Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen

de bomen komen uit de grond

en uit hun stam de twijgen

en ied'reen vindt het heel gewoon

dat zij weer bladeren krijgen

we zien ze vallen op de grond

en dan opnieuw weer groeien

zo heeft de aarde ons geleerd

dat ál wat sterft zal bloeien

-Toon Hermans

© Initiatiefgroep Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen

2

Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen

Naam initiatiefnemer: Nationaal Bossenfonds

(Trees for All / Staatsbosbeheer/ Stichting Nationale Boomfeestdag)

Contactpersoon: Sjaak de Ligt

Email: sjaak.de.ligt@treesforall.nl

Telefoonnummer: 0031 (0)612962231

Het Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen is een Herdenkingsbos waar voor

ieder slachtoffer van de vliegramp met vlucht MH17 een boom wordt geplant door of

namens de nabestaanden. De groei van de bomen houdt de nagedachtenis aan ieder van de

298 slachtoffers levend, ook voor toekomstige generaties. Binnen een krans van

zonnebloemen omarmen de bomen gezamenlijk het Herdenkingsmonument.

De locatiekeuze Het bosmonument is ontworpen in Park Vijfhuizen in de gemeente Haarlemmermeer, naast

Schiphol. Deze locatie voldoet aan alle voorwaarden, die gesteld zijn door de Commissie

Herdenkingsmonument van de Stichting Vliegramp MH17.

Goede bereikbaarheid

© Initiatiefgroep Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen

3

Het monument moet niet alleen voor Nederlanders goed bereikbaar zijn, maar tevens voor

nabestaanden uit andere landen. Daarom is gekozen voor een locatie dicht bij Schiphol. Park

Vijfhuizen is vanaf onze luchthaven binnen 15-20 minuten met snelbus of taxi te bereiken. De

locatie ligt circa 6 minuten rijden vanaf van de A9.

Hoogwaardige voorzieningen

In de nabijheid ligt een grote parkeerplaats met een capaciteit van ruim 4.000 voertuigen,

waarvan gebruik kan worden gemaakt. Op circa 7 minuten loopafstand ligt Expo

Haarlemmermeer. Dit voormalig hoofdgebouw van de Floriade is volledig uitgerust voor het

organiseren van zowel kleine als grote bijeenkomsten tot een maximum van 4.000

deelnemers.

Rust en ruimte

Park Vijfhuizen biedt ruimte en rust. Het is onlangs aangelegd, maar nog niet volledig

ingericht. Een monument zal het verrijken. Er is geen overlast van vlieg- en autoverkeer. Het

park heeft de functie ‘recreatie/groen’. Hierdoor kan het gebied per direct zonder extra

vergunningen als bosmonument worden ingericht.

Het park is openbaar. Omdat ook de omwonenden er gebruik van maken, kunnen zij net als

de parkbeheerder een oogje in het zeil houden.

Park Vijfhuizen is 15 hectare groot, circa 25 voetbalvelden. Deze afmeting maakt het mogelijk

dat grote aantallen tegelijkertijd het gebied kunnen bezoeken, zonder elkaar overlast te

geven. Bij het ontwerp is rekening gehouden met de wens tot rust en privacy.

© Initiatiefgroep Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen

4

Gehanteerde uitgangspunten De wens van de nabestaanden staat voorop. Hun wensen moeten terugkomen in het

uiteindelijke ontwerp.

Het bosmonument moet voor alle slachtoffers zijn en ook persoonlijk. Ontwerp en inrichting

dienen een referentie te hebben met MH17.

Wanneer nabestaanden de boom niet zelf kunnen of wensen te planten zal een alternatief

worden geboden, bijvoorbeeld door kinderen van scholen uit de omgeving in te schakelen.

Bomen en monument

Het Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen bestaat uit twee hoofdelementen:

De bomen geplant op een uitvergroot herdenkingslint

Een besloten herdenkingsplaats

In goede handen

© Initiatiefgroep Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen

5

Het beheer van Park Vijfhuizen valt onder de verantwoordelijkheid van Recreatie Noord-

Holland. Zij staat er garant voor dat onderhoud en beheer de komende decennia zorgvuldig

en ingetogen gebeuren. Uiteraard mogen nabestaanden zelf extra onderhoud uitvoeren of

persoonlijke zaken toevoegen.

Voor herdenkingsbijeenkomsten zijn Expo Haarlemmermeer en Park Vijfhuizen beschikbaar.

Recreatie Noord-Holland en de gemeente Haarlemmermeer hebben goede ervaring met het

in goede banen leiden van evenementen tot circa 9.000 bezoekers per dag.

Vrij toegankelijk, ook online

Het terrein is openbaar. Door strategisch geplaatste webcams kunnen nabestaanden overal

ter wereld via internet live volgen hoe het bos zich ontwikkelt. Via internet kunnen de gps-

coördinaten van elke boom zichtbaar worden gemaakt. Ook dit weer in overleg met en op

basis van de wensen van de nabestaanden.

Gedachten bij het realiseren van het monument

Symbolische locatie

De slachtoffers van MH17 ontmoetten elkaar voor het eerst op Schiphol. Hier werden ze een

‘groep’. Daar hebben veel slachtoffers voor het laatst hun dierbaren omarmd.

Het groene herdenkingslint in een krans van zonnebloemen

Als eerste ontwerpbasis is de vorm van ‘het herdenkingslint’ gekozen. Het lint is in het terrein

zichtbaar en voelbaar. Het monument symboliseert zo dat, na de rouw (het zwarte lint), er

nieuw leven en nieuwe hoop is (het groene lint). Het lint verbindt slachtoffers en

nabestaanden.

© Initiatiefgroep Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen

6

Ieder slachtoffer krijgt zijn eigen boom op het herdenkingslint. Een krachtig symbool voor

nieuw leven, troost en hoop. Een boom is bij ieder bezoek weer anders, maar altijd vol

energie, reikend naar de hemel.

Het herdenkingslint ligt iets hoger dan de omgeving. Alle bomen zijn, ook voor rolstoelen,

goed bereikbaar door een netwerk van paden. Om het lint ligt een krans van zonnebloemen,

die op 17 juli met een gele gloed het monument omlijsten.

In het driehoekige middendeel ontstaat een beschut amfitheater. Hier is de

herdenkingsplaats waar het te kiezen fysieke monument een plaats kan krijgen.

In of bij de herdenkingsplaats met monument, waar we voor ideevorming graag alle

nabestaanden bij betrekken, zullen de namen van de slachtoffers een centrale plek krijgen.

Dit fysieke monument kan dus ook éen van de voor een andere locatie ingediende ideeën zijn.

Steuntoezegging overheid

Het terrein is aangewezen voor de functie ‘groen/recreatie’. De gemeente Haarlemmermeer

en de provincie Noord-Holland willen en kunnen om deze reden steun aan het initiatief

verlenen wanneer park Vijfhuizen tot locatie is gekozen.

Initiatiefnemers

Iedereen in Nederland identificeert zich als nabestaande van de slachtoffers van vlucht MH17

–direct of indirect. Deze collectieve betrokkenheid tonen, was de belangrijkste drijfveer van

de initiatienemers van het Bosmonument.

Barry Kooijmans (directeur van Nomad) was een goede relatie van Trees for All, een stichting

die in Nederland en ontwikkelingslanden bossen plant voor een betere toekomst. Samen met

zijn gezin was Barry Kooijmans van plan om, tijdens hun vakantie in Maleisië, het bosproject

bezoeken waar zijn bedrijf al meer dan twaalf jaar bomen liet aanplanten om de CO2-uitstoot

van hun vliegreizen te compenseren. Direct nadat bekend was geworden dat zij tot de

© Initiatiefgroep Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen

7

passagiers behoorden, besloot Trees for All om voor hen in Maleisië vier bomen te planten.

Toen zij hierover spraken met andere relaties van haar ontstond direct de gedachte om in

Nederland bomen te planten voor alle slachtoffers, waarbij alle bomen tezamen een

monument zouden vormen.

Gelijktijdig bleek dat Stichting Nationale Boomfeestdag Levensbomen voor de omgekomen

kinderen van vlucht MH17 wilde planten in haar Nationaal KinderBomenBos te Benthuizen.

In dit bos groeien al Levensbomen ter herinnering aan overleden kinderen. Trees for All en

Stichting Nationale Boomfeestdag, samen met Staatsbosbeheer initiatiefnemer van het

Nationaal Bossenfonds, besloten in gezamenlijkheid dat het Nationaal Bossenfonds

initiatiefnemer zou zijn om een Herdenkingsbos verder te ontwikkelen als Nationaal

Monument.

Onafhankelijk

Om onze onafhankelijkheid te blijven garanderen, is het Comité Nationaal

Herdenkingsmonument MH17 Schiphol-Vijfhuizen opgericht. Dit staat onder voorzitterschap

van de oud minister en commissaris der Koningin de heer Ed Nijpels en heeft o.a. als leden

de heren Job Cohen, Alexander Rinnooy Kan en oud minister van Landbouw, Natuur en

Voedselkwaliteit Cees Veerman. Naast het bewaken van die onafhankelijkheid hebben zij ook

toegezegd om zich in te zetten bij het vergaren van de noodzakelijke fondsen voor de

realisatie van het bosmonument

Wij hebben veelvuldig contact met nabestaanden. Vooral omdat wij het van essentieel belang

vinden dat onze initiatieven worden gewogen door direct betrokkenen.

Het Bosmonument MH17 is uit mededogen met de slachtoffers en hun nabestaanden

ontstaan en richt zich op alle slachtoffers, families en betrokkenen. In Nederland en in het

buitenland. Alles met het doel te komen tot een gedenkplaats die samenbindt, tot troost is en

oproept tot een vredelievende wereld.

© Initiatiefgroep Nationaal Monument MH17 Schiphol-Vijfhuizen

8

Met dank aan, ondersteuning door:

Initiatief:

Trees for All www.treesforall.nl en Stichting Nationale Boomfeestdag, www.boomfeestdag.nl

Uitwerking en Coördinatie:

Sjaak de Ligt, Nationaal Bossenfonds, www.treesformh17.0rg

Ruimtelijk Ontwerp:

Robbert de Koning, Robbert de Koning Landschapsarchitect BNT, www.robbertdekoning.nl

3D Vormgeving:

Guido van Gerven, Duplo Studio, www.duplostudio.nl

Idee:

Arold Jansen en Ruud Kempers

ondersteuning door:

Gemeente Haarlemmermeer,

Provincie Noord-Holland,

Recreatie Spaarnwoude,

Staatsbosbeheer