moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel...

36
moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo viTarebaSi

Transcript of moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel...

Page 1: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo viTarebaSi

Page 2: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

qalaq akos ganaxlebuli salocavis

aron hakodeS - seferTorebis wminda sacavi

Page 3: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba1

kongresis ambebi

erToba1

gabriel mirilaSvili

bevri gvaqvs

saqaraTvelos ebraelTa msoflio kongresis

prezidenti

swored am dReebSi Cven vemzadeb-iT didi RonisZiebisaTvis: 28 marts kongresi qalaq akoSi xsnis res tav-ri rebul, faqtiurad, sruliad ax-lad aSenebul salocavs. im Zveli sa -locavidan mxolod erTi kedeli-Ra iyo darCenili da mas siwmindis TvalsazrisiT, ver SevbedeT dan g-re va. ganaxlebul salocavs ewodeba `Sevet axim~ _ `ZmaTa tomi~ anu `ZmaTa sakrebulo~. mis aSeneba Si lomis wi-li miuZRvis kongresis viceprezi-dents iosef (ioska) mamisTvalovs dakidevac igrZnoba TvalnaTliv misi gansakuTrebuli gemovneba, rogorcsalocavis garegani xedis, aseve inte-rieris daTvalierebisas. salocavis gaxsna moewyoba sazeimo viTarebaSi, romelzec, farTo sa zogadoebas TanerTad, mowveuli gvyavs saxelmwifos prezidentis reziden ciis warmomad-geneli, mTavrobisa da qneseTis wev -rebi, israelis mTavari rabinebi, cno-bili qarTveli ebraeli rabinebi, sa-zoga doebrivi organizaciebisa da in-te li genciis warmomadgenlebi. axal salocavs mikuTvnebuli aqvs Cveni TemisaT vis ori Zvirfasi da sayvare-li pi rov nebis, kongresis pirveli pre- zi den tis _ moSe (miSiko) mirilaSvil-isa da saqarTveloSi kargad cno bili biznesmenisa da mecenatis _ hercel mamisTvalovis saxelebi.

sul cota xnis winaT, 13 marts, Cve ni kongresis delegacia miwveuli iyo ieruSalaimis umniSvnelovan es istoriul salocav `xurvaSi~ gamar-Tul did sazeimo TavSeyra ze, ro-melsac uamravi mrevlis garda, bev ri stumari eswreboda sazRvargare-

saTqmelicda saamayoc

Zvirfaso mkiTxvelebo!Cveni patara, magram Zlieri Temis amayo Svilebo, Cveno

debo da Zmebo!pirvel yovlisa, didi sixaruliTa da siyvaruliT gilo-

cavT fesaxis dResaswauls, ebraeli xalxis gamarjvebisa da Tavisuflebis dResaswauls!

cneba `Tavisufleba~ aris is ma moZ ravebeli berketi, Cveni xalxisTvis im udidesi Zalisa da energiis mim cemi, romelmac SeuZlebeli SeaZ lebina mas da saswaulebi moaxdenina.

Tu ara `saswauli~, ra SeiZleba vuwodoT im faqts, rom sul raRac 65 weliwadSi, rac istoriisaTvis Tva lis erTi da xam -xa mebaa, ebraelma xalxma SeZlo qvi Siani udabno mwvane walko-tad eqcia da axlad aRorZinebuli ebraelTa saxelmwifo gadaeqcia msoflioSi erT-erT mowinave mrewvelobisa da ma RalganviTarebuli soflis meurneobis qveynad, uZlieresi samxedro TavdacviTa da umaRlesi teqnologiebiT. da raoden sasixaruloa, rom am miRwevebSi qarTvel ebraelTa Temsac miuZRvis sakmao wvlili. axali cxovrebis rigiT mSeneblebTan da sxvadasxva profesiis specialistebTan erTad, Cvens Soris arian msoflioSi aRiarebuli mecnierebi, eqimebi, inJinrebi, gamomgoneblebi, haitekis sferos specialistebi, romlebiTac CvenisTana patara Temi ki ara, didi erebic iamayebdnen. Cven, kongresis mTeli xelmZRvaneloba vamayobT imiT, rom mTeli es saxelovani Temi darazmulia Cvens garSemo!

ai, axla, roca fesaxi karzea mom dgari, msurs, Cveulebi-samebr, mok led mogiTxroT kongresis moRva we obaze Jurnalis bolo nomridan am nomramde.

seferToris SebrZaneba „xurvaSi“

Page 4: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba2

erToba2

erToba

Ti dan da israelis mTavrobidan, ag reTve qneseTidan da msxvili sa zo-gadoebrivi organizaciebidan. Tav-Seyra eZRvneboda unikalur movlenas _ bolo asoebis daweras uiSviaTesi sefer-Torisa. am sefer-Toras ewo-deba `israelis yvela tomi _ erTad~. igi 7 wlis ganmavlobaSi iqmneboda. mi si Rirebuleba Sefasebulia milion dolarad. israeli kabalistis rabi xaim qoenis iniciativiT, wmin da adg-ilebis rabinma Smuel ra binoviCma aR-gviTqva damswreT, rom es sefer-To-ra pirveli iqneba SebrZanebuli da wakiTxuli mesame taZarSi, roca igi aSendeba gamCenis nebarTviT. am sefer-Toris dasru leba salocav `xurvaSi~ SemTxveviTi ar aris. es salocavi aSenda 315 wlis winaT da igi iqca erovnuli aRor Zinebis simbolod, ebraelTa gaerTianebul centrad. iq Tavs iy ridnen aSqenaze-bi, sefaradebi, si onistebi da aTe-istebi. arabebma oTxjer daangries igi da oTxjerve aRdgenil iqna. bo -lo dros igi aSenda sami wlis winaT da mixaria, rom am mSeneblobis did erovnul saqmeSi da Cveni xalxis sulier amaRlebaSi kongresmac mi i-Ro monawileoba. rac Seexeba TviTon sefer-Toris daweras, am proeqtis sponsorebi arian rusulenovan eb ra-elTa msoflio forumis pre zidenti ariel (aleqsandre) levini da sruli-ad ukrainis ebraelTa kongresis pre -zidenti, Cemi megobari vadim rabi-noviCi.

raxan religiuri sakiTxebiT daviw-ye, mokled Sevexebi am sferoSi mimdin-are da axlad ganxorcielebul ambebs:

grZeldeba ieSivebisaTvis reg-ularuli yovelTviuri daxmareba, ga WirvebulTaTvis cedakis gacema, xelmokle ojaxebisTvis saSabaTo no baTebis darigeba, salocavebis-T vis SoxetTa kadrebis momzadeba. am dReebSi davarigeT safesaxo sa-Cuq rebi gaWirvebuli ojaxebisTvis, kidev ufro didi raodenobiT, vidre wina wlebSi (organizacia xabadTan erTad) saqarTveloSi ukve meramde-ned gavagzavneT xelmokle ojaxebi-saTvis samyofi maca.

Cveni kongresis iniciativiTa da xelSewyobiT, TbilisSi did salo-cavTan ixsneba qaSeri sasadilo xel- misawvdom fasebSi da iaffasiani qa-Seri produqtebis maRazia.

namdvil zeimad iqca xanuqis me-same sanTlis anTeba ieruSalaimSi, `maTnasis~ SenobaSi. am lamaz saRa-mos auarebeli xalxi eswreboda, ua mindobis miuxedavad. xanuqis me-sa me sanTeli aanTo qarTvelma eb-ra elma rabim refael CikvaSvilma. ieruSalaimis merma nir barkaTma Ta vis gamosvlaSi aRniSna, Tu ra di di mniSvneloba aqvs ieruSalaims mTe-li ebraeli xalxisTvis da madlo ba gadauxada kongress imisaTvis rom man xanuqis dResaswauli swored ie -ruSalaimSi moawyo, da Tanac sak ma-

od farTod. me Cems sityvaSi xazi ga vusvi Cems gansakuTrebul sim pa-tiebs ieruSalaimSi mcxovrebi qar-T veli ebraelebisadmi, romlebic ie ruSalaimSi TavianTi fizikuri yof niT da masTan sulieri kavSiriT xels uwyoben israelis dedaqalaqis ganmtkicebas.

rac Seexeba axal, globalur Ro - nisZiebebs, gansakuTrebiT minda cal -ke gamovyo kongresis 30-kaciani de-le gaciis oficialuri viziti Tbi-lisSi, romelic 7-dan 10 dekemb ramde grZeldeboda. delegaciis Semadgen-lobaSi, CemTan erTad, iy vnen kong-resis viceprezidentebi, TanaTavmj-do mareebi, biznesmenebi _ rogorc israelidan, iseve sazRvargareTis qvey nebidan. Tbilisis aeroportSi Cas vlisTanave Cvens mi saRebad mosu-li oficialuri pirni da avtomanqa-nebis eqskorti rom da vinaxe, maSinve vigrZeni, rom Cveni viziti sasiamovno atmosferoSi warimarTeboda. Tumca sinamdvilem didad gadaaWarba Cems molodins... vizitis pirvelsave dResgaimarTa Cveni Sexvedra premier-min-istr biZina ivaniSvilTan da saqar-Tvelos mTavrobis wevrebTan. es iyoZalian saintereso da erTob kons t-ruqciuli Sexvedra. ganvixileT ori-ve mxarisaTvis sasargeblo TanamS-romlobis RonisZiebani, Sevimu SaveT er Toblivi proeqtebi da dav saxeT maTi ganxorcielebis gzebi. me pira -dad Zalian momxibla baton biZi na ivaniSvilis pirovnebam, misma pir da-pirobam, gaxsnilma xasiaTma, sisa-davem, Tavmdablobam, SorsmW v re-telobam, da, rac yvelaze misasa l -mebelia, israelisa da ebraeli xal - xisadmi gansakuTrebulma simpa Ti-eb ma. man Zalian didi yuradReba ga -moiCina Cvens mimarT. imdenad Sinau-rulad gvepyroboda, rom gvTxova `Se nobiT~ vilaparakoTo. sami dRis ganmavlobaSi 7 saaTi dagviTmo. es aua rebeli droa premier-ministri-saTvis! israelSi gamomgzavrebis win b-nma biZina ivaniSvilma oficialuri sadili gamarTa Cvens sapativcemod.

vizitis msvlelobaSi, Tbilisis did salocavSi orjer SevxvdiT gam-ge obisa da adgilobrivi jamaaTis war momadgenlebs, aqtivistebs. maTi

salocav „xurvaSi“. wina planze gabriel mirilaSvili

da vadim rabinoviCi

Page 5: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba3

erToba3

erToba3

TxovniT, gadavaxaliseT kongresis warmomadgenloba saqarTveloSi da maTive winadadebiT warmomadgenlo-bis xelmZRvanelad avirCieT david baluaSvili, xolo warmomadgenlo-bis SemadgenlobaSi _ 10 pirovneba. ufro dawvrilebiT am vizitis Sesax-eb waikiTxavT prof. david baazovis statiaSi, romelic Jurnalis amave nomerSi qveyndeba.

kongresis mier gadadgmul erT-erT mniSvnelovan nabijad mimaCnia is, rom kongresis warmomadgenlad ruseTSi avirCieT brwyinvale pi-rov neba _ gia roketliSvili. minda visargeblo SemTxveviT da axla ukve, presis saSualebiT mivuloco mas

studenti monawileobda. studen-tebs, romlebmac gansakuTrebiT ga -moiCines Tavi ZneladaRsazrdeli moswavleebis mecadineobaSi, gada-veciT specialuri qebis sigelebi. axal gazrdobis sakiTxSi Cveni plat-forma bevr rames iTvaliswinebs. ax-lo momavalisaTvis ganzraxuli gvaqvsCavataroT gamokiTxva qarTvel eb ra-el axalgazrdebSi _ msoflio masSta-biT, raTa gamovavlinoT yvelze sau-ke Teso moswavle (yvela monacemis mixedviT), da gavagzavnoT igi kemb-ri jis an harvardis universi tetSi saswavleblad kongresis xar jze.

roca axalgazrdobaze vlapara-kob kongresTan mimarTebaSi, ar Sem-

ga moamJRavna udidesi niWi uklebliv yvela sagnobriv disciplinaSi da ase ve warmatebiT gaagrZela swavla umaRles saswavlebelSi, qalaq mos-kovSi. igi marto swavlaSi ki ara, sa zogadoebriv saqmianobaSic gamo-irCeoda, ris gamoc arCeul iqna mos kovis umaRlesi saswavleblebis ebrael studentTa gaerTianebis xel mZRvanelad. xolo erTi wlis win igi avirCieT ebraeli axalgazrdobis msof lio kongresis prezidentad. es kongresi moqmedebs Cveni kongresis CarCoebSi da Tavisi mravalmxrivi na yofieri moRvaweobiT, specialu-ri programebisa da proeqtebis Se-muSaveba-ganxorcielebiT, win swevs axalgazrda Taobis yoveldRiur cxovrebas da uzrunvelhyofs mis ukeTes momavals. da es, pirvel rig-Si, misi prezidentis _ isak ben-elis uSualo damsaxurebaa. Tumca, arc aris gasakviri: igi iseTi ojaxis Svi-lia, rom sxvanairad arc SeiZleboda. mamamisi _ cnobili qvelmoqmedi da mecenati gia elaSvili qarTvel eb-raelTa Rirseuli warmomadgenelia msoflio masStabiT. ai, am sasiamovno talRaze msurs Cems saukeTeso me-gobrebs, da agreTve Cveni Temis sa-

saqarTvelos premier-ministris rezidenziaSi. centrSi _ b. ivaniSvils xeli aqvs gadaxveuli g. mirilaSvilze

aseT did sazogadoebriv Tanamdebo-baze arCeva. ufro adre kongresis TanaTavmjdomared avirCieT jamlet xuxaSvili. es moxda baton biZina iva-niSvilis rezidenciaSi, sadac yvelam didi sixaruli da aRfrTovaneba ga-moxata j. xuxaSvilisaTvis am didad sapatio Tanamdebobis mikuTvnebis gamo da erTxmad miuloces j. xuxaS-vils es mniSvnelovani warmateba.

did yuradRebas vuTmobT axal-gaz rdobis mozidvas kongresSi. sa-a misod bevri nabiji gadaidga. maga-liTad, daaxloebiT sami Tvis win, 29 dekembers kongresma, Tavis aSdodis filialTan _ `nihulTan~ erTad mo awyo axalgazrdobis saRamo, ro-melzec aRmzrdelobiTi proeqtis `fe raxis~ 100-ze meti stipendianti

iZlia, gansakuTrebuli siyvaruliT da Tanac _ siamayiT ar movixsenio Cveni Temis da, saerTod mTeli ebra-e lobis erT-erTi saukeTeso axal-gazrda _ isak ben-eli.

man jer kidev skolis merxidan

xelovan Svilebs _ ramaz SamelaSvils da zuriko mirilaSvils Jurnalis meS veobiT mivuloco Svilebis qor-wineba, romelic Catarda TurqeTis sastumro „mardan palasSi“. aseve minda mivuloco yvela im bednier

premier-ministri b. ivaniSvili da delegaciis wevrebi stumrad Tbilisis did sinagogaSi

Page 6: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba44

erToba4

wyvils, romlebic am axlo periodSi daqorwindnen (CamoTvlisgan Tavs vi kaveb, vinaidan vSiSob aravin ga-momrCes).

unda SevniSno, rom ukanaskneli Tveebis ganmavlobaSi gvqonda saqmi-ani Sexvedrebi sxvadasxva par tiul, saxelmwifo da sazogado moR vaweeb-Tan, _ saxelmwifos pre zidentTan _ Simon feresTan, soxnu Tis Tavmj-domaresTan _ anatoli SaranskisTan, TiTqmis yvela mi nis trTan, sxvadasx-va partiebis xel m ZRvanelobasTan, rogorebic arian zeev elkini da iu li edelSteini. vsargeblob SemTx-veviT da Cemi da kongresis saxeliT b-n iuli edelSteins vulocav par-lamentis spikerad arCevas. eseni xe daven, rom qarTvel ebraelTa Temi aris erT muStad Sekruli, darwmund-nen, rom yvela erTad varT. Tanac gamovirCeviT gamCenis samsaxuriT da israelis erTgulebiT. da amis gamo Zlieria Cveni Temi. es maRla swevs Cvens avtoritets. angariSs gviweven, gvafaseben, pativs gvcemen.

Cveni viceprezidentebisa da Ta-naTavmjdomareebis meSveobiT. gvaqvs didi kavSirebi da gavlena evropis, aziis, yofili sabWoTa kavSiris qvey -nebSi. aqve mida mivuloco Cvens sa-patio viceprezidentebs qneseTis wevroba. es xom Cveni erToblivi da nayofieri muSaobis Sedegia.

sami Tve sruldeba, rac axali ge -neraluri direqtori gvyavs kong-resSi _ cion aloni. Zalian niWieri, Tavisi saqmis mcodne da perspeqti-uli axalgazrdaa. igi moviwvieT sam -saxurSi jemal ajiaSvilis gardac-

valebis gamo Seqmnil situaciasTan da kavSirebiT. me vityodi, rom kargad uZRveba Tavis saqmes da amarTlebs Cvens ndobas. koleqtivSi ukve daim-saxura siyvaruli da pativiscema.

jemal ajiaSvilis udrood wasvla am qveynidan mouSuSebel Wrilobad darCa kongresisaTvis. arasodes ar waiSleba misi saxe piradad Cemi mex-sierebidan. Cemi damokidebuleba am bumberazi adamianisadmi gadmoce-mulia Cems sityvebSi erT-erTi ga mos-vlidan, romelic q-n zaira da va raS-vils aqvs moyvanili jemal ajiaSvil-ze daweril da Jurnalis am nomerSi gamosaqveyneblad gamzadebul Tavis statiaSi. jemal ajiaSvilis gardac-valebam SeZra mTeli qveyniereba. kon gresma amasTan dakavSirebiT, mi -sasamZimrebeli depeSebi miiRo is -ra elis prezidentisgan Simon fe re-sisgan, saqarTvelos prezidentisgan _ mixeil saakaSvilisgan, saqarTve-los premier-ministrisgan _ biZina ivaniSvilisgan da sxva saxelmwifo da

sazogado moRvaweebisagan. Catarda jemalis xsovnisadmi miZRvnili gran-diozuli saRamo Tbi lisis rusTa ve-lis saxelobis Te atrSi, romelzec damswre sazogadoebas Soris im yo-fe boda b-ni biZina ivaniSvili meuR-liTurT. am saRamoze jemal ajiaS-vils miekuTvna saukunis qarTveli ebraelis saxeli. Cven, Cveni mxriv, yvelafers gavakeTebT, rom ukvdav-yoT am wminda adamianis saxeli.

27 aprils 4 weli sruldeba mama-

Cemis Tavis mudmiv samyofelSi wabr-Za nebidan. is salocavi akoSi, romel-zec zemoT gesaubreT, mamaCemis `iar -caiatTan~ dakavSirebiT ixsneba...

ar mindoda aseT naRvlian akordze damemTavrebina safesaxo saubari, ma-gram sinamdviles sad gaeqceva kaci! mamaCemze bevrs ar vilaparakeb, mxo-lod erTi winadadebiT mivmarTav mas:

mamav, Zvirfaso, gwamdes, gjero-des, rasac vakeTeb, yvelaferi keT-deba Seni wminda neSamis STagonebiT da mis pativsacemad!

4erToba

xanuqis pirveli sanTlis anTebis win sadili premier-ministr biZina ivaniSvilTan

premier-ministr beniamin neTaniausTan miRebaze

Page 7: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba5

erToba5

oTxi wlis winaT Tavis mudmiv sam yo-felSi daido bina saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis pirvelma prezident-ma miSiko (moSe) mirilaSvilma. misi am qveynidan wab rZaneba udidesi danaklisi iyo Cveni TemisTvis da, saerTod, mTe li ebraelobisaTvis. iSviaTia, rom romelime Temma iseTi sulieri siR rmiT iglovos Tavisi lideri, rogorc es ganicada qa-rTvel ebraelTa Temma.

maSin qarTvelma ebraelebma, ma ma dakarges, radgan maT TavianT ma mad mi-aCndaT igi, _ didebsac da patarebsac, mas ze umcrosebsac da mas ze ufrosebsac. igi namdvilad mzrunveli da moamage mama iyo, maTi Wirisa da lxinis moziare, Wiris Se mamsubuqebeli da lxinis gama-Zlierebeli. igi mxolod sikeTisTvis iyo movlenili am qveynad. iyo gamCenis mcne-bebis Semsrulebeli da popularizatori, guluxvi da xeluxvi.

miSiko mirilaSvili Rirseulad ga-nagrZobda Tavisi saxelovani wi naprebis SinaarsiTa da qvelmoqme debiT aRsavse cxovrebiseul gzas. ai, ras miambobda igi erT-erT Tavis interviuSi.

`...me davibade daba kulaSSi, romlis mosaxleobis umravlesobas eb raelebi Seadgendnen. iq cxovrobdnen Cemi mSob-lebi da maTi winaprebi. aRzrda miviRe Za lian SeZlebul ojaxSi, sadac sufevda Toris wesebisadmi pativiscema, stumarT-moyvareoba, xel gaSliloba da gaWirve-bulebze zrunva. mamaCemis, aw gansvenebu-li gab riel mirilaSvilis saxlis ezos oTxi WiSkari hqonda da oTxive Ria iyo Raribebisa da qvriv-oblebisaTvis. amis Semxedvares, me ar SemeZlo gulgrili davrCeniliyavi gaWirvebulebisa da, saerTod, adamianebis mimarT. im ojaxSi aRzrdil Svilebsa da SviliSvilebs, Svil TaSvilebsac ki _ ufleba ar aqvT saqvelmoqmedo saqmeebi ar akeTon. am-itom, me daviwye qvelmoqmedeba... Cems kvalze wavidnen Cemi vaJiSvilebic...~

miSiko mirilaSvili uSurvelad gas-cemda daxmarebas yvelas mimarT, visac ki es esaWiroeboda, _ materialursac

da moralursac. mis Tbil sityvas _ mam-aSvilur sityvas, fulze naklebi Zala rodi hqonda.

sadac didi saTemo da saqveyno saqme keTdeboda, yvelgan igrZnoboda misi lomis wili. gulTan ax los mihqonda yvelas safiqrali, yve lasTvis mzad hqon da saamebeli da gulis ganmkurnavi sityvebi. arasodes xmas ar uwevda, magram yvela misi naTqvami Tanamosaubris gulis siRrmemde aRwevda. moTminebisa da Tav-Sekavebis iSviaTi unari hqonda. arasodes aravis daamcirebda da arc aravis ga-awbilebda, arc wyenas Se imCnevda. swored ise iqceoda da zustad imas akeTebda, rac gamCenis mosawonia. Tu SeiZleba vin mes mimarT iTqvas `gam Cenis Sviliao~ es, pirvel rigSi, SeiZleboda Tqmuliyo netar xsenebuli miSiko mirilaSvilis mi-marT. Tu ara es, maS riTi avxsnaT TviT faq ti misi am qveynad movlenisa? mas xom yovelgvar simdidreze ufro mdi da ri suli hqonda gamCenisagan naboZebi da gamCensave Caabara igi pirnaTlad, mad-lebiT daxunZuli.

miSiko mirilaSvils yvelasTvis hyof-nida Tbili sityva, Tbilad mop yrobis si-yvaruli. misi guli hgav da mzes, _ ramdeni siTboc ar unda gaeca, mis mcxunvarebas araferi akldeboda.

27 marts sruldeba oTxi weli m. mirilaSvilis gardacvalebidan

iqneb amitomac

`aujanyda~ guli

didi adamianebis cxovrebidan

magram sxvebze zrunvaSi, sakuTari Ta-vi aviwydeboda. igi xom brZe ni iyo, brZen - Ta brZeni! aseTi ada mianebi go nebiT xel-mZRvaneloben da sakuTar guls naklebad uweven an gariSs, _ ar usmenen, ar ujereben, ar anebivreben, ar ufrTxildebian.

iqneb amitomac „aujanyda“ guli! mi-Si ko mirilaSvili gardaicvala gu lis Se tevisagan...

Tamar mamisTvaloviJurnal `erToba~-s redaqtori

simboluria, rom miSiko mirilaS vili gardaicvala paraskev saRa mos, SabaTis sanTlis anTebis win, eilaTis sastumro `xeroTSi~ yof nisas, mas Semdeg, rac saCuqrebi da u riga Tavisi didi ojaxis wevrebs, mis mier iq dapatiJebul ax-lob leb sa da naTesavebs da, agreTve, msof lios sxvadasxva qveynidan safesa-xod Casul ebrael nacnob-megob rebs. sicocxlis bolo wuTebic ki sxvebze zrunvaSi gaatara am didma adamianma. da raoden didi adamianic ar unda yofi -liyo igi, yvelaze di di monagari, yve -laze didi ram, rac man dautova Cvens qveyanas, esaa _ eniT auwereli misi fa-se ulo ba _ misi Svilmamavali, _ yvelani

erTimeoreze ukeTesebi. sakmarisia iT q -vas, rom mis ma vaJma, kongresis pre zi-dentma gab riel mirilaSvilma ganvlil oTx we liwadSi ara Tu ar Se anela, ara-med warmoudgenlad gaa umjobesa da win waswia semk-is moR vaweoba. da rac mTa-varia, man Ta visi mizanswrafuli, glo -balu ri xasiaTis RonisZiebebiTa da far TomasStaburi funqcionirebiT mTel qveynierebas gaacno qar Tvel eb -raelTa namdvili saxe da di dad aa maR -la Cveni prestiJi msoflio sa zoga do-eb riobis TvalSi.

Page 8: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba6

erToba6

didi adamianebis cxovrebidan

moSe mirilaSvilis SeubRalavi av toriteti mis mier gaTavisebul Zve li ebrauli sibrZniT aixsneba: „ada mianebisadmi Rirseuli mopy-roba _ yovelgvar codnaze maRlaa~. Tavisi cxovrebis mTavar daniSnule-bad saqvelmoqmedo moRvaweobas mi-iCnev da _ gaWirvebulTa daxmareba da Ta nadgoma iyo misi yoveldRiuri saq mianobis upirvelesi mizani.

batoni miSikos saqmianobam didi kvali daaCnia qarTvel ebraelTa bo lodroindel cxovrebas. raoden gulsatkenia, rom TviTon ver moes-wro mis mierve inicirebuli gegmebis bolomde amoqmedebas. baton miSiko mirilaSvils gamoarCevda didi kacT-moyvareoba, Tavmdabloba, saocari pirovnuli xibli, amas vgrZnobdiT yvela, visac wuTiT mainc hqonia mas Tan kavSiri da urTierToba. mis sityvas yurs ugdebdnen, misi swamdaT da sjerodaT.

uSualod CemTan dakavSirebul

mixael mirilaSvili samaxsovro saCuqars gadascems israelis armiis jarisqals

ambavs movigoneb. kongresis damfuZ-nebeli forumis winaperiodSi in-tensiur mosamzadebel samuSaoSi viyaviT CarTuli. samecniero komi-sias Tavisi specifikidan gamomdinare qarTul-ebrauli Temis warCinebuli studentebis moZebna, gamovlena gve -wada, rom maTTvis pirvelive sxdo-maze stipendiebi gadagveca. Cveni Temis mecnierebi prof. daviT ba-a zovis meTaurobiT TavdadebiT vi ZiebdiT axalgazrdebs israelis sxva dasxva umaRles saswavleblebSi. gvian Ramemde gvixdeboda kongre-sis ofisSi muSaoba. batoni miSiko SemobrZanda oTaxSi ori cnobili biz nesmenis TanxlebiT. dauviwyaria maTi gakvirveba, gaoceba da sixaru-li Cvens danaxvaze: „batono miSiko! es Rirseuli mecnierebi Tu Tqvens gverdiT arian ratom ar gvimxeldi?“ amaze man misTvis Cveuli iumoriT da daufaravi siamayiT miugo: „amdeni pro fesori erTad arc me minaxavs,

da mixaria, rom yvela CvenTanaa“. mra - vali studenti aRmovaCineT da rode-sac ricxvi realur molodins aRe-mata, mas kiTxviT mivmarTeT, xom ar SegveCerebina Zieba? pasuxi ki misT-vis damaxasiaTebeli mzrunvelobiT miviReT: „Tu ki raimeSi var saWiro _ ar mogeridoT“. im forumze 250 stu-dents gadaveciT stipendiebi.

batono miSiko! Tqveni monagari inarCunebs Zalas, survils da unars _ idgnen mimcemis, damnawileblis da moamagis rolSi. aravis da arafers ar Seercxvinos Tqveni „genetikuri kodi“ _ gamCenis gzebis mcodne meg-zuro.

Sinaarsianad da lamazad ganvlili sicocxle ukvalod ar gaqreba. Rir-seuli pirovneba sikvdilis Semdegac cocxali rCeba.

doqtori dodo CikvaSviliTel-avivis universiteti

am qveyanas sami safuZveli aqvs: codna, RvTismsaxureba da qvelmoqmedeba

xsovna da ardaviwyeba

Page 9: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba7

erToba7

erToba

rodesac TbilisSi, im ulmobel 5 ianvars mexiviT gavarda ge ni aluri pirovnebis baton jemal aji aSvilis gardacvalebis Tavzardamcemi am-bavi, gulgrili amis mimarT aravin darCenila, TiToeul adamians, visac masTan Sexeba qonia, udidesi naRveli da gulwrfeli sevda qonda aRbeWdi-li saxeze da, arada, aseTi adamiani Zalian bevri aRmoCnda: mwerlebi, sazogado moRvaweebi, xelovnebis uTvalsaCinoesi warmomadgenlebi, cnobili msaxiobebi, momRerlebi, mocekvaveebi da sruliad mTavroba, sruliad sapatriarqo, ma sis siyvar-uli da gulwrfeli gu listkivili saxeze iyo. am ubadlo adamian-is dakargvam didi gulistkivili da wuxili gamoiwvia qarTul da ara marto qarTul sazogadoebaSi. TanagvigrZnobda da CvenTan erTad Wirisuflobda sruliad saqarT-velo, rac imisi dasturi iyo, rom saqarTvelom WeSmaritad Rirseuli, RviZli, uniWieresi da erTguli Svi-li dakarga. tkiviliT aivso orive eri, riTic gacxadda, rom samZimari Tanabrad ekuTvnoda ebraelebsac da qarTvelebsac...

jemal ajiaSvili...did qarTvel ebrael mecniers

baton icxak davids davesesxebi da mis naTqvams gavimeoreb: es is jemal ajiaSvilia, romelmac didi sinaTle aanTo Cvens sulierebaSi. es is je-mal ajiaSvilia, romlis niWiT unda iamayos qarTvelma ebraelobam. es is jemal ajiaSvilia, poeziis siRrmeebs

rom Caswvda, iqidan mxolod dvrita da naRebi amozida da saocrad saTuT da Tvalwarmtac riTmikasa da ar-qiteqtonikas aziara Tavisi leqsi. da es is jemal ajiaSvilia `akivlebul qviSaTa Soris rom miikvlevda gzas udabnoebSi~, sulieri meudabnoe rom gaxda da qandakeba aRumarTa ara mxolod Tavis Tavs, aramed mTel qarTvel ebraelobasa da `ca firuz xmeleT zurmuxtovan~ saqarTvelos. Semdeg es meudabnoe gaqra, qanda-keba ki darCa, ara mxolod qvaSi da lodSi... es `akivlebul qviSebSi~ mom Rerali qandakebaa. qandakeba da Zegli bumberazi da didebuli ada-mianis jemal ajiaSvilisa, romelic am dReebSi sruliad saqarTvelom daitira~.

2013 wlis 19 Tebervals Tbilisis rusTavelis saxelobis saxelmwifo akademiuri Teatris xalxiT gadaWed-il mayurebelTa darbazSi maRal aka demiur doneze, Rirseulad da, SeiZleba iTqvas, didebulad Catar-da saRamo, im didi tkivilis aRsan-iSnavad jemal ajiaSvilis saxels rom atarebs. am saRamos eswreboda saqarTvelos premier ministri ba-toni biZina iva niSvili meuRliT, xe lisuflebis, mTavrobis, qalaqis meriis, sxvadasxva saministroebis warmomadgenlebi, jemal ajiaSvilis ojaxis wevrebi, qarTuli da ebrau-li inteligenciis farTo speqtri, biznesmnebi, Jurnalistebi, sazRvar-gareTidan da ra ionebidan Camosuli stumrebi. xsov nis saRamo Catarda

saqarTvelos ebraelTa msoflio kon gresis (prezidenti batoni gab-ri el mirilaSvili), saqarTveloskulturis sa ministros da saqarTve-los mweralTa kavSiris Tanadgo miT.

jemal ajiaSvili......gza senakidan did eriskacobam de,

WeSmarit aRiarebamde, gza, romliTac „mrevli arwyula leqsis wya roze,mklavze iniSna ese niSani da samklau-rad iavgaroza“, da rogorc nebi-smieri poeti da metadre mTargmne-li, misive sityvebiT `nebsiT Tu uneb lieT, `sulTa migraciis~ kanons emorCileboda, drosa da siv rceSi mogzaurobda da Tavadac _ TiTqos warmosaxviTi argniT xelSi daabijeb-da aTaswleulebSi da JamTa wiaR gad-anaxul saganZurs aunjebda. xan vis miukakunebda da xan _ vis... mis kakuns

„...da ebraelTa did poezias, qarTul enaze Zegli daudgi...“

xsovna da Aardaviwyeba

saukunisqarTveli

ebraeli

jemal ajiaSvili da israelis saxelmwifos prezidenti Simon peresi

Page 10: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba8

erToba8

umal yvela gamoexmaura _ X-XI I sauku-neebis udidesi ebraeli poetebi _ Sem-uel hanagidi, Selomo ibn gebiroli, iehuda halevi, iehuda alxarizi da sxvebi, Zvelegvipturi sagaloblebi da sparsuli poeziis kla sikosebi, aseve dante aligieri da franCes-ko petrarkac, uiliam Seq spiri da monZaemon Cikamacuc, ra iner maria rilke da vladimer ma iakovskic, osip mandelStami da bo ris pasternaki da kidev ramdeni da ramdeni... TiToeul maTganTan batonma jemal ajiaSvilma umaRles do neze moaxerxa Semoqmedeb-iTi dialogi da mis mier erT-erTi wignis saTaurad gamoyenebuli esaias gamonaTqvamis `varskvlavTa CrdilSi maRalTa Tana~, mixedviT maT suleb-sac miayuradebda da maT naTelsac inawilebda. sxvanairad ar gveqneboda misi da Cveni siamaye, marTlac da RvTiuri STagonebiT Seqmnili mar-galitebi, eris genialuri, xelixel sagogmanebi Targmanebi. samarTli-anad aRniSnavda batoni lado baxtri-oneli 1980 wels: `jemal ajiaSvilis wigni saocari qmnilebaa. masSi ori eris _ bibliis Semqmneli da `vefxis-tyaosnis~ Semqmneli erebis suli da sityva boboqrobs~.

„vin icis, iqneb swored qarTul-eb raul siyvarulsa da TanadgomaSia gacxadebuli is Rrmad Sefaruli misteria, sasicocxlo dvritad rom waadgeba ocdameerTe saukunis daR-lil kacobriobas~, ambobda jemal ajiaSvili, qarTul-ebrauli mego-brobis alamdari da Tavisi arsebo-biTa da mravalmxriv mniSvnelovani

moRvaweobiT ori uZvelesi eris mze g - r Zelobasa da keTilmZleobas aved-rebda arsTagamriges...

baton jemal ajiaSvilis mier gan- v lili namdvilad saxelovani cxov-rebis wlebi mravlismTqmelni, Sina-arsiani, metad nayofierni da mis mi er xalxisa da samSoblos winaSe mo qalaqeobrivi valis siRrmiseulad moxdis wlebia. am wlebis ganmavloba-Si igi xom sul maRla da maRla swevda misi sayvareli ebraelobis saxelsa da avtoritets. eris sindisisa da siamayisaTvis sruliad damsaxurebu-lia xalxis esoden didi siyvaruli, uzomo pativiscema da aRiareba.

ai, nawyveti saqarTvelos ebrael-Ta msoflio kongresis prezidentis erT-erTi gamosvlidan:

`...Cveno jemal,aTeuli wlebis ganmavlobaSi gic-

nobdiT Sen, rogorc didi SemarTebi-sa da ukidegano niWierebis patrons, sulierad da fizikurad uZlieres adamians. Seni pirovnebis misasada-gebel cnebebad migvaCnda _ goli aTi, udreki, uZleveli. aseTad migi ReT Cvens kongresSi da aseTad daiwye Sens axal sarbielze Seneburi moRvaweoba.

kongress wilad xvda bedniereba, _ Seecno Seni saocari, faqizi adami-anuri buneba da xelSesaxebad egrZno Senive amouwuravi SemoqmedebiTi ener - giis titanuri Zala. didi imedi gvqon-da, rom Cvens gverdiT Seni yofnis sanetaro Jami didxans gagrZeldebo-da, magram vai, rom sikvdilma ar da-gacala...

Tumca, sad Sen da sad `sikvdili~!

Sennairebi xom ar kvdebian, Sen-nairebi ukvdavebaSi gadadian. Seni si cocxle grZeldeba Sens umdidres da sworupovar literaturul memk-vidreobaSi, romelic Taobdian Tao-bas gadaecema, rogorc legenda didi adamianis cxovrebaze~.

gabriel mirilaSvili

dagveTanxmebiT, xSirad gviWirs sityva SevbedoT da saTqmeli vuTx-raT imaT, vinc uqrob varskvlavad ki-afobs, rameTu TiTqos metad maRal-fardovani sityvebic ki fermkrTal-debian da kargaven brwyinvalebasa da elvarebas Tavad pirovnebis, misi niWisa da talantis winaSe. amitomac gadawyvites xsovnis saRamos organi-zatorebma aerCiaT am saRamosTvis swo red is formati, romelsac misgan sazogadoeba iTxovda da es formati gaxldaT _ kidev erTxel moesminaT jemal ajiaSvilisTvis, misi keTilx-movani qarTulisTvis, kidev erTxel gaesigrZeganebinaT cxadad, Tu ra gan Zi dautova jemal ajiaSvilma qar-Tul mwerlobas, Tavisi TargmanebiTa da sakuTari SemoqmedebiT.. da kidev erTxel gvemRera misTvis qarTu-lad da ebraulad da kidev erTxel dagvexara Tavi krZalviTa da mowi-webiT misi maradiuli xsovnis winaSe.

Tamar maxaraSvilis (saRamos erT-erTi organizatori da wamyvani) sit-y vidan:

„xalxuri gadmocemiT bibliuri fsalmunebis avtors, poetTa mefed aRiarebul daviT mefes, Tavisi qnari samefo saxlis galavanTan hqonia

Page 11: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba9

erToba9

da kidebuli. mTeli dRe, dilidan vidre SuaRamemde igi Turme dumda. SuaRamisas ki, roca ierusalimis ci-xe-galavnebs CrdiloeTis macocxle-beli niavi dahberavda, qnari Seirxe-oda da TviTonve iwyebda galobas. mis hangebze gamoRviZebuli mefe-poeti gamodioda talanSi, CamoiRebda qnars da ganTiadamde Txzavda Tavis ukv dav sagaloblebs.

aseTi ukvdavi sagalobeli umRera Tavis or qveyanas jemal ajiaSvilma Tavisi cxovrebiTa da moRvaweo-biT. naRverdaliviT Semoayara qar-Tul did kulturas ulamazesi, mdi dari da Zalian naRdi qarTuli sityvebi. dadioda saukuneebSi da marcval-marcval krebda qarTul margalitebs, rom mere ase gulmx-urvaled da uSurvelad daelagebina isini Cvens win da amiT Seexsenebina Tu ra Rrmaa Cveni ena, ra didia qarTuli sityvis Zala da madli, Seexsenebina Tu visi gorisani varT da ra ganZi gvaqvs. dRevandel dRes isev batoni jemali iqneba Cveni maspinZeli, isev mxolod misi sityvebi, leqsebi da Targmanebi gaJRerdeba am did sce-naze, kidev erTxel gavixsenebT Tu vin gvyavda da ra saganZuri dautava man Tavisi moRvaweobiT qarTul kul -turas, SevecdebiT visaubroT misi eniT, vinaidan ukeTesi qarTuli sx-vagan arsad gveguleba“.

baton jamlet xuxaSvilis mier saRamos gaxsnis Semdeg, reJisoru li (daviT kobaxiZe) CanafiqriT, yve la-feri, rac qnariTa da sxva rek vi zi-tebiT gaformebul scena ze xdeboda, ise erwymoda erTma neTs, rom erTi siuJeturi qargiT gam T li anebuli warmodgenis STabeWdi lebas qmnida. STabeWdilebebi ki mra valferovani da aRmafrTovanebeli iyo: baton jemal ajiaSvilis mier avtobiog ra- fi uli monaTxrobi dokumentur „eqs -kluziur interviuSi“, Tu misi mom-nusxveli, ganume orebeli xmiTa da maneriT mTeli sa Ramos gan mavlobaSi CarTuli mxat vrulad wakiTxuli sa -kuTari Tar gmanebi oq ros fondidan; saqarTvelos kaTolikos patriarq-is, uwmindesis da unetaresis ilia I I -is saocrad Tbi li sityvebi jemal ajiaSvilisadmi, qarTuli, megruli da ebrauli simRerebi da qarTul sakravebze Ses ru lebuli ebrauli melodiebi, qar Tuli da ebrauli cek-vebi (ansamblebi „rusTavi“ da „rok-

va“), Tu msaxiobebis (murman jinoria, marina kaxiani, levan xurcia) mier wa kiTxuli msoflio klasikosebis jemal ajiaSviliseuli Targmanebi, mxatvruli kiTxvis didostatis el -dino saRaraZis mier Seudareblad gaJRerebuli Sua saukuneebis ebrau-li poeziis j. ajiaSvilis mi er Ses-rulebuli xe li xel sa gogmanebi mar-galitebis sworupovari Tar gmanebi, didebisa da patarebis ansambl „ali-los“ (xelmZ. zurab daTikaSvili) pro fesiulad namReri, ansambli `ur -muli~ da baton ramin miqaberiZis da uviwyari `Sen, biWo ana gurelo~, miZ Rvnebi (mayvala gonaSvili, erekle saRliani, zaira davaraSvili-iehuda halevi-ivriTze) da ba ton jemal aji-aSvilis Targmanze kompozitor ma -rika mirvelaSvilis musikaze Seqmni-li simRera „saerTmaneTo“ (m. mirvel-aSvili, „ali lo“) da, gansakuTrebiT wamyvanis ebraist Tamar maxaraSvilis aRsaniSnavi didi samsaxiobo niWi da unari, saqarTvelos mweralTa kav Si-ris mier specialurad am dRisTvis momzadebuli wigni-albomi „jemal ajiaSvili _ ciT Camomesma hangi qe bu- li“ (proeqtis avtori da Semdgene-li mayvala gonaSvili) gazeT „Jami erTobisas~ (redaqtorebi zaira da -varaSvili, daviT WeliZe) specialuri nomeri, daviT guramiSvilis saxelo-bis premia (saqarTvelos rusTave-lis sazogadoeba), Zvel Tbi lisSi erT-erTi quCisTvis jemal ajiaSvi-lis saxelis mikuTvneba, jemal ajiaS-vilis sacxovrebel saxlis fasadze, TbilisSi, barnovis quCaze memorial-uri dafa, yovelwliurad axalgazr-da mTargmnelTa konkursis Catareba da gamarjvebulisaTvis jemal ajiaS-vilis saxelobis yovelTviuri sti -pendiis daniSvna _ yvelaferi es gu-liT naTqvami samadlobeli iyo ga-morCeuli zneobis mqone, uniWieresi pirovnebisa da TvalsaCino figuri-sadmi, qarTuli sityvis mcodnisa da momfereblisadmi. yovelive amiT ki sruli naTeli moefina im faqts, Tu ratom aitaca mTelma darbazma, dasturis niSnad, saRamos saorga-nizacio jgufis xelmZRvanelis _ baton jamlet xuxaSvilis mier jemal ajiaSvilisaTvis `saukunis qarTveli ebraelis~ darqmeva.

zaira davaraSvili

Page 12: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba10

xsovna

erToba10

Zvirfaso jemal, sul cota xania, rac samudamo sa-sufevelSi daimkvidre adgili. ojaxma sicarieli igrZno, me gobar-naTesavebma _ Rrma tkivili, sazogadoebam _ au nazRaurebeli danakargi. Sennairebs aseTi xanmokle sicocxle ki ara, ramdenime sicocxle sWirdebaT, mTeli Tavisi potencialis gamosamzeureblad.

magondeba Cveni „studentoba“ ieruSalaimis eb raul universitetSi. Tu ki mecadineobebs Soris dros mov-ixelTebdiT, baton ruben enuqaSvilTan erTad, davsx-debodiT da israelisa Tu saqar T ve los saWirboroto sa kiT xebze vsaubrobdiT, xan ki Cvens proeqtebze vmsje-lobdiT. Sen garemos avsebdi sibr ZniT, SorsmWvretelo-biT, gamWriaxobiTa da didbunovnebiT. aRaras vambob dro ulsa da morgebul iu morze. profesor-maswav-leb lebis gansakuTrebuli mowiweba gamoiwvie. isini dainteresdnen Seni muSaobiT Sua saukuneebis ebrauli poeziis nimuSebze.

maSin mec mogmarTe TxovniT „mamaTa Segonebani“-dan ramenime citatis Cemeuli TargmanisaTvis ga dagevlo Tvali. Sen jer momiwone da Sedeg saqmiani rCevac mome-ci: „enis swavlebisas ufro rTuli riTmi da wyoba ar ivargebso“.

gavida xani da jemal aji aSvili gazeT „moambe“-s redaqtorad dainiSna. man TanamSromloba SemomTavaza. Tavidan viuare „jemal, Sen xom ici, rom me profesion-ali Jurnalisti ara var-meTqi~. „CemTvis sakmarisia xarisxiani masala iyoso“ _ mipasuxa. vag lax, rom bevri ar dascal da. sul ramdenime nomeri gamovida am gazeTi-sa, magram Tavisi saTqmeli mainca Tqva mravalmxrivi da saintereso masalebis gamoq veynebiT. gazeTi arasodes

gamouyenebia boRmis nTxe vis tribunad da verc pirmoT-neobas daswamebda vinme.

yvelas gakvirvebas iwvevda kidev erTi garemoeba, misi goni da xeli Tanabrad swvdeboda antikursa Tu Tanamedrove poezias, rame Tu saerTod poezia iyo mi si suliereba, sadac igi mTli anad iRvenTeboda.

garda Targmanebisa, misi sakuTari nawarmoebebic me -tad sentimentaluri da amaCuyebeli grZnobebiTaa aR-savse, romelSic mkiTxveli Tu mayurebeli, Tavis saT-qmelsa da safiqrals poulobs.

garkveulwilad gul CaTx robili da idumalic iyo jemali, magram mosaubris mimarT _ Zalian yuradRebia-ni. SesaZlebelia im wuTebSi raime riTmsac ki alagebda go nebaSi da ima ve dros, araferi gamoepareboda.

Tanamedrove moazrovne sazogadoebis mier legen dad Seracxul mwerals, mTargmnels, poetsa da sa zo gado moRvawes, albaT, da vakeliT sicocxleSi is, rac misi gar dacvalebis Semdeg mivageT _ udidesi aRiareba da uzomo dafa seba.

yvela regaliebze metad, igi Tavis adamianur faseu-lobebs ufrTxildeboda, rameTu:

„sofeli kacs avalebs oTxsa moTxovnilebas: sit kbos, simarTles, mSvidobas da zrdilobas.romc kaci amas asrulebs _ kisrulebs,sofeli masTan aris, saukuned patiosnad msaxurebs.moitvifravs saxelad im saganZurs, _arca Wkndebodes, arca cvdebodes, arc xundebodes.~marTlac, sofels ise emsaxure jemal, rom Seni qme-

debiT TiTqos ambobdi _ „gaxsovdes, rom xar adamiani.“

lia krixeli

`gaxsovdes,rom xar

adamiani~

Page 13: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba11

erToba11

kongresis egidiT

2006 wlidan 2012 wlamde israelsa da saqarTvelo-Si Catarda saqarTvelo-israelis cxra saerTaSoriso samecniero konferencia medicinis aqtualur sakiTx-ebze (mzardi interesis gamo zogjer weliwadSi Sekreba orjer tardeboda). maTSi monawileoba miiRo 500-ze metma gamoCenilma mecnierma, rogorc israelidan da saqarTvelodan, aseve kanadidan, CineTidan, Sveicariidan, ukrainidan da sxva qveynebidan. morigi konferencia Catarda ramdenime Tvis win, Tel-avivSi. samecniero RirebulebasTan erTad, razedac odnav qvemoT vilapa-rakebT, igi aRsaniSnavia ori faqtoriT: rigiT meaTe konferencia, _ saiubileo iyo da, meore, misi sapatio Tavjdomare saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis prezidenti b-ni gabriel mirilaSvili iyo. vfiqrob, mkiTxvelisTvis garkveul interess warmoadgens aR-niSnuli konferenciebis ideis dabadebis da misi ganx-orcielebis etapebis mokle istoria.

2005 wels damebada azri, rom Semetana garkveuli wvlili israelisa da saqarTvelos urTierTobebis ganviTarebaSi. idea gavuziare ramdenime wamyvan eqims israelsa da saqarTveloSi, saqarTvelos jandacvis saministrosa da q. Tbilisis meriis samsaxuris xelmZ-Rvanelebs da miviRe sruli mxardaWera. gadawyda, saqa-rTvelo-israelis I konferencia Catarebuliyo israelSi 2006 wels. mogexsenebaT, rom am wels uecrad daiwyo libanis omi, ris gamoc konferencia ramdenjerme gadai-do. bolos da bolos omi damTavrda da 30 `mamaci~ eqimi

saqarTvelodan estumra israels soliduri samecniero programiT da amiT xazi gaesva saqarTvelos eqimebis mxardaWeras israelisTvis mis samarTlian brZolaSi saerTaSoriso terorizmisa da antisionizmis winaaRmdeg. rogorc konferenciis damfuZnebelma da Tavjdomarem, minda didi madlierebiT aRvniSno Cemi megobrebisa da kolegebis, profesorebis: david baazovis, merab sa-re lis, reuven eligeris da sxvebis mxardaWera. didi dasafasebelia agreTve is wvlili, romelic Seitanes I konferenciis organizebaSi Tbilisis meriis jandacvis samsaxuris ufrosma, b-nma mamuka qacaravam, da amave sam saxuris aparatis ufrosma, q-nma mariam TavarTqi-laZem. I konferencia warmatebiT Catarda, masSi aqtiuri monawileoba miiRo mravalma gamoCenilma mecnierma, rogorc israelidan, aseve saqarTvelodan. Sveicarii dan specialurad konferenciisTvis Camofrindnen pro feso-rebi Salva da rozmari mardebi. konferenciis monawi le-ebs miesalma saqarTvelos imdroindeli elCi israelSi, b-n laSa Jvania. konferenciis damTavrebis Semdeg erTsu-lovnad miRebul iqna gadawyvetileba, rom konferencie-bi gamxdariyo tradiciuli.

erTi wlis Semdeg (2007 w.) Tbilissa da baTumSi Ca tarda saqarTvelo-israelis didi saerTaSoriso kong re si, ro-melic mTlianad mieZRvna qirurgiis aqtualur sakiTxebs, israels warmoadgenda 30 kaciani delegacia profesor

prof. givi wiwuaSvili

qirurgiis erovnuli centris klinikis

xelmZRvaneli, qirurgTa saerTaSoriso

asociaciis namdvili wevri

saqarTvelo-israelis saerTaSoriso samecniero konferenciebi

profesori Salva mardi, gabriel mirilaSvili da profesori givi wiwuaSvili

konferenciis monawileTa erTi jgufi dasasruli me-13 gverdze

Page 14: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba12

mniSvnelovani TariRebi

erToba12

katastrofisa da gmirobis dRe

pasuxi aseTia:bevri darbeva da awiokeba unaxavs Cvens xalxs is-

toriis asparezze gamoCenis dRidan, magram mis mier ga datanili yvela ubedureba ufe rulad gamoiyureba im SemaZrwunebel saSinelebaTa winaSe, romlebic wi lad xvda mas meore msoflio omSi. germanulma nacizzma ganizraxa deda miwis pirisagan aRegava ebraeli eri _ romelmac udidesi geniosebi misca msoflios da fas-daudebeli samsaxuri gauwia kacobriobis civilizacias.

jer kidev xelisuflebis saTaveSi misvlamde, fa-Sistebma daiwyes eb raelTa oficialuri devna da Seimu-Saves maTi mospobis gegmebi.

msoflio batonobaze rom ocne bobda, adolf hitleri Tavis umniS vnelovanes amocanad Tvlida eb ra elebis, rogorc xalxis srul lik vidacias. ebraelTa daTr-gunva daiwyes Sig germaniaSi, xolo Semdeg _ dapyrobil qveynebSi.

hitlerul samxedro manqanas sik vdili da wameba

mihqonda ebrae lobisaTvis yvelgan, sadac ki fexs da-adgamda. am sikvdilis manqanam 6 wlis ganmavlobaSi 6 milioni ebraelis sicocxle imsxverpla.

daTrgunvis umTavres da upirveles saSualebad na-cizmi iyenebda sakon centraco banakebs. aq ganaviTares maT terorisa da daSinebis srulyofili sistema, rom-lis samsaxurSic Caayenes me-20 saukunis teq nikis yvela miRweva, deniani mav Tul xlarTebiT garSemortymul aseT banakebSi yoveldRiurad wamlavdnen da xocavdnen aTi aTasobiT adamians. okupirebul qveynebSi iyo asobiT sakoncentracio banaki. yvela maTganis daniSnuleba iyo ebraelTa amowyveta. nacistebi uSualo Jle tazec rom ar gadasuliyvnen, getoebsa da Sromis banakebSi myofni isec daixocebodnen gamofitvisa da epidemiebisagan. magram maT saboloo gadawyvetilebis dayovneba ar undodaT, amitom Seqmnes Jletis banakebi _ osvencimi, maidaneki, xelmno, so bibori, belzeci da sxvebi. am sikvdilis manqa-nebs Soris yvelaze didi iyo osvencimi.

`miwao, nu daifarebi Cemi sisxliT~Tanaxi

Cvens qveyanaSi yovel weliwads gansakuTrebuli ritualiT aRiniSneba evropis ebraelTa katastrofisa da gmirobis dRe. igi eZRvneba germaneli nacistebis mier meore msoflio omis dros daxocili ebraelebis xsov nas da imave periodSi getoebsa da sakoncentracio banakebSi gamomwyvdeuli tu sa Rebis gmirul ajanyebebsa da amboxebebs.

am ambisadmi miZRvnili RonisZiebebi iwyeba xsovnis dRis Semomaval saRamos, 20:00 saaTze, saxelmwifo mitingiT, romelSic monawileobas Rebuloben saxelmwifos pre zi denti, prenier-ministri, katastrofas gadarCenilebi momdevno Taobebisa da, saerTod sazogadoebis warmo mad gen lebi. mitingis msvlelobisas war moT qvamen Sesabamis sityvebs da anTeben 6 CiraRdans _ 6 000 000 ebraelis xsovnis pativsacemad.

xsovnis dRes, diliT, 10 saaTze ga ismis samgloviaro si re na, ris Sem degac iwyeba yvavilebis mitanis ceremonia varSavis getos ajanyebis xsovnisadmi miZRvnil andartasTan `iad vaSem~-Si. Semdeg ki tardeba sa Ta nado ceremoniebi, Sekrebebi, leqcia saubrebi israelis armiis qveganayofebSi, saswavlo dawesebulebebSi, qalaqTa municipalitetebSi da a.S. ikete ba restornebi, kafeebi, gasarTobi adgilebi, ki noebSi, ra di osa da televiziaSi gadaicema mxolod am dRisadmi miZR vnili masalebi, israelis saxelmwifo droSa sanaxevrod daS vebulia _ glovis niSnad, yvela es RonisZieba mTavrdeba axal-gazrduli moZraobis mitingiT, romelic imarTeba kibuc `iad mordexaiSi~, mordexai aniloviCis andartasTan.

ismeba kiTxva: ratom cocxldeba aseTi sicxadiT da aseTi simZafriT Cvens mexsierebaSi katastrofis dReebi?

Page 15: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

osvencimi, germanulad `auSvici~ patara dabaa po loneTSi, krakovis dasavleTiT. esaa miviwyebuli patara adgili, WaobebiTa da qviSiani borcvebiT, cieb-cxelebisa da durdos budea. banakis komendan-tis _ rudolf hesis aRiarebiT, aq or milionze meti ebraeli amoJlites. aq SiSvlad garozgva SedarebiT nak lebi sasjeli iyo. aq yu rebSi asxamdnen wyals, gle-jdnen frCxilebs, aSim Silebdnen gonebis dakargvamde. faSistebs egonaT, rom maTi borotmoqmedebani ar ga-momJRavndeboda da samudamo saidumlod darCeboda. magram es saidumloebani gaixsna da nacistebi sisx-liani xelebiT warsdgnen mkacri msajulis _ istoriis winaSe. dRemde kiTxuloben da ueWvelia momavalSic ikiTxaven: rogor SeiZleboda momxdariyo es? rogor gax da SesaZlebeli me-20 saukuneSi aseTi ram? sad iyo ebrelTa winaaRmdegoba? rogor dauSva 6 milionma ada mianma, rom isini amoewyvitaT ase ganukiTxavad?

am kiTxvaze pasuxis gacema Znelia. aq aris mizezTa mTeli kompleqsi. uiaraRo adamianis gamomwyvdeva sa patimroSi, roca mas arc Tavisi simarTlis damt-kicebis saSualeba gaaCnia da arc imis imedi, rom ro-desRac ganTavisufldeba. davuma toT amas damcirebis, katorRuli samuSaos, cema-tyepis, gamaTxarebis, tan-jva-wamebis mTeli sistema, da maSin mivxvdebiT Tu ra saSineli damT rgunavi Zala gaaCnda nacistur man qanas.

gestapom iswavla agreTve adamia nis yvela susti mxa ris gamoyeneba. isini mixvdnen, rom SimSilsa da wa mebas SeuZlia droTa ganmavalobaSi gatexos TviT yvelaze Zlieri ada mianic ki, rom daTrgunvisa da wame-bis meToduri gamoyenebiT adami ans SeiZleba waarTva RvTaebrivi sa xe da gadaaqcio ugrZnob arsebad, ro-botad, romelic usityvod aRasrulebs yovelgvar brZanebas, maSinac ki rodesac mas ubrZaneben Tavisi sa kuTari saflavis gaTxras, da igi amas aRasrulebs, rogorc keTil val debulebas.

Tumca ar SeiZleba iTqvas, TiTqos faSizmis tyveoba-Si ebraelebi yvelgan da yovelTvis monuri morCilebiT itandnen yovelgvar araadamianur wa mebas da damcire-bas. varSavis getos ajanyeba da so biboris banakis patimarTa amboxeba uuflebo da uiaraRo ebraelTa sworupovari gmirobis brwyinvale dadasturebas warmoadgens. swored amitom, katastrofasTan er-Tad Cven aRvniSnavT ebraelTa gmirobasac.

faSistebi imdenad iyvnen gaJRenTili ebraelebi-sadmi siZulviliT, rom TviT jojoxeTis WiSkarTanac ar fiqrobdnen monaniebaze. 1945 wlis aprilSi, roca nacisturi germania sasikvdilod ikrunCxeboda, roca sabWoTa qveynebi berlinis quCebs azanzarebdnen, _ raix kancleris bunkerSi CamZvrali hitleri 6 milioni ebraelis gvamebze werda Tavis politikur anderZs. man Tavis xalxs anderZad daubara samaradiso mtroba ebraeli xalxisadmi.

`...xelmZRvanelebsa da maT xelqveiTebs yvelaze metad vavaleb _ zedmiwevniT zustad gaataron ra-sobrivi kanonebi da daundoblad ebrZolon saer-TaSoriso ebraelobas~.

saflavidanac ki cdilobda hitleri daeTesa ebraelTa siZulvilisa da mospobis Tesli.

Tamar kezeraSvili

merab sarelis xelmZRvanelobiT. mravalma maTganma gaakeTa SesaniSnavi moxseneba da qarTvel ko legebTan er Tad daisaxa urTierTobis samomavlo gegmebi.

2008 wels dafuZnda ̀ medicinaSi mecnierul-praqti-kuli urTierTobebis ganviTarebis saerTaSoriso fondi `stenti~, romlis prezidenti me, profesori givi wiwuaSvili var. aseve, erT-erT konferenciaze israelSi mo ewyo wignis `ebraeli eqimebi saqarT-velodan~ I nawilis prezentacia (avtorebi: g. wiwu-aSvili, n. patarkaciSvili, S. curi, n. kvantaliani, j. mamalaZe). aRsaniSnavia, rom konferenciebis msvlelo-baSi monawileebi samecniero programis garda ecno-bodnen israelisa da saqarTvelos wamyvani klinikebis saqmianobasa da ori qveynis is toriul da religiur Zeglebs. ase movediT meaTe sa iubileo konferenciam-de, romelic aseve Catarda saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis egidiT, forumis sapatio Tavj-domare semk-is prezidenti, b-n gabriel mirilaSvili iyo. konferenciis samecniero programa Sinaarso-brivad Zalzed datvirTuli iyo, warmodgenili iyo 20 moxseneba, romlebSic gaSuqda ultraTanamedrove diagnostikisa da mkurnalobis meTodebi, 100-kaciani auditoria didi interesiT ecnoboda axal miRwevebs medicinaSi. konferencia multiTematuri iyo, ramac saintereso da mimzidveli gaxada igi. israelis da saqarTvelos mxridan moxsenebebi warmoadgines sx-vadsxva dargis wamyvanma specialistebma.

2008 wlidan, mas Semdeg, rac semk-is damfuZnebelma da pirvelma prezidentma b-nma miSiko mirilaSvilma ga moiCina konferenciebis mimarT aqtiuri mxardaW-era, rogorc organizaciulad, aseve finansurad, am tradicias pirnaTlad agrZelebs semk-i da misi prezidenti b-ni gabriel mirilaSvili, risTvisac saorganizacio komitetis saxeliT, madlobas vuxdi mas. ar SemiZlia agreTve ar aRvniSno da madloba ar gadavuxado konferenciebis TanaTavmjdomareebs israelis mxridan, profesorebs david baazovs, merab sarelsa da reuven eligers, romlebTanac ara marto kolegialuri, aramed xangrZlivi, piradi da ojaxuri megobroba makavSirebs, TanadgomisaTvis da konfer-enciebSi aqtiuri monawileobisaTvis madloba minda gadavuxado agreTve axalgazrda Taobis israelSi moRvawe SesaniSnav specialistebs: zaza iakobiSvils, david sarids, miSa papiaSvils, nikoloz manaSerovs, romlebsac amavdroulad Cems Rirseul umcros mego-brebad miviCnev.

Zvirfaso megobrebo, modiT, SevikriboT uaxloes momavalSi da vimsjeloT momaval moRvaweobaze, axali horizontebis dasaxvisaTvis.

erToba13

saqarTvelo-israelis saerTaSoriso

samecniero konferenciebi

dasasruli. dasawyisi me-11 gverdze

Page 16: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba14

mniSvnelovani TariRebi

erToba14

`... biWebi laparakis xasiaTze iyv nen, Tvalebze ruli ar ekare­bodaT. nawilobriv oxunjobdnen, nawilobriv seriozulad sa ub­robdnen momavali brZolis SesaZ­lo Sedegebze. xan ra Tqves, xan ra... bolos erTma neTs hkiTxes, rogori yvavilebi mo etanaT saflavze, Tu romelime maTgani daecemoda. davidma da iakobma da asaxeles Ta­vianTi sayvareli yva vilebi. jeri Salvaze midga.

_ me mixakebi damawyveT gulze, Zvirfasebo, wiTeli mixakebi, _ Tqva Salvam da xelebi lamazad ga daijvaredina mkerdze.

gvian dawvnen dasaZineblad. da vidis sawoli meore `sarTul­ze~ iyo, Salvas zemoT. daZineba uWirda. didxans iwriala loginSi. bolos Salvas CamosZaxa:

_ geSinia, Salva?_ `SiSi ver ixsnis sikvdilsa...~

_ Tavisdauneburad qarTulad miugo fiqrebSi garTulma Salvam.

davidma veraferi gaigo, magram mixvda, rom Salva „sxvagan iyo“ da ga dawyvita, xeli ar SeeSala.

... samSabaT saRamos daiwyo lita nis operacia. cxra saaTze

gadala xes libanis sazRvari da kur­si Crdi loeTisken aiRes.

midiodnen saTiTaod, nagmaSebSi Camjdarni, ramdenime kilometris gavlis Semdeg nagmaSebi adgilze da toves da fexiT ganagrZes gza. mTi an adgilebSi uxdebodaT siaru­li. saSineli amindi idga. wvimda, cioda. molipul ferdobebze fexi usxltebodaT. didi gamZleoba sWir­debodaT, rom svlis tempi SeenarCu­nebinaT aseT amindSi. Tavze rkinis Cafxutebi exuraT, welze vaznebiT SemoWedili qamrebi ertyaT, xelSi iaraRi ekavaT da zurgze yumbare­biT savse savele CanTebi hqondaT mogdebuli. sicivisagan gaToSil haerSi mZimed gawolili sqeli nisli gzis gagnebas aZnelebda. frTxilad miabijebdnen, rom fexis gadasadgme­li adgili moesinjaT da uneblied amxanagebs ar dajaxebodnen.

gzadagza awydebodnen teror­istebs, romlebic TavgamodebiT isrodnen Cveni jariskacebis mimar­

TulebiT da cdilobdnen xeli See­SalaT maTi winsvlisTvis. cecxls cecxliTve pasuxobdnen. ismoda yumbarebisa da naRmebis skdomis gamayruebeli xmauri. sivrceSi aW­rili cecxlis Suqi gzis gakvlevaSi exmarebodaT.

aT kilometrze meti gaiares Se­us veneblad.

ganTiadisas miadgnen Tel­Saal­azuns. es patara sofeli Tavis dro ze bizantielebs gauSenebiaT maR lobze da mas TavdacviTi mniSvneloba hqonia. soflis cent raluri nawili, patara galavniT garSemotymuli, miwisqveS na geb cixe­simagres warmoadgens, _ magari qviT amoSenebuli zigzagovani bun kerebiT da akldamebis msgavsi Tav SesafrebiT. teroristebi, ro­melTa gandevnac Salva beberaSvilis aseuls evaleboda, ZiriTadad am adgilas iyvnen mokalaTebulni. te­roristTa gamagrebuli punqtis win ori didi Senoba idga. orive carieli aRmoCnda. Senobis iqiT, maRlobze

(Salva beberaSvilis xsovnas)

15 aprils aRiniSeba israelis damoukideblobisa da TavisuflebisaTvis omebSi daRupul jariskacTa

xsovnis dRe. ebraeli xalxi arasodes ar dai viw yebs maT, vinc Tavisi sisxlis

fa sad moupova da SeunarCuna momaval Taobebs sakuTari samSoblo. Cveni samSoblos

TavisuflebisaTvis brZolebis matianeSi samuda mod Caiwera saqarTvelodan amosuli vaJkacebis saxelebic,

romlebic gmiruli sikvdiliT daecnen libanis omSi. Cvens mexsierebaSi marad coc xlad darCebian am omis

dros daRupuli gmirebi _ Salva beberaSvili, SoTa papismedovi, SoTa miri laSvili, iakob xotoveli da

sxvebi. xsovnis dResTan dakavSirebiT gTavazobT nawyvets Tamar mamisTvalovis vrceli dokumenturi

moTxrobidan `ambavi Salva beberaSvilisa~.

14

iom haziqaron

Page 17: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba15

specialurad nageb TavSesafarSi ram denime teroristi idga da pozi-cias icavda. isini ga- nuwyvetliv is rodnen yvela mi-mar TulebiT. ja riskacebis erTma nawilma cecxli gax sna poziciis da-sacavad mdgomi te roristebisaken, riTac danarCenebs saSualeba misca marcxena mxri dan asuliyvnen cixe-simagreze.

jer oficrebi avidnen, mere ser Jantebi mihyvnen. adiodnen erT mwkrivad, TiTo-TiTod, patara xe-ebs Soris daklaknili sacalfexo bi likiT.

Salvam fexi Sedga maRlobis Tavze. romeliRac bunkeridan yum-bara isroles. yumbara Salvas win daeca. elvis siswrafiT daswvda igi anTe bul yumbaras da ukanve daabruna.

yumbara afeTqda mtris mxareze.swored am dros poziciaze darCe-nilma ukanasknelma teroristma mo ulodnelad miabruna kalaS-nikovi maRlobze asuli jariska-ce bisaken.

uceb yvelani miwas ganerTx-nen. ma le kalaSnikovi dadumda. teroris ti viRacam `moxsna~.

_ ra moxda? _ hkiTxa davidma mis win garTxmul jariskacs. jariska-ci dumda. is jariskaci Salvasa da davids Sua midioda da SeeZlo daenaxa, rac maRla xdeboda.

davids avma winaTgrZnobam aum-R vria goneba. mixvda, rom raRacas umalavdnen.

_ Tqvi, raRa, ra moxda? _ muj-lu gu ni wahkra wina jariskacs.

_ viRac waiqca, _ Zlivs amo Rer-Ra jariskacma.

icoda ki, rom is „viRac“ Salva beberaSvili iyo, davidis sayvare-li megobari.

tyvia marjvena ferdSi moxved-roda, gulis aorta gaeglija da marcxena neknSi gamosvloda.

...Svela aRar SeiZleboda. usu-lod egdo miwaze. Tvalebi Riad dar Cenoda.

amxanagebi Semoexvivnen. eldis-agan xmagakmendilebi dascqerod-nen. meTaurma mgloviared daxara Tavi mis winaSe da xelebis saTuTi moZra obiT dauxuWa Tvalebi~.

israel-azerbaijanis saerTaSoriso asociaciis mier, Tel-avivis universitetis diasporis muzeumSi gaixsna me-20 saukunis erT-erTi yvelaze saSineli adamianuri tragediisadmi miZRvnili fotogamofena. sxvadasxva avtorebis mier SemTxvevis adgilze gadaRebul fotoebze naCvenebia azerbaijanis sofel xojaliSi momxdari tragediis msxverplni. soflisa, romlis mcxovrebnic mTlianad iqnen ganadgure-bulni 1992 wlis 25 Tebervlis Rames. im saSinel Rames, somxeTis SeiaraRebulma Zalebma gamanadgurebeli ieriSi miitanes xojalize. oficialuri versiis Tanaxmad, Caxoces 487 mSvidobiani mcxovrebi, 1275 _ xelT igdes, maT Soris qalebi, bavSvebi da moxucebi, romlebic awames. Tebervlis im susxian Rames, SemTxveviT gadarCenile-bi kavkasionis mTiT miemarTebodnen fexiT mezobel azerbaijanSi. isini, vinc ver gauZlo sicivesa da siZneleebs, gzaSi darCnen, _ sasaflaoze, romelsac ewodeba `humanitaruli derefani~.

cocxlad gadarCenili Zalian mcire nawili SeuerTda ltolvilTa milionian armias.

fotogamofenis gaxsna dakavSirebuli iyo xojalis tragediis 21-e wlisTavTan. igi tardeboda saerTaSoriso asociacia `azizis~ mier, heidar alievis saqvelmo-qmedo fondis mxardaWeriT.

saRamos oficialuri nawili daiwyo udanaSaulod daxocilTaTvis miZRvnili locviT, romelic warmoTqva rabi Smuel simantovma.

Tavis mimarTvaSi saRamos monawileebisadmi, absorbciis ministrma sofa land-verma gamoxata didi mwuxareba mTiani yarabaRis omis msxverplTa da sofel xojalis udanaSaulod daxocil mcxovrebTa mimarT.

azerbaijanis mejlisis deputatma fuad muradovma, romelic specialurad am Ro nisZiebisTvis Camovida israelSi, Tavis gamosvlaSi madloba gadauxda israelSi moqmed azerbaijanelTa gaerTianebas warmatebuli da dauRalavi moRvaweobisaTvis, riTac igi did propagandas uwevs samarTlianobas da obieqtur informacias avrcelebs im geopolitikuri situaciis irgvliv, romelSic aRmoCnda azerbaijani da, kerZod, im movlenebze, romlebic mTiani yarabaRis konfliqts exeba.

am ambebTan dakavSirebiT, unda aRiniSnos, rom azerbaijani-dan amosulTa gaerTianeba Sedis yofili sabWoTa kavSiridan repatrirebulTa erT mTlian organizaciaSi _ `blok~, romlis prezidentia (SeTavsebiT) semk-is prezidenti batoni gabriel mirilaSvili.

sityviT gamosvlisas, israel-azerbaijanis saerTaSoriso asociaciis prezidentma, me-17 da me-18 mowvevebis qneseTis deputatma aleqsi milerma ganacxada, rom saWiroa mTelma msofliom gaigos simarTle mTiani yarabaRis konfliq-tis irgvliv da, agreTve, erT milionamde ltovlilze, romlebic sakuTar saxlebSi dabrunebas elodebian.

xojalis tragediis xsovnis saRamoze monawil-eoba miiRes agreTve qneseTis deputatma partiidan ~Наш дом Израиль” faina kirSenbaumma, neTaniis akademiuri kolejis strategiuli gamokv-levebis centris direqtorma _ gadamdgmarma generalma efraim snem da sxvebma.

saqarTvelos ebraelTa msofilo kon-gress saRamoze warmoadgenda misi gen-eraluri direqtori cion aloni.

saRamoze uCvenes dokumenturi filmi, romelic amaRelveblad asaxavs erTaSori so konfliqtis realiebs, romelTa msvlelobaSi adamianebi, e. w. „ideologiuri li derebis“ saameblad, xocavdnen da sa-kuTari sacxovrebeli adg-ilebidan aZevebdnen TavianT Tanatomelebs.

xojalis tragediis gaxseneba israelSi

Page 18: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba1616

erToba

ebrael xalxs bevri lamazi dRe-saswauli aqvs, magram arc erTi maT-gani ise Rrmad araa dakavSirebuli erovnuli Tavisuflebisa da da-moukideblobisaTvis brZolasTan, rogorc fesaxi. saukuneTa manZilze Cvenma xalxma sisxl-xorceulad Sei-yvara fesaxi, rogorc Tavisuflebis simbolo da mTeli suliTa da guliT zeimobda mas gafantulobis qveyneb-Si, nebismier pirobebSi. aTaswlovani bedukuRmarTobis, devnis, damcire-bis, inkviziciis mier wamebis, xoc-va-Jletisa da darbevebis wyvdiadSi ebraelma xalxma saTuTad Semoinaxa Tavis gulSi uSreti siyvaruli da rwmena sionisadmi, Tavisuflebisad-mi. avbedobis Jams Tu SedarebiT iol dReebSi igi yovelTvis gulmxur-valed RaRadebda: „momaval wels ie ruSalaimSi~.

ebraelTa gamosvla egviptidan da Tavisuflebis mopoveba iudaiz-mis mTavari leitmotivia. am ideam sruliad axali mimarTulebiT war-marTa adamianis goneba. adamiani Ta visufali unda iyos yvelasgan, sadac ar unda imyofebodes igi. igi Tavisufali unda iyos yovelg-var socialur viTarebaSi _ ai, ras gvaswavlis Tora: adamiani Seqmnil-ia RvTis msgavsad da amitom misi damoneba ZaldatanebiT Tu nebayo-flobiT abrkolebs mis miaxloebas

gamCenTan da mis mier gamCenisadmi samsaxuris Sesrulebas, _ vinaidan RvTaebrivi ideebis msaxuri SeiZleba iyos mxolod iseTi adamiani, rome-lic Tavisufalia fizikuradac da sulieradac da ar aris mona sxvaTa ideebisa da kanonebisa.

ebraeli xalxi egviptidan gamovi-da ramdenime aTaswleulis winaT da am ambis grandiozulobas dResac ara feri ar mohklebia da, albaT, arc arasodes ar moakldeba. yovelTvis mouyvebian mamebi Svilebs egvipti-dan gamosvlaze, rogorc RvTis mi er miniWebul did bednierebaze. zo-gierT xalxSi SesaZloa gakvirvebas iwvevdes fesaxisadmi Cveni aseTi er Tguleba da mowiweba. marTlac, daismis kiTxva, ratom vdResaswau-lobT ase mTeli kviris ganmavlobaSi eg viptidan gamosvlas? Tavisufali adamianebisaTvis xom imis warmod-genac ki Znelia, Tu rogor SeiZleba iyos adamiani sxvisi mona. aq SeiZleba imanac iTamaSa garkveuli roli, rom egviptidan gamosvlis Semdeg erTi aTaswleulic ar iyo gasuli, rom eb raelebi kvlav satanjvelSi moeqc-nen. marTalia egviptis monobis ms-

gavsi ram aRar ganmeorebula, magram namdvili Tavisufleba warTmeuli hqondaT Cveni xalxis Svilebs mTe-li ori aTaswleulis manZilze. maT umravlesobas Zalian mZime cxovreba hqonda. samSoblos dakargvis Semdeg ebraelebi iZulebulebi iyvnen exeti-alaT sxvaTa qveynebSi da ecxovraT sxva xalxebs Soris. ebraelebs moux-daT mravali devna-Seviwroebis ga-datana. maT neba eZleodaT ecxovraT mxolod gansazRvrul adgilebSi da ekeTebinaT mxolod gansazRvruli saqme, gansazRvruli profesiebis mixedviT. maT ekrZalebodaT swavla. iyo iseTi periodebi, roca maT ar SeeZloT ecxovraT TavianTi ebrau-li cxovrebiT _ evloT sinagogebSi da eswavlebinaT ebrauli religia TavianTi SvilebisaTvis. xSirad isi-ni sakuTar fizikur uSiSroebaSic ar iyvnen darwmunebulni, vinaidan iaraRi ar gaaCndaT da ususurad grZnobdnen Tavs TavianTi mtrebis winaSe.

ebraelebi wlidan wlamde, sa u-kunidan saukunemde dResaswaulobd-nen fesaxs, madlobas swiravdnen gamCens imisTvis, rom gamoiyvana isini egviptis monobidan, da amave dros, evedrebodnen yovlisSemZ les, rom mieca maTTvis WeSmariti Tavisufle-ba da gaexada isini Tavisufal xalxad sakuTar qveyanaSi.

dRes, roca Cven ase bednierad vgrZnobT Tavs sakuTar samSobloSi, Cveni debisa da Zmebis erTi nawili jer kidev galuTSia. amitom vloc-ulobT Cven maTTvisac, amitom Cven, Tavisufali samSoblos Tavisufali Svilebi mainc vimeorebT: momaval wels ieruSalaimSi, da vgulisxmobT, rom momaval wels ieruSalaimSi, erec israelSi gvenaxos yvela ebraeli.

fesaxiCveni dResaswaulebi

erToba16

Page 19: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba17

aprils Cvens qveyanaSi aRiniSneba lag baomeri. lag _ es aris ebrauli an-banis ori asos _ lamedisa da gimelis krebiTi saxe-

li, romelic garkveuli ricxvis _ 33-is gamosaxatad ixmareba. xolo omer qarTulad aris _ Zna. „lag baomer“ niSnavs 33 Znas. fesaxis gasvlidan Toris miRebis dResaswaulamde _ anu SavuoTamde ebraelebi iTvlian 50 naRvlian dRes, didi mwuxarebisaRsaniSnavad, romelic dakavSirebu-li iyo rabi akivas moswavleebis bed-Tan. im Soreul warsulSi 50 dRis daT vlis mizniT, yoveli gasu li dRisaRsaniSnavad Ti vis erT Znas gada-de bdnen xolme gverdiT. gadmocemis Tanaxmad, rabi akivas moswavleTa um-ravlesoba da iRupa bar-qoxbas omeb-Si. da ai, im 50 naRvlian dReSi, rom-lebsac Znis meSveobiT iTvlidnen, gamoeria erTi mxiaruli dRe, rigiT 33-e. am dRes ukavSireben ebraelebis mier ma nis miRebas da agreTve rabi Simon bar-ioxais sikvdils.

rabi Simon bar ioxai miCneulia avtorad cnobili kabalisturi wig-nisa „zohar“. igi daibada galilSi, Cveni welTaRricxvis meore sauku-neSi. amboben, rom rabi akivas hyavda 25 aTasamde moswavle da maT Soris bar-ioxai yvelaze TvalsaCino iyo. igi rabi akivasTan swavlobda 13 wlisganmavlobaSi da Tavisi drois yve-laze didi avtoriteti gaxda.

mogviTxroben, rom erTxel rabi bar-ioxaisTan mivida aTi wlis da-qor winebuli da erTmaneTis mosiy-varule col-qmari, romelTac gayra gadaewyvitaT uSvilobis gamo. rabi bar ioxaim uari ver uTx ra maT ka no -nieri survilis Ses rulebaze, oRond gayris gadawyvetilebaSi ase Ti sa-val debulo muxlic Seitana: col-qmars TavianTi gayris dRe iseTive zeimiT unda aReniSnaT, rogorc Se uRlebis dRe. da ai, qeifis dros qmarma uTxra cols: `mimoavle Tva-li Cvens saxl-kars da rac yvelaze Zvirfasad miiCnio, Tan waiyolie, ma maSenis saxlSi rom dabrundebi~. colma kargad da aTro qmari, daaZi-na da mxevlebs ubrZana sawolianad waeyvanaT misi mSoblebis saxlSi. qmars rom gamoeRviZa, bunebrivia, ikiT xa Tavisi iq yofnis mizezi. maSin colma upasuxa: `Seni neba damrTe Tan gamomeyolebina CemTvis yvelaze

ukeTesi ram, rac ki Cvens saxlSi mo iZebneboda. da ai, agirCie Sen, rameTu ar arse bobs CemTvis Senze ufro Zvirfasi ram~.

col-qmari kvlav miadga rabi bar-ioxais, Tavs gadaxdilis mosaT-xrobad da rCevis misaRebad. rabim maT urCia gadaedoT ganqorwineba da Seudga mxurvale locvas mosiy-varule wyvilisaTvis. misi locvis wyalobiT uSvilo col-qmars Svi-li SeeZina. ase Semoinaxa xalxis mex sierebam rabi Simon bar-ioxais naTeli xsovna.

imperator adrianes periodSi, ebraelebis devnis dros rabi Simon bar-ioxais sikvdili miusajes imis gamo, rom igi romaelTa dawesebu-lebebis winaaRmdeg ilaSqreboda da miuTiTebda, rom es dawesebu-lebebi mxolod romaelTa inter-esebisa da maTi bilwi zraxvebis Sesrulebas emsaxureboda.

sasjeli rom Tavi dan aecile-bina, rabi Simon bar-ioxaim, Tavis vaJTan erTad, gamoqvabuls Se afara Tavi. da iq, ga moq va-bulSi moxda sas wauli: gaCnda masazrdoebeli

Cveni dResaswaulebi

lag baomer

erToba

xe da ankara wyaro. Tormeti weli ga atara mama-Svilma gamoqvabulSi, sadac erT mSvenier dRes maT moes-maT winaswarmetyvelis xma: keisari gardaicvala da misi brZanebebi ga-uq mebuliao.

rabi Simon bar-ioxais mraval ke -Til saqmesa da brZnul gamonaTqva-mebs miawers xalxuri legenda. igigardaicvala meironSi qalaq cfa tis maxloblad. amboben, rom sik v dilis molodinSi igi icinoda da mxiaru-lobda. amitom misi sikvdilis dRe qeifisa da simxiarulis dRe daa miC -neuli, da lag baomeri sanaxevrod dResaswaulad iTvleba CvenSi. yo-vel weliwads uamravi eb raeli iy ris Tavs meironSi rabi bar-ioxais saf-lav Tan _ misi naTeli pirovnebisad-mi Tayvaniscemis niSnad. iq, meironSi, beiT-hamidraSis, anu komentarTa sax lis ezoSi, Toris pativiscemlebi se fer-ToriT xel Si Svidjer Semo-uvlian xolme iqaurobas zeimiT. is-raelis yovel kuTxe-kunWulSi lag baomeri aRiniSneba mxiarulebiT, cekva-TamaSiT, qeifiT, drostare-biT, bavSvebis mi er Wiakokonebis ga- Ca RebiT.

erToba17

erToba

Page 20: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba18

SavuoTi Toris miRebis dResas-waulia. ebrael xalxs sami mTavari dResaswauli aqvs: fesaxi, SavuoTi da suqoTi. SavuoTs ganixilaven ro gorc fesaxis dResaswaulis gagr-Zelebas. Tu fesaxma ebrael xalxs misca Tavisufleba da erovnuli aRiareba, Toris miRebam gadaarCi na igi zneobrivi gaxrwnisa da erovnuli daRupvisagan. Toris miReba sinais mTaze warmoadgens egviptis mo-no bidan ganTavisuflebis sab-oloo dagvir gvinebas. am azrs aviTareben udidesi mekvleva-rebi da ko men tatorebi.

jer kidev Tavisi misiis dasawyisSi, moSe rabeinum gamCenisagan moismina sityve-bi: `roca Sen gaiyvan xalxs egviptidan, Tqven SeasrulebT uflis samsaxurs am mTaze~.

israelebma uflis samsaxu-ris Sesruleba imiT gamoxa tes, rom idgnen sinais mTaze da miiRes Tora Zlieri el -va-Weqisa da TvalismomWre-li sanaxaobis pirobebSi. egviptidan gamosvla da Toris miReba, es iyo mono-bidan fizikuri da sulieri ganTavisufleba.

Toris miRebis dRed aRi-arebulia SabaTi. komentato-rebi amas Semdegnairad xsni an: Rm-Ts rom sxva dRes mieca To-ra ebraelebisaTvis, SeiZleba zogierTebs efiqraT rom, raki SabaTi dasvenebis dRea, am dRes arc Toris Seswavla SeiZlebao. da vinaidan swored SabaTs mox-da Toris miReba, amiT ufalma agrZnobina ebraelebs, rom ara Tu nebadarTuli, ara med saval-debuloc aris Toris Seswavla da gamCenisadmi samsaxuri Sa-baTs.

ebraelebi Toris miRebas dRe saswauloben imitom, rom Toram misca maT patiosnebis, moralisa da samarTlianobis

7. ar imruSo.8. ar iqurdo.9. cru mowmed ar daudge Sens max-

lobels.10. ar miiTviso saxli Seni moyvasisa

da arc sxva rame misi kuTvnili.Tora aris samarTlianobis simbo-

lo. filosofosi haqsli me-19 sauku-nis dasasruls werda: dasavleTis

mTeli istoriis msvlelobaSi Tora iyo is udidesi zari,

romelic mouwodebda sulieri da politiku-ri tiraniis wi naaRmdeg ajanyebisaken. Tora Ta-visuflebas aswavlida Cagrulebsa da Raribebs, dRemde arc erT qvey-anaSi jer ar Seuqmni-aT iseTi konstitucia,

romelic ise izrunebda adamianTa keTildReobi-

saTvis da ise xazgasmiT aRniSnavda mmarTveli wreebis movalebas xalxis winaSe, rogo-ric esaa mocemuli ebraeli xal xis kon-stituciur wignSi _ gansakuTrebiT leve-bis wignSi.

Toris did azrob-riv siRrmeze mogviTx-robs ra bi ieSuas xato-

vani ga moTqma: `mTeli zRvebi rom melnad iqc-nen, mTeli lerwmebi _ kalmebad, ca pergamen-tad da yvela adamiani mwerlad, mainc ver Se-Zleben Toris sibrZnis gadmocemas~.

amdenad, SavuoTis dRe saswauli _ Toris miRebis dResaswauli, wli dan wlamde Segvaxsen-ebs sinaiSi momxdar saoc-rebas, romelmac dasabami misca Cveni arsebobis ma-radiulobas.

Cveni dResaswaulebi

mcnebebi. ai, Toris aTi mcneba, rom-lebic gamCenma misca ebraelebs:1. me var ufali, Rm-Ti Seni.2. numc geyoleba Sen sxva RmerTebi.3. ar daifico tyuilubralod

gamCenis saxeli.4. daicavi SabaTi dRe.5. pativi eci Sens mSoblebs.6. aravin mohkla.

SavuoTi

18erToba

Page 21: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

19

mniSvnelovani TariRebi68 wlis winaT, 1945 wlis 7 maiss,

naSuaRamevis 2 saaTsa da 41 wuT ze Sewyda saomari moqmedebani hitleru-li germaniis jarebsa da mokavSireTa ar miebis Soris, ramac faqtiurad wertili dausva meore msoflio oms. es umniSvnelovanesi momenti aRiniSna patara ceremoniiT safrangeTis qa-laq reimsis erT-erTi saskolo Se-nobis yofil samaswavleblo oTaxSi, sadac moTavsebuli iyo mokavSireTa sakomando punqti evropaSi. ceremo-nias eswreboda ram denime aTeuli kaci, _ maRali Cinis oficrebi da Jurnalistebi, romlebisaTvisac uk ve naTeli iyo, rom isini didi is-toriuli ambis Tanamonawileni xde-bodnen. aq, am oTaxSi sxvebTan er Tad imyofebodnen nacisturi germaniis oficialuri warmomadgenlebi da bWobdnen usityvo kapitulaciaze xelmoweris Sesaxeb.

oTaxis boloSi dadgmul grZel magidasTan erTmaneTis pirispir is x dnen Seurigebeli mtrebi: erT mxa res _ damarcxebuli germaniis sami warmomadgeneli, xolo meore mxares _ sabWoTa kavSiris, amerikis SeerTebuli Statebis, britaneTisa da safrangeTis warmomadgenlebi.

amerikelma generalma bild smitma inglisurad mimarTa germaniis ar-miis _ vermaxtis generaluri Sta bis ufrosis TanaSemwes general io dels: dokumentebi mzadaa xelmosawerad, gsurT Tu ara xelis mowera? brita-nelma oficerma germanulad Targmna smitis naTqvami. iodelma Tanxmobis niSnad Tavi daaqnia. mis gaqvavebul saxeze erTi nakvTic ar Serxeula. man xelis uxerxuli moZraobiT moiqcia TiTebs Sua misTvis gawvdili moo-qrovili avtokalami da xeli moawera kapitulaciis teqsts, romelSic naTqvami iyo: `germaniis SeiaraRebu-li Zalebi usityvod nebdebian gamar-jvebulebs. xval, 8 maiss, 23 saaTsa da 1 wuTze Sewyvetil iqneba yovelgvari mtruli moqmedebani~.

amrigad, 68 wlis winaT damTavrda meore msoflio omi evropis konti-nentze. jer kidev ZalaSi rCeboda omi iaponiis winaaRmdeg, magram misi dasasrulic ukve moaxloebuli iyo.

faSisturi germaniis ganadgure-baSi mniSvnelovani roli Seasrules sabWoTa kavSiris SeiaraRebulma Za- lebma, romlebsac did daxmarebas uwevdnen SeerTebuli Statebis, ing-lisisa da safrangeTis armiebi. mo-kavSireTa mxridan meore msoflio omi iyo yvelaze samarTliani omi ome bis istoriaSi. pirveli msoflio omisagan gansxvavebiT _ es iyo samk-vdro-sasicocxlo omi, Seurigebeli omi, romelic ar SeiZleboda dam-

Tavrebuliyo dazavebiT. aq sasworze iyo Segdebuli erTis mxriv, mTeli msoflios xalxTa bedi, xolo meores mxriv _ hitleruli germania.

mokavSireTa gamarjvebam daamsx-vria adolf hitleris barbarosuli gegmebi.

gasuli 68 wlis manZilze bevri ram Seicvla msoflioSi, romelic maSin faqtiurad amerikis SeerTebulma Statebma da sabWoTa kavSirma gain-awiles erTmaneTSi.

bloba umTavresad mSvidobiani gziT. am qveynebis absolutur umravleso-baSi Zalaufleba gadavida samxedro pirebis xelSi, romlebic ekonomikur politikas warmarTavdnen Tavian-Ti interesebis Sesabamisad, amas ki umetes SemTxvevaSi Sedegad mohyva meurneobis daqveiTeba da masobrivi siRatake. Cvens periodSic ki, mesame

sabWoTa kavSirisaTvis omisSemd-gomi wlebi iyo didi gamarjvebisa da agreTve imedgacruebis periodi. er-Tis mxriv _ sabWoTa kavSiri gada iqca msoflios meore zesaxelmwifod, romelmac SeinarCuna batonoba aR mo-savleT evropaze da SeiZina mra vali sateliti mesame samyaros qveynebs Soris. xolo meores mxriv _ dasavle-Ti qveynebis komunisturma partiebma ver gaamarTles moskovis imedebi da ver gadaiqcnen mniSvnelovan Zalad, marqsistuli Teoriis prognozebis miuxedavad. komunisturi blokis qveynebSi, maT Soris sabWoTa kavSirSi gabatonebuli saxelmwifo marTvis sistema ar Seefereboda arc ekono-mikis ganviTarebis moTxovnebs da arc pirovnebis Tavisuflebis huma-nur kanonebs. komunisturi samyaro gayofili iyo or did socialistur saxelmwifod _ sabWoTa kavSiri da CineTi. CineTis saxalxo demokrati-uli respublika kulturuli re vo-luciis ganxorcielebis Semdeg daad-ga sul sxva gzas, romelic TandaTan aSorebda mas komunizmisagan.

omis Semdgom periodSi yvelafer-ma aman gamoiwvia sabWoTa kavSiris daSla. mesame samyaros 100-ze metma xalxma moipova erovnuli damoukide-

samyaros asobiT milion adamians emuqreba SimSili da es martooden amindis kaprizebis brali rodia...

Cvens raionSic Seicvala mdgo-mareoba meore msoflio omis Semdeg. ingliselebma da frangebma datoves axlo aRmosavleTi da TavianTi adg-ili dauTmes damoukidebel saxel-mwifoebs. erTimeoris miyolebiT, regionSi Seiqmna ocze meti arabuli saxelmwifo. omisSemdgom periods miekuTvneba ebraelTa saxelmwifos aRorZineba maTs istoriul miwa-wy-alze. Cven viciT, Tu ramdeni sisxlis fasad gvizis israelis damoukide-blobis mopoveba da misi dacva.

meore msoflio omSi, yvela xalx-ebs Soris yvelaze didi msxverpli gaiRes ebraelebma. eqvsi milioni eb raelis sicocxle Seiwira germa-nul ma nacizmma.

axla Cveni valia _ marad gvaxso-vdes brZolis velze dacemulebi, isi ni, romlebic ocnebobdnen, magram ver eRirsnen mSobliuri saxelmwifos Seqmnas. garkveuli TvalsazrisiT, is-raeli maTi samSobloc aris, rameTu arsad ise TavgamodebiT ar ibrZvian maTi xsovnis ukvdavsayofad, rogorc israelSi.

T.m.

germaniis mier kapitulaciaze

xelis mowera

19erToba

Page 22: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba20

megobrobis talRaze

kongresis delegacia TbilisSi

20erToba

saqarTvelos ebraelTa msoflio kon-gresis delegacia oficialuri samdRiani vizitiT ewvia saqarTvelos dedaqalaqs gasuli wlis 7 dekembers. delegacias xelmZRvanelobda kongresis prezidenti gabriel mirilaSvili. delegaciis wev-rebs, romelTa Soris iyvnen kongresis xelmZRvanelobisa da TanamdgomTa war-momadgenlebi da biznesmenebi, saintere-so da konstruqciuli Sexvedra hqondaT

orive mxarisaTvis saintereso biznespro-eqtebi da dasaxes maTi ganxorcielebis gzebi. kerZod, gadawyda, rom Seiqmnas biz nes palata, ori qveynis ekonomikuri urTierTobis ganviTarebisaTvis da saqa-rTveloSi israelis biznesmenTa mxridan invecticiebis gazrdiaTvis.

gansakuTrebiT unda aRiniSnos kong-re sisa da saqarTvelos mTavrobis mo-laparakeba TbilisSi daviT baazovis sa xelobis ebraelTa eTnografiuli mu zeumis restavraciis, iqauri saloca-vebis remontis, ebraelTa sasaflaoebis

movla-patronobisa da maT garSemo dam-c veli kedlebis Semovlebis Sesaxeb.

kongresis prezidentma gabriel mi ri - laSvilma da israelis yofilma el Cma sa -qarTveloSi, kongresis TanaTavmjdo ma-rem SabTai curma madloba gadauxades b-n biZina ivaniSvils gulTbili miRebisa da ebraelTa Temze zrunvisaTvis da Ta vis mxriv aRuTqves, rom kongresi usasyid lod gadascems saqarTvelos Tavisi kom piute-ruli jgufis mier damuSavebul kompleq-sur saganmanaTleblo programas „on lain“.

manmade ki, gabriel mirilaSvili, Sab-Tai curi da jamlet xuxuaSvili Sexvdnen israelis elCs saqarTveloSi iuval fukss. delegaciis wevrebma saqmis kursSi Caayenes b-ni elCi vizitis miznebsa da amo canebze. Tavis mxriv elCma aRuTqva sruli mxardaW-era, vizitis warmatebiT Ca tarebisTvis.

vizitis meore dRes, xanuqis Semoma-val saRamos Tbilisis did salocavs,

kongresis delegaciis wevrebTan erTad, ewvia saqarTvelos premier-ministri. ja-maaTma didi sixaruliT miiRo Zvirfasi stumrebi. ba tonma biZina ivaniSvilma dRe saswauli mi uloca da warmatebebi usurva ebrael xalxs. manve aanTo xanuqis pirveli sanTeli.

Tavis gamosvlaSi premer-ministrma xazi gausva, rom qarTvel da ebrael xal-x Ta mravalsaukunovan megobrobas vera-vin da veraferi ver miayenebs Crdils.

sapasuxo sityviT gamosulma kongre-sis prezidentma gamoTqva rwmena, rom qar Tveli da ebraeli xalxebis tradici-uli urTierTsiyvaruli axlo momavalSi kidev ufro gaZlierdeba.

saRamoze aRiniSna, rom ekonomikuri darRvevebisTvis saqarTvelos sapatim-roSi sasjels ixdis ori ebraeli pati ma-ri. kongresis gansakuTrebuli mecadine-obis Sedegad, erTi maTgani ukve ganTavi-suflda, xolo meores ganTavisuflebis dokumntacia mzaddeba. am cnobas damswre sazogadeba kmayofilebiT Sexvda

vizitis mesame dRes saqarTvelos pre-mi er ministrma, b-ma biZina ivaniSvilma sadili gamarTa, saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis delegaciis sapativ-ce mod. sadilze miwveulTa Soris iyvnen semk-is prezidenti, vice prezidentebi da TanaTavmjdomareebi, kongresTan ar-sebul qarTvel ebrael qalTa msoflio asociaciis saqarTvelos filialis xe-lmZRvanelebi.

saqarTvelos mTavrobis meTaurTan Sex vedris dros gamoikveTa azri, rom Se iqmnas mxareTa erToblivi proeqtebi biznesis, mecnierebis, kulturis da me-di cinis ganviTarebis sferoebSi.

damdeg gazafxulzedagegmilia msof-lioSi cnobili rabinebis viziti saqarT-veloSi da maTi umaRles doneze miReba. gaTvaliswinebulia, rom sasuliero pi-rebis vizits semk-i gauwevs koordina cias.

Sexvedris monawileebma miuloces jamlet xuxaSvils semk-is TanaTavmjdo-maris maRal postze daniSvna.

israelSi gamomgzavrebis win, qarT-vel ebraelTa did salocavSi, kongresis delegaciis kidev erTi Sexvedra gaimar-Ta, sadac Temis aqtivistTa jgufma Se-mo itana winadadeba, rom gadaxalisdes saqarTveloSi kongresis warmomadgen-loba da misi xelmZRvanelis postze da -a saxeles david baluaSvilis kandida-tura.. david baluaSvili erTxmad iqna arCeuli saqarTveloSi kongresis warmo-madgenlobis Tavmjdomared. arCeul iqna agreTve warmomadgenlobis 10 wevri.

kongresis delegacias Tbilisis ae-ro portSi Sexvedrisas da iqidan gamoci-le bisas, Tan axlda sapatio eqskorti.

david baazovi profesori

saqarTvelos premier-ministrTan biZina ivaniSvilTan da mTavrobis wevrebTan. ilaparaka ra saqarTvelosa da israels Soris ekonomikuri urTierTobis ganvi-Tarebis momavalze, batoni ivaniSvili Seexo israelSi amosul qarTvel ebrael biznesmenTa perspeqtivebs saqarTveloSi kapitaldabandebaTa saqmeSi. man dama-jereblad Tqva, rom am sferoSi iqmneba uaRresad xelsayreli da damaintere-sebeli pirobebi. delegaciis wevrebis gansakuTrebuli yuradReba miipyro mis ma gancxadebam imis Sesaxeb, rom „biz nes-menebs, romlebsac gaRebuli aqvT gar-kveuli xarjebi proeqtebSi, romelTa gan xorcieleba, maTgan damoukidebeli ama Tu im mizezis gamo, ver moxerxda, uk lebliv aunazRaurdebaT danaxarji. maT SeuZliiaT miiCnion, rom es danaxarji Cadebuli aqvT sabanko angariSze.

Sexvedris monawileebma ganixiles

Page 23: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba21

kiTxva: ratom ar eWmevaT ebraelebs Roris xorci?es kiTxva me didi xania mitrialebs Tav Si. me TviTon araebraeli var, vaJa maz miSvili, gorSi

vcxovrob. Zalian bevri ebraeli megobari myavs. Tqven Jurnals didi interesiT vkiTxulob, roca ki xelSi Camivardeba. vici, rom ar damzardebiT, Zvirfaso redaqciav, pasuxis gacemaze.

Cems bavSvobaSi qarTveli mezoblebis gan gamigonia, rom am akrZalvis mizezi Sem dgomSi mdgomareobs:

roca ebraelebi qristes awamebdnen da mis gafufqvas apirebdnen, Rorma maduRari wyliT savse did gobs niCviri wamosdo da mTeli wyali gadaRvarao. roca davvaJkacdi, Cemi ebraeli

Tanakurselebi meubnebodnen: ebraelebis qveyanaSi Zalian Zlieri sicxe iyo da Roris Wama misi didi cximianobis gamo agvekrZalao.

gTxovT, miTxraT, am ori versiidan ro melia swori. da kidev erTi saerTo Txovna maqvs: Tu did SromasTan da finansur xarjebTan ar aris dakavSirebuli, iqneba Tqveni Jurnali

cotaoden qristian qarTvelebsac gamogvigzavnoT, Cven Zalian gvainteresebs Tqveni israeluri yofa-cxovrebis gacnoba. Cven xom erTad Sezrdilebi varT. me ukve 65 wels vuaxlovdebi.

pasuxi: Tqvens SekiTxvaze, Tu romeli versiaa swori ebraelebisaTvis Roris xorcis akrZalvaze, pasuxi aseTia:arc erTi da arc meore! jer erTi, mec nierebam daamtkica, rom qriste ebra elebs ar uwamebiaT. meore, ebraelebs civ qveynebSic

ekrZalebaT Roris xorcis Wama, da umTavresi is gaxlavT, rom ebraelebs marto Roris Wama ki ar ekrZalebaT, aramed, agreTve bevri sxva cxovelis xorcisac, da es damokidebulia ara maT cximianobaze, aramed sxvadasxva garegan da fiziologi ur niSnebze. ebraelTa wminda wignSi _ To raSi anu moSes xuTwigneulSi pirdapir aris naT qvami:

`elaparakeT israeliSvilebs ase: ai, cxov elebi, romelTa Wamac SegiZliaT de damiwaze arsebuli yvela pi-rutyvidan: yoveli pirutyvi, romelsac orad gapobili da RrmaWriliani Cliqi aqvs da, romelic icoxneba, is WameT. magram es ar WamoT mcoxnavTagan da wyvilCliqianTagan: aqlemi _ imitom, rom coxniT ki icoxneba, magram Cliqi orad gapobili ara aqvs, arawmindaa is TqvenTvis. da Safani, imitom, rom coxniT icoxneba, magram Cliqi orad gapobili ara aqvs, arawmindaa is TqvenTvis. da kurdReli, imitom, rom coxniT ki icoxneba, magram orad gapobili Cliqi ara aqvs, arawmindaa is TqvenTvis. da Rori, imitom, rom Cliqi ki aqvs orad gapobili, magram coxniT ar icoxneba, arawmindaa is TqvenTvis~, da a.S. („Tora qarTul enaze ebraul teqstTan erTad“, sameulis Targmani, erTtomeuli, gv. 280)

rac Seexeba Tqvens Txovnas Cveni Jurnalis zogierTi qristiani qarTvelebi-sTvisac gagzavnis Sesaxeb, amaze davfiqrdebiT. ma namde ki, getyviT, rom misi moZieba SesaZlebelia Tbilisis sauniversiteto da sajaro biblioTekebSi, salocavebsa da ebraelTa saTemo (joinTis) saxlSi.

Jurnalis redaqcia

gvekiTxebian vupasuxebT

Jurnal „erTobas“ redaqciisa da sazogadoebrivi sabWos personali TanagrZnobas ucxadebs Jurnalis saredaqcio kolegiis wevrs (saqarTveloSi), ebraeli xalxis erTgul megobars irma abaSiZes, sayvareli bebiis

rusudan wereTlis gardacvalebis gamo.

oTxi Tvis win baT-iamis sakoncerto darbaz `auditorium-Si~ Catarda didi koncerti, romelic mieZRvna pianistisa da pedagogis liana kaJilot-qoenis SemoqmedebiTi moRvaweobis 45 wlisTavs.

saRamo gaxsna iubilaris qaliSvilma _ kompozitorma xana ajiaSvilma (or-iehudis konservatoriis dereqtorma), manve ga akeTa moxseneba lea (liana) kaJilotis cxovrebisa da moR-vaweobis 45-wliani gzis Sesaxeb.

saRamo-koncertze Sesrulebuli iqna mocartis, beThove-

nis, Subertis, grigis, al. maWavarianis, ruben kaJilotis (lea qoenis Zma) nawarmoebebi, romlebsac asrulebdnen iubilaris moswavleebi da aRzrdilebi, 6 wlidan adreuli axalgazrdobis asakamde, romelTa Soris arian israelis armiis jariskacebi.

klasikuri musikiT gamowveul sasiamovno gancdebSi ganvlo emociebiT damuxtulma orma saaTma.

q-n lianas moswavleebma sanimuSo dakvriT daadastures TavianTi maswavleblis didi pedagogiuri xelovneba. yovli nomris dasasruls ismoda mquxare aplodismentebi da mo wo-nebis SeZaxilebi.

koncertis monawileebi erTmaneTze ukeTesad ukravdnen, magram gansakuTrebuli mowoneba daimsaxures norCma da-Zmam miri (8 wlis) da uzi (10 wlis) bardanaSvilebma. maT ukve etyo-baT kargi genis memkvidreoba (maTi mama soso bardanaSvilia).

aRfrTovanebis gancda da sasiamovno gaoceba gamoiwvia dam swreTa Soris Tamar naTliaSvilis mier Sesrulebulma Sopenis `fantazia _ eqspromtma~.

koncertis damTavrebamde darbazSi igrZnoboda xelovnebiT gamTbari, amaRlebuli atmosfero da yvavilebis surneli es iyo liana kaJilotis kidev erTi gamarjveba.

koncerti Catarda kongresis egidiT.sima janaSvili

kongresis egidiTliana kaJilotis brwyinvale gamarjveba

Page 24: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba22

saqarTvelos mecnierebaTa akademiasTan arsebuli qa-rTul-ebraul urTierTobaTa asociaciis erT-erTi da-maarsebeli da misi prezidenti, david baazovis saxelobis saqarTvelos ebraelTa eTnografiuli muzeumis direqto-ri, kavkasiis fondis prezidenti, msoflio saxelis mqone mecnieri _ profesori givi RambaSiZe saqarTvelos ebrae-lobisa da israelis didi megobari da qomagia.

jer kidev saqarTvelosa da israels Soris oficialuri diplomatiuri urTierTobis damyarebamde (1995 w.) mravali wliT adre, igi, akademikos andria afaqiZesTan erTad, saT-aveSi edga saxalxo diplomatias, romlis meSveobiTac gaido samomavlo urTierTobis xidi Cvens or qveyanas Soris. givi RambaSiZe iyo am xidis konstruqtoric da mSenebelic.

givi RambaSiZis dauRalavi da Seupovari brZolis Sedegad, 1992 wels aRdgenil iqna saqarTvelos ebraelTa eTnografi-uli muzeumi, romelic 1951 wels daixura komunisturi re Jimis zegavleniT. ganaxlda gamocema muzeumis Sromebi-sa, romlebic, ZiriTadad, eZRvneba qarTveli ebraelebis istoriisa da kulturis Seswavlas.

b-ni givi RambaSiZis aqtiuri monawileobiT damyarda na-yofieri TanamSromloba israelsa da saqarTvelos Soris hu manitarul mecnierebebSi; mas fasdaudebeli wvlili mi uZRvis qarTvel da ebrael xalxebs Soris tradiciuli me gobruli urTierTobis Semdgomi gaRrmavebisa da ganmt-kicebis saqmeSi.

yovelive amis gamo, da imis gamoc, rom igi semk-is erTgul TanamdgomTa Soris imyofeba, saqarTvelos ebraelTa msof-lio kongresis xelmZRvanelobam, kongresis prezidentis gab riel mirilaSvilis meTaurobiT, gadawyvita profesor givi RambaSiZis dajildoeba kongresis umaRlesi jildoTi _ oqros medliT.

kongresma Tavisi Rrma pativiscema b-n givi RambaSiZisadmi imiTac gamoxata, rom mas es jildo gadaeca ZiriTadad mis-admi miZRvnil xalxmraval RonisZiebaze, romelic sami Tvis win gaimarTa Tel-avivis JurnalistTa saxlis did dar baz Si.

am istoriul RonisZiebaze stumar-maspinZlebma kongre-sis TanaTavmjdomared arCeva miuloces cnobil sportul komentators, Tbilisis sportul radio „ja-ko“-s xelmZR-vanels, mravali sasaxelo titulis mflobelsa da sazogado moRvawes b-n jamlet xuxaSvils.

imave saRamoze farTod aRiniSna gamoCenili mecnierisa da mkvlevaris daniel xananaSvilis mier moZiebuli, qarTveli ebraelebis cxovrebisadmi miZRvnili masalebis (qarTuli presis istoriuli gamocemebidan) udidesi mniSvneloba qar Tvel ebraelTa istoriisa da qarTul-ebraul urTi-er TobaTa SeswavlisaTvis _ momxsenebeli prof. Salva wi wuaSvili. am masalebs ukavia saqarTvelos ebraelTa eT-nog rafiuli muzeumis Sromebis mTeli me-8 tomi, 800-mde gverdiT. masalebi daamuSaves, redaqtireba gaukeTes da ga mosacemad moamzades mecnierebma _ Salva wiwuaSvilma da gerSon ben-orenma.

P.S. profesori givi RambaSiZe 10-mde qveynis mier ward-genilia mSvidobis nobelis premiaze. aRsaniSnavia, rom dReisaTvis mis kandidaturas ukve dauWira mxari 6.300-ze metma pirovnebam.

ori Tvis win gamoica daviT baazovis sa-qarTvelos ebraelTa istoriis muzeumis `Sro mebi~ VI I I tomi (Tbilisi, 2012, 782 gv., ga-mom cemloba `artlainsi~), romelic mTlianad eZ Rvneba cnobili qarTveli ebraeli mecnierisa da pedagogis, saqarTvelos mecnierebaTa aka-demiis qarTul-ebraul urTierTobaTa asoci-aciis gamgeobis wevris _ daniel xananaSvilis (1933-2005) xsovnas.

tomSi gamoqveynebulia daniel xananaSvi-lis arqivSi daculi, saqarTvelos gasabWoe-bamde gamocemuli qarTuli da rusuli Jur-nal-gazeTebis mixedviT ebraelobisa da qar-Tul-ebraul urTierToba Sesaxeb anotirebuli

profesor givi RambaSiZes - kongresis oqros medali

bibliografia, romelic gamosacemad moamzades doqtorma Salva wiwuaSvilma (israeli) da do-qtorma gerSon ben-orenma (wiwuaSvilma, israeli).

`Sromebi~ V I I I tomis gamomcemelni arian:saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis

saministro, s.s.i.p daviT baazovis saqarTvelos ebraelTa istoriis muzeumi: qarTul-ebraul urTierTobaTa asociacia; `kavkasiis fondi~; asiriologTa, bibleistTa da da kavkasiologTa sazogadoeba; saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresi.

saredaqcio kolegia: j. ajiaSvili, d. baazovi, g. ben-oreni, z. davaraSvili, i. davidi, z. kiknaZe, e. mamisTvalovi, T. mamisTvalovi-kezeraSvilisa, g. mircxulava, m. RambaSiZe, S. wiwuaSvili.

aw gansvenebulma daniel xananaSvilma Catare-buli kolosaruli samuSaoTi Zegli daidga, vi-naidan am wignis gamocemiT axali etapi daiwye ba saqarTvelos ebraelTa da qarTul-ebraul ur TierTobaTa istoriis SeswavlaSi.

profesori givi RambaSiZe`Sromebis~ redaqtori

kongresis monawileobiT

Page 25: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba23

ramdenime Tvis win sapatio Tbili-se lis wodeba miekuTvna israelisa da saqarTvelos ebrael da qarTvel er Ta brwyinvale warmomadgenels, b-n jamlet xuxaSvils. vinc ar uwyis, gacnobebT, rom igi aris saqarTvelos tele-radio mauwyeblobis sportu-li komentatori, JurnalistTa saer-TaSoriso federaciis wevri, Tbili-sis `maqabis~ kalaTburTelTa gundis mTavari mwvrTneli da prezidenti, sportul radio `ja-kos~ genera-luri direqtori, saqarTvelos spor tis sasaxlis bavSvTa ufaso sa kalaTbur To skolis direqtori, gazeT `kalaTburTi+~ mTavari re-daqtori, qarTvel ebrael qalTa msof lio asociaciis saqarTvelos warmomadgenlobis mesityve, ga ze-Tis `Jami erTobisa~ damfuZnebe li, sa zogado moRvawe, qarTul eb rauli Temis aqtiuri moRvawe, sa qarTvelos damsaxurebuli mwvrTneli, sapatio policieli, Rirsebis ordenisa da olimpiuri komitetis or denis ka-valeri, da kidev: sapatio Tbi liseli.

miukerZoebeli mkiTxveli dame-Tan xmeba, rom es, egzomi vrceli Ca-monaTvali erTi kacisaTvis sak ma-risze uf ro metia, magram aq mTavari ar miT qvams. mTavari isaa, rom jamlet xuxaSvili originaluri, TviTmyofa-di, araCveulebrivi adamiania, rac mis pirovnul TvisebebSi vlindeba: igi keTilsaxieri; keTilmosurne; ke Tilismyofeli; keTilsindisieri; gulqarTli, maSasadame, Rirseuli pirovnebaa. bunebrivi niWiTa da eqvs aTeulze meti wliT dabrZenebuli Rir seul-gamorCeuli jamlet xuxaS-vili yvelgan siyvarulis, Zmobisa da siTbos mTesveli, WeSmaritad naRdi kacuri kacia. didad ganswavluli, eru direbuli, oratorul xelovne-bas dauflebuli batoni jamleti Tavisi ganumeorebeli, xaverdovani xmiT momxibvlelad da sainteresod STambeWdavad warmarTavs sportul Sejibrebebs radio da telemayure-belTaTvis. man kargad icis, rom sit yva aris didi RvTiuri iaraRi da energetikis matarebeli, amitom yo-velTvis frTxilobs, ras ityvis da rogor ityvis. brwyinvaled flobs ra qarTul enas sxva enebTan erTad,

jamleti igulisxmeba da „ko“-Si, ki _ kote.

moWarbebuli siyvaruli aqvs jam-let xuxaSvils istoriuli samSoblo israelisa da aseve misi meore samS-oblo saqarTvelosadmi, q. Tbili-sisadmi, sadac daibada, aRizarda, profesionalad Camoyalibda da gul anTebuli iRvwis, raTa Tavisi wvlili Seitanos qveynis aRmSeneb-lobis saqmeSi.

dabolos, minda aRvniSno, rom jam let xuxaSvilis es jildo qar-T veli da ebraeli erebis ZirZveli megobrobis kidev erTi gamoxatu le -baa. Cveni winaprebis sanaqebod unda iTqvas, rom ebraelebs saqar T veloSi Tavi stumrad arasodes ug vrZniaT. amis analogi msoflios arc erT qve -yanaSi ar moipoveba da Cveni valia momaval Taobebsac gadavceT es tra -dicia.

batono jamlet, pativcemul Tbi-lisels, gilocavT sapatio Tbilise-lis Zvirfas jildos, gfaravdes RmerTi!

daviT kurtaniZesocialur-ekonomikur mecniere-

baTa saerTaSoriso akademiis akademikosi, profesori, niu-iorki

kargad acnobierebs imasac, rom ena ara marto komunikaciis saSualebaa, aramed masSi gancxadebulia eris is- toria, eris msoflaRqma da azrov-nebis wesi.

msoflioSi gavrcelebuli spor-tis yvela saxeobis siRrmiseuli cod na da mexsiereba, Seudarebeli emociuroba, msaxioburi niWi STambe-Wdavs xdis mis reportaJebs sportis sxvadasxva saxeobebSi. saSurvelia mi si megobroba TiToeul sportsmen-Tan. uamravi megobari hyavs saqarT-velosa da mTel msoflioSi.

maxsendeba Cveni pirveli Sexvedra q. moskovSi. sastumro „sportSi“ vcxov robdi Cems axlobelTan, cno-bl moWidavesTan, mravali titulis mqone msoflio CempionTan, aw gar -dacvlil koba kurtaniZesTan. sa Ra-mos sastumros restoranSi vax S mi-saTvis Sesulebi SeveswariT spor-t smenTa jgufs, baton jamlet Tan erTad, romlebic aRniSnavdnen leg-endaruli fexburTelis, aleqsandre CivaZis ssrk saukeTeso fexburTelad aRiarebas. Tu ar vcdebi es iyo 1980 weli. rasakvirvelia, SevuerTdiT da lazaTiani qeifiTac damamaxsovra Tavi sworupovarma batonma jamletma.

zemoaRniSnul da sxva kidev mrava-li dadebiTi Tvisebebidan minda ga -movyo Tavisi maswavleblebisadmi siy-varuli da pativiscema. gansakuT re-biT aRsaniSnavia saqveynod cnobil, baton kote maxaraZis xsov ni sad mi misi faqizi damokidebuleba. mrav-lis mTqmelia sportuli radio „ja-ko“-s saxelwodebis gaSifvra. `ja“-Si

jamlet

xuxaSvili

_ sapatio

Tbiliseli

Page 26: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba24

visac mkerdSi adamianis guli ucems, vinc erTxel mainc auRelvebia tkbil-mware fiqrs samSoblo qveynis bed-iRbalze, vinc icis fasi sxvaTa gadasarCenad Caferflili axalgaz-rda sicocxlisa, _ ar SeiZleba mow-iwebisa da Tayvaniscemis grZnobiT ar ganimsWvalos, roca fexs daadgams xaifis samxedro sasaflaos WiSkris zRurblze.

mnaxvelis Tvalwin gadaSlil ve-eberTela farTobze, lamazad mo-

ardaviwyeba gmirebisa

SoTa papisimedovidaRupvidan 30 wlisTavTan dakavSirebiT

pirkeTebuli bilikis orive mxares, erTi-meoris gverdiT, erTnairi for mis saflavis qvebiT, erTnairi postamentebiT mxedruli wesrigiT ganisveneben xalxis samsaxurSi dam-aSvrali jariskacebi. maTi saflave-bi cocxal yvavilnarSia Cafluli, nairfer yvavilnars xasxasa mcenareTa gazonebis mwvane sartyeli amSvenebs. da roca am mSvenieri walkotis aRqmas erwymis azri gmirTa ukvdavebis Ses-axeb, ase ggonia, es sasaflao ki ara, _ samoTxis baRia. sxvaTa sicocxlis gadasarCenad daRupulma mravalma vaJkacma daido aq mudmivi samyofeli. magram amjerad, Zvirfaso mkiTxvelo, minda mogiTxroT am Taviseburi `sa-moTxis baRis~ erT-erT binadarze.

SoTa papisimedovze, romelic gmiris sikvdiliT daeca 27 wlis asakSi, 1982 wlis 2 oqtombers, israeli ja-riskacebiT savse avtobusze teror-istTa avazakuri Tavdasxmis dros, libanis qalaq aleis maxloblad.

SoTa papisimedovi saqarTvelos dedaqalqSi daibada 1955 wlis 3 marts. Tbilisis 67-e skolis dam-Tavrebis Semdeg, umaRles saswavleb-elSi ganagrZo swavla. pirveli kursis studneti iyo, roca mSoblebTan da ZmebTan erTad, israelSi amovida. es iyo 1973 wels. aq daamTavra man xai-fis teqnionTan arsebuli sainJinro

saswavlebeli gamoyenebiTi fizikis ganxriT. aqve gaiara savaldebulo samxedro samsaxuri da xaifis uni-versitetSi daiwyo muSaoba sabanko sistemaSi, ucxouri valutis mimo-qcevis sferoSi. gansakuTrebuli niWisa da SromaSi gamoCenili unari-anobis gamo, igi male daawinaures pasuxsageb Tanamdebobaze.

1980 wels SoTam colad SeirTo Tavisi gulisswori lali beberaSvi-li, libanis operaciis dros daRu-puli gmiris _ Salva beberaSvilis da. saamayo siZem beberaSvilebis dam wuxrebul ojaxSi sixarulis sxivi Seitana. yvela sxva sikeTesTan erTad, SoTas iSviaTi garegnuli silamazec amSvenebda.

lalis da SoTas male vaJi SeeZinaT da avneri (mamis sanTeli) daarqves. erTmaneTTan Sexmatkbilebul lamaz wyvils cxovrebac lamazi hqonda: mdidrulad da faqizi gemovnebiT mowyobili sakuTari samoTaxiani bi na, avtomanqana, kargi samsaxuri. Sesan-iSnavi reputacia, angelozissadari pirmSo _ meti raRa sWirdeba ori wlis SeuRlebul axalgazrda col-qmris bednierebas. mets, albaT, TviTonac aRar inatrebdnen, Tuki SerCebodaT es bedniereba.

...1982 wlis pirvel oqtombers, moklevadian samxedro samsaxurSi myofi rezervis jariskaci SoTa papi-simedovi ordRiani SvebulebiT dab-runda ojaxSi. im paraskevs da SabaTs, Cveulebisamebr, ewvia stumrad Tavis mSoblebs. Cveulebriv mxiarulobd-nen, maslaaTobdnen. aravis eWvic ki ar Sehparvia, Tu ra ubedurebas um-zadebda bedi bednierebis RimiliT momRimar mzeWabuks. mxolod misi pirmSo _ 11 Tvis avneri iqceoda uc-naurad. uCveulod dadardianebuli da gaRizianebuli bavSvi Jinianad ekv-roda mamas da aravisTan ar uSvebda. ai, ra gviambo SoTas dedam _ inJinerma frida mamisTvalovma: `saerTod, ro ca bavSvi CemTan hyavT, Cems mets aravis ar ekareba xolme. im dRes ki ise gajiutda, Semoxedvac aRar un-doda CemTvis. sul mamas exuteboda da roca kibeze Cavacile, maSinac ar mimiSva arc TavisTan da arc mamasTan~.

meore dRes, im sabediswero kvira diliTac, ro ca lalim kiriaT eli-azaramde mi acila samxedro nawilSi mimavali meuRle, patara avneri Tav-ga modebiT ebRauWeboda mamas da av-tobusSi Cajdomas ar anebebda. iqneb pawia gulma ugrZno, rom mamamiss im avtobusidan Tavisi fexiT Camosvla aRar ewera... igi daiRupa teror-istebTan brZolaSi.

5 oqtombers umcrosi serJanti SoTa papisimedovi mxedruli didebiT dakrZales xaifis samxedro sasaf-laoze, Tavisi colisZmis _ Salva be -beraSvilis saflavidan ramdenime metris daSorebiT.

Tamar kezeraSvili

24erToba

Page 27: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba25

udidesi gulistkiviliT iwereba es werili, radgan moulodneli da warmoudgeneli iyo CvenTvis meir zizovis esoden udroo gardacvale-ba, gardacvaleba yvelasaTvis sayva-reli, mudam saqmiani da iniciativiani profesionali adamianisa.

50 wlis asakSi Sewyda meir zizovis sicocxle...

1962 wels vanSi dabadebuli, 11 wlis asakSi israelSi adis sacx-ovreblad. ortis teqnikumis (kbilis teqnikis specialobiT) damTavrebis Semdeg meiri `cahalis~ jarikacia _ go lanis diviziaSi, paraSutistad, ufrosi leitenantis CiniT da 1982 wels libanis omSi monawileobs. sru liad axalgazrda, 23 wlis asakSi, igi q. lodis samoqalaqo Tavdacvis ufrosis Tanamdebobazea, Semdeg jer israelis absorbciis saministrosTan arsebuli sabWoTa kavSiris qveynebis axali repatriantebis absorbciis programebis koordinatoria, Semdeg ki israelis federalur profkavSir-Tan arsebuli axali repatriantebis absorbciis koordinatori. parale-lurad, bar-ilanis universitetSi socialur mecnierebaTa fakulte-tze swavlobs.

meir zizovi 32 wlis asakidan mu -Saobas iwyebs `joinTis~ xaziT, ro-gorc socialuri da saTemo prog-ramebis specialisti: centraluri da dasavleT ukraina, Sua aziis qvey - nebi, saqarTvelo, azerbaijani, samx-reT ruseTi _ ai, im regionebis ara -sruli CamonaTvali, sadac meir zi-zovi `joinTis~ warmomadgenlobis xel mZRvanelad muSaobda. meir zizovi _ q. kievis solomonis saerTaSoriso universitetis sapatio doqtori, q. ki evis 15 aTasiani `xesed avoTis~ sa-patio wevri, meir zizovi _ Rirsebis ordenis kavaleri. yvelam kargad vi -ciT, raoden Rrma mowiwebasa da mad-lierebas iwvevs `joinTis~ titanuri Sroma, romelsac badebs siyvaruli da dedamiwaze TiToeuli ebraelis bedze zrunva. isic kar gad viciT, Tu raoden nayofieri iyo da ramden siaxlesa da Temis gan viTarebisaTvis saWiro proeqts da edo saTave da war-matebiT ganxorcielda meir zizovis saqarTveloSi mu Saobis periodSi anu 1997-1999 da Semdeg 2002-2004 wlebSi. es wlebi bevria dReebis asaT vlelad, cotaa imisaTvis, rom ada mianma qmedebiTa da pirovnuli

TvisebebiT gansakuTrebuli pativ-iscema, gamorCeuli siyvaruli da, rac mTavaria, didi avtoriteti daimsaxuros xalxSi. meir zizovma es SeZlo. mis mier sa qarTvelos ebrau-li TemisaTvis me tad nayofierad gatarebuli es wlebi yvelanairad esadageboda da amarTlebda sayov-elTaod cnobil gamoTqmas: „icxovro _ niSnavs icxovro sxvebisTvisac~, da, ai ratom: am wlebSi uSualod meir zizovis monawileobiT gaixsna saq velmoq me do centrebi (xesedebi) saqarTve los sxvadasxva regionSi (gor Si, qu TaisSi, baTumsa da onSi), ebraelTa kulturul-saganmanaT-leblo fon di, axalgazrduli or-ganizacia `hileli-Tbilisi~, Seiqmna klubi `26 saukune~, cekvis ansambli `ionaT haSalomi~, ibadeboda Cveni siamayis sagani _ Tbilisis ebrauli saTemo saxli, iqmneboda sabavSvo programebi, qalTa organizacia ̀ lea~, da kidev ramdeni ram...

Zvirfaso meir! gvjera Seni naRva-wi maradiuli simxnevisa da siCauqis Tanamdev Zalad darCeba Cveni Temis istorias, radgan Sen gviCvenebdi, rom sicocxle ganuwyveteli wins-vla unda iyos. Sen daamtkice, rom sicocxle, iseve rogorc igav-araki, sigrZiT ki ar fasdeba, aramed Sinaar-siT. da Tu Jan-Jak rusos sityvebiT vityviT, im adamianma ki ar icocxla metxans, vinc mravali weli moiyara, aramed iman, vinc metad igrZno si-cocxle. Sen, Seneburi sikeTisa da

silamazis maradiuli flobis niWiT, unariTa da sulieri ltolviT em-saxurebodi saqmeebs yvela Cvenganis megobari iyavi. Sromobdi, iRwvodi da bednieri iyavi imiT, rom xalxi Se niT kmayofili iyo, icodi, rom Seni namoqmedari erTguli samsaxuris brwyinvale SedegiT gvirgvindebo-da. mxolod aqtiuri sicocxlis siy varulis grZnoba ganiWebda im sa ocar energias, yvelas rom ganacv-ifrebda. da kidev, Seni ganuyreli Tvi seba: Rimiliani, Tbili, mSobliu-ri Sexvedra. ar iSurebdi Zalasa da

daxarjuli guli da dauxarjavi sicocxle...

25erToba

energias imisaTvis, rom Cveni Temi yofiliyo erTiani da Zlieri. Sen ori samSoblos namdvilad Rirseuli Svili iyavi! SenTan erTad siarulis ar gveSinoda, Tamamad mogyvebodiT!

Sen, cxovrebisa da moRvaweobis aRmavlobis periodSi sruliad mo-ulodnelad waxvedi Cvengan, magram Sennairebs advilad ar iviwyeben. swored SenisTanebze uTqvams israel poet numi Semers: `...Tu cicaboze gimsxvrevia xeliT sali klde, ar ga ifiqro, rom Caivlis igi ukvalod. im qvebisagan Sen rom sTlidi ase sa-TuTad, iqneb aSendes kvlav `mikdaSi~ Zvelis sanacvlod~.

dauviwyaro meir! arian adami-anebi, romlebic mudmivi xsovnis savanes euflebian da gansakuTrebul grZnobas vatarebT maT mimarT. ra sivrce da ra droc ar unda idges Cvens Soris, miT umetes maSin, roca isini cocxlebi aRar arian. Sen aseT gamorCeulTa ricxvs ekuT vni!

zaira davaraSvili

kongresi da misi prezidenti g. mirilaSvili Rrma

gulistkiviliT ganicdian

meir zizovis

gardacvalebas, romelic erTxans semk-is generalur

direqtorad muSaobda.

xsovna

Page 28: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba26

sporti

es arCeva aris didad sasixarulo ambavi mTeli Cveni TemisTvis, gansa-kuTrebiT _ sportsmenebisTvis.

aseTi maRali statusi TavisiT ar mosula: gansakuTrebul fizikur

kongresis naamagari da aqtivisti gabi mixaeli (mixelaSvili)arCeul iqna israelis karates organizaciis Tavmjdomared!

monacemebTan erTad, es ganapiroba misma didma niWierma, bejiTma swav-lam da dauRalavma Sromam.

Tavisi profesiuli momzadebiT, gabi mixaeli aris umaRlesi rangis saerTaSoriso mwvrTneli karateSi, aris institut vingeitis kursdam-Tav rebuli, damTavrebuli aqvs ag-reTve maRali rangis generalur di-reqtorTa kursebi sportis sferoSi, aris erovnuli msaji karateSi. umaR -lesi ganaTleba miRebuli aqvs mosko-vis sportis institutSi.

droTa ganmavlobaSi gabi mixelaS-vilma, rogorc israelis karates war-CinebulTa Soris centralurma war-momadgenelma, mdidari gamocdi leba daagrova organizaciisa da marTvis sferoSi da didi wvlili Seitana pro-fesiuli srulyofis da wesebulebaTa Seqmnis iniciatorobisa da organi-zebis, agreTve, kon ferenciebis da sxva sportul RonisZiebaTa mowyo-bis saqmeSi, is raelis karates gaer-Tianebis Car CoebSi, amave dros, 6 wlis ganmavlobaSi iyo institut

vingeitis karates instruqtorTa kursebis mTavari xelmZRvaneli da didad gamoirCeoda mizanswrafuli, nayofieri muSaobiT. da a. S. da a. S.

gabi mixaelma SesaniSnavad gamo-

iCina Tavi, agreTve, sportul Seji-brebebSi, rogorc israelSi, aseve saerTaSoriso arenaze karateSi:

9 wlis ganmavlobaSi iyo israe-lis Cempioni; israels warmoadgenda samjer msoflio Cempionatze da Svi-djer _ evropis Cempionatze. oqros medlebi daimsaxura saerTaSoriso arenaze _ aziisa da italiis Ria Cem-pionatebze da slovakiis Cempionatze.

rogorc wlis saukeTeso sports-mens, miRebuli aqvs saxelmwifos prezidentis premia.

axal Tanamdebobaze arCevamde, ga bi mixaeli iyo israelis nakrebis mwvrTneli, jer WabukTa nakrebi-sa, xolo Semdeg _ mozrdilebis. 2004 wlidan dRemde ki israelis gafarToebuli nakrebis (Wabukebsa da mozrdilebSi) umaRlesi rangis mwvr Tneli iyo.

gabi mixaeli kargadaa cnobili mTe li msoflios karates moyvar-ulTa da gulSematkivarTa Soris, rogorc erT-erTi saukeTeso mwvrT-neli. bolo dros am sferoSi man gamosca wigni „SejibrebiTi brZolis Teoria“, romelic ramdenime enaze gamoica da didi popularobiT sarge-blobs, rogorc sportsmenTa, aseve rigiT mkiTxvelTa sazogadoebaSi.

mimdinare martis Tvis dasawyis-Si TurqeTSi gamarTul uvropis Cem pionatSi gabi mixaelma israelis sportul nadavls SesZina oqros da brinjaos medlebi karateSi. da im momentSic, roca Cveni Jurnali is tam beboda, batoni gabi axal-axal war matebebs aRwevda eilaTis Seji-brebebze.

mTeli Tavisi profesiuli da spor tuli aRmavlobis gzaze ga bi mi xaels (mixelaSvils) Tansdevda kongresisa da misi pre-zi dentis b-n gabriel mirilaS-vilis moralur-materialuri mxar daWera. amjeradac didi yu radRebiT adevnebs Tvalyurs b-ni gabrieli mis winsvlas da ulo cavs morig gamarjvebebs.

karates msoflio organizaciis mTavari mdivani ulocavs gabi mixaels axal Tanamdebobas

israelis karatistTa delegacia evropis Cempionatze

Page 29: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba27

`me ar vici profesia, romelic imaze faqiz formebs da ufro wminda zneobas moiTxovdes, vidre Teatri~ _ aRniSnavda deni didro!

diax! wminda zneobas moiTxovs Teatri da amitomac didia misi roli xalxTa, erTa urT-ierTdakavSirebisa da TanamegobrobisaTvis, miT umetes, qarTveli ebraelobisaTvis, romel-mac Semoinaxa qarTuli kulturis, xe lovnebis didi siyvaruli da misadmi nostalgiac.

albaT, amitomac iyo xalxmravloba 2013 wlis 13 Tebervals, baT-iamis auditoriumSi, sadac furimis SemobrZaneba vizeimeT.

bevri stumari salocavidan, `megilaT es-Te ris~ mosmenis Semdeg moiCqaroda kargi speq taklis molodinSi. mayurebelisTvis kar gad nacnobi iyo mono-speqtaklis avtori da reJisori, SesaniSna vi msaxiobi nana be-raZe-ianovskaia, israelSi dad gmuli speqtak-liT _ `firosmani~.

q-ni nana beraZe Tbilisis Teatraluri in s titutis kursdamTavrebuli, cnobili xe lovanis Salva gawerelias studenti da asis tenti, xolo SemdegSi masTanve moRvawe, 10 wlis manZilze ufrosi maswavlebeli iyo Teatralur institutSi, sadac studentebs msaxiobis ostatobaSi axelovnebda.

paralelurad damTavrebuli aqvs sareJi-soroc. igi 9 welia israelSi imyofeba da msa xioburi ostatobiT, mSvenieri xmiT da sa-siamovno tembriT did siyvaruls imsaxurebs.

nana beraZis mier aRniSnul mono-speqtak-lis dadgmas (misive sityvebiT rom vTqvaT) api robebda poet nana SabaTaSvilis mSvenieri leq sebi, ris scenaze speqtaklad gadatanis idea 5 weli guliT dahqonda msaxiob qals.

nana SabaTaSvilis lirikul-filosofiuri leqsebis aRqma yvelasaTvis advili rodia, magram nana beraZis mier am leqsebis scenaze didostaturad aJRerebam yvelasaTvis gasage-bi da gulSi Camwvdomi gaxada.

saRamo originalurad da simbolurad dai-wyo. speqtakls emociurobas hmatebda kargad SerCeuli da Serwymuli klasikuri musika. speqtaklis xangZlivoba sul 50 wuTi iyo, mis-iT gamowveulma aJiotaJma ki did xans gastana.

darbazSi xelovnebis mSvenieri naperwklebi anTebuliyo. SesaniSnavi, madlierebis sityviT gamodis saRamos mTavari gmiri qalbatoni nana SabaTaSvili. igi madlobas uxdis damswre sazogadoebas da saRamos organizatorebs, gansakuTrebiT ki nana beraZes.

Cveni sazogadoebis mravalma TvalsaCi no wevrma TavianT gamosvlaSi gamoxata sa Ramos mniSvneloba. didxans gaismoda madlieri sit-yvebi didi niWiT dajildovebuli ori nanas _ poet nana SabaTaSvilisa da msaxiob nana beraZis mi sa marTiT.

sima janaSvili

ukve erTi welia, rac xolonSi mifrac Slomos quCis 100 nomerSi mdebare salocav `mugrabSi~ Seiqmna Toris Semswavlel qarTvel ebrael qalTa gaerTianebuli wre, romelsac xelmZRvanelobs, rabaniTi dina SamelaSvili. mas gverdSi udganan baT-iam-xolonSi moqmedi Toris Semswavlel qalTa jgufebi raia wiwuaSvilisa da luba xundiaSvilis xelmZRvanelobiT.

rwmenisa da adaT-wesebis damcvel qalebs `mugrabis~ salo-cavis xelmZRvanelobam sru liad usasyidlod gamouyo oTaxi TavSeyrisaTvis, sadac Toris gakveTilebTan erTad yovel roS xodeSs xvdebian. Tvis dasawyisis am tradiciul zeimze ikiTxeba Tehilimi, divrei Tora, ebrauli sim Rerebisa da cekva-TamaSis TanxlebiT, uxvi tkbili sufriTa da mxiaruli ganwyobiT, rac damswre mlocvelebs did siamovnebas aniWebs.

roS xodeSis aRmniSvnel jgufs xelmZRvanelobs q-ni guguli le viaSvili da qalTa mcire jgufi leila kakiaSvilis, manana mix-aelis, gulo wiwuaSvilis, izolda krixelisa da nana ajiaSvilis SemadgenlobiT.

jgufi sakuTar Tavs Tavad afinansebs. mlocvelTa Semowiru-lobis meaTedi xmardeba saqvelmoqmedo saqmianobas.

qalTa wris ZiriTadi daniSnulebaa axalgazrda dedebis dain-tereseba da rwmenis gaZliereba.

* * * uCveulod didi mxiaruleba da xalxmravloba SeiniSneboda

adaris Tvis pirvel SabaT sa Ramos da kviras xolonis ki riaT Sa-reTis, neoT raxelis da ben-gurionis qarTvel ebraelTa salo-cavebSi. mTeli msoflios ebraelebTan erTad xoloni ebraeli xalxis gamarjvebis did dResaswauls _ furims zeimobda.

sakarnavalo tanisamosSi gamowyobili bavSvebi sixaruliT Semohfenodnen qalaqs, irgvliv ismoda sazeimo melodiebi, cekva-vdnen dedofal esTeris tansacmelSi gamowyobili norCi gogonebi, mordexai cadikis Wkua-gonebiT mojadoebuli ymawvilebi.

sazeimod gamowyobili mamakacebi da qalebi sixaruliT miiC-qarodnen salocavSi `megilaT esTeris~ mosasmenad. am dResTan dakavSirebiT aucilebeli micvebis SesrulebisaTvis _ „miSloax manoT“-isaTvis.

adaris Tvem mxiaruleba da xalisi moutana bavSvebs, mozr-dilebs ki didi fusfusi da saqmianoba. ojaxebSi gvianobamde gr-Zeldeboda mxiaruloba. furims dResaswaulobda ebraeli xalxi, maT Soris xolonis qarTveli ebraeloba.

* * *gasul TveSi baT-iamis mifal hapaisis sakoncerto darbazSi

gaimarTa SesaniSnavi saRamo-prezentacia istoriul mecniereba-Ta doqtoris, eTnograf zoia jinjixaSvilis axlad gamocemuli wignisa `ebraelebi da saqarTvelo, diaspora, Tu...~

saRamos organizatorma q-nma lea krixelma gza dauloca istoriuli xasiaTis kvlevas. wigni mokled mimoixila q-nma zizi SafToSvilma. am wignis irgvliv sakuTari mosazrebebi gamoTqves profesorma Salva wiwuaSvilma, publicistma izolda krixelma.

sityviT gamomsvlelTa rigebSi iyvnen Jurnalisti nugzar janaSvili, mecnierebaTa doqtori boris CaCanaSvili, eqimi david qoeni, poeti sima janaSvili.

dasasrul, q-nma zoia jinjixaSvilma madloba gadauxada saRa-mos organizators _ lea krixels da damswre sazogadoebas.

adgilebidan gvatyobineben

sima Tavdi kongresTan arsebul qarTvel ebrael qalTa asociaciis Tavmjdomaris moadile

xolon - baT-iami

kulturis ambebi

Page 30: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba28

* * *`icnobdeT Tqven Svilebs~ _ ager ukve oTxi welia,

q-ni lea krixeli am proeqtiT sazogadoebas acnobs Cveni Temis qarTvel eb raelTa mowinave Svilebis cxovrebasa da moRvaweobas, maT miRwevebs.

q-n leas keTilSobilebasa da aqtiurobaze lapa-rakobs is dauRalavi Sroma, romelsac is Tavisi re-spodentebis mikvlevaSi, maTi biografiuli cnobebis SegrovebaSi, wlis bolos Semajamebeli, didi sazeimo saRamos CatarebaSi xarjavs.

STambeWdavi, lamazi da SesaniSnavad dagegmili iyo 2012 wlis 30 dekembers, baT-iamis kulturis saxlSi Catarebuli saRamo, romelic saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis mfar velobiT gaimar-Ta. 580 adgilian darbazSi teva ar iyo.

sazeimo saRamos eswrebodnen Cveni Temis farTo inteligen cia, kongresis warmomadgenlebi, parla-mentis da municipali tetebis wevrebi, proeqtSi mo nawileTa ojaxebi. saRamo mihyavda lea krixels.

darbazi ovaciebiT Seegeba am saRamos organi-zatoris mier wardgenil 20 mowinave axalgazrdas, maTi biografiuli monacemebisa da moRvaweobis aRnusxvas, rasac Tan axlda Sesabamisi video-klipe-bis Cveneba.

am lamaz saRamos ufro met xibls hmatebda Cveni Temis xe lovnebis cnobili muSakebis damsaxurebuli

qoreografebis SoTa wveni-aSvilis da Tamaz ciciaSvi-lis mocekvaveTa ansamb le-bis cecxlovani da narnari cekvebi, laTinoamerikuli cekvebis Semswavleli jgu -fisa da momReral maia ver-Zeulis gamosvlebi.

* * * axalgazrda gabi ofiris saxeli saqarTvelodan

modis. igi Cveni TemisaTvis kargad nacnobi ojaxis, do-qtor iakov da magu li efremaSvilebis (ofiris) vaJia.

es ojaxi soxumidan israelSi 1972 wels amovida. patara gabi maSin 6 wlis iyo, dRes ki Cvens winaSea mowinave fizikosi, bar-ilanis univesitetis kursdam-Tavrebuli, gamomgonebeli Tavdacvisa da teqnol-ogiebis sferoSi, msoflio mniSvnelobis ramdenime patentis mqone _ 46 wlis Camoyalibebuli fizikosia. man 2012 wels mniSvnelovani gamogonebisaTvis daim-saxura `motorolas~ prizi: `wlis yvelaze saukeTeso gamogoneba nomeri pirveli~. es gamogoneba pirdapir kavSirSia qveynis TavdacvasTan da kavSirgabmulobas-Tan. amitom amaze dawvrilebiT ver visaubrebT.

bar-ilanis universitetis damTavrebis Semdeg axalgazrda fizikosi garkveul wlebSi cxovrobda saqarTveloSi da iq yofnis periodSi samjer, sxva-dasxva dros, aswavlida saqarTvelos umaRles sas-wavleblebSi _ sainJinro teqnologias.

gabi ofiri 90-ian wlebSi muSaobda kompania `hait-ekSi~, sa dac asrulebda kompaniis mTavari mrCevlis movaleobas. amJamad gabi ofiri muSaobs umaRlesi teqnologiebis kompania `motorolaSi~.

gabi ofiris saxiT, Cvens Tems hyavs mowinave axal-gazrda fizikos-gamomgonebeli, amasTanave mfrinavi, romelic asrulebs Sida saqveyno da sazRvargareTis reisebs. mas aqvs tradiciuli ebrauli ojaxi.

gabis meuRle, q-ni dvora, daxelovnebuli fizio-Terapevtia. xelmZRvanelobs 3 did klinikas. maT erTaderT qaliSvils gavlili aqvs israelis armiis `SiruT leumis~ oTxwliani samsaxuri, miRebuli aqvs `warCinebuli jarisqalis~ wodeba. amJamad igi bar-ilanis universitetis iuridiuli fakultetis pirveli kursis studentia.

ormoc welze metia, rac lea sapiri saqarTvelodan isra elSi amovida mSoblebTan erTad da dasaxldnen kiriaT aTaSi. saSualo skolis damTavrebis Semdeg swavla gaagrZela umaRles saswavleb-elSi. leas weris niWi pataraobidanve aRmoaCnda. werda leqsebs, moTxrobebs, Canaxatebs da aqveynebda gazeT `ali aSi~. droTa gan-mavlobaSi, roca ivriTs zedmiwevniT da e ufla, gadawyvita gamoeca wigni `mefis asuli da yvavili~, romelic gamoica 1997 wels. male mas meore wignic mihyva `mefis asuli CineTidan~. gavida dro da lea kvlav uSvebs momdevno wigns saxelwodebiT `qarTuli kerZe-bi~, romliTac avtorma sazogadoebas gaacno qarTuli kerZebis saidumloeba. am lamazad gaformebulma wignma bevris ojaxSi daido bina da didi saxelic mouxveWa avtors. lea sapiri dros uqmad ar kargavs da mkiTxels axarebs axali wigniT `adon agoral~. roman-Si aRwerilia Cveni Temis cxovreba saqarTvelosa da israelSi. radganac avtori soxumSia gazrdili, igi didi gulistkiviliT aRwers iq datrialebul tragedias da mogviTxrobs devnilTa mZime cxovrebaze. swored am wignis prezentacias mieZRvna saRamo, ro-melic qalbaton saida eliSakovis TaosnobiT gimarTa qvar-sabaSi, qarTul kafe-restoran `xaWapur deda~-Si. aq naxavdiT israelis yvela kuTxidan CamosulT. nacnobebi gulTbilad esal mebodnen erTmaneTs, ucnobebi ki axal nacnobebs iZendnen. maspinZlis gulux-voba lamazad gawyobili magidebisa da mravalsaxeobis xaWapurebis mixedviTac igrZnoboda. amasTan erTad musikosis mier klarnetze Sesrulebuli qarTuli melodiebi, rac iq myofTa ganwyobas mxiaru-lobas hmatebda. maT, vinc ukve moaswro wignis SeZena da wakiTxva, ilaparakes avtoris niWierebisa da im mraval amaRelvebel detalze, rac wignSia aRwerili.

qalbatonma lali manaSerovma avtors axali wignis gamocema miuloca. es is lali manaSerovia, romelmac satelevizio gadacema `master Sef~-Si miiRo monawileoba da qarTuli kulinaria gaacno Cvens qveyanas.

* * *mkiTxvels minda gavacno musikaluri ansambli `vertigo~. ansam-

blSi gaerTianebulia 16 niWieri axalgazrda, romlebic mRerian da ukraven sxva da sxva musikalur instrumentze. ansamblis xelmZR-vanelia mario, romelsac partniorobas uwevs robi janaSvili. igi maTi prodiuseric aris. ansambli 2006 wels Camoyalibda da mokle droSi didi saxeli moixveWa. maT miRwevebi hqondaT televiziaSic. marios da Sai gagulaSvilis Sesrulebulma simReram telewamyvan xana laslos gadacemaSi pirveli adgili aiRo. ansambli miwveuli iyo rusulenovan telegadacemaSi mecxre arxze `sem sorok~-Si. ans-ambls ukve oTxi diski aqvs gamocemuli. ansambls iwveven ojaxur wveulebebze, rogorc israelSi, agreTve qveynis farglebs gareTac.

mariom, miuxedavad imisa, rom bavSvobidanve etrfoda musikas, mainc daamTavra umaRlesi saswavlebeli. ukravs gitarasa da pi-aninoze. yvelaze saintereso is aris, rom ansamblisTvis TviTon wers teqstebsa da musikas. ansambli yovel weliwads mo nawileobas iRebs eilaTSi gamarTul saerTaSoriso koncertze, romelic eZRvneba saqarTvelo-israelis megobrobas. ansamblis ocneba ki saqarTvelos monaxuleba da qarTveli xalxis winaSe gamosvlaa.

* * *israelSi stumrad imyofeboda qarTveli Jurnalisti, mwerali

da sazogado moRvawe _ qalbatoni leila nodia. miuxedavad imi-sa, rom axal wels saqarTveloSi Tavis ojaxis wevrebTan erTad unda Sexvedroda, paata iosebaSvils uari veRar uTxra da axal wels Crdi loeTSi macxovrebel qarTvel ebraelobasTan erTad saqorwilo darbaz `mileniumSi~ gamarTul dResaswaulze saRamos CvenTan erTad Sexvda.

paata iosebaSvilisa da misi samegobrosaTvis, tradiciulad, yovel axal wels imarTeba aseTi saRamoebi da amitomac daarqves „megobrebis saRamo“, radgan yovel wels Cven saaxalwlo magidas amSveneben saqarTvelodan Camosuli stumrebi.

leila nodiam saCuqrad gadmogvca mis mier Sedgenili da ga-mocemuli wigni, romelSic Sinaarsianad aqvs aRwerili misi TvaliT nanaxi da gancdili.

izolda moSiaSvili

xaifa

Page 31: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba29

diasporis qveynebidan gvatyobineben

aSS, niu-iorki

mixael roketliSviliakademikosi

niu-iorkis qarTvel ebraelTa salocavSi gaimarTa Semo-qmedebiTi gaerTianeba `TarbuTis~ wevrTa sxdoma. sxdoma gaxsna Cveni salocavis mSeneblobaSi erT-erTma aqtiurma monawilem, amJamad aRniSnuli gaerTianebis xelmZRvanelma b-nma ilia iosebaSvilma. man sTxova salocavis prezidents b-n soso patarkaciSvils, rom sxdomis monawileebisaTvis mo-eTxro Tu ratom SeiniSneba bolo dros sazogadoebriv-kul-turul RonisZiebaTa Catarebis sferoSi Seferxebebi, maSin, roca aqamde niu-iorkis salocavi yovelTvis gamoirCeoda aseTi saRamoebis Catarebis didi aqtivobiT. b-n iosebaSvi-lis Txovnas mxari dauWires „TarbuTis“ sxva wevrebmac.

batonma soso patarkaciSvilma SekiTxvis pasuxad ga-nacxada, rom salocavis biujeti am bolo dros sakmaod Sem-cirda, ris gamoc man saWirod miiCnia amis Sesaxeb ecnobebina biznesmenebisTvis, raTa, sakuTari survilisamebr, garkveu-li Tanxa gaeRoT Semowirulobis saxiT, aucilebeli xarjeb-is dasafarad.

b-nma s. patarkaciSvilma, Tavis mxriv aRniSna, rom didi xania salocavSi ar mogviwvevia sxvadasxva dargis special-istebi, romelnic salocavSi Caatarebdnen saerTaSoriso donis leqciebs da saubrebs, CvenTvis mniSvnelovan Temati-kaze, da rom saWiroa am sakiTxsac mieqces yuradReba.

sxdomis monawileebma yuradReba gaamaxvi les imazec, rom karga xania ar mowyobila eqs kursiebi, mniSvnelovani Zeglebisa da istoriuli adgilebis dasaTvaliereblad.

sityviT gamosulebma xazi gausves, rom rac SeiZleba droze unda mieqces yuradReba am sa kiTxebs da miRebul unda iqnas saWiro zomebi mdgomareobis gamosasworeblad.

zemoaRniSnul sxdomaze gamarTulma seriozulma msjelo bam da TviTkritikam sasurveli Sedegi gamo iRo. am ambidan erTi Tvis Semdeg salocavis gamgeobis (prezidenti _ soso pa tar kaciSvili), qalTa komitetis (Tavmjdomare la mara eliSakovi) da gaerTianeba „TarbuTis“ erToblivi ZalisxmeviT, Seiqmna literaturul-SemecnebiTi period-uli gamocema „sa va ne“, romlis xelmZRvanelad arCeulia literaturisa da kulturis moRvawe irakli krixeli. imedia, rom es axali iniciativa karg Sedegs moitans. amis erT-erTi utyuari garantiaa is faqti, rom gamocemis kon-sultantad arCeulia cnobili beletristi, saerTaSoriso klasis Jurnalisti da kinokritikosi oTar sefiaSvili.

* * *mTeli Cveni TemisaTvis, mTeli ebraelobisa da ag reT-

ve qarTveli erisaTvis usayvarlesi mwerlis, mTargmnelis, didi poetisa da didi adamianis _ jemal ajiaSvilis udrood wasvlam am qveynidan Rrma gu lis tkivili gamoiwvia niu-iork-is qarTulenovan mosax le obaSi. am gu listkivilisa da misi Seudarebeli pi rovnebisadmi uRrmesi pativiscemis niSnad Caiara j. ajiaSvilis xsovnisadmi miZRvnilma saRamom, rome-lic salocavis darbazSi gaimarTa salocavis gamgeobisa da saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresTan arsebuli qarT-vel ebrael qalTa niu-iorkis filialis Tavmjdomaris _ la-mara eliSakovis iniciativiT. saRamoze vrceli moxsenebebiT gamovidnen profesori SoTa mordexaSvili da mwerali da sazogado moRvawe oTar sefiaSvili. momxseneblebma farTod mimoixiles jemal ajiaSvilis mier ganvlili saxelovani Semo-qmedebiTi gza, misi sworupovari literaturuli Sedevrebi da is fasdaudebeli Rvawli romelic mas miuZRvis qarTuli da ebrauli literaturis winaSe. rogorc momxseneblebma, ise sityviT gamosulebma gamoTqves didi guliswuxili j. ajiaS-vilis gardacvalebis gamo da aRniSnes, rom misi unikaluri SemoqmedebiTi memkvidreoba misi saxelis maradiuli ukvdave-bis sawindaria.

xsovnis saRamos wiTeli zoliviT gasdevda damswre sazoga-doebis udidesi siyvaruli da pativiscema am didi erisSvili-sadmi.

qarTveli ebraelebi kanadaSi Camovidnen 70-iani wlebis dasawyisSi, maT Soris erT-erTi pirvelTagani iyo Cemi ojaxi. Tavdapirvelad torontoSi viyaviT qarTveli ebraelebis mxolod sami ojaxi. dasawyisSi Zalian gagviWirda enis barieris gamo, radgan inglisur enas ar vflobdiT. kidev ufro mZime mdgomareoba iyo umaRlesi ganaTlebis mqone specialistebisTvis _ rogoricaa maswavleblebi, eqimebi, inJinrebi da sxva, radgan maT adgilobrivi kvalifikacia sWirdebodaT, profesiis mixedviT samsaxuris saSovnelad. me piradad ganaTlebiT qimikosi var da ver movnaxe CemTvis Sesaferisi samuSao, amitom damWirda erTi wliT kolejSi swavla, profesiuli gadamzadebisaTvis. mxolod da mxolod mas Semdeg SevZeli samsaxuris gamonaxva bankSi.

dResdReobiT torontoSi cxovrobs qarTvel ebraelTa 60-ze meti ojaxi, maTi nawili Camovida saqarTvelodan, xolo nawili _ israelidan. ramdenadac vici, yvelani kargad moewyvnen aq, cxovrebis donis mixedviTac da adgilobriv mosaxleobasTan urTierTobiTac. Cemi Taobis xalxi (me ukve samoc wels gadavabije) umTavresad misdevda da misdevs

kanada, toronto

lili kakoSvili

bizness. maT Tavidanve es mimarTuleba airCies. umTavresad dasaqmebulebi arian iseT sferoebSi, romlebic saiuveliro warmoebas exeba, rogoricaa oqro-vercxlis nivTebis damzadeba calke an Zvirfasi qvebiT da maTi gayidva. zog adgilebSi isini calobiT ewevian maT gayidvas, zogan ki sabiTumo vaWrobas misdeven. zogs eleqtro saqonlis maRazia aqvs. maTi Svilebi ki swavliT arian dainteresebulni. axalgazrdebs Soris Sex-vdebiT eqimebs, stomatologebs, iuristebs, arqiteqtorebs,

29erToba

Page 32: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

Cven erTmaneTTan Sexvedris saSualeba gveZleva umTavre-sad qorwilebSi, bar-micvebsa da baT-micvebze, briT-milasa da iubileebze.

vinaidan qarTvel ebraelTa raodneoba torontoSi mcirea, amitom axalgazrdobis umravlesoba ojaxebs qmnis rus an evro-puli warmoSobis ebraelebTan. Cven yvelam viciT, rom qarTve-li ebraeloba cnobilia stumarTmoyvareobiT, gulTbilobiT da adamianTa mizidvis una riT. amitom, Zalian iolad daamyares Cvenebma urTierToba italiidan, ruseTidan, CineTidan, in-doeTidan da msoflios sxva kuTxeebidan Camosul xalxebTan.

inJinrebs da ekonomistebs. TiTqmis yvela maTgani dakavebu-lia sakuTari ojaxiTa da samsaxuriT. Tu cota Tavisufali dro mainc rCebaT, am dros isini uTmoben TavianT bavSvebs. bavSvebi sxvadasxva saxis wreebSi arian Cabmuli: musika, ba-leti, tanvarjiSi, karate, fexburTi, xokei da sxv. ase rom, xandazmulebica da axalgazrdebic sakmaod arian dakavebulni TavianTi ojaxiTa da saqmianobiT da TiTqmis aRar rCebaT dro erTmaneTTan urTierTobisaTvis. darwmunebuli var, rom qarTveli ebraelebis ojaxebi, ufro urTierToben TavianT TanamSromlebTan da mezoblebTan, romelTa Soris mravlad arian rusi ebraelebi.

zaira davaraSviliistoriis mecnierebaTa doqtori

saqarTvelo, Tbilisi

kongresTan arsebuli qarTvel ebrael qalTa msoflio aso ciaciis (Tavmjdomare Tamar mamisTvalovi) saqarTvelos filiali Tavisi arsebobis TiTqmis 10 we liwads iTvlis. aso-ci aciis sxva sazRvargareTis filia le bisagan gansxvavebiT, sa-qar Tvelos filialis xelmZRvanelobaSi eb ra elebTan erTad moRvaweoben, agreTve, qarTveli qalbatonebi. da swored es warmoadgens am filialis didi warmatebis erT-erT winapiro-bas, rogorc ebraeli da qarTveli xalxebis unikaluri mego-brobis simbolo.

filialis prezidenti eva babalaSvili-xuxaSvili, vice-pre-zi dentebi naTela patarkaciSvili, nato kvan taliani da am orga-nizaciaSi gaerTianebuli sxva did bunebovani qalbatonebi erT-maneTze lamaz, amaRe l ve bel, saintereso, siyvaruliT gamTbar saRamoebs sTa vazoben sazogadoebas. uamrav dasamax sovrebel saRamos mudmivad eswrebian da aqtiur monawileobas iReben Cve-ni qveynis TvalsaCino qarTveli da ebraeli mamuliSvilebi.

ukve ramdenime weliwadia asociaciis saRamoebi kote max-araZis erTi msaxiobis TeatrSi imarTeba, romelic didi veriko anjafaraZis siyvarulisa da pativiscemis niSnad mis saxels atarebs _ „veriko“.

filialis warmomadgenlebs, maT „daqiravebul xmas“ jam-let xuxaSvils erTi wuTiTac ki ar aviwydebaT Seaxsenon dams-wreT, Tu vis scenaze iwveven TavianT sapatio stumrebs, an romel qveyanaSi mdebareobs mTavari ofisi im saTavo organi-zaciisa, romlis organul nawilsac es filiali warmoadgens.

Tavis bolo Sexvedraze asociacias mowveuli hyavda gamo-

Cenili qarTveli momRerali paata burWulaZe _ qar Tvelma banma didi warmatebiT moiara msoflios udidesi saopero centrebi, romelTa scenebzec sayovelTaod cnobili partie-bi aqvs Sesrulebuli. vfiqrobT, didi momRerlis metad mokle daxasiaTebac ki SeuZlebelia Cveni Jurnalis formatSi.

paata burWulaZis TaosnobiT, saqarTveloSi daarsebulma udedmamo da mSoblebis mzrunvelobas moklebul bavSvTa fond-ma „iavnana“, dRemde mravali keTili saqme gaakeTa _ aseTi kate-goriis bavSvebs bavSvoba daubruna, Zalian bevr maTgans binebi SeuZina, stipendiebi dauniSna. romeli erTi CamovTvaloT.

ai, am Temebze, am sakiTxebze iyo saubari im saRamos, romel-Sic, rogorc yovelTvis, darbazidanac bevri mo na wileobda, iyo SekiTxvebi, mofereba da pativiscema di di momRerli-sa da qvelmoqmedis mimarT. gansakuTrebiT unda aRiniSnos msoflioSi saxelganTqmuli qarTveli banis damokidebuleba ebraelebisadmi da misi roli Cveni mravalsaukunovani mego-brobis gaRrmaveba-ganmtkicebaSi, momavali Taobebisadmi gada-sacemad. amitomac iyo metad Tbili, siyvaruliTa da pativisce-miT gajerebuli misi mogonebebi israelSi asul Tu aq darCenili ebraeli megobrebisadmi. sulganabuli usmenda damswre sazoga-doeba mis mogonebebs israelSi Catarebuli koncertebis Sesaxeb da xangrZlivi aplodismentebiT ajildoebda cnobili Semoqme-dis monaTxrobs. amitomac aravis gakvirvebia, rodesac asoci-aciam igi Tavisi sakuTari axali samaxsovro `oskariT~ _ `esTa~ daajildova (`esTa~ _ saxelebis _ ebraeli dedofali esTerisa da qarTveli Tamar dedoflis _ abreviaturaa, rameTu es saxele-bi zustad miesadageba im suliskveTebas, romliTac ganisaz-Rvreba am filialis muSaoba. es gaxlavT levan vardosaniZis mier Sesrulebuli ivdiTis (sofiko Wiaureli) bareliefuri gamosax-uleba karl guckovis piesidan ̀ uriel akosta~. bareliefma didi mowoneba daimsaxura. ase rom pirveli `esTas~ mflobeli batoni paata burWulaZea da sruliad damsaxurebulad.

* * *udavod mniSvnelovani da saWiro saCuqari miiRo saqarT-

velos ebraulma Temma. es gaxlavT 310 gverdiani axali wigni saxelwodebiT _ `sityvebi da saxelebi Tanaxidan~ _ mokle ganmartebiTi leqsikoni _ שמות ומונחים תנכיים – מילון פרושי מקוצר.

Semdgenlebi: istoriis doqtori zaira davaraSvili, fi-losofiis doqtori (qimiaSi), prof. eTer TofCiaSvili-gigi-neiSvili. gTavazobT SemdgenelTa winasityvaobas SemoklebiT:

„didi pativiTa da mokrZalebiT warmogidgenT bib liuri saxelebis, cnebebisa da terminebis mokle gan mar tebiT le-qsikons qarTul enaze. daujerebelia, magram faqtia, rom iseT rwmeniT aRsavse da tradiciebis moyvarul, erTgul da damcvel Tems, rogoric saqarTvelos uZvelesi ebrauli Temia, dRemde qarTul enaze analogiuri saxis sacnobaro literatura ar gaaCnda, rac, dagveTanxmebiT, dainteresebuli mkiTxvelisaTvis friad aZnelebda Torisa da Tanaxis sxva wignebis sa Tanado doneze aRqmasa da gagebas. swored amitom ga davwyviteT, rom am metad saSur da saSviliSvilo, da amave dros, gamogitydebiT,

Page 33: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba31

metad rTulsa da sapasuxismgeblo saqmes SevWidebodiT. miT umetes, rom mravali bibliuri saxelisa da terminis zusti Targmani ivriTidan qarTulad SeuZlebelia, da amitom isini xSirad Sesabamis literaturaSi pirdapir, Targmanis gare-Sea mo cemuli. amis magaliTebs Cvens leqsikonSic SexvdebiT. analogiuri sacnobaro literatura xSir SemTxvevaSi samagido wignad iqceva xolme mkiTxvelTa da religiuri wignebiT cod-nis SeZenisa da ukve SeZenili codnis gaRrmavebis msurvelTa farTo wreebisaTvis. yovelive zemoTqmulis gaTvaliswinebiT, vTvliT, rom aRniSnuli proeqtis ganxorcieleba metad aqtu-aluria da friad sasargeblod waadgeba rogorc qarTvel ebrael, ise araebrael mkiTxvels, rogorc moswavle da student axal gazrdobas, ise mozrdilebs, gansakuTrebiT Cvens droSi, roca ase sagrZnoblad gaizarda religiiT dainteresebulTa da cxovrebaSi Toris gzebiT siarulis msurvelTa ricxvi.

imeds vitovebT, rom momavalSi aseTi leqsikonis uf ro vrceli saxiT gamocemis msurvelnic gamoCndebian, ro melTac ukve arsebuli leqsikoni da misi Semdgenelebi gverdSi davudgebiT da, SeZlebisdagvarad, gavuwevT daxmarebas.

madlierebas gamovxatavT `joinTis~ egidiT funq ci-onirebadi prof. luli SaTaSvilis saxelobis codnisa da informaciis centris mimarT, romlis finansuri dax marebiTac SesaZlebeli gaxda am proeqtis ganxorcieleba.

axali gamocemis prezentacia, romelsac xalxmrvali sazo-gadoeba daeswro, Sedga Tbilisis ebraul saTemo saxlSi da damswreTa didi mowoneba da interesi daimsaxura.

* * *2013 wlis 24 Tebervali anu ebrauli kalendriT 5773 wlis

14 adari. Tbilisis moswavle-axalgazrdobis erovnuli sa-saxlis TeTri darbazi sakarnavalo kostiumebSi gamowyobil

gogo-biWebs, didsa da pataras ver itevda. irgvliv sazeimo ganwyoba da Jivil-xivili sufevda. asec unda yofiliyo. aq xom saganmanaTleblo organizacia `or avneris~ (direqtori re be lubaviCis wargzavnili da moZraoba `xabadis~ warmomadgeneli saqarTveloSi rabini meir aSer kozlovski) organizebiT eb-raeli xalxis erT-erTi umniSvnelovanesi da mxiaruli dRe-sas waulis _ `furimisadmi~ miZRvnili zeimi Catarda.

`or avneris~ organizaciam kidev erTxel Seaxsena damswre sa zogadoebas `furimis~ didi saswauli _ ebraeli eris xsna fizikuri ganadgurebisagan. am dRes `furimis“ oTxive mcneba Sesrulda. zeimi `megilaT esTeris~ wakiTxva-mosmeniT daiwyo. sasaxlis TeTr darbazs amSvenebdnen ulamazes sakarnavalo kostiumebSi gamowyobili gogo-biWebi. am dRes organizacia `or avneri~ maspinZlobda sareabilitacio centr `aisis~ (di-reqtori n.carciZe) bavSvebs. `or avneris~ moswavleebma Tav-ianT Tanatolebs dauviwyari dRe aCuqes: gadasces saCuqrebi, tkbileuli, megobrobis simbolo-samkerde niSnebi, erTad Seasrules yvelasaTvis sanukvari simRera `Tbiliso~.

saRamos alamazebda moswavle-axalgazrdobis erovnuli sasaxlis vokaluri ansambli `mziuri~ (xel-li g. jaiani), ma-yurebeli Tavisi xelovnebiT gaaoca cnobilma iluzionistma n. vadaWkoriam, yvelaze patarebs ki mxiaruli ganwyoba Seuqmnes sasacilo jambazebma, ulamazesma feriam da Tojinebma.

zeims stumrobdnen saqarTvelos sportisa da axalgazrdo-bis saqmeTa ministri l. yifiani, ganaTlebisa da mecnierebis sa ministros warmomadgenlebi, erovnuli sasaxlis direqcia, is raelis sruluflebiani elCi saqarTveloSi b-ni iuval fuqsi da saqarTvelos ebrauli Temis warmomadgenlebi.

RonisZiebis bolos gaimarTa dauviwyari, foierverkiviT feradovani kostiumirebuli karnavali, romelic sasiamovnod gaaxsendebaT damegobrebul ebrael da qarTvel bavSvebs.

irma pani

cxra faqtori avstrieli ebraelebis Sesaxeb

1. Tavadebis pirvel dinastias avstriaSi warmoadgen dnen badenbergebi, maT vena gadaaqcies TavianT de da qalaqad. maT-Tan erTad, venaSi movidnen pirveli ebraelebi, romlebic dasaxldnen im raionSi, sadac axla mdebareobs moedani saxelwodebiT _ `iudenplatci~.

2. avstriis yvela qalaqs Soris, ebraelTa dasaxlebis mxriv, yvelaze mimaniSnebelia qalaqi `iudenburgi~ (ebraelTa qalaqi). versiebis umravlesobis mixedviT, es saxelwodeba mieniWa am qalaqs ebrael vaWarTa pativsacemad, romelTaT-visac, igi iyo dasayrdeni baza.

3. iudenburgis Rerbze dResac Tavs iwonebs portreti wve-riani kacisa `ebrauli cilindriT~.

4. bedis ironiis wyalobiT, meore msoflio omis damTavre-bis Semdeg. q. iudenburgis maxloblad funq ci onirebda banaki sadac imyofebodnen erTmaneTSi areuli sxvadasxva erovnebis adamianebi. 1945 wlis maisSi am banakSi moulod-nelad gamoCnda britaneTis armiis formaSi Cacmuli ja-riskaci, romelsac mklavze hqonda saxvevi waarweriT: `pal-estina~. ba nakSi myof ebrael qals, romelmac holokosti ga daitana, igi ingliseli jariskaci egona, magram uceb guli wauvida, roca misgan rusuli laparaki mo ismina. jariskaci gamodga `ebrauli brigadis~ wevri. mas hyavda avtomanqana `magen davidis~ niSniT da gadarCenili ebraelebi jer ne-apolSi gadaiyvana, xolo iqidan _ palestinaSi.

5. SemdgomSi venas wilad xvda Seesrulebina ebraelTa em-igraciis saSualedo punqtis roli: 1970-80-ian wlebSi swored venis gavliT warmoebda sabWoTa kav Siris ebraelTa emigracia da maTTvis vena gaxda pir veli nabiji Tavisu-flebis gzaze.

6. avstriis istoriaSi yvelaze saintereso ebrauli figura SeiZleba ewodos s. verthaimers. masSi Serwymuli iyo naTe-

li goneba, kerZo saqmis marTvis unari, Tavisi xalxisadmi siyvaruli, RvTismsaxureba da filantropoba. igi iyo ara marto Tavisi drois yvelaze mdidari ebraeli, aramed avst-riis imperatorebis _ leopold pirvelis, iosef pirvelisa da karlos meeqvsis safinanso sistemis mTavari ganmgebeli.

7. 1923 wels venaSi cxovrobda 200.000-ze meti ebraeli, isini Seadgendnen venis inteleqtualuri elitis mniS vnelovan nawils da wamyvan rols TamaSobdnen finansur, ekonomikur da kulturul cxovrebaSi. uamravi iyo maT Soris iseTi pirovneba, rogoric iyvnen: zigmund froidi, gustav maleri, arnold biongeri, stefan cvaigi da sxvebi.

8. avstrieli ebraelebi ara mxolod materialur da sulier dovlaTs qmnidnen, isini xelovnebasac mfarvelobdnen, modernizmis erT-erTi simbolo, venis legendaruli Senoba `lushauzi~ qveyanas moevlina mxolod da mxolod ebraeli kerZo mewarmis _ leopold goldmanis wyalobiT (man igi aaSena, rogorc mza tansacmlis maRazia).

9. politikuri sionizmi avstriaSi daibada da „minisionizmi~ gamoigona venelma ebraelma naTan birenbaumma. man igive gza gaiara, romelic Teodor herclma gan vlo _ esaa avstri-eli ebraelebis tipiuri gezi _ asi milaciidan _ ebrauli TviTSenebisaken.

avstria, vena

Page 34: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

32

iciT Tu ara Tqven, rom...

me-16 saukunis inglisis samxedro flotis eqimebi anesTeziis magier iyenebdnen xis did CaquCs. mas TavSi urtyamdnen pacients da gonebas akargvinebdnen, raTa SeZlebodaT operaciis Catareba.

kondicioneri gamoigona amerikelma inJinerma kerem. man Tavis gamogonebas `oTaxis gasacivebeli uTo~ uwoda.

visac diliT gamofxizleba uWirs, vaSli ufro argebs, vidre yava.

JenevaSi arsebulma, Sveicariulma firmam `SaviS~-ma Seqmna msoflioSi pirveli beWedi, romelic mTlianad briliantisganaa gakeTebuli. es SesaZlebeli gaxda Tanamedrove teqnologiebis, damuSavebis tradiciuli saSualebebisa da lazeris gamoyene biT. beWedi iwonis 150 karats da Sefasebulia 70 milion dolarad.

gadmocemis mixedviT, indielTa erT-erTi tomis beladma tekumsem TeTrebis mier SeTanxmebis darRvevis gamo, dawyevla aSS-is prezidentebi. wyevla mdgomareobda imaSi, rom amerikis yoveli prezidenti, romelsac 0-iT (noliT) damTavrebul wels airCevdnen, kadenciis damTavrebamde mokv deboda. imave gadmocemiT, es wyevla iarsebebda me-7 SemTxvevamde. marTlac noliT damTavrebul weliwads arCeuli prezidentebi maT Soris ruzvelti da jon kenedi, mokvdnen an mokles, xolo ronald reigani prezidentobis Semdegac didxans cocxlobda, vinaidan me-7 SemTxvevis Semdeg airCies.

avstralia yovelTvis iyo da aris saocrebaTa qveyana. erT-erT aseT saocrebas warmoadgens am patara kontinentis samxreT sanapiros maxloblad mdebare oTxkuTxedi tba (600 m./300 m.), romelic mTlianad vardisferia.

rubrika mihyavsnino zomers

keTilma feriam Searxia lamazi frTebi da xandazmul wyvils uTxra: _ orives TiTo survils SegisrulebT.

coli: _ me minda vimogzauro mTel msoflioSi meuRlesTan erTad.

qmari: _ aseTi SemTxveva cxovrebaSi erTxel meZleva. me minda vimogzauro Cemze 30 wliT umcros qalTan.

keTilma feriam kvlavs Searxia frTebi da qmari gadaaqcia 90 wlis moxucad.

qmari didxans iwva saavadmyofoSi uimedo mdgomareobaSi. coli gverdidan ar Sordeboda da sul mis gamojanmrTelebaze loculobda. usmina gamCenma cols da qmari gadaurCina. gamojanmrTelebuli qmari eubneba cols:

_ Sen yovelTvis gverdSi medeqi: roca samuSaodan gamanTavisufles, roca biznesidan gavkotrdi, roca saxl-kari gavyide da quCaSi davrCiT, roca kinaRam saiqioSi gavemgzavre da axla, ici, ras vfiqrob Senze?

_ ras?_ ekiTeba siamovnebisagan gulaCuyebuli coli._ imas, rom Sen cudi mazali mogaqvs CemTvis.

bavSvi tiriliT exveweba dedas:_ momiyevi zRapari, ar meZineba._ Cemo sicocxlev, verc me viZineb. patara xans kidev

moiTmine, axla ukve Ramis pirveli saaTia, sacaa mamaSeni mova da orives mogviyveba zRapars.

ebraelebi icinian

32

Tu yovelTvis simarTles ityviT, arasodes ar dagWirdebaT Tqveni naTqvamis damaxsovreba.

erTni ibadebian didebulebad, meoreni aRweven didebulebas, xolo mesameni iCemeben mas.

adamians araferi amZimebs ise, rogorc carieli Tavi.

bednieri rom iyo, unda icxovro sicocxlis siyvaruliT da ara _ sikvdilis SiSiT.

adamianebi ar ibadebian, adamianebad xdebian.

vinc iRimeba, yvela bednieri ar gegonoT, radgan gulidan momdinare cremli Tvalebamde ver aRwevs.

adamianebisTvis imitom aris Zneli iyvnen bednierebi, rom maT warsuli hgoniaT ufro ukeTesi, vidre iyo,xolo awmyo _ ufro uaresi, vidre aris.

moTmineba aris adamianuri unari, romelic swored maSin amoiwureba, roca yvelaze metad aris saWiro.

dafnisagan gvirgvinis dawvna iolia, misi Sesaferisi kacis moZebna ki _ Zneli.

Cven iSviaTad vfiqrobT imaze, rac gvaqvs da yovelTvis vfiqrobT imaze, rac ara gvaqvs. niWiereba uniWobaze saSiSia, Tu mas maRali zneoba da gamCenis moSiSoba ar axlavs Tan.

dasaqadni is ki ar aris, rom arasodes dacemulxar, aramed is, rom dacemulma SeZlo wamodgoma.

brZnuli gamonaTqvamebi

erToba

Page 35: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

erToba

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis (semk)

kvartaluri saerTaSoriso Jurnali

mTavari redaqtori

Tamar

mamisTvalovi-kezeraSvili

saredaqcio kolegia

amSikaSvili meri

abaSiZe irma saqarTvelo

ben-oreni gerSoni

biniaSvili cisana

davaraSvili zaira saqarTvelo

fiCxaZe eTeri

fiCxaZe iani (iakobi) ruseTi

janaSvili sima

sazogadoebrivi sabWo

baazovi davidi

Tavmjdomare

bardanaSvili soso

gagula icxaki

elaSvili liana

Tavdi sima

mardi Salva Sveicaria

pani irma avstria

roketliSvili mixaeli aSS

fiCxaZe iaSa (iakobi) kanada

CikvaSvili dodo

janaSvili isaki

dizaineri

besik danelia saqarTvelo

redaqciis misamarTi

israeli, 64332 Tel-avivi,

dizengofis q. 50

E-mail: [email protected]

#12 marti, 2013

ERTOBA (THE UNITY)

The quarterly international magazine of The World Congress

of Georgian Jews (WCGJ)

N12 MARCH, 2013

Editor-in-chiefTamar

mamisTvalov-kEzErasvili

EDiTorial BoarD

amshikashvili mary abashidze irma Georgia

Ben-oren Gershon Biniashvili Tsisana Davarashvili zaira Georgia

Pichkhadze Eteri Pichkhadze Yan (Jakob) Russia

Janashvili sima

PUBliC BoarD

Baazov David Chairman

Bardanashvili Joseph Gagula Yitzchak Elashvili liana Tavdi sima mardi shalva Switzerland

Pani irma Austria

roketlishvili michael Usa

Pichkhadze Yasha (Jakob) Canada

Chikvashvili Dodo Janashvili issak

DEsiGNEr

Besik Danelia Georgia

CoNTaCT Us

50 Dizengof str. 64332 Tel-avivi, israel

E-mail: [email protected]

E-mail: [email protected]

garekanis pirvel gverdze: kongresis pirveli pre zi den tis _ moSe (miSiko) mirilaSvilisa da saqarTveloSi kargad cno bili biznesmenisa da mecenatis _ hercel mamisTvalovis saxelobis sinagogis gare fasadi

garekanis bolo gverdze: „zRvis gapoba egviptidan gamosvlisas“. mxatvari mixael xundiaSvili

Page 36: moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi ... · moSe mirilaSvilisa da hercel mamisTvalovis xsovnisadmi agebuli salocavi qalaq akoSi, romelic 28 marts gaixsneba sazeimo

Cveno Zvirfaso debo da Zmebo, gilocavT ebraeli xalxis Tavisuflebis

did dResaswauls, egviptidan gamosvlas,

romlis drosac gamCenma zRva gaapo, sxva saswaulebTan erTad