Na osnovu člana 17 Zakona o zdravstvenom osiguranju (“Službeni list RCG”, broj 39/04), Vlada Republike Crne Gore, na sjednici od 13. oktobra 2005. godine, donijela je

UREDBUo obimu prava i standardima zdravstvene zaštite iz obaveznog

zdravstvenog osiguranja

I OSNOVNE ODREDBEČlan 1

Ovom uredbom utvrđuje se obim prava i standardi zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja koja u skladu sa zakonom ostvaruju osigurana lica. Obim prava i standardi zdravstvene zaštite iz stava 1 ovog člana, obuhvata:

1. medicinske mjere i postupke za unaprjeđivanje zdravlja, sprječavanje, suzbijanje i rano otkrivanje bolesti i drugih poremećaja zdravlja,

2. ljekarske preglede i druge vrste medicinske pomoći, 3. liječenje oboljelih i povrijeđenih i druge vrste medicinske pomoći,4. liječenje van Republike i u inostranstvu,5. prevenciju i liječenje bolesti usta i zuba.

Član 2Prioriteti pri utvrđivanju obima i standarda zdravstvene zaštite su:

1. mjere na unaprjeđivanju zdravlja i ranom otkrivanju određenih bolesti za cjelokupno stanovništvo,

2. mjere na otkrivanju i suzbijanju faktora rizika određenih oboljenja za cjelokupno stanovništvo,

3. potpuna zdravstvena zaštita djece predškolskog uzrasta,4. zdravstvena zaštita djece i omladine do završetka školovanja,5. potpuna zdravstvena zaštita žena u toku trudnoće, porođaja i godinu

dana posle porođaja,6. potpuna zdravstvena zaštita lica starijih od 65 godina života,7. potpuna zdravstvena zaštita vojnih i civilnih invalida rata, u skladu sa

posebnim propisima,8. potpuna zdravstvena zaštita lica ometenih u razvoju u skladu sa

posebnim propisima,9. liječenje lica sa duševnim poremećajima i nedovoljno mentalno

razvijenih lica,

10.liječenje oboljelih od zaraznih bolesti u skladu sa zakonom,11.liječenje lica oboljelih od reumatske groznice i njenih komplikacija,

malignih oboljenja, šećerne bolesti, hronične bubrežne insuficijencije, koronarne, cerebralne i vaskularne bolesti, sistemskih autoimunih bolesti, fiksne hipertenzije sa komplikacijama, progresivnih nervno-mišićnih oboljenja, cerebralne paralize, multipleks skleroze, cistične fibroze i hemofilije,

12.liječenje lica čije je stanje u neposrednoj životnoj opasnosti, zbog bolesti ili povrede.

Član 3Obim prava i standardi utvrđeni ovom uredbom imaju prioritet u ostvarivanju i finansiranju zdravstvene zaštite.

II POSEBNE ODREDBE

1. Medicinske mjere i postupci na unapređivanju zdravlja, sprječavanju, suzbijanju i ranom otkrivanju bolesti

1.1. Obim usluga na unapređivanju zdravlja

Član 4Mjere na unapređivanju zdravlja sprovode se u skladu sa posebnim programom koji donosi Institut za javno zdravlje, a sprovode timovi izabranih doktora i domovi zdravlja u primarnoj zdravstvenoj zaštiti.

1.2. Obim usluga kojima se sprječavaju i suzbijaju bolesti

Član 5Cjelokupno stanovništvo u okviru obima usluga ima pravo na usluge koje se odnose na sprječavanje i liječenje zaraznih bolesti.

Obim usluga kojima se sprječavaju i liječe zarazne bolesti su:- imunoprofilaksa i hemioprofilaksa, u skladu sa zakonom i

Programom o obaveznim imunizacijama stanovništva protiv određenih zaraznih bolesti u Republici, koji Ministarstvo zdravlja donosi svake godine. Izuzetak su lica, kod kojih postoje kontraindikacije za vakcinaciju,

- imunoprofilaksa protiv određenih zaraznih oboljenja koja nijesu navedena u Programu o obaveznim imunizacijama stanovništva

protiv određenih zaraznih bolesti u Republici, ako to nalaže epidemiološka situacija, odnosno naredi Ministarstvo zdravlja,

- izolacija odnosno karantin osoba, koje su inficirane i koje bi mogle prenositi i širiti zarazne bolesti na stanovništvo u svojoj okolini,

- imunoprofilaksa sa imunoglobulinom lica, koja bi mogla oboljeti od zarazne bolesti, a još nijesu zaštićena sa vakcinacijom,

- hemioprofilaksa lica, koja su izložena opasnosti zarazne bolesti, koja se može spriječiti sa preventivnom upotrebom određenih lijekova,

- usluge, koje se odnose na obavezno liječenje osoba, koje su inficirane i koje mogu prenositi bolest na druga lica u okolini i prouzrokovati širenja bolesti (karantin, izolacija, obavezno liječenje).

Usluge imunizacije zbog zaštite od zaraznih bolesti u slučajevima putovanja u endemska područja sa zaraznim bolestima, ne spadaju u obim prava utvrđen ovom uredbom.

1. 3. Obim i sadržaj preventivnih usluga za djecu do 15 godina života

Član 6Preventivni pregledi za novorođenčad, odojčad, predškolsku i školsku djecu do 15 godina života su pregledi kod izabranih pedijatara i izabranih doktora i to:

- preventivni pregledi novorođenčadi u I mjesecu i to pregled pri izlasku iz porodilišta, nakon dvije nedjelje i nakon četiri nedjelje, a za odojčad u III, V, VII (sa kontrolom KS –anemija), IX i XII mjesecu,

- preventivni pregled djece u drugoj i četvrtoj godini života (sa analizama glikemije, holesterola, kao i određivanje arterijske tenzije, psihološko testiranje, procjena čula vida, sluha i govora),

- preventivni pregled pred polazak u osnovnu školu (sastavni dio pregleda predstavlja psihološko testiranje i pregled logopeda),

- preventivni pregledi u drugom, četvrtom, šestom i osmom razredu osnovne škole,

- preventivni pregled predškolske i školske djece prije vakcinacije, ako nije prethodno obavljen predviđeni preventivni pregled,

- preventivni pregled djece do 15. godine života u slučaju pojave epidemije neke od zarazne bolesti,

- kontrolni-ciljani pregled nakon preventivnog pregleda,

- preventivni pregled djece ometene u razvoju (djece sa posebnim potrebama) i omladine do 15 godina života,

- četiri patronažne posjete sa savjetovanjem za djecu u prvoj godini života,

- po jedna posjeta djetetu u drugoj i četvrtoj godini života,- učešće u grupnim zdravstveno vaspitnim i obrazovnim

programima, koji se organizuju u primarnoj zdravstvenoj zaštiti.

Sastavni dio obima prava predškolske i školske djece do 15 godina života su:

- imunoprofilaksa i hemioprofilaksa za sprječavanje zaraznih bolesti u skladu sa zakonom,

- razvrstavanje djece ometene u psihofizičkom razvoju i sprječavanje težih komplikacija,

- sanitarno-higijenski nadzor nad predškolskim i školskim ustanovama, najmanje jedan put mjesečno (nadzor nad režimom ishrane, monitoring higijenske ispravnosti hrane, kontrola unosa aditiva i kontaminenata hrane).

Član 7Preventivni pregledi iz člana 6 ove uredbe, sadrže:

- ličnu i porodičnu anamnezu,- uzimanje anamnestičkih podataka, fizikalni pregled

po organima i sistemima, procjena čula (vid, sluh, govor), mentalne zrelosti po standardnim metodama, razvoj i stanje skeleta (kičma, ravni tabani), ocjena govora u drugoj godini života, i palpacija štitnjače, pregled testisa (na rođenju, u šestom mjesecu i sa navršenom prvom godinom života), mjerenje tjelesne težine, dužine-visine, uz upotrebu tabela rasta, body mass indexa,

- razvojne skrining testove, prilagođene životnoj dobi djeteta.

Pored mjera iz stava 1 ovog člana preventivne mjere, zavisno od uzrasta djeteta, su:

- skrining sve djece za urođeni poremećaj metabolizma, (fenilketonurija i hipotireoidizam) četvrtog i petog dana po rođenju,

- skrining razvojnih anomalija kukova u toku prve nedjelje života u porodilištu, a potom za nerizičnu grupu u trećem mjesecu ultrazvučnom dijagnostikom,

- individaulna savjetovanja kod izabranih doktora, odnosno zdravstvenih saradnika u njihovim timovima.

Član 8Prava iz zdravstvenog osiguranja, koja se ostvaruju kod izabranog tima doktora, odnose se i na izdavanje potvrda i uvjerenja o sposobnosti djeteta za upis u predškolsku i školsku ustanovu, upućivanje na organizovani boravak i klimatsko liječenje, ocjenu sposobnosti za bavljenje sportom.

Član 9Obim prava za djecu do 15 godina života u oblasti zaštite oralnog zdravlja uključuje sljedeće preventivne stomatološke mjere:

- fluor tablete za djecu do 15. godine života,- jedan preventivni stomatološki pregled svake školske godine

kod školske djece do 15. godine života,- fluorisanje sa premazima, želeima, ili drugim fluornim

preparatima do dva puta mjesečno kod djece u vrtićima i školama i to do 15. godine života, ili kombinacija fluorisanja sa uzimanjem tableta fluora za djecu mlađu od 6 godina života,

- zalivanje fisura mliječnih molara i prvih i drugih stalnih molara kod djece do 15. godine života i to najviše jedanput u dvije godine,

- učešće u grupnim zdravstveno vaspitnim i obrazovnim aktivnostima sa djecom do šest godina života i roditeljima (učenje o: redovnom i pravilnom čišćenju zuba, pravilnoj nekarijesnoj ishrani, značaju pravilnog disanja na nos, odvikavanja od sisanja prsta i cucle, očuvanju mliječenih zuba, ulozi mliječenih zuba u ishrani, govoru i estetskom izgledu, očuvanju prostora za stalne zube),

- kontrola plaka sa bojom, određivanje Plak indeksa i uklanjanje plaka sa zuba.

1. 4. Obim i sadržaj preventivnih usluga za lica starija od 15 godina života

Član 10U cilju sprječavanja i suzbijanja faktora rizika utvrđuje se sljedeći obim preventivnih mjera:

- dva sistematska pregleda školske djece između 15. i 18. godine života (prvi i treći razred srednje škole),

- dva sistematska pregleda studenata (I i III godina studija),- vakcinacija lica starijih od 65 godina života protiv gripe koji

boluju od hroničnih respiratornih oboljenja, oboljenja sistema krvotoka, bubrega, hroničnih metaboličkih poremećaja, kao i vakcinacija lica starijih od 65 godina života koja se nalaze u institucijama za kolektivni smještaj,

- jedan sistematski pregled lica starijih od 65 godina života.

Član 11Sastavni dio obima prava za lica starija od 15 godina života su:

- imunoprofilaksa i hemioprofilaksa za sprječavanje zaraznih bolesti u skladu sa zakonom i Programom obaveznih imunizacija stanovništva (završetak vakcinacije po kalendaru vakcinacije koju su pratili izabrani pedijatri),

- sanitarno-higijenski nadzor nad školama i objektima za smještaj učenika i studenata, najmanje jedan put mjesečno (uz kontrolu režima ishrane).

1. 5. Obim preventivnih usluga za žene

Član 12Obim prava na preventivne usluge žena, uključuje:

- savjetovanje žena u reproduktivnom dobu o kontracepciji, odnosno planiranju porodice i sprječavanju zaraznih, polnih bolesti, koje uključuje po potrebi i ginekološki pregled. Pregled je sastavni dio prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja kod prve posjete žene izabranom ginekologu zbog: savjetovanja o planiranju porodice, nakon porođaja, abortusa i promjene kontracepcijske metode, ili prekida upotrebe kontracepcije,

- određivanje i propisivanje indikovanih kontracepcijskih metoda,

- mehanička intrauterina kontraceptivna sredstva, - sistematski pregled zuba za vrijeme trudnoće, fluor tablete za

vrijeme trudnoće i dojenja novorđenčeta za prvih 6 mjeseci života djeteta,

- preventivni pregled trudnice: u I tromjesječju trudnoće i četiri kontrolna pregleda trudnoće, koji sadrži ginekološki pregled, opšti somatski pregled, mjerenje tjelesne težine i krvnog pritiska i laboratorijske analize: KKS, GUK-ŠUK, pregled urina, krvna grupa i Rh faktor, ICT, serološke pretrage na sifilis, TORCH test, test na hepatitis B i HIV/AIDS, a u slučaju visoko rizične trudnoće prema indikacijama,

- prenatalno određivanje kariotipa fetusa iz ćelija plodove vode kod svih trudnica sa 35 i više godina života pri začeću,

- individualna savjetovanja u vezi sa trudnoćom, koja se odnose na fizička opterećenja, ishranu, životni stil (pušenje, droga, alkohol),

- indirektni Coombsov test kod svake trudnice u 28. nedelji trudnoće i desinzibilizacija Rh negativnih žena sa imunoglobulinom, kao i desinzibilizacija Rh negativnih žena nakon porođaja ili abortusa,

- tri ultrazvučna pregleda u toku trudnoće (prvi do 16 nedjelja trudnoće, drugi do 26 nedjelja trudnoće i treći do 34 ili 35 nedjelja trudnoće), a kod rizičnih trudnoća prema indikacijama,

- pregled i savjetovanje 6 nedjelja nakon porođaja i jednom poslije šest mjeseci, odnosno 3 nedjelje nakon spontanog, ili dozvoljenog abortusa, ili ekstrauterinog graviditeta. Pregled je kombinovan sa PAPa testom, potrebnim laboratorijskim analizama, savjetovanjem i određivanjem metode kontracepcije,

- jednu patronažnu posjetu trudnici sa savjetovanjem o načinu života u trudnoći i pripremi za porođaj, o njezi novorođenčeta, o dojenju, pravilnoj ishrani i njezi novorođenčeta (odojčeta),

- pregled za otkrivanje raka na grliću materice (test PAPa) i to na 3 godine jedanput u dobi od 20. do 75. godine života,

- pregledi za rano otkrivanje raka dojke i to jedanput u 3 godine sa kliničnim pregledom dojke i po potrebi sa mamografijom. Kod žena u ugroženoj grupi (sa rakom dojke

kod majke, sestre, kćerke) pregledi se obavljaju svake godine,

- do dvije patronažne posjete kod babinjare,- jednu patronažnu posjetu žena, koje nijesu bile na pregled

više od 3 godine, zbog otkrivanja, odnosno sprječavanja raka grlića materice.

Član 13Sastavni dio obima usluga za žene su:

- otkrivanje i liječenje steriliteta,- dva sistematska pregleda zuba kod trudnica (bez

protetskih usluga).

1. 6. Obim ostalih preventivnih usluga

Član 14Obim preventivnih usluga za odrasle koje pružaju timovi izabranih doktora uključuje i skrining preglede i patronažne posjete za:

- rano otkrivanje povišenog krvnog pritiska, holesterola i triglicerida i riziko faktora za pojavu bolesti srca i krvnih sudova kod muškaraca nakon 40. godine života i kod žena nakon 45. godine zivota, i to svakih 5 godina jedanput. Otkrivanje se može obaviti uz redovni kurativni pregled, a izuzetno kao posebna usluga, ako osoba nije bila više od 5 godina na pregledu i liječenju kod izabranog doktora,

- pregledi uključuju otkrivanje povišenog krvnog pritiska i laboratorijsko otkrivanje povišenog holesterola, triglicerida i šećera u krvi,

- dvije patronažne posjete godišnje oboljelim od urođenih poremećaja zgrušavanja krvi, oboljelim od distrofije, multiple skleroze, bubrežne insuficijencije, cerebralne paralize, šećerne bolesti, duševnih bolesti, malignih bolesti i narkomanije,

- dvije patronažne posjete kod osiguranih lica sa aktivnom tuberkolozom,

- osigurana lica imaju pravo na sve individulne usluge odnosno mjere, koje su zakonom propisane za sprječavanje širenja zaraznih i prenošenje bolesti (izolacija, karantin, obavezno liječenje zaraznih bolesti).

Član 15Usluge koje nijesu predviđene članom 14 ove uredbe obezbjeđuju se ličnim učešćem građana ili iz sredstava poslodavaca.

2. Ljekarski pregledi i druge vrste medicinske pomoći

Član 16Obim prava i standardi zdravstvene zaštite u pogledu ljekarskih pregleda i drugih vrsta medicinske pomoći obuhvata usluge izabranih doktora i centara za podršku u domovima zdravlja.

Izabrani doktor je dužan da obezbijedi liječenje osiguranih lica na način i po postupku propisan zakonom.

Član 17Obim drugih prava na ljekarske preglede i dijagnostiku u specijalističkim ambulantama na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite obuhvata složenije mjere i postupke u liječenju koje se obezbjeđuju samo u slučajevima kada se usluge ne mogu pružiti od strane izabranog doktora ili centra doma zdravlja.

2.1. Obim prava na usluge kurativne zdravstvene zaštite koju pružaju izabrani doktori i centri za podršku

Član 18

Ljekarski pregledi i druge vrste medicinske pomoći kod doktora u primarnoj zdravstvenoj zaštiti uključuju pravo na odgovarajuće liječenje i dijagnostiku.

Član 19Pravo na preglede i liječenje kod izabranog doktora u primarnoj zdravstvenoj zaštiti odnosi se na:

- prvi pregled i odgovarajuće liječenje kod izabranog doktora, kojeg je osigurano lice samo izabralo,

- preglede i liječenje kod doktora u centrima doma zdravlja,- ponovne preglede, ako je njihovu opravdanost ustanovio

izabrani doktor, odnosno doktor u centrima doma zdravlja, - preglede i liječenje kod drugih doktora u primarnoj

zdravstvenoj zaštiti u slučajevima urgentnih stanja.

Član 20

Obim prava na usluge kurativne zdravstvene zaštite sadrži:- preglede i liječenje kod tima izabranih doktora u

primarnoj zdravstvenoj zaštiti,- laboratorijske, ultrazvučne i rendgenske preglede na

primarnom nivou koje, na osnovu medicinske opravdanosti, odredi izabrani doktor,

- fizioterapeutske usluge, odnosno ambulantnu rehabilitaciju u primarnoj zdravstvenoj zaštiti, koju propiše izabrani doktor,

- specijalističke, konzilijarne i druge usluge specijalista koji rade u primarnoj zdravstvenoj zaštiti u centrima domova zdravlja, i to kod: specijaliste za plućne bolesti, radiologa, psihijatra, dječijeg psihijatra, pedijatra osposobljenog za područje razvojne pedijatrije,

- usluge zdravstvenih saradnika (psihologa, logopeda i defektologa),

- usluge liječenja u stanu/kući,- stomatološke usluge djeci do 15 godina života,

trudnicama, za hitna stanja u stomatologiji i licima starijim od 65 godina života,

- lijekove i medicinska sredstva, koja se upotrebljavaju u ordinacijama, odnosno organizacionim jedinicima primarne zdravstvene zaštite, a koji se ne propisuju na recept.

Sve usluge iz stava 1 ovog člana, uključene su u obim prava, samo ako ih obavi, odnosno odredi izabrani doktor, izabrani ginekolog, odnosno stomatolog za osigurana lica.

Izuzetno od stava 2 ovog člana, u obim prava uključuju se usluge bez uputa izabranih doktora u hitnim medicinskim slučajevima.

Usluge iz stava 1 ovog člana, koje se ostvare bez naloga izabranog doktora, ne obezbjeđuju se iz sredstava obaveznog zdravstvenog osiguranja.

Član 21Laboratorijske usluge koje se obavljaju na primarnom nivou, a predstavljaju sastavni dio obima prava su:

- K-sedimentacija eritrocita (Se), fibrinogen, K-eritrociti (E), K-hemoglobin (Hb), K-hematokrit (He), MCV, MCH, MCHC, K-leukociti (Le), K-diferencijalna krvna slika, K-retikulociti (Rtc) K-trombociti (Tr), K-vrijeme krvarenja (VK) i koagulacije (VK) K-protrombinsko vrijeme (PV), S,P- glukoza (GUK-ŠUK), oralni test opterećenja glukozom (O-GTT) ili postprandijalna glukoza, S-urea, S-kreatinin, S-acidum uricum, S-ukupni proteini, S-ukupni bilirubin, S-konjugovani bilirubin, S-holesterol, S-trigliceridi, S-aspartat aminotransferaza (AST), S-alanin aminotransferaza (ALT), S-gama-glutamil transferaza (GGT), S-alkalna fosfataza (AF), S,U-alfa amilaza, S-ukupni kapacitet vezivanja gvožđa (TIBC), S-slobodni kapacitet vezivanja željeza (UIBC), S-željezo (Fe), S-kreatin kinaza (CK i CKMB), S-joni natrijuma (Na+), S-joni kalijuma (K+), S- joni kalcijuma (Ca++), S-ukupni kalcijum, F-hemoglobin kvalitativno (okultno krvarenje), U-kompletan pregled urina (hemijska analiza, sediment, specifična težina), U-hemijska analiza urina (glukoza, ketoni, proteini,urobilinogen, hematoglobin), U-sediment urina (leukociti, eritrociti, cilindri, kristali, nitriti, paraziti, bakterije), U-biuret proba, dokaz fenilketonurije.

Član 22Obim mikrobiloških usluga koje se obavljaju na nivou primarne zdravstvene zaštite, a predstavljaju sastavni obim prava su usluge:

- mekonium test za otkrivanje mukoviscidoze, CRP, AST-o i Monostikon test, brisevi (ždrijela, usne duplje, jezika, nosa, uha, oka, rane, pupka, kože, vagine, cerviksa, vulve, glansa, prepucijuma, uretera, dojke, celofan bris) sa antibiogramom, pregled na dermatomikoze (nokta, kože i dlake),

- kultura na gljivice (ždrijela, usne duplje, jezika, nosa, sputuma, uha, oka, kože, kose, nokta, vulve, glansa, prepucijuma, uretralnog i vaginalnog sekreta, stolice),

- urinokultura, koprokultura, vaginalni sekret, mikroskopski pregled stolice na parazite, protozoe i amebe (nativno),

- serološke pretrage u skladu sa zakonom.

Član 23Rendgenske usluge koje se obavljaju na primarnom nivou, a koje predstavljaju sastavni dio obima prava su:

- snimanje skeleta, odnosno kostiju,- snimanje organa i sistema kao što su: larinks, traheje,

disajnih puteva, pluća, medijastinuma, ekstremiteta, urogenitalnog i hepatobilijarnog trakta,

- snimanje paranazalnih šupljina,- nativno snimanje abdomena,- mamografija.

Ultrazvučne usluge na primarnom nivou obuhvataju ultrazvučne preglede, i to:

- kukova kod odojčadi, - abdomena i retroperitoneuma,- mekih tkiva,- limfnih žlijezda,- štitne žlijezde,- dojki,- trudnica.

Član 24Obim prava u primarnoj zdravstvenoj zaštiti uključuje ambulantne fizioterapeutske usluge, odnosno usluge ambulantne rehabilitacije, koje obuhvataju:

- parafin,- kineziterapiju,- TENS,- kriomasažu,- stabilne galvanizacije,- elektroforezu lijekova,- dijadinamične struje,- elektrostimulacije,- UZ terapije,- interferentne struje,- korektivne vježbe.

Osigurano lice ima pravo na fizioterapeutske usluge čije trajanje terapije i broj usluga određuje izabrani doktor, ili po preporuci, odnosno mišljenju odgovarajućeg specijaliste.

Član 25

Obim usluga u primarnoj zdravstvenoj zaštiti uključuje usluge specijalista u: Centru za plućne bolesti i TB, Centru za dijagnostiku, Centru za mentalno zdravlje, Centru za djecu sa posebnim potrebama, Centru za promociju zdravlja i Centru za dnevni tretman, koji su organizovani u okviru doma zdravlja, a koje se obavljaju na osnovu naloga izabranih doktora.

2.2. Obim prava iz kućnog liječenja

Član 26Obim prava na usluge uključuje pravo na kućne posjete izabranog doktora i patronažne sestre (po nalogu izabranog doktora), u slučajevima, ako je:

- osiguranik nepokretan, ili zbog svog zdravstvenog stanja ne može doći na pregled kod svog izabranog doktora,

- osiguranik otpušten iz bolnice, jer je akutno liječenje završeno, ali postoji potreba za produženim pružanjem zdravstvenih usluga u kući, zbog zdravstvenog stanja pacijenta,

- stanje hroničnih bolesnika takvo da zahtijeva: previjanje i obradu rana, davanje injekcija, infuzija, hranjenje na sondu, promjene kanila, katetera,

- za određene fizioterapeutske usluge, mjere za sprječavanje dekubitusa, davanje, odnosno kontrola uzimanja lijekova,

- individualna savjetovanja o ishrani, pripremi dijetalne hrane za nepokretne bolesnike.

3. Liječenje oboljelih i povrijeđenih i druge vrste medicinske pomoći

3. 1. Obim prava na liječenje

Član 27Izabrani doktor može uputiti svog pacijenta specijalisti na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite. Izabrani doktor prije upućivanja

pacijenta na sekundarni i tercijarni nivo mora kompletno obraditi pacijenta u okviru obima usluga utvrđenih ovom uredbom.

Član 28Izabrani doktor može od specijalista sa sekundarnog i tercijarnog nivoa da zatraži:

- konsultaciju, mišljenje o dijagnozi, odnosno liječenju pacijenta na osnovu dokumentacije (pismo), koju je sam prikupio,

- liječenje određenih bolesti koje uključuje i upućivanja pacijenta i kod ostalih specijalista, kada se radi o složenim postupcima dijagnostike i liječenja,

- bolničko liječenje.

Član 29Obim prava i standardi usluga bolničkog liječenja na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite, utvrđuje se posebnim aktom.

Obim prava na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite uključuje usluge hitne medicinske pomoći.

Član 30Prijem u stacionarne zdravstvene ustanove, osim u hitnim slučajevima, obavlja se nakon ambulantnog tretmana u ustanovama sekundarne i tercijarne zdravstvene zaštite, ako ambulantni tretman zbog svoje složenosti, odnosno zdravstvenog stanja osiguranika nije moguć.

3.2. Pravo na liječenje za stanja neposredne životne opasnosti zbog bolesti ili povreda

Član 31Obim prava utvrđen ovom uredbom obuhvata zbrinjavanje hitnih stanja i transport do odgovarajuće zdravstvene ustanove, ukoliko to stanje oboljelog lica zahtijeva, kao i liječenje u odgovarajućoj zdravstvenoj ustanovi.

Stanja neposredne životne opasnosti, u smislu ove uredbe, smatraju se:- teške povrede sa otvorenim prelomom kostiju,- povrede glave sa kontuzijom,

- povrede trbuha i grudnog koša sa oštećenjem unutrašnjih organa,

- teške opekotine,- akutni infark miokarda i moždani udar,- akutna insuficijencija srca i bubrega,- komatozna stanja,- vanmaterična trudnoća,- maligna oboljenja.

3. 3. Pravo na lijekove

Član 32Obim usluga koji se obezbjeđuje u okviru utvrđenih prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja uključuje pravo na lijekove koji se mogu propisivati na recepte, saglasno Listi lijekova koji se propisuju i izdaju na teret sredstava Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje. Osigurano lice ima pravo na lijekove izdate na recept, na teret obaveznog zdravstvenog osiguranja, samo ako je recept propisao njegov izabrani doktor, ili doktor u centru za podršku doma zdravlja.

Član 33Obim prava uključuje i pravo na lijekove, medicinska sredstva i materijale, koji se upotrebljavaju u dijagnostici i liječenju kod izabranih doktora, izabranih stomatologa, u slučaju liječenja u kući, i u drugim jedinicama primarne, sekundarne i tercijarne zdravstvene zaštite, a koji se ne propisuju na recepte.

Član 34Lijekove, medicinska sredstva i materijale koji se ne propisuju na recept, a obezbjeđuje ih zdravstvena ustanova, odnosno davaoc usluge, su: lijekovi, koji se mogu upotrebljavati isključivo pod kontrolom doktora, odnosno zdravstvenih radnika, ili koje mogu davati samo za to osposobljeni zdravstveni radnici, i to:

- ampulirani lijekovi,- infuzioni rastvori,- vakcine, serumi,- reagensi za laboratorijske preglede,- kontrastna i dijagnostička hemijska sredstva,- intrauterina i mehanička kontracepcijska sredstva,

- implantanti,- lijekovi koji se upotrebljavaju u urgentnoj medicini,- lijekovi koji se upotrebljavaju u bolničkom liječenja, - medicinska sredstva u hirurgiji, - radioizotopi,- dječija i vještačka hrana,- krv i krvni derivati.

4. Liječenje van Republike i u inostranstvu

Član 35Obim prava i standardi u ostvarivanju prava na liječenje van Republike i u inostranstvu utvrđuju se aktom Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje, na koji saglasnost daje Ministarstvo zdravlja.

5. Liječenje bolesti usta i zuba

Član 36Obim prava na stomatološke usluge koje obavlja izabrani stomatolog, pored preventivnih usluga za predškolsku i školsku djecu do 15 godina života, utvrđenih članom 9 ove uredbe, obuhvata:

- usluge liječenja zuba i usne šupljine kod izabranih stomatologa za djecu do navršene 15. godine života,

- usluge Rtg snimanja zuba i ortopan prema indikacijama,- intraceptivne ortodontske usluge, koje se mogu obaviti do

navršene 15. godine života (preventivne ekstrakcije, selektivna brušenja, pokretne ploče i aparati),

- usluge hitne stomatološke pomoći kod lica od navršene 15. do 65. godine života, koje obuhvataju usluge: trepanacije, incizije i ekstrakcije, uključujući i lokalnu anesteziju, liječenje akutnih lokalnih infekcija usne šupljine i zbrinjavanje povreda vilica i usne šupljine,

- usluge liječenja zuba i usne šupljine kod lica starijih od 65 godina života.

Lica starija od 65 godina života ostvaruju pravo na sljedeće usluge:

- jedan pregled kod izabranog stomatologa, koji se obavi prije početka sanacije zuba,

- usluge rentgenske dijagnostike zuba i usne šupljine (običan RTG odnosno panoramski snimak),

- liječenja, vađenja i punjenja zuba, - usluge liječenja mekih tkiva usne šupljine (bez čiščenja zuba

i odstranjivanja zubnog kamenca),- zubno-protetske usluge,- ponovni pregled kod izabranog stomatologa jednu godinu

nakon završenog lječenja odnosno zubno–protetske rehabilitacije,

- navlaku ili krunicu, ako je zubna kruna toliko oštećena da više nije moguća njena restauracija sa plombiranjem, odnosno nadogradnjom,

- pravo na most, ako licu nedostaje, pored umnjaka, u jednoj vilici najmanje 5 zuba u redu, koji može biti prekinut sa jednim ili dva prisutna zuba.

- djelimična proteza, ako osiguranom licu nedostaje na kraju zubne vrste, pored umnjaka najmanje još 3 zuba, a u istom, ili drugom kvadrantu još najmanje 3 zuba,

- na totalnu protezu lice ima pravo, ako mu nedostaju svi zubi u jednoj vilici.

III ZAVRŠNA ODREDBA

Član 37Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom listu Republike Crne Gore”, a primjenjivaće se od 1. januara 2006. godine.

Broj: 02-6016Podgorica, 13. oktobar 2005. godine

Vlada Republike Crne Gore

Predsjednik Milo Đukanović

OBRAZLOŽENJENa osnovu člana 17 Zakona o zdravstvenom osiguranju, Vlada Republike Crne Gore utvrđuje Obim prava i standarde zdravstvene zaštite. Cilj ove uredbe je da se u praksi ostvare načela utvrđena Zakonom o zdravstvenoj zaštiti i Zakonom o zdravstvenom osiguranju, kojima su utvrđena jednaka prava na zdravstvenu zaštitu, efikasna i kvalitetna zdravstvena zaštita i unapređivanje zdravstvenog stanja. Primjena ove Uredbe treba da obezbijedi dostupnu i sveobuhvatni zdravstvenu zaštitu posebno ugroženih kategorija stanovništva, kao i efekte u smanjivanju nejednakosti u ostvarivanju prava zdravstvene zaštite i unapređenju zdravlja stanovništva.

Principi i načela zdravstvene zaštita u oba zakona definisani su u skladu sa zdravstvenom politikom, a u cilju smanjenja nejednakosti u ostvarivanju prava, kao i preduzimanje efikasnih mjera za unapređenje zdravlja i prevenciju bolesti.

Unapređenje zdravlja, prevencija i rano otkrivanje bolesti, jedan je od osnovnih zadataka novog sistema organizacije zdravstvene djelatnosti orjentisanog na primarnu zdravstvenu zaštitu. Novi profil doktora u primarnoj zdravstvenoj zaštiti i njegova uloga čuvara sistema, treba da obezbijede, prije svega efikasnu i racionalnu zdravstvenu zaštitu. Suština utvrđivanja obima usluga, koji je detaljno razrađen ovom Uredbom, je da primarna zdravstvena zaštita mora preuzeti odgovornost za mjere unapređenja zdravlja, prevenciju bolesti, rano otkrivanje oboljenja. Mjere na otkrivanju i suzbijanju rizičnih faktora utvrđene ovom uredbom su u cjelini odgovornost primarne zdravstvene zaštite, odnosno izabranog tima doktora. Mjere zdravstvene zaštite u oblasti dijagnostike i liječenje predviđene su u svim slučajevima, kada nije potrebno bolničko liječenje.

Obim usluga koji pruža izabrani tim doktora i centri za podršku u domovima zdravlja, će uporedo sa organizacionim mjerama, koje su dio reformskih aktivnosti, biti podržan i mjerama u finansiranju utvrđenog obima. Usvajanjem Finansijskog plana održivosti zdravstva za period 2005-2007 i drugih strateških dokumenata u oblasti zdravstva, Vlada Republike Crne Gore je potvrdila političku spremnost podršci reforme primarne zdravstvene zaštite, a u cilju unapređenja zdravlja građana i održivosti zdravstvenog

sistema. Planiranje i raspodjela sredstava u Fondu za zdravstveno osiguranje zasnivaće se na principu prioriteta utvrđenih ovom Uredbom i Finansijskom planu održivosti, saglasno zakonu. Metodologija izračunavanja troškova ostvarivanja zdravstvene zaštite, utvrđena ovom Uredbom je dio projektnih aktivnosti na Projektu: “Unapređenje sistema zdravstva u Crnoj Gori”, koje obuhvataju novi način plaćanja usluga u primarnoj zdravstvenoj zaštiti, primjenom modela kapitacije za rad izabranog tima ljekara i metoda plaćanja usluga za rad centara za podršku izabranim ljekarima.

U razvijenim zemljama instrumenti za postizanje ciljeva zdravstvene politike su uvođenje “minimalnog obima prava na zdravstvenu zaštitu,” koji se uobičajeno zove “paket usluga”, ili “osnovni obim prava”. Ovaj instrument je osnova za usklađivanje potreba za zdravstvenom zaštitom sa mogućnostima finansiranja, zavisno od ostvarenih sredstava za zdravstvenu zaštitu. Prvi paket usluga definisao je Winslow 1952 god., a obuhvatao je mjere unapređenja zdravlja, sanitaciju životne sredine, kontrolu zaraznih bolesti, organizaciju medicinske i sestrinske službe za ranu dijagnostiku i prevenciju bolesti.

Kao model osnovnog paketa zdravstvenih usluga mnoge zemlje uzimaju minimum mjera definisanih u Deklaraciji Svjetske zdravstvene organizacije o primarnoj zdravstvenoj zaštiti, koja pored mjera za unapređenje ishrane, vodosnabdijevanja, sanitacije sredine obuhvata: zdravstvenu zaštitu majke i djeteta, uključujući planiranje porodice, imunizaciju, prevenciju i kontrolu endemskih bolesti, odgovarajući tretman najčešćih oboljenja i povreda i unapređenje mentalnog zdravlja i obezbjeđenje osnovnih ljekova. Svjetska zdravstvena organizacija preporučuje da se prilikom izrade osnovnog paketa uključe sljedeći kriterijumi: potrebne mjere, efikasnost i efektivnost, a sve saglasno raspoloživim sredstvima.

U izradi Uredbe o obimu i standardu usluga, kroz mjere zdravstvene zaštite, pošlo se od činjenice da su raspoloživa sredstva za zdravstvenu zaštitu veoma ograničena i da težište aktivnosti zdravstvenog sistema treba usmjeriti na unapređivanje zdravlja i prevenciju bolesti, saglasno usvojenim dokumentima Vlade Republike Crne Gore. Ciljevi i mjere zdravstvene politike su upravo usmjereni na efikasnost i efektivnost, sa naglaskom na jednakost u pravima i ostvarivanju prava na zdravstvenu zaštitu, posebno na primarnu zdravstvenu zaštitu.

Obim prava utvrđen ovom uredbom nije “minimalni,” ili kao što se to uobičajeno zove “osnovni paket. Ovo je obim prava koji je garantovan, kao standard svim osiguranim licima kroz mjere na:

unapređivanju zdravlja i prevenciji bolesti, liječenju i rehabilitaciji posebno ugroženih grupa stanovništva

koje su utvrđene kao prioritetne mjere zdravstene zaštite, saglasno zakonu.

U posebnim odredbama uredbe razrađena su pet poglavlja u kojima su razrađeni oblici zdravstvene zaštite, koju pružaju izabrani timovi doktora, za kategorije stanovništva obuhvaćene obaveznim zdravstvenim osiguranjem, a koje u principu obuhvata cjelokupno stanovništvo, osigurano po raznim osnovama utvrđenim zakonom. Načelno mjere i usluge, predviđene ovom Uredbom su dostupne svim građanima Republike, kao pravo iz obaveznog zdravstvenog osiguranja

U osnovnim odredbama Uredbe navedene su mjere saglasno zakonu, a koje se tiču posebno: mjera na unapređivanju zdravlja cjelokupne populacije, kao i druge prioritetne mjere. Mjere na unapređivanju zdravlja i zadaci primarne zdravstvene djelatnosti, čiji su nosioci timovi izabranih doktora i domovi zdravlja, su uredbom kvantificirane. U cilju ostvarivanja milenijumskih ciljeva UN i ciljeva zdravstvene politike Vlade Republike Crne Gore, predviđene su sveobuhvatne mjere zaštite male djece i potpuni obim zdravstvene zaštite za ovu kategoriju stanovništva.

Sprovođenjem utvrđenih mjera može se očekivati zaustavljanje rasta masovnih nezaraznih bolesti, kako mortaliteta, tako i morbiditeta, poboljšenje ukupnog zdravstvenog stanja i značajne uštede sredstava za skupu dijagnostiku, liječenje oboljenja i eliminisanje nepotrebnih procedura, kroz jačanje i osposobljavanje timova izavbranih doktora kroz proces edukacije, kao najznačajnijeg segmenta transformacije zdravstvenog sistema. Rezultati sprovođenja mjera doprinijeće postepenom smanjivanju pritisaka na sekundarnom i tercijernom nivou zdravstvene djelatnosti, smanjivanju potreba za bolničkim kapacitetima i njihovoj redukciji. Obim usluga na sekundarnom i tercijarnom nivou, kao i usluge rehabilitacije će se definisati katalogom usluga i aktima Fonda za zdravstveno osiguranje u skladu sa sredstvima za njihovo finansiranje.

Obim usluga, utvrđen Uredbom, je obaveza u sprovođenju zdravstvene zaštite svih subjekata u sistemu zdravstva, a posebno domova zdravlja, kao javnih zdravstvenih ustanova. Godišnji planovi rada zdravstvenih ustanova, kao ponuda Fondu za zdravstveno osiguranje, prilikom ugovaranja zdravstvene zaštite, moraju sadržati mjere i obim usluga utvrđen ovom Uredbom.