ПРОГРАМ ХАНГАМЖИЙН САЛБАРЫН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ, ЦААШИД АВЧ

ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ТУХАЙ

Б. УУГАНБАЯР Монголын Програм хангамж үйлдвэрлэгчдийн холбооны Ерөнхийлөгч uugan@interactive.mn Улаанбаатар хот, 2012.11.20

Мэдээллийн технологийн салбарт төрөөс авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, чиг хандлага, цаашдын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх нь сэдэвт хэлэлцүүлэгт

• МОСА холбооны тухай • Зорилтууд • Гишүүнчлэл • Хамтын ажиллагаа

• Салбарын өнөөгийн байдал

• Хүний нөөц • Зах зээл • Хууль эрх зүй, бодлогын орчин

• Тулгамдаж буй асуудлууд

• Нийтлэг асуудлууд • ЗГ-тай ажиллахад тулгардаг бэрхшээлүүд • ЗГ-с хүсэх хүсэлтүүд

• Шийдвэрлэх арга замууд

• Хамтран ажиллах стратеги • Хариуцах асуудлуудаа тогтоё • Хамтын ажиллагааны хэрэгсэл

Агуулга

Байгуулагдсан огноо: 2007.01.15 Алсын хараа: Үндэсний програм хангамжийн компаниудийн чадавхийг олон улсын түвшинд хүргэнэ Эрхэм зорилго: Холбоо нь Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт програм хангамжийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа байгууллага, хувь хүмүүсийг нэгтгэх, Монгол Улсын програм хангамжийн салбарын хөгжлийг олон улсын түвшинд хүргэх, тус салбарыг эдийн засгийн тэргүүлэх салбар болгон хөгжүүлж, мэдлэгт тулгуурласан нийгмийг байгуулахад хувь нэмрээ оруулах

МОСА холбооны тухай

• Гишүүдийн эрх ашгийг хамгаалан ажиллана.

• Төрийн, төрийн бус болон бизнесийн байгууллагуудтай нягт хамтран ажиллана.

• Гадаад орнуудын ижил төрлийн байгууллагуудтай хамтын ажиллагааг хөгжүүлнэ.

• Програм хангамжийн салбар хөгжих хууль эрх зүйн орчинг цогцоор бүрдүүлэх, боловсронгуй болгохын төлөө ажиллана.

• Програм хангамжийн салбарын хөгжлийн таатай орчинг бий болгож, гишүүдийнхээ хууль ёсны ашиг сонирхолыг хамгаалж, нэгдсэн бодлогоор дэмжинэ.

• Дотоодод бүтээгдсэн програм хангамжийн бүтээгдэхүүнийг дотоодын болон олон улсын зах зээл дээр гаргахад дэмжлэг үзүүлнэ.

• Програм хангамжийн талаарх нийгмийн мэдлэг, үнэлэмжийг дээшлүүлнэ.

МОСА холбооны зорилтууд

Ажиглагч гишүүн

Энгийн гишүүн

Алтан гишүүн

Платинум гишүүн

Дэмжигч гишүүн

Хүндэт гишүүн

Гишүүнчлэл

Байгууллагын Хувь хүний

Түнш байгууллага

МОСА холбооны гишүүнчлэл

Холбооны зорилго, зарчим болон дүрмийг хүлээн зөвшөөрсөн, Програм хангамжийн үйлдвэрлэл эрхлэгч компани, ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллага, хувь хүн сайн дураар, гишүүнээр элсэж болно.

Гишүүн болсны давуу талууд • Салбарын хөгжлийн хандлагыг мэдрэх • Өөрийн байгууллагыг таниулах боломж • Хэлхээ холбоо тогтоох, туршлага солилцох • Салбарын хэлэлцүүлэгүүдэд оролцох • Борлуулалтыг дээшлүүлэх • Бодлогын дэмжлэг • Дотоодын зах зээлийг хөгжүүлэх • Санал солилцох, харилцан суралцах • Суралцах, мэдлэгээ дээшлүүлэх

• Төрийн байгууллагууд – Мэдээлэл, Шуудан, Харилцаа холбоо,

Технологийн газар – Нийслэлийн мэдээллийн технологийн газар

• Төрийн бус байгууллагууд – МҮХАҮТ - Мэдээлийн технологи, цахим бизнесийн

хэлтэс – Монголын Барилгын Үндэсний Ассоциаци

• Гадаад байгууллагууд

– KOSA – Korean Software Industry Association

МОСА холбооны хамтын ажиллагаа

Програм хангамжийн салбарын өнөөгийн байдал

Боловсролын статистик : • Програм хангамж, мэдээллийн систем, техник

хангамжийн чиглэлээр 7000 орчим оюутан суралцаж байна.

• Програм хангамжийн чиглэлээр төгсөж буй оюутнуудын тоо жилд 1500 орчим байна.

Компаниудын статистик: • Тус салбарт 100 гаруй аж ахуйн нэгж 550 гаруй

мэргэшсэн ажилтантайгаар үйл ажиллагаа явуулж байна.

Мэргэжилтнүүдийн статистик: • Төрийн болон салбарын бус байгууллагуудад нийт

3500 орчим мэргэжилтнүүд ажиллаж байна.

Хүний нөөцийн өнөөгийн байдал

Уул уурхайн, банк, үүрэн холбооны салбар руу шилжилт ихсэж байна

БИЗНЕСИЙН САЛБАР • Төрөл бүрийн програм хангамжийн хэрэгцээ шаардлага

өсөж байгаа

• Бүртгэл, тооцоо, санхүү, биллинг, ERP, CRM, HRM, SCM г.м системүүдийг өргөн ашиглах болсон

• B2B, онлайн төлбөр тооцоо, e-Commerce-н чиглэл эрчимтэй хөгжиж чадахгүй байгаа

Зах зээлийн өнөөгийн байдал

Том бизнесийн шийдлүүд дутагдалтай, уул уурхайн том компаниуд өндөр өртөгтэй хэдий ч гадны систем ашигласаар байгаа.

ЗАСГИЙН ГАЗАР

• Програм хангамж, мэдээллийн системийн хэрэгцээ шаардлага өсөж байна

• Гадны зээл, тусламжаар ПХ-н төсөл их хэрэгжүүлсэн ба томоохон төслүүдийг ихэнхдээ гадны компаниуд гүйцэтгэдэг

• Дотоодын компаниуд ихэвчлэн богино хугацаатай, жижиг системүүд, веб, портал сайт боловсруулдаг

Зах зээлийн өнөөгийн байдал

Өөр хоорондоо уялдаагүй, гадны нийлүүлэгчдийн системүүд олон болсон. Гааль, Татвар, Үл хөдлөх, Хуулийн этгээд, Төрийн сан, Худалдан авалт, Кадастер г.м

• “Цахим Монгол” үндэсний хөтөлбөр /2004 он/

• Монгол улсад бүртгэл, мэдээллийн нэгдсэн тогтолцоог бий болгох үндэсний хөтөлбөр

/ЗГ-ын тогтоол 2008.02.27/

• Мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах үндэсний хөтөлбөр /ЗГ-ын тогтоол 2010.06.02/

• Төрийн байгууллагын мэдээллийн технологийн удирдах албан тушаалтны зөвлөлийн дүрэм /ЗГ-ын тогтоол 2011.04.01/

• Монгол улсын мэдээлэл, харилцаа холбооны

технологийн талаар 2021 он хүртэл төрөөс баримтлах бодлого /2011 он/

• Цахим гарын үсгийн хууль /2012 он/

Хууль, эрх зүй, бодлогын орчны өнөөгийн байдал

Цахим бизнесийн харилцааг зохицуулсан, дэмжсэн хууль, эрх зүйн цогц орчин бүрэлдээгүй, мэдээллийн технологийн багц хуулиуд батлагдаагүй хэвээр

Програм хангамжийн салбарын Тулгамдаж буй асуудлууд

• Салбарыг дэмжсэн бодлого сул

• Компаниуд жижиг, Хамтын ажиллагаа багатай

• Салбарын чадвахийн болон бусад нийтлэг стандартгүй

• Хийж буй бүтээгдэхүүн үйлчилгээний чанар доогуур

• Томоохон төсөлд оролцох шалгуур хангадаггүй

• Тодорхой чиглэлүүдэд мэргэшээгүй

• Мэдээлэл солилцох хэрэгсэл байхгүй

• Зохиогчийн эрх, Оюуны өмчийн үнэлгээ тодорхойгүй

Салбарт тулгамдаж буй нийтлэг асуудлууд

Програм хангамжийн салбарын өрсөлдөх чадварыг сулруулах эрсдэл өндөр байна.

• Төслийн анхны шаардлага хэт ерөнхий, олон янзаар тайлбарлаж болохоор байдаг бөгөөд гүйцэтгэлийн явцад талууд буруу ойлголцох, нэмэлт шаардлагууд гарах явдал нийтлэг байдаг

• Анхны шаардлага дээр үндэслэн нөөц, төсөв, хугацаагаа тооцдог бөгөөд явцын дунд шаардлагууд өөрчлөгдсөнөөс төслийн хугацаа, төсөв хэтрэх эрсдэл элбэг

• IT компаний мэргэжилтнүүд төсөл хэрэгжүүлж буй чиглэлдээ сайтар боловсорч, тухайн салбарын үйл ажиллагаа, бизнес загварыг тодорхойлох түвшинд хүртэл бэлтгэгддэг ч төсөл дуусаад энэ мэдлэг хэрэггүй болдог.

• Захиалагч тал зөвхөн нэг удаагийн програм хангамж, систем боловсруулж, нэвтрүүлэх асуудалд анхаарахаас цаашдын тогтвортой хөгжил, дэмжлэг үйлчилгээ, харилцан хөгжих win-win зарчим, PPP загварын талаар боддоггүй

• Салбарын, байгууллагын мэдээллийн системийн хөгжлийн концепц, архитектур, roadmap тодорхойлогдоогүй байдгаас алсыг харсан, даацтай шийдэл боловсруулах боломж компаниудад хомс байдаг

ЗГ-тай ажиллахад тулгардаг бэрхшээлүүд

Д Г A

а

б

в

Тендерийн шаардлага

Цагаан толгойн эхний үсгийг хэлнэ үү.

Шийдэл хийх үед

Жишээ нь

• Төслийн хэрэгцээ шаардлагыг ойлгомжтой, тодорхой, нийтлэг аргачлалын дагуу гаргаж сургахад төрийн байгууллагуудад дэмжлэг үзүүлэх

• Төслийн хэрэгцээ шаардлагыг тодорхойлохдоо тухайн салбарын хөгжлийн зорилт, загвартай болон МТ-н бусад төсөл, хөтөлбөртэй уялдуулах

• Зөвлөх үйлчилгээний тогтолцоог дэмжих бодлого баримтлах, ингэснээр хөгжлийн концепц, архитектураа тодорхойлох, хэрэгцээ шаардлагаа өндөр түвшинд гаргах бололцоог бий болгох

• Хийгдэх ажлын цар хүрээ, хугацаа, хүн сар, шаардагдах нөөц, зардлын тооцоог батлагдсан аргачлалын дагуу хийдэг болох

• Салбарт хийгдэх ажлын багтаамжийг компаниудад танилцуулж, урт хугацаанд хамтран ажиллах, тогтвортой хөгжүүлэх бодлого баримтлах

• Төсөл хэрэгжүүлэх компаниудад тавигдах шаардлага, шалгуур үзүүлэлтүүдийг тодорхой болгох

• Байгууллагуудад МТ-н төслийн удирдлага, Өөрчлөлтийн удирдлага, Эрсдлийн удирдлагын чиглэлээр мэдлэгийг дээшлүүлэх

ЗГ-с хүсэх хүсэлтүүд (ЗГ-тай уулзаж байгаа учраас)

МОСА-с цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээнүүд

• Хууль, эрх зүйн хэрэгцээ шаардлага • Зохиогчийн эрх, патент, лицензийн эрх, оюуны өмч • Цахим бизнесийн хууль, эрх зүйн актууд

• Хүний нөөцийн хэрэгцээ шаардлага • Хүний нөөцийн хомсдлын асуудал • Чадвахийн нийтлэг шаардлагатай болох • Мэргэжилтнүүдийн шилжилт хөдөлгөөн

• Хамтын ажиллагааны шаардлага

• Сайн мэргэжилтний хүрэлцээ бага тул хамтран ажиллах боломж

• Хүн сарын үнэлгээний асуудлууд • Мэдээлэл, туршлага солилцох

• Чадвараа сайжруулах шаардлага

• Төсөл хэрэгжүүлэх аргачлал • Менежментийн чадвар сайжруулах • Сургалтанд хамрагдах

• Борлуулалтаа нэмэгдүүлэх

Ямар асуудлаар хамтран ажиллах стратегиа тодорхойлцгооё

• Төгсөгчдийн чанарыг сайжруулах

• Үйлдвэрлэлтэй хамтрах

• R&D үйлчилгээ хөгжүүлэх

Засгийн Газар

ПХ Салбар

• Бодлого, Стратеги

• Хууль, эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх

• Санхүү, Татварын бодлогоор дэмжих

• Хэрэглээ, Захиалга үүсгэх

• Шаардлагаа зөв тодорхойлох

• Чадвахиа сайжруулах

• Чанартай бүтээгдэхүүн үйлчилгээ

• ПХ үйлдвэрлэлийн процесс мөрдөх

• CMMI, ISO стандартад хүрэх

Бизнес Бизнес

• Зах зээлийн хуулиар зохицуулагдана

Боловсрол

Хариуцах асуудлуудаа тогтоё

КОМПАНИУДЫН ХУВЬД • Гишүүнээр бүртгүүлж, танилцуулгаа оруулах • Бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ оруулж, нэгдсэн

маркетинг хийх • Салбарын талаарх шинэ мэдээ, ажлын болон

тендерийн зар авах • Хэлэлцүүлэгт оролцож, ярилцаж буй

асуудлаар өөрийн байр суурийг илэрхийлэх, асуулга асуух, хариулт авах

• Мэдлэгээ дээшлүүлэх, сургалтанд хамрагдах

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ХУВЬД • Салбарын компани, мэргэжилтнүүдтэй

харилцах, санал бодлыг нь сонсох • Хэлэлцүүлэгт оролцох, тайлбар, мэдээлэл

түгээх, санал асуулга явуулах • Салбарын статистик, бүтээгдэхүүн,

үйлчилгээний мэдээлэл авах • Resource санд байгаа танилцуулга, материал

татаж авч ашиглах • Ажлын болон тендерийн зарыг компани,

мэргэжилтнүүдэд шууд хүргэх • Бусад боломжууд

Mosa.mn

Компаниуд

Засгийн газар Бизнесүүд Хувь хүмүүс

Хамтын ажиллагааны хэрэгсэл ашиглацгаая

Хамтын ажиллагааны хэрэгсэл ашиглацгаая

Хамтын ажиллагааны хэрэгсэл ашиглацгаая

Анхаарал тавьсанд баярлалаа

Асуулт & Хариулт