Muze dergi-sayı-1

NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2011 APRIL-MAY-JUNE 2011 SAYI 1 ISSUE 1

TÜRK MÜZECİLİĞİNDEYENİ DÖNEM

A new era begins at Turkish museums

Kültür ve Turizm Bakanı

ERTUĞRUL GÜNAY: Müzelerimiz emin ellerdeMinister of Culture and Tourism ERTUĞRUL GÜNAY:

“Our museums are in good hands.”

İSTANBUL ARKEOLOJİ MÜZELERİ’NE TÜRSAB’IN ELİ DEĞDİ TÜRSAB’s healing

hands at the İstanbul Archaeological Museum

BAŞARAN ULUSOY: Çağıran, karşılayan,ağırlayan müzelerimiz olacak BAŞARAN ULUSOY:

The inviting, welcoming and hospitable museum

içindekiler

Başyazı

Doğanın benzersiz mücevheri: DALYAN ve KAUNOS

Hitit’ten Osmanlı’yaİmparatorlar İstanbul’da

Artemis Tapınağı

TAVLA: Zamanı anlatan zamana direnen oyun

Arkeolojinin şenlikli öyküsü

Padişahların sırlarıgömleklerinde gizli

Sarayda günlük yaşam

Bizans sikkelerinde bir krallar vardı bir de PALAMUT

Haber turu

Takvim

TÜRSAB müze rehberi

TÜRSAB müze harita

5

34

50

54

58

62

66

68

70

72

74

76

78

Türk müzeciliğinde YENİ DÖNEM: 48 MÜZE’nin GİŞE İŞLETMESİ TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı’na devredildi.6Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay: Müzelerimiz emin ellerde.12TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy: Çağıran, karşılayan, ağırlayan müzelerimiz olacak.18İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne TÜRSAB’ın eli değdi...22Sanat, tarih ve estetik düşü: Louvre Müzesi.44

Editorial

Nature’s unique jewel: DALYAN and KAUNOS

From Hitites to OttomansEmperors Gather in İstanbul

Temple of Artemis

BACKGAMMON, the game which narrates and resists the time

The merry tale of archaeology

The secrets of the Sultans are hidden in their shirts

Daily life at the palace

Byzantine coins were struck with pictures of kings and of PELAMYD

News in overview

Calendar

TÜRSAB museums guide

TÜRSAB map of museums

5

34

50

54

58

62

66

68

70

72

74

76

78

T A B L E O F C O N T E N T S

A new era begins at Turkish museums:

TÜRSAB-MTM Business Partnership takes over the

management of 48 museums.

6

Minister of Culture and Tourism

Ertuğrul Günay: “Our museums are in

good hands.”

12

Başaran Ulusoy, TÜRSAB Chairman of The Board: “We are introducing a new

concept: The inviting, welcoming and

hospitable museum.”

18

TÜRSAB’s healing hands at the İstanbul

Archaeological Museum.

22

A dream of art, history and aesthetics:

The Louvre Museum.

44

Nisan-Mayıs-Haziran2011

Sayı 1 •

April-May-June2011

Issue 1

TÜRSAB-MTM İŞ ORTAKLIĞI TARAFINDAN ÜÇ AYDA BİR YAYINLANIR PUBLISHED QUARTERLY BY THE JOINT VENTURE OF TÜRSAB-MTM

MÜZE Dergisi Basın Konseyi üyesi olup, Basın Meslek İlkeleri’ne uymaya söz vermiştir. The Museum Journal is a member of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. MÜZE Dergisi’nde yayınlanan yazı ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. None of the articles and photographs published in the The Museum Journal maybe quoted without mentioning of resource.

YÖNETİM MANAGEMENT

TÜRSAB-MTM İŞ ORTAKLIĞIDikilitaş Mah. Aşık Kerem Sk. No: 42

34349 Beşiktaşİstanbul / Türkiye

Tel / Phone: (212) 259 84 04Faks / Fax: (212) 259 06 56

www.tursab.org.tre-mail: [email protected]

YAYIN EDITORYAL

BRONZ YAYINCILIKPürtelaş Mah. Güneşli Sk. No: 22 D: 1

34433 Cihangirİstanbul / Türkiye

Tel / Phone: (212) 244 85 37-38Faks / Fax: (212) 244 85 34

e-mail: [email protected]

BASKI PRINTING BİLNET MATBAACILIK

BİLTUR BASIM YAYIN ve HİZMET AŞ.Esenşehir Mahallesi Dudullu Organize

Sanayi Bölgesi 1. Cadde No:16 Ümraniye İstanbul / TürkiyeTel / Phone: (216) 444 44 03Faks / Fax: (216) 365 99 07-0

www.bilnet.net.tre-mail: [email protected]

TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı adına SAHİBİ / TÜRSAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI OWNER on behalf of the joint venture of TÜRSAB-MTM / PRESIDENT OF THE EXECUTIVE BOARD OF TÜRSABBaşaran ULUSOY

SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ / RESPONSIBLE MANAGING EDITORFeyyaz YALÇIN

YAYIN KURULU / EDITORIAL BOARDBaşaran ULUSOY, Feyyaz YALÇIN, Arzu ÇENGİL, Hakan HİMMETOĞLU, Köyüm ÖZYÜKSEL, Kibele EREN, Ayşim ALPMAN, Aylin ŞEN, Hümeyra ÖZALP KONYAR

TÜRSAB adına YAYIN KOORDİNATÖRÜ / EDITORIAL COORDINATOR on behalf of TÜRSABArzu ÇENGİL

YAYIN YÖNETMENİ / EDITOR-IN-CHIEFAyşim ALPMAN

GÖRSEL YÖNETMEN VE YAYIN DANIŞMANI / ART DIRECTOR AND EDITORIAL CONSULTANTHümeyra ÖZALP KONYAR

GÖRSEL VE EDİTORYAL YÖNETİM / VISUAL AND EDITORIAL MANAGEMENTÖzgür AÇIKBAŞ

HABER MÜDÜRÜ / NEWS EDITORSevinç AKYAZILI

GRAFİK UYGULAMA / GRAPHICAL IMPLEMENTATIONSemih BÜYÜKKURT

ÇEVİRİ / TRANSLATIONAhmet ALPMAN

er zaman heyecan vericidir ‘ilk’. İlk öğretmeniniz, ilk işiniz, ilk çocuğunuz bambaşka bir iz bırakır hayatınızda. Tıpkı bu dergi ve

bu dergiye hayat veren proje gibi.TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı’nın Kültür ve Turizm Bakanlığı ile

ortaklaşa yaratıp üstlendiği proje, gerçekten de Türkiye için çok önemli bir ilk adım. Ülke çapındaki tüm müzeleri çağdaş bir düzeye

çıkartacak, ‘bekleyen’ değil, çağıran ve karşılayan bir müzecilik anlayışını hayata geçirecek bir proje bu.

Elinizde tuttuğunuz dergi de, bu projenin sesi, rehberi olacak.Müze, ‘tarihle buluşmak’ demektir. Tarih de, ‘yarına bilinçle

hazırlanmak.’ MÜZE Dergisi, bu kadar büyük bir öneme sahip bir yolculukta neler yapıldığını anlatacak. Projenin içinde yer alanlara, arkeolojiye gönül verenlere, hayalleri ve söyleyecek sözü olanlara sayfalarını açacak. Elinizde tuttuğunuz dergi, işte böyle bir slogan ve hedefle yola çıktı. Yol boyu birlikte olmak ve arkeoloji denilen o

büyülü dünyayı keşfedebilmek dileğiyle...İlk sayımızdan merhaba!

Firsts are always exciting. Our first teacher, our first job, our first child impress upon us a very different impact. Quite similar to this journal and the project behind it! The project created through the cooperation of the TÜRSAB-MTM Business Partnership with The Ministry of Culture and Tourism is in fact a very important first step for Turkey in this field. A project aimed at vitalizing museums all around the country by a new approach to the matter, namely by designing museums who invite and welcome their visitors as opposed to museums that just wait quietly. This journal’s goal is to be the voice of and the guide to this project. Museum offer an occasion to meet with history. History paves the way to prepare the future in awareness of the experiences of the past. The Museum Journal (Müze Dergisi) intends to give its readers an insight into the episodes of this important journey. It will open its pages to those involved in the project, to those who set their hearts on archaeology, to those who have dreams and those who have something to say. This journal sets out with these objectives and this motto, in the hope to discover the magical world of archaeology together with its readers. Hello to everyone from our first edition!

Başaran Ulusoy

7

DOSYADossier

türsab (the assocıatıon of turkısh travel agencıes), enjoyıng an ınternatıonal renown for ıts success ın the fıeld of tourısm, ıs ın the process of embracıng new projects ın the area of cultural tourısm. havıng concluded a relevant protocol wıth the mınıstry of culture and tourısm, envısagıng a technologıcal ınvestment of 18 mıllıon turkısh pounds türsab plans to manage 48 museums and hıstorıcal sıtes by ıntroducıng a serıes of noveltıes.

TÜRSAB tarafından geçmiş yıllarda gerçekleştirilen Efes Antik Kenti aydınlatması.Lighting of the Ancient City of Ephesus implemented by TÜRSAB in the past years.

Türk müzeciliğinde YENİ DÖNEM: 48 MÜZE’nin GİŞE İŞLETMESİ

TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı’na devredildi

yıllardır türk müzeciliğine verdiği destekle dikkat çeken türsab, bu alanda yeni ve büyük bir adım daha atıyor. kültür ve turizm bakanlığı ile protokol imzalayan türsab, 18 milyon liralık teknolojik yatırımla, 48 müze ve örenyerinin gişelerini işletmekle kalmayacak, daha önce benzeri görülmemiş uygulamalara imza atacak.

A new era begins at Turkish museums: TÜRSAB-MTM Business Partnership takes over the management of 48 museums.

Yazı -TextSevinç Akyazılı

Fotoğraflar-Photos Rasim Konyar

ektörde yarattığı artı değerle turizmin itici gücü olan TÜRSAB, İstanbul Arkeo-loji Müzeleri’ni Geliştirme Projesi’nde edindiği deneyi-

mi, Türkiye genelindeki 48 müze ve örenyerinde hayata geçiriyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın açtığı, ‘Müze ve Ören Yerleri Gişe Modernizasyonu ve İşletimi İhalesi’ni MTM ile iş birliği yaparak kazanan TÜRSAB, kültür turizmi konusunda atak başlattı. İhalenin bitiş tarihi olan 31. 12. 2016’ya kadar bakanlığa,1.575 milyon lira ödeme taahhüdünde bulunan ortaklık, sadece gişe modernizasyonu ve teknolojik alt yapı konusunda 18 milyon TL’lik yatırım maliyeti öngörüyor. Müze ve örenyerlerinde eğitilmiş nitelikli 200’ü aşkın personelin işbaşı yapması ve gişelerin son teknoloji ürünü ekranlı turnikeler ile donatılması-nın ardından, kaçak geçişler ilk üç ayda yüzde 87 oranında azaldı.

Anında ve güvenilir bilgi akışıElektromekanik geçiş ve takip kontrol sistemi ile, müze ve örenyerlerine ekranlı turnikeler yerleşti-ren TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı, tüm giriş çıkışların anında raporlanmasını sağladı. Yapılan her giriş, TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı ve bakanlık tarafından anında denetlenebilir hale geldi. Bir ziyaretçinin müzeye giriş süresi, kartının okutulması ile bir-likte yaklaşık üç saniyeye indi. Turnike önündeki kuyruklar son buldu.

8

To this end, TÜRSAB is planning to

benefit from the experience it acquired in the recent past while

carrying out the İstanbul Archaeological Museum development project, for the manage-ment of 48 different museums and historical sites all around Turkey. The Association (TÜRSAB) who, in collaboration with MTM, was awarded the contract for the modernization of ticket booths and management of museums and historical sites by the Ministry of Culture and Tourism, plans to put its signature under a series of new initiatives in the field of cultural tourism. TÜRSAB has made a commitment to pay 1.575 million Turkish pounds until 31 December 2016, the end date of the contract. Its modernization project concerning ticket booths and technological infrastructure has a financial scope of 18 million Turkish pounds. The employment of well-trained professional staff and the use of state of the art toll gate equip-ment yielded a reduction of 87 percent in the number of unauthorized entries.

Instant and reliable information flow Due to electromechanical crossing and trailing control systems and the installation of camera-controlled toll gates, TÜRSAB-MTM is able to collect instantly the necessary data.Through a system which provides for the transmission of data to three different centres, entries through the toll gates can be checked instantly at the TÜRSAB Centre, MTM and the Ministry. The passage of a visitor through the electromechani-cal toll gate lasts approximately three seconds including the screening of the ticket, thereby contributing to a significant reduction in queuing times.

Personalized Museum CardThe TÜRSAB-MTM Partnership is preparing the infrastructure in order to expand to foreign tourists the Museum Card system which has been in practice so far for Turkish citizens only.

İstanbul Ayasofya Müzesi’nden tavan detayı (sol sayfa), İstanbul Çinili Köşk Müzesi’nden bir

tabak ve Anadolu’nun çeşitli yörelerine ait eski testi ve çanaklar.

A detail from the ceiling of the Hagia Sophia Museum in İstanbul (left page), a plate from the Tiled Kiosk

Museum in İstanbul and ancient jugs and pots from different regions of the Anatolia.

9

10

Kişiselleştirilmiş kart geliyor TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı, sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları-na tanınan bir hak olan Müzekart uygulamasını yabancı ziyaretçilerle de paylaşabilmek için görüşmelere ve yüksek teknoloji gerektiren alt yapı çalışmalarına başladı. Yabancılara kart satışının gerçekleş-mesi halinde kişiselleştirme yazılım-ları devreye girecek. Kişiselleştirilmiş kartlarla müzeye gelen yabancı turis-tin turnikelerdeki geçişi sırasında, ana dilinde hoşgeldin mesajı yayınlana-cak. Memnuniyeti ölçen anket çalış-malarıyla, yabancı ziyaretçinin genel izlenimleri raporlanarak bakanlığa aktarılacak.

İletişim, ulaşım ve ziyaret bir aradaTÜRSAB-MTM İş Ortaklığı’nın kültür turizmini arttırmak, ürün kalitesi ile müşteri memnuniyetini yükseltmek konusunda çalışmaları bunlarla sınırlı değil. Yabancı ziyaretçiler için, farklı özelliklere sahip kartların da hazırlık-larına başlandı. Türkiye’ye münferit olarak gelen yabancı turist, satın alacağı bu kartlar vasıtasıyla, sadece müze ve ören yerlerini ziyaret etmekle kalmayacak, kent içi toplu taşımacılıktan ücretsiz faydalanacak, kartının içinde bulun-durduğu iletişim kontörü kadar tele-fon görüşmesi yapabilecek. Anlaşmalı noktalardan indirimli alışveriş fırsatla-rını yakalayacak. Uygulamanın hayata geçmesiyle birlikte, Türkiye’ye her yıl münferit olarak gelen 4 milyon 250 bin turistin hayatı kolaylaşacak.

Akıllı telefonlar turizminhizmetindeKültür turizmi konusundaki çalışma-larında yüksek teknoloji kullanımını en üst düzeyde tutan TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı, dünyada kullanımı hızla ar-tan akıllı cep telefonlarına uyarlanabi-lir yazılımları da devreye sokacak. Bir kereye mahsus olarak cep telefonuna indirilecek bir uygulama sayesinde

When the practice of Museum Cards for foreign tourists comes into effect, the entrance to muse-ums for foreign visitors will be facilitated through high-tech equipment using computer software programmes enabling the storage of personalized data. The visitor will then be welcomed at the toll gate by a greeting message in its own language. Electronic data collecting systems will enable, through on the spot surveys, the transmission of customer satisfac-tion reports on visitors’ general impressions to the Ministry.

Communication, transportation and visit with a single card TÜRSAB-MTM’s efforts to promote cultural tourism and enhance product quality and customer satisfaction encompass even further projects. TÜRSAB is taking steps with a view to creating a new type of multi-purpose card to be valid for a period of 2 or 3 days, which will enable tourists not only to enter museums but also to use the means of transportation such as city busses, underground, ferries etc. and which will be used also to make home calls from automatic phone booths. Moreover, the same card will provide the possibility to benefit from price reductions when shopping at designated stores. These projects are intended to make life easier for the 4 million 250 thousand individual tourists who visit Turkey each year.

Smart phones at the service of tourismFurthermore, TÜRSAB-MTM is also working on a type of software programme to be utilized in smart cellular phones, increasingly in use around the world. This will be an application to be downloaded once onto cellular phones and which will deliver information concerning museums and tourist destinations in the vicinity, about time, contents and location of various cultural events and activities. Through a double dimension code, the users will be able to have their cellular

11

ziyaretçi, çevredeki müzelerin konumlarını, buralardaki etkinliklerin zamanını ve içeriğini öğrenebilecek. Cep telefonuna gönderilen iki boyutlu bir kod saye-sinde yabancı ziyaretçi, telefonunu turnikelere okutup müzeye giriş yapabile-cek, gerektiğinde turizm danışma hattına, gerektiğinde ise kolluk kuvvetlerine ulaşabilecek. Bu kartlar, internetten, ülke sathında giydirilmiş olarak gezen özel minibüslerden ve önemli noktalarda konumlandırılmış büfe tarzı TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı noktalarından satın alınabilecek.

Tanıtım faaliyetleri hızlanıyor Ziyaretçiyi müzeye çekmek için tanıtım çalışmalarına da hız veren TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı, Türkiye’nin dört yanına altışar metrelik led ekranlar yer-leştiriyor. Bu ekranlardan Türkiye’deki müzelerin örenyerlerinin ve buralarda gerçekleşen kültür sanat faaliyetlerinin tanıtım filmleri yayınlanıyor, yerli ve yabancı potansiyel ziyaretçilerin ilgisi ve farkındalığı arttırılıyor. Ulusal ve uluslararası medyada yapılacak kampanyalar tanıtımın bel kemi-ğini oluşturuyor. Söz konusu 48 müze ve örenyeri internet siteleri yoluyla da tanıtılacak. Bu kapsamda, internet sitesi olmayan müze ve örenyerleri fotoğraflanarak dev bir görsel arşiv oluşturulacak. Müzelerle ilgili ayrıntılı bilgiler kendi sitelerinde yayınlanacak. Aynı çalışma kapsamında üç boyutlu sanal müze ziyaretlerinin de yapılabilmesi ve bu yolla müze gelirlerinin de arttırılması söz konusu. Altı yılın sonunda da TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı’nın elde ettiği gelir, müzelerin renovasyonu ya da kent müzelerinin oluşturulma-sına harcanacak. Kısacası, bu iş birliği sayesinde, Türkiye kültür turizminde, heyecan verici yepyeni bir dönem başlayacak.

*TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı ile gişe işletimi ve modernizasyonu yapılan müze ile örenyer-lerinin tam listesi 76. ve 77. sayfalarda.

phones screened at the new type toll gates, thus utilizing the same software programme as a mode of payment. They will also have phone access to tourism information office line as well as police and gendarmerie hotlines in case of emergency. The corresponding GSM cards will be made available for sale on the internet, on mobile TÜRSAB-MTM facilities such as special vehicles and special kiosk counters placed at important tourist destinations and pertinent locations.

Promotion activities speed upTÜRSAB-MTM is installing six meter- wide LED screens in public places all around Turkey with a view to attracting the attention of domestic and foreign visitors to museums and creating increased awareness about diverse destinations of interest. Documentary films on historical sites, museums and various events and activities performed in such places will be shown on these giant screens. It is clear that campaigns on national and international television stations as well as on the internet constitute the backbone of promotion programmes. In this framework, a vast visual archive will be created containing photographs of museums (without a proper internet website) as well as of historical and other points of interest. Detailed information on particular museums will be displayed on their own internet websites. This project will also include tri-dimensional virtual museum visit programmes on the internet which will contribute to increased income for the museums. The revenue gained by TÜRSAB-MTM within the six years of the implementation of the contract will then be re-invested for the renova-tion and restoration of museums as well as for the creation of city muse-ums. In short, an exciting new era will begin in the field of cultural tourism in Turkey, thanks to the cooperation established between the Ministry of Culture and Tourism and the TÜRSAB-MTM Partnership.

*The complete list of museums and historical sites subject to the TÜRSAB-MTM management and modernization project is shown on Pages 76 and 77.

Efes Antik Kenti, Yamaçevler’den duvar resimleri ve detaylar.Ancient City of Ephesus, murals and details from Yamaçevler (Slope Houses).

Topkapı Sarayı, Harem Dairesi’nde

turistler.Topkapı Palace,

tourists in the Harem (women’s quarter).

12

13

SÖYLEŞİInterview

mınıster of culture and tourısm ertuğrul günay: “our museums are ın good hands.”

mınıster ertuğrul günay says, “thanks to the cooperatıon establıshed between our mınıstry and the türsab-mtm busıness partnershıp, we are progressıng towards a sound and modern system. we are gettıng ıncreased revenues from museum tıcket booths and we benefıt from a technıcally advanced supervısıon capabılıty whıch allows us to exercıse a complete control over the toll gates.”

bakan ertuğrul günay, “türsab-mtm ile yaptığımız iş birliği sayesinde her bakımdan sağlıklı ve modern bir sisteme ilerliyoruz. denetim imkanlarımız ve gişe gelirlerimiz arttı” dedi ve ekledi: “artık gişelerden bizden habersiz kuş uçamaz!”

Kültür ve Turizm BakanıE R T U Ğ R U L G Ü N A Y :

Müzelerimiz emin ellerde

Yazı -TextAyşim Alpman

14

Türkiye genelinde 48 müze ve örenyerinin gişe işletim ve modernizasyonunun TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı’na devredilmesinin ardından Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, sorularımızı yanıtladı. Birliğin, Kültür ve Turizm Bakanlığı dışında, yasa ile kurulan tek örgütlenme olduğunu dile getiren Bakan Günay, “TÜRSAB ile aynı alanda çalışan iki kurumun, dayanışma içinde olması gerektiği bilinci ile hareket ediyoruz. Çok yakın iş birliği içindeyiz. Gişelerin modernizas-yonu gibi konularda yapılan hizmet alımı anlaşmaları sayesinde asli işlerimize dönme imkanı bulduk” dedi.

MÜZE DERGİ: Son yıllarda müzecilik ve kültür turizmi konusunda bir atılım görüyoruz. Bakanlığınızın konuyla ilgili çalışmalarından bahsedebilir misiniz?ERTUĞRUL GÜNAY: 2008’den beri müzelerimizi, kültür varlıklarımızı ve ören-yerlerimizi Türkiye’nin gündemi içine almaya gayret gösteriyoruz. Bu kapsamda, hizmet kalitesini de yükseltmemiz gerekiyordu. Gişe İşletim ve Modernizasyonu İhalesi öncesinde de, birkaç adım attık. Müzekart Projesi’ni uygulamaya soktuk. Bu proje, bizim insanımızın uygun fiyatlarla müzelerimizle tanışmasını sağladı. Ardından müze mağazalarıyla ilgili olarak, özel girişimci katılım için ihale açtık. Türkiye çapında, Avrupa standardında ürünlerimiz oluşmaya başladı ve müze mağazalarımız açıldı. Bu tip çalışmalar, müze kavramının tartışılmaya başlanma-

In the aftermath of the transfer of the operational responsibility of 48 museums and historical sites to the TÜRSAB-MTM Business Partnership, we conducted an interview with the Minister of Culture and Tourism, Mr. Ertuğrul Günay, who kindly answered our questions. Mr. Günay emphasized that the Association of the Turkish Travel Agencies (TÜRSAB), having been established by law, is the sole organization in this field with a legal status besides the Ministry itself. He said, “Therefore, we work in close cooperation with TÜRSAB, in the understand-ing that two major institutions who operate in the same area should act in coordination and solidarity. The service sale contracts concluded between our Ministry and TÜRSAB, concerning areas like museums’ ticket booths’ moderni-zation, allow the Ministry to devote more time to its principal functions.”

MÜZE DERGİ (MUSEUM JOURNAL): There has been a noticeable progress in recent years in the area of cultural tourism and the conceptual approach to museums. Would you please dwell upon the endeavours of your Ministry concerning the subject matter?ERTUĞRUL GÜNAY: We are working on creating an increased public awareness as to Turkey’s cultural heritage, its museums and historical sites, since 2008. In this context, we have seen it as a necessity to enhance the service quality. We took a few steps even before dealing with the modernization project of the museum ticket booths. For instance, we introduced the ‘Museum Card’ system which enabled our domestic customers to visit the museums at a reduced rate, so that a greater number of Turkish citizens could be acquainted with the cultural heritage of their own country. Furthermore, we invited tenders from private investors concerning museum shops. As a result of this, a number of museum shops were open all around Turkey, offering high quality products for sale. These efforts paved the way to a lively discussion in the public opinion on the general concept of museums. Recently, we invited bids for the moderni-zation project of museums’ ticket booths and toll gates. The TÜRSAB-MTM Business Partnership won the tender and was awarded the contract for a six years’ term, on the modernization of the 52 ticket booths of 48 museums and historical sites in various regions of Turkey.

MÜZE DERGİ: Why was the project on the modernization and operation of museums’ ticket booths subject to outward commissioning? What sort of basic problem was preoccupying the Ministry concerning the ticket booths? ERTUĞRUL GÜNAY: Especially the generally mediocre standard of the employees was the greatest handicap. Their lacking the proper qualification and a genuine commitment to their job was conducive to many cases of illicit

Günay, Muğla’nın Milas ilçesinde bulunan 2 bin 400 yıllık mezar odası ve lahitin bulunduğu alanı incelerken.Günay inspects the 2,400 years old chamber tomb in the district of Milas and the area where the sarcophagus was found.

Ertuğrul Günay, Antalya’nın Demre İlçesi’ndeki Myra Andriake liman kenti kazılarını incelerken.Minister Günay inspects excavations at the harbor city of Myra Andriake in the Demre district of the province of Antalya.

15

sını sağladı. Ardından da, gişelerin modernizasyonu konusunda açık ihale yaptık. Bu ihaleyi de, TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı kazandı. Toplam 48 müze ve örenyerinin 52 gişesi üzerinden 6 yıllık bir anlaşmaya imza attık.

MÜZE DERGİ: Gişelerin işletim hakları ve modernizasyonu neden ihale konusu oldu? Gişelerde bakanlığın yaşadığı temel sorunlar nelerdi? ERTUĞRUL GÜNAY: Müzelerimizde, müzecilikle ilgili fazlaca bilgisi olmayan, orta standartta memurlar çalışıyordu. Müze ile ilgili içselleştirdikleri özel bir duygu, aldıkları eğitim olmadığı için gişelerde bazı problemlerle karşılaşıyor, çok sayıda kayırma, kollama, kaçak ihbarı alıyorduk.Gişelerin işletimini TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı’na devrettikten sonra, 150’ye yakın personelimizi güvenlik gibi başka alanlarda değerlendirme imkanımız oldu. Onların yerine, eğitilmiş, yeni personel gişelerde işbaşı yaptı. Müze ziyaretçile-ri, gişelerde giyim standartlarından, davranışlarına kadar pek çok alanda daha yüksek düzeyli görevlilerle karşılaşma şansına kavuştu. TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı da buradan gelir elde etmeyi hedeflediği için, kaçaklar asgariye indi. Geçmiş yıllarda ne kadar kaçak ve ne kadar kayırma olduğuna ilişkin birçok ipucu almaya başladık.

MÜZE DERGİ: Gişelerdeki modern turnikeler sayesinde her geçiş belgelenmiş oluyor. Bunun turizm istatistiklerine yansıması olacak mı? ERTUĞRUL GÜNAY: Evet. Yaptığımız iş birliği sayesinde, ziyaretçi kimlik eğilimi ortaya çıkmaya başladı. Önceki yıllarda, yerel yöneticilerin, müze güvenlik birimlerinin, başka bazı elemanların, bizim rakamlarımıza yansımayan girişler yaptığını tespit ettik. 2011 yılının ilk üç ayında turist sayısı arttı, buradan müze girişlerine de bir yansıma oldu. Ancak girişlerde kaçaklar engellendiği için, müze ziyaretlerinde, Türkiye ortalamasının üzerinde bir artış görünüyor. Şimdi hem daha sağlıklı bilgi elde etmeye başladık, hem de müzelerden daha çok gelir elde etme imkanına kavuştuk. MÜZE DERGİ: TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı’nın gişelerden kaçak girişlerin engel-lenmesi, gişe gelirlerinin arttırılmasının yanı sıra bakanlığınıza 195 taahhüdü daha var. Bunların arasında size en dikkat çekici gelen hangisidir?

entries. Following the transfer of the ticket booths’ operation to the TÜRSAB-MTM Business Partnership, we retrained around 150 of our employees towards various other jobs including security. New, better-trained personnel was put in the care of the ticket booths. Visitors are now enjoying a higher quality of service at museums’ entrances. They are welcomed by well-trained employees, including attitude, politeness, knowledge and a better external appearance in the way of the personnel’s clothing standards. Since the TÜRSAB-MTM Partnership is committed to raise the level of income from ticket booths, they are eager to prevent illicit entries of which the number was already seriously reduced in a very short period of time. This experience is giving us some clue as to the dimension of the problem in the past.

MÜZE DERGİ: We understand that each crossing through the toll gates is recorded i.e. documented due to a newly installed technically advanced equipment. Is it to expect that this technique will have an improving effect on statistical data collecting in the field of tourism?ERTUĞRUL GÜNAY: Yes. This type of cooperation allows us to gather data on visitors’ profiles. In previous years, local authorities, museum security employees and some other staff members effectuated entries which were not reflected upon our statistics. In the first quarter of 2011, we recorded an increase in the number of tourists coming to Turkey and this was naturally reflected upon the number of museums’ visitors. However, the augmentation in the number of museum visits is sensibly exceeding the overall increase figure of tourists, due to the fact that illicit entries were effectively prevented. Consequently, on the one hand, we are now able to gather reliable statistical data and, on the other hand, we will succeed in securing a higher revenue from the museums.

MÜZE DERGİ: The TÜRSAB-MTM Business Partnership made an overall number of 195 different pledges in the framework of this contract, besides preventing illicit entries and contributing to an increase of the income from museums. Which commitment on behalf of TÜRSAB-MTM is the most remarkable in your opinion?

Ertuğrul Günay, Ayasofya Müzesi’nde üzeri metal maskeyle kapatılmış olan 6 kanatlı 4 melek figürlerinden yüzü açılan melek figürünü inceledi. Ertuğrul Günay inspected the angel figure, one of the 4 six-winged angel figures covered with metal masks, of which face was uncovered.

16

ERTUĞRUL GÜNAY: Birincisi hizmet kalitesini yüksek tutmak... Turistin gi-şeyle karşılaştıktan sonra memnuniyetinin yükselmesi ve ülke imajına olumlu katkı sağlanması... Bizim için en önemli vaat budur.

MÜZE DERGİ: 48 müzenin internet sitelerinin kurulması, sanal müze uygula-ması kapsamının genişletilmesi, yeni bir Müzekart’ın uygulamaya sokulması söz konusu.ERTUĞRUL GÜNAY: Eskiden müze giriş bileti temin etmenin tek yolu gişe-den satın almaktı. İhale sonrası aradan geçen birkaç ay içerisinde internetten de artık bilet satın alabilme olanağı oluşturuldu. Çok kısa bir zaman içerisin-de belli başlı müzelerin girişlerine yerleştirilecek kiosklardan da bilet satın alınabilecek. Üstelik yurtdışından internet üzerinden satın alınan bir biletin kiosklarda baskısı yapılarak müze bileti temin edilebilecek. Bunun yanı sıra müzekartı da çeşitlendiriyoruz. Artık farklı bir Müzekart’ı satın alan bir kişi bu kartla özel müzeleri de ziyaret edebilecek. Ayrıca hedef kitlesi yabancı turistler olan ve otel lobilerinden temin edilebilecek 72 saat geçerli müzekartlar çıkar-tıyoruz. Sınırlı zamana sahip olup bilet almak için sıra beklemek istemeyen müze heveslilerinin hizmeti ayağına götürüyoruz.

MÜZE DERGİ: Gişelerin nasıl denetlendiğinden bahsedebilir misiniz? ERTUĞRUL GÜNAY: Denetimleri eskisine göre çok daha dikkatli yapabili-yoruz. Bir kere fiyat artışlarıyla ve müzelerin bütün işleyişleriyle ilgili bakan-lığın tüm yetkileri sürüyor. Ancak iş birliği sayesinde denetim mekanizmaları geliştiriyoruz. Bir ilde, hem o ildeki bütün müzeleri bir merkezden denetlemek, hem de Ankara’dan bu denetimleri takip edebilmek mümkün hale geldi. Bu eskiden elimizde bulunmayan bir imkandı. Ayrıca TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı, uluslararası hizmet veren bir denetim kuruluşu tarafından da takip ediliyor. Yaptığımız iş birliği sayesinde, her bakımdan daha sağlıklı ve modern bir siste-me ilerliyoruz.

ERTUĞRUL GÜNAY: To upgrade the service quality is the main objective...The visitor must feel happy about the treatment he or she receives at the ticket booth, so that he or she will keep a positive mental image of Turkey and leave our country with a good impression and feeling. This is our most cherished goal and this is what we are expecting from TÜRSAB-MTM in the first place.

MÜZE DERGİ: The project includes components such as the creation of individual internet websites for each museum, the expansion of the scope of virtual museum visits, the inception of a new type of ‘Museum Card’ etc...ERTUĞRUL GÜNAY: Yes, of course... For instance, we were not allowed to receive payment in foreign currency at ticket booths because of a legal obstacle. This constituted a disadvantage from a marketing point of view because some guests without Turkish currency at the moment were simply walking away. We changed that situation, now we can sell our services against foreign currency. Furthermore, museum tickets can be purchased in advance through internet and/or at special kiosks at airports or even by telephone. In consequence, we now have a much more efficient marketing network, offering great flexibility to the customer who can purchase tickets in a variety of ways, in the currency of his or her preference.

MÜZE DERGİ: Can you tell us in which way the supervision of ticket booths is carried out?ERTUĞRUL GÜNAY: We are able to conduct a more careful supervision than before. The Ministry’s competence as regards price determination and the overall administration of museums is maintained. We are developing supervi-sion schemes within our cooperation with TÜRSAB-MTM. For instance, we now have the technical capability to conduct a local supervision of all museums at a given regional centre, coupled with a simultaneous central supervision of museums around Turkey at the Ministry’s headquarters in Ankara, some possibility that we were missing earlier. Moreover, the TÜRSAB-MTM Business Partnership is being monitored by an international auditing firm. Thanks to this type of solid collaboration, we are progressing towards a sound and modern system.

MÜZE DERGİ: You were already involved in an earlier cooperation with TÜRSAB as regards the İstanbul Archaeological Museum, before the current deal concerning 48 museums. Would you please briefly dwell on that experience?ERTUĞRUL GÜNAY: We had a principal sponsorship agreement with TÜRSAB on this matter. TÜRSAB is the sole institution established by law in this field besides the Ministry of Culture and Tourism itself. There are, of course, many other associations and professional organizations of hotel

Ertuğrul Günay Adıyaman, Nemrut Dağı’nda. (üstte)Burdur’un Ağlasun ilçesindeki Sagalassos antik kentinin en önemli eserlerinden Antoninler Çeşmesi. (sağda altta)Ertuğrul Günay, Adıyaman, Mount Nemrut. (above)Antonine Fountain, one of the most important works in the ancient city of Sagalassos in the Ağlasun district of the province of Burdur. (bottom right)

Bakan, Denizli’deki Laodikya antik kentinin Denizli Belediyesi’ne yetki devrinin protokol töreninde.The minister at the official ceremony for the transfer of authority for the ancient city of Laodicea in the province of Denizli to the Municipality of Denizli.

17

MÜZE DERGİ: Bu ihaleden önce İstanbul Arkeoloji Müzeleri konusunda da TÜRSAB ile bir iş birliği içine girmiştiniz. Bu deneyimden biraz bahsedebilir misiniz? ERTUĞRUL GÜNAY: TÜRSAB ile ana sponsorluk anlaşması yapmıştık. TÜRSAB bizim dışımızda yasa ile kurulmuş tek turizm sorumlusu. Bu anlamda farklı dernekler var, otelcilerin, rehberlerin, dernekleri var ama TÜRSAB yasa ile kurulmuş bir örgütlenme ve çok yakın iş birliği içindeyiz. Bize getirdikleri konular, bizim onlara götürdüğümüz konular, aynı alanda çalışan iki kurumun dayanışma içinde olması bilinciyle yürütülüyor. Arkeoloji alanında çalışmaları-mıza büyük destekler alıyoruz. Müzelerimizin, örenyerlerimizin düzeni konusun-da zaman zaman taleplerimiz oluyor. Birçok altyapı ihtiyacının giderilmesinde ortak çalışmalarımız oldu... İstanbul Arkeoloji Müzeleri alanında olduğu gibi bazı özel sözleşmeler yapıldı. Türkiye’de turizmin sadece klasik anlamda kalmaması, tarihe kültüre yönelmesi, hem bakanlığın prestiji, hem de Türkiye turizminin gelişmesi açısından son derece önemlidir. Her iki kesim de bu bilinçle ve daya-nışma anlayışı içinde çalışıyor.

MÜZE DERGİ: Müzelerde kaçak geçişlerin bu iş ortaklığı ile engellenebileceğini düşünüyor musunuz? ERTUĞRUL GÜNAY: Elbette. TÜRSAB, Türkiye’ye, müzeye gelen turisti getir-mekten, taşımaktan sorumlu bir organizasyon. Bu alanın denetimini TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı ile birlikte yaptığımız zaman, bizden habersiz bir kuş uçamaz.

MÜZE DERGİ: Bu tip hizmet alım anlaşmaları bakanlığın iş yükünü hafifletiyor mu? ERTUĞRUL GÜNAY: Müzelerde hizmet standardı son üç yılda ciddi biçimde yükseliyor. Müzekart bir adımdı, müze mağazaları bir adımdı. Gişelerin moderni-zasyonu bir adım. Ben biliyorum ki, gişeler emin ellerdedir, mağazalar emin el-lerdedir, müzeler emin ellerdedir. Müzekart ile vatandaş rahatça gidip gelmekte-dir. Bizim işimiz daha çok müzeleri geleceğe sağlıklı biçimde taşımaya çalışmak. Şimdi onlarla meşgul olabiliyorum. Mesela Topkapı Sarayı’nın 3’üncü ve 4’üncü avlularında yürüttüğümüz restorasyon işlerimiz büyük ölçüde hızlandı.

MÜZE DERGİ: Türkiye’nin kültür varlıklarının korunması kapsamında, TÜRSAB ile yaptığınız iş birliğine dair eklemek istedikleriniz var mı? ERTUĞRUL GÜNAY: Türkiye’de turizmin, toplumsal gelişme ve ekonomi açısından temel bir sektör haline geldiğini görüyoruz. Turizmi klasik, bilinen ve kolay sınırlarından dışarı taşıma ihtiyacı hissediyorum. O yüzden müzelerimizi, örenyerlerimizi, tarihi mekanlarımızı, tescilli kültürel yapılarımızı, doğal mekan-larımızı korumak için yeni formüller arıyoruz. Bu projelerin arasında en önemlile-rinden biri de TÜRSAB ile yaptığımız iş birliğidir. Bizimle iş birliği yapan herkese çok teşekkür ediyoruz.

businesses, tourist guides etc. But TÜRSAB is the legal representative organi-zation of all Turkish travel agencies. In such capacity, it has a vocation to stand in close cooperation with our Ministry. We make proposals, we listen to their proposals; both sides benefit immensely from this collaboration conducted in a spirit of solidarity. They support our endeavours in the field of archaeology. We formulate requests and seek advice from them concerning the system of museums and historical sites. We also cooperate in the area of infrastructure restoration... We had some specific contracts with TÜRSAB such as the one

regarding the İstanbul Archaeological Museum. It is of outmost importance that tourism in Turkey does not remain confined to a casual and shallow routine, but develops itself more and more in the direction of tourism of culture and history. This is significant from the vantage point of the prestige of our Ministry as well as for the future of Turkish tourism industry. Both sides share these objectives and coordinate their work in this direction.

MÜZE DERGİ: Do you think that the problem of illicit entries at museums can be defeated through this business partnership?ERTUĞRUL GÜNAY: Yes, I do. TÜRSAB is an organization in charge of bringing tourists to Turkey, also responsible for ensuring their access to the museums. Therefore, since the supervision is assured through the cooperation between the Ministry and the TÜRSAB-MTM Business Partnership, this problem can be eradicated.

MÜZE DERGİ: Do this kind of collaboration agreements alleviate the task of the Ministry of Culture and Tourism? ERTUĞRUL GÜNAY: The standard of the service at museums has been constantly upgraded within the last three years. The ‘Museum Card’ was an important step forward, likewise, the ‘museum shops’. The modernization of ticket booths is yet another significant step. I am sure that the ticket booths, the museum shops and the museums themselves are in good hands. The ‘Museum Card’ system allows our people to visit easily museums and historical places. The mission of the Ministry is to assure the overall administration of the museums with a view to preparing them for future challenges, such as wear and tear etc. It is now possible for me to devote more time to these necessary and vital tasks. For example, the restoration work we are conducting in the 3rd and 4th courtyards of the Topkapı Palace is now moving on much faster.

MÜZE DERGİ: Would you like to mention any other point pertaining to your cooperation with TÜRSAB in the area of the conservation of Turkey’s cultural heritage?ERTUĞRUL GÜNAY: We realize that tourism has become a fundamental sector in Turkey, as much for the economy as for social development. I feel the need to go beyond the classical, ordinary and simple boundaries of the tourism business. We are searching for new solutions as how to protect our museums, our historical sites, our architectural heritage, our natural spaces. In this context, our collaboration with TÜRSAB occupies a foremost place. We are grateful to everyone who cooperates with us.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ve TÜRSAB işbirliği ile oluşturulan ‘Müzekart Projesi’ tanıtım toplantısından.From the introductory meeting for the “Museum Card” project developed under the cooperation of the Ministry of Culture and Tourism and TÜRSAB.

Yamaçevler kazılarından çıkartılan fildişi frizler bugün

Efes Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. (sağda)

TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy

Ivory friezes unearthed during Yamaçevler (Slope Houses)

excavations are exhibited in the Efes Archaeological

Museum. (right) Başaran Ulusoy TÜRSAB Chairman of The Board

18

başaran ulusoy, türsab chaırman of the board: “we are ıntroducıng a new concept:

the ınvıtıng, welcomıng and hospıtable museum”

türsab, ın collaboratıon wıth mtm, was awarded the operatıonal responsıbılıty of

48 museums for a perıod of sıx years by the mınıstry of culture and tourısm. türsab-mtm pledged to

ıncrease the number of vısıtors at those museums and wıll put theır sıgnature under a serıes of new

concepts for the fırst tıme ın turkey.

türsab, mtm ile iş birliği yaparak 48 müzenin gişe işletme hakkını 6 yıllığına

devraldı. bakanlığa ziyaretçi sayısını arttırma taahhüdünde de bulunan

türsab, türkiye’de ilklere imza atacak.

TÜRSABYönetim Kurulu Başkanı

başaran ulusoy:

ÇAĞIRAN KARŞILAYAN AĞIRLAYANmüzelerimiz olacak

19

SÖYLEŞİInterview

Yazı -TextSevinç Akyazılı

Fotoğraflar -Photos Rasim Konyar

20

The TÜRSAB-MTM Business Partnership won a tender concerning the moderni-zation and operational management of 48 museums and historical sites’ ticket booths and toll-gates for a six years’ period. The Partnership who is committed to boost visitors’ entries, will employ itself to introduce modern technologies and operational methods. TÜRSAB Chairman of the Board, Mr. Başaran Ulusoy answered our questions related to the work of the TÜRSAB-MTM Partnership on this matter, as well as the process through which they have been awarded the relevant contract.

MÜZE DERGİ (MUSEUM JOURNAL): You made a commitment to pay 1.575 billion Turkish pounds for this project. What was your motivation when you made this bid? Which gains are you expecting from the realization of your endeavours in this regard for TÜRSAB and for the Turkish tourism industry?BAŞARAN ULUSOY: We participated in the tender of the Ministry of Culture and Tourism concerning the operation of 48 national, state-owned museums and historical sites and we won the bid. I would like to underline that this is not a privatization or privilege transfer deal, it is a service sale contract. To begin with, ticket booths and toll gates will be equipped with modern technology so as to prevent unauthorized entries and reach a greater number of visitors. We took over the toll booths quite recently. Nevertheless, we already recorded a decrease of 87 percent in the number of illicit entries since the 3rd of January. The passage of a tourist through the toll gate will be completed within seconds. Modern methods and practices will facilitate the journey of individual tourists in Turkey so that they will leave our country with better impressions.

MÜZE DERGİ: The Protocol you signed with the Ministry includes the modernization of the museum ticket booths in addition to their operational responsibility. Would you please dwell upon your investment prospects with regard to infrastructure renovation? BAŞARAN ULUSOY: We plan to invest 18 million Turkish pounds. We will have completed 70 percent of this investment in the first year. When we add on the personnel wages and operational charges and calculate the amortization, this figure will sum up approximately to the double.

MÜZE DERGİ: We know that you made 197 pledges within this contract. Which, among those, is for you the most exciting one? BAŞARAN ULUSOY: With regard to museums and archaeological sites, we will introduce modern and innovative methods and practices that will be firsts for Turkey. One of the most important one of them is cards with different features.

MÜZE DERGİ: What will be the special features of those cards?BAŞARAN ULUSOY: We create the concept of the ‘museum which recognizes its visitor’ thanks to advanced computer software programmes allowing individualization. It is our objective to expand the Museum Card system, for the time being available only to Turkish citizens, so as to cover individual foreign tourists visiting our country. When we will reach that point that we start selling personalized museum cards to international tourists, those cards will, for instance, greet the visitor at the museum entrance with an oral welcoming message in its mother’s tongue. Supposing that the tourist in question is German, the toll gate equipment will welcome her or him with a “Guten Tag, willkommen” greeting phrase, following the screening of her or his card. The guest will be congratulated on her or his birthday when such will be the case. We intend to be able to receive payments in foreign currency for those cards. There are legal aspects that we have to address before this practice can be called into life. We will offer to guests from abroad the possibility of acquiring multi-function cards which will be valid for a certain number of days and which will allow them also the use of the city transportation system and/or to make long distance phone calls accordingly. With a card costing 60-70 Turkish pounds in average, the guest will take the bus or any other means of public transportation to arrive at its point of interest, where it will be able to enter the museum or the historical site by having the same card screened at the corre-sponding toll gate. The cards will also be equipped with the technical possibil-ity of surveying customer satisfaction. This particular feature will permit us to store up an adequate and reliable database with regard to the needs and expectations of foreign visitors to our country. We will make the access to museums and the visit inside the museums more comfortable thanks to the installation of multiple orientation signboards at the necessary places and locations, allowing guests to get easily to the particular department they would like to visit. Through one-time only applications downloadable on smart mobile phones, the tourist will be informed of particular cultural activities taking place in the area where she or he finds herself or himself, of theatres, museums,

TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy, Bergama’ya gerçekleştirdiği inceleme gezilerinden birinde.

Başaran Ulusoy, President of the Executive Board of TÜRSAB, in one of his investigation visits to Bergama.

TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı 48 müze ve ören-yeri turnikelerinin modernizasyon ve işletim hakkını 6 yıllığına devraldı. Müze ve örenyerlerine yapılan ziyaretlerin arttırılması için de çalışmalara başlayan İş Ortaklığı, Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyan çok sayıda uygulamaya imza atmaya hazırlanıyor. TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy, tanıtım faaliyetlerine de hız veren TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı’nın, çalışmaları ve ihalenin alım süreci hakkındaki sorularımızı yanıtladı.

MÜZE DERGİ: Söz konusu ihalede, bakanlığa 1.575 milyon lira ödeme taah-hüdünüz var. Bu ihaleye hangi motivasyonlarla girdiniz? Gerçekleştireceğiniz projeler TÜRSAB’a ve Türk turizmine neler kazandıracak?BAŞARAN ULUSOY: Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı 48 müze ve örenyeri-nin 52 gişesinin işletim hakkı ihale usuluyle alındı.

21

Bu bir özelleştirme ya da imtiyaz hakkı değildir. Bir hizmet alımıdır, bunu özellik-le belirtmek isterim. Gişelerin modernizasyonu ile kaçak geçişler engellenecek, ziyaretçi sayısı arttırılacak. 3 Ocak’tan bu yana ücretsiz girişlerde yüzde 87 azalma var. Gişelerden turist geçişi, bir kaç saniye içinde tamamlanacak. Türkiye’ye mün-feriden gelen turiste sağlanacak modern uygulamalar onların hayatını kolaylaştı-racak, dolayısıyla Türkiye’ye yönelik izlenimleri daha olumlu olacak.

MÜZE DERGİ: Protokol sadece gişelerin işletimini değil modernizasyonunu da içeriyor. Bu konudaki altyapı yatırımlarınızı aktarır mısınız? BAŞARAN ULUSOY: 18 milyon TL yatırım öngördük. Yatırımın yüzde 70’ini ilk yıl yapmış olacağız. Personel ve işletme giderlerini, amortismanını da hesap edersek bu rakam yaklaşık iki katına çıkacak.

MÜZE DERGİ: İhale kapsamında 197 taahhüdünüz var, bunlar arasında size en heyecan verici gelen hangisi? BAŞARAN ULUSOY: Müze ve örenyerleri konusunda çağdaş, yenilikçi ve Türkiye’de ilk kez örneklerini göreceğiniz uygulamalara imza atacağız. Bunların en önemlilerinden biri de farklı özelliklere sahip kartlar.

MÜZE DERGİ: Bu kartların özelliği nedir?BAŞARAN ULUSOY: Bazı kişiselleştirme programları sayesinde, ‘ziyaretçisini tanıyan müze’ kavramını oluşturuyoruz. Bizim hedefimiz sadece Türkiye Cum-huriyeti vatandaşlarına tanınan Müzekart uygulamasını genişletip kişiselleşti-rerek, ülkemizi ziyarete gelen münferit turistlere de satabilmek. Uygulamanın başlamasıyla birlikte, kartımız sahibini tanıyacak ve örneğin sahibi Alman bir turistse, müze ve örenyeri girişinde, “Guten tag. Willkommen” diyecek, doğum günüyse bir kutlama mesajı iletecek. Mevzuatla ilgili kısmını çözebilirsek bu kartlar dolar ve euro üzerinden de satılabilecek. Yurtdışından gelen ziyaretçiler için iki ya da üç gün geçerli olacak, farklı özel-liklere sahip kartlar sunacağız. Bunlar hem kent içi ulaşımı hem de iletişimi sağlayacak. Kişi, fiyatı 60-70 liralık bir kartı kullanarak, toplu taşıma imkanların-dan faydalanıp müzeye ulaşacak, içinde bulundurduğu iletişim kontörü kadar iletişimini sağlayacak ve müze ziyaretlerini gerçekleştirecek. Kartların içinde müşterinin memnuniyetini ölçen anket çalışmaları bulunacak. Bu sayede ülkeye gelen yabancı turistin ihtiyaçları konusunda güvenilir bir veri tabanı oluşturacağız. Yönlendirme tabelaları ile turistin müzeye ulaşı-mının kolaylaşmasını, müze içinde de aradığı galeriyi rahatça bulabilmesini sağlayacağız. Bir kereye mahsus akıllı cep telefonlarına indirilecek bir uygula-ma sayesinde, münferit turist, bulunduğu bölgedeki müze ve örenyerlerinin, tiyatroların konumunu öğrenip, buralardaki kültür sanat aktivitelerini haber alabilecek, belli indirim avantajlarından faydalanacak, telefonunu turnikelere okutarak geçiş yapabilecek. Bu tip özel yazılımlar üzerinde çalışıyoruz. Bunlar münferit turistler düşünülerek yapılacak çalışmalar. Zaten acente müşterileri, acentelerinden bu tip hizmetleri alıyor.

MÜZE DERGİ: Bu tip uygulamalar başka ülkelerde var mı? BAŞARAN ULUSOY: Bu detayda olmasa da, kent içi ulaşım ve müze giriş imkanı veren, rezervasyon öncelikleri ve alışverişlerde indirimler sağlayan Ams-terdam Kart, Londra Kart var. Biz, kartlarımızı ülkeye gelen münferit müşteri-nin tüm ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde detaylandırarak daha cazip hale getirmek istiyoruz.

MÜZE DERGİ Gişelerde görev alacak 200’ü aşkın personel de sizin tarafınız-dan seçildi. Personel alımında ve eğitiminde nasıl bir yol izliyorsunuz? BAŞARAN ULUSOY: İş, para tahsilatı ve turistle doğrudan iletişim olduğu için insan kaynağını oluştururken referans sistemi içinden süzdüğümüz kişileri seçtik. Bilgileri bizde bulunan, kendilerine kefil olabileceğimiz adayları özel bir eğitime tabi tuttuk. Bu eğitim ilk aşamada 60 saat sürdü. Halden, tavırdan anlayacak, yabancı dil bilen, yeri geldiğinde belli ölçüde inisiyatif alabilecek bu personel adayları, genel turizm yaklaşımı, etkili iletişim, ikna, yabancı dil, teknik eğitim, temel hukuk ve kalite sistem yönetimi alanlarında eğitildikten sonra sınava tabi tutuldu. Sınavı geçebilenler işbaşı yaptı.

MÜZE DERGİ Projeden sağlanacak gelir Türkiye’nin kültürel dokusu ve turiz-mine nasıl yansıyacak? BAŞARAN ULUSOY: Bu projeden gelir elde etmemiz halinde bu geliri biz yine mevcut müzelerin bakımı ve renovasyonu için harcayacak ya da ülkeye bir iki kent müzesi hediye edeceğiz. Yapısızlıktan ötürü sergilenmeye imkan bulamamış, depolarda çürümeye terk edilmiş eserleri, kent müzesi gibi form-larda gün ışığına çıkartmayı hedefliyoruz. Bu, ticari bir proje değil, bir sosyal sorumluluk projesi. Amaç para değil itibar kazanmak. Burada TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı’nın üstlendiği rol alkışlanacak bir roldür.

various points of interest in the same vicinity, take advantage of certain shopping discount possibilities, enter museums by having the mobile phone screened at the ticket booths or toll gates. We are indeed working on the development of such special software applications. The target group with regard to these new methods are, of course, the individual tourists, whereas tourists travelling in organized trips receive basically these services from their travel agencies.

MÜZE DERGİ: Do you know of such practices in other countries?BAŞARAN ULUSOY: Yes, even if it is not in such detailed form, there are, for instance, the Amsterdam Card and the London Card which offer museum access, use of public transportation, reservation priorities, shopping discounts, but those are still rather limited compared to the cards that we are planning to procure. What we want is to make that system more appealing by introducing cards with such detailed features that they will be able to respond to most of the needs of our individual customers.

MÜZE DERGİ: You recruited 200 employees to operate the ticket booths. Which methods do you apply regarding staff selection and training?BAŞARAN ULUSOY: Indeed, the booth operation is a delicate task. It involves direct contact and communication with the visitor and also money collecting. Therefore, we went through a very careful selection within a reference system while recruiting the human resources. The candidates with positive merits deserving our approval were submitted to a special training for a duration of 60 hours in the first phase. In the second phase, those candidates with sufficient good manners, speaking foreign languages and capable of taking some initiative when needed, went through a more detailed training in the field of general approach to tourism, efficient communication, persuasion, foreign languages, technical know-how, basic law and system quality management. Finally they had to take a test before qualifying for the job. Those who succeeded in this examina-tion were then recruited.

MÜZE DERGİ: What are the ways and means through which the income secured from this project will benefit Turkey’s cultural heritage and Turkish tourism industry?BAŞARAN ULUSOY: In case we realize some profit from this project, we will spend these earnings for the maintenance and renovation of existing museums or hopefully use these funds to build some city museums, as a gift to our country. In fact, there is a great number of very valuable pieces which cannot be presented to the public because of the lack of appropriate exhibition space. We would like these objects to come out to the daylight in new museum buildings such as city museums. In short, we are not dealing here with a commercial project, but with a project of social responsibility. The aim is not make money but to merit esteem. The role played by the TÜRSAB-MTM Business Partnership in this respect deserves to be commended.

TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy Efes Antik Kenti gezilerinden birinde. Başaran Ulusoy visits the Ancient City of Ephesus.

İSTANBULARKEOLOJİMÜZELERİ

istanbul arkeoloji müzeleri’nde pek çok yeni uygulamaya imza atıldı. kafeleri yenilenen, bahçe düzenlemesi yapılan, gişesi modernize edilen istanbul arkeoloji müzeleri, müzeciliğin gülümseyen yüzü oldu.

’ne TÜRSAB’ın eli değdi...

İSTANBULARKEOLOJİMÜZELERİ

İstanbulArchaeological

Museums

THE TÜRSAB TOUCH AT THE İSTANBUL ARCHAEOLOGICAL MUSEUMSa serıes of new practıces were ıntroduced at the ıstanbul archaeologıcal museums. wıth ıts refurbıshed cafés, ıts newly landscaped courtyard, ıts renovated tıcket booth, ıstanbul archaeologıcal museums ıs now a lıvıng model for the upcomıng modernızatıon of the remaınder of turkısh museums.

23

ÜRSAB’ın, müzecilik alanındaki ilk göz ağrısı olan İstanbul Arkeoloji Müzeleri, tanıtım kampanyaları, uzman kadroların görüşleri alınarak yapılan restoras-yon çalışmaları, kültürel dokusuna uygun etkinlikler ve imza attığı sosyal sorumluluk projeleri ile gün geçtikçe

gençleşti, güzelleşti. 700 bin eserlik koleksiyonunun zenginliği ile Türkiye’nin en önemli kültür sanat miraslarını barındıran İstanbul Arkeoloji Müzeleri, TÜRSAB ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında imzalanan protokol çerçevesinde, Avrupa standartlarında bir müze haline geldi. Hazırlanan 8 yıllık protokol çerçevesinde, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin yeniden yapılandırılması, topluma mal edilmesi ve turizme katkısının arttı-rılması hedeflendi. Protokolün hedefleri bir yıl içinde meyvelerini verdi. Dünyaca ünlü arkeolog, müzeci ve ressam Osman Hamdi Bey’in çabalarıy-la 1891 yılında hayata geçen müze, TÜRSAB’ın çalışmalarıyla yepyeni bir çehreye kavuştu.

En yetkili uzmanlara danışıldıDünyanın en önemli müzelerinden biri sayılan İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin, fiziksel iyileştirme ve uluslararası bir marka haline getirilmesi hedefi doğrultusunda, işe mimari belgeleme çalışma-ları ile başlandı. Yüksek Mimar İsmail Büyükseçgin tarafından hazırlanan restorasyon ve restitüsyon projeleri tamamlandı, çevre düzenlemeleri yapıldı. Çalışmaların tümünde alanında saygınlıkları ile bilinen, Prof. Dr. Metin Sözen, Prof. Dr. Re-fik Duru, Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu, Yüksek Mimar Kemal Tokgöz, İstanbul Arkeoloji Müzeleri eski Müdürü İsmail Karamut ve Sabancı Müzesi Müdürü Nazan Ölçer’den oluşan Danışma Kurulu’nun görüşlerine başvuruldu. Bu çalışmalar sırasında, müzenin arka bahçesinde şantiye olarak kullanılan yapı ile müze ve Topkapı Sarayı Müzesi Birin-ci Avlusu’nu ayıran paravanlar yenilendi. Müzenin ana giriş kapısı boyanarak binanın genel görümününde belirgin bir iyileşme sağlandı. Mobilya, teşrifat ve sergilemeye yönelik düzenlemeler yapılarak, eserlerin daha rahat ve konforlu bir biçimde izle-nebilmesine imkan tanındı. Yerleştirilen banklar sayesin-de ziyaretçilerin mola verip dinlenebilmesi mümkün hale geldi. Eski Şark Eserleri Müzesi’nin çatı tamiratı yapılarak binanın zarar görmesi engellendi. Duvar ve vitrinler boya-narak alınlık yazıları değiştiril-

“Project İstanbul Archaeological Museum” was the first experience of TÜRSAB in the field of museum modernization. In the framework of the implementation of a protocol signed between the Ministry of Culture and Tourism and TÜRSAB, TÜRSAB carried out renovation work at the Museum, based on professional surveys, organized activities in line with the cultural background and initiated promotion campaigns as well as social responsibility projects. It was of outmost importance to bring to present-day museum standards the İstanbul Archaeological Museum housing a collection of over 700 thousand pieces, an impressive part of Turkey’s foremost cultural and artistic heritage. Amongst the goals of the relevant protocol, priority was given to re-structuring the Museum and enhancing service quality so as to ensure a greater public interest and support and thus create the pre-condition for an increased contribution of the Museum to the tourism industry. The strategy yielded tangible results in the first year already. İstanbul Archaeological Museum estab-lished in 1891, thanks to the tireless efforts of world-famous Turkish archaeologist and painter Osman Hamdi Bey was re-vitalized in great respect to his memory through the modernization work undertaken by TÜRSAB. The most competent experts were consulted Architectural documentation constituted the first phase of activities aimed at the physical improvement of the İstanbul Archae-ological Museums, which is consid-ered one of world’s most important

24

İstanbul Arkeoloji Müzeleri içinde barındırdığı eserler kadar bahçesi ve bina mimarisiyle de ziyaretçilerine görsel bir şölen yaşatıyor.Not only the pieces housed in the İstanbul Archaeological Museums, but also its garden and the architecture of its building offers a visual feast to visitors.

di. Ziyaretçilerin yaz ve kış aylarında ısı farkından rahatsız olmamaları için klimalar yenilendi. Gerekli bölgelere yönlendirme tabelaları yerleştirilerek, ziyaretçilerin müzeyi bulabilmeleri kolaylaştırıldı.

Tarihin gölgesinde çay keyfi Müzenin en önemli eksiklerinden biri de, ziyaretçinin bir kahve molası verecek mekanının bulunmayışı idi. TÜRSAB’ın çalışmaları sonucu biri bahçeye diğeri de müze binası içine iki kafe kuruldu. Müze bünyesinde hazırlanan mağazada da, müzede sergilenen eserlerin replikaları, tarih kitapları ve broşürler satışa sunuldu.

Kişiye özel tekno-rehber Müzeye rehberlik hizmeti almaksızın gelen münferit ziyaretçilerin rahatı da unutulmadı. Cüzi bir ücretle müze girişinde kiralanan sesli rehber cihazları sayesinde, ziyaretçiler 10 dilde sergilenen eserler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olma imkanına kavuştu.

25

27

Tanıtım kampanyaları etkili oldu Belirli aralıklarla İstanbul genelindeki üstgeçit ve reklam panolarında müzedeki sergiler, etkinlikler ve koleksiyonun tanıtımı yapıldı. Yerli ve yabancı fuarlardaki TÜRSAB standlarında müzenin broşürleri dağıtıl-dı. Müzede gerçekleşen tüm sergi ve etkinlikler, e-bültenler, müzenin kendi internet sitesi ve sosyal paylaşım sitesi Facebook’ta oluşturulan özel sayfa aracılığıyla duyuruldu. Bastırılan el ilanları kentin hareketli bölgelerinde dağıtılırken, otel yayınlarında ve ulusal medyada İstanbul Arkeoloji Müzesi ile ilgili haberlerin yer alması sağlandı. Her ay birer arkeoloji belgeseli gösterime sunuldu. Bir bölümü müze bahçesinde düzenlenen İKSV Müzik ve Jazz Festivali ile Tuluyhan Uğurlu konserleri gibi etkinlikler ziyaretçi sayısının arttırılma-sında önemli rol oynadı. Türkiye turizmi konusunda, ulusal ve uluslara-rası başarılara imza atan TÜRSAB, müzecilik alanında da çalışmalarına son hız devam ediyor.

İstanbul Arkeoloji Müzesi Ana Bina birinci kattaki Troia Salonu’nundan genel görüntü, Thrakia Bithynia Salonu (küçük fotoğraf).

General view of the Hall of Troy in the first floor of the main building of the İstanbul Archaeological Museum, the Thrace Bithynia Hall (small photo).

museums, and building an international brand. Restoration and restitu-tion projects prepared by master architect İsmail Büyükseçgin have been completed and landscaping has been done. An Advisory Board composed of the most competent experts in their respective fields such as Prof. Dr. Metin Sözen, Prof. Dr. Refik Duru, Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu, Dipl. Architect Kemal Tokgöz, Former Director of İstanbul Archaeological Museum İsmail Karamut and Sabancı Museum Director Nazan Ölçer, were consulted and their approval was assured at each successive phase of the project implementation. The screens separating the first yard of the Topkapı Palace Museum from the backyard of the Archaeological Museum used as worksite during the project were replaced with new ones. The main gate of the Museum was re-painted in order to enhance the outward appearance of the façade. The furnishings destined to the use of the public were renewed, new display units were created with a view to offering a more comfortable environment to the visitor. A greater number

28

Çinili Köşk Müzesi, İznik Çinileri Koleksiyonu’ndan bir parça (solda), Ab-ı Hayat Çeşmesi. (sağda)Tiled Kiosk Museum, a piece from the Collection of İznik Tiles (left), Fountain of Youth. (right)

İstanbul Arkeoloji Müzeleri in-ternet sitesi Türkçe ve İngilizce olarak www.istanbularkeoloji.gov.tr adresinden yayına geçti. Müze ve içindeki eserlerin ayrın-tılı sunumlarının yapıldığı web sitesi, 8’inci Altın Örümcek Web Ödülleri Yarışması’nda, Kamu Kurumu Kategorisi’nde üçüncü seçilerek başarısını tescilledi.

The internet website of İstanbul Archaeological Museum is on line at: www.istanbularkeoloji.gov.tr. The website where the Museum itself and the articles on display therein are pre-sented in detail, was awarded the Third prize in the category of public service websites at the 8th Golden Spider Web Awards Competition.

tasarım ödülü

DESIGN AWARD

Görme ve işitme engellilere özel uygulama ‹şitme engellilere özel, görüntülü rehberlik cihazları hazırlandı. Görme engelliler için de Braille Alfabesi ile Türkçe ve İngilizce müze broşürleri yapıldı. Önümüz-deki günlerde, müzede görme engelliler için özel bir bölüm oluşturulacak. Bu bölümde, izinleri alınarak lazer tarama yöntemi ile üretilmiş ‘Ephebos Heykeli’, ‘Artemis Heykeli’, ‘Marcus Aurelius Heykeli’, ‘Taşöz Rölyefi’ ve ‘Lir Çalan Moussa’ eserlerinin replikaları yer alacak. Görme engelliler de bu replikalara dokuna-rak tarihte bir yolculuk gerçekleştirecek. Davet eden, karşılayan ve ağırlayan müzecilik alanında TÜRSAB’ın ilk eseri olan İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ndeki yeni dönemi yerinde görmek, kültür, tarih, sanat ve eğlence dolu bir gün geçirmek istemez misiniz?

of benches were placed on several stations to give the guests sufficient possibility to rest

when needed during their visit. The roof of the Department of Oriental Art was repaired thus

preventing further damage to the building. The walls and the display cabinets were re-painted, the pedi-

ment inscriptions were renewed. The air-conditioning system was replaced. A number of new signboards were

installed where necessary to direct the visitor to the depart-ment of his or her interest.

Tea sipping pleasure in the shade of history Something important missing at this museum was the lack of an

adequate resting station for the visitor. TÜRSAB installed two new cafés, one in the garden, the other inside the museum building. Moreover, there

is now a museum shop where history books, pamphlets, memorabilia as well as replica and reproductions of the works of art displayed at the

museum can be purchased by tourists.

Individual techno-guide Extensive information about the works of art on display at the museum is provided through headsets operable in 10 languages which are made available for rental for the comfort of the individual visitors not enjoying the services of a professional tourist guide.

Promotion campaigns were successfulThe İstanbul Archaeological Museum, its collections, the events held at the Museum were subject to advertisement campaigns with regular intervals in and around the city of İstanbul on billboards, overpasses etc. Brochures of

the Museum were distributed at TÜRSAB stands in various tourism fairs in Turkey and abroad, promotion activities were organized.

Exhibitions and other cultural events taking place at the Museum were made public through the own internet

website of the Museum, through e-bulletins, as well as through a special page on Facebook social network. Hand flyers were distributed throughout the city, advertorials were placed on hotel magazines, news broadcasted regarding the Museum on national media. Every month, a Museum’s documentary was produced and published through different means. The cultural

events which took place at the Museum, such as the Music and Jazz Festival organized by the İstanbul Culture

and Art Foundation (İKSV) and the Tuluyhan Uğurlu Concert contributed to an increase in the number of museum visitors. TÜRSAB, praised nationally and internationally for its longstanding contribution in the area of tourism is making rapid progress in the field of museum management as well.

A special application is being put into practice for the vision-impaired, hearing-impairedIn coming days, a special section destined to the vision-impaired visitors will be established. Replica of the famous Statue of Ephebos, Statue of Artemis,

of Marcus Aurelius and similar well-known pieces of the Museum will be produced through laser screening

and will be presented to the vision-impaired through the tactile sensing system. There are also special visual

devices for the hearing-impaired as well as Braille alphabet booklets in Turkish and English languages destined

to the vision-impaired visitors.

30

İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nden genel görüntü.General view of the İstanbul Archaeological Museums.

31

İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin kurucusu, ressam ve arkeolog Osman Hamdi Bey, kuşkusuz ki bu toprakların yetiştirdiği en önemli sanatçı-lardan biridir. Lübnan’da 1887-1888 yılları arasında yürüttüğü Sayda Kral Mezarları kazısında, İskender Lahdi’ni bularak dünya sanat tarihi-ne damgasını vuran Osman Hamdi Bey, 30 Aralık 1842’de İstanbul’da doğdu. Çağdaş Türk Müzeciliği’nin kurucusu kabul edilen Osman Hamdi Bey, Osmanlı sadrazamlarından İbrahim Ethem Paşa’nın büyük oğludur.Osman Hamdi Bey, babası İbrahim Ethem Paşa’nın isteği üzerine, hu-kuk öğrenimi için Paris’e gitti. Paris’te kaldığı 12 yıl boyunca, dönemin ünlü ressamlarından olan Jean-Léon Gérôme ve Boulanger’den resim dersi aldı. Aynı dönemde, Şeker Ahmet Paşa ve Süleyman Seyyid de bu-rada resim eğitimi alıyordu. Bu üç kişi daha sonra, Türk resim sanatının ilk kuşağını oluşturdu. Yurda döndükten sonra devletin yüksek kademelerinde görev aldı. İlk görevi Bağdat İli Yabancı İşler Müdürlüğü idi. Bu görevi sırasında şehrin çeşitli görünümlerini yansıtan tablolar yaptı, Bağdat tarihi ve arkeolojisi ile ilgilendi.İstanbul’a döndüğünde, Saray Protokol Müdür Yardımcısı olarak atanan Osman Hamdi Bey, 1875 yılında Kadıköy’ün ilk ‘şehremini’, bugünkü adıyla belediye başkanı olarak görevlendirildi ve bu görevi bir yıl sür-dürdü. Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra devlet memurluğundan ayrılan Osman Hamdi Bey, 1891’de ‘Müze-i Hümayun’a yani İmparatorluk Müzesi’ne müdür olarak atandı. Bir yıl sonra da Türkiye’nin ilk güzel sanatlar okulu olan Sanayi-i Nefise Mektebi Müdürlüğü’ne getirildi.

İlk müzecilik yasasını o çıkarttıMüze-i Hümayun müdürü olarak, eski eserlerin yurt dışına götürülme-sini yasaklayan bir tüzük hazırlattı. Müze müdürlüğü sırasında ilk Türk bilimsel kazılarını başlatan Osman Hamdi Bey, Nemrut Dağı, Muğla Yatağan’daki Lagina ve Lübnan’da Sayda kazılarının başkanlığını yaptı. Eserlerini müze ile taçlandırdıOsman Hamdi Bey, kazılar sonucunda gün yüzüne çıkan eserleri sergi-leyebilmek için yeni bir bina arayışına girdi. Eserler, Aya İrini’den sonra Çinili Köşk’e taşınmıştı ancak burası da yetersiz gelmekteydi. Devrin yö-neticilerini ikna ederek bugünkü İstanbul Arkeoloji Müzesi binasını inşa ettirdi. Müze-i Hümayun, arkeoloji ağırlıklı bir müze olmuştu. Koleksi-yondaki silahlar ve askeri teçhizatlar Aya İrini’de bırakıldı ve ‘Esliha-i Askeriye Müzesi’ adıyla yeniden düzenlendi. Bugünkü Askeri Müze’nin temeli olan bu yeni bina, 1908’de ziyarete açıldı. Osman Hamdi Bey’in İstanbul dışındaki kentlerde kurdurduğu eser depoları ilerde kurulacak bölge müzelerinin temeli oldu. Sanayi-i Nefise Mektebi öğrencilerinin eserlerini Büyük Salon’da toplayarak Güzel Sanatlar Müzesi’nin çekirde-ğini oluşturmaya başladı.

İlk figür kullanan Türk ressamıOsman Hamdi Bey, müzecilik ve arkeoloji çalışmalarını sürdürürken resim yapmayı hiç bırakmadı. Türk resminde ilk kez figürlü kompo-zisyonu kullanan ressamdı. Resimlerinde okuyan, tartışan, özlemini duyduğu Türk aydın tipini ve dışarıya açılmış kadın imgesini ele aldı. Dekor olarak tarihi yapıları, aksesuar olarak tarihi eşyaları kullandı. ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ (1906), ‘Silah Taciri’ (1908) Osman Hamdi’nin en ilgi çeken ve özgün eserlerindendir. Bir çok resmi İstanbul Resim ve Heykel Müzesi, Londra, Liverpool ve Boston müzelerinde sergi-lenmektedir. 1910’da hayatını kaybeden sanatçının cenazesi, vasiyeti üzerine Eskihisar’a defnedildi. Mezarının başına isimsiz iki Selçuklu taşı yerleştirildi.

The founder of the İstanbul Archaeological Museum, painter and archae-ologist Osman Hamdi Bey is certainly one of the most important Turkish artists and art experts. He discovered the Alexander Sarcophagus at the Saida (Sidon) royal tombs excavations in Lebanon in 1887-1888. Consid-ered the greatest archaeological discovery of the 19th century it was the cause of the museum‘s foundation. Osman Hamdi Bey was born on 30th December 1842 in İstanbul as the eldest son of Ottoman Grand Vizier İbrahim Ethem Pasha. In compliance with his father’s wish, he went to Paris to study law where he stayed for 12 years. He took painting lessons from famous French painters, Jean-Léon Gérôme and Boulanger. During the same years, two other Turkish painters, Şeker Ahmet Pasha and Süleyman Seyyid were also studying painting in Paris. Those three painters were later going to form the first generation of Turkish painting artists. Osman Hamdi Bey was assigned to high-level public offices upon his return to Turkey. His first assignment was the post of Director of Foreign Affairs in the Province of Baghdad. During his stay there, he painted various paintings reflecting city views of Baghdad, he was also involved in archaeological and historical studies on Baghdad. Upon his return to İstanbul, he took office as the Deputy Chief of Protocol of the Ottoman Court. In 1875, he was appointed the first Mayor (Şehremini) of Kadıköy, where he was active for one year. Following the Ottoman-Russian War (1877-78), he resigned from public office, but he was appointed Director of The Imperial Museum (Müze-i Hümayun) in 1881. One year later, Osman Hamdi Bey was assigned Director of the Fine Arts School (Sanayi-i Nefise Mektebi).

Author of the first museums’ legislation in Turkey He decreed a regulation prohibiting the taking out of the country of old works of art during the time he was Director at the Imperial Museum. During the same period, he initiated the first official Turkish archaeological excavations. He led the excavations at Mount Nemrut, Lagina in Muğla Yatağan and Saida (Sidon) in Lebanon.

He crowned his work through the creation of museumsOsman Hamdi Bey, having made significant discoveries as a result of his excavations began to look for an adequate building to display the artefacts he discovered. First exhibition hall for those pieces was the former Aya Irini Church, later they were transferred to the Çinili Köşk (Tiled Pavilion). However, neither was spacious enough for this purpose. Finally, he convinced the Ottoman Government to build what became the present-day İstanbul Archaeological Museum. The former Imperial Museum had become a museum mainly allocated to archaeology, the weaponry and military equipment belonging originally to its collections remained at Aya Irini and were re-organized under the name of ‘Esliha-i Askeriye Müzesi’ (Military Mu-seum). That new building, constituting the basis of the current Military Museum was inaugurated in 1908. The storage halls set up outside İstanbul in various Anatolian towns by Osman Hamdi Bey constituted the basis of the regional museums to be established later. At the Fine Arts School, he collected at the Main Hall the artwork produced by his students to form the nucleus of the later established present-day Museum of Fine Arts.

First Turkish figurative painterOsman Hamdi Bey, while he kept himself busy with archaeology and museums, never abandoned his passion for painting. He was the first Turkish painter to compose a figurative painting. In his paintings, he depicted the ideal type of enlightened Turkish intellectuals and emanci-pated women he was looking forward to see in his country. As background he used the historical buildings and historical objects as accessories. His best-known original paintings are the “Turtle Trainer” (1906) and the “Arms Merchant” (1908) which continue to draw great attention and provoke enthusiasm. His paintings are on display at various museums, particularly at the “İstanbul Museum of Painting and Sculpture” and museums in London, Liverpool and Boston. Osman Hamdi Bey died in 1910 and was buried in Eskihisar upon his will. Two anonymous Seljukian steles were erected in lieu of his tombstone.

ilk türk müzecisi, ressam ve arkeologosman hamdi bey

osman hamdi bey, the fırst turkısh museum buılder, paınter and archaeologıst

33

türkiye’nin ilk müzesi

fırst museum of turkey

• İstanbul Arkeoloji Müzeleri; Arkeoloji Müzesi, Eski Şark Eser-leri Müzesi ve Çinili Köşk Müzesi olmak üzere üç ana birimden oluşuyor. Bu nedenle İstanbul Arkeoloji Müzeleri olarak anılıyor.

• ARKEOLOJİ MÜZESİ: Osman Hamdi Bey’in isteği üzerine Çinili Köşk’ün karşısına dönemin ünlü mimari Alexandre Vallaury tarafından inşa edilen ve Müze-i Hümayun (İmparatorluk Müzesi) olarak kurulan İstanbul Arkeoloji Müzeleri 13 Haziran 1891’de ziyarete açıldı.

• İstanbul Arkeoloji Müzeleri, 1993 yılında Avrupa’da yılın Müze-si seçilerek ‘Avrupa Konseyi Müze Ödülü’nü almıştı.

• ESKİ ŞARK ESERLERİ MÜZESİ: 1883 yılında Sanayi-i Nefise Mekteb-i Âli’si (Güzel Sanatlar Akademisi) olarak Osman Hamdi Bey tarafından yaptırılmıştı. Müze, Anadolu, Mezopotamya, Mısır ve Arabistan yarımadası eserleri olmak üzere 4 ana koleksiyondan oluşuyor.

• ÇİNİLİ KÖŞK MÜZESİ: Bina hakkında geniş bilgiye rastlan-mamakla birlikte 1472 yılında Topkapı Sarayı’nı saran surlarının içine yaptırıldığı biliniyor. Yapı, Selçuklu etkisinde yapılmış Osmanlı sivil mimarisinin İstanbul’daki tek örneği. Selçuklu ve Osmanlı çini ve seramiklerinden eşsiz örnekler sergileniyor.Kaynak: www.kultur.gov.tr

• The Museums of Archaeol-ogy of İstanbul consist of three main buildings, the Archaeological Museum, the Museum of Ancient Oriental Art and the Tiled Pavilion Museum. This is the reason why they are also referred to as the İstanbul Museums of Archaeology.

• Archaeology Museum: The İstanbul Museum of Archaeology build originally as the Imperial Museum (Müze-i Hü-mayun) by renowned architect Alexandre Vallaury across from the Tiled Pavilion (Çinili Köşk) was inaugurated on the 13th of June 1891.• The Museums of Archaeology of İstanbul were awarded the “Euro-pean Museum of the Year Prize” by the Council of Europe in 1993.

• Museum of Ancient Oriental Art: Built in 1883 as the “Great School of Fine Arts” (Sanayi-i Nefise Mekteb-i Âli’si)- present-day “Academy of Fine Arts”- by an initative of Osman Hamdi Bey. The building houses 4 different main collections divided according to their origins, namely, Anatolia, Mesopotamia, Egypt and the Arabic Peninsula.

• The Tiled Pavilion Museum (Çinili Köşk Müzesi): The structure was constructed in 1472 within the ramparts of the Topkapı Palace. It is the only example of civilian Ottoman building in İstanbul influ-enced by Seljukian style architecture. On display in that museum are magnificent samples of Ottoman and Seljuk tiles and ceramics.Source: www.kultur.gov.tr

Nehir Tanrısı Okeanos Heykeli (solda), İstanbul Arkeoloji Müzesi Çinili Köşk Binası. Statue of the River God Oceanus (left), İstanbul Archaeological Museum Tiled Kiosk Building.

34

Radar Tepesi’nden Dalyan Deltası.Delta of Dalyan view from Radar Hill.

35

BİR YÖREBİR ANTİK KENT

One Region One Ancient City

d o ğ a n ı n b e n z e r s i z m ü c e v h e r i

DALYAN KAUNOSve

dalyan, labirenti andıran deltasından denize ulaşan suları, yüksek bir tepeden akdeniz’e

bakan kaunos antik kenti, kayalarına oyulmuş kral mezarları, uçsuz bucaksız plajları ve koruma altındaki caretta

carettaları’yla adeta bir yeryüzü cenneti.

Yazı-TextHümeyra Konyar


36

alyan doğa ananın en ayrıcalıklı davrandığı yerlerden biri... Buraya gelen ziyaretçileri, binlerce yıl önce bu topraklarda yaşayan Kaunoslular’ın, kralları için kayalara oyduğu görkemli mezarlar karşılar. Krallar aradan binler-ce yıl geçmemiş, medeniyetleri tarihin tozlu sayfalarına

karışmamış gibi gözetler denizi. Sanki ziyaretçilerinin dost mu düşman mı olduğunu anlamaya çalışır gibi...Kuruluş tarihi için farklı görüşler ileri sürülse de Kaunos’un izleri M.Ö.10’uncu yüzyıla kadar gidiyor. Bugün Dalyan kent merkezinin karşısında-ki tepelerde kurulu antik yerleşim öylesine gizli kalmış ki, aşağıdan bakıldı-ğında hiçbir ipucu vermiyor. ‘Kaunos Örenyeri’ne ulaşım motorlarla sağla-nıyor. Dalyan’dan kalkan tekneler örenyerine çıkan merdivenlerin iskelesine yanaşıyor.

nature’s unique jewel: dalyan and kaunosdalyan, wıth waters reachıng the sea through ıts labyrınth-lıke delta, the antıque town of kaunos overlookıng the medıterranean from the top of ıts hıgh hıll, the kıngs’ tombs carved ın ıts rocks, ıts endless beaches and ıts caretta caretta turtles under specıal protectıon ıs, ın short, paradıse on earth.

Dalyan is one of those places privileged by nature. The visitors are here welcomed by the spectacular view of the kings’ tombs carved in rocks. Kings are still watching over the sea from their tombs as if thousands of years did not go by and their civilization was not left behind the dusty pages of history; as if they were trying to tell apart friends from foes among the visitors coming up the hill. Even though there are different theories as to the foundation history of the antique city of Kaunos, its available traces go back as far as the 10th century B.C. The settlement on the hills across from midtown Dalyan is hidden in such a way that when you look up from the bottom of the hill, there is no clue as to its existence. Access to Kaunos is only possible through the sea by motorboats. Boats departing from Dalyan dock at the pier downstairs from the historical site.

Town hidden inside the hillArriving at the peak, one is surprised by the density of the ruins of the antique city. With its theatre, its acropolis, the city walls, the temple ruins, a huge city is stretching out before your eyes. Particularly the ancient theatre and its seats are quite well preserved. There are also interesting architectural details which make out the particularity of the Kaunos theatre. The spectator seats are carved in stone in a shape almost similar to modern theatre armchairs. Sit down, close your eyes and once you cross the time tunnel, imagine that an old Sophocles tragedy is about to begin!

Nature prepared its endAlthough of Carian origin, the people of Kaunos thought of themselves as Cretans. Due to its location on a seaport, Kaunos was a rich commercial centre until alluvial deposits coming from mainland rivers filled the port and the city lost its previous prominence and became history, not unlike several other antique cities of the Aegean and Mediterranean. The geographer and historian Strabo refers to the city of Kaunos, also quite often cited by Herodotus, as being provided, “in addition to its dockyard, with a large harbour whose mouth can be closed when needed.”Nowadays’ Sülüklü Lake was originally the harbour of Kaunos and the sea was stretching all the way to the area where the ruins of the city are now located. Famous historical figures such as Mavsolos, Alexander the Great, Carian Princess Ada and Macedonian Satrap Antigonos are among those

Dalyan Deltası, eşsiz doğal güzellikleri ile ziyaretçilerine unutulmaz anlar yaşatıyor. The Delta of Dalyan makes visitors experience unforgettable moments thanks to its unique natural beauties.

Tepenin içine gizlenmiş kentTepeye varıldığında, Antik Kent kalıntılarının yoğunluğu karşısında insan bü-yük bir şaşkınlığa kapılıyor. Tiyatrosu, akropolü, surları, tapınak kalıntıları ile kocaman bir kent gözlerinizin önünde uzanıyor. Kentin en ilgi çekici ayrıntıla-rından biri de, tiyatronun günümüze kadar ayakta ve oldukça sağlam kalmayı başaran izleyici koltukları. Evet, antik tiyatronun mimarisi de geleneksel tiyatro mimarisinden farklı. Her bir seyirci için taştan, tek kişilik, günümüzde-ki tiyatro ve sinema koltuklarının neredeyse aynı koltuklar tasarlanmış. İnsan, bu taş koltuklara oturup gözlerini kapattığında, zaman tünelinden geçip, bir antik tiyatro oyunu izleyebileceği hissine kapılıyor...

39

Sonunu doğa hazırladıTarihçilere göre Kaunos halkı, Karya soyundan gelmelerine rağmen kendi-lerini Giritli sayardı. Liman kıyısındaki konumu sayesinde, zengin bir ticaret merkezi olan Kaunos da, Ege ve Akdeniz’deki pek çok antik kent gibi, limanı alüvyonlarla dolunca önemini kaybettti, tarihe karıştı. Heredot’un da yazıla-rında geniş yer ayırdığı kenti, dönemin coğrafyacısı Strabon şöyle tarif ediyor: “Tersanesinin yanısıra istenirse ağzı kapatılabilen büyük bir limanı var.” Bugünkü Sülüklü Göl, Kaunos’un limanıydı ve deniz kentin bugün görülebi-len yapılarına kadar uzanıyordu. Mausolos, İskender, Prenses Ada, Antigo-nos gibi dönemin ünlü hükümdarlarınca yönetilen kent, daha sonra Rodos, Bergama ve Roma egemenliğine girdi.

6 bin yıldır denizi gözlüyorlarKent yerleşimi ve görkemli kaya mezarları, adeta insan bedeni ve zihninin sınırlarının ne kadar zorlanabileceğini gösterebilmek için tasarlanmış. Yamaçlara gömülü Kaunos mezarlarının yüksekliği 8 metreyi buluyor. Antik çağ mezar kültürüne uygun olarak, Kaunoslular da kralları, soyluları ve zen-ginleri için böylesi gösterişli mezarlar yapmış, ölülerini değerli eşyaları ile birlikte gömmüş. Bu kartal yuvalarını andıran mezarlar, tam 6 bin yaşında.

Tanrıları kovalayan halk Yamaçlara gömülü Kaunos Kral Mezarları karşısında, ‘Yabancı Tanrıları Kova-layan’ Kaunos halkının, azmine hayranlık duymamak mümkün değil. Kaunos-lular, yaşadıkları döneme bakıldığında çok ilginç bir halk. Gizemlerini çözmek güç ve ortaya çıkan her belge de haklarındaki sorulara bir yenisini ekliyor. Homeros, yaşam tarzları ve inanışları o dönemdeki diğer toplumlardan farklı olan Kaunosluları şöyle anlatıyor: “Kendilerine yabancı olan tanrılar için bir

din uyarlamışlar ama sonradan vazgeçmişler. Yalnız babalarının tanıdıkları tanrılara tapmayı kararlaştırmışlardır. Bunun üzerine ülkenin gençleri silah-lanmışlar, bu tanrıları havaya kılıç sallayarak Kalynda sınırına kadar kova-lamışlardır. Bunu ‘Yabancı tanrıları işte böyle kovaladık’ diye anlatırlar. Bu ulusun gelenekleri böyledir.”

Sultaniye’nin suları şifa dağıtıyor Dalyan’da görülecek yerler örenyerleri ile sınırlı değil. Dalyan Çayı’nda motorlarla gidilen günübirlik turlar, birbirinden keyifli alternatifler sunuyor. Sultaniye Kaplıcası ve İztuzu Plajı kaçırılmaması gereken gezi yerlerinin ba-şında geliyor. Köyceğiz bölgesinden gelen kaplıca sularının iyileştirici gücüne inanılıyor. Şifalı suların asıl merkezi Sultaniye Kaplıcası. Köyceğiz Gölü’ne doğru uzanan motorlar, Sultaniye Kaplıcası’nda mola veriyor. Burası gerçek-ten de hasta olanlara bir umut ışığı sunuyor. Radyoaktivite seviyesi açısından

who ruled the city. Following its period of glory, Kaunos came under the domination of Rhodes, Pergamon and Rome.

Watching the sea for six thousand yearsThe layout of the settlement on a steep hill and the splendid rock-carved tombs seem as if they were designed to challenge the limits of the human body and mind. The height of the tombs carved on hill slopes reaches eight meters. The inhabitants of Kaunos buried their kings, the nobles and the wealthy in spectacular tombs where the dead bodies were placed along their worthful belongings in accordance with the burial culture of the Antique era. These sumptuous tombs reminding of eagle’s nests are literally six thousand years old.

The people who chased godsThe people of Kaunos are admirable yet for another reason besides their Kings’ Tombs, namely for their courage to fight foreign deities. They are a very genuine community compared to other communities of their time. It is a difficult task to unravel their mystery and with every newly found docu-ment new questions emerge as regards their culture. According to the great poet Homeros: “The people of Kaunos adapted a new religion in order to accommodate gods initially unknown to them. Later they abandoned that idea and decided to return to their traditions so as to venerate only the deities known to their ancestors. Upon this decision, the young people of the town took up arms against foreign gods and chased them by swinging sword all the way to the boundaries of neighbouring Calynda. They are proud about this and keep telling this story to everyone: ‘This is how we chased foreign gods!’ Such are the customs of that peculiar people.”

The thermal waters of Sultaniye are dispensing healthOther sightseeing opportunities around Dalyan include daily excursions with motorboats up the river Dalyan. The thermal spring at Sultaniye and the İztuzu Beach are among those places one should not miss in the area. The thermal waters at Sultaniye originating from the region of Köyceğiz are believed to possess healing powers. The boats sailing in direction of the Köyceğiz Lake make a stopover at Sultaniye. The thermal spring offers a glimmer of hope for ill people. The waters contain calcium sulphate, calcium sulphide, calcium chloride and radon. It’s radon that lends Sultaniye the highest available level of natural radiation among Turkish thermal waters. Since it is believed that these waters have a healing effect on gynaecological, dermatological diseases, reumathical and sciatical pains as well as a positive impact on sexual potency, many tourists domestic and foreign are coming to the area with aim of benefitting from

Farklı duraklara uğrayarak, bölgenin belli başlı noktalarına ziyaret imkanı sağlayan günlük turlar yerli ve yabancı turistlere uygun fiyatlı gezi alternatifleri yaratıyor.Daily tours including different stops facilitate visiting the major points in the region and provide affordable trip alternatives to domestic and foreign tourists.

40

Dalyan kaya mezarları.Rock-cut tombs of Dalyan.

43

Ay ışığı olmadan hayatta kalamazlar

İztuzu Kumsalı, nesli tükenmekte olan Caretta Caretta kaplumbağalarının üreme alanı. Bu özel kaplumbağaların her yıl belirli dönemlerde buraya bıraktıkları yumurtalardan çıkan yavrular, ay ışığını izleyerek denize ulaşmaya çalışıyor. Gün doğduğunda denize ulaşabilen yavrular hayatta kalıyor, hızlı hareket edemeyenler ise ya sıcaktan kavruluyor ya da kuşlara yem oluyor. Caretta Carettalar, büyüyüp de yumurtlama zamanı geldiğinde, içgüdüsel olarak yine bu kumsala geliyor. Dalyan artık sadece doğal güzellikleri, denizi, kumu için değil aynı zamanda Caretta Carettalar’ın da üreme alanı olduğu için koruma altında. Sahile bırakılan yumurtalar izleniyor, yumurtadan çıkış dönemlerinde, ay ışığının etkisi azalmasın diye kumsalda suni ışıklar yakılması engelleniyor. Dünyanın dört bir yanından gelen çevreciler, buradaki yetkililer ile birlikte denize ulaşmakta güçlük çeken yavrulara yardım ediyorlar.

They cannot survive without the moonlight

İztuzu beach is the breeding area for Caretta caretta. The baby turtles breaking their eggs can only reach the sea by following trails under the moonlight. Those having reached the sea before sunrise will survive. Those who have been too slow, are either parched under the sunlight or eaten by birds. The adults come back instinctively to the same beach when it is time again to lay eggs. Dalyan is not only important because of the cultural and historical significance and the geological importance of the Dalyan-Köyceğiz hinterland, but also because of the natural characteristics of the İztuzu beach and its significance as a turtle habitat. Since May 2009 there has been a sea turtle centre at the beach, run by the Biology Dpt. of Pamukkale Uni-versity. The staff and volunteers patrol the beach and keep records during the breeding season. Injured turtles found at the beach or at the estuary are taken to the centre for treatment and rehabilitation. Lighting of torches or any other manmade light is prohibited to avoid diluting the moonlight vital to baby turtles.

Türkiye’nin en değerli kaplıca merkezlerinden biri olan Sultaniye’nin kay-nayan sularında, kalsiyum sülfat, kalsiyum sülfür, kalsiyum klorür ve radon bulunuyor. Kadın ve cilt hastalıklarına, romatizma ve siyatiğe iyi geldiği belirtilen suyun, cinsel gücü de arttırdığı ileri sürüldüğü için, yerli yabancı herkes bu şifalı sulara akın ediyor. Tepeden tırnağa çamura bulanmak, daha sonra şifalı sularla yıkanmak büyük bir eğlenceye dönüşüyor.

İztuzu’ndan vazgeçmek ne mümkünDalyan’ın suları kanallardan geçip de Akdenizle buluştuğunda Türkiye’nin en güzel sahillerinden İztuzu çıkıyor ortaya. Kanalın denizle kesiştiği bölge-de ikiye bölünen kumsal her iki tarafa da ipek bir örtü gibi kilometrelerce uzanıyor. Buranın güzelliği sadece insanları değil hayvanları da cezbediyor. İztuzu binlerce yıldır dev deniz kaplumbağaları Caretta Carettalar’a da ev sahipliği yapıyor. Koruma altına alınmış Carettalar bu plaj dışında bir yere yumurtlamıyor.

these potential powers. First drabbling in mud and then bathing in healing waters turns into an entertaining activity.

It is not allowed to forsake İztuzuThe Dalyan estuary is a labyrinth of canals through the reeds. Where the river’s waters flowing down the canals finally meet with the Mediterranean, you find one of the nicest beaches of Turkey called İztuzu. The beach is a narrow spit of land, which forms a natural barrier between the fresh water delta of the Dalyan river and the Mediterranean. It is one of the main breeding grounds for loggerhead sea turtles (Caretta caretta) in the Mediterranean and is therefore often referred to as “Turtle Beach”. The loggerhead turtle (Caretta caretta) is on the IUCN Red list of endangered animals. For this reason the beach has had a protected status since 1988 and is part of the Köyceğiz-Dalyan Special Environmental Protection Area.

Kaunos Antik Kenti Tiyatrosu (solda), Dalyan’da dev deniz kaplumbağaları da Caretta Carettalar kadar ilgi çekiyor. (üstte)Theater of the Ancient City of Kaunos (left), huge sea turtles in Dalyan attract as much interest as loggerhead sea turtles. (above)

45

DÜNYAMÜZELERİWorld Museums

a short walk through the louvre museum, home to the major works of world’s hıstory of art: ıt ıs has been mentıoned that ıf one spends only one mınute to admıre each exhıbıted ıtem, one wıll need 364 days to complete the vısıt of the museum.

THE LOUVRE MUSEUM

Louvre ve Cam Piramit (solda), Mona Lisa tablosu. (üstte)Louvre and the Glass Pyramid (left), Mona Lisa painting. (above)

dünya sanat tarihinin en önemli eserlerine ev sahipliği yapan ve her eseri için sadece bir dakika ayrılsa, ziyaretin ancak 364 günde tamamlanacağı söylenen louvre müzesi’nde kısa bir gezinti.

ve

s a n a ttarih estetikd ü ş ü

Louvre Müzesi

A DREAM OF ART,

HISTORY

AND A ESTHETICS

Yazı-TextSevinç Akyazılı

46

Louvre is certainly one of the most preponderant symbols of Paris. In Paris, referred to as the world capital of love, romanticism and art, narrated and portrayed in countless novels, poems and paintings, the cultural, artistic and touristic life of the city is unfolding around Louvre. As much as it is impossible, when visiting Paris, to ignore the Champs Elysée, with its magnificent historical buildings, its colourful cafés and restaurants where the most exclusive tastes of French cuisine and the most exquisite French wines are served, such is the case for the Louvre where you find the most outstanding masterpieces of world cultural heritage.Originally a residential palace to French royalty, the building, having resisted the corrosive impact of centuries, fires and plunders, is nowadays more than a museum, a living and breathing monument with its ever-growing splendour and grandeur. The palace was converted into a museum following the French Revolution. The Louvre which opened its doors on 10 August 1793, under the name of Musée Central des Arts with only 537 oil paintings as France’s first national museum, houses today one of the world’s largest and most stunning artwork collections. The original Louvre was built as a fortress 807 years ago in 1204 under the reign of King Philip (II) Augustus. Remnants of the fortress are still visible in the basement level. The building was extended many times to form the present Louvre Palace. It was the actual seat of power where French kings lived and governed, until Louis XIV moved his court and government to Versailles in 1682. The Louvre was then essentially abandoned, no royal personages residing there and its apartments being farmed out to the royal academies, until the Revolution turned it into a public museum. The building was set afire by the insurgent Communards during the Commune de Paris upheaval in 1871, but was only partly damaged, the fire having been prevented from spreading.Subject to never-ending restoration and renovation endeavours during the 19th and 20th centuries, the Museum utilizes nowadays a total exhibition area of 68 thousand square meters. However, a large portion of its collections still remains in storage rooms due to the lack of sufficient exhibition space.

Louvre’un en çok ziyaretçi çeken eseri, Da Vinci’nin Mona Lisa’sı (üstte), Milo Venüsü (üst sağda), müze bahçesinden genel görüntü. (sağ sayfada)Louvre’s most popular attraction, Da Vinci’s Mona Lisa (above), Venus de Milo (above right), general view of the garden of the museum. (right page)

uşkusuz, Paris denilince akla gelen ilk simgelerden biri Lo-uvre Müzesi’dir. Romanlara, şiirlere, resimlere konu olan, ‘aşkın, romantizmin ve sanatın başkenti’ olarak anılan Paris’in kültür-sanat hayatı, turizmi, Louvre’un çevresinde akar. Champ Elysee birbirinden renkli cafeleri, Fransız da-

mak tadının en seçkin lezzetlerinin, enfes şarapların servis edildiği restoranları, göz alan tarihi yapıları ile nasıl Paris’in olmazsa olmazıysa, Louvre da öyledir.

Fransız Kraliyet Ailesi’ne ev sahipliği yapan Louvre, zamanın yıpratıcı etkisine, yangınlara, yağmalara direnmiş, yaşayan ve yaşadıkça büyüyen bir abideye dö-nüşmüştür. Fransız İhtilâli’nden sonra, 10 Ağustos 1793’te, 537 parça yağlıboya tablo ile açılan ve Fransa’daki ilk devlet müzesi olma özelliğini taşıyan Louvre, bugün dünyanın en geniş sanat koleksiyonlarından birine sahip. Günümüzden 807 yıl önce, 1204 yılında Fransa Kralı Phillip Auguste tarafından inşa ettirilen ve 14’üncü yüzyılda kraliyet merkezine dönüşen Louvre, sarayın 15’inci yüzyılda Loire’nin kıyısına taşınmasıyla bakımsız kaldı. 1871’de çıkan büyük yangında ise ciddi biçimde hasar gördü. Yangının bu görkemli binada yarattığı tahribat o kadar büyük oldu ki, tadilatı ancak 61 yılda bitirilebildi. 1932 yılında biten bakım ve onarım çalışmaları sonucu Louvre bugünkü halini aldı.

Diplomatik krize neden olduAvrupa’nın en çok ziyaretçi ağırlayan müzesi sıfatını taşıyan Louvre Müzesi, ‘Re-sim’, ‘Heykel’, ‘Doğu Sanatları’, ‘Mısır Sanatları’, ‘Yunan Sanatları’, ‘Sanat Eser-leri’ ve ‘Desen’ bölümleri olmak üzere 7 bölümden meydana geliyor. Tam 68 bin metrekarelik sergi alanına rağmen müzede ciddi bir yer sıkıntısı yaşanıyor. Bu nedenle müzenin sahip olduğu eserlerin büyük bir bölümü depolarda tutuluyor. Doğu Sanatları bölümünde, birbirinden özel heykeller ve Akat uygarlıklarından eserler bulunduran müzenin en ilgi çekici bölümlerinden biri de Mısır Sanatları bölümü. Kahire Fransız Enstitüsü tarafından yapılan araştırmalarda ortaya çıkan ve Mısır’dan Fransa’ya getirilen eserler, iki ülke arasında zaman zaman diploma-tik krizlerin çıkmasına yol açacak kadar önemli. Yunan Sanatları Bölümü’nde,

47

L O U V R E N O T L A R I

• 2009 yılında 8.5 milyon kişiyi ağırlayan Louvre, ‘Avrupa’nın en çok ziyaretçi alan müzesi’ ünvanına sahip.

• Avrupa’nın enine en geniş binası olan Louvre, yere yatırılarak arka arkaya eklenmiş 3 Eyfel Kulesi’nden daha uzun.

• Bir turist ortalama 7 saatini müzede geçiriyor.

• Fransa’nın Lens şehrinde ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’de iki Louvre Müzesi daha inşa ediliyor. Fransa’da inşa edilen yeni müzede, Louvre’da sergilenemeyen eserler gösterime girecek.

• Koleksiyona en çok katkı sağlayan devlet adamı, ele geçirdiği ülkelerin eserlerini Louvre’a getiren Napolyon Bonaparte’dır.

• İslam Eserleri bölümünde sergilenen Osmanlı ve Türk eserlerinin yüzde 90’ı İznik’ten götürülen mavi çinilerden oluşuyor.

L O U V R E N O T E S

• The Louvre who welcomed 8,5 million visitors in 2009, holds the title of ‘the European museum receiving the greatest number of visitors’.

• The Louvre is Europe’s broadest building in width. In length, it is larger than three times the height of the Eiffel Tower.

• Each visitor spends an average of seven hours at the Louvre Museum.

• Two more Louvre dependencies are being constructed, the first in Lens in France, the second in Abu Dhabi, the capital of the United Arab Emirates. These are destined to house the pieces which are kept in storage in Paris due to the lack of sufficient exhibition space

at the main Louvre Museum.

• Napoleon Bonaparte is the statesman who contributed the most to the collections of the Louvre, since he brought back many vestiges and works of art from his military campaigns in Europe and elsewhere, particularly from Egypt.

• Ottoman and Turkish objects exhibited in the Department of Islamic Art consist to a large extent of blue İznik tiles and ceramics.

M.Ö. 2 bin yılı ile M.S. 3’üncü yüzyıl eserlerini, Sanat Eserleri Bölümü’nde, Ortaçağ’dan günümüze kadar gelen süsleme sanatının en iyi örneklerini görmek mümkün. Ortaçağ Fransız ve Avrupa resim koleksiyon-larının en kıymetli eserlerinin yer aldığı Resim Bölümü’nde, dünya tarihinin akışını betimleyen tablolar önemli yer tutuyor. Heykel Bölümü ise Avrupa heykel sanatının en önemli eserlerini barındırıyor.

Mona Lisa’nın sırrı M.Ö. 6’ncı yüzyıldan M.S. 19’uncu yüzyıla kadar tarihlenen 35 bin parça sanat eserine ev sahipliği yapan müzenin en ilgi çeken eseri, kuşkusuz ki Leonardo Da Vinci’nin 1503 yılında başladığı ve dört yılda bitirdiği Mona Lisa’sı. Kimliği hatta yüz ifadesi bile tam olarak çözülemeyen, ardında sırlar, şifreler, gizler bıraktığı düşünülen Mona Lisa, tarihin en gizemli hanımefendilerinden biri olarak Louvre’da ziyareçileri-ni ağırlıyor. Son yıllarda Leonardo Da Vinci ve gizemcilik konularında yazılan romanlar, 77x53 santimetre ebadındaki esere ilgiyi daha da arttırdı. Bu sanat şaheserini yakından görmek isteyen sanatseverler ve gizem avcıları Mona Lisa’nın önünde uzun kuyruklar oluşturuyor, bilim adamları ise hala tablonun sırrını çözmeye çalışıyor. Fransız Devrimi’nin simgesiYine müzenin en çok ziyaretçi toplayan eserlerinden biri de, ressam Eugene Delacroix’nın, ‘Halka Yol Gösteren Özgürlük’ isimli tablosu. Tablo, 1830’da Kral X. Charles’ın tahttan indirilmesine sebep olan halk ayaklanmasının anısına yapılmış, tüm dünyada Fransız Devrimi’nin bir simgesi olarak kabul görmüştü. Fransa’nın en önemli ressamlarından sayılan Delacroix’yı, ‘Şairlerin Prensi’ kabul edilen Baudelaire, Rönesans döneminin son, modern dönemin ise ilk büyük ressamı olarak tanımlamıştı. Tabloda güzel bir kadın olarak resmedilen özgürlük, bir elinde Fransız bayrağı, diğer elinde tüfeği ile dönemin devrimcileri-ne yol açmıştı.

Modern çağ gizemi miestetik katliam mı

Sanat tarihçileri ve şehir planlamacılarının en sert eleştirdiği yapılardan biri de Louvre’a giriş kapısı olarak tasarlanan Cam Piramitler. Dönemin Fransa Devlet Başkanı François Mitterand tarafından görevlendirilen, Çin asıllı Amerikalı Mimar Leoh Ming Pei’nin tasarımı olan cam piramitlerin 1989 yılındaki açılışı, sadece Fransız basını ve sanat çevreleriyle sınırlı kalmayan bir eleştiri fırtınasına yol açtı. Hatta Fransız gazeteleri, Mitterand’ın kendini ölümsüzleştirmeye çalışan bir firavun olduğunu bile yazmıştı. Antik gizemleri açığa çıkarmak üzere yazılan kitapların ve komplo teorilerinin fazlasıyla ilgi çektiği 2000’lerde ise bu Cam Piramitler’in, kimi zaman Mason, kimi zaman da İlluminati sembolü olduğu savları tartışıldı. Ancak bu alanda yazılan hiçbir kitap, Dan Brown’un Da Vinci Şifresi kadar ilgi çekmedi. Louvre Müzesi müdürünün öldürülüşü ile başlayan roman, Vatikan ile mücadele halindeki İlluminati Tarikatı’nın izini sürüyor ve Cam Piramitler’i de bir modern zaman şifresi olarak tanımlıyordu. Sırf bu nedenle bile müzenin ziyaretçi sayısında artış yaşandı. Cam piramitlerin mimarı Pei bir röportajda, “Kimse insanların Louvre’a piramitleri görmek için geleceğini tahmin edemezdi. Piramit’in bir ikon haline geleceğini hiç düşünmemiştim.” demişti. Üzerinde tartışmaların tükenmediği Cam Piramitler, şimdi yeni ziyaretçi sayısını kaldırabilecek şekilde yeniden tasarlanıyor.

Mystery of modern times or aesthetic massacre?Art historians and urban planners who created an uproar as the Eiffel Tower was erected in Paris at the turn of the twentieth century, were also the “usual suspects” who severely criticized the project of the glass pyramids meant to serve as entrance gates to the Louvre. The inauguration, in 1989, of the Glass Pyramids built in the courtyard of the Louvre Museum by renowned Sino-American architect Ieoh Ming Pei, commissioned by the then French President François Mitterrand, caused a big charivari in the French public opinion and art circles; the French media suggested that François Mitterrand was seeking, by having these pyramids built, to immortalize himself in the fashion of the Egyptian pharaohs. At the outset of our twenty-first century, where books on antique secrets and on plot and conspiracy theories became very popular, the Louvre pyramids have been referred to as Masonic and/or Illuminati symbols. The most interesting book in this regard is The Da Vinci Code of American author Dan Brown. The story begins with the murder of the Director of the Louvre Museum, goes on searching the traces of the secret Illuminati sect, which is presented in constant fight against the Vatican, in all European historical works of art. According to the book, the Glass Pyramids of the Louvre keep the secret code of a contemporary mystery. Hence, the book paved the way for a substantial increase in the number of visitors to the Louvre. Architect I.M.Pei said in an interview, “Nobody would have guessed that people would come to the Louvre to see the pyramids. I never thought that the pyramid itself would become an icon.” The ever-controversial glass pyramids are now in the process of being re-designed in order to accommodate the rising number of visitors.

?

Diplomatic crisisThe collection of the Louvre, Europe’s first-ranking museum with the largest number of visitors, is grouped into eight Curatorial Departments, namely, Paintings, Sculptures, Near Eastern Antiquities, Egyptian Antiquities, Greek, Etruscan, and Roman Antiquities, Islamic Art, Decorative Arts, Prints and Drawings. The Near Eastern Department houses very special antique sculptures dating from the Achaemenid period in Assyria. The Department of Egyptian Antiquities is probably one of the most interesting parts of the museum. It presents vestiges from the civilizations that developed in the Nile Valley from the late prehistoric era (c. 4000 BC) to the Christian period (4th century AD). These vestiges, excavated by the French Institute for Oriental Archaeology in Cairo and brought over to Paris, are of such great significance that they continue to cause diplomatic disputes between France and Egypt, who claims that the historical pieces should be returned to their homeland. The Department for Greek, Etruscan and Roman Antiquities present sculptures and wall-paintings from the period between 2000 BC and 300 AD. In the Department of Decorative Arts, one can admire the most outstanding examples of decorative arts from the Middle Ages up to our era. The most valuable specimen of medieval French and European painting and major masterpieces of the art of painting describing the course of world history occupy a foremost place in the Department of Paintings. The Department of Sculptures houses the most important samples of the European art of sculpture.

Mona Lisa’s secret The best-known piece in this museum, housing 35 thousand different pieces dating from the 6th century BC to the 19th century AD, is undoubtedly the portrait known under the name of Mona Lisa, which Leonardo da Vinci started painting in 1503 and finished in four years. Mona Lisa, the lady whose identity is unknown, never revealing the mystery of the expression on her face, who drags along countless legends, secret codes and mysteries, is welcoming her visitors in the Louvre as one of the most enigmatic ladies of history. The books published in recent years on mysticism and Leonardo da Vinci contributed to an increased interest for the painting having the dimensions of 77x53 cm. Experts still pursue their efforts to analyze and unravel the secret of the challenging smile of Mona Lisa. From the very entrance of the museum, signboards indicate the way to follow in order to reach the most famous painting of the world. The public has to stand quite long time in queue before being able to see Mona Lisa at close range.

Symbol of the French RevolutionLiberty Leading the People, painted by Eugène Delacroix, the acknowledged leader of the Romantic school in French painting, is yet another artwork attracting a great number of visitors. The painting is commemorating the July Revolution of 1830, which toppled Charles X of France. A woman personifying Liberty leads the people forward over the bodies of the fallen, holding the tricolore flag of the French Revolution in one hand and brandishing a bayoneted musket with the other. The painting is perhaps Delacroix’s best-known work and considered symbol of the French Revolution all over the world. The painting inspired the Statue of Liberty in New York City, which was given to the United States as a gift from the French only 50 years after Liberty Leading the People had been painted. Baudelaire, the ‘Prince of Poets’ characterized Delacroix as the last great representative of Renaissance painting and the first great painter of the modern period.

Louvre Müzesi Avrupa’nın enine en geniş binasıdır

(üstte), Daphne’yi takip eden Apollo. (altta)

Louvre Museum’s building is the longest building in

Europe (above), Apollo following Daphne. (below)

50

hitit’ten osmanlı’ya

imparatorlar istanbul’da

istanbul arkeoloji müzeleri, hitit dönemi’nden osmanlı imparatorluğu’na kadar uzanan 3 bin 500 yıllık süreçte

anadolu topraklarında hüküm süren imparatorları ağırlıyor.

SERGİExhibition

the istanbul museums of archaeology are hostıng the emperors who reıgned on anatolıan lands for 3 thousand 500

years, from the hıttıte era to the ottoman empıre.

FROM HITITES TO OTTOMANS

EMPERORS GATHER IN İSTANBUL

51

It is common knowledge that Anatolia is a fertile soil where many great civilizations flourished, a treasure of cultures. Nevertheless, it is still very impressive to see the emperors, the kings, the sultans who represent those civilizations gathered in

one place. It gives you the feeling that, up until then, you failed to realize the grandeur and the richness of that treasure. Meanwhile,

we are talking about a limited number of civilizations, not all of those who set foot here in Anatolia but only the greatest: the Hittite

Empire, the Persian Empire, the Empire of Alexander the Great, the Macedonian, the Roman Empire, the Eastern Roman Empire and the

Ottoman Empire...The magnificent exhibition at the İstanbul Museums of Archaeology, composed of various artefacts from several museums of different regions of Anatolia, including giant marble statues, ancient coins, manuscripts, seals and many other articles, constitutes a real festival of history. The 210 items displayed at this exhibition, organized with the assistance of Minister of Culture and Tourism, Ertuğrul Günay, were selected from 16 different museums, from 14 museums under the administration of the Ministry of Culture and Tourism, and 2 military museums under the administration of the General Staff of the Turkish Armed Forces.In the first section, the visitor is met by the Emperors of the Hittite Empire who reigned 2000 B.C. over a large portion of Anatolia and partly

nadolu’nun nasıl bir uygarlıklar hazine-si olduğu bilinir, hep söylenir. Yine de o uygarlıkları temsil eden imparatorları, kralları, sultanları bir arada görmek insanı şaşırtıyor. “Hazinenin zenginliğini, büyüklüğünü kavraya-

mamışım” duygusu uyandırıyor. Üstelik bunu, Anadolu’dan gelip geçen uygarlıkların tümüne değil de sadece en büyüklerine yer vererek yapıyor: Hitit İmparatorluğu, Pers İmparatorluğu, Makedon-yalı İskender’in İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) ve Osmanlı İmparatorluğu...İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ndeki muhteşem sergi, Anadolu’nun değişik müzelerinden seçilmiş dev mermer heykellerden sikkelere, el yazmalarından mühürlere birçok eserle, bir tarih şöleni yaşatıyor.Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın katkılarıyla düzenlenen sergide, bakanlığa bağlı 14, Genelkurmay Başkanlığı’na

Hadrianus Büyük İskender Alexander the Great Büyük Kostantin Constantine the Great Augustus

52

bağlı 2 olmak üzere toplam 16 müzeden gelen 210 eser sergileniyor.Serginin birinci bölümünde ziyaretçiyi, M.Ö. 2 bin yılda Anadolu’nun büyük bölü-münde ve zaman zaman da Ku-zey Suriye’ye kadar uzanan bölge-

de hüküm süren Hitit İmparatorluğu’nun iz bırakan imparatorları karşılıyor. İmparatorları betimleyen kabartmalar ve onları temsil eden eserler, çeşitli fotoğraflarla desteklenerek sergileniyor. İkinci bö-lümde, tarihe damgasını vurmuş iki büyük uygarlığın izi sürülüyor: Biri, doğudan gelerek M.Ö. 6 ve 7’nci yüzyıllar arasında Anadolu’yu egemenliği altına alan ve Yunanistan’a uzanan Pers İmparatorluğu... Diğe-ri batıdan gelerek M.Ö. 4 ila 1’inci yüzyıllar arasında Anadolu’dan Hindistan’a uzanan Makedonyalı İskender’in imparatorluğu... Sadece yaşadıkları çağı değil, tarihin akışını etkileyen bu iki uygarlık heykeller, kabartmalar ve sikkelerin yanı sıra bilgi panolarıyla anlatılıyor.Üçüncü bölümde, M.Ö. 27 yılında Roma Cumhuriyeti’ni sarsan savaşlara son veren Octavianus ile başlayan Roma İmparatorlu-ğu eserleri sergileniyor.Burdur’a bağlı Sagalassos Antik Kenti’nde ortaya çıkartılan Hadrianus ve Marcus Aurelius heykellerine ait kolossal (deva-

Hanedan-ı Ali Osman Nişanı. (üstte) Arkadius Başı. (altta ortada)Order of the Illustrious Ottoman Dynasty. (above) Head of Arcadius. (below, middle)

over Northern Syria. The bas-reliefs depicting the emperors and various other objects representing them are supported by

photographic shots of the

original places where they

were excavated.At the second section, we are following the trails of two giant civilizations: first the Persian Empire, coming from the east and going all the way to Greece, subjugating Anatolia between the 6th and 7th centuries B.C... The second, coming from the west and stretching from Anatolia all the way to India in the 4th century B.C. and lasting until the 1st century

B.C., the Empire of Alexander the Great, the Macedonian... Those two empires having not only made

a great impact during their era but left deep traces behind them in history, are represented through statues, bas-

reliefs, coins and their history is presented to the public of information boards.The third section is presenting the Roman Empire, starting

in 27 B.C., with Octavianus who put an end to the wars shaking the Republic of Rome. The sculpture fragments believed to belong to giant statues of Hadrianus and Marcus Aurelius found during the excavations at the

Roma İmparatoru Marcus Aurelius.Roman Emperor Marcus Aurelius.

Hadrianus Başı.Head of Hadrian.

53

Görkemli sergiye görkemli açılış

‘Hitit’ten Osmanlı’ya-İmparatorlar İstanbul’da’ isimli serginin, İstanbul Arkeoloji Müzeleri bahçesinde yapılan açılış töreninde, bürokratlar, sivil toplum örgütü temsileri ve sanatseverler bir araya geldi. Törende konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, “Bir Kültür Bakanı’nın duyabileceği en güzel heyecan, ülkesinde sergilerin, yeni ve güzel müzelerin açılmasını görmek, milyonlarca insanın cebinde Müzekart’ın olduğunu bilmek ve bu alandaki ilginin genç kuşaklara doğru dalga dalga yayıldığını hissetmeye başlamış olmaktır. Bu sergiyi önce diğer kentlerimize sonra da dünyaya taşımalıyız. İmparatorlar İstanbul’da... Bundan daha güzel bir sergi ismi olabilir mi?” dedi. İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ni yenilemek için TÜRSAB ile birlikte çalıştıklarını dile getiren Bakan Ertuğrul Günay, “Sevinçle söylemek isterim ki, 4 yıllık çabalarımız amacına ulaşıyor.” diye konuştu. Serginin açılışında, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ve eşi Gülten Günay, Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü Genel Sekreteri Taleb Rifai, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy ve eşi Şadiye Ulusoy, İstanbul Kültür Sanat Vakfı Başkanı Bülent Eczacıbaşı, Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, Akbank Yönetim Kurulu Başkanı Suzan Sabancı Dinçer, DDF Başkanı Esra Ekmekçi ile Türkiye’nin tanıtım yüzü seçilen manken Tülin Şahin gibi isimler de hazır bulundu.

The Exhibition “From Hittites to Ottomans, Emperors Gather in İstanbul” was inaugurated with a solemn ceremony held at the gardens of the İstanbul Archaeological Museums, attended by prominent guests from bureaucracy, non-governmental organizations and art lovers. In his inaugural speech, the Minister of Culture and Tourism, Mr. Ertuğrul Günay shared his feelings in following words: “The highest enjoyment for a Minister of Culture is to experience the opening of interesting exhibitions, of excellent new museums, to know that millions of people in his country are in possession of the Museum Card opening the doors of museums to them, that the interest for culture is expanding in progressive waves to the younger generations. We must take this exhibition to other cities in our country and also present it to the world abroad. Can there be a more adequate title for this exhibition than “Emperors Gather in İstanbul?”. Referring to the cooperation established some time ago between his Ministry and TÜRSAB concerning the re-structuring and modernization of the İstanbul Archaeological Museums, Minister Günay said: “I am happy to note that our joint endeavours are bearing fruit in the direction of our common goals.” Present at the opening ceremony were, among other, the Minister of Culture and Tourism and his spouse Ms. Gülten Günay, the Secretary General of the United Nations World Tourism Organization (UNWTO) Mr. Taleb Rifai, the Governor of the İstanbul Province, Mr. Hüseyin Avni Mutlu, the Mayor of the Fatih District, Mr. Mustafa Demir, the President of TÜRSAB (Association of Turkish Travel Agencies), Mr. Başaran Ulusoy and his spouse Şadiye Ulusoy, the President of the İstanbul Culture and Art Foundation, Mr. Bülent Eczacıbaşı, the Chairperson of the Governing Board of Sabancı Holding Ms. Güler Sabancı, Chairperson of the Board of Directors of Akbank, Suzan Sabancı Dinçer, Chairperson of DDF, Esra Ekmekçi and Ms. Tülin Şahin, renowned fashion model appointed the smiling face of Turkish tourism industry.

sa) boyutta baş, bacak, ve ayak parçaları serginin en çarpıcı eserlerini oluşturuyor. Bunların dışında,

İmparatoriçe Livia başı, İmparator Claudius ve Agrippina kabartması, İmparator

Neron’un heykeli de sergilenen eser-ler arasında yer alıyor.Dördüncü bölümde ser-gi, Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ile devam ediyor. Bu dönemden günümüze kalan az sayı-daki eser, mozaik, sikke ve minyatür baskılarıyla destekleniyor. İstanbul’u imparatorluğuna başkent olarak seçen Constantinus’un başı, ona ait olduğu düşünülen lahit

parçası, Arcadius’un büstü ve III’üncü Tut-

mosis dikilitaşının kai-desinde yer alan imparator

ve maiyeti kabartmasının mulajı, bu bölümü zenginleştiren eserler arasında yer alıyor.Beşinci bölüm, Osmanlı İmparatorluğu’na ait eserlerden oluşuyor. Osmanlı kültürü ve sana-tını ifade eden, İmparatorluk kavramı bağlamında simgesel önem taşıyan, padişahların özel ve resmi yaşantısını izleyiciye ak-taracak eserler sergileniyor. Padişah portreleri, silahlar, mühürler, sorguçlar, murassa eşya, ferman ve kaftanlar sergilenen eserler arasında yer alıyor.Osmanlı sultanlarıyla sona eren sergi, kelimenin tam anlamıyla ‘tarihe bir yolculuk’... Serginin kahramanları 3 bin 500 yıl boyunca bu topraklara hük-metti. Ama sizin gezip görmek için sadece haftalarınız var. Sergi 1 Ağustos gününe kadar devam edecek. Yolunuz düşerse de, bilin ki sizi kendi çağların-da dünyayı titretmiş imparatorlar, krallar, sultanlar karşılayacak!

Antique city of Sagalassos near Burdur, heads, legs and feet of colossal dimensions constitute the most striking elements of the exhibition. Furthermore, the head of Empress Livia, the bas-reliefs of Claudius and Agrippina, the statue of Emperor Nero are other interesting pieces of this

section. The fourth section is reserved to the Eastern Roman Empire, the Byzantine Empire. Although limited

in number, mosaics, coins, miniatures, the head of a statue believed to be that of Constantine who made

İstanbul (Byzantium) the capital of his empire, a piece of sarcophagus believed to belong to

Constantine as well, the bust of Arcadius, the cast of the bas-relief of the Emperor and his

suite which is carved on the pedestal of the Egyptian Tutmosis III obelisk located near

the Grand Bazaar in İstanbul are among those interesting pieces on display at this section. The fifth section is devoted to articles from the Ottoman Empire: Portraits of Sultans, arms, seals, panaches

(helmet crests), jewellery and bejewelled objects, imperial orders (decrees) and caftans (imperial robes). Those articles reflecting the Ottoman culture and art, pieces with a symbolic value within the context of the concept of Empire, items

objectifying the private and public life of the sultans to the public, represent the last great empire having flourished on these

territories. The exhibition is literally a historical journey from the

Hittites to the Ottomans. The characters of this story are heroes who ruled these

territories for 3 thousand and 500 years. But you only have a few weeks to see them at the

exhibition which is going to last until the 1st of August 2011.

Mermer Tiran Başı Pers (üstte). Murassa miğfer 16. yy. (yanda)Marble Head of a Persian Tyrant (above). Jeweled helmet from 16th century. (on the side)

Stately inauguration for a stately exhibition

TAŞLARINDİLİ OLSA

If Stones Could Speak

54

Yazı-TextHümeyra Konyar


55

Artemis TapınağıTemple of Artemıs

dünyanın 7 harikası arasında sayılan artemis tapınağı döneminin en görkemli mermer yapısıydı. antik çağın mimari eserleri arasında

‘ilk anıt’ olarak da anılan tapınaktan bugün yalnızca bir kaç taş parçası kaldı ama artemis’in şöhreti hiç azalmadı. tanrıçayı

betimleyen üç farklı heykel ise efes müzesi’nin baş tacı oldu.

the temple of artemıs (artemısıon), known as one the seven wonders of the ancıent world, was the most ımpressıve marble monument of ıts tıme.

ıt was known as the ‘fırst monument’ among the archıtectural buıldıngs of the antıque perıod. although there are only very poor remaıns of thıs temple today, the fame of artemıs never faded away. the three dıfferent

statues depıctıng the goddess constıtute nowadays the foremost pıeces of the ephesus museum.

Efes Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen Artemis heykelleri (solda) ve Philips Galle’nin çizimiyle Artemis Tapınağı.Statues of Artemis exhibited in the Ephesus Archaeological Museum (left) and the Temple of Artemis drawn by Philips Galle.

56

İzmir’in Selçuk ilçesinde yer alan Artemis Tapınağı kalıntıları (solda), tanrıça heykelinin boynundaki kolyeden detaylar (üstte) ve Efes Artemis’i. (sağ sayfa)Remains of the Temple of Artemis in the Selçuk district of İzmir (left), details from the necklace on the goddess statue (above) and Artemis of Ephesus. (right page)

iyasi ve ticari açıdan dönemin en ünlü kentlerinden biri olan Efes, Meryem Ana, St. Jean ve St. Paul’un gelmesiyle dini bir merkez ola-rak da dikkat çekmeye başlamıştı. Depremler ve istilalar ile birkaç kez yıkıldıysa da, her yeni gelen halk için kutsal sayıldı. Bu kutsallığın en geçerli sembolü ise Artemis Tapınağı idi.

Dünyanın 7 Harikası arasında sayılan Artemis Tapınağı, döneminin en büyük ve en görkemli mermer yapısıydı. Antik çağın mimari eserleri arasında ‘ilk anıt’ olarak da anılan tapınağın yaklaşık 138 metre boyunda ve 70 metre eninde olduğu, 127 sütun üzerinde yükseldiği bili-niyor. Tarih boyunca defalarca yağmalanan bu muhteşem yapıdan günümüze ne yazık ki bir kaç taş parçası kaldı... Tapınak taşlarının St. Jean Kilisesi, Ayasofya gibi yapıların inşasında kullanıldığı biliniyor. Kazı sırasında ele geçen değerli fildişi, altın ve bronz parçalar ise bu-gün British Museum ve İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.Anadolu’nun anaerkil toplumları kadını baş tacı etmiş, ‘kadın ve ana’yı, simgeleyen tanrıça-lar yaratmıştı. Amazonlar’dan başlayan ve büyüyerek yayılan bu inanç, birbirinden muhte-şem çok sayıda kutsal alan, tapınak ve tanrıça heykellerinin yaratılmasına neden olmuştu.

Ephesus, one of the most significant political and commercial cities of its time, came also to be known as a religious centre due to the stay there of Virgin Mary, St. John and St. Paul. Earthquakes and invasions caused several times the destruction of the city. But Ephesus always remained a sacred city in the eyes of each new population which settled on its territory. The actual symbol of this holiness was the Temple of Artemis. Considered one the Seven Wonders of the World, the Temple was the largest and the most spectacular marble structure of its time. In historical sources, the temple is described as 138 meters long and 70 meters wide made almost entirely of marble. The Temple consisted of 127 columns, each 19 meters in height; many of which were carved decoratively. Only a few stone parts remain today on the location of this once sumptuous building which was plundered several times throughout history... Marble fragments of the temple were used in the construction of structures such as the St. John Church and the Hagia Sophia Basilica. The valuable ivory, gold and bronze artefacts discovered in archaeological excavations are now being displayed at the British Museum in London and the İstanbul Archaeological Museum.Women were held in great esteem and honoured by old Anatolian matriarchal civilizations who created ‘sacred mother’ figures and worshipped female gods. This tradition, originating from the Amazons and expanding in time and geography, paved the way to the creation of various sacred spaces, temples and goddess statues.

From Artemis to Virgin MaryAs the cult of the Mother Goddess in Anatolian homes turned into the worship of Mother

First destruction of the Temple of Artemis was carried out by the Kimmerians (Cimmerians) coming from the Caucasus. During the reconstruction, Herostratus, a young man and historic arsonist seeking notability burned down and destroyed the temple again. To the question, “Why Artemis, if a goddess, was not able to protect her own temple?”, the people of Ephesus answered, “Alexander the Great was just being born, Artemis went to assist and help his birth”... If she did or not is another question, but, in fact, as years later Alexander the Great came to Ephesus, the restoration of the temple was still going on. Since Alexander was deeply impressed by Ephesus and Artemis, he offered to help complete the reconstruction of the temple, on one condition, that his name be written on the votive stone. The smart people of Ephesus then answered: “A god cannot offer oblation to another god”. So the people of Ephesus, keen on safeguarding the independence of their goddess, were able to solve the issue, thanks to their quick wit and subtle diplomacy, without provoking Alexander’s anger...

‹lk ola rak Kim mer ler ta ra f›n dan y› k› lan ta p› nak, ye ni den in şa edi lir ken ‘bu yol la ün lü ola ca ğ› n› dü şü nen’ bir akıl hastası ta ra f›n dan bir kez daha y› k›l m›ş t›. Efes li ler, “Ar te mis bir tanrıçaysa, ken di ta p› na ğ› n› ne den ko ru ya ma d›?” so ru su üze ri ne, “Bü yük ‹s ken der dün ya ya ge li yor du, do ğu ma yar d›-ma git miş ti” ya n› t› n› ver miş ler di... Do ğu mu na yar-d›m et miş miy di bi lin mez ama Bü yük ‹s ken der y›l lar son ra ken te gel di ğin de ta p› na ğ›n onarımı hâlâ de-vam edi yor du. Efes’ten ve Ar te mis’ten çok et ki le nen ‹s ken der, ‘adak ta ş› na ken di ad› n›n da ya z›l ma s›’ ko şu luy la ta p› na ğ›n bi ti ril me si ne yar d›m ede ce ği ni söy le yin ce Efes li ler şu ce va b› ver miş ler di: “Bir tan r›, di ğer bir tan r› ya adak ta bu lu na maz...” Ar te mis’in ba ğ›m s›z l› ğ› n› ko ru ma ya ça l› şan Efes li ler, in ce bir ze ka ve dip lo ma tik bir ce vap la, Bü yük ‹s ken der’i k›z-d›r ma dan so ru nu çöz müş ler di...

Efesliler’in ince diplomasisi

The subtle diplomacy of the people of Ephesus

57

Artemis’den Meryem Ana’yaEvlerdeki ‘Tanrı Ana’ tapınaklardaki ‘Kybele’ye dönüştüğünde nitelikleri ay-nıydı: Toprak, doğa ve bereketi temsil ediyordu. Çatalhöyük için Ana Tan-rıça neyse, İç Anadolu’da Kybele, Mezopotamya’da İştar, Ege’de Artemis oydu... Batı Anadolu’da ortaya çıkan Artemis de bu inancın devamıydı. Özelliklerine doğurgan-lık, bekaret ve savaşçılık eklenmişti.İsa’nın havarilerinden St. Paul, M.S. 53 yılında geldiği Efes’te, Hıristiyanlığı yay-maya çalışırken karşısına çıkan en büyük engel Artemis’e duyulan inançtı. Hıristiyan inancına halk-tan gelen olumlu yaklaşımlar, Artemis Tapınağı’na büyük çapta iş yapan altın ve gümüş ustalarının tepkisini çekmişti. Kuyumcuların en büyük geliri Artemis ile ilgili ürettikleri takılardı ve İsa’ya duyul-maya başlanan inanç, bu pazarın ellerinden kayma-sına neden olacaktı. Bu kaygıyla başlayan direniş, kentte büyük bir ayaklanmaya dönüşecek ve St. Paul bir daha dönmemek üzere Efes’i terk edecekti... Artemis Tapınağı, zengin sınıfın ‘kasası’na dönüş-tükçe, ezilen halk, tıpkı Roma ve Bizans’ta olduğu gibi Hıristiyanlığı benimsemeye başlamıştı. Mer-yem Ana da onlar için tıpkı Artemis gibi bakire ve anaydı... Günümüzde Selçuk Müzesi’nde sergilenen ve her gün binlerce ziyaretçi tarafından hayranlıkla izlenen Artemis heykelinin özellikleri:

• Artemis, başındaki üç katlı kuleyle tapınakları ve kentleri koruduğunu ifade eder.• Bir Ay Tanrıçası olarak göğsündeki çember, do-lunayı simgeler. Çemberin iki yanında ‘Grifon’ olarak bilinen, yarısı aslan, yarısı kartal olarak betimlenen mitolojik hayvanlar yer alır.• Bunun altında 12 burcu temsil eden gerdanlığı var-dır.Göğsünde dört sıra halinde dizili olan yaklaşık 40 meme (bazı kaynaklar erkekliğin simgesi olarak görür), bolluk ve bereketin simgesidir.• Elbisesinin eteğinde altı kat halinde sıralanmış hey-kelciklerin tümü dönemin kutsal hayvanlarıdır. Bunlar sırasıyla aslan, keçi, boğa, grifon, sfenks (Eski Mısır ve Yunan mitolojisinde insan başlı, aslan gövdeli yaratık-lar) ve arı figürlerinden oluşur.• Mitoloji ve dinlerdeki pek çok öykü ve tasvirde oldu-ğu gibi Artemis’in de kutsal sayısı üç’dür. Üç sayısı Artemis’in üç karakterini simgeler: Genç kız, evli ka-dın ve ana. Doğurgandır, arıların kraliçesidir. Evren-deki tüm canlıların yöneticisidir...

Goddess Cybele in temples, their characteristics were the same: they represented earth, nature

and abundance. Mother Goddess in Çatalhöyük (Neolithic settlement in Turkey) Cybele in

central Anatolia, Ishtar in Mesopotamia, Artemis in the Aegean region, they all

are the links of the same chain. Artemis represented the continua-tion of this cult in western Anatolia.Though she was equipped with

additional characteristics such as fertility, virginity and belligerence. As

St. Paul, one of the 12 Apostles of Jesus Christ, arrived in Ephesus in 53 AD, the main obstacle to his efforts to propagate Christianity was the cult of Artemis. The positive response of the population to the Christian faith provoked the harsh reaction of the gold masters and silversmiths whose main source of income was the manufacture and sale of gold and silver ornaments and statues of Goddess Artemis that they were selling at the Artemis Temple. The assimilation of the population to Christian faith would deprive them from this vital market. The worries of the jewellers turned eventually into a large-scale uprising in Ephesus, as a consequence of which St. Paul had to leave the

city for good... However, since the trade at the Temple of Artemis was only contributing to the prosperity of the wealthy, Christianity began to be more and more popular with the poor people, such as in Rome and Byzantium. Against this back-ground, Virgin Mary was, in their eyes, a mother and a virgin, exactly like Artemis...The characteristics of the Great Artemis statue on display at the Ephesus Museum, welcoming thousands of visitors every day, are as follows:• Artemis carries a three-story tower on top of her head. This means that she is the protector of the temples and towns.• The circle on her chest symbolizes the full-moon; she is a moon goddess. On each side of the circle are depicted the mythological creatures, half lion, half eagle known as gryphons.• Below the circle, she wears a necklace representing the twelve signs of the zodiac.• The four rows of ten breasts each, a total of forty nipples on her chest are the symbols of abundance and fertility (some sources see them as symbol of virility).• The series of small sculptures placed on her skirt in six rows represent the sacred animals of her time: lions, goats, gryph-ons, sphinx (the creatures with human head and lion trunk in ancient Egyptian and Greek mythology) and bees. • Three is the sacred number of Artemis, as it is the case in a variety of religious and mythological traditions. Trinity symbolizes the three characters of Artemis: maid, wife and

mother. She is prolific, she is the goddess of the bees. She is the leader of all living beings in the universe.

59

insanoğlunun binlerce yıldır oynadığı tavla, zamanı ve kaderi temsil ediyor. iki imparatorun mesajını da günümüze ulaştıran oyun zıtların birliğini anlatıyor...

tıpkı hayatın kendisi gibi... insanoğluna oyun oynayarak ve oynatarak!

TAVLAZamanı anlatan zamana direnen

oyun

ARKEOLOJİ ÖYKÜLERİArchaeological

Stories

Efes Müzesi’nde sergilenen tavla masaları (solda) ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nden tavla taşı ve pulları. (üstte) Backgammon tables exhibited in the Ephesus Museum (left) and backgammon stone and checkers. (above)

the game whıch narrates and resısts the tıme backgammon, the game that mankınd has been playıng for thousands of years. backgammon, carryıng to us the messages of two emperors throughout ages,

has been tellıng ıts story about the rhythm of tıme, the unıty of the opposites and about luck and fortune for thousands of years.

60

Parayla oynanan ilk oyun

İki kişiyle oynanan bir şans ve yetenek oyunu olarak tanımlayabile-ceğimiz tavlanın benzerlerinin M.Ö 3 bin ila bin 700 yılları arasında yaygın olarak oynandığına dair arkeolojik kalıntılar bulunuyor. En eski kalıntılar, tavlanın atası olarak tanımlanabilecek ‘Senet’ denilen oyuna ait antik objeler... Bu objeler oyunun Antik Mısır ve Roma döneminde icat edilmiş olabileceğini gösteriyor. Tavla, Pers ve Hint İmparatorlukları, Sümer ve Roma medeniyetleri zamanında yaygın-laştı. Roma İmparatorluğu zamanında, ‘Tabula’ yani ‘Masa Oyunu’ şeklinde Türkçe’ye çevrilebilecek bir oyuna dönüştü. Hayli popüler olan ‘Tabula’nın bu kadar çok sevilmesi ve yaygınlaşmasının neden-lerinden biri de tarihte parayla oynanan ilk oyun olması. Hint ve Pers İmparatorları’nın birbirlerinin felsefi ve stratejik zekalarını tartmak için geliştirdiği sembol dili, tavlanın günümüzde oynanan versiyonunun yaratılmasına neden oldu. Bu oyun, tabii ki ne İran ne de Hindistan ile sınırlı kaldı. Ticaret yolları sayesinde bu küçük kutu ve içinde sakladığı sırlar Uzakdoğu’ya ulaştı, Arap işgaliy-le Güney Avrupa’ya girdi. Haçlı seferleri de büyük yıkımlar ve harita değişiklerinin yanısıra pek çok kültürel öğeyle birlikte tavlayı da Avrupa’ya taşıdı. Yeni Dünya yani Amerika’nın keşfiyle birlikte mede-niyetin olduğu her ülkeye ulaştı. Oyunun ismi yayıldığı ülkelere göre farklılık gösterse de tavla terimi, 1645 yılında bir İngiliz tarafından üretildi. Araştırmacılar, terimin Sakson dilinden türetildiğini ve ‘geri oyun’ anlamına geldiğini ileri sürüyorlar.

enc-ü se, severler güzeli gencüse sözünü bilmeyen var mıdır bu topraklarda! Ama tavlanın tarihinin günümüz-den bin 400 sene öncesine dayandığını, antik kalıntılar arasında mermer tavlalara ve zarlara rastlandığını, tav-ladaki sayıların zamanı ve kaderi temsil ettiğini biliyor

muydunuz? Zamana direnerek 21’nci yüzyıla ulaşan bu oyunun izini sürmek için tarihin koridorlarında eğlenceli bir gezintiye ne dersiniz? Günümüzden tam bin 400 yıl önce Pers İmparatoru Neşirvan’ın sarayında bir gün... Azametli imparator Neşirvan, kendisine Hint İmparatoru tarafından bir mektup ile birlikte gönderilen ve 64 kare üzerine yerleştirilen taşlarla oynanan satrancın sırrını çözmüş ancak yine de ne aklını ne de kalbini dinginleştire-bilmiştir. Hint İmparatoru’nun mektubunda yazan, “Kim daha çok düşünüyor, kim daha iyi biliyor, kim daha ileriyi görüyorsa o kazanır... İşte hayat budur” sözlerine takılmıştır aklı imparatorun... En güvendiği Veziri Buhur Mehir’i de yanına çağıran imparator, bir süre konu hakkında düşündükten sonra, Hint İmparatoru’na gönderilmek üzere bir oyun hazırlamasını ister... Ancak bu sıradan bir oyun olmamalıdır. En az karşı tarafı da kendisi kadar düşündürecek, strateji geliştirmeye itecek ve mesajını doğru verecek bir oyun olmalıdır.

“Penc ü se, severler güzeli gencüse” (approximate translation: five and three, to love beauties when they are young is free) is a well-known popular Turkish rhyming expression which associates luck at dice with the love for young beauties. Did you know that the origin of backgammon goes back to 1400 years in history, that backgammon tables carved in marble and marble dice were found in ancient ruins, that each dice number at backgammon is representing the rhythm of time and fate? Backgammon standing out against time, regained its former popularity in the 21st century thanks, among other, to the widespread practice of internet backgammon. Let us now embark upon an entertaining excursion into the hallways of history to discover and follow the footsteps of this famous game. The following episode takes place, one thousand four hundred years ago, in the palace of Persian Emperor Neshirian. The august Emperor of Persia was successful in untangling the secrets of chess, a game played with pieces placed on a 64 squares, which was sent to him as a gift accompanied by a letter by the Emperor of India. Nevertheless, neither his mind nor his heart were appeased, because he was intrigued and challenged by the following sentence from the letter of the Emperor of India: “The one who thinks more, who knows better, who has better foresight will win... This is what is life all about.” Emperor Neshirian, after having given in-depth consideration to the subject matter, calls to him his most trusted minister, Grand Vizier Buhur Mehir and asks him to invent a new game to be delivered to the Emperor of India... However, this should not be an ordinary game, but a game which will constitute as much food for thought as has been the case for him with chess, which will necessitate developing strategy and send the right message to the Emperor of India.

Message conveyed by the letterThe Vizier, following weeks of reflection, comes finally before the Emperor with a small box in his hands, being now sure that he has devised a game in which he was able to wrap philosophy, mysticism and the proper message to be conveyed to the Emperor of India... Neshirian is now satisfied and serene, after getting wise about all the things that this small box is hiding... It is his turn to send a letter to the Emperor of India, together with the game invented by his Vizier he is so proud of... And, here below are the eloquent thoughts he included in that letter: “Yes, the one who thinks more, who knows better, who has better foresight will win, but some luck will help.”

Efes Müzesi’nde sergilenen taş tavlalar (sağ sayfa üstte) ve Efes Yamaçevleri’ne ait bir tavla masası. (sağ sayfa altta)

Stone backgammon boards exhibited in the Ephesus Museum (right page, top) and a backgammon table from the Ephesus Slope Houses. (right page, below)

It is not uncommon, based on archaeological evidence, to trace back to the period between 3000 and 1700 B.C. the widespread practice of different varieties of this game which can be described as a game of luck and ability played between two persons. The oldest items found belong to a game called Senet which can be considered as the forefather of backgammon. During the time of the Persian Empire, backgammon became popular in Mesopotamia under the Sumerians. Tabula - table game is another version of it practiced during the time of the Roman Empire. The widespread popularity of tabula is probably to explain, among other, with the fact that it was the first game of chance played for money, first example of gambling in history. The symbols’ language originating from a competition between two emperors who wanted to test their abilities in the field of philosophy and strategy led to the creation of backgammon, which did neither remain confined to the borders of Persia nor to the borders of India. The box and its secrets travelled first to the far East through trade routes, reached southern Europe through Arab culture. The Crusades, on the one hand, caused extensive suffering and destruction, on the other hand, they were the occasion for various cultural features of the Orient, including backgammon, to reach western Europe. Later, following America’s discovery, the New World also came to know this famous game and finally, the whole civilized world became acquainted with backgammon, nowadays a universal game. Its name varies from one region or country to the other. However, according to researchers, the term backgammon was probably forged in 1645 from Saxon language by an Englishman and meant, understandably, back game.

First game played for money

Mektupla giden mesaj Haftalarca düşünen ve bir oyunun içine hem felsefeyi hem mistizmi hem de mesajı saklamayı başaran vezir, sonunda küçük bir kutuyla geliverir Neşirvan’ın huzuruna... Neşirvan, bu küçücük kutunun içinde neler saklandığını öğrendi-ğinde tatmin olmuş ve huzurludur artık... Vezirinin hazırladığı oyunla bir de mektup gönderir Hint İmparatoru’na...Mektupta şu sözler yer almaktadır: “Evet, kim daha çok düşünüyor, kim daha iyi biliyor, kim daha ileriyi görüyorsa o kazanır ama biraz da şans gerekir”.

Pulların ve zarların sırrı Peki, Neşirvan’a bu sözleri yazdıran küçücük kutu içinde hangi sırları barındırmakta, hangi mesajı vermektedir? Öncelikle tavlada bir sembol dili yaratılmıştır kutu, zar ve pullar aracılığıyla... Tarihi tanımlayabildiğimiz en temel ölçü yıldır ve bir yılı anlatır tavlanın kutusu... Dört köşe-si dört mevsimi, tavlanın içindeki karşılıklı altışar hane 12 ayı, pulların toplamı ayın 30 gününü, zarların zıt yüzlerindeki sayıların top-lamı olan 7 haftanın 7 gününü, siyah beyaz pullar gece ve gündüzün ardı ardına gelişi-ni, karşılıklı 12’şer hane günün 24 saatini simgeler... Tavla, zıtlıklar üzerine kuruludur. Büyük vezir Buhur Mehir, siyah ve beyazın ay-rılmazlığını, yenilgi ve zaferin aynı anda yaşanmasını, hayat olmadan ölümün, ölüm olmadan hayatın anlamsızlığını sığdırıvermiştir tavla kutusunun içine.

The secret of the playing pieces and the diceWhat is the secret message contained in this small box which inspired the above statement to Emperor Neshirian? First of all, the backgammon game created a symbolic language mediated through the box, the dice and the playing pieces... The basic measure of time is the year; the

backgammon box describes the year. Its four corners are the four seasons, the two sets of six triangles facing one another in

the backgammon box symbolize the twelve months of the calendar, the total number of the

playing pieces corresponds to the 30 days of the month; 7, the sum of the numbers on each pair of the opposite sides of the dice (6+1, 5+2, 4+3) represent the seven days of the week, the two groups of black and white playing pieces represent the alternation of night and day, the two rows of twelve triangles facing one another in the box symbolize the 24 hours of the day. Backgammon is based on contrast and opposition. It narrates the story of the dialectical inseparability of the opposites, of black and white, of defeat and victory, of life and death, the meaninglessness

of life without death and of death without life, all this put in a small box by Grand Vizier Buhur Mehir.

61

62

ÇANAKKALE (HELLESPONT)/TROYYet another very exciting excavation was carried out at the ancient city of Troy, long-time believed to be purely a myth. In 1871, the German researcher Schliemann was able to locate Troy and started the excavations. Although he secretly smuggled the most precious gold jewellery he found there out of the country, he obtained from the Government of the Ottoman Empire the authorization to continue his excavations in 1876. The discovery of Troy was the most prestigious event in the world of archaeology next to uncovering Pompeii.

ÇANAKKALE/TRUVAPompei kadar heyecan verici bir başka kazı da, efsaneden öteye gitmediği sanılan Truva Kenti’nde gerçekleşti. Alman arkeolog Schli-emann, 1871 yılında Truva’nın gerçek yerini saptadı. Kazılara başladı. Ortaya çıkardığı buluntuları gizlice kaçırmasına rağmen, 1876 yılında Osmanlı hükümetinden bir kez daha kazı izni aldı. Pompei’den sonra arkeoloji dün-yasının en büyük yıldızı Truva’yı gün ışığına kavuşturdu.

arkeolojinin şenlikli öyküsüArkeolojiye kısaca ‘eskinin bilimi’ denebilir. Ancak bir bilim dalı olarak çok yenidir. Büyük çaplı ilk kazılar, 18’inci yüzyılda başladı. Hem de dünyanın görüp görebileceği en dramatik sonuçla... Çünkü kazı alanı, M.S. 79 tarihinde patlayan Vezüv Yanardağı’nın külleri altında kalmış antik bir şehirdi. Kazı bittiğinde ortaya, bir anda taş kesmiş insanlarıyla Pompei çıkmıştı. Herhalde bütün arkeologların rüyası, böyle büyük projelere, buluşlara imza atmaktır. Onların başında ‘kayıp mezarlar’ geliyor. Özellikle iki büyük ismin mezarı: Commagene Kralı Antiochos ve Büyük Hun İmparatoru Attila.Ne dersiniz? Arkeoloji gerçekten de tarihi yeniden yazdıracak, üstelik her biri ayrı bir film senaryosu olabilecek kadar renkli öyküler sunmuyor mu? Yeter ki Sandık Odası’na arada bir uğrayalım... Daha ne öyküler bizi bekliyor, kimbilir!

Archaeology can be called “the science of the old”. But as a science, it is quite a young discipline. The first major archaeological excavations date from the 18th century. And, these resulted in the most dramatic findings the world could ever imagine... The location where the excavations took place was the antique city of Pompeii covered by the ashes of the Vesuvius volcano which erupted in 79 A.D. The sight of the uncovered petrified human bodies was amazing. Probably every archaeologist’s dream is to discover one day something as big as Pompeii. They pursue major goals like finding the lost tombs of great historical figures such as King Antiochus of Commagene and Emperor Attila of the Huns.Indeed, archaeology offers so many occasions to rewrite history and so many colourful stories to create film scenarios. All you have to do is to look every now and then at the storage room of history to find new surprises.

THE MERRY TALE OF ARCHAEOLOGY

Truva Antik Kenti kale duvarlarından bir kesit ve simgesel Truva Atı (aşağıda), Göbeklitepe ve kazılardan çıkartılan tapınak taşları.(sağda)A section from the citadel walls of the Ancient City of Troy and a symbolic Trojan Horse (below), Göbeklitepe and temple stones unearthed during excavations. (right)

SANDIK ODASIStorage Room

Yazı-TextAylin Şen

63

ŞANLIURFA/GÖBEKLİTEPEHollywood’un ünlü aktörleri Mısır

piramitlerinin labirentlerinde koştu-rup hain mumyalarla savaşadursun,

Türkiye –henüz tam anlamıyla anlayıp anlatamadığı- olağanüstü bir arkeo-

loji mirasına sahip. Truva... Nemrut... Efes... İnsanlık tarihini yeniden yaz-dıran Çatalhöyük... Ve daha niceleri.

Ama bu zincirde öyle bir halka var ki, tarihi ‘bir daha’ yazdıracak. İddia-nın sahibi Alman bilimadamı Klaus Schmidt diyor ki, “Bildiğimiz herşey

değişebilir”.Böylesine önemli bir iddianın merkezi, Şanlıurfa’ya 20 kilometre mesafede bu-

lunan Göbeklitepe. Schmidt, Göbek-litepe öyküsünü şöyle anlatıyor: “Bu

kalıntılara rastladığım zaman önümde iki seçenek vardı: Ya hiç kimseye

birşey söylemeden hemen burayı terk edecektim ya da hayatımın geri kalanını burada geçirmeye

razı olacaktım. Ben ikinci seçeneği seçtim.” Peki, Göbeklitepe bize

ne anlatıyor ki, bir bilim adamına böyle bir seçim yaptırabiliyor?

İşte birkaç yanıt: Yaklaşık 12 bin yıl öncesine işaretlenen ‘en eski

tapınak’ Göbeklitepe’de yapılmış. Oysa, bu tür yapıların çok daha geç

dönemlerde ve yerleşik hayata geçmiş uygarlıklarda yapıldığı sanılıyordu. Ay-rıca henüz çanak-çömlek yapmayı bile bilmedikleri varsayılıyordu. Göbeklite-

pe sakinleri, işte bütün bu varsayımları tarihe gömdü. Çünkü değil çanak-çömlek, sütunları olan bir tapınak

inşa etmişlerdi. Dahası, bu yapının da ortaya koyduğu üzere, yeryüzünde ilk kez, “EVREN NEDİR, BİZ NEDEN BU-

RADAYIZ” sorusunu kendilerine soran kişilerdi.

ŞANLIURFA (EDESSA)/GÖBEKLİ

TEPE (POTBELLY HILL)While Hollywood stars run around the labyrinths of Egyptian Pyramids fighting terrible mummies, Turkey possesses an extraordinary archaeological heritage

whose true significance remains still to be determined. Troy, Mount Nemrut (Nimrod), Ephesus... Çatalhöyük, the Neolithic settlement near Konya, which provoked a re-writing of history and many more sites. Yes but, there is one new link in the chain that is going to lead to a renewed re-writing of history according to German archaeolo-gist Klaus Schmidt from the University of Heidelberg. He maintains that all our

knowledge about the prehistoric era would have to change. The centre of that assertion lies at Göbekli Tepe, 20 kilometres away from the city of Şanlıurfa (Edessa) in south-eastern Turkey. Klaus Schmidt tells the story of this revolutionary discovery as follows: “As I encountered these vestiges, I had two choices: either I was not going to tell anyone about this

and I would immediately leave that place or I was going to spend the rest of my life here! I opted for the second alternative.” Vow! What is here at stake

that incites a scientist to make this choice? Here some answers: Göbekli Tepe is the oldest human-made place of worship yet discovered, dated 12

thousand years old! Göbekli Tepe is regarded as an archaeological discovery of the greatest importance since it profoundly changes our understanding of a crucial stage in the development of human societies. It seems that the erection of monumen-tal complexes was within the capacities of hunter-gatherers and not only of sedentary farming communities as had been previously assumed. In other words, as excavator Klaus Schmidt puts it: “First came the temple, then the city.” The inhabitants of this place apparently were already asking themselves the ontological question, “What is the universe and why are we here?”

64

GAZİANTEP/ZİNCİRLİNemrut Dağı geçit verse, kimbilir nasıl bulgulara ulaşılacak... Kimbilir dünyanın en büyük uygarlıklarından Commagene bugünün insanına neler anlatacak... Bilmi-yoruz. Ama bir başka kazı, bilim insanlarına çok şey anlattı. Chicago Üniversitesi arkeologları geçtiğimiz yaz Türkiye’de, Zincirli’de yaptıkları bir kazıda M.Ö. 8’inci yüzyıla işaretlenen bir mezar taşı buldu. Taşta 13 satırlık bir yazıt vardı. Ve o yazıtta ‘Kuttamuwa’nın ruhu için bir koç kurban edilmesi’ isteniyordu. Kurban adetinin tarihini aydınlatması bir yana, uzmanlara göre yazıtın bambaşka bir önemi daha var: ‘Bu kitabe, insanların öteki dünya ile ilişkilerini RUHLARI ile özdeşleştiren EN ESKİ buluntu.’

GAZİANTEP/ZİNCİRLİ HÖYÜKWho knows what we would be able to find about Commagene, one of the earliest and greatest human civilizations, if it were possible to unveil the mystery of Mount Nemrut and what message would then transpire towards our modern society? We don’t know. But, another Anatolian excavation at Zincirli yielded quite meaningful results for scientists. Researchers from the University of Chicago found an inscribed stele, apparently erected upon the death of Kuttamuwa, an eighth century B.C. royal official from Sam’al (Hittite: Yadiya) a Hittite and Aramaean city located at Zincirli Höyük in the Anti-Taurus Mountains of Turkey’s Gaziantep Province, The inscription requested that his mourners commemorate his life and his afterlife with feasts by sacrificing a ram “for my soul that is in this stele.” It is one of the earliest references in a Near East culture to a soul as a separate entity from the body and to the tradition of sacrificing animals.

ADIYAMAN/NEMRUTAntiochos bu toprakların ilk önderlerinden biri olduğu için, elbette onun mezarı-nı bulmak Türkiye için çok büyük anlam taşıyor. Ancak, günümüzün teknolojisine rağmen, bunun gerçekleşme ihtimali neredeyse yok. Çünkü, Antiochos’un mezarını ve muhtemelen servetini sakladığı sanılan höyük, her biri yumruk büyüklüğünde milyonlarca taştan oluşmuş. En ufak müdahalede çığ halinde araştırmacıların üzeri-ne yığılıyor ve geçit vermiyor. Bu durum, aslında Antiochos’un mezarı kadar gizemli bir bilmece: Günümüzden yaklaşık 2 bin yıl önce nasıl bir yöntemle o taşlar bir yığın haline getirilebildi? 2 bin yıl boyunca milyonlarca taş nasıl kaymadan bir ‘blok’ halinde sırrı koruyabildi?

ADIYAMAN/MOUNT NEMRUTSince Antiochus of Commagene was one of the early rulers of these territories, it has some significance for Turkey to find his tomb. However, even with today’s technology, it is not possible for this goal to materialize. The hill believed to hide the tomb and the treasure of King Antiochus is made of millions of fist-sized stones, tending to turn into a dangerous avalanche of stones as soon as one tries to dig underneath. This situation is even so enigmatic as the tomb itself: How could all these stones be piled up 2000 years ago to form such a huge hill? And, how was it possible that these stones remained in place in one bloc for 2 thousand years without eroding downhill and destroying this man-made peak?

Adıyaman, Nemrut Dağı’ndaki görkemli heykeller.Magnificent statues on Mount Nemrut, Adıyaman.

66

‘Tılsımlı Gömlekler’, Topkapı Sarayı Müzesi Padişah Giysileri Koleksiyonu’ndaki, 87 tılsım işlemeli gömlek, bir takma yaka, beş takke ve on yazılı örtü ile yaklaşık 100 parçanın incelenmesi sonucu ortaya çıkan ilginç bir kitap... Doçent Doktor Hülya Tezcan’ın bu koleksiyon üzerinde yaptığı araştırmalar, sarayın sırlarını gün ışığına çıkartıyor.Kitapta incelenen tılsım işlemeli gömlekler, genel olarak padişahların ve saray erkanının, hastalıklardan, kötü gözlerden korunması, savaşlarda zafer kazanılması gibi amaçlarla özel olarak hazırlatılmış. Pek çoğu seferlerde giyilen ve üzerine Fetih Suresi işlenmiş gömleklerden oluşan koleksiyonda, sanat tarihi açısından hayli ilginç parçalar yer alıyor.

İslam sembolizminin örnekleriCem Sultan’dan 3’üncü Murat’a kadar, pek çok padişahın önemli günlerde giydiği gömleklerin anlatıldığı kitapta, bu parçaların ne amaçla kimlere hazırlatıldığı açıklanıyor. Kitapta gömleklerin üzerlerindeki hat sanatı örnekleri, el işçilikleri İslam sembolizmi açısından akademik bir gözle inceleniyor.

“Enchanted Shirts”, is the title of an interesting book based on a research performed by Associate Prof. Dr. Hülya Tezcan on nearly one hundred pieces of clothing including 87 shirts embroidered with talismans, one attached collar, five skullcaps and ten embroidered covers at the Sultans’ Garments Collection of the Topkapı Palace Museum, revealing the secrets of the Ottoman court.The talismanic shirts examined in the book are those special garments supposed to protect sultans and other members of the dynasty from illness, from ‘evil eyes’ and to bring victory at the battle field. The shirts worn during military campaigns by the sultans embroidered with the ‘Al-Fath Surah’ (Conquest chapter of the Holy Qur’an) present interesting details for art historians.

Examples of Islamic symbolismThe book analyzes from an academic point of view the handicraft work of the embroideries in relation with Islamic symbolism, sheds light on the meaning of the Islamic calligraphy on the shirts, explains by which craftsmen and to which end these shirts were manufactured and on which occasions they were worn by Ottoman rulers from Sultan Cem to Murat III.

Tradition from China to SpainTalismanic shirts are not confined to the Ottoman court and geography, according to the research

PADİŞAHLARIN SIRLARIGÖMLEKLERİNDE GİZLİ

doçent doktor hülya tezcan’ın topkapı sarayı müzesi, padişah giysileri koleksiyonu’ndaki gömlek, yaka, takke

ve örtülerden oluşan yaklaşık 100 parça üzerinde yaptığı araştırma sarayın sırlarını gün ışığına çıkartıyor.

KÜTÜPHANELibrary

SULTANS’ SECRETS ARE HIDDEN IN THEIR SHIRTSthe research performed by assocıate professor dr. hülya tezcan on

nearly one hundred garment pıeces ıncludıng shırts, collars, skullcaps and covers at the sultans’ garments department of the topkapı palace

museum brıngs to the daylıght the mysterıes of the court.

67

Hülya Tezcan

İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümünden 1968 yılında mezun oldu. 1971 yılında Topkapı Sarayında göreve başlayan Tezcan 1978 tarihinden itibaren Padişah Elbiseleri Bölüm sorumlusu olarak çalıştı ve 2006 yılında emekli oldu. Müzeye girdiği yıllarda akademik kariyerine başladı ve 1983 yılında sarayın Osmanlı öncesi arkeolojisini konu alan araştırmasıyla doktor ünvanını aldı. Bu çalışma Topkapı Sarayı ve Çevresinin Bizans Devri Arkeolojisi (İstanbul: TTOK Publication 1989) ismiyle yayınlandı. Yüzün üzerinde makalesi, ansiklopedi maddesi bulunan, ulusal ve uluslararası kongrelere bildirileriyle katılan ve kuratörlük de yapan Tezcan’ın kitap başlıkları şöyle: ‘Osmanlı dokumacılığı Atlaslar Atlası’, ‘İpek: Imperial Ottoman Silks and Velvets’, ‘Silks for the Sultans, Ottoman Imperial Garments from Topkapı Palace’, ‘Kâ’be Örtüleri, Estar ül Haremeyn-i Şerifeyn İstanbul’, ‘Osmanlı Sarayının Çocukları: Şehzadeler ve Hanım Sultanların Yaşamları, Giysileri’. ‘Sarayın Terzisi: M. Palma’

Hülya Tezcan

Hülya Tezcan graduated in 1968 from the Art History Department of the Faculty of Letters of İstanbul University. Having started her academic career at the Topkapı Palace Museum in 1971, she was in charge of the Sultans’ Garments Department from 1978 onwards and retired in 2006. Her work on the archaeology of the palace in the pre-Ottoman period brought her the Doctorate (PhD) Degree in 1983. Her PhD dissertation was published by the Turkish Touring Club Editions in 1989 under the title “Archaeology of the Topkapı Palace and its Vicinity in the Byzantine Period”. Dr. Tezcan published over one hundred articles in academic reviews, wrote articles for encyclopaedias, made various communications at national and international fora and was active as curator as well. The titles of books published by Dr. Tezcan are as follows: “Ottoman Weaving Art: Satin of Satins”, “Silk: Imperial Ottoman Silks and Velvets”, “Silks for the Sultans, Ottoman Imperial Garments from Topkapı Palace”, “Kaaba Covers, Estar-ül Haremeyn-i Şerifeyn İstanbul”, “Children at the Ottoman Court: Life and Clothing Style of Princes and Princesses”, “Garmentmaker of the Court: M. Palma”

Çin’den İspanya’ya süren gelenekDoçent Doktor Tezcan’ın araştırmalarına göre, tılsımlı gömlek kavramı, sadece Osmanlı dönemi ve coğrafyasıyla sınırlı değil. Çin’den Hindistan’a, İspanya’dan Japonya’ya kadar, pek çok ülkede insanlar gömleklerin koruyucu gücüne inanmış. Yantra adı verilen tılsımlar Çin’de ruhaniyet atfedilen kişiler tarafından kullanılırken, Hindistan’da da 15-16’ncı yüzyıllarda sultanlar, bu gömleklerden koruma ummuş. Japonya’da ise uzun beyaz ve üzerinde özel yazıların bulunduğu gömleklerin giyeni görünmez kılacağına inanılmış. 19’uncu yüzyılda İspanyol zenginler kendilerine özel tılsımlı gömlekler hazırlatmış. Timaş Yayınları’ndan 2011 yılında Doç. Dr. Hülya Tezcan imzalı ve 204 sayfa olarak okurla buluşan bu kitap sayesinde, Osmanlı Padişahları’nın tılsımlı gömleklerini tek tek incelemek ve tılsımlı gömlek kavramına genel bir perspektiften bakmak mümkün.

conducted by Dr. Tezcan, but people in various countries from China to India, from Spain to Japan believed in the protective power of blessed garments. Talismans called ‘Yantra’ were being used in China by spiritual practitioners. Until the 15th and 16th centuries, sultans in India were wearing talismanic shirts in the hope to be shielded from evil. In Japan, it was believed that white tunics inscribed with special prayers would render invisible those wearing them. In the 19th century, wealthy people in Spain were ordering custom-made talismanic shirts. Dr. Hülya Tezcan’s book of 204 pages published 2011 by Timaş Editions gives its readers the possibility on the one hand, to dissect one by one the good luck charmed shirts and talismanic tunics of the Ottoman Sultans and, on the other hand to have an overall insight into the general practice of talismanic shirts.

69

Sarayda günlük yaşam

Milli Saraylar Daire Başkanlığı, 19’uncu yüzyılda saray ve kasırlarda kullanılan objeleri halkla buluşturuyor. Saraylardaki yaşam biçimini

ve buradaki gündelik hayatı anlatmak amacıyla bir araya getirilen eserler, Saray Koleksiyonları Müzesi’nde izleyiciyle

buluşuyor. İmparatorluk dönemine ait koleksiyon,

yalnız Dolmabahçe Sarayı’nda kullanılmış eser ve eşyaları değil, zamanında Osmanlı Hanedanı’nın kullanımında olan Aynalıkavak, Küçüksu, Ihlamur ve Maslak Kasırları ile Beylerbeyi ve Yıldız Sarayı’nda kullanılan eser ve eşyaları da kapsıyor. Sipariş usulüyle yaptırılan, kataloglardan seçilerek satın alınan, hediye olarak gelen ya da saray marangozhanelerinde üretilen eserler, sergilenme olanağı bulunamayan mevcutlar içinden seçildi. Serginin bir diğer özelliği ise, objelerin gündelik hayatta nasıl kullanıldığı ile ilgili olarak bilgi akışı eşliğinde izleyiciye sunulması. Saray Koleksiyonları Müzesi’nde sergilenen objeler, Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz, Sultan V. Murad, Sultan II. Abdülhamid, Sultan V. Mehmed Reşad, Sultan VI. Mehmed Vahideddin ve Halife Abdülmecid Efendi dönemine ait. Sergide, Atatürk ve ardından ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün Dolmabahçe Sarayı’nda kaldığı yıllarda kullandığı az sayıda eşyayı da görmek mümkün. Saray Koleksiyonları Müzesi, Pazartesi ve Perşembe günleri dışında her gün 09:00–17:00 saatleri arasında gezilebilir.

The Department of National Palaces offers the articles used in palaces and mansions during the 19th century to the eyes of the public. The articles gathered together with a view to illustrating the life style and the day-to-day life in Ottoman palaces are put on display at the Museum of Palace Collections. The collection from the imperial period includes articles from the great Dolmabahçe Palace, as well as from various palaces and mansions used as residence by the members of the Ottoman Dynasty, such as the Aynalıkavak, Küçüksu, Ihlamur and Maslak mansions and the Beylerbeyi and Yıldız Palaces. Custom-made objects, articles purchased from catalogues, gifts from abroad, items manufactured in the palace’s carpenter’s workshop were selected from among those kept in storage due to the lack of proper exhibiting space. An interesting aspect of this exhibition is that the displayed articles are presented together with the instructions on the way they were being utilized in daily life. The pieces on display at the Museum of Palace Collections belong to the periods of Ottoman Emperors, Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz, Sultan Murad V., Sultan Abdülhamid II., Sultan Mehmet Reşad V., Sultan Mehmed Vahideddin VI. and of Calife Abdülmecid Efendi. It is also possible to see a limited number of articles which were used by Atatürk and İsmet İnönü, the first and second Presidents of the Turkish Republic, during the time they stayed at the Dolmabahçe Palace.The Museum of Palace Collections is open to visitors every day between 09:00-17:00 hours, except Monday and Thursday.

osmanlı saray ve kasırlarında, 19’uncu yüzyılda kullanılan objeler, saray koleksiyonları müzesi’nde!

DAILY LIFE AT THE PALACEthe artıcles used ın ottoman palaces and mansıons durıng the 19th century are on dısplay at the museum of palace collectıons!

LEZZETİNSERÜVENİ

The Adventure of Taste

roçki’nin, sürgün yıllarında Büyükada’da gördüğü bir balık nedeniyle Stalin ve Sovyet kadrolarını heyecana boğduğunu duymuş muydunuz?Ya Marmara’nın balıklarından birine neden ‘Peygamber Balığı’ dendiğini biliyor musunuz?

Balık deyip geçmemeli! Balık, arkeolojik mirasın en çok rastlanan figürlerindendir. O kadar ki Bizans paralarına resmedilmiştir.Arkeoloji dünyanın hafıza kayıtlarını tutar. Bize, binlerce yıllık bir kaydın şifrelerini verir. O şifreler de; dünyanın çeşitli köşelerinde yaşamış ve birbirinden habersiz nice uygarlığın aynı simgelerle haberleştiğini, anlaştığını gösterir. Örneğin göz çizimi... Ya da farklı duruşlarıyla farklı şeyler anlatan bir el... Ve en eski simge / işaretlerden biri: Balık.Çin’den Mısır’a, Mezopotamya’dan kuzeyin soğuk kıyılarına balık, ‘bereket’ anlamı-na gelmiştir çünkü. Tabiatın en kolay, en cömertçe sunduğu varlıklarından biridir. İnsanoğlunun ulaşamadığı karanlık sularda yaşadığı için de bir parça gizemlidir. Eski Mısır’da –belki bu nedenle- reenkarnasyonun simgesi sayılır. Ancak balık, asıl Hıristiyanlığın simgesi olmuş ve yüzlerce yıl da öyle kullanılmıştır. Hıristiyanlar, bu konudaki pek çok rivayet arasında bir tanesine öncelik verir. O da, İsa’nın muci-zevi bir şekilde 5 bin kişiyi balık ekmekle doyurduğuna ilişkin inanıştır. Nitekim, ilk Hıristiyanlar birbirlerini tanımak için bir tür şifre/parola niyetine top-rağa balık figürü çizmiştir. Yüzü acıklı bakan bir insanı andıran dülger balığına, Marmara ahalisinin ‘Peygam-ber Balığı’ demesi de muhtemelen bu inanışın mirasıdır.Troçki’nin gördüğü balık ise bu özel tarihçenin en eğlenceli sayfasıdır. Dönem 1920’lerin sonu, 1930’ların başı. Sovyet Devrimi’nin öncülerinden Troçki, Stalin’le ters düşmüş, kaçmış ve Büyükada’ya sığınmıştır. Sürgün yılları, çevre-sindeki birkaç isimle ve mektuplar aracılığıyla ideolojik tartışmaya odaklanmıştır. Ama elbette günün her saati değil! Troçki boş zamanlarında balık tutar. Özellikle Amerika’daki dostlarından rica ettiği uzun ve özel misina geldiğinde keyfi tamam-lanır. O misina ile tuttuğu bir kaya balığı ise Sovyet yönetimini bile karıştıracaktır. Çünkü balığın altında ‘çekiç’, kuyruğunun üzerinde ise ‘orak’ figürü vardır. Balık konusundaki akademik çalışmalarıyla bilinen Troçki, balığa ‘Orak Çekiç’ balığı adını verir. Troçki kaçmaya devam ettiği için çalışmasını tamamlayamaz. Ancak bir süre sonra Stalin, Sovyet bilim adamlarına çalışmayı bitirme talimatı verir. Balığın

Bizans sikkelerinde bir krallar vardı bir de

PALAMUT

arkeoloji, dünyanın hafıza kayıtlarını tutar. bize, binlerce yıllık bir kaydın şifrelerini verir. o şifreler de, dünyanın çeşitli köşelerinde yaşamış ve birbirinden habersiz nice uygarlığın aynı simgelerle haberleştiğini, anlaştığını gösterir... ve o en eski simgelerden biri: balık...

archaeology keeps the memory archıves of the world, presents us

wıth the codes of traces, thousands of years old. those codes showıng us that dıfferent cultures havıng

flourıshed at dıfferent corners of the world wıthout dırect

contact wıth each other, were usıng sımılar sıgns and symbols for

communıcatıon purposes. one of those oldest symbols common to

mankınd ıs fısh...

BYZANTINE COINS WERE ENGRAVED WITH PICTURES

OF KINGS AND PELAMYD PATTERNS

Yazı-TextAylin Şen


71

Did you know that Trotsky put on alert Stalin and the whole Soviet nomenclatura because of a fish he collected at the Prince Islands’ shore during his years of exile in İstanbul? Or why a certain kind of fish of the Marmara Sea is called Prophet’s fish? Fish is indeed one the most common figures encountered in archaeological remains. So much so that it figures on Byzantine coins. Archaeology keeps the memory archives of the world, presents us with the codes of traces, thousands of years old. Those codes showing us that different cultures having flourished at different corners of the world without direct contact with each other, were using similar signs and symbols for communication purposes. For instance, the eye design... Or, a hand, having different meanings when pictured in different positions... And, one of the oldest symbols: the fish! From China to Egypt, from Mesopotamia to the cold shores of the North, the fish meant abundance and fertility, because it is one of the biological assets nature is offering with ample generosity. It also carries some mystery with itself because it keeps living in the darkness of deep waters. Maybe this is why fish was the symbol of reincarnation in ancient Egypt. Actually, fish has also been the symbol of Christianity and used as such for several centuries. Among different tales on how fish was related to Christianity, Christians attribute priority to the belief that Jesus Christ saved five thousand people from hunger by feeding them with fish and bread. In fact, the early Christians were using fish drawings on the ground as a code to recognize each other discreetly, thus avoiding persecution. This is probably why the people of Marmara used to call the john dory fish, whose face reminds us of a human face with a tragic expression, Prophet’s fish or Saint Peter’s fish. Again, Trotsky’s rockfish story is one of the most amazing and ironic episodes of this unusual historical account on fish. End of the twenties, beginning of the thirties, one of the leading personalities of the Russian Revolution, Trotsky, had to flee the Soviet Union due to his disagreement with Stalin and took refuge in Turkey, namely in İstanbul’s Prince Islands. His exile years were focused on ideological discussions with some friends around him and through correspondence with other friends and foes. But of course, there was time for leisure and Trotsky’s preferred pastime was fishing. He asked a friend, in a letter, to buy for him some line possibly 200 meters long for underwater rods used for catching big fish. Apparently it was with this line sent to him from the United States that he collected three specimen of the rockfish which provoked big turmoil in Kremlin. Trotsky noted the unusual hammer and sickle pattern, the emblem of the Soviet Communist Party, on the fish’s flanks. Known for his academic work in the field of ichthyology, Trotsky baptized (!) this rockfish as the Hammer and Sickle Fish. But, since he had to continue to escape from Stalin’s secret police still after him, he was unable to finish his scientific study. It was Stalin who later ordered Soviet scientists to follow up on Trotsky’s footsteps to complete the research on the so-called hammer and sickle fish. Finally, a description of the new rockfish species was published in 1942 by Joseph Stalin in the Zoological Journal where he was naming it “Sebastes Lenini” supposedly in remembrance of his predecessor Lenin, the leader of the Bolshevik Revolution. Marmara, the Prince Islands and particularly the Bosporus enjoy a rich heritage in such fish anecdotes embracing thousands of years. The favourite figure in this heritage is the one of pelamyd, a fish also called horse mackerel or bonito (in the Atlantic Ocean), which used to cross the Bosporus in earlier years in large schools and which became rather rare in recent years. Due to its smooth-shaped body, pelamyd was considered the most ‘handsome’ among fishes. The fact that it was found in large quantities in the area, pelamyd was at all times greatly ‘respected’ in İstanbul from the period of the oldest civilizations up to our era. Byzantion chose pelamyd as the city’s emblem and, Byzantine coins were engraved with the pelamyd pattern during the 2nd century A.D. Later, the fish pattern continued to be imprinted on coins along with kings’ pictures.

adını da, Lenin’e ithafen bizzat kendisi koyar: ‘Sebastes Lenini’... Marmara, Adalar ve özellikle İstanbul Boğazı, balık konusunda böyle ilginç anekdotlarla binlerce yılı kucaklayan bir mirasa sahiptir. O mirasın en gözde balığı ise, bir zamanlar Boğaz sularında sürüler halinde görülen palamuttur.Palamut, hem düzgün şekliyle balıkların ‘yakışıklısı’ sayıldığı hem de bolluğu yüzünden İstanbul’un en eski uygarlıklarından günümüze ‘baş tacı’ edilmiştir. Byzantion, kentin simgesi olarak palamutu seçmiş. MS 2’nci yüzyılda sikkeleri-nin palamut resmini nakşetmiş. Sonrasında da kimi Bizans paralarının üzerin-de, krallarla birlikte onun resmi yer almış.

Palamut, yüzyıllar boyun-ca İstanbul sofrasında yerini almış. Kimi zaman, günümü-ze kadar uzandığı gibi, kömür ızgarasında kızartılıp ekmek arası yapılmış. Kimi zaman pişirilip özel soslarla servis edilmiş. Bugünkü lezzet anlayışına hiç uymayabilir; ancak Bizanslılar palamutun bağırsakları ve kanını toprak bir kaba koyar; güneşte bir süre bekletir, sonra üzerine biraz şarap ve zeytinyağı ekleyip balığın üzerine dökermiş. Bu özel sos daha çok zengin sofralarında kullanılırmış ve herhalde o dönemde palamut tarifi istense, ilk sırayı bu özel sos alırmış. Dedik ya, günümü-ze hiç uymayacak bir tarif bu. Ama lezzetin binlerce yıllık yolculuğunda, bugüne küçük de olsa bir iz bırakmış. ‘Palamut yahnisi’ buna ilginç bir örnek:Palamut yahnisiYedi bütün soğanı yarım halkalar halinde doğrayın. 5 diş sarımsak ve 1 demet maydonozu kıyın. 3 havucu da dilim dilim doğrayıp ha-zırlayın. Soğanı zeytinyağında kavururken, 1 kg. civarında gelen palamutu ayıklayıp kısık ateşte haşlayın. Yumuşadıkla-rı zaman derisini yüzüp beyaz etlerini alın. Soğan kavrulun-ca 2 kaşık domates salçasını ekleyin. Üzerine de kalan har-cı koyun ve soteleyin. Damak tadınıza uygun baharatlar ve bir miktar suyla, sebzeler yu-muşayıncaya kadar kaynatın. Sonunda balığın beyaz etini de ekleyip bir taşım daha kaynatın. Yerken de bu toprakların, bu dünyanın bizden önceki sakinlerini düşünün. Bir dinin simgesi sayılan, paraların üzerinde resmedilen balık acaba hangi sofralara nasıl gelirdi? Ve arkeoloji denilen ‘eskinin bilimi’ bugüne ne söylü-yor? Bir zamanlar Boğaz’dan sürü-lerle geçen palamutu koruya-bildik mi? Balığın kralı pa-lamut, tahtına dönebilecek mi?

Pelamyd, on İstanbul’s dinner tables for centuries, some-times served standing as grilled fish sandwich, other times being served in more gourmet fashion with succulent sauces. Byzantines used to put the bowels and the blood of the fish in a terra cotta pot and kept it under the sun for a while, then added olive oil and wine and used the mixture as a special delicacy sauce on fish dishes. This special sauce was used rather at dinner tables of the wealthy and probably constituted the most praised pelamyd recipe of its time. Perhaps not ideal for our palates today, it has neverthe-less left its mark behind throughout the ages. The pelamyd ragout or stew is maybe a good illustration.Pelamyd Stew: Cut seven whole onions in half circles. Chop up five cloves of garlic with one bunch of parsley. Prepare three carrots by cutting them in slices. While roasting the onions in olive oil, boil approximately one kilogramme of cleaned out pelamyd fish on low heat. When they become tender, peel off their skin and take the white meat aside. Add two table spoons of tomato paste onto the roasted onions and pour the rest of the filling on top of them and keep sautéing the whole mixture. Boil the vegetables in a little water with preferred spices until they soften. At the end, put in the fish white meat and bring the whole one more time to the boil. It’s ready to be served. While eating the stew, think about the world’s previous inhabitants who lived before us. Imagine at which dinner tables and in what way was served the fish, symbol of a religion, engraved on coins, before our time? Give thought to what archaeology, the ‘science of the old’ could tell us today. Have we been able to

preserve the pelamyd crossing once upon

a time the Bosporus in

generous shoals? Will the king of

the fishes be able to

return to its throne?

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin, Gazi Mustafa Kemal Atatürk anısına Bey Mahallesi’nde yapımına başladığı ‘Atatürk Müzesi’ çalışmalarında sona gelindi.Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Asım Güzelbey, “Mustafa Kemal Atatürk’ün aziz hatırasını kalplerimizde yaşattığımız gibi, Atatürk Müzesi’nde de yaşatacağız.” dedi. Güzelbey, “26 Ocak 1933’te şehrimize gelen Ulu Önder Mustafa Kemal Ata-türk Antepliler tarafından büyük bir coşkuyla karşılandı ve kendisine fahri hemşe-rilik beratı verildi. Aslen Selanik doğumlu olmasına rağmen, Gaziantep ili Bey Ma-hallesi nüfusuna kaydedildi. Biz de Ulu Önderimize vefa borcumuzu ve bağlılığımızı göstermek amacıyla ona layık bir Atatürk Müzesi yapmayı kararlaştırdık.” diye ko-nuştu. Bey Mahallesi’nde Adil Sani Konukoğlu’na ait geleneksel Antep evinin, müze yapılmak üzere belediyeye bağışlandığını hatırlatan Güzelbey, “İki binadan oluşan müzemizin, 220 metrekare açık, 400 metrekare kapalı teşhir alanı buluyor” dedi.

The Atatürk Museum consecrated to the memory of the Founder of The Turkish Re-public by the Gaziantep Metropolitan Municipality will soon be inaugurated. The Mayor of Gaziantep Asım Güzelbey said, “We will keep Atatürk’s dear memory alive at the Atatürk Museum as we do in our hearts.” “Our great leader Mustafa Kemal Atatürk visited our city on 26 January 1933 and was wholeheartedly welcomed by the people of Gaziantep. He was given the honorary citizenship of our city and although born in Thessaloniki, his name was entered in the state register of the Bey District of the City of Gaziantep. It is as a token of our gratitude and loyalty that we recently decided to erect a museum worthy of Atatürk in the Bey District where he is registered as a citizen of our city.” A traditional Antep house belonging to Mr. Adil Sani Konukoğlu, was donated to the Metropolitan Municipality by its owner with a view to serving as the venue of the Atatürk Museum. “The museum will comprise two dif-ferent structures and span an area of 220 square meters of open and 400 square me-ters of closed exhibition space”, said Mayor Güzelbey.

Museum Pass İstanbul Card will open the doors of history for foreigners who visit the city individually. Those cards, which will be put up for sale at a price of TL 72, will allow free entry to all museums affiliated to the Turkish Ministry of Culture and Tourism for 72 hours, i.e. three days. The validity periods of the cards will begin with the first museum visit and they will allow mysterious trips through the corridors of the Hagia Sophia Museum, Topkapı Palace Museum (except the Harem), Chora Muse-um, İstanbul Archaeology Museums, Turkish and Islamic Arts Museum and the Great Palace Mosaic Museum. Museum Pass İstanbul Cards can be obtained from the web site www.muze.gov.tr, tourism information offices in İstanbul and contracted hotels.

Gaziantep’te Atatürk Müzesi

Atatürk Museum in Gaziantep

Dünyanın en büyük zeytinyağı teknoloji müzesi İzmir’de kuruluyor. Yeryüzünün ilk zeytinyağı atölyesinin kurulduğu Zeytineli’nde 20 bin metrekarelik alana yayılacak müzede, 2 bin 500 yıllık zeytinyağı teknolojisini yansıtan binden fazla araç-gereç ve eser yer alacak. Doç. Dr. Levent Köstem tarafından kurulan ve Urla Kaymakamlığı’nca desteklenen Zeytinyağı Müzesi’nin yıl sonuna kadar turizmin hizmetine açılması plan-lanıyor. Yaklaşık 10 yıldır Ege’de zeytinyağı üretilen tüm noktaları tek tek dolaşarak, taş, pres, kantar, makine ve saklama kaplarını topladığını belirten Köstem, “Zeytin-yağı Teknoloji Müzesi içinde ayrıca kontinü sistem zeytinyağı fabrikası, salamurhane, restoran, organik ürün satış yerleri, tadım üniteleri, konferans salonları, seramik ve ahşap sanat atölyesi, açık alanda hayvanat bahçesi, eğitim tarlası ve sınıflar olacak.” dedi. Urla’daki müze dünyadaki 27 zeytinyağı müzesinin en büyüğü olacak.

The world’s largest olive oil technology museum is being established in İzmir. The mu-seum, to be set up in Zeytineli, the location of the first olive oil workshop known to history, will span an area of 20 thousand square meters where over a thousand pieces of equipment material and artefacts reflecting 2 thousand 500 years of olive oil technology will be displayed. It is planned to open to the public the Olive Oil Museum designed by Associate Professor Dr. Levent Köstem before the end of the year. Dr. Köstem has been collecting extensive material and production tools such as olive oil presses, scales, ma-chines and containers, from all over the olive oil production centres in the Aegean region. “There will also be an olive oil production unit using the continuous system, a brine unit, a restaurant, organic products sales booths, tasting units, conference halls, ceramic and woodcarving workshops, an open-air zoo, training field and classes on the premises of the projected Olive Oil Technology Museum”, said Dr. Köstem. The museum in Urla will be the largest amongst the 27 existing olive oil museums in the world.

Urla’da Zeytinyağı müzesi açılıyor

Olive oil museum in Urla

H A B E R T U R U

N E W S I N S H O R T

Tarihin kapılarını Museum Pass açacak

Museum Pass İstanbul Kart, kenti münferit olarak ziyaret eden yabancılara tarihin kapılarını ardına kadar açacak. Mayıs ayının sonunda 72 TL’ye satışa sunula-cak olan kartlar, İstanbul’daki T.C Kül-tür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı tüm mü-zelere 72 saat yani üç gün boyunca ücretsiz ziyaret imkanı sağlayacak. Gerçekleştirilen ilk müze ziyaretiyle geçerlilik süresi işlemeye başlayan kartlar ile, Aya-sofya Müzesi, Topkapı Sarayı Müzesi (Harem Dairesi hariç), Ka-riye Müzesi, İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Türk ve İslam Eserleri Müzesi, İstanbul Büyük Saray Mozaikleri Müzesi’ni ziyaret edip tarihin koridorlarında gizemli bir gezintiye çıkmak mümkün. Museum Pass İstanbul Kart’lar, www.muze.gov.tr in-ternet adresinden, İstanbul’daki turizm enformasyon bürolarından ve anlaşmalı otel-lerden temin edilebilir.

Doors of history will be opened by the Museum Pass

73

Sarayı’nda, kahve sunumuna büyük önem verilmiştir. Kahve sunumu sırasında, fin-can, zarf ve puşidelerin en ihtişamlı olan-ları kullanılmıştır. Kahve ikram töreni, zarif kupa ve gülabdanlarla yapılan gül-suyu ve şerbet ikramı ile daha da zengin-leştirilmiştir.‘Tüm Zamanların Hatırına Saray’da Bir Fincan Kahve’ sergisi, izleyicilerine Os-manlı Sarayları’ndaki dinlence anlarında yaşanan zarif huzuru bir nebze olsun ya-şatmayı hedefliyor.14 Nisan’da TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin’in de katıldığı bir törenle açılan ser-gi, iki ay boyunca ücretsiz olarak ziyaret edilebilecek.

Türkiye’nin en çok ziyaret edilen müzelerinden Ayasofya’da gürültü kirliliğini önlemek amacıyla, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca 1 Mayıs’tan itibaren 16 kişiyi aşan grupla-ra, Headset-Seyyar Mikrofon ve Kulaklık Düzeneği kullanımı zorunlu hale getiriliyor.Uygulama kapsamında seyahat acenteleri ve belirtilen sayıyı aşan gruplar, sistemi kendileri temin edebilecek ya da kişi başı 2.5 TL karşılığında kiralayabilecek.Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM) Müdürü Murat Usta, Ayasofya’da ses ve konuşmanın birbirine karıştığı dönemin sona ereceğini söyledi.

Starting from 1st of May this year, the use of headset equipment was made mandatory by the Ministry of Culture and Tourism for groups over 16 persons visiting the Hagia Sophia Museum, with a view to avoiding noise nuisance. Travel agencies or groups of tourists over the afore-mentioned number will have to either procure the equipment themselves or to rent it from the Museum for 2,5 Turkish Liras per person. The Director of the Revolving Funds Central Administration (DÖSİMM) Murat Usta, declared that the times where speech voice and conversations were interfering into each other are a thing of the past. “The tour guides will be able to reach the ears of their guests without having to shout thanks to the headset equipment”, said Mr. Usta, “tour guides experi-ence often difficulty to be understood by elderly tourists who might not fully hear them, some group members can even get lost; this system will eliminate all these problems”, he added. The headsets are also equipped with a special feature, a help button which al-lows to locate persons who became lost. The director continued,”our main goal is to prevent noise pollution; we contemplate to extend this practice to other museums as well in the future. We will make available at all times a sufficient number of headsets at the museum. On the other hand, it is clear that the headsets provided by travel agen-cies will have to be technically compatible with our system. When not, they always have the possibility to rent from us.”

Ayasofya’da gürültü kirliliğine geçit yok

No more noise pollution at the Hagia Sophia

Uygulama kapsamında tur rehberinin sesini beraberindekilere bağırmadan, elektro-nik kulaklık yardımıyla ulaştıracağını belirten Usta, “Rehberler orta yaşın üzerindeki kişilere seslerini duyurmakta zorlanıyor. Gruptakilerden bazıları kaybolabiliyor. Bu sistem bütün sorunları ortadan kaldıracak. Rehber konuşacak, gruptakiler kulaklık-tan duyacak. Aynı zamanda cihazlarda bir yardım tuşu var, kulaklık sahibi bastı-ğında rehber kişinin nerede olduğunu bulabilecek. Temel hedefimiz gürültü kirliliğini engellemek. Ayasofya’da başlattığımız uygulamayı yaygınlaştırmak istiyoruz. Mü-zede binlerce cihaz bulunduracağız. Seyahat acentelerinin kullandığı cihazlar, bizim cihazlarımızın frekans ayarı ile uyumlu ise sorun yok. Ancak uygun değilse bizden temin edebilirler” dedi.

TümZamanların

HatırınaSarayda

BirFincanKahve

Cup of coffee at the imperial palace

Bir fincan kahvenin 40 yıl hatırı vardır, peki ya bir padişahın sarayında, birbirin-den zarif mangallarda, el işçiliği cezvelerle pişirilen, her biri birer sanat eseri olan fin-canlarla sunulan kahvenin hatırı ne kadar sürer? Osmanlı Sarayı’nda kahve kültürü ve sunumuna dair çarpıcı detayların bir araya geldiği ‘Tüm Zamanların Hatırına Sarayda Bir Fincan Kahve’ sergisi, Saray Koleksiyonları Müzesi Sanat Galerisi’nde açıldı. Küçük bir çekirdekten masalsı bir yolculuğa çıkan, kalbin ve zihnin uyarıcısı kahve, insanları bir araya getirip dostluk-ları pekiştiren sohbetlerin bahanesi olmuş-tur. Yorgunluğu alan, keyif ve mutluluk veren bu güzel kokulu siyah incinin keşfi, birçok efsaneye konu olmuş, kokusu, tadı ve insana verdiği canlılık ile ‘mürde cis-me can katan’ olarak kabul görmüştür. Osmanlı’nın gündelik yaşamında içtiği kahve, özel günlerde de seremoni eşli-ğinde misafirlere sunduğu en önemli ikramlardan biri olmuştur. Kahvenin sunumunu bir seremoniye çeviren öğeler-den biri de kullanılan nesnelerdir. Osmanlı

“To offer someone a cup of coffee is a labour of love kept in fond memory for 40 years...” is an old Turkish saying em-phasizing the importance Turkish people traditionally attribute to coffee. How long would last the memory of sipping a cup of coffee cooked in hand- made Turkish coffeepots, on elegant braziers, offered in fine china coffee cups equal to works of art ? The Art Gallery at the Pal-ace Collections Museum is currently hosting an exhibition on coffee culture in the Ottoman Palace where stunning de-tails are presented to the eye of the pub-lic. “A cup of coffee at the palace, a la-bour of love for all times” is the title of this exhibition on the little grain which travelled throughout ages like in a fairy tale, to serve as a blessed opportunity to bring people together, to enliven their conversation, to stimulate heart and mind, to foster friendships. Many a leg-end exists on the origin of this heavenly scented black pearl remedying the weari-ness of the day, bestowing well-being and happiness. Due to its taste, its scent and the spiritedness it inoculates to people,

coffee is considered as the magic potion “breathing life into the body alive or dead!” The Otto-mans praised cof-fee not only as a daily beverage, but as one of most important treats presented to the guests with a sol-emn cere-mony on special days and occasions. What turns the presentation of coffee into a digni-fied ceremony are the precious utensils used to prepare and offer coffee. The Ot-toman Palace attributed great impor-tance to using the appropriate style dur-ing the coffee presentation. The most valuable coffee cups, cup sleeves, table-cloths and napkins were being used for the coffee ceremony which was further enriched by sprinkling rose water in pre-cious “gülabdan” (rose water flask) and by offering sherbet (non-alcoholic drinks made with sugar and spices or sugar and fruit juice) in elegant chalice. The exhibi-tion’s goal is to give its visitor a brief chance to experience the spirit of the graceful moments of serenity enjoyed once ago during times of leisure at Otto-man Palaces.

74

Geleneksel hale gelen Aspendos Opera ve Bale Festivali bu yıl da Devlet Opera ve Balesi’nin etkinlikleri, Antalya’nın do-ğal güzellikleri, Aspendos Tiyatrosu’nun muhteşem atmosferiyle yerli ve yabancı sanatseverlere unutulmaz dakikalar ya-şatacak. 09 Haziran Perşembe 2011: İstanbul Devlet Opera ve Balesi, G. Bizet, Car-men, Opera.13 Haziran Pazartesi 2011: Antalya Dev-let Opera ve Balesi, L. CherubiniMedea, Opera.16 Haziran Perşembe 2011: İzmir Devlet Opera ve Balesi, G. Verdi, Otello, Ope-ra.20 Haziran Pazartesi 2011: Devlet Ope-ra ve Balesi, B.Murphy / M.Dede, Bar-baros Dans, Drama.21 Haziran Salı 2011: Viyana Filarmoni Orkestrası, Konser.23 Haziran Perşembe 2011: Ankara Dev-let Opera ve Balesi, W. A. Mozart, Sa-raydan Kız Kaçırma, Opera.29 Haziran Çarşamba 2011: İzmir Dev-let Opera ve Balesi Orkestrası, P.İ. Çay-kovski, Kuğu Gölü, Bale.02 Temmuz Cumartesi 2011: Abay Ka-zakistan Akademik Devlet Opera ve Ba-lesi, G.Puccini, Tosca, Opera.

The Aspendos Opera and Ballet Festival, which has become traditional, will make domestic and foreign art-lovers experi-ence unforgettable moments, thanks to the performances of the State Opera and Ballet, Antalya’s natural beauties and the magnificent atmosphere of the Aspendos Theater, this year too. June 09, Thursday, 2011: İstanbul State Opera and Ballet, G. Bizet, Carmen, Op-era.June 13, Monday, 2011: Antalya State Opera and Ballet, L. CherubiniMedea, Opera.June 16, Thursday, 2011: İzmir State Op-era and Ballet, G. Verdi, Otello, Opera.June 20, Monday, 2011: State Opera and Ballet, B. Murphy / M. Dede, Barbarossa, Dance, Drama.June 21, Tuesday, 2011: Vienna Philhar-monic Orchestra, Concert.June 23, Thursday, 2011: Ankara State Opera and Ballet, W. A. Mozart, The Ab-duction from the Seraglio, Opera.June 29, Wednesday, 2011: İzmir State Opera and Ballet Orchestra, P.I. Tchaik-ovsky, Swan Lake, Ballet.July 02, Saturday, 2011: Abay Kaza-khstan Academic State Opera and Ballet, G. Puccini, Tosca, Opera.

The Sabancı University Sakıp Sabancı Museum (SSM) is hosting a very important exhibition related to the common history of Aegean peoples, under the main sponsorship of ÇİMSA. The exhibition en-titled ‘Across - The Cylades and Western Anatolia During the 3rd Millennium BC’ is composed of artifacts from various Turkish mu-seums as well as the National Archaeological Museum of Athens and the N. P. Goulandris Foundation Museum of Cycladic Art. The exhi-bition examines the relations between Anatolia, where the first steps towards civilization were taken, and the nearby Cyclades islands, and the story of the two cultures that resemble each other, but maintain their regional features, are narrated. A 14-meters long exact replica model of the Cyladic ships is the most interesting piece of the exhibi-tion. The exhibition, which is the outcome of the first cooperation be-tween the museums of the two countries, will be open to visits between May 23 and August 28, 2011.

T A K V İ M c a l e n d a r

Nisan • Mayıs • Haziran 2011

April • May • June

Aspendos Opera ve Bale Festivali başlıyorAspendos Opera and Ballet Festival begins

Ege’nin iki kıyısını buluşturan sergiSabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi (SSM), ÇİMSA’nın ana sponsor-luğunda, Ege’nin ortak tarihine ilişkin çok değerli bir sergiye ev sahipliği yapıyor. ‘Karşıdan Karşıya- M.Ö 3’üncü Bin’de Kiklad Adaları ve Batı Anadolu’ isimli sergi, Türkiye’deki müzelerin yanı sıra Ati-na Milli Arkeoloji Müzesi, N. P. Goulandris Vakfı Kiklad Sanatı Müzesi’nden getirilen eserlerden oluşuyor. Sergide, uygarlığın adımlarının atıldığı Anadolu ve hemen yakı-nında bulunan Kiklad Takımadaları arasındaki ilişkiler inceleniyor, benzeşen, ancak bölgesel özelliklerini koruyan iki kültürün öyküsü dile getiriliyor. Serginin en ilgi çekici parçasını ise, aslına uygun olarak inşa edilmiş 14 metrelik Kiklad teknesi modeli oluşturuyor. İki ülke müzeleri arasındaki ilk iş birliğinden doğan sergi, 23 Mayıs - 28 Ağustos 2011 tarihleri arasında izlenebilir.

Exhibition brings the two sides of the Aegean Sea together

75

Teo Gheorghiu, a recipient of the ‘Beethoven-Ring’ presented by the ‘Bürger for Beethoven Society’ to soloists and conductors for excellence in Beethoven interpretation, meets auditors in İstanbul as part of İstanbul Recitals. June 9, 2011, 21:00, MKM Mustafa Kemal Merkezi.

‘Bürger for Beethoven Society’ tarafın-dan Beethoven’ı en iyi yorumlayan solist ve orkestra şeflerine verilen ‘Beethoven Ring’ ödülünü kazanan Teo Gheorghiu, İs-tanbul Resitalleri kapsamında İstanbul’da dinleyicilerle buluşuyor. 9 Haziran 2011, 21.00, MKM Mustafa Kemal Merkezi.

Beethoven ustası: Teo Gheorghiu

A Master of Beethoven’s Music: Teo Gheorghiu

Günümüzden yaklaşık 10 bin yıl önce başlayan insanlığın uygarlaşma sürecinde, top-lumların doğaya karşı verdiği mücadeleyi, günlük yaşamlarını, inanç dünyalarını, sosyal ve ticari ilişkilerini hatta ölüme karşı gelmek için geliştirdikleri araç gereçler, yani medeniyetin sessiz tanıkları bu sergide sanatseverlerle buluşuyor. Prehistorik Çağ’dan Selçuklu İmparatorluğu’na kadar geniş bir dönemi kapsayan eserlerle kesintisiz bir tarihsel süreç, bugüne kadar hiç izleyici karşısına çıkmamış ob-jelerle, kültür, tarih ve sanat sevdalılarının beğenisine sunuluyor. Son Gün: 30 Eylül 2011, Kadir Has Üniversitesi Binası İstanbul.

This exhibition brings art-lovers together with the struggle of the communities against the nature, their daily lives, worlds of faith, social and commercial relations and even the instruments they developed to contend with death during the civiliza-tion process of humanity that began approximately 10 thousand years ago; i.e. the silent witnesses of civilization. With works covering a broad period from the Prehis-toric Age to the Seljuk Empire, an uninterrupted historical process is presented to the lovers of culture, history and arts, with objects that have not been exhibited before. Last day: September 30, 2011, Kadir Has University Building, İstanbul.

‘Tulumba’ olarak adlandırılan ve 18’inci yüzyılın sonunda kullanılmaya başlanı-lan yangın söndürme düzeneği Osmanlı’da, kendilerine has sosyal yapı-ları, dil kodları, alt kültürleri, geleneği olan bir tulumbacılar sınıfının ortaya çıkmasına yol açtı. Bu sergide, bol kü-fürlü sohbetleri, naralarla yangınlara koşuşları ile bir yaşam biçimini yansıtan tulumbacıları, tulumbacıların günlük hayatına dair objeler ve kullandıkları araç gereçler ile yakından tanıma şansı-nı yakalayabilirsiniz. Son İzlenme tarihi: 31 Mayıs 2011, Kadir Has Üniversitesi Rezan Has Müzesi C Blok.

The firefighting mechanism called ‘tu-lumba’ (water pump) that was intro-duced in end-18th century created an Ot-toman class of firefighters who had their own social structures, terminology, subcultures and tradition. This exhibi-tion allows you to become acquainted with the firefighters, who had a distinct life style with their conversations full of profanity and their hurrying to fires with warning cries, by inspecting objects related to their daily lives and instru-ments used by them. Last day to visit: May 31, 2011, Kadir Has University Re-zan Has Museum, Exhibition Hall C.

Sergilendiği tüm ülkelerde büyük beğe-ni toplayan, ‘Görünmez Müzisyenler Sergisi’ Türk sanatseverlerle buluşuyor. Belçika merkezli vakıf Automatia Foun-dation bünyesindeki 250 mekanik müzik kutusundan özenle seçilen 80 parçanın yer aldığı sergide, Kuzey Amerika ve Avrupa’da üretilen parçalar sergileni-yor. Son izlenme tarihi: 29 Mayıs, Rahmi Koç Müzesi İstanbul.

The ‘Exhibition of Invisible Musicians’, which received great attention in all coun-tries it visited, meets Turkish art-lovers. The 80 items on display have been care-fully selected from the 250 mechanical music boxes of the Automatia Foundation based in Belgium, and they are consisted of pieces produced in North America and Europe. Last day to visit: May 29, Rahmi Koç Museum, İstanbul.

Neolotik’ten Selçuklu’ya sessiz tanıklar

Silent Witnesses from the Neolithic Period to the Seljuks

Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi Türk resim sanatının gizli kalmış önemli us-talarından birini ağırlıyor. 1930’lardan 1970’lere uzanan resim serüveninde, bağım-sız, renkçi ve yenilikçi yaklaşımıyla kendine özgü bir resim dili oluşturan, Türk res-minin çok önemli ancak hak ettiği ölçüde tanıtılmamış ressamlarından İhsan Cemal Karaburçak’ın sanatına ışık tutan retrospektif niteliğindeki sergi sanatseverlerle bulu-şuyor. Son izlenme tarihi: 3 Temmuz 2011, Yer: Pera Müzesi İstanbul.

The Pera Museum affiliated to the Suna and İnan Kıraç Foundation hosts one of the important masters of the Turkish painting who remained secret. The retrospective exhibition, which sheds light on the works of İhsan Cemal Karaburçak who created an authentic style with his independent, colorist and innovative approach between 1930s and 1970s but did not enjoy the popularity he deserved, opens to art-lovers. Last day to visit: July 3, 2011, Pera Museum, İstanbul.

Sıradışı bir ressam: İhsan Cemal Karaburçak

An extraordinary painter: İhsan Cemal Karaburçak

Çanakkale’yi sinemanın büyüsü saracak

Çanakkale, 4-9 Haziran 2011 tarihleri arasında Troia Film Festivali’ne ev sa-hipliği yapacak. Tarihi ve yerli sinema temalarının işleneceği festivalin bir diğer amacı ise, bölgenin tarihini dünya kamu-oyuna tanıtmak.

Çanakkale will host the Troy Film Festi-val in June 4-9, 2011. The aims of the fes-tival, which will focus on historical and Turkish films, include making the history of the region globally known.

Çanakkale will be Permeated by the Magic of Cinema

Görünmez Müzisyenler

Invisible Musicians

Ateş Pervaneleri: Tulumbacılar

Moths to the Flame: Ottoman Fire Brigades

76

İLCITY

MÜZE MUSEUM

KAPALICLOSED

KIŞ SAATLERİWINTER TIME

YAZ SAATLERİSUMER TIME

İLETİŞİMCONTACT

Aksaray Ihlara Vadisi Örenyeri Ihlara Valley • 08:00 - 18:00 08:30 - 16:30 (382) 453 7482

Ankara Anadolu Medeniyetleri MüzesiMuseum of Anatolian Civilizations

• 08:30 - 17:30 08:30 - 19:00 (312) 324 3160

Antalya

Alanya Kalesi Castle of Alanya • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:30 (242) 511 3304

Aspendos ÖrenyeriAspendos Archaeological Site • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 238 5688

Noel Baba Müzesi St. Nicholas Museum Pazartesi Monday 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 238 5688

Simena ÖrenyeriSimena Archaeological Site • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 238 5688

Antalya Müzesi Antalya Museum Pazartesi Monday 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 238 5688

Myra Örenyeri Myra Archaeological Site • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 238 5688

Olympos ÖrenyeriOlympos Archaeological Site • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 238 5688

Patara ÖrenyeriPatara Archaeological Site • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 238 5688

Perge ÖrenyeriPerge Archaeological Site • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 238 5688

Phaselis ÖrenyeriPhaselis Archaeological Site • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 238 5688

Side Müzesi Side Museum Pazartesi Monday 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 753 1006

Side Antik Tiyatrosu Side Antique Theatre • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 753 1542

Termessos ÖrenyeriTermessos Archaeological Site

• 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (242) 238 5688

Aydın

Afrodisias ÖrenyeriAphrodisias Archaeological Site Pazartesi Monday 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (256) 448 8003

Milet Örenyeri Miletus Archaeological Site • 08:00 - 17:00 08:30 - 19:00 (256) 875 5562

Didim Örenyeri Didyma Archaeological Site • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (256) 811 0035

Çanakkale Assos Örenyeri Assos Archaeological Site • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (286) 721 7218

Troia Örenyeri Troia Archaeological Site • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (286) 283 0536

Gaziantep Gaziantep Mozaik Müzesi Gaziantep Mosaic Museum Pazartesi Monday 08:00 - 18:00 09:00 - 19:00 (342) 324 8809

Hatay Hatay Müzesi Hatay Museum Pazartesi Monday 08:30 - 12:0013:00 - 16:30 09:00 - 18:30 (326) 214 6168

TÜRSABMÜZE REHBERİ

TÜRSAB MUSEUMS GUIDE

77

İstanbul

İstanbul Arkeoloji Müzeleriİstanbul Archaeological Museums Pazartesi Monday 09:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (212) 520 7740

Ayasofya MüzesiHagia Sophia Museum Pazartesi Monday 09:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (212) 522 1750

Kariye Müzesi Chora Museum Çarşamba Wednesday 09:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (212) 631 9241

İstanbul Büyük Saray Mozaikleri Müzesiİstanbul Mosaic Museum Pazartesi Monday 09:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (212) 518 1205

Türk ve İslam Eserleri MüzesiMuseum of Turkish and Islamic Arts Pazartesi Monday 09:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (212) 518 1805

Topkapı Sarayı MüzesiTopkapı Palace Museum

SalıTuesday 09:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (212) 512 0480

Topkapı Sarayı Müzesi Harem DairesiHarem Apartments Salı / Tuesday 09:00 - 16:00 09:00 - 19:00 (212) 512 0480

İzmir

Bergama Asklepion ÖrenyeriBergama Asklepion Archaeological Site • 08:00 - 17:00 08:30 - 19:00 (232) 631 2886

Efes Müzesi Ephesus Museum • 08:00 - 17:00 08:00 - 19:00 (232) 892 6010

Efes Örenyeri YamaçevlerThe Terrace Houses • 08:00 - 17:00 08:00 - 19:00 (232) 892 6010

St. Jean Anıtı St. Jean • 08:00 - 17:00 08:00 - 17:00 •

Bergama Akropol ÖrenyeriBergama Akropolis Archaeological Site Pazartesi Monday 08:00 - 17:00 08:30 - 19:00 (232) 631 0778

Efes ÖrenyeriEphesus Archaeological Site • 08:00 - 17:00 08:00 - 19:00 (232) 892 6010-11

Mersin Cennet-Cehennem ÖrenyeriChasm of Heaven and Hell • 08:00 - 17:00 08:00 - 20:00 (324) 714 1019

Muğla

Kayaköy Örenyeri Kayaköy • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (252) 614 1150

Sedir Adası Sedir Island • 08:00 - 17:00 08:00 - 17:00 (252) 241 6948

Kaunos ÖrenyeriKaunos Archaeological Site • 08:00 - 17:00 08:00 - 19:00 (252) 614 1150

Knidos ÖrenyeriKnidos Archaeological Site • 08:00 - 17:00 08:00 - 19:00 (252) 726 1011

Bodrum Mausoleion Anıt MüzesiMausoleion Pazartesi Monday 09:00 -17:00 09:00 -17:00 (252) 316 2519

Bodrum Sualtı Arkeoloji MüzesiBodrum Museum of Underwater

ArcaheologyPazartesi Monday 09:00 - 17:00 09:00 -17:00 (252) 316 2516

Nevşehir

Göreme Açıkhava Müzesi Karanlık KiliseThe Dark Church • 08:00 - 17:00 08:00 - 19:00 (384) 271 2167

Özkonak Yeraltı ŞehriÖzkonak Underground City • 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (384) 271 2167

Derinkuyu Yeraltı ŞehriDerinkuyu Underground City • 08:00 - 17:00 08:00 - 19:00 (384) 271 2167

Göreme Açıkhava MüzesiGöreme Open Air Museum • 08:00 - 17:00 08:00 - 19:00 (384) 271 2167

Kaymaklı Yeraltı ŞehriKaymaklı Underground City • 08:00 - 17:00 08:00 - 19:00 (384) 271 2167

Zelve Örenyeri-Paşabağlar ÖrenyeriZelve - Paşabağlar Underground City

• 08:00 - 17:00 09:00 - 19:00 (384) 411 2525

Trabzon

Sümela Manastırı Sümela Monastery Pazartesi Monday 08:00 - 16:00 09:00 - 18:00 (462) 531 1064

Trabzon Ayasofya MüzesiTrabzon Hagia Sophia Museum

• 08:30 - 17:30 09:00 - 18:00 (462) 223 3043

istanbul arkeoloji müzeleriayasofya müzesi

kariye müzesi istanbul büyük saray mozaikleri müzesi

türk ve islam eserleri müzesitopkapı sarayı müzesi

topkapı sarayı müzesi harem dairesi

bergama asklepıon örenyeri bergama akropol örenyeri

efes müzesi efes örenyeri

efes örenyeri yamaçevler st. jean anıtı

troıa örenyeri assos örenyeri

afrodısıas örenyerimilet örenyerididim örenyeri

kayaköy örenyerisedir adası

kaunos örenyeriknıdos örenyeri

bodrum mausoleıon anıt müzesibodrum sualtı arkeoloji müzesi

alanya kalesiaspendos örenyeri

noel baba müzesisimena örenyeriantalya müzesimyra örenyeri

olympos örenyeripatara örenyeri

perge örenyeriphaselis örenyeri

side müzesiside antik tiyatrosu

termessos örenyeri

79

TÜRSAB-MTM İŞ ORTAKLIĞI’NDAKİMÜZE ve ÖRENYERLERİ

MUSEUMS AND HISTORICAL PLACES UNDER THE MANAGEMENT OF

TÜRSAB-MTM BUSINESS PARTNERSHIP

göreme açıkhava müzesi karanlık kiliseözkonak yeraltı şehriderinkuyu yeraltı şehrigöreme açıkhava müzesikaymaklı yeraltı şehrizelve örenyeri

anadolu medeniyetleri müzesi

ıhlara vadisi örenyeri

cennet-cehennem örenyeri

hatay müzesi

gaziantep mozaik müzesi

sümela manastırıtrabzon ayasofya müzesi

Muze dergi-sayı-1

Education

Transcript of Muze dergi-sayı-1