[0]

ความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสาน

ตอนใต ทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร

นงณพร ทบทมทวโชค

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (สถตประยกตและเทคโนโลยสารสนเทศ)

คณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2556

(2)

บทคดยอ

ชอวทยานพนธ ความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาว

กลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร ชอผเขยน นางสาวนงณพร ทบทมทวโชค ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต (สถตประยกตและเทคโนโลยสารสนเทศ) ปการศกษา 2556 การวจยนมวตถประสงค เพอศกษา ระดบความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร อทธพล ของความรความเขาใจและปรมาณขาวสารทไดรบทมตอความ คดเหนของเกษตรกร และปญหา อปสรรค ขอเสนอแนะของเกษตรกร กลมตวอยาง ไดแก เกษตรกรผปลกขาวทขนทะเบยนโครงการประกนรายไดเกษตร ป 2553 /54 กลมจงหวดอสานตอนใต จ านวน 725 ราย เมอ 12-22 ตลาคม 2553 ในชวงการประชาคม เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอแบบสอบถาม วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนาและ การถดถอยพห

ผลการวจยพบวา เกษตรกรมความรความเขาใจ โครงการประกนรายได อยระดบปานกลาง โดยมปรมาณการรบรขาวสาร อยระดบปรมาณนอย จากแหลงขาวสาร 3 แหลง คอ เกษตรต าบล ก านน /ผใหญบาน และ เจาหนาทธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ ตามล าดบ ความคด เหนเกษตรกรมตอโครงการ อยระดบเหนดวย ความรความเขาใจของเกษตรกรดานการท าสญญาประกนกบ ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร และ ปรมาณขาวสารทไดรบ มอทธพลตอความคดเหน อยางมนยส าคญ เกษตรกรสวนใหญเหนดวยกบโครงการ นและเปนโครงการทดและอยากใหมตอไปเรอย ๆ เพราะเกษตรกรไดรบ ประโยชน ทวถง ท าใหคณภาพชวตดขน ปญหาทพบ คอเกษตรกรไมชดเจนวนใชสทธ ทเกดประโยชนทสด ซงอางองกบ ราคากลางอางองทประกาศทกสปดาห แตเกษตรกรขาดการ ตดตามขาวสาร ดงนนเสนอแนะใหก าหนดกฎ ระเบยบทชดเจน จดอบรมเจาหนาท และเกษตรกรเพอใหม ความรความเขาใจ อยางแทจรง เพมชองทางประชาสมพนธและก าหนดจดแสดงขอมลขาวสารทเกษตรกรจะเหนไดชดเจนอยางสม าเสมอ เพอเปนแนวทางการตดสนใจของเกษตรกร

(3)

ABSTRACT

Title of Thesis Cognition and the Opinion of rice farmer on Income Guarantee Scheme in The Southern Isan provinces groups, Thailand.

Author Miss Nongnapond Tubtimthawechok Degree Master of Science (Applied Statistics and Information

Technology) Year 2013

The objectives of this study were level of cognition and the Opinion of rice farmers, influence of cognition and amount of information that farmers receive have affect for opinion them, problems and suggestions of rice farmers regarding Income Guarantee Scheme in The Southern Isan provinces groups. The selected samples are 725 farmers who were participated in the Income Guarantee Scheme in 2010/2011, Round 1 in The Southern Isan provinces groups. The data were collected on 12-22 October 2010, was the community registrations of a project by 725 questionnaires. Data were analyzed by descriptive statistics with the frequency, percentage and inferential statistics with multiple regression.

The results of the study of farmers' cognition are moderate and least amount of information from ordinal 3 information sources are Agricultural Extension Officer, Subdistrict Headman / Village Headman, officer of Bank for Agriculture and Agricultural Cooperatives. Rice farmers’ opinion are agree with income guarantee scheme. Amount of information have influence the opinions of farmers, significantly. The results indicated that rice farmers' opinions of income guarantee scheme was the good project that should have been continually proceed. This project can prevent the corruption of false registration by others. Those farmers agreed that by joining the project, because the farmers to earn more profits and get better lives. Problems found in this project that rice farmers had not clear most benefit day for income guarantee contact with Bank

(4) for Agriculture and Agricultural Cooperatives which refer from cost estimate that government announced every week but farmer are not interested. So, suggested to solve this problem that the rules and regulations should have been clearly specified, training officers and farmers to truly understand for project. The public relations information should have been operated efficiently and always should have point clearly declared for farmers to guide the decisions of rice farmers on income guarantee scheme in The Southern Isan province groups.

(5)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธ เรอง ความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร ส าเรจลลวง ไดเนองมาจากไดรบความกรณาและชวยเหลอ เปนอยางดยงจากรองศาสตราจารย ดร . เดอนเพญ ธรวรรณววฒน อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทไดกรณาสละเวลาใหค าปรกษา ขอชแนะ ขอคดเหน และตรวจแกไขขอบกพรอง อนเปนประโยชนในการท าวทยานพนธในทกขนตอน และขอขอบคณผชวยศาสตราจารย ดร.ปรชา วจตรธรรมรส อาจารยทปรกษาและตรวจสอบวทยานพนธ รวมทง ดร . ไชยยงค มงคลกจงาม จาก ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร ทไดกรณาใหค าแนะน าพจารณาวทยานพนธใหถกตองสมบรณยงขน ผวจยขอขอบพระคณ เกษตรกรทกทานทกรณาใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามรวมทงเจาหนาท ทกทานท ใหความชวยเหลอ และอ านวยความสะดวกในการ เกบรวบรวม ขอมล โดยเฉพาะ นายพทกษ เสาวโค (นกวชาการสงเสรมการเกษตรช านาญการอ าเภอเมองสรนทร ) ทเปนผประสานงานการเกบขอมลในทกจงหวด และขอขอบคณนกวชาการสงเสรมการเกษตรช านาญการ 3 ทาน นายวลาส อนนตภม (อ าเภอเมองยโสธร) นายสมจตร รงกลาง (อ าเภอเมองชยภม) นายเจมจล สทธเวช (อ าเภอหวยแถลง นครราชสมา ) เจาพนกงานการเกษตรช านาญงาน 2 ทาน นายสมาน มาจนทก (อ าเภอ เดชอดม อบลราชธาน ) นายพทกษ ออนนวล (อ าเภอช าน บรรมย ) นกวชาการสงเสรมการเกษตร 2 ทาน นายปรชญา สทนต (อ าเภอหวยทบทน ศรสะเกษ ) นางสาวธมลวรรณ กาลวบลย (อ าเภอเมองอ านาจเจรญ) ทอ านวยความสะดวกในการเกบขอมลในพนท และขอขอบคณนายสกนธ อาภรณ ทอนเคราะหขอมลโครงการประกนรายไดเกษตรกร จากธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร กรงเทพมหานคร ทท าใหการศกษาครงนมความสมบรณมากขน และขอขอบพระคณ เจาหนาทคณะสถตประยกตทกทานทใหความชวยเหลอ ในการศกษาครงนอยางด รวมทงขอขอบคณเพอนทรกทกคน ส าหรบก าลงใจและความชวยเหลอตลอดมา

ทายสดน ผวจยขอขอบพระคณ และขอมอบความส าเรจทงหมดจากการท าวทยานพนธ ฉบบน แดบพการผใหก าเนด คณาจารยทกทานผประสทธประสาทความร สงเสรม สนบสนนและเปนก าลงใจ ตลอดจนเปนแรงจงใจทส าคญ จนท าใหการศกษานประสบความส าเรจไดตามทตงใจ

นงณพร ทบทมทวโชค กนยายน 2556

(6)

สารบญ

หนา

บทคดยอ (2) ABSTRACT (3) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญ (6) สารบญตาราง (8) สารบญภาพ (10) บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคในการวจย 4 1.3 ขอบเขตการศกษา 4 1.4 ประโยชนทจะไดรบ 5 บทท 2 แนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของ 6 2.1 ความรความเขาใจและความคดเหน 6 2.2 นโยบายการแทรกแซงกลไกราคาของรฐในตลาดขาวเปลอก 9 2.3 เกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต 26 2.4 งานวจยทเกยวของ 28 2.5 กรอบแนวคด 30 2.6 สมมตฐานการศกษา 31 2.7 นยามปฏบตการ 32 บทท 3 วธการศกษา 33 3.1 ตวแปรในการศกษา 33 3.2 ประชากรและตวอยาง 33 3.3 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 35

(7) 3.4 ตวแปร นยาม และมาตรวด 36 3.5 วธการวเคราะหขอมล 38 3.6 วธการเกบรวบรวมขอมล 40 บทท 4 ผลการศกษา 41 4.1 ลกษณะทวไปของตวอยาง 41 4.2 ความรความเขาใจเกยวกบโครงการประกนรายได 45 4.3 อทธพลของขอมลพนฐาน ความรความเขาใจ และปรมาณขาวสารทไดรบทมตอ 55 ความคดเหนของเกษตกร 4.4 ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ 58 บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 61 5.1 สรปผลการศกษา 61 5.2 อภปรายผล 63 5.3 ขอเสนอแนะ 64 บรรณานกรม 68 ภาคผนวก 72 ภาคผนวก ก หนงสอขอความอนเคราะหเพอเกบรวบรวมขอมลแบบสอบถาม 73 ภาคผนวก ข แบบสอบถาม 83 ประวตผเขยน 92

(8)

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1.1 ผลการด าเนนงานโครงการประกนรายได (ขาวเปลอก) ป 2552/53 3 กลมจงหวดอสานตอนใต จาก ธ.ก.ส. ขอมลสะสมถงวนท 30 กรกฎาคม 2553 2.1 รายการด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกร และหนวยงานรบผดชอบ 12 ป 2553/54 2.2 ชนดของประเภทขาวเปลอก ราคาประกนและปรมาณผลผลตตอครวเรอน 13 2.3 ชนดและชอพนธขาวเปลอก และผลตผลตอไรทงในเขตและนอกเขตชลประทาน 14 2.4 ตวอยางราคาเกณฑกลางอางอง ป 2553/54 ขาวนาป (รอบท 1) เดอน ต.ค. 2553 15 2.5 ความแตกตางของโครงการประกนรายไดเกษตรกรและโครงการรบจ าน า 25 2.6 ขอมลดานเศรษฐกจกลมจงหวดอสานตอนใต 27 2.7 ขอมลสถตการเกษตรของประเทศไทย ป 2552 28 3.1 วนท สถานทและขนาดตวอยางในการเกบรวบรวมขอมล ของเกษตรกรผปลกขาว 34 กลมจงหวดอสานตอนใต รอบท 1 3.2 ตวแปร นยามและมาตรวด 36 3.3 เกณฑการแปลความหมายความรความเขาใจ 39 4.1 จ านวน รอยละ เฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของตวอยางจ าแนกตามขอมล 42 พนฐานสวนบคคล 4.2 จ านวน รอยละ เฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของตวอยางจ าแนกตาม 43 ขอมลพนฐานเกยวกบโครงการ 4.3 รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนความรความเขาใจ 45 ในภาพรวม 4.4 รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนความรความเขาใจ 46 เปนรายดาน 4.5 รอยละทตอบถกของคะแนนความรความเขาใจเปนรายขอของเกษตรกรทมตอ 47 โครงการประกนรายไดเกษตรกร

(9) 4.6 ปรมาณขาวสารของเกษตรกรทไดรบในภาพรวมโครงการประกนรายไดเกษตรกร 49 4.7 รอยละของเกษตรกรจ าแนกตามแหลงขาวสารทไดรบเกยวกบโครงการ 49 ประกนรายได 4.8 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบความคดเหนโดยภาพรวม 52 ของเกษตรกรทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร 4.9 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบความคดเหนรายดานของเกษตรกร 52 ทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร 4.10 ผลการศกษาขอมลพนฐานความรความเขาใจและปรมาณขาวสารทไดรบทมตอ 56 ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต 4.11 จ านวนและรอยละของความคดเหนเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต 58 ทเหนควรหรอไมเหนควรด าเนนการโครงการประกนรายไดเกษตรกรตอไป 4.12 จ านวนและรอยละของความคดเหนเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต 59 เกยวกบขอดและขอเสยของโครงการประกนรายไดเกษตรกร 4.13 จ านวนและรอยละของความคดเหนเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต 60 เกยวกบปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะของโครงการประกนรายไดเกษตรกร

(10)

สารบญภาพ

ตารางท หนา 2.1 แสดงความสมพนธระหวางความรความเขาใจและความคดเหน 7 2.2 ขนตอนการด าเนนงานโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว ป 2553/54 17 2.3 ระยะเวลาการรบจ าน าขาวเปลอก ขาวนาป 22 2.4 กรอบแนวคดในการศกษาความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกร 31 ผปลกขาวทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร

บทท 1

บทน า 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

เกษตรกรผปลกขาว หรอชาวนา เปนอาชพทมความส าคญตอภาคการผลตของประเทศไทย โดยมสดสวนพนทเพาะปลกประมาณรอยละ 59 ของพนทเพาะปลกทงประเทศ และมครวเรอนทประกอบอาชพเพาะปลกขาวประมาณ 3.7 ลานครวเรอน กระจายอยตามภมภาคตาง ๆ ทวประเทศ มปรมาณผลผลตตอปเฉลย 32 ลานตนขาวเปลอก (ประมาณ 20 ลานตนขาวสาร) โดยรอยละ 55 นนใชภายในประเทศ และสวนทเหลอสงออก เชน ป 2552/53 สงออกเฉลย 8.5 ลานตนขาวสาร มลคากวา 159,543 ลานบาท (อตราแลกเปลยน 31.49 บาท/ดอลลารสหรฐ ) โดยคดเปนรอยละ 28.79 ของสวนแบงการตลาดการคาขาวของโลก และเปนอนดบ 1 ผสงออกขาวของโลก (ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร , 2553: 12-10) ดงนนการเพาะปลกขาวจงเปนทงแหลงอาหารและเปนแหลงรายไดของเกษตรกรไทย อาชพ ชาวนาจงมความส าคญตอภาคการเกษตรของประเทศ แตทกฤดกาลของการเพาะปลก ขาวมกมปจจยเสยงสง ทงดานภยธรรมชาต และปรมาณผลผลต เพราะเปนสนคาทมเวลาจ ากดโดยเฉพาะชวงเกบเกยวปลายปทมกมผลผลตออกสตลาดพรอมกนเปนจ านวนมาก สงผลใหชวงดงกลาวเปนชวงทขาวราคาตกต าทสด จงถอวาเกษตรกรมความเสยงสงมาก

เพอแกปญหาดงกลาว รฐบาลจงตองเขาไปแทรกแซง ราคาผลผลต โดยน านโยบายดานราคา (Price policy) มาใชก าหนดราคาใหม และแนวทางการประกนราคาขนต า (Minimum price level) ภายใตชอ “โครงการรบจ าน าขาวเปลอก ” ทเกอบทกรฐบาลเลอกใช ตงแต ป 2524/25 เปนตนมา โดยมหลกการเหมอนการรบจ าน าสงของทวไป นนคอ รฐบาลจะก าหนดราคารบจ าน าไวต ากวาราคาตลาดเลกนอย เมอ เกษตรกร ทเขารวมโครงการ น าผลผลตมาจ าน าไวกบโรงสทรวมโครงการ ภายในระยะเวลาทก าหนด (สเดอน) หากราคาในตลาดสงกวา ราคาทจ าน าไว เกษตรกรสามารถ ไถถอนคน และน าผลผลตไป ขายในตลาดได แตหากไมไถถอนคนในระยะเวลาทก าหนด ผลผลตดงกลาวจะตกเปนของรฐบาล

ปการผลต 2543 โครงการรบจ าน าขาวเปลอกปรบเปลยนหลกการและเจตนา รมณไปจากเดม โดยก าหนดราคารบจ าน าสงกวาราคาตลาดและขยายโครงการใหญขน เกษตรกรจงน าผลผลตมาเขา

2

รวมโครงการเปนจ านวนมากและไมไถถอนผลผลตคน สงผลใหรฐบาลมภาระคาใชจายในการเกบรกษาผลผลต และยง ระบายขาวไดลาชา สงผลใหคณภาพขาวดอยลง ลกษณะดงกลาว จงเปนภาวะ การซอแพงขายถก อกทงผลประโยชนยงตกแกชาวนาฐานะร ารวยหรอชาวนาในเขตชลประทาน ประมาณ 1 ลานครวเรอนเทานน และขนตอนการด าเนนงานยงเปดชองใหงายตอการทจรตดวย

ดวยเหตน รฐบาลของนายอภสทธ เวชชาชวะ จงไดปรบเปลยนแนวทางการ แทรกแซงราคาผลผลตดวยการป ระกนราคาขนต าแนวทางใหม โดยรฐบาลมไดรบซอผลผลต แตจายเงนอดหนนการผลตใหแกเกษตรกรแทน ภายใตชอวา “โครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว ” โดยเรม ปการผลต 2552/53 มหลกการคอ แตละรอบการผลต รฐบาลจะประกาศราคาประ กนขาวเปลอก ทกชนดไวสงกวาราคาตลาดเลกนอย (หอมมะล หอมจงหวด หอมประทม ขาวจาว และขาวเหนยว ) ทกสปดาหระหวางด าเนนโครงการ จะประกาศราคากลางอางองเพอใชเปนราคากลางส าหรบซอขายขาวเปลอก และเปนตวเลขเพอใชค านวณเงนชดเชยรายได กรณทราคากลา งอางองต ากวาราคาประกน (สวนตางระหวางราคากลางอางองกบราคาประกน ) โดยมหลกการคอถาชวงใดราคากลางอางองต ากวาราคาตลาด จะขายขาวจะไดราคาต า แตไดรบสวนตางชดเชยรายได และถาชวงใดราคากลางอางองสงกวาราคาตลาด จะขายขาวไดราคาสง แตไมไดรบสว นตางชดเชยรายได จงเหนไดวาโครงการประกนรายไดเกษตรกรน มเจตนารมณและหลกการตางไปจากโครงการรบจ าน าขาวเปลอกเดม ความรความเขาใจและการตดตามขาวสารจงเปนสงส าคญและจ าเปนเพอใหเกษตรกรผปลกขาวไดประโยชนสงสด

กลมจงหวดอสานตอนใต ประกอบด วย 8 จงหวด คอ ชยภม นครราชสมา บรรมย ยโสธร ศรสะเกษ สรนทร อ านาจเจรญ และอบลราชธาน โดยมสดสวนของพนทเพาะปลกประมาณรอยละ 30.32 ของพนทเพาะปลกทงประเทศ มจ านวนประชากร เฉลย รอยละ 16.97 ของประเทศ และยงเปนแหลงปลกขาวพนธขาวดอกมะล 105 คณภาพสงของประเทศท มชอเสยง ไปทวโลก แ ตดวยลกษณะภมประเทศของกลมจงหวดอสานตอนใตทเปนทราบสง แหงแลง และหางไกลแหลงน า จงท าใหสวนใหญปลกขาวนาป (รอบท 1) ไดเทานน โดยเรมตงแตเดอน พ .ค. เปนตนไป ดวยการใชน าฝน นยมใชขาวพนธขาวดอกมะล แตกมสวนนอยทปลก ขาวนาปรง (รอบท 2) โดยเรมตงแตเดอน ม.ค. เปนตนไป ซงจะม เฉพาะในเขตชลประทาน เทานน นยมใชพนธขาวเจาทวไป และสวนใหญกเปนเกษตรกรกลมเดยวกบทปลกขาวในนาปดวย

จะเหนวา จ านวนเกษตรกรและพนทการเพาะปลกของเกษตรกรผปลกขาว กลมจงหวดอสานตอนใตนน เฉลยเปน 1 ใน 3 ของประเทศ แตขอมลจากส านกทะเบยนกลาง กรมการปกครอง ณ วนท 31 ธ.ค. 2552 กลบมรายไดเฉลยตอคนตอป ประมาณ 29,174–36,681 บาท ยกเวน จงหวดนครราชสมา ประมาณ 54,362 บาท (วสทธ โรจนพจนรตน , 2553: 438-459) ซง 5 ใน 8 จงหวดนน

3

มรายไดเฉลยตอคนตอปต าเปน 10 อนดบของประเทศ อกทงการด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว ป 2552/53 ทผานมานน พบปญหาของการ ด าเนนโครงการหลายประการ จนกระทงคณะตดตามการด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวใหการสนใจเปนพเศษ และผลการด าเนนงานโครงการ ประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว กลมจงหวดอสานตอนใตซงเปนปแรก ป 2552/53 รายละเอยดตารางท 1.1 ดงน ตารางท 1.1 ผลการด าเนนงานโครงการประกนรายไดเกษตรกร (ขาวเปลอก) ป 2552/53

กลมจงหวดอสานตอนใต จาก ธ.ก.ส. ขอมลสะสมถงวนท 30 กรกฎาคม 2553

รายชอ จงหวดอสานตอนใต

ประชากรรวม (คน)

เกษตรกรผปลกขาว รอบท 1

เกษตรกรผปลกขาว รอบท 2

จ านวนทผาน ประชาคม (ราย)

รอยละ ล าดบ จ านวนทผาน ประชาคม (ราย)

รอยละ

ศรสะเกษ 1,446,345 198,659 5.82 1 36,800 4.48 นครราชสมา 2,571,292 189,888 5.57 2 16,196 1.97 อบลราชธาน 1,803,754 186,618 5.47 3 18,858 2.30 สรนทร 1,377,827 161,489 4.73 6 13,416 1.63 บรรมย 1,546,784 152,600 4.47 7 13,477 1.64 ชยภม 1,125,166 104,077 3.05 11 21,389 2.60 ยโสธร 539,134 71,387 2.09 17 13,251 1.61 อ านาจเจรญ 370,804 53,301 1.56 20 1,198 0.15

รวม 10,781,106 1,118,019 32.77 134,585 16.39 รวมทงประเทศ 63,525,062 3,411,835 100.00 821,227 100.00 อตราสวนตอ

ประเทศ 16.97 32.77 100.00 16.39 2.87

แหลงทมา: กรมสงเสรมการเกษตร, 2553 ข.

จากตารางท 1.1 จะเหนวาเกษตรกรผปลกขาว กลมจงหวดอสานตอนใต มอตราสวนของประชากรตอประเทศประมาณรอยละ 16.97 และมอตราสวนของ เกษตรกรผปลกขาว รอบท 1 ตอประเทศ ประมาณรอยละ 32.77 และมอตราสวนของเกษตรกรผปลกขาวรอบท 2 ตอประเทศ

4

ประมาณรอยละ 16.39 โดยเกษตรกรผปลกขาวรอบท 2 นน เปนกลมเดยวกบเกษตรกรผปลกขาวรอบท 1

ส าหรบโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว ทก าลงเขาสการด าเนนโครงการเปนปท 2 เพอประโยชนในการปรบปรงหรอพฒนาใหเหมาะสม สนองตอบตอปญหาและความตองการของชาวนาทเปนประชากรสวนใหญของประเทศ โดยเฉพาะเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ซงมอตราสวน 1 ใน 3 ของเกษตรกรผปลกขาว ตอประเทศ จงมความนาสนใจทจะศกษาผลของความรความเขาใจและความคดเหน อทธพลของความรความเขาใจและปรมาณขาวสารทไดรบทมตอความคดเหน ตลอดจนปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะการด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต

1.2 วตถประสงคในการวจย

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษา 1.2.1 ระดบความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสาน

ตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร 1.2.2 อทธพลของความรความเขาใจและปรมาณขาวสารทไดรบทมตอความคดเหน

เกยวกบโครงการประกนรายไดเกษตรกรของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต 1.2.3 ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะการด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกร

1.3 ขอบเขตการศกษา การวจยนครอบคลมฤดการผลตป 2553/54 ของโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว

กลมจงหวดอสานตอนใต 1.3.1 รปแบบและวธการวจย การศกษาครงน ใชวธการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) ซงเกบรวบรวมขอมล โดยใช

แบบสอบถามความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร กลมจงหวดอสานตอนใต ประกอบดวย 8 จงหวดไดแก ชยภม นครราชสมา บรรมย สรนทร ศรสะเกษ อบลราชธาน อ านาจเจรญ และยโสธร

5

1.3.2 ขอบเขตดานประชากร ประชากร ทใชในการศกษาครงน ไดแก เกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต

ตามโครงการประกนรายไดเกษตรกร ทขนทะเบยนผปลกขาว ป 2553/54 ขาวนาป (รอบท 1) ตามบญชรายชอเกษตรกรผปลกขาวจากกรมสงเสรมการเกษตร จ านวน 1,118,019 ราย

1.3.3 ขอบเขตดานเนอหา

การศกษาความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวทมตอของโครงการประกนรายไดนนครอบคลมเนอหา 4 ดาน คอ ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ ดานการด าเนนโครงการ ดานการขนทะเบยนการประชาคม และการออกใบรบรองเกษตรกร และดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส.

1.4 ประโยชนทจะไดรบ 1.4.1 เพอใหหนวยงานหรอบคคลทเกยวของ กบโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลก-

ขาว สามารถน าผลทไดจากการศกษาไป ปรบปรง พฒนาหรอหาแนวทางแกไขในสวนทบกพรอง อนจะเปนประโยชนอยางยงตอการชวยเหลอเกษตรกรผปลกขาวตอไป

1.4.2 เพอเปนสารสนเทศใหกบหนวยงานทเกยวของกบนโยบายสาธารณะของเกษตรกร ผปลกขาว เปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนาใหเกดประสทธภาพและตรงตามความตองการของเกษตรกร

6

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การศกษา เรอง “ความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร” น ผวจยใชแนวความคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของเพอใชในการก าหนดกรอบในการศกษาในครงน ดงรายละเอยดตอไปน

2.1 ความรความเขาใจ และความคดเหน 2.1.1 ความหมาย

ความร (Knowledge) เปนขอเทจจรง (Facts) ความจรง (Truths) กฎเกณฑและรายละเอยด ทเกดจากการไดยน ไดฟง ทสงสมมาจากการศกษาเลาเรยน การคนควา ทกษะหรอประสบการณ ทไดรบมา ความรจดเปนปจจยพนฐานทส าคญตอมนษย

ความเขาใจ (Comprehension) เปนความสามารถทสงกวาความร เปนการแปลความ ตความ หรอการขยายความ ความรทไดรบมา และสะสมสงทเพมเตมนไวเพอทจะน าไปใชประโยชนตอไป

ความรความเขาใจ (Cognition) หมายถง ความสามารถน าความรทเพมเตมน ไปใชดดแปลงใหเหมาะสมส าหรบน าไปใชอธบายเปรยบเทยบในเรองนน ๆ ดดแปลงหรอน าไปใชในสถานการณจรงไดอยางมเหตผล สงสงเสรมใหเกดความรความเขาใจ คอการศกษาและสงแวดลอมในสงคม ซงจะตองมแหลงใหความร หรอแหลงขาว ผลของความรความเขาใจนนจะเหมอนกนหรอแตกตางกนขนอยกบตวบคคลและแหลงความรทไดรบมา ดงนนกระบวนการเกดความรความเขาใจจงสมพนธกบความรสกนกคดของแตละบคคล เปนกระบวนการภายใน ทอาจสงผลตอพฤตกรรมทแสดงออกของบคคล จงสรปไดวา ความรความเขาใจ เปนความสามารถในการเขาใจรายละเอยดขอมลตาง ๆ ทบคคลไดสะสมไวมาจากแหลงใหความรหรอแหลงขาว หล งจากทไดรบขาวสารเกยวกบเรองนน ๆ แลว ผลของความรความเขาใจอาจจะเหมอนกนหรอแตกตางกนได ขนอยกบบคคล และแหลงความรทไดรบมา

ความคดเหน (Opinion) เปนกระบวนการตอเนองของความรความเขาใจหลงจากบคคลไดรบขาวสาร และแสดงออกถงความเชอ ความรสก ดวยการพดหรอการเขยน ทสะทอนความในใจ

7

ในลกษณะเหนดวยหรอไมเหนดวยกได อาจมความโนมเอยงทไมไดอยบนพนฐานของความจรงหรออาจเปนขอเทจจรงบางอยางกได และผลของความคดเหนจะเหมอนกนหรอแตกตางกน ขนอยกบบคคลนน ๆ และแหลงความรทไดรบมา และสวนใหญแลวความคดเหนมกเกยวกบค าถามในปจจบนทสามารถจะเปลยนแปลงไปไดตามกาลเวลาหรอสถานการณทแปรเปลยนไป แตสามารถแสดงเหตผล สงเกตและวดได ถงแมจะไมลกซงเหมอนทศนคต ทตองอาศยความพรอมของบคคล เปนส าคญ สรปความสมพนธของความรความเขาใจและความคดเหน แสดงรายละเอยดภาพท 1.1

ภาพท 2.1 แสดงความสมพนธระหวางความรความเขาใจและความคดเหน

ถงแมวาความรความเขาใจและความคดเหนขางตนจะมความสมพนธกน แตผลของความคดเหนจะเหมอนกนหรอแตกตางกนขนอยกบบคคลนน และแหลงความรทไดรบมา จงสรปไดวา ปจจยพนฐานทมอทธพลตอความคดเหนของบคคล มาจาก 5 ปจจย ไดแก 1) พนธกรรม หรอ สรระ เชน อาย เพศ 2) ประสบการณตรงของบคคล เชน การศกษา ทกษะหรออาชพทบคคลไดพบเหน หรอประสบเหตการณดวยตนเอง 3) อทธพลจากครอบครวหรอผปกครอง 4) ความคดเหนของกลม 5) สอมวลชน ไดแก สอตาง ๆ ไมวาจะเปนวทย โทรทศน หรอสงพมพ ลวนเปนปจจยทกระทบตอความคดเหนของบคคล สรปไดวาความรความเขาใจและความคดขางตน ตวแปรทใชในการศกษาปจจยทมอทธตอความคดเหน ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาสงสด พนทในการประกอบอาชพ ปรมาณผลผลต ระยะเวลาในการประกอบอาชพ ความรความเขาใจ และปรมาณขาวสารทเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตไดรบ ในปการผลต 2553/54

2.1.2 การวดวดความรความเขาใจและความคดเหน 2.1.2.1 การวดความรความเขาใจและมาตรทใชในการวด การวดความรความเขาใจ เปนการวดความสามารถในการระลกเรองราวขอเทจจรง

หรอประสบการณตาง ๆ ทไดรบมา โดยใชมาตรวดตาง ๆ มาตรวจสอบความร ซงการวดความรความเขาใจนนสวนมากนยมใชแบบทดสอบ ซงแบบทดสอบนเปนเครองมอประเภทขอเขยนทนยมใชกนทว ๆ ไป โดยแบงออกเปน 2 ชนด คอ แบบอตนยหรอแบบความเรยง ซงใหเขยนตอบเปนขอความสน ๆ ไมเกน 1-2 บรรทด หรอเปนขอ ๆ ตามความเหมาะสม และแบบปรนย ซงแบงเปน 4

ทศนคต ความเขาใจ ความร ความคดเหน

8

ชนด คอ แบบเตมค า แบบถก- ผด แบบจบค และแบบเลอกตอบ โดยเฉพาะอยางยงแบบเลอกตอบนน เปนการวดความรความเขาใจทนยมใชกนมากในปจจบน เนองจากสามารถวดไดครอบคลมจดประสงคและตรวจใหคะแนนไดแนนอน โดยจะมสวนขอค าถามและตวเลอกทเปนตวถกและตวเลอกทเปนตวลวง โดยค าถามวดความรความเขาใจ แบงออก เปน 3 ชนด ดงน

1) ถามความรในเนอเรอง เปนการถามรายละเอยดเนอหาขอเทจจรงตาง ๆ ของเรองราวทงหลาย ประกอบดวยค าถามประเภทตาง ๆ เชน ศพท นยม กฎ ความจรง หรอรายละเอยดของเนอหาตาง ๆ

2) ถามความรในวธการด าเนนการ เปนการถามวธการปฏบตตาง ๆ ตามแบบแผน ปร ะเพณ ขนตอนของการปฏบตงานทงหลาย เชน ถามระเบยบแบบแผน ล าดบขน แนวโนมการจดประเภทและหลกเกณฑตาง ๆ

3) ถามความรรวบยอด เปนการถามความสามารถในการจดจ าขอสรป หรอหลกการของเรองทเกดจากการผสมผสานหาลกษณะรวม เพอรวบรวมและยนยอลงมาเปนหลก หรอหวใจของเนอหานน

จากการวดความรความเขาใจดงกลาว สรปไดวา การวดความรความเขาใจ ท าไดโดย ใหบคคลระลกถงความจ าในเรองนน ๆ ออกมา โดยใชแบบทดสอบชนดตาง ๆ และในการศกษาน ก าหนดการวดความรความเขาใจของเกษตรกรผปลกขาวเกยวกบโครงการประกนร ายไดเกษตรกรในตอนท 3 โดยสอบถามความรเกยวกบรายละเอยดของขอเทจจรง วธการด าเนนการ และความรรวบยอดของโครงการประกนรายไดเกษตรกร เปนแบบสอบถามแบบเลอกตอบ 3 ตวเลอก จ านวน 15 ขอ แบงเปน 4 ดาน คอ ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ ดานการด าเนนโครงการ ดานการขนทะเบยน ประชาคม และการออกใบรบรองเกษตรกร ดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส.

2.1.2.2 การวดความคดเหนและมาตรทใชในการวด การวดความคดเหน เปนการส ารวจความคดเหน ทศนะหรอมมมองของบคคลทม

ตอสงใดสงหนง เปนการแสดงออก ทเกดจากความรสกภายใน ซงแตละคนสามารถทจะแสดงออกมาไดหลายวธ เชน การพด การเขยน และการส ารวจความคดเหน นนมประโยชนอยางมากตอการวางแผนนโยบาย ซงการรบฟงความคดเหนจะท าใหทราบกระบวนการมสวนรวมของผทมสวนเกยวของ สามารถ ท าใหการด าเนนงาน นน ๆ ประสบผลส าเรจและบรรลเปาหมายอยางแทจรง ซงการวดความคดเหนสามารถ ท าไดหลายวธ แตทนยมคอ การตอบแบบสอบถามและการสมภาษณ โดยแสดงใหเหนถงจ านวนรอยละของค าตอบในแตละขอความ เพราะจะท าใหเหนลกษณะของความคดเหนวาจะออกมาเชนไรในอนทจะด าเนนการตอไป และ การวดความคดเหนจะตองระบใหผตอบ ตอบวาเหนดวยหรอไมเหนดวยกบขอความทก าหนดไว โดยทแบบสอบถามประเภทนนยม

9

สรางตามแนวคดของ ลเคอรท (Likert) ชอมาตรวด Liker’s Scale ซงพฒนามาจากของเธอรสโตน (Thurstone) ซงการวดความคดเหนดงกลาว มประโยชนดานการท านายพฤตกรรมของบคคลหรอของกลมบคคล (ปยาณ เจรญศร , 2546: 10) การใชแบบสอบถามส าหรบวดความคดเหนของลเครท ล าดบขนตอนโดยจากการรวบรวมหรอการเรยบเรยงขอความทเกยวกบความคดเหน จะตองระบใหผตอบ ตอบวาเหนดวยหรอไมเหนดว ยกบขอความทก าหนดให ซงขอความแตละขอความจะมความคดเหนเลอกตอบเปน 5 ระดบ ไดแก เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย และไมเหนดวยอยางยง สวนการใหคะแนนขนอยกบขอความวา เปนขอความเชงบวก (Positive) ใหคะแนนตามล าดบโดยเรมจากเห นดวยเปนอยางยง คอ 5 4 3 2 1 และหรอขอความเชงลบ (Negative) ใหคะแนนตามล าดบ โดยเรมจากไมเหนดวยอยางยง คอ 5 4 3 2 1 การวดความคดเหนโดยทวไป จะตองมองคประกอบดวยกน 3 อยาง คอ 1) บคคลทจะถกวด 2) สงเรา (แบบสอบถามเกยวกบเรองใดเร องหนงอาจจะเปนเหตการณหรอโครงการใด ๆ ) และ 3) การตอบสนอง (ความคดเหนของบคคลทถกวดในขณะนน ) (เบสท Best . 1977 : 171) และการวดความคดเหน มวธการวด 2 วธหลก (นออน พณประดษฐ , 2541: 136-140) คอ 1) การรายงานตนเอง เปนการวดความคดเหนโดยวธการใหผถกวดรายงานตนเองถงความรสกทาทตอสงนน ๆ อาจเปนไปในรปทางบวกและทางลบกได และ 2) การสงเกตพฤตกรรม เปนการสงเกตพฤตกรรมภายนอกของบคคล เปนอกวธการหนงทจะท าใหราบถงความคดของบคคลได ซงอาจะใชวธการสมภาษณประกอบดวย เพอใหผถกสมภาษณอธบายเพมเตม

จากการวดความคดเหนสรปไดวา การวดความคดเหนจะตองมองคประกอบหลก อย 3 ประการ คอ บคคลทจะถกวด สงเรา และการตอบสนอง สวนเครองมอทจะใชวดมอยหลายอยางขนอยกบวธการวด เชน การใชแบบสอบถาม ทเรยกวา การ รายงานตนเอง จะสามารถเกบขอมลไดจากคนกลมใหญ และการสมภาษณ เพอใหบคคลแสดงออกถงความคดเหนตอสงเราตาง ๆ เพราะฉะนนการวดความคดเหนจงควรใชหลาย ๆ วธประกอบกน เพอชวยเสรมขอบกพรองในวธใดวธหนงเพอใหสมบรณยงขน

2.2 นโยบายการแทรกแซงกลไกราคาของรฐในตลาดขาวเปลอก 2.2.1 นโยบายการแทรกแซงกลไกราคาขาวเปลอกของรฐบาล เนองจากเกษตรกรสวนใหญของประเทศประกอบอาชพผปลกขาว ดงนนเมอถง ชวงของการเกบเกยวทสวนใหญจะเปนปลายป จงมปรมาณผลผลตออกสทองตลาดพรอม ๆ กนจ านวนมาก และมกจะเปนชวงเวลา ทเกษตรกรถกเอาเปรยบจากพอคาคนกลางหรอโรงส ในกรณเชนนรฐบาล

10

จงจ าเปนตองน านโยบายดานราคา (Price policy) เขาไปรกษาเสถยรภาพราคาขาว โดยการสรางอปสงคเทยมเพอดดซบขาวออกไปจากตลาดชวระยะเวลาหนง แลวคอยระบาย ขาวออกมาเมอพนฤดเกบเกยวแลว ซงมาตรการทใชมกจะใหธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) ด าเนนการอยางตอเนองมาตงแตป 2524 และการด าเนนนโยบายดานราคาขาวเปลอกของรฐในชวงสองทศวรรษทผานมานน นโยบายดานราคาทใช แทรกแซงราคาขาวนนมหลายแนวทาง โดยทวไปจะใชแนวทางการประกนราคาขนต า (Minimum price level) ซงรฐบาลจะเขาไปก าหนดราคาขาวใหสงกวาระดบราคาดลยภาพทเปนอย โดยม 2 แนวทาง ไดแก

2.2.1.1 การประกนราคาขนต าโดยรฐบาลรบซออปทานสวนเกน นนคอการทรฐบาลออกกฎหมายควบคมราค า ไมใหมการซอ สนคาต ากวาราคา ทก าหนด หากมเกษตรกร ทไมสามารถขายผลตผลในราคาประกนได รฐบาลกจะเปนผรบซอเอาไวเอง แนวทางดงกลาวสามารถใชทฤษฎทางเศรษฐศาสตรมาอธบายเทยบเคยงไดกบ “มาตรการรบซอผลผลตอปทานสวนเกน ” ซงเปนรปแบบหนงของการใหเงนก เรยกวา “การใหกเพอเกบรกษาพชผล (Storage Loan)” และทผานมา ใชชอวา โครงการรบจ าน าขาวเปลอก ใชตงแตป 2524/25 - 2551/52

2.2.1.2 การประกนราคาขนต าโดยรฐบาลจายเงนอด หนนใหแกเกษตรก ร นนคอรฐบาลจะก าหนดราคาประกนขนต าไว แลวปลอยใหมการซอขาย สนคาตามกลไกราคาในตลาด และหากชวงเวลาใดราคาในตลาดต ากวาราคาทประกนไว และเกษตรกรขายผลตผลในชวงดงกลาวรฐบาลกจะจายเงนชดเชยเทากบสวนตางระหวางราคาประกนกบราคาตลาดใหเกษตรกร แนวทางดงกลาวสามารถใชทฤษฎทางเศรษฐศาสตรมาอธบายเทยบเคยงไดกบ “มาตรการจายเงนอดหนนใหเกษตรกร ” ซงนทผานมานน ใชชอวา โครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว โดยเรมปการผลต 2552/53 และเหตผลทรฐบาลของนายกอภสทธ เวชชาชวะ ยกเลกโครงการรบจ าน าขาวเปลอกนน เนองมาจากผลกระทบซงเปนปญหาในหลายประการ อกทงคาดการณวาในระยะยาวปญหาเหลานนจะสงผลกระทบตอกลไกตลาดและเศรษฐกจขาวไทยทงระบบ และ ถงแมวาโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวนน จะมหลกการประกนราคาขนต า เหมอน กบโครงการรบจ าน าขาวเปลอก แตมวธการปฏบตแตกตางกนโดยสนเชง

2.2.2 โครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว ป 2553/54 2.2.2.1 หลกการและเหตผล เหตผลท รฐบาลของนายกอภสทธ เวชชาชวะ ยกเลกโครงการรบจ าน า ขาวเปลอก

เนองจากทกปรฐบาลมภาวะของการขาดทนและมคาใชจายในการเกบรกษาผลผลตเปนจ านวน มาก รวมถงการทจรต จนกระทงกลางป 2552 จงเหนชอบให ปรบเปลยนการชวยเหลอเกษตรกรใหม

11

ตามทคณะกรรมการนโยบายขาวแหงชาต (กขช.) เสนอ เรมปการผลต 2552/53 โดยครอบคลมพชเศรษฐกจ ไดแก ขาว มนส าปะหลง และขาวโพดเลยงสตว และขาวใชชอวา โครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว เปนลกษณะ การประกนความเสยงดานราคา ซงแนวทางนจะชวยใหเกษตรกรวางแผนและตดสนใจลงทนได โดยไมตองกงวลวาจะประสบปญหาราคาตกต า หรอขาดทน และยงยกระดบรายไดของเกษตรกรผปลกขาวใหเหมาะสม พรอมกบสรางความมนคงการประกอบอาชพอกดวย ซงแนวทางนจะค านวณจากตนทนการผลตบวกก าไรท เกษตรกรควรจะไดรบ โดยสามารถจะชวยเหลอเกษตรกรไดอยางทวถง โดยไมตองหวนเกรงวาจะมผใดมาสวมสทธ เพราะ ธ.ก.ส. จะเปนผโอนเงนเขาบญชโดยตรง อกทงปญหาการบรหารจดการของรฐกจะหมดไป ไมตองเสยคาเชาโรงส/โกดง ไมตองเสยเงนแปรรป และไมตองพยายามผลกดนขาย จงไมบดเบอนกลไกของตลาด โดย ป 2553/54 นน เปนการด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวเปนปท 2

2.2.2.2 วตถประสงคของโครงการ 1) เพอใหเกษตรกรมความมนคงในอาชพ 2) เพอใหกลไกตลาดเดนปกตและสรางศกยภาพการแขงขนของประเทศ 3) เพอสรางเสถยรภาพราคาสนคาในระยะยาวและมความย งยน 4) เพอพฒนาคณภาพสนคาใหดขน 5) เพอลดภาระการเกบสตอก การระบาย และภาระขาดทนในการระบาย

2.2.2.3 หลกเกณฑโครงการ 1) เปาหมายและระยะเวลาด าเนนโครงการ เปาหมาย การด าเนนโครงการประกนรายไดเกษ ตรกรผปลกขาว ของ

ปการผลต 2553/54 ใหครอบคลมทกภาคของประเทศไทย (รวมจงหวดชมพร ) โดยภาคใตยกเวนจงหวดชมพร และแบงเปน 2 รอบ คอ ขาวนาป (รอบท 1) และขาวนาปรง (รอบท 2) โดยสามารถตรวจสอบพนท และมพชยนตนในแปลงนาวนทขนทะเบยนและการประชาคม หากจงหวดใดตอปการผลตสามารถปลกขาวไดมากกวา 2 ครง ใหด าเนนการเพยง 2 ครง รายละเอยดตารางท 2.1

12

ตารางท 2.1 รายการด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกร และหนวยงานรบผดชอบ ป 2553/54

รายการ ขาวนาป (รอบท 1) ขาวนาปรง (รอบท 2) หนวยงานรบผดชอบ

การขนทะเบยน 1 ม.ย.– 30 พ.ย. 2553 ภาคใต 16 ก.ค. 2553-31 ม.ค. 2554

4 ม.ค.-31 พ.ค.2554 ภาคใต 1 เม.ย.- 15 ก.ค. 2554

กรมสงเสรมการเกษตร

การประชาคม

16 ม.ย.-15 ธ.ค. 2553 ภาคใต 1 ส.ค. 2553-15 เม.ย. 2554

20 ม.ค.-15 ม.ย. 2554 ภาคใต 2 พ.ค.-31 ก.ค. 2554

การออกหนงสอรบรองเกษตรกรผปลกขาว

16 ม.ย.-31 ธ.ค. 2553 ภาคใต 1 ส.ค. 2553– 30 เม.ย. 2554

20 ม.ค.-30 ม.ย. 2554 ภาคใต 2 พ.ค.-15 ส.ค. 2554

การท าสญญาประกนรายไดเกษตรกร สาขาทเปนภมล าเนา/พนทปลก

1 ก.ค. 2553-31 ม.ค. 2554 ภาคใต 16 ส.ค. 2553-31 พ.ค. 2554

20 ม.ค.-30 พ.ค. 2553 ภาคใต 20 เม.ย-30 ส.ค. 2553

ธ.ก.ส. และ

เกษตรกร

การใชสทธประกนรายได หรอขอรบเงนชดเชยสวนตางราคาจาก ธ.ก.ส. สาขาทท าสญญา

1 ส.ค. 2553-15 ม.ค. 2554 ภาคใต 16 ก.ย. 2553-15 ก.ค. 2554

1 ก.พ- 30 ม.ย. 2554 ภาคใต 1 พ.ค.-30 ก.ย. 2554

เกษตรกร

แหลงทมา : กรมสงเสรมการเกษตร, 2552: 1.

2) ก าหนดราคาประกน ปรมาณผลผลตเกษตรกรแตละครวเรอน และผลผลตเฉลยตอไรของโครงการประกนรายไดเกษตรกร

การก าหนดราคาประกนขาวเปลอกทกชนดนน จะประกาศเพยงครงเดยว ในแตละรอบเมอเรมปการผลต คณะอนกรรมการฯ จะก าหนดราคาประกนโดยพจารณาจากตนทนการผลตขาวเปลอกแตละชนด บวกดวยคาขนสงเฉลยจากไรนาถ งจดรบซอและบวกก าไรใหแกเกษตรกรตงแตรอยละ 20–40 (ของตนทนการผลต+ คาขนสงเฉลย) และการก าหนดปรมาณผลผลตเขารวมโครงการโดยใชพนทถอครองถวเฉลยของเกษตรกรผปลกขาว เปนหลก โดยปรมาณผลผลตทเกษตรกรแตละครวเรอนเขารวมโครงการนน จะแตกตางก นตามประเภทของขาวเปลอกและผลผลตเฉลยตอไรของแตแหลงการผลต ซงตองไมเกนปรมาณประกนขนสงทก าหนดไว กรณเกษตรกรท าการผลตขาวเปลอกมากกวา 1 ประเภท สามารถเขารวมโครงการไดไมเกนปรมาณ

13

ประกนขนสงของขาวเปลอกประเภททเกษตรกรน ามาเขารวมโครงการ และเกษตรกรจะตองเปนผ ก าหนดวาจะใหขาวเปลอกประเภทใดเขาโครงการเปนล าดบท 1 2 หรอ 3 อกทงโครงการประกนรายไดเกษตรกรก าหนดขาวเปลอกแหง ทมความชนไมเกน 15% รายละเอยดตารางท 2.2 -2.3

ตารางท 2.2 ชนดของประเภทขาวเปลอก ราคาประกนและปรมาณผลผลตตอครวเรอน

ประเภทขาวเปลอก รอบท ราคาประกน (บาท/ตน) ปรมาณผลผลต (ไมเกน)

(1 ตน เทากบ 1,000 กโลกรม)

หอมมะล 1 15,300 (15.30 บาท / กโลกรม) 14 ตน หอมจงหวด 1 14,300 (14.30 บาท / กโลกรม 16 ตน

2 14,300 (14.30 บาท / กโลกรม 16 ตน ปทมธาน 1 10,000 (10.00 บาท / กโลกรม) 25 ตน

2 11,000 (10.00 บาท / กโลกรม) 25 ตน เจา 1 10,000 (10.00 บาท / กโลกรม) 25 ตน

2 10,000 (10.00 บาท / กโลกรม) 25 ตน เหนยว 1 9,500 ( 9.50 บาท / กโลกรม) 16 ตน

2 9,500 ( 9.50 บาท / กโลกรม) 16 ตน แหลงทมา : กรมสงเสรมการเกษตร, 2552: 1.

14

ตารางท 2.3 ชนดและชอพนธขาวเปลอก และผลตผลตอไรทงในเขตและนอกเขตชลประทาน

ชนดขาวเปลอก ชอพนธ ผลผลตตอไรเฉลย

(กโลกรม)

ในเขต นอกเขต ขาวหอมมะล ขาวดอกมะล 105, กข. 15 ทเพาะปลกในเขตจงหวดของ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และ 3 จงหวดภาคเหนอ ไดแก เชยงใหม เชยงราย และพะเยา

369 326

ขาวหอมจงหวด เปนพนธขาวขาวดอกมะล 105, กข. 15 ทปลกนอกจงหวดภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และ 3 จงหวดภาคเหนอ ไดแก

541 423

ขาวปทมธาน 1 (ขาวหอมปทม)

เปนขาวเจานาสวน ไมไวแสง ปลกไดทงนาป/นาปรง 730 538

ขาวเจา กข. (17, 19, 21, 23, 25, 27, กข. 29 พนธ ชยนาท 80), กข. 33 (หอมอบล 80), กข. 31(ปทมธาน 80), กข. 35 (รงสต 80), พษณโลก (60-1, 60-2, 2, 3), สพรรณบร (1, 2, 60, 90), สรนทร 1, พลายงามปราจนบร, ปราจนบร (1, 2), ขาวตาแหง, เหลอประทว, พทลง 60, เลบนกปตตาน, เฉยงพทลง, ชยนาท 1, ชยนาท 2, ชยนาท 60, พทลง, หนตา 60, ชมแพ 60, แกนจนทร, ลกแดงปตตาน

570 457

ขาวเหนยว เหนยวสนปาตอง, กข. 8, กข. 10, กข. 12 (หนองคาย 80), เหนยวอบล 1, เหนยวอบล 2, แพร 1, สกลนคร , สนปาตอง 1, หลวงสนปาตอง

448 333

แหลงทมา : กรมสงเสรมการเกษตร, 2552: 2.

3) ราคาเกณฑกลางอางอง และการค านวณเงนชดเชยสวนตาง คณะอนกรรมการ ฯ ก าหนดราคาเกณฑกลางอางอง เพอใชเปนเกณฑ

ค านวณจายเงนชดเชยสวนตางระหวางราคาประกนและเกณฑกลางอางองใหแกเกษตรกร หรอทเกยวของทราบ โดยเกณฑกลางอางองทประกาศจะถอใชเปนราคาเดยวเทากนทกจงหวดแหลงผลต

15

โดยเรมประกาศราคา กลางอางอง ป 2553/54 ตงแต 4 ต.ค. 2553 เปนตนไปจนสนสดโครงการ รายละเอยดตารางท 2.4

ตารางท 2.4 ตวอยางราคาเกณฑกลางอางอง ป 2553/54 ขาวนาป (รอบท 1) เดอน ต.ค. 2553

ครงท ประจ าวนท

(รอบท 1 และรอบท 2)

ขาวเปลอก ตนละ(บาท)

หอมมะล หอมจงหวด หอมปทม เจานาป เหนยว

1 4-10 ต.ค. 2553 14,921 14,083 11,418 8,687 15,780 2 11-17 ต.ค. 2553 14,643 14,013 11,432 8,551 15,755 3 18-24 ต.ค. 2553 14,530 13,956 11,242 8,318 15,732 4 25-31 ต.ค. 2553 14,372 13,952 11,212 8,357 15,746

แหลงทมา : กรมสงเสรมการเกษตร, 2552: 2. จากตารางท 2.4 การพจารณาราคากลางอางองขาวเปลอก สามารถพจารณาได 2 ประเดน คอ ถาราคาเกณฑกลางอางองต ากวาราคาประกน เกษตรกรจะไดรบเงนชดเชยสวนตาง แต ณ เวลาในขณะนน เกษตรกรไมควรขายขาวเปลอกเพราะจะไดราคาต า แตถาราคาเกณฑกลางอางองสงกวาราคาประกน เกษตรกรจะไมไดรบเงนชดเชยสวนตาง แต ณ เวลาในขณะนน เกษตร กรควรรบขายขาวเปลอก เพราะจะไดราคาด เชน ราคาอางอง ประกาศวนท 4 ต.ค. 2553 ขาวเปลอกหอมมะล ราคาประกน 15,300 บาท/ตน (ตารางท 2.2) ราคาเกณฑกลางอางอง 14,921 บาท และวนท 11 ต.ค. 2553 ราคาเกณฑกลางอางอง 14,643 บาท ถาหากนาย ก ท าสญญาเพอขอใช สทธชวงวนท 4 ต.ค. นาย ก กจะไดรบเงนสวนตาง 379 บาท/ตน ถามผลผลต 10 ตน กจะน า 379 คณ 10 เทากบ 3,790 บาท โอนเขาบญช และขายขาวไดราคาตนละ 14,921 บาท หรอถา นาย ก ท าสญญาชวง ประกาศวนท 11 ต.ค. 2553 นาย ก จะไดรบเงนสวนตาง 657 บาท/ตน และไดรบเงนโอนเขาบญช 6,570 บาท และสามารถขายขาวไดราคาตนละ 14,643 บาท

การตดสนใจของเกษตรกรทจะใชสทธหรอขายขาวเมอใดนน จะตองพจารณาท 2 ประการ เพอทจะไดประโยชนสงสดจากการเขารวมโครงการประกนรายได นนคอ การใชสทธ ใหพจารณ าชวงทปรมาณเงนสวนตางของการประกาศราคากลางอางองสง เพราะชวงนนจะเปนชวงทผลตผลในตลาดมมาก (ชวงตนฤดเกบเกยว) แลวใหเกบผลตผลของตนเองไวกอน และขายผลตผลในชวงทราคาเกณฑกลางอางองต า เพราะชวงนนจะเปนชวงทผลตผลในตลาดมนอย จงเปนช วงเวลาทจะ

16

ขายผลตผล เพราะจะไดราคาสง ดงนนถาหากเกษตรกรสามารถเขาใจเรองของการประกาศราคากลางอางองจะท าเปนขอมลประกอบเพอใชเปนเกณฑ ในการตดสนใจใชสทธหรอขายขาวเปลอก

4) คณสมบตของเกษตรกรผเขารวมโครงการ คณสมบตของเกษตรทเขารวมโครงการประกนรายไดเกษตรกร ดงน

(1) เปนเกษตรกรผปลกขาวนาป หรอ าปรง ปการผลต 2553/54 ทขนทะเบยนการปลก และผานการประชาคม มใบรบรองผลการขนทะเบยนเกษตรกร ผปลกขาวนาป หรอ นาปรง (ทพศ. 1/3) ในปการผลตดงกลาว และยงไม มการขายผลผลตไป กอนการท าสญญาประกนรายไดกบ ธ.ก.ส.

(2) เกษตรกรครวเรอนหนง จะเขารวมโครงการประกนรายไดเกษตรกร ผปลกขาวนาป หรอนาปรง ไดเพยง 1 รายเทานน ยกเวนอาศยอยในครวเรอนเดยวกนมากกวา 1 ครอบครว และแตละครอบครวแยกการท ากนเปนอสระอยางชดเจน โดยพนกงานพฒนาธรกจไดตรวจสอบการท าการผลตถงบานและนาไรแลว ใหเกษตรกรรายดงกลาวเขาโครงการได

(3) เกษตรกร ทวไป สามารถขอเขา รวมโครงการประกน รายไดเกษตรกรผปลกขาว ไดตามภมล าเนา (ส าเนาทะเบยนบานของเกษตรกร ตาม ธ.ก.ส. สาขาทต งภมล าเนา กรณเกษตรกรมภมล าเนาอยหางไกลคนละจงหวดกบพนทเพาะปลก ยกเวนเกษตรกรทมภมล าเนาอยหางไกลคนละจงหวดกบพนทเพาะปลก อนโลมใหเขารวมโครงการ ณ ธ .ก.ส. สาขาทตงแหลงพนทเพาะปลก (พจารณาตามความจ าเปน โดยพจารณาเปนราย ๆ ไป )

2.2.2.4 ขนตอนการด าเนนงาน เมอเรมตนโครงการแตละรอบ 1 ครง รฐบาลจะประกาศราคาประกน ขาวเปลอก

พรอมก าหนดราคาเปาหมาย ปรมาณผลผลตสงสดทจะรบประกนรายไดส าหรบเกษตรกรแตละราย เชน ขาวเปลอกหอมมะล 15,300 บาท ไมเกน 14 ตน เปนตน (ตารางท 2.2) ในพนทเพาะปลกขาวทวประเทศ และระหวางด าเนนการในแตละรอบ รฐบาลจะประกาศ ราคากลางอางอง ทกสปดาห (ตารางท 2.4) โดยป 2553/54 เรมประกาศตงแต 4 ต.ค. 2553 เปนตนไป จนสนสดในแตระรอบ และการด าเนนงานโครงการประกนรายไดเกษตรกร รายละเอยดภาพท 2.2

17

ภาพท 2.2 ขนตอนการด าเนนงานโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว ป 2553/54

ขนตอนการด าเนนงานโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว

1. ขนทะเบยนผปลกพชเศรษฐกจ (ทพศ.) เกษตรกรแสดงเอกสารสทธในทดน

2. การตรวจสอบขอมล (จากเอกสารหลกฐาน)

3. พมพรายชอและปดประกาศในชมชนแตละหมบาน

4. ประชาคม : เจาหนาทและเกษตรกรรวมประชมตรวจสอบขอมลของเกษตรกรแตละราย

ชมชนคดคาน ชมชนยอมรบ

สมตรวจสอบพนททกราย(ทถกคดคาน) สมตรวจสอบพนท 10%

5. พมพรายชอรายทผานการตรวจสอบและคณะกรรมการเซนรบรอง

สงบญชรายชอให ธกส. ออกใบรบรองใหเกษตรกร

6. ธกส.ท าสญญาประกนรายไดราคากบเกษตรกร

7. เกษตรกรใชสทธขอรบเงนชดเชยสวนตาง

ผลการตรวจของชมชน

18

ขนตอนการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวโครงการประกนรายไดเกษตรกร 1) ขนทะเบยนเกษตรกร (ทบก .) และทะเบยนการปลกพชเศรษฐกจ

(ทพศ.) โดยทเกษตรกรท าการยนค ารองขนทะเบยน ทบก . กอน แลวยนค ารองขนทะเบยน ทพศ . และสามารถยนค ารองพรอมกนทงสองรายการได โดยในขนตอนนจะมการ ตรวจสอบหลกฐานเอกสารทเกษตรกรน ามาประกอบ ทงเอกสารสวนตวและ เอกสารสทธตามประมวลกฎหมายทดน และ/หรอเอกสารสทธททางราชการใหการรบรอง และ /หรอเอกสารการเชาทดน และ /หรอหนงสอรบรองการใชทดน และสามารถ ใชหนงสอมอบอ านาจ ผอนใหท าการยนขอขนทะเบยนแทนได จากนนเจาหนาทจะออกใบรบค ารอง และแจงเวลา /สถานท ประกาศผลการตรวจสอบความถกตองใหทราบ ในสวนนจะบนทกขอมลค ารองเขาระบบ โดยเกษตรต าบล/เจาหนาททรบผดชอบ

2) การตรวจสอบเอกสารหลกฐานความถกตองของขอมล ทกราย (จากขอ 1.) ก าหนด 10 วน โดยคณะกรรมการตรวจสอบระดบต าบล รวม 5 คน โดยคณะอนกรรมการ นโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวด ซงผวาราชการจงหวดเปนประธาน โดบตรวจสอบความมตวตนของเกษตรกร ตรวจสอบความสมพนธของพนทถอครองกบพนทปลกพชทแจงไวในแบบค ารอง ขอขนทะเบยน การตรวจสอบพนททมเอกสารสทธ ไดแก

(1) ของตนเอง หมายถง ทดนทมเอกสารสทธตามกฎหมายหรอเอกสารทแสดงวาไดถอครอง เชน โฉนด (นส.4, นส.3/นส.3ก, สปก.4-01, สค.1, กสน., ใบจอง (นส.2), ใบไตสวน (นส.5), ใบเหยยบย า นค.3 และ สทก. เปนตน กรณทดนในเขต สปก. (สปก.4-01) ตามกฎหมาย การปฏรปทดน ไดก าหนดวาเกษตรกร ซงเปนผไดรบสทธจากการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม ไดท าสญญาเชา หรอเชาซอทดนกบส านกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรมไมประสงคจะท าประโยชนในพนทตอ จะไมสามารถโอนสทธการท าประโยชนในพนทใหแกบคคลอนได ยกเวน คสมรส บตร และเครอญาต เทานน

(2) การเชา หมายถง ทดนทเชาจากผอน โดยจายคาเชาเปนเงนสดหรอผลผลต ตามแตจะตกลงหรอท าสญญากบเจาของทดน กรณเกษตรกรเปนผเชาพนทปลกขาวจากผใหเชา ซงพนทดงกลาวเปนพนทมเอกสารสทธ แตผใหเชาไมมการท าสญญากบผเชา หรอมการ ท าสญญาเชาระหวางผใหเชากบผเชา ซงทง 2 กรณ ผใหเชาไมยนยอมใหส าเนาเอกสารสทธ หรอ ขอมลเลขทเอกสารสทธทเชา ใหกบเกษตรกรผเชา ส าหรบใชประกอบการขนทะเบยน ทพศ.1 ใหก านนผใหญบานรบรอง

(3) พนทนอกเหนอจากพนททมเอกสารสทธ ใหก านน ผใหญบาน หรอประธานคณะกรรมการชมชน รบรองการใชประโยชนในพนทนน ๆ โดยใหปฏบตตามมตของคณะรฐมนตร เมอวนท 22 กนยายน 2552 ขอ 18 พนทใดไมมก านน หรอผใหญบาน หรอประธาน

19

คณะกรรมการชมชน ใหก านน หรอผใหญบาน หรอประธานคณะกรรมการชมชนขางเคยงเปน ผรบรองแทน ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 20 ตลาคม 2552 ส าหรบในกรงเทพมหานคร กรณพนทนอกเหนอจากพนททมเอกสารสทธ ไดแก ทดนทเขาไปท าประโยชนโดยไมมกรรมสทธหรอไมไดจายคาเชาใหผน าชมชนหรอผน าเกษตรกรทไดรบมอบหมายโดยเกษตรเขตของกรงเทพมหานครเปนผรบรอง

3) พมพรายชอและปดประกาศในชมชนแตละหมบาน โดยคณะกรรมการตรวจสอบระดบต าบล เจาหนาท จะด าเนนการพมพรายชอและน าไปปดประกาศ เพอใหเกษตรกรตรวจสอบความถกตอง และด าเนนการแกไขในกรณทผดพลาดของขอมล กรณทเกษตรกรมพนทปลกหลายพนทอาจอยทตางอ าเภอตางจงหวดขอมลทบนทกแลวจะไปปรากฏทสถานทปลกพชชนดนน ๆ

4) ประชาคม โดยผเขารวมเวทประชาคม นอกจากจะมคณะกรรมการตรวจสอบระดบต าบลแลว มผน าช มชนและเกษตรกรทมรายชอแจงขอขนทะเบยนมารวมประชมพรอมเพรยงกน เพอตรวจสอบ /รบรองพนทการผลตและเพอการยนยนการเปนเกษตรกรของผเขารวมโครงการ ผลการประชาคมถาชมชนยอมรบ ใหด าเนนการสมตรวจสอบพนท รอยละ 10 ของจ านวนผผานการประชาคม และถาชมชนคดคาน นนคอไมผานการประชาคม คณะกรรมตองตรวจสอบขอมลในพนทจรงทกราย คณะกรรมการชดนประกอบดวย ปลดอบต . หรอปลดเทศบาลเปนประธานกรรมการประกอบดวยก านน ผใหญบาน ประธานศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบล เจาหนาทธนาคา รเพอการเกษตรและสหกรณ และนกวชาการสงเสรมการเกษตรในเขตพนทรบผดชอบ

5) พมพรายชอรายทผานการตรวจสอบ ซงเปนผลจากการประชาคมและตรวจสอบขอมลจรงในพนท และใหคณะกรรมการตรวจสอบขอมลการขนทะเบยนผปลกขาวระดบต าบล เซนชอตอนทายของตาราง ซ งในขนตอนน เจาหนาทจะออกใบรบรองใหเกษตรกร โดยเกษตรอ าเภอจะเปนผออก ใบรบรองใหแกเกษตรกร และสงบญชรายชอเกษตรกรทผานการตรวจสอบและไดใบรบรองแลวไปยงกรมสงเสรมการเกษตร (กสก.) ผานเวบไซด www.doae.go.th เพอแลกเปลยนขอมลของเกษตรกรระหวาง กรมสงเสรมการเกษตร (กสก.) และ ธ .ก.ส. ซง ธ.ก.ส. จะไดรบบญชรายชอประกอบการท าสญญา

6) ธ.ก.ส. ท าสญญาประกนรายไดกบเกษตรกร เมอเกษตรกร ผปลกขาวน าใบรบรองผลการขนทะเบยนผปลกทกรมสงเสรมการเกษตรออกให พรอมบตรประจ าตวประชาชน ส าเนาทะเบยนบาน สมดบญช ของ ธกส . มาแสดงเพอท าสญญาประกนราคากบทาง ธกส. ส าหรบเกษตรกรทยงไมมบญชเงนฝากกบ ธกส. ตองเปดบญชเงนฝากกบ ธกส. กอน

20

7) การก าหนดวนใชสทธขอรบเงนชดเชยสวนตางราคาประกน ของเกษตรกร และกรณจดท าสญญาประกนฯ กอนวนทเกบเกยวตามใบร บรองฯ เกษตรกรสามารถ จะใชสทธไดตงแตวนทเกบเกยวเปนตนไป ซงตองไมเกนวนสนสดก าหนดวนใชสทธ โดยเกษตรกรสามารถแจงในวนท าสญญาหรอแจงในภายหลงได ทงน กรณแจงขอใชสทธในภายหลงวนทเกษตรกรจะก าหนดวนขอใชสทธใหนบตงแตวนทเกษตรกรมา แจงขอใชสทธเปนตนไป ซงจะตองไมเกนวนสนสดก าหนดวนใชสทธ และกรณจดท าสญญาประกน ฯ หลงวนทเกบเกยวตามใบรบรอง ฯ เกษตรกรสามารถใชสทธยอนหลงไดตงแตวนเกบเกยวเปนตนไป ตองไมเกนวน ทสนสดก าหนดวนใชสทธโดยเกษตรกรจะตองแจงวนใช สทธในวนท าสญญา กรณเกษตรกรประสงคจะขอก าหนดวนใชสทธในภายหลง วนทเกษตรกรจะขอใชสทธใหนบตงแตวนทเกษตรกรมาแจงขอใชสทธเปนตนไป ซงตองไมเกนวนสนสดก าหนดวนใชสทธส าหรบกรณเกษตรกรระบวนใชสทธไวแลว และมความประสงคขอเปลยนแปลงวน ใชสทธ ใหด าเนนการไดเฉพาะกรณ ทยงไมถงวนใชสทธ โดยตองแจงขอเปลยนแปลงวนใชสทธลวงหนากอนถงวนใชสทธ 3 วนท าการ หากเลยก าหนดวนใชสทธเดมไปแลวเกษตรกรจะขอเปลยนแปลงวนใชสทธไมได และเมอใชสทธแลว ธ .ก.ส. จะโอนเงนสวนตางทเกษตรกรไดรบ เขาบญชเกษตรกรโดยอตโนมต ในกรณทเสยชวตบตรหรอทายาทตามกฎหมายกจะไดรบสทธเปนมรดกตกทอดได

2.2.2.5 หนวยงานด าเนนโครงการ เพอใหการด าเนนงานโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว บรรล

วตถประสงคทไดตงไว มหนวยงานทรบผดชอบด าเนนโครงการ ดงน 1) กรมสงเสรมการเกษตร (กสอ.) ท าการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว

และจดท าประชาคมเพอออกหนงสอรบรองใหเกษตรกร และประชาสมพนธโครงการฯ เปนตน 2) ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) ก าหนดเปน

หนวยงานหลกด าเนนการท าสญญาประกนรายไดตามหลกเกณฑทก าหนด จายเงนชดเชยสวนตางระหวางราคาประกนกบราคากลางอางอง การประชาสมพนธและรวมกบหนวยงาน อนทเกยวของจงหวดแหลงผลตจดประชมชแจงการด าเนนโครงการฯ เปนตน

3) จงหวดแหลงผลต โดยคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวด รวมกบ ธ .ก.ส. จดประชมชแจงนโยบายและมาตรการ รวมทงท าความเขาใจกบเกษตรกร เพอใหการด าเนนโครงการฯ เปนไปดวยความเรยบรอย รายงานภาวะการซอขาย และสถานการณขาวเปลอกภายในจงหวดตอคณะอนกรรมการก าหนดเกณฑกลางอางองทกวน

4) กรมการคาภายใน ปฏบตงานในฐานะฝายเลขานการคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตดานการตลาด และคณะกรรมการนโยบายขาวแหงชาต อาท

21

การจดประชม และน าเสนอขอมลประกอบการพจารณาก าหนดนโยบาย มาตรการ หลกเกณฑ และวธด าเนนการ จดประชมชแจงมาตรการประสานการด าเนนโครงการกบหนวยงานทเกยวของ การจดประชม เพอพจารณาก าหนดราคาเกณฑกลางอางอง และประชาสมพนธราคาเกณฑกลางอางองใหผเกยวของเพอด าเนนการตอไป

2.2.2.6 มาตรการลงโทษ หากคณะกรรมการตรวจสอบระดบต าบล พบความผดปกตของขอมลการขนทะเบยน

เกษตรกรผปลกขาว ใหแจงความตอเจาหนาทต ารวจไวเปนหลกฐาน เพอประกอบการพจารณาของคณะกรรมการตรวจสอบระดบพนท ในการพจารณาลงโทษตามชนความผด เชน การปรบลดพนทตามความเปนจรง เพกถอนสทธการเขารวมโครงการ และ/หรอด าเนนการตามกฎหมาย ตลอดจนมาตรการอนใดตามความเหมาะสม

2.2.2.7 ผลกระทบจากโครงการ 1) ขอด จะเหนไดวาโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวนน ม

ขนตอนทไมซบซอน รฐบาลไมตองด าเนนการเกบรกษาสนคาและแปรรปผลผลต สามารถปองกนการทจรตไดสวนหนง เกษตรกรไดเงนโดยตรงจากร ฐบาลหากราคาทซอขายต ากวาราคาประกน สงผลใหกลไกตลาดท างานเปนปกตไมถกบดเบอนเหมอนระบบการรบจ าน า เพราะมการซอขายกนปกตตามราคาตลาด อกทงเกษตรกรไดรบผลประโยชนอยางเตมเมดเตมหนวย สามารถแกไขปญหาการแทรกแซงจากภาคการเมองไดเปนอยางด และยงเป นแนวทางการสนบสนนดานราคาทไมขดตอกฎขององคการคาโลก (WTO) เพราะไมใชการอดหนนการสงออก แตเปนเพยงการดแลและพยงราคาสนคาเกษตรภายในประเทศ

2) ขอเสย ส าหรบโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวเปนการประกนรายไดใหกบเกษตรกรหากราคาตลาดต ากวาราคาประกนมาก รฐบาลตองใชงบประมาณมากจ านวนในการชดเชยสวนตางราคาน อกทงปญหาการทจรตคอรปชนกสามารถเกดขนไดหากไมตรวจสอบควบคมทรดกม โดยเฉพาะการลงทะเ บยนเกษตรกร ทอาจมการสวมสทธได ซงหากรฐบาลมระบบการตรวจสอบทรดกมกอาจสามารถปองกนปญหาการทจรตไดสวนหนง รวมถงหากผรบซอหรอผคามการสมยอมหรอฮวราคารบซอในราคาต ากวาราคาประกนกอาจท าใหกลไกตลาดบดเบอนได เชน กรณทหากโรงสสมยอมก นรบซอขาวในราคาต า รฐบาลกตองชดเชยทงหมด ซงไมเปนไปตามหลกการและเจตนารมณของระบบประกนราคาน และอาจไมไดรบความรวมมอหรอการตอตานจากเกษตรกรเนองจากเกษตรกรสวนใหญคนเคยและมความพงพอใจกบระบบการรบจ าน าอยแลว เมอมการปรบเปลยนวธการ แบบนอาจเกดความสบสน ซงรฐบาลตองเรงสรางความเขาใจและใหความรแกเกษตรกรใหมากขน

22

2.2.3 โครงการรบจ าน าขาวเปลอก 2.2.3.1 หลกการของโครงการ นโยบายการแทรกแซงราคาสนคาเกษตรในรปของโครงการรบจ าน าของไทย เรม

มาตงแตปการเพาะปลก 2524/25 ซงเปนชวงทราคาขาวในประเทศคอนขางตกต า รฐบาลตองชวยเหลอชาวนาทประสบปญหาราคาขาวตกต าจากภาวะขาวลนตลาดในชวงฤดการเกบเกยวทมผลผลตออกสตลาดพรอมกน เปนจ านวนมาก สงผลใหราคาตกต า ยงเกษตรกรน าขาวออกมาขาย ปรมาณสนคากมากขน ราคากยงต าลงเรอย ๆ ซงเปนไปตามกฎของอปสงคและอปทาน และในชวงดงกลาวนนรฐบาลจะเขามาชวยเหลอเกษตรกร ในการรบจ าน าขาวเปลอกของเกษตรกร มหลกการเหมอนกบการรบจ าน าสงของทวไป คอ เปนการกเงนมาโดยเอาของมอบไว ถามเงนเมอไหรกไป ไถถอนคนมา สวนใหญราคารบจ าน าทก าหนดไวจะมราคาต ากวามลคาของสนคาขณะนน

ส าหรบโครงการรบจ าน าขาวเปลอกนน จะด าเนนโครงการในชวงทผลผลต มราคาทต า ซงเกษตรกรควรเกบขาวเปลอกไวเพอรอขายในชวงทผลผลตเรมลดลง จะท าใหไดราคาทสงขน แตหากเกษตรรายใดทมความจ าเปนตองใชเงน ไมสามารถเกบผลผลตเพอรอใหราคาปรบเพมขนได กสามารถน าขาวเปลอกมาจ าน าไวกบรฐ กอน เมอขาวมราคาสงขนกน าเงนมาไถถอนขาวเปลอกคนเพอน าไปจ าหนาย พรอมช าระดอกเบยใหแกรฐในอตราทต าเพอชวยเหลอ เกษตรกร แตหากไมมาไถถอนในเวลาทก าหนดขาวเปลอกทน ามาจ าน ากจะตกเปนของรฐบาล ลกษณะนเปนรปแบบหนงของการใหเงนก ซงเรยกวา “การใหกเพอเกบรกษาพชผล (Storage Loan)” ซงเปน “มาตรการรบซอผลผลตอปทานสวนเกน ” โดยระยะเวลาการรบจ าน าขาวเปล อก รายละเอยดแผนภาพท 2.3

พ.ย. – ธ.ค. เกบเกยว จ าน า ก.พ. – เม.ย. ไถถอน ขาย / ช าระหน + ดอกเบย

ภาพท 2.3 ระยะเวลาการรบจ าน าขาวเปลอก ขาวนาป

จากภาพท 2.3 จะเหนวาโดยปกตแลวราคาขาวเปลอกจะตกต าทสดในชวงการเกบเกยวผลผลต เชน ขาวนาปจะมราคาต าสดในชวงพฤศจกายนถงเดอนธนวาคม หลงจากนนราคาจะปรบตวเพมขนตามผลผลตทเรมลดลงคอในชวงเดอนกมภาพนธถงเดอนเมษายน และจะเรม

23

ปรบตวสงขนอกครงในชวงเดอนสงหาคมถงเดอนกนยายนหลงนาปรงเกบเกยว ดงนนเกษตรกรจะน าขาวมาจ าน าในชวงเดอนพฤศจกายนถงเดอนธนวาคม และขายขาวในชวงทมราคาสงคอชวงเดอนกมภาพนธถงเดอนเมษายน เพอน าเงนไปช าระหนพรอมดอกเบย ดงนนตามหลกการแลวราคารบจ าน าจงคว รจะต ากวาราคาตลาด เพราะหากราคารบจ าน าสงกวาราคาตลาดแลวเกษตรกรกไมจ าเปนตองมาไถถอน สามารถปลอยใหหลดจ าน าไปได

ถงแมวานโยบายขางตนจะสามารถชวยเหลอแกปญหาในเรองรายไดของเกษตรกรไดสวนหนง แตอยางไรกตามไดสรางปญหาและผลกระทบตอตลาดขาวไทยมาโ ดยตลอด กลายเปนปญหาทเรอรงของประเทศในระยะยาว สาเหตเกดจากการใชวธการรบจ าน าทผดไปจากหลกการและเจตนารมณเดม นบตงแตป 2543 เปนตนมา โครงการรบจ าน าถกปรบเปลยนจากเดมทเปนมาตรการเสรมเพอชะลอปรมาณขาวเปลอกออกสตลาดและรกษาระดบราคาเทา นน ถกปรบเปลยนกลายเปนการแทรกแซงกลไกตลาดโดยขยายโครงการใหใหญขน และก าหนดราคารบจ าน าใหสงกวาราคาตลาดโดยเฉพาะอยางยงในป 2547/48 ซงราคาสงกวาราคาตลาดมากถงรอยละ 20-30 และยงสงกวาราคารบจ าน าในปทผาน ๆ มา ราคาทสงเชนนสงผลใหชาวนาน าข าวมาเขาโครงการมากเปนประวตการณ กลาวคอ จากปรมาณ 2.54 ลานตนในป 2546/47 เพมขนเปน 8.65 ลานตนในป 2547/48 ท าใหภาครฐมภาระดานตนทนการรบจ าน า การบรหารจดการ และการตรวจสอบเพมขน

การก าหนดใหราคารบจ าน าทสงกวาราคาขาวในทองตลาดท าใหชาวนา สวนใหญทน าขาวมาเขารวมโครงการไมมาไถถอนขาวออกไป เปนการสรางภาระใหกบรฐบาลเนองจากขาวคงเหลอในคลงของรฐบาลซงแตละปมจ านวนเพมขนเรอย ๆ เพราะหลงจากนนเปนตนมาโครงการรบจ าน าขาวเปลอกกเปนเครองมอในการแกปญหาราคาตกต าทเปนแรงจงใจ ใหรฐบาลทกยคสมยตองด าเนนการ โดยเฉพาะอยางยงการก าหนดราคารบจ าน าสง และปรมาณการรบจ าน า (Quota) ทเพมขนเรอย ๆ เพอหวงผลประโยชนทางการเมอง

2.2.3.2 ผลกระทบจากโครงการ 1) ขอด โครงการรบจ าน าขาวเปลอกเปนวธทใชแกปญหาไดรวดเรวทสด

เมอเทยบกบวธการอน ๆ เชน การสงเสรมใหเกษตรกรปรบเปลยนการปลกพชชนดอน การสงเสรมใหพฒนาคณภาพผลผลต เปนตน และเปนวธทเกษตรกรรายใหญมความพงพอใจ

2) ขอเสย กลไกตลาดถกบดเบอน สาเหตเกดจากรฐบาลก าหนดราคารบจ าน าทสงกวาราคาตามกลไกตลาด เกษตรกรจงมงทจะเขารวมโครงการฯ แตเพยงอยางเดยว โดยไมซอ/ขายปกตตามกลไกตลาด และเมอจ าน าเอาไวแลวกไมมการไถถอน อกทงผประกอบการ ตาง ๆ เชน โรงส ผคา กมรายไดมหาศาลจากการเขารวมโครงการ คอ สวนตางราคาขาวรบจ าน ากบราคาตลาด จงไมสนใจท าการซอขายตามปกตนก สาเหตสวนหนงเกดจากการทไมสามารถแขงขนราคา

24

ของรฐได แตผลประโยชนทผประกอบการไดรบดงกลาวนนสรางปญหาการทจรตในรปการสวม-สทธเกษตรกรเพอมาเขารวม การปลอมปนขาว การเวยนเทยนขาวในโกดง การน าผลผลตจากประเทศเพอนบานมาเขารวมโครงการรบจ าน าของไทย ฯลฯ เมอปรมาณผลผลตทรฐบาลรบไวในโครงการเพมขนมากตอเนอง ท าใหรฐบาลตองใชงบประมาณจ านวนมากในการรบซอผลผลตจากเกษตรกร และงบประมาณการบรหารจดการ ไดแก คาการจดเกบ คาแปรสภาพ คาเสอมคณภาพ คาใชจายเพอระ บายผลผลต และรฐบาลกลายเปนผคาขาวรายใหญของประเทศ ผสงออกทแตเดมเคยรบซอขาวจากโรงส ทมการแขงขนกนดานราคา กคอยแตจะประมลขาวจากรฐบาลเพอสงออกแทนทจะไปซอกบโรงส สงผลใหตนทนการสงออกขาวของประเทศไทยสงกวาประเทศอน ๆ มผลกระทบโด ยตรงกบความสามารถในการแขงขนของประเทศลดลง และยงเปนการสงเสรมใหเกษตรกรเกดคานยมในการเพาะปลกเพอขายใหโครงการรบจ าน าแตเพยงอยางเดยวโดยไมมการพฒนาศกยภาพของตนเอง เชน การปรบปรงและพฒนาพนธขาว การเพมประสทธภาพผลผลต และการลดตนทนการผลต เปนตน ขนตอนการรบจ าน านนเปดโอกาสใหมการทจรตคอรปชนในทก ๆระดบตงแตขาราชการระดบลางไปจนถงระดบผบรหาร นกการเมอง หรอผประกอบการทเขารวมโครงการ งบประมาณทสญเสยจากการทจรตคอรปชน ท าใหเกษตรกรไมได รบผลประโยชนอยาง เตมเมด เตมหนวย โดยเฉพาะอยางยงเกษตรกรรายเลกทไมมอ านาจตอรอง อกทงภาวะการคาโลกเปลยนไป คอ การเปดเสรทางการคา ท าใหแตละประเทศไมมการกดกนดานภาษตอกน จะสงผลใหสนคาเกษตรจากประเทศเพอนบานทะลกเขามาสวมสทธจ าน ากบรฐบาล และในปจจบนระบบของการรบจ าน าสนคาเกษตรของไทยถกตอตานจากตางประเทศ ไมดในสายตาของตางชาตและมกใชเปนขออางในการกดกนทางการคา โดยเฉพาะในอนาคตทประเทศเรมเปดเสรทางการคาตอกนจงมแนวโนมทระบบการรบจ าน าจะไมเปนทยอมรบของนานาประเทศโดยเฉพาะประเทศทเปนคคาของประเทศไทย

2.2.4 การเปรยบเทยบนโยบายการแทรกแซงกลไกราคาของรฐในตลาดขาวเปลอก จากการแทรกแซงราคาสนคาเกษตรของรฐบาลทง 2 แบบนน มลกษณะการพยงราคาหรอ

ประกนราคาขนต าใหแกเกษตรกรพอชวยใหมรายไดทเพมขน โดยทรฐบาลมรายจายการแทรกแซงราคาทเหมอน ๆ กน (อาจจะมากนอยแตกตางกนไป ) แตสงทตางกนอยางชดเจนอยทวธด าเนนการ นนคอโครงการรบจ าน าจะใชการจ าน าสนคาไวกบรฐบาลและไถถอนคนไปเมอถงเวลาการไถถอน แตทไมไดไถถอนกถอวารฐบาลรบซอสนคานนไปโดยปรยายตามราคาทก าหนดไว ดงนนคาใชจายในการบรหารจดการ ไดแก คาจดเกบ แปรสภาพ คาเสอมคณภาพ ระบายผลผลต และการขาดทนจากการขายผลผลต ซงโครงการรบจ าน าจะมภาระคาใชจายทตามมาและภาระรบความเสยงมากกวา

25

โครงการประกนรายได ทรฐบาลไมตองเขาไปยงเกยวกบสนคาเพยงแตจายเงนชดเชยในสวนตางของราคาประกนกบราคาตลาดเทานน รายละเอยดตารางท 2.5

ตารางท 2.5 ความแตกตางของโครงการประกนรายไดเกษตรกรและโครงการรบจ าน า

โครงการประกนรายได โครงการรบจ าน า

ประเดน : ระยะเวลาด าเนนนโยบาย 2 ป การผลต (ป 2552/53 -2553/54) กวา 20 ป การผลต (ป 2524/25 – 2551/52) ประเดน : กลไกการแทรกแซงตลาด - มการแทรกแซงตลาดทไมรนแรง เพราะรฐจ ากดบทบาท โดยไมเปนผรบซอขาวในตลาด

- มความเทาเทยมกนในการกระจายผลประโยชน ซงเกษตรกรทกคนสามารถเขารวมโครงการได - คอนขางมประสทธภาพในการยกระดบราคา

ขาวในชวงฤดกาลเกบเกยวทขาวออกสตลาดเปนจ านวนมาก

- มการแทรกแซงตลาดทรนแรงจนรฐบาลกลายเปนผรบซอขาวรายใหญในตลาด

- ไมเกดความเทาเทยมกนในการกระจาย ผลประโยชนเพราะมเกษตรกรเพยงสวนหนงเทานนทเขาโครงการได

- ขาดประสทธภาพในการรกษาเสถยรภาพดานราคาขาวทงในระยะสนและระยะยาว และขาดประสทธภาพการยกระดบราคาขาวในชวงขาวออกสตลาดพรอมกนจ านวนมาก

ประเดน : ชองทางการทจรต ลดชองทางการทจรตเหลอเพยงขนตอนการขนทะเบยน กรณเกษตรกรแจงเทจทงเรองพนธขาวทปลก พนทและผลผลตทได เพราะขาวบางพนธไมไดรบการประกน บางรายไมไดปลกขาวแตกขนทะเบยนไดโดยการชวยเหลอจากผน าหมบาน และไมมากนกทเจาของทดนทใหเชาท านาจะขบงคบชาวนาเอาสทธการประกนรายไดเกษตรกร ทง ๆ ทไมไดท านา

เกดการทกจรตไดทกขนตอนและรนแรงมากกรณทโรงสโกงสทธเกษตรกรโดยการซอขาวราคาถกไปใชสทธของเกษตรกร หรอโกดงเกบสตอกลม เพราะน าขาวไปขายกอนชวงทรฐบาลฝากไว ขณะเดยวกนกเกดการเสอมของขาวทงในเชงปรมาณและคณภาพ ท าใหราคาลดลงมาก รวมถงมการสมรรวมคดในชวงประมลการจ าหนวย

ประเดน : การสวมสทธ จ านวนนอยทงกรณการสวมสทธของเกษตรกร หรอการลกลอบน าเขาขาวจากประเทศเพอนบาน

จ านวนมากทงกรณการสวมสทธของเกษตรกรเอง หรอโดยโรงส หรอการลกลอบ

26

ตารางท 2.5 (ตอ)

โครงการประกนรายได โครงการรบจ าน า มาสวมสทธ น าขาวจากประเทศเพอนบานมาสวมสทธ

รวมถงการบบบงคบของเจาของทดนเพอจะไดสทธของเกษตรกร

ประเดน : ภาระดานงบประมาณ ไมมากนก และยงครอบคลมเกษตรกรไดทกคน ดงปการผลต 2552/53 มเกษตรกรเขารวมโครงการ 3,411,835 ราย

เกดภาระดานงบประมาณมหาศาลนบแสนลานบาทในแตละรอบการรบจ าน า และครอบคลมเกษตรกรแคสวนหนงเทานน ดงปการผลต 2551/52 มเกษตรกรเขารวมโครงการ 568,797 ราย

การใชนโยบายการแทรกแซงกลไกราคาของรฐในตลาดขาวเปลอก ไมวาจะเปนโครงการ รบจ าน าทด าเนนการมาแลวหรอโครงการประกนรายไดทน ามาใชน รฐบาลตองมการตรวจสอบและควบคมดแลทด และทส าคญนนหากมผลประโยชนทางการเม องเขามาเกยวของดวยแลว ไมวาจะเปนวธการใดกยอมมปญหาไดเหมอน ๆ กนแทบทงสน

2.3 เกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต

กลมจงหวดอสานตอนใต ประกอบดวย 8 จงหวด คอ ชยภม นครราชสมา บรรมย ยโสธร ศรสะเกษ สรนทร อ านาจเจรญ และอบลราชธาน เมอพจารณารายไดเฉลยประชากรตอคนตอปเปรยบเทยบทงประเทศ พบวา ม 5 ใน 8 จงหวดอยล าดบต าทสดของประเทศ 10 อนดบ แตมเนอทปลกขาว รอยละ 30.32 มจ านวนประชากร คดเปนรอยละ 16.97 ของประเทศ เปนแหลงปลกขาวพนธขาวดอกมะลคณภาพสงของประเทศ ทโดงดงไปทวโลก และลกษณะภมประเทศกลมจงหวดอสานตอนใตสวนใหญจะ ปลกขาวไดปละ 1 ครง คอ ขาวนาป (รอบท 1) เรมตงแตเดอน พ .ค. เปนตนไป ดวยการใชน าฝน นยมใชขาวพนธขาวดอกมะล และปลก ขาวนาปรง (รอบท 2) เรมตงแตเดอน ม.ค. เปนตนไป เฉพาะในเขตชลประทาน และเปนเกษตรกรกลมเดยวกบทปลกขาวรอบท 1 นยม ใชพนธขาวเจาทวไป รายละเอยดตารางท 2.6

27

ตารางท 2.6 ขอมลดานเศรษฐกจกลมจงหวดอสานตอนใต

รายชอ จงหวดอสานตอนใต

ประชากรรวม (คน)

เกษตรกรทขนเบยนเกษตรกรผปลกขาว ผานการประชาคม

(คน) รายไดเฉลยประชากร

รอบท 1 รอบท 2 ตอคนตอป

(บาท) ล าดบท

(ประเทศ) ชยภม 1,125,166 198,659 36,800 35,578 65

นครราชสมา 2,571,292 189,888 16,196 54,362 52 บรรมย 1,546,784 186,618 18,858 31,444 72

ยโสธร 539,134 161,489 13,416 31,759 70

ศรสะเกษ 1,446,345 152,600 13,477 29,174 76

สรนทร 1,377,827 104,077 21,389 31,759 71 อ านาจเจรญ 370,804 71,387 13,251 30,970 73

อบลราชธาน 1,803,754 53,301 1,198 36,681 64

รวม 10,781,106 1,118,019 134,585 281,727

รวมทงประเทศ 63,525,062 3,411,835 821,227 9,813,800

อตราสวนตอประเทศ 16.97 32.77 16.39 2.87 แหลงทมา : กรมสงเสรมการเกษตร, 2552 ก.

จากตารางท 2.6 กลมจงหวดอสานตอนใต มรายไดเฉลยประชากรตอคนตอป ประมาณ 35,000 บาท และเมอเปรยบเทยบกบรายไดเฉลยประชากรของทงประเทศนน กลมจงหวดอสานตอนใตมรายไดเฉลยประชากรตอคนตอปต ามาก โดยล าดบจากมากไปหานอย ดงน ศรสะเกษ อนดบ 76 อ านาจเจรญ อนดบ 73 บรรมย อนดบ 72 สรนทร อนดบ 71 ยโสธร อนดบ 70 อบลราชธาน อนดบ 64 ชยภม อนดบ 65 และนครราชสมา อนดบ 52 จะเหนไดวากลมจงหวดอสานตอนใตเปนกลมจงหวดทมรายไดเฉลยประชากรตอคนตอปนอยมาก เมอเทยบกบทงประเทศ ในขณะทเปนแหลงปลกขาวพนธขาวดอกมะลทเลองลอไปทว และเมอพจารณา เนอทเพาะปลก กบผลผลตตอไร รายละเอยดตารางท 2.7

28

ตารางท 2.7 ขอมลสถตการเกษตรของประเทศไทย ป 2552

กลมอสานตอนใต เนอท

เพาะปลก (ไร)

เนอทเกบเกยว (ไร)

ผลผลต (ตน)

ผลผลตตอไร (ก.ก)

ชยภม 1,305,984 1,204,746 369,320 307

นครราชสมา 3,157,659 3,047,922 900,158 295

บรรมย 2,758,051 2,649,762 885,061 334

ยโสธร 1,054,110 989,510 304,894 308

ศรสะเกษ 2,279,189 2,179,593 834,694 383

สรนทร 2,737,085 2,652,162 973,735 367

อ านาจเจรญ 930,972 902,105 283,997 315

อบลราชธาน 3,211,548 3,017,295 970,622 322

รวมกลมอสานตอนใต 17,434,598 16,643,095 5,522,481 329

รวมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 33,008,124 31,528,169 10,377,499 329

รวมทงประเทศ 57,497,441 54,747,389 23,253,251 425

อตราสวนตอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 52.82 52.79 53.22

อตราสวนตอประเทศ 30.32 30.40 23.75

แหลงทมา : ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2552: 3-5.

2.4 งานวจยทเกยวของ การศกษาความคดเหนของเกษตรกรทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวนน ปจจบนยงไมมการศกษาอยางแพรหลาย เนองจากโครงการประกนรายได เรมปการผลต 2552/2553 เปนปแรก ในรฐบาลของนายกรฐมนตร นายอภสทธ เวชชาชวะ จง ขอน าเสนอเอกสารหรองานวจยทเกยวของ และอางองเฉพาะ สวนทมความ ใกลเคยง ซงเปนนโยบายดานราคา (price policy) ในแนวทางการประกนราคาขนต า (Minimum price) คอ โครงการรบจ าน าขาวเปลอก ทเกอบจะทกรฐบาลน าไปใชในการรกษาเสถยรภาพราคา เรมตงแตปการผลต 2524/25 จนถงปการผลต 2551/52

29

และจากผลการ ด าเนนโครงการรบจ าน าขาวเปลอก ผวจยเลอกศกษาเฉพาะใน 3 ชวง อาท ชวงทรฐบาลน านโยบายการจ าน าขาวเปลอกมาใช อยางกวางขวางและแพรหลาย (สชาต ภญโญ , 2538: 69) ชวงทรฐบาลเรมปรบเปลยนวธการรบจ าน าขาวเปลอกใหมโดยก าหนดราคารบจ าน าสงกวาราคาตลาดเลกนอย และขยายขนาดของโครงการใหใหญขนดวย (ดรณ ขนโท, 2544: 109) และชวง ทรฐบาลปรบเปลยน วธการจ าน าขาวเปลอก อก โดยก าหนด ใหมราคารบจ าน าท สงกวากลไกตลา ด (ปยาณ เจรญศระ , 2546: 91-92; สมบต สระแกว , 2548: 65-70) โดยสามารถสรปประเดนตาง ๆ ทคลายคลงกนกบโครงการประกนรายไดทเปนประโยชนตอการศกษาครงน ดงน

ในการศกษาปจจยทมผลตอประสทธภาพในการด าเนนงานโครงการรบจ าน าขาวเปลอก ไดแก ความเพยงพอของทรพยากรในการด าเนนงาน ความพรอมของเจาหนาทสนเชอตอการปฏบต โครงการฯ และปจจยทมผลตอประสทธผล และความเปนธรรมในการด าเนนงานโครงการฯ ไดแก ความร ความเขาใจในวตถประสงคของโครงการฯ จ านวนเกษตรกรทขอก จ านวนสนเชอทใหก และการประชาสมพนธ นอกจากนในการประเมนผลโครงการเพอใหทราบ ถงผลการด าเนนงานโครงการนน สามารถใชขอมล จากผเขารวมโครงการ กได โดยผลการศกษาขอมลสวนบคคลของผเขารวมโครงการ หรอเกษตรกรผปลกขาวในโครงการรบจ าน า พบวา สวนใหญอายระหวาง 47-53 ป จบการศกษาระดบประถมศกษา มสถานะภาพแตงงานแลว มจ านวนสมาชกในครวเรอน 4-6 คน โดยม 3-4 คน เปนแรงงานส าคญในครอบครวซงประกอบอาช พเกษตรกรรมเปนอาชพหลก และมอาชพรบจางทวไปเปนอาชพรอง มรายไดเฉลย ประมาณ 22,000-33,000 บาทตอป มพนทปลกขาว 5-8 ไร ปรมาณผลผลตทได 60-70 ถงตอไร และปรมาณขาวทจ าน าประมาณ 4-5 ตน โดยทเขารวมโครงการไมนอยกวา 10 ป และจากการศกษาปร ะเดนทเกยว ของกบการด าเนนโครงการ พบวา เกษตรกรมความรความเขาใจและความคดเหน รวมถงการประชาสมพนธโดยภาพรวมอยระดบมาก และมความคดเหนตอการด าเนนการของเจาหนาทธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรวาปฏบตหนาทไดดแลว และ เมอศกษาปจจย ทมผลตอความคดเหน ของเกษตรกรท มตอโครงการ จากผลการศกษาของ ปยาณ เจรญศระ พบวา ความแตกตางของปจจยรายไดเฉลยตอปและปรมาณขาวทเขารบจ าน า มผลตอความคดเหน สวนเพศ อาย ระดบการศกษา จ านวนแรงงานในครวเรอน และผลผลตขาวตอป ไมผลตอค วามคดเหนของ เกษตรกร และจากการศกษาขอสรป ขอเสนอแนะเชงนโยบายของ นพนธ พวพงศกร (2553: 71) โดยศกษามาตรการแทรกแซงตลาดขาวเพอปองกนการทจรตในการแสวงหาคาตอบแทนสวนเกนและเศรษฐศาสตรการเมองของโครงการรบจ าน าขาวเปลอก พบวา โครงการรบจ าน าขาวเปลอกประโยชนนนสวนใหญมไดตกแกชาวนา แตตกแก ผสงออก โรงส เจาของโกดง และเจาหนาทของรฐ และชาวนาทไดประโยชนสวนใหญเปนชาวนาในเขตชลประทาน หรอเปนชาวนารายใหญ และการแทรกแซงตลาดขาวของรฐบาลกอผลกระทบ

30

รนแรงตอความสามารถในการสงออก ท าใหตนทนผลตขาวของสงคม (Social Cost) สงขน แตขาวคณภาพต าลง พอคาคนกลางในทองถนและตลาดกลางเลกกจการ พอคาสงออกรายใหญ ไดเปรยบพอคาสงออกขาวรายอน ๆ การแทรกแซงบดเบอนกลไกตลาด ท าใหการแขงขนลดลง ยงกวานนการแทรกแซงยงกอใหเ กดพฤตกรรมการแสวงหาคาเชาทางเศรษฐกจ และมการทจรตในทกระดบของการแทรกแซง ผลทตามมาคอความเสยหายตอการใชทรพยากรและการเจรญเตบโตเศรษฐกจ ดงนนรฐบาลจงควรยกเลกโครงการรบจ าน าขาวเปลอก ในการศกษาครงน ผวจยมความสนใจศกษาเฉพาะเรองความรความเขาใจและความคดเหน ของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการ ประกนรายไดเกษตรกร โดยใชกรอบแนวคดในการศกษาตอไปน

2.5 กรอบแนวคด

จากการศกษาทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวของ ผวจยไดกาหนดกรอบ แนวคดในการวจยเพอพจารณาหาตวแปรอสระทสาคญของเกษตรกรทมผลตอตวแปรตามคอความ คดเหนของเกษตรกรผปลกขาวทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร ซงตวแปรอสระทใชในการวจย ไดแก ปจจยสวนบคคล ปจจย เกยวกบอาชพ การรบรขาวสารของเกษตรกร และ ค วามรความเขาใจ รายละเอยดภาพท 2.4

31

ตวแปรอสระ (Independent Variable) ตวแปรตาม (Dependent Variable)

ภาพท 2.4 กรอบแนวคดในการศกษาความรความเขาใจ ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาว

ทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร

2.6 สมมตฐานการศกษา สมมตฐานของการศกษาความรความเขาใจ ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร ดงน

2.6.1 ความรความเขาใจและปรมาณขาวสารทเกษตรกรไดรบมอทธพลตอความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตในโครงการประกนรายไดเกษตรกร

ปจจยสวนบคคล - เพศ - อาย - ระดบการศกษาสงสด

การรบรขาวสารของเกษตรกร - ปรมาณขาวสารทไดรบ

ความรความเขาใจของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการฯ 1. ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ 2. ดานการด าเนนโครงการ 3. ดานการขนทะเบยน การประชาคม และการออกใบรบรองเกษตรกร 4. ดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส.

ปจจยเกยวกบอาชพ - พนทในการประกอบอาชพ

- ปรมาณผลผลต - ระยะเวลาในการประกอบอาชพ

ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาว ทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร

ผปลกขาว

32

2.7 นยามปฏบตการ

2.7.1 ความร ความเขาใจ ของเกษตรกรผปลกขาว หมายถง ความทรงจ าในเรองราว ขอเทจจรง รายละเอยดตาง ๆ หลงจากทไดรบขาวสารหรอรวมปฏบตตามโครงการประกนรายไดเกษตรกรใน 4 ดาน คอ ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ ดานการด าเนนโครงการ ดานการขนทะเบยน ประชาคม และการออกใบรบรองเกษตรกร ดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. ของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ซงวดไดจากแบบสอบถาม ความร ความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาว ทผวจยสรางขน 2.7.2 ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาว หมายถง อารมณ ความรสก ความคดและขอสนนษฐานของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอเกยวกบโครงการประกนรายไดเกษตรกร ใน 4 ดาน คอ ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ ดานการด าเนนโครงการ ดานการขนทะเบยน ประชาคม และการออกใบรบรองเกษตรกร ดานการท าสญญาประกนกบ ธ .ก.ส. ซงวดไดจากแบบสอบถามความร ความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาว ทผวจยสรางขน

33

บทท 3

วธการศกษา

การด าเนนการศกษาครงน ไดใชรปแบบการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) โดยใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล การศกษาไดด าเนนการตามขนตอนตาง ๆ ไดแก ตวแปรในการศกษา ประชากรและวธการสมตวอยาง เครองมอทใชในการศกษา วธการเกบรวบรวมขอมล คาทางสถตในการตรวจสอบขอมล รายละเอยดดงน

3.1 ตวแปรในการศกษา

ตวแปรในการศกษาความรความเขาใจ ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรผปลกขาว

3.1.1 ตวแปรอสระ (Independent Variable) ไดแก ปจจยสวนบคคล เชน เพศ อาย ระดบการ- ศกษาสงสด ปจจยเกยวกบอาชพ ประกอบดวยพนทในการประกอบอาชพ ปรมาณผลผลต ระยะเวลา ประกอบอาชพ ปรมาณขาวสารทไดรบ ความรและความเขาใจ

3.1.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) ไดแก ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาว กลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว

3.2 ประชากรและตวอยาง

ประชากรของการศกษาครงน ไดแก เกษตรกรทขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ตามโครงการประกนรายไดเกษตรกร ป 2553/54 ซงไดมาจากบญชรายชอของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ป 2553/54 ส าหรบขาวนาป (รอบท 1) ของกรมสงเสรมการเกษตร จ านวน 1,118,019 ราย การเลอกตวอยางไดด าเนนการ ดงน

ขนตอนท 1 ค านวณขนาดตวอยางจากประชากร โดยใชหลกการค านวณของ Yamane ก าหนดใหคาความคลาดเคลอนของการประมาณคาเทากบรอยละ 3.7 ดงน

34

สตรการค านวณ n = 2N(e)1

N

โดย n = ขนาดตวอยาง N = จ านวนรวมของประชากรทใชในการศกษา e = คาความผดพลาดทยอมรบได (0.037)

แทนคา n = )20.037x (1,118,0191

1,118,019

= 725

ดงนน ตวอยางทใชในการศกษาครงนเทากบ 725 ขนตอนท 2 ศกษาก าหนดการท าประชาคมส าหรบเลอกวนทมการประชาคมในพนท 8

จงหวดอสานตอนใต และพบวาชวงเวลาในการเกบขอมลทเหมาะสมคอระหวางวนท 12 – 22 ตลาคม 2554 และก าหนดสดสวนของขนาดตวอยางจากจ านวนเกษตรกรผปลกขาวรอบท 1

ขนตอนท 3 สมตวอยางแบบแบงชนภม (Stratified Two-stage Random Sampling) 1. แตละจงหวด (ชนภม) สมอ าเภอทท าประชาคมมา 1 อ าเภอ 2. แตละอ าเภอ สมต าบลตามสดสวนของขนาดตว อยาง โดยก าหนดไมเกนหมบานละ 55 ตวอยาง และใชการสมตวอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยเลอกเกษตรกรจากบญชรายชอของเกษตรต าบลทรบผดชอบการประชาคมในพนท ดงรายละเอยดในตารางท 3.1 ตารางท 3.1 วนท สถานทและขนาดตวอยางในการเกบรวบรวมขอมล ของเกษตรกรผปลกขาว

กลมจงหวดอสานตอนใต รอบท 1

วนท จงหวด จ านวน สถานทเกบขอมล ขนาดตวอยาง (ราย) 12 ต.ค. บรรมย 152,600 อ.ช าน ต.โคกสนวน 9, 14 50, 48 13 ต.ค. นครราชสมา 189,888 อ.หวยแถลง ต.หวยแถลง 2, 7, 9 51, 22, 49 14 ต.ค. ชยภม 104,077 อ.เมอง ต.บานเลา 4, 5 17, 50 18 ต.ค. อบลราชธาน 186,618 อ.เดชอดม ต.ตบห 8, 9, 10 50, 50, 20 19 ต.ค. ยโสธร 71,387 อ.เมอง ต.หนองหน 3 46 20 ต.ค. อ านาจเจรญ 53,301 อ.เมอง ต.สรางนกทา 12 42 21 ต.ค. ศรสะเกษ 198,659 อ.หวยทพทน ต.กลวยกวาง 1, 8, 10 28, 50, 50 22 ต.ค. สรนทร 161,489 อ าเภอเมอง ต.เมองท 3 และ 4 50, 54

รวม 1,118,019 725

35

3.3 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

3.3.1 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการ เกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถาม (Questionnaire) แบงออกเปน

5 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะค าถามเปนแบบใหเลอกตอบ

(Check list) และเตมค าในชองวาง รวม 8 ขอ ซงถามเกยวกบเพศ อาย สถานภาพสมรส จ านวนสมาชกในครวเรอน ระดบการศกษาสงสด จ านวนครงของการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว รายไดรวมของครวเรอนตอป และระยะเวลาการประกอบอาชพเปนเกษตรกรผปลกขาว

ตอนท 2 การรบรแหลงขอมลขาวสารโครงการประกนรายไดเกษตรกรและปรมาณขาวสารทไดรบ เปนแบบสอบถามแบบเลอกแหลงขาวสาร จ านวน 10 รายการ ไดแก วตถประสงคและเปาหมายโครงการฯ ระยะเวลาด าเนนงานโครงการฯ ระเบยบและขนตอนการปฏบตของโครงการฯ ราคาประกนขาวเปลอก ร าคากลางอางอง การขนทะเบยนเกษตรกร การประชาคมใน แตละพนท การออกใบรบรองเกษตรกร การท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. การก าหนดวนการใชสทธและแกไขวนใชสทธ จากแหลงขาวสาร 12 แหลง ไดแก วทย โทรทศน หนงสอพมพ อนเตอรเนต เกษตรต าบล พนกงาน ธ .ก.ส. ก านน / ผใหญบาน หอกระจายขาว / เสยงตามสาย กลมเกษตรในหมบาน เพอนบาน การฝกอบรม และพอคา / โรงส

ตอนท 3 ความรความเขาใจของเกษตรกรผปลกขาวเกยวกบโครงการประกนรายไดเกษตรกร เปนแบบสอบถามแบบเลอกตอบ 3 ตวเลอก จ านวน 14 ขอ ประกอบดวยการสอบถา มความรความเขาใจในเรองเกยวกบ วตถประสงคของโครงการ การด าเนนโครงการ การขนทะเบยน ประชาคม และการออกใบรบรองเกษตรกร รวมทงเรองของการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส.

ตอนท 4 สอบถามความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประก นรายไดเกษตรกร เปนแบบสอบถามมาตราสวนเชงประมาณคา (Rating scale) แบงเปน 5 ระดบ คอ เหนดวยอยางยง (5) เหนดวย (4) ไมแนใจ (3) ไมเหนดวย (2) และไมเหนดวยอยางยง (1) ทงหมด 50 ขอ แบงเปน 4 ดาน ไดแก

ดานวตถประสงคและเปาหมาย จ านวน 9 ขอ ดานการด าเนนโครงการ จ านวน 14 ขอ ดานการขนทะเบยนและออกใบรบรองเกษตรกร จ านวน 15 ขอ ดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. จ านวน 12 ขอ

36

ตอนท 5 สอบถามความคดเกยวกบขอด ขอเสย ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะของเกษตรกรทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร เปนแบบสอบถามปลายเปด จ านวน 3 ขอ

3.3.2 การทดสอบคณภาพของเครองมอ แบบสอบถามทผวจยสรางขน ไดท าการ ประเมนความ ตรงตามเนอหา ของมาตรทใชวด

ความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวทสงผลตอโครงการประกนรายได โดยอาศยดลยพนจของผเชยวชาญ จ านวน 2 ทาน คอ นายพทกษ เสาวโค นกวชาการสงเสรมการเกษตรช านาญการ ส านกงานเกษตรอ าเภอเมองสรนทร จงหวดสรนทร และนายถวลย แสงไชย เกษตร-อ าเภอสรรคบร ส านกงานเกษตรอ าเภอสรร คบร จงหวดชยนาท และท าการ Pre-test แบบสอบถามกบเกษตรกรผปลกขาวอ าเภอสรรคบร จงหวดชยนาท และอ าเภอชณสตร จงหวดสงหบร ทเขารวมโครงการประกนรายไดเกษตรกร ป 2553/54 จ านวน 119 คน น าขอมลมาวเคราะหความเชอมนของเครองมอไดผล คอ มาตรวดความรความเขาใจ มคาความเชอมน แบบ Cronbach Alpha 0.70 และมาตรวดความความคดเหน มคาความเชอมน แบบ Cronbach Alpha 0.87

3.4 ตวแปร นยาม และมาตรวด

ในการศกษาครงน ก าหนดตวแปร นยามและมาตรวด ตวแปรตาม ตวแปรอสระ และตวแปรควบคม รายละเอยดตารางท 3.2

ตารางท 3.2 ตวแปร นยามและมาตรวด

ชอตวแปร นยาม การวด

ตวแปรตาม ความคดเหนทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร

คะแนนรวมทไดจากแบบประเมนคาของลเคอรท จ านวน 50 ขอ มลกษณะค าตอบเปนการเปรยบเทยบกนจ านวน 5 ค าตอบ คอ เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย และไมเหนดวยอยางยง

Interval Scale

(มาตรวดอนตรภาคชน)

37

ตารางท 3.2 (ตอ)

ชอตวแปร นยาม การวด

ตวแปรอสระ 1. ความรความเขาใจทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร

คะแนนรวมทไดจากแบบทดสอบจ านวน 14 ขอ มลกษณะการใหคะแนนคอ ถาตอบถกให 1 คะแนน ถาตอบผดให 0 คะแนน

Interval Scale

(มาตรวดอนตรภาคชน)

2. การรบรขาวสารของเกษตรกร

ปรมาณขาวสารทไดรบ (จ านวนครง) Ratio Scale (มาตรวดอตราสวน)

ตวแปรควบคม 1. ปจจยสวนบคคล - เพศ - อาย - ระดบการศกษาสงสด

เปนตวแปรแบงกลมโดยแบงออกเปน 2 กลม คอ เพศชาย และเพศหญง เปนตวแปรตอเนองแสดงถงจ านวนอาย (ป) เปนตวแปรแบงกลม โดยแบงออกเปน 7 กลม คอ ประถมศกษาหรอต ากวา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย อนปรญญา ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร และอน ๆ

Nominal Scale (มาตรวดนามบญญต)

Ratio Scale (มาตรวดอตราสวน)

Ordinal Scale (มาตรวดเรยงล าดบ)

2. ปจจยเกยวกบอาชพ - พนทในการประกอบอาชพ - ปรมาณผลผลต - ระยะเวลาในการประกอบอาชพ

เปนตวแปรตอเนองแสดงถงพนทในการประกอบอาชพ (ไร) เปนตวแปรตอเนองแสดงถงจ านวนผลผลตทเกบเกยวได (ตน) เปนตวแปรตอเนองแสดงถงระยะเวลาในการประกอบอาชพท านา (ป)

Ratio Scale

(มาตรวดอตราสวน) Ratio Scale

(มาตรวดอตราสวน) Ratio Scale

(มาตรวดอตราสวน)

38

3.5 วธการวเคราะหขอมล

การศกษาครงน ผวจยน าแบบสอบถามทไดมาวเคราะห โดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS (Statistical Package for Social Science) for Windows Version 16.0 สถตทใชวเคราะหขอมล ดงน

3.5.1 สถตทใชวเคราะหขอมล 3.5.1.1 สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) โดยใชตารางความถ (Frequency

Table) และรอยละ (Percentage) ในการ ศกษาลกษณะ ของตวอยางและพรรณนาระดบและแบบแผนการกระจายของคะแนนวดความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวของกลมอสานใตทสงผลตอโครงการประกนรายได

3.5.1.2 สถตเชงอนมาน (Inference Statistic) โดยใชการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Linear Regression) ในการศกษาอทธพลของความรความเขาใจและปรมาณขาวสารทไดรบทมตอความคดเหนเกยวกบโครงการประกนรายไดเกษตรกร

3.5.2 เกณฑการใหคะแนนและเกณฑการวเคราะห ก าหนดเกณฑในการใหคะแนนและเกณฑการวเคราะหขอมลแบบสอบถาม ดงน

3.5.2.1 ค าถามตรวจรายการ (Checklist) ไดแก แบบสอบถามตอนท 2 แหลงขอมลขาวสารโครงการประกนรายไดเกษตรกร โดยเลอกรายการละ 1 แหลงส าคญเทานน และใหเขยน แสดงปรมาณขาวสารทไดรบตลอดการด าเนนโครงการในแตละรอบ โดยก าหนดปรมาณทไดรบร ดงน

คะแนน 0 หรอไมเตม หมายถง ไมไดรบขาวสาร คะแนน 1 หมายถง ไดรบขาวสารในระดบนอย (1-2 ครง) คะแนน 2 หมายถง ไดรบขาวสารในระดบปานกลาง ( 3-4 ครง) คะแนน 3 หมายถง ไดรบขาวสารในระดบมาก (มากกวา 5 ครงขนไป)

แปลความหมายปรมาณทไดรบรขาวสาร ในการวเคราะหฐานนยม (Mode) 3.5.2.2 ค าถามแบบเลอกตอบ ไดแก แบบสอบถามตอนท 3 เปนเรองระดบความร

ความเขาใจของเกษตรกรผปลกขาวเกยวกบโครงการประกนรา ยไดเกษตรกร เปนแบบสอบถามแบบเลอกตอบ 3 ตวเลอก ก าหนดใหตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดหรอไมตอบได 0 คะแนน และแบงแบบสอบถามออกเปนดานตาง ๆ ไดแก ดานวตถประสงค ขอท 1- 2 ดานด าเนนโครงการ ขอท 3-8 ดานการขนทะเบยน ขอท 9-10 และดานการท าสญญา ขอท 11-14 เกณฑในการแปลความหมายของความรความเขาใจ รายละเอยดตารางท 3.3

39

ตารางท 3.3 เกณฑการแปลความหมายความรความเขาใจ

ความรความเขาใจ ระดบ (คะแนน)

นอย ปานกลาง มาก โดยรวม (14 ขอ) 0-4 5-10 11-14 ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ (2 ขอ) 0 1 2 ดานการด าเนนโครงการ (6 ขอ) 0-1 2-4 5-6 ดานการขนทะเบยน การประชาคมและ การออกใบรบรองเกษตรกร(2 ขอ)

0 1 2

ดานนการท าสญญาประกนรบ ธ.ก.ส. (4 ขอ) 0-1 2-3 4

3.5.2.3 แบบสอบถามตอนท 4 เปนค าถามมาตราสวนเชงประมาณคา (Rating Scale) โดยแบงเปน 5 ระดบ ในขอถามทเปนเชงบวก ( ยกเวนขอ 10, 13, 17, 21, 25-27, 37-38) ดงน

คะแนน 5 หมายถง เหนดวยอยางยง คะแนน 4 หมายถง เหนดวย คะแนน 3 หมายถง ไมแนใจ คะแนน 2 หมายถง ไมเหนดวย คะแนน 1 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง

ขอถามทเปนเชงลบ ( ไดแก ขอ 10, 13, 17, 21, 25-27, 37-38) คะแนน 1 หมายถง เหนดวยอยางยง คะแนน 2 หมายถง เหนดวย คะแนน 3 หมายถง ไมแนใจ คะแนน 4 หมายถง ไมเหนดวย คะแนน 5 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง

จากเกณฑดงกลาว สามารถแบงความหมายของระดบคาเฉลยได ดงน คาเฉลย 1.00-1.80 ไมเหนดวยอยางยง คาเฉลย 1.81-2.60 ไมเหนดวย คาเฉลย 2.61-3.40 ไมแนใจ คาเฉลย 3.41-4.20 เหนดวย คาเฉลย 4.21-5.00 เหนดวยอยางยง

40

3.6 วธการเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมล ในครงน ผวจย เกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง และไดความรวมมอจากคณะท างานการประชาคมระดบต าบลในทก ๆ พนท (สถานทในการเกบรวบรวมขอมล ดไดตารางท 3.3) ท าการเกบรวมรวมขอมล ตงแต 12-22 ต.ค. 2553 โดยมขนตอนการเกบรวบรวมขอมล ดงน

3.6.1 ท าการแจกแบบสอบถามความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร กอนทจะเรมท าการประชาคมในพนทตาง ๆ

3.6.2 ชแจงวตถประสงคของการเกบรวบรวมขอมลและชแจงแบบสอบถาม 3.6.3 เกษตรกรจะท าแบบสอบถามระหวางประชาคม และน าสงคนหลงสนสด

การประชาคมแลว และตรวจทานความถกตอง หรอระหวางนอาจชแจงเกษตรกรแตละรายทมขอสงสย และสมภาษณตามแบบสอบถามในกรณทพบเกษตรกรรายใดอานหนงสอไมออกดวย

41

บทท 4

ผลการศกษา

ผลการศกษาเรอง “ความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร ” น าเสนอผลการศกษาตามวตถประสงค ในการวจย โดย จดแบงออกเปน 4 สวนตามล าดบ คอ สวนแรกน าเสนอลกษณะทวไปของ ตวอยางของการศกษาน สวนทสองเปนผลการวเคราะหความรความเขาใจของเกษตรกร ผปลกขาวเกยวกบโครงการประกนรายได รวมทงรายละเอยดเกยวกบลกษณะและปรมาณขาวสารทเกษตรกรไดรบ สวนทสามน าเสนอผลการวเคราะหอทธพลของความรความเขาใจและปรมาณขาวสา รทไดรบทมตอความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวเกยวกบโครงการประกนรายได และสวน สดทายเปนผลการวเคราะหปญหา อปสรรค รวมทงขอเสนอแนะของเกษตรกร รายละเอยดผลการศกษา ดงน

4.1 ลกษณะทวไปของตวอยาง เกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ทเปนตวอยางของการศกษาน จ านวน 725 คน โดยแบงลกษณะทวไปออกเปน 2 สวน สวนแรกเปน ขอมลพนฐานสวนบคคล เชน เพศ อาย สถานภาพสมรส จ านวนสมาชกในครวเรอน ระดบการศกษา และรายไดรวมของครวเรอนตอป และสวนทสองเปนขอมลพนฐานทเกษตรกรตวอยางเขาไปเกยวของ กบโครงการ เชน จ านวนครงการขนทะเบยน พนทในการประกอบอาชพ ปรมาณผลผลตทเกบเกยวได และระยะเวลาในการประกอบอาชพ โดยลกษณะทวไปของตวอยาง แสดงรายละเอยดไวในตารางท 4.1- 4.2 ดงน

42

ตารางท 4.1 จ านวน รอยละ เฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของตวอยางจ าแนกตามขอมลพนฐานสวนบคคล

ตวแปร จ านวน รอยละ

เพศ ชาย หญง

331 394

45.70 54.30

อาย นอยกวา 30 ป 30-39 ป 40-49 ป 50-59 ป มากกวา หรอเทากบ 60 ป

34

159 268 173 91

4.70

21.90 37.00 23.90 12.60

คาเฉลย 46.45 ป คาเบยงเบนมาตรฐาน 10.50 ป สถานภาพสมรส

โสด สมรส หมาย/หยา/แยก

37

637 51

5.10

87.90 7.00

จ านวนสมาชกในครวเรอน ไมเกน 3 คน 4 – 6 คน 7 – 10 คน มากกวา 10 คน

143 498 79 5

19.70 68.70 10.90 0.70

คาเฉลย 4.69 คน คาเบยงเบนมาตรฐาน 1.63 คน ระดบการศกษา

ประถมศกษาหรอต ากวา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย อนปรญญา/ปรญญาตร/ สงกวาปรญญาตร

460 125 112 28

63.40 17.20 15.40 4.00

43

ตารางท 4.1 (ตอ)

ตวแปร จ านวน รอยละ รายไดรวมของครวเรอนตอป

นอยกวา 30,000 บาท 30,001 – 60,000 บาท 60,001 – 150,000 บาท มากกวา 150,000

183 192 253 97

25.24 26.48 34.90 13.38

คาเฉลย 86,678.21 บาท คาเบยงเบนมาตรฐาน 74,285.93 บาท จากตารางท 4.1 แสดงรายละเอยดขอมลสวนบคคลของเกษตรกรผปลกขาวในกลมจงหวด

อสานตอนใต ทเปนตวอยางในการศกษาน พบวา มสดสวนของเพศหญ งมากกวาเพศชายเลกนอย มอายเฉลย 46.45 ป (S.D. = 10.50 ป) เกษตรกรสวนใหญมสถานภาพสมรส และมจ านวนสมาชกในครวเรอน เฉลย 4.69 คน (S.D. = 1.63 คน) โดยมากกวารอยละ 60 มการศกษาระดบประถมศกษา มรายไดรวมครวเรอนตอป เฉลย 86,678.21 บาท (S.D. = 74,285.93 บาท)

ตารางท 4.2 จ านวน รอยละ เฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของตวอยางจ าแนกตามขอมลพนฐาน

เกยวกบโครงการ

ขอมลพนฐานเกยวกบโครงการ จ านวน รอยละ

จ านวนครงการขนทะเบยน 1 ครง 2 ครง

701 24

96.70 3.30

พนททลงทะเบยนครงท1 ไมเกน 5 ไร 5–9 ไร 10–14 ไร 15–24 ไร มากกวา หรอเทากบ 25 ไร

53 92

183 193 204

7.30

12.70 25.20 26.60 28.10

คาเฉลย 20.05 ไร คาเบยงเบนมาตรฐาน 12.54 ไร

44

ตารางท 4.2 (ตอ)

ขอมลพนฐานเกยวกบโครงการ จ านวน รอยละ

พนททลงทะเบยน ครงท 2 จ านวน 24 คน ไมเกน 5 ไร 5–9 ไร 10–14 ไร 15–24 ไร มากกวา หรอเทากบ 25 ไร

7 5 4 6 2

29.17 20.83 16.67 25.00 8.33

คาเฉลย 4.00 ไร คาเบยงเบนมาตรฐาน 2.35 ไร ปรมาณผลผลตทเกบเกยวได (ลงทะเบยนครงท 1)

ไมเกน 5 ตน 5–9 ตน 10– 14 ตน มากกวา หรอเทากบ 15 ตน

345 234 109 37

47.60 32.30 15.00 5.10

คาเฉลย 6.99 ตน คาเบยงเบนมาตรฐาน 4.98 ตน ปรมาณผลผลตทเกบเกยวได (ลงทะเบยนครงท 2)

ไมเกน 5 ตน 5–9 ตน 10– 14 ตน มากกวา หรอเทากบ 15 ตน

15 6 2 1

62.50 25.00 8.33 4.17

คาเฉลย 5.63 ตน คาเบยงเบนมาตรฐาน 6.19 ตน ระยะเวลาในการประกอบอาชพเกษตรผปลกขาว

นอยกวาหรอเทากบ 5 ป 6 – 10 ป 11 – 15 ป มากกวา 15 ป

63 82 61

519

8.70

11.30 8.40

71.60 คาเฉลย 25.23 ป คาเบยงเบนมาตรฐาน 14.00 ป

45

ตารางท 4.2 น าเสนอขอมลของ เกษตรกรผปลกขาวในกลมจงหวดอสานตอนใต ในสวนทเกยวของกบโครงการ พบวา เกษตรกร สวนใหญแลวตอปการผลต จะขนทะเบยนผปลกขาว 1 ครง ไดแก การขนทะเบยนขาวนาป รอยละ 96.70 โดยมพนทในการประกอบอาชพ ในการลงทะเบยนขาวนาป เฉลย 20.05 ไร (S.D. = 12.54 ไร) และปรมาณผลผลตทเกบเกยวได เฉลย 6.99 ตน (S.D. = 4.98 ตน) และการขนทะเบยนขาวนาปรง รอยละ 3.30 มพนทในการประกอบอาชพเฉลย 4.00 ไร (S.D. = 2.35 ไร) และปรมาณผลผลตทเกบเกยวไดเฉลย 5.63 ตน (S.D. = 6.19 ตน) และเกษตรกร ผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตมระยะเวลาในการประกอบอาชพ เฉลย 25.23 ป (S.D. = 14 ป) 4.2 ความรความเขาใจเกยวกบโครงการประกนรายได

การศกษานไดสรางมาตรขนมาเพอวดระดบความรความเขาใจของเกษตรกรผปลกขาวเกยวกบโครงการประกนรายไดเกษตรกรในดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ การด าเนนโครงการ การขนทะเบยน การประชาคม การออกใบรบรอง และการท าสญญาประกนกบ ธ .ก.ส. รวม 14 ขอ มาตรนวดระดบความรความเขาใจต าสดคอ 0 คะแนน และสงสด คอ 14 คะแนน โดยน าเสนอผลการวเคราะหคะแนนความรความเขาใจ รายละเอยดตารางท 4.3-4.5 ตามล าดบ

ตารางท 4.3 รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนความรความเขาใจในภาพรวม

ระดบความรความเขาใจ ความถ รอยละ

ภาพรวม

นอย (0 – 4 คะแนน) 49 6.80

ปานกลาง (5 – 10 คะแนน) 637 87.90

มาก (11 – 14 คะแนน) 39 5.40

คาเฉลย 7.64 คะแนน 54.57 (7.64 จาก 14 คะแนน)

คาเบยงเบนมาตรฐาน 1.90 คะแนน

46

ตารางท 4.4 รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนความรความเขาใจเปนรายดาน

ระดบความรความเขาใจ ความถ รอยละ

ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ

นอย (0 คะแนน) 71 9.80

ปานกลาง (1 คะแนน) 275 37.90

มาก (2 คะแนน) 379 52.30

คาเฉลย 1.42 คะแนน 71.00 (1.42 จาก 2 คะแนน)

คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.66 คะแนน

ดานการด าเนนโครงการฯ

นอย (0 - 1 คะแนน) 114 15.70

ปานกลาง (2 - 4 คะแนน) 583 80.40

มาก (5 - 6 คะแนน) 28 3.90

คาเฉลย 2.52 คะแนน 42.00 (2.52 จาก 6 คะแนน)

คาเบยงเบนมาตรฐาน 1.07 คะแนน

ดานการขนทะเบยน การประชาคมและการออกใบรบรองเกษตรกร

นอย (0 คะแนน) 74 10.20

ปานกลาง (1 คะแนน) 317 43.70

มาก (2 คะแนน) 334 46.10

คาเฉลย 1.36 คะแนน 68.00 (1.36 จาก 2 คะแนน)

คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.66 คะแนน

ดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส.

นอย (0 - 1 คะแนน) 159 21.90

ปานกลาง (2 - 3 คะแนน) 458 63.20

มาก (4 คะแนน) 108 14.90

คาเฉลย 2.34 คะแนน 58.50 (2.34 จาก 4 คะแนน)

คาเบยงเบนมาตรฐาน 1.06 คะแนน

47

ตารางท 4.5 รอยละทตอบของคะแนนความรความเขาใจเปนรายขอ

ตวแปร รอยละ ทตอบถก

ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ 1. เหตผลส าคญทรฐบาลน าโครงการประกนรายไดมาใชแทนโครงการจ าน าเดม 2. วตถประสงคของโครงการประกนรายได ดานการด าเนนโครงการฯ

1. จ านวนครงในการด าเนนงานโครงการประกนรายไดใน 1 ปการผลต

73.20 69.20

17.10

2. ชนดของขาวเปลอกทเกษตรกรสามารถน าเขามารวมโครงการประกนรายได 3. พนทการท านาของเกษตรกรทเขารวมโครงการประกนรายได 4. ปรมาณผลผลตการใชสทธในโครงการประกนรายได 5. จ านวนครงในการประกาศราคาประกนขาวเปลอกของโครงการประกนรายได 6. วตถประสงคของการประกาศราคาเกณฑกลางอางอง

ดานการขนทะเบยน การประชาคมและการออกใบรบรองเกษตรกร 1. ความส าคญของประชาคมในโครงการประกนรายไดเกษตรกร 2. ความส าคญของใบรบรองผลการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว

ดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. 1. เหตการณหลงจากเกษตรกรไดท าสญญาประกนรายไดกบ ธ.ก.ส. แลวตอมา

ภายหลงไมไดเกบเกยวผลผลตเนองจากประสบภยพบตหรอภยธรรมชาต 2. การแกไขวนใชสทธของเกษตรกรในการท าสญญาประกนรายได 3. เกณฑส าคญทเกษตรกรควรพจารณาก าหนดวนใชสทธเพอใหไดประโยชน

มากทสด 4. สาเหตของกรณทเกษตรกรจ านวน 2 รายมพนทท านาเทากน แตไดรบ เงนสวนตางจาก ธ.ก.ส. ไมเทากน

15.40 75.30 53.80 26.10 64.00

72.40 63.40

64.70

44.80 61.80

63.00

จากตารางท 4.3 ระดบความรความเขาใจของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต

ทมตอโครงการประกนรายไดภาพรวม พบวา อยระดบปานกลาง โดยม คะแนนเฉลยเทากบ 54.57 จากคะแนนเตม 100 คะแนน และเมอพจารณาความรความเขาใจเกษตรกรทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกรเปนรายไดจากทงหมด 4 ดาน ในตารางท 4.4 พบวา

48

ดานวตถประสงคและเปาหมายของโครงการ พบวาอยในระดบมาก โดยมคะแนนเฉลย เทากบ 71.00 จากคะแนนเตม 100 คะแนน

ดานการด าเนนโครงการฯ พบวาอยในระดบปานกลาง โดยมคะแนนเฉลยเทากบ 42.00 จากคะแนนเตม 100 คะแนน

ดานการขนทะเบยน การประชาคมและการออกใบรบรองเกษตรกร พบวาอยระดบมาก โดยมคะแนนเฉลยเทากบ 68.00 จากคะแนนเตม 100 คะแนน

ดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. พบวาอยในระดบปานกลาง โดยมคะแนนเฉลยเทากบ 58.50 จากคะแนนเตม 100 คะแนน

เมอพจารณาความรความ เขาใจของเกษตรกรเปนรายขอ จากตารางท 4.5 พบวา รอยละทเกษตรกรมความรความเขาใจ มากทสด 3 อนดบแรก ไดแก พนทการท านาของเกษตรกรทเขารวมโครงการประกนรายได เหตผลส าคญทรฐบาลน าโครงการประกนรายไดมาใชแทนโครงการจ าน าเดม ความส าคญของประชาคมในโครงการประกนรายไดเกษตรกร และรอยละทเกษตรกรมความรความเขาใจ 3 อนดบสดทาย ไดแก ชนดของขาวเปลอกทเกษตรกรสามารถน าเขารวมโครงการประกนรายได จ านวนครงในการด าเนนงานโครงการประกนรายไดใน 1 ปการผลต จ านวนครงในการประกาศราคาประกนขาวเปลอกของโครงการประกนรายได

สรปไดวาเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตมความรความเขาใจโครงการประกนรายไดเกษตรกรในภาพรวมอยในระดบปานกลาง แตเมอพจารณาเปนรายดานพบวาเกษตรกรมความรความเขาใจอยในระดบมาก 2 ดาน คอ ดานวตถประสงคและเปาหมายของโครงการมาก รองลงไปคอดานการขนทะเบยน การประชาคมและการออกใบรบรองเกษตรกร และเกษตรกรมความรความเขาใจโครงการประกนรายไดอยในระดบปานกลาง 2 ดาน คอดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. และดานการด าเนนโครงการฯ

การรบรขาวสารของเกษตรกร การรบรขาวสารของเก ษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกน

รายไดเกษตรกร จากการสอบถาม โดยแตละรายการใหเกษตรกรผปลกขาวเลอกแหลงของการรบรขาวสารเกยวกบโครงการประกนรายไดเกษตรกรเพยง 1 แหลง จากทงหมด 12 แหลงซงมทงจากวทย สอสงพมพ ไดแก วทย โทรทศน หนงสอพมพ และอนเตอรเนต และทเปนบคคล ไดแก เกษตรต าบล พนกงาน ธ .ก.ส. ก านน /ผใหญบาน หอกระจายขาว /เสยงตามสาย กลมเกษตรกรในหมบาน เพอนบาน การฝกอบรม และพอคา /โรงส โดยก าหนดปรมาณทไดรบร คอ 0 หรอไมเตม หมายถง ไมไดรบขาวสาร 1 หมายถง ไดรบขาวสารในระดบนอย (1-2 ครง ) 2 หมายถง ไดรบขาวสารในระดบปานกลาง ( 3-4 ครง) และ 3 หมายถง ไดรบขาวสารในระดบมาก (มากกวา 5 ครง

49

ขนไป) โดยแสดงผลการวเคราะหปรมาณทเกษตรกรไดรบรขาวสารในภาพรวม และ แหลงขาวสารทเกษตรกรไดรบเกยวกบโครงการประกนรายไดเกษตรกร รายละเอยดตารางท 4.6-4.7 ตามล าดบ ตารางท 4.6 ปรมาณขาวสารของเกษตรกรทไดรบในภาพรวมโครงการประกนรายไดเกษตรกร

ปรมาณขาวสาร ความถ รอยละ

ไมไดรบ 883 12.20

นอย (1-2 ครง) 3559 49.10

ปานกลาง (3-4 ครง) 1422 19.60

มาก (มากกวา 5 ครง) 1386 19.10

รวม 7250 100.00

ตารางท 4.7 รอยละของเกษตรกรจ าแนกตามแหลงขาวสารทไดรบ เกยวกบโครงการประกนรายได

เกษตรกร

รายการ แหลงขาวสาร รอยละ

ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ วตถประสงคและเปาหมายโครงการฯ เกษตรต าบล 23.60

ก านนผใหญบาน 21.20 ดานการด าเนนโครงการฯ ระยะเวลาด าเนนโครงการ เกษตรต าบล 31.90

ก านนผใหญบาน 22.60 ระเบยบและขนตอนปฏบต เกษตรต าบล 37.50

ก านนผใหญบาน 23.70 ราคาประกนขาวเปลอก พนกงาน ธ.ก.ส. 34.60

ก านนผใหญบาน 17.80 ราคากลางอางอง พนกงาน ธ.ก.ส. 37.80

ก านนผใหญบาน 14.20

50

ตารางท 4.7 (ตอ)

รายการ แหลงขาวสาร รอยละ

ดานการขนทะเบยน การประชาคมและการออกใบรบรองเกษตรกร การขนทะเบยนเกษตรกร ก านนผใหญบาน 34.10

เกษตรต าบล 34.10 การประชาคมในแตละพนท ก านนผใหญบาน 44.30

เกษตรต าบล 15.90 การออกใบรบรองเกษตรกร เกษตรต าบล 35.90

ก านนผใหญบาน 27.40 ดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. การท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. พนกงาน ธ.ก.ส. 39.90

ก านนผใหญบาน 25.80 ก าหนดและแกไขวนใชสทธ พนกงาน ธ.ก.ส. 37.80

ก านนผใหญบาน 25.80 จากตารางท 4.6 พบวา ปรมาณขาวสารของเกษตรกร ผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต

ทไดรบของโครงการประกนรายไดเกษตรกร ในภาพรวมอยระดบนอย หรอ ประมาณ 1-2 ครง คดเปนรอยละ 49.10 รองลงไป คอ ปานกลาง หรอ 3-4 ครง คดเปนรอยละ 19.60 ซงมรอยละมากกวาปรมาณมากเพยงเลกนอย และการศกษาครงน มเกษตรกรทไมไดรบขาวสาร คดเปนรอยละ 12.20 และเมอพจารณาการรบรขาวสารของเกษตรกรเปนรายดาน จ าแนกตามแหลงขาวสารทไดรบ เกยวกบโครงการประกนรายไดเกษตรกร ดงน

ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการฯ เกษตรกรผปลกขาวไดรบขาวสารจากเกษตรต าบลมากทสด (รอยละ 23.60) ทรองลงมา คอ จากก านนผใหญบาน (รอยละ 21.20)

ดานการด าเนนโครงการ ประกอบดวย 4 รายการ โดยระยะเวลาด าเนนงานโครงการฯ ระเบยบและขนตอนปฏบต เกษตรกรไดรบขาวสารจากเกษตรต าบลมากทสด (รอยละ 31.90 และ รอยละ 37.50 ตามล าดบ) รองลงมา คอ จากก านนผใหญบาน (รอยละ 22.60 และ รอยละ 23.70 ตามล าดบ) สวนราคาประกนขาวเปลอก และราคากลางอางอง เกษตรกรไดรบขาวสารจากพนกงาน ธ.ก.ส. มากทสด (รอยละ 34.60 และ รอยละ 37.80 ตามล าดบ) รองลงมา คอ จากก านนผใหญบาน (รอยละ 17.80 และ รอยละ 14.20 ตามล าดบ)

51

ดานการขนทะเบยน การประชาคมและการออกใบรบรอง ประกอบดวย 3 รายการ โดย การขนทะเบยนเกษตรกร เกษตรกรไดรบขาวสารจากก านนผใหญบานและเกษตรต าบล มากทสด (รอยละ 34.10 ) การประชาคมในแตละพนท เกษตรกรไดรบขาวสารจากก านนผใหญบานมากทสด(รอยละ 44.30) รองลงมา คอ จากเกษตรต าบล (รอยละ 15.90) สวนการออกใบรบรองเกษตรกร เกษตรกรไดรบขาวสารจากเกษตรต าบล มากทสด (รอยละ 35 .90) รองลงมา คอ จากก านนผใหญบาน (รอยละ 27.40)

ดานการท าสญญากบ ธ .ก.ส. ประกอบดวย 2 รายการ โดยการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส.ก าหนดและแกไขวนใชสทธ เกษตรกรไดรบขาวสารจากพนกงาน ธ .ก.ส. มากทสด (รอยละ 39.90 และรอยละ 37.80 ตามล าดบ) รองลงมา คอ จากก านนผใหญบาน (รอยละ 25.80)

สรปไดวา การรบรขาวสารของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร มแหลงทมาขาวสารส าคญจาก 3 แหลง ไดแก เกษตรต าบลก านน /ผใหญบาน และพนกงาน ธ .ก.ส. ตามล าดบ ซงเปนบคคลทมสวนเกยวของและรบผดชอบตอการด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรโดยตรง และเมอจ าแนกโครงการประกนรายไดเกษตรกรเปนประเดนตาง ๆ พบวา ม 5 รายการ ทเกษตรกรผปลกขาวไดรบขาวสารจากเกษตรต าบลมากทสด คอ วตถประสงคและเปาหมายของโครงการ ระยะเวลาด าเนน งานโครงการ ระเบยบและขนตอนการปฏบตของโครงการ การขนทะเบยนเกษตรกร การออกใบรบรองเกษตรกร ซงเกยวของกบการด าเนนโครงการ และม 4 รายการ ทเกษตรกรผปลกขาวไดรบขาวสารจากพนกงาน ธ .ก.ส. มากทสด คอ ราคาประกนขาวเปลอก ราคากลางอางอง การท าสญญา การใชสทธและแกไขวนใชสทธ และม 1 รายการทเกษตรกรผปลกขาวไดรบขาวสารจากก านน /ผใหญบานมากทสด คอ การประชาคมในพนท ถงแมวาการรบรขาวสารของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต จะมแหลงทมาของขาวสารจาก 3 แหลง ดงกลาว

ความคดเหนของเกษตรกรทมตอโครงการประกนรายได ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกน

รายไดเกษตรกร เปนลกษณะของ มาตราสวนเชงประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบ โดยก าหนดเกณฑในการแปลความหมายความคดเหนแบงเปน 5 ระดบ คอ คะแนน 1.00-1.80 (ไมเหนดวยอยางยง) คะแนน 1.81-2.60 ( ไมเหนดวย ) คะแนน 2.61-3.40 (ไมแนใจ) คะแนน 3.41-4.20 (เหนดวย) คะแนน 4.21-5.00 (เหนดวยอยางยง ) ผลการศกษาระดบความคดเหน โดยภาพรวมและเปนรายดาน รายละเอยดตารางท 4.8-4.9 ตามล าดบ

52

ตารางท 4.8 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบความคดเหน โดยภาพรวมของเกษตรกรทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร

ดาน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ

1. วตถประสงคและเปาหมายของโครงการ 4.02 0.83 เหนดวย 2. การด าเนนโครงการ 3.49 1.05 เหนดวย 3. การขนทะเบยน การประชาคมและการออก

ใบรบรองเกษตรกร 3.55 1.09 เหนดวย

4. ดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. 4.01 0.75 เหนดวย เฉลยรวม 3.77 0.93 เหนดวย

ตารางท 4.9 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบความคดเหน เปนรายดานของเกษตรกร

ทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร

ดาน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ

ดานวตถประสงคและเปาหมายของโครงการ 1. โครงการนใหผลประโยชนแกเกษตรกรอยางทวถง 4.38 0.67 เหนดวยอยางยง 2. โครงการนชวยชะลอขาวเปลอกออกสตลาดพรอมกน 3.72 0.9 เหนดวย 3. โครงการนชวยแกไขปญหาราคาขาวตกต าได 4.11 0.81 เหนดวย 4. เกษตรกรมความคมคาในการลงทนท านา 3.95 0.83 เหนดวย 5. สามารถชวยลดปญหาการขาดทนของเกษตรกร 4.13 0.78 เหนดวย 6. สามารถขายผลผลตไดในราคาเปนธรรม 4.01 0.86 เหนดวย 7. สามารถปองกนการสวมสทธของเกษตรกรจากคนอน 4.06 0.82 เหนดวย 8. เกษตรกรมเงนรายไดเหลอจากการปลกขาว 3.93 0.7 เหนดวย 9. เกษตรกรไมประสบปญหาการขาดทนในการปลกขาว 3.90 0.84 เหนดวย

เฉลยรายดาน 4.02 0.83 เหนดวย

53

ตารางท 4.9 (ตอ)

รายการ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ

ดานการด าเนนโครงการ 10. ระยะเวลาด าเนนโครงการในแตละรอบการผลต

ไมเหมาะสมกบเวลาการปลกขาวของเกษตรกร 2.51 0.891 ไมเหนดวย

11. มการประชาสมพนธโครงการในแตละรอบการผลต ไดทราบกนอยางทวถงด

4.12 0.688 เหนดวย

12. เกษตรกรมความเขาใจโครงการนเปนอยางด 4.00 0.723 เหนดวย 13. ขนตอนการปฏบตของโครงการยงยากซบซอน 2.82 1.084 ไมแนใจ 14. ราคาประกนขาวเปลอกแตละชนดมความเหมาะสมด 3.76 0.908 เหนดวย 15. ราคากลางอางองขาวเปลอกมความเหมาะสมด 3.67 0.919 เหนดวย 16. ประกาศราคากลางอางองสอดคลองกบราคาตลาด 3.67 0.814 เหนดวย 17. เกษตรกรไมชดเจนราคากลางอางองทประกาศนก 2.32 0.891 ไมเหนดวย 18. มการประชาสมพนธราคากลางอางองอยางทวถง 3.85 0.749 เหนดวย 19. ตดตามขาวการประกาศราคากลางอางองอยางใกลชด 3.93 0.732 เหนดวย 20. ก าหนดปรมาณขาวเปลอกรวมโครงการเหมาะสมด

กบเกษตรกรรายยอย 3.81 0.821 เหนดวย

21. ก าหนดปรมาณขาวเปลอกรวมโครงการไมเหมาะสมกบเกษตรกรทมพนทท านามากกวา 45 ไร

2.55 1.017 ไมเหนดวย

22. มการก าหนดวนใชสทธขอรบเงนชดเชยสวนตางของ เกษตรกรอยางชดเจน

4.00 0.772 เหนดวย

23. มการแจงระเบยบการขอเปลยนแปลงวนใชสทธขอรบเงนสวนตางอยางชดเจน

3.87 0.763 เหนดวย

เฉลยรายดาน 3.49 1.05 เหนดวย ดานการขนทะเบยน การประชาคมและการออกใบรบรองเกษตรกร 24. มการประชาสมพนธขนทะเบยน/ออกใบรบรองทวถง 4.24 0.639 เหนดวยอยางยง 25. ชวงเวลาขนทะเบยนไมเหมาะสมกบการเพาะปลก 2.68 1.004 ไมแนใจ 26. ระยะเวลาในการขนทะเบยนเกษตรกรนอยเกนไป 2.69 1.004 ไมแนใจ

54

ตารางท 4.9 (ตอ)

รายการ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ

27. การขนทะเบยนและออกใบรบรองมความยงยาก 2.78 1.114 ไมแนใจ 28. การขนทะเบยนและออกเอกสารรวดเรวทนใจ 3.66 0.924 เหนดวย 29. มการชแจงรายละเอยดการขนทะเบยนอยางชดเจน 4.06 0.715 เหนดวย 30. ในกรณทขอมลไมถกตองและขอแกไขนน

การ ผดพลาดของขอมลเกดจากตวของเกษตรกรเอง 3.41 1.083 เหนดวย

31. แจงขอแกไขเพมเตมหรอปรบปรงขอมล เกษตรกร สามารถท าไดงายกบเจาหนาท

3.74 0.894 เหนดวย

32. มการตรวจสอบขอมลการขนทะเบยนอยางเขมงวด 4.10 0.785 เหนดวย 33. เอกสารการขนทะเบยนทเกษตรกรไดรบถกตอง 4.10 0.591 เหนดวย 34. สถานทรบขนทะเบยน มความสะดวกตอการตดตอ 4.10 0.658 เหนดวย 35. เจาหนาทใหการดแล แนะน า ชวยแกไขปญหาด 4.14 0.688 เหนดวย 36. การประชาคมท าไดอยางรดกมและปองกน

การทจรต 4.05 0.752 เหนดวย

37. มเกษตรกรทไมไดท านา แตผานการประชาคม 3.02 1.197 ไมแนใจ 38. การขนทะเบยนทนานอกเขตทอยมความยงยาก 2.44 1.041 ไมเหนดวย

เฉลยรายดาน 3.55 1.09 เหนดวย ดานการท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. 39. มการประชาสมพนธการท าสญญาประกนทวถง 4.13 0.647 เหนดวย 40. ระยะเวลาในการท าสญญาประกนมความเหมาะสม 4.07 0.610 เหนดวย 41. สถานทท าสญญาประกน สะดวกตอการตดตอ 4.08 0.623 เหนดวย 42. มการชแจงรายละเอยดการท าสญญาประกนท

ชดเจน 4.13 0.595 เหนดวย

43. มการอ านวยความสะดวกของพนกงานเปนอยางด 4.02 0.689 เหนดวย 44. มความรวดเรวในการท าสญญาประกน 3.95 0.767 เหนดวย 45. เกษตรกรก าหนดวนใชสทธได ตามทตนเอง

ตองการ 3.76 1.032 เหนดวย

55

ตารางท 4.9 (ตอ)

รายการ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ

46. การจายเงนสวนตางนนมความถกตองและครบถวน 4.08 0.750 เหนดวย 47. การโอนมอบเงนสวนตางรวดเรว ทนใจ 3.94 0.780 เหนดวย 48. เงนสวนตางทไดรบในแตละครงมความเหมาะสมด 3.86 0.825 เหนดวย 49. เกษตรกรพอใจกบเงนสวนตางทตนเองไดรบ 4.01 0.792 เหนดวย 50. พนกงานมการดแลและใหค าแนะน า ชวยแกไข

ปญหาด 4.10 0.651 เหนดวย

เฉลยรายดาน 4.01 0.75 เหนดวย จากตารางท 4.8 ระดบความคดเหนโดยรวมของเกษตรกรทมตอโครงการประกนรายได

เกษตรกร พบวา อยระดบเหนดวย เฉลยเทากบ 3.77 (S.D. = 0.93) และเมอพจารณาความคดเหนของเกษตรกรเรยงล าดบรายดานจากมากไปหานอย พบวา ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการเกษตรกรมความคดเหน ระดบเหนดวยมากทสด รองลงไปคอดานการท าสญญาประกนกบ ธ .ก.ส. ดานการด าเนนโครงการ และดานการขนทะเบยน การประชาคม และการออกใบรบรองเกษตรกร 4.3 อทธพลของความรความเขาใจและปรมาณขาวสารทไดรบทมตอความคดเหนของเกษตรกร

ในการวเคราะหอทธพลของความรความเขาใจและปรมาณขาวสารทใชในการวเคราะห การถดถอยพห โดยขอมลพนฐานสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา และขอมลพนฐานเกยวกบโครงการ ไดแก พนทในการประกอบอาชพ ปรมาณผลผลต ระยะเวลาในการประกอบอาชพ เปนตวแปรควบคม ผลการวเคราะหดงกลาว แสดงไวในตาราท 4.10

56

ตารางท 4.10 ผลการวเคราะหการถดถอยพหของอทธพลของความคดเหนเกษตรกรทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต

ความคดเหน Model ท 1

Model ท 2

B S.E. B S.E. คาคงท 185.322 2.951 179.817 4.477 ปจจยสวนบคคล เพศชาย1 1.46 1.227 1.350 1.233 อาย 0.020 0.078 0.033 0.078 ประถมศกษา2 -0.884 1.265 -1.060 1.274 ปจจยเกยวกบอาชพ พนทในการประกอบอาชพ (ครงท 1) 0.050 0.071 0.043 0.071 ปรมาณผลผลต (ตน) ครงท 1 -0.063 0.181 -0.056 0.181 ระยะเวลาในการประกอบอาชพ -0.021 0.057 -0.011 0.057 ความรความเขาใจ ดานท 1 วตถประสงคและเปาหมาย 0.982 0.863 ดานท 2 การด าเนนโครงการ -0.716 0.532 ดานท 3 การขนทะเบยนและออกใบรบรอง

เกษตรกร

-1.023 0.890

ดานท 4 การท าสญญาประกนกบ ธ.ก.ส. 1.405* 0.562 ปรมาณขาวสาร 0.388* 0.198 R2 0.005 0.022 R2 Change 0.017

a. Dependent Variable : ความคดเหน * p-value < 0.10 1 เพศหญงเปนกลมอางอง และ 2 สงกวาประถมเปนกลมอางอง

จากตารางท 4.10 ซงท าการวเคราะหตวแบบ โดยตวแบบท 1 มเฉพาะตวแปรควบคม

สวนตวแบบท 2 ไดเพมความรความเขาใจ และปรมาณขาวสารเขาไปในสมการ พบวาถงแมจะเพม

57

ตวแปรความรความเขาใจและปรมาณขาวสารเขาไปในสมการ จะท าใหคา R2 เพมจากตวแบบท 1 ซงเทากบ 0.005 เปน R2 Change เทากบ 0.017 ในตวแบบท 2 แตเมอทดสอบ R2 Change ไมมนยส าคญทางสถต แตอยางไรกตามตวแปรการท าสญญาประกนกบ ธ .ก.ส. และปรมาณขาวสารนนไม Sig. แตมนกท าใหเหนวาดานการท าสญญาประกนกบ ธ .ก.ส. เปนสงทชแนะใหเหนวาดานการท าสญญากบ ธ .ก.ส. ดงกลาวมอทธพลกบความคดเหนของเกษตรกรมากวาอก 3 ดานทเหลอของความรความเขาใจ คอ วตถประสงคและเปาหมาย ดานการด าเนนโครงการ ดาน การขนทะเบยนและออกใบรบรองเกษตรกร

นอกจากนปรมาณขาวสารกมลกษณะเชนเดยวกบดานการท าสญญาประก นกบ ธ .ก.ส. ถงแมจะมนยส าคญทางสถต แตมนกไมมากเพยงพอทจะอธบายความแปรปรวนความคดเหนของเกษตกรไดมากนก แตปรมาณขาวสารกมความส าคญ เหนไดจากการศกษาวจยเกยวกบอทธพลของขาวสารจากภาครฐไปยงประชาชน (ทฤษฏผลกระทบของสอ) ซงมลกษณะการกระจายขาวสารเปนขนตอน คอ ผสงสาร ผถายทอดสาร ผน าความคด และประชาชน โดยระดบทมความใกลชดกบประชาชนมากทสดคอ ขนตอนผน าความคด ซงเปนผทอยในสงคมหรอผทแวดลอมรอบตวประชาชนและมอทธพลกบความคดของประชาชนมากทสด ดงนนปรมาณขาวสารใ นขนตอนของผน าความคดจงมสวนส าคญตอการชน าความคดของเกษตรกร 4.4 ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ

จากการสอบความคดเหนของเกษตรกร โดยใหเปรยบเทยบโครงการประกนรายไดเกษตรกรและโครงการรบจ าน าเดม ในการตอบค าถาม เกษตรกรสามารถบอกความแตกตางของโครงการไดถกตอง เฉลยรอยละ 85.40 เมอศกษาปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะของเกษตรกร ผปลกขาวกลมจงหวดอสาน ตอนใตทมตอโครงการประกนรายได เกษตรกร โดยพจารณาความคดเหนในประเดนตาง ๆ ไดแก เหนควรหรอไมควรด าเนน โครงการตอไป ขอดและข อเสยของโครงการ ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ ผลการศกษารายละเอยดตารางท 4.11-4.13 ตามล าดบ

58

ตารางท 4.11 จ านวนและรอยละของความคดเหนเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ทเหนควรหรอไมควรด าเนนการโครงการประกนรายไดเกษตรกรตอไป

รายการ จ านวน รอยละ

ควรด าเนนโครงการฯ ตอไป 718 99.00 เหตผลทควรด าเนนโครงการฯ ตอไป 1. เกษตรกรไดรบประโยชนในการชวยเหลอ จงท าใหไมขาดทน ในการขายขาว และยงเปนเงนทนส ารองในการผลตครงตอไป

458

63.79

2. เกษตรกรมความรบผดชอบมากขน โดยสามารถแบงรายรบรายจาย คาดคะเนการขายและก าไรได ท าใหไมวตกในการขายขาว

260

36.21

ไมควรด าเนนโครงการฯ ตอไป 7 1.00 เหตผลทไมควรด าเนนโครงการ ฯ ตอไป เพราะเกษตรกรขายขาวไมไดราคาตามทประกาศไว

7 1.00

รวม 725 100.00

จากตารางท 4.11 ความคด เหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร พบวา เกษตรกรผปลกขาวในกลมจงหวดอสานตอนใต เหนควรด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรตอไป (รอยละ 99.0) เหตผลเพราะเกษตรกรไดรบประโยชนในการชวยเหลอ ท าใหไมขาดทนในการขายขาวและยงมเงนทนส ารองในการผลตตอไป (รอยละ 63.79) และเหนวาเกษตรกรมความรบผดชอบมากขน โดยสามารถแบงรายรบรายจาย คาดคะเนการขายและก าไรได ท าใหไมวตกกงวลในการขายขาว (รอยละ 36.21) ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวในกลมจงหวดอสานตอนใต ไม เหนควรด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรตอไป (รอยละ 1.0) เหตผลเพราะขายขาวไมไดราคาตามทประกาศไว

59

ตารางท 4.12 จ านวนและรอยละความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต เกยวกบขอดและขอเสยของโครงการประกนรายไดเกษตรกร

รายการ จ านวน รอยละ

ขอดของโครงการฯ 335 46.21 เหตผล 1. ชวยเหลอเกษตรกรในปญหาของการขาดทน จงท าใหมรายไดเพม และมเงนทนในการผลตตอไป

238

32.83

2. สรางความมนใจใหเกษตรกรในการท านา เปนการสรางขวญและก าลงใจ จงท าใหสนใจในการท านามากยงขน

97

13.38

ขอเสยของโครงการฯ 59 8.14 เหตผล 1. เกษตรกรยงไมชดเจนในรายละเอยดและขนตอนของโครงการ ซงมความยงยากและกอใหเกดความสบสน ไมเขาใจวาระยะเวลาใดทตนเองจะไดประโยชนจากการขายขาว

26

3.59

2. ระยะเวลาในการขนทะเบยนสน 20 2.76 3. การก าหนดปรมาณไมเหมาะสม และผทท านามากไดรบประโยชนนอย 7 0.97 4. ไดรบเงนลาชา 6 0.83

รวม 394 54.34 จากตารางท 4.12 ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต เกยวกบ

ขอดและขอเสยของโครงการประกนรายไดเกษตรกร พบวา เกษตรกรผปลกขาวในกลมจงหวดอสานตอนใต มความเหนวาโครงการฯ นมขอด (รอยละ 46.21) คอ ชวยเหลอเกษตรกรในปญหาของการขาดทน จงท าใหมรายไดเพมและมเงนทนในการผลตตอไป (รอยละ 32.83) และสรางความมนใจใหเกษตรกรในการท านา เปนการสรางขวญ และก าลงใจ จงท าใหสนใจในการท านามากยงขนดวย (รอยละ 13.38) และมขอเสย (รอยละ 8.14) คอ เกษตรกรยงไมชดเจนในรายละเอยดและขนตอนของโครงการ ซงมความยงยากและกอใหเกดความสบสนไมเขาใจวา ระยะเวลาใดทตนจะไดรบประโยชนจากการขายขาว (รอยละ 3.59) และการก าหนดปรมาณไมเหมาะสม (รอยละ 2.76) ระยะเวลาในการขนทะเบยนสน (รอยละ 0.97) และไดรบเงนลาชา (รอยละ 0.83)

60

ตารางท 4.13 จ านวนและรอยละความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต เกยวกบปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะของโครงการประกนรายไดเกษตรกร

รายการ จ านวน รอยละ

ปญหาอปสรรคของโครงการฯ 194 26.76 1. มขอมลทผดพลาด ทงทเกดจากเจาหนาทและเกษตรกรเอง โดยเกษตรกร

ไมเขาใจโครงการ ขนตอน จงเกดความลาชาในการด าเนนงาน 58 8.00

2. ท านานอกเขตมความยงยาก 30 4.14 3. ปรมาณผลผลตตอไรไมตรงกบความเปนจรงท าใหไดรบผลประโยชนนอย 43 5.93 4. ราคาขายไมตรงประกาศ 24 3.31 5. ทสาธารณะขนทะเบยนไมได 15 2.07 6. รบเงนลาชา 11 1.52 7. กรณนาเชา ผใหเชาน าทนาไปขนทะเบยนเอง จงหาผรบรองเอกสารยาก

เกดการแจงขอมลซ าซอน และทจรตในการแจงขอมลเทจ 9

1.24

8. ระยะเวลาจ ากด 4 0.55 ขอเสนอแนะของโครงการฯ 277 38.21 1. ตรวจสอบความถกตองของขอมล และเจาหนาทควรชแจงรายละเอยดของ

ขอมลใหเกษตรกรเขาใจ 126

17.38

2. เพมปรมาณประกน หรอเพมเงนชดเชย หรอเพมผลผลตตอไร 80 11.03 3. ขนทะเบยนจดเดยว เพอจดการใหเรวขน 28 3.86

ตารางท 4.13 (ตอ)

รายการ จ านวน รอยละ

4. ขนทะเบยนท สปก. ได 24 3.31 5. ขยายเวลา 12 1.66 6. ควบคมราคารบซอโรงส 7 0.97

รวม 471 64.97

61

จากตารางท 4.13 ความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต เกยวกบปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะของโครงการประกนรายไดเกษตรกร พบวา เกษตรกรผปลกขาวในกลมจงหวดอสานตอนใต มความเหนวาโครงการฯ มปญหาอปสรรค (รอยละ 26.76) คอ มขอมลทผดพลาด ทงทเกดจากเจาหนาทและเกษตรกรเอง โดยเกษตรกร ไมเขาใจโครงการ ขนตอน จงเกดความลาชาในการด าเนนงาน (รอยละ 8.00) ปรมาณผลผลตตอไรไมตรงกบความเปนจรงท าใหไดรบผลประโยชนนอย (รอยละ 5.93) และการท านานอกเขตมความยงยาก (รอยละ 4.14) ราคาขายไมตรงประกาศ (รอยละ 3.31) ทสาธารณะขนทะเบยนไมได (รอยละ 2.07) รบเงนลาชา (รอยละ 1.52) กรณทนาเชา ผใหเชาน าทนาไปขนทะเบยนเอง จงหาผรบรองและเอกสารยาก เกดการแจงขอมลซ าซอนและทจรตในการแจงขอมลเทจ (รอยละ 1.24) ระยะเวลาจ ากด (รอยละ 0.55) และเกษตรกรผปลกขาวมขอเสนอแนะ (รอยละ 38.21) คอ ตรวจสอบความถกตองของขอมล และเจาหนาทควรชแจงรายละเอยดของขอมลใหเกษตรกรเขาใจ (รอยละ 17.38) เพมปรมาณประกน หรอเพมเงนชดเชย หรอเพมผลผลตตอไร (รอยละ 11.03) ขนทะเบยนจดเดยว เพอจดการใหเรวขน (รอยละ 3.86) ขนทะเบยนท สปก. 4-01ได (เอกสารสทธใหประชาชนเขาท าประโยชนในเขตปฏรปทดน รอยละ 3.31) ขยายเวลาการขนทะเ บยน (รอยละ 1.66) และควบคมราคารบซอโรงส (รอยละ 0.97)

62

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาเรอง “ความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร ” มวตถประสงค 3 ประการ คอ เพอศกษาระดบความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกล มจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร อทธพลของความรความเขาใจและปรมาณขาวสารทไดรบทมตอความคดเหนเกยวกบโครงการประกนรายไดเกษตรกรของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะการด าเนนโครงการประกนร ายไดเกษตรกร โดยใชแบบสอบถาม จ านวน 725 ชด สรปผลและขอเสนอแนะ รายละเอยดตอไปน

5.1 สรปผลการศกษา

5.1.1 ลกษณะทวไปและเกยวกบอาชพของตวอยาง เกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ตวอยางขนาด 725 คน แบงเปนเพศหญง

รอยละ 54.30 และเพศชาย รอยละ 45.70 อายเฉลย 46.45 ป สวนใหญมสถานภาพสมรส มจ านวนสมาชกในครวเรอน เฉลย 4.69 คน มากกวารอยละ 60 มการศกษาระดบประถม ศกษา มรายไดรวมครวเ รอนตอป เฉลย 86,678.21 บาท ขนทะเบยนขาวนาป รอยละ 96.70 มพนท เฉลย 20.05 ไร ปรมาณผลผลตทเกบเกยวได เฉลย 6.99 ตน ประกอบอาชพชาวนา เฉลย 25.23 ป

5.1.2 ระดบความรความเขาใจเกยวกบโครงการประกนรายได จากการศกษาพบวา ระดบ ความรความเขาใจของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสาน

ตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดภาพรวม ทง 4 ดาน อยระดบปานกลาง (X = 54.57) และเมอพจารณาความรความเขาใจเปนรายดาน พบวาม 2 ดาน อยระดบมาก คอ ดาน วตถประสงคและเปาหมายของโครงการ (X = 71.00) และดานการขนทะเบยน การประชาคมและการออกใบรบรองเกษตรกร (X = 68.00) และม 2 ดาน อยระดบปานกลาง คอ ดานการท าสญญาประกนกบ ธ .ก.ส. (X = 58.50) และดานการด าเนนโครงการ (X = 42.00) เมอพจารณาความรความเขาใจของเกษตรกรเปนรายขอพบวา รอยละทเกษตร กรมความรความเขาใจมากทสด 3 อนดบแรก คอ พนท

63

การท านาของเกษตรกรทเขารวมโครงการประกนรายได เหตผลส าคญทรฐบาลน าโครงการประกนรายได มาใชแทนโครงการจ าน าเดม ความส าคญของ การประชาคมในโครงการประกนรายไดเกษตรกร และรอยละทเกษตรกรมความรความเขา ใจ 3 อนดบสดทาย คอ ชนดของขาวเปลอกทเกษตรกรสามารถน าเขารวมโครงการประกนรายได จ านวนครงในการด าเนนงานโครงการประกนรายได ใน 1 ปการผลต จ านวนครงในการประกาศราคาประกนขาวเปลอกของโครงการประกนรายได

5.1.3 การรบรขาวสารของเกษตรกร จากการศกษาพบวา เกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตรบรขาวสารโครงการ

ประกนรายไดเกษตรกร โดยรวมอยในปรมาณนอย (1-2 ครง) คดเปนรอยละ 49.10 มแหลงขาวสารมาจาก 3 แหลง ซงเปนบคคลทมสวนเกยวของและรบผดชอบตอการด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกร ตามล าดบดบจากมากทสด ไดแก เกษตรต าบล โดยม 5 รายการ คอวตถประสงคและเปาหมายของโครงการ ระยะเวลาด าเนนงาน โครงการ ระเบยบและขนตอนการปฏบตของโครงการ การขน-ทะเบยนเกษตรกร การออกใบรบรองเกษตรกร ก านน /ผใหญบาน โดยม 1 รายการ คอการประชาคมในพนท และพนกงาน ธ .ก.ส. โดยม 4 รายการ คอ ราคาประกนขาวเปลอก ราคากลางอางอง การท าสญญา การใชสทธและแกไขวนใชสทธ

5.1.4 ความคดเหนของเกษตรกรทมตอโครงการประกนรายได จากการศกษาพบวา เกษตรกร ผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต มความคดเหน ตอ

โครงการประกนรายได โดยรวมทง 4 ดาน อยระดบเหนดวย (X = 3.77) โดยล าดบคาเฉลยรายดานจากมากไปนอย ไดแก ดานวตถประสงคและเปาหมายโครงการ ดานการท าสญญาประกนกบธ.ก.ส. ดานการขนทะเบยน การประชาคม และการออกใบรบรองเกษตรกร และดานการด าเนนโครงการ

5.1.5 อทธพลของขอมลพนฐาน ความรความเขาใจและปรมาณขาวสารทไดรบทมตอ

ความคดเหนของเกษตรกร จากการศกษา ความ คดเหน ของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอ

โครงการประกนรายไดเกษตรกร พบวา ความรความเขาใจดานการท าสญญาประกนกบ ธ .ก.ส. และปรมาณขาวสารทเกษตรกรไดรบมอทธพลตอความคดเหนของเกษตรกร อยางมนยส าคญ แตมความสมพนธกบความคดของเกษตรกร ในระดบคอนขางต า จงสรปไดวา ความรความเขาใจดานการท าสญญาประกนกบ ธ .ก.ส และปรมาณขาวสารทเพมขนหรอคลอบคลมรายการตาง ๆ มากขน ความคดเหนของเกษตรกรจะเพมขน

64

5.1.6 ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ จากการสอบโดยใหเกษตรผปลกขาวกลมจงหวดอกสานตอนใตแสดงความคดเหน โดยให

เปรยบเทยบความแตกตางของโครงการประกนรายไดเกษตรกร กบโครงการรบจ าน าเดม เกษตรกรสามารถบอกความแตกตางของโครงการทงสองได (X = 85.40) และสวนใหญเหนควรใหด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรตอไป อก (X = 99.00) โดยสวนใหญมความคดเหนวาโครงการน มขอดมากกวาขอเสย โดยขอดคอเกษตรกรไดรบประโยชนในการชวยเหลอของรฐบาล โดยเฉพาะเกษตรกรรายยอย (มผลผลตเฉลย 6.99 ตน) ซงเปนเกษตรกรสวนใหญของตวอยางน จะปลกขาวเพอบรโภคในครวเรอน มากกวาเพอขาย มรายไดเพม มเงนทนส ารองในการผลตตอไป สรางความมนใจในการท านา เปนการสรางขวญและก าลงใจ จงท าใหสนใจท านามากยงขน รวมถงมเกษตรกรรายใหมหนมาประกอบอาชพชาวนาดวย ขอเสย คอเกษตรกรยงไมชดเจนในรายละเอยด ขนตอนของโครงการวา ระยะเวลาใดท ตนจะไดรบประโยชนจากการขายขาว ซงเกยวของกบวนทใชสทธในโครงการ และมขอมลทผดพลาดทงทเกดจากเจาหนาทและเกษตรกรเอง จงเกดความลาชาในการด าเนนงานบาง รวมถงราคาขายไมตรงประกาศ

เกษตรกรผปลกขาวมขอเสนอแนะ คอใหตรวจสอบความถกตองของ ขอมล และเจาหนาทควรชแจงรายละเอยดของขอมลใหเกษตรกรเขาใจ เพมปรมาณประกน หรอเพมเงนชดเชย หรอเพมผลผลตตอไร ขนทะเบยนจดเดยว เพอจดการใหเรวขน ขนทะเบยนท สปก .4-01 ได (เอกสารสทธใหประชาชนเขาท าประโยชนในเขตปฏรปทดน ) ขยายเวลาขนนทะเบยน และควบคมราคารบซอผลตผลของโรงสทมกจะต ากวาราคากลางทประกาศไว

5.2 อภปรายผล

ปการผลต 2553 /54 เปนปท 2 ของการด าเนน โครงการประกนรายไดเกษตรกร ผปลกขาว แมวาจะเปนโครงการใหมแตเกษตรกรกพอจะเขาใจวตถประสงคและเหตผลทร ฐบาลปรบเปลยน แนวทางการแทรกแซงราคาขาวจากโครงการรบจ าน าเดม และยง เหนวาโครงการประกนรายไดเกษตรกรใหผลประโยชนอยางทวถงแกเกษตรกร ชวยชะลอขาวเปลอกออกสตลาดพรอมกน ชวยแกปญหาราคาขาวตกต า ลดปญหาการขาดทนของเกษตรกร สามารถปองกนการสวมสทธจากเกษตรกรรายอนได สถานทด าเนนโครงการทงรบขนทะเบยนและท าสญญา มความสะดวกตอการตดตอ ซงมกจะใชสถานทภายในหมบานหรอภมล าเนา ท าใหเกดความรวดเรวในการขนทะเบยน และเจาหนาททเกยวของมการชแจงรายละเอยด แนะน าและแกไขปญหาตาง ๆ แตเกษตรกร มความคดเหนไมแนใจการประชาสมพนธโครงการทจะเปนไปอยางทวถง โดยเฉพาะอยางยงการ ประกาศ

65

ราคากลางอางอง ทเกษตรกรยงขาดความร ความเขาใจวนใชสทธทเปนประโยชนตอตนเอง ซงผทเกยวของกบโครงการ อาท ก านนผใหญบาน เกษตรต าบล และพนกงาน ธ.ก.ส. ควรตองสงเสรมใหเกษตรกรมความรความเขาใจถงวตถประสงคของการประกาศราคากลางอางองอยางแทจรง เพอประโยชนอยางแทจรงและสามารถวางแผนการผลต หรอจ าหนายผลผลต และสวนใหญเกษตรกร ผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต เหนควรใหด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรตอไป ซงสอดคลองกบสรปผลการด าเนนโครงการประกนรายไดจาก ธ .ก.ส. ป 2552/53 ทมเกษตรกรไดรบผลประโยชน ประมาณ 3.41 ลานราย เมอเปรยบเทยบกบสรปผลการด าเนนโครงการรบจ าน า (เดม) ป 2551/52 ทเกษตรกรไดรบประโยชน ประมาณ 6.9 แสนราย ซงเกษตรกรทเพมขนนสวนใหญเปนเกษตรกรรายยอย ทปลกขาวเพอบรโภคในครวเรอนมากกวาเพอจ าหนายและมเกษตรกรรายใหมทประกอบอาชพเกษตรกรผปลกขาว หลงจากการด าเนนโครงการประกนรายไดในปการผลตท 2 น

ส าหรบ เกษตรกร รอยละ 1 ในการศกษานมความคดเหนวาไมควรด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรตอไป (รอยละ 1) เหตผลมาจากความไมชดเจนในรายละเอยดและขนตอนของโครงการ โดยเฉพาะการใชสทธทเกษตรกรมองวายงยากและสบสนชวงเวลาทตนเองจะไดประโยชนจากการขายขาวมากทสด หรอขายขาวไมไดรา คาตามทประกาศราคาเกณฑกลางอางอง ซงในประเดนนเปนผลมาจากเกษตรกรรบขายผลผลตทนทเมอเกบเกยวเสรจ ขาวจงมความชนสงกวา 15% ตามทประกาศราคาไว

จะเหนไดวา ปรมาณขาวสารมอทธพลตอความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ซงป รมาณขาวสารทครอบคลมมากยงขน โดยเฉพาะอยางยงการประกาศราคากลางอางอง จะสงผลใหความคดเหนของเกษตรกรดยงขน

5.3 ขอเสนอแนะ

5.3.1 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปประยกตใช จากความรความเขาใจเกยวกบโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสาน

ตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยเฉพาะดานการท าสญญากบ ธ .ก.ส. และดานการด าเนนโครงการ ซงเกยวของกบประโยชนของเกษตรกรโดยตรง รวมถงการรบรขาวสารของเกษตรกร ทอยในระดบนอย และมาจากแหลงขาวสารเพยง 3 แหลง จาก 12 แหลง เชน เกษตรต าบล ก านน/ผใหญบาน และ ธ .ก.ส. อกทงปรมาณขาวสารมอทธพลตอความคดเหนดวย ดงนนเพอใหเกดประโยชนในการน าผลการวจยไปประยกตในโครงการประกนรายไดเกษตรกร มดงน

66

5.3.1.1 สรางความรความเขาใจกอนเรมโครงการประกนรายไดเกษตรกรแตละปการผลต เชน ราวเดอน พ .ค.-ม.ย. ใชเวลา 1 วน ซงแตเดมมเพยงการประชาสมพนธ นดหมายเพอชแจงการด าเนนโครงการประกนรายไดเกษตรกรเพยงคราว ๆ เทานน โดยจดอบรมค ณะท างานระดบต าบล เจาหนาท ในพนทและเกษตรกร เชน ผน าหมบาน ผแทนเกษตรกร องคกรปกครอง สวน

ทองถน ในพนท และกลมเกษตรกร ซงเปนแหลงขาวสารทส าคญใหกบเกษตรกรในพนท โดยทผานมานนขาดบทบาทโดยสนเชง โดยมเปาหมาย ดงน

1) คณะท างานระดบต าบลหรอเจาหนาในพนท (1) ชแจงกรอบการด าเนนงาน ขนตอนตาง ๆ อยางละเอยด เพอขจด

ความสบสนในการด าเนนงาน ซงระเบยบปฏบตในคมอของการขนทะเบยนเปนเพยงก าหนดการทด าเนนงานกวาง ๆ เทานน จงมความสมเสยงในการเขาใจคลาดเคลอนได

(2) เนนย าความซอสตย เพราะทผานมานน พบวความหละหลวมในกระบวนการปฏบตงานบางประการ เชน การแกไขขอมลระหวางต าบลโดยไมไดรบความเหนชอบจากเจาหนาทในพนทรบผดชอบในพนทนน ซงเปนชองทางเดยวทพบการทจรตจากการด าเนนโครงการ

(3) สนทนาซกถามประเดนปญหาอปสรรคทพบจากการด าเนนงานในรอบการขนทะเบยนทผานมา (After action review) เพอเปนมาตรการทบทวนและปองกนปญหา ทจะเกดขน และยงเปนการสรางความสมครสมานสามคคของคณะท างานอกดวย

2) เกษตรกรผปลกขาว ชแจงวตถประสงค ประโยชนในการเขารวมโครงการ เพอใหทราบถง

บทบาทและหนาทของตนเอง รวมถงการใชสทธ และชวงเวลาใชสทธทเหมาะสม และสงเสรมเกษตรกรตดตามความเคลอนไหวของตลาด อาท ตดตามความเคลอนไหวของราคาเกณฑกลางอางอง รวมถงชแจงบทลงโทษการแจงขนทะเบยนและการใหขอมลอนเ ปนเทจ เพอใหเกษตรกรตระหนกและนกเกรงกลว และควรสนทนาซกถาม ปญหาหรออปสรรคตาง ๆ ทพบในปทผานมา รวมทงใหความรความเขาใจเพอพฒนาเพมปรมาณผลผลตจากการท านา

5.3.1.2 ประชาสมพนธราคากลางอางองหลงจากการประกาศทกครง โดยตงจดแสดงราคากลางอางองในหมบาน ซงเปนจดทจะสามารถเหนไดงาย เพอใหเกษตรกรใชเปนขอมลในการพจารณาก าหนดวนใชสทธและขายขาวตามทตนเองพงพอใจ และควรประกาศราคากลางอางองทางหอกระจายขาว โดยประกาศทกวน เวลาเดม เพอใหเกษตรกรรบทราบอยางทวถงกน

5.3.1.3 ปองปรามและปองกนการทจรต โดยสามารถด าเนนการได 4 ประการ 1) ตง ต ป.ณ. รบแจงเรองรองทกข จากทกฝายทเกยวของกบโครงการ

67

2) ก าหนดรหสผานใหกบเกษตรต าบลทรบผดชอบเฉพาะคน เนองจากปจจบนพบมการแกไขขอมลของเกษตรกรและออกใบรบรองโดยทเกษตรต าบลในพนทรบผดชอบไมทราบ เพราะการปฏบตงานทผานมานนมการก าหนดรหสผานเดยวใชรวมกนทงอ าเภอ

3) แตงตงคณะกรรมการใหค าแนะน าและปรกษาขอกฎหมาย เนองจากพบปญหาการทจรต ทงระดบเจาหนาทและเกษตรกร

4) สรางแรงจงใจใหกบผแจงเบาะแสการทจรต เชน ใหรางวล และเนนย าถงมาตรการลงโทษในกรณทจรต เพอเปนการปองปรามการทจรต

5.3.1.4 แกไขระเบยบปฏบตในบางกรณ ทขดหรอไมเออตอการปฏบต 1) การขนทะเบยนนอกเขต (กรณพนทนาอยตางอ าเภอ หรอตางจงหวด )

ทแตเดมสรางความยงยากใหกบเกษตรกร เนองจากตองไปขนทะเบยนและประชาคม ณ จดทตงของแปลงนา เหนควรแกไขใหมผรบรอง เชน ก านน ผใหญบาน ท าหนงสอรบรองกา รท านาของเกษตรกรรายนน ณ จดทตงแปลงนา แลวน าไปขนทะเบยน ณ ภมล าเนาของตนเอง แตใหไปประชาคมในพนทตง แปลงนาดวยตนเองหรอมอบอ านาจใหผอนด าเนนการแทน

2) แกไขขนทะเบยน สปก . ทแตเดมไมสามารถขนทะเบยนได เหนควรแกไขใหเกษตรกรทเชานา สปก . และมเอกสาร สญญาเชาทถกตอง สามารถขนทะเบยนรวมโครงการได

3) ปรบระยะเวลาการด าเนนโครงการใหม เพอใหสอดรบกบสภาพความจรงในพนทและมเวลาตรวจสอบความผดพลาดดวย ซงปจจบนพบการทจรตดวยรบรอนด า เนนตามโครงการเกนไป เชน เดอนท 1 ขนทะเบยน เดอนท 2 บนทกขอมลและตรวจสอบเอกสาร เดอนท 3 ประชาคม เดอนท 4 สปดาหท 1 ตรวจสอบผลประชาคมและสปดาหท 2 ออกใบรบรอง

4) เชอมโยงขอมลบคคลทะเบยนราษฎรจากกระทรวง มหาดไทย เพอเปนปจจบนทพบความผดพลาดของขอมล ท าใหการด าเนนงานลาชา เช น ชอ-สกล เลขทบาน รหสบตรประชาชน หรอหมายเลขประจ าบาน โดย แลวใหระบบรายงานดงขอมลทะเบยนราษฎร

5.3.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

5.3.2.1 ผลจากการศกษา ความร ความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกรน มงเนนศกษาเฉพาะเกษตรกร เทานน แตโครงการนยงมคณะท างานระดบต าบลหรอเจาหนาททเกยวของอก จงควรศกษาบคคลดงกลาวรวมดวย กจะท าใหเหนผลจากการศกษาโดยภาพรวมชดเจนมากยงขน

68

5.3.2.2 การวจยครงน เปนการศกษาเฉพาะขอมลของเกษตรกรผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใต ดงนน เพอการศกษาขอมลอยางครบถวนสมบรณ ควรศกษาขอมลภาคอน ๆ ดวย แลวน าขอมลมาเปรยบเทยบ ปรบปรง เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการใหเหมาะสม

5.3.2.3 การวดปรมาณขาวสารในการวจยนยงไมแมนย าเพยงพอ เพอการศกษาตอไปควรระบแหลงขาวสารของโครงการทชดเจน ตลอดจนความเขมขนซงเปนปรมาณขาวสารตลอดโครงการทแทจรง

69

บรรณานกรม

70

บรรณานกรม

กรมสงเสรมการเกษตร. 2552. แนวทางการรบแจงขอขนทะเบยน บนทกและประมวลผลขอมลการปลกพชเศรษฐกจหลก (ขาว มนส าปะหลงและขาวโพดเลยงสตว). กรงเทพมหานคร: ศนยสารสนเทศ กรมสงเสรมการเกษตร.

กรมสงเสรมการเกษตร. 2553 ก. คมอการโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว ปการผลต 2553/54 โครงการประกนรายไดเกษตรกร ป 2552/53 (นาป). คนวนท 16 มถนายน 2553 จาก http://ssnet.doae.go.th/ssnet2/temp.asp?pgopen=html/wsp.asp

กรมสงเสรมการเกษตร. 2553 ข. ผลการด าเนนงานโครงการประกนรายไดเกษตรกร (ขาวเปลอก) ป 2552/53 กลมจงหวดอสานตอนใต จาก ธ.ก.ส. โครงการประกนรายไดเกษตรกร ป 2552/53 (นาป). คนวนท 8 เมษายน 2553 จาก http://ssnet.doae.go.th/ssnet2/html/prompt/2553/100625_8/report_rice.xls

ชาตชาย ณ เชยงใหม. 2544. การมสวนรวมของประชาชน. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช. ดรณ ขนโท. 2544. การประเมนผลโครงการรบจ าน าขาวเปลอก จงหวดเชยงใหม . เชยงใหม:

มหาวทยาลยเชยงใหม. ถวลยรฐ วรเทพพฒพงษ. 2540. การก าหนดและการวเคราะหนโยบายสาธารณะ ทฤษฎและ

การประยกตใช. กรงเทพมหานคร: เสมาธรรม. ธงชย สนตวงศ. 2540. หลกการจดการ. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช. นพมาศ ธรเวคน. 2539. จตวทยาสงคมกบชวต. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร:

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. นพนธ พวพงศกร. 2553. โครงการศกษามาตรการแทรกแซงตลาดขาวเพอปองกนการทจรต :

การแสวงหาคาตอบแทนสวนเกนและเศรษฐศาสตรการเมองของโครงการรบจ าน าขาวเปลอก. กรงเทพมหานคร : มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

นพนธ พวพงศกร. 2552. แนวทางใหมในการแทรกแซงราคาขาว รายงานทดอารไอ. กรงเทพมหานคร: สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

นออน พณประดษฐ. 2541. จตวทยาสงคม. ขอนแกน: คณะศกศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน. ปยาณ เจรญศร. 2546. ความคดเหนของเกษตรกรทมตอโครงการรบจ าน าขาวเปลอก : กรณศกษา

เกษตรกรทเขารบจ าน าขาวเปลอกขององคการคลงสนคาในโรงสกจทวยโสธร อ าเภอ

71

เมอง จงหวดยโสธร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

พรเพญ เพชรสขศร. 2531. การวดทศนคต. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยมหดล. มยร อนมานราชธน. 2547. นโยบายสาธารณะ แนวความคด กระบวนการ และการวเคราะห.

กรงเทพมหานคร: คะนงนจการพมพ. เรองวทย เกษสวรรณ. 2551. การน านโยบายไปปฏบต. กรงเทพมหานคร: บพธการพมพ. วรเดช จนทรศร. 2540. การน านโยบายไปปฏบต. กรงเทพมหานคร: กราฟคฟอรแมท (ไทย

แลนด). วเชยร เกตสงห. 2524. คมอการวจยหลกการสรางและการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย .

กรงเทพมหานคร: เรอนแกว. วโรจน ณ ระนอง และวรวฒน จนทโชต. 2541. การรกษาเสถยรภาพราคาสนคาเกษตรกรและ

กลไก ในการบรหารราคาสนคาเกษตรตามขอเสนอใหม. กรงเทพมหานคร: สถาบนวจย เพอการพฒนาประเทศ กระทรวงพาณชย.

วสทธ โรจนพจนรตน. 2553. ความรรอบตว 2553. กรงเทพมหานคร: เพมทรพยการพมพ. ศนยศกษาเศรษฐศาสตรการเมอง. 2548. การเมองเรองขาวภายใตอ านาจรฐทนผกขาด.

กรงเทพมหานคร: เอดสนเพรส โปรดกส. สมบต สระแกว. 2548. ศกษาความคดเหนของเกษตรกรลกคาและเกษตรกรทวไปตอโครงการรบ

จ าน าขาวเปลอกนาป ปการผลต 2547/2548 ของธนาคารเพอการเกษตรและสหรกรณการเกษตร : กรณศกษาอ าเภอรตนบร จงหวดสรนทร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลย ราชภฎสรนทร.

สมพร อศวลานนท. 2553. ขาวไทย การเปลยนแปลงในโครงสรางการผลตและชองทางการกระจาย. กรงเทพมหานคร: เลศชยการพมพ.

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2542. การตลาดและการผลตขาวหอมมะล. กรงเทพมหานคร: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร.

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2552. สถตการเกษตรของประเทศไทย ป 2551 เลขท 414. กรงเทพมหานคร: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร.

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2553 ก. ขอมลพนฐานเศรษฐกจการเกษตร ป 2553 เอกสารสถตการเกษตรเลขท 416. กรงเทพมหานคร: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร.

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2553 ข. สถานการณสนคาเกษตรทส าคญและแนวโนม ป 2554. กรงเทพมหานคร: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร.

72

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2553 ค. สถตการเกษตรของประเทศไทย ป 2552. กรงเทพมหานคร: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร.

สชาต ภญโญ. 2538. ศกษาความคดเหนของเกษตรกรตอโครงการรบจ าน าขาวเปลอกของธนาคาร เพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรและสหกรณการเกษตร สาขาสนปาตอง อ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระ ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

73

ภาคผนวก

74

ภาคผนวก ก หนงสอขอความอนเคราะหเพอเกบรวบรวมขอมลแบบสอบถาม

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

ภาคผนวก ข แบบสอบถาม

85

86

87

88

89

90

91

92

93

ประวตผเขยน

ชอ ชอสกล นางสาวนงณพร ทบทมทวโชค ประวตการศกษา 1. ศลปศาสตรบณฑต (การบรหารและการจดการทรพยากรมนษย

สถาบนราชภฎนครสวรรค ปทส าเรจการศกษา พ.ศ. 2542 2. ครศาสตรบณฑต (การประถมศกษา) สถาบนราชภฎนครสวรคค ปทส าเรจการศกษา พ.ศ. 2538 ผลงานทไดรบการเผยแพร บทความเรอง ความรความเขาใจและความคดเหนของเกษตรกร

ผปลกขาวกลมจงหวดอสานตอนใตทมตอโครงการประกนรายไดเกษตรกร