MUCOR MİKOZLAR

MUCOR,ABSİDİA,RHİZOPUS

Mucor mikozlar mucorales ailesinin üyelerinden oluşur. Bunlardan en önemlileri Mucor,Absidia,Rhizopus cinslerinin türleridir. Bunların içinde Rhizops Oryzae, dominant patojendir.

Toprakta,gübrede ve özellikle çürümüş organik bitki materyallerinde sıkça bulunurlar.

Küf mantarları olarak ta bilinirler. Sporlu ve hifli yapıları vardır.

Sağlıklı insanların solunum ve gastrointestinal sistemlerinde %2 oranında saprofit olarak yaşam sürdürürler.

Mucor ve Rhizopus türlerinin sporları sporagilum keselerinin içindedir ve çoğalma burada gerçekleşir. Bu türler bölmesiz hiflere sahiptirler.

Düşük ph da vücutta nötrofillerin fagositik aktiviteleri bozulduğu için daha iyi ürerler.

BULAŞMA YOLLARI

Mantar sporlarının vücuda girmesiyle hastalık tabloları oluşur.

Bu sporlar solunum veya bütünlüğü bozulmuş cilt yoluyla vücuda alınır. Ayrıca;incinme,yanık,çeşitli katater aracılığıyla, arınık olmayan bandajlarla bağlantı ve nadiren kontamine gıdalarla vücuda girmektedir.

Ancak altta yatan sebeplerin de irdelenmesi gerekmektedir. Bunlar yüzünden de vücuda mantar girişi ya da vücuttakilerin patojen özellik kazanması söz konusu olabilir.

Örneğin; immun yetersizlik,diabetes melitus,aşırı demir yükü gibi sebeplerden dolayı olabilir.

YAPTIĞI HASTALIK

Mucorales sınıfı mantarların yol açtığı hastalığa mucormikozis adı verilmektedir.

Mortalite oranı yüksek fırsatçı ve yayılımcı bir mantar enfeksiyonudur.

Çeşitli organ tutulumlarına göre farklı klinik tablolar ortaya çıkarmaktadır.

En sık görülen klinik formu rinosebral tutulumdur.

Akciğer,deri,gastrointestinal sistem tutulumları da görülmektedir.

Klinik olarak 4 farklı şekli vardır:

Rinosebral

Kutanöz

Pulmöner

Gastrointestinal

RİNOSEBRAL MUKORMİKOZİS Başlangıçta ateş ve genel durum bozukluğu

olmadan yüzde şişlik,ağrı,burun tıkanıklığı,kanlı veya siyah renkte burun akıntısı,ciltte duyu kaybı ve renk değişikliği gibi bulgularla karşılaşılır.

Bu klinik form genelde diabetli hastalarda görülmektedir.

Burada infeksiyon genelde burundan başlar sinüslere doğru önce gözü tutarak ilerler ve beyne kadara ulaşabilir.

Pulmöner tipte akciğer infaktlarına Gastrointestinal tipte sindirim sistemi infaktlarına

sebep olur. Kutanöz tip ise genelde deri yaralanmalarında görülür. Tüm mukormikozis olgularının %60’ında, rinose rebral mukormikozis olgularının ise %90’ında etken Rhizops Oryzae’dir.

TANI

Kesin tanı damar içine yayılım ve doku nekrozunun gösterildiği biyopsi örneklerinin histopatolojik incelenmesiyle koyulur.

Hastalığın yayılma derecesini saptamak için tutulan organa özgü görüntüleme yöntemlerinden de yararlanılabilir.

Kültürde izolasyon için en uygun besiyeri sikloheksimid ilave edilmemiş sabauroud agar besi yeri uygundur.

Kültürde genelde beyaz ve kahverengimsi yumak tarzında hava micelleri oluştururlar.

Çıplak gözle ürediği yerde

siyah renk oluşturduğu

görülebilir ve kokusu da vardır.

Genelde KOH ve kalkoflar beyazı kullanılarak hazırlanan preparatın incelenmesiyle tanı koyulur.

Bu inceleme hif veya spor varlığı tespit etmek amacıyla yapılmaktadır.

Antikor taranması ile tanı genelde mantarlarda aynı yüzey antijenleri bulunduğundan kısıtlıdır.

TEDAVİ

Yaygın olarak kullanılan antifungal olan amfoterisin B kullanılır. Gerekli durumda cerrahi girişimde uygulanabilmektedir.

KORUNMA

Genelde küflenmiş meyve,sebze ve un ürünlerinden bulaşma olduğu için küflenmiş gıdaların tüketilmemesi başta alınacak önlemdir.

Ayrıca kullandığımız eşyaların yüzeylerin nemli bırakılmaması da alınacak önlemlerden biridir.

Meyvelerin ve sebzelerin depolama koşullarına da dikkat edilmelidir.