NEN 1010: de neuzen dezelfde kant...
Click here to load reader
Transcript of NEN 1010: de neuzen dezelfde kant...
20Installatie Journaal
Juni-juli 2016
Wijzigingen - Verplicht - Mogelijkheden
REGELGEVING
De nieuwe versie van NEN 1010 uitgave 2015
wordt deze zomer wettelijk aanwezig ter
vervanging van de NEN 1010:2007. Vanaf 1 juli
moet een nieuwe installatie of uitbreiding aan
de norm voldoen. Reden voor diverse
leveranciers om het land in te trekken. Vorige
maand bezochten we een themamiddag van
ABB en deze keer is de Eaton theatertour aan
de beurt. Meer dan 300 installateurs kwamen
naar de bijeenkomst in Ede.
Abstracter
Trainer Pouw Jongbloed, die in diverse
commissies zitting heeft, leidde de dag. Meer
dan 400 wijzigingen, waarvan 200 belangrijke,
staan in de 2015-versie van de norm. Ook zijn
er 100 bladzijden aan toegevoegd. “Nieuw is
verlichting, laadpalen, beveiliging tegen een arc
lash en de eisen aan leidingsystemen in
vluchtwegen.” Maar ook is de norm nog
abstracter geworden, het gevolg van meer
‘Europa’ in de NEN 1010. Er staat minder vaak
voorgeschreven hoe iets moet worden
opgelost. Met andere woorden: “De NEN 1010
geeft veel meer mogelijkheden voor eigen
verantwoordelijkheden.”
Misschien wel het belangrijkste is de vraag
waar iets nu precies staat in de norm. Veel
installateurs hebben weliswaar de digitale
versie op hun computer staan en met Ctrl-F
kun je lekker snel zoeken. Maar een zoekterm
als aardlek levert al meer dan veertig hits op.
Als je die allemaal langs moet lopen, is de
aardigheid er snel af. Jongbloed gaf de
belangrijke tip: “Tot en met deel 6 staan de
eisen aan installaties in kantoren en woningen
met weinig risico. In deel 7 staan ‘gevaarlijke
installaties’ zoals de elektrotechnische
laagspanningsinstallatie in een badkamer of
fabriek.” Een belangrijke verbetering, want
voorheen stond het door elkaar. Jongbloeds
lezing ging in op de gevolgen van de nieuwe
NEN 1010 voor woonhuisinstallaties. Dat is
waar de meeste installateurs dagelijks mee te
maken hebben. Je hoorde dan ook dat
blocnootjes werden opengeslagen en de
pennen ijverig meeschreven.
Lichtschakelaars
Was in 2007 al de tabel met het aantal
wandcontactdozen geschrapt, de NEN
1010:2015 is nog minder concreet. Je moet het
doen met de tekst: ‘Er moeten voldoende
contactdozen en aansluitpunten voor
verlichting zijn.’ Dat is een leuk puntje voor
minder royale installateurs om bij de oferte in
te snoeien. Zelfs de eis van schakelaars voor
verlichting is geschrapt. Die mag simpelweg
ontbreken. Natuurlijk met de gedachte om
domoticasystemen meer ruimte te geven,
maar het kan ook weer uitnodigen tot misbruik.
“Ja beste klant. Dat is meerwerk.” Overigens:
wandcontactdozen zijn ook passé. Ze heten
voortaan contactdoos, afgekort cd. Dat is nog
even wennen. Ook nog een eis aan de
bekabeling. De fase en nuldraden moeten
minsten 2,5 mm2 zijn. Dat is een andere eis dan
in Duitsland waar een eindgroep van 16A ook bij
VD-draad van 1,5 mm2 mag worden gebruikt.
Dat komt doordat bij onze oosterburen
automaten verplicht zijn en die schakelen
sneller af dan smeltzekeringen die in Nederland
nog veelvuldig worden gebruikt. Ze zijn ook
trager en daardoor is bij overbelasting van een
VD-draad 1,5 mm2 een reëel brandgevaar.
Tegelijkertijd zijn sommige eisen minder zwaar
geworden. De keuken hoef je niet meer te
verdelen over twee eindgroepen en ook hoeft
een verbruiker van meer dan 2 kW niet meer
NEN 1010: de neuzen
dezelfde kant op
Vanaf 1 juli is de nieuwe NEN 1010 verplichte kost. In vogelvlucht
werden tijdens Eatons theatertour belangrijke veranderingen
toegelicht. Vooral gericht op installateurs in de woningbouw.
Tekst Richard Mooi Beeld Ebel-Jan Schepers
Sommige eisen zijn minder zwaar geworden
21Installatie Journaal
Juni-juli 2016
REGELGEVING
een aparte eindgroep te krijgen. De eis nu:
‘Voldoende eindgroepen om apparatuur
gelijktijdig te kunnen gebruiken.’ Jongbloeds
conclusie: “Het is nu aan jullie. Best lastig.”
Voor aardlekbeveiliging komt er een verbod op
vierpolig schakelen. Voortaan moet elke fase
een eigen aardlek krijgen. Het betekent dat bij
een kleine nieuwbouwwoning met standaard 3
x 25 aansluiting minimaal drie aardlekken
nodig zijn. “Of je moet de derde fase niet
aansluiten. Maar netwerkbeheerders zullen er
niet blij mee zijn als iedereen dat doet.” Nog
eentje dan voor de woningbouw, met gevolgen
voor de aansluiting voor de buitenlamp.
“Leidingen moeten eindigen in een omhulling.
Nu de draden uit de pvc-buis laten bungelen
met een lasdopje op het einde is verboden. Of
er moet een inbouwdoos komen, of de
installateur moet een (goedkoop) buitenarma-
tuurtje plaatsen.
Brandwerendheid
Ook voor (kleine) utiliteit zijn er enkele
wijzigingen met grote gevolgen. Een belangrijke
is wel de eis van brandwerendheid van
bekabeling in vluchtwegen in gebouwen vanaf
de klasse BD 2 tot en met BD4. Dat zijn vrijwel
alle gebouwen, ook woongebouwen van het
type hoogbouw, vanaf pakweg de twee etage.
De vluchtwegen in zulke gebouwen zijn de
gangen in kantoorpanden en zorginstellingen,
de galerijen van lats en gezamenlijke hallen
van appartementsgebouwen. In zo’n gang,
zeker in kantoorpanden, loopt ook de
bekabeling, keurig in kabelgoten. Maar vanaf
nu moeten kabels brandwerend zijn uitgevoerd,
ook al hebben ze geen functiebehoud.
Brandwerend bekabeling voorkomt rook
waardoor de vluchtroute wordt belemmerd. “Je
wilt ook niet bedolven worden onder vallende
brandende kabeldeeltjes.” De kabel moet dus
brandwerend zijn, maar hoeft geen functiebe-
houd te hebben. Veel keuze uit zulke bekabe-
ling is er nog niet. Het kan zijn dat hier nog
uitstel op mogelijk is, totdat de industrie in
ieder geval in 2017 voldoende aanbod
beschikbaar heeft. En let even op: de eis van
brandweren bekabeling geldt niet alleen voor
de laagspanningsinstallatie, maar ook voor
UTP-kabels. Ook die mogen de vluchtweg niet
langer belemmeren. De term hoogbouw kan
nog een leuk discussiepunt met de opdracht-
gever opleveren. Wat is nu precies hoogbouw?
Voor Jongbloed alle gebouwen hoger dan twee
etages van waar springen vanuit het raam
onmogelijk is. België hanteert een andere
Pouw Jongbloed: “Het is nu aan jullie.”
deinitie. Hoogbouw geldt vanaf een hoogte van
25 meter.
Extra kabelgoot
Voor grotere installaties zijn de belangrijkste
wijzigingen meestal ingrijpender. Bijvoorbeeld
de regels die gelden bij uitbreiding van
installaties. Nieuwe bekabeling heeft invloed
op bestaande kabels. Meer kabels in de
kabelgoot betekent ook dat de huidige kabels
warmer worden waardoor de reductiefactor
oploopt. Niet alleen de nieuwe kabels moeten
dikker zijn, dat geldt ook voor de bestaande
kabels. Jongbloed heeft de eerste reacties van
installateurs al gehoord. “Ik leg er wel een extra
kabelgoot naast.” Voor agrarische ruimtes zijn
de eisen ten aanzien van potentiaalverefening
fors toegekomen. Een koeienstal moet een
ijnmazig aardnet krijgen. Tip: “Lees hoofdstuk
zeven goed door voordat je ’n aanbieding doet.”
Installatieontwerpers moeten steeds meer de
selectiviteit bepalen van automaten en achter
een ups luistert dat nauw. Als voorbeeld
noemde Jongbloed een installatie met een ups
van 80A met een kortsluitstroom van 160A.
Met vier automaten van elk 16 ampère kan dat
al een kapotte ups opleveren. De kortsluit-
stroom van één automaat is 10 x In = 160 A. Tel
daarbij het verbruik van de overige drie
eindgroepen van in totaal 50A en zo ontstaat er
een kortsluitstroom van 210A. Dat is te veel
voor de ups, en vermogenselektronica raakt
beschadigd. “Wen er maar aan. We krijgen
steeds meer DC-netten. Die voedingsbron kan
weinig kortsluitstroom leveren. Selectiviteit
wordt daarom enorm belangrijk.”
Documenten
Tenslotte: iedere installatie moet zijn voorzien
van geschikte documenten. “Maar wat is
geschikt?” Ter geruststelling: Voor eenvou-
dige (woonhuis)installaties volstaat een
grondschema en groepenverklaring. Voor
grotere installaties wordt het steeds
belangrijker om alles vast te leggen, ook
iedere wijziging. De eindgroep van een
pv-installatie moet ook zichtbaar worden
gemaakt. De brandweer kan bij bluswerk-
zaamheden waarbij de elektriciteit wordt
uitgeschakeld zo in één oogopslag zien dat er
zonnepanelen op het dak liggen. En dat ze
voorzichtig moeten zijn met bluswater.