“Ndotja e ajrit, si ajo brenda edhe jashtë shtëpisë, është problemi kryesor mjedisor që ndikon mbi shëndetin dhe prek këdo, si në vendet në zhvillim edhe në ato të zhvilluara”. 

NDOTJA E AJRIT

Ndotja e atmosferës Shtimi i substancave

sëmundjet e lidhura me ajrin e ndotur

Kanceri

Sëmundje zemre dhe rreziku per atak

Sëmundje mushkërie si cirroza 

dhe Emfizema

AstmaPneumonia dhe komplikacionet e saj

Bronkiti dhe pneumonia

Alergji të lidhura me aparatin respirator

Ajri është thelbësor për zhvillimin e jetës, pa të ne mund të jetojmë vetëm për pak minuta. Ndotja e ajrit është një nga problemet  në serioze mjedisore të shoqërisë  në të gjitha nivelet e zhvillimit të saj ekonomik. Më shumë së 500 milion njerëz  ekspozohen çdo ditë  ndaj përqëndrimeve të larta të ndotësve  të ajrit të brendshëm  në formë të blozës nga zjaret e hapur  dhe sobat johermetike. Më tepër se 1500 milion njerëz jetojnë në zonat urbane  me nivele shumë të larta  dhe të dëmshme të ndotjes së ajrit. 

Cilesia e ajrit ne Tirane 

Qyteti i Tiranës sipas të dhënave të monitorimit të certifikuar nga OBSH, qyteti i Tiranës ka për here të parë ajër të cilësisë brënda normës së BE-së. Ndotja e lartë në parametrin PM (pjesëza të ngurta) lidhej me cilësinë e keqe të rrugëve, me trafikun e bllokuar rrugor, me aktivitetin e ndërtimit dhe pjesërisht me ngrohjen e banesave.Ndotësit e krijuar nga trafiku përfshijnë hidrokarburet,oksidet e azotit,lëndën e grimcuar dhe monoksidin e karbonit. Praktikisht Tirana nuk ka tashmë burime të rëndësishme industriale të ndotjes së ajrit, si dy-tre dekada më parë

Tre shkaktarët kryesorë të ndotjes së ajrit, sipas specialistëve, janë automjetet e vjetëruara, trafiku i makinave, ndërkohë që faktor tjetër i ndotjes janë edhe ndërtimet, të cilat nuk zbatojnë kriteret për të evituar ndotjen, apo djegia e mbeturinave vend e pa vend.

Sa i takon ndikimit në shëndet, ndotja e ajrit pakëson jetëgjatësinë e banorëve, në avancimin dhe keqësimin e sëmundjeve kardiovaskulare e respiratore, si dhe gravizon frekuencën e ashpërsinë e simptomave azmatike e të sëmundjeve akute respiratore të fëmijëve. Specialistët e shëndetësisë paralajmërojnë se nëse nuk merren masa urgjente, humbja e pritshme e jetëgjatësisë në kryeqytet do të jetë 1- 2 vjet për çdo banor.  Sipas një studimi të ISHP-së në vendin tonë mendohet të ketë rreth 1400 raste të reja me kancer që shfaqen çdo vit dhe kjo për shkak të ndotjes së ambientit.

Formaldehidi

AzbestiBojrat e vajit

Gaze te demshme ne ajrin e ndotur 

Formaldehidi

• Formaldehidi është një gaz i tretshëm në ujë, pa ngjyrë dhe helmues, me një erë• të veçantë. Ai përdoret si dezinfektues, si kimikat për bujqësinë, si ngjitës për 

panelet• e ndërtimit dhe si agjent zjarrdurues në përbërjen e disa materialeve komplekse 

etj.• Gjurmë të formaldehideve janë gjetur dhe në dyllin që përdoret në pajisjet 

shtëpiake,• te vajrat, te shampot, te pasta e dhëmbëve, te birra dhe te vera, te letrat e 

mureve, te• bojrat, te duhani dhe në pjesët e brendshme të makinave. Meqenëse 

formaldehidi nuk• formon kurrë lidhje kimike të plotë, ai mund të dalë si gaz pas disa vitesh, duke 

mos• pasur erë të dallueshme. Vetia e tij e avullimit ndikon në sistemin e frymëmarrjes,• në lëkurë dhe në zemër.

Azbesti është një përbërje mineralesh, që gjendet në natyrë, në disa llojeformacionesh shkëmbore. Ai është një material rezistent ndaj zjarrit dhe gërryerjes dheshpesh shërben si një izolues i mirë i nxehtësise. Për rrjedhojë, asbesti konsiderohej sinjë material i mrekullueshëm, me përdorim të gjerë. Mirëpo, me kalimin e kohes,u zbulua që shëndeti i njerëzve vihej në rrezik nga thithja e grimcave të asbestit.Ndërsa marrim frymë, grimcat e asbestit futen dhe mbeten përgjithmonë në muret emushkërive dhe në ato të sistemit të tretjes, duke çuar në dëmtime serioze tëshëndetit, siç mund të jetë shfaqja e sëmundjes së kancerit. Ka raste që ndikimet easbestit të mos vihen re, edhe pas shumë vitesh nga ekspozimi. Pavarësisht nga këtondikime, materialet me përmbajtje asbesti përbëjnë një rrezik më të vogël përshëndetin e njerëzve, nëse ato përdoren dhe ruhen sipas rregullave. 

AZBESTI

Në Tiranë, ndotja e ajrit, 3-4 herë më e lartë se BE.Zona “21 Dhjetori” ndotja e ajrit, 10 herë më e lartë se normat evropiane.Periferia e Tiranës, 2 herë më e lartë se normat e BE.500 vdekje në vit nga ndotja e ajrit në Tiranë.1400 pacientë shtohen brenda vitit nga ndotja e Tiranës

Shifrat tronditëse të ndotjes së ajrit në Tiranë