NEKI ASPEKTI PRIMENE NOVOG ZAKONA O VISOKOM …
5
XII Skup TRENDOVI RAZVOJA: “Bolonjski proces I PRIMENA NOVOG ZAKONA” Kopaonik, 06. – 09 03. 2006. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 55 NEKI ASPEKTI PRIMENE NOVOG ZAKONA O VISOKOM OBRAZOVANJU Prof. dr Mirko Plančak Univerzitet u Novom Sadu, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad 1. STRUČNI, AKADEMSKI I NAUČNI NAZIVI I ODGOVARAJUCI ECTS BODOVI Novi Zakon o Visokom obrazovanju eksplicitno definiše stručna, akademska i naučna zvanja u oblasti visokog školstva. Na slici 1 dati su nazivi akademskih zvanja sa odgovarajućim brojem ECTS bodova potrebnih za sticanje tih zvanja (novi Zakon, čl.29 i čl.95) : - osnovne akademske studije traju 3-4 godine (180-240 ECTS bodova), s tim što se u praksi kod nas pojavljuju i slučajevi sa 3,5 godine (7 semestara, 210 ECTS bodova). Na većini fakulteta novosadskog Univerziteta je predviđeno da ove osnovne studije traju 4 godine. - diplomske akademske studije koje ukupno traju 5 godina tj. 300 ECTS bodova i na kraju kojih student dobija naziv “ diplomirani ...- master“ sa naznakom odgovarajuće oblasti. - specijalističke akademske studije koje imaju najmanje 60 ECTS bodova, kada su predhodno završene diplomske akademske studije. Lice koje završi ove studije stiče stručni naziv specijalista sa naznakom zvanja drugog stepena iz odgovarajuće oblasti. - doktorske studije traju najmanje 3 godine tj. 180 ECTS bodova uz predhodno ostvaren obim od 300 ECTS bodova. Kada je reč o strukovnim studijama (bivse Više škole) Zakon predviđa (sl.2): - osnovne strukovne studije (3 godine tj. 180 ECTS bodova) - specijalističke strukovne studije ( najmanje 60 ECTS bodova a može i više) Na strukovnim studijama nije moguće steći titulu “Doktor nauka». Moguć je i prelazak sa strukovnih na akademske studije , prema šemi kako je to prikazano na slici 3. Kao što se sa slike uočava, nakon završetka prvog nivoa strukovnih studija, moguće je, uz polaganje diferencijalnih ispita u vrednosti 30-60 ECTS (što zavisi od vrste studijskog programa) preći na akademske studije, tj. dobiti diplomu osnovnih akademskih studija (bachelor). 2. PRAVILA PRELASKA SA STAROG NA NOVI SISTEM STUDIRANJA Sa aspekta primene zakona o visokom školstvu sadašnja situacija je jedna vrsta interregnuma, validna su oba Zakona, i stari i novi. Naime, studenti koji su studije upisali pre donošenja novog Zakona imaju pravo po tom, starom Zakonu te studije i da završe (i da dobiju zvanja po starom Zakonu). Istovremeno, predlog je da im se da mogućnost da se “u hodu” prestroje tj. pređu na nova pravila (novi Zakon). Iako o mogućnostima i pravilima takvog prelaza treba da odluči Nacionalni Savet (koji još nije definitivno konstituisan), već sada postoje relevantni predlozi od strane Univerziteta/Fakulteta o modalitetima realizacije takvih mogućnosti.
Transcript of NEKI ASPEKTI PRIMENE NOVOG ZAKONA O VISOKOM …
XII Skup TRENDOVI RAZVOJA: “Bolonjski proces I PRIMENA NOVOG ZAKONA” Kopaonik, 06. – 09 03. 2006. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
55
NEKI ASPEKTI PRIMENE NOVOG ZAKONA O VISOKOM OBRAZOVANJU
Prof. dr Mirko Plančak
Univerzitet u Novom Sadu, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad
1. STRUČNI, AKADEMSKI I NAUČNI NAZIVI I ODGOVARAJUCI ECTS BODOVI Novi Zakon o Visokom obrazovanju eksplicitno definiše stručna, akademska i naučna zvanja
u oblasti visokog školstva. Na slici 1 dati su nazivi akademskih zvanja sa odgovarajućim brojem ECTS bodova potrebnih za sticanje tih zvanja (novi Zakon, čl.29 i čl.95) :
- osnovne akademske studije traju 3-4 godine (180-240 ECTS bodova), s tim što se u praksi kod nas pojavljuju i slučajevi sa 3,5 godine (7 semestara, 210 ECTS bodova). Na većini fakulteta novosadskog Univerziteta je predviđeno da ove osnovne studije traju 4 godine.
- diplomske akademske studije koje ukupno traju 5 godina tj. 300 ECTS bodova i na kraju kojih student dobija naziv “ diplomirani ...- master“ sa naznakom odgovarajuće oblasti.
- specijalističke akademske studije koje imaju najmanje 60 ECTS bodova, kada su predhodno završene diplomske akademske studije. Lice koje završi ove studije stiče stručni naziv specijalista sa naznakom zvanja drugog stepena iz odgovarajuće oblasti.
- doktorske studije traju najmanje 3 godine tj. 180 ECTS bodova uz predhodno ostvaren obim od 300 ECTS bodova.
Kada je reč o strukovnim studijama (bivse Više škole) Zakon predviđa (sl.2):
- osnovne strukovne studije (3 godine tj. 180 ECTS bodova) - specijalističke strukovne studije ( najmanje 60 ECTS bodova a može i više)
Na strukovnim studijama nije moguće steći titulu “Doktor nauka».
Moguć je i prelazak sa strukovnih na akademske studije , prema šemi kako je to prikazano
na slici 3. Kao što se sa slike uočava, nakon završetka prvog nivoa strukovnih studija, moguće je, uz polaganje diferencijalnih ispita u vrednosti 30-60 ECTS (što zavisi od vrste studijskog programa) preći na akademske studije, tj. dobiti diplomu osnovnih akademskih studija (bachelor).
2. PRAVILA PRELASKA SA STAROG NA NOVI SISTEM STUDIRANJA
Sa aspekta primene zakona o visokom školstvu sadašnja situacija je jedna vrsta interregnuma, validna su oba Zakona, i stari i novi. Naime, studenti koji su studije upisali pre donošenja novog Zakona imaju pravo po tom, starom Zakonu te studije i da završe (i da dobiju zvanja po starom Zakonu). Istovremeno, predlog je da im se da mogućnost da se “u hodu” prestroje tj. pređu na nova pravila (novi Zakon). Iako o mogućnostima i pravilima takvog prelaza treba da odluči Nacionalni Savet (koji još nije definitivno konstituisan), već sada postoje relevantni predlozi od strane Univerziteta/Fakulteta o modalitetima realizacije takvih mogućnosti.
XII Skup TRENDOVI RAZVOJA: “Bolonjski proces I PRIMENA NOVOG ZAKONA” Kopaonik, 06. – 09 03. 2006. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
56
U daljem tekstu daju se neke ideje i predlozi kako premostiti praktične probleme iz ove
sfere, a sa željom da se što bezbolnije realizuje prelaz sa starih na nova pravila studiranja.
Sl.1. Akademske studije
Sl.2. Strukovne studije
XII Skup TRENDOVI RAZVOJA: “Bolonjski proces I PRIMENA NOVOG ZAKONA” Kopaonik, 06. – 09 03. 2006. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
57
Sl.3. Opšti prikaz moguće varijante univerzitetskog 3-ciklusnog i
visokoškolskog 2-ciklusnog studiranja
Dodiplomske studije
Po novom Zakonu dodiplomske studije mogu trajati od 3-4 godine. U ovom prikazu simulirana su 3 slučaja:
a.) po novom Zakonu dodiplomske studije traju 3 godine (180 ECTS). U ovom slučaju studenti koji studiraju po starom Zakonu mogu dobiti BSc diplomu po novom Zakonu ako upišu 7 semestar sa sakupljenim 170 ECTS bodovima i urade BSc rad. Nakon toga nastavljaju po novom Zakonu ka MSc diplomi.
b.) po novom Zakonu studije traju 3.5 godina (7 semestara). Student koji studira po starom Zakonu i upiše VIII semestar uz sakupljene 200 ECTS može pristupiti izradi BSc rada po novom Zakonu.
c.) po novom Zakonu dodiplomske studije traju 4 godine (8 semestara). Student koji je upisao IX semestar po starom Zakonu i sakupio 230 ECTS ima pravo da pristupi izradi BSc rada po novom Zakonu.
Diplomske akademske studije
Diplomske studije koje vode do naziva “Dipl ing.-master” traju po novom Zakonu 5 godina
(10 semestara) tj. zahtevaju sticanje 300 ECTS bodova. I u ovom slučaju prikazuju se 3 različita moguća slučaja: a.) student je završio petogodišnje studije (10 semestara) i ima naziv “Diplomirani inženjer“. U
ovom slučaju student može direktno dobiti diplomu po novom Zakonu (naziv “Diplomirani inženjer - master“). Alternativno, predlaže se da u ovom slučaju student treba da upiše 10 semestar, položi 2 ispita (ukupno 10 ECTS) i izradi MSc rad.
XII Skup TRENDOVI RAZVOJA: “Bolonjski proces I PRIMENA NOVOG ZAKONA” Kopaonik, 06. – 09 03. 2006. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
58
b.) student je završio 9-semestralne studije (4,5 godina) i stekao diplomu po starom Zakonu (Dipl.Ing.). Ovaj student treba da upiše 10 semestar po novom Zakonu, položi 2 ispita (10 ECTS) i izradi MSc rad da bui stekao diplomu po novom Zakonu (“Diplomirani inženjer - master“).
Sl.4. Pravila prelaska sa starog na novi sistem - dodiplomske studije (I stepen)
c.) student je završio 8-semetralne studije po starom Zakonu i dobio naziv Dipl ing. Da bi
stekao naziv “Diplomirani inženjer-master“ potrebno je da se upiše u 9-ti semestar po studija po novom Zakonu, stekne u 9 i 10 semestru 40 ECTS i uradi MSc rad (20 ECTS).
Doktorske studije Doktorske studije po novom Zakonu traju 3 godine (180 ECTS).
a.) osobe koje su magistrirale po starom Zakonu (magistri nauka) upisuju se u 3 godinu doktorskih studija, tj. pristupaju izradi samog doktorskog rada.
b.) osobe koje se nalaze na post-diplomskim (magistarskim) studijama po starom Zakonu mogu završiti te studije po tom starom Zakonu i steći naziv Magistar nauka a mogu i preći na doktorske studije po novom Zakonu. U koju fazu doktorskih studija se mogu ukjljučiti zavisi od od toga koliko je obaveza (ispita, ECTS) student do datog trenutka ispunio.
c.) osobe koje su završile petogodišnje diplomske studije po novom Zakonu i stekle naziv Diplomirani inženjer – master upisuju se u prvi semestar doktorskih studija.
XII Skup TRENDOVI RAZVOJA: “Bolonjski proces I PRIMENA NOVOG ZAKONA” Kopaonik, 06. – 09 03. 2006. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
59
Sl.5. Pravila prelaska sa starog na novi sistem - diplomske akademske studije (Master)
Sl.6. Pravila prelaska sa starog na novi sistem - doktorske studije (PhD)
