1438

Masomo katika umuhimu wa

Tawheed. Muhtasari wa kitabu cha Al-Usulu AL-Thalathah

> Kiswahili - Swahili -السواحيلية <

Mtunzi:

Imamu Sheikh Saleh bin Fauzan Al-Fawzan.

Mfasiri:

Yasini Twaha Hassani.

Abubakari Shabani Rukonkwa.

Kimerejewa na:

Yunus Kanuni Ngenda

1

خمترص كتاب األصول اثلالثة

صالح بن فوزان الفوزان فضيلة الشيخ: ل

:ترمجة

ياسني طه حسن

أبوبكر شعبان ركونكوا.

:راجعة م

يونس كنون نغندا

2

MASOMO KATIKA UMUHIMU WA

TAWHIID

Muhtasari wa kitabu cha Al-Usulu AL-Thalathah

Utangulizi:

Kaanza kwa kusema Bismi llahi Rrahmani Rrahim; Kwajina la

Mwenyezi Mungu mwingi wa Rehma mwenye kurehemu.

Ameanza Mwenyezi Mungu Amrehemu risala hii kwa jina la

Mwenyezi Mungu mwingi wa rehma mwenye kurehemu, kwa kufuata

kitabu cha Mwenyezi Mungu mshindi na mtukufu, kwa sababu macho

yako yakiangalia ndani ya msahafu na kabla ya kila sura kuna (Bismi

llahi Rrahmani Rrahim).

Kuanzia neno hili katika risala na katika vitabu nikufuata kitabu

cha Mwenyezi Mungu mshindi na mtukufu, vilevile nabii Muhammad

(s.a.w) Alikua -ana mwambia muandishi- a'ndike mwanzo wa kila

barua wakati anapo watumia viongozi na maraisi na waliyoko mbali

ana walingania katika Uislamu, anaanza kuandika:

Kwajina la Mwenyezi Mungu Mwingi wa rehma mwenye

kurehemu.

Na alikua Mtume (s.a.w) anaanza mazungumzo yake na maneno yake

kwa: Bismi llahi Rrahmani Rrahim, yaonyesha kuanza kwa Bismi

llahi Rrahmani Rrahim ni sunna ya Mtume (s.a.w), vilevile Nabii

Sulaiman (s.a.w) alipo muandikia Malkia -Mfalme wa saba' Yemen-

ameanza kuandika kwa jina la Mwenyezi Mungu Mwingi wa rehma

mwenye kuruhemu: (Malkia akasema: Enyi wahishimiwa! Hakika

nimeletewa barua tukufu* Imetoka kwa Sulaiman nayo ni:

Kwajina la Mwenyezi Mungu Mwingi wa rehma Mwenye kurehemu*

Msinifanyie jeuri, na fikeni kwangu nanyi mmekwisha kuwa wenye

kusalimu amri).

(An-Naml: 29-31).

Inatakiwakuanza na jina la Mwenyezi Mungu Mwingi wa rehma

Mwenye kurehemu, katika kila jambo lenye umuhimu, na katika kila

kitabu chenye umuhimu na thamani, na katika kila risala.

3

Kwa sababu hii wale ambao hawaanzi kwenye vitabu vyao na risala

zao kwa jina la Mwenyezi Mungu Mwingi wa rehma Mwenye

kurehemu, hao wameacha sunna ya Mtume na kuto kufuata kitabu cha

Mwenyezi Mungu Mshindi na mtukufu, huenda kwa sababu hiyo

vitabu vyao na risala zao hazina baraka na ndani yake hakuna faida;

kwa sababu ikiwa hakuna jina la Mwenyezi Mungu Mwingi wa rehma

Mwenye kurehemu huondolewa faida.

Risala ya kwanza Maswala manne ambayo yameambatana na Surati

Al-Asr,

ILIMU Tambua Mwenyezi Mungu akurehemu.

Hili ni neno linalo ashiria umuhimu wa mada, anapo sema: Tambua:

lina maana ya kwamba atakacho kwambia nimuhimu sana.

MWENYEZI MUNGU AKUREHEMU: Hii ni dua kwa mtafutaji wa Ilimu, anawaombea watafutaji wa elimu

Mwenyezi Mungu awarehemu, na awape rehma zake, maneno haya

ndani yake kuna upole kutoka kwa mwalimu kwenda kwa

mwanafunzi, na kwamba yeye anaanza kwa maneno mazuri na dua

njema, mpaka awaathiri kwa maneno hayo na wamuelekee mwalimu

wao.

Lakini mwalimu akianza maneno kwa ukali na maneno yasio faa

jambo hili lina wakimbiza -wanafunzi-, wajibu wa mwalimu na wale

wanao lingania katika njia ya Mwenyezi Mungu, na nijuu ya yule anae

amrisha mema na kukataza mabaya kuwa mpole kwa yule anae ongea

nae, kwa kumuombea dua na kumsifu kwa maneno laini, kwani hili

lapelekea kukubali.

Lakini mtu mwenye kiburi mjeuri, yeye ana maneno maalumu,

Amesema Mwenyezi Mungu Mtukufu:

(Wala msijadiliane na watu wa kitabu ila kwa njia iliyo nzuri kabisa,

isipo kuwa wale walio dhulumu miongoni mwao. Na semeni:

Tumeyaamini yaliyoteremshwa kwetu na yaliyoteremshwa kwenu. Na

Mungu wetu na Mungu wenu ni Mmoja. Na sisi ni wenye kusilimu

kwake).

(Al-Ankabut: 46).

4

Wake walio dhulumu nafsi zao miongoni mwa walio pewa kitabu,

wakafanya ujeuri na kiburi, hao hawalinganiwi kwa upole, wao

hulinganiwa kwa ukali. Amesema Mwenyezi Mungu Mtukufu:

(Ewe Nabii! Pambana na makafiri na wanaafiki, na wakazanie. Na

makaazi yao ni Jahannamu, na huo ndio mwisho mbaya).

(At-Tawba: 73).

Wanaafiki hawajadiliwi kwa silaha, lakini hujadiliwa kwa hoja na

maneno makali, nakuwatahadharisha watu wasiwe karibu nao, na

Amesema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Na uwaambie maneno ya

kuathiri na kuingia katika nafsi zao).

(An-Nisaa: 63).

Hao wana maneno yao maalumu; kwa sababu wao ni wapingaji

wenye viburi, wala

hawataki haki bali wanataka kuwapoteza watu, hao huambiwa kwa

wanayo stahiki.

NILAZIMA JUU YETU KUJIFUNDISHA MAMBO MANNE.

Jambo hili sio hiyari, wala sio lenye kupendeza -ukitaka unafanya

hukutaka unaacha- isipo kua ni lazima hasa.

Tutapo acha kujifundisha mambo haya kwa hakika tuna pata

madhambi, kwa sababu jambo hili ni lazima, hakusema: ni hiyari

kwetu au yapendeza kwetu, lakini kasema: ni lazima kwetu, na jambo

lazima maana yake: mwenye kuliacha hupata dhambi, na kwa sababu

elimu haipatikani isipo kuwa kwa kujifundisha, na kujifundisha kuna

hitaji umuhimu na juhudi na muda, na kuna hitaji ufahamu na

kuhudhurisha moyo, huku ndiko kujifundisha.

Mwenyezi Mungu Anasema katika Suratul Asr: kwa jina la Mwenyezi

Mungu Mwingi wa rehma mwenye kurehemu (Naapa kwa Zama!*

Hakika binaadamu bila ya shaka yumo katika khasara* Isipokuwa

wale walio amini, na wakatenda mema, na wakausiana kwa haki, na

wakausiana kusubiri).

(Al-Asr: 1-3).

5

MAS'ALA MANNE: yaani upekuzi, yameitwa mas'ala; kwa kuwa mambo hayo nilazima

kuulizwa na kutiliwa umuhimu.

JAMBO LA KWANZA: ILIMU. Ilimu: makusudio ya ilimu hapa ni elimu ya kisheria; kwa sababu

ndio ambayo ni lazima kujifundisha, na mas'ala haya ni lazima

kujifundisha kwa kila Muislam, mwanamume au mwanamke, alie

huru au mtumwa, tajiri au maskini, mfalme au raiya. Kila Muislam ni

lazima kwake kujifundisha mas'ala haya manne.

Na hili ndio linaloitwa na wanachuoni Ulazima waki pekee, ndio

ambao ni lazima kwa kila mmoja katika Waislam, swala tano kwa

wanamume na wanawake, na swala ya jamaa misikitini kwa

wanamume. Jambo hili ni lazima kwa kila Muislam kujifundisha, kwa

sababu hiyo alisema: ni lazima juu yetu, na hakusema: ni lazima kwa

baadhi yetu, ila kasema: ni lazima juu yetu, yaani sisi Waislam, hii

nikatika elimu ambayo ni lazima kwa kila mtu; kwa sababu elimu zipo

namna mbili: Jambo la kwanza ambayo ni lazima kwa kila mtu

kujifundisha, hakuna udhuru kwa asiye jifundisha, nayo niile ambayo

haisimami dini bila yenyewe, mfano nguzo za Uislamtano ambazo ni:

A.Shahada mbili,

B.kusimamisha Swala,

C.kutoa Zaka,

D.kufunga Mwezi mtukufu wa Ramadhani,

E. Kuhiji nyumba ya Mwenyezi Mungu,

Haifai kwa Muislam kuto jua mambo haya ni lazima kujifundisha.

Kwa sababu kujifundisha maana ya Shahada mbili ndiko kujifundisha

Tauhidi, anajifundisha Muislam tauhidi ili aifanyie kazi, na

ajifundishe yanayo kwenda kinyume na tauhidi ili ajiepushe nayo,

haya ndio mafungamano ya Shahada mbili, vilevile ajifundishe nguzo

za swala na sharti zake, na yalio yalazima ndani ya swala, na sunna za

swala.

Vilevile ajifundishe hukumu za zaka, na ajifundishe hukumu za funga,

na ajifundishe hukumu za hija, anapotaka kuhiji ni lazima ajifundishe

6

hukumu za hija na hukumu za umra, ili atekeleze ibada hizi katika njia

ilio amrishwa.

Na kipengele hiki hakuna udhuru kwa yeyote kuto kijua, nacho

kinaitwa ulazima wa kila Muislam.

Sehemu ya pili katika vigawanyo vya elimu: nayo ni tofauti na elimu

ya kisheria ambayo umma unaihitaji kwa ujumla wake, nasio kila mtu

huihitaji, mfano hukumu za kuuza na kununua na hukumu za

muamala, na hukumu za kutoa wakfu,na mirathi na usia, na hukumu

za kuoa, na hukumu za makosa ya jinai, mambo haya nilazima kwa

umma; lakini sio lazima kwa kila mtu kujifundisha, isipokuwa watapo

jifundisha wenye kutosheleza na malengo yakatimia miongoni mwa

wanachuoni yatosha; jambo hili linaitwa: faradhi kifaya, wakifanya

baadhi ya watu madhambi huondoka kwa wengine, na watapo liacha

wote basi hupata dhambi wote.

Ilimu ya lazima ndio ambayo ataulizwa mja siku ya kiyama, kwa nini

hukujifundisha? Kwa nini hukuuliza? Ilimu ambayo ataisema pindi

atapo wekwa ndani ya kaburi: Mola wangu ni Mwenyezi Mungu, na

Uislam ndio dini yangu, na nabii wangu ni Muhammad (s.a.w) jambo

hili laokoa, ataambiwa: umejifundisha wapi? Atasema: nimesoma

kitabu cha Mwenyezi Mungu na nikajifundisha.

Ama Yule alie jitenga mbali na elimu hiyo kwa hakika atapo ulizwa

katika kaburi lake atasema: hahahaha sijuwi niliwasikia watu

wakisema jambo Fulani nami nikalisema.

Mtu kama huyu atawashiwa moto ndani ya kaburi lake -Allah

atunusuru- na kaburi litambana hadi mbavu zake hupishana, na kaburi

lake huwa ni shimo miongoni mwa mashimo ya moto wa Jahannam;

kwa sababu yeye hakutaka kujifundisha wala kusoma, ataambiwa:

(Hukutaka kujifundisha wala kusoma).

Kapokea hadithi hii Imam Bukhari kwa ufupi kwa hadithi ya Anas

(1338) na kaipokea pia Imam Muslim kwa ufupi hadithi ya Anas (r.a)

(2870).

Na kaipokea Abuudaud kwa hadithi ya Bara' bin A'zib (r.a) kwa urefu

(4752).

7

Yeye hakujifundisha, wala hakuwafuata wanachuoni, bali yeye

kapoteza uhai wake, huyu ndio ambae atakua sehemu mbaya -Allah

atunusuru.

ILIMU: Hii ndio ilimu ya kisheria, kinacho takiwa kwa ujumla wetu

na mmoja mmoja nako nikumjua Mwenyezi Mungu kwa Majina yake

na Sifa zake, na kujua haki zake juu yetu, nayo ni Kumuabudu yeye

peke yake hana mshirika katika u'ngu wake, jambo la kwanza

kulitambua mwanadamu ni kumjua Mola wake Mtukufu, na namna ya

kumuabudu.

NA KUMJUA MWENYEZI MUNGU, NA KUMJUA MTUME

WAKE.

KUMJUA MWENYEZI MUNGU: Vipi mja atamjua Mola wake? Atamjua kwa alama zake na viumbe

wake, miongoni mwa alama za kumjua kwake: usiku na mchana, na

katika viumbe vyake: jua na mwezi, kama tunavyo bainisha hapa kwa

matakwa ya Allah.

Hujulikana Mwenyezi Mungu kwa alama zake za kidunia na Aya zake

za qur-ani. Anapo soma qur-ani, humtambua Mwenyezi Mungu

Mtukufu kwamba yeye ndio ambae kaumba mbingu na ardhi, naye

Mwenyezi Mungu ndie ambae kavifanya kuwa vyepesi vilivyoko

mbinguni na ardhini, naye Mwenyezi Mungu ndie ambae Ana huisha

na kufisha, naye nimuweza juu ya kila kitu, naye ni Mwingi wa rehma

mwenye kurehemu, Qur-ani ina mtambulisha Mwenyezi Mungu

Mtukufu, naye Mwenyezi Mungu ndie ambae Ametune'mesha ne'ma

zote, naye Mwenyezi Mungu ndie Alie tuumba na kuturuzuku, utapo

soma qur-ani utamjua Mola wako Mshindi na Mtukufu kwa Majina

yake na Sifa zake na vitendo vyake.

Na utakapo angalia katika hii dunia utamtambua Mola wako Mtukufu

kama yeye ndie alie umba, na akafanya wepesi katika huu ulimwengu

na akaupitisha kwa hikma yake na kwa Ujuzi wake, Hii ndio Elimu ya

kumjua Mwenyezi Mungu Mtukufu.

NA KUMJUA MTUME WAKE: Yeye ni Muhammad (s.a.w) kwa sababu yeye ni Mwenye kufikisha

niaba ya Mwenyezi Mungu Mtukufu, na yeye niwakati baina yetu na

8

Mwenyezi Mungu Mtukufu katika kufikisha ujumbe, hapana budi

kumjua, unafahamu yeye ni nani? Unafahamu ukoo wake?

na ujuwe mji wake, na ujuwe aliyo kuja nayo (s.a.w) unafahamu

namana Wahyi ulivyo anza kushuka? Na namna alivyo simama katika

kulingania katika njia ya Mwenyezi Mungu Mtukufu katika mji wa

Makkah na Madina, unajua hestoria ya mjumbe wa Mwenyezi Mungu

(s.a.w) japo kwa ufupi?.

Mtume (s.a.w) yeye ni Muhammad bin Abdullah bin Abdul muttwalib

bin Hashim bin Abdi manafi mpaka mwisha wa nasabu ya mtume

mtukufu ambayo inaishia kwa NaBii Ibrahim (s.a.w), na unajua

namna alivyo ishi kabla ya utume, na namna alivyo jiwa na wah'yi

kutoka kwa Mwenyezi Mungu Mtukufu, na nini alicho fanya (s.a.w)

baada ya kupewa utume, utayajua yote hayo kwa kusoma hestoria

yake (s.a.w). na haifai kwa Muislam kutomjua mtume (s.a.w) vipi

unamfuata mtu hali yakua humjuwi?! Haiingii akilini.

NA KUIJUA DINI YA KIISLAM. Kuijua dini ya kiislam: ambayo ndio dini ya huyu Mtume (s.a.w) bali

ndio dini ya Mwenyezi Mungu Mtukufu ambae kawaamrisha kwa dini

hiyo waja wake, naye ndio ambae amekuamrisha kuifuata, na wewe

watakiwa kuifuata, hapana budi kuijua hii dini, na Uislam ndio dini ya

Mitume wete. Mitume wete dini yao Uislam kwa maana ya ujumla,

yeyote alie mfuta Mtume miongoni mwa Mitume huyo ni Muislam

mbele ya Mwenyezi Mungu Mtukufu mwenye kumfuata yeye,

mwenye kumpwekesha yeye.

Huu ndio Uislam kwa maana ya ujumla, hakika ni dini ya Mitume

wote, Uislam nao ni kujisalimisha kwa Mwenyezi Mungu kwa

tauhidi, na kumfuata yeye kwa kutii, na kujiepusha na ushirikina na

watu wake.

Ama Uislam kwa maana yake halisi niule ambao amemtuma nao

Mwenyezi Mungu Mtume wake Muhammad (s.a.w) kwa sababu

baada ya kutumwa Mtume (s.a.w) hakuna dini isipokuwa dini yake

(s.a.w), na Uislam umehusishwa katika kumfuata yeye (s.a.w)

haiwezekani Yahudi akasema: Mimi ni Muislam, au Naswara aseme:

Mimi Muislam baada ya kutumwa Mtume (s.a.w) haliyakua hamfuati,

Uislam baada ya kutumwa Mtume (s.a.w) ni kumfuata, Amesema

Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Sema: Ikiwa nyinyi mnampenda

9

Mwenyezi Mungu basi nifuateni mimi, Mwenyezi Mungu

atakupendeni.

)Al-Imran: 31).

Huu ndio Uislam kwa maana ya ujumla na kwa maana yake halisi.

KWA DALILI. Kwa dalili: sio kwa kuiga lakini kwa dalili katika Qur-ani na Sunna,

hii ndio elimu.

Amesema Ibnul-QaYyim katika kitabu chake Al-kafiyatu shafiya:

Ilimu kasema Mwenyezi Mungu kasema Mtume wake kasema

Swahaba hao ndiyo wajuzi Siyo elimu inayo sababisha tofauti za

kijinga kati ya Mtume na maoni ya Fulani, hii ndio elimu.

Elimu ni ile elimu ya kitabu(Quraan) na sunna, na kuhusu maneno ya

wanachuoni yenyewe husherehesha na kuweka wazi zaidi maneno ya

Mwenyezi Mungu na maneno ya Mtume wake (s.a.w)

Na kwa hakika ndani ya maneno hayo au baadhi yake huwa kuna

makosa.

KUIFANYIA KAZI ELIMU JAMBO LA PILI: KUIFANYIA KAZI. Kuifanyia kazi, maana yake: kwa elimu kwa sababu mwanadamu

anafundisha na ana jifundisha hapana budi kuifanyia kazi elimu yake,

elimu bila matendo itakua ni hatari kwa mwenye nayo, haiwi elimu

yenye manufaa ila kwa matendo, ama Yule alie jifundisha na

hakuifanyia kazi elimu yake huyo kakasirikiwa; kwa sababu yeye

kaijuwa haki na akaiacha kwa elimu.

Mtunzi anasema: (Na Mwanachuoni hakuifanyia kazi elimu yake

Ataadhibiwa kabla ya wenye kuabudia Masanamu).

Na jambo hili limetajwa kwenye hadithi tukufu: (Mtu wa mwanzo

kuingizwa katika moto siku ya kiyama, Mwanachuoni ambae

hakuifanyia kazi elimu yake(.

Kapokea hadithi hii Imam Tirmidhi (2382).

nayo ni hadithi ndefu ndani yake: (Hao wenye sifa tatu ndio wa

mwanzo kabisa kuingizwa katika moto siku ya kiyama), hadithi ya

Abaa huraira (r.a).

10

Elimu imeambatanishwa na vitendo, na vitendo ndio matunda ya

elimu, elimu bila vitendo ni kama mtu bila matunda, hauna faida

ndani yake, na elimu imeletwa ili ifanyiwe kazi.

Kama yalivyo matendo yasio kua na elimu inakua ni msiba na

upotevu kwa mtendaji.

Ikiwa mwanadamu anafanya matendo bila elimu kwa hakika matendo

yake yana kuwa ni msiba na tabu kwa mtendaji, Amesema Mtume wa

Mwenyezi Mungu (s.a.w):

(Yeyote atakae fanya Amali hakuna Amri yetu yatakuwa ni yenye

kurejeshwa).

Kapokea hadithi hii Imam Bukhari kabla ya hadithi (7350), na Muslim

(18/1718), hadithi ya Bibi Aisha (r.a), na kapokea Bukhari (2697) na

Muslim (17/1718) kutoka kwa Bibi Aisha (r.a) Amesema: Amesema

Mtume wa Mwenyezi Mungu (s.a.w): (Yeyote atakae zua katika dini

yetu hii jambo lisilo kuwemo atarejeshewa).

Na kwa sababu hii tuna soma katika suratul Fatiha katika kila raka:

(Tuongoze njia iliyo nyooka* Njia ya wale ambao uliyo waneemesha,

siyo ya wale waliyo kasirikiwa na wala waliyo potea).

(Al-Fatiha: 6-7).

Akataja Mwenyezi Mungu wale ambao wanafanya bila elimu walio

potea, na wale ambao wanafahamu na hawayafanyii kazi

wamekasirikiwa, tuzindukane na jambo hili kwa sababu ni muhimu

sana.

KULINGANIA KATIKA ILIMU. JAMBO LA TATU: KUILINGANIA KWAKE. Kuilingania katika njia ya Mwenyezi Mungu: maana yake: haitoshi

kujifundisha mwanadamu na akafanya pekeyake, wala asilinganii

katika njia ya Mwenyezi Mungu Mshindi na Mtukufu, hapana budi

awalinganie wengine, ili ainufaishe nafsi yake na nafsi za wengine, na

kwa sababu elimu hii ni amana, sio milki yako ukawa unailimbikiza tu

na una wanyima watu, na watu wana shida nayo, ilio wajibu kwako

kufikisha na kubainisha na kuwalingania watu katika kheri, hapana

budi kuifikisha na kuibainisha kwa watu.

Amesema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Na pindi Mwenyezi Mungu

alipo funga ahadi na walio pewa Kitabu kuwa: Lazima

11

mtawabainishia watu, wala hamtokificha). (Al-'Imran: 187). Ahadi hii

kaichukua Mwenyezi Mungu kwa Wanachuoni wawabainishie watu

yale walio fundishwa na Mwenyezi Mungu ili waeneze kheri, na

wawatowe watu katika gize kuwaweka katika nuru, Hii ndio kazi ya

Mitume (s.a.w) na wafuasi wao, Amesema Mwenyezi Mungu

Mtukufu: (Sema: Hii ndiyo njia yangu ninalingania kwa Mwenyezi

Mungu kwa ilimu mimi na wanao nifuata.

Na ametakasika Mwenyezi Mungu! Wala mimi si katika washirikina).

(Yusuf: 108).

Hii ndiyo njia ya Mtume (s.a.w) na nhia ya wafuasi wake, ilimu na

matendo na kulingania kwa Mwenyezi Mungu Mtukufu, yeyote asie

lingania haliyakuwa anao uwezo wa kulingania na ilimu anayo

akaificha, kwa hakika atafungwa kamba za moto mdomoni mwake

siku ya kiyama kama ilivyo katika hadithi. Kaipokea Abuu daudi

(3658), na Tirmidhi (2649), na Ibnu Maja (261) na (266) hadithi ya

Abaa huraira (r.a) Amesema: Amesema Mtume wa Mwenyezi Mungu

(s.a.w): (Yeyote atakae ulizwa katika mambo ya ilimu akaficha,

atafungwa kamba na Mwenyezi Mungu za moto mdomoni mwake

siku ya kiyama). Na Ibnu Maja (265) kwa hadithi ya Abii Saidi l-

khudri (r.a) Amesema: Amesema Mtume wa Mwenyezi Mungu

(s.a.w): (Yeyote atakae ficha Elimu katiaka Elimu anazo wanufaisha

Mwenyezi Mungu watu, mambo ya dini, Allah atamfunga siku ya

kiyama kamba za moto mdomoni mwake).

KUFANYA SUBRA JUU YA MAUDHI YANAYO PATIKANA NDANI YAKE.

JAMBO LA NNE: KUFANYA SUBRA JUU YA MAUDHI YANAYO PATIKANA NDANI YAKE.

Subra juu ya maudhi yanayo patikana ndani yake:

kama inavyo julikana yeyote ane walingalia watu aka waamrisha

mema na aka kataza mabaya, kwa hakika atafikwa na maudhi kwa

watu waovu; kwa sababu watu wengu hawapendi kheri, bali hupenda

matamaniyo na haramu na matakwa ya nafsi yaliyo mabaya,

anapokuja mwenye kuwalingania kwa Mwenyezi Mungu, na kukemea

matamanio yao, hapana budi.

12

Miongoni mwao kufanya vibaya ima kwa maneno au kauli,

Ni lazima juu ya mwenye kulingania katika njia ya Mwenyezi Mungu

na kutaka radhi za Mwenyezi Mungu asubiri maudhi, na aendelee

katika kulingania, na kiigizo chake ni Mitume (s.a.w) na mbora wao

na wa mwisho wao Muhammad (s.a.w).

Yamemfika mangapi kutoka kwa watu? Na maudhi mangapia

kayapata kwa maneno na vitendo? Walisema: mchawi, muongo,

wakasema: mwandawazimu. Wakasema dhidi yake maneno ambayo

ameyataja Mwenyezi Mungu Mtukufu ndani ya Qur-ani,

wakamfanyia maudhi, kapigwa mawe mpaka miguu yake ikatoa damu

(s.a.w) wakati alipo walingania katika njia ya Mwenyezi Mungu,

kawekewa utumbo wa ngamia juu ya mgongo wake akiwa ana sujudu

mbele ya Alkaaba, kaahidiwa kuuliwa katishwa, katika vita vya Uhudi

ali dhuriwa yeye na maswahaba zake (s.a.w),

kavunjwa memo yake manne ya mbele, kapasuliwa kichwani mwake

(s.a.w) kasukumwa ndani ya shimo, haliyakuwa ni nabii wa

Mwenyezi Mungu, madhara yote haya kayapata katika kulingania

kwaajili ya Mwenyezi Mungu, lakini yeye kasubiri kavumilia

haliyakua ndio mbora wa viumbe wote (s.a.w), hapana budi kwa Yule

anae fanya kazi ya kulingania kufikwa na maudhi kiasi cha imani yake

na dawa wake; pamoja na yote hayo yatakiwa asubiri, akiwa yupo

katika haki, asubiri avumilie, yupo katika njia ya Mwenyezi Mungu na

maudhi yanayo mfika yatakuwa katika mizani yake mema mbele ya

Mwenyezi Mungu Mtukufu.

Mambo haya ma nne nilazima tujifundishe kwa urefu,

Kauli yake Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Naapa kwa Zama!).

(Al-Asr1).

Ameapa Mwenyezi Mungu Mtukufu kwa zama na wakati nao ni

kiumbe, na Mwenyezi Mungu Mtukufu anaapa kwa anacho kitaka

miongoni mwa viumbe, na kiumbe haapi isipokuwa kwa jina la

Mwenyezi Mungu, Na Mwenyezi Mungu haapi isipokuwa kwa kitu

chenye umuhimu, na ndani yake kuna alama miongoni mwa alama

zake, Utakasifu niwake na ametukuka, ndani ya zama kuna

mazingatio na umuhimu, na kwa sababu hiyo Ameapa Mwenyezi

Mungu kwa muda wa Laasiri, na kwa usiku unapo funika na akaapa

kwa mchana. Ama kiumbe haifai kuapa isipokua kwa jina la

Mwenyezi Mungu, na haifai kwetu kuapa kwa asie kua Mwenyezi

13

Mungu, Amesema Mtume (s.a.w): (Yeyote atakae apa kwa asiye kua

Mwenyezi Mungu kwa hakika amekufuru au ameshirikisha). Kapokea

hadithi hii Imam Abuu daudi (3251), na Tirmidhi (1535) kwa hadithi

ya Ibni Omar (r.a).

Na Akasema: (Yeyote anae taka kuapa Aape kwa jina la Mwenyezi

Mungu au akae kimya).

Kapokea hadithi hii Imam Bukhari (6108), na Muslim (1646) kwa

hadithi ya Ibni Omar (r.a).

NI LIPI JIBU LA KIAPO? Ni kauli yake: (Hakika binaadamu bila ya shaka yumo katika

hasara).

(Al-Asr: 2).

Mwanaadamu Binaadamu woote hakuvuliwa hata mmoja siyo

wafalme wala maraisi, wala matajiri, wala

Mafakiri, wala walio huru, wala watumwa, wala wanamume wala

wanawake, kila binaadamu yupo katika Hasara, maana yake: katika

hasara na maangamio ikiwa wataupoteza huu muda ulio wa thamani,

wakautumia katika kumuasi Mwenyezi Mungu, na katika yanayo

wadhuru.

Wanaadamu weete wamo ndani ya hasara na maangamio isipokuwa

atakae sifika na sifa nne nazo: Ilimu, na Matendo, na kulingania katika

njia ya Mwenyezi Mungu, na kufanya subra juu ya maudhi.

Yeyote atakae sifika na sifa hizi nne ameokoka katika hii hasara. Wala

haiwezekani kumuamini Mwenyezi Mungu isipokuwa kwa Ilimu,

Ambayo ndio kumjuwa Mwenyezi Mungu.

(Na wakatenda mema). (Al-Asr: 3).

Maana yake: wamefanya matendo yalio mazuri katika mambo ya

lazima na yasio yalazima, wakatumia muda wao kwa matendo mema

kwa yale yanayo wanufaisha katika dini yao na dunia yao.

Hata matendo ya kidunia ndani yake kuna ujira ikiwa utakusudia

katika hayo matendo kuwa ni sababu ya kufanya twaa, itakuwaje

matendo kwaajili ya akhera, lamsingi jitahidi usipoteze muda utumie

katika mambo yanayo kunufaisha na yanayo kufiidisha.

)Na wakausiana kwa haki). (Al-Asr: 3).

Wameamrisha mema, na Wamekataza mabaya, na Wakalingania

katika njia ya Mwenyezi Mungu Mtukufu, Na Wakafundisha Ilimu

yenye manufaa, na Wakazagaza Ilimu na kheri kwa watu.

Wakawa walinganiaji katika njia ya Mwenyezi Mungu Mtukufu.

14

)Na wakausiana kusubiri). (Al-Asr: 3).

Walifanya subra kwa yale walio yapata,

Na Subra katiak lugha ya kiarabu: kuziwia, lakini makusudio hapa:

kuiziwia nafsi katika kumcha Mwenyezi Mungu.

Nazo zipo aina tatu:

1. Kufanya subra katika kumtii Mwenyezi Mungu.

2.Kufanya subra kwa yale aliyo kataza Mwenyezi Mungu.

3.Kufanya subra juu ya makadara ya Mwenyezi Mungu.

1.Subra katika kumtii Mwenyezi Mungu, kwa sababu nafsi inapenda

uvivu na inapenda raha, hapana budi kuizoweza binaadam nafsi juu ya

kutii na kusali na kufunga na kupigana jihadi katika njia ya Mwenyezi

Mungu japokuwa mambo haya nafsi haiyapendi, anaiziwiya katika

utiifi wa Mwenyezi Mungu.

2.Kufanya subra kwa yale aliyo kataza Mwenyezi Mungu.

Nafsi inataka mambo ya haramu, na mambo ya matamanio, inaelekea

huko na kuvutiwa sana, hapana budi aifunge na kuiziweya katika

mambo ya haramu, jambo hili lahitaji subra, na siyo jambo rahisi

kuizuiya nafsi katika mambo ya matamanio ya haramu, ambae hana

subra kwa hakika nafsi yake itamshinda na itamvuta kwenye haramu.

3.Kufanya subra juu ya makadara ya Mwenyezi Mungu yenye kuu

miza.

Matatizo yanayo mpata mwanaadamu kwa kufiliwa na mtu wake wa

karibu, au kupoteza mali, au maradhi yanayo mpata mwanaadamu,

hapana budi afanye subra juu ya hukumu na makadara ya Mwenyezi

Mungu, asikate tamaa wala kuchukia, bali auziwiye ulimi na kuto

omboleza na kutokata tamaa, na aiziwiye nafsi kutokata tamaa, na

aziwiye viungo na kuto jipiga makofi na kuchana nguo kwa hasira, Hii

ndiyo subira wakati wa matatizo.

Kuhusu maasi asifanyi subra juu yake bali atubiye kwa Mwenyezi

Mungu na ayakimbiye; lakini wakati wa mitihani ambayo hukuingia

ndani yake, bali nikutoka kwa Mwenyezi Mungu Mtukufu

amekukadiria juu yako na kukupa mtihani au adhabu kwako kutokana

na madhambi uliyo yafanya, kama alivyo sema Mwenyezi Mungu

Mtukufu:

15

(Na misiba inayo kupateni ni kwa sababu ya vitendo vya mikono

yenu. Naye anasamehe mengi). (Ash-Shura: 30).

Utapofika msiba kwa Muislam katika nafsi yake au mali zake au

watoto zake au ndugu wa karibu au yeyote kati ya ndugu zake

Waislam ni juu lako kufanya subra na kutegemea malipo kwa

Mwenyezi Mungu.

Amesema Mwenyezi Mungu Mtukufu:

(Wale ambao ukiwasibu msiba husema: Hakika sisi ni wa Mwenyezi

Mungu, na kwake Yeye hakika tutarejea * Hao juu yao zitakuwa

Baraka zitokazo kwa Mola wao Mlezi na rehema. Nao ndio wenye

kuongoka).

(Al-Baqara: 156-157).

Hii ndio subra, na mfano wake kufanya subra juu ya maudhi unayo

yapata katika kulingania neno la Mwenyezi Mungu Mtukufu hayo

nikatika matatizo, nilazima ufanye subra kwa hayo unayo yapata

katika njia ya kheri, Nawala usiachi kufanya kheri; kwa sababu baadhi

ya watu wanataka kufanya kheri lakini akikutana na jambo linalo

chukiza anasema: sio lazima juu yangu kuiweka nafsi yangu kwenye

mambo kama haya, kisha anaacha kufundisha ikiwa ni mwalimu,

anaacha kulingania katika njia ya Mwenyezi Mungu, anaacha kuongea

ikiwa ni khatwibu wa muskiti, anaacha kusalisha muskitini, anaacha

kuamrisha mema na kukataza mabaya, Huyu hakusubiri kwa aliyo

yapata miongoni mwa maudhi.

Amesema Imam Shaafy (r.a): "Laiti Mwenyezi Mungu asinge teremsha dalili kwa waja wake ila surahii ingeliwatosha".

Kwa hakika kanukuu Imam Shafy: yeye ni Muhammad ibni Idrisa

Ashaafy nasabu kwa babu yake wa nne jinalake shafy, nae ni

mkuraishi, katika familia ya mutw-labi, kafariki mwaka (204) h.j.r.

naye ni mmoja kati ya Maimamu wa nne, na akasema maneno haya

kwa sababu Mwenyezi Mungu kabainisha kwanye sura hii sababu za

kupotea na sababu za kuongoka

.

Kuhusu sababu za kuongoka: Asifike mwanaadamu na hizi sifa nne:

Ilimu, na Matendo, na Kulingania, nakufanya subra juu ya maudhi

yanayo tokea katika njia ya Mwenyezi Mungu Mtukufu, ikasimama

hoja kutoka mwa Mwenyezi Mungu juu ya waja wake kwa sura hii,

16

Hakika Mwenyezi Mungu Mtukufu ana waambia: Hakika mimi Allah

nime kubainishieni sababu za kuokoka katika sura hii fupi sana.

Na Qur-ani yate pamoja na Sunna vime fafanuwa zaidi mambo haya

ma nne, lakini sura hii imebainisha sababu za kuongoka kwa ujumla,

ikasimama hoja kwa viumbe, na zikabaki dalili ndani ya qur-ani na

sunna ziki fafanuwa zaidi na kuweka wazi mambo haya ma nne, na

wala sio makusudio ya Imam Shafy kwamba sura hii yawatosha watu,

kama asingeliteremsha Mwenyezi Mungu sura tofauti na hii, lakini

hoja imesimama juu yao; kwa sababu Mwenyezi Mungu kisha

bainisha ndani yake sababu za kuokoka na sababu za uongofu,

asitokei yeyote siku ya kiyama akasema:

Mimi sijuwi sababu za uongofu wala sijuwi sababu za kupotea naye

akisoma sura hii fupi sana.

NA AKASEMA IMAMU BUKHARI (r.a): MLANGO UNAO ELEZEA ILIMU KABLA

YA KAULI NA MATENDO.

Na dalili: (Basi jua ya kwamba hakuna Mungu anayefaa kuabudiwa

kwa haki isipokuwa Mwenyezi Mungu, na omba maghufira kwa

dhambi zako na za Waumini wanaume na Waumini wanawake).

(Muhammad: 19).

Akaanza Ilimu kabla ya kauli na matendo.

Bukhari: yeye ni Muhammad bin Ismail bin Imrahim Al-Bukhary,

kanasibishwa na Bukhara mji uliyoko Mashariki, ni Imam wa Hadithi

bingwa wa kuhifadhi (r.a), mtunzi wa (Swahihi) kitabu ambacho kina

usahihi baada ya kitabu cha Mwenyezi Mungu.

Ilimu kabla ya kauli na matendo; kwa sababu matendo hayanufaishi

isipokuwa yakijengewa juu ya ilimu, lakini matendo yaliyo jengeka

juu kutenda.

Na dalili: kuhusu kichwa cha habari kauli yake Mwenyezi Mungu

Mtukufu: (Basi jua ya kwamba hakuna Mungu anayefaa kuabudiwa

kwa haki isipokuwa Mwenyezi Mungu, na omba maghufira kwa

dhambi zako). (Muhammad: 19).

Hakika kaanza na Ilimu, Na kauli ya ujinga kwa hakika

hayamnufaishi mwenye nayo bali ni hasara kwake na upotovu juu

yake siku ya kiyama, hapana budi atangulize kujifundisha kabla ya

yake Tukufu: (Na omba maghufira) hii ndio Amali, Akaanza

Mwenyezi Mungu Mtukufu kwa Elimu kabla ya amali; kwa sababu

matendo yakiwa niya kijinga hakika hayamnufaishi mwenye nayo,

17

Aanze mwanaadamu na Elimu kwanza kisha afanye yale aliyo

jifundisha, huu ndio msingi wa dini ya uislam.

Utangulizi:

Kila sifa kamilifu niza Mwenyezi Mungu muumba wa vitu vyote sala na

amani ziwe juu ya kipenzi cha Allah mtume wetu Muhammad (s.a.w) ambae

ametuwa akiwa nirehma kwa walimwengu wote akiwa nimwenye kubashiri

pepo na kukhpfisha moto, na ziwe juu ya maswahaba zake wote waongofu na

wote watakao fuata muongozo wake mpaka siku ya qiyama.

Kitabu hiki ni muendelezo wa sehemu ya kwanza ya kitabu kilicho

tangulia tukiwa tunaendelea kunufaika na maneno alio andika imamu Imamu

Sheikh Saleh bin Fauzan Al-Fawzan. Mwenyezi Mungu amhifadhi.

RISALA YA TATU MAMBO MATATU NI LAZIMA MUISLAM

AJIFUNDISHE NA AYAFANYIE KAZI .

Tambua Mwenyezi Mungu akurehemu ya kwamba nilazima juu ya kila

Muislam wa Kiume na Wakike kujifundisha mambo haya matatu na kuyafanyia

kazi.

TAMBUA: ni neno ambalo huletwa kwaajili ya umuhimu wa kinacho elezwa

baadae, na maana yake: jifundishe na ufahamu na uwe na yakini.

MWENYEZI MUNGU AKUREHEMU: Hii ni dua kwako ya rehma, na

hili pia limekwisha tangulia kwamba mwalimu yatakiwa awe mpole kwa

mwanafunzi, na amuombee dua na kumuhimiza, kwa sababu haya nikatika njia

bora za kufundisha, na wala haifai kwake kumkabili kwa ukali na uzito na

chuki, kwa sababu haya nanapelekea achulie Elimu, pia yaonyesha nasaha ya

mwanachuoni, na kwamba yeye anachotaka ni nasaha na kuelekeza na usawa.

NI LAZIMA: Yaonyesha kwamba jambo hili siyo hiyari, anaetaka

anafanya na asietaka anaacha, bali ulazima hapa ni katika namna ya mkazo

kutoka kwa Mwenyezi Mungu Mtukufu, na siyo ulazima kutoka kwa

mwanachuoni, bali ni kutoka kwa Mwenyezi Mungu Mtukufu kwa yale aliyo

yateremsha katika Kitabu na Sunna, katika kuwalazimisha waja kwa mambo

haya.

18

NI LAZIMA JUU YA KILA MUISLAM WAKIUME NA WAKIKE,

Maana yake: ni lazima juu yakila mwanamume na mwanamke miongoni mwa

Waislam sawasawa wakiwa huru au watumwa au wanaume au wanawake, kwa

sababu mwanamke hushirikiana na mwanaume kwenye mambo ya lazima mengi

sana, isipokuwa yale yanayo wahusu wanaume pekeyao kwa dalili inayo

wahusu wao tu, mfano: ulazima wa swala za jamaa misikitini, swala za ijumaa,

na mfano wa kuzuru makaburi mambo haya ni haswa kwa wanaume, na mfano

wa kupigana Jihadi katika njia ya Mwenyezi Mungu, sababu jambo hili ni

maalumu kwa wanaume.

MAMBO MATATU :

Kujifundisha maana yake hapa: kupata elimu kutoka kwa wanachuoni na

kuhifadhi na kufahamu na kudiriki mambo sawasawa, hii ndiyo elimu, nawala

siyo makusudio kujisomea tu ovyo au kutwalii tu.

Na haifai kujifundisha kwenye vitabu kama hali ya zama tulizo nazo, kwa

sababu kujifundisha kwa kutumia vitabu ni hatari sana, hupatikana madhara

makubwa, na kufundishana -kwanjia hiyo ya vitabu- kuna dhuru zaidi kuliko

mjinga; kwa sababu mjinga anatambuwa kama yeye ni mjinga na husimama

kwenye kiwango chake, lakini mwenye kujifundisha hujiona ya kwamba ni

mjuzi, ana halalisha aliyo ya haramisha Mwenyezi Mungu, na ana haramisha

aliyo ya halalisha Mwenyezi Mungu, na anaongea na husema juu ya Mwenyezi

Mungu bila ya elimu, ni mambo hatari sana.

Elimu haichukuliwi kutoka kwenye vitabu moja kwa moja, isipokuwa

vitabu ni nyenzo tu, lakini uhakika wa elimu huchukuliwa kutoka kwa

wanachuoni ambao wapo katika njia ya wema walio tangulia vizazi kwa vizazi,

na vitabu ni nyenzo za kutafutia elimu.

KUAMINI YA KWAMBA:

A.MWENYEZI MUNGU AMETUUMBA.

B. ANATURUZUKU.

C. HAKUTUACHA BURE .

Mwenyezi Mungu ametuumba na kuturuzuku na hajatuacha bure.

19

1:kwamba Mwenyezi Mungu ametuumba, maana yake: Ametuweka baada ya

kuto kuwepo, sisi kabla yakutuumba hatukuwa chochote, kama alivyo sema

Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Hakika ulimpitia binaadamu kipindi katika zama

ambacho kwamba hakuwa kitu kinachoweza kutajwa). (Al-Insaan: 1).

Na akasema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Akasema: Ndio hivyo hivyo amesema

Mola wako: Haya ni rahisi kwangu. Na hakika Mimi nilikwisha kukuumba

wewe zamani na hali hukuwa kitu).

(Maryam: 9) .

Alikuwa binaadamu kabla ya kuumbwa si chochote, ambae kamuweka na

kumuumba ni Mwenyezi Mungu Mtukufu, amesema Mwenyezi Mungu

Mtukufu: (Au wao wameumbwa pasipo kutokana na kitu chochote, au ni wao

ndio waumbaji?). (Tuur: 35).

2:Na kuturuzuku: Tulipokuwa niwenye kuhitajia rizki chakula kinywaji

mavazi nyumba vipando na mazuri, alitambua Mwenyezi Mungu Mtukufu shida

zetu akawepesisha vilivyoko mbinguni na aridhini vyote kwa masilahi yetu

kwaajili tubakie kwenye uhai, na kwaajili ya kuvitumia ili tufanye lengo la

kuumbwa kwetu, nalo ni Ibada ya Mwenyezi Mungu Mtukufu.

3:Na hakutuacha bure: ni kitu kilicho achwa ambacho hakina faida yoyote,

Mwenyezi Mungu ametuumba na kuturuzuku kwa hikma, hakutuumba kwa

mchezo wala bure, amesema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Je! Mlidhani ya

kwamba tuli kuumbeni bure na yakwamba nyinyi kwetu hamtarejeshwa?). (Al-

Muuminuun: 115).

Na akasema Mwenyez Mungu Mtukufu: (Ati anadhani mwanadamu kuwa

ataachwa bure?* Kwani hakuwa yeye ni tone ya manii lilio shushwa?* Kisha

akawa pande la damu, tena Mwenyezi Mungu akamuumba na akamtengeneza

vilivyo). (Al-Qiyamah: 36-38).

Na akasema: (Na hatukuziumba mbingu na ardhi na vilivyomo ndani yao bure.

Hiyo ni dhana ya walio kufuru. Ole wao walio kufuru kwa Moto utakao

wapata). (Swaad: 27 (.

Mwenyezi Mungu ametuumba na katuumbia hizi rizki na yanayo

wezekana kwa hikma kubwa na lengo nzuri, nalo ni kumuabudu Mwenyezi

Mungu Mtukufu, na wala hakutuumba kama wanyama ambao wameumbwa kwa

maslahi ya viumbe kisha vinakufa na kuondoka; kwa sababu havija kalifishwa

wala kuamrishwa wala kukatazwa, kwa hakika Ametuumba kwaajili ya ibada

yake, kama alivyo sema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Nami sikuwaumba majini

na watu ila waniabudu Mimi* Na sitaki kwao riziki, wala sitaki wanilishe*

Hakika Mwenyezi Mungu ndiye Mwenye kuruzuku, Mwenye nguvu,

Madhubuti). (Adh-Dhaariyaat: 56-58).

20

Wala hakutuumba kwaajili ya maisha ya dunia tu, ili tuishi ndani yake,

tukeshe tucheze, na tule na tunywe, tujitanue ndani yake kisha pisiwe na

chochote, na kwa hakika maisha ni shamba, na sokoni ni nyumba ya akhera,

tunajiandaa kwa matendo mema, kisha tunakufa na tunaelekea huko, kisha

tunafufuliwa, kisha tuna hesabiwa na tunalipwa kwa matendo yetu.

Haya ndio makusudio ya kuumbwa majini na watu, na ushahidi wa hayo

ni mwingi sana wakuonyesha kufufuliwa na malipo na hesabu, na akili

inaonyesha hili, kwa sababu haiwezekani kwa hikma ya Mwenyezi Mungu

Mtukufu kuumba kiumbe waajabu, na akaufanya huu ulimwengu kwaajili ya

binadamu kisha awaache wafe waondoke bila faida. Huu ni mchezo, hapana

budi kujulikana majibu ya matendo katika nyumba ya akhera.

Kwa hili kuna baadhi ya watu wanao maliza umri wao katika Ibada ya

Mwenyezi Mungu na katika kumtii yeye, hali ya kuwa yupo katika ufakiri na

shida, na huenda akawa ni mwenye kudhulumiwa kubanwa kuonewa na wala

asilipiwe katika hii dunia, na kinyume chake, unakuta mwengine kafiri

hamuamini Mungu na ni muovu lakini amekunjuliwa ana furaha katika hii

dunia, ana neemeka amepewa anayo yataka, anafanya aliyo haramisha

Mwenyezi Mungu, anawadhulumu waja anawafanyia vibaya, anakula mali zao,

anaua bila haki, anawasaliti watu anajinyanyuwa kisha anakufa katika hali hiyo,

hakupata chochote katika adhabu.

Je! Yafaa kwa uadilifu wa Mwenyezi Mungu Mtukufu na hekima zake

amuache huyu mtiifu bila malipo?, na amuwache huyu kafiri bila kumlipa?,

jambo hili halifai kutokana na Uadilifu wa Mwenyezi Mungu Mtukufu,

Kwa sababu hiyo kajaaliya nyumba ya akhera aliye fanya wema kulipwa

kwa wema wake, na aliye fanya mabaya kwa mabaya yake, patadhihirika

matunda ya matendo.

Dunia ni nyumba ya matendo, lakini akhera yao ni nyumba ya malipo,

ima pepo au moto, na hakutuacha bure kama wanavyo dhani wasio muamini

Mwenyezi Mungu na wanao amini uhai wa dunia bila akhera, amesema

Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Na walisema: Hapana isipokuwa huu uhai wetu

wa duniani tunakufa na tunaishi, na hapana kinacho tuhiliki isipokuwa zama.

Lakini wao hawana ilimu ya hayo, isipokuwa wao wanadhani tu). (Al-Jaathiyah:

24) .

Haya ndio maneno ya wasio muamini Mwenyezi Mungu ambao

hawaamini kufufuliwa.

Na kwa hakika Mwenyezi Mungu kawakanusha Akasema: (Kwani

tutawafanya Waislamu mfano wa wakosefu?* Mna nini? Mnahukumu vipi?).

(Al-Qalam: 35-36).

Na akasema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Je! Wanadhani wanao tenda

maovu kuwa tutawafanya kama walio amini, na wakatenda mema, sawa sawa

21

uhai wao na kufa kwao? Ni hukumu mbaya wanayo ihukumu!). (Al-Jaathiyah:

21) .

Na akasema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Ama! Tuwajaalie walio amini na

wakatenda mema kama wafanyao uharibifu katika ardhi? Au tuwajaalie

wachamungu kama waovu?). (Swaad: 28).

Hili haliwezekani na wala haliwi.

BALI KATUTUMIA MITUME .

Ilivyokuwa Ibada haifai tuichukue kutoka kwa Fulani na Fulani tutakao

waona wazuri, au kumuiga Fulani na Fulani katika wanadamu, katutumia

Mwenyezi Mungu Mitume watubainishie Namna tutakavyo muabudu; kwa

sababu Ibada ni kitu rasmi, na haifai kumuabudu Mwenyezi Mungu kwa

chochote isipokuwa kwa aliyo amrisha.

Ibada ni kitu rasmi juu ya yale walio kujanayo Mitume (s.a.w), na hekima ya

kutumwa Mitume ili wawabainishie watu namna watakavyo muabudu Mungu

wao, na wawakataze shirki na kumkufuru Mwenyezi Mungu Mtukufu.

Hii ndiyo kazi ya Mitume (s.a.w), kwa sababu hii anasema Mtume (s.a.w):

(Yeyote atakae zuwa katika dini yetu mambo ambayo hayapo atarejeshwa

mwenyewe) .

Kapokea hadithi hii Imam Bukhari kabla ya hadithi (7350), na Muslim

(18/1718), hadithi ya Bibi Aisha (r.a (.

Ibada ni kitu rasmi, na bida'a ni yenye kurejeshwa, na mambo yasio faa ni yenye

kurejeshwa, na kufuata kama kipofu imekatazwa. Ibada hazichukuliwi

isipokuwa katika sheria alio kujanayo Mtume (s.a.w).

BALI KATUTUMIA MTUME :

Nae ni Muhammad (s.a.w) mwisho wa manabii, amemtuma ili atubainishie

kwa nini Ametuumba? Na atubainishie namna ya kumuabudu Mwenyezi Mungu

Mtukufu, na atukataze ushirikina na ukafiri na maasi, hii ndio kazi ya Mtume

(s.a.w) na amefikisha kwa uwazi, na akatekeleza amana, na akaunasihi Umma

(s.a.w), na akabainisha na akaweka wazi, na akatuacha katika njia nyeupe usiku

wake ni kama mchana wake, yeyeto atakae kwenda kinyume ataangamia, kama

ilivyo katika maneno yake Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Leo

nimekukamiliishieni Dini yenu, na nimekutimizieni neema yangu, na

nimekupendeleeni Uislamu uwe ndiyo Dini).

(Al-Maaida: 3).

22

YEYOTE ATAKAE MTII ATAINGIA PEPONI, NA YEYOTE ATAKAE

MUASI ATAINGIA MOTONI.

Atakae mtii, maana yake: kwa yale aliyo amrisha ataingia Peponi, na atakae

muasi, maana yake: kwa yale aliyo kataza ataingia Motoni.

Ukweli wa haya ni mwingi ndani ya Qur-ani, kama alivyo sema Mwenyezi

Mungu Mtukufu: (Mwenye kumti'i Mtume basi kwa hakika ndio amemti'i

Mwenyezi Mungu). (An-Nisaa: 80).

Na akasema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Na mkimtii yeye mtaongoka). (An-

Nuur: 54).

Na akasema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Na mtiini Mtume, ili mpate

kurehemewa). (An-Nuur: 56).

Yeyote atakae mtii ataongoka na ataingia Peponi, na yeyote atakae muasi

atapotea na ataingia Motoni, amesema Mtume (s.a.w): (Nyoote mtaingia Peponi

isipokuwa Yule atakaekataa, wakasema: ni nani atakae kataa ewe Mtume?

Akasema: Yeyote atakae nitii Mimi ataingia Peponi na yeyote atakae niasi Mimi

huyo ndiyo alie kata(.

Kapokea hadithi hii Imam Bukhari (7280). hadithi ya Abaa huraira (r.a).

Kauli yake Mtume (s.a.w): ATAKAE KATAA, maana yake: Amekataa kuingia

Peponi. Na akasema Mtume (s.a.w): (Hato nisikia mimi yahudi au mkristo kisha

hakuamini yale niliyo kujanayo isipokuwa ataingia Motoni) .

Kapokea hadithi hii Imam Muslim (153), hadithi ya Abaa huraira (r.a) .

Yeyote atakae mtii ataingia peponi na yeyote atakae muasi ataingia motoni,

na hii ndio tofauti kati ya muislamu na kafiri.

Na dalili kauli yake Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Hakika Sisi tumemtuma

kwenu Mtume aliye shahidi juu yenu kama tulivyo mtuma Mtume kwa Firauni*

Lakini Firauni alimuasi huyo Mtume, basi tukamkamata mkamato wa mateso).

(Al-Muzammil: 15-16) .

Na dalili, maana yake: juu ya kutumwa Mitume kauli yake Mwenyezi Mungu

Mtukufu: (Hakika Sisi tumemtuma kwenu Mtume aliye shahidi juu yenu kama

tulivyo mtuma Mtume kwa Firauni* Lakini Firauni alimuasi huyo Mtume, basi

tukamkamata mkamato wa mateso).

Na maana ya: Tumemtuma: tumemtumia na tumemfunulia.

KWENU: Enyi makundi aina mbili majini na watu, ni maneno kwa watu wote;

kwa sababu ujumbe wa Nabii Huyu unaenea watu wote hadi kusimama kiyama .

MTUME: ndie Muhammad (s.a.w).

23

SHAHIDI JUU YENU: maana yake: mbele ya Mwenyezi Mungu Mtukufu siku

ya kiyama kama yeye kakufikishieni ujumbe wa Mwenyezi Mungu na hoja

ikasimama juu yenu, kama alivyo sema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Mitume

hao ni wabashiriaji na waonyaji, ili watu wasiwe na hoja juu ya Mwenyezi

Mungu baada ya kuletewa Mitume. Na Mwenyezi Mungu ni Mwenye nguvu,

Mwenye hikima) . (An-Nisaa: 165).

Asitokee yeyote siku ya kiyama akasema: mimi sijui kama nimeumbwa kwaajili

ya Ibada, mimi sijui yepi ni lazima kwangu, na sijui yepi ni haramu kwangu,

haiwezekani akasema haya, kwa sababu Mitume (s.a.w) wamekwisha

wafikishia, na huu Umma wa Muhammad (s.a.w) utashuhudiya juu yao, kama

alivyo sema Mwenyezi Mungu Mtukufu: (Na vivyo hivyo tumekufanyeni muwe

Umma wa wastani, ili muwe mashahidi juu ya watu, na Mtume awe ni shahidi

juu yenu). (Al-Baqara: 143) .

Umma huu utakuwa ni shahidi juu ya nyumati zilizo tanguliya siku ya kiyama

kwamaba Mitume wao wamewafikishia ujumbe wa Mwenyezi Mungu, kwa yale

walio yakuta ndani ya kitabu cha Mwenyezi Mungu Mtukufu, kwa sababu

Mwenyezi Mungu katusimulia habari za nyumati zilizo tanguliya na Mitume na

walio yasema kwa nyumati zao .

Yote hayo tumeyajua kupitia kitabu cha Mwenyezi Mungu Mtukufu kitabu

ambacho Hautakifikia upotovu mbele yake wala nyuma yake, kimeteremshwa

na mwenye hikima, msifiwa.

NA ATAKUWA MTUME: Nae ni Muhammad (s.a.w), atakuwa ni shahidi juu

yenu Ummati Muhammad, atashuhudia juu yenu mbele ya Mwenyezi Mungu

kwamba yeye amesimamisha juu yenu hoja, na akafikisha kwenu Ujumbe, na

akakupeni nasaha kwaajili Mwenyezi Mungu, hapatakuwa na hoja kwa yeyote

siku ya kiyama kwa kusema: sikufikiwa na chochote, sikufikiwa na muonyaji,

hadi makafiri Watakiri wakati watakapo tupwa motoni, amesema Mwenyezi

Mungu Mtukufu: (Kila mara likitupiwa kundi humo walinzi wake huwauliza:

Kwani hakukujieni mwonyaji? Watasema: Kwani! Ametuijia mwonyaji, lakini

tulimkadhibisha, na tukasema: Mwenyezi Mungu hakuteremsha chochote.

Nyinyi hamumo isipokuwa katika upotovu mkubwa!). (Al-Mulk: 8-9) .

Wanasema kwa Mitume: Nyinyi mpo katika upotovu, wao wanawakadhibisha

Mitume na kuwafanya ni wapotovu .

Hii ndio hikima ya kutumwa Mitume; kwaajili ya kusimamisha hoja kwa waja,

na muongozo kwa yule anaetakiwa na Mwenyezi Mungu uongofu, Mwenyezi

Mungu huwaongoza waja wake awatakao kupitia mitume, na husimamisha hoja

juu ya wenye kupinga na kukanusha na kukufuru.

KAMA TULIVYO MTUMA MTUME KWA FIRAUNI: Mtume: ni Nabii

Mussa (s.a.w), na Firauni ndie mfalme jeuri wa Misri, ambae alidai Uungu, na

Firauni: ni jina la kubandikwa kila anae tawala Misri huitwa Firauni. Makusudio

hapa ni Firauni alie dai Uungu: (Akasema: Mimi ndiye Mola wenu mkuu

kabisa). (An-Naziat: 24) .

24

LAKINI FIRAUNI ALIMUASI HUYO MTUME: Huyo ni Nabii Mussa (s.a.w),

alipingwa na Firauni kama alivyo simulia Mwenyezi Mungu katika kitabu chake

yaliyo tokea kati ya Nabii Mussa na Firauni, na alipo fikia Firauni na watu

wake .

BASI TUKAMKAMATA, Maana yake: Tulimkamata Firauni kwa adhabu,

nayo: hakika Mwenyezi Mungu alimzamisha yeye na watu wake ndani ya bahari

kisha akawaingiza motoni: (Basi kwa ajili ya makosa yao waligharikishwa

wakaingizwa Motoni). (Nuuh: 25).

Akawa katika moto katika barzakhi (Kaburini), Amesema Mwenyezi Mungu

mtukufu :

)Wanaonyeshwa Moto asubuhi na jioni). (Suuratul Ghaafir 46.(

Adhabu hii itakuwa kaburini kabla ya akhera,wataonyeshwa motoni asubuhi na

jioni,yaani kuchomwa namoto mpaka kitakapo simama kiyama,na huu

niushahidi tosha wakuthibitisha kuwepo kwa adhabu kaburini,Allah atukinge,

Allah anasema:

(Na itapo fika Saa ya Kiyama patasemwa: Waingizeni watu wa Firauni katika

adhabu kali kabisa!) (Suuratul Ghaafir 46).

ADHABU TATU ZA WATU WA FIRAUN:

1-Hakika mwenyezi mungu aliwazamisha na kuwapoteza kwamuda mmoja.

2-Hakika wao wana adhibiwa Katika makaburi yao mpaka kitakapo simama

kiyama.

3-Watakapo fufuliwa siku yakiyama wataingia katika adhabu kali,Allah

atukinge.

Vilevile yeyote atakae muasi mtume (s.a.w) hakika mafikio yake yatakua katika

adhabu kali kuliko Firauni, kwasababu mtume Muhamad (s.a.w) ni mtume bora

kuliko mitume walio pita, atakae muasi adhabu yake inakuwa kubwa zaidi.

Mwenyezi mungu anasema kuhusu firauna: (basi tukamshika mshiko wa

mateso).

Yaani kwa ukali na nguvu bila ulaini ndani yake.

Anasema Mwenyezi Mungu katika surati Hudi:{Na ndio kama hivyo ndivyo

inavyo kuwa Mola wako Mlezi anapo ikamata miji inapo kuwa imedhulumu.

Hakika mkamato wake ni mchungu na mkali.}

( Hudi 102).

Aya hii ni ushahidi tosha juu ya neema ya Mwenyezi mungu juu yetu kwa

kumtuma mtume Muhamad (s.a.w) kwetu na hakika lengo la kumtuma ni

kutubainishia njia sahihi ya kufanya ibada, yoyote atakae mtii ataingia peponi,

na yoyote atakae muasi ataingia motoni, kama alivyo ingia firauni na watu wake

25

motoni, pindi walipo muasi Nabii Mussa (a.s), vilevile maadui wa mitume wote

hii ndio njia yao.

Mwenyezi Mungu mtukufu haridhii kushirikishwa nayoyote katika ibada.

MAS’ALA YA PILI:

Hakika Mwenyezi Mungu haridhii kushirikishwa na yoyote katika ibada.

Haya mas’ala yanaambatana na mas’ala ya kwanza, kwa kuwa ya kwanza:

Yanabainisha uwajibu wa kumuabudu Mwenyezimungu na kumfuata mtume

(s.a.w), na ndio maana ya shahada mbili, shahada ya (Lailaha ila Allah

Muhamadu rasulu Allah).

Na mas’ala yapili: Nikwamba ibada inapo changanyika na ushirikina

haikubaliwi, kwasababu ni lazima iwe ibada kwaajili ya Mwenyezi Mungu

mshindi mtukufu.

Yoyote atakae muabudu Mwenyezi Mungu akamshirikisha na kitu kingine ibada

yake inakuwa batili, kuwepo ibada hiyo na kuto kuwepo ni sawa, kwasababu

ibada haifai bila ikhlas na kumpwekesha Mwenyezi Mungu, pindi zitakapo

changanyika na ushirikina zitaharibika, kama alivyosema Mwenyezi Mungu

mtukufu:{ Na kwa yakini yamefunuliwa kwako na kwa walio kuwa kabla yako:

Bila ya shaka ukimshirikisha Mwenyezi Mungu a'mali zako zitaanguka, na

lazima utakuwa miongoni mwa wenye kukhasiri{.(Azzumar 65).

Na amesema Mwenyezi Mungu mtukufu:

}Na lau wangeli mshirikisha yangeli waharibikia waliyo kuwa

wakiyatenda}(An'aam-88).

Ibada haiwezi kuitwa ibada ila ikiwa ni kwalengo la kumpwekesha Mwenyezi

Mungu (tauhiidi), kama ilivyo swala haiwezi kuitwa swala mpaka uiswali ukiwa

msafi (twahara.(

Ikichanganywa swala na kinacho tengua udhu basi kinaiharibu swala na

kuibatilisha, ndio maana unakuta Mwenyezi Mungu anakusanya katika aya

nyingi baina ya kuamrisha watu wafanye ibada na anawakataza shirki.

Alisema Mwenyezi Mungu:{Muabuduni Mwenyezi Mungu wala

msimshirikishe na chochote {.(An-Nisaai-36).

Alisema Mwenyezi Mungu {Nao hawakuamrishwa kitu ila wamuabudu

Mwenyezi Mungu kwa kumtakasia Dini, wawe waongofu, na washike Sala, na

watoe Zaka. Na hiyo ndiyo Dini madhubuti}. (Al-bayyinah 5).

Na alisema Mwenyezi Mungu:{Na hatukumtuma kabla yako Mtume yeyote ila

tulimfunulia ya kwamba hapana mungu isipo kuwa Mimi. Basi niabuduni Mimi

tu}. (Anbiyaa 25).

Mwenyezi Mungu kusema:{hapana mungu isipo kuwa Mimi.}

26

Kunamambo mawili:

1- kukanusha ushirikina.

2-kuthibitisha ibada kwa Mwenyezi Mungu mtukufu pekeyake.

Na alisema Mwenyezi Mungu mtukufu:{Na Mola wako Mlezi ameamrisha

kuwa msimuabudu yeyote ila Yeye tu}. (Sura Al Israai23)

{Na kwa hakika kwa kila umma tuliutumia Mtume kwamba: Muabuduni

Mwenyezi Mungu, na muepukeni Shetani.} (An Nahl 36) .

Amekutanisha baina ya kumuabudu Mwenyezi Mungu peke yake na kujiepusha

na ibada za matwaghuti (Mashetani).

Kwasababu ibada ya Mwenyezi Mungu haiwi ibada ila ikiwa ni pamoja na

kujiepusha na matwaghuti, nao ni kufanya ushirikina.

Anasema Mwenyezi Mungu mtukufu:{Basi anaye mkataa Shet'ani na

akamuamini Mwenyezi Mungu bila ya shaka amekamata kishikio madhubuti,

kisicho vunjika. Na Mwenyezi Mungu ni Mwenye kusikia, Mwenye kujua.}

(Al-Baqara256).

Kumuamini Mwenyezi Mungu peke yake haitoshi mpaka uyakufuru mashetani,

na kama siyo hivyo hakika washirikina wanamuamini Mwenyezi Mungu pamoja

na kuwa wanamshirikisha.

Anasema Mwenyezi Mungu mtukufu:

{Na wengi katika wao hawamuamini Mwenyezi Mungu pasina kuwa ni

washirikina}(yusuf 106).

Amebainisha Mwenyezi Mungu kwamba washirikina wanamuamini Mwenyezi

Mmungu, lakini imani yao wanaiharibu kwa kumshirikisha Mwenyezi Mmungu

katika ibada zao.

Hii ndiyo maana ya kusema: yeyote mwenye kumuabudu Mwenyezi Mungu na

akamtii Mtume (s.a.w) hakika mtu huyo hawezi kumshirikisha Mwenyezi

Mmungu na chochote, kwasababu Mwenyezi Mungu haridhii ashirikishwe na

chochote katika viumbe vyake.

Kutoka kwa abuu huraira (r.a) alisema: alisema Mtume (s.a.w) katika yale anayo

yapokea kutoka kwa Mola wake mshindi mwenye nguvu: (Alisema Mwenyezi

Mungu mtukufu: Mimi ndio tajiri wa washirika kwa ushirikina wanao ufanya,

mwenye kufanya ibada yoyote akamshirikisha katika ibada hiyo asiyekuwa

mimi basi nitamuacha na ushirikina wake). Amepokea hadithi hii imamu

Muslim (2985).

Kuna watu wanaswali na wanashahidilia kuwa hapana Mola apasae kuabudiwa

kwa kahi ila Mwenyezi Mungu, na Muhamad (s.a.w) ni mjumbe wa Mwenyezi

Mungu, na wanakithirisha kusema hivyo, na wanafunga na wanahiji, lakini

wanayaomba makaburi, na wamuabudu Imamu Hassan na Husein, na

Albadawiy, na Fulani na Fulani,

27

Na wanaomba nusura kwa watu walio kufa, hao ndio ibada zao nibatili,

kwasababu wao wanamshirikisha Mwenyezi Mungu mshindi mwenye nguvu,

wanachanganya ibada na ushirikina, basi ibada zao ni batili, na nizenye

kuporomoka, mpaka watakapo mpwekesha Mwenyezi Mungu mshindi mwenye

nguvu, na wamtakasie utii Mwenyezi Mungu na waache kuabudu kisichokuwa

Mwenyezi Mmungu.

Na kama siyo hivyo hawatakuwa na chochote, basi ni wajibu kuzinduka kwa

hilo, kwasababu Mwenyezi Mungu haridhii kushirikishwa na chochote katika

ibada yake kwa vyovyote atakavyo kua.

Mwenyezi Mungu haridhii kushirikishwa na yeyote atakavyo kua, ili asiseme

yeyote: mimi nachukua kwa watu wema, na watu wazuri uombezi, mimi

siabudu masanamu wala mizimu kama ilivyokua enzi za ujinga, mimi

nawafanya hawa ni waombezi wangu na siwaabudu.

Tunamuambia kuwa: hayo ni maneno ya watu wa zama za ujinga waliwafanya

waombezi wao kwa Mwenyezi Mungu kwasababu ni watu wema, na ni mawalii

katika mawalii wa Mwenyezi Mungu, na Mwenyezi Mungu haridhii hayo.

Sio kwa malaika alie karibu na Mwenyezi Mungu wala Mtume aliye tumwa na

Mwenyezi Mungu.

Malaika aliye karibu na Mwenyezi Mungu ni malaika bora, kama jibrilu amani

ziwe juu yake, na malaika wanao ibeba arshi ya Mwenyezi Mungu, na malaika

walio karibu nao, na malaika walio karibu na Mwenyezi Mungu mtukufu.

Pamoja na ukaribu na Mwenyezi Mungu na ukaribu wa waja wa Mwenyezi

Mungu, na daraja kwa Mwenyezi Mungu, laiti angemshirikisha pamoja na asiye

kuwa Mwenyezi Mungu pamoja na Mwenyezi Mungu katika ibada hakika

Mwenyezi Mungu haridhii kushirikishwa pamoja nae malaika alie karibu na

Mwenyezi Mungu, wala Nabii aliye tumwa, kama Muhamad (s.a.w).

Na Nabii Issa na Nuhu na Ibrahim ambao ni Mitume walio pewa sheria, au

walio tumwa kwa watu wote, au walio thibiti katika utume wao.

Mwenyezi Mungu haridhii ashirikishwe na yoyote, hata kama atakua ni mbora

wa malaika, au ni mbora wa watu.

Yeye Mwenyezi Mungu haridhii ashirikishwe na yoyote katika malaika, au

katika mitume, itakuaje kwa viumbe wasio kuwa mitume na malaika miongoni

mwa watu wema na mawalii walio wema!

Basi wasio kuwa malaika na mitume ndio kabisa, hawezi Mwenyezi Mungu

kumridhia kwa kumshirikisha pamoja nae kitu kingine, katika ibada.

Na haya ni majibu ya wale ambao wanao dai kwamba wao wanawafanya wale

wema walio pita na mawalii uombezi kwa Mwenyezi Mungu ili awakurubishe

hao kwa Mwenyezi Mungu, kama walivyo sema:{Sisi hatuwaabudu ila wapate

kutujongeza tu kumkaribia Mwenyezi Mungu} (Azzumar3).

28

Na kama siyo hivyo hakika wao wanaitakidi kwamba hao hawaumbi wala

hawatoi rizki na hawamiliki kifo wala uhai wala kufufuka, bali makusudio yao

ni kupata mtu wa katikati ili awaombee kwa Mwenyezi Mungu mshindi

mwenye nguvu, kwasababu hiyo waliwafanyia ibada kwa lengo la kujikurubisha

kwao, walichinja kwaajili ya makaburi, na wakatoa nadhiri kwa ajili ya ibada,

na wakaomba nusra na kuwaita walio kufa .

Na ushahidi ni kauli ya Mwenyezi Mungu mtukufu:{Na hakika misikiti ni ya

Mwenyezi Mungu, basi msimuabudu yeyote pamoja na Mwenyezi Mungu}

(Al-Jinn18(.

Mwenyezi Mungu haridhii kushirikiana na yeyote atakavyo kua, na haya

yametajwa wazi katika Qur'an, na Sunna za Mtume Muhamad (s.a.w), lakini

yeyote ambae hakuwa na akili wala mazingatio, na kuacha kufuaata mtu kipofu,

na kuleta sababu ambazo ni batili, na azinduke na nafsi yake.

Na ushahidi kua Mwnyezi Mungu haridhii kushirikishwa na yeyote, ni kauli ya

Mwenyezi Mungu mtukufu: {Na hakika misikiti ni ya Mwenyezi Mungu, basi

msimuabudu yeyote pamoja na Mwenyezi Mungu} (Al-Jinn18(

Misikiti ni nyumba za Mwenyezi Mungu, na ni sehemu zilizo andaliwa kwa ajili

ya swala, nazo ni sehemu zinazo pendwa zaidi kwa Mwenyezi Mungu, nazo ni

nyumba ameidhinisha Mwenyezi Mungu zinyanyuliwe na litaje jina la

Mwenyezi Mungu, na inapaswa iwe misikiti hii ni sehemu ya ibada ya

Mwenyezi Mungu pekeyake, na kisitokee chochote katika misikiti ambacho ni

cha kumshirikisha Mwenyezi Mungu, yasiwekwe ndani yake makaburi,

kwasababu mtume (s.a.w) amemlaani mwenye kufanya kitendo hicho, na

akaeleza kuwa kufanya hivyo ni kitendo cha mayahudi, na manaswara, na

akatukataza kufanya hivyo mwisho wa uhai wake akiwa katika wakati wa

kutolewa roho yake akisema: kutoka kwa Jundabi bin Abdillah albajaliy (r.a)

alisema: alisema Mtume (s.a.w): "Fahamuni hakika walio kuwa kabla yenu

walikua wakiyafanya makaburi ndio misikiti basi fahamuni msilifanye kaburi

langu kua msikiti hakika mimi nawakataza hilo" Imepokelewa na Muslim (532(

alikuwa akiyasema haya akiwa katika wakati wa kutolewa roho yake.

Na kutoka kwa Aisha (r.a) alisema: alikuwa akisema Mtume (s.a.w) "Laana za

Mwenyezi Mungu ziwe juu ya mayahudi na manaswara waliyafanya makaburi

ya mitume wao kuwa ni misikiti" Ameipokea na Bukhari (435,436) na

Muslim(531).

Misikiti inatakiwa itwaharishwe kutokana na athari za ushirikina na mizimu, na

yasisimamiwe makaburi kwa kuyatukuza, au kuyajengea, bali misikiti ifanywe

ni sehemu za ibada ya Mwenyezi Mungu peke yake, isimamishwe ndani yake

swala, na litajwe jina la Mwenyezi Mungu ndani yake, na kisomwe ndani yake

kitabu cha Mwenyezi Mungu, na ziwekwe ndani yake darsa mbalimbali zenye

manufaa, na watu wakae itikafu kwaajili ya kufanya ibada, huu ndio wadhfa wa

misikiti.

29

Ama kusimamishwa msikitini mizimu inayo abudiwa kinyume cha Mwenyezi

Mungu, basi hiyo sio misikiti, na kufanya hivyo ni ushirikina hata kama wenye

misikiti hiyo wataiita kua ni misikiti, kwa sababu Mwenyezi Mungu anasema:

{Na hakika misikiti ni ya Mwenyezi Mungu.{…

Yaani misikiti siyo ya kisichokua Mwenyezi Mungu, na kwakuwa misikiti ni

sehemu ya mkusanyiko wa watu, basi inatakiwa iwe ni sehemu twahara

kutokana na ushirikina, na uzushi, na mambo yasiyo kubalika kisheria,

kwasababu watu wanapata elimu na wanafanya ibada katika misikiti, pindi

watakapo kuta katika misikiti ushirikina au mambo yasio faa kisheria huenda

wakaathirika nayo au wakayachukua na kuyatangaza duniani kote, Kwahiyo ni

wajibu iwe misikiti ni yenye kutwaharishwa kutokana na ushirikina.

Na miongoni mwa misikiti mitukufu kulio yote ni msikiti mtukufu wa Makkah,

kama alivyo amrisha Mwenyezi Mungu alie tukuka alie wa juu utwaharishwe,

alisema Mwenyezi Mungu mtukufu:

}Na pale tulipo muweka Ibrahim pahala penye ile Nyumba tukamwambia:

Usinishirikishe na chochote; na isafishe Nyumba yangu kwa ajili ya wanao

izunguka kwa kut'ufu, na wanao kaa hapo kwa ibada, na wanao rukuu, na wanao

sujudu} (Hajj 26(.

Mwenyezi Mungu aliutwaharisha kutokana na nini? aliutwaharisha kutokana na

ushirikina na uzushi na mambo yasiyo kubalika katika dini kama alivyo

utwaharisha kutokana na na najsi au uchafu wa takataka.

Msiombe enyi watu pamoja na Mwenyezi Mungu yeyote, msiombe nusra kwa

yoyote pamoja na Mwenyezi Mungu, kama vile kusema: ewe Mwenyezi

Mungu, ewe Muhammad, ewe Mwenyezi Mungu, ewe Abdul Qaadir,

au kusema: ewe Abdul Qaadir, ewe Muhamad, au mfano wa hayo, hakika

Mwenyezi Mungu haridhii hayo na hayakubali.

Hakuna yeyote anae toka katika hukumu hiyo hakuna malaika alie karibu na

Mwenyezi Mungu, wala mtume alie tumwa na Mwenyezi Mungu, wala sanamu

au mzimu, wala kaburi la shekh, au walii, wala aliye kufa, vyovyote atakavyo

kuwa.

Qauli ya Mwenyezi Mungu {…basi msimuabudu yeyote pamoja na Mwenyezi

Mungu} (Al-Jinn18).

Inakusanya wote wenye kuombwa kinyume cha Mwenyezi Mungu, na Aya hii

imeonyesha kuwa ibada haikupi manufaa mpaka uifanye ukiwa na Tauhiidi, na

kwa hakika ukiichanganya na ushirikina basi inabatilika, na inakua ni mzigo

kwa mfanyaji, kisha akasema Mwenyezi Mungu: {Nahakika misikiti ninyumba

za Mwenyezi Mungu...} ni wajibu ijengwe misikiti kwa nia ilio takasika kwa

ajili ya Mwenyezi Mungu, na siyo kwa ajili ya kujionyesha, au kutaka asikike,

au kwasababu ubaki utajo wake baada ya kufa kama wanavyo sema, au uwe

msikiti ni athari za kiislam, kujenga msikiti kwa sababu ya mambo hayo haifai.

30

Misikiti inajengwa kwasababu ya kufanya ibada, na kwa nia ya kufanya ibada,

na iwe nia imetakasika kwa ajili ya Mwenyezi Mungu mwenye nguvu alie

tukuka, na misikiti inajengwa kwa lengo la kuchuma thawabu, na haijengwi

kwasababu ya kuchuma haramu, kwasababu misikiti ni ya Mwenyezi Mungu,

Kutoka kwa Abii Hurayra (r.a) alisema: alisema Mtume (s.a.w): "Na hakika

Mwenyezi Mungu hapokei ila kitu kizuri" Imepokelewa na Muslim (1015).

Na misikiti inajengwa kwa pesa ya halali, na iwe niya ya kujenga hiyo misikiti

ni kwa ajili ya Mwenyezi Mungu mwenye nguvu aliye tukuka, hataki ingwe

kwa sifa za watu au kubakia utajo wa mtu, au kujionyesha au kutaka asikike,

hakika kujenga msikiti ni ibada na ibada ni wajibu iwe kwaajili ya Mwenyezi

Mungu mshindi na mtukufu.

Ndugu katika imani hii nisehemu ya pili katika kitabu hiki cha Masomo katika

umuhimu wa Tawhiid .(2) Muhtasari wa kitabu cha Al-Usulu AL-Thalathah cha

Imamu Fawzani Allah amuhifadhi tuwe pamoja katika sehemu ya tatu Allah

akiipenda .

31

WALAA NA BARAA.

3.Mwenye kumtii Mtume (s.a.w) na akampwekesha Mwenyezi

Mungu,haifai kwake kuwapenda wale wenye kumfanyia uadui

Mwenyezi Mungu na mtume wake hata kama watakuwa niwatu

wakaribu zaidi.

Haifai kwa mwenye kumpwekesha Mwenyezi Mungu kumpenda

mwenye kumfanyia uadui Mwenyezi Mungu na mtume wake

hatakama atakuwa nimtu wakaribu zaidi.

Haya maswala ya walaa na baraa(kupenda kwa ajili ya Mwenyezi

Mungu na kuchukia kwajili ya Mwenyezi Mungu) Nikatika maswala

ya tauhiidi,pia nikatika haki ya tauhidi kuwapenda mawalii wa

Mwenyezi Mungu,na kuwachukia maadui wa Mwenyezi Mungu.

Muislam anawapenda wapenzi wa Mwenyezi Mungu,yaani hatakiwi

kupenda ila vipenzi vya Mwenyezi Mungu,na awanusuru muislam

anatakiwa awe karibu na waislam wapendane,kama alivyo sema

Mwenyezi Mungu:{….Na jamaa wa nasaba wanastahikiana wenyewe

kwa wenyewe zaidi katika Kitabu cha Mwenyezi Mungu…. }(Al

Anfaal 75) hayawi mapenzi baina ya muislam na kafiri,bali yanakuwa

baina ya waislam,kama alivyo sema Mwenyezi Mungu:{….wala

Mwenyezi Mungu hatawapa makafiri njia ya kuwashinda Waumini

}.(An-Nisaa 141).

Hivyo ndivyo inavyo paswa kwa waumini watambulike kwa

makafiri,haifai kwa yoyote mwenye kumpwekesha Mwenyezi

Mungu,na akamtii mtume (s.a.w)kuwapenda wenye kumfanyia uadui

Mwenyezi Mungu.

Na kufanya uaduia maana yake:nimtu kua katika upande na

Mwenyezi Mungu mtukufu na mtume wake kua upande

mwingine,(yaani wako tofauti).

32

Maana ya kusema (Hatakama nindugu wakaribu):

Yaani katika upande wa nasabu,pindi atakapo kua nindugu yako

wakaribu nimwenye kumfanyia uadui Mwenyezi Mungu na mtume

wake(s.a.w)niwajibu juu yako kumfanyia uadui na kukata undugu nae.

Na yoyote atakae kua kipenzi wa Mwenyezi Mungu na mtume wake

(s.a.w) niwajibu juu yako kumpenda na umfanye kuwa rafiki yako

hatakama nimtu wako wambali katika nasabu,hatakama atakuwa

nimuejemi(Mtu asie kuwa wa rangi yako au lugha yako) au

mweusi,au mweupe,au mwekundu, niwajibu kwako kumfanya rafiki

na kumpenda, akiwa niwakutoka katika mji wako au niwakutoka

mashariki ya mbali,au magharibi yambali,alisema Mwenyezi Mungu

mtukufu:{ Na Waumini wanaume na Waumini wanawake wao kwa

wao ni marafiki walinzi…}(Tawba71)

Yaani baina ya waumini kuna mapenzi na kunusuriana na

kusaidiana,na baina yao kuna kuzoweana baina ya waislam.

Na ushahidi nikaulia ya Mwenyezi Mungu:{Huwakuti watu wanao

muamini Mwenyezi Mungu na Siku ya Mwisho kuwa wanawapenda

wanao mpinga Mwenyezi Mungu na Mtume wake, hata wakiwa ni

baba zao, au watoto wao, au ndugu zao, au jamaa zao. Hao ameandika

katika nyoyo zao Imani, na amewapa nguvu kwa Roho itokayo kwake.

Na atawaingiza katika Mabustani yapitayo mito kati yake. Humo

watakaa daima. Mwenyezi Mungu awe radhi nao, na wao wawe radhi

naye. Hao ndio Hizbullahi, Kundi la Mwenyezi Mungu. Hakika Kundi

la Mwenyezi Mungu ndilo lenye kufanikiwa}.(AlMujaadalah 22)

Maneno hayo ameelezwa mtume (s.a.w) kwamba hayatokei hayo wala

hayapo kamwe kwamba awe mtu nimwenye kumuamini Mwenyezi

Mungu na mtume wake akawa anawapenda makafiri,ikiwa

atawapenda basi huyo hawi nimuumini hatakama anadai kua yeye ni

muumini.

Alisema ibn Qayyim Allah amrehemu:

Unawapenda maadui wa kipenzi na unadai Kumpenda!

Haiwezekani kupatikana mapenzi.

33

Kisha unawafanyia uadui nakuwapiga vita wapenzi wake!

Yakowapi mapenzi ewe ndugu wa Shetani!

Hilo haliwezekani kamwe kuwapenda makafiri,kasha anasema:mimi

nampenda Mwenyezi Mungu na mtume wake (s.a.w) kwakauli yake

Mwenyezi Mungu: {Enyi mlio amini! Msiwafanye adui zangu na adui

zenu kuwa marafiki mkiwapa mapenzi,…}( Al Mumtah'inah1) mpaka

alipo sema Mwenyezi Mungu:

{Hakika nyinyi mna mfano mzuri kwenu kwa Ibrahim na wale walio

kuwa pamoja naye, walipo waambia watu wao: Hakika sisi

tumejitenga nanyi na hayo mnayo yaabudu badala ya Mwenyezi

Mungu. Tunakukataeni; na umekwisha dhihiri uadui na chuki baina

yetu na nyinyi mpaka mtakapo muamini Mwenyezi Mungu peke

yake…}(Al Mumtah'inah 4).

Na amesema Mwenyezi Mungu:{Wala haikuwa Ibrahim kumtakia

msamaha baba yake ila kwa sababu wa ahadi aliyo fanya naye. Lakini

ilipo mbainikia kwamba yeye ni adui ya Mwenyezi Mungu,

alijiepusha naye. Hakika Ibrahim alikuwa mwingi wa kuomba,

mnyenyekevu, mvumilivu}

(Tawba114).

Hii ndio dini ya nabii Ibrahim alimkana baba yake na ndie mtu

wakaribu wakati alipo baini kua niaduwi wa Mwenyezi Mungu.

Na aya zimeonyesha pia kua kuwapenda makafiri kunapingana na

imani ya kumuamini Mwenyezi Mungu nasiku ya Qiyama,ima katika

asili ya imani au ukamilifu wake,lakini ikiwa kuwapenda kwao

nipamoja na kuwaunga mkono katika midhehebu yao au mwenendo

wao na ukafiri wao basi huko nikutoka katika uislam.

Na ama ikiwa nikuwapenda bila ya kuwanusuru hii inazingatiwa kua

niyenye kupunguza imani,na niuovu ambao una dhofisha imani.

Na kauli ya Mwenyezi Mungu :{hao}inakusudia wale ambao wanao

wanajitenga mbali na mapenzi ya kuwapenda wale wenye kumfanyia

uadui Mwenyezi Mungu na mtume wake.

34

Na maana ya kauli ya Mwenyezi Mungu:{ Hao ameandika katika

nyoyo zao Imani }

Yaani amethibitisha Mwenyezi Mungu katika nyoyo zao na

akazamisha katika nyoyo zao imani.

Na ndio Mwenyezi Mungu akasema{na amewapa nguvu kwa Roho

itokayo kwake. Na atawaingiza katika Mabustani yapitayo mito kati

yake}.

Alisema Mwenyezi Mungu mtukufu{Sema: Ameiteremsha hii Roho

takatifu kutokana na Mola wako Mlezi kwa haki, ili awathibitishe

wale walio amini, na kuwa ni uwongofu, na ni bishara kwa

Waislamu}(An Nahl102)

Na alisema Mwenyezi Mungu:

{Ameuteremsha Roho muaminifu, } (Shu'araa193).

Na amewapa nguvu kwa Roho itokayo kwake,yaani aliwapa nguvu

kutoka kwa Mwenyezi Mungu mtukufu,na nguvu ya imani katika

dunia,na akhera atawaingiza peponi pepo ambayo ina miti ilio shikana

na mito na majumba mazuri.

Na amesema Mwenyezi Mungu katika kuisifu pepo:{Na atawaingiza

katika Mabustani yapitayo mito kati yake…}na wataishi humo bila

kutolewa,alisema Mwenyezi Mungu mtukufu{ Watadumu humo;

hawatataka kuondoka}(kahf 108. )

Hawata ogopa kifo wala yoyote atakae kuja kuwatowa peponi,au

kuwafukuza mfano wa yaliomo duniani,anaweza kua mtu duniani

katika majumba mazuri lakini hawezi kusalimika na umauti ukamtowa

katika majumba hayo,na pia hasalimiki na maadui kumvamia na

kumtoa,mwanadamu daima katika dunia nimwenye kuogopa.

Kauli ya Mwenyezi Mungu:{Mwenyezi Mungu awe radhi nao, na

wao wawe radhi naye…}walipo wachukiza ndugu zao makafiri na

wakawafanyia uadui aliwapa Mwenyezi Mungu ridhaa kutoka kwake

Mwenyezi Mungu mtukufu malipo yao,hakika wao walipewa badala

ya ya yale maudhi ya ndugu zao makafiri walipewa ridhaa ya

35

Mwenyezi Mungu mtukufu aliwaridhia Mwenyezi Mungu na wao

wakaridhika.

Kauli ya Mwenyezi Mungu{hao ndio kundi la Mwenyezi Mungu

}yaani ndio jamaa wa Mwenyezi Mungu ama makafiri nikundi la

shetani amesema Mwenyezi Mungu {hao ndio kundi la

shetani}(almujaadala 19) .

yaani ndio jamaa wa shetani na ndio wanao mnusuru shetani,

Na ama waumini ndio wanao mnusuru Mwenyezi Mungu mtukufu.

Maswala haya yana ambatanana kuwafanyia uadui makafiri na kuto

kuwapenda,na haipelekei kwamba tukate uhusiyano na makafiri katika

mambo yenye manufaa ya kidunia bali kuna mambo ambayo yanayo

toka katika hukumu hii:

1.Pamoja na kuwachukia na kuwafanyia uadui niwajibu kwetu

kuwalingania wamfuate Mwenyezi Mungu mtukufu,niwajibu

tuwalinganie waingie ndani ya uislam na tusiwaache tukasema:

Hao nimaaduwi wa Mwenyezi Mungu na nimaadui zetu na inapaswa

kwetu tuwalinganie wamfuate Mwenyezi Mungu huwenda Mwenyezi

Mungu akawaongoza.

2.Hakuna pingamizi kufanya mkataba na makafiri ikiwa waislam

watahitaji hilo,kwakuwa waislam hawawezi kuwapiga vita,na

inahofiwa kwa waislam shari zao.

3.Hakuna pingamizi kuwalipa kwa wema wao kwa waislam,hakuma

kiziwizi kuwalipa kwa wema walio ufanya,amesema Mwenyezi

Mungu mtukufu:

{Mwenyezi Mungu hakukatazini kuwafanyia wema na uadilifu wale

ambao hawakukupigeni vita, wala hawakukutoeni makwenu. Hakika

Mwenyezi Mungu huwapenda wafanyao uadilifu}.(Al Mumtah'inah

8).

4.Mzazi akiwa nikafiri inapasa kwa mtoto wake muislam amfanyie

wema,lakini asimtii katika ukafiri kwa kauli ya Mwenyezi Mungu

mtukufu:

36

{Na tumemuusia mtu kwa wazazi wake wawili. Mama yake

ameichukua mimba yake kwa udhaifu juu ya udhaifu, na

kumwachisha ziwa baada ya miaka miwili. (Tumemuusia): Nishukuru

Mimi na wazazi wako. Ni kwangu Mimi ndiyo marudio(14).

Na pindi wakikushikilia kunishirikisha na ambayo huna ilimu nayo,

basi usiwat'ii. Lakini kaa nao kwa wema duniani, nawe ishike njia ya

anaye elekea kwangu. Kisha marejeo yenu ni kwangu Mimi, na Mimi

nitakuambieni mliyo kuwa mkiyatenda}( Luqman14-15)

Mzazi ana haki akiwa kafiri, lakini usimpende mapenzi ya moyoni,

bali unamfanyia wema kama ujira wa kukulea nakwasababu yeye

nimzazi,na ana haki kwako umfanyie wema.

5.Kubadilishana biashara pamoja na makafiri na kununua kwao, na

kununua mahitaji kwao na kuchukua bidhaa na silaha utoka kwa

makafiri kwa kulipia pesa hilo halina tatizo,na alikuwa Mtume (s.a.w)

ana alifanya kazi na makafiri,na alifanya kazi mtume (s.a.w)na watu

wa khaybar nao ni Mayahudi alifanya nao kazi ya walime shamba

kwa makubaliyano ya kile kitakacho vunwa kutoka shambani,kufanya

hivyo sio kuwapenda makafiri,bali nikubadilishana masilahi.

Niwajibu tufahamu mambo haya,na hayaingii katika kuwapenda

makafiri na hayakukatazwa.

Hakuna makatazo ya haya kwasababu mambo hayo niyakidunia

na maslahi hayana maana ya mapenzi moyoni,lazima tutofautishe

baina ya maslahi na kupenda,kwasababu kuna baadhi ya watu

wakisikia dalili za kuwafanyia uaduwi makafiri na kuto kuwapenda

huwenda wakafahamu kua hawafanyi nao kazi za kidunia,na

hawafanyi mawasiliano na makafiri,na wanaelewa kua nikukata

mafungamano nao moja kwa moja,

Hapana!kuwapenda makafiri na kuwafanyia uadui kumewekewa

mipaka kwa hukumu na mipaka na masharti zinazo julikana kwa wana

wachuoni ilio chukuliwa kutoka katika Quraan na sunna za mtume

(s.a.w).

6.Mwenyezi Mungu Alihalalisha kuoa wanawake wa kiyahudi na

kinaswara kwa sharti wawe niwenye kujihifadhi na kujiweka mbali na

37

zinaa katika heshima zao,na akahalalisha Mwenyezi Mungu kula

wanyama walio chinjwa na mayahudi na manaswara.

7.Hakuna ubaya kuitikia wito wao na kula chakula cha halali kama

alivyo fanya mtume (s.a.w).

8.Kuwafanyia wema majirani ambao nimakafiri kwasababu wana haki

ya ujirani.

9.Haifai kuwadhulumu makafiri alisema Mwenyezi Mungu

mtukufu:{…Wala kuchukiana na watu kusikupelekeeni kutofanya

uadilifu. Fanyeni uadilifu. Hivyo ndio kuwa karibu mno na

uchamngu…}(Al-Maida8).

Fahamu Mwenyezi Mungu akuongoze kwa kumtii

Maneno haya nikama mwanzo wa ujumbe watatu kwasababu zimepita

jumbe mbili:

-Ujumbe wakwanza: Nimaswala manne ambayo yalikusanya suratu

Al Asri,

-Ujumbe wapili: Nimaswala ya matatu ambayo yamepita.

-Ujumbe watatu: Ndio hii,na utakuja ujumbe wa Nne nao una

maswala ma Nne.

Kaanza mtunzi wa kitabu kwa kusema :(Mwenyezi Mungu

akuongoze) hii ni dua ya shekh Allah amrehemu kwa kila atakae soma

ujumbe huu kwa lengo la kuufahamu na kutafuta elimu kwa kusoma

ujumbe huu,kwamba Mwenyezi Mungu amuongoze,

Na muongozo ni Mwenyezi Mungu kukuongoza kupita njia ya sawa

na kukupa taufiiqi ya kupata elimu yenye manfaa,na kufanya matendo

mema,na uongofu nikinyume cha upotovu,

Amesema Mwenyezi Mungu mtukufu:{Kwani Uwongofu umekwisha

pambanuka na upotofu}( Al-Baqara 256)

Na amesema Mwenyezi Mungu mtukufu:{Na wao wakiona kila Ishara

hawaiamini. Wakiiona njia ya uwongofu hawaishiki kuwa ndiyo njia;

38

lakini wakiiona njia ya upotofu wanaishika kuwa ndiyo njia}.( Al-

A'raaf)

Na uongofu katika aya makusudio yake nidini ya uislam,na upotovu

unakusudiwa dini ya Abuu Jahli,(Allah amlani).

Hakika muislam pindi anapo ongozwa na Mwenyezi Mungu akawa

nimenye kumtii basi atakuwa nimwenye kufanikiwa katika duniani na

akhera,na kutii nikutekeleza maamrisho ya Mwenyezi Mungu

nakujiepusha makatazo yake,huko ndio kumtii Mwenyezi Mungu,

Mwanadamu anatakiwa umtii Mwenyezi Mungu katika maamrsho

yake uyafanye,na katika makatazo yake ujiepushe kuyafanya

kwakutekeleza amri za Mwenyezi Mungu,na kutarajia malipo yake

Mwenyezi Mungu mshindi mtukufu na utarajie thawabu zake,na

uogope adhabu zake,yoyote atakae pewa taufiiqi ya kumtii Mwenyezi

Munguna akaongozwa kuwa nimwenye umtii Mwenyezi Mungu

hakika atakuwa nimwenye mafanikio duniani na akhera.

UJUMBE WA TATU

UISLAM NDIO DINI YA NABII IBRAHIM.

Nini maana ya Uhanafiyyah:

Uhanafiya ambao muislam anatakiwa ajifundishe na aujue nikwamab

uhanafiyyah:Nidini ambayo alikuwa nayo Nabii Ibrahim (s.a.w).

Nayo nidini ambayo inapingana na ushirikina na inaamrisha

wanadamu woote washikamane na Tauhiid(kumpwekesha Mwenyezi

Mungu mmoja bila kumshirikisha na chochote).

Na nabii Ibrahim (s.a.w) alikuwa mwenye Uhanafiyyah na ni

Muislam,

Uhanafiya wa nabii Ibrahimu maana yake alikuwa nimwenye kupinga

ushirikina, na nimwenye kumpwekesha Mwenyezi

Mungu(Tauhidi),na nimwenye kufanya ibada zake zoote kwajili ya

Mwenyezi Mungu,alisema Mwenyezi Mungu mtukufu:{. Hakika

Ibrahim alikuwa mfano mwema, mnyenyekevu kwa

39

MwenyeziMungu, mwongofu, wala hakuwa miongoni mwa

washirikina}( An Nahl 120).

Uhanafiyyah nikatika sifa za nabii Ibrahim (s.a.w) ambayo maana

yake nikupuuziya na kupiga vita ushirikina na nimwenye kuelekea

moja kwamoja kwenye Tauhidi.

Alielekea kwenye Tauhidi katika mambo yake yote nakuwa na ikhlasi

katika mambo yake yote,amesema MwenyeziMungu mtukufu:{ Kisha

tukakufunulia ya kwamba ufuate mila ya Ibrahim, mwongofu,wala

hakuwa miongoni mwa washirikina}(An Nahl 123).

Na amesema Mwenyezi Mungu mrukufu:

{ Ibrahim hakuwa Yahudi wala Mkristo, lakini alikuwa mwongofu

Muislamu, wala hakuwa katika washirikina}

(Al 'Imran67)

Hizi nisifa kubwa za nabii Ibrahim(s.a.w) ambazo miongoni mwazo ni

Alhanafiyyah nakwamba dini yake ni Alhanafiya nayo nidini ilio

takasika kwaajili ya Mwenyezi Mungu mshindi mwenye nguvu,dini

ambayo haina ushirikina ndani yake,na ameamrisha Mwenyezi Mungu

Mtukufu mtume wake Muhammad (s.a.w)aifate dini ya nabii Ibrahim

kwa kusema:{Kisha tukakufunulia ya kwamba ufuate mila ya Ibrahim,

mwongofu,wala hakuwa miongoni mwa washirikina}.(An Nahl 123.)

Na tukaamrishwa pia tufuate dini ya nabii Ibrahim (s.a.w)

kwakusema:{Yeye amekuteueni. Wala hakuweka juu yenu mambo

mazito katika Dini. Nayo ni mila ya baba yenu Ibrahim. Yeye

(Mwenyezi Mungu) alikuiteni Waislamu }(Hajj78).

Nayo ndio dini ya mitume wote.

Lakini kwakuwa nabii Ibrahim (s.a.w) nimbora wa mitume baada ya

Muhammad(s.a.w)alikutana katika njia ya kulingania kwenye

Tauhiidi(kumpwekesha Mwenyezi Mungu peke yake bila

kumshirikisha na chochote) na adhabu na mitihani ambayo hakuna

mtume alie kutana nayo akasubiri,

40

Nakwakua nabii Ibrahim(s.a.w) ndio baba wa mitume,hakika mitume

walio kuja baada yake woote nikatika kizazi chake(s.a.w) basi uislam

ndio dini ya mitume wote,na uislam(Alhanafiyyah) nikulingania watu

wampwekeshe Mwenyezi Mungu mmoja na wasimshirikishe na

chochote,hii ndio dini ya manabii wote,lakini zama ilipo kua kwa

nabii Ibrahim msimamo kwa dini hii basi alinasibishwa kwake na

mitume walio kuja baada yake,na mitume wote baada yake

Walikuwa kwenye dini ya nabii Ibrahim,nayo nidini ya kumpwekesha

Mwenyezi Mungu mmoja bila kumshirikisha na chochote na

kumtakasia utii Mwenyezi Mungu mtukufu(yaani ibada zako zote

ziwe kwa ajili ya Mwenyezi Mungu).

Niipi dini hii ambayo ameamrishwa mtume Muhamad (s.a.w)kuifuata

na tume amrishwa na sisi uifuata?

Niwajibu juu yetu kuijiwa,kwasababu muislam niwajibu kwake

kuyajuwa yale aliyo muamrisha Mwenyezi Mungu ili kuyatekeleza,na

haitoshi kujinasibisha na uislam bila kuufahamu uislam wake,na

hajuwi mambo ambayo yanatengua uislam,na nizipi sheria za uislam,

na hukumu za uislam, na haitoshi kujinasibisha na dini ya nabii

Ibrahim(s.a.w) ilihali hauijuwi,na utakapo ulizwa kuhusu dini ya nabii

Ibrahim(s.a.w) unasema: sijuwi, kuwa hivyo kwa muislam haifai,

niwajibu uijuwe dini yako vizuri ili uifuate ukiwa unaijuwa na ili

usiache chochote ila umekitekeleza.

NIWAJIBU KWA MWANADAMU AMUABUDU MWENYEZI

MUNGU PEKE YAKE NA AFANYE IBADA ZOTE KWAAJILI

YA MWENYEZI MUNGU.

Dini ya nabii Ibrahim(s.a.w),inafundisha kumuabudu Mwenyezi

Mungu mmoja na kufanya ibada zote kwa ajili ya Mwenyezi

Mungu,nakumtakasia dini.

Kufanya hivyo kunatakiwa mambo mawili:

1.Kufanya Ibada.

2.Kuwa na Ikhlasi (kufanya ibada zote kwa ajili ya Mwenyezi

Mungu).

41

Atakae muabudu Mwenyezi Mungu na hakuwa na ikhlasi haitakuwa

amefanya ibada yoyote, mwenye kumuabudu Mwenyezi Mungu

,akafunga na akahiji,na akaswali au kufanya umra,na akatoa sadaka,na

akatoa zaka,na akafanya ibada nyingi lakini hakuzifanya kwa ajili ya

Mwenyezi Mungu mtukufu katika ibada zake,ima kwasababu ya

kujionyesha(Riyaa) au kwa kutaka sifa,au amechanganya ibada yake

na chochote katika mambo ya ushirikina,kama kuomba kisichokua

Mwenyezi Mungu,au kuomba nusra kwa asie kua Mwenyezi

Mungu,au kuchinja kwa asie kua Mwenyezi Mungu,hakika mtu wa

namna hiyo hatakuwa amefanya ibada kwa ajili ya Mwenyezi

Mungu,bali atakuwa ni Mshirikina,na hatakuwa katika dini ya nabii

Ibrahim(s.a.w).

Wengi miongoni mwa wanao jinasibisha kwenye uislam katika zama

zetu wana angukia katika shirki kubwa kwa sababu ya kuomba asie

kuwa Mwenyezi Mungu,nakuabudu makaburi nakuchinja kwenye

makaburi,na kuyatolea nadhiri makaburi,na kutufu kwenye makaburi

na kutabaruku (kutaka baraka) kwenye makaburi,nakuomba nusra kwa

watu waio kufa namengineyo,nawao wanasema niwaislam.

Hao hawakujuwa dini yao au waliijuwa wakapinga wakiwa wanajuwa

na hali hii ndio mbaya zaidi Mwenyezi Mungu atukinge.

Dini ya nabii Ibrahim (s.a.w) haikubali ushirikina kwa namna yoyote

itakavyo kuwa na atakae changanya ibada yake na ushirikina basi

hatakuwa katika dini ya nabii Ibrahim (s.a.w),hatakama atajinasibisha

na dini hiyo,na akadai kuwa ni muislam,jambo la wajibu nikuijua dini

ya nabii Ibrahim (s.a.w) na kuifanyia kazi na ujilazimishe nayo kwa

kumuabudu Mwenyezi Mungu peke yake na kumtakasia ibada bila ya

kumshirikisha.

Isiwe katika ibada zako chochote katika ushirikina sawa ikiwa nishirki

ndogo au shirki kubwa.

Hii ndio dini ya nabii I brahim (s.a.w) ilio takasika na shirki na

kuupiga vita ushirikina kwa aina zake zote na ikahimiza watu

washikamane na Tauhiidi kwa ujumla wake nakuwataka watu wote

wamuabudu Mwenyezi Mungu mmoja na kumtakasia ibada.

Na kwasababu hiyo ameamrisha Mwenyezi Mungu watu wote na

aliwaumba kwasababu ya ibada.

42

Katia maneno kuna ishara ya kua mwanadamu anatakiwa amuabudu

Mwenyezi Mungu kwa kumtakasia dini,yani afanye ibada kwa ajili ya

Mwenyezi Mungu,ameamrisha Mwenyezi Mungu watu

wote,kawaamrisha watu wajinsia zote ,watu wote tangu kwa Adamu

mpaka kwa binadamu wamwisho katika dunia hii,wote Mwenyezi

Mungu kawa amrisha Mwenyezi Mungu wamuabudu yeye na

wamtakasie ibada, anasema Mwenyezi Mungu mtukufu:{ Enyi watu!

muabuduni Mola wenu mlezi aliye kuumbeni nyinyi na wale wa kabla

yenu, ili mpate kuokoka{.

Mwenyezi Mungu) ambaye amekufanyieni hii ardhi kuwa kama

tandiko, na mbingu kama paa, na akateremsha maji kutoka mbinguni,

na kwayo akatoa matunda yawe riziki zenu. Basi msimfanyizie

Mwenyezi Mungu washirika, na hali nyinyi mnajua}.(Al Baqaraa21-

22)

Hakika Mwenyezi Mungu hana mfano,na hana anae fanana nae, wala

wala anae lingana nae, nahaya nimakatazo ya shirki kubwa na shirki

ndogo.

Ameamrisha Mwenyezi Mungu watu wote wakwanza wao na

wamwisho wao.

Na Mwenyezi Mungu kawaumba kwasababu ya ibada wamuabudu

yeye peke yake bila kumshirikisha, na wanadamu wameumbwa

kwasababu ya ibada,kama alivyo sema Mwenyezi Mungu

:{Nasikuumba majini wala watu ila kwasababu waniabudu}(Al

dhariyati 56).

na wameamrishwa hivyo katika k kauli yake Mwenyezi Mungu

mtukufu:{Enyi watu mlio amini muabuduni mola wenu ambae ale

kuumbeni}(Al Baqara 21).

Hii ndio maana ya kusema (Kakuumbeni Mwenyezi Mungu

kwasababu ya ibada na akawaamrisha waitekeleze ibada),

Imekusanya kauli hii mambo mawili:

1.Mwenyezi Mungu amewamrisha waja wake wafanye ibada.

2. Mwenyezi Mungu amewaumba waja wake kwasababu ya ibada,

43

Kama alivyo sema Mwenyezi mungu:{Sikuwaumba majini na

wanadamu ila waniabudu}kauli ya Mwenyezi mungu{sikuwaumba

majini na watu} Mwenyezi mungu ndie muumbaji yeye ndie alie

umba vitu vyote na kayika hivyo aliumba majini na watu na akawapa

akili na akawalazimisha wamuabudu yeye peke yake wasimshirikishe

na lolote na akatowa amri maalumu kwa majini na watu wamuabudu

yeye Mwenyezi mungu peke yake,kwasababu Mwenyezi mungu

amewapa akili na akawapa maarifa yakupambanua kitu chenya

madhara na chenye manufaa,na ja jambo lahaki na labatili,na akaumba

mambo mengi kwa maslahi ya majini na watu na manufaa yao.

Na amefanya vikutumikieni vilivyomo anasema Mwenyezi mungu:{

mbinguni na vilivyomo katika ardhi, vyote vimetoka kwake. Hakika

}(Al jathiya13) katika hayo zimo Ishara kwa watu wanao fikiri

Vyote vimewekwa kwa ajili ya mwanadamu ili avitumie kuweza

kufikia lengo la kuletwa hapa duniani ambalo ni Ibada.

Anasema Mwenyezi mungu {Sikuwaumba