MTB-MLE Pangasinan v0.1

48

Transcript of MTB-MLE Pangasinan v0.1

Page 1: MTB-MLE Pangasinan v0.1
Page 2: MTB-MLE Pangasinan v0.1

Talaan ng Paggamit ng Modyul

Paaralan:

Purok:

Sangay:

Rehiyon:

Kailan natanggap sa paaralan:

Gamitin ang sumusunod na letra sa pagtatala ng kondisyon ng modyul:

A (Bago)

B (Gamit na ngunit maayos pa)

C (May kaunting sira)

D (Maraming sira)

Pangalan ng

Humiram

Kailan Ipi-

nahiram Kondisyon Kailan Isinauli Kondisyon

Page 3: MTB-MLE Pangasinan v0.1

Galilan Mambasa

Panangitunton ed

Pambangat na Pangasinan

1

HINDI IPINAGBIBILI

PAG-AARI NG PAMAHALAAN

INILAAN PARA SA

Distrito/Paaralan:

Sangay: ______

Unang Taon ng Paggamit:

Pinagkukunan ng Pondo ( pati taon ) :

Page 4: MTB-MLE Pangasinan v0.1

Galilan Mambasa- Balitang 1

Panangitunton ed Pambagat na Pangasinan

First Edition, 2012

Resebado ang lahat ng Karapatan. Ang alinmang bahagi nito ay hindi maaar-

ing ilathala o ilabas sa anumang anyo, kasama na rito ang pelikula, nang walang

nakasulat na pahintulot ang Tagapaglathala at ang mga may-akda. Hindi sakop

ng karapatang-ari ang suring modyul na ilathala sa mga pahayagan at magasin.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Management Staff

Writers

Lilibeth A. Magtang, Editha V. Luna

Reviewers

Dr. Rosalina J. Villaneza, Leticia F. Macaraeg

Illustrators

Noel B. Corpuz, Jason O. Villena

Cipriano Cortez

Layout Artist

Allan Ramirez Thomas,

Curriculum Development Division, Bureau of Elementary Education

Office Address : Rm. 204, Bonifacio Bldg.

DepEd Complex, Meralco Ave.

1600 Pasig City, Philippines

Telefax : (02) 638-4799/637-4347

Page 5: MTB-MLE Pangasinan v0.1

Mensahe

Bro. Armin Luistro

Page 6: MTB-MLE Pangasinan v0.1

Saray Karga

Ununan Balikas..……………………………………………….iv

Alpabeto tan Ortograpiya …………………………………1

Panuntunan ed Gramatika ……………………………… 13

Balikas a Maslak ya Uusaren .………….………………… 27

Page 7: MTB-MLE Pangasinan v0.1

Alpabeto

tan

Ortograpiya

Page 8: MTB-MLE Pangasinan v0.1

2

Alpabeton Pangasinan

Bilang

na

Letra

Panuntunan ed

Panagbayes na

Salita

Bilang

na

Patanol

(Vowels)

Bilang na

Tanulan

(Consonants)

Dip-

tonggo

28 No anggapo so

kaampar a

balikas ed Pan-

gasinan

bayesen tan

usaren so gen-

dat a inkasulat

na balikas.

Usaren iray

inaon a salita ed

arum a lenggu-

wahe na Pilipi-

nas tan pansian-

siaen so letra na

unong a salita.

Amparan na

salitan Pangasi-

nan iray salitan

binayos ed Es-

panyol

5

a- aso

e -eleng

i- ikol

o- okra

u- uleg

tan sakey (1) a

patanol ed bi-nayes a balikas

e-eroplano

23

14 - gendat ya uusaren

9 - bayes

************

b- baloto

c- computer

d- dila

f- Filipino

g- gatas

h- holen

j- jacket

k- kabayo

l- lamo

m- maso

n- niluto

ñ- niño

ng- ngileb

p- payong

q- Quezon

r- relo

s- sapatos

t- talon

v- vinta

w- walora

x- x ray

y- yoyo

z-zipper

-aw baaw akulaw balaw kelaw duyaw lamaw gawgaw kanaw tunaw belyaw ikaw butaw sayaw ogaw

-ew silew beklew tapew kiyew agew linaew siblew taew kerew

Page 9: MTB-MLE Pangasinan v0.1

3

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Bilang

na

Letra

Panuntunan ed

Panagbayes na

Salita

Bilang

na Pata-

nul

(Vowels)

Bilang na

Tanulan

(Consonants)

Dip-

tonggo

-iw saliw

pinsiw siwsiw katiw giwgiw nibaliw abaliw -ay labay taytay kaykay baybay abay paypay -ey baley sapey dukey tikey sakey patey palandey -oy buloy baboy apoy kapoy bakloy tikoy

lumboy

Page 10: MTB-MLE Pangasinan v0.1

4

Saray Alpabeto

Aa

aso

Ee

eges

Ii

ikol

Oo

okra

Page 11: MTB-MLE Pangasinan v0.1

5

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Uu

uran

Bb

baso

Cc

computer

Dd

dila

Page 12: MTB-MLE Pangasinan v0.1

6

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Ff

Filipino

Gg

gatas

Hh

haluhalo

Jj

jacket

Page 13: MTB-MLE Pangasinan v0.1

7

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Kk

kabayo

Ll

lamo

Mm

maso

Nn

niluto

Page 14: MTB-MLE Pangasinan v0.1

8

Ññ

Niño

NGng

ngipen

Pp

patang

Qq

Quezon

Page 15: MTB-MLE Pangasinan v0.1

9

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Rr

relos

Ss

sili

Tt

talaba

Vv

vinta

Page 16: MTB-MLE Pangasinan v0.1

10

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Ww

walora

Xx

X ray

Yy

yoyo

Zz

zoo

Page 17: MTB-MLE Pangasinan v0.1

Pananuntunan

ed

Gramatika

Page 18: MTB-MLE Pangasinan v0.1

12

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

GRAMATIKA-PANGASINAN

GRAMATIKA

I. PANGINGARAN (ngaran na too, ngaran na ayep, ngaran na

pasen, ngaran na agagamil)

Bilang na Pangingalan (sansakey, sanderwa, dakel)

Pananuntunan:

Sansakey

Say balikas et aga salatan.

Alimbawa: agi, ina

Sanderwa

Walay panangingaran na bilang a sinya say sanderwa.

Itdan na ukapit (affix) a “san” o “sang”so lamukas (rootword).

Alimbawa:

Sansakey Sanderwa Dakdakel

agi sanagi sanaagi

ina sanina saniina

ama sanama sanaama

kapinsan sangkapinsan sangkakapinsan

kaaro sangkaaro sangkakaaro

ayro sanayro sanaayro

Page 19: MTB-MLE Pangasinan v0.1

13

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

agi - sanagi

ama - sanama

kaaro - sangkaaro

kapinsan - sangkapinsan

Dakel

Wala met so panangingaran na bilang no dakdakel .

1. Uliten so unaan a gisla (syllable) na lamukas. Itdan na ukapit

ed unaan ya gisla.

Alimbawa:

kapinsan - kakapinsan - sangkakapinsan

kaaro - kakaaro - sangkakaaro

ayro - aayro - sanaayro

2. Saray arum ya salita so nayarin itdan na ukapit (affix) ed

unaan tan sukapit (suffix) et sampot na lamukas.

Alimbawa:

Palandey - kapalandeyan

Abung - kaabungan

Kiyew - kakiyewan

Page 20: MTB-MLE Pangasinan v0.1

14

Kasarian (Para ed Bii, Para ed Laki, Aliwan sigurado, anggapoy

kasarian)

Pangiyusar na say/saray, si/sikara di, kiyenen/ kiyenda di

1. Say (Ang)

say mansanas

say bola

say relos

Para ed Bii Para ed Laki Para ed Bii o Laki

Aliwan Sigurado

Anggapoy Ka-sarian “neuter”

Tutuo (Tao)

ina ama lumalako lamisaan

marikit balolaki nurse baso

atsi kuya katulangan kutsara

ninang ninong agi tinidor

maestra maestro ateng plato

doktora doktor kaaro abung

tiya tiyo dentista talagdanan

bai laki bumabangat yuro

amiga amigo pulis bote

ayro bayaw sumusulat bag

madre pari artista libro

modista sastre dumarait payong

nganak lalong irongan

kaong bulog relo

Page 21: MTB-MLE Pangasinan v0.1

15

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Saray (Ang mga)

saray mansanas

saray bola

saray relos

2. Si (Si)

si Ana

si Lito

3. Sikara di (Sina)

sikara di Ana tan Lito

sikara di ama tan ina

4.Kiyenen (kay)

kiyenen nanay

kiyenen tatay

5. Kiyenda di (kina)

kiyenda di tatay tan nanay

kiyenda di bai tan laki

II. PAMAGETAR (Isasalat ed ngaran na tuo, pasen, ayep tan

kagawaan)

1. Siak, Sika, Sikato

Siak (ako)

Uusaren so siak no say tutungtongen mo et say sikan

dili.

Page 22: MTB-MLE Pangasinan v0.1

16

Siak si Mara.

Siak si Mario.

Sika (Ikaw)

Uusaren so sika no mitutungtong ka ed sakey ya tuo.

Sika la so manlinis.

Sika so apilin manggalaw.

Sikato (Siya)

Uusaren so sikato no pantutungtongan so sakey ya tuo.

Sikato man imay analo.

Sikato la so iganggan yo.

2. Sikayo, Sikami, Sikatayo, Sikara

Sikayo (Kayo)

Uusaren so sikayo no mitutungtong ka ed duara o mas

dakel ya tutuo.

Sikayo so analo ed patalisiwan.

Mila ak ed sikayo.

Sikami (Kami)

Uusaren so sikami no say tutungtongen et duara o dakel

tan kaiba ka.

Sikami la so mampanis ed paway.

Sikami so analo ed sayaw.

Sikatayo (Tayo)

Page 23: MTB-MLE Pangasinan v0.1

17

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Uusaren so sikatayo no say tutungtongen et duara o dakel nen

say duara (kaiba so mansasalita tan say katungtong)

Sikatayo so apili ya unsayaw nabuwas.

Sikatayo lamet so unla ed plasa.

Sikara (Sila)

Uusaren so sikara no say tutungtongen et duara tan

dakel nen say duara (aga kaiba so mansasalita tan say katung-

tung to).

Sikara so analo karuman.

Sikara la so itdan mo na kanen.

3. Aya, Atan, Aman

Aya (Ito)

Aya so uusaren no say tutungtungen et sakey ya usar ya

asingger o abay na say mansasalita.

Aya so bag ko.

Aya so lapis ko.

Atan (Iyan)

Atan so uusaren no say tutungtungen et sakey ya usar

ya arawi ed say mansasalita balet asingger ed say katungtong.

Atan may papel.

Atan so ikawes mo?

Aman (Iyon)

Page 24: MTB-MLE Pangasinan v0.1

18

Aman so uusaren no say tungtongen et sakey ya usar tan

arawi ya pareho ed say mansasalita tan say katungtong to.

Aman may sumpit ya aanapen mo.

Aman man so karuman ko ni ya nununoten.

4. Diya, Ditan, Diman

Diya (Dito)

Uusaren so diya no say lokasyon a tutungtongen et asingger

ed say mansasalita.

Diya so nantaneman ko na atis.

Diya so pangkargaan mo na usar mo.

Ditan (Diyan)

Uusaren so ditan no say lokasyon a tutungtongen et asingger

ed say katungtong.

Ditan ka la unyurong.

Ditan ka la unalagey.

Diman (Doon)

Uusaren so diman no say lokasyon a pantutungtongan et

arawi ed saramay mantutungtong.

Diman la ed ilog tayo manames.

Diman tayo la mangaliw a kawes ed tindaan.

Page 25: MTB-MLE Pangasinan v0.1

19

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

III. PAMALINAWA (salitan mangibabagay kiwas o galaw)

Pamanahunan

1. Pangnagdaan (Asumpal lan agawa)

Karuman so inkianak ko.

2.Panghinaharap (Nagawa labat ni).

Nabuwas ak unla ed baley.

3. Pangkasalukuyan (Gagawaen labat ni).

Mansasalog si Ben na tanaman.

Panuntunan:

1. Agawa la

Aruman so salita na gislan nan no say salita et unggagapo

ed d, l, r, s, t. Nam mo say salita et unggagapo ed p, b, tan inm

say salita et unggagapo ed patanol.

nansulat

nanlinis

Pangnagdaan Panghinaharap Pangkasalukuyan

nanames manames manaames

inminom uninom uniinom

pinmasyar umpasyar umpapasyar

nansalog mansalog mansasalog

nampanis mampanis mampapanis

nansulat mansulat mansusulat

nambasa mambasa mambabasa

nanlinis manlinis manlilinis

nanluto manluto manluluto

Page 26: MTB-MLE Pangasinan v0.1

20

nanluto

inminum

2. Gawaen

Aruman na gislan man/mam, um, tan un so lamukas no

gawaen labat ni so galaw.

umpasyar

manluto

mampanis

uninom

3. Gagawaen

Aaruman na gislan man, mam um tan un iray salita tan

uuliten so unaan ya gisla na salita.

umpapasyar

manluluto

mampapanis

Uniinom

lV. PAMASURI

Antas

V. Intiron balikas tan kapegpeg na balikas Kapegpeg

Mangipipiguray sakey

Mangkokom-paray Duwara

Mang kokom-paray Amin

magana mas magana sangka ganaan

matakken mas matakken sangka takkenan

baleg mas baleg sangka balegan

Page 27: MTB-MLE Pangasinan v0.1

21

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

V. Intiron balikas tan kapegpeg na balikas

Kapegpeg

Grupo na saray salita ya aliwan kumpleto so gabay ton iba-

baga.

saray ugugaw

amin tayo

Balikas

Grupo na saray salita ya kumpleto so gabay ton ibabaga.

Maliket iray ugugaw.

Unla tayon amin ed Manila.

Saray klasi na Balikas

1. Pasalaysay (Mambabalikas)

Masamit so puto.

Ambetel so panaon.

2. Pananong (Mantetepet )

Anto so ngaran mo?

Pigara la so taon mo?

3. Padamdam (Mambabalikas na alabas ya liknaan).

Agi! Asugat ak.

Walay puol!

4.Pautos (Balikas ya mangigagangan.)

Page 28: MTB-MLE Pangasinan v0.1

22

Alam pa may tsinelas ko.

Sempet kay masapbay.

5. Pakiusap (Maong ya panangigangan.)

Pakialam pa may tsinelas ko.

Sarag ton umsempet kay masapbay

Page 29: MTB-MLE Pangasinan v0.1

Balikas a Maslak ya

Uusaren

Page 30: MTB-MLE Pangasinan v0.1

24

Maslak ya Uusaren ed Salitan Pangasinan

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. Masantos ya Kabuasan. 1. Magandang umaga. 1. Good morn-ing.

2. Masantos ya ngarem. 2. Magandang hapon. 2. Good after-noon.

3. Masantos ya labi. 3. Magandang gabi. 3. Good eve-ning.

4. Baleg ya salamat. 4. Maraming salamat. 4.Thank you very much.

5. Tuloy!/Gali diya./loob kayo. 5. Tuloy po kayo. 5. Please come in.

6. Onla ak la! 6. Magpapaalam na po ako.

6. I’ll go ahead.

7. Mampatanir kami la. 7.Magpapaalam na po kami.

7. We will go ahead.

8. Pasensiya kila. 8. Pasensiya na po kayo.

8. I’m sorry.

9. Kumusta ka? 9. Kumusta ka? 9. How are you?

10. Anto so ngaran mo? 10. Ano ang pangalan mo?

10.What’s your name?

11. Anto so apilyidom? 11. Ano ang apelyido mo?

11.What’s your family name?

12. Pigaray taon mo la? 12. Ilang taon ka na? 12. How old are you?

13. Siopa iray ateng mo? 13. Sino ang mga ma-gulang mo?

13. Who are your parents?

14. Anto so ngaran na tatay mo?

14. Ano ang pangalan ng tatay mo?

14. What’s the name of your father?

15. Anto so ngaran na nanay mo?

15. Ano ang pangalan ng nanay mo?

15. What’s the name of your mother?

Page 31: MTB-MLE Pangasinan v0.1

25

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Parti na Laman

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH 1. alimpuros 1. puyo 1. cowlick on the head

2. aping 2. pisngi 2. cheek

3. lapis-lapis 3. anit 3. scalp

4. beklew 4. leeg 4. neck

5. bibil 5. labi 5. lip

6. buwek 6. buhok 6. hair

7. dakulap 7. palad 7. palm

8. dapan 8. talampakan 8. sole

9. dila 9. dila 9. tongue

10. ebet 10.puwit 10. buttocks

11. eges 11.tiyan 11. stomach

12. el-el 12. singit 12. loin

13. eleng 13. ilong 13. nose

14. gamet 14. daliri 14. finger

15. guyamguyam 15. pilikmata 15.eyelash

16. kirep 16. kilay 16.eyebrow

17. kuko 17. kuko 17. nail

18. kulokulong 18. lalamunan 18. throat

19. layag 19. tenga 19. ear

20. lima 20. kamay 20. hand

21. lukablukab 21. talukab 21. eyelid

22. lupa 22. mukha 22. face

23. lusok 23. sikmura 23. stomach

24. mata 24. mata 24. eye

25. mokor 25. bukung-bukong 25.heel

26. moling 26. noo 26. forehead

27. ngares 27. gilagid 27. gum

28. ngipen 28. ngipin 28. tooth

29. ugaw-ugaw na mata 29. balintataw 29. iris

30. ulo 30. ulo 30. head

31. ulpo 31. hita 31. thigh

Page 32: MTB-MLE Pangasinan v0.1

26

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

32. pagew 32. dibdib 32. chest

33. pait 33. bituka 33. intestine

34. paltak 34. bayag 34. testicle

35. pulso 35. pulso 35.pulse

36. puseg 36. pusod 36.navel

37. puso 37. puso 37. heart

38. puton 38. puson 38. hypogastrium

39. puweg 39. tuhod 39. knee

40. puwerta 40. puwerta 40.vagina

41. sali 41. paa 41. foot

42. sangi 42. bibig 42.mouth

43. sekla 43. alak-alakan 43. popliteal

44. siko 44. siko 44. elbow

45. sungot 45. nguso 45.mouth

46. suso 46. suso 46. breast

47. taglang 47. tadyang 47. rib

48. takeb 48. balikat 48. shoulder

49. taklay 49. braso 49.arm

50. tapi 50. balakang 50. hip

51. tenger 51. batok 51. nape

52. tenten 52. gulugod 52. spinal cord

53. timir 53. baba 53. chin

54. tumbong 54. tombong 54. rectum

55. utong 55. utong 55. nipple

Page 33: MTB-MLE Pangasinan v0.1

27

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Miyembro na Pamilya

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. ama/itay/tatay 1.ama/itay/tatay 1. father

2. ina/inay/nanay 2. ina/inay/nanay 2. mother

3. agi ya laki 3. kapatid na lalaki 3. brother

4. agi ya bii 4. kapatid na babae 4. sister

5. atsi 5. ate 5. older sister

6. kuya 6. kuya 6.older broter

7. tiyo/pangamaen 7. tiyo 7. uncle

8. tiya/panginaen 8. tiya 8. auntie/ aunt

9. ninong 9. ninong 9. godfather

10.ninang 10. ninang 10. godmother

11. laki 11. lolo 11. grandfather

12. bai 12. lola 12. grandmother

13. kapinsan 13. pinsan 13. cousin

14. kapidua 14. pinsang pangalawa 14.second cousin

15. kapitlo 15. pinsang-pangatlo 15. third cousin

16. kaanakan ya bii 16. pamangkin na babae 16.niece

17. kaanakan ya laki 17. pamangkin na lalaki 17.nephew

18. katulangan 18. biyenan 18. parent-in-law

19. katulangan ya laki 19. biyanang lalaki 19. father –in-law

20. katulangan ya bii 20. biyanang babae 20. mother-in-law

21. manugang ya laki/bii

21. manugang na lalaki/babae

21. son/daughter-in-law

22. bayaw 22. bayaw 22. brother-in-law

23. ayro 23. hipag 23. sister –in-law

Page 34: MTB-MLE Pangasinan v0.1

28

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

Mananulong a Totoo ed Komunidad

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. maestro/maestra 1. guro 1. teacher

2. principal 2. punong guro 2. principal

3. janitor 3. janitor 3. janitor

4. basurero 4. basurero 4. garbage collector

5. inhinyero 5. inhinyero 5. engineer

6. abogado 6. abogado 6. lawyer

7. driver 7. tsuper 7. driver

8. doktor 8. manggagamot 8.doctor

9. nurse 9. nars 9. nurse

10. bumbero 10. bumbero 10. fireman

11. managkatli 11. barbero 11. barber

12. kartero 12. kartero 12.mailman/postman

13. librarian 13.librarian 13. librarian

14. managlako 14. tinder 14. vendor

15. kapitan na barangay 15. kapitan ng barangay 15. barangay captain

16. kagawad 16. kagawad 16. councilor

17. manammianak 17. kumadrona 17. midwife

18. matadero 18. matadero 18. butcher

19. waiter 19. waiter 19. waiter

20. electrician 20. electrician 20. electrician

21. karpentero 21. karpintiro 21. carpenter

22. pintor 22. pintor 22. painter

23. empleado 23. empleado 23. employee

24. tubero 24. tubero 24. plumber

25. kolektor 25. kolektor 25. collector

26. dumarait ya laki 26. sastre 26. tailor

27. dumarait ya bii 27. modesta 27.sewer

28.kusinero/kusinera 28.kusinero/kusinera 28. cook/chef

29. sorbetero 29. sorbetero 29. icecream vendor

Page 35: MTB-MLE Pangasinan v0.1

29

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

KAGAWAAN

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

30. tagapanis 30. tagawalis 30. street sweeper

31. pari 31. pari 31. priest

32.madre 32. madre 32. nun

33. mason 33. mason 33. mason

34. pulis 34. pulis 34.policeman/policewoman

35. dumaralos 35. magsasaka 35.farmer

36. managsigay 36. mangingisda 36. fisherman

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. plato 1. plato 1. plate

2. kutsara 2. kutsara 2. spoon

3. tinidor 3. tinidor 3. fork

4. lusor 4. tasa 4. cup

5. platito 5. platito 5. saucer

6. kaldero 6. kaldero 6. kettle

7. balaok 7. sandok 7. ladle

8. banga 8. banga 8. pot

9. kawali 9. kawali 9. pan

10. suwikos 10. bakya 10wooden shoe

11. uring 11. uling 11. charcoal

12. kiyew ya itutungo 12.panggatong 12. firewood

13. papel 13. papel 13. paper

14. lapis 14. lapis 14. pencil

15. ballpen 15. ballpen 15. ballpen

16. gurabis 16. posporo 16. match

17. sagaysay 17. suklay 17. comb

18. pala 18. pala 18. shovel

19.lagari 19. lagari 19.saw

20.takayan 20. hagdan 20. stairs

Page 36: MTB-MLE Pangasinan v0.1

30

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

21.tsinelas / sinelas 21. tsinelas 21. slippers

22. sapatos 22. sapatos 22. shoes

23. kawes 23. damit 23. dress

24. palda 24. palda 24. skirt

25. salming 25. salamin 25. mirror

26.irungan 26. silya/upuan 26. chair

27. bangko 27. bangko 27. bench

28. lamisaan 28. mesa/lamesa 28. table

29. lamparaan 29. lampara 29. lamp

30.palanggana 30. planggana 30. basin

31. pantalon 31. pantalon 31. pants

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. aso 1. aso 1. dog

2. pusa 2. pusa 2. cat

3. manok 3. manok 3. chicken

4. siwsiw 4. sisiw 4. chick

5. malapati 5. kalapati 5. dove

6. belek 6. biik 6. piglet

7. kanding 7. kambing 7. goat

8. duweg 8. kalabaw 8.carabao

9. baka 9. baka 9. cow

10. karnero 10. tupa 10. sheep

11. animolok 11. baboy ramo 11. boar

12. lalong 12. tandang 12. rooster

13. otot 13. daga 13. rat/mouse

14. pato 14. pato 14.duck

15. pabo 15. pabo 15. turkey

AYEP

Page 37: MTB-MLE Pangasinan v0.1

31

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

SARAY TANAMAN

PARTI NA ABUNG

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. akasya 1. akasya 1. acacia

2. kamatis 2. kamatis 2. tomato

3. gumamela 3. gumamela 3. gumamela

4. cactus 4. cactus 4. cactus

5. niyog 5. niyog 5. coconut

6. mangga 6. mangga 6. mango

7. agayep 7. sitaw 7. string beans

8. talon 8. talong 8. eggplant

9. kamote 9. kamote 9. sweet potato

10. mani 10. mani 10. peanut

11. lakamas 11. singkamas 11. turnip

12. baktaw 12. bataw 12.

13. tabyayong 13. upo 13. bottle gourd

14. kalubasa 14. kalabasa 14. squash

15. lukban 15. suha 15. pomelo

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. sala 1. sala 1. living room

2. kusina 2. kusina 2. kitchen

3. kasilyas 3. kubeta 3. toilet/comfort room

4. kuwarto 4. kuwarto 4. bedroom

5. pananganan 5. kainan 5. dining room

6. balkon 6. balkonahe 6. terrace

7. sular 7. bakuran 7. backyard

Page 38: MTB-MLE Pangasinan v0.1

32

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

SARAY PASEN ED ESKWELAAN

SARAY PASEN ED KOMUNIDAD

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. kuwarton aralan 1. silid-aralan 1. classroom

2. galawan 2. palaruan 2. playground

3. library 3. silid-aklatan 3. library

4. hardin 4. hardin 4. garden

5. klinika 5. klinika 5. clinic

6. kantina 6. kantina 6. canteen

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. eskuwelaan 1. paaralan 1. school

2. pasyaran 2. parke 2. park

3. simbaan 3. simbahan 3. church

4. kapilya 4. kapilya 4. chapel

5. tindaan 5. tindahan 5. market

6. galawan 6. palaruan 6. playground

7. istasyon na pulis 7. estasyon ng pulis 7. police station

8. istasyon na bum-bero

8. estasyon ng bombero

8. fire station

9. pelagan na sulat 9. post office 9. post office

10. prisidensiya 10. munisipiyo 10. municipal hall

11. klinika 11. klinika 11. clinic

Page 39: MTB-MLE Pangasinan v0.1

33

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

SARAY KOLOR

SARAY ANGOB TAN TAWAY

SARAY KORTI

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. ambalanga 1. pula 1. red

2. andeket 2. itim 2. black

3. amputi 3. puti 3. white

4. birdi 4. berde 4. green

5. duyaw 5. dilaw 5. yellow

6. asul 6. asul 6. blue

7. tsokolate/kape 7. kulay tsokolate 7. brown

8. derosa 8. rosas 8. pink

9. kaki 9. kaki 9. khaki

10. kolor kahel 10. kulay kahel 10. orange

11. lila 11. lila 11. violet

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. malimpek 1. bilog 1. circle

2. kuwadrado 2. parisukat 2. square

3. rektanggulo 3. parihaba 3. rectangle

4. trayanggulo 4. tatsulok 4. triangle

5. bitewen 5. hugis bituin 5. star

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. ambalingit 1. mabango 1. fragrant

2. ambanget 2. mabaho 2. foul odor

3. anapseng 3. maasim 3. sour

4. ampait 4. mapait 4. bitter

5. maasin 5. maalat 5. salty

6. malamis 6. matamis 6. sweet

7. anagasang 7. maanghang 7. spicy

Page 40: MTB-MLE Pangasinan v0.1

34

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

SAY MANGIBAGAY ORAS (Labi tan Agew, Oras, Agew ed sakey,

Simba, Saray Bulan)

A. LABI TAN AGEW

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. natan 1. ngayon 1. now

2.karuman 2. kahapon 2. yesterday

3. naani 3. mamaya 3. later

4. karuman na ngarem 4. kahapon ng hapon 4.yesterday after-noon

5. nen sakey ya agew 5. kamakalawa 5. the other day

6. nabuwas 6. bukas 6. tomorrow

7. nabuwas ya kabuwasan 7. bukas ng umaga 7. tomorrow morn-ing

8. diya ed sakey ya agew 8. sa makalawa 8. the day after

9. amin ya agew 9. lahat ng araw 9. all the days

10. diya’d arum ya agew 10. sa ibang araw 10. some other day

11. agew-agew 11. araw-araw 11. everyday

12. labi-labi 12. gabi-gabi 12. everynight

13. taon-taon 13. taon-taon 13. yearly

14. kada Lunes 14. tuwing Lunes 14. every Monday

15. kada ngarem 15. tuwing hapon 15. every afternoon

16. diya’d unsublay ya Simba

16. sa darating na Linggo

16. next Sunday

17. nen apalabas ya Simba 17. nang nagdaang Linggo

17. last Sunday

18. diya’d unsublay ya bu-lan

18. sa darating na bu-wan

18. next Month

19. nen apalabas ya bulan 19. nang buwang nag-daan

19. past month

Page 41: MTB-MLE Pangasinan v0.1

35

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

B. ORAS

C. SARAY AGEW NA SAKEY SIMBA

D. SARAY BULAN NA SAKEY TAON

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. ala una 1. ala una 1. one o’clock

2. alas dos 2. als dos 2. two o’clock

3. alas tres 3. alas tres 3. three o’clock

4. alas kuwatro 4. alas kuwatro 4. four o’clock

5. ala singko 5. ala singko 5. five o’clock

6. ala sais 6. ala sais 6. six o’clock

7. ala siyete 7. ala siyete 7. seven o’clock

8. alas otso 8. alasotso 8. eight o’clock

9. alas nuwebe 9. alas nuwebe 9. nine o’clock

10. alas diyes 10. alas diyes 10. ten o’clock

11. alas onse 11. alas onse 11. eleven o’clock

12. alas dose 12.alas dose 12. twelve o’clock

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. Simba 1. Linggo 1. Sunday

2. Lunes 2. Lunes 2. Monday

3. Martes 3. Martes 3. Tuesday

4. Miyerkules 4. Miyerkules 4. Wednesday

5. Huwebes 5. Huwebes 5. Thursday

6. Biyernes 6. Biyernes 6. Friday

7. Sabado 7. Sabado 7. Saturday

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. Enero 1. Enero 1. January

2. Pebrero 2. Pebrero 2. February

3. Marso 3. Marso 3. March

Page 42: MTB-MLE Pangasinan v0.1

36

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

SARAY TIYEMPO

SARAY LIKNAAN

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

4. Abril 4. Abril 4. April

5. Mayo 5. Mayo 5. May

6. Hunyo 6. Hunyo 6. June

7. Hulyo 7. Hulyo 7. July

8. Agosto 8. Agosto 8. August

9. Septyembre 9. Setyembre 9. September

10. Oktubre 10. Oktubre 10. October

11. Nobyembre 11. Nobyembre 11. November

12. Disyembre 12. Disyembre 12. December

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. mamauran 1. maulan 1. rainy

2. nepnep 2. tag-ulan 2.rainy season

3. tiyagew 3. tag-init 3. summer

4. maragem 4. mahangin 4. windy

5. ampetang 5. mainit 5. sunny

6. malurem 6.maulap 6. cloudy

7, mayamaya 7. umaambon 7. drizzling

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. maliket 1. masaya 1. happy

2. maermen 2. malungkot 2. sad

3. ataktakot 3. natakot 3. afraid

4. abigla 4. nabigla 4. surprised

5. anerbiyos 5. ninerbiyos 5. nervous

6. mangiwgiw 6. nanginginig 6. shaking

Page 43: MTB-MLE Pangasinan v0.1

37

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

NUMERO MANLAPOD 0 ANGGAD 100

PANGASINAN SIMBOLO IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH zero 0 zero zero

isa / sakey 1 isa one

dua / duwara 2 dalawa two

talo / talora 3 tatlo three

apat / apatira 4 apat four

lima / limara 5 lima five

anem / anemira 6 anim six

pito / pitora 7 pito seven

walo / walora 8 walo eight

siyam / siyamira 9 siyam nine

samplo / samplora 10 sampu ten

labinsakey 11 labing-isa eleven

labindua 12 labindalawa twelve

labintalo 13 labintatlo thirteen

labin-apat 14 labing-apat fourteen

labinlima 15 labinlima fifteen

labinanem 16 labing-anim sixteen

labimpito 17 labimpito seventeen

labinwalo 18 labing-walo eighteen

labinsiyam 19 labinsiyam nineteen

duwamplo 20 dalawampu twenty

duwamplo tan sakey 21 dalawampu’t isa twenty- one

duwamplo tan dua 22 dalawampu’t dalawa twenty-two

duwamplo tan talo 23 dalawampu’t tatlo twenty-three

duwamplo tan apat 24 dalawampu’t apat twenty-four

duwamplo tan lima 25 dalawampu’t lima twenty-five

duwamplo tan anem 26 dalawampu’t anim twenty-six

duwamplo tan pito 27 dalawampu’t pito twenty-seven

duwamplo tan walo 28 dalawampu’t walo twenty-eight

duwamplo tan siyam 29 dalawampu’t siyam twenty-nine

talumplo 30 tatlumpu thirty

Page 44: MTB-MLE Pangasinan v0.1

38

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

PANGASINAN SIMBOLO IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

talumplo tan sakey 31 tatlumpu’t isa thirty-one

talumplo tan dua 32 tatlumpu’t dalawa thirty-two

talumplo tan talo 33 tatlumpu’t tatlo thirty-three

talumplo tan apat 34 tatlumpu’t apat thirty-four

talumplo tan lima 35 tatlumpu’t lima thirty-five

talumplo tan anem 36 tatlumpu’t anim thirty-six

talumplo tan pito 37 tatlumpu’t pito thirty-seven

talumplo tan walo 38 tatlumpu’t walo thirty-eight

talumplo tan siyam 39 tatlumpu’t siyam thirty-nine

apataplo 40 apatnapu forty

apataplo tan sakey 41 apatnapu’t isa forty-one

apataplo tan dua 42 apatnapu’t dalawa forty-two

apataplo tan talo 43 apatnapu’t tatlo forty-three

apataplo tan apat 44 apatnapu’t apat forty-four

apataplo tan lima 45 apatnapu’t lima forty-five

apataplo tan anem 46 apatnapu’t anim forty-six

apataplo tan pito 47 apatnapu’t pito forty-seven

apataplo tan walo 48 apatnapu’t walo forty-eight

apataplo tan siyam 49 apatnapu’t siyam forty-nine

limamplo 50 limampu fifty

limamplo tan sakey 51 limampu't isa fifty - one

limamplo tan dua 52 limampu't dalawa fifty - two

limamplo tan talo 53 limampu't tatlo fifty - three

limamplo tan apat 54 limampu't apat fifty - four

limamplo tan lima 55 limampu't lima fifty - five

limamplo tan anem 56 limampu't anim fifty- six

imamplo tan pito 57 limampu't pito fifty - seven

limamplo tan walo 58 limampu't walo fifty - eight

limamplo tan siam 59 limampu't siyam fifty - nine

anemaplo 60 animnapu sixty

anemaplo tan sakey 61 animnapu’t isa sixty-one

anemaplo tan dua 62 animnapu't dalawa sixty-two

Page 45: MTB-MLE Pangasinan v0.1

39

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

PANGASINAN SIMBOLO IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

anemaplo tan talo 63 animnapu't tatlo sixty-three

anemaplo tan apat 64 animnapu’t apat sixty-four

anemaplo tan lima 65 animnapu’t lima sixty-five

anemaplo tan anem 66 animnapu’t anim sixty-six

anemaplo tan pito 67 animnapu’t pito sixty-seven

anemaplo tan walo 68 animnapu’t walo sixty-eight

anemaplo tan siam 69 animnapu’t siyam sixty-nine

pitumplo 70 pitumpu seventy

pitumplo tan sakey 71 pitumpu't isa seventy-one

pitumplo tan dua 72 pitumpu't dalawa seventy-two

pitumplo tan talo 73 pitumpu't tatlo seventy-three

pitumplo tan apat 74 pitumpu't apat seventy-four

pitumplo tan lima 75 pitumpu't lima seventy-five

pitumplo tan anem 76 pitumpu't anim seventy-six

pitumplo tan pito 77 pitumpu't pito seventy-seven

pitumplo tan walo 78 pitumpu't walo seventy-eight

pitumplo tan siam 79 pitumpu't siyam seventy-nine

walumplo 80 walumpu eighty

walumplo tan sakey 81 walumpu't isa eighty - one

walumplo tan dua 82 walumpu't dalawa eighty - two

walumplo tan talo 83 walumpu't tatlo eighty - three

walumplo tan apat 84 walumpu't apat eighty - four

walumplo tan lima 85 walumpu't lima eighty - five

walumplo tan anem 86 walumpu't anim eighty - six

walumplo tan pito 87 walumpu't pito eighty - seven

walumplo tan walo 88 walumpu't walo eighty - eight

walumplo tan siam 89 walumpu't siyam eighty - nine

siamaplo 90 siyamnapu ninety

siamaplo tan sakey 91 siyamnapu’t isa ninety-one

Page 46: MTB-MLE Pangasinan v0.1

40

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

BALIKAS YA IKAKANA ED PANAGSUKAT

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

1. Tibokel 1. isang buo 1. one whole

2. kapaldua 2. kalahati 2. one- half

3. kakatlo 3. sankatlo 3. one -third

4. kakapat 4. sankapat 4. one-fourth

5. kakalima 5. isang kalima 5. one-fifth

6. kakanem 6. isang kaanim 6. one-sixth

7. kakapito 7. isang kapito 7. one-seventh

8. kakawalo 8. isang kawalo 8. one-eight

9. kakasiyam 9. isang kasiyam 9. one-ninth

10. kakaplo 10. isang kapulo 10. one-tenth

11. sakey metro 11. isang metro 11. one meter

12. kaban 12. kaban 12. cavan

13. kilo 13. kilo 13. kilo

14. kilometro 14. kilometro 14. kilometro

15. gatang 15. gatang 15

PANGASINAN SIMBOLO IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

siamaplo tan dua 92 siyamnapu’t dalawa ninety-two

siamaplo tan talo 93 siyamnapu’t tatlo ninety-three

siamaplo tan apat 94 siyamnapu’t apat ninety-four

siamaplo tan lima 95 siyamnapu’t lima ninety-five

siamaplo tan

anem 96 siyamnapu’t anim ninety-six

siamaplo tan pito 97 siyamnapu’t pito ninety-seven

siamaplo tan walo 98 siyamnapu’t walo ninety - eight

siamaplo tan siam 99 siyamnapu’t siyam ninety-nine

sanlasus 100 isang daan one hundred

Page 47: MTB-MLE Pangasinan v0.1

41

Panangitunton ed Pambangat na Pangasinan

PANGASINAN IMPATALOS ED

FILIPINO ENGLISH

16. libras 16. libra 16. pounds

17. litro 17. litro 17. liter

18. onsa 18. onsa 18. ounce

19. salop 19. salop 19. ganta

20. sentimetro 20. sentimetro 20. centimeter

21. tonelada 21. tonelada 21. ton

Page 48: MTB-MLE Pangasinan v0.1

For inquiries or feedback, please contact:

Instructional Materials Council Secretariat (IMCS)

Department of Education (DepEd)

DepEd Complex (ULTRA), Meralco Avenue

Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 634-0901 and 634-1072

Email: [email protected] and [email protected]

DeTxt: Globe and Smart: 2622