Neuzen in de Gentse dokken

56
Neuzen in DE GENTSE DOKKEN

description

Neuzen in de Gentse dokken is een uitgave van Curieus Rode Dokken. Meer info: www.curieus.be/oost-vlaanderen

Transcript of Neuzen in de Gentse dokken

Page 1: Neuzen in de Gentse dokken

Neuzen inDE GENTSE DOKKEN

Page 2: Neuzen in de Gentse dokken

ZICHT VANOP DE OUDE DOKKEN

‘NEUZEN IN DE GENTSE DOKKEN’ IS EEN UITGAVE VAN CURIEUS RODE DOKKEN EN CURIEUS [email protected] - [email protected]

Curieus is een progressieve vereniging die door een andere bril naar cultuur en de samenleving kijkt. We organiseren frisse, originele en gedurfde activiteiten die je goesting geven in cultuur.

Page 3: Neuzen in de Gentse dokken

3ZICHT VANOP DE OUDE DOKKEN

Page 4: Neuzen in de Gentse dokken

4

Page 5: Neuzen in de Gentse dokken

5

Neuzen inDE GENTSE DOKKEN

Beste lezerProficiat! In jouw handen rust een uniek Curieus boekje dat je meeneemt op een verrassende citytrip doorheen Muide, Meulestede, Afrikalaan, de Oude Dokken en delen van Wondelgem. We hebben bewust gekozen om het sociale karakter van de havenwijk te belichten: de cafés, het havenverleden, de voetbalderby’s, de buurtloods, Piramuide… We hebben ongetwijfeld interessante weetjes en spannende verhalen over het hoofd gezien. De Gentse Dokken zijn dan ook te veelzijdig om in amper 52 pagina’s te vatten. Dit boekje vormt daarom een uitnodiging om zelf de buurt te bezoeken en te onderzoeken. Kom uit je kot, en ga een glas drinken op café, een balletje trappen op de Voorhaven of een kaartje leggen in het clubhuis in de Roerstraat. Hopelijk tot binnenkort!

Bruisende groeten,

Freya Van den Bossche, voorzitter Curieus Oost-Vlaanderen

Page 6: Neuzen in de Gentse dokken

6

What’s in a name?Van de Kapitein- en Fregatstraat in Wondelgem, over de Suikerijsteeg en Manchesterstraat in de Muide naar de Afrikalaan en de Schipperskaai in de Oude Dokken. Overal loert het havenverleden in deze wijk om de hoek. De straatnamen verwijzen naar scheepstermen, belangrijke havenste-den, exotische producten die ingevoerd werden of naar verre continenten. Het is de haven met zijn talrijke kanalen, dokken en sassen die de buurt verbindt. Vandaar ook de naam van dit boekje: Neuzen in de Gentse Dokken.

Tot de 19de eeuw viel er nog weinig te beleven in de wijk: Wondelgem was een slapend dorp, de Muide en Meulestede waren moerassige gebieden. Tijdens de eerste industriële revolutie onderging Gent echter een zware metamorfose.

Textiel- en metaalbedrijven openden de deuren. Gezinnen van het omliggende platteland migreerden naar de stad om in die fabrieken te werken. De econo-mie en de bevolking in Gent groeiden spectaculair, maar ook de sociale on-gelijkheid en de armoede namen sterk

Page 7: Neuzen in de Gentse dokken

7SUIKERIJSTEEG

Page 8: Neuzen in de Gentse dokken

8

toe. Nergens waren deze sociale veranderingen zo duidelijk als in de Gentse Dokken. De wijk kreeg een nieuw gezicht: een dicht-bevolkte havenbuurt met dokken, pakhuizen, fabrie-ken en beluiken.

Ondanks de armoede nam ook het gemeenschaps-leven een hoge vlucht: tal van lokale verenigingen, sportclubs, cafés en school-tjes zagen het levenslicht.

SPOREN VAN HET HAVENVERLEDEN (AAN DE PORT ARTHURLAAN)

Page 9: Neuzen in de Gentse dokken

9

Een verborgen geschiedenisDe havenactiviteiten brachten veel welvaart voor Gent, maar deze rijkdom was wel zeer ongelijk verdeeld. Veel inwoners van de Gentse Dokken hadden het moeilijk om op het einde van de maand de eindjes aan elkaar te knopen. Ze leefden in beluiken met kleine, voch-tige huisjes en met gemeenschappelijke toiletten en waterpompen op straat. De meeste van die huisjes werden op het einde van de 19de eeuw of na de Eerste Wereldoorlog gebouwd. Tot in de jaren ’80 woonden gezinnen er in vaak erbarmelijke omstandigheden. Daarna

werden ze gesloopt en vervangen door sociale woningen of kleine rijhuisjes.

De namen van deze beluiken klinken je misschien nog bekend in de oren: de Sassevaartstraat (1), ‘t cité Spiegelhof (2), de Filippinenstraat (3), de Vera Paz (4), ‘t Onze-Lieve-Vreiwpuurtse (5), ‘t Sui-kerijsteegske (6), en ’t Frikandonpuurtse (7). En hoewel de zoete naamgeving van sommige van deze beluiken anders doet vermoeden, was de grauwe rea-liteit achter deze smaakvolle namen, vaak bittere ellende.

Page 10: Neuzen in de Gentse dokken

10

BRON: GOOGLE MAPS

1

2

34

5

6

7

Page 11: Neuzen in de Gentse dokken

11

Deze laatste cité was veruit de berucht-ste. ’t Frikandonpuurtse bevond zich ter hoogte van Meulesteedsesteenweg 30. Het beluik telde 19 kleine huisjes. Elk huisje bestond uit slechts twee kamers. Buiten vond je er slechts één kraantje en twee wc’s, die alle gezinnen moesten delen. De open riool in het het midden van de straat verspreidde een weinig welriekende geur.

Nog tot eind jaren ’80 vonden gezinnen hier onderdak, voor een huurprijs van 50 frank per maand. In januari 1992 braken leden van de Jamklub het be-luik symbolisch af.

MARC LOOTENS - SYMBOLISCHEAFBRAAK ‘T FRIKANDONPUURTSE

Page 12: Neuzen in de Gentse dokken

12

Goade gij mee naar Verapa?Het Sasseblindeke, het steegje in de Scheepvaartstraat aan de Voormuide, is in de volksmond beter bekend onder de naam ‘t Vera Paz.

De naam verwijst naar de streek Verapaz in Guatemala. In 1843 stichtte koning Leopold I er de kolonie Santo Tomas. De kolonie stond bekend als een eldorado, een utopische plek waar je bakken geld kon scheppen, zonder jezelf in het zweet te werken. Aange-stoken door dit droombeeld vertrok

in 1843 aan de sas van de Scheep-vaartstraat een schip met aan boord verschillende Gentenaars die hun geluk wilden beproeven in de nieuwe kolonie. Het mooie liedje was echter van korte duur. Bijna een derde van de kolonisten stierf tijdens de overtocht en amper elf jaar later ging de Belgische kolonie in Guatemala roemloos ten onder.

En de achtergebleven Gentenaars? Die dreven maar al te graag de spot met deze naïeve gelukzoekers.

Page 13: Neuzen in de Gentse dokken

13

Goade gij mee noar Verapa?

Doar moede gij nie wirke.

Eten en drenke op eu gemak.

Sloape gelijk een virke.

BELUIK ‘T VERA PAZ (BRON: VERZ. M. VOLLAERT)

Page 14: Neuzen in de Gentse dokken

14“NIE PLEUJE, WE LEGGEN DE BOEL PLAT” (1973, BRON ONBEKEND)

Page 15: Neuzen in de Gentse dokken

15

Nie pleujeDe staking van 1973 in Gent gaat de annalen in als één van de meest drama-tische sociale conflicten van de laatste decennia.

Loonopslag en menswaardige sanitaire voorzieningen. Dat waren de voor-naamste eisen van de Gentse haven-arbeiders. Arbeider Jozef Van Damme, ook wel bekend als Tjeef Pedal, doet een kort verslag: “De eerste twee weken was het kermis: de mensen moesten niet werken en de cafés draaiden op volle toeren. Maar daarna begon het te

wegen. De arbeiders staakten zonder inkomsten. Het stakerscomité van het BTB is dan met collectebussen in heel Gent rond geweest voor solidariteits-bijdragen voor de stakers. Tijdens de staking werd er door de patrons niet toegegeven, maar achteraf is er wel veel bekomen.”

De “wilde” dokstaking sloeg al gauw over naar de Antwerpse haven. Daar trad de bekende priester-arbeider Frans Wuytack op als één van de lei-dende krachten.

“NIE PLEUJE, WE LEGGEN DE BOEL PLAT” (1973, BRON ONBEKEND)

Page 16: Neuzen in de Gentse dokken

16

Santé MuideIn de hoogdagen van de havenindustrie telde de Muide meer dan 100 cafés. “Meer cafés dan inwoners”, hoorde je wel eens smalend zeggen. Talloze café-bazen sloten ondertussen hun deuren, vaak onder druk van de verdwijnende havenactiviteiten. Maar sommige kroe-gen doorstonden de tand des tijds. Een kleurrijk eerbetoon in beeld.

CAFÉ STANDAARDPLEIN

Page 17: Neuzen in de Gentse dokken

17

GISELA IN CAFÉ LIBERTY

CAFÉ NIEUW GENT

CAFÉ ‘T SCHEEPKEN CAFÉ VIKING

Page 18: Neuzen in de Gentse dokken

18

LISBETH WALDACK, NOG ALTIJD DE BEZIELSTER VAN CAFÉ VIKING

Page 19: Neuzen in de Gentse dokken

19

LISBETH WALDACK, NOG ALTIJD DE BEZIELSTER VAN CAFÉ VIKING

De moeder van de MuideCafé Viking. Geef toe, een naam die uitnodigt om binnen te gaan. En dat deed onze Curieusreporter op een ver-loren zaterdagnamiddag. Hij sprak met Lisbeth Waldack, “de moeder van de Muide”.

Lisbeth nam in 1965 aan de Port Arthur, voor een appel en een ei, een aftandse bar over. Ze doopte het café Viking. Al is “café” misschien een te groot woord voor het oorspronkelijke pand: de wc was verstopt, er zaten gaten in de gordijnen en – niet onbelangrijk in put-teke winter – er was geen verwarming…

Maar niettemin, ze schreef mee aan een halve eeuw buurtgeschiedenis. Een verhaal van plezier, bakken bier, ruige zeemannen en uiteraard veel liefde.

In de eerste decennia was het café een echte zeemansherberg. Door de drukke havenactiviteiten lagen veel schepen in de Muide aangemeerd. Een bont gezelschap dokwerkers, matrozen, wielmannen, waterschouten en andere arbeiders lustten na een zware dag vol noeste arbeid wel een fris pintje.

De Viking had bovendien meteen inter-

Page 20: Neuzen in de Gentse dokken

20

nationale allures met Scandinavische schippers, Duitsers, Engelsen, en later ook Filipijnen. Met elk hun specifieke voorkeuren. “Voor de Scandinaven was alcohol hier spotgoedkoop. Ik mocht van hun kapiteins hen geen sterke drank verkopen. Anders was het kot te klein”, aldus Lisbeth. “De Filippijnen kochten dan weer bier per bak: onder de tafel stonden de bakken bier, op de tafel de flessen whisky. Als de Belgen vriendelijk waren, mochten ze gratis meedrinken.” Door haar internationaal cliënteel spreekt Lisbeth intussen vlotjes zeven talen: Nederlands, Frans, Duits, Engels, Zweeds, Deens, een beetje Noors. “En West-Vlaams versta ik, maar ik kan het niet spreken”, aldus Lisbeth.

Vanaf eind jaren ’80 lagen steeds min-der schepen voor een steeds kortere periode in de dokken van de Muide en Meulestede. De ruige zeemannen

verdwenen en de klanten uit de buurt bleven over. Veel cafés gingen over kop, maar Viking hield stand. Ondertussen verhuisde Lisbeth met haar café naar de huidige locatie.

En hoe zit het nu met die liefde? “In de jaren ’60, ’70 en ’80 waren het gouden tijden voor de cafés op de Muide. Er werd veel gedanst en er was veel ple-zier”, getuigt Lisbeth, “En van het één kwam het ander: veel Scandinaven zijn hier blijven plakken, omdat ze met de cafébazinnen in het huwelijksbootje stapten.” En was er ook sprake van betaalde liefde? “In mijn café alvast niet”, antwoordt Lisbeth resoluut, “Maar in de cafés aan de Vliegtuiglaan was er wel prostitutie. De vaders gingen ’s morgens omdat ze op pensioen waren, de zonen ’s avonds omdat ze overdag moesten werken... Het waren andere tijden.”

Page 21: Neuzen in de Gentse dokken

21

Mijn werk? Nee, mijn leven“Nu is de Muide hip, maar ooit was dat helemaal anders. Het was een Gentse volkswijk met grote miserie. Het stads-bestuur keek er niet naar om.” Na meer dan 45 jaar, is de fonkeling in Luciens ogen nog even groot, wanneer hij ver-telt over hoe hij de sociale uitdagingen van de wijk wou aanpakken.

We schrijven 6 juni 1948. In het naoor-logse katholieke Brakel ziet Lucien De Ridder het levenslicht.

Als twintigjarige pastoor in opleiding arriveert hij in de volks Muide. Hij ziet

de wijk steeds verder aftakelen. Straten zijn vervallen, een derde van de huizen staat leeg. Lucien kan hier een stuk van zijn stage afwerken en geeft hier catechese. Voor zijn grote stage moet hij verkassen naar het Miljoenenkwartier. En bij die Gentse beau monde aardt hij heel wat minder. Hij is daarom maar wat blij, wanneer hij na zijn opleiding het pas vrijgekomen zitje van de onder-pastoor in de weinig kerkelijke volks-wijk Muide kan innemen.

Alsmaar minder kan hij zich vinden in de regels die de kerkelijke overheid hem

Page 22: Neuzen in de Gentse dokken

22LUCIEN DE RIDDER VERLOOR ZIJN HART AAN DE MUIDE

Page 23: Neuzen in de Gentse dokken

23

oplegt. Wanneer de kerkfabriek hem wil verplaatsen naar een villawijk, neemt de veertigjarige Lucien een radicaal besluit. Hij legt zijn priesterambt neer en klopt aan bij het OCMW. Na enkele omwegen zet hij zijn eerste stappen, in een carrière van 25 jaar, als geënga-geerde buurtwerker in de Muide.

De buurt onthaalt de warmhartige en sociaalvoelende Lucien met open ar-men (enkel tijdens verkiezingen krijgt den pastoor nog wat meewarige blikken toegeworpen). En ook Lucien zelf vindt dat hij “met zijn gat in de boter is geval-len”. A match made in heaven.

Ondertussen verandert ook het gezicht van zijn Muide stilaan. Eind jaren ’80 wordt Gilbert Temmerman burgemees-ter van Gent. Hij pakt meteen uit met grote stadsvernieuwingsprojecten. Een welkome aanpak voor het zorgenkindje

Muide. In de wijk Meulestede zijn de huizen in betere staat en zijn de proble-men minder urgent.

In juni 2013 krijgt Lucien een zware klap te verduren. Nadat hij een zware hartaanval krijgt, houdt de hele buurt “zijn” hart vast. Maar Lucien is een taaie, hij vecht terug uit een coma. En na maanden zware revalidatie is hij meer dan ooit enthousiast om zich verder in te zetten voor een sociale wijk. Zij het dan als vrijwilliger, want in 2013 gaat Lucien op pensioen. “Mijn werk is het nooit geweest, het is mijn leven”, vertelt Lucien onze Curieusreporter.

Het stadsbestuur geeft ondertussen zijn goedkeuring voor het nieuwe buurtbeheersplan, waaraan Lucien hielp sleutelen. Dat het sociale weefsel in de Muide ondertussen een inspiratie-bron is voor andere Gentse buurten, dat

Page 24: Neuzen in de Gentse dokken

24

maakt voor hem dan ook de cirkel rond. Toen hij hier 45 jaar geleden aankwam, was de wijk een achtergestelde buurt en nu geldt het als voorbeeld. Een buurt waar talloze vrijwilligers zich dagelijks inzetten voor hun buren.

Vandaag woont Lucien met zijn vrouw Bea en kinderen in Merelbeke. Maar zijn hart, dat heeft hij verloren in onze buurt. “Mocht het ooit lukken om hier terug te komen wonen, ik twijfel geen moment. Want dit is de mooiste buurt om in te wonen.” Wie zijn wij om hem ongelijk te geven?

BUURTLOODS

Page 25: Neuzen in de Gentse dokken

25

Van werkhuis naar buurtloodsWaar arbeiders vroeger kapotte scheepsmotoren een nieuw leven schonken, daar kan je vandaag fuiven, vergaderen, een optreden meepikken, een receptie organiseren... Een sociale bijenkorf, zo kan je de Buurtloods van-daag nog het best omschrijven.

Het voormalige atelier van de “Werk-huizen Florimond Ketels” in de Patrijs-straat kreeg een grondige face-lift en herbergt vandaag het buurtcentrum. In 1990 kocht de stad het oude bedrijf NV Ketels op om er de buurtwerking uit

te bouwen. Aanvankelijk was er enkel geld om het huis aan de straatkant te renoveren, maar gelukkig kon schepen en buurtbewoonster Martine De Regge in 1995 subsidies aanvragen om ook de loods achteraan op te kalfateren. Vijf jaar later, in september 2000, opende de Buurtloods officieel haar deuren met een uitbundig driedaags buurtfeest.

Op die manier vervelde de Buurtloods van ‘werkhuis van de arbeiders’ naar ‘fuifzaal van de arbeiders’. Een evolutie die wij alvast toejuichen.

BUURTLOODS

Page 26: Neuzen in de Gentse dokken

26

DE VOORHAVENKAAI

Page 27: Neuzen in de Gentse dokken

27

DE VOORHAVENKAAI

De Gentse voorhaven Met de industriële expansie in de 19de eeuw werd de Gentse haven al snel te klein. In 1827 namen daarom de graaf-werken van het kanaal Gent-Terneuzen een aanvang. Een jaar later begon men met de aanleg van het Handelsdok tus-sen de Voor- en de Achtermuide. Een nieuwe uitbreiding volgde in 1882 met de Avant-Port of de Voorhaven.

Stadsingenieur en latere burgemeester Emile Braun had de leiding over de ontwikkeling van de Voorhaven. “De vader van de Voorhaven” creëerde een industriële parel met negentiende-eeuwse kaaien, loodsen en hefkranen.

In 1996 werd het als industrieel erfgoed beschermd. En dus moet bij elke heront-wikkeling het industriële karakter van het domein behouden blijven.

Die heropbouw is momenteel volop bezig met het stadsontwikkelingspro-ject “De Nieuwe Voorhaven”. In 2002 restaureerde Stad Gent het prachtige gietijzeren hekwerk rondom het domein en de twee havenkranen aan Loods 20. Privé-ontwikkelaars namen Loods 22 onder handen. Ook Loods 23 wordt omgebouwd naar lofts en kantoren. Ter hoogte van de voormalige loods 24 komt het stadsproject ‘Kaai 24’,

Page 28: Neuzen in de Gentse dokken

28

met ruimte voor 72 appartementen (waarvan 20 sociale woningen), on-dergrondse parkeerplaatsen en een gemeenschappelijke binnentuin en buitenterras.

Ook de open ruimte tussen Loods 20 en Loods 22 zal een flinke face-lift krijgen. Vandaag is het een speelterrein van kinderen en verenigingen uit de buurt, Piramuide. Maar Stad Gent wil van deze plek een volwaardig openbaar domein maken voor de buurtbewoners. Ruimte voor optredens, sportwedstrijden en lokale marken. Bij de opmaak van de plannen wil het bestuur de inwoners van de buurt nauw betrekken. Dit boekje kan hen een handje helpen.

Mail jouw ideeën voor de open ruimte waar nu de Piramuide staat naar [email protected]. Wij bezorgen ze graag aan stad Gent.

Page 29: Neuzen in de Gentse dokken

29OUDE LOODS AAN VOORHAVENKAAI

Page 30: Neuzen in de Gentse dokken

30

Wachten op morgenTussen de oude loodsen van de Voor-havenkaai staat een houten piramide tussen diverse bespeelbare sculptu-ren. Samen maken ze het Piramuide Landschap. Een tijdelijke openbare en artistieke invulling voor een stuk braakland dat wacht op een stedelijke herbestemming.

In afwachting zien ouders hoe hun kinderen er naar hartelust spelen en volop kampen bouwen. Andere buurt-bewoners zetten hun schouders onder een buurtkeuken, programmeren er concerten, bakken er brood, organise-

RAKET

Page 31: Neuzen in de Gentse dokken

31

ren er lentefeesten... Het zijn manieren om de publieke en gemeenschappelijke mogelijkheden voor de toekomst van het plein en de omgeving af te tasten.

De Piramuide is een sociaal-artistiek project van rocsa vzw. Het is ook de uitvalsbasis van het project speel-TUIG.

Bij rocsa vzw stellen bewoners en kun-stenaars de relatie met elkaar en met hun omgeving centraal. Met schitteren-de resultaten tot gevolg. Zo bedachten kinderen uit de buurt het kalken reuze-ei in op de kop van Meulestede.

EI

Page 32: Neuzen in de Gentse dokken

32

Waar de wereld thuiskomtVerschillende straatnamen in de Gent-se dokken verwijzen naar exotische bestemmingen in verre oorden. Denk maar aan de Afrikalaan, Aziëstraat, Scandinaviëstraat, New-Orleansstraat en Glasgowstraat. Je zou denken dat de naamgevers meer dan 100 jaar geleden reeds konden bevroeden dat de Gentse Dokken vandaag een plek zou zijn, waar de hele wereld thuiskomt.

Na de Tweede Wereldoorlog gingen hier zeemannen uit Engeland, Duitsland,

Scandinavië en de Filipijnen aan de slag.

Vanaf de jaren ’70 kwamen veel Turkse Gentenaars in de buurt wonen. Meer recent streken Bulgaarse en Slowaakse migranten in de wijk neer.

Het resultaat is dat momenteel circa 39% van de buurtbewoners van niet-Belgische origine is. Maar wat telt, is niet het verleden, maar de toekomst. En deze toekomst ligt in Gent.

Page 33: Neuzen in de Gentse dokken

33

HOE MEER TALEN JE KENT, HOE BETER JE MET JE BUREN KAN PRATEN. WE ZETTEN JE GRAAG OP DE

GOEIE WEG EN VERTAALDEN ‘DE MUIDE IS EEN MOOIE BUURT’ IN VERSCHILLENDE TALEN.

WEET JIJ WAT SAMEN HOORT?

A. De Muie is ne schuune côté.

B. The Muide is a pretty neighborhood.

C. Muide, çok güzel bir mahallesi.

D. De Mude is een skwunne côté.

E. De Muide är ett vackert kvarter

F. De Muide e edin krasiv kvartal

1. Turks

2. West-Vlaams

3. Gents

4. Bulgaars

5. Zweeds

6. Engels

OPLOSSING: A3 - B6 - C1 - D2 - E5 - F4

Page 34: Neuzen in de Gentse dokken

34STADION AAN DE DUKKELDAMSTRAAT

Page 35: Neuzen in de Gentse dokken

35

Vandaag spelen enkel de jeugdploegen van Standaard Muide in de buurt. Maar ooit was dat anders. Decennialang wer-den de Gentse Dokken verscheurd door spannende derby’s tussen FC Meule-stede, Royal Racing Club Gent, Olympia Gent en Standaard Gent. Gezworen voetbalvijanden die doorheen de jaren versmolten tot één ploeg.

Het was onderpastoor Joris Vanden-broucke die FAC Meulestede in de jaren ’20 van de vorige eeuw uit de grond stampte. Deze eerwaarde stond bekend als de ruuje paster, omdat hij het socia-listische blad De Vooruit las in plaats van het katholieke Het Volk. FAC was de afkorting voor Football and Athletic

Club. In die tijd hadden de meeste voet-balverenigingen immers ook nog een atletiekafdeling. Na het wegvallen van deze, werd de clubnaam FC Meulestede.

Vanaf de jaren ’90 begon de lange fusie-soap voor FC Meulestede. In 1991 smolt de ploeg samen met Standaard Gent tot Standaard Meulestede en vervolgens in 2000 met Royal Racing Club Gent. Uit deze laatste fusie groeide Royal Racing Club Gent-Zeehaven. Deze ploeg ver-velde vervolgens na een fusie met KFC Oostakker in 2002 in het huidige Ko-ninklijke Racing Club Gent-Zeehaven.

Supporteren voor deze ratjes in zwart-wit kan je vandaag in Oostakker.

Van derby tot fusie

Page 36: Neuzen in de Gentse dokken

36

Stervoetballer uit de Muide Het was in een familie van likeurhan-delaars, dat Freddy Chaves d’Aguillar op 8 oktober 1918 ter wereld kwam. Hij groeide op aan de Muidepoort en ontdekte al gauw zijn aanvallend voet-baltalent. Op 12-jarige leeftijd sloot hij zich aan bij AA La Gantoise, het huidige KAA Gent.

In 1935, amper zeventien lentes jong, veroverde hij een vaste stek in het eer-

ste elftal van de Buffalo’s. Hij bleef er onafgebroken spelen tot 1950. Hij speelde meer dan 250 wedstrijden, waarin hij meer dan 100 keer scoorde. Als Rode Duivel scoorde hij 8 doelpun-ten in 20 interlands.

De stervoetballer uit de Muide zette na ruim 30 (!) jaar een punt achter zijn loopbaan, en ging aan de slag als trai-ner bij KSV Waregem.

Page 37: Neuzen in de Gentse dokken

37

FREDDY (LINKS) MET JUUL DOLLBRON: VERZAMELING F. CHAVES

Page 38: Neuzen in de Gentse dokken

38

Het best bewaarde geheim van Gent Rechtover het groen van Meuleste-depark en het opvallend nieuw lokaal dienstencentrum De Waterspiegel ligt een historisch gebouw dat al meer-maals, en zeer treffend, werd omschre-ven als Gents best bewaarde geheim: het Cultureel Centrum Meulestede.

De aanblik vandaag verraadt niets meer van de troosteloze toestand waar-in dit gebouw verzeild was geraakt rond de laatste eeuwwisseling. Enkel door de inzet van VZW Meulestede, met Freddy Ketels als drijvende kracht,

werd dit stukje historisch erfgoed van de sloophamer gered. Sinds 2003, toen de procedure werd opgestart om de site deels te erkennen als beschermd monument, werd het gebouw op een prachtige manier gerenoveerd.

Eerst kwam er een nieuw trappenhuis met glazen toegangsgalerij en een ruim evenementenplein met openluchtpo-dium. Tegelijk werd de ontsluiting met het water (het kanaal Gent-Terneuzen) gerealiseerd. In de zomer van 2006 was deze eerste fase afgerond.

Page 39: Neuzen in de Gentse dokken

39

De tweede en meest ingrijpende fase was de restauratie en renovatie van het hoofdgebouw, de aanpalende Villa Florentina en een oud schoolgebouw. Het kroonjuweel van de hele restauratie was ongetwijfeld de voorgevel van het Cultureel Centrum met op de eerste verdieping de indrukwekkende feest-zaal en twee orginele loges. In maart 2011 huldigde de Gentse straatoperette ’t Weeuwken van de Muide het nieuwe Cultureel Centrum Meulestede feeste-lijk in. Vandaag biedt het centrum een breed palet van culturele activiteiten

aan en vormt ze een grote meerwaarde voor de wijk. Een van de hoogtepunten was de fel gesmaakte fototentoon-stelling ‘Meulestede Vandaag’ - in samenwerking met fotoclub ‘Nieuw Gent’ - opgezet naar aanleiding van het 110-jarige jubileum van de Dekenij Meulestede in september 2013.

Page 40: Neuzen in de Gentse dokken

40

???

VZW DE SLOEP ZET GRAAG ZIJN DEUREN VOOR JE OPEN

Page 41: Neuzen in de Gentse dokken

41

De Sloep, een huis voor jouw kindHeb je moeilijkheden bij het vinden van een kinderopvang of school in de buurt? Ben je onzeker over de voeding, verzor-ging en gezondheid van je kindje? Op zoek naar leuke activiteiten samen met je kleine spruit? Wil je andere mama’s en papa’s uit de buurt leren kennen? Vragen over je zwangerschap? Op zoek naar kinderkledij en speelgoed voor een prikje? Zoek je een mooie bestemming voor kinderspullen die je zelf op over-schot hebt? Zin om met andere mama’s

te sporten op woensdagnamiddag? Zin om kleren te herstellen, maar beschik je niet over een eigen naaimachine? Op zoek naar een gezellige plek waar je inspirerend speelgoed kan ontlenen? Heb je vragen over kinderopvang, kin-derbijslag, werk, wonen...? Op zoek naar leuke activiteiten samen met je kroost tijdens de zomervakantie? ...

vzw De SLOEP zet zijn deuren graag voor je open.

Page 42: Neuzen in de Gentse dokken

42

Of heb je zin om zelf een handje te helpen in het naai-atelier, het consulta-tiebureau, de kinderopvang...

vzw De SLOEP ontvangt je vrijwillige hulp graag met de glimlach.

www.desloep.be 

Of spring eens binnen voor een echt bezoekje

in de Bevelandstraat 26.

Vraag naar Nele, Lieve, Diete, Arne, Ann-

Sofie, Kimete, Nefera of Soetkin.

Breng ons een bezoekje

Page 43: Neuzen in de Gentse dokken

43

Page 44: Neuzen in de Gentse dokken

44

Jammen in de MuideGentse jongeren kunnen voor sport en ontspanning terecht bij vzw Jong. In de wijk staat vzw Jong echter geboek-staafd als de Jamklub. Waar ligt de oorsprong van die naam? En waarom is het met een “K” geschreven? We nemen je mee voor een korte geschiedenisles. Gids van dienst is één van de drie oor-spronkelijke bezielers van het project: Marc Lootens. Met veel bravoure en op kordate wijze schetst Marc ons de drie grote episodes van het verhaal.

Van de coöperatieve naar de MJA

Lange tijd had de coöperatieve Vooruit in de Muide zowel een cinema, een café als een depot. Toen de coöperatieve

sterk achteruit boerde, kocht de soci-alistische mutualiteit de lokalen over. De mutualiteit renoveerde het pand en bracht er haar jongerenwerking in on-der: de Mutualiteit der Jonge Arbeiders, ofwel afgekort MJA. Het was in die tijd het grootste jeugdhuis van Gent.

De drie musketiers van de JAM-KLUB

In 1979 opende de Jamklub officieel haar deuren. De eerste drie letters JAM verwijzen naar de voorloper MJA. Maar JAM betekent in het Engels ook “storen” of “musiceren”, een subtiele knipoog naar het rebelse karakter van de jonge-ren in de buurt. Klub werd in lijn met de

Page 45: Neuzen in de Gentse dokken

45

zogenaamde progressieve schrijfwijze met “K” geschreven. Marc Lootens, Martine De Regge en Brigitte Geirnaert waren de bezielers van het eerste uur. Ze werkten op twee sporen: instuif-momenten zonder enige verplichting voor de jongeren enerzijds en vorming over de sociale strijd, seksualiteit en sociaal recht anderzijds. In 1994 zette Tine Mouton haar schouders onder een kinderwerking in de Bombaystraat bij de Londonstraat.

De JAMKLUB gaat op in VZW JONG

In 2003 ging de Jamklub samen met tien andere Gentse jeugdhuizen op in VZW Jong. Nieuwe enthousiaste

krachten Yoeri, Faisl en Wouter zetten ondertussen hun schouders onder de werking. Het jeugdhuis is nog steeds gevestigd in de Meulesteedsesteenweg 25. Je kan er op maan-, woens- en vrij-dagen vanaf 16 jaar terecht om te inter-netten, vrienden ontmoeten, pingpon-gen...

www.vzwjong.be

Meer weten?

Page 46: Neuzen in de Gentse dokken

46ZICHT OP DE OUDE DOKKEN

Page 47: Neuzen in de Gentse dokken

47

De Oude DokkenDe komende twintig jaar verandert de omgeving van de drie oudste dokken van Gent in een volledig nieuw stads-deel aan het water.

In het gebied tussen de Dampoort en de wijk Muide, op nog geen kilometer afstand van de 3 historische torens zullen ongeveer 1.500 nieuwe wonin-gen verrijzen, omgeven door water en verschillende nieuwe wijkparken. Langsheen de Dokken zelf komt een kaaipromenade die tien keer langer zal zijn dan de Gras- en Korenlei. Veel open ruimte en recreatiemogelijkheden dus voor jong en oud.

Naast wonen is er ook plaats voor werkgelegenheid, lokale kleinhandel en publieke voorzieningen. De nieuwe voetgangers- en fietsersbruggen, waar-van De Bataviabrug de eerste is, én het verleggen van de stadsring naar de Afrikalaan en Koopvaardijlaan zorgen voor een perfecte aansluiting op de historische binnenstad.

Vzw DOK, die de afgelopen jaren de Oude Dokken omtoverde tot ‘werfplek voor verpozing en creatieve manoeu-vres’, zorgde ervoor dat de verwaars-loosde plek, nog voor de komst van de eerste woningen, al bruist van het

Page 48: Neuzen in de Gentse dokken

48

nieuwe leven. Groenten uit Gent van Weerkwerk en Kangroen zorgen met ex-perimentele stadslandbouwprojecten voor nieuwe tijdelijke invullingen. De Bataviabrug die de verbinding maakt tussen het stadscentrum en de nieuwe wijk is in gebruik. Langs de vernieuwde kaaimuren van het Houtdok is er plaats voor 34 woonboten. De kaaimuren aan het Houtdok worden nu hersteld. Aan de waterzijde van de bogenrijen komt een nieuwe promenade. Tegelijk wordt een deel van het water gedempt, waarna de Stad Gent dit stuk omtovert tot recreatieve zone, met strand, groen en moeras.

In de loop van 2015 starten de werken aan de eigenlijke woonwijk. Langs de Schipperskaai komen ongeveer 350 woningen, woongroen, een basisschool, een crèche en een sporthal.

Eén van de bezielers van dit stukje stadsvernieuwing is Karin Tem-merman. Als voormalige schepen van Stedenbouw zag ze een buitenkans in de verschuiving van de haven naar het noorden van onze stad. De vrijgekomen ruimte leent zich perfect als bestem-ming voor een nieuwe kwalitatieve, betaalbare en duurzame woonwijk, nabij Dampoortstation.

Page 49: Neuzen in de Gentse dokken

49

Meulestee Koerse parkeerde zich in 2008 meteen stevig op de lijst met hippe en leuke buurtinitiatieven.

Een groep enthousiaste nieuwe buurt-bewoners inspireerde zich losjes op de traditie van volkskoersen uit de jaren ’50, en liet zo een frisse wind waaien door de wijk. Jong en oud, uit Meulestede en ver daarbuiten, kwam een kijkje nemen op dit kleurrijke volksfeest. Buurtbewoner Frederik Sioen becommentarieerde als een vol-

leerde eloquente Michel Wuyts de 250 coureurs. De renners heisten zich in de meest fantastische outfits en koersten in de gekste ritten als onderdeel van de grappigste categorieën. Deelnemen was belangrijker dan winnen, dat spreekt voor zich.

Helaas is de rit uitgereden, maar het borrelt van de ideeën om iets nieuws uit de startblokken te laten rijden. Wij hebben alvast een beetje heimwee... Leve Meulestee!

Koers in Meulestee

Page 50: Neuzen in de Gentse dokken

50LÜBECKSTRAAT

Page 51: Neuzen in de Gentse dokken

51

En toen viel de bom Tijdens de Tweede Wereldporlog was de Gentse zeehaven militair gezien een zeer strategische locatie. Het was dan ook een geliefd doelwit van Duitse bom-menwerpers.

De omgeving van de Afrikalaan werd platgebombardeerd. Na de oorlog

bouwde de overheid ter hoogte van de Lübeckstraat en de verder gelegen Pre-toriastraat noodwoningen.

De barakken van Lübeckstraat worden vandaag nog steeds gebruikt, deze van de Pretoriastraat moesten intussen plaatsruimen voor industrie.

Page 52: Neuzen in de Gentse dokken

52

Vroeger

MEULESTEDEPLAATS (BEGIN 20STE EEUW - VERZAMELING F. VAN NEVELE)

Page 53: Neuzen in de Gentse dokken

53

Nu

REDERIJPLEIN (2014)

Page 54: Neuzen in de Gentse dokken

54

Neuzen in de Gentse Dokken werd bijeen geneusd door Curieus Rode Dokken: Jurgen Bockstaele, Martine De Regge, Lucien De Ridder, Brigitte Geirnaert, Philip Maelfait, Willy Marquenie, Marc Lootens, Pieter-Paul Verhaeghe en Eric Vermeulen.

Redactie: Pieter-Paul VerhaegheEindredactie: An PauwelsFotografie: Wouter RawoensVormgeving: Rob MarcelisLay out: Cindy Schuddings

Oude foto’s op p. 11, 35 en 50 uit: Gentse wijken van vroeger. Deel 2 De Muide.

Colofon

Met de steun van Provincie Oost-Vlaanderen

Krijg je het ook zo warm van zo veel leuke ideeën? Voel je het tintelen om Curieus te worden? Aarzel dan niet om ons te contacteren.

www.curieus.be/oost-vlaanderen/aanbod/neuzen-in-oost-vlaanderen

Page 55: Neuzen in de Gentse dokken

CURIEUS?Curieus is een sociaal-culturele vereniging voor volwassenen die zich bezig houdt met alles wat mensen kan boeien. Je komt ons tegen op meer dan 300

plaatsen in Vlaanderen en Brussel. Je kan er komen proeven van de activiteiten die een kleine of grote groep vrijwilligers organiseren voor iedereen in hun gemeente of wijk: daguitstappen, info- en debatavonden, tentoonstellingen,

filmvoorstellingen, standupcomedy-avonden, internetklasje, quizzen, fiets- of wandeltochten… Kortom: alles wat mensen ‘curieus’ maakt.

Curieus is er voor mensen die op zoek zijn naar een zinvolle vrijetijdsbesteding. Mensen die andere mensen willen ontmoeten in een aangename en

vriendschappelijke sfeer. Curieus is er ook voor mensen die graag iets opsteken, die steeds op de hoogte willen blijven en mee willen zijn in deze

steeds veranderende maatschappij.

Curieus draagt waarden als respect, gelijkwaardigheid en solidariteit hoog in het vaandel. We kiezen voor een samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt om zich te ontplooien en de verantwoordelijkheid heeft om

deze kansen te benutten. Curieus kiest voor ontmoeting. Curieus wil mensen samenbrengen, banden smeden, netwerken bouwen.

WWW.CURIEUS.BE [email protected]

Page 56: Neuzen in de Gentse dokken

V.u.: Fons De Geest - Speldenstraat 1 - 9000 Gent. Niet op de openbare weg gooien ajb.