Narodna banka na Republika Makedonija · 2005-09-07 · 4 Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo...

Narodna banka na Republika Makedonija

Mese~na informacija

5 / 2005

juli 2005 godina

S O D R @ I N A Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo Republika Makedonija vo maj 2005 godina

4

I. Dvièwa vo realniot sektor 5 II. Monetarni dvièwa 6 III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa 9 Prilog tabeli 11

4

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo maj 2005 godina

v Na 4 maj, zapo~naa oficijalnite pregovori pome|uVladata na Republika Makedonija i

misijata na Svetska banka za sklu~uvawe nov trigodi{en Zaem za razvojni politiki (PDPL), ~ija cel e realizirawe reformi vo sudstvoto, pazarot na rabotna sila i vo finansiskiot sektor, kako i podobruvawe na biznis-klimata, vo vkupna vrednost od 90 milioni SAD dolari.

v Na 4 maj, Regulatornata komisija za energetika donese Odluka za opredeluvawe na

najvisoki ceni na oddelni nafteni derivati utvrdeni soglasno Metodologijata („Slu`ben vesnik na RM“ br. 29/2005 godina), spored koja maloproda`nite ceni na naftenite derivati i rafineriskite ceni na naftenite derivati se namaluvaat, vo prosek, za 2,52% i 2,61%, soodvetno. Voedno, na 16 maj, Regulatornata komisija za energetika donese odluka spored koja maloproda`nite ceni na naftenite derivati i rafineriskite ceni na naftenite derivati se namaluvaat, vo prosek, za 1,73% i 3,46% ("Slu`ben vesnik na RM# br. 34/2005 godina).

v Na 6 maj, rudnikot za bakar "Bu~im#, po prezemaweto od strana na stranski investitor,

e pu{ten vo redovna rabota, po dveipolgodi{en zastoj. v Na 11 maj zapo~naa pregovorite pome|u Ministerstvoto za ekonomija i misijata na

Svetska banka za Programata za podobruvawe na biznis-klimata vo Makedonija (BERIS), ~ija implementacija }e se odviva vo narednite ~etiri godini, odnosno do krajot na septemvri 2009 godina.

v Na 17 maj zavr{ija pregovorite pome|u Ministerstvoto za transport i vrski i Svetska

banka, za kredit od 15 milioni evra namenet za transformacija na JP "Makedonski `eleznici#. Kone~noto odobruvawe na kreditot od strana na Bordot na Svetska banka se o~ekuva vo juli.

v Na 20 maj, NBRM donese upatstvo spored koe kotiraweto i kupoproda`bata na devizi

pome|u ovlastenite banki }e se vr{i preku informativniot sistem Tenfore Banking Package. Ova upatstvo stapuva vo sila od 01.06.2005 ("Slu`ben vesnik na RM# br. 36/2005 godina).

v Stru{kata tekstilna fabrika "Stru`anka#, na 25 maj £ e prodadena na albanskata

kompanija "Avel# od Tirana. v Na 25 maj zavr{ija pregovorite me|u Vladata na Republika Makedonija i misijata na

MMF za trigodi{en Stend-baj arn`man, so naglasen strukturen karakter. Odobruvaweto na aran`manot od strana na Bordot na MMF se o~ekuva vo avgust.

v Na 27 maj, NBRM £ ja odzede dozvolata za osnovawe i rabotewe na banka na "Radobank#

a.d.Skopje.

Mese~na informacija 5/2005

5

I. Dvièwa vo realniot sektor1 1Vo maj 2005 godina, stapkata na inflacija, merena preku tro{ocite na ìvotot, iznesuva{e 0,4% na mese~na osnova. Najgolem pridones za mese~niot porast, od aspekt na pozna~ajnite komponenti vo strukturata na indeksot na tro{ocite na ìvotot, imaat povisokite tro{oci za ishrana (porast na cenite na sveìot zelen~uk za 12,4%). Od druga strana, usvojuvaweto na odlukite na Regulatornata komisija za energetika za namaluvawe na maloproda`nite ceni na naftenite derivati (vo prosek za 0,23%2 i 2,52%, soodvetno), dovede do poniski tro{oci za soobra}ajni sredstva i uslugi (za 0,7%), determinirani od namalenite tro{oci za te~ni goriva i masla (za 0,9%) i poniski tro{oci za greewe i osvetluvawe (za 0,4%), vo ramki na kategorijata domuvawe, vo soglasnost so namalenite tro{oci za nafta za doma}instvata (za 8,2%). Na godi{no nivo stapkata na inflacija iznesuva{e 0,7%, pred s¢ poradi porastot na tro{ocite za soobra}ajni sredstva i uslugi i tro{ocite za tutun. Vo prosek, vo prvite pet meseci od 2005 godina, nivoto na tro{ocite na ìvotot e nepromeneto (0%), {to se dolì glavno na poniskite tro{oci za ishrana3. So toa, inflacijata ja napu{ti zonata na negativni stapki na porast. Istovremeno, stapkata na bazi~na inflacija iznesuva{e 1,64%.4 1 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija. 2 Efekt od odlukata na Regulatornata komisija za energetika donesena vo vtorata polovina na mesec april, spored koja maloproda`nite ceni na naftenite derivati se namaluvaat za 0,23%. 3Padot na tro{ocite za ishrana go odrazuva efektot od namaluvaweto na carinite na zemjodelskite i prehranbenite proizvodi, vo soglasnost so ~lenstvoto na Republika Makedonija vo STO. 4 Bazi~nata inflacija e presmetana vo NBRM, ne zemaj}i gi predvid kategoriite ishrana i energija.

Grafikon 1 Tro{oci na ìvotot (vo %)

-2,0-1,5-1,0-0,50,00,51,01,52,02,5

I.20

04 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.20

05 II III

IV V

mesec/prethoden mesec

period/ist period od prethodna godina

Vo maj 2005 godina, vo odnos na prethodniot mesec, cenite na malo se re~isi nepromeneti (minimalen mese~en pad od 0,1%). Pritoa, od pozna~ajnite kategorii vo ramki na indeksot, porast e zabeleàn edinstveno kaj cenite na zemjodelskite proizvodi (za 5%), dodeka cenite na neprehranbenite industriski proizvodi, industrisko-prehranbenite proizvodi i na pijalacite, vo maj 2005 godina beleàt mese~en pad (za 0,4%, 0,2% i 0,3%, soodvetno). Na godi{na osnova i vo prosek, cenite na malo beleàt porast od 2,1% i 1,6%, soodvetno, pri {to analiziraj}i spored strukturata, porastot se dolì na rastot na cenite na neprehranbenite industriski proizvodi i na pijalacite. Vo maj 2005 godina, cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi se namalija za 0,2% na mese~na osnova, {to se dolì vo celost na poniskite ceni na proizvoditelite na nafteni derivati. Na godi{na osnova i vo prosek, cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi se povisoki za 2,5% i 2,3%, soodvetno, prvenstveno determinirano od porastot na cenite vo prerabotuva~kata industrija (porast na cenite na proizvoditelite na nafteni derivati vo soglasnost so trendot na zgolemuvawe na cenata na surovata nafta od po~etokot na 2005 godina). Trimese~niot kontinuiran trend na rast na fizi~kiot obem na industriskoto proizvodstvo, be{e prekinat vo maj 2005 godina, taka {to na mese~na osnova e registrirana negativna stapka od 2,4%. Sepak, padot na industriskoto proizvodstvo e voobi~aen za ovoj period od godinata i vo celost e determiniran od namaleniot obem na proizvodstvo vo sektorot "snabduvawe so elektri~na


6

energija, gas i voda# (pad od 25,5%), nasproti sektorite "vadewe ruda i kamen# i prerabotuva~kata industrija kade e registriran mese~en porast (za 49,8% i 1,8%, soodvetno). Grafikon 2 Industrisko proizvodstvo (promena vo %)

-40,0

-30,0

-20,0

-10,0

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

I.20

04 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.20

05 II III

IV Vmesec/ prethoden mesec

period/ ist period od prethodna godina

I pokraj mese~niot pad, industriskoto proizvodstvo e povisoko za 15,8% na godi{na osnova, kako rezultat na zgolemenoto proizvodstvo vo prerabotuva~kata industrija (porast na proizvodstvoto na osnovni metali, prehranbeni proizvodi i pijalaci, tutunski proizvodi i sl.) i vo sektorot "vadewe rudi i kamen#. Vo prosek, za prvite pet meseci od 2005 godina, industriskoto proizvodstvo e povisoko za 8,3%, {to e determinirano od porastot na proizvodstvoto vo prerabotuva~kata industrija i vo sektorot "snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda# (za 10,4% i 2,3%, soodvetno).

II. Monetarni dvièwa

Vo maj 2005 godina, od aspekt na upravuvaweto so likvidnosta, be{e registrirana vozdràna buxetska potro{uva~ka, dodeka deviznite transakcii na NBRM, gotovite pari vo optek i aukciite na blagajni~ki zapisi na NBRM deluvaa vo nasoka na kreirawe likvidnost. Vkupnite likvidni sredstva na bankite5 vo maj 2005 godina vo odnos na prethodniot mesec se povisoki za 1.524 milioni denari (ili za 39,7%). Pritoa, vo nasoka na kreirawe likvidnost deluvaa realiziranite intervencii na NBRM (neto-otkup na devizi) na devizniot pazar. Vo ista nasoka deluvaa i gotovite pari vo optek koi, po sezonskiot porast pred prvomajskite i veligdenskite praznici, vo maj se namalija za 1.105 milioni denari (istoriski najgolem sezonski mese~en pad). Kreirawe likvidnost be{e izvr{eno i preku aukciite na blagajni~ki zapisi na NBRM, ~ie nivo (na mese~na osnova) e ponisko za 449 milioni denari. Od druga strana, be{e izvr{eno povlekuvawe na likvidni sredstva preku zgolemuvawe na denarskite depoziti na dràvata kaj NBRM (za 230 milioni denari).. Prose~nata dnevna likvidnost na bankarskiot sistem vo maj 2005 godina iznesuva{e 5.272,9 milioni denari, {to pretstavuva porast od 2,7% vo odnos na prethodniot mesec. Pritoa, vo uslovi na 5 Vklu~uva smetka na bankite kaj NBRM i gotovina vo blagajna na bankite.

ponisko prose~no tro{ewe na sredstva od denarskata smetka na dràvata kaj NBRM i re~isi nepromeneto prose~no nivo na gotovite pari vo optek, zgolemenata prose~na dnevna likvidnost e determinirana od deviznite transakcii na NBRM (vo nasoka na neto-otkup na devizi) i poniskiot prose~en iznos na zapi{ani blagajni~ki zapisi. Analiziraj}i spored dinamikata, vo po~etokot na mesecot, vo soglasnost so nerabotnite denovi za prvomajskite i veligdenskite praznici, bankite raspolagaa so ponisko nivo na likvidnost, {to uslovi nejzino odrùvawe na povisoko nivo vo vtorata sedmica od mesecot (zaradi ispolnuvawe na obvrskata za zadolìtelna rezerva). Vo vtorata polovina od mesecot, po iscrpuvaweto na del od likvidnosta zaradi pla}awe na dano~nite obvrski, vkupnite likvidni sredstva na bankite postojano fluktuiraa. Pozna~itelen porast na likvidnosta be{e registriran kon krajot na mesecot, vo uslovi na neto-odlivi od smetkata na dràvata i ponizok interes na bankite za vloùvawe vo blagajni~ki zapisi. Vi{okot likvidni sredstva na bankite nad obvrskata za zadolìtelna rezerva6, vo maj 2005 godina iznesuva{e 11,6%, nasproti 8%, kolku {to iznesuva{e vo prethodniot mesec. 6 Kako period na odrùvawe (ispolnuvawe) na obvrskata za zadolìtelna rezerva na bankite se smeta periodot od 11. den vo tekovniot mesec do 10. den vo sledniot mesec.


7

Grafikon 3 Dnevna dinamika na likvidnosta na bankite (vo milioni denari)

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

5.000

5.500

6.000

6.500

7.000

2005 2 0 0 4

prose~no nivo na likvidnost vo maj

2005 godina

Vkupniot promet na instiucionaliziraniot pazar na pari, vo maj 2005 godina zabeleà mese~en porast od 34,5% i dostigna 452,5 milioni denari. I pokraj povisokata pobaruva~ka od ponuda na likvidni sredstva, prose~nata ponderirana kamatna stapka be{e poniska i iznesuva{e 8,51% (8,59% vo prethodniot mesec). Na neinstitucionaliziraniot pazar na pari bea realizirani transakcii vo vrednost od 830 milioni denari, {to pretstavuva namaluvawe od 16,5% vo odnos na prethodniot mesec. Prose~nata me|ubankarska kamatna stapka na ovie dva pazara vo maj 2005 godina iznesuva{e 8,3%, nasproti 8,1% vo prethodniot mesec. Vo maj 2005 godina, vo odnos na prethodniot mesec, primarnite pari7 se povisoki za 2,3%, {to vo uslovi na pad registriran kaj gotovite pari vo optek (za 7,8%), vo celost se dolì na povisokoto nivo na likvidni sredstva na bankite. I pokraj registriraniot mese~en porast na depozitnite pari (za 7,6%), visokiot sezonski pad na gotovite pari vo optek determinira namaluvawe na monetarniot agregat M1 za 0,4% na mese~na osnova. Po{irokite monetarni agregati M2 i M4 se zgolemija za 1% i 1,4%, soodvetno, kako rezultat na porastot na vkupniot depoziten potencijal na bankite. 7 Analizata na primarnite pari ja isklu~uva zadolìtelnata rezerva na deviznite depoziti.

Tabela 1 Monetarni agregati i nivnite komponenti (vo milioni denari)

31.05.2005 godina

mese~na promena

godi{na promena

vo % vo %

Gotovi pari vo optek 13.086 -7,8 -0,8Depozitni pari 13.907 7,6 6,1Monetaren agregat M1 26.993 -0,4 2,7Kratkoro~ni denarski depoziti 25.593 4,4 49,7Monetaren agregat M2-denarski del 52.586 1,9 21,2Kratkoro~ni devizni depoziti 44.182 0,0 19,2Monetaren agregat M2 96.768 1,0 20,3Nemonetarni depoziti 5.040 9,5 -0,9 -denarski 3.075 -1,0 -11,3 -devizni 1.965 31,3 21,4Monetaren agregat M4 101.808 1,4 19,0 Vkupnite depoziti na bankite8 vo maj 2005 godina ostvarija mese~en porast od 2,1%, kako rezultat na zgolemenoto kratkoro~no i dolgoro~no {tedewe (za 1,6% i 9,5%, soodvetno). Taka, kratkoro~nite denarski depoziti zabeleàa mese~en porast od 4,4%, vo uslovi na re~isi nepromeneto nivo na depozitite vo stranska valuta oro~eni na kratok rok. Od druga strana, pozitivnata dinamika na dolgoro~nite depoziti vo celost e determinirana od zgolemuvaweto na nivnata devizna komponenta (za 31,3%, na mese~na osnova). Od sektorski aspekt, depozitite na naselenieto se zgolemija za 1,2%, na mese~na osnova, pri istovremen porast na depozitite oro~eni na kratok i na dolg rok (za 1,2% i 2%, soodvetno). Od aspekt na valutnata struktura, malo namaluvawe od 0,2% e registrirano kaj denarskite depoziti na sektorot "naselenie#, dodeka depozitite vo stranska valuta zabeleàa mese~en porast od 1,7% (pred s¢ determiniran od zgolemuvaweto na oro~enite depoziti do edna godina i depozitite po viduvawe). Depozitite na pretprijatijata se povisoki na mese~na osnova za 4,1%, glavno zaradi porastot na denarski depoziti oro~eni do tri meseci i ograni~enite depoziti vo stranska valuta. Na godi{no nivo (maj 2005 / maj 2004 godina), vkupnite depoziti na privatniot sektor kaj bankite se povisoki za 26,3%. 8 Od maj 2005 godina, podatocite za depozitite i kreditite na bankite se bez "Radobank # a.d. Skopje, na koja na 27.05.2005 godina, NBRM £ ja ukina dozvolata za osnovawe i rabotewe na banka.


8

Grafikon 4 Dinamika na depozitite (vo milioni denari)

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

I.20

03 III V

VII IX XI

I.20

04 III V

VII IX XI

I.20

05 III V

Depoziti na naselenie Depoziti na pretprijatija Vkupni depoziti Vkupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor9 vo maj 2005 godina zabeleàa umeren mese~en porast od 0,7%, pri registrirani divergentni dvièwa kaj kreditite vo doma{na i vo stranska valuta. Taka, na mese~na osnova denarskite krediti11se poniski za 0,2%, reflektiraj}i go namalenoto kreditirawe na kratok rok. Od druga strana, kaj deviznite plasmani e zabeleàna pozitivna mese~na promena (porast od 4,2%), generirana od intenziviranoto dolgoro~no kreditirawe na naselenieto i na pretprijatijata. Strukturnata analiza pokaùva porast na kreditite odobreni na sektorot "naselenie# (za 4%), pri istovremeno namaluvawe na kreditite odobreni na korporativniot sektor (za 0,4%). Pritoa, padot na kreditite na pretprijatijata se dolì na poniskiot iznos na odobreni kratkoro~ni krediti vo doma{na valuta, kako i na namaluvawe na dostasanite nenaplateni pobaruvawa vrz osnova na kratkoro~ni denarski krediti. Na godi{na osnova (maj 2005 godina / maj 2004 godina), vkupnite plasmani na bankite se povisoki za 24,2%. 9 Od januari 2005 godina, kreditite na bankite se analiziraat bez iznosot na presmetanata nenaplatena kamata po krediti. 11 Gi vklu~uvaat i denarskite krediti so devizna klauzula.

Grafikon 5 Plasmani na bankite po sektori (vo milioni denari)

31.000

33.000

35.000

37.000

39.000

41.000

43.000

45.000

47.000

I.20

03 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.20

04 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.20

05 II III

IV V

2.2003.2004.2005.2006.2007.2008.2009.20010.20011.20012.20013.20014.20015.20016.20017.20018.20019.200

Plasmani kaj pretprijatija (leva skala) Plasmani kaj naselenie (desna skala) Kamatnata politika na bankite vo maj 2005 godina be{e naso~ena kon zgolemuvawe na kamatnite stapki, odnosno, kon pro{iruvawe na kamatnata margina. Taka, prose~nata ponderirana aktivna kamatna stapka na bankite (na kratkoro~nite denarski krediti) vo maj e povisoka za 0,4 procentni poeni vo odnos na prethodniot mesec i iznesuva 12,32%. Istovremeno, prose~nata ponderirana pasivna kamatna stapka (na trimese~nite denarski depoziti) iznesuva 6,61% (6,59% vo april 2005 godina). Grafikon 6 Ponderirani kamatni stapki i margini na bankite* (vo %, na godi{no nivo)

N o m i n a l n i a k t i v n i k a m a t n i

s t a p k i

N o m i n a l n i p a s i v n i k a m a t n i

s t a p k i5,0

6,5

8,0

9,5

1 1 , 0

1 2 , 5

1 4 , 0

1 5 , 5

1 7 , 0

I.2

00

3

III V

VII IX XI

I.2

00

4

III V

VII IX XI

I.2

00

5

III V

*Se odnesuvaat na denarski krediti i depoziti, vklu~uvaj}i gi i denarskite krediti so devizna klauzula. Vo maj 2005 godina, vo odnos na prethodniot mesec, prose~nata ponderirana kamatna stapka na kratkoro~nite devizni krediti e povisoka za 0,15 procentni poeni i iznesuva 7,39%. Kamatnata stapka na trimese~nite depoziti vo evra se dviè{e vo interval od 1% do 3,26%, dodeka kamatnata stapka na oro~enite trimese~ni depoziti vo amerikanski dolari se dviè{e pome|u 0,86% i 2,50%.


9

III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa

Nadvore{notrgovskata razmena12 na Republika Makedonija vo maj 2005 godina iznesuva 462,8 milioni SAD dolari i na mese~na osnova se namali za 5%, pri {to bea registrirani povolni dvièwa kaj izvozot i uvozot na stoki. Taka, vo maj 2005 godina e realiziran izvoz na stoki od 178,5 milioni SAD dolari, {to pretstavuva vtor najvisok mese~en izvoz od 1996 godina navamu13. Pritoa, izvozot na stoki zabeleà zgolemuvawe od 2,2% vo odnos na prethodniot mesec, a vo odnos na istiot mesec od prethodnata godina e povisok za 51,3%. Analizirano po proizvodi, mese~niot porast na izvozot e rezultat pred s¢ na zgolemeniot izvoz na èlezo i ~elik, na zelen~uk i na tutun. Vkupniot uvoz na stoki vo maj 2005 godina iznesuva 284,3 milioni SAD dolari i vo odnos na prethodniot mesec e ponizok za 9% (porast od 27,1% na godi{na osnova). Mese~niot pad na uvozot na stoki vo pogolem del se dolì na namaleniot uvoz na nafta, ostanata transportna oprema14, èlezo i ~elik i nivni proizvodi i na |ubriva. Grafikon 7 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni SAD dolari)

- 1 6 0

- 1 1 0

- 6 0

- 1 0

4 0

9 0

1 4 0

1 9 0

2 4 0

2 9 0

3 4 0

3 9 0

4 4 0

4 9 0

5 4 0

I.04 II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I.05 II III IV V

I z v o z Uvoz S a l d o Vkupna NTR Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija. Vo uslovi na mese~en porast na izvozot i pad na uvozot na stoki, vo maj 2005 godina e ostvareno namaluvawe na trgovskiot 12 Prethodni podatoci na Dràvniot zavod za statistika na Republika Makedonija. Izvozot na stoki e prikaàn na f.o.b. osnova, dodeka uvozot na stoki e prikaàn na c.i.f. osnova. 13 Povisok mese~en izvoz na stoki e ostvaren vo dekemvri 2004 godina vo iznos od 185,2 miliona SAD dolari. 14 Vo prethodniot mesec, vo ovaa kategorija be{e vklu~en uvezeniot avion za potrebite na Vladata na Republika Makedonija.

deficit i zgolemuvawe na stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz. Taka, deficitot vo stokovnata razmena vo maj 2005 godina iznesuva 105,8 milioni SAD dolari (na mese~na osnova pad od 23,2%), a stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz dostigna 62,8% (povisoka za 6,9 procentni poeni vo odnos na prethodniot mesec). Kumulativno, vo periodot januari - maj 2005 godina e ostvaren porast na izvozot i uvozot na stoki od 37,1% i 20,3%, soodvetno. Pritoa, porastot na izvozot pred s¢ e rezultat na zgolemeniot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi i na nafteni derivati, dodeka porastot na uvozot na stoki se dolì na zgolemeniot uvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi, i uvozot na mineralni goriva. Kako rezultat na pointenzivniot porast na izvozot od uvozot na stoki, ostvareniot trgovski deficit od 461,7 milioni SAD dolari e ponizok za 1,5% vo odnos na istiot period od 2004 godina, a stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz se zgolemi na 64,4% (nasproti 56,5% vo periodot januari - maj 2004 godina). Izrazeno vo evra15, vo maj 2005 godina izvozot na stoki iznesuva 140,6 milioni i zabeleà mese~en porast od 4,2%, a uvozot na stoki iznesuva 223,4 milioni i na mese~na osnova se namali za 7,5%. Deficitot vo nadvore{notrgovskata razmena vo maj 2005 godina e ponizok za 22,2% vo odnos na april 2005 godina. Na kumulativna osnova, vo periodot januari - maj 2005 godina, izvozot na stoki iznesuva 643,1 milion evra, a uvozot 999 milioni evra, pri {to i dvete komponenti ostvarija kumulativen porast od 29,8% i 13,7%, soodvetno. Deficitot vo nadvore{notrgovskata razmena iznesuva 355,9 milioni evra, {to pretstavuva pad od 7% sporedeno so istiot period od 2004 godina. Vkupniot promet na devizniot pazar vo maj 2005 godina iznesuva 352,9 milioni SAD dolari i na mese~na osnova se namali 15 Oficijalnite podatoci na Dràvniot zavod za statistika na Republika Makedonija se izrazeni vo amerikanski dolari, a presmetkite vo evra se napraveni vo Narodna banka na Republika Makedonija.


10

za 1,7%. Vo maj 2005 godina se zadràa povolnite dvièwa na devizniot pazar. Pritoa, vo uslovi na stabilna pobaruva~ka, a zgolemena ponuda na devizi od strana na pretprijatijata, bankite realiziraa namalena neto-proda`ba na devizi. NBRM i ovoj mesec ostvari neto-otkup na devizni sredstva na devizniot pazar. Bruto deviznite rezervi na krajot na maj 2005 godina iznesuvaa 944,3 milioni SAD dolari i vo odnos na krajot na prethodniot mesec se namalija za 28,9 milioni SAD dolari, pred s¢ zaradi negativnite kursni razliki (29,4 milioni SAD dolari). Izrazeni vo evra, bruto deviznite rezervi na krajot na maj 2005 godina iznesuvaa 757,2 miliona i vo odnos na krajot od prethodniot mesec se zgolemija za 6 milioni evra. Na krajot na maj 2005 godina, devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na devizniot pazar iznesuva 61,41 denar za edno evro (61,37 denari za edno evro na krajot od april 2005 godina). Istovremeno, vrednosta na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar na devizniot pazar depresira za 3,5%, taka {to na krajot na maj 2005 godina za eden amerikanski dolar se razmenuvaa 49,23 denari (47,56 denari za eden amerikanski dolar na krajot na april 2005 godina). Grafikon 8 Dneven sreden devizen kurs na denarot vo odnos na evroto i amerikanskiot dolar na devizniot pazar (denari za edinica stranska valuta)

4345474951535557596163

01.0

5.20

05

03.0

5.20

05

05.0

5.20

05

07.0

5.20

05

09.0

5.20

05

11.0

5.20

05

13.0

5.20

05

15.0

5.20

05

17.0

5.20

05

19.0

5.20

05

21.0

5.20

05

23.0

5.20

05

25.0

5.20

05

27.0

5.20

05

29.0

5.20

05

31.0

5.20

05

EUR USD Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vo maj 2005 godina, na menuva~kiot pazar e ostvaren vkupen promet vo iznos od 124,7 milioni SAD dolari, {to pretstavuva minimalen mese~en pad od 1,2%. Pritoa, vo uslovi na zgolemena ponuda i namalena

pobaruva~ka na devizi, na menuva~kiot pazar e ostvaren neto-otkup na devizni sredstva vo visina od 53,3 milioni SAD dolari (mese~en porast od 18,8%). Devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na menuva~kiot pazar vo maj 2005 godina se zadrà na stabilno nivo, taka {to vo prosek se razmenuvaa 61,62 denara za edno evro, dodeka vo odnos na amerikanskiot dolar, denarot depresira za 1,6%, taka {to vo maj 2005 godina vo prosek se razmenuvaa 48,17 denari za eden amerikanski dolar, nasproti 47,41 denari za eden amerikanski dolar kolku {to se razmenuvaa vo april 2005 godina. Nadvore{niot dolg na Republika Makedonija vrz osnova na dolgoro~ni krediti i zaemi16 na krajot na maj 2005 godina iznesuva 1.908,1 milion SAD dolari, {to e namaluvawe za 41,9 milioni SAD dolari vo odnos na krajot od prethodniot mesec. Vo uslovi na povisok iznos na koristeni sredstva (7,7 milioni SAD dolari) od platena glavnica (5,5 milioni SAD dolari), namaluvaweto na nadvore{niot dolg se dolì isklu~ivo na negativnite kursni razliki. Kratkoro~niot nadvore{en dolg na krajot na maj 2005 godina iznesuva 76,1 milion SAD dolari i vo odnos na krajot od prethodniot mesec zabeleà namaluvawe od 0,5 milioni SAD dolari. Izrazen vo evra, nadvore{niot dolgoro~en dolg na Republika Makedonija na krajot na maj 2005 godina dostigna 1.529,9 milioni, {to pretstavuva mese~en porast od 24,7 milioni evra. Vakvata mese~na promena se dolì pred s¢ na pozitivnite kursni razliki (22,8 milioni evra), kako i na zgolemento koristewe vo odnos na platena glavnica (6 milioni evra i 4,3 milioni evra, soodvetno). Na krajot na maj 2005, kratkoro~niot dolg iznesuva 61 milion evra. 16 Prethodni podatoci na NBRM.


11

Prilog Dvièwa vo realniot sektor vo Republika Makedonija Tabela 1 Tro{oci na ìvot i ceni na malo

V.2005 V.2005 I-V.2005IV.2005 V.2004 I-V.2004

Tro{oci na ìvotot 0,4 0,7 0,0

Ishrana 1,2 -1,0 -2,7 Tutun i pijalaci -0,1 6,6 6,2 Obleka i obuvki 0,7 2,4 3,5 Domuvawe -0,2 0,4 0,0 Stan (stanarina, voda, uslugi) 0,0 1,3 -0,1 Ogrev i osvetlenie -0,4 0,7 0,6 Higiena i zdravje 0,3 -3,7 -3,3 Kultura i razonoda -0,8 -0,8 -0,6 Soobra}ajni sredstva i uslugi -0,7 5,1 4,3

Stoki 0,6 0,3 -0,5

Uslugi -0,5 2,9 2,3

Ceni na malo -0,1 2,1 1,6

Zemjodelski proizvodi 5,0 -2,4 -4,3 Neprehranbeni industriski proizvodi -0,4 2,2 2,1 Industrisko - prehranbeni proizvodi -0,2 -0,8 -2,3 Pijalaci -0,3 3,9 2,8

Stoki 0,0 1,2 0,5

Uslugi -0,2 3,6 3,4

vo %

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija


12

Tabela 2 Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi*

V.2005 V.2005 I-V.2005IV.2005 V.2004 I-V.2004

Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi -0,2 2,5 2,3

Energija -0,7 8,5 7,3 Intermedijarni proizvodi, osven energija 0,0 0,2 1,7 Kapitalni proizvodi 0,0 0,0 0,0 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 0,0 3,0 3,0 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 0,0 1,2 -0,3

Vadewe rudi i kamen 0,0 0,8 0,3

Prerabotuva~ka industrija -0,2 3,0 2,7Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 0,0 0,9 -0,9

Proizvodstvo na tutunski proizvodi 0,0 0,2 0,3Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 0,0 0,0 -0,9Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 0,0 0,0 0,0Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 0,0 0,0 0,0Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo -1,6 23,5 21,0Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 0,0 0,1 0,1Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 0,0 0,0 0,0

Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 0,0 0,3 -0,1

Proizvodstvo na osnovni metali -0,1 -0,1 0,0

Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 0,0 0,0 0,0Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati 0,0 0,0 7,6

Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 0,0 0,0 0,0

*Prethodni podatoci.

vo %



13

Tabela 3 Industrisko proizvodstvo*

V.2005 V.2005 I-V.2005IV.2005 V.2004 I-V.2004

Vkupno 100,0 -2,4 15,8 8,3

Energija 21,8 -24,6 10,5 2,6 Intermedijarni proizvodi, osven energija 33,8 0,2 24,9 19,2 Kapitalni proizvodi 4,8 9,6 -3,7 -5,1 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 1,4 95,2 36,6 -5,3 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 38,1 4,5 11,0 4,3

Vadewe rudi i kamen 1,8 49,8 21,8 -10,0

Prerabotuva~ka industrija 79,4 1,8 20,3 10,4

Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 20,0 4,8 13,6 -0,2

Proizvodstvo na tutunski proizvodi 3,9 49,7 29,2 -7,4

Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 2,5 10,7 3,3 -6,6

Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 8,6 -5,6 4,7 10,0

Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 3,9 -5,4 2,7 4,0

Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 3,0 -20,0 …* 5,0

Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 5,9 -8,8 -17,1 1,6

Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 2,6 -9,3 -2,0 -3,4

Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 8,1 -0,7 23,2 14,1

Proizvodstvo na osnovni metali 6,0 3,1 2,1 pati 93,3

Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 3,8 -0,9 34,0 30,9

Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati 3,2 -1,9 40,8 15,1

Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 18,8 -25,5 -6,2 2,3 * Prethodni podatoci.…* Podatokot e nad 1000.

struktura vo %

vo %



14

Tabela 4 Centralen buxet na Republika Makedonija (vo milioni denari)

iznos vo milioni denari

mese~ena promena vo % Struktura vo %

iznos vo milioni denari

kumulativna promena

(2005/2004) vo %struktura vo %

Vkupni buxetski prihodi 4.673 -14,1 100,0 22.942 -2,7 100,0 Dano~ni prihodi: 4.265 -17,3 91,3 21.595 0,2 94,1 - personalen danok na dohod 586 -23,1 12,5 3.182 4,9 13,9 - danok od dobivka 197 -10,5 4,2 1.497 16,1 6,5 - danok na dodadena vrednost 1.968 -29,2 42,1 10.492 -2,3 45,7 - akcizi 1.009 19,7 21,6 4.169 4,5 18,2 - carini 459 -8,0 9,8 1.984 -11,7 8,6 -ostanati danoci 46 -19,3 1,0 271 8,0 1,2

Nedano~ni prihodi: 373 56,7 8,0 1.155 -33,5 5,0 -profit od javni i finansiski institucii 205 4,8 pati 4,4 330 -62,0 1,4 - administrativni taksi i nadomestoci 143 -10,1 3,1 689 15,2 3,0 - ostanati administrativni taksi 23 4,5 0,5 103 -1,0 0,4 - ostanati nedano~ni prihodi 2 -85,7 0,0 33 -80,2 0,1

Kapitalni prihodi 35 -22,2 0,7 192 -34,9 0,8#REF!

Vkupni buxetski rashodi 4.302 -14,9 100,0 23.187 2,7 100,0

Tekovni tro{oci 4.009 -8,9 93,2 21.269 0,9 91,7 - plati i naemnini 1.839 3,1 42,7 8.995 4,0 38,8 - stoki i uslugi 448 -29,1 10,4 2.983 0,0 12,9 - transferi 1.642 -6,1 38,2 8.416 -1,7 36,3 - kamati 80 -66,7 1,9 875 2,9 3,8

Kapitalni tro{oci 293 -55,0 6,8 1.918 27,9 8,3

Buxetsko saldo 371 -245

Finansirawe -371 245

Prilivi -148 3.521 Odlivi 223 3.276

januari-maj 2005maj 2005

Izvor: Ministerstvo za finansii na Republika Makedonija Tabela 5 Vkupni prihodi i rashodi na fondovite (vo milioni denari)

iznosmese~na

promena vo %

iznosmese~na

promena vo %

iznoskumulativna promena % iznos

kumulativna promena %

Socijalni fondovi 3.900 -15,1 4.005 -10,8 20.680 0,5 21.025 0,9 - za penzisko i invalidsko osiguruvawe 2.252 -12,3 2.311 -9,5 11.770 1,2 11.991 1,3

- za zdravstveno osiguruvawe 1.061 -24,9 1.124 -16,1 5.927 0,9 6.057 2,0 - za vrabotuvawe 587 -4,4 570 -4,5 2.983 -3,0 2.977 -2,7

Fond za pati{ta 253 -26,0 176 -10,7 1.149 -18,1 848 -37,6

Vkupni prihodi Vkupni rashodi

januari-maj 2005 godina

Vkupni prihodi Vkupni rashodi

maj 2005 godina

Izvor: Ministerstvo za finansii na Republika Makedonija


15

Monetarni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 6 Pregled na Narodna banka na Republika Makedonija (tekoven kurs, vo milioni denari)

XII.04 I.05 II.05 III.05 IV.05 V.05

I. Neto devizna aktiva 41,824 41,909 42,743 43,139 43,547 44,075 Aktiva 44,686 44,791 45,618 46,026 46,364 46,779 Pasiva 2,862 2,882 2,875 2,887 2,817 2,704

II. Neto doma{na aktiva -20,713 -19,243 -20,867 -21,358 -20,745 -20,829

Krediti na banki, neto -4,498 -3,356 -5,683 -5,983 -5,336 -4,887 Krediti na banki 54 53 54 51 50 50

Aukcija na krediti 0 0 0 0 0 0 Aran`mani za reotkup 0 0 0 0 0 0 Krediti vrz osnova na hartii od vrednost 0 0 0 0 0 0 Dolgoro~ni krediti 37 37 37 37 37 37 Avansi 7 6 7 4 3 3 Ostanato 10 10 10 10 10 10

Instrumenti -4,552 -3,409 -5,737 -6,034 -5,386 -4,937 Aukcija na blagajni~ki zapisi -4,552 -3,409 -5,737 -6,034 -5,386 -4,937

Neto, Dràva -8,075 -7,461 -6,734 -6,751 -6,781 -6,8051.Krediti na dràvata 2,881 2,881 2,881 2,881 2,574 2,574 Koristewe na kredit od Fondot 0 0 0 0 0 0 Obi~en kredit 0 0 0 0 0 0 Otkupeni dràvni hartii od vrednost 1,039 1,039 1,039 1,039 1,039 1,039 Ostanato 1,842 1,842 1,842 1,842 1,535 1,5352. Depoziti na dràvata -10,956 -10,342 -9,615 -9,632 -9,355 -9,379 A) Vo denari -4,696 -5,053 -4,552 -5,060 -4,922 -5,152Depozitni pari -4,696 -5,053 -4,552 -5,060 -4,922 -5,152 - Trezorska smetka -4,314 -4,687 -4,186 -4,683 -4,536 -4,771 - Drugi buxetski fondovi -382 -366 -366 -377 -386 -381 B) Vo stranska valuta -6,260 -5,289 -5,063 -4,572 -4,433 -4,227

Depoziti na Centralna vlada -6,115 -5,144 -4,918 -4,425 -4,285 -4,082 od koi: Fond za pati{ta -69 -61 -61 -61 -61 -61

Drugi depoziti na dràvata -145 -145 -145 -147 -148 -145

Ostanati stavki, neto -8,140 -8,426 -8,450 -8,624 -8,628 -9,137 Ostanat aktiva 2,424 2,506 2,481 2,472 2,467 2,492 Ostanata pasiva -2,484 -2,277 -2,283 -2,219 -2,274 -2,397 od koi: Preodna smetka -166 -20 -57 -15 -14 -28 Kapitalna smetka -7,016 -7,476 -7,444 -7,619 -7,584 -8,031 Rezidualni stavki -1,064 -1,179 -1,204 -1,258 -1,237 -1,201

Primarni pari 21,111 22,666 21,876 21,781 22,802 23,246 Gotovi pari vo optek 14,162 13,364 13,362 13,207 14,191 13,086 Gotovina vo blagajna 909 1,023 918 796 902 944 Smetki na banki 6,040 8,279 7,596 7,778 7,709 9,216 od koi:Zadolìtelna rezerva na devizni depoziti 3,366 4,496 4,670 4,727 4,768 4,793*/ Revidirani podatoci

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija


16

Tabela 7 Monetaren pregled (tekoven kurs, vo milioni denari)

XII.04 I.05 II.05 III.05 IV.05 V.05

I. Neto devizna aktiva 68865 69089 68359 68421 69502 70860Narodna banka 41824 41909 42743 43139 43547 44075 Aktiva 44686 44791 45618 46026 46364 46779 Pasiva 2862 2882 2875 2887 2817 2704Depozitni banki 27041 27180 25616 25282 25955 26785 Aktiva 37105 37308 36604 37303 37856 38457 Pasiva 10064 10128 10988 12021 11901 11672

II. Neto doma{na aktiva 26206 27050 28953 30116 32036 31890

1.Doma{ni krediti 61356 62654 65358 66792 68696 68927 od koi: pobaruvawa od dràvata -916 -449 749 1118 1608 1407a) Depozitni banki 69431 70115 72092 73543 75477 75732 -vo denari 52575 52792 54327 55178 56524 56206 Dràva 1650 1497 1952 2414 2918 2736 Krediti 1648 1495 1950 2413 2917 2733 a) Buxet i ministerstva 1403 1274 1390 1898 2463 2325 b) Fondovi 245 221 560 515 454 408

v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 0 0 0

Presmetana nenaplatena kamata 2 2 2 1 1 3 Nedràven sektor 50925 51295 52375 52764 53606 53470 Krediti 45750 46024 47071 47410 48278 48163 Prilagodeni

od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 9160 9336 9468 9548 9595 9141

Presmetana nenaplatena kamata 5175 5271 5304 5354 5328 5307 -vo stranska valuta 16856 17323 17765 18365 18953 19526 Dràva 5509 5515 5531 5455 5471 5476 od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 0 0 0 0 0 0 Nedràven sektor 11347 11808 12234 12910 13482 14050

Prilagodeni od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 1600 1294 1342 1372 1333 1233b) Pobaruvawa na Narodna banka od dràvata -8075 -7461 -6734 -6751 -6781 -6805

2. Ostanati stavki, neto -35150 -35604 -36405 -36676 -36660 -37037 od koi: pobaruvawa od dràvata za zamrznati devizni {tedni vlogovi 0 0 0 0 0 0 Presmetana nenaplatena kamata -5177 -5273 -5306 -5355 -5329 -5310 Ostanato -29973 -30331 -31099 -31321 -31331 -31727



17

Monetaren pregled (prodolùva) (tekoven kurs, vo milioni denari)

XII.04 I.05 II.05 III.05 IV.05 V.05

M4 Vkupno 95071 96139 97312 98537 101538 102750M4 ( nedràven sektor) 93947 94855 96211 97423 100417 101808

M1 (Vkupno) 27885 27123 27406 27303 27455 27316M1 (nedràven sektor) 27595 26584 27006 26948 27111 26993 Gotovi pari vo optek 14162 13364 13362 13207 14191 13086

Depozitni pari (vkupno) 13723 13759 14044 14096 13264 14230

Depozitni pari (nedràven sektor) 13433 13220 13644 13741 12920 13907 Depozitni banki 13705 13677 13974 13975 13215 14184 Depozitni pari na nedràven sektor 13415 13138 13574 13620 12871 13861 Depozitni pari na dràvata 290 539 400 355 344 323 a) Buxet i ministerstva 115 304 148 80 91 149 b) Fondovi 171 232 249 273 252 173 v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 4 3 3 2 1 1 Narodna banka - depozitni pari na nedràven sektor 18 82 70 121 49 46

M2 (Vkupno) 89906 91300 92666 93845 96886 97662M2 (nedràven sektor) 88886 90063 91613 92779 95813 96768

Kvazi-depoziti (vkupno) 62021 64177 65260 66542 69431 70346

Kvazi-depoziti (nedràven sektor) 61291 63479 64607 65831 68702 69775Depozitni banki 62021 64156 65260 66542 69431 70346 Nedràven sektor 61291 63458 64607 65831 68702 69775 Denari 20483 20968 21948 23336 24517 25593 Stranska valuta 40808 42490 42659 42495 44185 44182 Depoziti na dràvata 730 698 653 711 729 571 Denari 703 684 646 703 723 570

Stranska valuta 27 14 7 8 6 1NBRM - kvazi-depoziti 0 21 0 0 0 0

Nemonetrani depoziti (vkupno) 5165 4839 4646 4692 4652 5088 Nemonetarni depoziti vo denari (vkupno) 3464 3078 3122 3159 3155 3123 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (vkupno) 1701 1761 1524 1533 1497 1965Nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 5061 4792 4598 4644 4604 5040 Nemonetarni depoziti vo denari (nedràven sektor) 3360 3031 3074 3111 3107 3075 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (nedràven sektor) 1701 1761 1524 1533 1497 1965 -Depozitni banki 5165 4839 4646 4692 4652 5088 Nemonetarni depoziti vo denari - nedràven sektor 3360 3031 3074 3111 3107 3075

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - nedràven sektor 1701 1761 1524 1533 1497 1965 Nemonetarni depoziti vo denari - Dràva 104 47 48 48 48 48 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - Dràva 0 0 0 0 0 0 -NBM nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 0 0 0 0 0 0 Denari 0 0 0 0 0 0

Stranska valuta 0 0 0 0 0 0

Vkupni depoziti 80909 82775 83950 85330 87347 89664Vkupni depoziti (nedràven sektor) 79785 81491 82849 84216 86226 88722



18

Tabela 8 Vkupni depoziti na nedr`avniot sektor (vo milioni denari)

31.05.2005 godina mese~na promena godi{na promena struktura

vo mil. denari

vo mil. denari

vo % vo mil. denari

vo % vo %

Vkupni depoziti 74.815 1.509 2,1 15.569 26,3 100,0

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 69.775 1.073 1,6 15.616 28,8 93,3 -dolgoro~ni 5.040 436 9,5 -47 -0,9 6,7

2. Spored valuta - denarski 28.668 1.044 3,8 8.105 39,4 38,3 - devizni 46.147 465 1,0 7.464 19,3 61,7

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 9 Depoziti na naselenie i pretprijatija

31.05.2005 godina mese~na promena godi{na promena

vo mil. denari

vo mil. denari vo %

vo mil. denari vo %

Vkupni depoziti na naselenieto 100,0 49.069 588 1,2 8.453 20,8

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 95,4 46.806 544 1,2 9.172 24,4 -dolgoro~ni 4,6 2.263 44 2,0 -719 -24,1

2. Spored valuta - denarski 27,1 13.317 -24 -0,2 1.948 17,1 - devizni 72,9 35.752 612 1,7 6.505 22,2

Vkupni depoziti na pretprijatijata 100,0 23.716 936 4,1 6.618 38,7

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 93,7 22.211 534 2,5 6.214 38,8 -dolgoro~ni 6,3 1.505 402 36,4 404 36,7

2. Spored valuta - denarski 57,2 13.554 1.050 8,4 5.756 73,8 - devizni 42,8 10.162 -114 -1,1 862 9,3

struktura vo %



19

Tabela 10 Depozitni pari na naselenie i pretprijatija


vo mil. denari

vo mil. denari vo %

vo mil. denari vo %

Depozitni pari 13.907 987 7,6 801 6,1

- Depozitni pari na naselenie 2.825 -138 -4,7 -19 -0,7 - Depozitni pari na pretprijatija 9.168 893 10,8 869 10,5

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 11 Ro~na i sektorska struktura na denarskite i deviznite plasmani


(vo %)

Denarski plasmani 100,0

ro~na struktura - kratkoro~ni 52,8 -1,2 -8,7 - dolgoro~ni 47,2 1,2 8,7

sektorska struktura - pretprijatija 63,7 -1,4 -9,7 - naselenie 36,2 1,5 9,7 - ostanato 0,2 0,0 0,1

Devizni plasmani 100,0

ro~na struktura - kratkoro~ni 36,0 -1,7 -4,3 - dolgoro~ni 64,0 1,7 4,3

sektorska struktura - pretprijatija 96,2 0,5 -0,1 - naselenie 3,6 -0,1 2,7 - ostanato 0,2 -0,4 -2,6

(vo procentni poeni)



20

Tabela 12 Kamatni stapki

maj 2005 godina

mese~na promena godi{na promena

vo %Kamatna stapka na aukciite na blagajni~ki zapisi (28 dena) 10,00 0,00 2,0Prose~na ponderirana kamatna stapka na pazarot na pari 8,51 -0,08 2,0

Ponderirani aktivni kamatni stapki na bankite 12,32 0,43 -0,1

Ponderirani pasivni kamatni stapki na bankite 6,61 0,02 0,1

vo procentni poeni

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija i Pazar na pari i kratkoro~ni hartii od vrednost Tabela 13 Aukcii na trezorski zapisi

Datum na odrùvawe Ponuda Pobaruva~ka RealizacijaPonderirana

kamatna stapka

vo %Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 3 meseci

10.05.2005 600 647,9 600 10,8424.05.2005 600 633,1 600 10,67Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 6 meseci10.05.2005 95 55,6 55,6 10,53

iznosi vo milioni denari

Izvor: Ministerstvo za finansii Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 14 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni SAD dolari)

iznos % iznos % iznos %

Vkupna razmena 462,8 2.131,9 -24,3 -5,0 121,1 35,4 444,7 26,4

Izvoz 178,5 835,1 3,8 2,2 60,5 51,3 225,8 37,1

Uvoz 284,3 1.296,8 -28,1 -9,0 60,5 27,1 218,8 20,3

Saldo -105,8 -461,7 31,9 -23,2 0,0 0,0 7,0 -1,5

V.2004I-V.2005I-V.2004

V.2005 V.2005

iznos

V.2005 I-V.2005IV.2005

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija.


21

Tabela 15 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

iznos % iznos % iznos %

Vkupna razmena 364,0 1.642,1 -12,4 -3,3 79,5 27,9 268,1 19,5

Izvoz 140,6 643,1 5,6 4,2 42,3 43,1 147,5 29,8

Uvoz 223,4 999,0 -18,0 -7,5 37,1 19,9 120,6 13,7

Saldo -82,9 -355,9 23,6 -22,2 5,2 -5,9 26,9 -7,0

iznos

I-V.2005IV.2005 V.2004 I-V.2004

V.2005 I-V.2005 V.2005 V.2005

Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija; presmetkite se izvr{eni vo Narodna banka na Republika Makedonija. Tabela 16 Deset najgolemi trgovski partneri na Republika Makedonija vo periodot januari-april 2005 godina

Obem na stokovna

razmena vo milioni

SAD dolari U~estvo

Izvoz vo milioni

SAD dolari U~estvo

Uvoz vo milioni

SAD dolari U~estvo

Pokrienost na uvozot so

izvoz

REPUBLIKA MAKEDONIJA 2.131,9 100,0 835,1 100,0 1.296,8 100,0 64,4 od toa:

Germanija 295,0 13,8 164,5 19,7 130,5 10,1 126,0Srbija i Crna Gora 264,5 12,4 156,7 18,8 107,8 8,3 145,4Grcija 251,1 11,8 129,8 15,5 121,2 9,3 107,1Italija 144,6 6,8 70,9 8,5 73,8 5,7 96,0Rusija 141,7 6,6 8,7 1,0 133,0 10,3 6,5Bugarija 129,0 6,0 24,6 2,9 104,4 8,0 23,6Turcija 71,6 3,4 24,7 3,0 46,9 3,6 52,7Slovenija 67,4 3,2 15,0 1,8 52,4 4,0 28,5Hrvatska 63,7 3,0 35,4 4,2 28,3 2,2 124,8Kina 58,1 2,7 9,7 1,2 48,4 3,7 20,0

Vkupno (10 najgolemi partneri) 1.486,6 69,7 639,9 76,6 846,7 65,3 75,6

I-V 2005

Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija.


22

Tabela 17 Nadvore{en dolgoro~en dolg na Republika Makedonija, koristeni sredstva i plateni obvrski (vo milioni SAD dolari)

30.04.2005 31.05.2005 IV-2005 V-2005 IV-2005 V-2005

Oficijalni kreditori 1.273,6 1.239,2 8,1 4,1 8,0 5,6

od toa: Multilaterala 1.042,8 1.013,0 6,9 3,5 7,3 5,2

MMF 59,5 54,9 0,0 0,0 1,4 3,5 MBOR 215,0 210,0 0,4 0,4 0,0 1,2 MFK 7,4 7,2 0,0 0,0 0,8 0,0 MZR 378,6 370,4 0,1 0,8 0,4 0,2 EIB 140,2 135,0 0,0 0,0 4,2 0,3 EKF@P 7,9 7,6 0,0 0,0 0,0 0,0 Banka za razvoj pri Sovet na Evropa 21,9 21,1 0,0 0,0 0,1 0,1 EBOR 83,8 82,2 6,1 1,6 0,2 0,0 EU 116,6 112,2 0,0 0,0 0,0 0,0 MFRZ 11,5 12,0 0,3 0,8 0,0 0,0 EAR 0,3 0,3 0,0 0,0 0,3 0,0

Bilaterala 230,9 226,2 1,3 0,5 0,7 0,4

Pariski klub (reprogramirawe 1995) 137,4 135,0 0,0 0,0 0,1 0,0 Nereprogramiran dolg 8,6 8,3 0,0 0,0 0,0 0,0 Pariski klub (reprogramirawe 2000) 4,6 4,5 0,0 0,0 0,0 0,0 Novosklu~eni krediti 80,3 78,5 1,3 0,5 0,6 0,4

Privatni kreditori 676,4 669,0 19,8 3,6 4,5 1,4

od toa: Londonski klub 227,6 227,6 0,0 0,0 0,0 0,0

Ostanati privatni kreditori 448,8 441,4 19,8 3,6 4,5 1,4

Banki i finansiski institucii 252,9 249,8 0,3 2,4 1,5 0,9 Nefinansiski privaten sektor 195,9 191,6 19,5 1,2 3,0 0,5

VKUPNO 1.950,1 1.908,1 27,9 7,7 12,5 7,1

Sostojba na dolg Koristeni sredstva Plateni obvrski

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija.


23

Tabela 18 Nadvore{en dolgoro~en dolg na Republika Makedonija, koristeni sredstva i plateni obvrski (vo milioni evra)

30.04.2005 31.05.2005 IV-2005 V-2005 IV-2005 V-2005

Oficijalni kreditori 983,0 993,6 6,3 3,2 6,3 4,4

od toa: Multilaterala 804,8 812,2 5,3 2,8 5,7 4,1

MMF 45,9 44,0 0,0 0,0 1,1 2,7 MBOR 166,0 168,4 0,3 0,3 0,0 1,0 MFK 5,7 5,8 0,0 0,0 0,6 0,0 MZR 292,2 297,0 0,1 0,6 0,3 0,1 EIB 108,2 108,2 0,0 0,0 3,3 0,2 EKF@P 6,1 6,1 0,0 0,0 0,0 0,0 Banka za razvoj pri Sovet na Evropa 16,9 16,9 0,0 0,0 0,0 0,1 EBOR 64,7 65,9 4,7 1,2 0,1 0,0 EU 90,0 90,0 0,0 0,0 0,0 0,0 MFRZ 8,9 9,6 0,2 0,6 0,0 0,0 EAR 0,2 0,2 0,0 0,0 0,2 0,0

Bilaterala 178,2 181,4 1,0 0,4 0,6 0,3

Pariski klub (reprogramirawe 1995) 106,0 108,2 0,0 0,0 0,1 0,0 Nereprogramiran dolg 6,6 6,6 0,0 0,0 0,0 0,0 Pariski klub (reprogramirawe 2000) 3,6 3,6 0,0 0,0 0,0 0,0 Novosklu~eni krediti 62,0 62,9 1,0 0,4 0,4 0,3

Privatni kreditori 522,3 536,4 15,3 2,8 3,5 1,1

od toa: Londonski klub 175,7 182,5 0,0 0,0 0,0 0,0

Ostanati privatni kreditori 346,6 353,9 15,3 2,8 3,5 1,1

Banki i finansiski institucii 195,4 200,3 0,2 1,9 1,2 0,7 Nefinansiski privaten sektor 151,2 153,6 15,0 0,9 2,3 0,4

VKUPNO 1.505,2 1.529,9 21,6 6,0 9,7 5,5

Sostojba na dolg Koristeni sredstva Plateni obvrski

Bilans na Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 19 Bilans na sostojba na NBRM na 31.05.2005 godina (vo milioni denari) Aktiva Iznos Pasiva IznosDevizni sredstva 46,779 Primarni pari 18,453Pobaruvawa od javniot sektor 3,160 Instrumenti na NBRM 4,937Pobaruvawa od banki i drugi finansiski organizacii 50 Ograni~eni depoziti 234Ostanata aktiva 2,494 Devizni obvrski 2,704

Depoziti na javen sektor 11,144Kapitalni smetki 8,031Ostanata pasiva 6,980

Vkupno 52,483 Vkupno 52,483 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija.

Narodna banka na Republika Makedonija · 2005-09-07 · 4 Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo...

Documents

Transcript of Narodna banka na Republika Makedonija · 2005-09-07 · 4 Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo...