Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie

Wederopsluiting na vrijlating uit de gevangenis

Luc ROBERT & Eric MAES

(promotor)

16 februari 2012

P 2

OVERZICHT

Intro: recidive-onderzoek in België

NICC-onderzoek ‘Wederopsluiting na vrijlating uit de gevangenis’

• Focus en data• Enkele begrippen• Analysegroepen• Enkele resultaten

P 3

ONDERZOEK NAAR RECIDIVEIN BELGIË

Europese landen met en zonder nationale recidivestudies

Bron: Wartna, B. & Nijssen, L., National studies on recidivism. An inventory of large-scale recidivism research in 33 European countries, WODC-studies on recidivism, Fact sheet 2006-11, WODC, februari 2006.

P 4

NICC-ONDERZOEKFocus en data

FOCUS: wederopsluiting na vrijlating uit de gevangenis

Prevalentie van wederopsluiting (% wederopsluitingen)

Snelheid van wederopsluiting (termijn tussen vrijlating en wederopsluiting)

Frequentie van wederopsluitingen na vrijlating (N wederopsluitingen)

DATA: Data geregistreerd in SIDIS-Griffie (databank DG EPI) Onderzoekspopulatie = gedetineerden vrijgelaten vanuit de

gevangenis tussen 1 jan. 2003 en 31 dec. 2005

Type data:bijv. geslacht, nationaliteit, geboortedatum, data van opsluiting/invrijheidstelling, gevangenis en type gevangenis, detentieregime, wettelijke toestand en strafcategorie, misdrijven, type invrijheidstelling (voor alle detentieperiodes)

P 5

NICC-ONDERZOEKEnkele begrippen

BEGRIP wederopsluiting vs. recidive Recidive -> verschillende operationaliseringen

Bijv. nieuwe arrestaties, vervolgingen, veroordelingen, al dan niet tot vrijheidsstraf en/of met zekere ernstgraad, wederopsluitingen (cf. ‘detentierecidive’), intrekking vervroegde invrijheidstelling, …

Wederopsluiting = registratie van nieuwe opsluiting (‘vanuit vrijheid’) in SIDIS-Griffie (cf. ook strafonderbreking m.o.o. ET, onmiddellijke voorlopige invrijheidstelling korte straffen)

Wederopsluiting ≠ recidive in strikte zin (definitieve veroordeling – tot vrijheidsstraf - voor feiten gepleegd na invrijheidstelling)

Wederopsluiting als overschatting recidivegraad: cf. wederopsluiting als beklaagde, omwille van schending VI-voorwaarden, voorlopige aanhouding, …

Wederopsluiting als onderschatting: cf. opschorting van de uitspraak of veroordeling tot niet-vrijheidsberovende straf, niet-uitvoering korte straffen, …

P 6

NICC-ONDERZOEKAnalysegroepen

ANALYSE (# groepen) beschrijvende- en overlevingsduuranalyse, met follow-up tot 8 augustus 2011 (datum data-extractie)

Alle invrijheidstellingen (periode 2003-2005) Alle unieke (eerste of enige) invrijheidstellingen in deze

periode (d.i. personen met minstens 1 invrijheidstelling – eerste invrijheidstelling = ‘referentievrijlating’)

Alle unieke invrijheidstellingen van veroordeelde personen (wettelijke toestand op ogenblik van invrijheidstelling)

P 7

NICC-ONDERZOEKEnkele resultaten

Totaal N invrijheidstellingen (2003-2005)

Jaar Totaal N % (afgerond)

2003 15977 34,1%

2004 15342 32,8%

2005 15470 33,1%

Totaal 46789 100%

P 8

NICC-ONDERZOEKEnkele resultaten

Totaal N personen met een eerste of unieke vrijlating (2003-2005)

Jaar vrijlating

N personen

% (afgerond)

N met weder-opsluiting

% (afgerond)

2003 15094 38,3% 6840 45,3%

2004 12737 32,3% 5116 40,2%

2005 11619 29,5% 4257 36,6%

Totaal 39450 100% 16213 41,1%

NICC-ONDERZOEKEnkele resultaten

Totaal N personen met een eerste of unieke vrijlating volgens wettelijke toestand (2003-2005)

Wettelijke toestand

N % (afgerond)

N met weder-opsluiting

% (afgerond)

Beklaagden

17584 44,6% 7047 40,1%

Veroordeel-den

14754 37,4% 6501 44,1%

Geïnterneer-den

1175 3,0% 732 62,3%

Andere 5937 15,0% 1933 32,6%

Totaal 39450 100% 16213 41,1%

P 10

NICC-ONDERZOEKEnkele resultaten

Totaal N veroordeelden met een eerste of unieke vrijlating (2003-2005)

Jaar vrijlating

N personen

% (afgerond)

N met weder-opsluiting

% (afgerond)

2003 6261 42,4% 3016 48,2%

2004 4581 31,0% 1987 43,4%

2005 3912 26,5% 1498 38,3%

Totaal 14754 100% 6501 44,1%

NICC-ONDERZOEKEnkele resultaten

Snelheid tot wederopsluiting:

Gemiddeld: 795,23 dagen

Mediaan: 584 dagen

Range: tussen 1 dag en 3100 dagen in vrijheid

N fig. = 6247

NICC-ONDERZOEKEnkele resultaten

N wederopsluitingen

N weder-opsluitingen

N % totaal % bij weder-opsluitingen

Geen 8253 55,9% -

1 3071 20,8% 47,2%

2 1770 12,0% 27,2%

3 854 5,8% 13,1%

4 440 3,0% 6,8%

5 204 1,4% 3,1%

>5 164 1,1% 2,5%

Totaal 14754 100% 100%

NICC – ONDERZOEKEnkele resultaten

Overlevingsduuranalyse (Cox regressie): onafhankelijke bijdragen van variabelen bij het wel of niet opnieuw opgesloten worden

! Geen absolute kans (weinig zinvol op basis van beperkte gegevens)

Relatieve kans op wederopsluiting (vergelijking van één of meerdere groepen met een referentiegroep) (‘proportional hazard’)

Spelen een rol bij wederopsluiting: geslacht, nationaliteit, leeftijd, detentieregime, strafduur, Gewest van de gevangenis bij vrijlating, type feiten, totale duur in opsluiting tot de referentievrijlating , aantal vroegere detenties

NICC – ONDERZOEKEnkele resultaten

Bvb: aantal vroegere detenties

Geen eerdere opsluiting als referentiewaarde

Relatieve kans op wederopsluiting neemt toe naarmate er meer vroegere detenties zijn

o Personen met 1 eerdere opsluiting hebben 1,717 keer zoveel kans op wederopsluiting dan personen zonder voorgaande opsluiting

o Personen met meer dan 5 eerdere opsluitingen hebben 3,061 keer zoveel kans op wederopsluiting dan personen zonder voorgaande opsluiting

Dit onderzoek:

– is geen recidiveonderzoek (vb wederopsluiting bij voorwaardelijke invrijheidstelling omwille van schorsing,…, zonder nieuwe veroordeling)

– is een eerste bescheiden opstap naar volwaardig recidiveonderzoek

– heeft enkele belangrijke beperkingen (zie rapport)

– bevat voor de eerste keer nationale cijfers over wederopsluiting

AFSLUITEND