nÓt khªi ÇÀu là DO . NhÜng Âm thÙ tám này së cao hÖn tám bÆc tính tØ nÓt

SÓ thÙ t¿ còn g†i là BÆc ho¥c Quãng . N‰u vi‰t thêm nÓt thÙ tám tÙc là trª låi

khªi ÇÀu . Khi Çó g†i là Bát ñ¶ ( Âm Giai ) . Trong bÃt kÿ m¶t Âm Giai nào

cÛng có qui ÇÎnh vŠ cung bÆc còn g†i là Âm LuÆt . Âm Giai cæn bän DO

còn g†i là DO Major ( ñô Trܪng) có næm cung và hai bán cung nhÜ sau :

Cung : 1 1 1/2 1 1 1 1/2

Quãng : 1 2 3 4 5 6 7 8

Xin lÜu š : Trong quy‹n sách nhÕ này chÌ có m¶t ÇiŠu kiŒn phäi có là : N‰u ai

Ví dø : Trong Âm Nhåc có bäy NÓt cæn bän nhÜ sau :

SÓ thÙ t¿ : 1 2 3 4 5 6 7

muÓn džc thì phäi bi‰t và hi‹u rành måch phÀn nhåc lš cæn bän .

NgÛ Cung ViŒt Nam

DO RE MI FA SOL LA SI

1

2

Trong Âm Giai DO chúng ta thÃy có Cung BÆc và Âm LuÆt

rÕ ràng . Còn NgÛ Cung ViŒt Nam thì sao ?

PhÀn cæn bän này rÃt cÀn thi‰t trong Âm Nhåc . Bªi vì chúng

ta phäi bi‰t trong tØng m°i Âm Giai tØ nÓt nào ljn nÓt nào là

m¶t cung và nÓt nào ljn nÓt nào là nºa cung .

ñây là phÀn khá quan tr†ng khi chúng ta thành lÆp m¶t Âm

Giai m§i và cÛng ÇÒng th©i áp døng cho các th‹ loåi Nhåc mà

chúng ta muÓn vi‰t ho¥c TÃu nhåc .

Bây gi© chúng ta vào th£ng vÃn ÇŠ NgÛ Cung . M©i quí vÎ

cùng tôi tham khäo các Âm Ngû Cung ViŒt Nam sau Çây :

Hò x¿ xang xê cÓng liu

Hò x¿ xang xê phan liu

Hò x¿ (gìa) xang xê cÓng liu

Hò x¿ (non) xang xê cÓng liu

Trong nhºng Âm NgÛ Cung trên Çây chúng ta thÃy nÓt Hò là

chû âm . NhÜ vÆy phÀn Âm LuÆt ª Çâu ? và cung bÆc nhÜ th‰

nào? ñây chính là vÃn ÇŠ mà chúng ta muÓn bi‰t Ç‹ áp døng

khi chuy‹n sang m¶t Âm Giai m§i . Bây gi© chúng ta dùng

phÜÖng pháp kš âm QuÓc T‰ Ç‹ phân tích , NgÛ Cung ViŒt

Nam b¢ng nÓt nhåc trên dòng nhåc nhÜ sau :

nhau theo tØng vùng và tØng ÇÎa phÜÖng cûa ba miŠn : Nam -Trung-B¡c .

Nam xuân,ñiŒu b¡c,ñiŒu oán v..v... . Chúng ta cÛng cÀn bi‰t thêm vŠ miŠn .

Cung : 1 1,1/2 1 1 1,1/2

Sau Çây chúng ta hãy džc phÀn kš âm cûa ñiŒu NgÛ Cung B¡c :

Hò x¿ xang xê cÓng liu

Quãng : 1 2 4 5 6 8

Nh»ng Âm giai thanh Ç¥c trÜng này mang tính t°ng quát nhÜ : ñiŒu Nam ai,

ñ¥c biŒt nhÃt là trong NgÛ Cung âm gi†ng Trung có thêm hai phÀn n»a là

Trong Âm Giai NgÛ Cung ViŒt Nam có rÃt nhiŠu ñiŒu thÙc và Âm gi†ng khác

Nam trung và B¡c trung . Vì trên th¿c t‰ theo phÀn ÇÎa dÜ Hu‰ là MiŠn Trung và tØ Hu‰ lên phía B¡c là B¡c trung,tØ Hu‰ vào phía Nam là Nam trung .

Phân tích trong NgÛ Cung B¡c chúng ta thÃy hai phÀn Quãng và Cung trong khoäng

cách không theo thÙ t¿ nhÜ Âm Giai cæn bän QuÓc T‰ mà chúng ta thÜ©ng thÃy .

ñây chính là s¿ khác biŒt vŠ Âm Thanh trong so sánh và cûng chính là ñ¥c thù trong

Âm nhåc ViŒt Nam tåo ra nh»ng âm hܪng tâm hÒn NgÜ©i ViŒt mang nét ñÎa phÜÖng tính,và chúng ta cûng thÃy m¶t ÇiŠu trong Âm Giai NgÛ Cung ViŒt thÜ©ng không có nh»ng quãng nºa cung nhÜ chúng ta thÜ©ng thÃy trong các Âm Giai bäy nÓt .

nên dùng các nÓt nºa cung (cäm âm) nhÜ trong Quãng bäy qua Quäng tám .ñi‹m này nên ghi nh§ khi dùng các Âm Giai NgÛ Cung thuÀn túy chúng ta không

3

Quãng 1 3 4 5 7 8

Cung : 1,1/2 1,1/2 1 1,1/2 1

Trong phÀn NgÛ Cung Nam chúng ta thÃy hai nÓt MI giäm và SI giäm ÇÒng âm v§i

ª ÇÀu dòng nhåc . ñ¥c biŒt trong Âm Giai này các cung ÇÜ®c chia ra nhÜ sau :kš âm khi chúng ta dùng chû âm DO thÙ nên phäi Ç°i tên cho phù h®p v§i dÃu hóa RE thæng và LA thæng . ñúng ra tên cûa hai nÓt này là RE và LA . NhÜng trong luÆt

Trong cæn bän vŠ nhåc lš Âm giai mÄu có næm cung và hai bán cung là MI-FA và SI-DO . NhÜng trong Âm Giai NgÛ Cung Nam chúng ta thÃy hai bán cung này trª

thành m¶t Cung . ñây cûng là phÀn rÃt Çáng Ç‹ chúng ta chú š khi dùng âm trong Sáng tác Nhåc vì Ngû Cung không còn lŒ thu¶c bªi Cung bÆc hay tên cûa các nÓt .

Do qua Mi giäm = 1 cung rÜ«iMi giäm qua FA = 1 cung Fa qua Sol = 1 cungSol qua Mi giäm = 1 cung rܪi

Si giäm qua Do = 1 cung

D# A#

ñiŒu NgÛ Cung Nam

4

5 Ðọc các trang trên đây có cảm giác như rất lẫn lộn và hơi khó hiểu Tại sao như vậy : Bởi vì theo luật và tiêu chuẩn ký âm thành một chuỗi gồm tám nốt gọi là âm giai và âm giai còn tùy thuộc vào hai phần trưởng hay thứ của từng âm giai mà thay đổi dấu hóa . Cũng nên nhớ lại các quãng là sự quy định cung bậc của âm giai dùng để áp dụng cho phần hòa âm tùy theo tiết tấu của bài nhạc . Nhắc lại phần căn bản trên đây để chúng ta luôn nhớ luật Cung- Bậc (Quãng) là sự quyết định thay đổi các tiết điệu trong bài nhạc . Người xưa chưa thiết lập hệ thống ký âm, nên dùng ký tự (tên) để thay cho các ký hiệu như ngày nay . Thông thường thì theo quán tính để nhớ thuộc lòng, còn cung bậc thì được tính theo Thể Phách ( thể điệu và nhịp phách ) vì vậy mỗi ngày mỗi bị mai một do sự truyền đạt không đầy đủ . Các nốt trong ngũ cung ; Hò Xự Sang Xê Cống ú Liêu Phan v..v… Ðặc biệt nhất của người xưa trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng đều dựa trên chủ thuyết Âm Dương để hình thành văn bản và lập luận Vì lẽ trên đây mà thành những huyền thoại mang tính thần kỳ . Trong thuyết số Âm Dương được định ra hai phần như sau : Dương Lẽ: 1 3 5 7 9 Âm chẳn: 2 4 6 8 0 Vì vậy trong một âm giai cũng mang theo tính số của âm dương này rất ảnh hưởng đến toán số và thuật ngữ khi xử dụng âm nhạc . Nếu một bài nhạc các nốt được cân bằng trong âm dương số theo quan niệm người xưa gọi là âm luật . (Lục Lã trong phần sau)

Âm Giai ÇÒng chuy‹n

ba Âm giai NgÛ Cung theo thÙ t¿ nhÜ dܧi Çây :Trܧc h‰t chúng ta lÆp m¶t Âm Giai ÇÒng chuy‹n ( DO Chromatic ) và sau Çó Ç¥t

6

ñiŒu B¡c

ñiŒu Nam

1 1,1/2 1 1 1,1/2

N‰u chúng ta nhìn vào bäng hŒ thÓng nhÜ trên Çây thì cûng ch£ng tìm ÇÜ®c ÇiŠu gìgì thuÀn tuš và tinh hoa cuä NgÛ Cung ViŒt Nam , ngÜ®c låi còn làm cho chúng ta

ñiŒu Xuân 1,1/2 1 1 1,1/2 1

1 1,1/2 1 1,1/2 1

cûng ÇÜ®c k‰t b¢ng Fa . ñây là m¶t th‹ loåi tÜÖng ÇÓi d‹ vi‰t trong sáng tác .

2 / Âm Giai NgÛ Cung bi‰n th‹ uy‹n chuy‹n hÖn vì không dùng nÓt chû âm Ç‹ k‰t

trong ti‰t ÇiŒu cûa NgÛ Cung . Chúng ta hãy xem qua m¶t sÓ ÇiŒu thÙc Çã có :thêm bÓi rÓi . Trܧc khi vào các Âm Giai NgÛ Cung và s¿ bi‰n th‹ uy‹n chuy‹n

1 / Âm Giai NgÛ Cung thuÀn túy chÌ có næm nÓt mà thôi

Qua Âm Giai NgÛ Cung thuÀn túy trên Çây chúng ta thÃy chû âm Fa và nÓt sau cùng

Ví dø : Chû âm FA , nÓt sau cùng k‰t b¢ng FA

7

Liên cung

tuy nhiên vÄn không mÃt Çi tính NgÛ Cung vì NÓt k‰t chính là nÓt quãng bÓn xuÓng . Trong trÜ©ng h®p này nh¢m møc Çích chuy‹n ti‰t ÇiŒu và âm gi†ng .

Trong phÀn NgÛ Cung bi‰n th‹ trên chúng ta nhìn thÃy s¿ uy‹n chuy‹n cûa âm thanh khi tåo thêm dòng nhåc k‰ ti‰p mà không dùng låi Âm Giai cû vì nÓt k‰t là Fa chû âm m§i cho chúng ta m¶t làn ÇiŒu m§i và âm gi†ng m§i .

Ví dø : NgÛ Cung bi‰n th‹,chû âm Si nÓt sau cùng k‰t b¢ng Fa

Si chû âm ( Quãng bÓn xuÓng ) Fa

N‰u chúng ta Çem so sánh gi»a hai Âm Giai NgÛ cung trên Çây , chúng ta së nhìn thÃy s¿ khác biŒt hai phÀn rÃt là rÕ ràng Quãng bÓn xuÓng chû âm là Si k‰tFa, còn Quãng bÓn lên chû âm là Do k‰t Fa .

cûng tåo ra ti‰t tÃu m§i ª cung cao hÖn trong Âm Giai m§i .trong NgÛ Cung dùng khi cÀn thi‰t Ç‹ nâng gi†ng cao hÖn , ÇÒng th©i

3 / CÛng có m¶t Âm Giai bi‰n th‹ trong Quãng bÓn lên . ñây chính là s¿ linh Ƕng

Ví dø : NgÛ Cung DO Nam ai chuy‹n qua Fa Nam xuân nhÜ sau :

Do Nam ai

8

Fa Nam xuân

Quãng bÓn lên

(Chuy‹n qua) Mi Nam oán trong bài Lš cá ngÜ

Chúng ta rÃt d‹ dàng phân biŒt gi»a Nam ai và Nam oán vì trong NgÛ Cung Nam oán dùng nÓt nºa cung tØ Sol thæng qua La . NhÜ vÆy thì quãng ba ÇÜ®c tæng lên nºa cung tåo thành m¶t Quãng ba thØa .

4 / NgÛ Cung Nam ai chuy‹n qua Nam oán .

Ví dø : NgÛ Cung Nam ai chuy‹n qua Nam oán nhÜ sau :

Mi Nam ai trong bài Lš trÒng hÜ©ng

5 / Âm Giai Nam ai va Nam oán vØa trình bày vØa rÒi . ÇÜ®c lÃy ra trong hai bài Dân ca Lš trÒng hÜ©ng và Lš cá ngÜ . N‰u chúng ta dùng phÜÖng pháp

hå tÃt cä các nÓt xuÓng m¶t cung së thÃy trong bài Lš con sáo nam vì trongbài này ÇÜ®c k‰t h®p m¶t lúc hai Âm Giai trª thành NgÛ Cung thØa, bªi vìbài này ÇÜ®c vi‰t b¢ng sáu nÓt . G†i là Løc Cung . ñây là m¶t bܧc uy‹nchuy‹n thÙ hai trong phÀn NgÛ Cung K‰t h®p (Âm Giai Kép) .

Ví d¿ : TØ Mi Nam ai và Mi Nam oán ÇÜ®c hå xuÓng m¶t cung nhÜ sau :

Mi Nam ai ( Lš trÒng hÜ©ng )

Mi Nam oán ( Lš cá ngÜ )

9

Hå Chû âm Mi xuÓng m¶t cung = Re trong bài Lš con sáo nam

Trong phÀn này chúng ta cÀn lÜu š vì s¿ k‰p h®p rÃt khéo léo này tåo cho dòng nhåcthêm phong phú hÖn khi chuy‹n ti‰t ÇiŒu tØ cung thÙ sang cung trܪng rÃt là dÍ dàngChính ª Çi‹m này cho chúng ta nhiŠu thích thú khi dùng NgÛ Cung ViŒt Nam .ñ‹ sáng tÕ vÃn ÇŠ hÖn , chúng ta tách r©i hai Âm Giai Re này và phân tích nhÜ sau :

Âm Giai Re Nam ai

Âm Giai Re Nam oán

Cung : 1,1/2 1 1 1,1/2 1

Quãng : 1 3 4 5 7 8

NgÛ Cung Re Nam ai

10

Cung : 2 1/2 1 1,1/2 1

Quãng : 1 3 4 5 7 8

Bây gi© chúng ta phân tích s¿ khác biŒt gi»a hai Âm Giai trong phÀn Cung , Quãng và tác døng nhÜ th‰ nào ? Khi chúng ta áp døng cho trÜ©ng h®p nhÜ trên .

Re Nam ai Quãng ba có : Re Mi Fa = m¶t Cung rÜ«i = Quãng ba thÙ

Re Nam oán Quãng ba có : Re Mi Fa thæng = hai cung = Quãng ba trܪng

NhÜ vÆy chúng ta thÃy tØ Quãng ba thÙ cûa Nam ai Ç°i qua Nam oán trª thành Quãng ba trܪng và chúng ta cÛng hi‹u thêm trong NgÛ Cung tØ thÙ chuy‹n trܪng rÃt là dÍdàng , ÇÒng th©i chúng ta dùng nÓt FA thæng này Ç‹ chuy‹n sang Âm Giai m§i là SOLVì trong luÆt Âm Giai bäy nÓt thì NÓt FA thæng chính là cäm âm cuä SOL .

NgÛ Cung Re Nam oán

6/ NhÜ phÀn vØa rÒi Chúng ta së nhìn thÃy trong bài Lš ng¿a ô oán ( phú xuân )có chû âm là Re Nam ai ÇÜ®c chuy‹n qua Sol oán nghe rÃt là tình cäm,tuy âm ÇiŒu hÖi buÒn . NhÜng ÇiŠu chính y‰u ª Çây là chúng ta cÀn bi‰t s¿ chuy‹n gi†ng nhÜ th‰ nào Ç‹ nâng cung tØ Re qua Sol .

NgÛ Cung Re Nam ai

11

NgÛ Cung Re Nam oán

NgÛ Cung Sol Nam oán

Nhìn thÙ t¿ tØ trên xuÓng chúng ta së thÃy rÃt rõ ràng Âm Giai thÙ nhÃt tÃu bình

( ba nÓt khoanh tròn trên Çây ÇÜ®c thay th‰ b¢ng NgÛ Cung Sol Nam oán )

thÜ©ng,Âm Giai thÙ hai có nÓt Fa thæng,Âm giai thÙ ba có nÓt La thæng = Si giäm (Vì trong luÆt kš âm ª ÇÀu dòng nhåc) nên chúng ta phäi vi‰t là Si giäm . So sánh ba Âm Giai trên Çây chúng ta cÛng hÖi khó hi‹u m¶t cách cø th‹ . Bây gi© chúng ta thº tåo ra m¶t Çoån nhåc sau Çây trong nhÎp hai bÓn và tÃu nghe thº xem âmthanh th‰ nào,s¿ chuy‹n cung có h®p lš không ?

ñoån ÇÀu là NgÛ Cung Re thÙ

12

nhË nhàng tØ Âm Giai Re khi chuy‹n chÌ dùng dÃu bình ª nÓt Si và dÃu thæng ª nÓt Fa qua Sol rÃt là Çúng luÆt và tåo ra m¶t ti‰t tÃu khá hay . TØ nÓt Sol này n‰u Chúng ta vi‰t ti‰p phÀn còn låi thì së có m¶t bài nhåc ÇÜ®c k‰t h®p b¢ng hai Âm Giai Re và Sol .

B¡c và Nam oán cÛng dùng cách nâng nºa cung ª nÓt thÙ hai nhÜ chúng ta Çã

thÃy trong ÇiŒu Nam oán ; NhÜng hoàn toàn không có n»a cung nhÜ Âm Giai

trܪng . Xin lÜu š: Trܧc khi vào phÀn k‰ ti‰p này chúng ta cÛng cÀn ghi nhÆn

tåi sao cung không giÓng nhau ? ( ñây chính là vÃn ÇŠ khá quan tr†ng và phÙc

NgÛ Cung tåi sao ? không chính xác ,vŠ diÍm này chúng ta cÀn ghi nhÆn trong

nh»ng bài Çã có mà chúng ta Çang tham khäo .

chim quyên nghe rÃt là vui tai . ñ¥t biŒt trong trÜ©ng h®p này s¿ k‰t h®p ñiŒu 7 / Âm Giai NgÛ Cung b¡c : Trong bài Lš chim chuyŠn khi bi‰n tÃu sang bài Lš

Sol vØa nói và chúng ta cÛng hi‹u thêm m¶t ÇiŠu khi chuy‹n cung các Quãng cÛng Ç°i theo giÓng nhÜ phÀn chúng ta Çã thÃy tØ : Quãng ba ThÙ bi‰n thành

Trong Çoån nhåc vØa tÃu trên Çây chúng ta thÃy NgÛ Cung rÃt là uy‹n chuy‹n

và so sánh vŠ cung và bÆc cûa hai âm giai Sol oán và La oán Lš chim quyên này

tåp) vì trong luÆt thành lÆp Âm Giai cûa hŒ thÓng bäy nÓt rÃt là rõ ràng còn trong

Dùng nÓt Si bình và cäm âm Fa thæng chuy‹n qua Sol trܪng .

Quãng sáu

NgÛ Cung B¡c bài Lš chim chuyŠn

13

NgÛ Cung Re B¡c : Re + Mi + Sol ( Quãng bÓn )

La oán ba nÓt ÇÀu : La + Si thæng= ( Do ) + Re ( quãng bÓn )

Mi oán ba nÓt ÇÀu : Mi + Fa thæng + La ( Quãng bÓn )

Nhìn phÀn phân tích trên Çây chúng ta thÃy rÃt là khó hi‹u bªi vì trong phÀn ÇÀu ª Çoån NgÛ cung Re Nam ai chuyÍn qua Re Nam oán Ç¥t nÓt thÙ hai tæng lên nºa cung và Quãng thÙ trª thành Quãng trܪng ; NhÜ vÆy cho chúng ta m¶t lÆp luÆn

chúng ta thÃy quãng bÓn cuä bón Âm giai này ÇŠu b¢ng nhau ! ! ! . ñây cÛng chính là Çi‹m không v»ng vàng trong luÆt chuy‹n cûa NgÛ Cung .

Bây gi© chúng ta hãy phân tích phÀn NgÛ Cung Nam có hai phÀn La oán và Mi oán và ÇÓi chi‰u v§i phÀn NgÛ Cung Sol oán nhÜ chúng ta Çã bi‰t nhÜ sau :

Sol oán ba nÓt ÇÀu : Sol + Si giãm + Do ( Quãng bÓn )

v»ng ch¡c là : Nam oán hÖn Nam ai m¶t nºa cung . Còn trong phÀn phân tích trên

La oán nÓt Si thæng = Do

NgÛ Cung Nam bài Lš cim quyên

Mi oán

Cung 1 1/2 1

Quãng 1 2 3 4

ñ‹ chÙng minh ÇiŠu không rÕ ràng chúng ta vi‰t ra quãng bÓn cûa tØng Âm Giaisau Çó tính cung và so sánh chúng ta së thÃy bÓn Âm Giai này ÇÒng cung .

NgÛ Cung Re B¡c bài Lš chim chuyŠn

14

Quãng 1 2 3 4

Cung 1 1/2 1

NgÛ Cung La oán bài Lš chim quyên

Cung 1 1/2 1

Quãng 1 2 3 4

NgÛ Cung Mi oán bài Lš chim quyên

Quãng 1 2 3 4

Cung 1 1/2 1

NgÛ Cung Sol oán bài Lš ng¿a ô ( phú xuân )

8 / Trong phÀn vØa rÒi là s¿ k‰t h®p gi»a B¡c và Nam oán . Trong phÀn này chúng

m¿c ( logic ) trong Âm luÆt nhÜ vÆy thì chúng ta có th‹ nói và so sánh hai gi†ngthì m‡i phÀn khi dùng phäi khác nhau hoàn toàn . ñiŠu này cho chúng ta m¶t mÄuTrܪng và ThÙ , cung bÆc , quäng , không hŠ lÅn l¶n . N‰u phân tích vŠ Âm luÆt

Nguyên t¡c thành lÆp Âm Giai trong bäy nÓt nhÜ chúng ta bi‰t chia ra hai phÀn ngÜ®c v§i th¿c t‰ bªi vì gi†ng B¡c thì không th‹ nào giÓng gi†ng Nam ÇÜ®c .Trong bÓn Âm Giai mà chúng ta džc qua Çi ljn k‰t quä hÖi vô lš vì có ÇiŠu trái

B¡c và Nam không th‹ nào giÓng nhau ª phÀn Cung BÆc .

ta së tham khäo s¿ k‰t h®p gi»a ñiŒu Nam ai và Nam oán trong hai bài Lš cái mÖn và Lš giang biên nhÜ sau :

Dï nhiên chúng ta không k‰t luÆn v¶i vàng khi chÜa tìm ÇÜ®c hŒ thÓng NgÛ Cung và s¿ khác biŒt nhÜ th‰ nào và tåi sao låi nhÜ vÆy ?

Quãng ba thÙ

Re Nam ai Lš cái mÖn

15

N‰u phân tich chúng ta có th‹ nói trong giai ÇiŒu Çi lên có nÓt Do và giai ÇiŒuÇi xuÓng có nÓt Do giãm = Si , sau cùng có nÓt Fa thæng . thÆt là hoàn häo và Çúng luÆt . Chúng ta cÛng thÃy phÀn chuyÍn cung Quãng ba thÙ thành trܪng .

Ÿ Çoån ÇÀu là Re Nam ai và k‰ ti‰p là nÓt Si , sau cùng là Re Nam oán .

Quãng ba trܪng

Re Nam oán Lš giang biên

Cung 1 1,1/2 1 1 1,1/2

9 / Các Âm Giai NgÛ Cung Çã ÇÜ®c vi‰t qua các bài Dân Ca sau Çây : Chúng ta hãy tÃu nghe thº và phân Cung cho dÍ so sánh .

Re B¡c bài Lš chim chuyŠn

16

Cung 1,1/2 1 1 1,1/2 1

Si Nam ai bài Lš ng¿a ô

Cung 1,1/2 1 1 1,1/2 1

Re Nam ai bài Lš cây bông

Cung 2 1/2 1 1,1/2 1

Sol Nam oán bài Lš quå kêu + Lš con sáo ( Gò công )

Cung 1,1/2 1 1 1 1,1/2

La + Mi Nam oán bài Lš chim quyên

Quãng ba trܪng

12 / Âm Giai NgÛ Cung Nam Bi‰n th‹ ÇÜ®c tæng thêm m¶t phÀn hai cung ª nÓtDo . NhÜ vÆy chúng ta thÃy tØ La qua Do là quãng ba thÙ bây gi© trª thành quãng ba trܪng vì nÓt Do ÇÜ®c thêm nºa cung .

13 / Âm giai NgÛ Cung bi‰n th‹ di Ƕng : Trong Âm Giai này chúng ta thÃy cách

La NgÛ cung Bi‰n th‹ tØ trong bài Lš chim quyên

18

Giãm Bình

dùng trong giai ÇiŒu Çi lên nÓt Si thì giãm và giai ÇiŒu Çi xuÓng thì bình låi .

Âm Giai NgÛ Cung ViŒt Nam luôn luôn uy‹n chuy‹n và ÇÜ®c k‰t h®p m¶t cách khéo léo tØ næm nÓt bi‰n thành sáu nÓt và së bi‰n thành bäy nÓt tÜÖng ÇÜÖng v§i Âm Giai bäy nÓt cùng cung bÆc . NhÜng âm gi†ng thì khác h£n Çây chính là vÃn

ÇŠ thú vÎ khi chúng ta dùng NgÛ Cung Ç‹ vi‰t nhåc .

NgÛ Cung Nam bi‰n th‹ trong bài Lš qua cÀu

Thæng Bình

Chúng ta thÃy nÓt Do di Ƕng này Çôi khi thæng và Çôi khi bình së tåo ra nh»ng ti‰t tÃu phong phú hÖn cho m¶t bài nhåc . CÛng cÀn nói rõ hÖn là tØ Çoån nhåcª cung thÙ chúng ta có th‹ chuy‹n qua cung trܪng dÍ dàng vì khi nÓt Do thængthì quãng ba thÙ bi‰n thành quãng ba trܪng : Tåm g†i là ( Am chuyÍn qua A )CÛng trong phÀn này chúng ta có th‹ chuy‹n Âm giai khác m¶t cách nhË nhàng

Vì nÓt Do thæng chính là nÓt cäm âm cûa Âm Giai Re trong âm giai bäy nÓt .

14 / NgÛ Cung Bi‰n th‹ di Ƕng : CÛng trong phÀn này chúng ta có th‹ so sánh nhÜ Âm Giai bäy nÓt ( Melodic Scale ) vì trong giai ÇiŒu Çi lên ÇÜ®cthæng nºa cung và giai ÇiŒu Çi xuÓng thì trª vŠ nÓt bình .

NhÜ vÆy thì tØ cung La chúng ta có th‹ chuy‹n sang cung Re m¶t cách ng†t ngào và Çúng âm luÆt .

ñ‹ rÕ ràng phân biŒt các Âm Giai NgÛ Cung mà chúng ta vØa tham khäo toàn b¶ gÀn hai mÜÖi bài Dân Ca Ç¥c trÜng trong NgÛ Cung ViŒt Nam . Bây gi© chúng ta dùng cách chuy‹n Ç°i tÃt cä các Âm Giai này vŠ cùng m¶t chû âm là DO Ç‹ chúng ta d‹ dàng so sánh và ÇÒng th©i lÆp m¶t hŒ thÓng nhÜ sau :

NgÛ Cung La oán di Ƕng

19

Cung 1 1,1/2 1,1/2 1 1,1/2

20

NgÛ Cung B¡c

Cung 1,1/2 1 1 1,1/2 1

NgÛ Cung Nam ai

Cung 1 1,1/2 1 1,1/2 1

NgÛ Cung Nam xuân

Cung 2 1/2 1 1,1/2 1

NgÛ Cung Nam oán

NgÛ Cung Nam oán bi‰n th‹

Giãm Bình

Giãm Bình La thæng La Si

NgÛ Cung B¡c + Nam di Ƕng = NgÛ cung Trung

15 / Trª låi phÀn Ç¥t biŒt trong NgÛ Cung , chúng ta hãy xem qua s¿ k‰t h®p hai Âm Giai Mi và Si ( trong Çoån ÇÀu không dùng nÓt thÙ næm ) và Çoån

bi‰n th‹ ÇÜ®c bù låi , Çoån sau cùng giãm trܧc bình sau , ÇÒng th©i dùngnÓt Fa và Sol thæng Ç‹ chuy‹n qua nÓt k‰t là Cung trܪng .

NhÜ phÀn vØa nói , chúng ta cÛng có th‹ g†i là Âm giai TÙ Cung k‰t h®p v§i Âm Giai NgÛ Cung bªi vì nÓt khuy‰t là nÓt không ÇÜ®c vi‰t trên dòng nhåc ( nhÜng ª Çây chúng ta vi‰t ra cho dÍ so sánh ) . N‰u nhÜ dùng hìnhthÙc k‰t h®p này Ç‹ vi‰t nhåc trong sáng tác thì chúng ta së rÃt thoäi mái vìkhông còn lŒ thu¶c vào khuôn mÅu cuä Âm Giai .

NÓt khuy‰t nÓt khuy‰t

21

NÓt bù Giãm trܧc Bình sau

16 / M¶t trÜ©ng h®p n»a trong cách k‰t h®p ba Âm Giai NgÛ Cung Nam ai

uy‹n chuy‹ntrong nhiŠu hình thÙc và thay Ç°i rÃt khéo trong cách dùng

không bÎ gò bó và rÃt Çúng Âm luÆt .

+ Nam oán và Nam xuân nhÜ dܧi Çây . Chúng ta thÃy NgÛ Cung thÆt

NgÛ Cung La Nam oán NgÛ Cung Re Nam ai

m§i , ÇÒng th©i cÛng Ç‹ chuy‹n tØ Âm giai này sang Âm Giai khác mà Âm thanh . Trong cách k‰t h®p này nh¢m døng š tåo ra nh»ng ti‰t ÇiŒu

22

NÓt khuy‰t ( không dùng )

NgÛ cung Sol Nam xuân

ñÀu dòng nhåc chúng ta thÃy Chû âm là La chuy‹n sang Re và qua Sol , Çoån

sau cùng k‰t b¢ng Chû âm Do nghe rÃt t¿ nhiên . ñây là m¶t trÜ©ng h®p khá hay trong NgÛ Cung vì trong m¶t bài nhåc ÇÜ®c vi‰t m¶t lúc bÓn Âm Giai .

TØ trong trÜ©ng h®p này chúng ta suy luÆn thêm : N‰u Çem hai Âm giai NgÛCung Nam + B¡c k‰t h®p låi thì chúng ta së có m¶t Âm Giai tÜÖng ÇÜÖng nhÜ Âm Giai bäy nÓt ( Do Major ) Hoàn toàn giÓng nhau vŠ Cung bÆc, nhÜng Âm

thanh khác h£n , bªi vì Gi†ng cûa nÓt Hò thÆt s¿ là NÓt Sol thæng .

NÓt khuy‰t ( không dùng )

Chû âm Do

Cung 1 1 1/2 1 1 1 1/2

17 / S¿ k‰t h®p hai Âm Giai NgÛ Cung B¡c và Nam Çem so sánh v§i Âm GiaiDo trܪng ( Do Major ) chúng ta thÃy ÇÒng cung bÆc , nhÜng Âm gi†ngthì thÃp hÖn m¶t Cung .

Âm Giai Do Major cÛng là ( Âm Giai mÅu ) trong hŒ thÓng bäy nÓt

Do Major có næm cung và hai bán cung

23

NgÛ Cung ghép cÛng næm cung và hai bán cung

Cung 1 1 1/2 1 1 1 1/2

S¿ so sánh trên Çây chúng ta thÃy NgÛ Cung và Âm Giai bäy nÓt có s¿ tÜÖngquan v§i nhau . ñiŠu quan trong là làm sao k‰t h®p thÆt khéo Ç‹ tåo thànhÂm Giai bäy nÓt mà không mÃt Çi âm hܪng dân t¶c trong NgÛ Cung .Theo kinh nghiŒm trên Çây cho thÃy r¢ng , chúng ta nên dùng hình thÙc nàyÇ‹ tåo ra làn ÇiŒu m§i hÖn b¢ng cách dùng dÃu thæng ª nÓt thÙ hai và nÓt thÙ næm trong NgÛ Cung , dùng dÃu bình cho nh»ng nÓt Çã thæng giãm m¶t cách

NgÛ Cung Do B¡c và NgÛ Cung Nam k‰t h®p

linh Ƕng thì chúng ta së có rÃt nhiŠu š näy sinh cho dòng nhåc m§i khi

sáng tác nhåc . Ví dø : M¶t Çoån cø th‹ dܧi Çây .

NgÛ Cung Re Nam ai

24

NgÛ Cung Re Nam oán

NgÛ Cung Re Nam oán bi‰n th‹

NhÜ phÀn Ví dø trên Çây chúng ta ghi nhÆn m¶t Çi‹m Ç¥c biŒt là hai dÃu thængFa và Do n‰u theo phÀn kš âm trong bäy nÓt së là Re Major , nhÜng ª Çây là

Âm Giai NgÛ Cung ghép låi cho nên hoàn toàn không phäi là Re Major . S¿ khác biŒt này rÃt phÙc tåp n‰u chúng ta không hi‹u måch låc vŠ Âm Giai

sang NgÛ Cung Sol Nam xuân

Chû âm Sol

NgÛ Cung thì chúng ta rÃt dÍ hi‹u lÀm khi Ç¥t tên cho các Tên cuä Âm Giai . Bªi vì trong cách thành lÆp trong Âm Giai bäy nÓt s¿ tÜÖng quan gi»a hai

quan gi»a hai Âm Giai n¢m ª quãng bÓn .Âm Giai Trܪng và ThÙ n¢m ª Quãng sáu . Còn trong NgÛ Cung s¿ tÜÖng

Quãng sáu

Âm Giai Do Major ( Do trܪng )

25

Còn trong NgÛ Cung s¿ tÜÖng quan n¢m ª Quãng bÓn nhÜ sau :

Âm Giai La minor ( La thÙ )

Quãng bÓn

Âm Giai NgÛ Cung RE

Âm Giai NgÛ Cung SOL

18 / Trong NgÛ Cung có rÃt nhiŠu hình thÙc bi‰n th‹ . N‰u chúng ta bi‰t linh Ƕng dùng các dÃu thæng giãm bình và s¿ k‰t h®p các Âm giai NgÛ Cung thì chúng ta së có nhiŠu ti‰t tÃu rÃt Ç¥c biŒt .

Næm hình thÙc bi‰n th‹ cuä NgÛ Cung Nam oán dܧi Çây là m¶tVí dø Çi‹n hình cho chúng ta m¶t kinh nghiŒm cø th‹ .

26

27

TÃt cä nh»ng Âm Giai NgÛ Cung và các ÇiŒu thÙc Çi‹n hình mà

chúng ta Çã tham khäo qua trong nh»ng bài Lš Çã có ÇÒng th©i

phân tích tØ cung bÆc ljn ti‰t ÇiŒu và nh»ng bi‰n th‹ cûa các Âm

Giai,so sánh Âm giai NgÛ Cung ViŒt Nam v§i Âm Giai bäy nÓt

QuÓc T‰ . Tuy nhiên chúng ta cÛng chÜa tìm thÃy th¿c s¿ tÆn gÓc

r‹ cûa HŒ ThÓng NgÛ Cung tØ Çâu mà có và n‰u có thì HŒ ThÓng

cûa NgÛ Cung nhÜ th‰ nào ? ñây chính là phÀn mà chúng ta cÀn

bi‰t . N‰u chúng ta bi‰t rõ ràng HŒ ThÓng NgÛ Cung thì chúng ta

së d‹ dàng sº døng các Âm Giai NgÛ Cung tåo ra nh»ng dòng nhåc

thÆt m§i mà không hŠ lÜ«ng l¿ ÇÒng th©i lÃy HŒ ThÓng NgÛ Cung

làm nŠn täng cho phÀn cæn bän nhåc lš trong NgÛ Cung ViŒt Nam .

Hy v†ng r¢ng s¿ tham khäo và nghiên cÙu này së Çem låi chúng ta

m¶t k‰t quä trong cæn bän Âm Nhåc NgÛ Cung thuÀn túy ViŒt Nam

Bây gi© chúng ta thº suy nghï tåi sao m¶t næm có mÜ©i hai tháng

và ngày cÛng có mÜ©i hai ti‰ng, Çêm cÛng mÜ©i hai ti‰ng . Trong

khi Âm thanh cÛng có khoäng cách mÜ©i hai trong m¶t Âm v†ng .

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

C D E F G A B

Nhìn Âm Giai bäy nÓt trên Çây trong khoäng cách mÜ©i hai ô

chúng ta thÃy næm ô trÓng còn låi là sÓ 2 , 4 ,7 , 9 , 11 chính là

nh»ng nÓt thæng giãm trong HŒ ThÓng bäy nÓt tØ Çây chúng ta

Suy ra nÓt NgÛ Cung chính là nh»ng nÓt khuy‰t này ÇÒng th©i

Chúng ta vi‰t ra bäy Âm Giai Thiên Nhiên thành HŒ ThÓng :

IONIAN Mode = Major ( Basic Scale )

19 / HŒ ThÓng Âm Giai Thiên Nhiên Còn g†i là Cung Thánh ñÜ©ng ( Church Scale )

28

DORIAN Mode

PHRYGIAN Mode

LYDIAN Mode

MIXOLYDIAN Mode

AEOLIAN Mode = Natural Minor

LOCRIAN Mode

Trܧc khi vào phÀn NgÛ Cung chúng ta cÛng nên bi‰t qua s¿ thành lÆp cuä các Âm Giai thiên nhiên ÇÜ®c HŒ ThÓng hóa nhÜ sau :

còn g†i là Âm Giai MÅu ( Do Trܪng )

IONIAN Mode = Major Scale

DORIAN Mode

29

ÇÜ®c thành lÆp tØ nÓt Quãng hai cûa Do Trܪng và RE là chû âm m§i .

PHRYGIAN Mode

DO Trܪng

ÇÜ®c thành lÆp tØ nÓt Quãng ba cûa Do Trܪng và MI là chû âm m§i .

IONIAN Mode = DO trܪng

30

LYDIAN mode

Quãng næm xuÓng

ÇÜ®c thành lÆp tØ nÓt Quãng næm xuÓng cûa Do Trܪng .

Quãng næm lên

IONIAN Mode = Do Trܪng

MIXOLYDIAN Mode

ÇÜ®c thành lÆp tØ nÓt Quãng næm cuä Do Trܪng .

IONIAN Mode = DO Trܪng

31

AEOLIAN Mode

ÇÜ®c thành lÆp tØ nÓt Quãng sáu cûa Do Trܪng

IONIAN Mode = Do Trܪng

Quãng hai xuÓng

LOCRIAN Mode

ÇÜ®cthành lÆp tØ nÓt Quãng hai xuÓng cûa Do Trܪng

Cung : 1 1 1/2 1 1 1 1/2

có hai phÀn trܪng và thÙ ,riêng trong phÀn thÙ ÇÜ®c chia ra hai phÀn nhÜ sau :này khi thành lÆp m¶t Âm Giai m§i . Chúng ta cÛng hi‹u thêm HŒ thÓng bäy nÓtluÆt lŒ Cung BÆc . Trong cách thành lÆp cuä tÃt cä Âm Giai ÇŠu d¿a trên âm luÆt Trong hŒ thÓng Âm Giai Thiên Nhiên ( Natural Scale ) vØa rÒi cho chúng ta m¶t

IONIAN Mode = DO trܪng

32

Cung : 1 1/2 1 1 1/2 1 1

AEONIAN Mode = Natural Scale ( Âm giai thiên nhiên )

Cung : 1 1/2 1 1 1/2 1, 1/2 1/2

So sánh cung bÆc chúng ta së thÃy s¿ khác biŒt gi»a Trܪng và ThÙ .

So sánh hai nÓt khoanh tròn chúng ta së thÃy s¿ khác biŒt cûa Âm Giai thÙ .

UN-NATURAL Scale = ( Âm giai nhân tåo )

Dܧi Çây là bäy Âm Giai Thiên Nhiên mà chúng ta Çã bi‰t . TØ nh»ng Âm Giainày chúng ta së thành lÆp HŒ ThÓng NgÛ Cung trong các nÓt Thæng .

N¢m chính gi»a các nÓt m¶t cung .

33

34

Âm Giai NgÛ Cung trong HŒ ThÓng bäy nÓt :

Do Re Mi Fa Sol La Si Do

Do# Re# Fa# Sol# La#

Re Mi Fa Sol La Si Do Re

Mib Solb LaB Sib Reb

Mi Fa Sol La Si Do Re Mi

Fa# Sol# La# Do# Re#

Fa Sol La Si Do Re Mi Fa

Fa# Sol# La# Do# Re#

Sol La Si Do Re Mi Fa Sol

Sol# La# Do# Re# Fa#

La Si Do Re Mi Fa Sol La

Sib Reb Mib Solb Lab

Si Do Re Mi Fa Sol La Si

Do# Re# Fa# Sol# La#

35

20/ Trong bäng hŒ thÓng này chúng ta thÃy khuy‰t hai âm giai là

Mi và Si n‰u tính theo hŒ thÓng cûa bäy nÓt . ñÒng th©i chúng

ta cÛng thÃy có hai âm giai trùng tên v§i nhau Çó là Fa và Do

Vì vÆy trên th¿c t‰ trong tÀng âm chÌ có næm âm giai ngÛ cung

mà thôi . Nh»ng âm giai này hoàn toàn khác nhau vŠ cung bÆc

và Ç¥c biŒt là trong tÃt cä âm giai ngÛ cung không có nÓt nºa

cung . N‰u chúng ta nhìn vào bäng hŒ thÓng này cÛng rÃt khó

mà nhÆn ra nét Ç¥c biŒt trong ngÛ cung khi chúng ta áp døng

vào th¿c t‰ trên nh»ng bài nhåc mang tính chÃt dân ca ho¥c

âm hܪng dân ca cûa ba miŠn Nam Trung B¡c , k‹ cä Nam

trung và B¡c trung . ñây chính là phÀn quan tr†ng mà chúng

ta muÓn bi‰t måch låc Ç‹ áp døng cho chính xác phÀn âm luÆt

ñ‹ chÙng minh vÃn ÇŠ cho rÕ ràng chúng ta hãy dùng

phÜÖng pháp tách nh»ng Âm Giai NgÛ Cung ra khÕi hŒ thÓng

bäy nÓt b¢ng cách dùng dÃu bình , bình låi tÃt cä các nÓt cuä

âm giai ngÛ cung và vi‰t ra thành hŒ thÓng trên khuôn nhåc

theo thÙ t¿ Çã có . ñÒng th©i chúng ta cÛng dùng cách nâng

cung ho¥c hå cung Ç‹ tìm ra nh»ng Âm Giai Çã khuy‰t và lÆp

ra nh»ng Âm Giai m§i c¶ng v§i nh»ng nÓt thæng giãm bình

trong các Âm Giai mà chúng ta Çã bi‰t qua các bài nhåc dân

ca trong tØng th‹ loåi Nam,Trung,B¡c,Xuân,Oán,bi‰n th‹ v v..

Trong phÀn này Çúng ra NgÛ Cung là nh»ng nÓt cao hoâc

thÃp hÖn n»a cung so v§i bäy âm quóc t‰ . NhÜng Çáng ti‰c

thay phäi chuy‹n qua nÓt chính Ç‹ làm mÃt Çi các dÃu thæng

giãm cho ÇÖn giãn trong phÀn kš âm pháp . Trên th¿c t‰ n‰u

dùng NgÛ Cung thì ÇÀu dòng nhåc bao gi© cÛng có næm dÃu

thæng ho¥c giãm và các dÃu bình và thæng giãm bÃt thÜ©ng

trong các ti‰t tÃu bi‰n th‹ . VÆy thì cÛng rÃt khó trong phÀn thÎ

tÃu vì Çòi hÕi phäi có khä næng khá cao vŠ nhåc lš .

Quãng 1 2 4 5 6 8

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2

HŒ ThÓng NgÛ Cung Trong Âm Giai Bäy NÓt Thiên Nhiên sau khi dùng dÃu bình :

1/

36

Quãng 1 3 4 5 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2 1

2 /

Quãng 1 2 3 5 6 8

Cung : 1 1 1 , 1/2 1 1 , 1/2

3 /

Quãng 1 2 4 5 7 8

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1

4 /

Quãng 1 3 4 6 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1 1

5 /

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2

Quãng sáu

NhÜ chúng ta Çã bi‰t Âm Giai NgÛ Cung trong hŒ thÓng bäy nÓt là nh»ng nÓt thæng giãm . Sau khi dùng dÃu bình chúng ta Çã có næm Âm Giai thÙ t¿ tØ m¶t

ljn næm . ñây cÛng là m¶t cæn bän vŠ âm luÆt d¿a trên các Cung BÆc vì CungbÆc chính là s¿ thay Ç°i âm thanh khi tåo âm . Trong hŒ thÓng bäy nÓt chuy‹n theo âm luÆt và thÙ t¿ tåo ra bäy Âm Giai thiên nhiên rÃt là hoàn chÌnh và các cung quãng rÃt rõ ràng . Còn trong NgÛ cung chÌ có næm Âm Giai nhÜ vÆy các âm giai khuy‰t phäi ÇÜ®c b° túc b¢ng phÜÖng pháp nâng cung ho¥c hå cung choÇû bäy Âm Giai tÜÖng ÇÜÖng v§i bäy Âm Gìai Thiên nhiên . ñÒng th©i chúng ta so sánh NgÛ Cung ViŒt Nam khác biŒt v§i NgÛ Cung Thiên Nhiên nhÜ th‰ nào .

Theo thÙ t¿ b° túc nhÜ sau : Âm Giai sÓ 1 = DO lÃy nÓt Quãng sáu thành lÆp Âm Giai m§i là LA gi» nguyên các Cung BÆc quy ÇÎnh nhÜ sau :

Âm Giai DO NgÛ Cung Thiên Nhiên

37

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2

So sánh trên Çây chúng ta thÃy trong âm giai m§i có nÓt Fa thæng và nºa cung sau bi‰n thành nºa cung trܧc mà Cung phím vÅn b¢ng nhau .

Âm Giai LA : Si Do Re và Fa# Sol La

Âm Giai DO : Re Mi Fa và La Si Do

Âm Giai NgÛ Cung chû âm m§i = LA

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2 1

Trong Âm Giai LA ngÛ cung vØa rÒi chúng ta có th‹ tìm thÃy trong bài Th¢ng cu¶icûa Nhåc sï Lê ThÜÖng Çã vi‰t và ÇÜ®c kš âm v§i cung RE trܪng . Trên th¿c t‰ thìbài nhåc này chính là NgÛ Cung LA n‰u LJi nÓt Do thæng thành nÓt Si thì chúng ta

Ti‰p phÀn Âm Giai chúng ta lÃy Âm Giai sÓ 2 = MI lÃy Quãng sáu thành lÆpÂm Giai m§i là DO gi» nguyên các cung bÆc quy ÇÎnh nhÜ sau :

së thÃy phÀn kš âm chÌ có m¶t nÓt Fa thæng bÃt thÜ©ng mà thôi .

Quãng sáu

Âm Giai MI NgÛ Cung Thiên Nhiên

38

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2 1

So sánh trên Çây chúng ta thÃy trong âm giai m§i có hai nÓt giãm là Mi Si và nºa cungtrܧc bi‰n thành nºa cung sau mà cung phím vÅn b¢ng nhau .

Âm Giai MI : Mi Fa Sol và Si Do Re

Âm Giai DO : Do Re Mi và Sol La Si

Âm Giai NgÛ Cung chû âm m§i = DO

LÃy Âm Giai sÓ 3 = FA quãng sáu thành lÆp Âm Giai m§i là RE và gi» nguyên các cung bÆc quy ÇÎnh nhÜ sau :

Cung : 1 1 1 , 1/2 1 1 , 1/2

Quãng sáu

Âm Giai FA NgÛ Cung thiên nhiên

39

Cung : 1 1 1 , 1/2 1 1 , 1/2

LÃy Âm Giai sÓ 4 = SOL Quãng sáu thành lÆp Âm Giai m§i là MI và gi»

Âm Giai NgÛ Cung chû âm m§i = RE

nguyên các cung bÆc quy ÇÎnh nhÜ sau :

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1

Quãng sáu

Âm Giai SOL NgÛ Cung Thiên Nhiên

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1

Âm Giai NgÛ Cung chû âm m§i = MI

Trong hai Âm giai m§i vØa rÒi chúng ta thÃy có nÓt FA thæng trong Âm Giai RE và MI . N‰u tính theo luÆt kš âm trong hŒ thÓng bäy nÓt thì hoàn toàn sai lÀm , b«i vì trong NgÛ Cung ViŒt Nam là hŒ thÓng næm nÓt Thiên Nhiên và các nÓt thæng giãm trong Âm Giai thÜ©ng uyÍn chuy‹n , bi‰n Ç°i .

Trên th¿c t‰ cÛng chÜa có quy ÇÎnh quÓc t‰ cho phÀn NgÛ Cung Kš Âm .

LÃy Âm Giai sÓ 5 = SI Quãng sáu thành lÆp Âm Giai m§i là SOL và gi»nguyên các cung bÆc quy ÇÎnh nhÜ sau :

Quãng sáu

Cung : 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1 1

Âm Giai SI NgÛ Cung Thiên Nhiên

40

Trong Âm Giai SOL m§i trên Çây chúng ta thÃy có hai nÓt giãm là SI và MI ÇÓi chi‰u v§i Âm Giai SI cung bÆc vÅn b¢ng nhau ; NhÜng âm gi†ng thì khác h£n .

ñây chính là s¿ khác biŒt trong NgÛ Cung ViŒt Nam so sánh v§i Âm Giai NgÛCung Thiên Nhiên . ñ‹ chÙng minh ÇiŠu vØa nói , chúng ta Çem Âm Giai SOL vØathành lÆp so sánh v§i Âm Giai SOL Thiên Nhiên các cung bÆc và nÓt ÇŠu bi‰n Ç°i

ÇiŠu này cho chúng ta thÃy rõ ràng nhÃt . PhÀn còn låi cûa các Âm Giai m§i lÆp kia k‰t quä cÛng th‰ vì cung bÆc khác nhau nên : khi chuy‹n qua cÛng së khác nhau .

Cung : 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1 1

Âm Giai NgÛ Cung chû âm m§i = SOL

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1

So sánh gi»a hai Âm Giai SOL Thiên Nhiên và SOL m§i thành lÆp :

Quãng 1 2 4 5 7 8

Âm Giai NgÛ Cung SOL Thiên Nhiên

41

Cung : 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1 1

Cung và Quãng cûa hai Âm Giai khác nhau : M¶t cung thành m¶t cung rÜ«i vàñÓi chi‰u trên Çây chúng ta thÃy trong Âm Giai SOL trên Çây chúng ta phân tích

ngÜ®c låi M¶t cung rÜ«i thành m¶t cung . Chúng ta lÃy hai nÓt ÇÀu së thÃy rÕ . hÖn :

Trong âm giai NgÛ Cung Thiên Nhiên không có nÓt nào giãm còn Âm Giai m§icó nÓt SI và MI giãm n‰u Çem so sánh nh»ng th‹ ÇiŒu trong các bài nhåc dân caViŒt Nam mà chúng ta Çã bi‰t thì hoàn toàn trùng h®p v§i các cung bÆc nhÜ ÂmGiai m§i trên Çây . NhÜ ÇiŒu Sol oán bi‰n th‹ ch£ng hån . . .

Quãng 1 3 4 6 7 8

Âm Giai NgÛ Cung SOL m§i thành lÆp

Âm giai dܧi : SOL LA SI giãm = Quãng baÂm giai trên : SOL LA = Quãng hai

Trong phÀn thành lÆp vØa rÒi chúng ta có næm Âm Giai NgÛ Cung nhÜ sau :

Quãng 1 3 4 5 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2 1

42

Quãng 1 2 3 5 6 8

Cung : 1 1 1 , 1/2 1 1 , 1/2

Quãng 1 2 4 5 7 8

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1

Quãng 1 3 4 6 7 8

Cung : 1 , 1.2 1 1 , 1/2 1 1

Quãng 1 2 4 5 6 8

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2

21 / Bây gi© chúng ta Çã có næm Âm Giai NgÛ Cung m§i thành lÆp , muÓn chÙngminh rõ ràng s¿ khác biŒt trong các Âm Giai NgÛ Cung : LÃy Âm Giai NgÛCung LA m§i , Quãng ba thành lÆp Âm Giai DO nhÜ sau :

Quãng 1 2 4 5 6 8

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2

43

Quãng 1 2 4 5 6 8

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2

NgÛ Cung DO B¡c

Quãng 1 3 4 5 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2 1

LÃy Âm Giai Thiên Nhiên MI hå xuÓng m¶t cung nhÜ sau :

Quãng 1 3 4 5 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2 1

NgÛ Cung RE nam

Trong phÀn thành lÆp vØa rÒi chúng ta Çã có hai Âm Giai NgÛ Cung B¡c và NamÇ‹ dÍ dàng trong s¿ so sánh , chúng ta hå Âm Giai RE xuÓng m¶t cung nhÜ sau :

Quãng 1 3 4 5 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2 1

NgÛ Cung RE Nam

44

Quãng 1 3 4 5 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2 1

ñÓi chi‰u s¿ khác biŒt gi»a NgÛ Cung B¡c và Nam :

Hå xuÓng m¶t cung = NgÛ Cung DO Nam

Quãng 1 3 4 5 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2 1

NgÛ Cung Nam

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2

Quãng 1 2 4 5 6 8

NgÛ Cung B¡c

Trong phÀn ÇÓi chi‰u vØa rÒi chúng ta Çã phân biŒt rõ ràng âm giai Nam và B¡ckhác nhau ª phÀn quãng qua các con sÓ . NhÜ chúng ta Çã bi‰t ª phÀn ÇÀu trong phÀn lÆp âm giai oán và bi‰n th‹ . MuÓn thành lÆp ÇiŒu Xuân chúng ta lÃy ba nÓtÇÀu cûa ÇiŒu B¡c và ba nÓt sau cûa ÇiŒu Nam k‰t h®p låi thành ÇiŒu xuân :

ñiŒu NgÛ Cung B¡c

45

ñiŒu NgÛ Cung Xuân

ñiŒu NgÛ Cung Nam

Quãng 1 2 4 5 7 8

Cung 1 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1

Thành lÆp ñiŒu Oán : LÃy ñiŒu Nam tæng lên n»a cung ª nÓt thÙ hai là Quãng ba :

Cung 2 1 1 1 , 1/2 1

Quãng 1 3 4 5 7 8

ñiŒu NgÛ Cung Oán

NhÜ chúng ta Çã bi‰t ª phÀn tham khäo các NgÛ Cung ViŒt Nam trong Çó có m¶tÇ¥c thù riêng biŒt vŠ Âm Gi†ng tÜ®ng trÜng cho ba miŠn Nam -Trung - b¡c .

bình , chính s¿ bi‰n th‹ này tåo thêm nh»ng Âm Giai m§i trong Çó cÛng là hai Âm Nam trung và B¡c trung . NhÜ vÆy cho chúng ta thÃy S¿ Nâng Cung và Hå CungcÛng tåo ra Âm Giai m§i trong NgÛ Cung và nh»ng Âm Giai này cÛng së có nh»ngdÃu thæng , giãm tÜÖng ÇÜÖng nhÜ các Âm Giai bäy nÓt , nhÜng cung bÆc và gi†ngthì khác h£n , chÜa nói vŠ các h®p âm khi áp døng . Bây gi© chúng ta lÃy Âm GiaiNgÛ Cung SOL m§i ÇÜ®c thành lÆp tØ NgÛ Cung Thiên Nhiên , tæng lên m¶t cung gi» nguyên các Cung BÆc , chúng ta së có NgÛ Cung LA nhÜ sau :

22 / Nâng cung và Hå cung tåo ra Âm Giai m§i trong NgÛ Cung :

ñó là các Âm Giai bi‰n th‹ khi tåo nh»ng âm m§i , së có nh»ng nÓt thæng , giãm

Quãng 1 3 4 6 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1 1

Âm Giai NgÛ Cung Sol

46

ñÓi chi‰u hai âm giai trên Çây chúng ta thÃy âm giai NgÛ Cung LA không có m¶tdÃu giãm nào , cho thÃy s¿ bi‰n Ç°i trong NgÛ Cung thÆt là tuyŒt v©i . ñÒng th©ichúng ta cûng hi‹u rõ khi dùng tØng âm giai ÇŠu có s¿ khác biŒt trong các dÃu tùytheo các Âm Giai mà chúng ta thành lÆp .

Quãng 1 3 4 6 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1 1

Âm Giai NgÛ Cung LA

ñ‹ chÙng minh s¿ khác biŒt này chúng ta lÃy Âm Giai NgÛ Cung LA m§i sosánh v§i NgÛ Cung LA ÇÜ®c nâng cung tØ NgÛ Cung SOL nhÜ sau :

Quãng 1 2 4 5 6 8

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2

NgÛ Cung LA m§i

47

So sánh hai Âm Giai trên Çây chúng ta thÃy m¶t cung thành m¶t cung rÜ«i vàngÜ®c låi , m¶t cung rÜ«i thành m¶t cung ; quãng næm và sáu trª thành quãng sáu và bäy ; quãng hai trª thành quãng ba ; quãng sáu và tám trª thành bäy và tám . NhÜ chúng ta Çã bi‰t vŠ cách thành lÆp ñiŒu NgÛ Cung Xuân d¿a trên

Quãng 1 3 4 6 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1 1

NgÛ Cung LA nâng cung tØ SOL

luÆt này thì chúng ta cÛng áp døng ÇÜ®c cho tÃt cã các trÜ©ng h®p cûa các ÂmGiai khác , Ç‹ tìm thêm các Âm Giai m§i , tåo ra Âm Gi†ng m§i .

Bây gi© chúng ta k‰t h®p hai Âm Giai LA này nhÜ cách lÆp ñiŒu Xuân :LÃy ba nÓt ÇÀu cûa ( LA nâng cung tØ SOL ) và ba nÓt sau cûa LA m§i lÆpthành ÇiŒu NgÛ Cung Trung nhÜ sau :

Ba nÓt ÇÀu

Ba nÓt sau

Trong cách thành lÆp vØa rÒi chúng ta có m¶t Âm Giai Trung nhÜ sau Çây :

N‰u chúng ta Çem so sánh låi v§i hai âm giai kia thì sÈ thÃy s¿ khác biŒt trong cáccung bÆc . ñây chính là s¿ Ç¥c biŒt trong NgÛ Cung Bi‰n th‹ nói cách khác là : s¿uyÍn chuy‹n trong NgÛ Cung ViŒt Nam không lŒ thu¶c khuôn mÅu nhÜ phÀn ÂmLuÆt trong Âm Giai bäy nÓt QuÓc T‰ .

Quãng 1 3 4 5 6 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 1 , 1/2

NgÛ Cung Trung

48

CÛng trong phÀn này chúng ta ti‰p tøc tri‹n khai thêm b¢ng cách dùng thêm phÀn ( Bi‰n Th‹ Di ñ¶ng ) ª nÓt thÙ hai nhÜ sau Çây : Giãm nÓt thÙ hai xuÓng nºa

Cung : 1 1/2 1 1 1 1 , 1/2

cung thì nÓt DO trª thành nÓt SI khi Çó chúng ta có m¶t Âm Giai sáu nÓt .Vì : nÓt DO và SI luôn thay Ç°i lúc giãm lúc bình , nên trong phÀn kš âm chúng ta vi‰t thành Âm Giai sáu nÓt cho d‹ thÃy .

Quãng 1 2 3 4 5 6 8

Âm Giai B¡c Trung

Trª låi phÀn 22 , nâng cung và hå cung . Khi nâng cung ÇÜ®c thì chúng ta cÛnghå cung ÇÜ®c ; TØ NgÛ Cung SOL nâng cung thành LA bây gi© chúng ta lÃy ÂmGiai NgÛ Cung LA hå xuÓng Quãng ba là FA vÅn gi» nguyên cung bÆc nhÜ sau :

Quãng 1 3 4 6 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1 1

Âm Giai NgÛ Cung LA

49

Trên Çây chúng ta thÃy Âm Giai FA NgÛ Cung có bÓn dÃu giãm : La Si Re Micung bÆc hoàn toàn giÓng nhau , nhÜng âm gi†ng thì khác h£n .N‰u so sánh v§i Âm Giai bäy nÓt chúng ta së thÃy Âm Giai NgÛ Cung FA tÜÖngÇÜÖng v§i LA thæng thÙ = ( SI giãm thÙ ) . ñiŠu này chÙng minh cho chúng ta thÃy s¿ liên hŒ cûa Âm Giai NgÛ Cung n¢m ª Quãng bÓn và Quãng bÓn thÜ©ng là nÓtk‰t cho bài nhåc , vì vÆy cÛng g†i là nÓt chû âm trong NgÛ Cung .

Quãng 1 3 4 6 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1 1

Hå xuÓng quãng ba = Âm Giai NgÛ cung FA

gi†ng thu¶c vŠ ÇÎa phÜÖng tính . So sánh trong phÀn này chúng ta thÃy rÃt và các dÃu hóa cÛng thay Ç°i . Chính nh»ng chi ti‰t này tåo thêm nh»ng âm

rõ nét vŠ Çi‹m Ç¥c biŒt trong các Âm Giai NgÛ Cung ViŒt Nam .

Trong bÓn Âm Giai La mà chúng ta thành lÆp có nh»ng ti‰t tÃu khác nhau

Quãng 1 2 4 5 6 8

Cung : 1 1 , 1/2 1 1 1 , 1/2

S¿ khác biŒt trong bÓn Âm Giai NgÛ Cung LA :

NgÛ Cung LA lÆp tØ Quãng sáu DO

50

Quãng 1 3 4 6 7 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 , 1/2 1 1

NgÛ Cung LA lÆp tØ Quãng hai SOL

Quãng 1 3 4 5 6 8

Cung : 1 , 1/2 1 1 1 1 , 1/2

NgÛ Cung k‰t h®p ba nÓt trên và dܧi = Trung

Cung : 1 1/2 1 1 1 1 , 1/2

Quãng 1 2 3 4 5 6 7

NgÛ Cung Bi‰n th‹ di Ƕng = B¡c Trung

51

Phân loåi Âm tØ và Thanh s¡c:

Theo sách bách khoa toàn thÜ : Âm tØ loåi,có m¶t træm mÜ©i m¶t

ÇiŠu h®p låi thành Nguyên lš T°ng quát nhÜ sau :

a / XÜng hô

b / Vi‰t

c / Vë

d / TÜ®ng hình

e / ƒn loát

D¿a trên næm nguyên lš này mà có Væn TØ và Âm Thanh .

Toàn b¶ Âm và Thanh ÇÜ®c phân theo thÙ t¿ tuÀn hoàn trong

VÛ Trø , thu¶c vŠ hai c¿c Âm và DÜÖng ( C¶ng & TrØ ) tØ trong

Âm DÜÖng phát sinh ra TÙ TÜ®ng và NgÛ

Hành ( Kim,M¶c,ThÛy,HÕa,Th° ) ,hóa sinh thành vån vÆt .

Væn TØ loåi :

Trong Vån VÆt ÇÜ®c chia thành hai th‹ : H»u Hình và Vô Hình .

Ví dø: H»u Hình = VÆt chÃt sinh ra Âm = Thanh = Tr©i = Càn

Vô Hình = TrØu tÜ®ng sinh ra ch» = Væn = ñÃt = Khôn

LuÆt vi‰t ch»:

Trong LuÆt vi‰t ch» có sáu cách vi‰t ÇÜ®c chia làm hai phÀn

TÜ®ng và H¶i . Theo nhÜ sách xÜa g†i là ( Løc ThÜ ) phân

thành sáu loåi nhÜ sau :

52

1 / ChÌ s¿ : Quan sát s¿ viŒc Ç¥t thành ch»

2 / TÜ®ng hình : Quan sát vÆt th‹ Ç¥t thành ch»

3 / Hài thanh : Nghe theo vÆt phát âm Ç¥t thành ch»

4 / H¶i š : T°ng h®p các so sánh cûa vån vÆt

( Vô Hình và H»u Hình ) Ç¥t thành ch»

5 / Chuy‹n chú : So sánh các trång thái cûa van vÆt

( Vô Hình và H»u Hình ) Ç¥t thành ch»

6 / Giä tá : Trong phÀn này vÓn không thành lÆp

vì d¿a vào mŒnh lŒnh cách và tán than tØ mà ra âm .

Âm t¿ loåi ÇÜ®c chia ra rÃt rõ ràng trong phÀn Âm DÜÖng nhÜ sau :

Ví dø : ñÎa lš - Phong thûy

Xa - GÀn

TÓi - Sáng

ñøc - Trong

ThÃp - Cao

N¥ng - NhË v..v...

Trong m†i quÓc gia trên th‰ gi§i ÇŠu khác nhau vŠ âm pháp và

ch» vi‰t . NhÜng có cùng m¶t nguyên lš b¡t nguÒn tØ Âm DÜÖng

mà bi‰n ra . Cho nên không th‹ d¿a vào âm mà tìm ki‰m .

Phäi hi‹u rõ ràng âm luÆt và nghïa lš Ç‹ giäi bày .

Âm luÆt là nŠn täng chính y‰u trong Âm DÜÖng do âm dÜÖng mà

sinh bi‰n . Khi xº døng Âm thanh bi‰n thành Nhåc chúng ta rÃt

cÀn phäi hi‹u rÕ ràng nghïa lš cûa các tØ khi xº døng.

53

Âm LuÆt ( LuÆt và Lã )

DÜÖng Løc: Thu¶c vŠ ch» và dÃu : s¡c, huyŠn, hÕi, ngã, n¥ng .

Âm LuÆt: Thu¶c vŠ âm và cung(tính theo mÜ©i hai cung vÛ trø)

Âm Lš: Thu¶c vŠ tính lš cûa vÆt chÃt tåo ra âm thanh (nhåc cø)

Trong phÀn âm lš này chúng ta phäi hi‹u thêm m¶t câu :

LuÆn c° suy kim ( d¿a theo ÇiŠu cÛ suy ra ÇiŠu m§i)

Thuª xÜa các loåi nhåc cø ÇÜ®c phân ra nhÜ sau :

Cách âm = TrÓng da

M¶c âm = Mõ

Bào âm = Kèn da (khÄu khí)

Th° âm = CÓi + Chày, TùVà,TrÓng ÇÃt nung

Thåch âm = ñàn Çá,Thanh Çá

T› âm = Kèn lá và ñàn giây tÖ

Kim âm = Giây b¢ng kim loåi,Thanh La

N‰u chúng ta Çem so sánh v§i nhåc cø ngày nay cÛng không

khác nguyên lš cæn bän dã có tØ xa xÜa .Tuy nhiên chúng ta Çã

quên Çi nŠn täng cûa Âm thanh và LuÆt gieo nên bÎ låc trong b‰

t¡c vì không tính ÇÜ®c phÀn bù trØ cûa DÜÖng løc và Âm luÆt .

3 x 2 = 6 Âm DÜÖng : Cung chi‰t nh¥t

3 x 3 = 9 ñiŒp vÆn : ñåo Trung Âm

3 x 4 = 12 ThÆp nhÎ : Càn Khôn hóa

9 x 9 = 81 Bi‰n TÃu : Giao hòa Thanh

54

Nhìn vào bäng hŒ sÓ nhân này thÆt khó hi‹u n‰u chúng ta không

phân tích và so sánh nh»ng sÓ thành : 6 , 9 , 12 , 81 ; gÒm m¶t

Ch¤n và m¶t Lë , n‰u hi‹u theo luÆt âm dÜÖng thì chúng ta thÃy rÃt

là hài hòa vì m¶t Âm c¶ng v§i m¶t DÜÖng tåo thành câu ( Âm

DÜÖng cung chi‰t nh¥t ) .

Vì th‰ nên khi gieo vÀn ÇiŒu muÓn hay thì væn ch» phäi xúc tích, lš

nghïa phäi rõ ràng. Nói cho rõ hÖn là nh»ng tØ ta dùng thu¶c vŠ ÇŠ

tài gì có phù h®p v§i không gian và th©i gian hay không ? ñŠ tài

Ãy thu¶c trång thái nào ? ñÒng th©i cÛng phäi bi‰t các dÃu : S¡c ,

HuyŠn , HÕi Ngã , N¥ng và Không dÃu, thu¶c trong cung nào cûa

ngÛ hành . N‰u ÇŠ cÆp s¿ liên quan sâu r¶ng nhÜ vÆy së làm cho

chúng ta bÓi rÓi vì rÃt ít ngÜ©i hi‹u vì Çòi hÕi ljn phÀn luÆn ch» Ç‹

giäi lš . Trong cái hay cûa ti‰ng ViŒt là khi m¶t ch» ÇÜ®c Ç°i dÃu

khác thì lš nghïa cÛng bi‰n thành nghïa khác ÇiŠu này tÃt cä chúng

ta ai cÛng bi‰t , nhÜ vÆy chÙng minh cho chúng ta thÃy Âm TØ là

phÀn Çåi diŒn cho Âm thanh . Tuy nhiên chúng ta cÛng nên bi‰t

qua m¶t cæn bän t°ng quát nhÜ sau Çây :

Ma = Không DÃu => Lš nghïa = Linh hÒn

Má = DÃu S¡c => = NgÜ©i MË

Mà = DÃu HuyŠn => = Trång tØ b° nghïa

Mä = DÃu HÕi => = Ngôi m¶

Mã = DÃu Ngã => = Vóc dáng

Må = DÃu N¥ng => = Lúa non

ChÙng minh trên Çây cho ta thÃy có luÆt Çánh dÃu và Lš-Nghïa rõ

ràng .N‰u dùng cách luÆn ch» Ç‹ giäi lš cho Âm DÜÖng cho ch» (

Må ) thì Må thu¶c vŠ Th° ( ñÃt ) vì n‰u không nh© ÇÃt thì không

có Må và khi Må thành lúa , lúa thành Gåo nuôi sÓng con ngÜ©i s¿

sÓng, bi‹u tÜ®ng cûa s¿ sÓng trên ñÎa CÀu là môi trÜ©ng Sinh Hóa

cûa Th¿c VÆt .

55

Chính thanh và Chính âm:

Chính âm gÒm có : Khai , Phát , Thu B‰

Chính thanh gÒm có : Bình , ThÜ®ng , KhÙ , NhÆp

NhÜ Çã nói ª phÀn ÇÀu Âm và Thanh là hai tØ g¡n bó trong vÛ trø ,

vån vÆt . VÆt chÃt sinh ra âm rÒi thành danh t¿ , danh t¿ ÇÜ®c diÍn

Çåt thành ngôn ng» , sinh ra Væn tØ = Âm . Khi chúng ta vi‰t væn

thÖ lÜu loát , ch» nghïa mach låc rõ ràng xúc tích së làm cho ngÜ©i

džc say xÜa theo dõi ljn khi chÃm dÙt và ngÜ©i nghe vÅn còn ti‰c .

Trong phÀn chính âm cÛng vÆy : Khai ÇŠ là âm ÇÀu tiên khi ch†n

Ç‹ vi‰t m¶t bài nhåc , nói cho rõ hÖn là ch†n âm giai nào Ç‹ diÍn

Çåt š nghïa cûa s¿ viŒc ho¥c s¿ vÆt , chû ÇŠ chính là vÃn ÇŠ gì ?

Trong trÜ©ng h®p và tâm trång nào ? Th©i gian và không gian ª

Çâu ? Có tÜÖng Ùng v§i cänh s¡c thiên nhiên và vån vÆt không ?

Quá khÙ , HiŒn tåi và TÜÖng lai là ba ÇiŠu kiŒn xác ÇÎnh vŠ th©i

gian . Cänh s¡c trong vÛ trø bao gÒm hai th‹ : H»u hình và Vô hình

xác ÇÎnh vŠ không gian , khi nói ljn Không gian m¶t cách bao

quát làm cho chúng ta khó hi‹u hÖn là Hoàn cänh , hoàn cänh diÍn

tä toàn b¶ s¿ viŒc và hiŒn tÜÖng xäy ra trong Ç©i sÓng cûa muôn

loài k‹ cä tinh thÀn và vÆt chÃt . Th©i gian diÍn tä :Ngày , Tháng ,

Næm và bÓn mùa : Xuân , Hå , Thu , ñông .

TØ phÀn cæn bän trên Çây chúng ta së tri‹n khai thành chû ÇŠ m¶t

cách dÍ dàng b¢ng cách phÓi h®p vån vÆt trong vÛ trø âm và dÜÖng

hòa h®p nhÜ m¶t ÇÎnh luÆt t¿ nhiên nhÜ : Càn= Tr©i ; Khôn=ñÃt

Thiên = Tr©i : M¥t tr©i , Træng , Sao , Gío , Mây , MÜa , N¡ng v.v .

ñÎa = ñÃt : Núi non , Sông , HÒ , CÕ , Cây , Hoa , Lá v.v..

56

Phiên Thi‰t : ( DÎch ThuÆt )

Trong phÀn dÎch thuÆt rÃt quan tr†ng vì phäi hi‹u š nghïa cûa væn thÜ

rõ ràng måch låc và âm th° cûa tØng miŠn ( âm ÇÎa phÜÖng ) tùy theo

tính lš mà hóa giäi m¶t cách chính xác tØng câu cûa š væn , ÇÒng th©i

cÛng phäi áp døng luÆt giäi lš âm dÜÖng nhÜ phÀn trên Çã nói .

Chúng ta phäi hi‹u nh»ng ÇiŠu cæn bän nhÃt trong Ç©i sÓng hiŒn th©i

và Ç©i sÓng quá khÙ cûng nhÜ tÜÖng lai . TÃt cä ÇŠu có liên quan mÆt

thi‰t ljn phÀn dÎch thuÆt ( Phiên Thi‰t ) , bªi vì các væn bän c° ng»

chính là phÀn ghi chép låi nh»ng gì trong xã h¶i quá khÙ , Çi‹n hình

nhÃt là ( LÎch Sº ). CÀn quan sát tinh t‰ trong Ç©i sÓng hiŒn tåi và tham

khäo các loåi sách mang tính ki‰n thÙc t°ng quát và chuyên môn, ÇÒng

th©i cÆp nhÆt hóa nh»ng ki‰n thÙc vi‹n tܪng cûa xã h¶i

trong tÜÖng lai . Ba ÇiŠu : Quá khÙ - HiŒn tåi - TÜÖng lai là nŠn täng

rÃt v»ng ch¡c trong dÎch thuÆt . Song song v§i nŠn täng này chúng ta

cÛng phäi am tÜ©ng vŠ ngôn ng» , væn tØ , luÆt vi‰t , âm luÆt

Âm gi†ng và PhÜÖng vÎ:

Theo quan niŒm cûa các H†c-GÌa th©i xÜa : Âm gi†ng ÇÜ®c chia ra

thành bÓn miŠn theo bÓn phÜÖng chính tâm : ñông,Tây,Nam,B¡c .

Trong tØng m‡i miŠn tùy thu¶c bªi ( Phong thûy và ñÎa lš ) khí-hÆu

và ÇÎa hình , môi trÜ©ng sinh hóa trong thiên nhiên tåo thành hiŒn

tÜ®ng h»u hình và vô hình,Çây là quy luÆt t¿ nhiên trong vÛ-trø

Âm DÜÖng phÓi h®p k‰t thành tính tuÀn hoàn không xê dÎch .

Con ngÜ©i và vån vÆt cÛng theo quy luÆt này mà phát tri‹n âm tính

thích nghi v§i : ñÎa dÜ , th©i ti‰t , khí hÆu , nhiŒt Ƕ , quang Ƕ và áp

Ƕ . Nên Âm gi†ng và PhÜÖng vÎ cÛng theo ÇÎnh lš này mà chia ra :

57

Âm gi†ng chia thành bÓn phÜÖng vÎ nhÜ sau:

Âm gi†ng ngÜ©i phÜÖng ñông : Xï âm = âm phát ra tØ ræng

Âm gi†ng ngÜ©i phÜÖng Tây : Môi âm = âm phát ra tØ môi

Âm gi†ng ngÜ©i phÜÖng B¡c: HÀu âm = âm phát ra tØ trong c° h†ng

Âm gi†ng ngÜ©i phÜÖng Nam:Hàm ngåc âm ( ThÀn âm ) âm phát ra

tØ trong miŒng + lÜ«I + ræng + c° h†ng .

Nhân phÀn phÜÖng vÎ trên Çây chúng ta cÛng nên ÇŠ cÆp sÖ qua vŠ

s¿ tÜÖng Ùng cûa luÆt âm dÜÖng trong dÎch bi‰n thành tÙ tÜ®ng và

ngÛ hành nhÜ sau :

LÜ«ng nghi ( hai c¿c ) = âm dÜÖng TÙ tÜ®ng Bát quái

NgÛ hành = Kim M¶c Thûy HÕa Th°

Ngày nay chúng ta phäi hi‹u m¶t cách khoa h†c hÖn trong phÀn

dÎch bi‰n trên Çây nhÜ m¶t quy ÇÎnh quÓc t‰:Âm = (-) DÜÖng = (+)

TÙ tÜ®ng = BÓn mùa = Xuân , Hå , Thu , ñông .

Bát quái = Tám hܧng = ñông, Tây, Nam, B¡c và bÓn hܧng phø

NgÛ hành = Næm loåi vÆt chÃt cûa næm nghành quan tr†ng hiŒn nay .

NgÛ hành : Th° = ñÃt = Tâm Çi‹m = ( 0 ) xác ÇÎnh vÎ trí .

TØ tâm Çi‹m hình thành bÓn hܧng chính và bÓn hܧng phø .

ñông = M¶c , Tây = Kim , Nam = HÕa , B¡c = Thûy

TÜ®ng SÓ cûa ngÛ hành : 1,3,5,7,9 = DÜÖng lë

2,4,6,8,0 = Âm ch£n

58 Ðọc qua các trang Phân Loại Âm Từ và Thanh Sắc cho thấy trong luật Chữ Viết và Âm Thanh rất là lý luận trên căn bản theo chủ thuyết âm dương được thành lập toán cấp số nhân như sau: 3 x 2 = 6 Âm Dương cung chiết nhặt 3 x 3 = 9 Ðiệp vận đạo trung âm 3 x 4 = 12 Thập nhị càn khôn hóa 9 x 9 = 81 Biến tấu giao hòa thanh Phân tích bốn câu trên đây sẽ thấy ngay phần Lục Lã (âm luật ) vì một chẳn một lẽ hay nói cách khác là 1 âm và 1 dương rất hài hòa . Và cũng rất chặt chẽ xúc tích về tiết tấu khi gieo (chiết nhặt) . Trong câu thứ hai là câu lẽ mang số 3 x 3 = 9 = Dương đối lại phần Âm của câu 3 x 2 = 6 . Nhưng câu thứ hai đã dùng phần giữa nốt của âm giai (quảng 4) chuyển qua âm hưởng mới diễn tả sự tha thiết khi lập lại câu nhạc hai lần : Trong văn từ gọi là Ðiệp Vần âm nhạc gọi là Ðiệp Thanh (đạo trung âm = quảng 4 ) . Câu thứ ba là câu Âm 3 x 4 = 12 = (chẵn) Thập nhị càn khôn hóa : Chính là Ðiệp khúc của bài nhạc được kết hợp với hai câu đầu để nâng giai điệu đi lên thành một bát độ của chủ âm . Nói cách khác cho dễ hiểu hơn là từ Do thấp nâng thành Do cao ( cao trào ) . Phần sau cùng là 9 x 9 = 81 là số Dương đối chiếu phần Âm của Ðiệp khúc và phải diễn tả được hết các giai điệu và nhịp phách khi sang phần Biến Tấu trong Hòa Âm của bài nhạc, trước khi trở lại từ đầu vì vậy nên viết thành câu : Biến tấu giao hòa thanh Trong quan niệm phong thủy gọi là Cửu Cung Phục Vị = 9

59 Triển khai phần Âm Tự Lục (luật chữ viết) của người xưa cũng dựa trên nền tảng của thuyết Âm Dương thêm vào sự Suy luận: Tùy theo tính Vật Chất và Tinh thần của vạn vật mà đặt thành chữ . Lý thuyết này rất vững vàng khi thiết lập thành Từ (chữ) . Một điểm đáng chú ý của Lý Thuyết này là phần Phân Từ thành Âm Dương trong ngôn ngữ của Pháp Văn (giống đực = Dương) và (giống cái = Âm) . Càng ngày nền Văn Minh Nhân Loại càng phát triển cho nên các nguồn gốc (Thuật Ngữ) bị mai một đi, thậm chí rất ít người chú ý những Học Thuật Cổ, nhất là trong lĩnh vực Sinh Ngữ (ngôn ngữ) Văn Chương ( thi phú) Âm Nhạc Dịch Số (toán học cổ) Ðông Y Học, Thiên Văn, Ðịa Lý . . v . v . . . Dựa trên quan niệm của Âm Tự Lục trên đây chúng ta có khả năng thành lập một phương thức cho Âm Nhạc trong phần Sáng Tác và Hòa Âm một cách (logic) mẫu mực trong kết quả khả quan hơn . Khi phân Hệ Từ thành Âm Dương thì biết được Từ nào là Âm và Từ nào là Dương dựa trên điều kiện (không gian và thời gian) nói cách khác cho dễ hiểu hơn: Trong một năm có bốn mùa: Xuân Hạ Thu Ðông . Như vậy thì phải tùy mùa mà diễn tả thành Văn Tự và từ cảm tác ấy trở thành Văn Thơ . Không thể diễn đạt lẫn lộn mà mất đi tính chất thứ tự tự nhiên của Thiên Nhiên Tạo Hóa . Cũng không thể diển đạt lộn xộn trong Ý Tưởng quá cảm xúc mà quên đi tính Không Gian và Thời Gian làm mất tính Tự Nhiên của hệ Âm Dương Luật . Nói cho rõ hơn là trong một ngày có bốn thời Sáng Trưa Chiều Tối như vậy cho thấy tính tuần tự của Tự Nhiên . Khi biết được nền tảng căn bản trên đây trong phần Phân loại: Âm Từ và Thanh Sắc (bản chất của Âm Giọng và cường độ của âm thanh) sẽ giúp một cách hữu hiệu vững vàng trong Sáng Tác .

59 Bảng hệ thống các âm giai thiên nhiên trong mười hai cung: Các ô trống là nốt ( # và B ) Nốt nằm cạnh nhau là ½ cung

Do Re Mi Fa Sol La Si Do

Re Mi Fa Sol La Si Do Re

Mi Fa Sol La Si Do Re Mi

Fa Sol La Si Do Re Mi Fa

Sol La Si Do Re Mi Fa Sol

La Si Do Re Mi Fa Sol La

Si Do Re Mi Fa Sol La Si

Bảng hệ thống tám nốt trong tám cung (thượng hạ) trên và dưới:

Quãng 1 2 3 4 5 6 7 8 Do Re Mi Fa Sol La Si Do

Re 2

Mi

Fa

Sol

La

Si

Do

Re 7

Mi 3

Fa Sol La Si Do Re Mi 6

Fa 4

Sol La Si Do Re Mi Fa 5

Sol 5

La Si Do Re Mi Fa Sol 4

La 6

Si Do Re Mi Fa Sol La 3

Si 7

Do Re Mi Fa Sol La Si 2

Do 8

Re 7

Mi 6

Fa 5

Sol 4

La 3

Si 2

Do 1

Khi lập thành hệ thống số âm dương trên đây rất dễ phân các

Cung quãng nốt và các gam (accord) trong âm giai như quãng 1+3+5 .

60 Hai thí dụ trên đây cho thấy khi các âm giai được thành lập với hệ thống thứ tự theo các số âm dương cũng là biểu tượng của các bậc và quãng rất rõ ràng dễ hiểu khi chọn tông (Tone) nào để viết nhạc (sáng tác) hay hòa âm . Khi có âm giai chính rối thì phải biết kết hợp các Luật Viết Chữ + Luật Phân Âm + Luật Âm Dương + Luật Thanh Sắc và Luật Dịch Thuật . Kết hợp một cách hài hòa theo đúng như vậy thì chúng ta sẽ có một hiệu quả cao hơn . Trở lại phần Ngũ Cung Việt Nam chúng ta cũng nên thành lập các cung bậc trong (tám cung) để thầy rõ hơn khi sử dụng . Năm thể loại Ngũ cung Việt Nam

Âm giai Ngũ Cung Bắc Q: 1 2 3 4 5 6 7 8 Do Re Fa Sol La Do Âm Giai Ngũ Cung Nam Q: 1 2 3 4 5 6 7 8 Do b Mi Fa Sol b Si Do Âm Giai Ngũ Cung Nam Xuân Q: 1 2 3 4 5 6 7 8 Do Re Fa Sol b Si Do Âm Giai Ngũ Cung Óan Q: 1 2 3 4 5 6 7 8 Do Mi Fa Sol b Si Do Âm Giai Ngũ Cung Bắc Trung Q: 1 2 3 4 5 6 7 8 Do Re b Mi Fa Sol La Do

61 Trên đây là năm âm giai Ngũ Cung Việt Nam mà sự chứng minh trên các cung bậc cho thấy hoàn toàn khác biệt với Ngũ Cung của các nước Á Châu, cũng là một điều tự hào cho Dân Tộc Việt Nam trong Âm Nhạc . Nhờ vào sự tra cứu trong sách xưa tôi may mắn tìm được các phương pháp của người xưa nên viết thành hệ thống này và đã áp dụng với kết quả rất khả quan . Cụ thể bằng những bài nhạc Dân Ca Nam Trung Bắc trong phần đính kèm trong các trang kế tiếp . Tôi tin những gì trong sách xưa đã để lai của các Bậc Tiền Nhân trên tinh thần lưu lại ấy . Kính mong những người Hiếu Học hãy xem sách này như là một tư liệu để phát triển thêm kiến thức Ngũ Cung Việt Nam . Nếu trong tập nghiên cứu này có những điều thiếu xót và chưa chính xác thì đó là lỗi của tôi . Kính mong các bậc Thiện Trí Thức hãy tha thứ cho tôi . K ính Bút musicdictation@hotmail.com

Moderato 92

Bông Lš thÜÖng

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

thÜÖng Màu bông tÜÖi Çôi má thêm hÒng Tr¡ng tÜÖi màu bông lš ÇËp

Tóc em dài em cài bông lš MiŒng em cÜ©i có chút duyên

lš ܧc ao tình Tình bông lš tr¡ng xinh

xinh Mùi hÜÖng thÖm mái tóc mÜ®t Çen Này hÜÖng thÖm bông . . . . .

÷i hÜÖng thÖm bông lš

Lòng anh Çây ngây ngÃt tình

lš anh tìm bông lš Tình bông lš thÜÖng .

VŠ anh tìm bông lš Vui mØng bông

Fine

Moderato

82

R¥ng dØa

Music : Væn ñÙc Khánh

Arranged by David Van

Tình

Tình quê thÖm ngát Mây xanh xanh bóng dØa xanh

Tình

xanh có B‰n Tre xÙ dùa mênh mông VÜ©n Quê

Tình quê thÖm ngát Con sông xanh bóng dØa xanh

HÜÖng v§i câu ân tình nܧc dØa mát trong

xanh có con kinh mÃy nhÎp cÀu tre NgÜ©i nông

thông sÓng vui chân tình mái nhà Ãm no

ñi xa nghe lòng thÜÖng

nh§ Nh§ mây xanh nh§

r¥ng dØa xanh

hÜÖng nghe sao bát ngát trong lòng nh§ thÜÖng .

Nh§ xa xa ti‰ng hò trên sông ti‰ng hò ru êm Tình quê

Quê hÜÖng nghe lòng xao

xuy‰n Nh§ mây xanh nh§

r¥ng dØa xanh .

Hò mái thÜÖng

Ca dao ph° Nhåc Dân Ca

Hò h§ . . . . . . . . . .Ö cách m¶t khúc sông g†i là cách thu›

Nhåc dåo

Sài gòn Çã xa mà ch® mÏ cÛng xa .

Em Çi ghe mái chèo qua mÃy sông Trên quê

em có dòng sông Cºu Long Em Çi dzìa qua b‰n MÏ

Tho Anh theo em làm chi t¶i l¡m khó có ai mà qua em mái

Trên dòng sông xanh mát ráng theo em mái chèo

chèo Lòng bâng khuâng mái ch© mái trông

B§ chi‰c ghe sau chèo mau em Ç®i kÈo giông

dzìa b© bøi tÓi tæm Dzìa quê em có chín con sông

Tình em xanh mát M¶t dòng sông .

Moderato 86

Lš thÜÖng xa

Nhåc và L©i : Van ñÙc Khánh

Gío lay gío lay mái lá Gío ÇÄy Çò trôi Nܧc xuôi gío êm mái chèo ñò vŠ mang theo nh§

Ti‰ng ai hò trên sông mái ba Gò Công , mái ba Gò - Công

thÜÖng N¡ng che n¡ng che nón lá Áo väi bà ba Có duyên khéo æn nói

cÜ©i ñò vŠ mang theo thÜÖng nh§ Lš thÜÖng xa thÜÖng vŠ bên mái

ba ñêm khuya ngÒi thao thÙc nh§ ai , nh§ ai Còn nh§ thÜÖng m¶t ti‰ng cÜ©i Mái ÇÄy Çò

trôi Có ti‰ng ai cÜ©i tÜÖi Nܧc chäy trong veo gío ÇÜa Çò

tÜÖi . .

ÇÜa , ÇÜa vŠ bên song thÜÖng nh§ Còn nh§ thÜÖng m¶t bóng hình Mái ÇÄy Çò trôi có ti‰ng ai cÜ©i

68

Hò chèo Çò

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

ThÜÖng ti‰ng hò trên sông v§i bao con Çò giòng sông xanh

sa Ti‰ng ai Çang hò

mát Tình quê hÜÖng , sông nܧc phù

Ng†t ngào thi‰t tha Hò l© ho l§ ho

Çò sông nܧc ân tình

l© Hò chèo Çò sông nܧc quê mình Hò chèo

ThÜÖng câu hò b‰n sông

có ai bên mái chèo vang ti‰ng hò tình

quê Hò quê Hò l© ho l§ ho

ll© Hò tình quê sông nܧc ân tình

mình Hò hò l© ho l§ ho l©

Câu lš chèo Çò Ng†t ngào câu hát quê

80

Ai Çem con sáo qua sông ñÍ . . . cho lòng thêm nh§

Lš con sáo qua sông

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

thÜÖng ThÜÖng chi cho u°ng công mình , m§i hay con sáo vô

xa Tình bÖ vÖ thÜÖng nh§ bù xa

tình bÆu vŠ xÙ bÆu bÕ mình bÖ vÖ Tình bÖ vÖ nh§ thÜÖng bù

lÒng Sáo bay . . . xa Tình là tình bay

Sáo sáo qua sông Ö Sáo . . . s° . . .

xa CÓng liu xØ xang cÓng liu Nh§ ai tình ai muÓn

tìm Tình sang sông con sáo qua sông .

Moderato

Trên con sông gi†ng hò ti‰ng hát Hò ru tình câu hát Çò

86

ñÄy duyên

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

ÇÜa , thÜÖng sao cho b¢ng mái chèo thÜÖng cho b¢ng con nܧc ÇÅy

ÇÜa , ÇÅy . . . . . . ÇÜa . Có thÜÖng hay không bÆu bi‰t hò câu

dzìa bên mái chèo nhanh . Hò ho hÖ ho hó hó ho

lš theo mái ÇÅy duyên . Ai thÜÖng cho b¢ng chính mình thôi em

hò Hò ho hÖ ho h§ Ö ho hò hÖ .

Moderato

72

Hò ru êm

Nhåc va L©i : Væn ñÙc Khánh

Anh thÜÖng em ÇÀu sông nguÒn nܧc uÓng chung cùng dòng nܧc quê

hÜÖng Anh cuÓi sông còn nghe ti‰ng hò em Çó em

ru v¤ng Çua Hò em ru ti‰ng hò ru

êm sao mà ng†t ngào Hò x¿

xang ù liêu xê cÓng MÃy nhÎp tình tang l¡ng

mát nܧc sông hò Hò ho ho ho h§ h§ Ö hò .

nghe l¡ng nghe ti‰ng em hò ru Hò tình yêu xanh

96

Bên TiŠn Giang Có ti‰ng hò trên sông Bên HÆu

Ti‰ng quê hÜÖng

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

Giang Có ti‰ng ca vŠ ÇÒng ñò xuôi

... xanh Có ti‰ng hò cÃy lúa Trong vÜ©n

xanh Có trái cây ÇÀy cành Tình quê

Lܧt mái chèo êm ÇÜa CÃt ti‰ng ru tình quê . Trên ÇÒng...

Hó. . . . . hó hÖ Ö Ö Ö hò Sông mang ÇÃt bÒi phù

Có ti‰ng hò TiŠn Giang Có ti‰ng ca HÆu Giang .

sa Con nܧc lên bông Cây trái vÜ©n quê

ThÖm mùa lúa chín H§ . . . H§ hÖ Ö Ö Ö

hò Tình quê hÜÖng nܧc sông ng†t

ngào Tình

Moderato

86

VŠ ÇÒng

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

Trên cánh ÇÒng vàng ti‰ng hò ru khoan ru hò khoan

Nghe ti‰ng nhÎp nhàng Lúa vàng mênh mông mênh . . . mông

hÜÖng Xa . . . xa cánh . . . ÇÒng vàng lúa . . .

cùng nhau ta hát VŠ miŠn nông thôn Quê . . .

r¶n ràng Ti‰ng nhÎp nhàng Có . . . Çàn cò cánh nhÎp thênh thang .

Fine

Hò h§ sông cºu long nhánh dài ra chín khúcBi‰t tên tØng giòng m§i bi‰t tình quê

Ai Çi nam b¡c tây Çông Xin cho em hÕi cºu long là gì ?

Moderato

ThÜÖng con sông Vàm Láng Çó ThÜÖng qua sông CÀn Gi© ñÎnh An , Cung

92

Cºu Long

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

HÀu Thêm con sông dài Bá S¡c C° Chiên , Tranh

ñŠ sông nܧc Hàm Luông . Sông nܧc

vŠ tØ trên Mê Kông ThÜÖng con nܧc m§i l§n trên sông chèo mái

xuôi vŠ ÇÃt hÜÖng ÇÒng Cºu Long ai vŠ con nܧc

ch© có con Çò ÇÜa khách quá sông ñi qua

chín con sông này Ta Çi qua bi‹n l§n Nh§ h‰t

chín con sông này Ta m§i nh§ tình quê

Tình là tình quê hÜÖng Ai vŠ là vŠ chÓn xÜa ÇÃt

phèn phù sa MiŠn thÖm ngát Lúa ÇÒng .

Anh khen em có duyên bªi vì em hay m¡c cª . . .

68

Lš giao duyên

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

Anh khen em xinh quá má hÒng duyên dáng cÜ©i tÜÖi

Em nghe xong ghét anh bªi vì anh hay lš lë

Anh Öi sao ghét quá ch¡c gì anh bi‰t ngÜ©i ta

Kìa ÇÜ©ng vŠ qua thôn có cây cÀu trên sông b¡c ngang

Kìa ÇÜ©ng vŠ trên sông có con Çò thÜÖng nh§ Ç®i ch©

Tình là tình giao duyên ܧc gì nên duyên lÙa Çôi

L©i thŠ nguyŠn træm næm chung tình Çôi ta có nhau .

Tình là tình tÖ duyên ܧc gì nên duyên giai ngÅu

68

Tình là tình cái lš duyên tình , lš duyên

Lš V® ChÒng

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

tình ai c¶t mÓi tÖ . N®

duyên lš mà n® duyên , có hai ngÜ©i thŠ nguyŠn bên

nhau , có câu hò tình yêu trai gái .

nên , Ông TÖ Bà NguyŒt gá duyên . Tình træm

MÓi duyên tình không hËn mà

næm bŠn s¡t duyên cÀm . Tình træm næm

thành nghïa v® chÒng .

ù u lš u ly U lÿ u lš ù ly C§ gì em hÕi làm

82

Lš ù lÿ

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

chi H‰ th¡c m¡c làm chi h©n ghen chuyŒn gì

H‰ C§ gì không nói ai bi‰t làm thinh thì ai giÆn h©n dÀu

gì em cÛng V® anh mà sao không nói ThiŒt tình khó Üa

Anh Çi Çâu mà sao không nói Ç‹ em ch© t¶i l¡m anh Öi

Hê em Öi anh Çi Çâu có can gì em hÕi anh Çây

U lš ù ly u lš ù lÿ ChÙ ng¶ ghê

Thôi ÇÜ®c rÒi anh Çi tôi cÛng Çi Mình chia tay tØ Çây .

86

Ví dÀu

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

Ba hôm xa v¡ng thì mong BÓn hôm lòng thêm thÜÖng nh§ Tình tang nh§ ai Çi

tìm Tìm thÜÖng tìm nh§ Ví gieo ví dÀu tình bÆu muÓn

thôi Ví gieo ví dÀu mà låi Çi rÒi tình bÆu muÓn

thôi BÆu gieo ti‰ng d» cho rÒi bÆu

Çi nh§ thÜÖng vì ai , cho mình vÃn vÜÖng cho mình nh§

mong Bi‰t Çi tìm Çâu nÓi duyên tình xÜa Tình

xÜa thÜÖng mÃy cho vØa sao không Ç¥ng nói cho thØa nh§ mong Cho thØa nh§

thÜÖng bi‰t Çi tìm Çâu nÓi duyên tình mình NÓi duyên tình mình .

Ballade 86

Có thÜÖng thì thÜÖng ÇiŒu lš . Có

Lš TrÀu Cau

Nhåc và l©i : Væn ñÙc Khánh

thÜÖng anh thÜÖng lš em hò ñØng nhìn em con m¡t giao

duyên làm em b« ng« . dzìa nhà nh§

thÜÖng í . . . hò . . . thÜÖng Tình trong nh§ thÜÖng . Nh§ thÜÖng

em anh thÜÖng ÇiŒu . . . lš Nh§ . . . thÜÖng anh thÜÖng lš em

hò . Hò làm . . . chi câu lš giao duyên Ç‹ anh nghe

thÃy dzìa nhà nh§ . . . thÜÖng í . . . hò . . .

thÜÖng , Tình trong nh§ thÜÖng . Nh§ . . . thÜÖng ai mà thÜÖng ÇiŒu

lš Ç‹ . . . em . . . hò câu lš . . . xa xôi , dzìa anh

thÜa Ba Má qua Çây , ÇØng quên sánh lÍ

cau . tình trong nh§ thÜÖng Tình trong nh§ thÜÖng .

Mâm ÇÀy trÀu cau í . . . hò trÀu cau í . . . hò trÀu

Moderato

82

Lš V†ng Phu

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

Có ai vŠ vŠ miŠn xa xÜa DØng chân ng¡m trên ÇÒi

núi có ai ch© trông v†ng phu BÒng con ngóng tin ch©

mong Trông ch© tin ChÒng Lòng thÜÖng nh§ ch©

Çá Có ai thÃu cho tình yêu Nàng bÒng con ÇÙng trên ÇÒi

mong Ch© ChÒng hóa Çá bao næm qua ch© ChÒng hóa

cao nh§ mong tin ChÒng Hòn v†ng

phu lš hòn v†ng phu Ngày chia tay ti‹n chân ChÒng

Çi lên ÇÜ©ng chinh chi‰n Nàng trông tin m¶t ngày hoan

ca Ng© Çâu chinh chi‰n dài lâu ChÒng Çi

mÃt không vŠ Ngàn næm bÒng con hóa Çá thÜÖng mong ChÒng .

Moderato

Tình là làn mây , cÛng là hoa bܧm træng

68

Duyên lành

Nhåc và L©i : Vaan ñÙc Khánh

mÖ . Tình nhÜ bài thÖ cung

hát thiên ÇÜ©ng tình ái trao nhau .

Çàn v¤ng câu ân tình . Cùng vang câu

thÜÖng . MÜ©i thÜÖng tròn câu , duyên

M¶t lÀn hËn ܧc , tØng gi© bao thÜÖng nh§

lành th¡m Çôi chung tình . Tình nhÜ câu

hát câu hò Ç©i mãi bên nhau .

Tình là tình tang hát câu hò r¢ng . Ví

r¢ng này hò Öi . ThÜÖng nhau í a ì

a MÃy núi cÛng trèo í a ì a chÙ mÃy

sông í a ì a MÃy sông cÛng l¶i í a ì

a MÃy Çèo cÛng qua í a ì a . Tình là tình

tang Tình yêu nÒng th¡m . Tình là tình

tang Lš ÇÜa hò vŠ .

Begin Rock

Câu thÖ ái tình

70

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

M¶t ngày bên nhau h†c Çòi væn chÜÖng ng†c ngà yêu

v‰ , cho anh chút buÒn l©i bài thÖ tÓi ghê .

thÜÖng . Câu thÖ ái tình em làm không xuôi

M¶t lÀn khen chê vì vÀn Çam mê , cånh l©i u

mê . Em gieo quá nhiŠu không dùng câu thÜÖng

nh§ . Anh chê mÃy l©i em giÆn h©n ng¶ ghê .

Vu vÖ vu vÖ bài thÖ còn Çó em

Öi , cho anh xin nhé m¶t l©i thi‰t tha . Vu vo vu

vÖ . Bài thÖ h©n d‡i em Öi . vui buÒn thÜÖng

ghét là l©i nh§ nhung . M¶t ngày bên

nhau h†c Çòi væn chÜÖng ng†c ngà yêu thÜÖng .

Câu thÖ d‡i h©n cho lòng anh Çau quá , anh ngu nhÃt

yêu ch®t ngÒi Çæm chiêu hòa ÇiŒu thÜÖng yêu .

Ç©i ch¤ng chìu cho em vui . RÒi vÀn thÖ

tình buông phím Çàn nh§ thÜÖng .

Em gieo ái tình hoa hÒng thêm tÜÖi th¡m . Anh ngây ngÃt

120Swing

ñØng nhÜ Công Chúa

Ph° Nhåc : Væn ñÙc Khánh

ThÖ : NguyÍn NhÆt Ánh

ñØng nhÜ công chúa sinh Ngû quên trong rØng v¡ng N¢m hÒn nhiên trên cÕ

Có ngày së Çau lÜng Mà nhÜ

Có ngÜ©i vØa trông ra ñØng hóa ra trái thÎ

cô TÃm xÜa ngÒi yên trong nhà Çó ñ‹ mình anh qua ngõ

R§t trong bÎ bà già CÃt vào trong hû gåo coi chØng

bÎ chu¶t tha N¡ng lên

Çây rÒi Gió xuân Çang cÜ©i tÜÖi Kìa nhÜ hoa th¡m tÜÖi

Lung linh trong vÜ©n m¶ng M¶t lÀn anh l« ng¡m M¶t Ç©i anh l« thÜÖng

ñØng nhÜ anh nhé em ThÜÖng ve

sÀu mùa hå Thu yêu lá vàng rÖi ñông buÒn nên quên lÓi

Mà nhÜ hoa th¡m tÜÖi hÜÖng thÖm mùa xuân m§i

Vì em là pháo ÇÕ Xuân mÌm cÜ©i yên vui .

Mai chÎ vŠ em gºi gì không Mai chÎ

Rumba

Mai ChÎ VŠ

Ph° thêm L©i và Nhåc: Væn ñÙc Khánh

ThÖ : Quang DÛng

vŠ nh§ má . . . em hÒng ñÜ©ng xa không

Quê chÎ vŠ xa tít mù xa Thu rØng

chiŠu bên thác Træng Vàng ñÜ©ng Çi không

gío . . . mà lòng sao lånh Bøi vÜÖng ngang ÇÀu mà ngang

ÇÀu Hoa rÖi kh¡p lÓi sÜÖng muôn

khó . . . mà lòng sao buÒn NgØng chân ven rØng chiŠu ven

rØng Bao næm xa v¡ng bao næm

nëo Ng¿a låc rØng hoang ng¿a låc rØng

rÒi Trª vŠ làng xÜa trª vŠ làng

hoang qua lܧt . . . qua Bên rØng

xÜa thÜÖng dÃu . . . xÜa Bên làng

thu chØ chiŠu bên rØng thu xao xác canh gà

xÜa chØ vŠ bên làng xÜa ThÜÖng quá ân tình

Hoa rÖi ngÃn nܧc vÜÖng chân Ç©i ng« ngàng tìm

em Ng« ngàng tìm em Çâu bóng xÜa

xÜa Ng« ngàng làng xÜa thÜÖng dÃu xÜa

Bao næm xa v¡ng bao næm rÒi ng« ngàng làng

ñ©i b‡ng vui ngày chóng qua m¶t vòng quanh con phÓ hoa ng¡m mai

Swings 120

PhÓ Hoa

Nhåc và L©i : Væn ñÙc Khánh

vàng Çón xuân M¶t s§m mai ngày m§i toanh nhà lÀu cao nhÜ m§i xây

Có ai Çàn hát vang Ch® rÃt Çông ngÜ©i rÃt vui

Tình c© em bên khóm hoa Hܧng DÜÖng cÜ©i n¡ng lên — ti‰ng chim

cÜ©i líu lo Cu¶c Ç©i vui nhÜ pháo xuân ôm vòng tay rÃt gÀn . . .

Em vui nhÜ ngày m¶ng thênh thang quên âu lo mu¶n phiŠn miên man

Quên anh nhÜ tình c© không màng Trông ngây thÖ thÆt thà rÃt ma

Ta bên nhau m¶t ngày vui xuân Ta cho nhau nø tình mây ngàn

Chân bܧc vui cu¶c Ç©i ca vang Cho trái tim tình vØa trót mang

Trên phÓ hoa m†i ngÜ©i rÃt vui Thêm ܧc mÖ Ç©i chào Çón xuân .