MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

35
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 081206030 081206030 AHMET ŞASİ AHMET ŞASİ YRD.DOÇ.DR. ALİ ERDİ YRD.DOÇ.DR. ALİ ERDİ 2012/KONYA 2012/KONYA T.C. SELÇUK T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ ÜNİVERSİTESİ ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI VE SULAMA YOL AĞI İLİŞKİLENDİRİLMESİ

description

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI VE SULAMA YOL AĞI İLİŞKİLENDİRİLMESİ. 081206030 AHMET ŞASİ YRD.DOÇ.DR. ALİ ERDİ - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Page 1: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİMÜHENDİSLİK FAKÜLTESİHARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜHARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

081206030081206030 AHMET ŞASİAHMET ŞASİ

YRD.DOÇ.DR. ALİ ERDİYRD.DOÇ.DR. ALİ ERDİ 2012/KONYA2012/KONYA

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİT.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI VE SULAMA YOL AĞI İLİŞKİLENDİRİLMESİ

Page 2: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASINA GİRİŞARAZİ TOPLULAŞTIRMASINA GİRİŞ BLOKLARIN TEŞKİL EDİLMESİBLOKLARIN TEŞKİL EDİLMESİ SULAMA ŞEBEKESİ, PARSEL ŞEKLİ VE BOYUTLARISULAMA ŞEBEKESİ, PARSEL ŞEKLİ VE BOYUTLARI SULAMA ŞEBEKE PLANLAMASISULAMA ŞEBEKE PLANLAMASI ANA SULAMA KANALIANA SULAMA KANALI YEDEK SULAMA KANALIYEDEK SULAMA KANALI TERSİYER SULAMA KANALITERSİYER SULAMA KANALI TAHLİYE ŞEBEKESİTAHLİYE ŞEBEKESİ BİTKİ SU TÜKETİMİ VE SULAMA SUYU İHTİYACIBİTKİ SU TÜKETİMİ VE SULAMA SUYU İHTİYACI YOL ŞEBEKE PLANLAMASIYOL ŞEBEKE PLANLAMASI YOL PLANLANMASINDA GEREKLİ YOL UZUNLUĞUNUN YOL PLANLANMASINDA GEREKLİ YOL UZUNLUĞUNUN

HESABIHESABI YOLLAR, İL YOLLARI, BAĞLANTI YOLLARIYOLLAR, İL YOLLARI, BAĞLANTI YOLLARI YOL PLANLAMASINDA TEMEL İLKELERYOL PLANLAMASINDA TEMEL İLKELER YOL PLANLAMA ÖLÇÜTLERİYOL PLANLAMA ÖLÇÜTLERİ YOL PLANLAMASINDA KULLANILAN ALTLIKLAR YOL PLANLAMASINDA KULLANILAN ALTLIKLAR

Page 3: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASINA GİRİŞARAZİ TOPLULAŞTIRMASINA GİRİŞ

Günümüzde insanlığın en büyük sorunlarının başında hızlı nüfus Günümüzde insanlığın en büyük sorunlarının başında hızlı nüfus

artışı ve bu nüfusun beslenme ihtiyacının karşılanması gelmektedir. artışı ve bu nüfusun beslenme ihtiyacının karşılanması gelmektedir.

İnsanların ihtiyaç duydukları besinlerin büyük bir kısmının temininde İnsanların ihtiyaç duydukları besinlerin büyük bir kısmının temininde

kullanılan tarımsal arazilerin sabit, ihtiyacın ise devamlı artış halinde kullanılan tarımsal arazilerin sabit, ihtiyacın ise devamlı artış halinde

olması sorunun en önemli noktasıdır. olması sorunun en önemli noktasıdır. İnsanlığın baş etmesi gereken diğerİnsanlığın baş etmesi gereken diğer

bir sorun ise kırsal nüfus ile kentsel nüfus arasındaki ekonomik ve sosyal bir sorun ise kırsal nüfus ile kentsel nüfus arasındaki ekonomik ve sosyal

farklılıklar sonucu oluşan uçurumun giderek artmasıdır.farklılıklar sonucu oluşan uçurumun giderek artmasıdır.

Page 4: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Tarımsal yapının, tarımsal faaliyetlerin gerçekleştirilmesini sağlar Tarımsal yapının, tarımsal faaliyetlerin gerçekleştirilmesini sağlar

nitelikte olmaması, verim ve kaliteye etki eden diğer faktörlerin etkin nitelikte olmaması, verim ve kaliteye etki eden diğer faktörlerin etkin

biçimde kullanılamaması sonucunu doğurmaktadır.biçimde kullanılamaması sonucunu doğurmaktadır. Bu nedenle, verim ve Bu nedenle, verim ve

kalitenin artırılmasında tarımsal yapının ıslahı önemli bir yere sahiptir.kalitenin artırılmasında tarımsal yapının ıslahı önemli bir yere sahiptir.

Ülkemizde tarımsal işletmelerin büyük bir bölümünün küçük aile Ülkemizde tarımsal işletmelerin büyük bir bölümünün küçük aile

işletmelerinden oluştuğu bilinmektedirişletmelerinden oluştuğu bilinmektedir. . Ülkemizdeki işletme yapısından Ülkemizdeki işletme yapısından

kaynaklanan en önemli problem, bu işletmelerin sahip olduğu parsellerin kaynaklanan en önemli problem, bu işletmelerin sahip olduğu parsellerin

oldukça küçük boyutlu ve dağınık olmasıdır. Uygulanmakta olan miras oldukça küçük boyutlu ve dağınık olmasıdır. Uygulanmakta olan miras

hukuku nedeniyle tarımsal işletmelerin parçalanmakta olduğu da hukuku nedeniyle tarımsal işletmelerin parçalanmakta olduğu da

görülmektedir. görülmektedir. Oysa tarımsal işletmelerin ekonomik olarak faaliyet Oysa tarımsal işletmelerin ekonomik olarak faaliyet

gösterebilmesi için gösterebilmesi için toprak yapısı, üretim deseni ve ekolojiye bağlı olaraktoprak yapısı, üretim deseni ve ekolojiye bağlı olarak

belli bir büyüklükte olması gerekmektedirbelli bir büyüklükte olması gerekmektedir. Parçalı arazilerin de rasyonel . Parçalı arazilerin de rasyonel

olarak işletmeye elverişli olmadığı bilinmektedir.olarak işletmeye elverişli olmadığı bilinmektedir.

Page 5: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Kırsal kesimde yaşayan insanların gelirlerinin, tarımsal üretimleri Kırsal kesimde yaşayan insanların gelirlerinin, tarımsal üretimleri

sonucunda elde ettikleri sonucunda elde ettikleri mahsullerin verim ve kalitelerini artırmak mahsullerin verim ve kalitelerini artırmak

suretiyle yükseltilmesi ve modern tarım isletmeciliği esaslarına uygun suretiyle yükseltilmesi ve modern tarım isletmeciliği esaslarına uygun

tarımsal faaliyetlerde bulunabilmeleri için kırsal alana götürülen tarımsal faaliyetlerde bulunabilmeleri için kırsal alana götürülen

sulama, drenaj, yol, tesviye ve ıslah hizmetlerinin en uygun şekilde sulama, drenaj, yol, tesviye ve ıslah hizmetlerinin en uygun şekilde

uygulanabilmesine yönelik olarak, aynı isletmeye, kişiye veya aileye uygulanabilmesine yönelik olarak, aynı isletmeye, kişiye veya aileye

ait olan parçalanmış, kırsal alan içerisinde farklı yerlere dağılmış ve ait olan parçalanmış, kırsal alan içerisinde farklı yerlere dağılmış ve

tarımsal faaliyetlerin uygulanmasını güçleştirecek ölçüde geometrik tarımsal faaliyetlerin uygulanmasını güçleştirecek ölçüde geometrik

şekilleri bozulmuş arazilerin birleştirilmesi, şekillendirilmesi ve şekilleri bozulmuş arazilerin birleştirilmesi, şekillendirilmesi ve

düzenlenmesi çok yönlü düzenlenmesi çok yönlü arazi toplulaştırması arazi toplulaştırması olarak tanımlanır. olarak tanımlanır.

Tarımsal arazilerin yapısını kuvvetlendirmek, arazi Tarımsal arazilerin yapısını kuvvetlendirmek, arazi

parçalanmasını önlemek, bir sahsa ait dağınık arazileri bir araya parçalanmasını önlemek, bir sahsa ait dağınık arazileri bir araya

getirmek, tarımda üretimin artırılması için gerekli olan faktörler getirmek, tarımda üretimin artırılması için gerekli olan faktörler

arasındaki dengeyi sağlamak arasındaki dengeyi sağlamak toplulaştırmanın temel amacını toplulaştırmanın temel amacını

oluşturmaktadır.oluşturmaktadır.

Page 6: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

TARIMSAL BİR ARAZİNİN TOPLULAŞTIRMA GEÇİRMEDEN TARIMSAL BİR ARAZİNİN TOPLULAŞTIRMA GEÇİRMEDEN ÖNCEKİ VE TOPLULAŞTIRMAGEÇİRDİKTEN SONRAKİ HALİÖNCEKİ VE TOPLULAŞTIRMAGEÇİRDİKTEN SONRAKİ HALİ

Page 7: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Arazi toplulaştırması faaliyetlerinin, tarımsal altyapı Arazi toplulaştırması faaliyetlerinin, tarımsal altyapı

hizmetlerine ve sulama oranına etkileri pek çok şekilde hizmetlerine ve sulama oranına etkileri pek çok şekilde

araştırılmıştır. Bu nedenle toplulaştırmanın; araştırılmıştır. Bu nedenle toplulaştırmanın; parselin sayısı,parselin sayısı,

parsel büyüklüğü ve şekline, sulama ve ulaşım şebekeleriparsel büyüklüğü ve şekline, sulama ve ulaşım şebekeleri gibi gibi

arazi ıslah çalışmalarına önemli derecede katkıları bulunmaktadır. arazi ıslah çalışmalarına önemli derecede katkıları bulunmaktadır.

Page 8: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

SULAMA ŞEBEKESİ , PARSEL ŞEKLİ VE BOYUTLARISULAMA ŞEBEKESİ , PARSEL ŞEKLİ VE BOYUTLARI Righold ( 1962 ) parsel boyutu kavramının genel olarak, parselin Righold ( 1962 ) parsel boyutu kavramının genel olarak, parselin

geometrik şekli ve büyüklüğü olduğunu ifade etmiştir. Parsellerin geometrik şekli ve büyüklüğü olduğunu ifade etmiştir. Parsellerin

geometrik şekilleri olarak dikdörtgen, kare, üçgen, yamuk ve düzgün geometrik şekilleri olarak dikdörtgen, kare, üçgen, yamuk ve düzgün

geometriye sahip olmayan parseller olmak üzere beş kategori geometriye sahip olmayan parseller olmak üzere beş kategori

belirlenmiştir. belirlenmiştir. Şebeke uzunlukları, parsel sekil ve boyutları, alanları Şebeke uzunlukları, parsel sekil ve boyutları, alanları

ve şebekeden yararlanan parseller harita üzerinde tespit edilmiş ve şebekeden yararlanan parseller harita üzerinde tespit edilmiş

olup uydu görüntüleri ve arazi çalışmaları ile kontrol edilmiştir.olup uydu görüntüleri ve arazi çalışmaları ile kontrol edilmiştir. Bu Bu

şekilde her bir parselin geometrik şekli ve büyüklüğü ile sulama şekilde her bir parselin geometrik şekli ve büyüklüğü ile sulama

şebekesinden yararlanma durumları belirlenmiştir.şebekesinden yararlanma durumları belirlenmiştir.

Page 9: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

BLOKLARIN TEŞKİL EDİLMESİBLOKLARIN TEŞKİL EDİLMESİ Proje alanında, yapılması planlanan alt ve üst yapı tesislerinin Proje alanında, yapılması planlanan alt ve üst yapı tesislerinin tatbik projeleri varsa ilgili kuruluşlardan temin edilerek toplulaştırma tatbik projeleri varsa ilgili kuruluşlardan temin edilerek toplulaştırma projesi ile uyum sağlanmalıdır.projesi ile uyum sağlanmalıdır. Bununla beraber proje alanında Bununla beraber proje alanında sulama, drenaj, yol, tesviye ve mülkiyet etütleri bitirildikten sonra sulama, drenaj, yol, tesviye ve mülkiyet etütleri bitirildikten sonra STK haritaları üzerinde sulama, tahliye ve yol planlaması yapılarak STK haritaları üzerinde sulama, tahliye ve yol planlaması yapılarak bloklar teşkil edilir. Blokların teşkilinde sulama uzunluğu, sulama bloklar teşkil edilir. Blokların teşkilinde sulama uzunluğu, sulama yönü, tesviye durumu, parsellerin en/boy oranları bilinmeli ve bunlar yönü, tesviye durumu, parsellerin en/boy oranları bilinmeli ve bunlar dikkate alınmalıdır. Daha önce hazırlanmış sulama - tahliye projeleri dikkate alınmalıdır. Daha önce hazırlanmış sulama - tahliye projeleri mevcut ise, bunlar toplulaştırmaya göre revize edilmelidir . mevcut ise, bunlar toplulaştırmaya göre revize edilmelidir .

Page 10: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

SULAMA ŞEBEKESİ PLANLAMASISULAMA ŞEBEKESİ PLANLAMASI

Su şebekesi, sulama ve kurutma ( drenaj ) kanallarının Su şebekesi, sulama ve kurutma ( drenaj ) kanallarının meydana getirdiği bir sistemdir. meydana getirdiği bir sistemdir. Sulama suyunu su alma Sulama suyunu su alma yapısından ( baraj dip savağı, regülatör, havuz ve serbest su yapısından ( baraj dip savağı, regülatör, havuz ve serbest su alma prizi gibi ) alıp proje alanına götüren ve bu suyu bitki alma prizi gibi ) alıp proje alanına götüren ve bu suyu bitki kullanımına sunan en küçük kapasiteli prizlere kadar dağıtan kullanımına sunan en küçük kapasiteli prizlere kadar dağıtan sisteme sulama şebekesi adı verilir.sisteme sulama şebekesi adı verilir. Sulama şebekeleri, açık kanallı sulama şebekeleri, Sulama şebekeleri, açık kanallı sulama şebekeleri, kanaletli sulama şebekeleri, borulu sulama şebekeleri kanaletli sulama şebekeleri, borulu sulama şebekeleri ve ve yağmurlama sulama şebekeleri yağmurlama sulama şebekeleri olmak üzere 4 grupta olmak üzere 4 grupta toplanabilir.toplanabilir. Açık kanallı sulama şebekesinde yer alan sulama Açık kanallı sulama şebekesinde yer alan sulama kanalları suyu araziye verebilmek için sığ, sızma kayıplarını kanalları suyu araziye verebilmek için sığ, sızma kayıplarını önlemek için genellikle beton kaplamalı olarak inşa edilirler. önlemek için genellikle beton kaplamalı olarak inşa edilirler. Bu kanallar fonksiyonlarına göre Bu kanallar fonksiyonlarına göre Ana Sulama Kanalı, Yedek Ana Sulama Kanalı, Yedek Sulama KanalıSulama Kanalı ve ve Tersiyer Sulama kanalı Tersiyer Sulama kanalı olmak üzere üç olmak üzere üç grupta toplanabilir .grupta toplanabilir .

Page 11: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
Page 12: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ANA SULAMA KANALIANA SULAMA KANALI

Sulama suyunu su alma Sulama suyunu su alma yapısından alarak yedek yapısından alarak yedek

sulama kanallarına taşıyan sulama kanallarına taşıyan kanallara ana sulama kanalı kanallara ana sulama kanalı denirdenir. Sulama alanının üst . Sulama alanının üst sınırını çizen bu kanallar sınırını çizen bu kanallar sulama alanı büyüklüğüne sulama alanı büyüklüğüne göre 20 - 150 km uzunluğa göre 20 - 150 km uzunluğa sahip olabilir. sahip olabilir. Ana kanalın Ana kanalın eğiminin seçiminde sulama eğiminin seçiminde sulama suyu miktarı, güzergahın suyu miktarı, güzergahın topoğrafik yapısı ve sulama topoğrafik yapısı ve sulama alanı büyüklüğü önemli rol alanı büyüklüğü önemli rol oynaroynar. Ana kanal eğimi . Ana kanal eğimi 0.0002 - 0.0006 0.0002 - 0.0006 arasındaarasında

alınır.alınır.

Page 13: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YEDEK SULAMA KANALIYEDEK SULAMA KANALI

Ana kanaldan aldığı suyu tersiyer kanallara ileten kanallara Ana kanaldan aldığı suyu tersiyer kanallara ileten kanallara yedek sulama kanalı adı veriliryedek sulama kanalı adı verilir. İki toplayıcı drenaj kanalı arasında . İki toplayıcı drenaj kanalı arasında düzeç eğrilerine dik olarak geçirilen bu kanallar olabildiğince sırt düzeç eğrilerine dik olarak geçirilen bu kanallar olabildiğince sırt ve hakim yerlerden geçmek şartı ile yol ve parsel sınırlarını izler. ve hakim yerlerden geçmek şartı ile yol ve parsel sınırlarını izler. Bu nedenle eğimleri arazi eğimine bağlıdır.Bu nedenle eğimleri arazi eğimine bağlıdır. Yedek sulama kanalları üzerindeki en önemli sanat yapıları Yedek sulama kanalları üzerindeki en önemli sanat yapıları tersiyer prizleridir. Ana kanal çıkışından hemen sonra karşılıklı tersiyer prizleridir. Ana kanal çıkışından hemen sonra karşılıklı bırakılan tersiyer prizleri bırakılan tersiyer prizleri 350 - 400 m350 - 400 m en çok en çok 500 m500 m ile bırakılır. ile bırakılır. Uygun topoğrafik koşullarda birbirine uzaklıkları Uygun topoğrafik koşullarda birbirine uzaklıkları 4 - 5 km 4 - 5 km alabilen yedek sulama kanallarının uzunlukları için bir sınır yoktur. alabilen yedek sulama kanallarının uzunlukları için bir sınır yoktur. Bu kanalın işlevi Bu kanalın işlevi tersiyer prizlerine su vermek olduğu için iki tersiyer prizlerine su vermek olduğu için iki tersiyer prizi arasında kazıda gidebilir. Yedek kanal son tersiyer tersiyer prizi arasında kazıda gidebilir. Yedek kanal son tersiyer prizine su verdikten sonra yedek tahliyesi adı altında kazıda prizine su verdikten sonra yedek tahliyesi adı altında kazıda olduğu halde en kısa yoldan ana drenaj kanalına bağlanır.olduğu halde en kısa yoldan ana drenaj kanalına bağlanır.

Page 14: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YEDEK SULAMA KANALIYEDEK SULAMA KANALI

Page 15: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

TERSİYER SU KANALITERSİYER SU KANALI

Yedeklerden aldıkları suyu üzerlerinde bulunan ve tek yönlü Yedeklerden aldıkları suyu üzerlerinde bulunan ve tek yönlü sulama yapan 250 m ara ile inşa edilen çiftlik prizlerine iletirler. sulama yapan 250 m ara ile inşa edilen çiftlik prizlerine iletirler. Güzergahları parsel sınırlarını ve yolun altını izlerGüzergahları parsel sınırlarını ve yolun altını izler. Eğimleri ana . Eğimleri ana sulama kanalında olduğu gibi sulama kanalında olduğu gibi 0.0002-0.00060.0002-0.0006 arasında değişir. Bu arasında değişir. Bu eğimler tersiyer kanallarda akımın nehir rejiminde olmasını, eğimler tersiyer kanallarda akımın nehir rejiminde olmasını, kendilerine bağlanan kanalların bu kanala dik bağlanmasını sağlar. kendilerine bağlanan kanalların bu kanala dik bağlanmasını sağlar. Ancak, hızın çok küçük olmaması için genellikle eğimleri 0.0004 Ancak, hızın çok küçük olmaması için genellikle eğimleri 0.0004 seçilir.seçilir. Tersiyer kanallar yedek drenaj kanalına Tersiyer kanallar yedek drenaj kanalına 100- 150 100- 150 m kala m kala kesilerek kendilerini paralel olarak izleyen tersiyer drenaj kesilerek kendilerini paralel olarak izleyen tersiyer drenaj kanallarına bağlanırlar.kanallarına bağlanırlar. Yağışlı bölgelerde yalnızca drenaj şebekesinin kurulması yeterli Yağışlı bölgelerde yalnızca drenaj şebekesinin kurulması yeterli olabilir. Ancak, sulama şebekesinin bulunduğu her yerde, fazla olabilir. Ancak, sulama şebekesinin bulunduğu her yerde, fazla (artık) sulama suyunun araziye zarar vermeden uzaklaştırılması (artık) sulama suyunun araziye zarar vermeden uzaklaştırılması için mutlaka drenaj şebekesinin de bulunması gereklidir . için mutlaka drenaj şebekesinin de bulunması gereklidir .

Page 16: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

TERSİYER SU KANALITERSİYER SU KANALI

Page 17: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

KKuvarter kanalları olmayan biruvarter kanalları olmayan bir

tersiyer kanal sulama alanında,tersiyer kanal sulama alanında,

teorik olarak olması gereken teorik olarak olması gereken

parsel yerleparsel yerleşşim im şşekli ekli şşematik ematik

olarak gösterilmistirolarak gösterilmistir ; ;

TA TA :: Tersiyer sulama alanı ( Tersiyer sulama alanı ( haha ),),

TU :TU : Tersiyer uzunluğu ( m ), Tersiyer uzunluğu ( m ),

TaG : TaG : İki tersiyer arasındaki İki tersiyer arasındaki

mesafe; tersiyer genişliği; tersiyer mesafe; tersiyer genişliği; tersiyer

sulama alanına isabet eden sulama alanına isabet eden

sekonder uzunluğu ( m ),sekonder uzunluğu ( m ),

KUT :KUT : Tersiyer sulama alanındaki Tersiyer sulama alanındaki

şebeke uzunluğu ( m ),şebeke uzunluğu ( m ),

ŞY :ŞY : Şebeke Yoğunluğu ( m/ha ). Şebeke Yoğunluğu ( m/ha ).

Page 18: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

KKuvarter kanalları oluvarter kanalları olanan bir bir

tersiyer kanal sulama alanında,tersiyer kanal sulama alanında,

teorik olarak olması gereken teorik olarak olması gereken

parsel yerleparsel yerleşşim im şşekli ekli şşematik ematik

olarak gösterilmistirolarak gösterilmistir ; ;

TA TA :: Tersiyer sulama alanı ( Tersiyer sulama alanı ( haha ),),

TU :TU : Tersiyer uzunluğu ( m ), Tersiyer uzunluğu ( m ),

TaG : TaG : İki tersiyer arasındaki İki tersiyer arasındaki

mesafe; tersiyer genişliği; tersiyer mesafe; tersiyer genişliği; tersiyer

sulama alanına isabet eden sulama alanına isabet eden

sekonder uzunluğu ( m ),sekonder uzunluğu ( m ),

KUT :KUT : Tersiyer sulama alanındaki Tersiyer sulama alanındaki

şebeke uzunluğu ( m ),şebeke uzunluğu ( m ),

ŞY :ŞY : Şebeke Yoğunluğu ( m/ha ). Şebeke Yoğunluğu ( m/ha ).

Page 19: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

TAHLİYE ŞEBEKESİ PLANLANMASITAHLİYE ŞEBEKESİ PLANLANMASI

Tahliye şebekesine yüzeysel drenaj şebekesi de denirTahliye şebekesine yüzeysel drenaj şebekesi de denir. . Sulama alanındaki yağış sularını, sulama suyu artıklarını, sulama Sulama alanındaki yağış sularını, sulama suyu artıklarını, sulama kanallarından gelen fazla suları toplayarak araziden atılmasını kanallarından gelen fazla suları toplayarak araziden atılmasını sağlayan kanallardır. Ekseriyetle tarla içi servis yollarının sağlayan kanallardır. Ekseriyetle tarla içi servis yollarının kenarındaki şarampoller yüzey tahliye olarak kullanılır ve yüzey kenarındaki şarampoller yüzey tahliye olarak kullanılır ve yüzey tahliyesi sağlayacak şekilde açılır.tahliyesi sağlayacak şekilde açılır.

Page 20: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

BİTKİ SU TÜKETİMİ VE SULAMA SUYU İHTİYACIBİTKİ SU TÜKETİMİ VE SULAMA SUYU İHTİYACI Seçilen tersiyer kanalların, FAO’nun Arazi ve Su Geliştirme Seçilen tersiyer kanalların, FAO’nun Arazi ve Su Geliştirme

Bölümü ( Land and Water Development Division ) tarafından Bölümü ( Land and Water Development Division ) tarafından

geliştirilmiş bir karar destek aracı olan CROPWAT bilgisayar geliştirilmiş bir karar destek aracı olan CROPWAT bilgisayar

programı ile 2003 yılında suladıkları alanlardaki bitki desenlerine programı ile 2003 yılında suladıkları alanlardaki bitki desenlerine

göre kanal yeterlilikleri ve sulama suyu ihtiyaçları belirlenmiştir. göre kanal yeterlilikleri ve sulama suyu ihtiyaçları belirlenmiştir.

Çalışma alanının bitki deseni, toprak özellikleri ve iklim verileri Çalışma alanının bitki deseni, toprak özellikleri ve iklim verileri

kullanılarak Penman-Montheith yöntemiyle bitki su tüketimleri ve kullanılarak Penman-Montheith yöntemiyle bitki su tüketimleri ve

sulama suyu ihtiyaçları hesaplanmıştır. Penman-Montheith sulama suyu ihtiyaçları hesaplanmıştır. Penman-Montheith

yöntemiyle referans bitki su tüketiminin ve kanallardaki şuyöntemiyle referans bitki su tüketiminin ve kanallardaki şu

gereksiniminin hesaplanmasında kullanılan parametreler aşağıda gereksiniminin hesaplanmasında kullanılan parametreler aşağıda

sıralanmıştır :sıralanmıştır :

Yükseklik, Rüzgar hızı, Yükseklik, Rüzgar hızı,

Enlem derecesi, Günlük güneşlenme saatleri,Enlem derecesi, Günlük güneşlenme saatleri,

Boylam derecesi, Aylık ortalama yağış, Boylam derecesi, Aylık ortalama yağış,

Ortalama sıcaklık, Bitki verileri,Ortalama sıcaklık, Bitki verileri,

Nispi nem, Toprak verileri, Nispi nem, Toprak verileri,

Page 21: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YOL ŞEBEKE PLANLANMASIYOL ŞEBEKE PLANLANMASI

Toplulaştırma planında yeni trafik yollarının açılıp açılmayacağı Toplulaştırma planında yeni trafik yollarının açılıp açılmayacağı konusunda Karayolları Bölge Müdürlükleri ile temas edilmelidir .konusunda Karayolları Bölge Müdürlükleri ile temas edilmelidir . Bloklar teşkil edilirken, parsellere ulaşımın kolaylıkla Bloklar teşkil edilirken, parsellere ulaşımın kolaylıkla sağlanması için, her parselin yola cephesinin bulunması, başka bir sağlanması için, her parselin yola cephesinin bulunması, başka bir ifade ile her parselin yolu olması esas alınmalıdır. Tarım ifade ile her parselin yolu olması esas alınmalıdır. Tarım arazisindeki kırsal yollar; yerleşim birimlerini, dağınık işletme arazisindeki kırsal yollar; yerleşim birimlerini, dağınık işletme gruplarını, tarımsal alanları birbirine bağlayan bağlantı yolları ile gruplarını, tarımsal alanları birbirine bağlayan bağlantı yolları ile parsel gruplarına ulaşımı sağlayan ana ve tali tarla yollarından parsel gruplarına ulaşımı sağlayan ana ve tali tarla yollarından oluşur.Kırsal yollar, bağlantı yolları ve tarla yolları olarak ikiye ayrılır. oluşur.Kırsal yollar, bağlantı yolları ve tarla yolları olarak ikiye ayrılır.

Tarla yolları da büyüklük ve kapasitelerine göre kendi aralarında Tarla yolları da büyüklük ve kapasitelerine göre kendi aralarında ikiye ayrılarak Toplulaştırma Projelerinde "Ana Yollar" ve "Tali Yollar" ikiye ayrılarak Toplulaştırma Projelerinde "Ana Yollar" ve "Tali Yollar" olarak adlandırılır. Ulaşım sistemini oluşturan yolların büyük bir olarak adlandırılır. Ulaşım sistemini oluşturan yolların büyük bir bölümü sulama kanallarına paralel olarak planlandığından, sekonder bölümü sulama kanallarına paralel olarak planlandığından, sekonder kanallara, paralel planlanan yollar "Bağlantı Yolları", tersiyer kanallara, paralel planlanan yollar "Bağlantı Yolları", tersiyer kanallara paralel olanlar "Ana Yollar", kuvarterlere paralel olanlarda kanallara paralel olanlar "Ana Yollar", kuvarterlere paralel olanlarda "Tali Yollar" olarak adlandırılabilir . "Tali Yollar" olarak adlandırılabilir .

Page 22: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YOL ŞEBEKE PLANLAMASIYOL ŞEBEKE PLANLAMASI

Page 23: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Tarımsal yolların planlanması genel olarak yol ağına, trafik Tarımsal yolların planlanması genel olarak yol ağına, trafik

çeşidine ve beklenen trafik yoğunluğuna, arazi su ve iklim çeşidine ve beklenen trafik yoğunluğuna, arazi su ve iklim

koşullarına, toprak kullanım şekline, mülkiyet ve işletmecilik koşullarına, toprak kullanım şekline, mülkiyet ve işletmecilik

yapısına bağlıdır. Tarımsal yolların bazı teknik özellikleri yapısına bağlıdır. Tarımsal yolların bazı teknik özellikleri

Tablo.1’de verilmiştir.Tablo.1’de verilmiştir.

Tablo 1. Tarım Yollarının Bazı Teknik Özellikleri

Page 24: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YOL PLANLANMASINDA GEREKLİ YOL YOL PLANLANMASINDA GEREKLİ YOL UZUNLUĞUNUN HESAPLANMASIUZUNLUĞUNUN HESAPLANMASI

Bir toplulaştırma alanında tüm parsellere yolu bağlamak Bir toplulaştırma alanında tüm parsellere yolu bağlamak temel amaç olduğuna göre en az yol uzunluğu ile bütün temel amaç olduğuna göre en az yol uzunluğu ile bütün parsellere yol, parsellerin ancak kısa kenarı yola dayalı olacak parsellere yol, parsellerin ancak kısa kenarı yola dayalı olacak biçimde planlanması ile mümkündür. Tarımsal alanlarda birim biçimde planlanması ile mümkündür. Tarımsal alanlarda birim alana (ha) düşen yol uzunluğu ( m ) “Yol ağı uzunluğu” (m/ha) alana (ha) düşen yol uzunluğu ( m ) “Yol ağı uzunluğu” (m/ha) olarak adlandırılır ve Hy ile gösterilebilir ( Çevik 1987- Arıcı’dan olarak adlandırılır ve Hy ile gösterilebilir ( Çevik 1987- Arıcı’dan 1994 ).1994 ).

Gerekli yol uzunluğu için iki yöntem kullanılır:Gerekli yol uzunluğu için iki yöntem kullanılır: 1- Teorik yol uzunluğu1- Teorik yol uzunluğu

2- Pratik yol uzunluğu2- Pratik yol uzunluğu

Page 25: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

1. Teorik Yol Uzunluğu1. Teorik Yol Uzunluğu ::

Teorik yol uzunluğu minimum ( asgari ) yol uzunluğudur. Bu Teorik yol uzunluğu minimum ( asgari ) yol uzunluğudur. Bu yöntemle yol uzunluğunu bulmak için önce ekonomik parsel yöntemle yol uzunluğunu bulmak için önce ekonomik parsel boyutlarının tespiti ve bundan sonra hektara isabet edecek yol boyutlarının tespiti ve bundan sonra hektara isabet edecek yol miktarının parsel gruplarına göre ayrı ayrı bulunması icap eder.miktarının parsel gruplarına göre ayrı ayrı bulunması icap eder.Parsel boyutları, özellikle azami uzunluk tespit edildikten sonra Parsel boyutları, özellikle azami uzunluk tespit edildikten sonra her parsel grubu için hektara isabet eden yol miktarı ( HY ) her parsel grubu için hektara isabet eden yol miktarı ( HY ) bulunur. Hektara isabet eden yol uzunluğu şu şekilde elde edilir bulunur. Hektara isabet eden yol uzunluğu şu şekilde elde edilir ( Arıcı 1994 ) :( Arıcı 1994 ) :

F = E.B F = E.B E= F/BE= F/B E = parsel genişliği E = parsel genişliği Hy= 5000/B veya Hy= 10 000/ B , F = Alan ,Hy= 5000/B veya Hy= 10 000/ B , F = Alan ,

B: Parsel blok uzunluğudur.B: Parsel blok uzunluğudur. 5000 = katsayı 5000 = katsayı

HYHY = 5000/B ( m/ha ) yol çift yönlü hizmet ediyorsa = 5000/B ( m/ha ) yol çift yönlü hizmet ediyorsa

HYHY =10000/B ( m/ha ) Yol tek yönlü hizmet ediyorsa kullanılır. =10000/B ( m/ha ) Yol tek yönlü hizmet ediyorsa kullanılır.

Asgari genişlik= 40-50 m, azami uzunluk= 500-800 m alınır.Asgari genişlik= 40-50 m, azami uzunluk= 500-800 m alınır.

Bu şekilde her blok için (işletme grubu için) ihtiyaç olan yol Bu şekilde her blok için (işletme grubu için) ihtiyaç olan yol miktarı bulunduktan sonra bunlar toplanarak toplam yol miktarı miktarı bulunduktan sonra bunlar toplanarak toplam yol miktarı ( TYY) bulunmuş olur. Bulunan bu miktar toplam proje sahasına ( TYY) bulunmuş olur. Bulunan bu miktar toplam proje sahasına bölündüğünde ( Y2 ) ortalama hektara isabet eden yol bulunur.bölündüğünde ( Y2 ) ortalama hektara isabet eden yol bulunur.

Page 26: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Proje sahasının yol ihtiyacının bulunması için mevcut Proje sahasının yol ihtiyacının bulunması için mevcut yolların uzunluğunun ve hektara isabet eden ( Y1 ) miktarının yolların uzunluğunun ve hektara isabet eden ( Y1 ) miktarının da bilinmesi gerekir. Mevcut ve hesaplanan yol miktarları da bilinmesi gerekir. Mevcut ve hesaplanan yol miktarları birbirlerine oranlandığında yol ihtiyaç oranları ortaya çıkar. birbirlerine oranlandığında yol ihtiyaç oranları ortaya çıkar.

RR = Y1/Y2RR = Y1/Y2Y1Y1 : Hektara düşen mevcut ortalama yol uzunluğu m/ha : Hektara düşen mevcut ortalama yol uzunluğu m/haY2Y2 : Hesaplanan yol uzunluğu m/ha ( Teorik yöntemle : Hesaplanan yol uzunluğu m/ha ( Teorik yöntemle bulunan )bulunan )RR : Yol ihtiyaç oranıRR : Yol ihtiyaç oranı Yol ihtiyacı bakımından RR Tablo.2 ’deki gibi Yol ihtiyacı bakımından RR Tablo.2 ’deki gibi

değerlendirilir.değerlendirilir.

Page 27: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

RRRR Açıklama Açıklama

0.50.5 Yol ihtiyacı çok fazla ve gereklidir. Sahada çok az yol vardır.Yol ihtiyacı çok fazla ve gereklidir. Sahada çok az yol vardır.

0.5 - 0.720.5 - 0.72 Sahada az yol vardır. Yeni yola ihtiyaç görülmektedir.Sahada az yol vardır. Yeni yola ihtiyaç görülmektedir.

0.72-0.870.72-0.87 Sahada orta derecede yol mevcuttur. Bir miktar daha yol yapmakSahada orta derecede yol mevcuttur. Bir miktar daha yol yapmakgerekir.gerekir.

0.87-0.950.87-0.95 Yeterli yol vardır. Yapılacak yol az faydalı olabilir.Yeterli yol vardır. Yapılacak yol az faydalı olabilir.

1.001.00 Yol yapımına gerek yoktur.Yol yapımına gerek yoktur.

1.00-1.101.00-1.10 Sahada fazla yol mevcuttur. Az bir kısmı tarla haline getirilebilir.Sahada fazla yol mevcuttur. Az bir kısmı tarla haline getirilebilir.

1.10-1.251.10-1.25 Sahada orta derece fazla yol mevcuttur. Bir kısmı sürülerek tarım Sahada orta derece fazla yol mevcuttur. Bir kısmı sürülerek tarım arazisi haline getirilebilir. arazisi haline getirilebilir.

1.251.25 Sahada çok fazla yol vardır. Büyük oranda tarım arazisine Sahada çok fazla yol vardır. Büyük oranda tarım arazisine dönüştürülebilir.dönüştürülebilir.

Tablo. 2 Proje Sahasında Yol İhtiyacı Oranları ( RR )

Page 28: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

2- Pratik Yol Uzunluğu :2- Pratik Yol Uzunluğu :

Proje alanının gerekli yol uzunluğunun pratik olarak Proje alanının gerekli yol uzunluğunun pratik olarak hesaplamak için harita üzerinde; toprak, yerleşme merkezi, hesaplamak için harita üzerinde; toprak, yerleşme merkezi, sulama ve drenaj sistemleri ile işletme ve parsel büyüklükleri de sulama ve drenaj sistemleri ile işletme ve parsel büyüklükleri de göz önüne alınarak nerelerden yol geçmesi gerektiği işaretlenir ve göz önüne alınarak nerelerden yol geçmesi gerektiği işaretlenir ve çizilir. Bu çizim sonucunda bulunana yol uzunluğu ölçülür. Bu yeni çizilir. Bu çizim sonucunda bulunana yol uzunluğu ölçülür. Bu yeni çizilen yol uzunluğuna proje alanında önceden mevcut ve iyi çizilen yol uzunluğuna proje alanında önceden mevcut ve iyi kaliteli yollar da eklenerek pratik yol uzunluğu (PY) tespit edilir. kaliteli yollar da eklenerek pratik yol uzunluğu (PY) tespit edilir. Bu miktar teorik olarak bulunan yol miktarından (TY) fazla Bu miktar teorik olarak bulunan yol miktarından (TY) fazla olmalıdır. Şayet Py<Ty ise harita üzerinde tekrar çalışılır ve olmalıdır. Şayet Py<Ty ise harita üzerinde tekrar çalışılır ve yeniden yol ağı kurulur. Py en az Ty kadar olmalıdır.yeniden yol ağı kurulur. Py en az Ty kadar olmalıdır. Pratik metotla bulunan yol uzunluğu proje sahası için yeterli olup olmadığını anlamak için, teorik metotla bulunan yol uzunluğu ile mukayese edilmesi gerekir. Böylece yeterlilik oranı (YO) bulunur (Arıcı, 1994). YO =Ty (Teorik yol, m) * 100 / Py ( Pratik yol, m) Yeterlilik oranı %85’den küçük ve %65’den büyük olmalıdır. Yani ; YO= 0.65 - 0.85 değerleri arasında olmalıdır.

Page 29: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YOLLARYOLLAR

Genel ulaşım ağı ve köyleri birbirine bağlayan yolların Genel ulaşım ağı ve köyleri birbirine bağlayan yolların yanında , köy içinden ve çevresinden geçen trafik yolu , ana yanında , köy içinden ve çevresinden geçen trafik yolu , ana işletme yolu , toprak yol , gezi ve bisiklet yolları vardır. Köprüler, işletme yolu , toprak yol , gezi ve bisiklet yolları vardır. Köprüler, rüzgardan korunma duvarları tüneller ve kullanılmayan eski rüzgardan korunma duvarları tüneller ve kullanılmayan eski yolların kaldırılması da bu kapsamda ele alınırlar. Yolun geçgi ve yolların kaldırılması da bu kapsamda ele alınırlar. Yolun geçgi ve kaplama cinsi onun işlevine göre belirlenir.kaplama cinsi onun işlevine göre belirlenir.

Page 30: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

İL YOLLARIİL YOLLARI

Geniş yerleşim bölgelerini birbirine ve devlet yollarına bağlayan Geniş yerleşim bölgelerini birbirine ve devlet yollarına bağlayan

yollardır. Bu yollar yerleşim bölgeleri içinde yer almazlar.yollardır. Bu yollar yerleşim bölgeleri içinde yer almazlar.

Page 31: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

BAĞLANTI YOLLARIBAĞLANTI YOLLARI

Köy yerleşim birimlerini birbirine ve devlet ulaşım ağına Köy yerleşim birimlerini birbirine ve devlet ulaşım ağına bağlayan bir veya iki şeritli , ağır araç trafiğine uygun kırsal bağlayan bir veya iki şeritli , ağır araç trafiğine uygun kırsal trafik yollarıdır. Bu yolların yönünü yerleşim durumu belirler. trafik yollarıdır. Bu yolların yönünü yerleşim durumu belirler. Yolların konumunu belirlerken ülke koşulları ve yasal kurallarına Yolların konumunu belirlerken ülke koşulları ve yasal kurallarına göre hazırlanmış yönetmeliklerde belirtilen ölçüler göz önüne göre hazırlanmış yönetmeliklerde belirtilen ölçüler göz önüne alınır.alınır.

İŞLETME YOLLARIİŞLETME YOLLARI İşletme yolları tarımsal işletmelerin bulunduğu yollardır ve İşletme yolları tarımsal işletmelerin bulunduğu yollardır ve

kaplama cinslerine göre kaplanmış yol ve toprak yol olarak kaplama cinslerine göre kaplanmış yol ve toprak yol olarak belirlenirler. Bu yolların amacı işletme-işletme merkezi ve belirlenirler. Bu yolların amacı işletme-işletme merkezi ve ürünleri işletme merkezi arasında ürünleri işletme merkezi arasında hızlıhızlı ve ve güvenliğigüvenliği trafiği trafiği sağlamaktır.sağlamaktır.

Bu yol ağının arazi toplulaştırması içinde ele alınması Bu yol ağının arazi toplulaştırması içinde ele alınması tarımsal alanın ulaşım bakımından en iyi bir biçimde tarımsal alanın ulaşım bakımından en iyi bir biçimde planlanmasını sağlamaktır. Çünkü tarım işletmeciliğinin trafiği planlanmasını sağlamaktır. Çünkü tarım işletmeciliğinin trafiği daha çok traktör ve araca eklenerek kendi kendine giden tarım daha çok traktör ve araca eklenerek kendi kendine giden tarım makinelerinden oluşmakta ve bunlar her mevsimde yolları makinelerinden oluşmakta ve bunlar her mevsimde yolları kullanmaktadır.kullanmaktadır.

Page 32: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YOL PLANLANMASINDA TEMEL İLKELERYOL PLANLANMASINDA TEMEL İLKELER Yol ağı planlamasında hepsi bir arada gerçekleştirilemeyen Yol ağı planlamasında hepsi bir arada gerçekleştirilemeyen

koşullar ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle planlama kesin bir koşullar ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle planlama kesin bir

matematiksel çözümle değil bazı durumlarda herhangi bir matematiksel çözümle değil bazı durumlarda herhangi bir

öğeye daha çok ağırlık vererek ve hangi çözümün en iyi öğeye daha çok ağırlık vererek ve hangi çözümün en iyi

olduğu araştırılarak oluşturulur.Yol ağı öngörülen uzunlukta olduğu araştırılarak oluşturulur.Yol ağı öngörülen uzunlukta

bloklar oluşturacak biçimde ve hem bugünkü toprak kullanım bloklar oluşturacak biçimde ve hem bugünkü toprak kullanım

yapısına ve işletme büyüklüğüne uygun hem de gelecekteki yapısına ve işletme büyüklüğüne uygun hem de gelecekteki

değişikliklerde de yararlanılabilir biçimde tasarımlanmalıdır. değişikliklerde de yararlanılabilir biçimde tasarımlanmalıdır.

Buna göre en iyi planlanmış bir yol ağı;Buna göre en iyi planlanmış bir yol ağı; Uzun eğimli olmalı,Uzun eğimli olmalı, Olabildiğince az toprağı kapsamalı,Olabildiğince az toprağı kapsamalı, Ana trafik ile bağlantılı olmalı,Ana trafik ile bağlantılı olmalı, Oluşturulan yol ağı ile akıcı işletmecilik yapılabilmeli veOluşturulan yol ağı ile akıcı işletmecilik yapılabilmeli ve

tüm işletmelere ulaşılabilir olmalıdır.tüm işletmelere ulaşılabilir olmalıdır.

Page 33: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YOL PLANLAMA ÖLÇÜTLERİYOL PLANLAMA ÖLÇÜTLERİ Yol geçgisi topoğrafik yapıyla uyumlu olmalıdır.Yol geçgisi topoğrafik yapıyla uyumlu olmalıdır. Dümdüz bir yol geçgisi planlanmamalı dönemeçler Dümdüz bir yol geçgisi planlanmamalı dönemeçler

öngörülmelidir.öngörülmelidir. Bloklar paralel bölünmeye olanak verecek biçimde oluşturulmalı.Bloklar paralel bölünmeye olanak verecek biçimde oluşturulmalı. Var olan eski yollar korunmaya çalışılmalıdır.Var olan eski yollar korunmaya çalışılmalıdır. Tarım kültürüne göre blok uzunlukları 100-450 m arasındaTarım kültürüne göre blok uzunlukları 100-450 m arasında

değiştiği göz önüne alınarak yol ağı planlanmalıdır.değiştiği göz önüne alınarak yol ağı planlanmalıdır. Yollar düzeç eğrilerine göre planlanarak erozyon tehlikesiYollar düzeç eğrilerine göre planlanarak erozyon tehlikesi

önlenmeye çalışılmalıdır. Trafik hızını kesmesi için yol geçgisiönlenmeye çalışılmalıdır. Trafik hızını kesmesi için yol geçgisi

üzerinde eğim farklılıkları oluşturulmalıdır.üzerinde eğim farklılıkları oluşturulmalıdır. Tarım ve tarım dışı trafiği birbirinden ayrılabilecek biçimdeTarım ve tarım dışı trafiği birbirinden ayrılabilecek biçimde

planlanmalıdır.planlanmalıdır. Yoğun tarım yapılan ve trafiğe çıkışı fazla olan parsel kaplanmışYoğun tarım yapılan ve trafiğe çıkışı fazla olan parsel kaplanmış

yola bitişik yerleştirilmelidir.yola bitişik yerleştirilmelidir. Ekolojik yapıya uygun yol yapıları seçilmelidir.Ekolojik yapıya uygun yol yapıları seçilmelidir. Yol için ayrılan yerlerde oluşan kaçınılmaz doğa kayıpları yeni Yol için ayrılan yerlerde oluşan kaçınılmaz doğa kayıpları yeni

ağaçlandırma ve. Önlemler ile dengelenmelidir.ağaçlandırma ve. Önlemler ile dengelenmelidir.

Page 34: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YOL PLANLAMASINDA KULLANILAN ALTLIKLARYOL PLANLAMASINDA KULLANILAN ALTLIKLAR

Arazi gereksinen planlara ek olarak ,Arazi gereksinen planlara ek olarak , Proje sınırı,Proje sınırı, Toprak kullanım türü,Toprak kullanım türü, Devlet trafiği,Devlet trafiği, İşletme yolları,İşletme yolları, Alt yapı,Alt yapı, Özel amaçlar için ayrılmış parsellerin veÖzel amaçlar için ayrılmış parsellerin ve Yerleşme bölgesinin toprak iyileştirme planıYerleşme bölgesinin toprak iyileştirme planı Tarımsal amaçlara uygun toprak iyileştirme ve sulama Tarımsal amaçlara uygun toprak iyileştirme ve sulama

önlemlerini gösterir plan.önlemlerini gösterir plan.

Kırsal görünümün planlanması ,Kırsal görünümün planlanması , Kırsal görünümün planlanmasının proje bölgesini yeniden Kırsal görünümün planlanmasının proje bölgesini yeniden

biçimlendirme aşamasında önemli bir işlevi vardır. 3 aşamadan biçimlendirme aşamasında önemli bir işlevi vardır. 3 aşamadan

oluşan bu planın ikinci aşaması yol ve sulama ağı planlamasına eşlik oluşan bu planın ikinci aşaması yol ve sulama ağı planlamasına eşlik

eder.eder.

Page 35: MÜHENDİSLİK  FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

KAYNAKLARKAYNAKLAR

1) 1) Aktaş, E., Bilgili, M. E., Akbay, A. Ö. ve Bal, T. 2006. Aktaş, E., Bilgili, M. E., Akbay, A. Ö. ve Bal, T. 2006.

Adana 8li Karataş 8lçesi Yemişli Köyünde Arazi Toplulaştırması Adana 8li Karataş 8lçesi Yemişli Köyünde Arazi Toplulaştırması

Kararını Etkileyen Sosyo-Ekonomik Faktörlerin Belirlenmesi.Kararını Etkileyen Sosyo-Ekonomik Faktörlerin Belirlenmesi.

Munich Personal RePEc Archive. MPRA Paper No : 8659 Munich Personal RePEc Archive. MPRA Paper No : 8659

2) 2) Ballı B., 2005. Türkiye’de Toplulaştırmaya Yönelik Ballı B., 2005. Türkiye’de Toplulaştırmaya Yönelik

Politikalar ve Avrupa Birliği’nde Yeni Toplulaştırma ve Kırsal Politikalar ve Avrupa Birliği’nde Yeni Toplulaştırma ve Kırsal

Kalkınma Yaklaşımları. Türkiye’de Arazi Toplulaştırması Kalkınma Yaklaşımları. Türkiye’de Arazi Toplulaştırması

Sempozyumu, 15-16 Eylül, Konya. 100-141s. Sempozyumu, 15-16 Eylül, Konya. 100-141s.

3)3) Kara, M. 1980. Arazi Toplulaştırması. Karadeniz Teknik Kara, M. 1980. Arazi Toplulaştırması. Karadeniz Teknik

Üniversitesi Yayınları no: 111,Trabzon.Üniversitesi Yayınları no: 111,Trabzon.

4)4) Çevik B.,1974. Konya ili Çumra – Karkın Köyü’nün Çevik B.,1974. Konya ili Çumra – Karkın Köyü’nün

Kültür teknik Sorunları ve Bu Sorunların Çözümünde Arazi Kültür teknik Sorunları ve Bu Sorunların Çözümünde Arazi

Toplulaştırmasının Yeri ve Önemi Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Toplulaştırmasının Yeri ve Önemi Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü.

Ziraat Fakültesi Yayınları No:52, A.Ü. Basımevi (Doktora Tezi), Ziraat Fakültesi Yayınları No:52, A.Ü. Basımevi (Doktora Tezi),

Ankara. 102s.Ankara. 102s.

5) 5) WWW.HKMO.GOV.TR İNTERNET ADRESİNDEN WWW.HKMO.GOV.TR İNTERNET ADRESİNDEN

YARARLANDIM … YARARLANDIM … BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM