

Nh ng lý do trong vi c ng p l t t i thành ph Hu là cao c a thành ph th p, th i gian

m a kéo dài và tri u c ng làm vi c thoát n c khó kh n.




1-8 Giai o n 2-1

N n l t vào tháng 11 n m 1999 ã gây nên tai h a tr m tr ng v i 89 ng i ch t và nhi u tài

s n to l n ã b thi t h i.

Nh n th c c tính kh n c p trong vi c i phó v i v n này, c hai chính ph Vi t Nam

và Nh t B n ã th ng nh t r ng m t Qui Ho ch T ng Th v Phát Tri n và Qu n Lý Toàn

Di n Tài Nguyên N c c n c hình thành s m nh t.

Nghiên c u kh thi cho các d án phát tri n tài nguyên n c ch y u t i l u v c Sông H ng

ã c th c hi n b i Chính Ph Vi t Nam, và Chính Ph Vi t Nam có ch nh m nh m

thúc y nh ng d án này n giai o n th c hi n, sau khi hình thành Qui Ho ch T ng Th

v Phát Tri n và Qu n Lý Toàn Di n Tài Nguyên N c cho l u v c Sông H ng.




2-1 Giai o n 2-1

CH NG 2 HI N TR NG C A L U V C SÔNG H NG

2.1 Tình hình kinh t -xã h i

(1) Hành chính a ph ng

T nh Th a Thiên Hu bao g m thành ph Hu và 8 huy n. D i huy n và thành

ph là 122 xã và 28 thôn, c li t kê trong B ng 2.1 và tóm t t nh sau:

Di n tích và n v hành chính trong T nh Th a Thiên Hu

Thành ph & Huy n Di n tích (km2) Xã Thôn Xã trong D Án

1. Thành Ph Hu 71 5 20 5

2. Huy n Phong i n 954 15 1 6

3. Huy n Quang i n 163 10 1 6

4. Huy n H ng Trà 521 15 1 15

5. Huy n Phú Vang 280 19 1 6

6. Huy n H ng Th y 457 11 1 8

7. Huy n Phú L c 728 17 1 2

8. Huy n A L i 1.229 20 1 0

9. Huy n Nam ng 651 10 1 0

T ng C ng 5.054 122 28 48

*1: S li u ban u, s thay i sau khi xác nh.

Ngu n: Niên giám th ng kê c a thành ph Hu n m 2000

Hai huy n A L i và Nam ng hoàn toàn ngoài khu v c c a d án. Thành ph

có 48 xã và 6 huy n c tính n m toàn ph n hay m t ph n trong khu v c c a d án.

(2) Dân s

T ng dân s c a t nh n m 2000 là 1.066.200 ng i, trong ó dân s thành th là

316.200 ng i (29,7%) và dân s nông thôn là 750.000 ng i (70,3%), c tóm

t t trong B ng 2.2. M t dân s là 211 ng i trên km2, v i m t th p nh t là 21

ng i trên km2 t i qu n Nam ng và cao nh t là 4.201 t i Thành Ph Hu .

T c gia t ng dân s trung bình hàng n m trong th i gian t n m 1995 t i n m

2000 c c tính là 1,56% trên t ng s hàng n m, g m 4,11% t i thành th , và

0,61% t i nông thôn.

T c gia t ng dân s t nhiên c c tính d a trên t l sinh t . K t qu cho

th y t c t ng tr ng (1,63% trên t ng s hàng n m) t i thành th th p h n nhi u

so v i th c t , ng c l i, t i nông thôn thì cao h n nhi u. D a trên t c t ng

tr ng t nhiên, dân s c c tính d a trên s cân b ng gi a dân s th c t và

dân s c tính. B ng 2.3 trình bày k t qu tóm l c nh sau:




2-2 Giai o n 2-1

Cân b ng dân s gi a dân s hi n có và c tính trong th i gian t 1996 t i 2000

( n v : ng i)

Thành th Nông thôn

Th c t T nhiên Quy t toán Th c t T Nhiên Quy t toán

T c gia t ng 4,11% 1,63% +2,48% 0,61% 2,17% -1,56%

Dân s 288.400 281.600 +6.800 737.700 749.100 -11.400

Ngu n: c tính c a oàn nghiên c u JICA.

Hàng n m có c l ng 6.800 ng i di chuy n vào thành th , và 11.400 ng i t

nông thôn di chuy n ra n i khác.

D a theo Báo cáo gi a k , dân s t i khu v c d án c c tính là 718.400 ng i,

trong ó 472.000 ng i là dân s nông thôn. Có l con s này bao g m m t s l n

dân thành th t i thành ph Hu c ng nh t i huy n l . D a theo d ki n, dân s

hi n t i c c tính là 733.800 ng i g m 276.100 ng i thành th và 457.700

ng i nông thôn, trình bày trong B ng 2.4 và tóm l c nh sau:

Dân s t i khu v c d án ( n v : ng i)

Thành ph & Huy n T ng c ng Thành th Nông thôn

Thành ph Hu 272.800 221.500 51.300

H. Phong i n 31.800 1.900 29.900

H. Quang i mn 66.600 7.300 59.300

H. H ng Trà 90.800 6.200 84.600

H. Phú Vang 142.600 25.100 117.500

H. H ng Th y 74.600 10.000 64.600

H. Phú L c 54.600 4.100 50.500

T ng c ng 733.800 276.100 457.700

Ngu n: c tính c a oàn nghiên c u JICA theo Báo cáo gi a k và Niên giám th ng kê

c a thành ph Hu n m 2000.

(3) L c l ng lao ng và vi c làm

N m 2000 dân s lao ng c a t nh Th a Thiên Hu là 573.100 ng i ho c 53,7%

t ng s dân. Kho ng 40% ho c 429.000 ng i có vi c làm, và 1,7% th t nghi p,

tóm t t nh sau:




2-3 Giai o n 2-1

Quy t toán dân s gi a th c t và c tính trong th i gian t 1996 t i 2000

( n v : ng i)

T ng dân s Dân s lao ng

Vi c làm i h c N i tr & Không ho t

ng

Th t nghi p

T ng c ng 1.066.200 573.000 429.900 73.000 51.600 18.500 100% 53,7% 40,3% 6,8% 4,8% 1,7%

Nam 525.200 286.900 232.400 41.500 4.300 8.600 100% 54,6% 44,2% 7,9% 0,8% 1,6%

N 541.000 286.100 197.500 31.500 47.300 9.900 100% 52,3% 36,5% 5,8% 8,7% 1,8%

Ngu n: Niên giám th ng kê c a thành ph Hu n m 2000.

Trong t ng s vi c làm, 80,6% ho c 346.300 ng i trong ngành nông nghi p, g m

300.100 ng i (69,8%) v nông nghi p, 2.300 (0,5%) v lâm nghi p, và 43.900

(10,2%) v th y s n, nh trình bày trong B ng 2.5. Vi c làm trong ngành công

nghi p là 30.200 ng i, chi m 7,0% c a t ng s vi c làm.

(4) Ho t ng kinh t

a) GRDP

GRDP c a l u v c sông H ng n m 2000 c c tính vào kho ng 3.461 t

VND (kho ng 244 tri u USD), chi m 0,8% GDP c a c n c.

GRDP c a l u v c sông H ng n m 2000

T tr ng

T nhGRDP

(t VND)

GDP bình quân u

ng i(D1.000)

Nông nghi p

Công nghi p

D ch v

T l t ng tr ng bình

quân n m (%)

Th a Thiên Hu

3.461 3.251 24 31 45 6.3

Ngu n: S li u th ng kê c a 61 t nh và thành ph c a Vi t Nam, T ng C c Th ng kê

T l t ng tr ng GRDP bình quân hàng n m t n m 1995 n n m 2000 là

6,3%, th p h n m t chút so v i t l t ng tr ng GDP c a c n c là 6,9% trên

c s giá c nh.

T tr ng c a nông nghi p, lâm nghi p và thu s n là 24%, trong khi t tr ng c a

ngành công nghi p và d ch v t ng ng là 31% và 45%.

b) Nông nghi p, lâm nghi p và thu s n

T ng s n ph m nông nghi p, lâm nghi p và thu s n c a t nh là 1.158 t VND

và t tr ng c a t ng ngành n m 1998 t ng ng là 70%, 14% và 16%. Cây

tr ng chính c a l u v c là lúa, ngô, khoai lang, s n, mía, l c, thu c lá, chè, tiêu




2-4 Giai o n 2-1

v.v. Ngoài ra còn có ch n nuôi nh trâu, gia súc, l n, và gia c m.

c) Công nghi p và Xây d ng

Công nghi p và xây d ng t ng i y u kém so v i các ngành khác trên l u

v c sông H ng. GRDP c a ngành công nghi p và xây d ng ch chi m 0,7%

GDP c a c n c trong cùng ngành, trong khi t tr ng c a ngành nông nghi p,

lâm nghi p và thu s n và d ch v chi m 0,8% và 0,9% t ng ng. Các s n

ph m chính là xi-m ng, s n ph m ông l nh, vôi, á, bia, th m len v.v.

d) Ngành d ch v

Thành ph Hu , c ô c a tri u Nguy n, c UNESCO công nh n là di s n

v n hoá th gi i, là i m thu hút khách du l ch n i ti ng nh t mi n Trung Vi t

Nam. Do o, du l ch và ngành th ng m i liên quan là ho t ng chính c a

thành ph . Ngoài ngành du l ch n m 1998, t nh còn tr c ti p xu t kh u 800 ngàn

s n ph m may m c và 1.000 t n h i s n ông l nh.

(5) S d ng t

Theo s li u th ng kê, hi n tr ng s d ng t c a t nh th i i m n m 2000 c

trình bày trong B ng 2.7 và c tóm t t nh d i ây:

Hi n tr ng S d ng t c a T nh (n m 2000)

t nông nghi p

t lâm nghi p

t s d ng cho m c ích

c bi t

t c trú t hoang T ng c ng

61.200ha

12%

216.800ha

43%

20.900ha

4%

4.300ha

1%

204.200ha

40%

505.400ha

100%

Ngu n: Niên giám Th ng kê n m 2000, t nh Th a Thiên Hu .

2.2 Tài nguyên n c

2.2.1 T ng quát

Cùng v i l ng m a, sông ngòi là ngu n n c ng t quan tr ng nh t. L ng n c

có s n c chia ra cho sinh ho t, công nghi p và t i. M c dù m c u tiên c a

n c dành cho nông nghi p g n ây tr nên th p so v i sinh ho t và công nghi p,

nông nghi p v n còn là ngu n tiêu th n c l n nh t v i kho ng 85%. Tái l c n c

d và l c t n c bi n hi n t i không có.

Vùng duyên h i (n m c nh khu v c d án) phía tây b c c a Sông B là khu cát, v i

vài m phá/ m l y hình dài n m song song theo m phá n c m n. N c m a

ch y nh là n c ng m m t ph n n m phá n c m n và m t ph n n m

phá/ m l y. Không có s n d ki n v l ng n c ch y (trên m t t hay d i t)




2-5 Giai o n 2-1

n Sông B ( n c sông th p) ho c t Sông B ( n c sông cao).

Sau khi hoàn thành p trên vùng ph l u u ngu n, m phá ch a n c ng t s

c xây d ng. Hi n ã có vài m phá ch a n c ng t nh . p Truôi d nh

hoàn thành trong th i gian g n ây và p T Tr ch có l kho ng m i n m n a.

Nh ng p khác d nh cho t ng lai không xác nh là p trên sông B và H u

Tr ch. p Th o Long (Ch ng 2.9), ang xây c t c a Sông H ng, s t o nên

m phá ch a n c ng t ‘ c bi t’.

2.2.2 N c t i

H u h t n c ng t s a có s n dành cho nông nghi p. Ngu n tài nguyên n c t i

chính hi n nay là (a) n c m a và (b) sông, bao g m tr l ng trong sông và kênh.

Sau khi xây d ng p trên nh ng nhánh sông u ngu n, m phá ch a s tr nên

quan tr ng cho vi c ch a n c.

Chính Ph Vi t Nam d nh cung c p n c t i b ng cách s a ch a h th ng t i

tiêu hi n t i và dùng tài nguyên n c c a sông H ng và sông B t i 25.900 Ha

ru ng t i khu v c h l u.

2.2.3 N c ng m

Hi n nay s d ng n c ng m có gi i h n. Thành ph Hu nh n n c t nh ng nhà

máy l c n c trên b sông H ng. Ch có gi ng c tìm th y t i nông thôn. Trong

vùng duyên h i ngu n n c ng t th ng ch là n c m a và n c sông. Gi ng c n

có n c l ho c n c phèn trong khi gi ng sâu th ng r t t n kém.

Có k ho ch tri n khai vi c cung c p n c ng n kho ng 50% c a dân c nông

thôn vùng duyên h i . Trong khu nông thôn h o lánh (ngoài h th ng n c ng)

gi ng sâu có th c ào, v i h th ng cung c p n c ng ( a ph ng) (gi ng sâu

v i b m và ng).

S d ng n c ng m cho n c t i không áng k . Không nên khuy n khích t ng

gia s d ng n c ng m cho n c t i vì nguy c khai thác quá m c. Nên cho phép

s d ng n c ng m cho v n t c trong trang tr i.

2.2.4 Tái s d ng n c t i

Kênh t i chính, thông th ng là nhánh sông c , c ng có ch c n ng trong hàng h i

và tiêu n c. M t ph n c a n c t i, qua h th ng tiêu, n c ng m ho c vùng k

c n, tr l i dòng n c. N c cu i ngu n sông có th c tái d ng cho t i.




2-6 Giai o n 2-1

2.3 Sông và m phá

2.3.1 Sông

L u v c sông t ng i nh và sông thì ng n. Ph l u chính c a sông H ng, T

Tr ch và H u Tr ch, t o nên l ch p nhoáng trong c n m a bão ( d c sông cao,

th i gian dòng ch y ng n) và thi u n c vào mùa khô (không có kh n ng ch a

trong sông). M t ph l u khác, sông B , nh p vào sông H ng trong vùng duyên

h i. Sông Truôi và vài sông nh khác thoát n c riêng r ra cùng m t m phá.

M c n c trên sông H ng và m phá quan tr ng cho t i, tiêu và tháo n c. H u

qu c a n c tri u nh h ng n x n c t i h l u c a ngã ba sông T Tr ch và

H u Tr ch (32 km t m phá). Nguy hi m c a s xâm nh p n c m n t o nên v n

nghiêm tr ng cho xâm nh p m n khi sông x n c m c th p. M c n c, dòng

ch y sông, t c và di chuy n c n bã trong vùng h l u c a sông H ng s p b nh

h ng c a p Th o Long và p T Tr ch.

Nhìn chung lòng sông và b sông khá v ng ch c, m c dù có vùng chùi l c c b

và/ho c s soi mòn x y ra. Soi mòn n ng n x y ra h l u Hu , n i mà s b o v

b sông c c b ã c th c hi n. nh h ng c a l tháng 11 n m 1999 ch a c

bi t.

Không có d ki n v di chuy n c n bã trong l u v c sông H ng. C n bã tích t

nhi u trong th i k x n c cao i m và ít trong th i k x n c th p. V i gi nh

v l ng n c v n c trung bình hàng n m là 100 g/m3 và kh i l ng riêng là 0,5

t/m3 c n bã di chuy n hàng n m lên t i (a) trung bình c n bã l ng ng: 331.000

m3/n m (cho Q0=52,4 m3/s), (b) ch t áy: 66.200 m3/n m (20% c n bã l ng ng),

k t qu là (c) t ng c ng c n bã di chuy n : 397.200 m3/n m.

Sông H ng và B chuyên ch cát và s i gi a khu u sông, n i l y cát sông (c a

dân a ph ng) x y ra. S liên h gi a cát có c tr ên sông, dân chúng l y i và

nh h ng c a s soi mòn ch a bi t. Chính quy n có k ho ch ng n ch n vi c l y

cát (trái phép). L y cát không có nhi u nh h ng t i vùng h l u c a sông n u

c th c hi n t i khu v c qui ho ch.

H u h t c n bã cu i cùng r i c ng tích t trong m phá. M c dù m t ph n c a kh i

c n bã ch y vào và tràn ra s vào và ng l i trong kênh/m ng, ph n còn l i là phù

sa trên vùng t nông nghi p. T l b i l ng ch a bi t.

Phía nam sông H ng, n c kênh v i c n bã hòa l n v i n c t trên i. Tuy

nhiên, sông nh có p ít khi mang c n bã vào vùng duyên h i. L ng cô ng c a

c n bã gi m d n khi xa sông H ng.




2-7 Giai o n 2-1

2.3.2 m phá

m phá Tam Giang – C u Hai tr i dài t 20 km Tây B c t i 30 km ông Nam c a

kh u Sông H ng. Chi u r ng thay i kho ng 2 km v i sâu 5 -7 m phía Tây

B c và 1 km v i sâu 3-4 m phía ông Nam. ‘C n cát’ gi a bi n và m phá nh

ch có hai ch m r ng: (1) tr c c a kh u Sông H ng, và (2) t i phía ông Nam

– phía cu i m phá. Ngôi làng chính trên c n cát là Thu n An, v i c a kh u ánh

cá, n i v i t li n b ng m t cây c u.

C n cát b o v cho m phá không b sóng ánh t bi n và n c tri u. Hi u qu cái

ph u t i c a sông làm gi m tri u c ng và t ng m c n c tri u ki t trong m phá.

m phá có tác ng sinh thái ph c t p, nh y bén và d b t n h i trong ti n trình

chuy n ng va ch m t ng tác.

N ng l c thoát c a h th ng thoát c n b tùy vào m c n c m phá. Khu v c g n

Thu n An th ng xuyên có n c tri u n a ngày. M c n c tri u cao th p, v i t n

s , c ghi l i trong b ng sau:

T n s (%) 0.1 1 5 10 50 90 95 99 99.9

Tri u cao (m+) 1,10 0,90 0,69 0,60 0,36 0,18 0,13 0,02 -0,14

Tri u th p (m+) 0,30 0,12 0,00 -0,06 -0,24 -0,41 -0,46 -0,53 -0,64

Tri u cao và th p, v i t n s

N c trong m phá thay i t n c ng t ( c a kh u sông và l i thoát n c ng t

khác) n n c l (ch m r ng trên c n cát). L ng n c ch y qua ch m r ng

trên c n cát (th tích) và tình tr ng t i m phá (gió, th y tri u) s nh h ng n t

l /t c hòa l n c a n c ng t và n c mu i. L ng n c sông ch y vào nhi u

làm gi m m n áng k , tuy nhiên l ng n c ch y vào r t ít trong mùa h n h u

nh không làm gi m m n. V i p Th o Long ( p ng n m n) và p trên sông

(ch nh l u) s thay i m n trong m phá s gi m i .

2.4 Nông nghi p

H u h t dân chúng s ng ven sông H ng vì ây là vùng h a h n nh t cho s phát

tri n và nh c v nông nghi p. Trong kho ng 40.000 Ha duyên h i t i l u v c

sông H ng, kho ng 25.900 Ha c dùng cho tr ng tr t.

N n h n hán là thiên tai hi n nay làm gi m s s n xu t nông nghi p (thi u n c t i

và xâm nh p c a n c mu i), l t s m (h h i mùa màng) và các c s thi u hi u

n ng/ b o qu n. Khu v c h a h n cho phát tri n nông nghi p là trên i, v i cao

gi a 10 và 50 m+ thì di n tích nh .




2-8 Giai o n 2-1

2.4.1 H nông dân

T ng s h nông dân tr ng lúa kho ng 108.800 h vào n m 2000, g m 5.700 h

thành th và 103.100 h nông thôn, trình bày trong B ng 2.6, c tóm t t nh

sau:

S h nông dân (vào n m 2000 )( n v : ng i)

T nh Thành th Nông thôn

S h nông dân 108.800 5.700 103.100

Dân s nông nghi p 566.400 30.600 535.800

Trung bình s ng i trong gia ình 5,21 5,37 5,20

L c l ng lao ng nông nghi p 300.100 16.200 283.908

L c l ng lao ng trong m i h 2,76 2,85 2,75


D a theo th ng kê dân s , h nông dân trong khu v c d án t m ph ng tính kho ng

67.900 h v i 353.900 ng i. Tuy nhiên, s ph ng tính này có th quá áng, c n

ph i xác nh thêm.

2.4.2 Th nh ng

D a theo Báo cáo gi a k v s nghiên c u kh thi, t chính trong t nh là t phèn,

t cát tr ng–vàng, t vàng nh t, và t phù sa. t phèn m n n m d c b m

phá, và không thích h p cho vi c tr ng cây nông s n vì nh h ng c a n c bi n.

Vùng duyên h i bao ph b i cát tr ng–vàng và vùng này c ng không thích h p cho

vi c tr ng cây nông s n. Vùng i núi h u nh bao ph b i t vàng nh t t o nên t

á cát và t . Cây c i thiên nhiên vùng này là r ng, tuy nhiên, h n phân n a

vùng là i tr c vì b khai quang trong th i k chi n tranh.

t phù sa ch y u tr i dài trên vùng l t h l u sông. t này ch y u thích h p

cho canh tác nông s n, n i mà t không b thi t h i vì n c bi n.

2.4.3 S d ng t Nông nghi p

t nông nghi p, bao g m ru ng lúa, v n r y vùng cao và ng c , chi m

61.200ha hay 12% t ng di n tích t. t lâm nghi p bao g m r ng t nhiên và

r ng c tr ng. t s d ng cho m c ích c bi t bao g m t xây d ng, t làm

ng giao thông và t xây d ng các c s h t ng khác. t hoang ch y u

vùng mi n núi, nh các i tr c.

Trong 61.200ha t nông nghi p, ng lúa chi m c tính kho ng 27.400ha, trong

ó 900ha vùng mi n núi. Trong 900ha này, v lúa ông ch tr ng c trong i u

ki n có m a. 26.500ha ng lúa còn l i a ph n tr i dài n vùng t phù sa d c

vùng duyên h i.




2-9 Giai o n 2-1

Theo Báo cáo gi a k , t ng s t nông nghi p c a t nh trong n m 1994 là

47.047ha, trong ó 25.900ha n m trong khu v c d án, c trình bày d i ây:

Phân ph i t nông nghi p (1994) ( n v : ng i)

Thành ph và Huy n t nông nghi p Di n tích d án T l

1 TP Hu 1.992 1.822 91,5%

2 H. Phong i n 6.880 2.167 31,5%

3 H. Quang i n 5.787 4.237 73,2%

4 H. H ng Trà 6.905 4.812 69,7%

5 H. Phú Vang 8.154 6.214 76,2%

6 H. H ng Th y 5.570 4.647 83,4%

7 H. Phú L c 5.331 2.001 37,5%

8 H. A L i 2.687 - -

9 H. Nam ng 4.742 - -

T ng c ng 48.048 25.900 53,9%

Ngu n: Báo cáo gi a k nghiên c u kh thi, tháng 12 n m 1999.

t nông nghi p trong khu v c d án h u nh n m trong vùng l l t d c theo h l u

sông H ng g n m phá. Trong vùng này, t nông nghi p là t phù sa, và ph n

l n thích h p cho canh tác lúa.

Khu v c n m trên vùng t th p, h u h t th p h n cao 1,0 m. Nông v không

c canh tác trong mùa l chính t tháng 9 n tháng 11. Khu v c này c ng b nh

h ng vì l s m trong tháng 5 t i tháng 6 c ng nh b n c m n xâm nh p trong

mùa hè t tháng 3 n tháng 8.

2.4.4 Th i v

Vùng t thích h p th ng s d ng cho hai v . Th i v (v i cây nông s n theo mùa,

t ng gia và di n tích canh tác c a c quan Phát tri n nông nghi p và nông thôn

t nh Th a Thiên, Hu , n m 1997) cho th y:

ông/xuân v gi a tháng 12 - cu i tháng 5 18.000 Ha

Hè / thu v u tháng 5 - cu i tháng 8 15.200 Ha

V ph u tháng 12 - gi a tháng 4

gi a tháng 4 - cu i tháng 6

5.600 Ha

1.000 Ha

Rau c i u tháng 2 - gi a tháng 9 2.300 Ha




2-10 Giai o n 2-1

2.4.5 Khu v c tr ng tr t và s n xu t

T ng s khu v c tr ng tr t c a t nh kho ng 80.000 Ha tính trung bình trong th i

gian 5 n m t n m 1996 n n m 2000, c tóm t t trong B ng 2.8 sau ây:

Khu v c tr ng tr t ( trung bình t 1996 n 2000)

Nông s n hàng n m Nông s n lâu n m

Lúa Nông s n th cph m khác

Rau c i & u

Nông công nghi p

Cây công nghi p

Cây ntrái

T ng c ng

50.400 Ha 12.500 Ha 5.000 Ha 7.900 Ha 2.500 Ha 1.500 Ha 79.800 Ha

63,2% 15,7% 6,2% 9,9% 3,1% 1,9% 100,0%


B ng trên ch r ng canh tác nông ph m, c bi t ru ng lúa, chi m g n 80% t ng s

khu v c tr ng tr t, tuy nhiên di n tích canh tác không c gia t ng. Di n tích canh

tác rau c i c ng nh cây trái c n i r ng g n ây tuy v n còn r t h n ch . Cây

nông công nghi p nh mía, cây c , cao su c ng c gia t ng.

S n xu t nông nghi p trung bình trong th i gian t n m 1996 n n m 2000 c

li t kê cùng v i khu v c tr ng tr t và n v thu ho ch trong B ng 2.9 nh sau:

S n xu t lúa g o (trung bình t 1996 n 2000)

Xuân v Thu v ông v T ng c ng

Di n tích tr ng tr t (Ha) 26.500 Ha 24.200 Ha 700 Ha 51.404 Ha

n v thu ho ch (t n/ Ha) 4,2 t n / Ha 3,5 t n / Ha 1,0 t n / Ha 3,8 t n / Ha

S n xu t (t n) 111.800 t n 83.800 t n 700 t n 196.300 t n


Có ba mùa tr ng tr t, g m xuân v ( ông t i xuân), thu v (h t i thu) và ông v

(mùa m a).

Lúa c ch y u tr ng trong xuân v và thu v trên vùng t th p g n mi n duyên

h i. Lúa xuân v b t u t tháng 12 khi mùa m a ch m d t, và g t vào tháng 5.

Sau khi thu ho ch xuân v , thu v b t u t tháng 5 n tháng 6, và thu ho ch t

tháng 8 n tháng 9. B i vì n n v ê trong mùa m a t tháng 9 n tháng 12,

ru ng lúa trong vùng t th p không c canh tác.




2-11 Giai o n 2-1

S n xu t các lo i nông ph m khác c li t kê trong B ng 2.10 và tóm t t d i ây:

S n xu t cây th c ph m khác (trung bình t 1996 n 2000)

Tr ng tr t(Ha)

S n l ng(t n/Ha)

S n xu t(t n)

Ghi chú

B p 1.000 1,9 1.900 T ng t canh tác

Khoai lang 5.500 4,3 23.700 Gi m t canh tác

C s n 4.500 5,7 25.600 Gi m t canh tác

Rau c i 2.700 10,3 27.800 T ng t canh tác

u 2.000 0,5 1.000 -

C 4.100 1,4 5.700 -

Mía 4.600 16,2 74.300 T ng t canh tác


Vùng tr ng tr t l n nh t là khoai lang, tuy nhiên, di n tích tr ng tr t ã gi m t

7.000 Ha trong n m 1996 n 4.400 Ha trong n m 2000. C s n, canh tác trong

i u ki n có m a, c ng ang gi m. M t khác, b p, rau c i và mía ang t ng v t

canh tác c ng nh s n l ng.

2.4.6 K t lu n v tình tr ng nông nghi p hi n t i

(1) T ng s dân trong n m 2000 là 1.066.200 ng i t nh Th a Thiên, Hu .

Dân s nông thôn kho ng 750.000 ng i ho c 70% t ng s dân, trong ó

kho ng 71% (535.800 ng i) c li t kê là dân s nông nghi p, v i ngu n

thu nh p chính t canh tác. Có kho ng 11.400 ng i ã di chuy n t nông

thôn vào thành th trong ho c ngoài t nh.

(2) Nông nghi p là ngu n kinh t quan tr ng nh t duy trì dân s nông thôn,

m c dù v trí c a nông nghi p trong kinh t t nh ã gi m t 30,5% trong n m

1995 n 24,4% tính c ng vào GRDP c a T nh Th a Thiên Hu .

(3) Trong t ng s s n l ng nông nghi p, 71% c s n xu t t ru ng lúa trong

th i gian t n m 1996 n n m 2000. c bi t, lúa g o s n xu t chi m 47%

t ng s s n l ng nông nghi p. Trái cây và nông công nghi p c gia t ng

g n ây, tuy nhiên, các lo i nông s n này còn h n ch trong kinh t nông

thôn.

(4) T ng s t c a t nh là 505.400 Ha, trong ó 61.200 Ha ho c 12% là t nông

nghi p. Ru ng lúa là 27.400 Ha, s n xu t 47% c a t ng s n l ng nông

nghi p t ng ng 196.300 t n g o trung bình cho 5 n m t n m 1996 n

n m 2000.




2-12 Giai o n 2-1

(5) Trong s 25.900 Ha bao g m18.000 Ha lúa thu c 40.000 Ha trong vùng có

th b l t tr i dài trên h l u sông H ng. Trong khu v c này, nh ng c s

thi t b t i và tiêu n c, là trung tâm s n xu t nông nghi p l n nh t c a t nh.

ây c ng là khu d án ra cho vi c tái ph i trí n c t i và hoàn thi n tiêu

n c trong d án m phá ch a T Tr ch.

(6) D a theo nghiên c u ã qua, s n xu t nông nghi p hi n t i trong khu d án

c a 29.500 Ha c tóm t t d i ây:

S n xu t trong khu v c d án

Cây l ng th c ông–Xuân Hè–Thu T ng c ng S n l ng S n xu t

ông–Xuân 18.022 Ha - 18.022 Ha 2,8 t n/ Ha 50.500 t n

Hè–Thu - 15.197 Ha 15.197 Ha 3,0 t n/Ha 45.600 t n

L ng th c ph 5.622 Ha 1.033 Ha 6.655 Ha 25.400 t n

(B p) (79 Ha) (78 Ha) (157 Ha) 1,2 t n/Ha 200 t n

(Khoai lang) (4.838 Ha) (0 Ha) (4.838 Ha) 4,8 t n/Ha 23.200 t n

(C ) (705 Ha) (955 Ha) (1.660 Ha) 1,2 t n/Ha 2.000 t n

Rau c i 2.256 Ha 2.256 Ha 4.512 Ha 6,0 t n/Ha 27.100 t n

T ng c ng 25.900 Ha 18.486 Ha 44.386 Ha - 148.600 t n

Ngu n: Báo cáo gi a k nghiên c u kh thi, tháng 12 n m 1999 có s a i c a oàn nghiên c u JICA .

(7) S n l ng nông ph m hi n t i b gi i h n vì (i) l t l i th ng x y ra s m t

tháng 5 n tháng 6, làm thi t h i v hè thu, (ii) n c m n xâm nh p làm thi t

h i v xuân và thu d c theo kinh t i vào mùa khô , và (iii) thi u n c t i

vào mùa khô.

(8) Không có bi n pháp kh c ph c nh ng gi i h n nêu trên, s n xu t nông nghi p

s không t ng c. Tình tr ng này s gây nên h u qu làm trì tr kinh t

nông thôn c ng nh s gia t ng dân s di chuy n ra kh i khu v c. tránh

tình tr ng này, c n ph i có bi n pháp gia t ng s n xu t nông nghi p c ng nh

c i thi n thu nh p cho nông thôn trong khu d án.

(9) t ng c ng s n xu t nông nghi p c ng nh gia t ng thu nh p c a dân s

vùng nông thôn trong khu d án, h t ng c s c n c phát tri n i) b o v

khi có l t s m, ii) gi m xâm nh p n c m n, và iii) cung c p v t li u chính

cho n c t i và kh n ng tiêu n c y .

(10) D án s có kh n ng gia t ng l i t c c a kho ng 457.700 ng i dân nông

thôn. Vi c này s m r ng kinh t nông thôn, và k t qu cu i là gi m i dân s

di chuy n ra kh i khu v c d án trong t ng lai.




2-13 Giai o n 2-1

2.5 T i và Tiêu n c

2.5.1 H th ng t i và tiêu

(1) H th ng t i

Vùng duyên h i r ng 15 t i 70 km, g m sông b i và bi n b i. Vùng này có t nông

nghi p, m phá và c n cát. Khu v c có th c chia ra làm ‘khu nam' ( ông nam

c a sông H ng) và 'khu b c' (tây b c c a sông H ng). H th ng t i hi n nay

c t trên vùng duyên h i b ng và th p c a h l u sông H ng.

Sông H ng là ngu n chính c a n c t i, v i s k t h p c a sông B n khu v c

tây b c và sông Truôi n khu v c ông nam c a h th ng t i. Các nhánh sông

khác nhau, su i và l ch t o nên m t h th ng d n n c thiên nhiên dùng cho t i,

tiêu và chuyên ch a ph ng.

(2) H th ng tiêu

D c theo ranh gi i phía nam là m t s m phá ch a n c nh , quan tr ng nh t là

m phá Truôi góc ông nam. N c t i th ng c b m t sông và l ch

(kênh).

H th ng tiêu r t quan tr ng trong giai o n quy t nh c a s n xu t nông nghi p

(g t vào tháng n m và gieo tr ng vào tháng sáu).

N ng l c tiêu và s c ch a c n thi t c a kênh tiêu n c tùy thu c m c n c c a

sông H ng. H th ng tiêu ch có th ng n n a c thi t h i nông s n trong lúc l

s m vào cu i mùa khô, nh ng không th i phó c v i l l n trong mùa m a.

Trong b n thi t k , c n tính toán n s c ch a c a kênh tiêu n c cùng v i nh ng

i u ki n nh ã nêu trên v m c n c l .

H th ng kênh/tiêu không c b o qu n t t, và vi c t t ngh n vì bùn tr nên m t

v n tr m tr ng. Có h n n m m i c a tiêu d c theo m phá, m t vài ch tiêu

n c chính nh ng h u h t là khung c u trúc b ng g i u khi n b ng m t lo i rãnh

có ch t ch n ôi. Kho ng cách gi a ch t ch n b ng p t làm ngh t c a. ây là

m t h th ng r t khó kh n và t n s c lao ng b o m s v n hành h u hi u .

Phù sa tràn vào v i n c ng t trong mùa m a thích h p cho vi c di t c d i, loài

g m nh m v.v...và s l u tr tr m tích d i dào nh là phân bón thiên nhiên (sau mùa

g t t tháng 9 n tháng 11).

(3) Cao m t t

T t c cao c a m t t và m t n c c dùng Tiêu chu n toàn qu c Vi t Nam

nh là m t chu n. M t t c a vùng duyên h i thay i t <0,0 m+ t i kho ng 4,0

m+, nh ng h u h t d i 1,5 m+. Cao không u nh ng khu v c khác nhau, v i




2-14 Giai o n 2-1

t l ph n tr m so v i toàn khu v c, c ghi tóm t t nh sau.

Cao Khu v c phía nam Khu v c phía b c T ng c ng khu ven bi n (m+) (Ha) (%) (Ha) (%) (Ha) (%)

< 0+ 8.145 43,4 1.528 7 9.673 24,3

0 - 0,5+ 2.800 14,9 1.133 5 3.933 9,9

0,5 - 1,0+ 1.897 10,1 540 3 2.437 6,1

> 1,0+ 5.926 31,6 17.788 85 23.714 59,6

T ng c ng 18.768 100 20.989 100 39.757 100

Cao , v i khu v c và t l ph n tr m

(4) Kênh và Tiêu

Th ng kê v h th ng kênh và tiêu hi n có ch a c y , sau ây là nh ng ghi

nh n qua kh o sát th c a và ph ng v n các c p chính quy n có liên quan.

Sông và kênh/tiêu chính là nh ng eo/nhánh sông (c ) thì không có kè, dùng cho

t i c ng nh tiêu. Tình tr ng hi n t i c a h th ng này khá n nh. Quá trình xói

mòn x y ra n i b i l ng làm gi m i m t c t ngang. Kênh c p hai có kè, ho c d

nh làm kè. Nông dân c t cây c (lau s y, c d i, cói n c) kênh dùng làm

phân bón.

Kênh c p ba và rãnh c p b n nông tr i c n c xây d ng, b o qu n v.v...t i a

ph ng. C u trúc c a kênh nh ch ch y ra, ng c ng, vòi truy n n c và c ng

n c c n c th ng xuyên s a ch a. S liên k t c a kênh c ghi trên b n ,

nh ng i m c th nh m t c t d c và ngang ch a c bi t. Nh ng chi ti t khác

nh a i m, lo i kênh, và tình tr ng kênh không có s n.

2.5.2 Ch ng l cho t nông nghi p

Có hai lo i ch ng l nh sau:

- Ch ng l h n ch : Dùng ê i u h n ch ‘l s m’ nông dân có th thu

ho ch v ông/xuân và tr ng tr t cho v hè/thu.

- Ch ng l y : Dùng ê i u cao tránh l . i u này giúp nông dân

tr ng tr t quanh n m, t ng h p v i t i và tiêu.

L vào mùa m a khi v mùa trên ng không làm c. Ng p l t gi t c , côn trùng

và loài g m nh m, làm t ng thêm màu m b i phù sa, và gi c hóa ch t trong

t.

Nông dân mu n có nh ng ph ng cách ch ng l i ’l s m’ làm thi t h i thu

ho ch ho c cây non.




2-15 Giai o n 2-1

2.5.3 C i ti n tiêu

C i ti n tiêu tùy thu c vào m a, n c ch y vào t sông nh và n c ch y trên m t

t. Kênh t i chính c ng ho t ng nh h th ng tiêu, vì v y kích th c kênh c n

phù h p có kh n ng i phó v i s thoát tiêu l n h n nhi u. S c ch a c a h

th ng tiêu hi n nay không thích h p cho m t s vùng, c th là vùng t h l u th p

c a phía nam sông H ng và gi a sông H ng v i sông B phía b c sông H ng.

Nh ng vùng này ng p l t quá sâu và/ho c quá r ng l n, m c dù i u này có liên

quan n trình t gieo tr ng nông s n.

Phí t n cho b m ( i n) thì cao, vì v y nên dùng cách tiêu n c t nhiên b ng tr ng

l c khi có th c, và dùng b m ph thêm n u c n thi t. Tiêu trên vùng t cao có

th th c hi n b ng tr ng l c, nh ng vùng t th p so v i m t n c m phá, tiêu

ch có th th c hi n hi u qu v i s h tr c a b m.




3-1 Giai o n 2-1

CH NG 3 PHÂN TÍCH TH Y V N

3.1 Phân tích Dòng ch y ki t

3.1.1 Ph ng pháp lu n

Báo cáo v các thông tin khí t ng th y v n hi n có trong l ch s cho th y chu i s

li u còn thi u cho vi c phân tích th ng kê tr c ti p nh m ánh giá dòng ch y có th

x y ra và l u l ng l trong m c ích quy ho ch và thi t k . có th hi u rõ các

c tr ng th y v n c a l u v c, c n t o ra dãy s li u dòng ch y trên c s các s

li u l ng m a c cung c p y , s d ng mô hình mô ph ng y v l ng

m a - dòng ch y.

Tham chi u c ng có yêu c u s d ng h th ng MIKE 11, m t mô hình toán h c

dùng c tính l u l ng c a sông H ng. Cho m c ích c bi t này, h th ng

MIKE 11 s d ng h th ng mô hình mô ph ng th y v n NAM. không ph thu c

hoàn toàn vào k t qu c a mô hình NAM, m t mô hình th hai thích h p s d ng,

ó là mô hình Sacramento, m t mô hình c ch p nh n r ng rãi trên th gi i

mô ph ng l ng m a – dòng ch y. H th ng Mô hình Th y v n MIKE 11-NAM và

mô hình Sacramento c gi i thi u trong Ph l c C, T q VII c a Báo cáo B sung.

Mô hình th y v n c a l u v c sông H ng mô t dòng ch y c a ba ti u l u v c

chính là l u v c sông T Tr ch, sông H u Tr ch và sông B . Mô hình này c gi i

h n trong di n tích l u v c th ng l u và trung l u, t c là gi i h n d i c a mô

hình c t t i Tu n, ngay t i h l u c a h p l u sông T Tr ch – H u Tr ch, và

tr m C Bi ti u l u v c sông B .

D ki n òi h i cho s mô ph ng l ng m a - dòng ch y c a l u v c sông H ng

c n n:

- Thông s mô hình

- i u ki n u tiên

- L ng m a và s b c h i kh th

- S li u l u l ng hi u ch nh và ki m tra mô hình.

Thông s mô hình c s d ng trong ti n trình ki m tra mô hình, b t u t các

c tính th c t c a nh ng thông s này d a theo thông tin hi n có c a l u v c.

ki m tra mô hình cho vi c phân tích dòng ch y ki t, i u quan tr ng là s l p l i

ng cong rút mô t l u l ng sau l chính v . d c c a ng cong rút này,

c xác nh b ng dung tích và t c l ng n c ch y vào c a t ng l ng n c

ng m, t c là ch s ch v s l ng n c hi n có trong mùa khô. Trong c hai mô




3-2 Giai o n 2-1

hình, i u c n thi t là a vào hai h ch a n c ng m, m t có t su t rút ch m và

m t có t su t rút nhanh.

3.1.2 K t qu c a Mô hình Mike11 - NAM

ánh giá các thông s c a mô hình trong mô hình Mike11 – NAM, m t b n tính

toán chi ti t c th c hi n i v i th ng l u sông T Tr ch t i tr m th y v n

Th ng Nh t. Sau khi ki m tra, s ti n hành hi u ch nh t i ba tr m khác nhau n i có

ghi chép y các s li u v l u l ng, ó là các tr m. C Bi ti u l u v c sông

B , tr m Bình i n ti u l u v c sông H u Tr ch và tr m D ng Hòa ti u l u

v c sông T Tr ch. K t qu c a các ki m tra này cho th y c bi t vào các tháng có

l u l ng cao, có s thay i áng k t các l u l ng quan tr c. i u này m t

ph n do s ánh giá v t tr i l u l ng l quan tr c, và m t ph n do các n l c

ki m tra t p trung vào các i u ki n dòng ch y ki t. Trong i u ki n dòng ch y ki t,

k t qu c a mô hình Mike11 – NAM là h p lý. Vi c hi u ch nh l i mô hình v i s

giúp c a thi t b hi u ch nh t ng ã không a ra k t qu t t h n. Vì v y, các

thông s mô hình thu c trong quá trình ki m tra th công ã c ch p nh n và

c s d ng cho vi c mô ph ng l u l ng c a l u v c trong th i k 1977 - 2000.

K t qu c tóm t t trong b ng sau:

L u l ng hàng tháng tin c y t i tr m Tu n tính b ng tri u m3

T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12

50% 210 109 71 52 68 69 53 57 148 589 726 498

75% 144 79 53 35 40 40 32 36 84 370 497 354

90% 102 59 40 24 26 24 20 23 51 243 353 260

L u l ng hàng tháng tin c y t i tr m C Bi tính b ng tri u m3

T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12

50% 95 48 33 32 45 41 32 32 85 298 363 251

75% 58 30 22 21 32 27 21 22 52 205 254 181

90% 38 20 16 14 23 18 15 15 33 147 185 135

3.1.3 K t qu Mô hình Sacramento

Mô hình Sacramento c s d ng ki m tra l i k t qu c a mô hình

Mike11-NAM. Mô hình này áp d ng m t ph ng pháp có ph n h i khác so v i mô

hình tr c, trong ó vi c tính toán mô hình c ti n hành c p ti u l u v c, có

th xác nh các thông s mô hình riêng bi t cho m i ti u l u v c. C n l u ý r ng

các thông s c a các ti u l u v c khác nhau d ng nh khá gi ng nhau. K t lu n

này h tr ph ng pháp tính toán s d ng trong mô hình Mike11-NAM , trong ó

m t t p h p các thông s c s d ng cho toàn b l u v c.




3-3 Giai o n 2-1

K t qu c a mô hình Sacramento c tóm t t trong b ng sau.

L u l ng hàng tháng tin c y t i tr m Tu n tính b ng tri u m3

T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12

50% 222 146 117 85 86 83 68 62 195 609 797 490

75% 189 122 99 72 63 55 50 46 108 430 527 352

90% 172 106 85 62 55 47 39 40 78 209 306 230

L u l ng hàng tháng tin c y t i tr m C Bi tính b ng tri u m3

T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12

50% 119 66 46 31 44 40 37 40 78 295 415 254

75% 97 51 36 25 31 27 23 22 60 206 239 196

90% 76 43 30 20 24 21 16 16 27 139 196 153

3.1.4 Nghiên c u Kh thi hi n có

Trong báo cáo nghiên c u kh thi giai o n 1999-2000 v d án h ch a T Tr ch,

Công ty t v n xây d ng th y l i (HEC) ã a ra c tính sau v l u l ng trung

bình hàng tháng c a l u v c sông H ng v i tin c y 75%.

L u l ng trung bình hàng tháng tính b ng tri u m3 v i tin c y 75%

T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12

T Tr ch 53 32 23 27 21 24 17 13 37 418 473 188

H u Tr ch 41 24 17 20 16 18 21 22 28 321 360 143

C Bi 49 29 21 24 19 22 16 12 34 381 433 172

3.1.5 K t lu n

K t qu dòng ch y ki t c hai mô hình u t ng t i v i ti u l u v c sông B .

Tuy nhiên, i v i các ti u l u v c sông H u Tr ch - T Tr ch, mô hình

Sacramento l i a ra l u l ng dòng ch y ki t cao h n áng k so v i mô hình

Mike11-NAM. D a vào các k t qu trên, k t qu c a mô hình Mike11-NAM c

quy t nh s d ng mô ph ng cân b ng n c trong i u ki n dòng ch y ki t. Có

th nói r ng ph ng pháp ti p c n này b o m an toàn h n trong phân tích.

3.2 Phân tích Dòng ch y l

3.2.1 Ph ng pháp lu n

T ng t i v i phân tích l u l ng dòng ch y ki t c a l u v c sông H ng, vi c

c tính l u l ng nh và t ng l ng t ng ng t n d ng m t mô hình l ng

m a - dòng ch y úng n là t t y u. Theo yêu c u trong Tham chi u c ng, mô

hình Mike11-NAM ã c s d ng tr c tiên, ti p n là mô hình th hai




3-4 Giai o n 2-1

Sacramento.

Ng c l i v i phân tích dòng ch y ki t là t p trung vào t ng l ng dòng ch y hàng

tháng, phân tích dòng ch y l liên quan v i l u l ng c b n theo th i gian ng n

h n nhi u. Vì v y, mô ph ng l u l ng nh l không ch òi h i s chu n b công

c mô ph ng áng tin c y d i d ng mô hình hi u ch nh và ki m tra, mà còn ph i

ánh giá các c n bão c d oán s gây ra l u l ng nh.

Trong vi c tính toán các tr n m a bão có th x y ra, chu i s li u l ng m a ngày

trong th i gian 24 n m ã c s d ng. Th i gian và phân b theo gi c a các c n

bão có th x y ra c c tính d a trên m t s ít các c n bão l ch s hi n có các s

li u v l ng m a gi .

Các tr n m a bão có th x y ra c k t h p cho c l chính v (tháng 9 n tháng

12) và mùa l s m. Vào mùa l s m, c ng m a cao nh t x y ra t tháng 1 n

tháng 8 c s d ng.

Vi c hi u ch nh và ki m tra mô hình dòng ch y l c ti n hành riêng bi t i v i

3 ti u l u v c, sông B (tr m C Bi), sông H u Tr ch (tr m Bình i n) và sông T

Tr ch (tr m Th ng Nh t), s d ng trung bình 3 c n bão l ch s trên m i ti u l u

v c.

3.2.2 Bão có th x y ra

Các tr n m a bão có th x y ra c tính toán g m bão trong 10 n m v i l ng

m a t 400 mm trên ti u l u v c sông H u Tr ch – T Tr ch và 440 mm trên ti u

l u v c sông B cho n bão 100 n m có l ng m a t 525 mm trên ti u l u v c

sông H u Tr ch – T Tr ch và 665 mm trên ti u l u v c sông B . Th i gian m a

bão kéo dài 12 ti ng, v i c ng nh tính theo gi t 50 mm i v i bão 10 n m

n 75 mm i v i bão 100 n m.

C ng c a các tr n m a bão x y ra vào mùa l s m t ng i nh , kho ng 40%

(trên ti u l u v c sông B ) và 60% (trên ti u l u v c sông H u Tr ch – T Tr ch)

so v i c ng c a các tr n m a bão trong l chính v .

3.2.3 K t qu c a mô hình Mike11 – NAM

Vi c ki m tra mô hình Mike11-NAM c th c hi n v i s tr giúp c a ph n ki m

tra t ng. Quá trình ki m tra này a ra các k t qu phù h p cho c 3 ti u l u v c.

Quá trình mô ph ng ti p theo c th c hi n v i các tr n m a bão có th x y ra và

có k t qu nh sau:




3-5 Giai o n 2-1

L u l ng nh, l chính v (m3/s)

10 n m 20 n m 50 n m 100 n m

Sông B t i tr m C Bi 5.100 6.200 7.400 8.800

Sông H u Tr ch t i tr m Bình i n 4.700 5.500 6.400 7.300

Ghi chú: Các con s trên không bao g m biên an toàn khi xét n dài các chu i s li u có s n.

3.2.4 K t qu c a mô hình Sacramento

Các n l c ki m tra và hi u ch nh t p trung ã c th c hi n nh m mô ph ng các

tr n l l ch s v i s tr giúp c a mô hình Sacramento. C giai o n trên m t t

(phát sinh dòng ch y) và giai o n trên kênh ( ng truy n l ) u c a vào

quá trình ki m tra. Các l u l ng nh l sau ây ã c ch y trên mô hình:

L u l ng nh, l chính v (m3/s)

10 n m 20 n m 50 n m 100 n m

Sông B t i tr m C Bi 3.900 5.100 6.700 7.800

Sông H u Tr ch t i tr m Bình i n 3.600 4.200 5.000 5.800

Sông T Tr ch t i v trí p 5.500 6.400 7.500 8.200

Ghi chú: Các con s trên không bao g m biên an toàn khi xét n dài các chu i s li u có s n.

3.2.5 Nghiên c u tr c ây

Trong Nghiên c u kh thi giai o n 1999 –2000 v d án h ch a T Tr ch c a

HEC, các l u l ng l cho các ti u l u v c khác nhau ã c nêu lên nh sau :

L u l ng nh, L chính v (m3/s)

10 n m 20 n m 50 n m 100 n m

Sông B t i tr m C Bi1)4.100 6.400 7.200

Sông B t i tr m C Bi2)2.558 2.850

Sông H u Tr ch t i tr m Bình i n2)3.450 3.848

Sông T Tr ch t i v trí p3)4.240 5.570 9.400

1): Nghiên c u kh thi c a 4 p, WAPCOS, n , 1982 2): Nghiên c u kh thi c a d án pT Tr ch, Báo cáo gi a k , HEC-1, 1999 3): D án h ch a n cT Tr ch, Báo cáo b sung, HEC-1,2000

3.2.6 K t lu n

Theo quan sát, các l u l ng nh l c mô ph ng v i s tr giúp c a mô hình

Sacramento có xu h ng cao h n l u l ng nh l nêu trong các nghiên c u tr c

ây. L u l ng nh l mô ph ng trong mô hình Mike11-NAM l i cao h n nhi u so

v i l u l ng trong k t qu c a mô hình Sacramento. Theo d oán, k t qu c a mô




3-6 Giai o n 2-1

hình Mike11 s c tính quá cao l u l ng nh l và vi c hi u ch nh chi ti t h n

n a cho mô hình này s a l i m t k t qu l u l ng nh h n c a l u v c .

Trong Nghiên c u này, mô hình Sacramento ã c l a ch n xây d ng các bi n

pháp gi m nh thi t h i c a l l t trên l u v c sông H ng.




4-1 Giai o n 2-1

CH NG 4 D BÁO NHU C U N C

4.1 Nhu c u n c sinh ho t và công nghi p

Nhu c u n c sinh ho t và công nghi p l u v c sông H ng c kh o sát trong

Giai o n 1 và c trình bày Ch ng 6 trong Báo Cáo Chính (Giai o n 1).

Theo B ng 6.14 (1) và 6.16, T p III Báo cáo Chính cho Giai o n 1, nhu c u n c

sinh ho t và công nghi p d ki n s gia t ng nh sau:

( n v : mét kh i/ngày)

Hi n t i (2001) 2010 2020

Nhu c u n c sinh ho t 36.545 67.800 118.660

Nhu c u n c công nghi p 5.000 17.734 65.743

T ng c ng 41.545 85.534 184.403

4.2 Nhu c u n c nông nghi p

4.2.1 D báo nhu c u n c t i

T ng l ng nhu c u n c (GIR) cho l u v c sông H ng c d báo d a trên

nh ng i u ki n c a mô hình tr ng tr t hi n nay và t ng lai v i di n tích t i nh

sau:

T ng l ng nhu c u n c t i (GIR)

- N m h n hán v i xác xu t d i 1/4, ch n ra t 10 ngày nh GIR trong th i gian phân tích dài k -

Hi n t i (2001) T ng lai (2010) T ng lai (2020)

L u v c sông H ng

10 ngày cao i m

lít/giây/ha

T ng c ng m i n m

M3/n m/ha

10 ngày cao i m

lít/giây/ha

T ng c ng m i n m

m3/n m/ha

10 ngày cao i m

lít/giây/ha

T ng c ng m i n m

m3/n m/ha

06. H ng, 1991 1,24 12.200 1,22 11.800 1,48 13.500


- N m h n hán v i xác xu t d i 1/4, ch n ra t s cân b ng n c trong th i gian phân tích dài k -


L u v c sông H ng

10 ngày cao i m

lít/giây/ha

T ng c ng hàng n m

M3/n m/ha

10 ngày cao i m

lít/giây/ha

T ng c ng m i n m

m3/year/ha

10 ngày cao i m

lít/giây/ha

T ng c ng m i n m

m3/n m/ha

06. H ng, 1993 1,21 15.100 1,19 14.500 1,45 16.100




4-2 Giai o n 2-1


- L ng m a trung bình hàng n m -


L u v c sông H ng

Trung bình n m

lít/giây/ha

T ng c ng m i n m

m3/n m/ha

Trung bình n m

lít/giây/ha

T ng c ng m i n m

m3/n m/ha

Trung bình n m

lít/giây/ha

T ng c ng m i n m

m3/n m/ha

06. H ng 0,38 12.100 0,37 11.700 0,41 13.100

Nhu c u n c t i (IWD) c a l u v c sông H ng c d báo d a trên nh ng i u

ki n c a mô hình tr ng tr t hi n t i và t ng lai, và di n tích t i nh sau:

Nhu c u n c t i (IWD)

- N m h n hán v i xác xu t d i 1/4, ch n ra t s cân b ng n c trong th i gian phân tích dài k -

L u v c sông Hi n t i (2001) T ng lai (2010) T ng lai (2020)

06. H ng, 1993 Di n tích (ha) 25.900 25.900 25.900

Nhu c u n c (m3 / giây) 12,4 11,9 13,2

Nhu c u n c (106 m3 / n m) 390 380 420

Nhu c u n c t i (IWD)

- L ng m a trung bình hàng n m -

L u v c sông Hi n t i (2001) T ong lai (2010) T ng lai (2020)

06. Huong Di n tích (ha) 25.900 25.900 25.900

Nhu c u n c (m3 / giây) 9,9 9,6 10,7

Nhu c u n c (106 m3 / n m) 310 300 340

Quá trình và k t qu c a d báo nhu c u n c t i cho l u v c sông H ng nh sau:

(1) Di n tích t tr ng và di n tích canh tác

Di n tích t tr ng và di n tích canh tác hi n nay và trong t ng lai nêu lên trong

Ch ng 4, Giai o n 1 - Báo cáo chính. t l u v c sông H ng c trình bày

nh sau:




4-3 Giai o n 2-1

a) Hi n t i (2001)

Di n tích t tr ng và di n tích canh tác l u v c sông H ng ( n v : ha)

n v Di n tích t tr ng Di n tích canh tác

Ru ng lúa n c 25.000 48.500

t tr ng tr t vùng cao 20.000 27.500

T ng c ng 45.000 76.000

b) T ng lai (2010, 2020)

Di n tích t tr ng và di n tích canh tác l u v c sông Kone ( n v : ha)

Di n tích t tr ng Di n tích canh tác n v

2010 2020 2010 2020

Ru ng lúa n c 25.000 25.000 48.500 48.500

t tr ng tr t vùng cao 19.000 24.000 29.000 34.000

T ng c ng 44.000 49.000 77.500 82.500

(2) Mô hình tr ng tr t

Mô hình tr ng tr t hi n nay và trong t ng lai c nêu lên trong Ch ng 4,

Giai o n 1 - Báo cáo chính. Mô hình cùa l u v c sông H ng trình bày nh

sau. Di n tích canh tác trình bày d i ây bao g m di n tích t i và di n tích

dùng n c m a.

a) Hi n t i (2001)

Mô hình tr ng tr t c a ru ng c n t i và ru ng ch nh n c m a ( n v : ha)

Mùa g t Ru ng lúa t tr ng tr t vùng cao

ông – Xuân 25.000 9.500

Hè –Thu 23.000 7.500

Mùa m a 500 -

C n m - 10.500

T ng c ng 48.500 27.500




4-4 Giai o n 2-1

b) T ng lai (2010, 2020)

Mô hình tr ng tr t c a ru ng c n t i và ru ng ch nh n c m a ( n v : ha)

Ru ng lúa t tr ng tr t vùng cao Mùa g t

2010 2020 2010 2020

ông – Xuân 25.000 25.000 10.000 10.000

Hè – Thu 23.000 23.000 8.000 10.000

Mùa M a 500 500 - -

C n m - - 11.000 14.000

T ng c ng 48.500 48.500 29.000 34.000

(3) Di n tích t i

áp ng k ho ch s n xu t v mùa, di n tích t i d báo hi n nay và di n tích t i

c n thi t cho t ng lai c xác nh trong Ch ng 4, Giai o n 1- Báo cáo chính.

Di n tích t i c a l u v c sông H ng nh sau:

a) Hi n t i (2001)

Di n tích t i c a l u v c sông H ng ( n v : ha)

Phân lo i Di n tích t tr ng Di n tích canh tác

Ru ng lúa 18.000 33.000

t tr ng tr t vùng cao 7.900 11.100

T ng c ng 25.900 44.100

b) T ng lai (2010, 2020)

Di n tích t i c a l u v c sông H ng ( n v : ha)

Di n tích t tr ng Di n tích canh tác Phân lo i

2010 2020 2010 2020

Ru ng lúa 18.400 19.900 34.300 39.800

Vùng tr ng tr t n i i 7.500 6.000 11.000 12.000

T ng c ng 25.900 25.900 45.300 51.800

(4) Mô hình tr ng tr t ru ng t i

Mô hình tr ng tr t hi n nay và trong t ng lai ru ng t i c xác nh trong

Ch ng 4, Giai o n 1- Báo cáo chính. Mô hình c a l u v c sông H ng nh sau:




4-5 Giai o n 2-1

a) Hi n t i (2001)

Mô hình tr ng tr t ru ng t i ( n v : ha)

Mùa g t Ru ng lúa V mùa n i i

ông – Xuân 18.000 7.900

Hè – Thu 15.000 3.200

Mùa m a 0 -

C n m - 0

T ng c ng 33.000 11.100

b) T ng lai (2020)

Mô hình tr ng tr t ru ng t i ( n v : ha)

Ru ng lúa V mùa n i iMùa g t

2010 2020 2010 2020

ông – Xuân 18.400 19.900 7.500 6.000

Hè – Thu 15.900 19.900 3.500 6.000

Mùa m a 0 0 - -

C n m - - 0 0

T ng c ng 34.300 39.800 11.000 12.000

(5) Kh n ng b c h i n c (ETo)

L u v c sông T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T ng c ng

(mm) 68 68 82 116 150 176 189 163 116 96 75 61 1.360

(%) 5,0 5,0 6,0 8,5 11,0 13,0 14,0 12,0 8,5 7,0 5,5 4,5 100,0

(6) H s v mùa (Kc)

Giá tr h s Kc c a t ng th i k phát tri n t ng ng c xác nh nh sau:

V mùa u mùa Gi a mùa Thu ho ch

Lúa 1,05 1,35 0,90

V mùa vùng cao, ông-Xuân, Hè-Thu,Mùa m a (Cà chua)

0,35 1,05 0,25

V mùa quanh n m (Cây mía) 0,55 1,15 0,60

th h s v mùa t ng ng cho m i mùa c trình bày trong hình v ph n Ph

L c – F, Giai o n 1. Giá tr c a h s Kc cu m i l n gia t ng có th c c t

th .

H ng




4-6 Giai o n 2-1

(7) L ng n c c n thi t cho v mùa (CWR)

L ng n c c n cho v mùa (CWR) ho c l ng n c b c h i (ETc) c a nh ng v

mùa liên quan ã c d báo d a trên mô hình tr ng tr t t ng ng. L ng n c

c n cho l u v c sông H ng hi n nay và trong t ng lai c mô t nh sau:

a) Hi n t i (2001)

L ng n c c n cho v mùa (CWR) hi n nay l u v c sông H ng d báo

cho l ng m a trung bình hàng n m c trình bày B ng 4.1.

b) T ng lai (2010, 2020)

L ng n c c n cho v mùa (CWR) trong t ng lai n m 2010 và 2020 d

báo cho l ng m a trung bình hàng n m c trình bày t ng ng theo th t

B ng 4.2 và 4.3.

(8) M c s d ng n c cho v mùa (CUW)

M c s d ng n c cho v mùa c a nh ng v liên quan khác nhau c ng c trình

bày theo th t t B ng 4.1 n B ng 4.3. Ví d , giá tr cao nh t c a m c s d ng

n c cho v mùa CUW c a nh ng v mùa t ng ng d a trên mô hình tr ng tr t

hi n nay (2001) c trình bày nh sau:

M c tiêu th n c cao nh t (CUW), sông H ng, 2001 ( n v : mm/10-ngày)

V mùa Th i gian CUW cao nh t

Lúa, ông-Xuân Cu i tháng 12 64

Lúa, Hè-Thu Cu i tháng 5 125

V mùa vùng cao, ông-Xuân (cà chua) u tháng 3 28

V mùa vùng cao, Hè-Thu (cà chua) Gi a tháng 7 68

(9) L ng n c m a d ki n (Peff)

L ng n c m a d ki n m i tháng (Peff mm/tháng) c d báo b ng cách s d ng

s li u c a l ng m a hàng tháng (Ptot) l u v c sông H ng.

L ng n c m a d ki n Peff (mm/tháng) trong vòng 25 n m t n m 1976 cho n

n m 2000 c d báo b ng cách s d ng s li u c a l ng m a hàng tháng (Ptot)

thu th p t tr m Hu trong su t th i gian nghiên c u.

L ng n c m a d ki n Peff (mm/tháng) c a l ng m a trung bình c d báo

b ng cách s d ng s li u l ng m a trung bình hàng tháng (Ptot) t i tr m Hu thu

th p c t Vi n Khí T ng Th y V n Vi t Nam ATLAS, 1994.

L ng n c m a d ki n m i tháng Peff (mm/tháng) cu l u v c sông H ng trong




4-7 Giai o n 2-1

m t n m trung bình nh sau:

L ng m a (Ptot) và l ng m a d ki n (Peff), Trung bình n m (s li u c a

ATLAS), sông H ng ( n v : mm)

T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T ng c ng

Ptot 158 57 43 57 86 115 100 115 459 789 574 315 2.868

Peff 118 52 40 52 74 94 84 94 171 204 182 157 1.322

(%) 75 91 93 91 86 82 84 82 37 26 32 50 46

H n n a, s cân b ng gi a m c s d ng n c cho v mùa (CUW) nói trên và l ng

n c m a d ki n (Peff) c ng c tính toán. Trong tr ng h p l ng n c m a d

ki n (Peff) l n h n m c s d ng n c cho v mùa (CUW), thì l ng n c m a d

ki n (Peff) s c i u ch nh cho b ng v i m c s d ng n c cho v mùa (CUW).

Quá trình tính toán cân b ng c trình bày theo th t t B ng 4.1 n B ng 4.3.

(10) Nhu c u n c t i th c (NIR)

Nhu c u n c t i th c (NIR) c a nh ng v mùa t ng ng ã c d báo d a trên

mô hình tr ng tr t t ng ng hi n nay (2001) và trong t ng lai (2010, 2020) c a l u

v c sông H ng c ng c trình bày t ng ng theo th t t B ng 4.1 cho n

B ng 4.3.

(11) T ng l ng n c t i c n thi t (GIR)

Tính toán n n ng su t t i (Ep) thì t ng l ng n c t i c n thi t GIR

(mm/10-ngày) c ng nh nhu c u n c t i th c GIR (lít/giây/ha) c d báo d a

trên mô hình tr ng tr t t ng ng hi n nay (2001) và trong t ng lai (2010, 2020)

v i i u ki n l ng m a trung bình m i n m l u v c sông H ng nh ã trình bày

t ng ng theo th t t B ng 4.1 n B ng 4.3.

T ng l ng n c t i c n thi t hàng tháng GIR (lít/giây/ha) d a trên mô hình tr ng

tr t hi n nay (2001) và trong t ng lai (2010, 2020) và i u ki n l ng m a trung

bình m i n m l u v c sông H ng c tính toán t bình quân c a GIR trong 10

ngày nh sau:




4-8 Giai o n 2-1

T ng l ng n c t i c n thi t hàng tháng (GIR), Trung bình n m, sông H ng

( n v : lít/giây/ha)

i u ki n T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 Trung Bình

2001 0,09 0,49 0,62 0,39 0,90 0,71 0,92 0,30 0,00 0,00 0,00 0,18 0,38

2010 0,09 0,46 0,58 0,37 0,88 0,70 0,90 0,29 0,00 0,00 0,00 0,17 0,37

2020 0,09 0,45 0,57 0,37 1,03 0,83 1,09 0,35 0,00 0,00 0,00 0,17 0,41

T ng l ng n c t i c n thi t hàng tháng GIR (lít/giây/ha) s d ng s li u c a 25

n m t 1976 n 2000 c tính toán cho mô hình tr ng tr t hi n nay (2001) và trong

t ng lai (2010, 2020). Nh ng s li u c a t ng l ng n c t i c n thi t GIR này

ang c s d ng tính toán cho s cân b ng l ng n c.

T ng l ng n c t i c n thi t GIRs hàng tháng (lít/giây/ha) trong 1/4 n m h n hán

(1993) v i n m h n hán xác xu t d i 1/4, ch n ra t s cân b ng n c trong th i

gian phân tích dài k trên ây, c trình bày t ng ng theo th t t B ng 4.4 n

B ng 4.6.

M c khác, giá tr cao nh t cu t ng l ng n c t i c n thi t GIR v i trong 10 ngày

(lít/giây/ha) cho k ho ch t i l u v c sông H ng c a mô hình tr ng tr t cho

t ng lai (2020) và i u ki n c a n m h n hán v i n m h n hán xác xu t d i 1/4,

ch n ra t s cân b ng n c trong th i gian phân tích dài k c trình bày nh sau:

T ng l ng n c t i c n thi t cao nh t (GIR)

N m h n hán v i xác xu t d i 1/4, ch n ra t 10 ngày nh GIR trong th i gian phân tích dài k

( n v : lít/giây/ha)

L u v c sông Th i gian nh GIR

H ng, 1991 Gi a tháng B y 1,48

(12) Nhu c u n c t i (IWD)

Nhu c u n c t i IWD (m3/giây) d báo cho hi n nay (2001) và trong t ng lai

(2010, 2020) c tính bao g m c di n tích t i.

Nhu c u n c t i IWD (m3/giây) l u v c sông H ng d a trên mô hình v mùa

hi n t i (2001) và trong t ng lai (2010, 2020) v i i u ki n c a l ng m a trung

bình c trình bày nh sau:




4-9 Giai o n 2-1

Nhu c u n c t i (IWD) hàng tháng, Trung bình n m, sông H ng

( n v : m3/giây)

i u ki ndi n tích t i

T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 Trung bình

200125.900 ha

2,3 12,7 16,1 10,1 23,3 18,4 23,8 7,8 0,0 0,0 0,0 4,7 9,9

201025.900 ha

2,3 11,9 15,0 9,6 22,8 18,1 23,3 7,5 0,0 0,0 0,0 4,4 9,6

202025.900 ha

2,3 11,7 14,8 9,6 26,7 21,5 28,2 9,1 0,0 0,0 0,0 4,4 10,7

4.2.2 Nhu c u d ki n cho gia súc

(1) Nhu c u n c cho gia súc hi n nay

S l ng gia súc các lo i khác nhau c s d ng c tính cho nhu c u n c hi n

nay (2001) v i tham kh o t báo cáo v Ngành nông nghi p Vi t Nam - 61 t nh và

thành ph , MARD, NIAAP, 2001.

Nhu c u n c cho gia súc hi n nay (2001)

L u v c sông Heo Bò Trâu Gà v t Dê S d ng

h ng ngày

L ng n cch y vào c n

thi t

(103 con) (103 con) (103 con) (103 con) (103 con) (m3/ngày) (m3/giây)

H ng 227 33 35 1.790 - 6.200 0,07

(2) Nhu c u n c cho gia súc trong t ng lai

Tham kh o v i ngành Nông Nghi p Vi t Nam - 61 t nh và thành ph , MARD,

NIAAP, 2001, s l ng gia súc các lo i khác nhau c dùng tính toán cho nhu

c u n c trong t ng lai (2010, 2020).

Nhu c u n c cho gia súc trong t ng lai (2010)


h ng ngày


thi t


H ng 305 49 38 2.261 - 8.200 0,10




4-10 Giai o n 2-1

Nhu c u n c cho gia súc trong t ng lai (2020)


h ng ngày


thi t


H ng 666 68 42 2.872 - 14.600 0,17

4.2.3 Nhu c u d ki n cho ng nghi p

(1) Nhu c u n c cho ng nghi p hi n nay

S d ng nhu c u n v n c v tính theo sâu c a n c (m/n m) và di n tích

ph ng oán c a h nuôi tr ng th y s n (ha), nhu c u n c hi n nay c d báo nh

sau:

Nhu c u n c cho ng nghi p hi n nay (2001)

L u v c sông Tôm nuôi vùng ven bi n Cá nuôi vùng n i a T ng c ng

Di n tích h

(ha)

Nhu c un c ng t

(103 m3)

Di n tích h

(ha)

Nhu c un c ng t

(103 m3)

Nhu c un c ng t

(103 m3)

L ng n cch y vào

trung bình

(m3/giây)

H ng 1.010 4.646 920 31.280 35.926 1,1

(2) Nhu c u n c cho ng nghi p trong t ng lai

S d ng nhu c u n v n c tính theo sâu c a n c (m/n m) và di n tích ph ng

oán c a h nuôi tr ng th y s n (ha), nhu c u n c cho t ng lai c d báo nh

sau:

Nhu c u n c cho ng nghi p trong t ng lai (2010)

Tôm nuôi vùng ven bi n Cá nuôi vùng n i a T ng c ng

L u v c sông Di n tích

h

(ha)

Nhu c u n cng t

(103 m3)

Di n tích h

(ha)

Nhu c u n cng t

(103 m3)

Nhu c u n cng t

(103 m3)

L ng n c ch yvào trung bình

(m3/giây)

H ng 3.290 15.147 2.730 92.643 107.790 3,4




4-11 Giai o n 2-1

Nhu c u n c cho ng nghi p trong t ng lai (2020)

Tôm nuôi vùng ven bi n Cá nuôi vùng n i a T ng c ng

L u v c sông Di n tích

h

(ha)

Nhu c u n cng t

(103 m3)

Di n tích h

(ha)

Nhu c u n cng t

(103 m3)

Nhu c u n cng t

(103 m3)

L ng n c ch yvào trung bình

(m3/giây)

H ng 4.510 20.762 3.690 125.545 146.307 4,6

4.3 Nhu c u n c cho phát i n

Ngu n n ng l ng Vi t Nam c th c hi n d i m ng l i cung c p n ng l ng

toàn qu c. Do ó d án h ch a a m c ích s góp ph n cung c p n ng l ng d i

h th ng cung c p n ng l ng qu c gia.

Quy ho ch t ng th , do EVN (T ng Công Ty i n L c Vi t Nam) ho ch nh và ã

c chính ph phê chu n, ã tính toán nhu c u n ng l ng và ra k ho ch phát

tri n n ng l ng áp ng s gia t ng c a nhu c u v n ng l ng. Nh ã th o lu n

Ph n 6.5, Giai o n 1 - Báo cáo chính, nhu c u v n ng l ng Vi t Nam c d

báo s gia t ng nh sau:

Nhu c u 2001 2020

Ph t i nh

Nhu c u v n ng l ng

5.800 MW

30.000 GWh/n m

32.500 MW

202.000 GWh/n m

áp ng s gia t ng v nhu c u n ng l ng, quy ho ch t ng th còn quan tâm

thêm t i vi c a ra nhi u d án khác nhau v n ng l ng bao g m c nh ng công

trình th y i n c a d án h ch a a m c ích.

Tuy nhiên, ph m vi t ng i nh c a s n xu t n ng l ng nh d án h ch a a m c

ích l u v c sông H ng không c xem là d án cung c p n ng l ng có tính

cách qu c gia. Do ó, h ch a a m c ích l u v c sông H ng c xem ch y u

là ph c v c p n c cho sinh ho t và công nghi p, nông nghi p và duy trì dòng ch y,

v.v, và phát i n s t n d ng n c sau khi ã dùng cho m c ích c p n c nh ã nêu

trên và các l ng n c d khác.

Do ó, d án h ch a a m c ích l u v c sông H ng s không òi h i n c riêng

bi t nh là m t p dùng phát i n.




5-1 Giai o n 2-1

CH NG 5 NGHIÊN C U DUY TRÌ DÒNG CH Y

5.1 Các v n nghiên c u v l u l ng duy trì sông

L u l ng duy trì sông, là vi c c n thi t ng n ng a s xâm nh p c a dòng

n c m n, ô nhi m ngu n n c, t c ngh n c a sông, duy trì giao thông th y, và

b o v sinh thái, c nghiên c u t nh ng v n sau ây:

1) S xâm nh p dòng n c m n : l u l ng c n thi t i v i m n cho

phép t i m t vùng xác nh c kh o sát t m i t ng quan gi a l u l ng

c a vùng ó t i c a sông và m n. Tác d ng c a p n c t i c a sông

c c bi t l u ý.

2) S ô nhi m ngu n n c: l u l ng c n thi t c kh o sát t m i t ng

quan gi a dòng ch y và tiêu chu n ch t l ng n c cho phép.

3) S t c ngh n c a sông: l u l ng c n thi t c kh o sát t s ph ng

oán nh ng i u ki n b t c ngh n trong quá kh .

4) Giao thông th y: l u l ng c n thi t c kh o sát t m i quan h gi a

l ng tàu bè, n c tiêu và sâu.

5) B o v sinh thái: l u l ng c n thi t c kh o sát t quan i m c a s b o

v môi sinh cho h th ng sông r ch.

So sánh k t qu thu t t nh ng nghiên c u 5 v n v l u l ng trên ây,

nh ng s li u t i a ph i c áp d ng cho l u l ng duy trì sông H ng.

5.2 L u l ng duy trì sông c xu t trong nghiên c u ánh giá môi

tr ng ban u

Trong báo cáo ánh giá môi tr ng ban u v d án h ch a n c T Tr ch t i

t nh Th a Thiên Hu , m t s kh o sát ã c ti n hành. Tr c h t, nó c

nghiên c u và tính toán d a trên quan i m c a vi c s d ng n c cho vi c t i.

m n ph thu c vào nhi u y u t nh dòng ch y t th ng l u và nh ng ph

l u, m c th y tri u, và kho ng cách n bi n. Thông th ng càng xa bi n thì

m n trong n c sông càng th p. D a trên nh ng ngu n th c t c a m n m t

vài a i m trên dòng sông H ng, m i quan h gi a m n và kho ng cách t

dòng sông n bi n ông ã c xác nh.

Hi n nay ã có m t i m l y n c t i cho vùng Phú C m phía Nam sông

H ng, cách bi n ông 14,2 km. Tính n vi c s d ng n c t i thì m n

c a sông H ng t i i m l y n c ph i h i i u ki n là d i 1%, t c là m n

t i a cho nông s n, và l u l ng ph i trên 61 mét kh i/giây t i Phú C m. Không

tính n dòng n c vào t nh ng ngu n ph l u kho ng 16,9 mét kh i/giây,

c a




5-2 Giai o n 2-1

duy trì vi c thoát n c th ng xuyên t th ng l u ph i trên 45 mét kh i/giây.

5.3 M t s v n c n thi t duy trì dòng sông

5.3.1 Ch t l ng n c

Ch t l ng n c c a sông ph thu c vào nh ng i u ki n nh kh i l u l ng, s

ô nhi m, nhi t c a n c, và t c c a dòng ch y, v.v… L u l ng s quy t

nh ch c n ng pha loãng, và nhi t cùng t c c a dòng ch y s nh h ng

n n ng l c t l c s ch cu dòng sông. S ô nhi m bao g m n c th i t ngu n

s d ng n c cu c dân, khu công nghi p và khu nông nghi p c ng nh s x

n c b n trong khu v c thành ph . Vào mùa khô, nói chung là ch t l ng n c

sông b gi m i do loãng xu ng th p trong khi nh ng i u ki n khác thì không

i.

S phân tích ngu n n c b ô nhi m t BOD c t n d ng nh m t s nghiên

c u nh l ng quy t nh cho vi c duy trì dòng ch y c a sông. Tuy nhiên,

nh ng s li u và thông tin c n thi t phân tích, nh ngu n g c c a ngu n ô

nhi m, t l c a dòng ô nhi m, và s gi m t c cu dòng sông thì không có s n

t l u v c sông H ng. Vì th vi c nghiên c u duy trì dòng sông c th c

hi n c n c trên nh ng s li u ã có c a i u ki n ch t l ng n c sông và nh ng

thông tin liên quan khác.

M t s s li u v ch t l ng n c o c t tháng 2 n tháng 4 n m 1997 cho

th y r ng ch t l ng n c sông H ng i u ki n t t ngay c trong mùa khô, t

Tiêu chu n Ch t l ng N c B M t (TCVN 5942-1995) ngo i tr vi khu n i

tràng.

B ng th ng kê d i ây trình bày ch t l ng n c o c t tháng 6 n tháng

12 n m 1998 t i 6 a i m trong vùng gi a c a sông n i ngã ba sông T Tr ch và

sông H u Tr ch. B ng th ng kê c ng cho th y s ô nhi m n c c a sông H ng

là không áng k , ngay c trong mùa h n hán.




5-3 Giai o n 2-1

Ch t L ng N c (BOD) C a Sông H ng ( o t tháng 6 n th. 12, 1998) n v : mg/l

V trí Trung Bình S o t i thi u S o t i a

C a Sông ( p Th o Long ) 0,8 0,4 1,1

Sinh (Ngã ba sông B và sông H ng)

0,9 0,5 1,6

H l u thành ph Hu 0,9 0,3 1,7

Th ng l u thành ph Hu 0,6 0,2 3,4

V n Niên 0,5 0,2 0,7

Tu n(Ngã ba sông H u Tr ch và T Tr ch)

0,5 0,2 1,1

Ngu n: Báo Cáo Hi n Tr ng Ch t L ng N c C a H Th ng Ao m c a T nh Th a Thiên Hu và HTr ng Tr t Th Nghi m (D Án N c Ng t Pháp-Vi t, 1999)

Bên c nh ó, theo các nhà khoa h c c a Khoa Khoa h c và môi tr ng, i h c

Khoa H c Hu , khi l u l ng xu ng d i 10 mét kh i/giây ngã ba sông T

Tr ch và H u Tr ch thì ch t l ng n c sông H ng s b gi m i. Tuy nhiên, h

không a ra l i ngh nào v l u l ng t i c a sông.

Vì v y, nh m m c ích b o m ch t l ng n c sông H ng i u ki n t t, s

gi m thi u l u l ng m c th p nh hi n t i có th tránh c nh vào vi c

duy trì ch th y v n c a n c ki t. S phân tích th y v n hàng tháng t i c a

sông cho th y 86 tri u mét kh i là l u l ng t i thi u trong su t th i gian o

l ng ch t l ng n c nói trên. L ng này t ng ng v i kho ng 30 mét

kh i/giây i v i m t l n tính toán trung bình.

5.3.2 T c ngh n c a sông

Theo nh ng ngu n tin áng tin c y, cho n nay không có v n h n ch v vi c

c a sông b t c ngh n c a sông H ng c báo cáo. i u này cho th y r ng,

m c dù chúng ta ch a bi t n nh h ng c a l l t do dòng sa b i t i c a sông,

l u l ng m c th p nh hi n t i có l c ng ng n ng a c a sông không

b t c ngh n. Do ó, s t c ngh n c a sông có th tránh c b ng cách duy trì

ch th y v n ang có c a n c ki t.

5.3.3 Giao thông th y

T l s d ng ng th y n i a trên sông H ng t ng i ít. V n chuy n hàng

hóa b ng ng th y chi m ít h n 5% t ng s v n chuy n ch trong vùng.

Nh ng tàu nh i tham quan, ánh cá, v n chuy n s i cát và hành khách trong

vùng c kh o sát b ng cách quan sát t i th c a. Thêm vào ó, theo y Ban

Nhân Dân thành ph Hu , giao thông th y trên sông H ng ch quan tr ng m c




5-4 Giai o n 2-1

a ph ng, và h u h t s chuyên ch hàng hóa và hành khách có th thay th

b ng nh ng ph ng ti n chuyên ch khác thí d nh ng b trong tr ng h p

sâu và chi u r ng c a n c không cho phép Do ó, c n ph i nh r ng i u

ki n cho giao thông th y trên sông h u nh có th b o m c b ng cách duy

trì ch th y v n hi n có c a n c ki t.

5.4 L u l ng t i thi u b o t n sinh thái c xu t trong nghiên c u ánh

giá môi tr ng ban u

Trong nghiên c u ánh giá môi tr ng ban u c a d án ngu n n c sông T

Tr ch c a t nh Th a Thiên Hu , l u l ng t i thi u b o t n sinh thái c ng c

nghiên c u và xu t. L u l ng t i thi u b o v sinh thái c xác nh b ng

l u l ng t i thi u hàng tháng t i m t con l ch c a sông t ng ng v i P = 90%.

S li u hàng tháng và hàng n m c tính toán và l u tr d a trên s li u c a

c ng m a s d ng mô hình TANK. Tóm l i, l u l ng b o t n sinh thái

c xem nh là 31,0 mét kh i/giây t i c a sông.

5.5 C c u dòng ch y duy trì sông

D a trên nh ng nghiên c u trên, k t qu quy t nh cho dòng ch y duy trì sông

H ng c tóm t t nh sau:

- 61 mét kh i/giây t i Phú C m d a trên quan i m phòng ch ng s xâm nh p

c a dòng n c m n.

- B o m ch th y v n hi n có c a n c ki t d a trên quan i m c a ch t

l ng n c, s t c ngh n c a sông, giao thông th y, và

- 31 mét kh i/giây t i c a sông d a trên quan i m sinh thái.

Trong nh ng v n này, hy v ng r ng v n xâm nh p c a n c m n rõ ràng s

c gi i quy t sau khi hoàn thành p Th o Long. Do ó, dòng ch y duy trì cho

sông H ng c nh là 31 mét kh i/giây t i c a sông.




6-1 Giai o n 2-1

CH NG 6 PHÂN TÍCH CÂN B NG N C

6.1 T ng quát

Vi c phân tích c ti n hành ánh giá cân b ng n c l u v c sông H ng

gi a tài nguyên n c s n có (phía cung c p) và yêu c u v n c t ng ng (phía

nhu c u) trong i u ki n hi n t i và t ng lai. S ánh giá bao g m nh ng thành

ph n sau ây:

Tài nguyên n c

1) Dòng ch y m t sông (n c b m t) trong i u ki n dòng ch y t nhiên

2) N c d tr trong h (nh ngu n n c b sung trong mùa h n và th i k nhu c u

n c t i cao)

Nhu c u n c

1) Nông nghi p bao g m t i, nuôi tr ng th y s n và ch n nuôi

2) Sinh ho t

3) Công nghi p

4) T o th y i n v i yêu c u x n c t i thi u

L u l ng duy trì c a sông

6.2 Ph ng pháp lu n

6.2.1 i u ki n c b n

(1) H th ng cân b ng n c

i m cân b ng n c c xác nh tr c t i m i i m nhu c u n c và t i c a sông.

Dòng ch y t i i m nhu c u n c c ánh giá xác nh n c d ho c thi u c a

n c s d ng cho nông nghi p, sinh ho t và công nghi p. i m cân b ng t i c a

sông c dùng ánh giá hi u qu l u l ng duy trì c a sông trên c s toàn b

l u v c.

Phân tích cân b ng n c c th c hi n trên th i o n m i tháng. Tài nguyên n c

và s li u nhu c u n c c a ra trên th i o n m i tháng trong th i gian 24

n m.

H th ng cân b ng n c c a l u v c sông H ng c trình bày trong Hình 6.1

nh m t mô hình quy ho ch.




6-2 Giai o n 2-1

(2) Dòng ch y t nhiên

Dòng ch y m t sông tính b ng phân tích th y v n nh mô t tr c trong Ch ng 3

c s d ng. Dòng ch y này là chu i s li u dòng ch y m t t nhiên vì c c

tính tr c ti p t l ng m a quan sát.

(3) Dòng ch y quy h i c a N c t i

a) Dòng ch y quy h i t khu v c t i c gi nh là 10% c a nhu c u.

b) Dòng ch y quy h i c a n c t i s không tr l i sông trong tr ng h p

dòng ch y i th ng ra bi n.

(4) Dòng ch y quy h i c a n c Sinh ho t và n c Công nghi p

Dòng ch y quy h i t n c sinh ho t và n c công nghi p không c tính trong

dòng ch y m t t i i m cân b ng.

6.2.2 Tài nguyên n c hi n có t i l u v c sông H ng

(1) Dòng ch y t nhiên

Dòng ch y t nhiên m i tháng trong toàn b l u v c sông H ng v i di n tích là

3.300 km2 c tính trong 24 n m trên th i o n n c x m i tháng c trình bày

trong B ng 6.1. i m t ng quát c a dòng ch y t nhiên c trình bày d i ây:

a) Dòng ch y m t trung bình dài h n ; - Trung bình cho 24 n m là 213 m3/giây

- Trung bình cho m i n m t 114 m3/giây n

354 m3/giây

b) N m h n hán (m i n m) ; - Nghiêm tr ng nh t trong 24 n m ; n m 1977 (trung

bình n m=114,1 m3/giây)

c) Tháng h n hán ; - Nghiêm tr ng nh t; Tháng 4 (trung bình dài h n=40,9

m3/giây)

- Nghiêm tr ng th hai; Tháng 7 (trung bình dài h n=44,4

m3/giây)

- Nghiêm tr ng th ba; Tháng 8 (trung bình dài h n=47,4

m3/giây)

Liên quan n dòng ch y m t trung bình dài h n là 213 m3/giây, chênh l ch v i

50% l u l ng b o m trong nghiên c u Giai o n 1, có nh ng l u ý sau:

Trong nghiên c u Giai o n 1, l u l ng m b o 50% c a toàn b l u v c sông

c tính là 179 m3/giây (ho c 5.673 tr. M3/n m). M t khác, dòng ch y m t trung

bình dài h n c tính là 213 m3/giây (ho c 6.731 tr. M3/n m) nh ã c p trên.

Chênh l ch gi a l u l ng m b o 50% và dòng ch y m t trung bình dài h n có

th c gi i thích nh sau:




6-3 Giai o n 2-1

L u l ng m b o 50% m i tháng b t ngu n t ng h i quy có c b ng phân

tích th ng kê trên c s s li u l u l ng h ng tháng. L u l ng m b o 50% có

c t ng h i quy trên không gi ng v i l u l ng trung bình h ng tháng, t ó

phát sinh chênh l ch gi a l u l ng m b o 50% và dòng ch y m t trung bình dài

h n.

(2) H ch a n c

Trong l u v c sông H ng hi n nay không có h ch a, v i ba h ch a d ki n c

xem xét trong mô hình phân tích, c li t kê nh sau:

H ch a d ki n

i) T Tr ch : Dung tích ; 460 tr. M3 (h u ích)

Di n tích ; 717 km2

ii) H u Tr ch : Dung tích ; 90 tr. M3 (ch phòng ch ng l )


iii) C Bi : Dung tích ; 455 tr. M3


Trong phân tích th c s c làm, ch có p T Tr ch c bao g m trong vi c

tính toán.

6.2.3 Nhu c u n c

(1) Nhu c u n c t i

Nhu c u n c t i là nhu c u l n nh t trong l u v c sông H ng. Trong phân tích,

khu v c t i c chia ra n m (5) khu v c nh trong l u v c sông H ng nh trình

bày trong Hình 6.1. Nhu c u n c t i hi n t i và t ng lai c tính toán và trình

bày trong B ng 6.2 v i n v yêu c u là tháng. Tên và di n tích c a các khu v c

t i nh sau:

Hi n t i T ng lai

2000 2010 2020

Khu v c t i B c sông H ng (1) 2.840 ha



Khu v c t i Nam sông H ng 8.630 ha

Khu v c t i sông B 2.720 ha

(2) Nhu c u n c cho Th y s n và Gia súc

c tính v nhu c u n c cho th y s n và gia súc c mô t trong m c 4.2.2 và

4.2.3. Nhu c u n c c a m i khu v c t i c trình bày sau ây tính theo dung

tích m i tháng:




6-4 Giai o n 2-1

(million m3/month)

Nhu c u hi n t i Nhu c u t ng lai

2001 2010 2020

Th y s n Gia súc Th y s n Gia súc Th y s n Gia súc

Khu v c t i B c sông H ng (2) 0,282 0,020 0,835 0,027 1,132 0,048



Khu v c t i Nam sông H ng 0,979 0,062 2,936 0,082 3,985 0,146

Khu v c t i sông B 0,270 0,020 0,800 0,026 1,084 0,046

(3) Nhu c u n c cho sinh ho t và công nghi p

Nhu c u n c cho sinh ho t và công nghi p t i thành ph Hu và vùng lân c n c

xem xét trong phân tích cân b ng n c. D báo nhu c u cho n m 2010 và n m 2020

c trình bày trong Hình 6.1 tính theo dung tích yêu c u m i tháng và th i n c

nh sau:

( n v ) T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12

Hi n t i Th i n c cms 0,54 0,54 0,58 0,66 0,66 0,73 0,73 0,69 0,58 0,62 0,58 0,58

2010 Th i n c cms 0,73 0,73 0,81 0,93 0,93 0,96 0,96 0,93 0,77 0,85 0,77 0,77

2020 Th i n c cms 1,31 1,27 1,42 1,62 1,62 1,74 1,74 1,66 1,39 1,50 1,39 1,39

(4) Dung tích ch ng l

gi dung tích ch ng l trong h ch a vào mùa l , i u c n thi t không ph i là

nhu c u n c mà là gi i h n n c s n có trong h . Theo k ho ch ch ng l , dung

tích ch ng l s c n t i 392 tri u m3 i u hòa l ch y vào h T Tr ch và t t i

tiêu chí phòng ch ng l ã nh tr c. Dung tích là 392 tri u m3 c m b o d i

m c n c thêm t ng ng v i 610 tri u m3 dung tích h u ích. Vì v y, dung tích

có s n còn l i cho m c ích c p n c là 145 tri u m3 trên dung tích ch t là 72 tri u

m3. Dung tích ch ng l này c xem xét trong vi c phân tích t tháng 9 n tháng

11.

6.2.4 V n hành h ch a

(1) Quy t c v n hành h ch a áp d ng cho phân tích

Trong phân tích cân b ng n c hi n t i, quy trình v n hành h ch a ban u c

nh tr c là ki m soát th tích ch a n c c a h trong công tác phòng ch ng l

theo 2 mùa trong n m, ngh a là mùa không có l (t tháng 12 n tháng 8 n m sau)

và mùa l cao (t tháng 9 n tháng 11).




6-5 Giai o n 2-1

Ngoài v n nêu trên, quy trình ki m soát l u l ng ch y ra c a h trong vi c cung

c p n c c ng c nh tr c. Khái ni m c a quy t c này là x n c tr trong h

ch a áp ng nhu c u n c t i các nhánh h l u v i i u ki n là ph i có n c d

tr .

(a) V n hành ki m soát Dung tích H ch a

Trong vi c v n hành h ng n m ki m soát dung tích h ch a, các v n sau

c u tiên hàng u, t ng ng v i mùa l :

(i) Mùa không có l : Vi c b o m s c ch a cho cung c p n c c

u tiên th a nhu c u cung c p n c.

(ii) Mùa l l n : Ph i b o m dung tích ch ng l ã xác nh tr c.

(b) V n hành ki m soát l u l ng ch y ra c a H ch a

Vi c ki m soát l u l ng ch y ra c a h ch a ph i c ti n hành theo

ph ng cách sau dung tích ch a c a h không v t quá dung tích h u ích

t ng ng theo các mùa l nh sau:

(i) Dung tích hi n t i c a h = dung tích h u ích t i a

- Qch yra = Qch yvào v i Qch yvào > Qnhuc u

- Qch yra = Qnhuc u v i Qch yvào < Qnhuc u

(ii) Dung tích hi n t i c a h < dung tích h u ích

- Qch yra = Qnhuc u cho n khi Dung tích hi n t i c a h t

n dung tích h u ích khi Qch yvào >

Qnhuc u

- Qch yra = Qnhuc u cho n khi Dung tích hi n t i c a H ch a

xu ng m c th p nh t, khi Qch yvào <

Qnhuc u

(iii) Dung tích hi n t i c a h = m c th p nh t

- Qch yra = Qch yvào khi Qch yvào < Qnhuc u

- Qch yra = Qnhuc u khi Qch yvào > Qnhuc u

Trong ó:

Qch yra : Th tích l u l ng ch y ra c n thi t t h ch a

Qch yvào : Th tích l u l ng ch y vào h ch a

Qnhuc u : Nhu c u n c t i các nhánh h l u




6-6 Giai o n 2-1

6.3 ánh giá Phân tích cân b ng n c

6.3.1 T ng quát

Phân tích cân b ng n c c ti n hành trên l u v c sông H ng b ng cách áp

d ng chu i s li u dòng ch y hàng tháng trong kho ng th i gian 24 n m, bao g m

m t h ch a d ki n (dùng h T Tr ch cho s phân tích ch vào n m 2020 mà thôi)

c ng nh yêu c u v n c bao g m t i, th y s n, gia súc, sinh ho t và công nghi p.

Cân b ng n c i u ki n hi n t i và t ng lai vào n m 2010 và 2020 c nghiên

c u.

Tr c khi kh o sát cân b ng n c gi a cung và c u t i i m cân b ng t t i c a

sông c ng nh t i m i i m nhu c u n c, vi c i u ch nh v n hành h ch a c

th c hi n s x nu c không hi u qu c gi m thi u, và dung tích h ch a nên

c s d ng gi m thi u s thi u n c t i các i m cân b ng t ng ng càng

nhi u càng t t.

Trong s kh o sát, dòng ch y duy trì sông c xem xét t i di m cân b ng. Nh ã

th o lu n trong Ch ng 5, s l ng dòng ch y duy trì sông t ng ng là 61 m3/giây

ch ng l i s xâm nh p c a n c m n trong i u ki n hi n t i, và 31m3/giây

duy trì sinh thái c a sông trong i u ki n t ng lai bao g m nh h ng c a p

Th o Long v i ch c n ng ch ng nhi m m n.

6.3.2 ánh giá tiêu chí v n m có th h n hán

S ch t ch gi a i u ki n c p n c i kháng v i nhu c u n c c ánh giá d a

theo tiêu chí t ra nh sau:

Nhu c u n c N m có th h n hán

(a) Nông nghi p, Dòng ch y duy trì sông : Nhu c u n c s c áp ng h n3/4 th i o n các n m trong th io n nghiên c u dài k (24 n m

trên l u v c sông H ng) (b) Sinh ho t, Công nghi p : Nhu c u n c s c áp ng h n

9/10 th i o n các n m trong th io n nghiên c u dài k (24 n m

trên l u v c sông H ng)

6.3.3 i u ki n hi n t i

T ng k t phân tích cân b ng n c v i i u ki n hi n t i c trình bày trong B ng

6.3. Trong i u ki n hi n nay, dung tích h ch a không có s n. ánh giá s b c

th c hi n d a theo k t qu trong B ng 6.3 nh sau:




6-7 Giai o n 2-1

(1) S thi u n c u c nh n th y trong c hai tr ng h p v vi c tính n và

không tính n l u l ng duy trì. Trong tr ng h p tính n l u l ng duy trì,

s thi u h t nhi u c tìm th y m i n m cho kho ng th i gian phân tích là

24 n m.

(2) Trong tr ng h p không tính n l u l ng duy trì, s thi u n c t i i m

c a sông trên toàn b l u v c c nh n th y trong 9 n m cho kho ng th i

gian phân tích là 24 n m. T i m i i m cân b ng v trí l y n c c a m i khu

v c t i, s thi u h t c tìm th y trong 13 n m t i i m cân b ng d c theo

sông B và 9 n m t i khu v c t i Nam sông H ng, trong khi ch thi u n c

m t l n t i i m cân b ng khu v c t i B c sông H ng v i n c l y t

sông H ng.

(3) Kh n ng cung c p n c hi n nay t dòng ch y sông t nhiên n u không c

i u khi n u n s t o nên h n hán tr m tr ng x y ra h u nh cách m i

n m m t l n và s nhi m n c m n tr m tr ng x y ra t i vùng h l u sông

H ng c ng nh t i sông B .

6.3.4 i u ki n c a n m 2010

Trong i u ki n t ng lai c a n m 2010, dung tích h ch a c gi nh là không

có vì p không hy v ng hoàn t t tr c n m 2010, trong khi ó p Th o Long

c tính là ã ho t ng.

ánh giá s b c th c hi n d a theo k t qu trong B ng 6.4 nh sau:

(1) S thi u n c u c nh n th y trong c hai tr ng h p tính n và không

tính n l u l ng duy trì. Trong tr ng h p tính n l u l ng duy trì, s

thi u h t nhi u c tìm th y t ng t m i n m cho kho ng th i gian phân

tích là 24 n m m c dù l u l ng duy trì c tính là 31m3/giây ngh a là b ng

phân n a l u l ng c a i u ki n hi n t i. .

(2) Trong tr ng h p không tính n l u l ng duy trì, s thi u n c t i i m c a

sông trên toàn b l u v c c nh n th y trong 9 n m cho kho ng th i gian

phân tích là 24 n m. T i m i i m cân b ng v trí l y n c c a m i khu v c

t i, s thi u h t c tìm th y trong 9 n m t i i m cân b ng d c theo sông

B và 13 n m t i khu v c t i Nam sông H ng, trong khi ch thi u n c m t

l n t i i m cân b ng khu v c t i B c sông H ng v i n c l y t sông

H ng.

(3) Hi n tr ng vào n m 2010 gi ng nh hi n nay m c dù s có m t chút c i ti n

trong t ng lai vì p Th o Long c d ki n hoàn t t.




6-8 Giai o n 2-1

6.3.5 i u ki n c a n m 2020

Trong i u ki n t ng lai c a n m 2020, dung tích h ch a s n có là 460 tri u m3

tính theo dung tích h u ích c p n c trong h ch a T Tr ch.

ánh giá c th c hi n d a theo k t qu trong B ng 6.5 và 6.6 nh sau:

(1) Trong giai o n này, dung tích ch ng l c xem xét trong tháng 9, tháng 10

và tháng 11. Dung tích l n nh t là 460 tri u m3 t c trong t t c các tháng

ngo i tr ba tháng trên, trong khi dung tích h u ích c p n c ch là 145

tri u m3.

(2) Trong tr ng h p không tính n l u l ng duy trì, s thi u n c t i i m cân

b ng c a sông v n c nh n th y trong dãy s li u dòng ch y n m 1977 là

n m t ng ng v i n m h n hán tr m tr ng nh t. S thi u n c c c b c

tìm th y trong kho ng 2/3 c a 24 n m t i m t s i m cân b ng d c theo sông

B .

(3) S thi u n c c c b t i sông B có th nhanh chóng c gi i quy t sau khi

hoàn thành p Th o Long vì nh h ng c a m nh ã mô t trong m c

tr c.

(4) Trong tr ng h p tính n l u l ng duy trì là 31 m3/giây, s thi u n c c

nh n th y trong 5 n m. N c d tr s c x hoàn toàn gi i quy t vi c

thi u h t n c c a toàn b l u v c trong tr ng h p m t n m khác.

(5) Có th nói r ng dung tích c p n c mong i trong n m 2020 s ch v a

cho nhu c u d ki n ngo i tr tình tr ng h n hán tr m tr ng x y ra 5 l n trong

th i gian 24 n m.

6.4 K t qu và K t lu n Phân tích cân b ng n c

Qua s phân tích ã ti n hành cho n m 2020, tình tr ng sau ây c tìm th y:

(1) Thi u n c có th x y ra cho 5 n m trong s 24 n m ngay c khi có h ch a

T Tr ch. N m h n th 6 có th c gi i quy t b ng p T Tr ch v i dung

tích ch a là 460 tri u m3 cho vi c c p n c.

(2) kh o sát s h u ích c a h T Tr ch, nghiên c u v nhu c u c a n m 2020

khi không có p c th c hi n. S so sánh trong m i tr ng h p tính theo

s n m trong t ng s 24 n m khi thi u n c x y ra c tóm t t nh sau:




6-9 Giai o n 2-1

N m 2020 không có p

N m 2020 có p

Toàn b l u v c tính n l u l ng duy trì 23 5

Toàn b l u v c không tính n l u l ng duy trì 13 1

Sông B 16 5 ( p Th o Long c

tính n)

Khu v c t i Nam sông H ng 12 1

Khu v c t i B c sông H ng 1 0

(3) S thi u n c d ki n s x y ra theo nh phân tích cân b ng n c d i ây:

(1) (2) (3) (4) (5) (6)

Kh i l ng thi u n c hàng n m (tr. M3) 275 199 185 164 149 0

(n m t ng ng) 1977 1990 1988 1980 1978 1983

S thi u n c không x y ra trong n m h n th 6, t ng ng v i n m 1983,

khi dung tích h ch a c hoàn toàn s d ng gi i quy t tình tr ng h n

hán.

(4) D a theo tiêu chí d ki n v kh n ng c p n c c n n th a mãn nhu c u

n c vào 1/4 n m có th x y ra h n (n m th 6 trong t ng s 24 n m), k t qu

cho th y kh n ng c p n c c a h T Tr ch s ch áp ng c nhu c u

n c c a n m 2020 b ng cách k t h p p Th o Long và l u l ng duy trì c a

sông.




7-1 Giai o n 2-1

CH NG 7 ÁNH GIÁ TÁC NG MÔI TR NG

7.1 B i c nh môi tr ng c n l u ý d a trên báo cáo i u tra c a MARD

ánh giá tác ng môi tr ng (EIA) cho d án h T Tr ch t nh Th a Thiên Hu

ã c th c hi n, và B n báo cáo v EIA c MARD so n th o vào tháng 5 n m

2000. Ch d án là MARD và d án h T Tr ch g m nh ng ph n sau ây (kích

th c c trình bày trong F/S):

- H có s c ch a t ng quan v i m c d tr cao nh t là 610.000.000 m3.

- p n c v i cao trình nh là 56 m.

- C a x n c v i l ng n c thoát là 11.400 m3/s

- ng c ng d n n c vào v i l u l ng cao nh t là 100 m3/s.

- Nhà máy th y i n v i n ng l c là 19.500 kW.

K t qu c a nghiên c u IEA c tóm t t sau ây.

7.1.1 Hi n tr ng

(1) Môi tr ng t nhiên

Ch t l ng nu c: Ch t l ng nu c ch nh n c sông b nhi m khu n i tràng,

ó n c ph i c kh trùng tr c khi s d ng trong sinh ho t. Tuy nhiên, n c

sông không b ô nhi m b i kim lo i n ng. Vào mùa khô, n c có m n cao vì nh

h ng c a th y tri u nên không s d ng trong sinh ho t c.

Bao ph th c v t: Bao ph th c v t trong khu v c c a d án có th c chia ra tùy

thu c vào cao c a hai vành ai: Vành ai v i cao d i 900 m c bao ph

b i r ng r m nhi t i, và vành ai cao h n 900m ph n l n là r ng r m bán nhi t

i.

D ng th c v t và d ng ng v t: Có t t c 585 nhóm d ng th c v t, 45 lo i ng v t

có vú, 149 lo i chim, 35 lo i bò sát và 12 lo i ng v t l ng c ang phát tri n/sinh

s ng trong và chung quanh khu v c d án.

(2) Môi tr ng xã h i

Khu v c d án ph n l n huy n Nam ng và H ng Th y, t nh Th a Thiên Hu .

Hi n tr ng xã h i c tóm t t nh sau:

t ai, nói chung, t ng i có nhi u ti m n ng, thích h p cho vi c phát tri n r ng

(tr ng r ng), m t vài lo i cây công nghi p và cây n trái. Khu v c ng c t ng

i r ng l n, cho phép vi c phát tri n ch n nuôi trâu và bò. Vì v y khí h u toàn




7-2 Giai o n 2-1

vùng và i u ki n thiên nhiên r t thích h p v i nông nghi p. Tuy nhiên c ng có vài

v n khó kh n, trong ó có s thi u h t tài chánh cho vi c phát tri n nông nghi p,

trình giáo d c th p c a dân a ph ng, s thi u ki n th c v ti p c n th thr ng,

và tình tr ng ng l không t t, v.v…

(3) V n thu mua t ai và tái nh c

Theo báo cáo c a EIA so n th o b i HEC-1, d án h T Tr ch s d n n vi c tái

nh c v i quy mô d c là 815 h v i kho ng 5.000 ng i b nh h ng. S ti n

b i th ng cho s m t mát tài s n nh t ai và s n xu t nông nghi p lên n

kho ng 55.000 tri u ng VN.

7.1.2 Tác ng môi tr ng c a d án h T Tr ch

Tác ng môi tr ng do d án h T Tr ch gây ra và bi n pháp gi m thi u ã c

phân tích và m c c a m i tác ng ã c ánh giá.

Theo nghiên c u c a MARD, nh h ng tiêu c c áng k nh t g m có nh ng ph n

sau:

- Ng p l t, di c ra kh i khu v c h và tái nh c

- S xói l và chuy n ng c a bùn l y

- S i h ng c a dòng ch y h l u

i u th nh t có tác ng/v n nh b i th ng không th a áng, vi c tái nh c

c a các h b nh h ng (b ng p n c) và nh ng v n v sinh k sau khi di c .

i u th hai là tác ng c a chuy n ng bùn l y và n c c ch y xu ng khu v c

h l u trong giai o n xây c t khi tr i m a. i u th ba ngh a là tác ng gây ra b i

s thay i h th ng n c trong giai o n v n hành, k c nh ng tác ng v giao

thông th y n i a, n c t i, ch t l ng n c, s sói l c a b sông và lòng sông.

Nh ng tác ng khác c li t kê trên b ng.

7.1.3 Xem xét l i nghiên c u ánh giá tác ng môi tr ng do MARD th c hi n

Trong nghiên c u EIA, tác ng môi tr ng c kh o sát, d báo, và ánh giá t

quan i m sinh thái, hóa-lý h c và xã h i-kinh t qua ba giai o n: giai o n chu n

b (l p k ho ch ho c giai o n thi t k ), giai o n xây d ng và giai o n v n hành.

Tác ng có th gây ra b i s th c hi n d án c ánh giá và mô t chi ti t, v

ch t l ng c ng nh s l ng. H n n a, bi n pháp gi m thi u c ng c li t kê và

k ho ch qu n lý môi tr ng c mô t (nh ng k ho ch giám sát môi sinh không

c ngh ).

Tuy nhiên, theo tình tr ng hi n t i c a khu v c d án có s a d ng v sinh v t, và

quy mô ng p n c c a d án có di n tích là 23,5 km2 ( cao dung l ng trung




7-3 Giai o n 2-1

bình), nh ng i m sau ây c n c nghiên c u chi ti t và y h n:

- Tác ng trên d ng th c v t và d ng ng v t, k c các loài quý giá.

- Xác nh tình tr ng xã h i nh t là trong ph m vi th y s n n i a, tình tr ng s c

kh e và di s n v n hóa/l ch s .

Ngoài ra, k ho ch giám sát môi tr ng ph i c chu n b trong c hai giai o n,

xây d ng và v n hành. Nh n th c c r ng nh ng i m này c n ph i c nghiên

c u chi ti t, do ó Nghiên c u ánh giá tác ng môi tr ng (EIA) ã c ti n

hành trong nghiên c u, bao g m ph m vi trình bày trong ph n k ti p.

7.2 Ph m vi ánh giá tác ng môi tr ng

Nghiên c u IEA c ti n hành d i d ng h p ng th u ph . Tác ng môi tr ng

v ph ng di n v t lý, t nhiên và xã h i c phân tích và ánh giá d a trên tiêu

chu n môi tr ng Vi t Nam, n u t ng ng và thích h p ánh giá d án

ngh . N u không, tiêu chu n thích h p khác c ra cho s ánh giá. Báo cáo

nghiên c u c ng bao g m các bi n pháp gi m thi u, qu n lý môi tr ng và giám sát

d án.

7.3 Khái quát v k t qu nghiên c u ánh giá tác ng môi tr ng

7.3.1 M u

M c tiêu nghiên c u EIA là D án phát tri n sông H ng, k c nh ng ph n sau

ây:

- Phát tri n h T Tr ch, và

- p n c Th o Long

Ph ng th c ti p c n và ph ng pháp lu n c a EIA bao g m i) thu th p s li u và

thông tin s n có; ii) ki m tra tài li u; iii) kh o sát hi n tr ng và phân tích ch t

l ng n c trong phòng thí nghi m; và iv) ph ng v n ng i liên h k c ng i a

ph ng. Bi n pháp gi m thi u và k ho ch giám sát c ngh trong b n báo cáo

cu i cùng.

Ngoài ra, i u ki n tiên quy t nh quy mô và kích th c c a d án i t ng c a

nghiên c u EIA c trích ra t báo cáo sau:

- Nghiên c u kh thi h T Tr ch do HEC-I l p

- Nghiên c u kh thi p Th o Long do SAFEGE l p




7-4 Giai o n 2-1

7.3.2 Hi n tr ng c a môi tr ng

(1) Môi tr ng v t lý

a) S xâm nh p c a n c m n

Tình tr ng hi n t i d a trên s li u s n có: Sông H ng b nh h ng b i ch

bán nh t tri u không u n, và biên tri u cao nh t có th lên t 60 n

80 cm. Theo ó, s xâm nh p c a n c m n ã c kh o sát sông và có th

lên n t n nhà máy l c n c Gia Vi n n m kho ng 19 km th ng l u t c a

sông.

S xâm nh p c a n c m n c gi m b t nh p Th o Long hi n có nh ng

p này c và hi n nay ch c n ng c a nó không áp ng c. p Th o

Long m i ang c xây d ng ngay phía h l u p c trên sông H ng.

K t qu kh o sát hi n tr ng trong quá trình nghiên c u: m n c ng nh

m c n c c o trong 24 ti ng vào ngày 21 n 22 tháng 2 n m 2002.

Quan tr c c th c hi n t i 6 a i m. M u n c m n c l y theo ng

th ng ng gi a dòng, và trên m i tr c th ng ng, m u n c m n c l y

3 i m: i m m t, i m gi a và i m áy. M u c l y 12 l n trong ngày

vào nh ng gi l . m n cho m i m u c kh o sát b ng m t ng h o

m n. Th i gian l y m u c tính ng th i v i th i gian kh o sát m c

n c t i tr m ó.

K t qu kh o sát c a m n c tóm t t nh sau: tr m Lai Y, trung bình

mu i ch lên n 0,178%, nh ng khi th y tri u cao, mu i thay i t 1-1,4%,

cho th y r ng vi c l y n c dùng cho sinh ho t ho c s n xu t ph i c b o

m an toàn b ng kh o sát và chu n oán m n. T Phú C m và th ng l u

c a sông H ng, m n loãng h n su t n m nên có th dùng n c sông cho

sinh ho t và s n xu t.

b) Ch t l ng n c

Tình tr ng hi n t i d a trên s li u s n có: Theo s li u ph , ch t l ng n c

sông H ng c tóm t t nh sau:

- Ph n l n các thông s u n m d i giá tr gi i h n A theo Tiêu chu n

ch t l ng n c m t c a Vi t Nam, ngo i tr vi khu n i tràng.

- N ng vi khu n i tràng không thích h p giá tr gi i h n A, và c giá tr

B, cho th y s ô nhi m c gây ra b i n c th i a ph ng ch a kh

trùng, s phóng u tr c ti p và sinh ho t khác t dân c s ng d c theo b

sông và t nh ng “c ng ng n i x d ng thuy n” trên sông.




7-5 Giai o n 2-1

- BOD5 th p h n 2,0 mg/l and COD th p h n 9,0 mg/l, ch nh n c b ô

nhi m b i ph n t h u c r t ít. Tuy nhiên, n ng này t ng t i h l u c a

dòng ch y, nh t là h l u c a thành ph Hu . i u này cho th y thành ph

Hu là ngu n g c c a n c ô nhi m b i ph n t h u c .

- N ng DO cao h n 6,0 mg/l, h u h t cao h n 7,0 mg/l, và i u này cho

th y r ng n c sông là môi tr ng thích h p trên ph ng di n sinh s ng

c a th y sinh v t và, do ó thích h p cho vi c s n xu t th y s n.

- N ng c a kim lo i n ng nh Th y Ngân, Asen, Catmi, Chì, ng,

B c, K n, và K m r t th p. Hoàn toàn không có v n b ô nhi m b i

kim lo i n ng.

Tuy nhiên vào mùa khô, khi l ng n c ch y vào sông H ng suy gi m áng

k , hi n t ng “hoa t o” (alga flower) c ghi nh n x y ra t i nhi u khúc

sông. N ng cao c a ph t ho c xem là m t trong nh ng nguyên nhân

c a hi n t ng i u này khi n cho n c sông tr thành màu xanh c bi t, t o

tình tr ng không thích h p cho phong c nh và th y sinh v t, v.v...

Phân tích ch t l ng n c trong quá trình nghiên c u: Phân tích ch t l ng

n c c xúc ti n và k t qu t ng k t nh sau:

So sánh k t qu v i s li u ph c p n trên, n ng BOD5 và COD ã

thay i và b ô nhi m quá xa m c gi i h n giá tr A. Ch t r n l l ng (SS)

c ng cho th y n ng không t n giá tr gi i h n A. Ngoài ra, n ng

trung bình c a chì c ng không t n giá tr gi i h n A. Ng c l i, có

khuynh h ng t ng t v n ng cao c a Dissolved Oxygen (DO) và

khu n i tràng.

V BOD5 and COD, nguyên nhân c a n ng khá cao này không rõ ràng vào

th i i m này. C ng không c ghi nh n là n ng cao này s ti p t c t n

t i t bây gi tr i hay không. Quan sát b ng th giác t i hi n tr ng không

phát hi n c n ng c a BOD5 and COD cao nh v y.

V n ng cao c a chì, i u này ch c nêu lên qua k t qu c a m t i m

m u có n ng chì r t cao mà thôi. Nh ng i m còn l i u thích h p giá tr

gi i h n A.

K t lu n, c i m ch t l ng n c c a sông H ng là n ng cao c a SS và

b nh h ng b i n c c ng và phóng u , nên ph n nh n ng cao c a

khu n i tràng, BOD5 và COD. Th nh ng, n ng cao c a DO, cho th y

tình tr ng t t cho th y sinh v t và s n xu t th y s n.




7-6 Giai o n 2-1

(2) Môi tr ng sinh thái

a) Cây r ng

Theo th ng kê 1998 c a tài nguyên lâm nghi p Th a Thiên Hu , th c v t và

t r ng bao ph di n tích 347.653 ha và c phân lo i ra làm b y ph m trù:

1) R ng khít, luôn xanh, ít b nh h ng; 2) R ng khít, luôn xanh, b nh

h ng nhi u; 3) R ng cây non ph c h i; 4) Khu r ng khai thác g l n l n v i

cây th p g l n; 5) Khu tr ng r ng nhi u n m và r ng l y hoa l i; 6) Cây th p

l n l n v i cây g khai thác và m t vài lo i nh h n; và 7) Khu ng c l n

l n v i vài loài th c v t t ng tr ng nhanh, ít c s d ng.

b) D ng th c v t

Khu v c h hi n t i c bao ph b i vài khu v c r ng k c r ng khai thác

g thiên nhiên, r ng tre, r ng non nhân t o và r ng trên i á, trong ó bao

ph th c v t ph n l n là cây th p, c và cây nông nghi p.

Theo Tài li u c a Phòng B o t n thiên nhiên thu c S Ki m lâm, MARD,

d ng th c v t trong và chung quanh khu v c d án h T Tr ch g m 585

loài, 363 chi, và 177 nhóm thu c v 7 nhóm th c v t cao c p. Tuy nhiên, con

s này v n c xem là nh h n con s trên th c t .

D ng th c v t b nh h ng n ng và có 12 loài hi m và quý c li t kê trong

Sách c a Vi t Nam. Chúng c th y ph n l n khu v c th ng l u sông

B và sông T Tr ch, nh t là trong m t khu v c c a công viên qu c gia B ch

Mã cao t 600 n 1.200 m.

c) D ng ng v t

Theo “Báo cáo tình hình môi tr ng hi n t i trong 5 n m (1994 n 1998)

Th a Thiên Hu , 1998,” s ng v t sau ây sinh s ng trong và chung quanh

a i m khu v c d án g m có:

- 8 t p h p, 20 nhóm, và 45 loài v t có vú;

- 13 t p h p, 36 nhóm và 146 loài chim;

- 2 t p h p, 11 nhóm, và 35 loài bò sát và 35 loài v t l ng c ;

- 1 t p h p, 4 nhóm và 12 loài cá.

T ng s các loài c xác nh là 273, trong ó 25 loài hi m và qúy c li t

kê trong Sách c a Vi t Nam, T p 2: Thú v t.

d) Công viên qu c gia B ch Mã

Công viên qu c gia B ch Mã cách xa thành ph Hu 45 cây s v phía nam.

V a lý, công viên n m trên 16°05’- 16°06’ v B c, và 107°43’- 107°53’




7-7 Giai o n 2-1

kinh ông, v i di n tích t ng c ng là 22.030 ha. Có 2 lo i r ng chính

trong công viên:

- R ng khít, xanh quanh n m, bán nhi t i, cao h n 900 m v i ph n

l n là Podocarpaceae, Fagaceae, và Theaceae; và

- R ng khít, xanh quanh n m, nhi t i, cao th p h n 900 m v i ph n

l n là Dipterocarpaceae và Fabaceae.

T ng c ng có 1.286 lo i cây c ghi l i, trong ó lo i th ng th y nh t là

Cây i kích (Euphorbiaceae: 22 lo i, Cây long não (Lauraceae): 18 lo i, Cây

phong lan (Orchidaceae): 20 lo i, Cây c (Palmae): 18 lo i, Moraceae: 16

lo i, Asteraceae: 16 lo i, Theaceae: 13 lo i. Trong s này, có nhi u lo i

th ng th y c ng nh nhi u lo i quý giá c xác nh.

T ng c ng 459 lo i thú v t c ghi l i, trong ó có 55 loài có vú, 135 loài

chim, 31 loài bò sát, 20 loài l ng c , và 218 loài b m. Công viên qu c gia

B ch Mã có vài loài thú v t th ng th y bi u tr ng cho nh ng loài thú v t

mi n nam Vi t Nam.

(3) Môi tr ng xã h i

a) Dân s

N m 2000 dân s t nh Th a Thiên Hu c c nh là 1.066.200 . Dân s

c chia u trong t nh v i khu v c ông dân c nh t t i thành ph , th xã và

vùng d c theo b sông ho c duyên h i. L c l ng lao ng trong n m 2000 là

576.000 ng i, t c là 54% dân s .

T nh Th a Thiên Hu là n i mà 25 s c t c sinh s ng hài hoà trong c ng ng

bao g m ng i Kinh, Ban Na, Ê ê, Ngãi, Giao, Nùng, M ng, Kh me, T y,

Thái, Hoa, San Chay, Co Ho, Chàm, Hore, Monong, Bru, Tho, Day, Ca Tu, Ta

Oi, Lào, Chút và Vân Ki u.

b) Ho t ng kinh t chính

Nông nghi p: Theo d án phát tri n kinh t -xã h i c a t nh, s n ph m nông

nghi p c d báo là 683 t ng Vi t Nam vào n m 2000 (giá n m 1994).

M c t ng tr ng trung bình t 1996-2000 ch m, c kho ng 1,6%. Theo c

c u giá tr s n xu t, t l ngh nông là 22-23%, và s óng góp t nh ng

ngành ph c v thay i t 6-7%.

Lâm nghi p: Trong 5 n m t 1996-2000, nh s huy ng ngân qu t nhi u

ngu n g c khác nhau, t ng c ng 19.267 ha r ng và 25,9 tri u cây c tr ng

trong t nh (khu v c phía b c H i Vân, huy n Phú L c, huy n Phong i n,




7-8 Giai o n 2-1

v.v.), theo d án phát tri n kinh t -xã h i c a t nh. Bao ph r ng t ng t

kho ng 34% vào n m 1995 n 44% vào n m 2000. R ng khai thác g thiên

nhiên c khai thác v i kh i l ng là 5.000 m3 vào n m 2000, th p h n

nhi u so v i nh ng n m tr c vì có chính sách gi i h n khai thác và c m khai

thác r ng t i nh ng n i trong tình tr ng kh n tr ng. Ph n l n c a kh i

l ng 25.000 m3 g n là cây c tr ng dùng làm dâm g .

Ng nghi p: Theo d án phát tri n kinh t -xã h i c a t nh, ng s n thu c

kho ng 182,3 tri u ng VN trong n m 2000 (giá c a n m 1994), và m c

t ng tr ng trung bình hàng n m là 12,9% t 1996-2000. C c u n i b ng

nghi p cchuy n i hoàn toàn; ch ng h n nh khai thác tài nguyên ng

nghi p m phá và m, và t ng gia t l nuôi tr ng th y s n. Ngành khai

thác ng nghi p phát tri n m nh, nh t là ánh cá ngoài kh i. H n n a, g n

ây nuôi tr ng th y s n c phát tri n m nh t i m phá và m vùng ven

bi n, chú tr ng n nuôi tôm, cua, và cá n c l . Nuôi cá n c ng t dùng

a ph ng/h gia ình khá ph bi n trong ao, m l y, su i, sông và h .

Công nghi p: Công nghi p d t may gi m t vai trò quan tr ng t i Th a Thiên

Hu . Giá tr s n xu t c a công nghi p d t may chi m 20% c a t ng s s n

xu t công nghi p trong l u v c, và thu hút 25% t ng s lao ng công nghi p.

H n n a, s n xu t v t li u xây d ng là m t trong nh ng ngành có t c phát

tri n nhanh. Ch bi n th c ph m và n c u ng, nh bia và th y s n ông l nh,

c ng là công nghi p chính trong t nh.

Du l ch: L u v c sông H ng có r t nhi u th ng c nh n i ti ng nh Núi Ng ,

èo H i Vân, B ch Mã, ao h và nhi u bãi bi n.

Th ô Hu ngày x a v i nhi u ki t tác c a l i ki n trúc hoàng cung, công

trình xây d ng v n hóa, và l ng t m vua chúa ã c UNESCO li t kê là m t

di s n v n hóa th gi i vào ngày 11 tháng 12 n m 1993. Thành ph Hu c

kính là chìa khóa nâng cao d ch v du l ch. Ngoài ra, thành ph còn có

hàng tr m ngôi chùa v i l i ki n trúc c i n c nh t nh Thiên M , B o

Qu c, v.v…

Nh m vào ngành du l ch làm lãnh v c kinh t chính, h t ng c c u c a ngành

du l ch gia t ng áng k t nh ng n m u c a 1990. Thí d , t ng s phòng

khách s n là 509 vào n m 1991 nh ng vào n m 2000, t ng s 2.153 phòng

c ghi nh n, áp ng nhu c u và òi h i ngày m t gia t ng c a khách

hàng. Trong 10 n m v a qua, khách du l ch t ngo i qu c n Hu gia t ng

trung bình 29,8% m i n m, và khách n i a t ng 12,8% m i n m. Thu th p

t ngành du l ch t ng g p 7 l n, và góp ph n vào s t ng tr ng c a GDP t




7-9 Giai o n 2-1

2% vào n m 1990 lên 7,7% vào n m 1999.

c) i u ki n s c kh e và v sinh

Ch ng trình qu c gia hàng n m v s c kh e luôn c phát ng, bao g m

ch ng trình chích ng a không h n ch , phòng ng a d ch t và th ng hàn,

và nh ng ch ng trình khác nh v sinh môi tr ng và phòng ng a b nh t t.

Nh ng ch ng trình này c th c hi n h u hi u và giúp bài tr m t s b nh

t t và ng n ch n s lan truy n b nh. Tuy nhiên ch t l ng x u c a n c sinh

ho t có nh h ng tai h i n s c kh e c a dân chúng, nh t là vùng nông

thôn. Trong 4 n m g n ây, b nh nhân khám ngo i trú trong t nh b b nh tiêu

ch y liên quan n n c c ghi nh n m i n m là 10.000 ng i ho c nhi u

h n.

Ngoài ra, theo quan i m v môi tr ng sinh s ng, s ô nhi m không khí gây

ra b i các nhà máy xi m ng l n c ng c xem là áng k , m c dù trên th c

t ch a có s li u kh o sát chính th c.

7.3.3 Tác ng trên môi tr ng t nhiên

(1) Khí t ng

S hi n di n c a h T Tr ch có th làm gia t ng m th p khu v c chung quanh

do s b c h i t h nh t là vào mùa khô. H n n a, m c n c b m t s dâng cao

vùng ph c n c a h . Nh v y m c a t s t ng áng k , t o nên i u ki n t t

cho vi c phát tri n r ng và bao ph th c v t chung quanh h .

p Th o Long s không gây tác ng v tình tr ng khí h u vì s không t o ra m t

kh i l ng n c m i ho c nâng cao trình m t n c m t cách áng k d c theo sông

H ng.

(2) S xâm nh p c a n c m n

Sau khi p Th o Long c xây d ng, th y tri u s không dâng sâu quá p vào

sông H ng nh tr c n a. Nh v y là s gi i quy t c v n v n c dùng cho

ng ru ng và n c sinh ho t gây nên b i s xâm nh p c a n c m n d c theo sông

H ng.

(3) a ch t

D a trên k t qu nghiên c u v ng t xu t hi n h l n, i u ki n c n thi t và

gia t c t o ng t làm nguy h i n h và khu v c p c tóm t t nh sau:

- Tr ng l ng c a h trên m t t m3;

- B sâu h h n 90 m; và

- H trên vùng tình tr ng a ch t ph c t p, nh t là trong vùng t ng a ch t




7-10 Giai o n 2-1

m m v n còn ho t ng.

V i kích th c c a h T Tr ch mà chi u cao là 56 m và t ng c ng th tích là 610

tri u m3, xác xu t gây gia t c a ch n c xem là khá nh .

(4) Tác ng môi tr ng n c

Trong h , s phân t ng nhi t s xu t hi n sau khi h tích tr n c. Theo tr ng

h p h khác Vi t Nam, nh h Hòa Bình, nhi t khác bi t gi a m t và áy c

c nh kho ng d i 6 ºC ngay c vào mùa khô, và nhi t n c d i áy c

nh kho ng 20 ºC. Nhi t n c m c này s không t o nh h ng tiêu c c áng

k trên n c dùng t i, sinh ho t, ho c công nghi p trong khu v c h l u.

L ng ô-xi (DO), s phân t ng, hay s khác bi t c a DO gi a m t và áy, c ng s

xu t hi n trong h . N ng DO s t m th i tr thành ít h n 2 mg/l l p áy vì DO

trong l p áy s c phân gi i sinh h c c a th c v t h u c chìm nh cây và c ã

m c t tr c trong khu v c h .

S tu n hoàn c a n c h không x y ra nhi u vì khí h u Vi t Nam nóng nên nhi t

n c c a t ng m t không chìm xu ng ho c gi lâu t o s tu n hoàn th ng

ng. V i tình tr ng này, phú d ng có th phát sinh trong h . Tuy nhiên, d a trên

tr ng h p khác c a nh ng h chính Vi t Nam, ch ng h n nh h Hòa Bình, s

xu t hi n c a phú d ng c xem là hi m.

H n n a, nh n th c v ch t l ng n c sông H ng thì s ô nhi m n c b i ch t

h u c ho c n ng cao c a nit ho c ph t pho không c xác nh vùng

th ng l u, c h i phú d ng c xem là ít có th x y ra.

Sau khi xây d ng h T Tr ch, tr m tích t th ng l u s c gi trong h ch a.

B t gi m s tr m tích trong m phá s góp ph n vào vi c kéo dài s t n t i c a h

th ng m, vì chi u sâu c a m phá tr nên nông h n theo th i gian.

Khi p Th o Long c hoàn thành, s xâm nh p n c m n s c qu n lý t i

p trên sông H ng, nh v y ch t l ng n c s c c i ti n và thích h p cho s

phát tri n canh tác và phát tri n ng nghi p n c ng t d c theo b sông.

Trái ng c v i s c i ti n ch t l ng n c sông H ng, p ch ng m n Th o

Long làm cho môi tr ng n c h Tam Giang l h n ho c hoàn toàn thành n c

m n vào mùa khô ngo i tr l ng n c ch y vào t h T Tr ch c ki m soát chu

áo.

(5) S sói l và tr m tích

Trong giai o n xây d ng, s chuy n ng c a bùn l y và n c c t khu v c xây

d ng c a h T Tr ch xu ng h l u s xu t hi n, do ó s gây nên tr m tích khúc




7-11 Giai o n 2-1

sông d i. H n n a, t bê tông trong khu v c h s gây ra l ng n c ki m, trong

tr ng h p ki u h l c hút b ng bê tông c áp d ng cho h T Tr ch m c dù ki u

l p y c qui ho ch trong Nghiên c u kh thi c a Vi t Nam. Trong giai o n

v n hành, vì có l ng n c ch y vào t h Ta Tr ch và p Th o Long, nên sói l s

x y ra nh t là chân h và p.

7.3.4 Tác ng trên môi tr ng sinh thái

(1) Tác ng trên th c v t và d ng th c v t

Bao ph th c v t hi n t i b ph chìm b i h T Tr ch ph n l n g m có c , b i nh

và cây nông nghi p. Ngoài ra, ph n l n nh ng r ng tr ng là b ch àn và tre, n i mà

m c thiên nhiên c a th c v t c xem là th p. Vì v y, tác ng gây ra b i h T

Tr ch trên bao ph th c v t và tài nguyên lâm s n không c xem là áng k .

Nh ã c p trong ph n tr c, có 12 lo i cây hi m và qúy c ghi nh n khu

v c n c chính c a sông H ng. Ph n l n chúng c th y khu v c trong công

viên qu c gia B ch Mã, nh t là khu v c v i cao 600-1.200 m. Tác ng trên

nh ng lo i này, tuy nhiên, không áng k vì ngay c m c n c cao nh t c a h T

Tr ch, kho ng 52,0 m, c ng phía d i th p r t xa v i khu v c mà lo i cây này

m c.

(2) Tác ng trên thú v t hoang dã

Vi c huy ng c a m t s l n công nhân xây d ng trong th i k xây d ng, thú v t

hoang dã s b nh h ng d i hình th c b qu y r y và/ho c m t n i c trú, k c

vi c s n b n không h p pháp.

Nh ã c p n trong ph n tr c, có 25 lo i thú v t hoang dã hi m và quý c

ghi nh n trong và chung quanh khu v c d án. Trong s ó rái cá (Lutra lutra) và tr

xanh (Pavo muticus imperater) s b nh h ng vì chúng thu c loài s ng ven sông

nên n i c ng chính c a chúng s b m t. H n n a, i v i nh ng loài quý gía khác,

ngo i tr chim, s có vài nh h ng tiêu c c v ph ng di n di c tìm th c n,

tìm n i n tr n ho c sinh s n. Vì v y, i u quan tr ng là vi c giám sát chú tr ng n

s thay i n i c trú, dân s và n i ch n sinh s n c a loài thú quý c n c xúc

ti n tr c và sau khi xây d ng h T Tr ch.

(3) Tác ng trên th y s n sông H ng

Vì s hi n h u c a h T Tr ch, hàm l ng tr m tích s gi m h l u sông, nh

v y s gây ra s thuyên gi m dinh d ng c a th c v t n i và k t qu là gây nh

h ng n s phát tri n c a chúng. S thuyên gi m l ng th c v t n i nh h ng

n ngu n th c n c a cá trên sông H ng. S hi n h u c a h và m c ng c n tr

s di c c a cá lên th ng l u và ng c l i.




7-12 Giai o n 2-1

Ngoài ra, s n xu t cá n c ng t trong h và khu v c th ng l u hy v ng s gia t ng

vì do s hình thành c a kh i l ng n c, nh h T Tr ch ch ng h n, và s gia t ng

c a th c v t n i, mùn và c n bã trong ó, cùng m t lúc k t h p v i tri n v ng gia

t ng c a phát tri n ng nghi p.

(4) Tác ng trên ch sinh thái ao h

a) i u ki n mu i và dinh d ng

Sau khi xây d ng h T Tr ch và m Th o Long, l ng n c ch y vào t h

c i u ch nh và duy trì h n 25m3/s ngay c vào mùa khô. Trong mùa

n c l , t t c c a x c a p Th o Long s c m nhanh chóng x n c

l . Nh v y, s xây d ng c a h và m s t o nên m t l ng n c c nh

ch y vào ao h và tình tr ng mu i n nh h n trong mùa không-l mà v n

không làm gi m i nhi u s cung c p dinh d ng t th ng l u nh s t n t i

c a l ng n c x l .

b) Th c v t n i

S thay i c a th c v t n i phá Tam Giang xen k gi a c u t o i n hình

c a th c v t n i n c ng t và th c v t n i n c bi n. i v i h T Tr ch,

n c l s c tái t o l i và sau ó i u ch nh l ng n c ch y xu ng h l u

và phá Tam Giang, nh v y th c v t n i n c ng t s gi m vào mùa m a.

Ng c l i, th c v t n i n c bi n s t ng ngay c vào mùa m a.

c) ông v t n i và sinh v t v mô áy

S c u t o c a ng v t n i n c ng t và sinh v t v mô áy th ng xu t hi n

c a sông Thu n An n i ón nh n n c sông H ng. Tuy nhiên, c u t o này

s gi m d n và s c thay th b i các gi ng c a n c l và n c bi n.

d) Cá

T ng c ng 163 lo i cá c ghi nh n m phá Tam Giang - C u Hai và có

th c chia ra làm b n nhóm:

- Cá n c ng t

- Cá n c l

- Cá n c m n; và

- Cá di c

Tác ng c a vi c xây d ng h T Tr ch và p Th o Long trên cá s khác

bi t tùy theo t ng nhóm này.

Cá n c ng t

Trong th i k thi u n c, dòng n c duy trì s góp ph n c i ti n tình tr ng




7-13 Giai o n 2-1

sinh s ng c a cá n c ng t g n c a sông c a sông H ng. Trong mùa n c

l t, tình tr ng sinh s ng c a cá n c ng t s g n gi ng nh hi n t i vì s khai

m toàn di n x th t nhanh n c l t. S thay i c a h th ng do vi c th c

hi n d án gây ra, tuy nhiên, s không em l i h u qu tai h i áng k trên

sinh thái n c ng t trong h .

Cá n c l

Cá n c l có th s ng trong biên m n d i dào thay i t 5 ‰ n 18 ‰,

và c ghi nh n là con s ông nh t trong ao h . Vì v y nh h ng trên cá

n c l s ít, và l ng b t cá s c duy trì.

Cá n c m n

Mu i trong n c thay i theo không gian và th i gian, tùy theo s cung c p

n c sông và th y tri u. Nh ng, tóm l i, t m quan tr ng c a m c dao ng

mu i s gi m và n nh nh s i u hòa c a l ng n c ch y vào t p nh

ã c p trên. Nh v y, tình tr ng sinh s ng c a cá n c m n s c c i

ti n, không b h h i, và phát tri n ng nghi p c d trù t ng h n tình tr ng

hi n t i.

Cá di c

S xây d ng H T Tr ch và p Th o Long s nh h ng n cá di c gi a

bi n và h , k c Chupanodon và Marura vì chúng di c sâu vào sông. Tác

ng c ng có th nh h ng n l n (Anguilliformes), Lutianus,

Stolenphorus và Theropn vì chúng di c gi a bi n và sông. Tuy nhiên, t m

quan tr ng c a tác ng không rõ ràng vì không có thông tin v s l ng c a

nh ng lo i này.

Tính c n thi t c a vi c kh o sát và giám sát thêm

D a trên s li u s n có và thông tin v tình tr ng sinh thái hi n t i c a ao h ,

tác ng c a vi c xây d ng h T Tr ch và p Th o Long c kh o sát và

mô t trên. Tuy nhiên, theo nh n xét v a lý ph c t p c a m phá Tam

Giang - C u Hai và s a d ng sinh v t ó, vi c i u tra và giám sát thêm v

sinh thái tr c và sau khi th c hi n d án r t c n thi t hi u bi t thêm v

môi tr ng sinh thái c a ao h và ng n ng a k t qu tiêu c c.

7.3.5 Tác ng trên công viên qu c gia B ch Mã

M c n c thông th ng và m c n c cao là 49 m và 52 m trên m t sông, theo th

t trên. S xây d ng h T Tr ch và thành l p h s nh n chìm m t ph n khu v c

c a công viên. Tuy nhiên, khu v c b nh n chìm không nh h ng n r ng thiên




7-14 Giai o n 2-1

nhiên ngay c m c n c cao. Vì v y, môi tr ng sinh thái s c gi nguyên

không thay i và n i sinh s ng c a loài hi m qúy v n trong tình tr ng t t. C ng

không nh h ng n ch ngh ng i và khu v c du l ch n i có hàng tr m bi t th và

h th ng ng xá n i li n nh ng bi t th ó.

Tuy v y, nh ng vi c xây d ng h T Tr ch s làm ng p m t ph n r ng trong khu

v c quá c a công viên qu c gia B ch Mã, nh h ng không c xem là áng k

vì khu v c b ng p không ph i là t r ng có tính cách sinh thái quan tr ng.

7.3.6 Tác ng trên môi tr ng xã h i

(1) T m quan tr ng c a s thu mua t

H T Tr ch v i chi u cao n c d phòng trên m c n c ch a l t m (SWL) cao

trình (EL) 52 m s làm ng p kho ng k c t nông nghi p là và r ng

là . Trong khi ó p Th o Long s chi m kho ng 2 ha cho s xây d ng c a

2 u c u, và khu v c qu n lý t m th i chi m kho ng 5 ha dùng cho khu d tr

v t li u và b trí công tác. nh h ng này tiêu c c nh ng không th thi u c.

(2) Tái nh c và thay i v n xã h i

S xây d ng h T Tr ch trong tr ng h p SWL là 52m s nh h ng tr c ti p n

4.300 ng i (d c n n m 2003) trong 855 h , trong ó 383 ng i là thi u s

Vân Ki u trong 73 h . H n n a c ng ng ch s h u s b nh h ng gián ti p vì

ph i chia x tài nguyên thiên nhiên và ph i ch u ng s xáo tr n v ho t ng xã

h i và v n hóa.

Nhóm Vân Ki u g n nh khai hóa, và hi n sinh s ng v i Kinh trong khu v c h .

C u t o nhà c a c a h gi ng nh nhà c a Kinh, và i u này có ngh a là nhóm Vân

Ki u có th s ch p nh n tái nh c gi ng nh cách th c c a Kinh.

Vi c tái nh c c d báo s gây nên i thay i s ng và tình tr ng xã h i áng

k cho nh ng h b nh h ng. Vì v y, i u quan tr ng là s giám sát chú tr ng v

quá trình ho t ng tái nh c và tình tr ng t l c cánh sinh c a nh ng h b nh

h ng, k c nhóm Vân Ki u, c n ph i c ti n hành tr c và sau khi xây d ng h

T Tr ch.

(3) Tình tr ng s c kh e và v sinh

H T Tr ch và p Th o Long s làm gi m nguy c lây nhi m có th x y ra, nh t là

vùng nông thôn b ng cách t ng c ng vi c phân ph i n c sinh ho t, và s em

m t tác d ng t t n vi c dùng n c trong i s ng hàng ngày c a dân chúng s ng

d c theo sông. Có ngh a là dân chúng trên sông H ng có i u ki n thu n ti n lo

l ng cho s c kh e, và tình tr ng s c kh e/v sinh c a c ng ng s c c i ti n

5 km234 km2

17 km2




7-15 Giai o n 2-1

áng k .

M t khác, ph i ý n nh ng v n thích áng nh sau:

- S suy y u s c kh e và tình tr ng v sinh có th x y ra gây nên b i s huy ng

c a s l n l c l ng lao ng, và

- S gia t ng nguy c b nh t t có th x y ra nh s t rét khu v c sát c nh l ng

n c m i.

(4) Di s n v n hóa hay l ch s

H T Tr ch và p Th o Long u s không gây nên nh h ng tiêu c c trên công

trình xây d ng l ch s và ki n trúc v n hóa ho c phong c nh.

(5) Ti ng ng và b i

M t s l ng kh ng l v công tác t c d nh trong vi c xây d ng h T

Tr ch và p Th o Long. Khu v c xây d ng và vùng ph c n s b nh h ng b i s

qu y r y v ti ng ng và b i, và vi c x d ng hóa h c n u có.

(6) Tác ng trên lâm nghi p

T ng c ng t r ng b m t b i h T Tr ch s vào kho ng 1.300 ha r ng tr ng và

kho ng 400 ha r ng thiên nhiên. R ng thiên nhiên trong khu v c h ph n l n g m

có tre và g khai thác v i n ng su t th p, và th c bì ph n l n g m c và b i nh . Vì

v y nh h ng trên r ng thiên nhiên r t nh .

Theo k ho ch xu t v s d ng t làm t s n xu t khu v c tái nh c ,

kho ng 1.200 ha t tr ng r ng u c quy ho ch. M c c a k ho ch tr ng r ng

l i này t ng ng v i quy mô c a s th t thoát gây nên b i h .

(7) Tác ng trên ng nghi p

Ng nghi p n i a

H T Tr ch s nh h ng s di c c a m t s cá t sông H ng n nhánh T

Tr ch và ng c l i. p Th o Long c ng nh h ng n s di c c a m t s cá

trong sông và ao h v n i sâu lên th ng l u sinh . M c dù s thay i tình

tr ng c a cá di c có th làm gi m n ng xu t ng nghi p, nh h ng trên vi c s n

xu t cá hàng n m không áng k vì lo i cá di c không c xem là lo i cá có tính

th ng m i.

Ng nghi p ao h

S l ng b t cá c a ng nghi p ao h sau l t 1999 gia t ng áng k , ch ng h n nh

h n g p n m l n c a nh ng n m th p niên 1980 và 1990. Ng i ta cho r ng: i) s

xu t hi n c a nh ng c a ao h m i nh l t giúp gia t ng loài di c vào trong h , và




7-16 Giai o n 2-1

ii) môi tr ng mu i m n h n trên khu v c r ng l n c a h khi n cho s phát tri n

c a nhi u lo i cá trong h c d dàng h n. i u này a ra gi thuy t là s trao

i n c gi a sông, h , và bi n gi m t vai trò quan tr ng trong môi tr ng sinh

thái c a h , nh h ng n s l ng ánh cá trong h .

H T Tr ch có ch c n ng i u ch nh l ng n c ch y, và nh t là trong mùa khô, s

góp ph n vào vi c n nh s cung c p n c ng t n dòng h l u và ao h . Theo

kinh nghi m c p trên, i u này có khuynh h ng làm gi m s l ng cá ph

thu c vào n c có ch t mu i cao.

7.4 K ho ch qu n lý môi tr ng

7.4.1 Bi n pháp gi m thi u và t ng c ng

Tác ng c a s xây d ng h T Tr ch và p Th o Long trên môi tr ng c d

báo và mô t chi ti t trong ph n tr c. Bi n pháp gi m thi u và/ho c t ng c ng

ng u v i tác ng ó c li t kê trong B ng 7.1

7.4.2 K ho ch giám sát môi tr ng

Trong ph n tr c, tác ng b i vi c th c hi n d ki n xây d ng c a c hai h T

Tr ch và p Th o Long c d báo, và bi n pháp gi m thi u và/ho c t ng c ng

c mô t chi ti t. qu n lý c hai môi tr ng thiên nhiên và xã h i và gi

chúng trong tình tr ng thu n l i, môi tr ng hi n t i và nh ng thay i c n c

giám sát thích áng tr c và sau khi th c hi n d án.

B ng 7.2 a ra k ho ch giám sát c n thi t ti p t c giám sát môi tr ng t nhiên,

sinh thái, và xã h i trong và chung quanh khu v c d án.




8-1 Giai o n 2-1

CH NG 8 HO CH NH D ÁN QU N LÝ L U V C T NG H P

8.1 Ph ng án phát tri n l u v c

8.1.1 Yêu c u c p n c

Yêu c u v n c trong l u v c ã c c p n trong ph n m u c a ch ng

4. Phân tích cân b ng n c c ti n hành trên c n b n nhu c u n c trong ch ng

6 cho th y r ng h ch a d trù nên có m c d tr là 460 tri u m3 áp ng v i nhu

c u c p n c .

Trong tr ng h p k ho ch không h ch a, thì n c ng t cung c p cho úng v i

nhu c u c p n c c n ph i xem xét. Ngu n n c ng t c n thi t trong tr ng h p

không h ch a, c ánh giá là 219 tri u m3/ n m nh ã nghiên c u trong m c

8.1.3.

8.1.2 Yêu c u phòng ch ng l

Yêu c u phòng ch ng l c a l u v c Sông H ng ã là m c tiêu c a MARD nh

sau:

a) Thành ph Hu ph i c b o v cùng t m m c c a tr n l n m 1999. M c

n c l Kim Long trong n m 1999 v i l u l ng nh 13.670 m3/s là

EL.5,84m ph i h th p xu ng còn EL. 3,7m, t ng ng v i l u l ng c a

sông là 2.000m3/s. Gi n quá trình l n m 1999 c trình bày trong Hình

8.1.

b) t tr ng tr t h l u ph i c b o v trong 10 n m (hay 10%) c a l s m

ã c ghi trong bi u Hình 8.1.

c) M c n c l cao nh t c a Sông B t i Phú c trong tr n l n m 1999 v i l u

l ng nh 3.050m3/s c o là EL. 4,89m. M c n c l EL. 4,89m ph i h

xu ng EL. 4,50m, t ng ng v i l u l ng c a sông là 1.410m3/s.

Khu v c i t ng c trình bày trong Hình 8.2.

8.1.3 Nghiên c u ph ng án c a bi n pháp k t c u cho c p n c và ch ng l

Ð tìm k ho ch t i u, vi c nghiên c u ph ng án ã c bàn n d i ây:

(1) N ng l c dòng ch y c a lòng sông

N ng l c dòng ch y c a Sông H ng ch y xu ng vùng h l u nh sau:

a) Ch y t i vùng t tr ng tr t : 1.400m3/s (h l u thành ph )

b) Ch y vào thành ph Hu : 2.000m3/s




8-2 Giai o n 2-1

N ng l c dòng ch y k trên c a lòng sông c nghiên c u và trình bày trong Hình

8.3 và Hình 8.4.

(2) Dung tích ch a c a h c p n c

Dung tích ch a c a h c n thi t phù h p v i k ho ch ph i t c 460 tri u

theo phân tích v quân bình n c ch ng 6.

(3) S n xu t n c ng t c n thi t trong tr ng h p d án không có p

N u áp d ng k ho ch không có p, thì c n ph i có l ng n c ng t cung ng

cho vi c sinh ho t, cho công nghi p và nông nghi p.

M t ph ng pháp kh thi v m t k thu t có ngu n n c ng t mà không c n xây

p là cung ng nh ng công trình ng t hóa t n c bi n. S c n thi t ng t hóa

n c trong tr ng h p này c l ng là 219 tri u m3/n m l ng n c ng t t ng

tr ng t 2001 t i 2020 cho vi c cung ng n c sinh ho t, n c dùng trong công

nghi p và nông nghi p, do ó ít nh t gi nguyên c l ng n c hi n h u. S gia

t ng yêu c u n c k trên c l ng ch ng 600.000 m3/ngày, t ng s là 219 tri u

m3 m i n m.

(4) Các công trình có th c xem xét cho k t c u

Các công trình có th c xem xét nghiên c u v bi n pháp cho k t c u c

trình bày d i ây. V trí c a t ng công trình c mô t trong Hình 8.5 Nh ng

ng cong dung tích c a 3 p áng l u ý c trình bày trong t Hình 8.6 t i

Hình 8.8.

a) T i a c a p T Tr ch

Sau ây h u nh là kích th c không gian t i a c a v trí p T Tr ch:

- Chi u cao p : EL. 55,0 m

- Dung tích h u ích : 460 tri u m3

- Dung tích ch ng l : 392,6 tri u m3

b) T i thi u c a p T Tr ch

T i thi u c a p T Tr ch c nh ngh a là p có th ch a l ng n c

c n thi t hoàn thành công tác ch ng l v i l ng t i a c a p H u Tr ch.

T i thi u c a p T Tr ch nh sau:



- Dung tích ch ng l : 312 tri u m3

m3




8-3 Giai o n 2-1

c) T i a c a p H u Tr ch

Sau ây h u nh là kích th c không gian t i a c a v trí p H u Tr ch:




d) T i thi u c a p H u Tr ch

T i thi u c a p T Tr ch c nh ngh a là p có th ch a l ng n c

c n thi t hoàn thành công tác ch ng l v i l ng t i a c a p T Tr ch.

T i thi u c a p H u Tr ch có nh ng c i m sau ây:




e) T i a c a p C Bi

T i a c a p C Bi là t l t i a c a p trong Sông B v i nh ng c i m

sau ây,



- Dung tích ch ng l : 167 tri u m3 (*)

f) T i thi u c a p C Bi

T i thi u c a p C Bi c tính t dung tích ch ng l phù h p v i tiêu

chu n ch ng l c a Sông B nh sau:



- Dung tích ch ng l : 45 tri u m3 (*)

(*): L u ý r ng dung l ng ch ng l c a p C Bi không óng góp vào

dung l ng ch ng l c a thành ph Hu .

g) Các công trình không có p

Các công trình c p n c không có p

Dây chuy n s n xu t n c ng t t n c bi n v i s dung tích s n xu t là

600.000m3/ngày c coi nh m t k ho ch khác cung ng n c c n thi t

khi không có p.




8-4 Giai o n 2-1

Chi phí c n cho vi c cung ng n c ng t c tính t USD 1,5/m3 t i USD

2,5/m3. Gi s USD 2,0/m3 là chi phí cho vi c ng t hóa t n c bi n thì chi

phí c n thi t cho vi c cung c p n c c a l u v c s kho ng ch ng USD 438

tri u/n m (219 tri u m3/n m x USD 2,0/m3 = USD 438 tri u/n m)

Các công trình ch ng l không có p

S ph i h p d i ây c coi nh nh ng công trình có th c xem xét

ch ng l :

Ch ng l không có p L ng ch ng l

- Ð i h ng lòng sông 3.000 m3/s

- Vách ch n 2.000 m3/s (*)

- L u v c trì hoãn 400 m3/s (**)

- Ð ng h m i h ng 350 m3/s

Ghi chú (*): Dung tích vách ch n cho 2.000 có ngh a là bao g m thành

ph Hu v i vách ch n cao 1.0 m có th ch u ng s

t ng tr ng c a l ng n c.

(**): Kh n ng c a l u v c trì hoãn 400m3 c xác nh v i

di n tích c oán c a vùng trì hoãn 3 tri u m3, chi u sâu

5,0 m và ch n l trong 10 ti ng ng h (3 tri u m3 x

5,0/10 ti ng = kho ng ch ng 400 m3/s)

(5) Nghiên c u các ph ng án khác

Ð th y i u ki n thu n l i c a k ho ch l u v c, t ng s ba m i ba (33) ph ng

án khác c nghiên c u nh ã th y trong B ng 8.1.

Vi c nghiên c u nh ng ph ng án này c trình bày d i ây:

a) Có b n (4) i u ki n mà k ho ch l u v c c n ph i có nh ã gi i thích trong

ph n m u c a c a m c 8.1.1 và 8.1.2.

Nh ng i u ki n ó c tóm t t d i ây:

i) Yêu c u cung c p n c

H ch a v i dung tích 460 tri u m3 là i u ki n c n thích ng v i nhu

c u cung c p n c c a l u v c, ho c t o c 219 tri u m3/n m n c

ng t mà không có h ch a.

ii) Yêu c u ch ng l c a thành ph Hu

Mu n ch ng l thành ph Hu thì l ng n c t i a 13.670 m3/s (tr n l




8-5 Giai o n 2-1

1999) ph i h xu ng là 2.000 m3/s, c t b t 11.670 m3/s.

iii) B o v vùng t tr ng tr t trong mùa l s m

Ð bào v t tr ng tr t, v i t n su t l 10 n m (hay 10%), thì ph i ki m

ch l ng n c m c 1.400 m3/s là l ng n c t lòng sông xu ng

vùng t tr ng tr t.

iv) Ch ng l sông B

Ð ch ng l c a Sông B , l ng n c t i a là 3.050 m3/s trong Sông B

(tr n l 1999) ph i h xu ng là 1.410 m3/s mà lòng sông B có th ch a

ng c.

Nh ng òi h i trên (i) t i (iii) coi nh i u ki n tiên quy t ph i c th a

mãn trong k ho ch l u v c.

M t khác, i u ki n (iv) không là i u ki n tiên quy t vì,

- Ch ng l sông B không liên h t i vi c ch ng l thành ph Hu ,

- Ð p T Tr ch và H u Tr ch c xây d ng thì v n t n th t vì l c a

vùng tr ng tr t có th c gi i quy t không c n t i s ch ng l c a

Sông B , và

- Vi c b o v vùng t tr ng tr t kh i l không quan tr ng n u tr ng

nh ng nông s n không b h h i vì l l n.

Do ó vi c ch ng l c a Sông B ch c xem xét t quan i m kinh t .

b) Tuy nhiên, trong vi c sàng l c u tiên, nh ng k ho ch ngh không áp

ng ba (3) i u ki n tiên quy t ã c c p trên ph i c lo i tr , và

s nghiên c u chi ti t thêm cho chúng c ng ã c lo i b .

c) Các k ho ch thông qua c t sàng l c u tiên v ánh giá tình tr ng môi

tr ng thì s c sàng l c ti p v môi tr ng xã h i trong t th nhì.

Nh ng k ho ch không thích ng c môi tr ng sinh thái thì s không

c sàng l c l n th nhì.

d) Quan i m v kinh t s c th m nh cho các k ho ch ã thông qua c

vòng sàng l c th nhì, và k ho ch l u v c t i u vòng này s c ki n

ngh nh là m t k ho ch s c xu t.

(6) K t qu nghiên c u các ph ng án

K t qu nghiên c u các ph ng án khác c trình bày trong B ng 8.1 Nh ng i m

chính c a k t qu c tóm t t d i ây:




8-6 Giai o n 2-1

a) K ho ch ngh không có p òi h i nh ng công trình nh thay i lòng

sông, c ng ch n n c, l u v c trì hoãn và c ng d n dòng cho phòng l và

nh ng công trình ng t hóa t n c bi n cho nhu c u cung ng n c. nh

h ng t ng ph n v môi tr ng t o ra do nh ng công trình ch ng l nh

thay i lòng sông, vách ch n n c, l u v c trì hoãn và c ng ng m d n dòng

s l n h n r t nhi u l n làm p. Ð c bi t, vi c tái nh c vì thay i dòng

sông c c l ng là 20.000 ng i, h n vùng p T Tr ch là t 4.000 t i

5.000 ng i. S thay i dòng sông c ng gây nhi u nh h ng t i nh ng c u

trúc khác nh ng xe l a và qu c l , bao g m vi c b c nh ng c u m i.

Nh ng nh h ng l n lao k trên coi nh không th ch p nh n c trên

ph ng di n môi tr ng.

Trong k ho ch ngh không có p, n c ng t bu c ph i c ng t hóa t

n c bi n phù h p nhu c u cung c p n c. N c ng t c ng t hóa t

n c bi n r t t n phí, òi h i USD 1,5 t i 2,5 cho 1 m3. Vi c t o n c ng t

hàng n m cho phù h p nhu c u cung c p s kh i c tính là USD 438 tri u

/n m, s làm cho tính kh thi kinh t xu ng th p n 0,1 tính theo t l l i

ích/chi phí, ngh a là phí t n c n thi t s g p m i l n l i ích có c. Do ó

ph ng án ngh không có p c coi là không h p v ph ng di n kinh

t và không th c t .

b) S c n thi t c a p C Bi trên Sông B hi n t i không cao vì nh ng lý do ã

c trình bày trong ph n m u (5).

Ngoài ra p C Bi s làm cho tính kh thi kinh t x u i nh ã trình bày

trong B ng 8.1.

Do ó xúc ti n p C Bi trong giai o n bây gi là quá s m, và p C Bi ch

c xúc ti n khi c n thi t h n do s phát tri n c a các vùng d c theo Sông

B .

c) S cung ng c a p T Tr ch và/hay p H u Tr ch s là ph ng cách r t

h u hi u t t i m c tiêu l u v c trong n m 2020.

Ð t c hoàn toàn m c tiêu ch ng l c n ph i có c hai p T Tr ch và

p H u Tr ch, m c d u p T Tr ch s n m vai trò quan tr ng h n t

t i m c tiêu.

d) Nh ã th y trong B ng 8.1, t i a c a p T Tr ch và t i a c a p H u

Tr ch (Tr ng h p S 1-B.2) cho th y kh n ng cao nh t c a k ho ch

xu t có th th a mãn m c tiêu c a k ho ch l u v c n m 2020.

Hai p k trên c xét là có th ch p nh n v m t ánh giá môi tr ng




8-7 Giai o n 2-1

trong B ng 8.1, và ánh giá t ng th c ra l a ch n hai p trên

(Tr ng h p S 1-B.2) nh là d án l u v ct i u ti n t i m c tiêu n m

2020.

8.1.4 Ki n ngh k ho ch phát tri n l u v c

(1) Ki n ngh l a ch n d án phát tri n l u v c

Nh ã bàn trong ph n ph l c 8.1.3. d án phát tri n l u v c g m có t i a c a p

T Tr ch và t i a c a p H u Tr ch. K ho ch xu t tr ng h p S .1-B.2 c

th m nh là ph ng án t t nh t qua s th m nh t ng th . Nh trên, d án l u v c

c ki n ngh và xu t nh sau:

K ho ch l u v c xu t

- Ð p T Tr ch v i,

Cao trình p : EL. 55,0m

Dung tích h u ích : 460 tri u m3

Dung tích ch ng l : 392,6 tri u m3

- Ð p H u Tr ch v i

Cao trình p : EL. 61,0m

Dung tích h u ích : 182 tri u m3

Dung tích ch ng l : 105 tri u m3

(2) Ki n ngh v th c thi k ho ch phát tri n l u v c

Nh ã nghiên c u và th o lu n trên, hai p T Tr ch và H u Tr ch s ph i th a

mãn th a áng nhi m v ch ng l nh ã d n gi i m c 8.1.2, trong khi d án ch

nh m vào s h u hi u c a p T Tr ch sau ây:

- N u không có d án nào thì có th s t n th t hàng n m nh tr n l 1999 mà

l ng n c ch y là 13.670 m3/s c l ng là 595.200 t VND/n m.

- Nh v y, p T Tr ch óng góp t i vi c làm gi m chi phí l kho ng 546.200

tri u VND/n m (hay 90% t ng s t n th t l ) v i l ng ch ng l 592,6 tri u

m3, trong khi p H u Tr ch là 105 tri u m3.

- Ch v i p T Tr ch, m c n c l EL 5,85 Kim Long mà ã là nguyên

nhân c a tr n l 1999, s h th p xu ng EL. 4,6m, k t qu là m c n c th p

i 1,25m. M c d u m c tiêu m c n c ph i h xu ng là EL. 3,71m, m c

n c trên là EL. 4,6m, t ng ng v i m c l trong vòng 1,5-n m mà

l ng n c có th cao nh t là 5.600 m3/s, coi nh trong gi i h n có th ch p

nh n c, nh sau:




8-8 Giai o n 2-1

V i l u l ng 5.600 m3/s t th ng ngu n, dòng ch y t lòng d n c a sông s

vào kho ng 3.600 m3/s vì lòng d n c a sông có kh n ng t i l u l ng 2000

m3/s. Trong tr ng h p này, m c n c sông khu v c ô th h l u c

ánh giá là EL. 4,38 m. Do m c n c ng m khu v c ô th vào kho ng EL.

3,85m, ng p sâu c tính toán là 0,53 m, s xu t hi n v i t n su t 1/17

(l u l ng nh l 1999 c c tính v i t n su t 17 n m).

- Yêu c u c p n c s c áp ng y ch khi nào có p T Tr ch mà

thôi.

- Tính kh thi v kinh t c a tr ng h p ch có p T Tr ch mà thôi s cao h n

chút ít so v i Ð p T Tr ch c ng v i p H u Tr ch nh sau:

EIRR

· Ch có Ð p T Tr ch 16,6 %

· Ð p T Tr ch + Ð p H u Tr ch 16,5 %

Hi u qu c a p T Tr ch r t t t nh ã bàn t i trên ây. Xét t i hi u qu t t c ng

nh nh ng h n ch tài chánh thì vi c ch nên xúc ti n p T Tr ch c coi nh

t m trong th i gian hi n t i, và p H u Tr ch có th c ch i t i khi có

i u ki n kinh t thì s xúc ti n.

8.1.5 Bi n pháp phòng ch ng l t m th i cho n khi xây p H u Tr ch

K ho ch phòng ch ng l l u v c sông H ng ã c xu t là xây các h ch a

p T Tr ch và p H u Tr ch mà không c n k ho ch c i t o sông t i các nhánh

h l u. V i s k t h p c a hai h ch a nói trên, l u l ng nh l sông H ng có

th gi m t 13.670 m3/giây xu ng 2.000 m3/giây t i v trí Kim Long. L u l ng

2.000 m3/giây c c tính là l u l ng an toàn trên sông H ng i v i TP. Hu .

Vi c xây h ch a T Tr ch hi n ang giai o n l p th t c xin vay v n xây d ng

ã c nhà n c quy t nh. Vì v y, vi c thi công h ch a T Tr ch s tr thành

hi n th c trong th i gian không xa.

Tuy nhiên, vi c xây các h ch a p H u Tr ch t i l u v c sông này m t m t

kho ng th i gian dài vì ngu n l c qu c gia s n có h n. B i vì trên toàn qu c, còn có

nhi u l u v c sông c n xây nh ng h ch a v i quy mô l n qu n lý và phát tri n

tài nguyên n c.

H ch a T Tr ch n c có th làm gi m l u l ng nh l sông H ng t 13.670

m3/giây xu ng 5.600 m3/giây t i v trí Kim Long. M c gi m nh l này r t áng

k và TP. Hu có th c h ng l i hoàn toàn t h ch a T Tr ch. Tuy nhiên, l u

l ng nh l còn l i v n còn là m i nguy hi m cho TP. Hu cho n khi hoàn thành




8-9 Giai o n 2-1

thi công h ch a H u Tr ch. TP. Hu c h ng l i ích hoàn toàn t h ch a

T Tr ch, c n ph i có m t s bi n pháp ch ng l t m th i cho TP. Hu cho n khi

hoàn thành thi công h ch a H u Tr ch.

Hi n nay, khu v c sông H ng n m ngay th ng l u c a TP. Hu không có kh

n ng t i l u l ng 5.600 m3/giây. Vì v y, ngay c sau khi l u l ng nh l c

gi m b i h ch a T Tr ch, thì ph n l ng l áng k s tràn vào các nhánh sông ã

c p nh trên và làm gi m l u l ng nh l t i khu v c TP. Hu . i u này còn

giúp h ng dòng l ch y qua m t nhánh sông trái ngay th ng l u c a TP. Hu

ch y theo h ng tây b c. Hi n t i, không có công trình ki m soát l u l ng trên khu

v c nhánh sông này. ây là i u ki n thu n l i cho s an toàn c a TP. Hu và là

bi n pháp d phòng quan tr ng cho n khi hoàn thành h ch a H u Tr ch. Vì v y,

nên gi nguyên i u ki n này cho n khi hoàn thành h ch a H u Tr ch.

N u vi c ki m soát dòng ch y c th c hi n t i v trí sông nhánh trên, l u l ng

nh l t i thành ph Hu s tr nên tr m tr ng h n và do ó l i ích t h ch a T

Tr ch s không c h ng m t cách tr n v n. Tác ng tích c c c a h ch a T

Tr ch s b gi m i do vi c ki m soát dòng ch y t i v trí sông nhánh nói trên.

8.2 Kh o sát hi u qu c a p trên th ng ngu n p T Tr ch

8.2.1 T ng quát

Nh ng i u thu n l i v d án phát tri n l u v c sông H ng ã c nghiên c u

và quy mô phát tri n c a p T Tr ch s óng góp t t cho vi c phát tri n l u v c

sông H ng này.

V trí xu t p T Tr ch c coi là m t n i có a hình hi u qu t t hoàn

thành m c tiêu c a l u v c là ch ng l và cung c p n c. Ð xác minh i u trên,

hi u qu c a tính kh thi c a p t i th ng ngu n p T Tr ch ã c nghiên

c u s b nh sau.

V trí các tuy n p c ng c xu t khu v c th ng l u c a sông H u Tr ch.

Tuy nhiên, i u ki n c a sông H u Tr ch t ng t i u ki n c a sông T Tr ch. Do

ó, coi k t qu c a hai l u v c là nh nhau, vi c nghiên c u ch gi i h n b i l u v c

sông T Tr ch.

8.2.2 V trí có th xây p t i th ng l u

Có ba v trí có th xây p th ng l u thích h p v i d án p T Tr ch. B n v

trí có th xây p c trình bày trong Hình 8.10. Ba v trí này c t tên là T-1,

T-2 và T-3, theo th t nh trên hình. Ba v trí này có d ng hình ch V, thích h p v i

vi c xây d ng p, a hình c a thung l ng tr nên b ng ph ng h n r t nhi u, rõ

ràng là b t l i h n so v i ba tuy n trên. Do v y, không có v trí tuy n nào khác c




8-10 Giai o n 2-1

coi là thích h p trên ph ng di n a hình, và vi c nghiên c u ã c ti n hành i

v i ba v trí trên.

8.2.3 Ph ng pháp nghiên c u

S h u hi u c a nh ng p th ng l u c nghiên c u nh sau:

1) Dù sao c ng ph i xác nh n r ng vi c ch ng l và cung c p n c là nh ng m c

tiêu c a l u v c ph i m trách v i nh ng p vùng th ng l u.

2) Trong tr ng h p nh ng m c tiêu c a l u v c không t v i nh ng p

th ng l u thì s ph i h p c a nh ng p th ng l u thì vi c gi m kinh phí

c a p T Tr ch c nghiên c u.

3) Kinh phí so sánh gi a p T Tr ch mà thôi và ph i h p gi a p T Tr ch và

nh ng p th ng l u s c i u nghiên xét l i hi u qu c a nh ng p

th ng l u.

8.2.4 Ch ng l v i nh ng p th ng l u

L ng n c c n thi t cho m c tiêu ch ng l c th y là 392,6 MCM nh ã quan

sát trong d án c a p T Tr ch trong ó vùng nh n n c chi m 717 km2.

Nh ng vùng nh n n c c a p th ng l u c o c theo th t sau:

Vùng p T-1 : 76,8 km2

Vùng p T-2 : 114,6 km2

Vùng p T-3 : 166,1 km2

Gi s t ng s l ng n c l t ng ng v i vùng nh n n c, l ng n c c a

tr n l m i p th ng l u c chi t tính nh sau:

Vùng p T-1 : 392,6× 76,8 / 717 = 42,1 MCM

Vùng p T-2 : 392,6×114,6 / 717 = 62,8 MCM

Vùng p T-3 : 392,6×166,1 / 717 = 90,9 MCM

T ng c ng 195,7 MCM

Nh v y, ba p th ng l u T - 1, T - 2, T 3 ã cho l ng ch ng l là 42,05

MCM,62,75MCM và tu n t 90,90 MCM thích ng v i tr n l t i m i p. Nh

ã th y trên, t ng s l ng ch ng l c a ba p th ng l u s là 195,7 MCM so

v i l ng c n thi t ch ng l là 392,6 MCM. N c l còn l i vùng nh n n c là

395,5 km2 bu c ph i ki m ch t i p ã c ngh , Ð p T Tr ch, v i l ng

n c là 196,9 MCM (392,6 - 195,7 = 196,9 MCM), vì không m t p nào ki m ch

ph n còn l i là 395,5 km2 c a vùng nh n n c.




8-11 Giai o n 2-1

nh h ng c a vi c ki m ch n c l c a ba p th ng l u c trình bày trong

Hình 8.11. Nh ã th y, n c l còn l i trong vùng nh n n c là 395,5 km2 v n còn

l ng n c t i a là 4.332 m3/s và l ng n c l 196MCM Ð p T Tr ch , m c

d u l ng n c ch y h t 8.070 m3/s xu ng 4.332 m3/s.

Nh ã bàn lu n trên, m c tiêu ch ng l l u v c s không th t c n u không

có p nh p T Tr ch ã c ngh .

8.2.5 Ph i h p p th ng l u và p T Tr ch

Hình 8.12 ch ng cong dung l ng ch a c a m i p th ng l u và dung l ng

ch a c a m i p ph i cung c p ki m ch l . Hình 8.13 ch ng cong dung

l ng ch a c a ba p th ng l u và dung l ng ch a c a m i p thích h p v i

l ng n c l .

Nh ng c tính chính v quy mô c a m i p c tóm t t d i ây:

Ð c tính chính p th ng l u

Dung tích ch a h uích

Kho ng d phòng ch ng l

Ð pÐ pth ng

l u

Dung l ng m c

x n c Dung tích MNDBT Dung tích MNCLT cao Dung l ng Kinh phi

(MCM) (MCM) (El, m) (MCM) (El, m) (m) (103m3) (Tr. US$)

T-1 7,7 37,3 102 42,1 105 60 2.870 31,6

T-2 11,5 55,5 141 62,8 144 61 2.700 29,7

T-3 16,7 83,3 134 90,9 137 55 1.950 21,5

Ghi chú: MNCLT: M c n c ch a l t m MNDBT: m c n c dâng bình th ng

Nh ã nêu trên, m c tiêu ch ng l c a l u v c không th hoàn t t v i nh ng p

th ng l u mà thôi mà òi h i s ph i h p v i m t p v trí p T Tr ch ã

c ngh t c m c tiêu.

T l phát tri n c a p v trí p T Tr ch ph i h p v i nh ng p th ng l u

c trình bày trong Hình 8.14. Ph i có t l phát tri n sau ây t c c hai

m c tiêu ch ng l và cung ng n c:




8-12 Giai o n 2-1

Các công trình ch y u c a p t i v trí p T Tr ch c ngh

(ph i h p v i nh ng p th ng l u)

Dung l ng m c x n c : 72MCM×(717 357,5)km2/717km2 = 36,1 MCM

Dung l ng ch ng l : 392,6MCM 195,7MCM = 196,9 MCM

Dung l ng d phòng : 460MCM 176,1MCM = 283,9 MCM

Cao trình nh : E.L.45,5m

S.W.L : E.L.42,5m

F.S.L : E.L.39,5m

Kinh phí p : 82,5 Mil.USD

8.2.6 Tóm t t và k t lu n

(1) Ð xác nh r ng ngh p T Tr ch là hi u qu nh t, hi u qu c a nh ng

p th ng l u ã c nghiên c u.

(2) Ð a hình kh thi c a v trí p th ng l u là i m T-1,T-2 and T-3 nh trong

Hình 8.10.

p T-3 s tràn ng p công viên qu c gia B ch Mã và vi c xúc ti n s kèm

theo v n môi tr ng. Do ó, oàn nghiên c u nghiêng v vi c xây d ng

p T-1.

(3) Ba p th ng l u c d nh sao cho dung l ng ch ng l c a m i p

s th a mãn m c tiêu ch ng l c a p.

(4) Vi c nghiên c u cho th y nh ng p th ng l u không th hoàn t t m c tiêu

ch ng l c a l u v c n u không có p c ngh trong v trí p T Tr ch

vì n c l trong h thâu n c không c b o v b i ba p th ng l u. S

h u hi u có th c a nh ng p th ng l u s ch ng m t n a c a p T

Tr ch c ngh , trong khi kinh phí c a ba p th ng l u lên t i 80%

kinh phí c a p T Tr ch d ki n.

(5) Kinh phí p T Tr ch t c m c tiêu ch ng l c a l u v c v i nh ng

p th ng l u s ít h n t 100,6 Tr. USD t i 82,5 Tr. USD. Tuy nhiên, vì

kinh phí c a nh ng p th ng l u s là 82,72 Tr. USD nên ph i h p t ng s

kinh phí s là 165,22 Tr. USD, t h n r t nhi u so v i kinh phí 100,6 Tr.

USD trong d án p T Tr ch mà không có nh ng p th ng l u.

(6) Nh ã trình bày trên, nh ng p vùng th ng l u c a sông T Tr ch

c xem là có ít h u hi u h n.

(7) Bên c nh ó, tác ng tiêu c c v môi tr ng t nhiên do các p th ng




8-13 Giai o n 2-1

l u l n h n nhi u so v i p d ki n T Tr ch. c bi t, p T-3 s làm ng p

ph n l n Công viên Qu c gia B ch Mã và vi c th c hi n s g p nhi u khó

kh n v v n môi tr ng.

Di n tích (kho ng 18,3 km2 b ng p do xây d ng ba p th ng l u s l n

h n so v i di n tích (kho ng 11,5 km2) gi m xu ng do p nh h n t i v trí

p T Tr ch d ki n.

(8) Vi c gi m s l ng tái nh c do xây p nh h n t i v trí p T Tr ch d

ki n c c tính là r t nh .

(9) Do v y, nghiên c u kh ng nh r ng k ho ch xây d ng p trên sông T

Tr ch s c th c hi n t i v trí p T Tr ch d ki n.

8.3 K ho ch Qu n lý Tài nguyên N c

8.3.1 Khái ni m c b n c a K ho ch Qu n lý Tài nguyên N c

K ho ch qu n lý tài nguyên n c, là m t ph n c a k ho ch qu n lý l u v c t ng

h p cho l u v c sông H ng, c thi t l p trên c s các khái ni m c b n sau:

(a) Vi c qu n lý tài nguyên n c t i l u v c sông H ng c n ph i c ti n hành

b i m t c quan th ng nh t qu n lý l u v c sông (g i t t là H i ng Qu n lý),

c thành l p v i n v ch qu n là y ban Nhân dân T nh.

(b) Các c quan, ban ngành c p t nh hi n có liên quan n vi c qu n lý l u v c

sông H ng s là l c l ng thi hành nhi m v c a t ch c này, c ng nh

nh ng nhà u t vào tài nguyên n c l u v c sông s là thành viên Ban

Qu n lý.

(c) Nhi m v chính c a t ch c này c li t kê d i ây:

Qu n lý vi c s d ng n c

Qu n lý vi c phòng ch ng l , và

Qu n lý Môi tr ng Sông

8.3.2 K ho ch Qu n lý S d ng N c

K ho ch qu n lý s d ng n c t i l u v c sông H ng và sông B c ki n ngh

là ho t ng u tiên nh m chú tr ng vào vi c s d ng có hi u qu ngu n tài nguyên

n c h n ch có xét n v n u tiên c a vi c s d ng n c. Vì m c ích này,

Ban Qu n lý S d ng N c c n c thi t l p d i s ki m soát c a H i ng

Qu n lý.




8-14 Giai o n 2-1

(1) Qu n lý Nhu c u N c m t cách thích h p

c tính có c p nh t nhu c u v n c m i n m vào u mùa khô khi nhu c u

n c b t u gia t ng, H i ng / Ban Qu n lý s yêu c u ng i s d ng n c n p

phi u yêu c u n c c oán h ng tháng. H i ng / Ban Qu n lý s y quy n i u

ph i t ng nhu c u khi c xem là c n thi t.

H i ng / Ban Qu n lý có quy n giám sát s l ng c a l y n c th c t theo s

ng i s d ng n c t ng ng.

(2) Qu n lý thông tin c p nh t m i nh t v tài nguyên n c k c L u l ng c a

Sông và Dung tích c a H ch a

Trong t ng lai, H i ng / Ban Qu n lý s giám sát s l ng tài nguyên n c hi n

có k c dòng ch y m t sông và kh i l ng ch a c a h c ng nh nhu c u th c t v

n c. H i ng / Ban Qu n lý có th cho phép cung c p thêm n c khi dòng ch y

m t sông th c t nhi u h n dòng ch y m t d ki n và trong ch ng m c mà vi c gia

t ng s n xu t yêu c u phân b thêm n c.

(3) Vi c phân b n c phù h p theo tình tr ng h n hán nghiêm tr ng

Không ch vào u th i k có nhu c u n c cao mà khi có th oán tr c c tình

hình h n hán, có th r i và th i k nhu c u n c cao nh t, H i ng / Ban Qu n lý

s k t h p t t c nh ng ng i s d ng gi i quy t v n thi u n c b ng cách

i u ch nh nhu c u n c ph i h p v i vi c u tiên gi i quy t nhu c u n c.

(4) Bi n pháp Ti t ki m N c

Các bi n pháp c nêu ra d i ây s có ích trong tr ng h p kh n c p và nên

c a ra gi i thi u.

1) Nâng cao ý th c c a ng i dân i v i vi c ti t ki m n c.

2) L p t các thi t b o n c nh m ki m soát vi c l y n c/phân ph i n c

m t cách thích h p.

3) Xây d ng các quy t c qu n lý và v n hành, thành l p t ch c và giáo d c cán

b qu n lý nh m ki m soát vi c l y n c/phân ph i n c m t cách thích h p.

4) Vi c ti t ki m n c b ng các bi n pháp nh gi m b t vi c t n th t n c do rò

r , t ng dòng ch y h i quy, s p x p vi c tái s d ng n c công nghi p và gi m

s d ng n c m t cách th a th i b ng cách l p t vòi thông gió v.v.




8-15 Giai o n 2-1

8.3.3 K ho ch qu n lý phòng ch ng l

(1) Các bi n pháp phi công trình

Các bi n pháp phòng ch ng l phi công trình sau c xem là phù h p a vào

k ho ch qu n lý vi c ch ng l d ki n cho l u v c sông H ng.

1) H th ng C nh Báo Tai h a c p Qu c gia & c p T nh

2) S chu n b ng phó tai h a

3) L p b n vùng l l t

4) H th ng m c cao t i hi n tr ng

5) Ch ng trình tuyên truy n giáo d c qu n chúng

6) Tr ng r ng

(2) H th ng C nh Báo Tai h a c p Qu c gia & c p T nh

Ph n này trong k ho ch ch ng l xem xét n vi c nâng c p các h th ng báo l

hi n t i c p qu c gia và c p t nh, vì có liên quan n l u v c sông H ng. ây là

m t trong các ch ng trình phi công trình gi m thiên tai l c ngh th c hi n

theo ch ng trình Tài tr a qu c gia n m 2000.

T i m c c p t nh, ngh l p Trung tâm Qu n lý Gi m thi u Tai h a t i Hu tr c

thu c y ban Phòng ch ng B o l t c p T nh (g i t t là FSC) ã thành l p. Trong

mùa l tháng 11 n m 1999, chính quy n a ph ng g p khó kh n trong vi c ch ng

l . Ch y u do thi u thông tin liên quan n quy mô và m c nghiêm tr ng c a l ;

thi u thông tin v nh ng khu v c b nh h ng l và thông tin v thi t b truy n

thông c nh báo m i e d a s p x y n v i huy n, xã.

Trung tâm c xu t thành l p có các thi t b tiên oán và v lên b n nh ng

khu v c có nguy c ch u thiên tai và thông báo trên vô tuy n r i ro s p x y n cho

các viên ch c nhà n c và dân chúng bi t, k c nông và ng dân. Trung tâm này có

gi m t danh m c g m các c u trúc tài nguyên n c trong t nh Th a Thiên - Hu

ang ng tr c r i ro b h h i trong th i gian l v và các k ho ch ng phó kh n

c p c xu t. Ngoài các nhi m v này, Trung tâm còn ch u trách nhi m ti n

hành các ho t ng liên quan n các bi n pháp phi công trình khác ã c

xu t.

m c c p qu c gia, Lu t Tài nguyên N c, c phê chu n tháng 01 n m 1999

c bi t c giao trách nhi m thông báo k p th i nh ng thông tin liên quan n

v n m a bão cho C c Khí t ng Th y v n Vi t Nam (g i t t là HMS) bi t.

Nh ng bài h c c rút ra t mùa l n m 1999 cho th y s thông tin liên l c gi a




8-16 Giai o n 2-1

HMS qu c gia và các trung tâm khí t ng th y v n a ph ng và c p t nh, k c

t nh Th a Thiên - Hu , r t y u. H th ng truy n tin qua v tinh liên l c c p qu c

gia n c p t nh quá ch m và không áng tin c y cho thông báo k p th i t FSC

g i n có hi u qu . C p t nh ch nh n c h u h t nh ng d li u có liên quan sau

khi thiên tai ã x y ra.

Ð ch nh n tình tr ng này ngh trong d án ch ng l hi n t i là c n h tr phát

tri n và c i thi n n ng l c d báo khí t ng th y v n cho thiên tai và thi t l p c c u

c i thi n s trao i thông tin khi h u s , gi a HMS qu c gia và Trung tâm Qu n

lý Gi m thi u Tai h a t i Hu .

(3) S chu n b ng phó tai h a

Bi n pháp phi công trình này nh m th ng vào các v n làm gi m thi u b t t n th t

tai h a c p làng xã. Trong th i gian thiên tai, bao g m l và bão, nh ng ho t ng

chính c u nhân m ng là t i các làng m c. Chính trong nh ng gi phút nguy

hi m u tiên khi thiên tai giáng xu ng là nh ng làng m c này b hoàn toàn cô l p

v i th gi i và b b m c v i nh ng ph ng ti n c a chính mình. Vi c thi u s

truy n thông gi a làng và t nh ã a t i k t qu là t nh nh n c nh ng tin t c

không y và thi u tin c y lúc th t c n thi t gây nên khó kh n cho vi c t ng

c ng nh ng bi n pháp và chi n d ch c u ng i t i a i m.

Ði u c n thi t t n th t v nhân m ng và tài sàn c gi m thi u là dân chúng

ph i nh n c nh ng tin t cù úng lúc và th c d ng, nh ng i u ch d n v thiên

tai x y ra, h có thì gi chu n b . Rõ ràng là nh ng thông tin chính xác, k p

th i và liên h cùng nh ng ý ngh a c nh cao c a nó trong tr n bão 1999 ã g i t i

dân chúng a ph ng không y .

Nh ng ph ng pháp d trù, c ra ây, s c m trách b i c quan m i

l p là Trung tâm qu n lý gi m thi u tai h a t i Hu , và g m nh ng vi c sau ây:

B o m s ph bi n nh ng thông tin chính xác và h p th i khi thiên tai x y

ra luôn luôn t i vùng x y ra thiên tai.

S p x p m t h th ng cung c p s m nh ng c nh cáo t i dân a ph ng v

th i gian và lo i thiên tai tr c khi x y ra, t i vùng b thiên tai, k p th i có

hành ng thích áng.

T ng c ng nh ng trung tâm an ninh t i vùng hay b bão b ng cách xây thêm

tr ng h c, b nh vi n c l u t i nh ng vùng mà dân chúng c n thi t.

T ng tr ng vi c b o v nhân m ng t i các làng c u nh ng ng i không t

c u c b ng cách m l p hu n luy n và ti p t d ng c c p c u g m giây

th ng, thuy n, phao, bè và ca nô.




8-17 Giai o n 2-1

Ð dân chúng a ph ng d dàng xin ti p c u v nhân m ng và ph ng ti n

c u tr c a h ki t qu b ng cách ti p t ph ng ti n truy n tin y và h u

hi u.

Tr n an dân chúng s ng trong làng và các thôn xóm, v n là nhóm dân c b

thi t h i n ng n nh t, trong quá trình gi m thi u thiên tai, b ng cách h

tham gia vào ho t ng c a m c tiêu.

(4) L p b n vùng l l t

B n vùng ng p l cho ta m t tài li u úng v nh ng tai h a ã qua và ch rõ

nh ng vùng b ng p b i các tr n l tr c. Nh ng b n này cho bi t ch nào c

dân có nguy c b ng p l sau này c n c vào nh ng m c nguy hi m ã nh

tr c. Ðó là m t trong nh ng ph ng ti n h u hi u nh t s n có gi m thi u n n l

và giáo d c qu n chúng. S ki n này ã c các gi i ch c liên h công nh n và,

nh ã nói trên kia, nh ng b n ng p l v i t l 1:10.000 ã c so n th o cho

nh ng vùng b l t i h l u sông H ng.

Theo k ho ch ch ng l hi n t i, ng i ta ngh c p nh t nh ng b n ó và dùng

làm c n b n th c t p h a chi ti t và th c t h n, vì nh ng b n c trình

bày v i t l hi n t i không phù h p v i m i phía trong quá trình gi m l . H a

chung cu c s g m thêm thông tin liên quan t i a i m chi n l c nh ng nhà t m

trú cao t ng; vùng t cao an toàn cho dân khi có l ; vùng không c xây c t vì s

n c s cu n b ng i; biên gi i hành chánh cho t nh, huy n và xã; a i m kho

ch a th c ph m và d ng c c p c u; ng l i thoát hi m va v trí các p hay c

c u th y l i khác có nguy c h h i do l .

B n cu i cùng s theo t l và kích th c sao cho phù h p v i m c ích gi m l

và sao cho d hi u i v i các gi i ch c thiên tai có quy n quy t nh, gi i ch c

g m t trung ng n c p t nh, huy n, làng xã. S gi n d và tính th c ti n c a các

b n nói trên có th d minh h a nh t b ng cách v t ng t m t h a các

phòng c a các khách s n trên th gi i, có ch d n ng thoát hi m c a t ng phòng.

M t h a t ng t v i ch d n t ng ng, ch rõ ng thoát hi m c a c ng ng,

có th c t o ra cho m i làng trong vùng có nguy c l , ghi rõ ràng và gi n d i u

gì ph i làm và n i nào ph i t i trong th i gian l l i. Có th th y ngay nh ng phác

c t o s n và niêm y t t i ch nào rõ nh t t i m i h trong làng.

(5) H th ng m c cao t i hi n tr ng

Nh ã báo cáo tr c ây sau tr n l n m 1999 và c ng trong ch ng trình t o ra

nh ng b n l cho t nh Th a Thiên-Hu , m t lo t 20 ài báo hi u c p 1 và 18 ài

c p 2 ã c d ng lên trong các huy n b l trong t nh.




8-18 Giai o n 2-1

M c dù nh ng ài s n có v i m c ích cung c p c s v nh ng b n l , chúng

không th hoàn thành ch c n ng chính là duy trì tính c nh giác c a dân c . Ch có

nh ng ài báo hi u c p 1 ã c xây d ng t i nh ng a i m công c ng và ch có

20 ài nh th này t i các huy n b l trên toàn t nh, k c thành ph Hu , nh th

ngh a là nhi u ng i không th y nh ng ài ó, t c là nguy c l không h c

nh c nh hàng ngày.

Ð i u ch nh tình tr ng, trong k ho ch ch ng l hi n t i, m t m ng l i c p 3

c ngh thi t l p, g m khá nhi u ài báo hi u m c l , nhi u h n nh ng

m ng l i hi n có. Nh ng ài c p 3 ó s c d ng lên rõ ràng t i n i công c ng,

s l ng th t nhi u h n tr c m i có hi u qu . M i ài báo hi u g m nh ng c t bê

tông và mu n d phân bi t và d th y, ph i s n màu r c r nh ng m c l tr c

kia, th t gi n d , sao cho thiên h hi u c. Vi c thi t l p nh ng ài báo hi u có th

k t h p v i m t ch ng trình s n nh ng m c l ã qua t i n i d th y trên các tòa

nhà công c ng.

Nh ng d u hi u th ng tr c t i n i công c ng, c trên các toà nhà và trên các ài

báo hi u, ghi rõ m c l trong quá kh , s là ph ng cách h u hi u t ng c ng

tinh th n chu n b c a qu n chúng i v i nguy c l .

(6) Ch ng trình tuyên truy n giáo d c qu n chúng

K ho ch nguyên th y v chi n l c và ch ng trình hành ng gi m thi u tai

h a do l t i Vi t Nam c n c tuyên truy n liên t c qu n chúng gia t ng c nh

giác v nguy c l . Vi c này không h kém t m quan tr ng nh lúc nó b t u c

x ng.

C n luôn luôn nh c nh nhân dân s ng trong vùng có nguy c l h ph i s n

sàng lúc kh n c p. N c l r t nguy hi m. S c m nh c a 15cm n c ch y xi t có

th v t ngã ng i ta. Lúc có l , t t nh t là ph i r i xa vùng này và ch y t i n i t m

trú trên t cao. N c l di chuy n r t mau và có th l t t ng á, tr c g c cây, phá

h y nhà c a, c u ng. N c có th dâng cao nh b c t ng 3- 6 mét, kèm theo c

ng m nh cây, g . Tr c m i ch d u l , t t nh t là di chuy n c p k t i n i cao

ráo. Có nh ng bài h c cay ng c a nh ng ng i ã t ng tr i n n l . Dân a

ph ng trong vùng hay có l ph i c c nh giác v nguy c và g ng kh c ph c

tinh th n b t ng.

Trong k ho ch ch ng l hi n t i, c n c p tr c ti p nh ng i u nói trên t ng

c ng ch ng trình cao c nh giác c a qu n chúng. Ch ng trình nên c trung

tâm qu n tr gi m thi u thiên tai m i thành l p t i Hu , có m c ích duy trì tinh th n

chu n b i phó v i thiên tai. Ch ng trình bao g m nh ng ph n sau ây:




8-19 Giai o n 2-1

Nh ng b ng hi u v nh c u t i n i công c ng ghi rõ nh ng m c l tr c

ây. Ph n này s g m trong m ng l i m c cao ã c p o n trên.

Gi ng d y m t ch ng trình hu n luy n và giáo d c t i các tr ng trung và

ti u h c, bao g m nh ng tài li u v bão t và l l i c n c thêm vào ch ng

trình giáo d c.

In và phân phát cho c dân vùng hay b l tài li u v nh ng gì c n ph i làm

trong m i giai o n, g m c lúc m i b t u l , lúc ang l và c sau khi n c

b t u rút. Thí d nh ch cho h bi t nh ng b ng hi u c nh báo l , các tín

hi u báo ng c ng ng; quy nh và th c hành ng l i di t n c a m i

ng i trong khuôn kh cu c di t n t p th ; ng nào, n i nào là an toàn nh t;

có s n ph m v t c u tr , phát tri n m t k ho ch thông tin kh n c p và sao

cho m i thành viên gia ình bi t áp ng v i các c nh báo v l l t, vv...

T p hu n cho y ban phòng ch ng bão l t c p t nh (FSC) th c thi h u hi u

ch ng trình tuyên truy n giáo d c qu n chúng và hu n luy n trong quan h

qu n chúng lien quan t i vi c gi m thi u thiên tai l .

Quy nh các c quan FSC a ph ng tr ng bày nh ng nguy c l , vi c gi m

thi u l và hình nh các tr n l ã qua.

Dùng nh ng bài h c h c c t ch ng trình c nh giác công c ng ã th c

thi gi m thi u n n cháy r ng t i huy n Phú L c, nh ã nói tr c ây.

(7) Tr ng r ng

Tr ng r ng là m t bi n pháp ch ng thoát n c. Ð i c ng, r ng có nh ng ch c

n ng gi m thi u thiên tai nh sau:

ti t ki m n c

gi m thi u t soi l do s b o v cây lá t nh h ng c a m a

ng n ng a tri n núi s p l do r cây phát tri n trong t

T i thành ph Hu , khu v c r ng ang gia t ng trong vòng 9 n m t n m 1991 n

1999 trên d di n th ng kê n m 2000. Nh ng m t r ng ang thay i t r ng già

n r ng l a th a n r ng x xác. Vì v y, thay i r ng c nghiên c u qua v n

s d ng t, a hình hay hình nh qua v tinh trong hi n t i và quá kh . Nh k t

qu c tìm, th ng ngu n c a sông T Tr ch ang phát tri n trong su t 12 n m t

1989 n 2001.

T i Vi t Nam, m t vài d án v r ng là ch ng trình 661, ch ng trình 327 và h p

tác c a ngo i qu c ã c th c hi n tr c ó. Nh ng vùng r ng tái l p hi n nay

ang ho ch nh v i tham kh o nh ng kinh nghi m trong vùng l u v c sông T




8-20 Giai o n 2-1

Tr ch. Vùng r ng tái l p c chi ti t nh ng ch a c làm xong, nh ng c n b n là

a hình vùng t có cây l a th a thay i thành r ng. S b o v chính y u r ng

t ng ph n v i d án n c c a p T Tr ch ang qui ho ch. Vi c k t n i r ng v i

công viên qu c gia B ch Mã c ng k t h p v i môi tr ng h n c d tr nh là

m t hành lang xanh n i B ch Mã -Hai.

8.3.4 K ho ch Qu n lý Môi tr ng Sông

K ho ch qu n lý môi tr ng sông c xu t bao g m 2 v n v l u l ng duy

trì dòng ch y sông và ki m soát ch t l ng n c. Ki n ngh r ng c n ph i thi t l p

y ban Qu n lý Môi tr ng Sông d i s qu n lý c a H i ng Qu n lý gi i

quy t nh ng v n ã nêu.

(1) Qu n lý l u l ng duy trì sông;

ngh y ban Qu n lý Môi tr ng Sông ph i h p v i Ban Qu n lý S d ng N c

nh ã xu t, th c hi n c vi c phân b n c thích h p gi a nhu c u n c

t ng ng v i yêu c u l u l ng duy trì sông qua vi c h p tác ch t ch v i các nhà

u t có liên quan.

(2) Ki m soát Ch t l ng N c

gi i quy t v n làm gi m ch t l ng n c sông do l u l ng n c x sinh

ho t và công nghi p theo vi c gia t ng nhu c u n c, ch t l ng n c sông s c

b o qu n và/ ho c c i thi n nh ki m soát n c th i. ngh thi t l p các ho t ng

giám sát ch t l ng n c sông th ng xuyên c ng nh các h ch a ã xu t bao

g m p T Tr ch và p n c Th o long.

(3) Giám sát môi tr ng

Nh ã th o lu n trong Ph n 7.4.2, ph i giám sát môi tr ng hi n t i và s thay i

c a nó tr c và sau khi tri n khai d án qu n lý môi tr ng t nhiên và môi

tr ng xã h i và duy trì tình tr ng thu n l i c a các môi tr ng này.

8.3.5 K ho ch Qu n lý Hành chánh

ti n hành k ho ch l u v c sông d ki n, H i ng Qu n lý D án sông H ng

cùng v i Ban Qu n lý S d ng N c, y ban C nh Báo và Phòng ch ng L , y

ban Qu n lý Môi tr ng Sông c tri n khai thành l p nh là m t C quan Qu n

lý L u v c Sông (RBO). Tham gia vào c quan này s có các ban ngành chính

quy n a ph ng v i t cách là l c l ng th c thi nhi m v và các c quan có liên

quan v i t cách là thành viên y ban. C c u t ch c c a H i ng Ban Qu n lý

c xu t và s t ch c c trình bày d i ây.




8-21 Giai o n 2-1

Ghi chú:

UBND : y ban Nhân dân

BQL : Ban qu n lý

SNN&PTNT : S Nông nghi p & Phát tri n Nông thôn

SKHCN&MT : S Khoa h c Công ngh & Môi tr ng

UB PC : y ban Phòng ch ng

SGT : S Giao Thông

SNN&PTNT

SKHCN&MT

BQL vi c Sd ng N c

y ban Nhân dân t nh,Th a Thiên Hu

(UBND)

C p chính quy n y ban C quan i u ph i Thành viêny ban

S NN&PTNN

S KHCN&MT

S K Ho ch u t

SGT

S Tài chánh

UBND c p huy n có liên quan

Cty Qu n lý Th y l i t nh Hu

Ng i s d ng n c CN

Cty Tiêu thoát N c Th aThiên

S NN&PTNN

SKHCN&MT

SGT

S TM & Du l ch

S Tài chánh

UBND TP. Hu

UBND huy n có liên quan

Cty Qu n lý Th y l i t nh Hu

Ban Qu n lý D án sông H ng

Cty C p thoát N c Th aThiên

S T ch c H i ng Qu n lý L u v c sông H ng xu t

Trung tâm Qu n lý Gi m thi u Tai h a

UBND có liên quan

S NN&PTNN

Quân i

Công an

SGT

UB PC Bão l tc p t nh (FSC)

Ng i s d ng n c CN

UBND TP. Hu

SNN&PTNT

SNN&PTNT

SKHCN&MT

BQL Môi tr ng Sông




8-22 Giai o n 2-1

8.4 D án cung c p n c sinh ho t và công nghi p

8.4.1 Cung c p n c sinh ho t

Công ty c p thoát n c Th a Thiên có trách nhi m cung c p n c sinh ho t cho t t

c thành ph c a t nh Th a Thiên, trùng kh p v i l u v c sông H ng. Trung tâm

ô th chính là thành ph Hu , các trung tâm nh khác nh Phong i n, T Hà, Phú

Bài, Nam ng và A L i c ng thu c quy n trách nhi m c a công ty c p n c.

Theo s quan tâm c a thành ph Hu , ây là m t trong r t ít thành ph Vi t Nam

có g n 100 % m c ph c v và s n l ng n c h n c m c thích h p. T ng s n

l ng n c cho thành ph Hu h n 90.000 mét kh i/ngày trong khi m c s n xu t

th c s ch là 42.500 mét kh i/ngày. Tuy nhiên, nhà máy c Qu ng T -1 thành l p

t n m 1926 c n ph i óng c a trong t ng lai. G n ây, m t nhà máy x lý hoàn

toàn m i Qu ng T ã c a vào ho t ng, h tr cho nhà máy c s n xu t

th p h n s n l ng g c 40.000 mét kh i/ngày. Nhà máy th ba trong thành ph tên

là à Viên n m g n c u ng r y xe l a. C ng l y n c à Viên g n sát ngay

c u và ph i ch u s xâm nh p c a mu i trong su t mùa khô. Nhà máy c và m i

Qu ng T không g p ph i v n này vì nó nh n n c t dòng ch y khác cách xa

h n 8 cây s t phía th ng ngu n. G n 100% m c ph c v Hu t c v i

kho ng 31.000 ng ng n i vào nhà. H u h t nh ng ng d n ph c v ít nh t là

hai h gia ình riêng l .

Nhà máy x lý nh h n các trung tâm thành ph khác t i Phú Bài và A L i hi n

nay ang c xây d ng. K ho ch là n i s n l ng Phú Bài v i h th ng n c

c a Hu , và A L i thì m t h th ng c l p m i s phát tri n cho vùng nh c ô

th ó. M c ph c v nh ng n i này th p h n r t nhi u.

Tình hình hi n nay c tóm t t nh sau:




8-23 Giai o n 2-1

Nhà máy s n xu t N m S n l ng

(m3/ngày)

S n xu tth c t

(m3/ngày)

Cung c p cho L u ý

Qu ng T -1 (c ) 1926 40.000 20.000 Thành ph Hu Ng ng ho t ng

Qu ng T -2 (m i) 1997 20.000 15.000 Thành ph Hu D án giai o n 1

Qu ng T -2 (ph-2) - 20.000 - Thành ph Hu Giai o n 2, d án

à Viên 1952 12.000 10,000 Thành ph Hu V n mu i xâm nh p

T ha 1968 4.000 350 Tu Ha & Hue

Chân May ông (2000) 6.000 300 Ph c H i

Nam ông (2000) 1,000 300 Nam ông ang xây d ng

A L i - 4.000 A L i ang xây d ng

Phú Bài - 5.000 Phú Bài, Hu ang xây d ng

Phong i n - 6.000 Phong i n D án

K ho ch phát tri n trong t ng lai cho Hu và các trung tâm thành ph chung

quanh s ph i t p trung theo k p s gia t ng dân s Hu và h ng t i m c ph c

v toàn b cho các thành ph nh . Ngoài d án hi n nay Phú Bài và A L i, u

t t ng lai có l s t p trung vào nhà máy s n xu t c n có nh sau:

- Xây d ng giai o n 2 c a Qu ng T 2, có ngh a là thêm s n l ng x lý

20.000 mét kh i/ngày.

- Thêm ng ng d n n i các khu v c phát tri n m i Hu , t 50 n 100

cây s ng ng chính và ph .

- Thêm kho ng 45.000 ng n i vào nhà áp ng s gia t ng dân s cho

n n m 2020 và duy trì m c ph c v toàn di n.

- Nhi u d án khác cho các trung tâm thành ph nh h n c a t nh, nh Phong

i n và Nam ng.

8.4.2 Cung c p n c cho công nghi p

Ho t ng công nghi p t nh Th a Thiên r t h n ch . Hi n nay ngu n s d ng

n c công nghi p ch y u là nhà máy bia, nhà máy công nghi p xi m ng, nhà máy

th y tinh và may m c. Ngu n s d ng l n nh t hi n nay là nhà máy bia, s n xu t 33

tri u lít m i n m nên ph i c n m t l ng n c kho ng 4.500 mét kh i/ngày.

M c dù chính sách nhà n c là m nh m h tr cho phát tri n công nghi p, k

ho ch t ng lai v n không th y tr c c m t n n công nghi p v i t m c l n nào

t nh Th a Thiên. Do ó có th k t lu n r ng ho t ng công nghi p s ti p nh n

n c t ngu n cung c p n c c a thành ph Hu ch v i s l ng h n ch .




8-24 Giai o n 2-1

8.4.3 Chi phí u t

Chi phí u t c tính cho nh ng công trình nêu trên c c tính nh sau:

- Xây d ng Giai o n 2 c a Qu ng T 2: 10-15 tri u USD

- Thêm ng d n, (50 – 100 km), giá 60 USD/mét: 3-6 tri u USD

- ng ng vào 45.000 nhà, giá 150 USD/ ng n i: 6,5 tri u USD

- Tr m t ng áp xu t và nh ng ph tr khác: 1-2 tri u USD

- Nh ng d án khác: 10 tri u USD

Tùy vào m c u tiên và kh n c p c a các nhà máy, tr giá u t c a ph n cung

c p n c cho t nh Th a Thiên có th xê d ch t 30 n 40 tri u USD trong vòng 20

n m t i. Nên chú ý r ng các s li u này không tính n chi phí b o trì, ph c h i các

công trình xây d ng hay thay th thi t b c ang có các nhà máy.

8.5 D án cung c p n c cho nông nghi p

D án cung c p n c t i c ra d a trên k ho ch phát tri n nông nghi p,

quy t nh di n tích tr ng tr t và mùa t i cho t ng lai, c mô t nh sau:

8.5.1 D án phát tri n nông nghi p

t nh Th a Thiên Hu , b ph n nông nghi p s n xu t 24% t ng GRD, và tr c ti p

duy trì dân c vùng nông nghi p t ng ng v i 50% t ng dân s và gián ti p tính

toán dân s vùng nông thôn cho 70% t ng dân s . Nông nghi p là ch t a chính c a

dân c vùng nông thôn.

L u v c sông H ng kéo dài h n 65% di n tích t c a t nh Th a Thiên Hu .

Ngoài t ng s t nông nghi p c a t nh, 43.000 ha (70% t nông nghi p) n m

l u v c sông, bao g m 26.000 ha ru ng lúa, 13.500 ha ru ng v mùa n i a và

3.500 ha t tr ng cây lâu n m. t c n t i là 25.300 ha, trong ó 18.000 ha là

ru ng lúa và 7.900 ha là ru ng v mùa n i i .

(1) Chính sách và m c tiêu phát tri n nông nghi p

Theo chính sách và chi n l c phát tri n nông nghi p c a nhà n óc, ph ng h ng

cho khu v c trung tâm ven bi n phía B c là i) t ng t c s n xu t d a trên hàng hóa,

ii) phát tri n nuôi gia súc và quá trình nông nghi p, iii) c ng c m c s ng vùng

nông thôn qua vi c t ng thu nh p c a nông dân và nâng cao ph c v nông thôn.

Cùng v i h ng này, chính sách nông nghi p c a t nh còn nh n m nh n i) an toàn

th c ph m và gi m nghèo, ii) nâng cao m c s ng và t o thu nh p, iii) gia t ng xu t

kh u, và iv) m r ng vi c ph cây xanh tri n d c b o v môi tr ng. M c tiêu

c a n m 2010 và h ng phát tri n c trình bày B ng 8.2 và tóm l c nh sau:




8-25 Giai o n 2-1

Phát tri n nông nghi p t nh Th a Thiên Hu

L nh v c và t p trung M c tiêu và ph ng h ng

V mùa hàng n m (an toàn th cph m, xu t kh u, tiêu dùng n i

a)

V mùa th c ph m: s n l ng hàng n m là 25.000 t nt ng ong v i 200 kg m i u ng i, nh ng v thu ho ch khác trong n m: phát tri n u ph ng và cây thu clá, rau và u.

Phát tri n c s h t ng (t i, tiêu, phòng ch ng l l i, v.v…), c ng c l l i tr ng tr t, phát tri n c ng ng vùng nông thôn.

Cây lâu n m (xu t kh u, tiêu dùng n i a, môi tr ng)

Cao su: s n l ng hàng n m là 3.300 t n t di n tích vmùa là 5.500 ha n i n, làm v n: 5.000 ha t tr ng cây n trái.

Chuy n i vùng t có s n l ng th p, phát tri n c s ht ng cho s n xu t và th tr ng.

Gia súc (tiêu dùng n i a) T ng c ng nuôi và nhân gi ng heo, gia súc, trâu, gia c m.

R ng (môi tr ng) 190.000 ha r ng thiên nhiên và 115.000 ha r ng tr ng.

Khuy n khích ph c h i thiên nhiên và t tr ng, phát tri nc s h t ng cho s n xu t và r ng.

Ng nghi p (xu t kh u, tiêu dùng n i a)

S n l ng hàng n m là 17.600 t n ánh b t bi n và 4.800 t n nuôi tr ng.

Phát tri n c s h t ng cho s n xu t và c ng ng nông thôn cho h gia ình ng dân.

Ngu n: M c tiêu n m 2010 ra trong “Nông nghi p Vi t Nam, 61 t nh và thành ph , Vi n Nghiên c u Qui ho ch và D báo Nông Nghi p, 2001”, có s i u ch nh c a oàn Nghiên C u JICA.

(2) Tình hình phát tri n nông nghi p

D a vào m c tiêu và ph ng h ng trên, d án phát tri n nông nghi p l u v c

sông H ng c li t kê b i qu n lý và phát tri n tài nguyên n c thông qua vi c

xem xét l i nh ng s li u và thông tin hi n hành, c trình bày B ng 8.3 tóm t t

nh sau:




8-26 Giai o n 2-1

Tài nguyên n c liên quan n d án phát tri n nông nghi p

D án N i dung

1. D án liên quan n h ch a TTr ch

1.1 Phòng ch ng l , ph c h i t i tiêu

C i ti n liên quan n h ch a TTr ch

40.000 ha t ng di n tích và 25.900 ha di n tích th ccho ru ng lúa và v mùa n i a. Gia t ng c ng ôv mùa t 178% n 200% cho ru ng lúa và vùng vmùa n i a.

1.2 p Th o Long ( ang ti n hành) Phòng ch ng mu i xâm nh p vào sông H ng và sông B , d tr n c ng t trong kênh th y l i.

1.3 n nh h dân c t d án ban uc a h ch a T Tr ch

Cây công nghi p nh mía, th m, cà phê và cao su cùng v i cây th c ph m. C s h t ng vùng nông thôn và các thi t b nông nghi p.

1.4 B o t n ng ng n n c các khu v c phía trên và ph l u c a l u v csông H ng

45.000 ha tái t o thiên nhiên và 70.000 ha r ng tr ng v i s phát tri n r ng.

2. H ch a Truôi ( ang ti n hành) 8.000 ha t t i t sông Truôi, cung c p n c t ib sung cho vùng c n t i g n sông H ng

3. D án t i C Bi Phát tri n t i dùng n c sông B .

4. Phát tri n t i ph m vi nh Phát tri n t i nh ng vùng n m r i rác l u v csông.

5. Ng nghi p n i a H ch a ánh b t cá h ch a thông qua th cá con và nuôi cá không c n u t l n, m c ích là gia t ng thu nh p cho dân c a ph ng vùng l n c n.

6. Ng nghi p nuôi tôm cá Phát tri n ng nghi p vùng ven bi n thông qua chuy n i t nông nghi p có s n l ng th p, m c

ích là gia t ng s n xu t c ng nh b o t n h n óc m n và môi tr ng n c trong vùng n c l .

Ngu n: Thông tin t các c quan có liên quan có s i u ch nh c a òan Nghiên C u JICA.

Tình tr ng hi n nay c a nh ng d án trên c nghiên c u liên quan n (i) m i

quan h v i nh ng d án khác, c bi t là ch ng l , (ii) phát tri n c a d án, (iii)

quá trình c a các d án và c quan liên quan, và c tóm t t nh sau:




8-27 Giai o n 2-1

Hi n tr ng c a các d án

Nhóm d án Liên quan n ch ng l

Phát tri n c ad án

Quá trình c a các d án liên quan

1. Nh ng d án liên quan n H Ch aT Tr ch

1.1 Ph c h i vi c t i và c ng cvi c thoát n c

c b o vb i ch ng l

F/S ã hoàn thành

p n c Th oLong ang cxây d ng ki msoát n c m n

1.2 p n c Th o Long - ang xây d ng -

1.3 n nh H Ch a theo d án ban u

Ch y u cho h ch a

c s quan tâm c a t nh

Nhà máy mía ang ho t ng

1.4 Qu n lý ng ng n n c và phát tri n khu v c r ng

- - Công vi c th ng xuyên c a t nh

2. H Ch a Truôi - ang xây d ng -

3. D án t i C Bi - D án ban u -

4. Phát tri n t i ph m vi nh - D án ang chu n b

-

5. Phát tri n ng nghi p H ch aang có s n

- D án ang chu n b

-

6. Phát tri n ngành nuôi tôm cá vùng n c l

- D án ang chu n b

-

Phát tri n t i ph m vi nh và phát tri n ng nghi p c ng nh d án t i C Bi

ch a t m c c thi công và òi h i nhi u nghiên c u h n n a. D án h

ch a Truôi ang thi công và s hoàn thành vào n m 2002.

M c ích ch y u c a qu n lý và phát tri n tài nguyên n c l u v c sông H ng

là gi m s c tàn phá c a l i v i thành ph Hu và khu dân c lân c n.V m t này,

h ch a T Tr ch c ch n cho d án ch ng l bao g m c vi c b o v t nông

nghi p hi n có chung quanh thành ph Hu . Các d án nh p n c Th o Long và

h ch a Truôi ph c v cho phát tri n nông nghi p trong vùng ang c th c hi n

và xây d ng.

Tính n tình tr ng này, u tiên tr c h t cho phát tri n nông nghi p l u v c sông

H ng c giành cho vi c ph c h i t i n c và c ng c thoát n c cho 25.900

ha chung quanh thành ph Hu .

(3) D án phát tri n nông nghi p

Ph c h i t i n c và c ng c thoát n c bao g m i) cung c p n c t i, ii) c ng

c thoát n c, iii) gi m nh l s m trong tháng N m và tháng Sáu, iv) ng n ch n

mu i xâm nh p vào n c t i, v) phòng ng a sóng th y tri u trong mùa bão. V i




8-28 Giai o n 2-1

nh ng i u ki n trên, d án phát tri n nông nghi p trong t ng lai c ra nh

sau:

a) Thay i s d ng t

i u ki n t i hi n nay cho 25.900 ha t nông nghi p s thay i theo cách

sau ây sau khi hoàn thành d án:

Thay i s d ng t

t s d ng i u ki n Hi n nay T ng lai Cân b ng

Ru ng lúa C n t i 18.022 ha 19.912 ha +1.890 ha

Ru ng v mùa n i i C n t i 0 ha 5.988 ha +5.988 ha

Ru ng v mùa n i i Nh n c m a 7.878 ha 0 ha -7.878 ha

T ng c ng 25.900 ha 25.900 ha 0 ha

b) Di n tích tr ng tr t trong t ng lai và n ng su t c a ru ng t

Trong i u ki n t ng lai, ru ng lúa s gia t ng 1.890 ha và t t c t tr ng s

c t i. T t c t tr ng s c tr ng h t trong c hai v mùa ông-xuân

và hè-thu. Do ó, c ng v mùa s gia t ng t 171% c a hi n t i n

200% . Di n tích tr ng c a m i v c trình bày nh sau:

Di n tích v mùa trong t ng lai cho m i v

V mùa Mùa Hi n nay T ng lai Cân b ng

Lúa ông – Xuân 18.022 ha 19.912 ha +1.890 ha

Lúa Hè – Thu 15.197 ha 19.912 ha +4.715 ha

T ng c ng 5.622 ha 33.219ha 39.824 ha +6.605 ha

V mùa ph - 6.655 ha 7.976 ha 1.321 ha

(B p) ông – Xuân (79 ha) (460ha) (381 ha)

(B p) Hè – Thu (78 ha) (460ha) (382 ha)

(Khoai Lang) ông – Xuân (4.838 ha) (3.456 ha) (-1.382 ha)

( u ph ng ) ông – Xuân (705 ha) (72 ha) (-633 ha)

( u ph ng) Hè – Thu (955 ha) (3.528 ha) (2.606 ha)

Rau ông – Xuân 2.256 ha 2.000 ha -256 ha

Rau Hè – Thu 2.256 ha 2.000 ha -256 ha

T ng c ng 25.900 ha 44.386 ha 51.800 ha 7.414 ha

C ng v mùa 171% 200% +29%

Ngu n: Báo cáo gi a k c a Nghiên c u kh thi, tháng12 n m 1999.

S n ph m v mùa s gia t ng t m c hi n t i, nguyên nhân là do t i) cung

c p n c t i chu n trong mùa h n, ii) x l ng n c d , iii) phòng ch ng l




8-29 Giai o n 2-1

s m và sóng th y tri u, và iv) tránh ô nhi m n c m n vào n c t i trong

mùa khô. N ng su t c a n v ru ng t d oán cho m i v mùa nh sau:

N ng su t n v d oán cho m i v mùa

V mùa Hi n nay T ng lai Gia t ng

Lúa ông – Xuân 2,8 t n/ha 5,0 t n/ha 2,2 t n/ha

Lúa Hè – Thu 3,0 t n/ha 5,0 t n/ha 2,0 t n/ha

B p 1,2 t n/ha 4,0 t n/ha 2,8 t n/ha

Khoai lang 4,8 t n/ha 7,0 t n/ha 2,2 t n/ha

u ph ng 1,2 t n/ha 1,5 t n/ha 0,3 t n/ha

Rau 6,0 t n/ha 10,0 t n/ha 4,0 t n/ha


c) S n l ng nông nghi p trong t ng lai

D a trên di n tích tr ng tr t và n ng su t n v ru ng t, d oán c a m i

v mùa, s n l ng nông nghi p c ph ng oán là kho ng 200.000 t n lúa,

3.700 t n b p, 24.000 t n khoai lang, 5.400 t n u ph ng và 40.000 t n rau,

c trình bày nh sau:

S n l ng trong khu v c d án

V mùa ông – Xuân Hè – Thu T ng c ng N ng su tn v

S n l ng

Lúa ông – Xuân 19.922 ha - 19.022 ha 5,0 t n/ha 99.610 t n

Lúa Hè – Thu - 19.922 ha 19.022 ha 5,0 t n/ha 99.610 t n

T ng c ng 19.922 ha 19.922 ha 39.844 ha 199.220 t n

Mùa ph 3.988 ha 3.988 ha 6.655 ha 33.272 t n

(B p) (460ha) (460 ha) (920 ha) 4,0 t n/ha 3.680 t n

(Khoai Lang) (3.456 ha) (0 ha) (3.456 ha) 7,0 t n/ha 24.192 t n

( u ph ng) (72 ha) (3.528 ha) (3.600 ha) 1,5 t n/ha 5.400 t n

Rau 2.000 ha 2.000 ha 4.000 ha 10,0 t n/ha 40.000 t n

T ng c ng 25.900 ha 18.486 ha 44.386 ha - 272.492 t n


8.5.2 D án cung c p n c t i và thoát n c

D án cung c p n c t i bao g m ba v n liên quan n ch c n ng thích h p c a

m t mô hình không th tách r i, ó là t i n c, x n c và phòng ch ng ng p l .

Thi t b x n c t t h n s làm gi m l v chi u sâu và th i gian. Phòng ch ng l

t t h n s làm gi m dung tích x n c c n thi t.




8-30 Giai o n 2-1

(1) H th ng t i

Mô hình c a h th ng t i ch y u hi n nay là kênh, m ng, c ng rãnh theo n c

vào, thoát n c ra và tr m b m c trình bày Hình 8.15, và S c trình bày

Hình 8.16. Mô hình này c n b n s không i trong t ng lai. Sông H ng, sông

B và sông Truôi s là ngu n chính cho n c t i. Các kênh ào t i chính c ng s

th c hi n ch c n ng x n c, và các tr m b m s là n v ph tr . V trí c a các

C ng l y n c và tiêu n c c xem là úng và thích áng, nh ng s c ch a c a

vài dòng n c thoát thì không .

T i b c sông H ng, sông B và các nhánh c a nó là ‘kênh chính’ cho n c b m

vào các kênh ph , cung c p cho h u h t các khu v c c l p: 26 khu v c t 50 n

600 ha, 4 khu v c t 750 n 950 ha và 1 khu v c 1.400 ha. M t ph n B c sông

H ng nh n ngu n n c t i t sông H ng qua dòng ch y Nham Bi u. Ngoài con

sông B , khu v c này có ba ngu n x n c chính: Hà , An Xuân và Quan C a.

T i nam sông H ng thì n c t i t sông H ng và sông Truôi c chuy n n

qua các nhánh sông tr c kia n 22 khu v c t 50 n 600 ha, 3 khu v c t 750

n 900 ha, 1 khu v c 1.470 và 1 khu v c 2.100 ha. Có m t khu v c nh t th ng

ngu n b m n c tr c ti p t sông H ng. Nh ng toàn b phía b c và trung c a

nam sông H ng thì nh n n c t i qua dòng ch y Phú Cam, cung c p b i dòng

ch y p tràn La Y (khi m n th p). Phía nam thì nh n n c t i t sông Nông

( c cung c p t h ch a Truôi).

Phát tri n nông nghi p và nh ng b ph n khác trong t ng lai s ti p t c và khi các

v mùa có giá tr cao h n c canh tác m c l n h n (th ng là nh ng vùng

thích h p nh t nh), thì s c n n m c ki m soát n c t t h n v i s khác nhau

nh gi a t i a và t i thi u . Do ó ho t ng các c a và tr m b m n c ph i

nghiêm ng t h n, có th là t ng. Ngay c gia t ng h n n a kh n ng c a dòng

vào c ng c c n n. ánh giá s i u ch nh (m t ph n) h th ng t i r t ít c

bi t n hi n nay.

Tuy v y, h th ng t i tiêu hi n nay c n c ph c h i và hi n i hóa :

- B o m n c t i y cho 3 ph n 4 trong n m.

- Kh n ng x n c thích áng khi l ng n c m a v t m c và n c

t.

- Ch ng n c m n xâm nh p.

- Ch ng l s m trong su t v mùa.

Nh ng nó ph i cho phép:

tràn ra




8-31 Giai o n 2-1

- S ng p l n trong th i gian ngoài v mùa.

S nâng c p òi h i ch ng ng p l và x n c, ph c h i các h t ng c k và s tr

n i trong vi c duy tu c n ph i c ti n hành. Nh ng công trình chính ang c

xây d ng (v i n m d nh s hoàn t t): p Truôi (2002), p n c Th o Long

(2004), p Phú Bài (ph c h i n m 2002), và ang trong k ho ch: p T Tr ch,

dòng thoát n c C ng Quan (ph thêm), p Khe N c. Các ki n ngh v v n

ph c h i, v.v… c trình bày trong ph n 9.4.

(2) Yêu c u n c t i

Hi u su t c a vi c s d ng n c trong k ho ch t i là m t thông s quan tr ng

nh ng khó o l ng. N ng su t (c a lúa) có m i quan h t i th t thoát n c t các

kênh c p m t. c p hai và c p ba qua n c r , b c h i, l y n c b t h p pháp, v. v…

và lãng phí n c (bao g m s d ng quá m c).

i v i k ho ch t i sông H ng thì th t thoát n c c a h th ng là:

- T i sông và nhánh thì th t thoát n c không tính n

- Kênh/m ng chính: n c r và khai thác b t h p pháp không áng k , thi t

h i vì b c h i và vì n c t i không c s d ng ch y qua dòng thoát (do

quy mô c a k ho ch, r t khó cung c p chính xác s l ng n c òi h i t i

dòng vào). Sông và kênh ào t i chính c ng ho t ng nh ng d n n c

th i.

- Tr m b m: th t thoát n c là do k t qu c a gia t ng s c b m không úng

m c òi h i n ng l ng, nh ng ó không ph i là thi t h i áng k c a h

th ng t i.

- M t ph n n c t i s ch y ng c l i nh là n c x vào h th ng kênh ào

chính.

M t ph n n c th t thoát c a h th ng ph s ch y tr v các kênh/m ng chính có

th c s d ng l i. i u này không nh h ng gì n hi u su t b i nó c gi

nh r ng n c th t thoát s ch y vào c ng tiêu n c, gây ra s khó i u ch nh

ngu n cung c p cho c h th ng.

Ch ng trình có tính hi u qu sau ây ang c s d ng:




8-32 Giai o n 2-1

Hi u su t 0,95 0,90 0,90 0,90

Sông;

C ng l y

n c;

B t u kênh

chính

tr m b m;

b t u kênh

th hai

k t thúc kênh

th hai;

b t u kênh

th ba

k t thúc kênh

th ba;

b t u kênh

ru ng

k t thúc kênh

ru ng;

v mùa

1,48 1,41 1,27 1,15 1,04

l/giây/ha l/giây/ha l/giây/ha l/giây/ha l/giây/ha

Có 79 tr m b m l n, v trí c trình bày trong Hình 8.15 và Hình 8.16:

Tr m b m B c sông H ng

Nam sông H ng

T ng c ng

ch t i (IP) 31 22 53

t i và thoát (IDP) 0 5 5

ch thoát (DP) 7 14 21

Tên và di n tích i t ng c a các tr m b m trên c tóm t t trong B ng 8.4. V i

nhu c u n c cao nh t t i ru ng 1,04 l/giây/ha thì ngu n cung c p n c cao nh t t i

các tr m b m ph i là 1,41 l/giây/ha cho di n tích theo yêu c u nh h n 600 ha và là

1,48 l/giây/ha cho di n tích theo yêu c u l n h n 600 ha và cho dòng vào chính.

i v i khu v c nh h n 600 ha thì kênh xuôi dòng c a tr m b m c xem nh là

kênh ào ph , còn i v i khu v c r ng h n 600 ha thì ó là kênh ào chính.

Nhu c u n c ch y u cho nam sông H ng và b c sông H ng c trình bày

B ng 8.5, v i chi ti t cho khu v c ph khác nhau, theo i t ng c a tr m b m

B ng 8.6.

B c sông H ng là ngu n n c t i ph thu c vào dòng vào c a sông B , là

dòng n c ng c c a sông H ng và dòng Nham Bi u ch y vào sông Hu ng. H u

h t di n tích c n t i c a b c sông H ng, kho ng 10.900 ha, c b m tr c ti p

vào sông B và các nhánh. Ph n còn l i kho ng 1.700 ha nh n n c t i qua dòng

ch y Nham Bi u. Ph n chi ti t xin xem B ng 8.6. i u này t ng u ng v i ngu n

cung c p cao nh t, d a trên nhu c u n c t i t i a c a:

C ng l y n c Di n tích theo yêu c u (ha) M c cung c p nh (m3/giây)

Sông B (b m) 10.883 1,56

Nham Bi u 1.676 2,42

T ng c ng B c sông H ng 12.559 18,03




8-33 Giai o n 2-1

Nam sông H ng ph thu c vào dòng ch y Phú C m v i h tr c a La Y, c hai u

trên sông H ng. T (tháng T /tháng N m) n m 2002 ph n xuôi dòng s c t i

t h ch a Truôi. Di n tích t i do ó s là 168 ha (n i a) c ng thêm 8.460 ha

(Phú C m) và 4.713 ha (Truôi). S k t h p thông qua La Y không ch c ch n (

m n) cho n khi p n c Th o Long hoàn thành. Sau ó nó có th cung c p cho

1.307 ha vùng ông-b c, gi m ngu n cung c p thông qua c ng l y n c Phú C m

n 7.153 ha. Ph n chi ti t c a quá trình tính toán cho m c cung c p cao nh t xin

xem B ng 8.6.

i u này t ng ng v i m c cung c p nh, d a trên nhu c u n c t i t i a,

c a:

C ng l y n c Di n tích theo yêu c u (ha) M c cung c p nh (m3/giây)

Sông H ng (b m) 168 0,24

Phú C m 8.460 – 7.153 12,24 – 10,35

La Y 0 – 1.307 0 – 1,84

Truôi 4.713 6,81

T ng c ng nam sông H ng 13.341 19,23

S k t h p c a Phú Bài, Châu S n và các h ch a nh khác không c tính n.

S c ch a hi n nay c a dòng ch y vào sông có m c n c th p, trùng h p v i ch t

l ng n c không thích h p (nhi m m n) không c n thi t ph i o l ng. p n c

Th o Long s s m hoàn thành gi i quy t nh ng v n do m n và sông t nhiên

có m c n c th p gây ra.

Di n tích theo yêu c u c a các n v ph khác nhau c a sông, dòng vào và dòng

thoát ra chính c ch rõ trong s trình bày Hình 8.16.

Kh n ng c a c ng l y n c

M c n c th p và m c n c thi t k c a h th ng kênh/m ng chính thì không th

bi t c, do ó không th ki m tra kh n ng th c s c a dòng vào. Sau khi p

n c Th o Long hoàn thành thì m c n c t i thi u c a sông H ng và sông B ít

nh t s là 0,50 m+.

- Dòng vào Nham Bi u v i s h tr c a thi t b b m s có n ng l c thích

áng. Kh n ng này s gia t ng h n n a nh vào p n c Th o Long.

- Dòng vào Phú C m s có n ng l c thích h p. p n c Th o Long s gi

m c n c ch y vào trên 0,50 m+, còn dòng vào c a p tràn La Y và dòng

thoát n c ra c a H ch a Truôi s gi m s c ch a c n thi t.




8-34 Giai o n 2-1

- Dòng vào c a p tràn La Y s h tr ch y u cho dòng vào Phú C m

b ng cách thay th m t ph n c a dòng vào. S không thích áng n u coi s c

ch a này là y .

(3) C i thi n Trình Qu n lý N c

c i thi n trình qu n lý n c, không ch c i thi n các công trình mà còn c n

ph i c i thi n k n ng v n hành. Các d án c n thi t th c hi n vi c c i thi n k

n ng qu n lý n c t t h n trong n m 2020 c xem xét nh sau:

(a) Thi t l p chính sách s d ng n c nông nghi p trong khuôn kh chính

sách tài nguyên n c bao g m t t c các ph n khác có liên quan n

n c nh n c sinh ho t, n c công nghi p, n c phát i n, l u l ng

duy trì sông.

Theo Báo cáo s 52 c a FAO v t i và tiêu n c v i tiêu “Th c

hi n Chính sách v Tài nguyên N c - H ng d n ph ng pháp, quy

trình và áp d ng” trình bày ph n pháp th c t ti p c n m c tiêu,

c xem nh là tài li u h ng d n trong quá trình thi t l p chính sách

tài nguyên n c ang c th c hi n t i Vi t Nam.

(b) Xây d ng và hu n luy n n ng l c, ang ti n hành t i Vi t Nam, cho

(i) các viên ch c trung ng, t nh và huy n có nhi m v liên quan n

n c

(ii) nhân viên c a các công ty qu n lý công tác t i (g i t t là IMC)

(iii) nhân viên qu n lý n c c a h p tác xã và (iv) ng i s d ng n c

(nông dân)

Báo cáo s 40 c a FAO v t i và tiêu n c v i tiêu “T ch c, Th c

hi n và B o qu n K ho ch T i” c s d ng nh là tài li u hu n

luy n. Báo cáo s 40 c ng trình bày nh ng g i ý quan tr ng v công tác

hu n luy n nhân viên.

(c) Chuy n giao d ch v qu n lý công tác t i, ang th c hi n t i Vi t Nam,

t IMC n các h p tác xã th c hi n và b o qu n các k ho ch t i

có hi u qu .

T trình s 58 c a FAO v T i và Tiêu n c v i tiêu “H ng d n -

Chuy n giao d ch v qu n lý t i” trình bày các g i ý c n thi t v t t c

các b c t v n ng n ti n hành chuy n giao qu n lý t i (IMT).

Vì d án liên quan n nh ng v n trên ã c chính quy n t nh

ti n hành nên các bi n pháp c n thi t ph i th c hi n t gi tr i s là nh ng bi n




8-35 Giai o n 2-1

pháp c i ti n các bi n pháp hi n t i t c m c tiêu có hi u qu h n, có tính

n các c i m khu v c ho c Vi t Nam trên c s các tiêu chu n qu c t ã c p

trên. c tính th i gian, nhân l c và ngân sách c n thi t cho các k ho ch xây

d ng n ng l c và hu n luy n, nên tham kh o các d li u v các k ho ch ang ti n

hành. Ví d , theo ph ng v n Tr ng nhóm D án AusAID c th c hi n vào u

Giai o n, nh ng v n sau ã c xác nh n:

- Th i gian : 32 tháng k t tháng 10 n m 2001

- Nhân l c : 3 nhà t v n n c ngoài v i 124 tháng/ng i t v n trong

n c

(4) V mùa trong th i gian l s m

V n c a l s m trên dòng b c H ng liên quan ch y u n các khu v c k c n

sông B và sông H ng, g n m phá, trong wkhi c ph n ông-nam c a sông

H ng u b nh h ng, nh t là vùng t c i t o t m phá.

Vì m c t th p, nh ng vùng này b ng p lâu nh t và sâu nh t do các c n l l n. L

l n (n u không quá lâu và quá sâu) c ch p nh n r ng rãi, trong khi các c n l

s m làm thi t h i h u h t mùa màng thì không c ch p nh n

a) L ng n c m a

L ng n c m a quá m c ph i c cho ch y vào h th ng x n c thích

h p. M t ph n l ng n c m a có th c d tr t m th i n i ch a n c

(kênh ào, h ), vùng t tr ng, t b hoang, ru ng, v.v…

b) M c n c m phá

M c n c cao c a m phá (th y tri u c ng v i sóng) có th làm h i, ho c

th m chí có khi ng n c n s x n c. M c th y tri u trong mùa khô vào

kho ng cách 0,5 m, và ngay c ít h n khi vào mùa m a khi mà l ng n c

ch y vào sông m nh cao h n.

t b c sông H ng là 7,3% d i 0,00 m+ và 12,7% d i 0,50 m+ trong khi

Nam sông H ng 40% d i 0,00 m+ và g n 60% d i 0,50 m+. So sánh v i

95% th y tri u cao trên 0,69 m+ và 5% d i 0,13 m+, trong khi 95% th y tri u

th p thì trên 0,46 m- và 5% trên 0,00 m+.

V i s t th p g n m phá nhi u nh v y, rõ ràng là s thoát n c t nhiên

là v n khó gi i quy t.

(5) N ng l c thoát n c

Kh n ng thoát n c thích áng có th t c b ng cách t ng kích th c m t c t




8-36 Giai o n 2-1

ngang c a c a x n c ( i u này c ng gia t ng kh n ng d tr ), làm s ch h th ng

th i và/ho c kh n ng b m l n h n.

M t c t d c và c t ngang c a nh ng dòng thoát n c chính không th tìm ra c t

các tài li u liên quan, do ó không th ki m tra kh n ng c a h th ng th i. S li u

v l ng n c m a thì có th thu t c, nh ng không có s li u nào v l ng

n c tràn t sông H ng hay sông B ho c l ng n c ch y vào t các con sông

nh (v i h ch a có kh n ng t o ng p l không c bi t n). V i các s li u có

c, kích th c c a m ng và l i n c thoát ch có th c ph ng oán m t cách

s sài.

Kh n ng thoát n c càng l n thì n c s thoát nhanh h n và giai o n tràn ng p s

ng n h n. Kh n ng chính có th ng u, ho c gi m th i gian và chi u sâu n c

tràn, là:

- Gia t ng kh n ng chuy n t i c a m ng thoát n c (b m t l n h n/sâu h n)

- Gia t ng kh n ng c a dòng n c thoát (thêm s l ng và/ho c máy b m ph

tr )

- Khu v c t x u

- X n c nhanh h n vào m phá

- Vùng t l n bi n

Có th k t h p s d ng các kh n ng này, và chi ti t c trình bày sau ây.

N c tràn c a b c sông H ng (t m th i) c d tr h th ng m ng rãnh.

Gia t ng s c ch a c a các nhánh sông và c u trúc dòng thoát ch c n cho khu v c

theo yêu c u gi a sông B và m phá. Ch có khu v c nh m i c xem là khu

v c s d ng thích h p và ph n t ng n không có s ch n l a th c t , khu v c này

ã c chia ra thành nhi u nhánh khác nhau m t cách thích h p. Dòng n c thoát

c n thi t có th x lý b ng ch thoát n c b i tr ng l c (ho c n i r ng ra). C n ph i

nghiên c u s phát tri n trong t ng lai (nông nghi p và ph n khác) òi h i m

r ng ho c h tr các tr m b m cho giai o n c p thi t ho c quy nh t t h n v m c

n c kênh ào/m ng.

i v i nam sông H ng thì tình hình có h i khác. L ng n c m a và dòng ch y

vào t ngoài nâng m c n c c a kênh ào/mu ng chính lên r t nhanh cho n khi

tràn b . Gia t ng dòng thoát b i tr ng l c, b m h tr , t s d ng, ng n vùng,

ng vòng ng p n c c a sông Nông, ho c k t h p t t c các ph ng ti n trên là

c n thi t.

(i) Gia t ng s c ch a/s l ng c a dòng thoát và/ho c máy b m




8-37 Giai o n 2-1

C ng Quan là ch n c thoát quan tr ng nh t và h u hi u nh t, vì nó n m

cu i kênh/m ng b ng ngang qua kinh tuy n phía nam sông H ng. ây

c ng có nh ng vùng t th p nh t mà dòng n c thoát s tràn vào. Do ó kh

n ng thoát n c c a C ng Quan s thích áng cho ng p l ã d ki n và s

c mô t chi ti t sau trong ph n sau ch ng này.

(ii) Khu v c t x u

D tr n c thoát ra (do l ) trong vùng trong su t th i gian n c vào do

tr ng l c b c n tr s gi m kh n ng b m n c. D tr n c v i th tích l n

có nghiã là c n ph i tìm ra m t khu v c có th gi n c . Th c ra ph n m

r ng k ho ch t i chính là ph n t x u trong su t th i gian ng p l c a mùa

m a. Trong mùa khô thì khu v c t x u ph i phòng ch ng thi t h i do l s m

trong các khu v c khác.

Có th tìm th y m t khu v c thích h p nam sông H ng. ây là vùng t

c c i t o t m phá, có nghiã là kho ng 400 ha vùng ông b c ch thoát

C ng Quan. Vì ây là vùng t th p nên nó b ng p n c r t lâu, t cu i mùa

m a này r t s m t khi b t u mùa m a sau, cho nên ch có th có c m t

v mùa. Có th s d ng vùng này nh là vùng t x u c a ph n cu i

kênh/m ng chính, và d tr n c thoát c a dòng ng c vùng nam sông

H ng và sông Nông.

(iii) X nhanh

Sông Nông ch y tr c ti p vào ngõ ông-nam c a khu v c t i vùng nam sông

H ng và ây là con sông nh duy nh t không có p. L u v c c a nó

kho ng 80 km2 so v i 60 km2 l u v c c a các con sông nh khác c ng l i.

Dòng n c c a nó vào kênh /m ng chính thông qua dòng thoát C ng

Quan vào m phá. L ng m a l n trong l u v c nh d c s t o k t qu là

nh ng tr n l r t nhanh n c tr c ti p vào vùng t nông nghi p th p nh t

gây nên ng p l tr m tr ng.

Làm tr ch l ng l s m c a sông Nông sao cho tr c ti p vào m phá là

vi c t ng i d dàng, vì ã có s n m t kênh ào thoát n c. Kho ng cách

u tiên n m phá thì ng n (2-2,5 km), nh ng do xây d ng m t con ê qua

m phá, dành m t ph n n c h cho nông nghi p, kho ng cách ã t ng

lên (4,5-5 km). S s p x p này d n ngang qua vùng t nông nghi p th p

không c trú.

Tuy nhiên, ng n ch n dòng n c ng p s m này òi h i m t s công vi c sau:




8-38 Giai o n 2-1

a) i u ch nh và s a l i kênh ào s n có

Khi nào có th thì ph i i u ch nh l i (làm ng n l i) dòng vào m

phá c t t nh t. Vi c s a l i bao g m m r ng và ào sâu cho t i b

m t thi t k òi h i c a dòng thi t k .

b) C c u ng n ng a n c m n t m phá ch y vào và n c t i ch y ra

C c u này ph i là i m phát gi ng i m phát C ng Quan, cho n c

ch y ra m phá và ng n dòng n c ch y ng c, và có ch c n ng ng n

ch n dòng n c (t i) d ki n ch y ra ngoài . S c ch a c a nó ph i

x i n c l s m d ki n. Ng p nhi u có th c ch p nh n trong su t

mùa m a. C c u này ph i g n m phá n c ng t trong kênh vùng

th ng ngu n có th s d ng t i.

c) C c u gi m n c vào vùng nông nghi p

C c u nhánh sông chuy n n c t i ph i ng n ch n c l u l ng l

s m qua nhánh này. C c u v i c a nâng th ng ng òi h i i u khi n

b ng tay và t nhi u v trí khác nhau i u khi n l ng n c vào.

d) ê i u d c theo nhánh thoát n c

V i c c u g n m phá ph i ng n ch n c n c ch y tràn c a dòng l

s m. Các con ê v i kho ng cách nào ó t kênh c n m c n c th p h n,

và k t h p v i m c n c th p c a khu v c x u, ã tránh c ph n nào

s n mòn. ê m phá ph i c n i k t v i c c u này.

i u không rõ ràng là x nhanh c a sông Nông, v i các công trình k c n c a

nó thì kh thi h n là gia t ng kh n ng thoát n c, b ng cách thêm ch thoát

n c ra do tr ng l c ho c s h tr c a b m. Có nh ng thu n l i nh t nh khi

t p trung n c vào thông qua m t ch thoát n c (hai c c u) t i C ng

Quan.

(iv) Vùng t l n bi n

t l n bi n là vùng t 'cách ly' v i m c n c c a chính nó trong

kênh/m ng. Trong án t i sông H ng thì n v th y u riêng l theo

yêu c u c a tr m b m có l ã ít hay nhi u là t l n bi n.

c bi t là vùng ông nam c a nam sông H ng có m c t t th p n r t

th p, ngay c vùng m phá c i t o. V i s n i k t m r ng thì vùng t 'cao

h n' s thoát qua vùng ' t th p h n'. Vùng t th p s không còn b ng p n a,

và ã có v n n dòng thoát n c do tr ng l c ch y vào m phá.

T i ây tình hình t l n bi n có th c i ti n c. Kênh/m ng chính (sông




8-39 Giai o n 2-1

ài Giang) ch y t dòng Phú C m n n i thoát n c C ng Quan phân chia

gi a t cao h n c a vùng i và t th p h n c a t cát/vùng m phá.

M i kênh/m ng ph i có m c n c d ki n riêng, gi m t tây b c (vùng

ng c) n ông nam (vùng xuôi). Vì vùng này h i b ng ph ng nên l ng

n c d ki n không khác nhau bao nhiêu.

Nh ng vùng có m c t khác nhau c tách r i ra b ng ranh gi i

kênh/m ng, không nh n n c t ngoài vào và bao quanh b i các con ê khi

c n. Ranh gi i kênh/m ng có th có m c n c cao h n và gia t ng kh n ng

(th i gian) t i và thoát n c do tr ng l c, gi m (h tr ) b m n c. Vùng t

th p h n có th ph i c n n b m n c, nh ng th tích n c s ít h n vì

không có dòng ch y vào t bên ngoài.

Kênh/m ng chính c a h th ng s là kênh/m ng ranh gi i. ê và các c

c u ki m soát ng n ch n n c th i ch y vào ph n t ng n th p h n. N c t

i và n c tràn c a h ch a c ng s ch y vào kênh/m ng chính mà thôi.

Ph n t ng n s nh n n c t i t kênh/m ng chính.

Tuy nhiên, gi m l ng d tr n c vùng t th p h n s gia t ng l ng d

tr vùng t cao h n. thoát, m c n c c a h th ng kênh/m ng chính

ph i th p thoát ra và t i thì c n ph i cao. Vì (l s m) m a bão x y ra

trong th i k t i nên th i gian t i ph i c tính toán k l ng.

(6) Yêu c u thoát n c

H th ng thoát n c ph i có kh n ng x n c m a d ki n c ng v i dòng ch y vào

t bên ngoài trong m t th i gian nh t nh. Kh n ng này ph i c trù tính :

- Ng n ch n l s m (mùa t i, mùa khô)

- Thoát n c úng lúc sau c n l l n (cu i mùa m a)

Kh n ng này có th gi m n u kh n ng d tr (ch c ch n) có s n.

Th i gian t i n c trên ng cho phép tùy thu c vào lo i và th i k c a v mùa.

Do l s m xu t hi n su t th i k cao i m c a v thu ho ch và gieo tr ng, n c

ph i c thoát ra h t trong vòng ba ngày (72 gi ).

(a) L ng n c m a và n c tràn

L ng n c m a tràn d ki n 150, 175 và 200 mm c ti p nh n tu n t

trong vòng 1-ngày (24 gi ), 2-ngày (24-48 gi ) và 3-ngày (48-72 gi ). M t

ph n c a l ng n c m a này s c nh n vào ho c d tr t m th i (xem

B ng 8.5). L ng n c m a còn l i ph i c x ra t t nông nghi p 65%




8-40 Giai o n 2-1

và vùng t i n i a 60%. Vùng t cát s t m gi l ng n c tràn l i mà

nó không góp ph n vào l ng n c m a d ki n trên.

Th i gian s t m gi l ng n c tràn t vùng i s không lâu (ch vài ti ng)

vì kho ng cách ng n và d c. Ch có h n 2.000 ha vùng Th y ông, cách

Hu kho ng 25 km t ch thoát n c C ng Quan, cho nên có th ph i tính

n vi c trì hoãn 0,5 ngày.

(b) Kh n ng ch a n c

Trong mùa thu ho ch thì không c n t i và m c n c kênh/m ng có th

th p, nh ng n u có v tr ng (th hai) trong cùng mùa thì c n ph i có m c

n c cao. Trong mùa l s m thì m c n c cao ng n ng a n c vào sông.

L ng n c ch a c th c s c a các h ch a nh ph thu c vào l ng

n c m a tr c ó không lâu. H có th c n sau khi t i trong k h n hán dài

h n, ho c y sau l ng n c m a tr c ó không lâu.

Kh n ng ch a n c cùa vùng t b hoang và/ho c t th p c ng có th nh

vì trong mùa thu ho ch/tr ng tr t thì t c s d ng t i a. H u h t l ng

n c m a vùng t cát s thâm nh p và sau ó ch y ch m vào vùng t t i

ho c m phá.

(c) Dòng ch y t ngoài vào

Dòng n c ch y vào t m phá s b ng n ch n b i ê i u, ngo i tr s

ng p ê không áng k do sóng. Dòng ch y vào sông H ng và sông B t

mùa l s m (ng p b ) c ng không áng k . th ng l u thì b sông cao và

h l u thì ng song song v i dòng sông c s d ng nh con ê. Các con

ng này có th b ng p trong mùa l cao, nh ng không b ng p trong mùa

l s m.

Dòng ch y t ngoài vào b c sông H ng do ó không áng k . M i liên quan

gi a vùng t cát và vùng m l y t i phía b c (l ng n c m a, dòng n c

ng m, v.v…) thì không c bi t n, nh ng có th b qua khi thi t k h

th ng thoát.

Dòng ch y t ngoài vào nam sông H ng c ng là dòng ch y ra t vùng i

qua nh ng con sông nh , trong ó sông Nông là l n nh t. c bi t là vùng t

th p (c i t o t m phá) s b nh h ng. Vì l u v c nh và d c nên th i gian

n c tràn s ng n.

Kh n ng thoát n c không thích áng qua ng r y xe l a và xa l có th

làm gi m s l ng và th i gian thoát s l ng n c tràn. Khi i u này gây

ra l vùng ng c thì kh n ng này s gia t ng trong t ng lai. Dòng ch y




8-41 Giai o n 2-1

vào t vùng t cát phía ông thì không c bi t n, nên s góp ph n vào

thi t k n c tràn có th b qua.

(d) Kh n ng thoát n c

L ng n c thoát, tính theo th tích và l ng n c vào, c trình bày

B ng 8.5. Trong do, 12.559 ha (B c sông H ng) và 13.343 ha (nam sông

H ng) òi h i l ng n c thoát là 142 m3/giây và 296 m3/giây trong 24 gi ,

ho c 63 m3/giây và 132 m3/giây trong 72 gi . L ng n c thoát c chia

cho s n i thoát n c, trong ó C ng Quan quan tr ng nh t (di n tích thoát

l n nh t, dòng ch y vào t ngoài và m c t th p). S li u B ng 8.7 cho

th y l ng n c ch y vào c n ph i có cho m i n i thoát n c, trong ó C ng

Quan là n i l n nh t hi n nay.

Xem xét t ru ng lúa thì n c ph i c thoát ra trong vòng 72 gi . i u này

có ngh a là kh n ng thoát n c c a C ng Quan ph i là 105 m3/giây trong ó

sông Nông góp ph n 37 m3/giây.

Vì không có thông tin nào v m c n c d ki n c a h th ng kênh/m ng

nên không th ki m tra kh n ng thoát n c c a nh ng n i thoát n c. Bên

c nh vi c thoát n c trong vòng '72-gi ' ng n ch n ng p l s m thì n i

thoát n c ph i x m t l ng n c l n h n trong th i gian lâu h n, úng lúc

b t u v ông-xuân.

ánh giá ban u c a nh ng n i thoát n c c n thi t cho th y:

i) S c ch a c a Hà , An Xuân and Quan C a c ng l i x ph n

n c c a B c sông H ng ch a c x qua sông B (xem Hình 8.16).

Tuy nhiên trong th c t An Xuân và Quan C a v a m i c ph c h i

cho th y kh n ng x n c c a c a c ng c Hà hi n nay không .

ánh giá s b cho th y nhu c u thoát n c là 4, 9 và 5 m3/giây cho Hà

, An Xuân and Quan C a, ngo i tr l ng n c x có th có t sông

B .

ii) Hai c c u thoát n c b sung c ngh các nhánh c a sông B cho

n vùng ông b c (xem Hình 8.16). Chúng ph i t o ra dòng ch y (m c

n c) cho khu v c t i phía B c sông H ng gi a sông B và m phá.

Ng n ng a c m c n c cao kênh/m ng do l s m gây ra thì ê có

th th p h n, gi m chi phí xây d ng và b o trì.

Các c c u này có th m ho t ng h u nh c n m. Ch c n thi t óng

c a khi m c n c (ng p) c a sông H ng trên m c d ki n ng n ng a

dòng ch y quá m c t sông B su t mùa l s m và cu i mùa l chính.




8-42 Giai o n 2-1

S c ch a ph i cung c p t i (cho t ng lai), x n c, v.v…, và

x m t ph n ng p c a sông H ng, cho n s c ch a

(10 m3/giây) c a kênh/m ng và n i thoát n c. M i liên quan và nh

h ng c a các c c u này v i vi c x n c trong vùng và s c ch a c a

n i thoát n c ph i c nghiên c u. M c n c cao ngoài d ki n (do

m a bão) trong khu v c t i ph i c x ra qua sông B khi m c n c

sông này th p h n.

iii) Ch thoát n c C u Long có th x n c nhi u h n d oán kho ng

12m3/giây. Trong th c t kh n ng thoát n c l i quá ít. D ki n cho ch

thoát n c m i ph i bao g m ánh giá chi ti t h n kh n ng c n thi t.

iv) Cho n nay ch thoát n c C ng Quan ph i x n c cho di n tích l n

nh t. Ch thoát n c này có chi u r ng 11x2,2+1x2,7=26,9 m và áy sâu

1,50 m. Gi s r ng m c n c th ng ngu n là 1,00 m+ thì di n tích khu

v c m n c s là 67,25 m2, do ó th i ra 105 m3/giây thì v n t c

n c ph i là 1,56 m/giây. Dòng và v n t c n c th c s ph thu c vào

m c n c kênh ào k c n và m c n c th y tri u c a m phá. Trong

th c t i u ki n th ng ít thu n l i h n và s c ch a hi n nay c a C ng

Quan không . Khi t c các tiêu chu n d ki n thì có th quy t nh

thêm yêu c u b sung.

8.6 K ho ch thoát n c ô th

Vi c thoát n c khu v c ô th s c quy ho ch d dàng x n c ng p

nh ng vùng t lún r i rác trong thành ph . Ph ng pháp thoát n c b ng tr ng l c

s c áp d ng khi xem xét th y vi c thoát n c b ng máy b m không h u hi u vì

không có h th ng ê d c b sông Hu . Do ó, th i gian thoát n c ng p các vùng

t lún s b gi i h n sau khi các thoát n c các dòng sông chính Hu và B b ng p

l t.

(1) H th ng thoát n c ô th

H th ng thoát n c c thi t l p trong khu v c ô th là s k t h p gi a c ng

thoát n c ng ph , dòng d n n c trên ng ph và c ng thoát n c m a

ng m c n i v i các dòng sông su i thoát n c chính.

(2) Ph ng pháp th c hi n

H th ng thoát n c này s ch y theo m ng l i ng ph . Do ó, d án xây h

th ng thoát n c cho thành ph s c th c hi n ng th i v i d án nâng c p

ng ph ô th .




9-1 Giai o n 2-1

CH NG 9 THI T K C B N CÁC CÔNG TRÌNH CHÍNH

9.1 Ð p a m c ích và các công trình ph tr

9.1.1 Xem xét l i các nghiên c u a ch t và a ch n trong nghiên c u kh thi

Các i u ki n a ch t trong khu v c d án ã c th c hi n s b trong Nghiên

c u, và t ó a ra s ánh giá v a ch t c a d án p xu t, trên c s c a các

báo cáo kh o sát v a ch t hi n có c ng nh th m dò và di n gi i các i m c

tr ng v a hình.

Các m c sau ây ã c th c hi n m t cách khái quát, trong s ó, các m c

ch nghiêng có chi ti t ph l c - E, Giai o n 2-1.

a) Ð a ch t t ng quát c a l u v c sông H ng

b) Ð a ch t khu v c h ch a T Tr ch

c) Ð a ch t k thu t công trình

d) Ðánh giá a ch t trong d án xu t

e) V t li u xây d ng

f) Ð a ch n

(1) Ðánh giá a ch t trong d án xu t

Ð p T Tr ch xu t c thi t k nh m t p a m c ích. Khái l c c a p

xu t trong Nghiên c u kh thi c tóm t t nh sau:

- Lo i p: p t tr n và p á

- Chi u cao p: 55 m

- Cao trình nh p: 55 m

- Chi u dài nh p: 1.112 m

- M c n c dâng bình th ng : 45,0 m

- Lo i tràn: Tràn thoát n c có c ng

- cao nh tràn: 35 m

- Chi u r ng tràn: 60 m

- Chi u dài c a d c tràn: 123 m

(a) Ch n lo i p

p t ã c xu t trong giai o n Nghiên c u ti n-kh thi và

Nghiên c u kh thi c a d án. S xu t này kh thi và th a áng v m t k

thu t và kinh t . Tuy nhiên, p t có l ít c tin c y và ít an toàn h n

v vi c x lý l trong th i gian xây d ng.Vì v y, p á b m t bê tông




9-2 Giai o n 2-1

(CFRD) và p tr ng l c bê tông nh p bê tông k t h p ng l n (RCC)

c xem xét trong nghiên c u hi n nay nh là m t ph ng án thay th .

N n á c a khu p c phân lo i thành b n vùng phong hóa. Vùng I n IV

s thích h p cho n n t cao 50 n 60m c a p RCC. L p á c a vùng V

c xem là không thích h p cho n n c a p RCC vì vùng V c t o b i

nhi u á phong hóa m nh, không tính ch c ch n.

T ng ng, trong tr ng h p p RCC, chi u sâu c a n n s vào kho ng 35m

ho c sâu h n n t n vùng IV cho n n p RCC.

Trong tr ng h p p á , á phong hóa m nh (vùng V) có th s d ng làm

n n p. Nói chung, ch ào x i l p t trên vùng tr m tích sông m c c n

thi t thông th ng. H n n a, thung l ng sông hình ch U r ng kho ng

1.000m ch u c kh n ng cho công tác p p. S kh o sát k l ng

tìm nh ng u i m và khuy t i m c a t ng lo i p r t c n thi t, m c dù s

kh o sát ó g p khó kh n xem xét và quy t nh lo i p vào giai o n này.

(b) Ch n v trí p

V trí p c ch n ch y u theo các i u ki n và y u t sau ây:

Hai dãy núi ph ng và i cao 80 n 500m g n nh n m song song

v i dòng sông T Tr ch. T i v trí xu t, nh ng dãy núi này làm gi m

chi u r ng c a dòng sông xu ng còn kho ng 1.000m, trong khi thung

l ng th ng ngu n r ng lên n 3.000m. T ng t , v trí xu t s

quy t nh dung tích h u ích c a h .

Ð a ch t c a khu v c h r t gi ng nhau, vì th , vi c ch n v trí p s ít

ho c không b nh h ng b i i u ki n a ch t.

Ð a i m xu t p ph i có nhi u thu n l i cho vi c b trí các k t c u

ph và s i l i d dàng cho vi c xây d ng .

(c) Ðào sâu và tuy n

Ð t b i d i lòng sông dày t 10,0 n 15,0m v i m c t i a là 20,0m trong

khi hai b sông dày t 0,5 n 5,0m.

á phong hóa (vùng V), c tính ch u c s c ép kho ng 20.000 kN/m2 s

thích h p cho n n c a p t . T ng t , n n p c hai u s c ào

sâu t 0,5 n 5,0m t m t t và thung l ng sông s c ào sau t 15,0

n 20,0m tính t áy sông n m t trên c a vùng V. Trong ph n trên c a

vùng V, nh ng lo i á này do phong hóa ã hoàn toàn bi n thành t s i và

cát nên ph i c b c i t t ng không th m n c .




9-3 Giai o n 2-1

(d) X lý n n

Ðá c a n n p là á cát Paleozoic và á phi n sét có pha tr n á granit. Ðá

granit cung c p n n t t h n á phi n sét, và ph n l n c a p trên vùng á

á phi n sét có t v i tính th m n c là 1,08 10-4cm/sec n 8,30 10-5

cm/sec. Vì v y, v a t o màn ch ng th m phía d i vùng t không th m

n c c a p t c ngh c i t o tính th m n c c a n n p.

sâu c a v a t o màn ch ng th m s c xác nh d a theo chi u cao c a p

ho c th i gian ch y qua c a u dòng n c.

S phân ph i gián o n gi a á bi n tính và á granit trong th i gian xây

d ng c n c l u ý c n th n; nh ng o n gián o n n y nên c k t ch t

l i b ng nh ng kh i á và bê tông.

K t qu là cách x lý n n sau ây b t bu c ph i có v i m c ích làm gi m

n c r qua á n n và làm c ng á n n cho p T Tr ch.

i) V a t o màn ch ng th m

Hai hàng kho ng cách 1m, kho ng cách l 2m m i hàng

Ð t l theo ng ch Z.

sâu 30m cho o n p có chi u cao trên 30m, và 20m cho o n p

có chi u cao t 10 n 30m.

ii) V a gia c

Toàn b khu v c c a á n n cho vùng không b th m và vùng l c sâu

kho ng 5m.

iii) Thay th b ng bê tông khi c n thi t

Vùng gián o n ho c y u gi a á bi n tính và á hoa c ng.

(e) p tràn

p tràn xu t c t t i p ph c a cao b bên ph i v i nh cao 35.0m

và s mang l ng l thi t k là 11.400 m3/giây ch y vào h ch a.

C n c theo b n v thi t k , á phong hóa v a ph i (vùng IV) s c s d ng

cho n n c a p tràn. Ðá c a vùng IV ch u c s c ép t 20.000 n

30.000km/m2, thì s c cho n n c a p tràn. Tuy nhiên, v a gia c nên

c dùng cho n n c a p tràn.

(f) K t c u c ng l y n c và c ng ng m d n n c

Trong nghiên c u kh thi, c u trúc c a hai c ng l y n c ( ng kính 6x 8m)

c xu t x l trong khi xây d ng và c p n c cho nhà máy th y i n

sau khi hoàn thành d án. Ki n ngh này d ng nh không an toàn trên quan

i m v vi c l x y ra b t th ng và k ho ch xây d ng.




9-4 Giai o n 2-1

Vì v y, các c ng ng m d n n c b bên trái c ngh nh m t c c u

d n khác. M c dù c n ph i kh o sát thêm v a ch t, nh ng kh o sát s b

cho th y l p m ng c a b bên trái c xây d c theo c u trúc ào m t chi u

có l i cho s b trí ng h m vì:

Tr c ng h m xu t c t t ng l p á v i g c l n t o nên m t a

th thích h p cho s n nh c a ng h m;

T ng l p á t i c a th ng l u ng m sâu vào núi và l p tr m tích r t

m ng. Vì v y các d c c a ra c a các ng h m s v ng ch c trong lúc

ào h m.

Tuy nhiên, vì c u trúc ào m t chi u l y n c, trong th i gian ào h m,

n c có th r ra t các l p á phi n sét có t, c bi t là t i m t ti p xúc v i

l p cát á bên d i. Bi n pháp tháo n c ph i c th c hi n.

(g) Nh ng i u khác

i) N c r do các ch n t

Ba ng gãy (F 1, F2, và F3) i ngang khu v c h ch a v i vùng b n t n ,

có b dày t 20 n 50m. S th m dò khu v c cho th y nh ng vùng b n t n

này c l p ch t b ng các v t li u không th m n c. S r n c có th b t

ngu n t nh ng khu xung quanh ch y qua vùng b n t c coi nh r t ch m

ho c r t ít ngay c khi h ch a gi c n c. Tuy nhiên, s kh o sát v a

ch t ho c các th nghi m t i hi n tr ng có liên quan n s th m n c và r n

liên t c c a khu b n t n y nên th c hi n giai o n thi t k chi ti t

ii) N n móng p (thành á bên trái)

Thành á bên trái s t trên d c lài nghiên i di n c bao ph b i t b i

dày t 2 - 5m. M c dù không có á b i ngang m t t tìm th y quan sát tính

kiên c và i u ki n chung c a gi c á, kh i l ng á nh không do s tr t

thông th ng có th g p ph i. Ðá nh không ch c c n c b c i kh i n n

móng p.

(2) V t li u xây d ng

Ð p T Tr ch c ho ch nh là p t trong Nghiên c u kh thi và v t li u xây

d ng c n thi t cho d án c phân chia trong b n d i ây:




9-5 Giai o n 2-1

S l ng v t li u xây d ngch y u c n thi t (m3)

Tên v t li u Ð p tÐ ng n c

Ð p phCác lo i

khác C ng

1. Ð t v t li u 9.417.820 349.000 1.037.030 571.380 11.375.230

2. Cát và á s i 242.440 1.250 17.910 1.050 262.650

3. Ðá mi ng 219.500 38.210 420 258.130

Theo yêu c u trên, nhi u v trí m á và nhi u khu v c t m ã c kh o sát s b

trong ph m vi 5km trên th ng ngu n c a v trí p. S l ng và c tính k thu t

c a các v t li u xây d ng thiên nhiên này ã c kh o sát theo hình tr ng d i ây.

(a) V t li u t

Khoan nghiên c u và th nghi m cho bi t hai lo i t có th s d ng làm

d ng c b ng t cho b kè c a p, ch y u n i t b i cao lên sông (2b)

và (3b). Hai l p c phân ph i trong ph m vi 0,5km n 3,0km t v trí p.

H n ch các l p 2b và 3b c c tính là 7.247 x106 m3 và 9.347 x 106 m3,

riêng m i ph n. B ng 9.1 tóm t t k t qu thí nghi m v t li u c a hai l p này.

Nh ã nêu trong b ng 9.1, v t li u c a l p 2b có th c p nh t sét có

bùn b i h th ng phân lo i t k t c a ASTM. H s có tính th m c a l p 2b

n m trong kho ng 10-5 n 10-6 cm/s, cho th y l p 2b thích h p cho v t li u

không th m n c cho p p t. H n n a, trên c n b n k t qu c a m t

cu c tr c nghi m v s kiên c , t ng s lún xu ng c a kè p c ph ng

tính t i a 5% c a chi u cao p (chi u cao t 50 n 60m), và trên 80% t ng

s lún xu ng s x y ra trong su t th i gian xây d ng .

L p 3b có cùng tính ch t gi ng nh l p 2b. T ng t , l p này coi nh thích

h p cho v t li u c a p t .

(b) Cát và s i l c

Cát và s i l c c n c t xu ng gi a vùng không th m n c và vùng tr ng

xu ng. Trong thung l ng sông g n v trí p, n m d i l p s i sông, ch y u

bao g m cát h t to, s i, á nh , á s i hoa c ng và á cát. L p s i, v i kh i

l ng có th khai thác c kho ng 400.000m3, c coi nh thích h p cho

v t li u sàng l c. Ð c tính c a các l p á s i c ghi trong b ng d i ây:




9-6 Giai o n 2-1

c tính c a các l p á s i sông

Thành ph n Gs BD D60 D10 Cu T l

Cát 2,67-2,68 13,1-13,7 0,4-0,6 0,2-0,3 2 20-30 %

S i 2,60-2,65 15,6-16,0 70-80 %

Pha 2,65 18,0-19,0 30-48 0,6-1,0 48-50

Chú thích : Gs =Tr ng l c riêng , BD = T tr ng chính (kN/m 3),Cu = H s gi ng nhau ,D60 = ng

kính s i c c viên ( tính mm ) á ng n 60% b ng kh i ,D10 = b ng ng kính m i c c (Tính

mm) áp ng c 100% b ng kh i..

(c) V t li u á

Kh o sát v a ch t cho th y s i lòng sông (l p 1) và s i trên c n (l p 2a,

xem m c B a ch t c a khu v c h ch a T Tr ch) có th c dùng xây

móng, b á, và v t li u á s i bê tông. Tuy nhiên, nh ng l p n y có s l ng

h n ch và trong s nh ng l p này, á s i và á cu i (l n c h n 4,75mm) ch

chi m ch ng 30 n 60%.

M t v trí ch a á hoa c ng khác ang c xem xét trong s nghiên c u

này, n m t i giao l Tu n, cách v trí p xu t kho ng 18 km. Ðá granit, v i

kh i l ng có th khai thác c kho ng 1.000.000m 3, h i b phong hóa và

ghép n i v i s c ép t 50 n 80Mpa. Ð a i m khai thác á vì v y c xem

xét v i s l ng và l c ép ch u ng, th a mãn nhu c u thi t k m t cách c

b n. Tuy nhiên, vi c th nghi m máy nghi n á nên c th c hi n giai

o n thi t k chi ti t.

(3) a ch n

(a) Ð c i m c a ng t

H ch a T Tr chn m t i mi n Trung Vi t Nam có a ch n n nh và có c

tính c bi t do ng t ít và nh . H n n a, không có ng gãy l n nào

c d oán là có liên quan n ng t thu th p c t i h ch a T Tr ch

và các khu v c xung quanh.

B ng sau li t kê danh sách nh ng tr n ng t x y ra t i h T Tr ch và khu

v c lân c n, trong vòng v 15 0 00 - 17 020 và kinh 106 0 - 109 0, t n m

1666 n n m 1992. Th ng kê v ng t c thu th p chính y u t Trung

Tâm Ð a Ch n Qu c t (ISC), Berkshire (n c Anh) và các Tr m a ch n

Vi t Nam.




9-7 Giai o n 2-1

ng t t i h ch a T Tr ch và các khu v c xung quanh

S N m V Kinh Chi u sâu (km) M C ng V trí

1 1666 17,05 107,05 15 4,1 5 H Xa

2 1685 16,50 106,60 15 4,1 5 Ta Xing

3 1715 15,53 108,15 15 4,7 5 Tân An

4 1821 17,63 106,35 17 6,0 8 ng H i

5 1829 16,48 107,41 15 4,8 6 Hu

6 1919 15,00 109,00 33 4 - o b c Lý s n

7 1947 16,55 107,43 10 4 - Hu

8 1947 16,09 108,09 15 4,8 6 à N ng

9 1954 16,09 108,09 15 3,0 - à N ng

10 1966 16,94 107,07 15 3,8 5 Gio Linh

11 1966 16,22 108,27 15 2,7 - S n Trà

12 1968 17,30 105,50 15 5,0 6 Trung Lào

13 1992 15,68 108,87 15 3,8 - Dung Qu t

Chú thích: M = ng t trong cân Richter

Xung quanh khu v c h ch a T Tr ch, tr n ng t c ghi nh n l n u

x y ra t i Gio Linh vào n m 1666, cách H Xa 115km. Tr n ng t có

c ng 5 và a ch n 4,1 theo a ch n k Richter. Vào n m 1829, m t tr n

ng t gây thi t h i v i c ng 6 và a ch n 4,8 theo a ch n k Richter

x y ra t i thành ph Hu và gây thi t h i áng k cho c ô Hu . Trong su t

th i gian trên 100 n m k t th i ó, ch có hai tr n ng t nh x y ra t i

khu v c Hu và Ðà N ng. Các tr n ng t c ghi nh n cho th y khu v c

d án ít b ng t nh ng có l s b nh h ng c a a ch n.

(b) S ánh giá gia t c t i a ph ng tính

T c t i a ph ng tính vào th i k 100 và 200 n m tr l i c ánh giá

trong nghiên c u này d a trên c n b n c a tài li u lth ng kê v ng t (13

tài li u /326 n m) c a nh ng n m t n m 1666 n 1992 cho khu v c trong

ph m vi kho ng ch ng 200km cách v trí p T Tr ch.

S nghiên c u c th c hi n cho hai tr ng h p nh sau.

Tr ng h p 1 : th i i m tr l i c a 100 n m theo công th c Cornell

Tr ng h p 2 : th i i m tr l i c a 200 n m theo công th c Cornell

S ánh giá c ng t i a và gia t c t i a t i v trí p cho m i tr n ng

t c tính theo công th c Cornell nh ã c p phía trên.

Gia t c t i a ph ng tính c ánh giá t i v trí p cho th i i m ng t

tr l i sau 100 n m và 200 n m c tóm t t nh sau:




9-8 Giai o n 2-1

100 n m : 0,01 g

200 n m : 0,04 g

Theo gia t c t i a ph ng tính c ánh giá t i v trí p trong kho ng t 0,01

n 0,04g cho th i i m tr l i c a 100 và 200 n m.

(c) Xác nh h s a ch n thi t k

i) c tính

B ng sau ây trình bày s xác nh h s a ch n thi t k có liên quan n

lo i p và c ng ng t Nh t B n.

Xác nh h s a ch n thi t k t i Nh t B n

Lo i pVùng ach n

N n p Tr ng l c bê tông

Vòng cung bê tông

Vùng l p T ng ng ch t

Ðá 0,12 – 0,15 0,24 – 0,30 0,15 0,15 – 0,18 Cao

Ð t 0,18 0,20

Ðá 0,12 0,24 0,12 – 0,15 0,15 Trung bình Ð t 0,15 – 0,18 0,18 – 0,20

Ðá 0,10 – 0,12 0,20 – 0,24 0,10 – 0,12 0,12 Th p

Ð t 0,15 0,18

Ngu n : Ðá ho c t : Lo i n n, B xây d ng , Nh t B n , 1997

Khu v c h ch a T Tr ch, v i tình tr ng a ch n v ng, c coi nh t ng

ng v i vùng a ch n y u c a Nh t B n. T b ng trên, h s a ch n thi t k

T Tr ch c ánh giá t 0,10 n 0,12.

D a theo s phân tích v nguy hi m c a a ch n c a Ch ng trình ánh giá

Nguy hi m a ch n toàn c u (GSHAP) c so n th o b i trung tâm Ð a

ch n qu c t (ISC), mi n Trung Vi t Nam thu c vùng a ch n th p (Low

zone). Gia t c a nh cho th i i m 475 n m tr l i trong vùng c a GSHAP

c ánh giá nh sau :

Vùng a ch n th p : Ít h n 0,8 m/s2 (0,08g)

Ð p T Tr ch n m t i vùng a ch n th p.Vì v y, h s a ch n thi t k c a

khu v c p s là 0,08g.

ii) Xác nh h s a ch n thi t k t i h T Tr ch.

H s a ch n thi t k c ánh giá cho v trí p T Tr ch theo s kh o sát




9-9 Giai o n 2-1

c tóm t t nh sau :

- Công th c Cornell (Tr ng h p 2) 0,01 - 0,04g

- Tiêu chu n t i Nh t B n 0,10 - 0,12g

- GSHAP (ISC ) 0,08g

T ng t , h s a ch n thi t k s có l n m trong kho ng t 0,04 n 0,12

cho m T Tr ch. Theo gía tr c tính thì g n nh kém h n 0,10.

Khu v c t ng quát c a m T Tr ch là m t khu v c có a ch n th p và theo

h s l u tr có s n 100 n m, không có tr n ng t nào l n x y ra trong

ph m vi 50km c a khu v c p. Vì v y, h s a ch n trong kho ng t 0,08

n 0,10 c dùng trong thi t k s b c a p. Nh ng s này t ng ng v i

c ng a ch n t 5 n 7,5 theo a ch n k Richter, và c coi nh

dè d t d a theo h s l u tr v ng t và i u ki n a ch t trong khu v c

c ng nh nh ng tiêu chu n thi t k quy ho ch.

9.1.2 Thi t k p

(1) Vai trái c a tuy n p

Dãy núi bên vai trái trong thi t k p hi n t i d ng nh là không l n. C n có

m t nghiên c u c n th n trong giai o n thi t k ti p theo.

(2) Lo i p

Nghiên c u ph ng án thay th trong báo cáo kh thi ch c th c hi n cho p

lo i t . Ý ki n xu t là p á v i m t bê tông (CFRD) và p bê tông k t

h p ng l n (RCC) là lo i p thích h p cho i u ki n t i v trí này nên c bao

g m trong nghiên c u ph ng án thay th .

Khi nghiên c u ph ng án p á v i m t bê tông, nên ti n hành i u tra tình

tr ng có s n v t li u á cho p. Theo b n a ch t c a khu v c d án, m t núi

á granite ã c xác nh n b trái cách kho ng 5 km n 10 km th ng ngu n

c a v trí p T Tr ch. Núi này có ch a á granite c coi nh m t công tr ng

m á có th hình thành cung c p v t li u á cho thi công p. Tuy nhiên, ch a

có cu c i u tra nghiên c u nào c ti n hành do khó ti p c n n khu v c, và do

ó, nên ti n hành vi c i u tra nghiên c u v tri n v ng c a công tr ng m á này

c ng nh xác nh n ch t l ng và tr l ng s n có.

(3) K t c u c ng ng m d n dòng

K t c u c ng d n dòng c thi t k n n p. Tuy nhiên, s r n c có th gây ra

do kè l ng ng khác nhau, s ti p xúc kém gi a kè và bê tông, s k t ch t không




9-10 Giai o n 2-1

y chung quanh các vòng ai và ph n ng i v i ng t khác nhau gi a v t

li u kè và bê tông. Xem xét các hi n t ng n y, xin ki n ngh tái kh o sát l i v trí

c a c ng d n dòng.

(4) Tháp l y n c

Tháp l y n c c thi t k kè p. Có ý ki n khác nhau v vi c xem xét ph n

ng v ng t khác nhau gi a v t li u kè và bê tông .

(5) V a gia c

b o m s kiên c và ng n ch n r n c n n p, ngh v v a gia c cho

n n p nên c th c hi n.

(6) B i l ng h

Có s khác bi t v dung tích b i l ng hàng n m gi a 464.184 m3 (Nghiên c u kh

thi, Báo cáo chính, IV-17) và 618.800 m3 (Nghiên c u kh thi, Báo cáo chính,

VIII-3).

(7) Th nghi m

Ki n ngh nên thêm vi c th nghi m á mòn vào vi c th nghi m c tính á (báo

cáo chính, trang IV-9).

9.1.3 K ho ch và ti n xây d ng

(1) Th i bi u làm vi c

Trong th i bi u làm vi c c a báo cáo b sung, công vi c làm t nh ào t và kè

c th c hi n ngay c vào mùa m a (tháng 9 n tháng 12). Tuy nhiên, i u này

có v khó kh n. Ngày có th làm vi c cho công tác làm t và bê tông c c tính

nh sau d a trên c n b n c a s li u l ng m a trong 10 n m qua (1991-2000):

Công vi c Mùa khô Mùa m a ( T1 n T8) ( T9 n T12)

Làm t 18 ngày / tháng 3 ngày / tháng

Làm bê tông 22 ngày / tháng 13 ngày / tháng

(2) Thi t b xây d ng

Thi t b xây d ng c s d ng cho vi c xây p c d ki n là s k t h p c a

máy ào t lo i 1,6 - 2,3 m 3 , xe t i trút lo i 10 - 12 t n, xe i t lo i 140 - 180 ps

và xe cán lo i 9-16 t n. So v i quy mô c a d án, nh ng lo i c gi i ó có v quá

nh .

Xét n kh i l ng công vi c, kho ng cách v n chuy n, gi i h n v kho ng t

tr ng làm vi c và th i gian xây d ng, ngh s d ng thi t b xây d ng lo i l n nh




9-11 Giai o n 2-1

xe xúc lo i 5,4 - 10,3 m 3, xe t i trút lo i 32 - 46 t n, xe i lo i 32 - 44 t n (310 - 410

ps), xe cán rung lo i 10 t n và xe m lo i 20 t n.

(3) Kè

Vào n m th t , kè c a lòng sông và bên trái c d ki n cao 25 m (t tháng

1 n tháng 4) và 37 m (t tháng 5 n tháng 8). Có l có nhi u nguy hi m trong d

án này. Tai h a nhân t o s x y ra, n u l t n su t 5% xu t hi n d i i u ki n c a 2

c ng kè c a p chính d i lòng sông và bên trái tr c khi n cao 37 m vào

n m th t .

(4) K t lu n

D a vào s li u thu th p c, tin t c và kh o sát các khía c nh k thu t, d án h

ch a n c T Tr ch không có tr ng i nào ngo i tr v trí c a c ng ng m d n n c

và kè vào n m th t . Trong s liên quan này, p á v i m t bê tông l n và p

bê tông k t h p ng l n là có th tin c y phòng ch ng l , nên c n c a vào

trong ph ng án c a Nghiên c u. Vì v y, p á v i m t bê tông và p bê tông

k t h p ng l n c ng nh các v n ã nh n nh ây nên c gi i thích rõ ràng

trong nghiên c u thêm cho d án h ch a n c T Tr ch. Trong nghiên c u p á

v i m t bê tông, i u quan tr ng nh t là c n xác nh n tình tr ng có s n c a v t

li u á. Do ó, tr c khi ti n hành nghiên c u p á v i m t bê tông, ý ki n

ngh là c n ph i ti n hành i u tra nghiên c u nh c p trong m c 9.1.2.

9.1.4 Thi t k c b n xu t

Nghiên c u ph ng án trong ho ch nh k ho ch xu t ra vi c xây d ng hai p

sau:

i) Ð p T Tr ch v i dung tích h u ích là 460 tri u m3 và dung tích phòng l là

392,6 tri u m3.

ii) Ð p H u Tr ch v i dung tích h u ích là 182 tri u m3 và dung tích phòng l

là 105 tri u m3 .

Thi t k s b c a các p này c nêu ra trong Hình 9.1 và 9.2.

D a vào k t qu c a nghiên c u l p k ho ch, cao trình nh c a c hai p gi ng

nh thi t k c a nghiên c u kh thi .

Nh ã th o lu n trong ánh giá v thi t k c ti n hành trong nghiên c u kh thi

(m c 9.1.1, b n báo cáo này), s ánh giá toàn b bao g m lo i p c n thi t cho

thi t k hi n nay c a p T Tr ch. Tuy nhiên, vì s nghiên c u có khó kh n trong

vi c kh o sát và xu t thi t k cu i cùng, thi t k t ng t nh trong nghiên c u

kh thi c t m th i xu t.




9-12 Giai o n 2-1

9.2 Thi t k c b n c a công trình phòng ch ng l

Trong nghiên c u v k ho ch phòng ch ng l c a l u v c sông H ng, bi n pháp

ch ng l có th c n là nâng cao m t ng hi n nay ch y d c theo dòng sông

H ng khu v c h l u. Tuy nhiên, bi n pháp phòng ch ng l c b n c xu t

là h ch a n c T Tr ch và H u Tr ch. Trong nghiên c u hi n nay, không xu t

n vi c xây m i h th ng ê d c theo sông H ng c ng nh xây m i h ch m l .

9.3 Thi t k c b n c a công trình c p n c sinh ho t và công nghi p

D a vào s ho ch nh k ho ch ã c p m c 8.3, m t s thi t k các công

trình c p n c sinh ho t và công nghi p c chu n b nh trình bày trong Hình

9.3.

9.4 Thi t k c b n c a công trình c p n c t i

S c i t o h th ng t i t c b ng cách nâng c p các công trình h h ng và

thêm công trình cho t i và tiêu. H th ng chính hi n nay nói chung không thay i,

nh ng phát tri n thêm s òi h i vi c ki m soát m c n c t t h n làm cho c c u

ki m soát m c n c ho c tiêu n c h u ích h n.

Ph n l n c a h th ng t i và tiêu hi n t i thì c , v i s tr n i và không ho t ng

trong v n trong duy tu. Các c c u chính ang ho t ng, nh ng m t s kênh và

c ng tiêu b bùn l p, k t c u nh (c ng tiêu n c d c theo m phá) c n có c a m i,

tr m b m c n thêm máy b m m i và hi u qu h n. Chi ti t v i u ki n c a nh ng

b ph n khác nhau trong h th ng ch a rõ.

D a theo tình tr ng v a qua và hi n nay cùng v i d ki n phát tri n, vi c nâng c p

và hi n i hóa các b ph n c a h th ng t i và tiêu hi n t i c ngh :

- C p n c t i (3 ph n 4 trong n m)

- C i t o h th ng tiêu cho n c m a d và dòng ch y trên t

- B o v khu v c t i ven bi n ch ng l s m vào tháng 5 và tháng 6

- Cho phép qu n lý s ng p úng c a t nông nghi p t tháng 9 n tháng 11

- Ch p nh n vi c không ki m soát c s ng p úng c a t nông nghi p (1

ph n 10 trong n m)

- H tr n o vét h th ng kênh và c ng tiêu

- S d ng hóa ch t t i thi u.

M t i u hi n nhiên là t t c ki n ngh c i t o nên c bàn b c v i các t ch c và

c quan có trách nhi m, và n i nào c n thi t thì nên tham kh o ý ki n dân a

ph ng. Ý ki n c a h ph i c quan tâm, n u không thì ch c n ng t i u c a h

th ng s b tr ng i.




9-13 Giai o n 2-1

S c i t o c n thi t (nâng c p và công trình m i) c c tính h th ng t i /

tiêu có ch c n ng t t h n. Vi c ánh giá d a trên tin t c thu th p c trong th i

gian nghiên c u và trong các chuy n công tác t i th c a th c hi n trong n m

2001/2002, và c tóm t t trong B ng 9.2. Tuy nhiên, b ng này ch trình bày s

ánh giá s b các công trình chính c n thi t c i t o h th ng t i và tiêu. M t

b ng kh o sát và tính toán chi ti t h n ang u c chu n b b i c quan h u quan t i

Hu . S ánh giá trên ph i c c p nh t hóa ngay sau khi s li u m i có s n. S

c i t o quan tâm n k ho ch t i hi n nay cho 25.900 ha. Các công trình ph thêm

cho vi c có th tri n khai k ho ch t i n 29.400 ha hi n ch a c tính n.

Nh ng i m l y n c và tiêu n c chính c ng nh các k t c u chính khác, thí d

nh c u i b b ng bê tông i ki m tra v.v., tr ch trên âu thuy n. Tràn sóng

c cho phép. Các k t c u c xu t v i m t trong các c a sau ây:

- C a cánh gà

- C a cánh gà v i c n ng c

- C a nâng

- C a quay

B ng 9.3 nêu m t thí d (n m 1994) danh sách c a các tr m b m. B ng này cho

th y 82% tr m b m ã c ít nh t là 10 n m và kh n ng th c s c a 60% tr m b m

th p h n 70% c a kh n ng lý thuy t (kh n ng toàn b là 68%). Kho ng 60% c a

79 tr m b m l n (trung bình 2 b m có máy cho m i tr m) c ánh giá c n m t

vài c i t o trong t ng lai g n. H u h t các nhà tr m b m còn trong i u ki n t t,

nh ng các nhà này ch a b m và máy c . Ði u ki n th c t i c a b m và máy ph i

c giám nh c a k s i n c . S máy b m ph i c tân trang, thay th và

thêm c c tính t i 10 nhà b m, 100 b m và 100 máy. Nh ng bi n pháp ph

thêm m b o vi c c p i n y , và thay th các ng dây i n m i không

c xem xét n.

Các thi t k hi n h u nên c dùng nh là m u cho các thi t k m i. Tuy nhiên,

nh ng thi t k này nên c i u ch nh l i và trong i u ki n m i nên c i t o n u có

th c gi m t i thi u kinh phí khai thác (máy b m, c a p), v n hành (máy

b m) và duy tu.

9.5 Ki n ngh v v n hành các công trình phòng ch ng l

9.5.1 p T Tr ch

Xem xét l i k ho ch v n hành h ch a T Tr ch do HEC-1 xu t, oàn nghiên

c u có m t s ki n ngh nh sau:




9-14 Giai o n 2-1

i phó thích áng v i nh ng thay i quy mô c a l mà không th bi t tr c

c, nên thi t l p quy t c khai thác phòng ch ng l . Quy t c v n hành s bao g m

vi c xác nh t c m c a p và thi t l p th i gian m c a p tràn. i u này nên

c chu n b d a trên các l u ý sau:

(1) Xác nh t c m c a p tràn

V n hành c a p tràn c n ph i n gi n và c a p s c m v i t c c nh.

T c m c a p nên c xác nh l u l ng x t i p tràn hay m c n c

sông dâng lên t i các nhánh h l u c gi i h n trong m t ph m vi cho phép. Nói

chung m c n c sông dâng lên c ch p nh n h l u là vào kho ng 1,0m/gi

không gây nguy hi m cho các nhánh sông h l u. Do ó t c m c a p tràn

nên c xác nh m c n c dâng lên h l u n m trong gi i h n 1,0m/gi .

(2) L p th i i m m c a p tràn

T t c các l nh h n l m c tiêu trong phòng ch ng l nên c ki m soát hoàn

toàn b ng cách ti p nh n l ng l trong h ch a, nh m m c ích ó h ch a c n có

dung tích phòng ch ng l ti p nh n l ng l .

i v i l l n h n l m c tiêu, c a p tràn ph i c m th i i m thích h p.

Th i i m m c a p nên c xác nh d a trên các l u ý sau:

a) S ti n hành các mô hình ch ng l i v i các m c l khác nhau b ng vi c xác

nh t c m c a p tràn.

b) Th i gian m c a p khi m c n c dâng t i a s c ki m soát d i m c

n c gia c ng s c tìm th y thông qua mô hình v i các m c l khác nhau

c) Thông qua các mô hình trên, s xác nh c m i quan h gi a t c dâng m c

n c trong h ch a khi l và th i i m m c a p tràn.

Quy t c v n hành nên c thi t l p d a trên t c m c a p tràn nói trên và m i

quan h gi a t c dâng m c n c h khi có l và th i i m m c a p tràn. Sau

ó, khi x y ra l , m c n c trong h dân và t c dâng s c quan sát, và c a

p tràn s c v n hành d a trên quy t c v n hành ã c thi t l p.

9.5.2 Các công trình h l u

(1) T ng quan

các nhánh sông h l u c a l u v c Sông H ng, có m t s công trình phòng

ch ng l và / ho c cung c p n c t i. Các xem xét c b n i v i vi c v n hành

các công trình này d c trình bày d i ây




9-15 Giai o n 2-1

(2) Các công trình chính

Các công trình chính là C ng l y n c Nham Bi u, C ng l y n c Phú C m, p

dâng p á, p tràn La Y và p n c Th o Long. V trí các công trình này c

trình bày trong Hình 9.4.

a) C ng l y n c Nham Bi u

C a l y n c Nham Bi u t m t nhánh c a Sông H ng là công trình l y

n c cho B c sông H ng. Nó có 4 c a (m i c a r ng 2,5m, cao trình sàn EL.

1,1 m), và m t tr m b m h tr có 2 máy b m.

b) C ng l y n c Phú C m

C ng l y n c Phú c m là công trình l y n c cho Nam sông H ng, t ngay h

l u c a c u xe l a b c qua Sông H ng. Nó có 5 c a x (m i c a r ng 4 m, cao

trình sàn EL.- 1,5 m) và 1 c a cho tàu bè, t t c c a m t trên xu ng, có b n l

trên sàn và v n hành b ng i n.

c) p dâng p á

p dâng p á là m t p ngang c nh, có ng bên trên cao trình EL.

1,5m v t cao h n trong th i gian có l dâng cao h n.

d) p tràn La Y

p tràn La Y có 22 l , m i l r ng 2,5m. T m ch n và nh c nh cao

trình EL. 0,6 m và EL. 2,0 m t ng ng. Các l có c a thép h p ch t, khóa

dòng ch y t sông H ng, nh ng cho phép x n c vào sông. Khi m c n c

sông cao, các c a p s cao h n. M t l i vào 2 l có các c a nâng chi u d c, cho

phép l y n c t i.

e) p n c Th o Long

p n c Th o Long có chi u dài 571,25 m gi a các con ê c hai b sông. Nó

có 15 c a x tràn, m i c a r ng 31,5 m , có b n l áy. Có 9 c a có m c ng ng

là EL. -2,5m, và 6 c a là EL. - 1,5 m. nh c a là EL. 1,2 m v trí óng. M t âu

thuy n b sung r ng 8 m dài 52 m có c a t ng 2 chi u, tàu r ng 4 - 5 m có th

i qua. p n c Th o Long s gi i quy t v n nh p m n.

Các công trình này s c v n hành d a trên các l u ý sau:

a) Các công trình s c óng l i b o v t nông nghi p tr c l s m.

b) Tình tr ng t nông nghi p ng p l t do l chính v c cho phép, và do ó, các

công trình này s m khi có l chính v gi m ng p l t khu v c ô th .

c) Trong mùa không có l , các công trình này s c v n hành cung c p n c




9-16 Giai o n 2-1

t i c n thi t.

D a vào các l u ý trên, vi c v n hành t ng công trình c tóm t t nh sau:

V n hành các công trình Công trình Lo i công trình

L chính v L s m Không l

C ng l y n cNham Bi u

4 c a (4 x 2,5 m r ng, cao trình sàn EL. -1,1 m) có tr mb m h tr

M hoàn toàn óng óng (cung c pn c t i b ng b m)

C ng l y n cPhú C m

5 c a tràn ( 5 x 4,0 m r ng, cao trình sàn EL. -1,5m

M hoàn toàn óng M m t ph n

p dâng pá

p ngang có cao trình nhEL. 1,5 m

Chú ý: không c n v n hành

Không v n hành (L l n s cao h n

p dâng)

Không v n hành (H u h t l s m bng n ch n)

Không v n hành

p tràn La Y

22 c a x (22 x 2,5m r ng, t m ch n EL. 0,6 m, nh EL. 2,0 m)

Chú ý: c a t v n hành

Không v n hành (L l n s cao h n

nh c a p)

Không v n hành ( t nông nghi ps c b o v iv i h u h t ls m)

Không v n hành (c a tr c d c s

c m l yn c t i)

p n cTh o Long

15 c a tràn, có b n l sàn (15 x 31,5 m r ng)

M hoàn toàn M hoàn toàn M t ng ph nx l u l ng duy trì sông 31 M3/ giây




10-1 Giai o n 2-1

CH NG 10 CH NG TRÌNH TH C HI N VÀ D TOÁN CHI PHÍ S

B CHO CÁC CÔNG TRÌNH CHÍNH XU T

10.1 i u ki n c b n cho ch ng trình xây d ng

Các i u ki n và c u xét c b n cho vi c th c hi n ch ng trình c chu n b trên

c s các i u ki n sau ây:

(1) Ngày có th thi công

L ng m a trung bình hàng n m là t 2.858mm t i Hu t i 3.529mm t i Nam

ng, 70 n 75 % l ng m a t p trung trong mùa m a t tháng 9 n tháng 12 và

bão bi n th ng th i n trong mùa này. Mùa khô kéo dài t tháng 1 n tháng 8

v i khí h u nóng khô và l ng m a khan hi m ch t t 25 n 30 % l ng m a

hàng n m. Nhi t không khí trung bình hàng n m t 41 C n 4 C. m

trung bình hàng n m là 86 %.

Nh ng ngày có th làm vi c cho công vi c làm t nh p ê, ào x i, và công

vi c bê tông c xem là b chi ph i b i di u ki n th i ti t, c bi t là m a. Vì

v y, các ngày m a t i khu v c nghiên c u c ki m tra b ng cách s d ng b n

th ng kê l ng m a t i Tr m quan tr c Nam ng t n m 1991 n n m 2000.

Nh ng ngày có th làm vi c hàng n m c c tính v i gi nh r ng vi c làm s

b ình ch vào ngày ch nh t, ngày l , và ngày m a.

(a) Công vi c làm t

Ngày ình tr do m a : 153,6 ngày

Ngày ch nh t : 52,0 ngày

Ngày l : 8,0 ngày

Ngày làm vi c : 151,4 ngày

T ng c ng : 365,0 ngày

Ngày làm vi c trung bình hàng n m : 13,0 ngày m t tháng

Mùa m a (tháng 9 n tháng 12) : 3,1 ngày m t tháng

Mùa khô (tháng 1 n tháng 8) : 18,1 ngày m t tháng

(b) Công vi c bê tông

Ngày ình tr do m a : 79,2 ngày

Ngày ch nh t : 52,0 ngày

Ngày l : 8,0 ngày

Ngày làm vi c : 225,8 ngày




10-2 Giai o n 2-1

T ng c ng : 365,0 ngày

Ngày làm vi c trung bình hàng n m : 19,0 ngày m t tháng

Mùa m a (tháng 9 n tháng 12) : 12,6 ngày m t tháng

Mùa khô (tháng 1 n tháng 8) : 22,4 ngày m t tháng

S phân tích chi ti t ngày có th làm vi c c trình bày trong B ng 10.1 và

10.2.

(2) S gi làm vi c

S gi làm vi c c gi nh là 8 gi / ca, và ch làm vi c 2 ca s áp d ng i

v i các công trình chính nh ê và ng h m áp ng nhu c u hoàn thành d án

s m. Ch làm vi c 1 ca s áp d ng cho các công trình khác, công trình không c n

kh n tr ng.

(3) L c l ng lao ng

Công nhân lành ngh và quen thu c v i công vi c t i các công trình xu t s c

yêu c u n t khu v c d án và khu v c xung quanh c a d án t i các thành ph

Hu , à N ng, H Chí Minh và Hà N i. Ð c bi t, các công vi c tr ng y u là v n

chuy n t, n o vét kênh r ch, xây d ng bê tông, ng h m, p, nhà máy th y

i n, c ng d n, máy b m, các công tác c khí và i n cùng các công tác có liên

quan khác. Nh ng ng i làm vi c nh nhân viên giám sát thi công, th , tài x , th

b o trì máy, lao ng chuyên môn, th l p ráp c khí, th i n, th ng n c,v.v. s

c c n n. M t s nhân viên giám sát thi công và ch o thi công n c ngoài

c ng s c n thi t cho vi c xây d ng các công trình xu t.

(4) V t li u xây d ng

V t li u xây d ng ch y u c n n cho các công trình xu t là t, cát, bê tông

kh i, g ch v n, xi m ng, thép thanh ti n áp, c ván thép, tr m c p n c, v t li u

b ng thép, ng bê tông ti n áp, ng thép, nhiên li u và d u m ,v.v. Nh ng v t li u

này có s n t i thành ph Hu , à N ng, H Chí Minh và Hà N i.

M t s v t li u xây d ng nh c u n i, ch t á, máy tr n, giàn giáo b ng thép, khóa

n c và các b ph n l p ráp, que hàn và m i khoan, khuôn úc b ng thép, các b

ph n và v t li u i n c ph i c nh p t th tr ng n c ngoài.

(5) Thi t b xây d ng

Thi t b xây d ng tr ng y u cho các công trình xu t nh xe cu c, xe xúc nh , xe

xúc l n bánh xích, xe t i trút, xe i, xe cán bánh cao su, xe cán bánh s t, c n c u di

ng, búa rung, xe bê tông, xe tr n, v.v. có s n t i thành ph H Chí Minh và Hà

N i.




10-3 Giai o n 2-1

Thi t b c bi t cho các công trình xu t g m thi t b n o vét, khoan l n, xe trút

sàn th p, xe ch ch t b n, thi t b phun bê tông, xe trút n ng, xe xúc có tr ng t i l n,

c u tr c, máy rung, máy m t, tr m s n bê tông t i, sì lô cho xi m ng, nhà máy

t ng h p, v.v. s c nh p kh u và tái xu t kh u sau khi hoàn thành các công trình

xu t.

(6) Khu b ch t th i

Khu b ch t th i b v t li u th ng d t các a i m ào x i khác nhau c a các

công trình xu t ph i c tính n. Ð c bi t vi c c i t o m ng l i sông và r ch

nh , s i h ng lòng sông t th ng l u c a thành ph Hu n m phá, s i

h ng tuy n c ng d n dòng ng m t h ch a T Tr ch n sông Nông và d án h

ch a T Tr ch s t o nên m t s l ng l n v t li u th ng d . Vì v y, vi c l p k

ho ch cho khu v c b ch t th i không th b qua c.

10.2 Ch ng trình th c hi n các công trình xu t

(1) C quan th c thi

S phát tri n l u v c sông H ng t i t nh Th a Thiên Hu s do S Nông nghi p và

Phát tri n Nông thôn và các c quan chính ph khác th c hi n d i s ch o c a

y ban Nhân dân t nh Th a Thiên Hu và B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn.

(2) Ph ng pháp th c thi d án

T t c công vi c c a d án s c thi hành trên c n b n h p ng. Công trình v nh

c u xu t và công trình xây d ng t m th i bao g m thi t b xây d ng, v t li u và

lao ng c n cho công tác s c th c hi n b i các ch th u c tuy n ch n qua

các cu c u th u qu c t ho c a ph ng

(3) Ti n thi công

(i) Ch ng trình ti n thi công

Các công vi c ti n thi công bao g m chu n b tài li u u th u, th a thu n tài

chính và thu mua t là i u thi t y u tr c khi kh i công xây d ng công

trình xu t, và c gi nh là 2 n m cho vi c th a thu n tài chính, 1 n m

t i 1 n m r i cho vi c thi t k chi ti t toàn b công tác và 4 n m cho vi c thu

mua t.

(ii) Th i gian thi công

Th i gian thi công cho các công trình xu t c ph ng tính nh sau:




10-4 Giai o n 2-1

p a m c ích

- D án H ch a T Tr ch : 7.0 n m

Công trình t i và tiêu

- C i t o m ng l i kênh / tiêu : 11,5 n m

- Xây d ng và ph c h i dòng ch y vào và ra ch y u : 11,5 n m

- Ph c h i tr m b m : 11,5 n m

- Ð p ê : 11,5 n m

- C i t o h th ng c p 2 : 11,5 n m

- C i thi n h th ng c p 3 / công tác trong n i ng : 11,5 n m

C p n c sinh ho t và công nghi p

- Giai o n 2 c a nhà máy x lý n c Qu ng T 2 : 2,5 n m

- Thêm h th ng ng : 9,0 n m

- K t n i v i 45.000 h : 16,0 n m

- Tr m b m áp và thi t b kèm theo : 1,0 n m

- Các d án nh : 3,0 n m

Th i gian xây d ng bao g m huy ng nhân l c, v t t , các công tác chu n b

b c u, chu n b b n v , xây d ng h t ng và khu nhà c a, làm th , l p t,

ch y th và hu n luy n.

(4) T ng th k ho ch th c hi n

T ng th k ho ch th c hi n bao g m th a thu n v tài chính, t v n công vi c, thu

mua t và b i th ng k c tái nh c , kh o sát và i u tra, thi t k chi ti t, th m

tra t cách c a ng i d th u, u th u và xây d ng toàn b công trình c trình

bày t ng ng trong B ng 10.1 và 10.2.

(5) C quan v n hành và duy tu

S v n hành và duy tu d án h ch a n c T Tr ch do B Nông nghi p và Phát

tri n Nông thôn m nhi m. V n phòng qu n lý h T Tr ch (TTRMO)s c

thành l p và t t i a i m c a h ti n hành vi c v n hành và b o trì th c t .

Các ch c n ng thi t y u nh t c n có là v n hành h ch a cho phòng ch ng l , t i,

sinh ho t và công nghi p, t o th y i n và ng n ch n n c m n.

i v i các công trình t i và tiêu trong khu v c d án, s v n hành và b o trì s

c th c hi n b i các c quan và t ch c sau ây tùy theo lo i công trình:




10-5 Giai o n 2-1

B ph n v n hành và b o trì Lo i công trình

Công ty qu n lý t i t nh Th a Thiên Hu

- M ng l i sông chính / l ch nh bao g m l yn c d c theo sông H ng

- Kênh t i và các c c u ph tr

- Tr m b m (quy mô l n)

- C ng tiêu (quy mô l n)

H p tác xã / T p oàn nông dân - Tr m b m (quy mô nh )

- Rãnh t i n i ng

Huy n Xã - C ng tiêu (quy mô nh )

- ê tiêu

- ê ng n sóng tri u

S Tài nguyên n c t nh s giám sát các ho t ng v n hành và b o trì c a Công ty

qu n lý t i.

10.3 D toán chi phí d án s b

10.3.1 i u ki n c b n

(1) M c giá và t su t h i oái

c tính chi phí xây d ng c d a theo m c giá c a tháng 12, n m 2001 và t su t

h i oái áp d ng c li t kê nh sau:

US$ 1,00 = 15.068 ng VN

100 Yên = 12.212 ng VN, tính t i th i i m ngày 3/12/2001

(2) R i ro t nhiên

R i ro t nhiên c tính toán i phó v i các i u ki n v t ch t không oán

tr c c. R i ro t nhiên c gi nh là 10% trên t ng s chi phí cho xây d ng,

tái nh c , d ch v công trình và qu n lý.

(3) Tr t giá

V t giá leo thang trung bình c tính v i t l 4,9% m t n m có xem xét n v t

giá tiêu th t i Vi t Nam t n m 1995 n n m 2000.

(4) Thu giá tr gia t ng

Thu giá tr gia t ng c c tính là 5% trên t ng s chi phí cho xây d ng, d ch v

công trình, qu n lý và giá leo thang.




10-6 Giai o n 2-1

10.3.2 Chi phí xây d ng tr c ti p

(1) H ng m c chung

Các h ng m c chung bao g m b o hi m và các công tác b c u c a nhà th u. B o

hi m g m có b o hi m cho các công trình và thi t b c a nhà th u, b o hi m thành

ph n th ba và b o hi m tai n n ho c th ng tích cho công nhân. Các công tác b c

u c a nhà th u bao g m cung c p v n phòng t m th i cho k s , tr m y t , cung

c p ch n và xe c cho k s , v n phòng t m th i cho nhà th u, h th ng v c p

n c, c p i n, vi n thông, n c th i và tiêu, ng d n t m th i và phòng thí

nghi m c a nhà th u.

Chi phí chung c c tính là 10% trên t ng s chi phí xây d ng.

(2) Giá n v

Giá n v cho h ng m c c a các công trình chính y u c tính toán d a theo s

li u v chi phí thu th p c t d án ã hoàn thành ho c ang th c hi n ho c ã

báo cáo trong Báo cáo gi a k c a nghiên c u kh thi d án h T Tr ch.

Giá n v c a m i h ng m c công trình bao g m chi phí v lao ng, v t li u, thi t

b , và t ng phí v phí t n và l i nhu n c a nhà th u.

10.3.3 Chi phí xây d ng gián ti p

(1) Chi phí tái nh c

Chi phí tái nh c cho d án h ch a n c T Tr ch c trình bày trong Báo cáo

kh thi.

T ng s h b nh h ng là 805 h v i 4.058 ng i, trong ó trong khu v c h là

581 h v i 2.819 ng i và ngoài khu v c h là 224 h v i 1.239 ng i.

T ng c ng chi phí tái nh c c c tính là 162.242,9 tri u VND trong ó:

- Chi phí b i th ng 64.339,0 tri u VND

- Chi phí u t cho vi c xây d ng

khu v c tái nh c 62.198,0 tri u VND

- Chi phí h tr tái nh c 16.276,0 tri u VND

- Chi phí khác 4.680,5 tri u VND

- Chi phí r i ro t nhiên 14.479,4 tri u VND

Chi phí u t trung bình cho m i h là 186 tri u VND.




10-7 Giai o n 2-1

(2) Chi phí d ch v k thu t

Chi phí d ch v k thu t c c tính là 10% trên t ng s chi phí xây d ng bao

g m 5% cho thi t k chi ti t và 5% cho giám sát xây d ng.

(3) Chi phí qu n lý

Chi phí qu n lý d án c a Van phòng chính ph c gi nh là 3% trên t ng s

chi phí xây d ng và tái nh c .

10.3.4 Chi phí d án

Chi phí d án g m có chi phí tr c ti p và gián ti p. Chi phí xây d ng tr c ti p bao

g m các h ng m c chung, công trình v xây d ng h t ng, xây d ng nhà c a, công

trình c khí và i n. Chi phí gián ti p g m tái nh c , d ch v xây d ng, qu n lý,

tr t giá và r i ro t nhiên. T ng s chi phí d án không k p H u Tr ch c

c tính là 5.490.227 tri u VNÐ, t ng ng v i 364,4 tri u USD. Chi phí d án

k c p H u Tr ch c c tính là 6.258.681 tri u VNÐ, t ng ng 415,4

tri u USD.

10.3.5 Ti n gi i ngân

Ti n gi i ngân c a d án c tính theo th i gian ti n thi công. Ti n gi i

ngân hàng n m c a chi phí d án c trình bày t B ng 10.3 n 10.7.




11-1 Giai o n 2-1

CH NG 11 ÁNH GIÁ D ÁN

11.1 ánh giá k thu t

S xem xét l i thi t k p T Tr ch hi n t i c th c hi n trong nghiên c u kh

thi cho th y nh ng v n sau ây :

(1) Hai c ng ng m d n dòng b ng bê tông c xây l p trong lòng c a lo i p

p. Nh ng tiêu chu n thông th ng v thi t k p không cho phép ki u

thi t k này, b i vì h th ng c ng ng m d n dòng có th d n n s ti p xúc

không hoàn toàn gi a c u trúc bê tông và nguyên v t li u xây d ng p, và

vi c này s d x y ra do s lún khác nhau c a nh ng c u trúc bê tông và các

nguyên v t li u xây d ng p, ho c do ng t n u có x y ra, do ó òi h i

ph i có m t s cân nh c c n th n.

(2) K h ach xây d ng p hi n t i tính toán n h th ng làm tr ch h ng dòng

sông b ng cách s d ng hai c ng bê tông c g n trong thân p, và k

ho ch thi công thì l i r t khít. Trong tr ng h p thành p ch a t n m c

c n thi t tr c mùa m a, có th x y ra tai h a nhân t o. C n ph i có s

xem xét c n th n v k h ach xây d ng c ng nh v thi t k p.

(3) D a trên nh ng tiêu chu n thi t k c a lo i p p, h th ng làm ch ch

h ng song v i kh n ng tháo l 20 n m có th c gi i thi u. Tuy nhiên,

trong tr ng h p c a sông T Tr ch, c ng l l t 20 n m c c l ng

là 6,410m3/s, òi h i m t vài c ng ng m d n dòng ch y có ng kính 10m,

c coi là phi th c th . Do ó, c n ph i quan tâm n lo i p bê tông ( p

RCC) cho phép tràn trong su t quá trình xây d ng khi xem xét v thi t k p

và k h ach xây d ng. Tuy v y, s kh o sát chi ti t v c ng c a á n n

c ng s r t quan tr ng.

(4) Báo cáo kh thi ghi nh n r ng có m t t ng t g y ang ho t ng ch y ngang

qua p. Th nh ng, d a theo nh ng kh o sát cho n nay, d ng nh t ng

t g y ó ã lâu i r i và không tác ng gì n a. Tuy nhiên, c n có nh ng

cu c kh o sát chi ti t h n ch ng h n làm rãnh th nghi m xác nh ch t

g y có c t ngang nh ng l p tr m tích thu c th i t hay không.

(5) Dãy núi bên vai trái c a p hi n t i d ng nh không dày trong thi t

k , c n th c hi n nghiên c u k l ng.




11-2 Giai o n 2-1

11.2 ánh giá kinh t

Phân tích v kinh t ã c nghiên c u v i m i ph ng án sau ây cho s phát

tri n và qu n lý ngu n n c c a l u v c sông H ng:

c i m c a các ph ng án trong d án

Ph ng án

Thành ph n d án Phòng ch ng l Th y i n(GWh)

N c t i(c i thi n, ha)

Cung c pn c

(mil. m3)I-B.1 Chì riêng H ch a Max.

T Tr ch t canh tác: EF10 n m

Khu ô th : MF 20 n m70 51.800 43,61

(n m 2020)I-B.2 Các H ch a Max.T

Tr ch+Max. H u Trach - nh trên- 70

80,6 - nh trên- - nh trên-

I-B.3 Các H ch a Max. TTr ch+Min.H u Tr ch

- nh trên- 70 68

- nh trên-- - nh trên-

I-B.6 Max. T Tr ch + Max. H u Tr ch + Max. H ch a C Bi

- nh trên- 70 80,6

- nh trên-- - nh trên-

I-B.7 Max. T Tr ch + Max. H u Tr ch + Min. H ch a C Bi

- nh trên- 70 80,6

- nh trên- - - nh trên--

I-B.8 Max. T Tr ch + Min. H u Tr ch + Max. H ch a C Bi

- nh trên- 70 68

- nh trên- - nh trên-

I-B.9 Max. T Tr ch + Min. H u Tr ch + Min. H ch a C Bi

- nh trên- 70 68

- nh trên- - - nh trên-

I-C.2 Min. T Tr ch + Max. H ch a H uTr ch

- nh trên- 70 71

- nh trên- - - nh trên--

I-C.6 Min. T Tr ch + Max. H u Tr ch + Max. H ch a C Bi

- nh trên- 70 71

- nh trên- - nh trên-

I-C.7 Min. T Tr ch + Max. H u Tr ch + Min. H ch a C Bi

- nh trên- 70 71

- nh trên- - ditto -

Ghi chú : Max: t i a, Min: t i thi u, EF: l t s m, MF: l t l n

Phân tích kinh t ã c ti n hành theo 2 b c: 1) so sánh các ph ng án và 2)

ánh giá k ho ch t i u. Trong phân tích chi t kh u dòng ti n m t, hi u qu c a t

l gi a chi phí và l i nhu n có c trong n m tr c có nh h ng r t ít n k t qu

c a phân tích. Do ó, so sánh các ph ng án, gi s r ng t t c ph ng án u

c xây d ng ng th i, th y c s khác nhau v hi u qu kinh t c a các

thành ph n trong d án. Sau ó, xem xét vi c xây d ng t ng giai o n ánh giá

m t ph ng án t i u. Ch ng h n v s c i thi n t i và cung c p n c, m t k

ho ch th c ti n ã c áp d ng cho c hai b c c a nh ng s phân tích.




11-3 Giai o n 2-1

11.2.1 K t qu phân tích kinh t

K t qu c a nh ng s phân tích kinh t ã cho th y t t c nh ng ph ng án u có

hi u qu kinh t y v i T su t n i hoàn kinh t cao h n 16%, cao h n nhi u so

v i c lãi xu t huy ng v n Vi t Nam (12%). Nh ng k t qu này không cho th y

s khác bi t áng k gi a các ph ng án ng trên quan i m v hi u qu kinh t .

T t c các ph ng án u c coi là kh thi v m t kinh t . Tuy nhiên, ph ng án

I-B.2 cho th y NPV và EIRR l n nh t là 17,3%, h i cao h n các ph ng án khác

ngo i tr I-B.1. Các ch s kinh t c tính toán và tóm t t nh sau:

Ch s kinh t (xây d ng ng th i)

Ph ng án EIRR (%)

B/C T l

NPVTri u US$

I-B.1 I-B.2 I-B.3 I-B.6 I-B.7 I-B.8 I-B.9 I-C.2 I-C.6 I-C.7

17,5 17,3 17,3 16,6 16,8 16,6 16,8 17,3 16,6 16,8

1,73 1,68 1,68 1,58 1,61 1,58 1,61 1,68 1,58 1,61

57,6 61,5 60,8 55,6 57,3 55,1 56,8 60,6 54,6 56,3

Ghi chú: B/C và NPV c tính v i m t t giá chi t kh u 12%.

Nh ng s phân tích kinh t d a trên k ho ch th c hi n th c ti n (xây d ng theo

giai o n) ã c nghiên c u v i ph ng án I-B.2. Các k t qu c ng cho th y

ph ng án này có hi u qu kinh t t t v i EIRRs là 17,4%, cao h n lãi xu t huy

ng v n. Ph ng án này có th c coi là kh thi v m t kinh t . Dòng ti n m t

trong phân tích c trình bày trong B ng 11.1 và các k t qu c tóm t t nh sau:

Ch s kinh t (xây d ng giai o n)

Ph ng án EIRR (%)

B/C Ratio

NPV(Tri u US$)

I-B.2 17,4 1,70 59,9

Ghi chú: B/C và NPV c tính v i m t t l chi t kh u 12%.

11.2.2 Ph ng pháp phân tích kinh t

Nh ng phân tích v kinh t c ti n hành b i các ph ng pháp d i ây:

(1) Gi nh

Các phân tích kinh t c nghiên c u d a trên các gi nh sau ây:




11-4 Giai o n 2-1

(a) M c giá c nh và t giá h i oái

T giá ngo i h i c a m t U.S.dollar t ng ng v i 15.068 ng VN và 100

Yên Nh t t ng ng v i 12.212 ng VN c áp d ng t i m c giá tháng

12 n m 2001.

(b) Tu i th c a d án

Ng i ta gi nh tu i th c a d án là 50 n m sau khi xây d ng, v i phân tích

v kinh t . Tu i th trung bình c a các ph ng ti n i n và c khí c gi

nh là 25 n m sau khi l p t. Các chi phí thay th bao g m c vi c thay th

c a nh ng ph ng ti n này sau khi ã h t tu i th c a chúng n u còn n m

trong tu i th c a d án.

(c) T l chi t kh u

M t t l chi t kh u 12% c áp d ng ph n ánh lãi xu t huy ng v n

Vi t Nam.

(d) H s chuy n i tiêu chu n (SCF)

H s chuy n i tiêu chu n (SCF) là 0,9 tham kh o v i các nghiên c u t ng

t m i ây c áp d ng i u ch nh các tác ng c a s xáo tr n m u d ch,

các kho n t ng ngo i h i, giá c c a các hàng hóa và d ch v phi m u d ch t i

a ph ng.

(e) Chuy n kho n

Trên quan i m kinh t qu c gia, các chuy n kho n nh thu má, tr c p và

ti n l i ch n thu n là ho t ng tài chính n i a không có hi u n ng s n

xu t tr c ti p. Do ó, nó không bao g m trong giá hàng hóa và d ch v .

(f) Giá tr kinh t c a s n l ng nông nghi p

Giá tr c a s n l ng nông nghi p c i u ch nh b i SCF v i gi nh r ng

h u h t các s n l ng gia t ng là cho s tiêu th n i a.

(g) Giá tr kinh t c a i n l c

Giá tr kinh t c a i n l c c gi nh là 5 xu M /kWgi , giá i n th ng

dùng trong phân tích kinh t .

(h) Giá tr kinh t c a c p n c sinh ho t và n c công nghi p

Giá tr kinh t c a vi c c p n c sinh ho t và n c công nghi p c gi

nh là 1.800 ng VN/m3, giá s n xu t gi i h n lâu dài c i u ch nh b i

SCF.

(i) Giá tr kinh t c a d án

Giá tr kinh t c a d án c ánh giá t giá tr tài chính c a d án i u ch nh




11-5 Giai o n 2-1

b i SCF sau khi kh u tr chuy n kho n tr c ti p.

(j) Chi phí v n hành và duy tu

Các chi phí v n hành và duy tu hàng n m c gi nh:

- Xây d ng công trình dân d ng bao g m các công trình p và t i: 0,5%

chi phí xây d ng

- Các thi t b i n và c khí bao g m thi t b th y l c: 1,5% chi phí thi t b

- Cung c p n c sinh ho t và n c công nghi p: 5% chi phí xây d ng

(k) Chi phí thay th

Chi phí thay th sau ây c gi nh thay th các công trình 25 n m sau

khi l p t:

- Thi t b i n và c khí cho p và th y i n

- Các b m và các c ng dùng trong t i và các công trình cung c p n c

(2) Các l i ích c a d án

(a) L i ích v ki m soát l

i) nh ngh a v hi u qu ki m soát l

Các hi u qu v ki m soát l c o l ng t s khác nhau c a nh ng

thi t h i do l gi a có và không có các i u ki n c a d án. Nói cách khác,

chúng là nh ng l i ích v s gi m thi u s thi t h i do l gây ra.

ii) Thi t h i trung bình h ng n m do l và l i ích gi m thi u l

Thi t h i trung bình h ng n m do l c o l ng b ng s tích t các

m nh ch t h ho i vì l t xu t phát t các c p thi t h i khác nhau nhân

v i xác su t x y ra t ng ng, t m c l không gây h i tr lên thi t

k các c p phòng ch ng l . B ng 11.2 cho th y s thi t h i vì l trung

bình h ng n m trong nh ng i u ki n không có d án và có v i nh ng

ph ng án khác nhau.

S khác nhau v thi t h i do l trung bình h ng n m gi a có và không có

d án c coi nh l i ích v gi m thi u l h ng n m. K t qu tính toán

c tóm t t nh sau:




11-6 Giai o n 2-1

Thi t h i vì l trung bình h ng n m và l i ích gi m thi u l (t ng VN)

2001 2020

Ph ng án Thi t h i do l trung bình

h ng n m

L i ích gi mthi u l

Thi t h i do l trung bình

h ng n m

L i ích gi mthi u l

Không có d án I-B.1 I-B.2 I-B.3 I-B.6 I-B.7 I-B.8 I-B.9 I-C.2 I-C.6 I-C.7

479,0 42,6 6,6 6,6 6,6 6,6 6,6 6,6

13,1 13,1 13,1

-436,4 472,4 472,4 472,4 472,4 472,4 472,4 465,9 465,9 465,9

595,2 49,0 7,6 7,6 7,6 7,6 7,6 7,6

15,0 15,0 15,0

-546,2 587,6 587,6 587,6 587,6 587,6 587,6 580,2 580,2 580,2

(b) L i ích nông nghi p gia t ng

Các l i ích v nông nghi p trong d án c ánh giá theo s s n xu t hoa

màu, ch n nuôi gia súc và th y s n.

Theo nghiên c u nông h c, s d ng các l i canh tác ki u m u và các ki u m u

canh tác d a trên các c i m c a khu v c trong d án, sau khi th c hi n d

án, ng i ta mong m i có c nh ng s c i thi n trong thu ho ch hoa màu

và s s n xu t hoa màu có giá tr cao h n. Các l i ích c a s s n xu t hoa màu

gia t ng c ánh giá trong B ng 11.3 (1) và c tóm t t nh sau:

L i ích hoa màu gia t ng

Di n tích canh tác (ha)

Thu nh p th c(1.000US$)

Không có d án Có d án (t t c các ph ng án) L i ích hoa màu gia t ng

44.386 51.800 7.414

7.949 22.376 14.427

Các giá tr n v v gia súc và th y s n ã c ánh giá b i nghiên c u

tham kh o trong “ S li u th ng kê Vi t Nam, Nông nghi p, Lâm nghi p,

Th y s n 1995-2000, GSO. Quy trình ánh giá c trình bày trong B ng

11.3 (2).

L i ích t s n xu t gia súc và th y s n ã c ánh giá nh trong các B ng

11.3 (1) and (2). Các k t qu c a s ánh giá c tóm t t nh sau:




11-7 Giai o n 2-1

L i ích gia t ng t gia súc và th y s n

Gia súc (tri u US$)

Th y s n(tri u US$)

Không có d án Có d án (t t c các ph ng án) L i ích gia t ng (2020)

2,5 6.0 3,5

0,9 3,7 2,8

(c) L i ích t s phát th y i n l c

S s n xu t i n l c Vi t Nam vào gi a n m 2000 là 350 kW gi m i u

ng i, kho ng m t n a m c c a Indonesia và m t ph n n m m c c a Thái

Lan. M c dù s n l ng i n t ng 111% gi a n m 1993 và 1999, ã có khó

kh n trong vi c gi v ng v i nhu c u.

Chính ph có m t k ho ch chính y u gia t ng s phát i n l c g p ôi n

n m 2010 và g p n m l n n n m 2020 so v i m c hi n t i. c bi t chính

ph s u tiên phát tri n các nhà máy th y i n h u em l i nh ng l i ích ph i

h p nh là phòng ch ng l t, cung c p n c, t i và phát i n. K ho ch c ng

c p r ng s trao i i n l c v i các n c láng gi ng r t c n thi t áp

ng nhu c u v i n l c trong m i vùng và trong c n c.

Giá tr kinh t c a i n l c c gi nh là 5 xu US/kWgi , giá th ng dùng

làm giá i n trong nh ng phân tích kinh t . N ng l ng trung bình h ng n m

c s n xu t trong các d án c tính toán nh trong B ng 11.4

(d) L i ích v cung c p n c

S gia t ng nhu c u trong t ng lai v cung c p n c trong l u v c sông

H ng ã c c tính là 14,50 tri u m3/n m trong n m 2010, 27,29 tri u

m3/n m trong n m 2015 và 43,61 tri u m3/n m trong n m 2020. Giá tr kinh

t c a n c c c tính là 1.800 ngVN/m3. Do ó, nh ng l i ích h ng

n m v cung c p n c c ánh giá và tóm t t nh sau:

L i ích v cung c p n c(Tri u US$)

2013 (Hoàn t t p)

2015 2020

L i ích c p n c 2,85 3,26 5,21

(e) Các l i ích m h khác

Ngoài nh ng l i ích ã bàn n trên ây, ng i ta hy v ng nh ng hi u qu

khác nhau có c t vi c th c hi n d án nh sau:

- óng góp vào an toàn th c ph m qu c gia,

- Gi m nh p kh u th c ph m và ti t ki m ngo i t ,

- T o ra c h i làm vi c m i,




11-8 Giai o n 2-1

- C i thi n s t túc và m c dinh d ng c a nông dân,

- Thu h p s khác bi t v thu nh p gi a các khu v c,

- Ti n l i cho dân chúng nông thôn b ng s c i thi n ng d n vào v trí

p và nh ng ng sá này có th làm gi m chi phí di chuy n t nông

tr i n ng i tiêu th ,

- C i thi n y t c ng ng và ch t l ng cu c s ng b ng cách cung c p

n c ch t l ng t t h n k c vi c gi m các b nh liên quan n n c,

- Làm d dàng vi c theo n c,

- Tái sinh n c ng m và c i thi n vi c tr ng tr t, và

- n nh sinh k c a nông dân và ng n b t s di chuy n c a nông dân v

các khu ô th .

Nh ng l i ích k trên r t vô giá, tuy nhiên chúng h u nh không th ánh giá

th a áng v i ý ngh a ti n b c.

(f) L i ích gián ti p

Trong su t th i gian xây d ng, các công trình xây d ng có th t ra nhi u

yêu c u v i các ngành công nghi p khác.Trong khi ó, sau các công trình xây

d ng, s s n xu t nông nghi p gia t ng c ng s làm phát sinh nh ng nhu c u

khác nhau cho các ngành công nghi p khác nhau nh công nghi p hóa h c,

d ch v chuyên ch , d ch v buôn bán, v.v… Hi u qu v ki m soát l có th

ng n ng a s ng p l t c a xa l ho c ng h a xa và ng i ta có th ng n

ng a ho c làm gi m thi u s tê li t c a ho t ng kinh t . Nh ng hi u qu t

nh nh v y l i t t to l n. Tuy nhiên, nh ng hi u qu nh v y c ng r t khó

ánh giá v i ý ngh a ti n b c mà không có nh ng nghiên c u t m h n.

(3) Giá tr kinh t c a d án

Giá tr h ng n m c a d án v i k ho ch t i u (ph ng án I-B.2) d a trên

vi c xây d ng giai o n c trình bày trong B ng 11.5.

(4) Phân tích l i nhu n

D a trên nh ng l i ích và giá tr ã bàn n trên ây, các kh n ng kinh t c a

các d án c nghiên c u b ng s phân tích v l i nhu n. S phân tích này

c h ng d n b ng phân tích chi t kh u dòng ti n m t. Dòng ti n m t c a

ph ng án t i u I-B.2 c trình bày trong B ng 11.1. K t qu c a phân tích

kinh t c tóm t t trong m c 11.2.1.

(5) Phân tích nh y

Phân tích nh y c a s ánh giá v kinh t ã c nghiên c u cho k

ho ch t i u I-B.2 b ng s gia t ng chi phí và s gi m l i ích. K t qu c a




11-9 Giai o n 2-1

phân tích này c trình bày nh sau:

Phân tích nh y (EIRR %)

Tr ng h p Ph ng án I-B.2

a) ánh giá c n b n

b)T ng chi phí 10%

c) T ng chi phí 20%

d) Gi m l i ích 10%

e) Gi m l i ích 20%

f) K t h p c) and e)

17,4

16,4

15,5

16,3

15,0

13,2

Ngay c trong tr ng h p x u nh t, s k t h p c a t ng chi phí 20 % và gi m

l i ích 20%, ph ng án này c ng cho hi u qu kinh t t t (EIRR h n 12%).

11.3 ánh giá tài chính

11.3.1 B ng dòng chi thu tài chính

S ánh giá v tài chính ã c h ng d n cho ph ng án t i u I-B.2: Các h

ch a t i a T Tr ch và H u Tr ch.

Tính kh thi v tài chính c a d án c ánh giá b ng cách nghiên c u kh n ng

hoàn tr c a v n cho các d án. nghiên c u, b ng chi thu tài chính cho k

ho ch phát tri n ã d nh s d ng t ng thu nh p tiên li u c a d án và m t

yêu c u v ngân sách c chu n b d a trên nh ng gi nh sau ây:

(1) S leo thang giá c

S leo thang giá c 4,9% (trung bình c a CPI t 1995 n 2000) ã c gi

nh cho giá v n, chi phí v n hành và qu n lý, phí thay m i thi t b , và t ng thu

nh p t n c t i, s phát i n, và s cung c p n c (sinh ho t và công nghi p).

(2) i u ki n vay v n n c ngoài

Trong s nghiên c u kh n ng hoàn tr , ng i ta gi nh r ng v n òi h i cho s

th c hi n d án s c chu n b trong nh ng i u ki n sau ây:

- 75% c a giá v n c tài tr do t ch c qu c t ho c trong khuôn kh

tác song ph ng i v i nh ng chi phí thích h p. Nh ng chi phí không thích

h p là chi phí thuê t, bù ti n nhà, qu n tr hành chính, và t t c các lo i

thu má.

- i u ki n gi nh v tài chính là v i lãi su t 1,8% m i n m cho th i gian

hoàn tr 30 n m bao g m th i gian ân hu 10 n m.

- S cân b ng c a chi phí huy ng v n c tài tr b ng ngân sách qua phân

ph i c a Chính ph và không tính ti n lãi và ti n hoàn tr .

h p




11-10 Giai o n 2-1

(3) Chi phí V n hành và Qu n lý

Các chi phí cho v n hành và duy tu h ng n m c gi nh:

- Công trình xây d ng dân s g m p và các công trình t i: 0,5% c a chi phí

xây d ng

- Các công trình i n và c khí bao g m công trình th y i n: 1,5% c a chi phí

công trình

- Cung c p n c sinh ho t và công nghi p: 5% c a chi phí xây d ng

(4) Chi phí thay m i

Các chi phí thay m i c gi nh cho s thay m i các công trình 25 n m sau khi

l p t:

- Công trình xây d ng dân s g m p và các công trình t i: 0,5%

- Thi t b c i n cho vi c phát th y i n

- Các b m và c ng cho h ch a, các công trình t i và cung c p n c

(5) Phí n c t i

Phí n c t i c c tính b ng giá tr t ng ng v i 270kg thóc m i Hecta.

Theo báo cáo v “Xét l i tài nguyên n c c a Vi t Nam ”, khi giá n c c tr

b ng hi n v t, giá tr c a thóc c quy nh là t 10 n 20% th p h n giá th

tr ng. S c l ng c trình bày d i ây:

c l ng phí n c t i (m c giá n m 2001)

Giá th tr ng c athóc TT. Hu

( VN/kg)

i u ch nh giá khi tr b ng

hi n v t

Phí n c t i(kg/ha)

Phí c l ng n c t i( VN/ha)

Phí n c t i 1.555 80% 270 335.880

T ng di n tích tr ng tr t c c i thi n là 51.800 ha, và giá n c t ng c ng c

c tính là 17 t 399 tri u ng VN (t ng ng v i 1,15 tri u USD) m t n m.

H ch a s c hoàn thành vào gi a n m 2013, gi nh phí n c s c thu t

n m ó và s t ng tùy theo ti n c a các công trình t i nh sau:




11-11 Giai o n 2-1

c l ng phí n c t i trong t ng lai

N m / Ti n c i thi n nông nghi p d a theo s c ithi n công trình t i

Phí n c t i(tri u USD)

Phí n c t i c tính n m 2001 cho 51,800 ha Phí n m 2013 Gi a n m 2013 (hoàn thành h ch a) / 15% N m 2014 giá / 65% N m 2015 giá / 75% N m 2016 giá / 85% N m 2017 giá / 95% N m 2018 giá / 100% N m 2019 giá / 100% :

1,15 2,05 0,31 1,40 1,69 2,01 2,36 2,60 2,73

:

(6) Phí i n

Hi n t i s n l ng i n trung bình h ng n m b i d án (c T Tr ch t i a và H u

Tr ch t i a) c tính m c phí i n c a 150,6GWh. Phí i n c a T ng công ty

i n l c VN i v i công ty n i a là 5,2 xu M /KWh. Phí i n trong t ng lai

c s n xu t b i d án c c tính nh sau:

c l ng phí i n trong t ng lai

N mMax. T

Tr ch Max.H u

Tr ch T ng c ng

Phát i n trung bình h ng n m (GWgi )

Thu nh p c tính t giá i n (US$ tháng)

- N m 2013 (Hoàn t t T Tr ch, 1/2 n m)

- N m 2014 (T Tr ch ho t ng toàn b )

- N m 2019 (Hoàn t t H u Tr ch)

- N m 2020

:

70

3,11

6,52

8,28

8,69

:

80,6

-

-

9,53

10,00

:

150,6

3,11

6,52

17,81

18,69

:

(7) Phí n c công nghi p và sinh ho t

Nh ã th o lu n m c 11.2, s gia t ng nhu c u v n c công nghi p và sinh ho t

trong t ng lai l u v c sông H ng ã c oàn nghiên c u c tính. Bi u phí

c a n c hi n nay c gi nh là 1.500 VN/m3. Thu nh p trong t ng lai t

ngu n cung c p n c c c l ng nh sau:




11-12 Giai o n 2-1

c l ng giá n c t i trong t ng lai

N mNhu c u n c(106m3/n m)

Phí n c(Tri u US$)

2013

2013 (d ch v n a n m)

2014

2015

2020

:

21,19

10,60

24,05

27,29

43,61

:

3,75

1,87

4,45

5,31

10,77

:

Dòng ti n m t tài chính c a d án c trình bày trong B ng 11.6.

11.3.2 K t lu n v phân tích tài chính

T b ng chi thu tài chính, các v n sau ây tr nên rõ ràng:

- Phí n c t i không tr trang tr i cho phí v n hành và qu n lý t i tiêu,

nh ng khuy t i m này r t nh và có th c gi i quy t b ng s i u ch nh

nh v giá n c.

- Th y l c em l i l i ích l n lao cho d án.

- Thu nh p do cung c p n c có th bù p cho phí v n hành và qu n lý c a

vi c cung c p n c.

- N m 2019 và sau ó, tr c p c a chính ph không còn c n thi t n a, ngo i tr

tr ng h p thay th các công trình i n và c khí tr ng y u.

N u kho n vay m n c gi nh trong nghiên c u này có c, s th c hi n các

d án s kh thi v m t tài chính. Tuy nhiên, c n l u ý r ng nh ng k t qu ph thu c

r t nhi u s thi t l p giá bi u c a n c và i n trong t ng lai.

11.4 ánh giá môi tr ng

Ph n này kh o sát s b các tác ng h u nh tiêu c c trên môi tr ng gây nên b i

các d án c u thành trong Quy ho ch T ng th , và ngh ph ng pháp i phó

v i các tác ng y. Vi c ánh giá v môi tr ng c th c hi n úng theo H ng

d n ánh giá môi tr ng c a JICA.

Trong các thành ph n c a Quy ho ch T ng th , các d án sau ây c ch n nh là

nh ng d án c n thi t th o lu n trong ph n này, trong s cân nh c thích áng v

các c i m c a m i d án:

- p T Tr ch (K ho ch c u trúc ch ng l )

- p H u Tr ch (K ho ch c u trúc ch ng l )

- Cung c p n c sinh ho t và công nghi p (K ho ch s d ng n c)

Các thành ph n c a Quy ho ch T ng th nh i) K ho ch không thu c c u trúc




11-13 Giai o n 2-1

ch ng l , ii) Phát tri n nông nghi p và cung c p n c t i (K ho ch s d ng n c),

iii) K ho ch qu n lý khác, ã c sàng l c ra kh i th o lu n, b i vì có l nh ng tác

ng tiêu c c trên môi tr ng s không áng k .

Ma tr n k t qu c a vi c ánh giá v môi tr ng c trình bày trong B ng 11.7.

11.4.1 B i c nh môi tr ng xã h i

(1) Thu mua t và tái nh c

Vi c thu mua t và tái nh c c coi là m t trong nh ng tác ng tiêu c c gây ra

b i d án p T Tr ch. Theo nh ng nghiên c u trong tr ng h p SWL v i kho ng

cao 52m, có l s có h n 800 h dân b b t bu c tái nh c , trong ó kho ng 600

h trong khu v c d ki n làm h ch a và các h khác t i a i m p ho c t i

kho d tr . Trong t ng s các h b nh h ng, có kho ng 5 % là nhóm Vân Ki u

(m t trong nh ng t c ng i thi u s Vi t Nam). Nh ng nghiên c u hi n t i c ng

c tính t b nh h ng là vào kho ng 35 km2 bao g m 6 km2 t nông nghi p.

Khi th c hi n d án p T Tr ch, tác ng nói trên không th tránh kh i. Do ó,

u tiên, ng i ta ngh r ng ch ng trình c chu n b cho vi c b i th ng và

tái nh c ph i c m b o là th c thi c. Th hai, vi c th o lu n v i s h u

ch , bao g m nh ng c ng ng ng i tái nh c , ph i c th c hi n trong su t

các giai o n không nh ng ch cho vi c chu n b và th c hi n ch ng trình, mà còn

cho vi c n nh i u ki n sinh s ng sau khi hoàn t t ch ng trình.

M c dù vi c xây d ng p H u Tr ch có th d n n vi c thu mua t và tái nh c ,

t m quan tr ng c th và th c t còn ch a rõ do hi n t i còn thi u nh ng d li u và

thông tin. Khu v c xây l p p và h ch a t a l c trong thung l ng d c ng, và, do

ó, m c nh h ng có v không tr m tr ng do khu v c b ng p gi i h n là

kho ng11 km2. Tuy nhiên, c n thi t có s nghiên c u h n n a, i) nh n nh m c

to l n c a tác ng trên vi c thu mua t và tái nh c , và ii) chu n b ch ng

trình thích h p cho vi c tái nh c n u có tác ng áng k . Ngoài ra, c ng nên làm

rõ, có hay không i) s hi n di n c a các t c ng i thi u s , và ii) tác ng có th có

i v i h .

i v i nhà máy s n xu t n c cho công nghi p và sinh ho t, t m quan tr ng c a

vi c thu mua t và tái nh c không c coi là l n nh th b i vì di n tích òi h i

cho nhà máy s t ng i nh . Tuy nhiên, k ho ch b i th ng và tái nh c ph i

c chu n b và th c hi n.

(2) Vi c thay i ho c chia tách c a các c ng ng

Tùy theo các nghiên c u hi n nay trong tr ng h p c a SWL c a kho ng cao

52m c a p T Tr ch, kho ng 60 % c a các h dân ch u nh h ng s b b t bu c




11-14 Giai o n 2-1

nh c n các xã/huy n khác, trong khi s tái nh c t i ch s c th c hi n

cho s h còn l i. i u này có th gây ra s thay i ho c phân tách c a các c ng

ng hi n h u. Ngoài ra, m t vài cu c xung t gi a nh ng dân làng m i và c có

th x y ra c bi t là trong nh ng c ng ng có nh n ti n. Vì v y, ng i ta ngh

có s th o lu n k l ng v i nh ng s h u ch làm d u c ng ng càng nhi u

càng t t, và nên có h tr thêm n u c n.

Không rõ có hay không s thay i ho c chia tách c a các c ng ng hi n h u gây

ra b i vi c xây d ng p H u Tr ch. C ng nh các v n v vi c thu mua t và tái

nh c , c n nghiên c u nhi u h n n a.

(3) Giao thông và các công trình công c ng

c bi t v i ngành giao thông ng th y, s chuyên ch á s i b ng tàu nh ã

c quan sát t i a i m p T Tr ch, m c dù t n su t qua l i xuyên qua p

không c bi t. C n có s h tr thích h p, ch ng h n nh chu n b m t c ng nh

n i li n nh ng con ng k ti p, tránh nh ng b t ti n trong và sau khi xây d ng

p. i v i p H u Tr ch, c ng c n quan tâm h n v i T Tr ch.

(4) i u ki n s c kh e và v sinh

M t s l n nhân l c s c huy ng cho vi c xây d ng p T Tr ch và p H u

Tr ch. tránh s phá h ng tình tr ng s c kh e và v sinh trong và xung quanh khu

v c d án c a 2 p, ng i ta ngh r ng các công nhân xây d ng c h ng s

giáo d c c b n và h tr ban u, và các d ch v y t công c ng c ng ph i c c i

thi n.

Nguy c c a nh ng b nh truy n nhi m qua ng n c có th gia t ng do s xu t

hi n c a các sinh v t m i trong n c g n p T Tr ch và p H u Tr ch. Theo B

Y t , hi n nay b nh s t rét và b nh s t xu t huy t không ph bi n nhi u thành ph

Hu . Tuy nhiên, B c ng g i ý r ng các h ch a c a p có th t o ra m t nguy c

ti m n cho b nh s t rét cao trong nh ng khu v c k c n v i các v t th trong n c

m i. Do ó, s òi h i có s giám sát các ch s nh s b nh nhân ngo i trú quanh

khu v c các h ch a m i.

(5) Ti ng n và b i

M c dù chi ti t và l ch trình xây d ng c a p T Tr ch và p H u Tr ch v n

ch a c bi t, các ho t ng xây d ng d ng nh làm gia t ng s phi n toái v b i

và ti ng n. B i nh ng nh h ng này không th tránh kh i, các bi n pháp sau ây

c ho ch nh và th c hi n n m c kh thi, c th là i) ng xây d ng và

ho t ng c a các máy móc n ng ph i xa kh i khu v c nh c , ii) gi thi công ph i

h n ch gi ban ngày, và iii) ph i phun n c trên ng xây d ng.




11-15 Giai o n 2-1

11.4.2 B i c nh môi tr ng t nhiên

(1) a hình

Vi c xây d ng p T Tr ch và p H u Tr ch có th gây nên s thay i v a

hình. Tuy nhiên, không có m t a hình t t p nào và c ng không có các i m du

l ch nào t i a i m này. Do ó s thay i a hình do v c xây d ng các p là có

th ch p nh n c.

Sau khi hoàn thành p T Tr ch và p H u Tr ch, s thay i v a hình c a m

phá có th x y ra do s gi m t i l ng các ch t tr m tích t phía th ng ngu n. S

kh o sát b c u cho th y s gi m t l tr m tích m phá c c l ng là

kho ng 26 cm/100n m ( sâu trung bình c a các m phá là 1,5 - 2,0 m). Theo

Nghiên c u v s ph c h i và n nh c a sông Thu n An - T Hi n (Tháng N m,

2001), l ch s c a h th ng m phá cho th y r ng s l ng bùn áy m phá ã

x y ra cùng v i s thu h p c a b m t n c. Do ó, ng i ta cho r ng s gi m t i

l ng ch t tr m tích m phá s làm h i ch m ti n trình l ng bùn áy.

p T Tr ch và p H u Tr ch s c i thi n h th ng th y h c c a sông H ng h n

tình tr ng hi n gi . ng th i, c u t o c a tr m tích, ki u chuyên ch tr m tích, và

l c kéo c ng s b thay i h ngu n. Hi n t i, ng i ta ch a rõ s có x y ra s h

th p/nâng cao c a áy sông hay không.

(2) Ch t l ng n c

Trong su t giai o n xây d ng p T Tr ch và p H u Tr ch, s có nguy c ô

nhi m cho phía h ngu n do s phá mìn ho c ào p làm t ng t i l ng ch t tr m

tích. Ngoài ra, s xây l p 2 thân p có th nh h ng b t l i n ch t l ng n c

sông do s th i các ch t ki m, trong tr ng h p các p lo i tr ng l c b i bê tông

c áp d ng v i các p T Tr ch và H u Tr ch m c dù lo i p p ã c

ho ch nh trong Nghiên c u kh thi Vi t Nam. Do ó c n ph i, i) cung c p b

ch a l ng bùn/tr m tích cho s gi m t i l ng ch t tr m tích, ii) phát tri n các bi n

pháp ki m soát tr m tích ch ng l i s xói mòn c a khu v c ti p xúc, và iii) cung c p

các công trình x lý s th i các ch t ki m n u c n.

M t l ng l n nhân l c s c s d ng cho công trình xây d ng p T Tr ch và

p H u Tr ch. tránh s ô nhi m ch t h u c cho phía h ngu n, n c th i t

các a i m ph i c x lý t i ch . H n n a, các bi n pháp kh n c p ph i c

phát tri n trong tr ng h p x y ra tai n n v ng vãi d u và các hóa ch t khác t các

v trí xây d ng.

T ng d tr c a p T Tr ch là 610 tri u mét kh i, trong khi l u l ng trung bình

h ng n m ch y vào p c c l ng qua vi c s phân tích th y v n là 1.626




11-16 Giai o n 2-1

tri u mét kh i. T l quay vòng h ng n m c a h ch a nh n c vào kho ng 2,7

l n so v i m c trung bình. i u này có ngh a r ng có kh n ng x y ra s phân t ng

nhi t n c trong h ch a. Tuy nhiên, s khác c a nhi t n c gi a b m t và

áy s là 5°C d a vào kinh nghi m c a các p ã có Vi t Nam. Do ó, v n c a

n c l nh s không áng k . Trong tr ng h p c a p H u Tr ch, t l quay vòng

h ng n m c a h ch a nh n c vào kho ng 5,0 l n so v i m c trung bình (t ng

d tr là 230 tri u mét kh i, dòng ch y vào trung bình h ng n m là 1.154 tri u mét

kh i). i u này có ngh a là m t kh n ng x y ra s phân t ng nhi t n c trong

h ch a s r t nh . Và trong cùng m t cách th c nh p T Tr ch, v n n c

l nh s không áng k .

V m t giàu ch t dinh d ng liên quan n h ch a c a p T Tr ch, l ng ch t

dinh d ng t i n h ch a s không áng k , b i vì i) d a trên nh ng thông tin s n

có v s s d ng t, thì t nông nghi p là ngu n ch y u c a ch t dinh d ng ch

chi m d i 10 % c a khu v c d n n c c a p, và ii) không có khu ô th phát

tri n nào trong khu v c d n n c c a p. Và hi n t ng giàu ch t dinh d ng thì

không ph bi n l m theo nh kinh nghi m c a các p ã có Vi t Nam. Do ó, ch

c n ti n hành ki m tra liên t c có hay không có kh i n c giàu ch t dinh d ng

trong h ch a su t giai o n ho t ng c a p là . Trong tr ng h p c a p

H u Tr ch, v n giàu ch t dinh d ng s không áng k gi ng nh tr ng h p

c a p T Tr ch.

S d tr và ho t ng c a p T Tr ch và p H u Tr ch s b o m cho s tháo

n c c a l u l ng duy trì dòng ch y c a sông H ng. Do ó, s gi m sút ch t

l ng n c h ngu n nói chung s không áng k trong i u ki n r ng nh ng ch t

ô nhi m m i khác có trong l u v c sông s c x lý thích h p.

(3) D ng th c v t, d ng ng v t, và sinh thái h c

M t ph n c a công viên qu c gia B ch Mã s c bao g m trong khu v c h ch a

c a p T Tr ch. Tuy nhiên, khu v c b ng p không tác ng n vùng r ng n i

c b o v nghiêm ng t cho h sinh thái không thay i và môi tr ng s ng c a

các loài thú quý c gi i u ki n t t. Do ó, t quan i m v sinh thái h c, tác

ng tiêu c c i v i công viên qu c gia c coi là r t nh . V m t b o t n sinh

thái cho công viên, qua k t qu ki m tra thông th ng c a MARD ch u trách nhi m

v vi c qu n lý công viên, ã tài li u cho th y có hay không các tác ng tiêu

c c t p T Tr ch.

Cho n nay nh ng nghiên c u hi n h u ã báo cáo r ng m t s d ng th c v t/ ng

v t li t kê trong sách nh là nh ng lo i hi m ho c b e d a tuy t ch ng c tìm

th y khu v c th ng ngu n c a p T Tr ch. Tuy nhiên, các tác ng v vi c




11-17 Giai o n 2-1

môi tr ng s ng c a các lo i b e d a tuy t ch ng/hi m s b phá ho i b i p hay

không thì ch a c nêu rõ trong các nghiên c u hi n nay. Do ó, ngh r ng m c

nh h ng ph i c nêu rõ, và các bi n pháp gi m thi u ph i c th c hi n

n u có th c.

p H u Tr ch s không nh h ng tr c ti p n b t c khu v c ch nh nào nh

công viên qu c gia và khu b o t n thiên nhiên. Tuy nhiên, i u ki n hi n h u v s

phân b và t p quán c a các loài b e d a/hi m c a các d ng th c v t/ ng v t thì

không rõ. Vì v y, nên kh o sát h n n a n m c i u ki n hi n h u, và có s

quan tâm thích h p n u nh h ng áng k x y ra trên các loài b e d a/hi m.

Theo nh ng nghiên c u hi n h u, loài cá n c ng t chính sông H ng là cá chép,

cá trê, và l n. Vì l n là loài cá di trú, c u trúc c a p có th gây c n tr cho vi c

di trú. Do ó, c n quan tâm úng m c nh ng i c a các loài h i s n trong

tr ng h p con l n i xuôi dòng xuyên qua p ra bi n sinh s n.

B t c thành ph n nào trong Quy ho ch T ng th c a l u v c sông H ng s không

làm thay i ho c nh h ng tr c ti p n các i u ki n hi n h u c a các m phá.

Tuy nhiên, các m phá có m t h sinh thái m ng manh. Vì v y h sinh thái c a các

m phá có th b nh h ng gián ti p do thay i c a th y hà h c và gi m t i l ng

ch t tr m tích b i p T Tr ch và p H u Tr ch, m c dù m c quan tr ng và

h ng tích c c/tiêu c c thì không rõ. Trong tr ng h p s thay i i u ki n sinh

thái các m phá là áng k , các ho t ng kinh t c bi t trên ng tr ng c a

m phá s b nh h ng áng k . S thay i i u ki n th y s n c a m phá có th

c coi nh m t trong nh ng ch s quan tr ng nh t c a s phá h ng/c ng c h

sinh thái c a m phá. Do ó, ngh r ng s giám sát các ho t ng th y s n

m phá nh s thay i và xu h ng v s l ng ánh b t và các lo i cá/tôm cua,

ph i c th c hi n liên t c và th ng xuyên.

(4) C nh quan

C nh quan hi n h u s b thay i r t nhi u do vi c xây d ng p T Tr ch và p

H u Tr ch. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành các p, bi u hi n b ngoài c a nh ng

vùng n c mênh mông c ng s t o nên c nh quan m i và có ti m n ng nâng cao

các ho t ng kinh t trong vùng nh ngành du l ch.

Trong tr ng h p nhà máy c p n c sinh ho t/công nghi p c xây d ng g n

thành ph Hu , nên quan tâm h n n s hài hòa v i c nh quan hi n h u g n ó vì

thành ph c ch n là di s n c a th gi i.




11-18 Giai o n 2-1

11.5 Nhi m v c a phía Vi t Nam

ánh giá d án ch ra r ng nh ng nhi m v ho c các v n c n l u ý sau ây c a

phía Vi t Nam là r t quan tr ng

(1) C n ph i l u ý là các bi n pháp ch ng l t m th i nh ã nêu trong M c 8.3.8,

ó là hi n tr ng c a nhánh sông bên trái n m ngay th ng l u thành ph

Hu c n c duy trì cho n khi hoàn thành p H u Tr ch.

(2) Các bi n pháp phi công trình nh m gi m thi u l l t hay ti t ki m n c nh

ã th o lu n trong M c 8.3 s có hi u qu trong c th i gian tr c và sau khi

hoàn thành (các) p th ng l u. Các bi n pháp phi công trình có th c

th c hi n v i chi phí th p nên c n c ti n hành th c hi n m t cách s m

nh t.

Nghiên C í u Phát Tri Ç n Và Qu § n Lý Tài Nguyên N …Nghiên C íu Phát Tri Çn Và Qu n...

Documents

Transcript of Nghiên C í u Phát Tri Ç n Và Qu § n Lý Tài Nguyên N …Nghiên C íu Phát Tri Çn Và Qu n...