Mozaiku i Kosovës

MOZAIKUI KOSOVS 2012Shrbimet publike dhe autoritetet lokale n fokus

MOZAIKU I KOSOVS 2012Perceptimi i shrbimeve publike dhe autoriteteve lokale

DHJETOR 2012

ParathnieKemi nderin t prezantojm Mozaikun e Kosovs 2012, t katrtin me radh n vargun e raporteve q vlersojn perceptimin e qytetarve lidhur me problemet dhe sfidat n komunat e tyre si dhe knaqsin e tyre me autoritetet lokale dhe shrbimet publike. Raporti ndan mendimet e 6,704 kosovarve nga 37 komuna, duke shprehur opinionin e tyre mbi aspektet vitale t jets s tyre, si pr shembull: Sa jan t knaqur me shrbimet e furnizimit me uj, energjin elektrike, shrbi-met emergjente, kujdesin shndetsor, arsimin, infrastrukturn rrugore, sigurin, mbrojtjen e mjedisit, dhe aktivitetet kulturore? A kan qasje adekuate n uj t pijshm, shrbime shndetsore dhe arsim? A mendojn se Administrata Publike sht efikase n performancn e vet? Sa jan t knaqur me punn e autoriteteve dhe institucioneve lokale dhe a mendojn se t lartprmendurat kan kapacitet dhe kompetenca pr t zgjidhur problemet n komunat e tyre? A gzojn stan-dard minimal t jetess?

Mozaiku i Kosovs u dizajnua pr t dhn kontribut n debatin e rndsishm mbi rolin dhe funksionimin e pushtetit lokal. Ngaq pyetsori sht n prputh-je me Sondazhet paraprake t Mozaikut, raporti lejon nj analiz krahasuese me vitet 2003, 2006, dhe 2009 dhe mundson t kuptuarit e trendeve.

Kapitulli i par paraqet nj analiz t knaqsis s prgjithshme t kosovarve me shrbimet publike dhe autoritetet lokale duke krahasuar rezultatet e sonda-zhit aktual me Sondazhet paraprake t Mozaikut t Kosovs. Rezultatet jan anal-izuar edhe sipas komunave, duke mundsuar kshtu identifikimin e komunave me performancn m t mir n sektor t ndryshm. Kapitulli nxjerr n pah niv-elin e knaqsis s qytetarve me punn e pushtetit t tyre lokal dhe knaqsin me shrbimet publike, besimin n kompetencat e autoriteteve lokale, qasjen n shrbimet vitale si jan kujdesi shndetsor dhe arsimi, dhe karakteristikat e tyre demografike. Pjesa tjetr e raportit paraqet Profilet Komunale pr 37 komuna n Kosov. do Profil prmban shifrat pr uj dhe kanalizim, shrbime shndetsore, arsim, mbrojtje t mjedisit, administrat publike, knaqsi me autoritetet lokale, dhe mirqenie t banorve t komuns. Rezultatet gjithashtu krahasohen me mesataret e Kosovs pr t identifikuar problemet dhe sfidat m t mdha, si dhe sukseset n do komun.

Besojm se t dhnat e pronsis dhe analizn q e sjell Mozaiku i Kosovs 2012 do t nxisin diskutime kuptimplota dhe me pjesmarrje, dhe do ti ndihmojn pushtetit lokal t caktoj prioritete dhe t zbatoj veprimet pr prmirsimin e qasjes dhe cilsis s shrbimeve publike n komunat e tyre, duke dhn kon-tribut pr nj jet m t mir pr t gjith njerzit n Kosov.

Shprehim falenderimet tona antarve t Grupit Punues pr kontributet e tyre t vlefshme, Qeveris s Norvegjis dhe USAID-it pr kontributin financiar, dhe t gjith t tjerve t cilt kan qen t angazhuar n prpilimin e ktij raporti.

Steliana NederaZvends Prfaqsueses e Prhershme e UNDP-s

MirnjohjeAutor:

Erblina Elezaj, Konsulente, UNDP KosovIris Duri, Statisticiene, UNDP KosovMytaher Haskuka, Udhheqs i Ekipit pr Politika, Hulumtim, Barazi Gjinore dhe Komunikim, UNDP Kosov

Antart e Grupit Punues t Mozaikut t Kosovs:

Arta Pllana, ish Eksperte e UNDP-s pr Decentralizim, UNDP Kosov Krenar Loshi, Udhheqs i Sektorit pr Qeverisje Lokale, Misioni i OSBE-s n Kosov Rozafa Ukimeraj, Drejtoresh e Departamentit pr Vetqeverisje Lokale, Ministria e Administrimit t Pushtetit LokalGinka Kapitanova, Drejtoresh e Programit, USAID DEMIBujar Hoxha, Zvends Drejtor i Programit, USAID DEMI Agim Salihu, Udhheqs i Njsis pr Ofrimin e Shrbimeve, USAID DEMIVjollca Behluli, Menaxhere e Fondeve Ndihmse/Stimuluese, USAID DEMIMelihate Limani, Udhheqse e Njsis pr Pjesmarrjen e Qytetarve, USAID DEMIBlerim erkini, Koordinator pr Monitorim dhe Vlersim, USAID DEMI

Grupi i shqyrtimit:

Atdhe Hetemi, Zyrtar i Projektit, Raportet Pulsi Publik, UNDP KosovBrikena Sylejmani, Zyrtare e Programit pr Barazi Gjinore, UNDP KosovBurbuqe Dobranja, Zyrtare pr Komunikim, UNDP KosovDana Landau, Analiste e Programit, Programi i Qeverisjes Demokratike, UNDP KosovDanijela Miti, Analiste e Komunikimit, UNDP Kosov Denis Nushi, Menaxher i Projektit, Raportet e Zhvillimit Njerzor, UNDP Kosov

Mbshtetje e Projektit:

Dian Dulaj, Bashkpuntor i Projektit, UNDP KosovRreze Duli, Specialiste pr Zhvillimin e Kapaciteteve Institucionale, UNDP Kosov

Grumbullimi i t dhnave: INDEX Kosova

Korrigjimi dhe redaktimi: Jonathan Sedgwick

Prkthyese n shqip: Ariana Kica Prkthyese n serbisht: Mirela Savi

Sondazhi i Mozaikut t Kosovs (SMK) 2012 u bashkfinancua nga USAID (Agjencia e Shteteve t Bashkuara pr Zhvillim Ndrkombtar) dhe Qeveria Norvegjeze.

Analiza dhe konkluzat e ktij Raporti pasqyrojn mendimet dhe perceptimet e t anketuarve n Sondazhin e Mozaikut t Kosovs dhe nuk pasqyrojn domosdoshmrisht pikpamjet e Programit pr Zhvillim t Kombeve t Bashkuara (UNDP) ose qndrimet e QSHB apo Agjencis s Shteteve t Bashkuara pr Zhvillim Ndrkombtar(USAID).

PrmbajtjaMozaiku i Kosovs: Perceptimi i shrbimeve publike dhe autoriteteve lokale 2 Hyrje 2 Niveli i knaqshmris me shrbimet publike 3 Trendet e knaqshmris me shrbimet publike 4 Uji dhe kanalizimi 5 Shrbimet shndetsore 6 Arsimi 7 Mbrojtja e mjedisit 8 Pastrtia dhe problemet me ndotjen 8 Infrastruktura rrugore komunale 9 Rrugt e qytetit dhe t lagjeve 9 Parkimi publik 9 Ndriimi publik 9 Administrata Publike 10 Performanca e Administrats Publike 10 Perceptimi i efikasitetit t Administrats Publike 11 Perceptimi i autoriteteve lokale 11 Niveli i knaqshmris me autoritetet lokale 11 Trendet e knaqshmris me pushtetin lokal 12 Perceptimi i nivelit t tatimeve komunale 14 Dijenija e kosovarve pr autoritetet lokale dhe aktivitetet komunale 14 Problemet dhe prioritetet e komunave 16 Mirqenia e familjeve kosovare 17 Gjendja financiare dhe pritjet e familjeve kosovare 17 Pronsia n familjet kosovare 19 Punsimi, pronsia e toks dhe ndrmarrsia 20 Punsimi 20 Pronsia e biznesit 20 Pronsia e toks dhe bujqsia 21 Prcaktuesit e knaqshmris me autoritetet lokale 21Analiz e Komuns s Deanit 23Analiz e Komuns s Dragashit 27Analiz e Komuns s Ferizajt 31Analiz e Komuns s Fush Kosovs 35Analiz e Komuns s Gjakovs 39Analiz e Komuns s Gjilanit 43Analiz e Komuns s Gllogocit 47Analiz e Komuns s Graanics 51Analiz e Komuns s Hanit t Elezit 55Analiz e Komuns s Istogut 59Analiz e Komuns s Junikut 63Analiz e Komuns s Kaanikut 67Analiz e Komuns s Kamenics 71Analiz e Komuns s Klins 75Analiz e Komuns s Kllokotit 79Analiz e Komuns s Leposaviqit 83Analiz e Komuns s Lipjanit 87Analiz e Komuns s Malishevs 91Analiz e Komuns s Mamushs 95Analiz e Komuns s Mitrovics 99Analiz e Komuns s Novobrds 103Analiz e Komuns s Obiliqit 107 Analiz e Komuns s Parteshit 111Analiz e Komuns s Pejs 115Analiz e Komuns s Podujevs 119Analiz e Komuns s Prishtins 123Analiz e Komuns s Prizrenit 127Analiz e Komuns s Rahovecit 131Analiz e Komuns s Ranillugut 135Analiz e Komuns s Shtrpcs 139Analiz e Komuns s Shtimes 143Analiz e Komuns Sknderaj 147Analiz e Komuns s Suhareks 151Analiz e Komuns s Vitis 155Analiz e Komuns s Vushtrris 159Analiz e Komuns s Zubin Potokut 163Analiz e Komuns s Zveanit 167

Lista e FiguraveFigura 1. Indeksi i knaqshmris pr shrbimet publike dhe autoritetet lokale, sipas gjinis 4 Figura 2. Niveli i knaqshmris me institucionet shndetsore 6Figura 3. Faktort q pengojn qasjen n shrbimet shndetsore 7 Figura 4. Niveli i knaqshmris me qasjen dhe cilsin e arsimit 7Figura 5. Prpjestimi i krkesave t prmbushura pr informata, dokumente, ose shrbime, sipas komunave 10 Figura 6. Knaqshmria me punn e Kryetarit t Komuns, Kshillit Komunal dhe Administrats Komunale 12Figura 7.Trendet n nivelin e knaqshmris me pushtetin local 12Figura 8. Dijenija e emrit t Kryetarit t Komuns 15Figura 9. Prqindja e t anketuarve t informuar pr mbledhjet e Kshillit n komunn e tyre gjat 12 muajve t fundit, sipas komunave 15Figura 10. Informatat e t anketuarve pr punn e komuns s tyre 16 Figura 11. Vlerat e prafrta t mirqenies ekonomike t familjeve 19

Lista e TabelaveTabela 1. Indeksi i knaqshmris me shrbimet publike 3 Tabela 2. Burimet kryesore t ujit t pijshm 5Tabela 3. Besimi n autoritetet lokale 11 Tabela 4. Trendet e nivelit t knaqshmris me pushtetin lokal, sipas komunave 13 Tabela 5. Perceptimet e nivelit t mjaftueshmris s tatimeve komunale, sipas komunave 14 Tabela 6. Perceptimi i problemeve m t rndsishme me t cilat prballen komunat (2009-2012) 16Tabela 7. Preferencat e kosovarve pr investimet e fondeve komunale 17 Tabela 8. Vlersimi i gjendjes s tanishme dhe t ardhshme financiare t familjeve, sipas komunave 18 Tabela 9. Trendet e pronsis s familjeve (2003-2012) 20 Tabela 10. Treguesit e tregut t puns, sipas grupeve demografike 20

Lista e Figurave t Profileve Komunale Figura M1 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Dean dhe mesatarja e Kosovs 24Figura M2 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Dragash dhe mesatarja e Kosovs 28Figura M3 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Ferizaj dhe mesatarja e Kosovs 32Figura M4 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Fush Kosov dhe mesatarja e Kosovs 36Figura M5 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Gjakov dhe mesatarja e Kosovs 40Figura M6 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Gjilan dhe mesatarja e Kosovs 44Figura M7 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Gllogoc dhe mesatarja e Kosovs 48Figura M8 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Graanic dhe mesatarja e Kosovs 52Figura M9 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Hani i Elezit dhe mesatarja e Kosovs 56Figura M10 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Istog dhe mesatarja e Kosovs 60Figura M11 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Junik dhe mesatarja e Kosovs 64Figura M12 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Kaanik dhe mesatarja e Kosovs 68Figura M13 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Kamenic dhe mesatarja e Kosovs 72Figura M14 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Klin dhe mesatarja e Kosovs 76Figura M15 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Kllokot dhe mesatarja e Kosovs 80Figura M16 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Leposaviq dhe mesatarja e Kosovs 84Figura M17 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Lipjan dhe mesatarja e Kosovs 88Figura M18 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Malishev dhe mesatarja e Kosovs 92Figura M19 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Mamush dhe mesatarja e Kosovs 96Figura M20 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Mitrovic dhe mesatarja e Kosovs 100Figura M21 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Novobrd dhe mesatarja e Kosovs 104Figura M22 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Obiliq dhe mesatarja e Kosovs 108Figura M23 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Partesh dhe mesatarja e Kosovs 112Figura M24 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Pej dhe mesatarja e Kosovs 116Figura M25 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Podujev dhe mesatarja e Kosovs 120Figura M26 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Prishtin dhe mesatarja e Kosovs 124Figura M27 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Prizren dhe mesatarja e Kosovs 128Figura M28 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Rahovec dhe mesatarja e Kosovs 132Figura M29 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Ranillug dhe mesatarja e Kosovs 136Figura M30 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Shtrpc dhe mesatarja e Kosovs 140Figura M31 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Shtime dhe mesatarja e Kosovs 144Figura M32 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Sknderaj dhe mesatarja e Kosovs 148Figura M33 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Suharek dhe mesatarja e Kosovs 152Figura M34 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Viti dhe mesatarja e Kosovs 156Figura M35 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Vushtrri dhe mesatarja e Kosovs 160 Figura M36 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Zubin Potok dhe mesatarja e Kosovs 166Figura M37 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Zvean dhe mesatarja e Kosovs 170

Mozaiku i Kosovs: Perceptimi i shrbimeve publike dhe autoriteteve lokale

HyrjeAnketa Mozaik ka vlersuar pikpamjet e qytetarve ndaj shrbimeve publike dhe autoriteteve lokale do tre vjet, duke filluar nga viti 2003. Ajo sht bazuar n nj model prfaqsues t popullsis kosovare dhe n inter-vistat e individve t moshs 18 vje dhe m t vjetr. Sondazhi aktual u realizua n shkurt 2012 dhe analiza e tendencave do t siguroj vlerat krahasuese t nivelit t knaqshmris me vlerat e viteve 2009, 2006, dhe 2003.

Nj nga shtjet m t debatuara n Kosov sht cilsia e shrbimeve publike, si dhe performanca e autori-teteve lokale n dhnien e shrbimeve. Sondazhet e Mozaikut t Kosovs (KMS) kan grumbulluar informata mbi t dyja kto tema. Niveli i knaqshmris me cilsin e shrbimeve publike sht vlersuar duke pyetur t anketuarit pr 26 lloje t ndryshme t shrbimeve. Nga ana tjetr, niveli i knaqshmris me performancn e autoriteteve lokale sht vlersuar duke i pyetur t anketuarit pr nivelin e tyre t knaqshmris me Kryetarin e Komuns, Kshillin Komunal dhe Administratn Komunale.

Ky kapitull mundson analizn e trendeve t nivelit t prgjithshm t knaqshmris s kosovarve me shr-bimet publike dhe me autoritetet e tyre lokale duke krahasuar rezultatet aktuale me ato t KMS-ve t viteve 2009, 2006, dhe 2003. Kapitulli gjithashtu do t analizoj edhe marrdhniet mes knaqshmris s qytetarve me punn e pushtetit lokal dhe knaqshmris me shrbimet publike, besimin n kompetencat e autoriteteve lokale, qasjen n shrbimet elementare (furnizimi me uj, shrbimet e kujdesit shndetsor, arsimi dhe kshtu me radh), informatat dhe pjesmarrjen n aktivitetet e pushtetit lokal, gjinin, dhe rajonin e banimit.

MOZAIKU I KOSOVS: PercePtIMI I ShrbIMeVe PUblIKe dhe AUtOrIteteVe lOKAle 2

MOZAIKU I KOSOVS 2012

Niveli i knaqshmris me shrbimet publike Mesatarja e nivelit t knaqshmris me shrbimet publike n Kosov sht llogaritur duke prdorur t dhnat e nivelit t raportuar t knaqshmris nga t anketuarit, me 26 shrbime t ndryshme. Si tregojn rezultatet n Tabeln 1 , n krahasim me 2009, mesatarja e nivelit t knaqshmris me shrbimet publike ka shnuar rnie t vogl. N vitin 2009, mesatarja e Indeksit t knaqshmris s kosovarve (SI) me shrbimet publike ishte 3.5, kurse pr vitin 2012 kjo shifr sht 0.1 pik m e ult.

Ky rezultat tregon se kosovart kan vlersim neutral pr shrbimet publike pasi q jan deklaruar si disi t knaqurdhe disi t paknaqur nga kto.

Tabela 1. Indeksi i knaqshmris me shrbimet publike

Indeksi i knaqshmris pr 16 shrbime publike sht negativ; domethn, numri i njerzve t paknaqur me ato sht m i lart n krahasim me ata q jan t knaqur. Indeksi i knaqshmris sht pozitiv pr 9 shrbime publike, duke theksuar se m shum njerz jan t knaqur me kto shrbime. S fundi, pr nj shrbim publik, mbrojtjen e toks, natyrs dhe mjedisit, vlersimi sht neutral. Me fjal t tjera, numri i t anketuarve q kan thn se jan t knaqur ose t paknaqur me shrbimet e lartprmendura sht pothuajse i njjt.

Nse analizojm vlerat ekstreme, indeksi m negativ sht regjistruar pr tendert dhe prokurimin (-32), pastaj trafikun dhe rregullimin e parkimit (-26), dhe pr aktivitetet kulturore (-21), gj q thekson se shumica e t anketuarve jan t paknaqur me kto shrbime. N ann tjetr, indeksi m i lart (ku shumica e t anketuarve jan t knaqur me shrbimin) u regjistrua pr menaxhimin e arsimit fillor dhe t mesm (47), shrbimet e posts dhe telefonis (36), zjarrfiksin dhe shrbimet mjeksore emergjente (36), dhe transportin publik (25).

Analiza e Indekseve t knaqshmris sipas gjinis tregon se femrat jan m t knaqura me shumicn e mallrave dhe shrbimeve publike n krahasim me meshkujt. Dallimet m t mdha t knaqshmris mes dy grupeve jan regjistruar pr shrbimet n vijim: planifikimi urban dhe rural (12 pik m e lart pr femrat), prokurimi publik dhe tendert (11 pik m e lart pr femrat), dhe mbrojtja e trashgimis kulturore (10 pik m

MOZAIKU I KOSOVS: PercePtIMI I ShrbIMeVe PUblIKe dhe AUtOrIteteVe lOKAle3


2006 2009 2012 trendi diferenca (2009-2012)Qendrat e mjeksis familjare (QMF) 27.0 25.5 -5.4 - -30.9Spitalet 16.0 15.1 -14.1 - -29.2Shndetsia publike 21.0 15.7 NAMenaxhimi i arsimit fillor dhe t mesm 21.0 20.6 46.7 + 26.1Grumbullimi dhe hedhja e mbeturinave t ngurta -2.0 4.6 -2.1 - -6.7Furnizimi me uj 16.0 10.2 10.4 = 0.2Ujrat e zeza dhe kanalizimi 0.0 2.9 13.4 + 10.5Mirmbajtja e rrjetit t rrugve lokale -20.0 3.3 13.7 + 10.4Mirmbajtja e rrugve mes qyteteve -7.0 5.4 14.8 + 9.4rregullimi i trafikut dhe parkimit -11.0 -2.5 -26.0 - -23.5Furnizimi me energji elektrike -3.0 -11.4 -5.2 + 6.2Shrbimet e posts dhe telefonis 24.0 14.5 35.8 + 21.3Mbrojtja e mjedisit -5.0 -2.4 -7.9 - -5.5Mbrojtja e toks, fshatit dhe natyrs (ruajtja e natyrs dhe specieve)

-5.0 -2.6 0.7 - 3.3

Aktivitetet kulturore 9.0 11.3 -20.9 - -32.2Aktivitetet sportive 15.0 12.8 -17.5 - -30.3Zjarrfiksit dhe shrbimet mjeksore emergjente 42.0 15.5 35.5 + 20.0Planifikimi rural dhe urban -3.0 1.1 -6.1 - -7.2Shrbimet sociale -23.0 -16.5 -11.9 + 4.6Pensionet -36.0 -20.0 NAProcedurat e pagess s tatimit -1.0 1.1 -0.2 = -1.3transporti publik 23.0 4.7 24.7 + 20.0Mbrojtja e trashgimis kulturore 10.0 -0.4 -3.9 - -3.5tendert dhe prokurimi -22.0 -6.7 -31.9 - -25.2Punsimi i npunsve civil -2.0 -4.2 -17.5 - -13.3Menaxhimi i fondeve komunale NA -3.3 -16.5 - -13.2Ndriimi publik NA 4.6 5.0 = 0.4trotuaret NA 0.0 -11.2 - -11.2Mesatarja e t gjitha shrbimeve 3.4 3.5 0.1 -3.4

e lart pr femrat). Dallimi m i vogl u regjistrua pr knaqshmrin me parkimin publik (siguria, disponueshmria, tabelat dhe vendi), pr t cilin Indeksi i knaqshmris te femrat sht vetm 3 pik m i lart se te meshkujt. Nga ana tjetr, nuk ekzistojn dallime t rndsishme t knaqshmris te meshkujt dhe femrat pr barnat dhe mjetet n spitale dhe n qendrat e mjeksis familjare (pr t cilat Indeksi i knaqshmris te femrat sht vetm 0.5 pika m i lart) dhe procedurat e pagess s tatimit (Indeksi i knaqsis m i lart te femrat pr 1.5 pik).

Figura 1. Indeksi i knaqshmris pr shrbimet publike dhe autoritetet lokale, sipas gjinis

Trendet e knaqshmris me shrbimet publikeNga 26 shrbime publike t vlersuara n vitin 2009 dhe 2012, niveli i knaqshmris ka shnuar rnie pr 14 prej tyre, asnj ndryshim nuk sht vrejtur pr 3 shrbime publike, kurse niveli i knaqshmris pr 9 shrbime publike ka shnuar rritje prej vitit 2009 deri n 2012.

Krahasuar me vitin 2009, rnia m e madhe e knaqshmris nga shrbimet publike sht regjistruar pr shr-bimet n vijim:

aktivitetet kulturore (rnie pr 32 pik), qendrat e mjeksis familjare (QMF) (-31),aktivitetet e sportit (-30), spitalet (-29), prokurimi apo tendert (-25),trafiku dhe rregullimi i parkimit(-24),punsimi i personelit komunal (-13), dhe menaxhimi i fondeve komunale (-13).

Nga ana tjetr, rritje n nivelin e knaqshmris sht shnuar pr shrbimet publike n vijim:

menaxhimi i arsimit fillor dhe t mesm (rritje pr 26 pik), shrbimet e posts dhe telefonis (21), zjarrfiksi dhe shrbimet e mjeksis familjare (20), transporti publik (20), ujrat e zeza dhe kanalizimi (10), dhe

* E kuqe - femra; E kaltr - meshkuj



Niveli i knaqshmris me shrbimet emergjente (zjarrfiksit dhe urgjenca mjeksore)

Niveli i knaqshmris me grumbullimin dhe hedhjen e mbeturinave

Niveli i knaqshmris me ujin dhe kanalizimin

Niveli i knaqshmris me rrugt (gjendja, tabelat dhe pastrtia)

Niveli i knaqshmris me trotuaret

Niveli i knaqshmris me parkimin publik (siguria, disponueshmria, tabelat, vendi)

Niveli i knaqshmris me parqet, sheshet, ndriimin rrugor, mbrojtjen e mjedisit

Niveli i knaqshmris me aktivitetet kulturore, rinore dhe sportive

Niveli i knaqshmris me planifikimin rural dhe urban

Niveli i knaqshmris me punn e Qendrave pr Mirqenie Sociale

Niveli i knaqshmris me transportin publik

Niveli i knaqshmris me furnizimin me barna dhe mjete (spitale dhe qendra t mjeksis familjare)

Niveli i knaqshmris me personelin mjeksor (spitale dhe qendrat e mjeksis familjare)

Niveli i knaqshmris me qasjen dhe cilsin e arsimit (parashkollor, shkollimin fillor dhe t mesm)

Niveli i knaqshmris me ruajtjen e natyrs dhe specieve

Niveli i knaqshmris me mbrojtjen e trashgimis kulturore

Niveli i knaqshmris me prokurimin publik dhe tendert

Niveli i knaqshmris me punsimin e personelit komunal

Niveli i knaqshmris me pastrtin e prgjithshme t komuns

Niveli i knaqshmris me qasjen dhe mirmbajtjen e rrugve ndr-komunale dhe autostradave

Niveli i knaqshmris me menaxhimin e fondeve komunale

Niveli i knaqshmris me procedurat e pagess s tatimit

Niveli i knaqshmris me Policin e Kosovs

Niveli i knaqshmris me furnizimin me energji elektrike

Niveli i knaqshmris me shrbimet e posts dhe telefonis

Niveli i knaqshmris me mirmbajtjen e varrezave

Niveli i knaqshmris me Kryetarin e Komuns, Kshillin Komunal dhe Administratn Komunale-100 -80 -60 -40 -20 0 20 40 60 80 100

mirmbajtja e rrjetit t rrugve lokale (10).

Shkurtimisht, n krahasim me 2009, kosovart jan m pak t knaqur nga shrbimet kulturore dhe sportive, shrbimet shndetsore, rregullimin e trafikut, dhe aktivitetet menaxhuese n suaza t pushtetit komunal, si jan punsimi dhe prokurimi. Nga ana tjetr, shrbimet e ofruara nga ndrmarrjet publike si jan shrbimet e posts dhe telefonis, transporti publik, ujrat e zeza dhe kanalizimi, s bashku me disa shrbime q ofrohen drejtprsdrejti nga pushteti lokal si sht arsimi fillor dhe i mesm dhe zjarrfiksi dhe shrbimet mjeksore emergjente, tregojn trend pozitive.

Uji dhe kanalizimi N krahasim me vitin 2009, knaqsia me furnizimin e ujit ka mbetur e njjt. Me Indeksin e knaqshmris prej 10 piksh, mund t vijm n prfundim se njerzit jan disi t knaqur me furnizimin e ujit n Kosov (shih: Tabela 1). Figura 1 tregon se me 6-pika Indeks m t lart t knaqshmris, femrat jan prgjithsisht m t knaqura me ujin dhe kanalizimin pr dallim nga meshkujt.

Sipas t dhnave KMS 2012, 60% e familjeve t Kosovs kan qasje n burime t sigurta t ujit t pijshm pasi q jan t lidhura me ujsjellsin publik t ujit, ose prmes gypsjellsit n vendbanimin ose kompleksin e shtpive t tyre. Rreth 4% e familjeve kan qasje n uj t sigurt nga shishet. Rreth 26% e familjeve kan qasje n uj t pijshm t sigurt prmes burimeve t mbrojtura (8%), puseve t mbrojtura (17%), dhe ezmave publike (2%). Nga ana tjetr, rreth 9% e familjeve n Kosov nuk kan qasje n burime t sigurta t ujit t pijshm pasi q at e marrin nga puset me gyp, puset e pambrojtura, puset e mbrojtura ose nga grumbullimi i ujit t shirave.

Tabela 2. Burimet kryesore t ujit t pijshm

Komunat me proporcionin m t lart t familjeve q kan qasje n uj t pruar me gypsjells nga ujsjellsi publik, jan si vijon: Rahoveci, Peja, Juniku, dhe Istogu, ku m se 95% e familjeve jan t lidhura me ujsjellsin publik (shih: Tabela A1 n Shtojcn 1).

Komunat me proporcionin m t madh t familjeve q nuk kan qasje n burime t sigurta t ujit t pijshm jan: Mamusha me 95% t familjeve q nuk kan qasje n burime t sigurta t ujit t pijshm; Malisheva me 42%; pasuar nga Suhareka 25%; dhe Novobrda dhe Kaaniku me nga 17% t familjeve q nuk kan qasje n burime t sigurta t ujit t pijshm (shih: Tabela A1 n Shtojcn 1).

Prej atyre q jan t lidhura me ujsjellsin publik, 42% e familjeve kan deklaruar se nuk kan pasur prvoj me shkyje ditore gjat vitit t kaluar; rreth 14% e familjeve kan deklaruar se kan pasur shkyje prej nj deri n katr or n dit; 15% kan deklaruar munges t furnizimit me uj mesatarisht prej pes deri n dhjet or n dit; kurse rreth 17% kan pasur munges t furnizimit me uj pr m shum se 11 or n dit (shih: Tabela A2 n Shtojcn 1).

Komunat me proporcionin m t lart t familjeve me furnizim t pakufizuar me uj nga ujsjellsi publik, jan si vijon: Partesh 100% e familjeve, Junik 97% e familjeve, Dean 79%, Istog 71%, Gjakov 68%, dhe Podujev 68%. Nga ana tjetr, n Fush Kosov, Vushtrri, Novobrd, Gllogovc, dhe n Graanic jan regjistruar problemet m t mdha me furnizimin e ujit nga ujsjellsi publik. Vetm 4% e familjeve t lidhura me ujsjellsin publik n Fush Kosov kan furnizim t pakufizuar me uj, ndrsa kjo prqindje sht 5% pr Novobrd, 7% pr Vushtrri, 10% Gllogovc, dhe 11% pr Graanic (shih: Tabela A2 n Shtojcn 1).

Sa i prket cilsis s ujit t pijshm, t anketuarit gjithashtu jan pyetur t vlersojn disa tipare, t tilla si kth-



t lidhur me bartsin/furnizuesin publik prohet me gypsjells n vendbanim 58.3% 59.8%prohet me gypsjells n kompleksin e shtpive, oborr

ose cop toke1.5%

t lidhur me burim t mbrojtur t ujit t pijshm prohet me gypsjells te fqinjt 0.2% 26.4%8.0%ezm publike / gyp vertikal 1.5%

Pus i mbrojtur 16.8%burim i mbrojtur

t lidhur me burim t pambrojtur t ujit t pijshm Pus me gyp 7.0% 9.1%Pus i pambrojtur 0.9%

burim i pambrojtur 1.2%Grumbullim i ujit t shirave 0.0%

Uj n shishe 4.3% 4.3%

jelltsia, shtypja, shija, dhe era. Rreth 17% e familjeve t lidhura me ujsjellsin publik kan thn se uji i ezms sht i turbullt dhe me ngjyr nga papastrtia. Shtypja e ult sht identifikuar si problem nga 28% e familjeve, kurse shija e keqe dhe era e keqe jan identifikuar si problem i ujit t pijshm me nga 14% t kosovarve (shih: Tabela A3 n Shtojcn 1).

Ngjashm me prqindjen e atyre q kan qasje n ujin e pruar me gypsjells nga ujsjellsi publik, prqindja e kosovarve q kan deklaruar se jan t knaqur ose shum t knaqur me furnizimin me uj n komunn e tyre sht rreth 57% (shih: Tabela A4 n Shtojc 1). Prqindja e kosovarve q jan t knaqur me menaxhimin e kanalizimit dhe ujrave t zeza n komunn e tyre sht pak m e madhe, 59% (shih: Tabela A5 n Shtojcn 1).

Shrbimet shndetsoreIndeksi i knaqshmris me shrbimet e kujdesit shndetsor n nivel t prgjithshm tregon rnie nga viti 2009. Sipas KMS 2009 dhe 2012, knaqshmria me qendrat e mjeksis familjare ka shnuar rnie pr 31 pik, nga 26 n vitin 2009 n -5 pik n vitin 2012. Ngjashm, niveli i knaqshmris me spitalet ka shnuar rnie nga 15 pik n vitin 2009 n -14 pik n vitin 2012. Kto dy shifra tregojn se numri i njerzve q jan t paknaqur me punn e ktyre institucioneve sht m i madh pr dallim nga numri i atyre q jan t knaqur me to. Nse Indeksi i knaqshmris ndahet sipas gjinis, Figura 1 tregon se femrat jan m t knaqura me shrbimet e kujdesit shndetsor pr dallim nga meshkujt.

Kur u analizua Indeksi i knaqshmris pr spitalet dhe qendrat e mjeksis familjare sipas komponenteve, niveli m i lart i knaqsis u regjistrua pr profesionalizmin e personelit mjeksor, pasuar nga trajtimi i barabart i pacientve, dhe pastaj nga furnizimi me barna. Megjithat, t dhnat tregojn se kosovart jan m t knaqur me qendrat e mjeksis familjare se sa me spitalet, pr 2 deri ne 10 pik prqindjeje m shum pr seciln prej komponenteve t prmendura m lart.

Figura 2. Niveli i knaqshmris me institucionet shndetsore

T dhnat KMS 2012 tregojn se problemi m i madh me qasjen n kujdesin shndetsor sht kostoja e blerjes s barnave dhe vizitave mjeksore. Rreth 85% e t anketuarve kan pohuar se kan probleme pr t qasur institucionet shndetsore pr shkak t kostos s blerjes s barnave, kurse m shum se 58% kan raportuar se kostoja e vizits mjeksore sht shum e lart. Koha e pritjes pr vizitn mjeksore n ditn e takimit t caktuar sht thn se pengon qasjen n kujdesin shndetsor nga 39% e t anketuarve, kurse distanca deri n qendrn mjeksore dhe koha pr t caktuar takim nga 27% e t anketuarve.



* Prqindja e t anketuarve q jan t knaqur ose shum t knaqur

29.2% 31.0%

43.0%

53.3%

64.0% 66.7%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Spitalet Qendrat e MjeksisFamiljare

Furnizimi me barna dhemjete

Trajtimi i njjt ipacientve

Profesionalizmi ipersonelit mjeksor

Figura 3. Faktort q pengojn qasjen n shrbimet shndetsore

Arsimi Nj nga trendet pozitive n nivelin e knaqshmris me shrbimet publike sht vrejtur n lidhje me menax-himin e arsimit fillor dhe t mesm. Sipas Tabels 1, Indeksi i knaqshmris me arsimin fillor dhe t mesm ka shnuar rritje nga 21 pik n vitin 2009 n 47 pik n vitin 2012.

Indeksi i knaqshmris pr qasjen dhe cilsin e arsimit n institucionet parashkollore, shkollat fillore dhe shkollat e mesme sht m i lart te femrat (52 pik) n krahasim me meshkujt (43 pik) (shih: Figura 1).

Nj analiz m e hollsishme e knaqshmris me nivelet e ndryshme t arsimit tregon se kosovart jan krye-sisht t knaqur me arsimin fillor n krahasim me nivelet e tjera t shkollimit, si n aspekt t qasjes (78%) ashtu edhe n at t cilsis s arsimit (75%). Rreth 72% e kosovarve jan t knaqur me qasjen n institucionet e arsimit parashkollor dhe 69% jan t knaqur me cilsin e arsimit n kto institucione. S fundi, arsimi i mesm sht renditur i fundit sipas qasjes dhe cilsis, me 71% t t anketuarve, dhe cilsia e arsimit, me 65% t t anketuarve q kan pohuar se jan t knaqur me at.

Figura 4. Niveli i knaqshmris me qasjen dhe cilsin e arsimit

Nj vlersim i knaqshmris me qasjen n arsimin fillor n nivel komunal tregon se niveli m i lart sht shnuar pr Graanicn (95%), pasuar nga Ferizaj, Rahoveci, dhe Shtrpca me 90% t t anketuarve t knaqur me qasjen n arsimin fillor n seciln prej ktyre komunave, dhe Sknderaj, Suhareka, dhe Shtimja me 89% t t



* Prqindja e t anketuarve q jan t knaqur ose shum t knaqur

26.7%

27.2%

39.2%

58.1%

84.6%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Koha pr t caktuar takim

Largsia e ordinancs s mjekut/ spitalit/ qendrsmjeksore

Koha e pritjes pr vizitn mjeksore n ditn e takimit tcaktuar

Kostoja e vizits mjeksore

Kostoja e blerjes s barnave

71.9%

77.6%

70.8%

68.9%

75.3%

65.5%

58%

60%

62%

64%

66%

68%

70%

72%

74%

76%

78%

80%

Arsimi parashkollor Arsimi fillor Arsimi i mesm

Qasja

Cilsia

anketuarve t knaqur (shih: Tabela A6 n Shtojcn 1).

Komuna t ngjashme ishin poashtu t knaqur me cilsin e arsimit fillor. Shumica e t anketuarve q banojn n Rahovec dhe n Han t Elezit (91%) kan deklaruar se jan t knaqur ose shum t knaqur me cilsin e arsimit fillor n komunat e tyre, pasuar nga t anketuarit e Ferizajt (90%), Shtrpcs dhe Gjilanit (me nga 89% pr seciln prej tyre) (shih: Tabela A6 n Shtojcn 1).

Mbrojtja e mjedisitSi sht pasqyruar n Tabeln 1, knaqshmria me mbrojtjen e mjedisit ka shnuar rnie n krahasim me vitin 2009. Indeksi aktual i knaqshmris pr mbrojtjen e mjedisit qndron n -8 pik, q do t thot se numri i ko-sovarve q jan t knaqur me mbrojtjen e mjedisit sht i ngjashm me numrin e atyre q jan t paknaqur me at. Knaqshmria me mbrojtjen e toks, fshatit dhe natyrs sht shnuar si lvizje pozitive, duke shnuar rritje pr 1 pik nga vlera -3 pik n vitin 2009.

Figura 1 tregon se femrat jan m t knaqura se meshkujt me mbrojtjen e mjedisit, disponueshmrin dhe pr-dorshmrin e parqeve, dhe me ruajtjen e natyrs dhe specieve. Indeksi i tyre i knaqshmris pr mbrojtje t mjedisit dhe menaxhim t zonave t gjelbruara sht 7 pik pr dallim nga indeksi negativ -2 pik te meshkujt, kurse Indeksi i knaqshmris pr ruajtjen e natyrs dhe specieve sht 6 pik pr dallim nga -4 pik te meshkujt.

Prve mbrojtjes s mjedisit, t anketuarit u pyetn edhe pr nivelin e tyre t knaqshmris me planifikimin urban dhe rural n komunn e tyre, implementimin e rregullave t ndrtimit dhe standardeve t kontrollit, si dhe me dhnien e lejeve t ndrtimit. Sipas t dhnave KMS 2012, rreth 42% e kosovarve jan t knaqur me planifikimin urban dhe rural, 33% jan t knaqur me implementimin e rregulloreve t ndrtimit dhe standar-deve t kontrollit, dhe 29% me dhnien e lejeve t ndrtimit (shih: Tabela A7 n Shtojcn 1).

Kosovart jan prgjithsisht t knaqur me zonat e gjelbruara dhe me mirmbajtjen e tyre n zonn e tyre t banimit. Sipas KMS 2012, rreth 56% e tyre jan t knaqur me disponueshmrin e parqeve dhe shesheve, kurse 54% me prdorshmrin e tyre (shih: Tabela A7 n Shtojcn 1).

Pastrtia dhe problemet me ndotjenN kundrshtim me pritjet, shumica e kosovarve konsiderojn lagjen dhe qytetin e tyre t pastr ose shum t pastr. Rreth 70% e t anketuarve konsiderojn qytetin e tyre t pastr ose shum t pastr, kurse 72% konside-rojn lagjen e tyre t pastr ose shum t pastr (shih: Tabela A8 n Shtojcn 1).

Banort e Prizrenit, Kaanikut, Suhareks, dhe Hanit t Elezit jan m t knaqurit me nivelin e pastrtis n qytetet e tyre me pothuajse 90% e t anketuarve q konsiderojn qytetin e tyre t pastr ose shum t pastr. Rasti i kundrt sht me banort e Obiliqit (27% e t anketuarve), Mitrovics (41% e t anketuarve), dhe Prishtins (42% e t anketuarve), ku m pak se gjysma e t anketuarve jan t knaqur me nivelin e pastrtis n komunn e tyre (shih: Tabela A8 n Shtojcn 1).

Nj numr dukshm i ult i kosovarve jan t knaqur me grumbullimin dhe hedhjen e mbeturinave t ngurta n komunat e tyre. N veanti, 61% e tyre jan disi t knaqur ose shum t knaqur me grumbullimin e mbetu-rinave t ngurta n ditn e caktuar; 45% jan t knaqur me shrbimet e grumbullimit t mbeturinave t ngurta; 37% jan t knaqur me klasifikimin e mbeturinave t ngurta; kurse vetm 35% e t anketuarve kan pohuar se jan t knaqur me menaxhimin e deponive (shih: Tabela A9 n Shtojcn 1). Ashtu si me shrbimet e tjera, niveli i knaqshmris me grumbullimin dhe hedhjen e mbeturinave t ngurta sht m i ult te meshkujt n krahasim me femrat.

T dhnat KMSS 2012 tregojn se banort e Suhareks jan m t knaqurit (90%) edhe me shrbimet e gru-mbullimit t mbeturinave t ngurta edhe me grumbullimin e mbeturinave n ditn e caktuar, n krahasim me komunat e tjera. Banort e Zveanit nga ana tjetr, jan m s shumti t knaqur me klasifikimin e mbeturinave t ngurta, n krahasim me komunat e tjera (86% e t anketuarve), kurse Ranillugu radhitet m s larti kur bhet fjal pr menaxhimin e deponive, me 64% t banorve t knaqur me kt shrbim.

N ann tjetr, Juniku sht komuna me numrin m t vogl t banorve q kan deklaruar se jan t knaqur me komponentet e ndryshme t shrbimit pr grumbullim dhe hedhje t mbeturinave t ngurta. Vetm 8% e banorve t Junikut jan t knaqur nga shrbimet e grumbullimit t mbeturinave t ngurta; 7% jan t knaqur me menaxhimin e deponive, kurse vetm 4% jan t knaqur me klasifikimin e mbeturinave t ngurta.



Ngjashm, nj prqindje shum e vogl e banorve t Klins (19%) jan t knaqur me frekuencn e grumbul-limit t mbeturinave t ngurta n komunn e tyre (shih: Tabela A9 n Shtojcn 1).

Rreth 18% e kosovarve kan deklaruar se kan probleme me cilsin e ajrit n komunn e tyre. Natyrisht, cilsia e ajrit sht problem i rnd pr banort e Obiliqit (pr shkak t pranis s gjenerueseve t rryms elektrike Kosova A dhe B n kt komun), 85% e t cilve kan deklaruar se ndotja e ajrit sht problem n komunn e tyre, pasuar nga Fush Kosova (64% e t anketuarve), Kllokoti 39%, dhe Gllogovci nga 37% e t anketuarve (shih: Tabela A10 n Shtojcn 1).

sht me rndsi t theksohet se pavarsisht q banojn n kryeqytetin e Kosovs, Prishtin (ku niveli i zhurms pritet t jet m i larti), vetm 19% e banorve t ksaj komune kan deklaruar se zhurma sht problem n zonn e tyre t banimit. Numri m i madh i ankesave sht regjistruar pr banort e Vitis (40%), pastaj t Kllokotit (40%), dhe Obiliqit (36%) (shih: Tabela A10 n Shtojcn 1).

Infrastruktura rrugore komunaleRrugt e qytetit dhe t lagjeve

Nj prqindje mjaft e lart e kosovarve kan deklaruar se jan t knaqur me gjendjen e rrugve n qytetin dhe lagjen e tyre. T pyetur pr gjendjen e rrugve n qytetin e tyre, 79% e vlersojn at si t mir ose shum t mir, kurse 72% e tyre kan qn ngjashm pozitiv pr gjendjen e rrugve n lagjen e tyre (shih: Tabela A11 n Shtojcn 1). Megjithat, tabelat e rrugve duket se paraqesin problem m t madh n shum komuna n Kosov pasi q vetm 49% e kosovarve jan t knaqura me to (shih: Tabela A12 n Shtojcn 1).

T dhnat KMS 2012 tregojn se 97% e banorve t Sknderajt, 94% e banorve n Han t Elezit dhe 93% e banorve t Prizrenit, Gjakovs, dhe Suhareks perceptojn gjendjen e rrugve n qytetin e tyre si t mir ose shum t mir. Nj prqindje e lart e banorve nga Prizreni (85%) jan gjithashtu t knaqur me gjendjen e rrugve n lagjen e tyre, kurse 90% e banorve t Mamushs dhe 83% e banorve t Podujevs dhe Kaanikut gjithashtu mendojn se gjendja e rrugve n lagjen e tyre sht e mir ose shum e mir. Nga ana tjetr, nj numr shum i vogl i banorve t Zubin Potokut dhe Parteshit jan t knaqur me gjendjen e rrugve n qytetin dhe komunn e tyre (shih: Tabela A11 n Shtojcn 1). Shenjzimi i rrugve me tabela raportohet t jet problem shqetsues pr banor e Ranillugut, Kllokotit, Parteshit, dhe Zveanit. M pak se 25% e tyre jan t knaqur me shenjzimin horizontal dhe vertikal t rrugve n komunn e tyre (shih: Tabela A12 n Shtojcn 1).

M pak se gjysma e kosovarve jan t knaqur me trotuaret n komunat e tyre: 47% jan t knaqur me disponueshmrin e trotuareve, 42% jan t knaqur me prdorshmrin e tyre, kurse 48% jan t knaqur me gjendjen e tyre. T dhnat KMS 2012 tregojn se shumica (mes 75 dhe 87%) e banorve t Sknderajt, Mamushs, dhe Hanit t Elezit jan t knaqur me disponueshmrin, prdorshmrin dhe gjendjen e trotua-reve n komunn e tyre. Prqindja m e ult e banorve q jan t knaqur me trotuaret n komunn e tyre sht regjistruar n Gjilan dhe Zvean (shih: Tabela A13 n Shtojc). Parkimi publik

Siguria, disponueshmria, tabelat dhe vendi i pikave t parkimit gjithashtu duket se jan mjaft problematike n disa komuna n Kosov. Rreth 36% e kosovarve jan t knaqur me sigurin e pikave t parkimit n komunn e tyre, numr m i vogl i tyre (32%) jan t knaqur me disponueshmrin e pikave t parkimit, 33% jan t knaqur me tabelat e parkimit (d.m.th. shenjat q tregojn pikat e lira t parkimit), kurse 31% e kosovarve jan t knaqur me vendin e pikave t parkimit n komunn e tyre (shih: Tabela A14 n Shtojcn 1). Ngjashm me mallrat dhe shrbimet tjera publike, diskrepancat n nivelin e knaqshmris me parkimin pu-blik jan dukshm t mdha mes komunave. Komunat e Pej, Shtrpces, Vitis dhe Ferizajt radhiten me nivelin m t lart t knaqshmris s qytetarve t tyre pr parkimin publik, kurse vetm rreth 10% e banorve t Junikut dhe rreth 11% e banorve t Mamushs jan t knaqur me sigurin, disponueshmrin, tabelat dhe vendin e pikave t parkimit n komunn e tyre (shih: Tabela A14 n Shtojcn 1).

Ndriimi publik

Ndriimi publik i rrugve duket t jet mjaft i knaqshm n shum komuna t Kosovs pasi q 56% t qyte-tarve jan t knaqur ose shum t knaqur me t. Nj prqindje shum e lart e qytetarve t Podujevs (85%), Ferizajt dhe Junikut (82% nga secila prej tyre), dhe Hanit t Elezit (81%) jan t knaqur ose shum t knaqur me ndriimin publik t rrugve n komunn e tyre. Nga ana tjetr, ndriimi publik duket t jet problem



n Novobrd, Ranillug dhe Zubin Potok pasi q vetm 4%, 12%, 15% e banorve t tyre respektivisht jan t knaqur me kt ndriim (shih: Tabela A15 n Shtojcn 1).

Administrata PublikePerformanca e Administrats Publike

Njzet prqind e t anketuarve kan thn se kan vizituar zyrn e komuns gjat 12 muajve t kaluar pr t krkuar nj dokument (p.sh.leje ndrtimi) pr t zgjidhur interesat ose obligimet personale (shih: Tabela A16 n Shtojcn 1). Nj prqindje shum e lart (82%) e atyre q kan vizituar zyrn komunale kan thn se krkesa e tyre sht prmbushur dhe ata kan marr dokumentin e krkuar; rreth 8% kan deklaruar se krkesa e tyre sht prmbushur ndonjher; dhe 9% kan deklaruar se krkesa e tyre nuk sht prmbushur, domethn, nuk u sht dhn informata, dokumenti ose shrbimi i krkuar.

Kur analiza ndahet sipas komunave, t dhnat tregojn se numri m i madh i i krkesave t paprmbushura sht regjistruar n Pej, ku 50% e t anketuarve kan deklaruar se krkesat e tyre nuk jan plotsuar nga administrata komunale, pasuar nga Prizreni (35% e t anketuarve), dhe Rahoveci dhe Dragashi me nga 29% e t anketuarve n seciln komun t cilt kan deklaruar krkesa t paprmbushura.

Figura 5. Prpjestimi i krkesave t prmbushura pr informata, dokumente, ose shrbime, sipas komunave



77.8% 71.4%

84.6% 60.7%

83.3% 83.3%

79.8% 96.0%

60.0% 40.0%

60.0% 90.3%

85.7% 100.0%

82.4% 68.8%

30.8% 75.0%

77.7% 93.3%

82.3% 97.1%

50.0% 73.1%

89.4% 54.2%

28.6% 92.6%

70.4% 81.8%

89.5% 78.6%

86.1% 84.1% 83.7%

73.2% 81.7%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

DeanDragash

FerizajFush Kosov

GjakovGjilan

GllogovcGraanica

Hani i ElezitIstog

KaanikKamenic

KlinKllokot

LeposaviqLipjan

MalishevMamushMitrovic

NovobrdObiliq

ParteshPej

PodujevPrishtin

PrizrenRahovecRanillug

ShtrpceShtime

SknderajSuharek

VitiVushtrri

Zubin PotokZveanKosov

Krkesa eprmbushur

Perceptimi i efikasitetit t Administrats Publike

N mnyr q t merren m shum informata mbi punn e Administrats Publike, t anketuarit u pyetn n lidhje me perceptimet e tyre mbi efikasitetin e institucioneve q lshojn dokumentet n vijim: pasaporta, letr njoftime, dokumente t regjistrimit t veturave, patenta t shoferit, leje t ndrtimit, lienca t biznesit, ertifikata t martess, lindjes dhe vdekjes, dhe kartela pr Ndihm Sociale.

T dhnat KMS 2012 tregojn se shumica e kosovarve jan shum pozitiv ose disi pozitiv pr efikasitetin e insti-tucioneve q japin letr njoftime, pasaporta, ertifikata t martess, lindjes dhe vdekjes, dokumente t regjistrimit t veturave, dhe patenta t shoferit. N veanti, 86% e kosovarve vlersojn si pozitiv efikasitetin e institucioneve q japin letr njoftime, pasuar nga 78% t cilt kan vlersimin e njjt pr institucionet q japin pasaporta, dhe 77% pr ato q japin ertifikata t martess, lindjes dhe vdekjes, kurse 66% besojn e institucionet q japin dokumentet pr regjistrim t veturave dhe patentat e shoferit, jan efikase ose disi efikase. Pastaj, gjysma e kosovarve, 50% besojn se dhnia e kartelave pr Ndihm Sociale sht efikase, kurse dhnia e lejeve t ndrtimit dhe liencave t biznesit jan konsideruar si efikase nga vetm 41% e kosovarve (shih: Tabela A17 n Shtojcn 1).

Ndarja e ktyre t dhnave sipas komunave tregon se shumica drmuese e banorve t Sknderajt (me se 95%) kan vlersim pozitiv pr efikasitetin e institucioneve q japin t gjitha dokumentet e lartprmendura, madje edhe ato q japin lejet e ndrtimit, liencat e biznesit dhe kartelat e Ndihms Sociale, t cilat kan rezultate t ulta pr efikasitet n shumicn e komunave. Nj numr mjaft i madh i banorve t Gjilanit gjithashtu mendojn se dhnia e pasaportave dhe letr njoftimeve n komunn e tyre sht efikase, kurse banort e Hanit t Elezit i vlersojn si t tilla institucionet q japin pasaporta, dokumente pr regjistrim t veturave, patenta t shoferit, leje t ndrtimit dhe kartela t Ndihms Sociale. Nga ana tjetr, ndrsa komuna e Zveanit ka rezultatet m t ulta t efikasitetit n dhnien e t gjitha dokumenteve t lartprmendura, nj numr shum i vogl i banorve t Zubin Potokut (20-32%) dhe Leposaviqit (23 - 34%) mendojn se institucionet q japin pasaporta, letr njoftime, dokumente t regjistrimit t veturave, dhe patenta t shoferit, jan efikase n aktivitetet e tyre. Komuna e Kllokotit regjistron shkalln m t ult pr sa i prket prqindjes s qytetarve q jan t knaqur me lshimin e liencave t biznesit (6%) dhe lejeve t ndrtimit (10%) (shih: Tabela A18 n Shtojcn 1).

Perceptimi i autoriteteve lokale Kosovart n prgjithsi mendojn se autoritetet e pushtetit lokal kan kapacitet t mjaftueshm pr t trajtuar problemet me t cilat prballet komuna e tyre. Kur jan pyetur pr mendimin e tyre, nse problemet me t cilat prballet komuna mund t zgjidhen nga autoritetet lokale, nj prqindje e lart e t anketuarve kan deklaruar se t lartprmendurat mund t zgjidhin kto probleme (65%), 15% kan thn se asnj problem nuk mund t zgjidhet nga komuna e tyre, dhe do 13% kan thn se disa probleme n komunn e tyre mund t zgjidhen nga autoritetet lokale e disa t tjera nga autoritetet e pushtetit qendror.

Tabela 3. Besimi n autoritetet lokale

Niveli i knaqshmris me autoritetet lokale N mnyr q t matet niveli i knaqshmris me punn e autoriteteve lokale, t anketuarit u pyetn sa jan t knaqur me Kryetarin e Komuns, Kshillin Komunal dhe Administratn Komunale prej zgjedhjeve t kaluara komunale n vitin 2009. Shumica e t anketuarve (69%) deklaruan se jan t knaqur ose shum t knaqur me punn e Kryetarit t Komuns s tyre. Nj prqindje pak m e vogl (64%) pohuan se jan t knaqur me punn e Administrats Komunale, kurse 63% u prgjigjn se jan t knaqur ose shum t knaqur me punn e Kshillit Komunal.



GjithsejPo, autoritetet lokale mund t zgjidhin problemet e komuns 64.8%Jo, problemet e komuns mund t zgjidhen vetm nga autoritetet qendrore 15.4%disa nga problemet mund t zgjidhen nga autoritetet lokale dhe disa nga autoritetet qendrore

12.5%

refuzon t prgjigjet .2%Nuk e di 7.1%Gjithsej 100.0%

Figura 6. Knaqshmria me punn e Kryetarit t Komuns, Kshillit Komunal dhe Administrats Komunale

Trendet e knaqshmris me pushtetin lokal N mnyr q t krahasohen trendet me KMS-t paraprake, sht llogaritur nj Indeks i prgjithshm i knaqshmris pr pushtetin lokal, pr t gjitha komunat n Kosov. T dhnat tregojn se vrehet nj rritje e vogl e knaqshmris me punn e pushtetit lokal n krahasim me vitin 2009, mirpo Indeksi i knaqshmris mbetet nn nivelin e vitit 2003.

Analizuar sipas gjinis, nuk jan vrejtur dalllime t rndsishme mes meshkujve dhe femrave n nivelin e knaqshmris me Kryetarin e Komuns, Kshillin Komunal dhe Administratn Komunale.

Nse rezultatet krahasohen me vitin 2009 pr do komun, analiza e trendeve tregon se Indeksi i knaqshmris me pushtetin lokal ka shnuar rnie n dhjet komuna; ka mbetur i njjt n dy komuna; dhe ka shnuar rritje n 21 nga to. Analiza e trendit nuk mundi t realizohet pr komunat e Graanics, Kllokotit, Parteshit dhe Ranil-lugut, pasi q kto komuna jan themeluar pak koh m par si pjes e procesit t decentralizimit.

Figura 7.Trendet n nivelin e knaqshmris me pushtetin lokal



15.5% 15.5% 13.9%

13.2% 16.4% 15.3%

49.9% 49.7%

49.4%

18.8% 12.8% 15.0%

2.7% 5.5% 6.4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Kryetari i Komuns Kshilli Komunal AdministrataKomunale

Refuzon t prgjigjet dhe Nuk e di

Shum t knaqur

T knaqur

T paknaqur

Shum t paknaqur

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

2003 2006 2009 2012

Niveli i knaqsis mepushtetin lokal

* -100= Shum t paknaqur, -50=T paknaqur, 50=T knaqur, 100=Shum t knaqur

Tabela 4.Trendet e nivelit t knaqshmris me pushtetin lokal, sipas komunave

Nga 37 komuna n Kosov, Indeksi i knaqshmris me pushtetin lokal sht negativ pr 7 komuna, kurse n 27 komuna nj numr m i madh i t anketuarve kan deklaruar se jan t knaqur me pushtetin e tyre komunal. N 4 komuna, vlersimi i prgjithshm ishte neutral pasi q numri i t anketuarve q jan t knaqur sht i njjt me numrin e atyre q jan t paknaqur.

Duhet theksuar se nga 37 komuna, vetm n katr prej tyre, t anketuarit jan shum t knaqur me pushtetin e tyre lokal. Kto komuna dhe Indekset e tyre t knaqsis jan si vijon: Juniku (68), Hani i Elezit (60), Kaaniku (58), dhe Mamusha (56). Duhet t theksohet se t gjitha kto komuna jan t vogla pr sa i prket numrit t popullsis dhe tre prej tyre jan formuar n valn e par t decentralizimit si komuna eksperimentale gjat procesit t decentralizimit.

N mesin e komunave me numr m t madh t popullsis, pushtetet lokale q gzojn nivelin m t lart t knaqsis jan Ferizaji (40), pasuar nga Peja (28), Gjakova (24), dhe Prizreni (17), t cilat jan n shtrirjen pozitive t Indeksit t knaqshmris. Indeksi i knaqshmris pr pushtetin lokal t Prishtins sht neutral (2), kurse banort e Mitrovics dhe Gjilanit jan mjaft t paknaqur me pushtetin lokal pasi q Inekset e tyre t knaqsis jan negative, -6 respektivisht -7.



Komunat 2003 2006 2009 2012 trenddean 42 22 16 17.3 +dragash 14 33 25 27.6 +Ferizaj 27 15 39 40.4 +Fush Kosov 35 23 27 28.5 +Gjakov 27 -26 14 24.0 +Gjilan 26 -18 -17 -6.6 +Gllogovc 21 -2 51 3.5 -Graanica N/A N/A N/A 12.2 N/Ahani i elezit N/A N/A 31 59.8 +Istog 30 26 -5 17.1 +Junik N/A 38 N/A 68.0 +Kaanik 14 -27 43 57.7 +Kamenic 16 6 30 9.1 -Klin 27 11 4 18.8 +Kllokot N/A N/A N/A -39.9 N/Aleposaviq -23 -13 52 -4.9 -lipjan -25 -29 33 33.7 =Malishev 13 40 13 11.8 -Mamush N/A N/A 4 56.5 +Mitrovic 21 12 -6 -6.0 =Novobrd -6 -16 5 16.5 +Obiliq 1 16 7 3.2 -Partesh N/A N/A N/A -22.0 N/APej 16 -2 8 28.4 +Podujev 29 8 6 28.5 +Prishtin 5 -15 36 2.4 -Prizren 12 36 -33 16.6 +rahovec 6 -23 -43 22.1 +ranillug N/A N/A N/A -23.2 N/AShtrpce -4 -14 -33 31.7 +Shtime 66 45 -30 27.4 +Sknderaj 16 15 94 29.5 -Suharek 53 40 16 34.1 +Viti 25 21 30 8.1 -Vushtrri 31 -15 14 -11.0 -Zubin Potok 7 14 -16 11.3 +Zvean -34 7 8 5.5 -Kosov 19 7 14 17.0 +

Perceptimi i nivelit t tatimeve komunale T anketuarit gjithashtu u pyetn pr mendimin e tyre lidhur me shkalln aktuale t tatimeve komunale. Shu-mica e t anketuarve mendojn se tatimet komunale jan shum t larta (70%); 20% e tyre mendojn se jan adekuate, kurse m pak se 2% e kosovarve mendojn se tatimet komunale jan t ulta. Nse kto rezultate i ndajm sipas komunave mund t shohim se komunat Gjilan (89%), Suharek (87%), dhe Rahovec (86%) kan prqindjen m t lart t t anketuarve q mendojn se tatimet komunale jan t larta. Rasti i kundrt sht me komunat Zvean (8%), Zubin Potok (3%), dhe Leposaviq (3%), ku vetm nj pjes e vogl e t anketuarve mendojn se shkalla e taksave komunale sht e lart.

Tabela 5. Perceptimet e nivelit t mjaftueshmris s tatimeve komunale, sipas komunave

Dijenija e kosovarve pr autoritetet lokale dhe aktivitetet komunaleShumica e kosovarve e dijn kush sht Kryetari i Komuns s tyre. Kur jan pyetur t tregojn emrin e Kryetarit aktual t Komuns s tyre, 83% e t anketuarve kan dhn emrin e sakt, 9% kan dhn prgjigje t gabuar, kurse 8% nuk e kan ditur ose nuk jan prgjigjur.



I lart I mjaftueshm I ult refuzon t prgjigiet

Nuk e di Gjithsej

dean 79.5% 12.0% 0% 0% 8.5% 100.0%dragash 75.5% 14.5% 1.0% 1.5% 7.5% 100.0%Ferizaj 76.5% 20.0% .5% 0% 3.0% 100.0%Fush Kosov 69.0% 25.5% .5% 0% 5.0% 100.0%Gjakov 78.5% 15.0% 4.0% 0% 2.5% 100.0%Gjilan 89.0% 8.5% .5% 0% 2.0% 100.0%Gllogovc 73.5% 20.0% 1.0% 0% 5.5% 100.0%Graanica 79.5% 11.0% 1.5% 0% 8.0% 100.0%hani i elezit 62.5% 27.9% 0% 0% 9.6% 100.0%Istog 74.0% 20.0% 1.0% 0% 5.0% 100.0%Junik 60.6% 26.9% 1.9% 0% 10.6% 100.0%Kaanik 60.0% 25.5% .5% 0% 14.0% 100.0%Kamenic 66.0% 18.5% 0% 2.0% 13.5% 100.0%Klin 72.5% 16.5% 5.0% 0% 6.0% 100.0%Kllokot 15.4% 48.1% 32.7% 0% 3.8% 100.0%leposaviq 8.0% 17.5% 1.0% 5.0% 68.5% 100.0%lipjan 74.5% 15.5% 3.0% .5% 6.5% 100.0%Malishev 77.0% 18.5% 1.5% 0% 3.0% 100.0%Mamush 49.0% 28.8% 2.9% 0% 19.2% 100.0%Mitrovic 51.3% 19.7% 2.0% .3% 26.6% 100.0%Novobrd 58.3% 37.5% 1.0% 0% 3.1% 100.0%Obiliq 70.0% 17.0% 2.0% .5% 10.5% 100.0%Partesh 43.3% 41.3% 8.7% 1.0% 5.8% 100.0%Pej 68.5% 26.0% 1.5% 1.0% 3.0% 100.0%Podujev 73.0% 21.0% .5% .5% 5.0% 100.0%Prishtin 76.1% 16.3% .8% 0% 6.8% 100.0%Prizren 75.8% 19.6% 1.7% 0% 2.9% 100.0%rahovec 85.5% 13.0% 0% 0% 1.5% 100.0%ranillug 75.0% 15.4% 1.0% 1.0% 7.7% 100.0%Shtrpce 29.4% 49.4% 13.1% .6% 7.5% 100.0%Shtime 70.0% 24.5% .5% 0% 5.0% 100.0%Sknderaj 75.0% 16.5% .5% 0% 8.0% 100.0%Suharek 86.5% 11.5% 1.0% 0% 1.0% 100.0%Viti 72.0% 21.5% .5% 0% 6.0% 100.0%Vushtrri 71.0% 16.0% 1.0% 0% 12.0% 100.0%Zubin Potok 2.9% 57.7% 1.0% 0% 38.5% 100.0%Zvean 2.7% 31.3% 2.7% 1.8% 61.6% 100.0%Kosov 70.0% 19.9% 1.5% .3% 8.3% 100.0%

Figura 8. Dijenija e emrit t Kryetarit t Komuns

Rezultatet tregojn se banort e Sknderajt jan m t informuarit pr emrin e Kryetarit t Komuns s tyre pasi q pothuajs t gjith t anketuarit e ksaj komune kan dhn emrin e sakt. Nga ana tjetr, banort e komuns s Vitis duket se jan m s paku t informuar pr udhheqsin e komuns s tyre pasi q pak m shum se nj e treta e tyre (38%) e ka ditur emrin e Kryetarit t Komuns (shih: Tabela A18 n Shtojcn 1).

Nj e treta e kosovarve (33%) kan deklaruar se kan dgjuar pr mbledhjen e Kshillit Komunal t organizuar n 12 muajt e fundit. Analizuar sipas komunave, t dhnat tregojn se informatat mbi aktivitetet e Kshillit Komunal shtohen me rnien e numrit t popullsis t komunave. Si trend i prgjithshm, komunat me numr m t vogl t popullsis shfaqin prqindje m t lart t t anketuarve q jan t informuar pr mbledhjet e kshillit. Megjithat, ky trend ka edhe disa prjashtime. Nj prjashtim i ktill sht komuna e Prishtins (kryeqyteti i Kosovs dhe komuna m e madhe sipas numrit t banorve), ku 38% e t anketuarve kan dgjuar pr mbledhjet e kshillit t komuns s tyre. Kjo dukuri mund t jet rezultat i prfshirjes m t gjer mediatike lidhur me punn e ktij institucioni. Nga ana tjetr, ka edhe disa komuna me numr t vogl t banorve si komuna e Junikut, Mamushs dhe Kllokotit, ku numr relativisht i vogl i banorve jan t informuar pr mble-dhjet e kshillit komunal, me prqindje 31%, 20%, dhe respektivisht 21%.

Figura 9. Prqindja e t anketuarve t informuar pr mbledhjet e Kshillit n komunn e tyre gjat 12 muajve t fundit, sipas komunave

T anketuarit jan t ndar pr sa i prket informimit pr punn e komuns s tyre. Rreth 6% mendojn se jan shum t informuar dhe 43% disi t informuar, kurse 28% mendojn se nuk jan shum t informuar dhe 20% mendojn se nuk jan aspak t informuar pr punn e komuns s tyre (shih: Tabela A19 n Shtojcn 1).



83.5%

9.3%

.7% 6.5%

Emri i sakt

Emri i gabuar

Refuzon t prgjigjet

Nuk e di

38.3%

33.9%

29.0%

35.5%

28.8%

41.0%

13.5%

19.0%

44.5%

53.0%

33.5%

38.5% 37.5%

24.5%

38.5%

15.5%

55.5%

36.5%

16.5%

20.5% 21.0% 19.0% 20.0%

20.5%

36.5%

58.7% 55.6%

72.3%

19.5%

29.0%

32.7%

20.2%

60.6%

40.0%

31.7%

43.3%

21.2%

32.8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Figura 10. Informatat e t anketuarve pr punn e komuns s tyre

Nj pyetje tjetr pr kt pjes pyet t anketuarit nse prfaqsuesit e komunave marrin parasysh qndrimet dhe mendimet e tyre kur vendosin pr shtje q kan t bjn me komunn. Mesatarisht do i dyti kosovar mendon se prfaqsuesit e komuns marrin parasysh mendimet e tyre deri n njfar mase, 6% mendojn se autoritetet komunale u kushtojn vmendje t veant qndrimeve dhe opinioneve t banorve t tyre, kurse 38% kan prshtypjen se autoritetet komunale nuk i marrin parasysh fare opinionet dhe qndrimet e qytetarve t tyre (shih: Tabela A20 n Shtojcn 1).

Problemet dhe prioritetet e komunavePapunsia perceptohet si problemi m i madh pr kosovart. T pyetur pr problemin m t rndsishm me t cilin prballet komuna e tyre, 58% e t anketuarve zgjodhn papunsin; furnizimi i dobt me energji elektrike u zgjodh nga 7% e t anketuarve; pasuar nga furnizimi i dobt me uj i cili u zgjodh si problemi m i madh nga 6% e t anketuarve; dhe varfria dhe standardi i ult i jetess, i cili sht perceptuar si problemi m i madh n komunn e tyre nga 5% e kosovarve. Pas ktyre problemeve pasojn mungesa e zhvillimit ekonomik, infrastruktura e dobt rrugore dhe korrupsioni secili nga kto probleme sht perceptuar si problematik nga 4% e t anketuarve.

N krahasim me KMS 2009, numri i kosovarve q besojn se papunsia sht problemi m i madh n komunn e tyre, sht rritur - prkatsisht, ka rndsi m t madhe. Nga ana tjetr, mungesa e zhvillimit ekonomik, q perceptohej si problemi i dyt m i madh n vitin 2009, aktualisht renditet si problemi i katrt me radh sipas madhsis n vitin 2012.

Tabela 6. Perceptimi i problemeve m t rndsishme me t cilat prballen komunat (2009-2012)



6.0%

42.8%

28.2%

20.3%

.1% 2.6%

Shum t informuar

Disi t informuar

Jo shum tinformuarKrejtsisht tpainformuarRefuzon t prgjigjet

2009 2012Papunsia 43.6 57.7%Furnizimi i dobt me energji elektrike 6.5 7.0%Furnizimi i dobt me uj .6 6.4%Varfria/Standardi i ult i jetess 6.6 5.4%Infrastruktura rrugore 2.3 4.4%Mungesa e zhvillimit ekonomik 21.7 4.3%Korrupsioni 7.0 3.9%Ndotja e mjedisit 1.4 2.1%Krimi 2.5 .9%Mungesa e siguris s prgjithshme dhe personale 2.0 .8%liria e kufizuar e lvizjes 2.7 .4%Furnizimi i dobt me ngrohje .1 .2%Marrdhniet ndretnike .7 .1%* Opcionet n vijim: mungesa e investimit n bujqsi, mungesa e nj shkolle, sistemi i administrimit tatimor, trafiku/taksistt, ndriimi i dobt, shtjet e pronsis/t privatizimit, ndrtimet ilegale, rikonfigurimi territorial/kufijt e rinj komunal, qent endacak, kafenet n afrsi t shkollave, dhe mungesa e ngjarjeve kulturore nuk jan t prfshira n tabel pasiq secili nga kto sht raportuar si problem nga m pak se 0.1% e t anketuarve

Edhe pse papunsia perceptohet si problemi m i madh n nivel komunal, n pyetjen q iu parashtrua t an-ketuarve se ku do ti investonin fondet komunale nse do t zgjidhnin vet, kujdesi shndetsor u zgjodh si prioriteti i tyre i par nga 45% e t anketuarve, pastaj furnizimi me uj (11% e t anketuarve), dhe arsimi (9% e t anketuarve). Hapja e vendeve t reja t puns dhe ekonomia u zgjodhn nga gjithsej 2% e kosovarve. Kto shifra, n krahasim me numrin e t anketuarve t cilt e zgjodhn papunsin si problemin m t madh n Kosov, nnkupton se ka gjasa q kosovart ti konsiderojn zhvillimin ekonomik dhe politikat e punsimit si prgjegjsi t institucioneve t ndryshme nga ato lokale.

Tabela 7. Preferencat e kosovarve pr investimet e fondeve komunale

Mirqenia e familjeve kosovare Gjendja financiare dhe pritjet e familjeve kosovare

N mnyr q t merren sa m shum informata mbi gjendjen socio-ekonomike t kosovarve, nj nga pyetjet e ankets ka pyetur t anketuarit n lidhje me perceptimin e gjendjes s tyre aktuale dhe t ardhmen e tyre financiare. Indeksi mesatar i gjendjes aktuale financiare t familjeve n Kosov sht -0.059, gj q tregon se nj numr i madh i tyre e shohin gjendjen e tyre financiare si negative. Nse kto rezultate krahasohen me ato t anketave t mparshme, mund t vrehen disa trende. Nj numr m i vogl i familjeve jan t knaqur me gjendjen e tyre aktuale financiare n krahasim me vitin 2009; megjithat, niveli aktual i knaqshmris sht m i lart n krahasim me vitet 2003 ose 2006.

Kur gjendja aktuale financiare e familjeve sht analizuar sipas komunave, rezultatet kan treguar se vetm ba-nort e 9 komunave konsiderojn gjendjen e tyre financiare si pozitive. Kjo sht nj rnie e madhe n krahasim me rezultatet e vitit 2009 kur banort e 21 komunave (nga gjithsej 33 komuna t anketuara) kan pasur vlersim mesatarisht pozitiv pr gjendjen e tyre financiare.

Nga ana tjetr, ngjashm me vitin 2003, m shum familje jan optimist n lidhje me gjendjen e tyre financiare n t ardhmen, n krahasim me vitet 2009 dhe 2006. T dhnat KMS 2012 tregojn se familjet n 30 komuna kan shpresa optimiste pr gjendjen e tyre financiare, nj shifr q sht dukshm m e lart n krahasim me 21 komunat n vitin 2009.



Zgjedhja e par Zgjedhja e dytKujdesi shndetsor 45.2% 17.8%Furnizimi me uj 10.9% 9.4%Arsimi 9.1% 19.1%beneficionet e mbrojtjes sociale (pensionet dhe ndihma sociale) 7.5% 13.4%Strehimi social 6.4% 11.1%Ujrat e zeza dhe kanalizimi 4.5% 6.1%Grumbullimi i mbeturinave t ngurta 4.0% 4.5%Mirmbajtja e rrugve 3.3% 5.6%Mbrojtja e mjedisit 2.9% 6.4%Nuk e di 2.6% 3.7%hapja/krijimi i vendeve t reja t puns 1.0% 0%tjetr .7% 2.8%bujqsia .7% 0%ekonomia .5% 0%energjia elektrike (t blehet m shum, t prmirsohet) .3% 0%refuzon t prgjigjet .2% .2%Infrastruktura .1% 0%Ndrtimi i kopshteve t reja 0.0% 0%Ndrtimi i shkollave t reja 0.0% 0%Gjithsej 100.0% 100.0%



Gjendja aktuale Gjendja n t ardhmen2003 2006 2009 2012 2003 2006 2009 2012

dean 0.03 -0.24 0.44 -0.14 0.58 0.45 0.63 0.40dragash -0.32 -0.19 -0.30 -0.29 0.24 0.29 0.23 0.29Ferizaj -0.24 -0.25 0.34 0.09 0.44 0.47 0.43 0.50Fush Kosov -0.05 -0.10 -0.82 0.15 0.48 0.48 -0.78 0.61Gjakov -0.08 -0.39 -0.10 -0.25 0.37 0.37 0.30 0.08Gjilan -0.28 -0.26 -0.35 -0.11 0.05 0.31 -0.15 -0.19Gllogovc -0.23 -0.06 0.33 0.04 0.37 0.47 0.76 0.49Graanica NA NA NA -0.47 NA NA NA -0.43hani i elezit NA NA 0.20 -0.20 NA NA 0.61 0.25Istog -0.10 0.10 0.26 -0.17 0.32 0.42 -0.02 0.43Junik NA NA -0.08 0.01 NA NA 0.23 0.58Kaanik -0.16 -0.16 0.32 -0.14 0.61 0.43 0.31 0.23Kamenic -0.21 -0.25 0.35 -0.02 0.20 0.15 0.28 0.09Klin -0.13 -0.23 0.36 -0.02 0.15 0.39 0.13 0.33Kllokot NA NA NA -0.10 NA NA NA -0.29leposaviq -0.26 -0.33 0.19 -0.28 -0.02 -0.17 0.28 -0.16lipjan -0.19 -0.15 0.41 -0.01 0.43 0.15 0.42 0.57Malishev -0.16 0.09 0.27 0.28 0.10 0.40 0.53 0.60Mamush NA NA 0.21 -0.59 NA NA 0.19 0.35Mitrovic -0.27 -0.32 -0.04 0.06 0.53 0.23 0.03 0.44Novobrd -0.34 -0.40 -0.20 -0.11 -0.03 -0.24 0.19 0.11Obiliq -0.10 -0.11 0.19 -0.22 0.46 0.42 0.28 0.34Partesh NA NA NA -0.10 NA NA NA 0.02Pej -0.23 -0.26 0.33 -0.12 0.66 0.54 0.35 0.54Podujev -0.26 -0.22 -0.16 0.14 0.44 0.29 0.06 0.59Prishtin -0.23 -0.21 0.16 -0.02 0.25 0.13 0.54 0.43Prizren -0.31 -0.30 0.08 -0.18 0.28 0.40 0.47 0.41rahovec -0.20 -0.23 -0.06 -0.14 0.16 0.03 0.34 0.31ranillug NA NA NA -0.25 NA NA NA -0.33Shtrpce 0.16 -0.12 -0.52 -0.13 0.37 0.13 -0.57 -0.04Shtime -0.21 -0.24 0.05 -0.08 0.32 0.44 0.81 0.41Sknderaj -0.09 0.05 0.70 0.25 0.31 0.43 0.86 0.67Suharek -0.04 -0.04 0.18 -0.03 0.67 0.67 0.26 0.49Viti -0.06 -0.16 0.11 0.02 0.34 0.18 0.33 0.01Vushtrri -0.11 -0.22 0.26 0.08 0.46 0.44 0.51 0.66Zubin Potok -0.18 -0.30 -0.19 -0.37 0.04 -0.14 -0.13 0.02Zvean -0.28 -0.34 -0.46 -0.20 0.12 -0.12 -0.46 -0.08Kosov -0.19 -0.19 0.10 -0.06 0.35 0.32 0.29 0.35

Tabela 8. Vlersimi i gjendjes s tanishme dhe t ardhshme financiare t familjeve, sipas komunave

Pr t matur mirqenien ekonomike t familjeve m hollsisht, n pyetsorin KMS 2012 jan prfshir edhe treguesit e prafrt, duke krkuar nga t anketuarit t identifikojn nse mund t prballojn shpenzimet e produkteve, shrbimeve dhe aktiviteteve elementare. Sipas t dhnave, shumica e familjeve (80%) n Kosov nuk kan problem pr t prballuar nj vakt me mish nj her n jav. Pas ksaj pasojn 66% t familjeve q mund t prballojn kostot e trajtimit t gripit ose ndonj smundje tjetr t vogl t ndonj antari t familjes, dhe rreth 62% t cilt kan deklaruar se nuk do t kishin problem t ftojn pr dark miqt ose familjen s paku nj her n muaj. Pesdhjet e shtat prqind e famijeve kan deklaruar se mund t paguajn pr shrbimet komunale si jan rryma elektrike, uji, dhe telefoni dhe shrbimet postare. Nga ana tjetr, shumica e familjeve kosovare (76%) nuk mund t paguajn shpenzimet e nj pushimi nj javsh larg shtpis s bashku me familjen e tyre. Ngjashm, vetm 27% e familjeve mund t shkojn n restorant me familjen nj her n muaj, kurse m pak se gjysma, 49% e familjeve n Kosov, mund t blejn veshmbathje sa here u nevojiten.



Figura 11. Vlerat e prafrta t mirqenies ekonomike t familjeve

Pr sa i prket vlerave t prafrta t varfris n Kosov, t mos jesh n gjendje t prballosh pagesn e nj vakti me mish nj her n jav dhe t mos jesh n gjendje t paguash shpenzimet e trajtimit t gripit apo ndonj smundjeje tjetr t vogl, jan dy tregues t mir t prjashtimit socio-ekonomik. T dhnat KMS 2012 tregojn se 20% e familjeve kosovare nuk mund t prballojn shpenzimet e nj vakti me mish nj her n jav, kurse rreth 34% e familjeve nuk mund ti mbulojn shpenzimet e trajtimit t gripit ose ndonj smundjeje tjetr t vogl.

Pr sa u prket komunave, prqindja m e lart e atyre q nuk mund t paguajn nj vakt me mish nj her n jav sht regjistruar n Obiliq (41% e familjeve), pasuar nga Istogu (37% e familjeve), dhe Lipjani (36% e famil-jeve). Prqindja e familjeve q nuk mund t prballojn shpenzimet e trajtimit t gripit apo ndonj smundje tjetr t vogl sht m e larta n Dean (62%), pasuar nga Lipjani (55%), dhe Rahoveci (m pak 55%) (shih: Tabela A21 n Shtojc).

Pronsia n familjet kosovare

Pronsia e pasuris familjare n Kosov sht rritur n mnyr t vazhdueshme gjat 9 viteve t fundit. Ky trend pozitiv sht vrejtur pr pothuajse t gjitha pajisjet shtpiake. Aktualisht, pothuajse t gjitha familjet n Kosov kan televizor (99%), lavatrie (95%) dhe frigorifer (96%).

Trende t ngjashme jan vn re pr pronsin e veturave, e cila ka shnuar rritje nga 59% n vitin 2009 n 64% n vitin 2012, si dhe pr pronsin e traktorve, e cila ka shnuar rritje prej 23% n 24% gjat po ksaj periudhe. Rritja m e madhe sht vrejtur n numrin e atyre q posedojn telefonit celular, nga 54% n vitin 2003 n 94% n vitin 2012. sht me rndsi t theksohet se posedimi i kompjuterit dhe lidhja me Internet, kan vazhduar t rriten dukshm n mnyr t vazhdueshme. Aktualisht, 69% e familjeve n Kosov posedojn kompjuter dhe rreth 62% kan lidhje Interneti.

Nga ana tjetr, pronsia e pajisjeve t tilla si antena satelitore, linja fikse e telefonit, gjeneratori i rryms elektrike, dhe kondicioneri sht zvogluar. Rnia e numrit t familjeve q posedojn anten satelitore dhe linj fikse t telefonit mund t sqarohet me prparimin teknologjik, duke zvendsuar linjat fikse t telefonis me telefon celular kurse antenat satelitore me rrjetet kabllovike. Kurse rnia e prqindjes s familjeve q posedojn gjene-rator pr furnizimin me energji elektrike mund t jet tregues i prmirsimit t furnizimit me energji elektrike.

79.5%

57.2% 65.6%

49.4%

27.0%

61.6%

21.1%

20.0%

42.1% 33.6%

48.9%

71.2%

36.7%

76.3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Nj vakt me mish njher n jav

Pagesa e shrbimevepublike (energjielektrike, llogari

telefoni, furnizim meuj) pr familjen tuaj

Shpenzimet e trajtimitt gripit ose ndonjsmundje tjetr t

vogl t ndonj antarit familjes

Blerja e veshmbathjevekur jan t nevojshme

T shkosh n restorantme familjen nj her n

muaj

T ftosh miqt sefamiljen pr dark s

paku nj her n muaj

Pagesa e pushimitvjetor nj javsh me

familjen larg ngashtpia

Prballueshm Paprballueshm



Tabela 9. Trendet e pronsis s familjeve (2003-2012)

Punsimi, pronsia e toks dhe ndrmarrsia

Punsimi

Papunsia vazhdon t jet e prhapur n Kosov. Sipas sondazhit aktual, 47% e t rriturve t moshs mes 18 dhe 64 vje jan t papun. Kjo shkall sht shum m e lart pr femrat (59%), pr dallim nga meshkujt (43%). Dallime t dukshme mund t vrehen pas ndarjes s t dhnave sipas prkatsis etnike dhe zons s banimit. Sipas t dhnave KMS 2012, shkalla e papunsis sht m e lart te pjestart e etnive q nuk jan shqiptar apo serb t Kosovs, 54%. Shkalla e papunsis te shqiptart e Kosovs sht 48%, kurse te serbt e Kosovs 37%. S fundi, shkalla e papunsis sht dukshm m e ult n zonat urbane 40%, n krahasim me ato rurale 53%.

Tabela 10. Treguesit e tregut t puns, sipas grupeve demografike

Pronsia e biznesit

T dhnat e KMS 2012 tregojn se 14% e familjeve n Kosov kan deklaruar se posedojn biznesin e vet, shifr kjo q sht m e ult se niveli i deklaruar n vitin 2009 (19% e t anketuarve) dhe e ngjashme me nivelin e vitit 2006 (15% e t anketuarve) (shih: Tabela A22 n Shtojcn 1).

T dhnat tregojn se prqindja e familjeve q posedojn nj biznes sht madje edhe m i vogl kur t dhnat ndahen sipas komunave. Pr shembull, n Graanic, Junik, Zubin Potok, dhe Novobrd, prqindja e familjeve q posedojn biznes sht n mes 2 dhe 7%. Banort e komunave Klin, Mamush, Zvean, Kllokot, Rahovec, dhe Mitrovic, kan m shum gjasa t jen t vet-punsuar n krahasim me komunat e tjera, pasi q ata deklarojn prqindjet m t larta t posedimit t biznesit. Njzet e dy prqind e t anketuarve nga Klina kan deklaruar se posedojn biznes, pasuar nga Mamusha 19%, Zveani 19%, Kllokoti 18%, Mitrovica 18%, dhe Raho-veci 18% (shih: Tabela A22 n Shtojcn 1).

Ajo q sht interesante sht se komunat e njohura pr traditn e tyre t bizneseve t vogla kan shnuar rnie n posedimin e biznesit n krahasim me vitin 2009. Vetm 12% e t anketuarve n Pej kan deklaruar se posedojn biznes, pasuar nga 16% e t anketuarve n Prizren dhe 15% n Gjakov (shih: Tabela A22 n Shtojcn 1).

Pronsia e deklaruar e familjes 2003 2006 2009 2012 trendradio 87% 90% 91%tV 96% 98% 98% 99% +dVd player 58% 61% 63% 67% +Anten satelitore 67% 63% 64% 39% -lavatrie 77% 88% 94% 95% +Frigorifer 85% 91% 94% 96% +Kompjuter 12% 28% 59% 69% +Internet 2% 9% 45% 62% +Fotoaparat 31% 42% 45% 38% -telefon celular 55% 84% 82% 94% +linj fikse e telefonis 36% 38% 40% 25% -Vetur 57% 63% 59% 64% +traktor 23% 23% 23% 24% +Gjenerator pr energji elektrike 14% 34% 30% 22% -Kondicioner NA NA 12% 5% -

t gjith t anketuarit Shqiptar-K Serb-K etnitete t tjera-K Meshkuj Femra rural Urbant punsuar 28.7% 28.3% 42.8% 20.8% 41.2% 11.1% 22.3% 31.7%t papun (q krkojn pun) 25.6% 25.7% 25.4% 24.7% 30.5% 15.9% 25.0% 20.7%t papun (q nuk krkojn pun) 7.4% 7.6% 4.3% 8.2% 4.6% 9.2% 7.7% 5.8%t tjer (student, amvise, pensionist, persona me aftsi t kufizuara)

38.3% 38.5% 27.5% 46.3% 23.6% 63.8% 45.1% 41.9%

Gjithsej 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

t gjith t anketuarit Shqiptar-K Serb-K etnitete t tjera-K Meshkuj Femra rural UrbanFuqia puntore 54.0% 54.0% 68.2% 45.5% 71.8% 27.0% 47.2% 52.4%Shkalla e papunsis 47.1% 47.5% 37.3% 54.2% 42.5% 58.8% 52.9% 39.5%



Pronsia e toks dhe bujqsia

Nj faktor tjetr q mund t ndikoj n t ardhurat e familjes, e kshtu edhe n mirqenien ekonomike, sht posedimi i toks produktive bujqsore. Edhepse bujqsia ka qn tradit n zonat rurale dhe gjysm-rurale t Kosovs, ajo sht duke u braktisur n mas t madhe n dekadn e fundit. Kostot e larta dhe mospasja e makinave bujqsore, farave dhe plehrave, si dhe mungesa e mundsive t financimit, jan disa nga pengesat e shumta t zhvillimit bujqsor.

Pronsia e toks sht shum e prhapur n Kosov. T dhnat KMS 2012 tregojn se 29% e familjeve nuk posedojn tok. Rreth 43% e familjeve kan deklaruar se posedojn m pak se 1 hektar tok, 18% se posedojn n mes 1 dhe 3 hektar tok, dhe 6% kan deklaruar se posedojn mbi 3 hektar tok. T dhnat KMS 2012 tregojn se nj prqindje dukshm m e ult e banorve n Gjilan, Mitrovic, Prizren, dhe Prishtin, posedojn tok n krahasim me komunat e tjera. N veanti, 68% a banorve t Gjilanit nuk posedojn tok, pasuar nga 63% e banorve t Mitrovics, 54% e banorve t Prizrenit, dhe 52% e banorve t Prishtins (shih:Tabela A22 n Shtojcn 1).

Prcaktuesit e knaqshmris me autoritetet lokalePr t prcaktuar faktort q ndikojn n nivelin e knaqshmris me autoritetet lokale, niveli mesatar i knaqshmris me autoritetet lokale u llogarit duke prdorur nivelin e knaqshmris me Kryetarin e Komuns, Kshillin Komunal dhe Administratn Komunale. Nj analiz e korelacionit t knaqshmris me autoritetet lokale u realizua me faktort n vijim: gjinia, besimi n kapacitetin apo kompetencn e autoriteteve lokale pr t zgjidhur problemet n komun; frekuenca e vizitave n zyrat e pushtetit komunal dhe institucionet shndet-sore; largsia e familjeve nga shrbimet elementare (p.sh. mjek, shkoll, post); qasja n burimet e sigurta t ujit t pijshm; niveli i knaqshmris me t gjitha shrbimet publike t prfshira n anket; problemet e qasjes n kujdesin shndetsor; vetdijsimi dhe njohuria e t anketuarve lidhur me pushtetin lokal dhe aktivitetet e tij; pjesmarrja e t anketuarve n aktivitetet e pushtetit lokal gjat vitit t kaluar; dhe rajoni i banimit i t anketuarve.

Rezultatet n Tabeln A23 n Shtojcn 1 tregojn se:

Nuk ekziston asnj korrelacion statistikisht i rndsishm mes gjinis dhe nivelit t knaqshmris me autoritetet lokale;

Ekziston nj korelacion pozitiv dhe statistikisht i rndsishm n mes t knaqshmris me autoritetet lokale dhe besimit n autoritetet lokale pr t zgjidhur problemet n komun. Me fjal t tjera, sa m i lart t jet besimi n kompetencat e autoriteteve lokale pr zgjidhjen e problemeve n komun, aq m i lart sht niveli i knaqshmris me autoritetet lokale;

Knaqshmria me secilin prej shrbimeve publike n vijim, duke prfshir: shndetsin dhe nivelet e ndryshme t arsimit; pastrtin e lagjeve dhe qyteteve; furnizimin e shrbimeve; aktivitetet komunale (duke prfshir tendert, prokurimin, punsimin e personelit komunal); transportin publik; Qendrat pr Pun Sociale; aktivitetet kulturore, rinore dhe sportive, dhe shum t tjera, sht gjithashtu n korelacion pozitiv me knaqshmrin me autoritetet lokale. Me fjal t tjera, sa m i lart t jet niveli i knaqshmris me secilin shrbim, aq m i lart sht niveli i knaqshmris me autoritetet lokale;

Nga t gjitha shrbimet publike t cilat jan n korelacion pozitiv me knaqshmrin me autori-tetet lokale, korelacioni m i lart sht regjistruar pr knaqshmrin me aktivitetet komunale, prokurimin publik, tendert, punsimin e personelit komunal, menaxhimin e fondeve komunale;

N ann tjetr, korelacioni m i ult pozitiv u regjistrua pr knaqshmrin me spitalet dhe qendrat mjeksore;

T qnit i informuar pr komunn dhe aktivitetet e saj, si dhe pjesmarrja n kto aktivitete sht gji-thashtu n korelacion pozitiv me knaqshmrin me autoritetet lokale;

Ekziston nj korelacion statistikor i rndsishm negativ n mes t knaqshmris me autoritetet lokale dhe frekuencs s vizitave n institucionet shndetsore dhe n zyrat komunale dhe lokale. Domethn, sa m e madhe sht frekuenca e ndrveprimit me kto institucione, aq m e vogl sht knaqshmria



me punn e autoriteteve lokale;

Distanca nga shrbimet elementare si jan mjeku, spitali, barnatorja, kopshti, shkolla fillore, shkolla e mesme, qendra sportive, teatri, biblioteka, kinemaja, banka, dhe posta gjithashtu sht n korelacion negativ me knaqshmrin me autoritetet lokale. Me fjal t tjera, sa m e madhe sht distanca (mesa-tare) e familjeve nga kto shrbime, aq m i vogl sht niveli i knaqshmris me autoritetet lokale;

Nga t gjitha kto variabla, korelacioni m i madh negativ u regjistrua pr problemet e qasjes n shndetsi, n veanti problemet q kan t bjn me largsin, kohn pr t caktuar takim, dhe kohn e pritjes pr vizitn mjeksore.

Ekziston korelacion negativ edhe n mes t knaqshmris me autoritetet lokale dhe mungess s ujit t pijshm nga ujsjellsi publik. N veanti, sht shnuar rnie e knaqshmris me autoritetet lokale me rritjen e problemeve t cilsis s ujit t pijshm.

S fundi, korelacioni mes knaqshmris me pushtetin lokal dhe rajonin e banimit, tregon rezultatet n vijim:

N krahasim me t gjitha rajonet e tjera, banimi n rajonet e Prizrenit, Gjakovs, Pejs ose Ferizajt sht n korelacion pozitiv me knaqshmrin me autoritetet lokale. N veanti, ka m shum gjasa q ba-nort e ktyre rajoneve t jen m t knaqur me punn e komuns s tyre n krahasim me banort e komunave tjera; dhe

Banimi n rajonin e Prishtins, Mitrovics, ose Gjilanit, n krahasim me t gjitha rajonet e tjera ka korela-

cion negativ me knaqshmrin me autoritetet lokale. N veanti, ka gjasa q banort e ktyre rajoneve t jen m pak t knaqur me punn e autoriteteve t tyre lokale n krahasim me t tjert.

Duke marr parasysh se rezultatet e KMS 2012 vlejn pr tr Kosovn, dhe duke i marr parasysh trendet n nivelin e knaqshmris s kosovarve n krahasim me anketat e viteve t kaluara si dhe rezultatet e analizave s faktorve socio-ekonomik dhe rajonal q kan ndikim n t lartprmendurin, pjesa tjetr e ktij raporti do t fokusohet n seciln prej 37 komunave.

Secila prej ktyre komunave ndryshon nga tjetra - disa prej tyre jan urbane kurse t tjerat rurale, disa varen nga industrit si jan minierat, kurse t tjerat nga bujqsia, dhe prbrja etnike n seciln prej tyre sht poashtu e shumllojshme dhe e ndryshme nga tjerat. Pr kt arsye, secila prej ktyre komunave meriton analiz t thukt individuale, q do t prezentohet n kapitujt n vijim - nj pr seciln nga 37 komunat e Kosovs:

Dean Dragash Ferizaj Fush Kosov Gjakov Gjilan Gllogovc Graanica Hani i ElezitIstog Junik Kaanik Kamenic

Klin Kllokot Leposaviq Lipjan Malishev Mamush Mitrovic Novobrd Obiliq Partesh Pej Podujev Prishtin

Prizren Rahovec Ranillug Shtrpce Shtime Sknderaj Suharek Viti Vushtrri Zubin Potok Zvean

deAN23


Analiz e Komuns s Deanit Vshtrim i shkurtr i komuns

Komuna e Deanit ndodhet n perndim t Kosovs, prbrenda rajonit t Pejs. Kjo komun mbulon nj sipr-faqe prej 180 km2 dhe prfshin qytetin e Deanit dhe 36 fshatra.1 Deani ka 40,019 banor dhe gjithsej 6,262 vendbanime konvencionale.2

Banort e rritur (t moshs 18 vje ose m t vjetr) t Deanit kan nivel t ngjashm arsimor me mesataren e Kosovs. Katr prqind nuk kan arsimim formal, 8% nuk e kan prfunduar arsimin fillor, 30% kan prfunduar arsimin fillor, 47% kan prfunduar shkolln e mesme, 4% kan prfunduar arsimin profesional, kurse 8% kan nj diplom universitare (shih: Tabela B1 - Shtojca 2). Femrat e moshs s rritur q banojn n Dean kan nivel m t ult arsimor se sa meshkujt. Shtat prqind nga ato nuk kan arsimim formal n krahasim me 1% t meshkujve. N aspekt t nivelit m t lart t arsimit, 41% t femrave n krahasim me 18% t meshkujve kan prfunduar arsimin fillor, 33% n krahasim me 63% meshkuj kan prfunduar shkolln e mesme, dhe 5% n krahasim me 11% t meshkujve kan nj diplom universitare (shih: Tabela B2 - Shtojca 2).

Prqindja e t punsuarve (t moshs 18-64) n Dean (18%) sht m e ult se mesatarja e Kosovs prej 29%. Ndrsa prqindja e t papunve sht 37%, numri i atyre q jan jasht tregut t puns sht (45%) pasi q ata jan ose t papun t cilt nuk krkojn pun (1%), ose jan n studime; me aftsi t kufizuara; amvise ose kan dal n pension, dhe kjo prqindje sht e barabart me mesataren e Kosovs (shih: Tabela B3 - Shtojca 2). Prqindja e femrave jasht tregut t puns (78%) sht jashtzakonisht e lart n krahasim me meshkujt (23%). Nj numr shum i vogl i femrave n Dean (6%) jan t punsuara n krahasim me prqindjen e meshkujve 27% dhe n krahasim me prqindjen mesatare t femrave t punsuara n Kosov 12% (shih: Tabela B4 - Shtojca 2).

Knaqshmria me shrbimet publike

Ngjashm me komunat e tjera t Kosovs, papunsia konsiderohet si problemi m i madh n Dean, q prfshin 58% t banorve t ksaj komune. Mungesa e zhvillimit ekonomik sht radhitur si problem m i madh nga 11%, kurse varfria ose standardi i ult jetsor nga 9% e t anketuarve t ksaj komune (shih: Tabela B5 - Shtojca 2). Niveli i knaqshmris t banorve t Deanit me autoritetet lokale sht pak m i lart nga mesatarja e Kosovs. Ndrsa niveli i knaqshmris sht m i ult nga mesatarja e Kosovs pr t gjitha mallrat dhe shr-bimet publike, banort e ksaj komune jan pak m t knaqur me shrbimet e Polics s Kosovs dhe kan nivelin e njjt t knaqshmris pr mirmbajtjen e varrezave.

Banort e Deanit jan kryesisht t knaqur me Policin e Kosovs (SI 54), shrbimet e posts dhe telefonis (SI 23), si dhe me qasjen dhe cilsin e arsimit parashkollor, arsimit fillor dhe n shkollat e mesme (SI 20).

Niveli m i ult i knaqshmris sht regjistruar n furnizimin me energji elektrike (SI -55), furnizimin e barnave dhe furnizimet mjeksore npr spitale dhe qendrat mjeksore familjare (SI -52), si dhe n planifikimin urban dhe rural (SI -46).

Uji dhe kanalizimi

Rreth 67% t familjeve n Dean jan t lidhura me ujsjellsin publik uji prcillet me gypsjells n vendbani-min ose kompleksin e shtpive t tyre n krahasim me mesataren e familjeve t Kosovs 60%. Familjet e tjera kan qasje n uj t pijshm nga puset e mbrojtura (17%), krojet e mbrojtura (14%), dhe ezmat publike (1%). N prgjithsi, vetm 2% e familjeve t Deanit (n krahasim me mesataren e Kosovs 9%) nuk kan qasje n uj t pijshm t sigurt qasja e tyre e vetme n uj t pijshm jan puset me gyp (1% e t gjitha familjeve) dhe burimet e pambrojtura (1% e t githa familjeve) (shih: Tabela A1 - Shtojca 1).

T dhnat e KMS 2012 tregojn se furnizimi i ujit sht problem m i vogl n komunn e Deanit, n kraha-sim me pjesn tjetr t Kosovs. Nj pjes shum e madhe (80%) e familjeve t lidhura me ujsjellsin publik pohojn se kan furnizim t pakufizuar me uj, n krahasim me mesataren e Kosovs prej 42%. Pes prqind raportuan se kan pasur ndrprerje t furnizimit me uj pr 1 deri n 4 or n dit, 7% pr 5 deri n 10 or n dit, kurse 4% kan prvoj me ndrprerje m t gjata se 11 or n dit (shih: Tabela A2 - Shtojca 1).1 OSBE Kosov. Profili i Komuns s Deanit: http://www.osce.org/kosovo/13110 2 Agjencia e Statistikave t Kosovs. Regjistrimi i Popullsis dhe Banesave n Kosov 2012: http://esk.rks-gov.net/rekos2011/repository/docs/Final%20Results_ENG.pdf

Niveli i knaqshmris me shrbimet emergjente (zjarrfiksit dhe urgjenca mjeksore)

Niveli i knaqshmris me grumbullimin dhe hedhjen e mbeturinave

Niveli i knaqshmris me furnizimin me uj dhe kanalizimin

Niveli i knaqshmris me rrugt (gjendja, tabelat dhe pastrtia)

Niveli i knaqshmris me trotuaret

Niveli i knaqshmris me parkimin publik (siguria, disponueshmria, tabelat, vendi)

Niveli i knaqshmris me parqet, sheshet, ndriimin rrugor, mbrojtjen e mjedisit

Niveli i knaqshmris me aktivitetet kulturore, rinore dhe sportive

Niveli i knaqshmris me planifikimin rural dhe urban

Niveli i knaqshmris me punn e Qendrave pr Mirqenie Sociale

Niveli i knaqshmris me transportin publik

Niveli i knaqshmris me furnizimin me barna dhe mjete (spitale dhe qendra t mjeksis

Niveli i knaqshmris me personelin mjeksor (spitalet dhe qendrat e mjeksis familjare)

Niveli i knaqshmris me qasjen dhe cilsin e arsimit (parashkollor, shkollat fillore dhe t

Niveli i knaqshmris me ruajtjen e natyrs dhe specieve

Niveli i knaqshmrise me mbrojtjen e trashgimis kulturore

Niveli i knaqshmris me prokurimin publik dhe tendert

Niveli i knaqshmris me punsimin e personelit komunal

Niveli i knaqshmris me pastrtin e prgjithshme t komuns

Niveli i knaqshmris me qasjen dhe mirmbajtjen e rrugve ndr-komunale dhe autostradave

Niveli i knaqshmris me menaxhimin e fondeve komunale

Niveli i knaqshmris me procedurat e pagess s tatimit

Niveli i knaqshmris me Policin e Kosovs

Niveli i knaqshmris me furnizimin me energji elektrike

Niveli i knaqshmris me shrbimet e posts dhe telefonis

Niveli i knaqshmris me mirmbajtjen e varrezave

Niveli i knaqshmris me Kryetarin e Komuns, Kshillin Komunal dhe Administratn Komunale-100 -80 -60 -40 -20 0 20 40 60 80 100

deAN 24


Figura M1 Indekset e knaqshmris me autoritetet lokale dhe me mallrat dhe shrbimet publike, Dean dhe mesatarja e Kosovs

* E kuqe - Komuna; E kaltr - mesatarja e Kosovs; E gjelbr - Mesatarja e Kosovs +/- Gabimi standard

Cilsia e ujit t pijshm n Dean sht m e lart n krahasim me mesataren e Kosovs. Trembdhjet prqind t familjeve t lidhura me ujsjellsin publik, kan pohuar se uji nga ezma sht i turbullt dhe 10% kan thn se shtypja e tij sht shum e ult pr shfrytzim shtpiak. Asnj nga kto familje nuk kan raportuar q uji i ezms ka shije dhe er t keqe (shih: Tabela A3 - Shtojca 1).

Pjesa m e madhe e familjeve t Deanit (80%) jan t knaqur ose shum t knaqur me furnizimin e ujit n komunn e tyre (shih: Tabela A4 - Shtojca 1). Nj pjes jashtzakonisht e ult, 23% jan t knaqur me gjendjen e ujrave t zeza dhe kanalizimit (shih: Tabela A5 - Shtojca 1).

Shrbimet e shndetsis

Banort e Deanit gzojn qasje m t mir n spitale, n krahasim me mesataren e Kosovs, duke marr parasysh afrsin gjeografike. Mjeku m i afrt mund t arrihet mesatarisht pr 22 minuta (n krahasim me mesataren e Kosovs prej 19 minutash), spitali m i afrt arrihet pr 34 minuta (n krahasim me mesataren e Kosovs prej 38 minuta), dhe barnatorja m e afrt prafrsisht rreth 23 minuta (n krahasim me mesataren e Kosovs prej 21 minuta) n kmb ose me transport publik (shih: Tabela B6 - Shtojca 2). Numri drmues i banorve t Deanit (96%) kan identifikuar koston e blerjes s barnave si problem t madh ose shum t madh n aspekt t qasjes n kujdesin shndetsor. Kostoja e vizits mjeksore sht identifikuar gjithashtu si problem nga nj prqindje shum e madhe (84%) n krahasim me mesataren e Kosovs prej 58%. Nj numr i madh i banorve t Deanit, n krahasim me mesataret e Kosovs pohuan se hern e fundit kur kishin nevoj pr t vizituar mjekun, u ballafaquan me vshtirsi pr shkak t largsis nga ofruesi i kujdesit shndetsor dhe pr shkak t kohs q duhej pr t caktuar takim (37% nga t anketuarit), ndrsa koha e pritjes pr takimin e caktuar t vizits mjeksore ka penguar qasjen n shrbimet e kujdesit shndetsor pr 55% nga ata (shih: Tabela B7 - Shtojca 2).

Banort e Deanit jan m pak t knaqur me t gjitha komponentet e sigurimit t kujdesit shndetsor, n krahasim me mesataren e Kosovs. Ashtu si edhe pr pjesn tjetr t Kosovs, furnizimi me barna dhe furnizime

deAN25


mjeksore npr spitale dhe n qendrat mjeksore familjare konsiderohet i knaqshm nga prqindje t vogla t banorve t Deanit, 24% respektivisht 19%. Megjithat, trajtimi i barabart i pacientve n t dyja institucio-net duket t jet m pak i knaqshm n Dean, n krahasim me mesataren e Kosovs. Vetm 25% t banorve t vet (n krahasim me mesataren e Kosovs 41%) jan t knaqur me trajtimin e barabart t pacientve n spitale, kurse 26% (n krahasim me mesataren e Kosovs 52%) jan t knaqur me trajtimin e barabart t pacientve n qendrat mjeksore familjare (shih: Tabela B8 - Shtojca 2).

Arsimi

T dhnat e KMS 2012 tregojn se banort e Deanit kan qasje t

Mozaiku i Kosovës

Documents

Transcript of Mozaiku i Kosovës