Mae cynaliadwyedd yn un o werthoedd craidd Undeb y Myfyrwyr. P'un ai bod hynny'n golygu buddsoddiad ariannol yn eu projectau gwirfoddoli a chymdeithasau amgylcheddol, y gwaith maent yn ei wneud i ymwneud â chynaliadwyedd yr iaith a'r diwylliant Cymraeg, neu gynaliadwyedd cymunedau lleol a phrojectau lleol, neu eu gwaith yn hyrwyddo democratiaeth ac annog cyfranogiad dinesig.

Mae pob un o'r gweithgareddau hyn, a mwy yn cyfrannu at gymdeithas iach lle mae cymunedau'n ffynnu. Mae'r egwyddorion hyn yn rhan annatod o'r Bartneriaeth Gymunedol newydd, Caru Bangor, a fydd yn dod â chymunedau ynghyd i ymgyrchu dros fuddiannau cyffredin er mwyn arwain at newid mewn amryw o feysydd, a datblygu'r agenda cynaliadwyedd ehangach sydd wrth graidd yr holl waith.

Mae’r Brifysgol a’r Undeb yn falch bod eu gwaith ar gynaliadwyedd yn cael ei gydnabod yn genedlaethol, a bod y cynnydd o fewn y blynyddoedd diweddar, trwy gydweithio â'r Brifysgol, yn dangos bod cydymdrechu ar faterion sydd o bwys i'r ddau sefydliad yn gallu cael effaith bositif ar y byd o'n cwmpas. Rhwng 2013/14 a 2014/15 mae Undeb Myfyrwyr Bangor wedi gwario llawer ar weithgaredd cynaliadwy. Dyma rai o’r uchaf-bwyntiau: Cymerodd 15 adran y Brifysgol ran mewn 250 o weithredoedd gwyrdd a archwiliwyd gan 9 myfyriwr hyfforddedig gan helpu i arbed 4.8 tunnell o garbon yn ôl amcangyfrif a £10,162. Fel rhan o Undebau Myfyrwyr yr Effaith Werdd, dyfarnwyd gwobr Aur i Undeb Myfyrwyr Bangor am eu hymdrechion, gan gyflawni cyfanswm sgôr am y flwyddyn o 445, ac ennill 'The Ecologist

and Resurgence Communications Challenge Award' a'r wobr nodedig Undeb y Flwyddyn - Anfasnachol 2% o ostyngiad yn y defnydd o drydan mewn neuaddau preswyl, arbediad o dros 12 tunnell o CO2 bron i £2,020 yn sgil yr ymgyrch Diffodd ynghyd â newidiadau i'r isadeiledd ar y campws.

Dywedodd UCM "Mae'r cynnydd rhagorol hwn yn dangos cymaint o effaith y gall gweithredoedd unigol eu cael o'u cyflawni'n dorfol, a dylid cymeradwyo staff a myfyrwyr Prifysgol Bangor am eu hymdrechion i hyrwyddo ymddygiad mwy effeithlon a chynaliadwy ar y campws."

Newyddlen

Cynaliadwyedd@Bangor

Tymor y Nadolig 2014

Undeb y Myfyrwyr Bangor yn cael clod am ei record ar gynaliadwyedd

Cynaliadwyedd Prifysgol

Bangor University Sustainability

@planedPBUplanet

www.bangor.ac.uk/cynaliadwyedd

Prifysgol Bangor a Waitrose yn

ymestyn allan i becynnu gwyrdd

Cafodd pecynnau gwyrdd prototeip a ddatblyg-

wyf fel rhan o’r prosiect STARS eu arddangos

yn Waitrose, Porthaethwy ar 18 Tachwedd

2014.

Mae'r prosiect STARS, a ariennir gyda

chymorth gan Lywodraeth Cymru drwy'r cynllun

A4B, yn brosiect cydweithredol a arweinir gan y

Ganolfan Biogyfansoddion ym Mhrifysgol

Bangor, mewn partneriaeth â Phrifysgol

Aberystwyth a nifer o bartneriaid diwydiannol

gan gynnwys Waitrose. Gall deunydd pecynnu

wedi'u gwneud o laswellt gael ei gompostio yn

hawdd gyda gwastraff bwyd, gan roi mantais

amgylcheddol amgen i'r tunelli a tunelli o blast-

ig sy'n cael eu defnyddio mewn archfarchnad-

oedd heddiw.

Fe wnaeth siop Waitrose gynnal arddangosfa

yn dangos amrywiaeth o eitemau bwyd wedi

pecynnu yn y cynnyrch pecynnu glaswellt, sydd

ar hyn o bryd yn cynnwys hambyrddau bwyd,

basgedi ffrwythau a blychau dal wyau.

Gofynnwyd i Siopwyr roi sylwadau ar amrediad

y cynnyrch a thrwy hynny ddarparu adborth

gwerthfawr ar gyfer y prosiect. Roedd yr holl

ddeunydd pecynnu oedd yn cael eu

harddangos wedi eu gwneud gan ddefnyddio'r

peiriant mowldio mwydion newydd, gan Adare

sydd wedi ei leoli yng Nghanolfan Technoleg

Bioburo Trosglwyddo y Ganolfan

Biogyfansoddion ym, Mona, Ynys Môn.

Meddai Quentin Clark, Pennaeth

Cynaliadwyedd a Chaffael Moesegol, Waitrose:

"Mae Waitrose wedi bod yn falch iawn o fod

wedi bod yn ymwneud â'r gwaith hwn am nifer

o resymau amlwg, mae'r cyfle i archwilio ffyrdd

newydd o greu deunyddiau mwy cynaliadwy,

megis pecynnu, ei atyniad ei hun ond mae hyn

wedi bod yn enghraifft gwych o ddull mwy agor-

ed sy'n dangos sut y gall y byd

academaidd a busnes weithio gyda'i gilydd.

Gyda phawb yn cyfrannu eu harbenigedd, i

helpu i gyflwyno gwyddoniaeth go iawn, ac

ymarferol i'r farchnad "

Meddai Is-Ganghellor Prifysgol Bangor, Yr

Athro John G. Hughes: "Mae gan y Ganolfan

Biogyfansoddion ym Mangor hanes cryf o

weithio ar y cyd gyda chwmnïau yng Nghymru

er mwyn masnacheiddio cynnyrch cynaliadwy.

Mae Bangor yn falch o fod yn rhan o'r prosiect

cyffrous iawn yma ac rydym yn edrych ymlaen

at weld y cydweithredu yn datblygu fel rhan o

ymrwymiad y Brifysgol i Gymru a busnesau

lleol.

Lucideon yn ardystio System Rheoli Amgylcheddol (EMS)

Bangor i ISO 14001

Yr Her

Mae Prifysgol Bangor wedi sicrhau System Rheoli Amgylcheddol (EMS) ers 2009 gan lwyddo a chyrraedd lefel 5 cynllun y Ddraig Werdd.

Fel rhan o ymrwymiad i ddatblygu

ymhellach gofynnodd y Brifysgol i CICS (a elwir rŵan yn Lucideon) wirio eu EMS yn allanol i safon ryngwladol gydnabyddedig ISO

14001 yn unol â’r arferion gorau.

Beth a gyflawnwyd

Asesodd Lusideon System Rheoli Amgylcheddol y Brifysgol ar hyd amryw o adeiladau ar y

campws. Roedd y broses ardystio yn cynnwys cyn-asesiad gydag asesiadau camau 1 a 2 i

ddilyn. Mae’r asesiadau yn adolygu systemau sydd mewn lle yn barod, dangos diffyg

cydymffurfiad a darparu argymhellion i wella a fydd yn helpu i gyflawni ardystiad yn y pen draw.

Diolch i waith gyda chynllun y Ddraig Werdd roedd Prifysgol Bangor ymhell ar y ffordd i’r

ardystiad. Mae’r Brifysgol rŵan yn un o’r

prifysgolion cyntaf i gael EMS wedi ardystio i ISO14001. Mae cael EMS wedi’i ardystio yn

allanol yn dod a sicrwydd i’r Brifysgol fod y data yn fanwl gywir a dibynadwy. Byddai hefyd yn helpu gyda thorri costau drwy wella perfformiad ac effeithlonrwydd a dull systematig gofynion y safon ryngwladol yma.

Mae cynaliadwyedd yn uwch ar agenda

myfyrwyr wrth iddyn ddewis eu Prifysgol ac mae myfyrwyr yn disgwyl campws sy’n gydwybodol o’r amgylchedd. Mae ardystiad ISO 14001 yn dangos gall hyn rhoi hwb mawr i enw da'r

Brifysgol, yn cynnwys cydnabyddiaeth gwobrau cynghreiriau gwyrdd a chynaliadwyedd.

Dywedodd Tim Watts, Rheolwr

Gweithrediadau Lucideon :

"Yn ystod y broses asesu gychwynnol

dangosodd Prifysgol Bangor eu bod wedi

sefydlu a gweithredu EMS a bod ganddynt y gallu i gyflawni eu hymrwymiadau polisi,

amcanion ac anghenion gweithredol. Roedd yr EMS wedi ei sefydlu ers nifer o flynyddoedd fel rhan o Gynllun y Ddraig Werdd. Mae hyn wedi bod o gymorth sylweddol i'r Brifysgol wrth

sefydlu EMS, sy’n mynd i'r afael â gofynion ISO 14001: 2004. Fe wnaeth y broses o weithredu'r EMS nodi a mynd i'r afael â nifer o

gyfleoedd i wella, gan sefydlu seiliau ar gyfer gwelliant parhaus yn y dyfodol. "

Meddai Ricky Carter, Rheolwr Amgylcheddol Prifysgol Bangor:

"Mae safonau y Ddraig Werdd ac ISO 14001

yn gofyn am reolaeth systematig o rai

gweithgareddau a all gael effaith andwyol ar yr amgylchedd. Yn ein hachos ni mae'r rhain yn cynnwys ein defnydd o ynni, y defnydd o ad-noddau naturiol, gwaredu gwastraff, a theithiau busnes. Mae’r Ddraig Werdd yn

safon rheoli credadwy iawn o fewn Cymru ac i adeiladu ar hyn drwy gyflawni achrediad ISO 14001 rydym yn dangos yn glir i'n rhanddeiliaid ar lefel fyd-eang, fod ein Prifysgol wedi

ymrwymo i ddiogelu a gwella ein amgylchedd naturiol. "

Dywedodd yr Is-Ganghellor, yr Athro John Hug-hes: "Mae hwn yn gyflawniad gwych o'r nod hir dymor a osodom ar ein hunain pan yn cychwyn ar ein EMS yn ôl yn 2009. Rwyf wrth fy modd ein bod yn parhau i adeiladu ar ein henw da yn rhyngwladol fel Prifysgol

gynaliadwy, ac mae hyn yn dystiolaeth

bellach ein bod yn cymryd ein cyfrifoldebau am-gylcheddol o ddifrif

Lansio Partneriaeth Caru Bangor Mae’r Bartneriaeth Caru Bangor yn broject trefnu yn y gymuned sy’n cael ei arwain gan yr Undeb Myfyrwyr ac fe gafodd ei lansio yn ddiweddar mewn digwyddiad agored i’r gymuned a myfyrwyr. Bwriad y bartneriaeth yw cymell cydweithio rhwng myfyrwyr, Prifysgol Bangor, Cyngor Gwynedd a Chyngor Bangor, preswylwyr, busnesau a llu o grwpiau cymunedol

eraill drwy Fangor gyfan. Mae’r prosiect hefyd wedi cael ei gynnig ar gyfer Gwobr

Rhagoriaeth Effaith Gwyrdd Undebau Myfyrwyr UCM. Mae’r fframwaith rhagoriaeth yn rhoi cyfle i undebau myfyrwyr i weithio gyda’u sefydliadau ar fenter gynaliadwyedd ehangach , gan greu prosiectau trawsnewidiol, gyda chefnogaeth ac arweiniad gan UCM.

Mae’r Bartneriaeth yn adeiladu ar

dactegau trefnu cymunedol ac yn

canolbwyntio ar y themâu craidd sydd wedi eu hadnabod drwy ymgynghori â trigolion a myfyrwyr.

Themâu craidd y Bartneriaeth yw;

Cynaliadwyedd

Gwastraff ac Ailgylchu

Tai & Ymddangosiad

Dinasyddiaeth a Democratiaet

Llygredd Sŵn

Bydd y Bartneriaeth yn darparu lle a llwyfan lle gall pobl ddod at ei gilydd i ddylanwadu ar y newid maent yn dymuno ei gweld yn eu cymunedau, ac i gydweithio yn hytrach na

gadael i sefydliadau weithio ar ran pobl. Bydd y tactegau trefnu cymunedol y mae’r

Bartneriaeth yn adeiladu arnynt hefyd yn llywio’r ffordd y mae Undeb y Myfyrwyr yn

gweithio gyda myfyrwyr a chymunedau i gyflawni newid, ac yn y tair blynedd nesaf bod y newid yma’n sicrhau bod llais myfyrwyr yn rhy uchel i unrhyw wleidydd i’w hanwybyddu.

Bydd Partneriaeth Gymunedol Caru Bangor yn dod â phobl ynghyd o bob cwr o’r byd, yn ymdrechu’n rhagweithiol tuag at nodau ac amcanion cyffredin, ac yn rhoi llais i’r gwaith rhagorol a’r cydweithio sydd eisoes yn digwydd yn ein cymunedau.

Hwyl y Glas ym Mhrifysgol Bangor Roedd tîm SBBS Cynaliadwyedd@Bangor yn Ffair y Glas, digwyddiad mwyaf poblogaidd yr Wythnos Groeso, lle mae myfyrwyr yn cofrestru ar gyfer clybiau, cymdeithasau, chwaraeon a gwirfoddoli. Fe wnaeth y tîm hyrwyddo nod y Brifysgol o ‘Ddod â Chynaliadwyedd yn Fyw’ trwy Cynaliadwyedd@Bangor, sef y strwythur unigryw a’r rhaglen barhaus o welliannau mae’r tîm wedi datblygu i ddeall a rheoli datblygiad cynaliadwy’r Brifysgol o dan y strwythur cynaliadwyedd poblogaidd a ddefnyddir: Pobl, Planed a Ffyniant.

Mae John Hughes, Is-Ganghellor Prifysgol Bangor yn awyddus bod y Brifysgol yn dod yn adnabyddus yn fyd-eang fel y Brifysgol Gynaliadwy ac mae’n hynod gefnogol o waith Rhwydwaith WISE a Thîm PrifBlaned i ymgorffori’r strwythur PrifBlaned ar draws y campws a thu hwnt mewn addysg, ymchwil ac ymgysylltu â’r cyhoedd. Dywedodd:

“Ym Mhrifysgol Bangor, mae cynaliadwyedd yn rhan o bopeth a wnawn. Dyma’r ffordd a’r rheswm pam rydym yn gweithredu.”

Mae llwyddiant unrhyw fenter cynaliadwyedd yn dibynnu ar fewnbwn gan bob aelod o’r gymun-ed. Yn Ffair y Glas cafodd cannoedd o fyfyrwyr eu hysbrydoli i gymryd rhan â chynaliadwyedd yn bersonol ac yn broffesiynol. Hyrwyddodd y tîm sut i fanteisio ar gyfleoedd newydd drwy ddatblygu arferion cynaliadwy i gynyddu mant-ais gystadleuol yn y farchnad swyddi ac fel entrepreneuriaid trwy fanteisio ar arbenigedd tîm SBBS mewn datblygiad cyfrifol amgylch-eddol a chymdeithasol. Gall hyrwyddo camau

gweithredu personol megis arwyddo Addewid Cynaliadwyedd y Brifysgol, a thrafod pa ddatblygiadau cynaliadwyedd dylai’r Brifysgol fod yn gweithredu, a chymryd mwy o ran gyda PrifBlaned.

Dywedodd Ricky Carter, Rheolwr Amgylchedd Prifysgol Bangor:“Roedd yn wych i fyfyrwyr newydd sgwrsio gyda thîm SBBS, a chael gwybod pam mae angen i bawb chwarae eu rhan i helpu’r Brifysgol leihau ei effaith ar yr amgylchedd drwy weithredoedd syml bob dydd, ond hefyd mae wedi rhoi iddynt safbwyntiau cynaliadwy newydd ar eu gyrfaoedd a’u dyheadau ar gyfer y dyfodol”.

Dydd Llun 9 Chwefror - Dydd Sul

15 Chwefror

Trwy gydol yr wythnos byddwn yn cynnal sesiynau thema amrywiol ac ar ddydd

Mercher rhwng 12 a 4yp yng Nghyntedd a choridor Prif Adeilad y Celfyddydau bydd nifer o stondinau llawn gwybodaeth ar fyw

yn iach.

Diffoddwch Dros Y Dolig

Oeddech chi'n gwybod bod Prifysgol Bangor yn defnyddio'r un faint o

drydan ag oddeutu 5,000 o gartrefi nodweddiadol yn y DU bob blwyddyn?

Mae ein "Cloc Ynni" yn rhoi syniad da i ni o faint mae ein defnydd o ynni yn ei

gostio i ni, ynghyd â'r ôl-troed carbon o ganlyniad.

Dywed Ricky Carter, Y Rheolwr Amgylcheddol “Rydym yn gwneud cynnydd

gwych gyda'n mesurau arbed ynni, ac er gwaethaf cynnydd o 30% yn y

niferoedd staff a myfyrwyr, mae ein cyfanswm defnydd o ynni nawr yn 75% o'r

hyn yr oedd 10 mlynedd yn ôl”. Mae staff a myfyrwyr yn helpu'r Brifysgol i

gael hyn hyd yn oed yn is trwy ddiffodd yr holl offer trydanol diangen yn ystod

y nos, dros y penwythnos, ac yn enwedig cyn iddynt adael am gyfnod

gwyliau'r Nadolig"

Gwella Effeithlonrwydd Ynni yn Safle'r Normal

Mae'r Adran Ystadau a Chyfleusterau wedi uwchraddio system wresogi tanio olew oedd

wedi heneiddio gyda system prif gyflenwad nwy newydd ar y safle Normal. Bydd y system

newydd yn llawer mwy cost effeithiol a buddiol o ran effeithiau amgylcheddol.

Meddai Tony Flint, Rheolwr Peirianneg Cynnal a Chadw Ystadau ... .. "Rydym yn

chwilio'n gyson am ffyrdd o wella effeithlonrwydd ynni a thrwy hynny lleihau costau yn

ogystal â'n heffeithiau amgylcheddol. Drwy osod system wresogi nwy yn lle olew ar y safle

rydym yn rhagweld arbediad o tua £40,000 y flwyddyn mewn costau tanwydd, a fydd yn

lleihau ein hallyriadau carbon gan fwy na 80 tunnell. Mae hwn yn un o nifer o fesurau

rydym yn eu cymryd ar draws y Stad i gyflawni ein targedau lleihau carbon hir. dymor”

Ychwanegodd Ricky Carter, Rheolwr Amgylcheddol "Nid yn unig bydd y system newydd

yn fwy cost effeithiol ac effeithlon o ran allyriadau, bydd yn lleihau ein hôl troed carbon

ychwanegol sy'n gysylltiedig â chludiant olew, yn ogystal â chael gwared â

photensial sylweddol ar gyfer llygredd o ollyngiadau".

I gael rhagor o wybodaeth am fesurau effeithlonrwydd ynni, cysylltwch â

environment@bangor.ac.uk

Diwrnod S’mae—Diwrnod i ddathlu'r

Gymraeg

S’mae, S’mae …. dyna’r geiriau a gafodd ei

glywed ym mhob man o amgylch Prifysgol

Bangor ar Ddydd Mercher 15 Hydref, diwrnod

cenedlaethol swyddogol i ddathlu’r iaith

Gymraeg. Fe wnaeth siaradwyr a dysgwyr o

bob math o gefndir Cymreig wneud pwynt o

gyfarch ei gilydd yn y ffordd hon er mwyn codi

ymwybyddiaeth y cyhoedd o’r iaith Gymraeg

ac er mwyn ymarfer eu Cymraeg. ‘Rhowch

gynnig arni’ oedd thema gyffredinol y dydd.

Roedd Cynaliadwyedd@Bangor yn cefnogi’r

diwrnod drwy ‘Ddod a’r Gymraeg yn fyw’ fel

rhan o’r nod i ‘Ddod a Chynaliadwyedd yn

fyw’.

Fel mewn mannau eraill yng Nghymru,

cynhaliwyd llawer o wahanol ddigwyddiadau

ledled Bangor, ac roedd Prifysgol Bangor yn

hyrwyddo’r dydd. Cafodd staff a myfyrwyr ym

Mhrifysgol Bangor, eu gwobrwyo am eu

hymdrech i ddefnyddio’r Gymraeg ar y

diwrnod gyda gostyngiad o 10% ar de a

choffi. Cafodd dysgwyr Cymraeg y Brifysgol,

gan gynnwys Is-Ganghellor y Brifysgol, eu

gwobrwyo am eu hymdrechion i ddysgu’r iaith

mewn seremoni wobrwyo arbennig. Roedd

sesiwn blasu Cymraeg ar gyfer myfyrwyr yn

nhafarn y Belle Vue ac roedd hefyd yn gyfle

gwych i adrannau drefnu eu digwyddiadau eu

hunain ar gyfer y diwrnod.

Roedd yn ddiwrnod llwyddiannus iawn, ond

gadewch i ni hefyd gofio nad yw’r iaith Gym-

raeg yn rhywbeth am un diwrnod yn unig,

mae’n rhan allweddol o’n prifysgol, ein dinas

a bywyd ein gwlad bob dydd o’r flwyddyn.

Sgrinio Ffilm Planet Ocean

Yn mis Hydref fe drefnodd y tîm Cynaliadwyedd

ddangosiad o ffilm y 'PLANET OCEAN' ar y cyd gyda’r

grŵp Cyfeillion y Ddaear lleol a'r cyhoedd. Rhaglen

ddogfen trawiadol oedd hi am y cefnforoedd a'r angen

i'w diogelu. Roedd y ffilm yn gyfle i blymio i ddirgelion

mwyaf ein planed gyda thîm o sinematogwyr tanddwr

rhyngwladol wrth iddynt archwilio'r cwlwm syfrdanol

rhwng dynoliaeth a'r môr. Ymunodd Paul Kay gyda’r gynulleidfa ar gyfer sesiwn holi ac ateb ar y

noson, ef yw Swyddog Prosiectau Cymraeg yn Gymdeithas Cadwraeth Forol .

Mae Myfyrwyr yn Diffodd yn gystadleuaeth arbed ynni ac ailgylchu sy’n agored i bob myfyriwr

sy’n byw mewn neuaddau preswyl.

Gwyliwch allan am wobrau

a dilynwch ni ar Facebook

Y Gymru a Garem: Y Brifysgol a Garem

Cynhaliodd y tîm cynaliadwyedd gyfarfod

arbennig o’r fforwm cynaliadwyedd gyda Mike

Palmer (Swyddfa Archwilio Cymru) i drafod y Bil

Cenedlaethau’r Dyfodol. Ar hyn o bryd ‘Cymru’n

Un: Cenedl Un Blaned’ yw cynllun statudol

presennol Llywodraeth Cymru ar gyfer hyrwyddo

Datblygu Cynaliadwy (DC) ar draws ei

swyddogaethau. Mae’n dweud mai DC fydd

egwyddor drefniadol canolog y llywodraeth yng

Nghymru – mae gwneud datblygu cynaliadwy yn

brif egwyddor drefniadol i lywodraeth felly wedi

bod yn bolisi i’r llywodraeth am bron i bedair

blynedd. Mae Bil Llesiant Cenedlaethau’r

Dyfodol yn mynd a’r dyhead hwn gam ymhellach

drwy gryfhau’r trefniadau llywodraethol presennol

o fewn detholiad o sefydliadau sector cyhoeddus

penodol er mwyn ‘gwella llesiant Cymru’.

Mae’r Bil yn sicrhau bod anghenion

cenedlaethau’r presennol yn cael eu bodloni heb

beryglu gallu cenedlaethau’r dyfodol i ddarparu

eu hanghenion eu hunain. Bydd hyn yn digwydd

drwy ymgorffori egwyddor datblygu cynaliadwy

yn y gyfraith.

Er na fydd Prifysgolion yn cael eu cynnwys yn y

Bil, y teimlad cryf yn y fforwm oedd y dylai

Prifysgol Bangor gymryd rhan yn y Sgwrs

Genedlaethol ac y dylai’r Brifysgol baratoi ar

gyfer a gweithredu’r Bil o fewn ein harferion ein

hunain. Roedd y digwyddiad yn gyfle i gasglu

syniadau am Y Gymru a Garem/ Y Brifysgol a

Garem h.y. pa fath o Brifysgol yr hoffem a sut

fyddai orau i fesur ac adrodd ar ein llwyddiannau

ym maes cynaliadwyedd.

Melin Drafod Cynaliadwyedd Misol 'Dod a Chynaliadwyedd yn Fyw'

Hybu syniadau a thrafodaeth o amgylch Cynaliadwyedd@Bangor

PrifBlaned :: Cynaliadwyedd@Bangor

28/01/15 1-2pm Teras 3

Llywydd UM Rhys Taylor— Partneriaeth Gymunedol Caru Bangor

25/02/15 1-2pm Teras 3

Heli Gittins— Ymwybyddiaeth Ofalgar a chynaliadwyedd

18/03/15 1-2pm Alun Roberts 304, Ystafell Seminar Hughes

Jackie Ellis, Adnoddau Dynol a Chynaliadwyedd

29/04/15 1-2pm Teras 3

Angela Church, Caffael Cynaliadwy ac Arlwyo

27/05/15 1-2pm Teras 3

Nicola Day, Caffael Cynaliadwy ym Mhrifysgol Bangor

bangor.ac.uk/cynaliadwyedd

Gair gan Dr Einir Young Y Pennaeth Datblygu Cynaliadwy Gobeithio eich bod wedi mwynhau cynnwys y rhifyn hwn o Newyddlen Cynaliadwyedd@bangor. Mae hi wedi bod yn flwyddyn brysur arall ac yn ystod y tymor hwn mae mwy fwy o weithgareddau a llwyddiannau i’w dathlu. Rydym yn ffodus iawn fod y Brifysgol wedi cytuno i ar-iannu swydd Mair Rowlands, aelod o staff yn SBBS, sy’n cydlynu’r gwaith o hyrwyddo cynaliadwyedd ar draws y brifysgol. Yn ystod y flwyddyn sydd dod bydd mwy o ad-drefnu i sicrhau fod ein hymdrechion yn cael eu cydnabod ac yn dod a budd i ni gyd. Yn y cyfamser dyma grynodeb o’r llwyddiannau: Mae biliau ynni Prifysgol Bangor tua £2.5miliwn y flwyddyn: o hynny, mae tua £1.9 miliwn yn cael ei war-

io ar drydan a £500k ar nwy a’r gweddill yn olew a LPG. Dros y 9 mlynedd ddiwethaf mae cyfanswm ein defnydd ynni wedi gostwng o 23% Yn yr un cyfnod gostyngodd yr allyriadau carbon sydd ynghlwm wrth ynni o 10.6% Rydym wedi arbed £1.6M ar ein biliau ynni dros y 9 mlynedd olaf a phetaem wedi aros yn ein hunfan byddai’n biliau yn £600,000 yn fwy. Yn ystod y cyfnod hwn mae niferoedd CALL staff a myfyrwyr wedi codi o 30%, ac mae nifer yr ystafelloedd yn y neuaddau preswyl wedi codi o 20%. Mae “treth” Carbon yn costio tua £200,000 y flwyddyn i ni ar hyn o bryd (h.y. bron i 13,000 tonnes x £15.60 y dunnell). Bydd y gost hon yn codi i £16 y dunnell flwyddyn nesaf. Mae ail-gylchu gwastraff i fyny o 17% i 47% sy’n welliant o 30% dros naw mlynedd. I roi’r llwyddiant hwn yn ei gyd-destun fe gymrodd ddeng mlynedd i Gyngor Gwyn-edd (sy’n Gyngor a chanddo record ail-gylchu arbennig o dda) i wella o 20%; rhyw-beth lwyddom ni i’w gyflawni mewn pum mlynedd ar ôl gweithredu’n System Rheoli Amgylcheddol. Cafodd gwaith Undeb Myfyrwyr Prifysgol Bangor a gwaith cyd-lynu Mair ei gydnab-od mewn gwobrau Prydeinig - fe enillon nhw’r wobr Aur yng Ngwobrau ‘Effaith Werdd’, gwobr gay r Ecologist a nhw yw “Undeb y Flwyddyn” yn y category ‘anfasnachol’. Yn arolwg diweddara’r NUS a’r Academi Addysg Uwch ar gynali-adwyedd dywedodd 90% o fyfyrwyr Prifysgol Bangor eu bod yn cytuno neu gytun-o’n gryf fod cynaliadwyedd yn bwnc y dylai’r Brifysgol ei hyrwyddo. Meddai’r NUS am berfformiad Bangor: “Mae’r rhaglen glodwiw hon yn dangos pa mor arwyddocaol yw effaith unigolion pan eu bod yn gweithredu fel grŵp a dylid canmol staff a myfyrwyr Prifysgol Bangor am eu hymdrechion i hyrwyddo defnyddio

ynni’n fwy effeithiol a chynaliadwy ac annog newid ymddygiad parthed gwastraff, teithio a bwyd ar draws y campws. Nadolig Llawen a Blwyddyn Newydd Dda i chi gyd a gobeithio y gwnewch ymuno gyda ni yn y gweithgareddau yn 2015

www.bangor.ac.uk/cynaliadwyedd