MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri....

208
MOLLA NFS SEÇLM SRLR Bak - 2010

Transcript of MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri....

Page 1: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

MOLLA N�F�S

SE�LM�� �S�RL�R�

Bak� - 2010

Page 2: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

2

������� �� ������ �������: 6

��rtib ed�n: Annaqurban A�IROV

Türkm�nc�d�n uy�unlad�ran

v� ön sözün mü�llifi filologiya elml�ri doktoru:

Ramiz �SK�R

Redaktoru: �li �AM�L

Nairi:

Rafiq BABAYEV

Sponsoru: �ahmar Rüst�m o�lu V�L�YEV

Molla N�f�s. Seçilmi �s�rl�ri. Bak�, MBM, 2010, 208 s.

Kitabda bu il anadan olmas�n�n 200 illiyi tamam olan böyük türk-m�n �airi, ümumtürk �d�biyyat�n�n görk�mli nümay�nd�si Molla N�f�sin seçilmi� �s�rl�ri toplanm��d�r. Kitab 31 mart - 4 aprel 2009-cu ild� �stanbulda TÜRKSOY t�r�find�n t��kil olunan «Türk L�hc�l�ri Aras�nda Uy�unla�d�rma Çal��malar�n�n Bugünkü Durumu v� Qar��la-��lan Probleml�r» mövzusunda Beyn�lxalq simpoziumun tövsiy�l�rin� v� yekun b�yannam�sin� uy�un olaraq n��r edilir.

�SBN: 978-9952-29-041-6

� MBM � Ramiz �sk�r

Page 3: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

3

BÖYÜK TÜRKM�N �A�R� MOLLA N�F�S

...Nurmühammet Andal�b, Dövletm�mmet Azady, Magtymguly Pyragy, M�mmetveli Kemine, Mollan�f�s yaly yüzlerçe alymlarymyz, akyldarlarymyz, �ahyrlarymyz, sungat ussatlarymyz öçmejek yz gald�rdylar, ylym ve döredijilik düny�sinde uly me�hurlyga eye boldular.

...Kalbymyyzda, anymyzda «Y�k mülkünin �asy» hökmünde baky orun alan Mollan�f�s adamzat duygularynyn hakyky v�sfçysyd�r, ynsan kalbyna, ynsan yüregine ruhy melhem beriji �ahyrd�r.

Gurbanguly Berdimuhamedov,

Türkmenistanyn Prezidenti

...Nurmüh�mm�d �nd�lib, Dövl�tm�mm�d Azadi, M�xdimqulu F�raqi, M�mm�dv�li K�min�, Molla N�f�s kimi yüzl�rc� aliml�rimiz, müdrikl�rimiz, �airl�rimiz, s�n�t ustadlar�m�z sönm�z iz qoydular, elm v� yarad�c�l�q dünyas�nda böyük m��hurlu�a sahib oldular.

...Q�lbimizd�, yadda��m�zda «E�q mülkünün �ah�» hökmünd� baqi yer tutan Molla N�f�s b���r duy�ular�n�n h�qiqi t�r�nnümçü-südür, insan q�lbin�, insan ür�yin� ruhi m�lh�m ver�n �airdir.

Qurbanqulu Berdimüh�mm�dov, Türkm�nistan Prezidenti

Türkm�n �d�biyyat�n�n görk�mli nümay�nd�l�rind�n �nd�lib, Azadi, M�xdimqulu, M��rubi, K�min�, Tal�bi, Katibi, Seyidi, Z�lili kimi böyük söz ustalar� il� bir c�rg�d� dayanan Molla N�f�s XIX �sr türkm�n poeziyas� tarixin� parlaq istedad sahibi kimi daxil olmu�dur. Onun bir-birind�n göz�l g�rayl�, qo�ma v� müx�mm�sl�ri, ictimai-si-yasi m�zmunlu �eirl�ri, qo�du�u dastanlar onillikl�rd�n b�ri türkm�n

Page 4: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

4

xalq�n�n zövqünü ox�ay�r, ona milli �üur a��lay�r, g�nc n�sill�ri milli ruhda t�rbiy� edir.

Molla N�f�sin h�yat� haqq�nda m�lumat olduqca azd�r. �airin 1810-cu ild� Mar�da (M�rv) t�k� türkm�nl�rinin yaz�, ba�qa bir m�lu-mata gör�, toxtam�� tayfas�na m�nsub Q�dirverdi adl� bir s�rrac�n ail�sind� dünyaya g�ldiyi t�xmin edilir. Dövrünün savadl� adamlar�n-dan olan Q�dirverdi eyni zamanda h�m d� mollal�qla m���ul olmu�, u�aqlara d�rs demi�dir. Onun A�ac�q b�x�i, Öd�kverdi, Haqverdi ve Molla N�f�s adl� dörd o�lu olmu�dur. Müt�x�ssisl�rin fikrinc�, Molla N�f�s �airin l�q�bidir, onun gerç�k ad� Tanr�verdi imi�. Çünkü Xiv�-d� t�hsil adl��� zaman mü�lliml�rinin onu bu adla ça��rd��� bar�d� vaxtil� �airin oz n�v�si m�lumat vermi�dir. Molla N�f�sin böyük qar-da�� A�ac�q b�x�i d� saza-söz� ba�lanm��, dövrünün tan�nm�� s�n�t-karlar�ndan olmu�dur.

Molla N�f�s ilk t�hsilini evd� atas�ndan, daha sonra M�rvin m��hur pedaqoqlar�ndan olan Molla M�mm�dsalihd�n alm��d�r. T�bii ki, mollaxana t�hsili onu qane etm�mi�dir. Böyük fitri istedada v� d�-rin z�kaya sahib olan Molla N�f�s mük�mm�l m�dr�s� t�hsili almaq arzusunu atas�na bildirmi�dir. O�lunun parlaq yet�n�yini v� oxuma�a olan sonsuz mara��n� gör�n Molla Q�dirverdi onu Buxaraya gönd�r-mi�dir. G�nc �air bu ��h�rd�ki m�dr�s�d� tan�nm�� aliml�rd�n d�rs alm��, türk (ça�atay), �r�b v� fars dill�ri il� yana�� h�min dövrd� t�d-ris olunan elml�ri, o cüml�d�n ilahiyyat (Quran, fiqh, t�fsir), riyaziy-yat, hesab, h�nd�s�, nücum, kimya, dil, �d�dbiyyat, tarix, co�rafiya sah�sind� d�rin bilik �ld� etmi�dir. Molla N�f�s daha sonra mü�l-liml�rinin tövsiy�si il� h�min dövrün �n iri m�d�niyy�t v� elm m�r-k�zl�rind�n biri, Xar�zm xanl���n� paytaxt� Xiv� ��h�rin� ged�r�k oradak� m�dr�s�y� daxil olmu�dur.

�d�biyyata xüsusi maraq duyan Molla N�f�s Buxarada v� Xiv�-d� klassik ��rq poeziyas�n�n Xoca �hm�d Y�s�vi, Füzuli, N�simi, N�vai, Yunus �mr�, Nizami, S�di, Hafiz, Cami kimi nümay�nd�l�ri-nin �s�rl�rini, türkm�n �airl�rind�n �nd�libin, Azadinin v� M�xdum-qulunun �eirl�rini, habel� �ifahi xalq �d�biyyat�n�, dastan v� na��llar� diqq�tl� öyr�nmi�, �d�biyyat n�z�riyy�sini, b�dii ifad� vasit�l�rini, �d�bi janrlar�n növl�rini, bir sözl�, ��rq poetik sistemini mük�mm�l ��kild� m�nims�mi�, ilk �s�rl�rini d� el� burada yazma�a ba�lam��-d�r.

T�hsilini ba�a vuran Molla N�f�s oz do�ma yurduna qay�tm��, burada ail� qurmu�dur. �eirl�rind�n anla��ld���na gör�, o, Durduxal

Page 5: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

5

adl� bir q�za a�iq olmu�, lakin ona qovu�mam��d�r. �air ilk sevgisini ömrü boyu unutmam��, onu daim xat�rlam��, b�zi �eirl�rind� is� ad�n� ç�kmi�dir:

N�f�s dey�r, yara belim ba�laram, Gec�-gündüz d�rya kimi ça�laram, Ta ölünc� Durduxal der a�laram, Gözl�rimd�n axar iki çay indi.

�airin Molla R�sul v� Molla R�him adl� iki o�lu olmu�dur. Mol-

la N�f�sin n�slinin davam�n� ki�i x�ttil� 1940-c� ill�rin sonuna q�d�r izl�m�k mümkün olsa da, ikinci dünya müharib�si dövründ� ba� ve-r�n acl�q v� q�tl�q, h�min ill�rd� bölg�d� tü�yan ed�n qar�n yatala�� epidemiyas� n�tic�sind� tük�ndiyi t�xmin edilir.

S�n�tkar�n özünün ölüm ili d� d�qiq bilinmir. Bu bar�d� bir-bi-rind�n k�skin ��kild� f�rql�n�n fikirl�r var. B�zi t�dqiqatç�lar onun 1860-c� ill�rin ortalar�nda, b�zil�ri is� 1872-ci ild� v�fat etdiyini ya-z�rlar. �air oz �eirl�rinin birind� sinninin 60-� haxlad���n� qeyd edir:

Ya��n altm��a yetibdir, novca ça�lardan keçib, ��r i�� ba� qoyarsan, kari-r�hm�td�n qaç�b, Q�hri-h�qd�n qorxuban, h�r günd� göz ya��n saç�b, H�r s�h�rl�r «hu» deyib, v�hd�t ��rab�ndan içib, M��r�bü M�nsur kimi m�stan� olsan v�qtidir.

Böyük söz ustas�n�n t�v�llüd v� v�fat tarixl�ri bar�d� mübahis�-

l�r bugün d� davam edir. R�smi �d�biyyat�ünasl�qda Molla N�f�sin do�um tarixi olaraq 1810-cu il, ölüm tarixi olaraq 1862-ci il q�bul edilmi�dir.

Maraql�d�r ki, Molla N�f�sl� onun dahi s�l�fi M�xdumqulu F�-raqinin �d�bi taleyi aras�nda böyük b�nz�rlik vard�r. Onlar�n h�r ikisi �vv�lc� evd� öz atalar�ndan d�rs alm��, sonra mollaxanada, daha son-ra is� Buxara v� Xiv� m�dr�s�l�rind� oxumu�lar. Zaman etibaril� aralar�ndak� yetmi� illik f�rq� baxmayaraq t�xmin�n eyni proqram üzr� t�hsil alm��, eyni elmi v� �d�bi m�kt�bl�rd�, eyni m�n�vi iq-limd� v� mühitd� n��vi-nüma tapm��lar. Bu ox�arl�q onlar�n yarad�-c�l���nda da özünü biruz� verir. Xüsusil� üç mövzu h�r iki s�n�tkara çox do�ma v� �zizdir: türkm�n birliyi, dini-ruhani �eirl�r v� lirika. Onu da vur�ulamaq laz�md�r ki, Molla N�f�s m�hz M�xdumqulunun

Page 6: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

6

davamç�s�d�r. Mövzu v� janr bax�m�ndan M�xdumqulu daha geni� v� �hat�li oldu�u halda, Molla N�f�sin yarad�c�l���nda lirika üstünlük t��kil edir. Onun m�h�bb�t �eirl�ri saf v� göz ya�� kimi dumduru bir çe�m�ni and�r�r. Bu �s�rl�r sad�, inc�, h�zin v� s�mimidir, mayas�n� v� qidas�n� xalq yarad�c�l���ndan, do�ma türkm�n folklorundan al�r. �airin g�rayl�, qo�ma, q�z�l, müx�mm�s, müs�dd�s janrlar�nda q�-l�m� ald��� �s�rl�r, xüsusil� türkm�n q�z�n�n fiziki v� m�n�vi göz�l-liyini, saf e�qi, m�h�bb�ti v�sf ed�n «D�lb�ra», «Naz�nin», «Gözl�-rin», «Ayr�ld�m», «Ola, ya olmaya», «�st�yib göz�l yar�», «Göz�l», «Kiçgin�», «Tap�lmaz», «Dilb�r», «Q�z», «Dedim-dedi» v� dig�r �eirl�ri öz ülviliyi il� seçilir.

��rq poeziyas�na xas olan epitet v� b�nz�tm�l�r, m�cazlar sis-temi ümum�n onlara hakim olsa da, �airin deyim t�rzi bir çox hallar-da olduqca orijinal v� yenidir. Xüsusil� onun g�rayl�, qo�ma v� mü-x�mm�sl�ri öz lirizmi il� adam� heyr�t� sal�r. M�s�l�n:

Dilb�r, yaz�m v�sfini, Yand�m ki f�ra��ndan. M�n t��n�ni yand�rma, Bus� ver doda��ndan.

Yar qam�ti �r�rdir, Rüxsar� onun z�rdir, Al�m ki mün�vv�rdir Köksünd�ki a��ndan.

Yaxud ba�dan-ba�a �zizl�m�-kiçiltm� ��kilçisi olan -gin� (biz-

d�ki -c�q, -cik, -c��az, -cüy�z) il� q�l�m� al�nm�� orijinal «Kiçgin�» �eiri oxucunu m�ftun edir:

Girib ba�gin�sin�, üzüb�n gülgin�sin, Quruban damgin�sin, dinl�r bülbülgin�sin, Töküb üzgin�sin� zülfi-sünbülgin�sin, G�h q�s�b l�bgin�sin, g�h aç�b qolgin�sin, Sald� m�nim sin�m� da�i-nihan kiçgin�.

V� yaxud bu b�ndin poetik mük�mm�lliyin�, göz�lliyin� diqq�t yetir�k:

Page 7: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

7

Ti�i-peykan�ndan ba�r�m d�lindi, Raz�yam, öldürüb can�m al indi, Qara zülfün üzd� yüz-yüz bölündü, H�r zülfün üzünd� yüz para könlüm.

�airin qism�n irih�cmli m�h�bb�t �eirl�ri d� h�m m�zmununa,

h�m d� formas�na gör� f�rql�nir. M�s�l�n, Molla N�f�sin öz ustad� M�xdumqulunun bir �eirin� yazd��� bu n�zir� d� onlardan biridir:

Ça��rd�, sual etdi. «Yan�na varaq» dedim. Dedi ki: «K�sbin n�dir?» - «Qulluqda duraq» dedim. P�rd� il� sözl��di. «Aç üzün, gör�k» dedim. Dedi ki: «N� g�tirdin?» - «Can�m� ver�k» dedim. Dedi: «Bu n� divan�?» Dedim: «S�n� p�rvan�». Dedi: «S�n� görm�k yox, can t�nd� �man�tdir».

Molla N�f�sin «Bu m�kana g�lmi��m» adl� poemas� is� öz oriji-

nall���na gör� dünya poeziyas�nda misli-b�rab�ri olmayan bir �edevr-dir. Bu �s�rd� e�q �n yüks�k poetik s�viyy�d� ülvil��dirilmi�, h�tta ilahil��dirilmi�dir. Bunu ba�qa heç bir �airin yarad�c�l���nda gör� bil-mirik. Molla N�f�s lirikas�n�n zirv�si olan bu �s�r üz�rind� bir q�d�r geni� dayanma�a ehtiyac var. Müs�dd�s janr�nda aaaaba, ccccda, ssssta sxemi üzr� yaz�lan poema alt� misral�q 34 b�ndd�n ibar�tdir. S�rb�st olan h�r be�inci misra iki yer� bölün�r�k öz aras�nda qafiy�-l�nir ki, bu da göz�l bir �eiriyy�t yarad�r. M�h�bb�t himni adland�r�-lan bu poeman�n a�a��dak� xüsusiyy�tl�rini qeyd etm�k mümkündür:

1. Poema q�hr�manlar�n�n böyük �ks�riyy�ti dini obrazlard�r. Onlar�n aras�nda Allah� (�s�rd� h�m d� ba�qa adlar� il� – Mövlam, R�hman, Mürt�za pirim adlar� il� yad edilir), m�l�kl�ri (C�bray�l v� �zray�l), pey��mb�rl�ri (�brahim, X�d�r, �lyas, Davud, �sa, Y�qub, �yyub, Lo�man, Yusif, Süleyman, sahib-ax�r-�z-zaman Mehdi), f�-ri�t�l�ri (adbaad göst�rilm�s� d�) görürük;

2. Poeman�n b�zi personajlar� islam dinin� m�nsub tarixi ��x-siyy�tl�rdir. Burada M�h�mm�d pey��mb�ri (�s�rd� �min ad� il� verilir), onun dörd �shab�sind�n üçü (Öm�r, Osman, �li) v� ard�c�l� Veys�l Q�rani, böyük müt�s�vvif �air Xoca �hm�d Y�s�vi i�tirak edirl�r;

Page 8: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

8

3. Bunlardan ba�qa, poemada b�zi mifik, �fsan�vi v� tarixi ��x-siyy�tl�rin, o cüml�d�n dind� böyük yeri olan 360 �r�nin, Süley-man�n arvad� Bilqeysin, Yusifin sevgilisi Züleyxan�n, M�cnunun v� F�rhad�n, Harunun v� Hat�m Tainin adlar� ç�kilir.

Poeman�n süjeti olduqca sad�dir. Onun m�rk�zind� �airin sevgi-lis� dayan�r. Bu q�nirsiz dünya göz�lini gör�n bütün m�l�kl�r v� pey-��mb�rl�r ona vurulurlar. Yer üzünd� bir qar���ql�q oldu�unu gör�n Allah q�z�bl�n�r�k �zray�l� onun can�n� alma�a gönd�rir. Lakin öz heyb�ti il� ham�n�n can�na l�rz� salan ölüm m�l�yi h�min q�z� görün-c� «Can verm�y� g�lmi��m» deyir v� veril�n �mri unudur. Yaqub Yusifi, Yusif Züleyxan�, Süleyman Bilqeysi yaddan ç�xar�r. �linin Zülfüqar� �lind�n yer� dü�ür. Bütün d�rdl�rin d�rman�ni bil�n Lo�-man o q�zdan d�rman almaq üçün yalvar�r. Allah m�s�l�ni ayd�nla�-d�rmaq üçün bu d�f� C�bray�l� yer üzün� gönd�rir. O da gördüyü bu m�nz�r� qar��s�nda heyr�t� dü�ür v� a�iql�r c�rg�sin� qo�ulur:

C�brail n�z�r salar, qafil oturmu� Osman, Bihu�, yerd� t�pr�n�r X�d�r, �lyas, Süleyman. Yusif, �yyub, �r�nl�r, Y�qub, Davud, h�m Lo�man, Veys, �hm�d Y�s�vi, �brahim ç�kib �rman, �sa özün unudub, Bir dilb�ri yad edib, Derl�r: «E�q yand�rd�, h�qq, l�rzana g�lmi��m».

Ax�rda Allah özü v�ziyy�ti yerind� t�dqiq etm�k üçün lam�kan-

dan yer üzün� g�lir v� q�z� gör�r�k özünd�n gedir. Q�z bildirir ki, o, Molla N�f�sin yar�d�r. �s�rin son parças�nda �air yaz�r:

Ç�kdi sünbül saçlar�n nazl� dilb�r üzünd�n, Gün tutulub, bu al�m �öl� ald� gözünd�n, Mövlam taq�t g�tirm�z, getdi �ol d�m özünd�n, Dedi yar�m: «H�qq a�iq dön� bilm�z sözünd�n, Hökmü r�van Birivar, M�n N�f�s� xiridar, Bir �ol deyib �z�ld�n, bu m�kana g�lmi��m». Ç�xd� suyi-asmana gec�l�r ç�xan ah�m, A�na oldu canana, n�z�r q�ls�n xudah�m, Vallah, h�qqin aln�nda olmaz m�nim günah�m,

Page 9: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

9

M��uq var�n saxlay�r, e�q müq�dd�s p�nah�m, �nsan N�f�sin yar�, Külli al�m q�rar�, M�n �nd�lib xo�b�xt, nov reyhana g�lmi��m.

Molla N�f�sin v�t�nda�l�q, v�t�np�rv�rlik �eirl�ri d� öz milli ru-

huna gör� diqq�ti c�lb edir. H�min dövrd� Türkm�nistan�, el�c� d� bütün Türküstan� istila etm�y� çal��an çar Rusiyas�na, ara-s�ra ba� ve-r�n �ran hücumlar�na qar�� mübariz�d� öz saz�-sözü, h�tta silah�yla i�-tirak ed�n Molla N�f�sin bel� vuru�malar�n birind� yaralanaraq ��hid oldu�u bar�d� r�vay�tl�r d� vard�r. O, ana v�t�ni, yurdu igidlikl� qo-ruyan türkm�n s�rk�rd�l�rinin, xanlar�n�n, b�yl�rinin r��ad�tini t�r�n-nüm etmi�, döyü�çül�ri q�l�b�y� ruhland�rm��d�r. �airin Qarao�lan, Qacarbay, Öv�zmurad xan, Mir M�mm�d xan v� dig�r adl�-sanl� r�h-b�rl�rin ��nin� h�sr etdiyi 20-d�n art�q �eir, mill�ti birliy� s�sl�y�n qo�malar buna parlaq nümun�dir. Bunlar�n aras�nda «Yeti�sin», «S�r-dar�», «B�rq�rar olsun», «Qarao�lan», «G�l�n Qarao�lan», «G�ldi», «B�yl�r», «Deyim», «Sutnan�d�r» �eirl�ri öz mübariz ruhu il� f�rql�-nir. �airin fikrinc�, ölk�y�, m�ml�k�t� qabiliyy�tli, a��ll� ba�ç�lar la-z�md�r. Öz ustad� M�xdumqulu kimi saz�-sözü il� türkm�n birliyi u�-runda mübariz� aparan Molla N�f�s «Yara�maz» �eirind� yazm��d�r:

A�z�bir olmal� dövl�tli elat, H�rc-m�rclik ulu el� yara�maz, �� öt�nd�n sonra q�l�b ah-bidad, Sonrak� �f�anü nal� yara�maz.

Xana elat g�r�k, el� s�r g�r�k, El-oba u�runda �iri-n�r g�r�k, H�r sözün-söhb�tin r�ngi bir g�r�k, Bir m�clis içind� ala yara�maz.

Molla N�f�s türkm�nl�rin Qarao�lan xan, Öv�zmurad xan, Mir

M�mm�d xan kimi r�hb�rl�rini v�sf etm�kl� m�hz «a�z�bir»lik m�s�-l�sini günd�liy� g�tirir, bu ideyan� t�bli� edirdi:

Q�z�b il� ç�x�b M�mm�d�min xan, S�raxs�, Mar�n� qorudu tamam. Xalqa insaf edib, olub mehriban, �slama çox qüvv�t verdiyin deyim.

Page 10: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

10

Öv�zmurad xan xocam�n v�sfi m�n� dastand�r, Allah n�z�ri dü��n m�rdaneyi-m�stand�r. Meydana gir�n sa�t h�m �irdir, h�m arsland�r, �hli-xocalar xan�, s�rk�rdeyi-sultand�r,

Da�larda salan yolu F�rhad ona heyrand�r.

Bizd�n salam olsun Qarao�lan xana, �vv�l-ax�r qadir sübhan yeti�sin. Hökmü cari olsun bütün cahana, M��riqd�n m��rib� r�van yeti�sin.

Molla N�f�s b�zi �eirl�rind� yaln�z türkm�n birliyind�n deyil, eyni zamanda türk-islam birliyinin lüzumundan da b�hs etmi�dir. M�-s�l�n, o, «Cahana g�ldi» �eirind� qon�u v� qarda� Xar�zm xanl���n-dan s�ks�n minlik bir ordunun türkm�n qo�ununa köm�y� g�ldiyini sevincl� x�b�r verir:

Xar�zm ��hrind�n s�ks�n min l��k�r, M�mm�d�min xandan ni�ana g�ldi.

Molla N�f�sd�ki bu milli türk �üuru onda h�l� çox erk�n ça�larda, y�ni g�nc ya�lar�nda oyanm��, Buxara v� Xiv�d� oxudu�u zaman daha da möhk�ml�nmi�dir. O, burada türk dünyas�n�n Xoca �hm�d Y�s�vi, Füzuli, N�simi, N�vai, M�xdimqulu kimi böyük ��xsiyy�tl�rinin �s�rl�ri il� t�rbiy� olunmu�, türk tarixini öyr�nmi�dir. �air sonralar dem�k olar ki, türk torpaqlar�n�n �ks�riyy�tini g�zmi�, can�, qan�, dili, dini bir olan qarda�lar� il� yax�ndan tan�� olmu�dur. Molla N�f�sin �s�rl�rind� ucsuz-bucaqs�z türk ölk�l�rinin, ��h�rl�rinin, boylar�n�n ad� ç�kilir. M�s�l�n, a�a��dak� �eird� Türküstan�n co�rafiyas� öz �ksini tap�r:

Oxda, Manq��laqda, d�niz-d�ryada, Kokand özb�yind�, g�dada, �ahda, Qunduz, S�rpul, S�m�rq�ndd�, h�r cayda, Lübabda, Ç�rcovda, h�m Buxarada, Miyank�ld�, at�m durdu �ol cayda, Axca, ��b�rqan� g�zdim piyada.

Page 11: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

11

Molla N�f�s tan�nm�� s�n�tkar kimi Orta Asiyan�n v� Qafqaz�n bir çox ��h�rl�rind� olmu�, yerli �airl�rl�, a��qlarla, s�n�t adamlar� il� görü�mü�, toylar v� m�clisl�r keçirmi�dir. Onun yuxar�da göst�rdiyi-miz �eirind� oldu�u kimi ba�qa �s�rl�rind� d� Ç�rcov, S�raxs, Mur-qala, Mürqab, Mar�-�ahi-cahan, Ürg�nc, S�m�rq�nd, Buxara, �ndi-can, Xar�zm, Q�nd�har, Kabil, Herat, Astarabad, H�m�dan, �sfahan, Xorasan, Tehran, Q�zvin, �am, Ba�dad ��h�rl�rinin, h�tta Misir, �raq, Rum, Fir�ng ölk�l�rinin ad� ç�kilir. T�bii ki, bu co�rafi m�kanlar�n bir qisminin ad� poetik ehtiyaca gör� zikr edilmi�dir. Lakin onun Az�rbaycanda oldu�u heç bir �übh� do�urmur. �air bir �eirind� yaz�r:

T�vriz diyar�nda olmu�am s�yyad, H�zirbaycan ��hrin g�zdim adbaad.

Dem�li, ulu türkm�n �airi Odlar yurdunu da g�zmi�, buradak� �air v� h�mkarlar� il� görü�mü�, Az�rbaycan �d�biyyat� haqq�nda �la-v� m�lumatlar alm��d�r.

�airin ictimai-siyasi m�zmunlu �eirl�ri sayca o q�d�r çox olma-sa da, m�zmunca d�rin v� d�y�rlidir. Bu �s�rl�rd� haqs�zl��a, �dal�t-sizliy� qar�� etiraz, dünyan�n g�rdi�ind�n �ikay�t motivl�ri güclüdür. X�sisliy�, mal-dövl�t h�risliyin�, pulgirliy�, s�l�mxorlu�a qar�� ç�-xan, m�rdliy�, ki�iliy�, insanl��a böyük qiym�t ver�n �airin h�yat kre-dosu bel�dir: «Q�rx ol maya kimi g�zm�kd�ns�, bir il n�r kimi g�z-m�k yax��d�r». Onun «N�r kimi g�z», «G�lmi��m», «X�b�r ver», «Ayr�ld�m», «Var ik�n», «Olar», «Ba� olar», «V�qtidir» adl� �eirl�-rind� sosial motivl�r güclüdür. M�s�l�n, o, «Duysa» �eirind� insana xas olan acgözlüyü k�skin ��kild� t�nqid edir:

Acgöz adam sev�r s�rv�ti, mal�, Bir gün bitab olub, gets� m�cal�, Dönüb-t�pr�nm�y� olmasa hal�,

Qalxar dirs�k üst�, pul s�si duysa.

Molla N�f�s d� dig�r müasirl�ri kimi bu dünyan�n �b�di olma-d���n� vur�ulam��, bu fani al�m� inanmama�� tövsiy� etmi�dir:

Dünya fani saray, baqi cay deyil, Min ulduz c�m olsa, do�an ay deyil, Dünya yalan, h�r h�ris d� xan deyil, H�r yerd� seyran�n lal�zar olsun.

Page 12: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

12

Müt�f�kkir �air ba�qa bir �eirind� dünyan� orazl� ��kild� ümma-

na, insan� üzgüçüy� b�nz�d�r�k t�qval� adamlar�n bu d�ryadan göv-h�r v� mirvari, �slind� iman, cahil adamlar�n is� ancaq qara da� y��-d���n� göst�rmi�dir:

Ad�mzad bir q�vvas, dünya bir d�rya, Bura g�l�n bu d�ryaya tu� olar. Kimi hasil eyl�r gövh�ri-iman, Kiminin y��d��� qara da� olar.

«Könlüm» adl� �eirind� is� �air dövrandan, z�man�d�n, insan-

lardan �ikay�tini bu ��kild� dil� g�tirmi�dir:

Qalmad� baylar�nda bu xeyr il� s�xav�t, Fa��rlarda yox oldu h�m s�br il�n q�na�t, Xat�nlarda h�ya yox, ��rm�ndeyi-qiyam�t, Padi�ahda �dl yox, k�mdir d�rvi�d� ta�t, Tutmazlar h�q k�lam�n s�h�r sa�tb�sa�t, Oyan, ey adam o�lu, yatma bel� f�ra��t, Z�banda z�hr �zildi, yoxdur �irin l�zak�t, Dostlar bir-bir� dü�m�n - qiyam�td�n �lam�t, Haçan tapar murad�m, ham�dan qalan könlüm.

Molla N�f�s m��hur «V�qtidir» �eirind� bir moralist filosof ki-

mi özün�, �slind� is� insanlara m�nal� öyüd-n�sih�tl�r verir, daim haqq�n t�r�find� durma��, m�rdan� olma��, d�bd�b�d�n uzaq qaçma-��, „cindeyi-f�qr” gey�r�k sad�, ancaq imanl� h�yat sürm�yi tövsiy� edir:

Ey könül, p�ndim s�n�: m�rdan� olsan, v�qtidir, Yanaraq h�qq ��min� p�rvan� olsan, v�qtidir. Qeyri-h�qqi t�rk edib, bigan� olsan, v�qtidir, Cindeyi-f�qrin geyib, divan� olsan, v�qtidir, Can ç�kib cabbar�na, canan� olsan, v�qtidir.

Molla N�f�sin yarad�c�l���nda dini �eirl�r d� mühüm yer tutur.

�airin Allaha, M�h�mm�d pey��mb�r� h�sr olunmu� «Ed�n c�lil», «Gördüm», «M�h�mm�d», «F�da eyl�di» kimi �eirl�ri diqq�ti c�lb

Page 13: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

13

edir. �slam dininin banisi r�sulüllah�n h�yat�ndan b�zi epizodlar� q�l�-m� alan �air «F�da eyl�di» adl� �s�rind� pey��mb�rin öz ümm�ti na-min� çox �zablara qatla�d���n�, gec�-gündüz ümm�tin d�rdini ç�kdi-yini ifad� etmi�dir:

Ümm�t üçün can�n f�da eyl�di, Özünü i�r�td�n cüda eyl�di, �ziz ömrün qurban �da eyl�di,

Can ver�r hal�t� g�ldi M�h�mm�d.

* * * T��ssüf ki, Molla N�f�sin �eirl�rinin böyük �ks�riyy�ti biz� g�-

lib çatmam��d�r. Xüsusil� öt�n �srin 20-30-cu ill�rind� keçmi� Sovet �ttifaq�nda türk xalqlar�n�n ziyal�lar�na qar�� yürüdül�n qanl� repres-siyalar, türk tarixin�, m�d�ni irs� vurulan a��r yaralar bir s�ra s�n�t-karlar�m�z kimi Molla N�f�sin d� sovet-bol�evik ideologoyas� il� zid-diyy�t t��kil ed�n bir çox �s�rl�rinin n��r edilm�m�si, gizl�dilm�si, üz� ç�xar�lmamas�, h�tta yand�r�lmas� il� n�tic�l�nmi�dir. Pu�kinin «Qafqaz, t�slim ol, üstün� Yermolov g�lir» misras� bol�evik q�l���na gir�n velikorus �ovinizmin� n� q�d�r xo� g�lmi�s�, Molla N�f�sin, Çolpan�n, Elb�kin, Batunun, Ma�can�n, Almas �ld�r�m�n, �hm�d Ca-vad�n milli �eirl�ri onu o q�d�r q�c�qland�rm��, t��vi�� salm��d�r. El� bu s�b�b� gör� d� Molla N�f�sin ictimai-siyasi lirikas�n�n, milli azad-l�q v� v�t�np�rv�rlik mövzusunda yazd��� �s�rl�rinin üstünd�n sovet dövründ� sükutla keçilmi�dir. Onun dini-didaktik m�zmunlu �eirl�ri d� eyni aqib�t� u�ram��d�r.

Bundan ba�qa, Molla N�f�sin b�zi �eirl�ri ba�qa �airl�rin, xüsu-sil� Sayadi, Miskin N�f�s, M�xdimqulu, K�min�, Tal�bi, Molla Mu-rad, Katibi v� ba�qalar�n�n ad�na ç�x�lm��d�r. T�bii ki, s�rf �d�biyyat-�ünasl��a aid olan bu m�s�l�l�r yava�-yava� öz h�llini tap�r. Lakin d�-qiq olan bir m�s�l� vard�r. Sovet dövründ� Molla N�f�sin yarad�c�l��� öz h�qiqi qiym�tini almam��d�r. Onun ilk �eirl�r kitab� yaln�z 1940-c� ild� (c�misi 27 �eir) n��r edilmi�dir. 1947-ci ild� çapdan ç�xan kita-b�nda 75 �eir, 1955-ci ild� burax�lan kitabinda is� vur-tut 70 �eir ve-rilmi�dir. 1961, 1962, 1963 v� 1973-cü ill�rd� d� n��r olunan kitabla-ra �airin �d�bi irsinin sovet ideologiyas� il� «s�sl���n» kiçik bir qismi daxil edilmi�dir. Öt�n il Türkm�nistan�n «Miras» Milli M�d�niyy�t

Page 14: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

14

M�rk�zi �airin h�cmc� �n iri, �n mük�mm�l �eirl�r toplusunu (çapa haz�rlayan Annaqurban A��rov) oxuculara t�qdim etmi�dir.

Molla N�f�sin z�ngin irsind� «Zöhr�-Tahir» dastan� xüsusi yer tutur. Xalq aras�nda t�xmin�n X-XII �srl�rd�n b�ri yay�lma�a ba�-layan, e�qin-m�h�bb�tin v� humanizmin �b�di v� �d�bi abid�si olan bu �s�r Molla N�f�s t�r�find�n tamamil� yenid�n i�l�n�r�k orijinal bir hala g�tirilmi�, türkm�n h�yat�n�n, ruhunun, m�d�niyy�tinin v� etnoqrafiyas�n�n ensiklopediyas� s�viyy�sin� çatd�r�lm��d�r. Molla N�f�s dastan� tam bir z�rg�r d�qiqliyi il� cilalam��, onun süjetini, q�hr�manlar�n�n xarakterini t�kmill��dirmi�, �eirl�rini yenid�n yaz-m��d�r. Buna gör� d� Molla N�f�s dedikd� ilk növb�d� «Zöhr�-Ta-hir» dastan�, «Zöhr�-Tahir» dastan� dedikd� is� Molla N�f�s yada dü-�ür. 2009-cu ild� Türkm�nistan�n «Miras» Milli M�d�niyy�t M�rk�zi �airin «Zöhr�-Tahir» dastan�n� (n��r� haz�rlayan R�hmanverdi Qoda-rov) n�fis ��kild� n��r etmi�dir.

Qarda� türkm�n xalq� öz böyük övlad�n�n 200 illik yubileyin� ciddi ��kild� haz�rla��r. Müst�qil Türkm�nistanda bu tipli yubileyl�r keçirm�k xo� bir �n�n� hal�n� alm��d�r. �lboyu ölk�d� Molla N�f�sin anadan olmas�n�n 200 illiyi münasib�til� bir-birind�n maraql� t�dbir-l�r t��kil edilm�si planla�d�r�l�r. Bu münasib�tl� Türkm�nistan Pre-zidenti Q.M.Berdimüh�mm�dov t�r�find�n imzalanan 6 noyabr 2009-cu il tarixli f�rmana uy�un olaraq Türkm�nistan Elml�r Akademiyas� Mar� vilay�tinin icra hakimiyy�ti il� birlikd� 7-10 aprel 2010-cu ild� Mar� ��h�rind� «Molla N�f�s v� XIX �srd� tükm�nl�rin h�yat�» möv-zusunda beyn�lxalq elmi konfrans keçir�c�k. Bu elmi m�clisd� �airin h�yat� v� dövrü, onun lirikas� v� ��rq �d�biyyat�n�n probleml�ri, «Zöhr�-Tahir» dastan� v� Molla N�f�sin poetik ��xsiyy�ti, s�n�tkar�n �d�bi irsi v� xalq yarad�c�l��� kimi mövzular müzakir� edil�c�k. Bir �airin yubileyin� bundan göz�l töhf� ola bilm�z.

M�mnuniyy�tl� qeyd etm�k laz�md�r ki, Türkm�nistanda h�r il müxt�lif mövzularda bir-birind�n maraql� simpozium v� konfranslar keçirilir. M�s�l�n, son ill�rd� dahi ensiklopedist v� dilçi Mahmud Ka��arinin, böyük müt�f�kkir Z�m�x��rinin v� ba�qa korifeyl�rin yu-bileyl�rin�, S�lcuq dövrünün m�d�niyy�tin� v� �d�biyyat�na, türk-m�n xalças�na, türkm�n at�na h�sr olunan beyn�lxalq elmi t�dbirl�r xarici müt�x�ssisl�r, o cüml�d�n Az�rbaycan aliml�ri t�r�find�n ra-z�l�qla qar��lanm��d�r. �übh� yox ki, Molla N�f�sin yubileyi il� ba�l� t��kil olunacaq beyn�lxalq elmi konfrans da h�m �airin, dolay�s� il� türkm�n m�d�niyy�tinin v� �d�biyyat�n�n tan�d�lmas�nda, h�m d�

Page 15: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

15

müst�qil Türkm�nistan�n beyn�lxalq imicinin yüks�lm�sind� mühüm m�rh�l� kimi yadda qalacaq.

Az�rbaycanl�lar v� türkm�nl�r daima bir-birin� qar��l�ql� ��kild� d�rin m�h�bb�t b�sl�mi�, soyu, qan�, can�, ruhu bir olan iki qarda� xalq kimi m�d�niyy�t, xüsusil� d� �d�biyyat, musiqi, teatr, kino sah�sind� h�mi�� bir-birind�n öyr�nmi�, faydalanm��lar. Bu m�nada Molla N�f�sin anadan olmas�n�n 200 illiyi Az�rbaycan�n da bayram�-d�r. Biz d� Az�rbaycan ziyal�lar� olaraq böyük türkm�n �airi, ümum-türk �d�biyyat�n�n görk�mli nümay�nd�si Molla N�f�sin yubileyin� kiçik bir qarda�l�q töhf�si verm�k ist�dik v� bu kitab� haz�rlad�q. Z�nnimizc�, bu kitab �airin s�n�tin� sonsuz r��b�t b�sl�y�n Az�r-baycan oxucular�na göz�l h�diyy� olacaq, xalqlar�m�z v� �d�biyyat-lar�m�z aras�ndak� �laq�l�rin inki�af�na t�kan ver�c�k. Onu da qeyd etm�k laz�md�r ki, �vv�ll�r ölk�mizd� �airin b�zi �eirl�ri çap edils� d�, bu, Molla N�f�sin Az�rbaycanda n��r olunan ilk kitab�d�r.

Biz bu kitab� TÜRKSOY kitabxanas� seriyas� silsil�sind�n yubi-ley ilind� n��r etm�kl� Türk Dünyas�n�n UNESCO-su olan TÜRKSOY-un türk xalqlar�n�n bir-birin� yax�nla�mas�, ümumi in-ki�af� v� qar��l�ql� z�nginl��m�si u�runda apard��� co��un f�aliyy�t� d� d�st�k hesab edirik. Molla N�f�sin «Bu m�kana g�lmi��m» kitab� 31 mart–4 aprel 2009-cu ild� �stanbulda TÜRKSOY t�r�find�n t��kil olunan «Türk L�hc�l�ri Aras�nda Uy�unla�d�rma Çal��malar�n�n Bu-günkü Durumu v� Qar��la��lan Probleml�r» mövzusunda Beyn�lxalq simpoziumun tövsiy�l�rin� v� yekun b�yannam�sin� uy�un olaraq n��r edilir. G�l�c�kd� türk xalqlar� �d�biyyatlar�ndan ayr�-ayr� �airl�-rin �s�rl�rini, habel� poeziya v� hekay� antologiyalar�n� n��r etm�k sah�sind� i�i davam etdir�c�yik.

Burada bir m�s�l�ni d� vur�ulamaq ist�yirik: bu layih� bütün-lükl� könüllülük �sas�nda v� t�m�nnas�z olaraq h�yata keçirilmi�dir. Molla N�f�sin 200 illik yubileyi �r�f�sind� biz, bir qrup Az�rbaycan ziyal�s�, �airin �eirl�rini ayr�ca kitab hal�nda ana dilimizd� n��r etm�k q�rar�na g�ldik. Bu m�qs�dl� Türkm�nistan�n «Miras» Milli M�d�-niyy�t M�rk�zin� müraci�t ed�r�k biz� köm�k göst�rm�yi xahi� et-dik. A�qabaddan biz� Molla N�f�sin çapdan yeni ç�xm�� �eirl�r kita-b�n�n elektron variant� gönd�rildi v� biz q�sa müdd�t �rzind� bi i�i ba-�a çatd�rd�q. Bu layih�y� qat�lan h�r k�s, o cüml�d�n t�rtibçi möht�-r�m Prof. Dr. Annaqurban A��rov, kitab� türkm�nc�d�n ana dilimiz� uy�unla�d�ran v� ön sözün mü�llifi b�nd�niz Ramiz �sk�r, redaktoru hörm�tli �li �amil bu i�i türklüy� bir xidm�t olsun dey� heç bir m�-

Page 16: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

16

vacib v� honorar almadan t�m�nnas�z yerin� yetirmi�l�r. Min Bir Mahn� n��riyyat�n�n sahibi �ziz dostumuz Rafiq Babayev kitab� pul-suz çap etmi�dir.

Molla N�f�sin vur-tut iki ay bundan �vv�l Bak�da çapdan ç�xan «Bu m�kana g�lmi��m» kitab� h�m Az�rbaycanda, h�m d� Türkm�-nistanda sonsuz sevinc v� r��b�tl� qar��land�. Fevral�n ax�rlar�nda Az�rbaycan�n Türkm�nistana yeni t�yin olunan fövq�lad� v� s�lahiy-y�tli s�firi V�hd�t Sultanzad� A�qabadda öz etimadnam�sini qarda� ölk�nin ba�ç�s�na t�qdim ed�rk�n Molla N�f�sin «Bu m�kana g�l-mi��m» kitab�n� da Türkm�nistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimü-h�mm�dova verdi. C�nab Prezident bu kitab� d�rin m�mnuniyy�t his-si il� q�bul ed�r�k onu iki dost v� qarda� ölk�nin m�d�ni münasib�t-l�rinin inki�af�na mühüm töhf� kimi yüks�k qiym�tl�ndirdi. Kitab haqq�nda türkm�n m�tbuat�nda müsb�t yaz�lar d�rc olundu, Avrasiya Yaz�ç�lar Birliyinin orqan� «Karde� Kalemler» jurnal�nda (Ankara) is� xüsusi m�lumat verildi. Kitab�n n��ri TürkSOY t�r�find�n d� ra-z�l�qla qar��land�.

Molla N�f�sin «Bu m�kana g�lmi��m» kitab�n�n çap olunmas� bar�d� Bak� q�zetl�rind� ç�xan x�b�rl�r Az�rbaycan�n elmi-m�d�ni dair�l�rind� d� ruh yüks�kliyin� s�b�b oldu. Universitetl�rin filologi-ya fakült�l�rinin mü�lliml�ri v� t�l�b�l�ri n��riyyata g�l�r�k bu kita-b� �ld� etm�k arzusunda olduqlar�n� bildirdil�r. Tiraj�n azl��� üzünd�n (onun bir qismi Ankaraya TürkSOY t��kilat�na, bir qismi A�qabada Molla N�f�sin yubileyini keçir�n t��kilat komit�sin�, bir qismi is� Az�rbaycan�n kitabxanalar�na v� türk respublikalar�na gönd�rilmi�di) bütün xahi�l�ri yerin� yetirm�k mümkün olmad�. Ona gör� d� Molla N�f�sin �eirl�rini yenid�n n��r etm�k ehtiyac� yarand�. Bu d�f� kitab�, �airin h�yat v� yarad�c�l���ndan b�hs ed�n ön sözü bir q�d�r d� geni�-l�ndir�r�k, onun birinci n��rind� olmayan 23 �eirini d� �lav� ed�r�k iri formatda çap etm�yi q�rara ald�q. Molla N�f�sin «Seçilmi� �s�r-l�ri» adl� bu kitab� tan�nm�� i�adam� v� mesenat V�liyev �ahmar Rüs-t�m o�lunun sponsorlu�u say�sind� i��q üzü görmü�dür. Hörm�tli �ahmar mü�llim� bu n�cib h�r�k�tind�n dolay� d�rin t���kkürü özü-müz� borc bilirik.

Türklüy� xeyirli-u�urlu olsun!

Ramiz �SK�R Bak�, 21 mart 2010-cu il

Page 17: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

17

N�R K�M� G�Z

Könlüm, s�n� n�sih�t: g�zs�n s�rb�s�r g�z s�n, Tan� dostu, dü�m�ni, öyl� bax�b�r g�z s�n, Ya�� il� yol gets�n, daim s�f�rb�r g�z s�n, G�zs�n dünya üzünd�, müdam t�z�-t�r g�z s�n. Q�rx il maya t�k g�zm�, bir il n�r kimi g�z s�n. �ki adam vuru�sa, çal�� buna yol verm�, Birisin� gap verib, o birn� al verm�, �vv�l adamdan qaçma, qaçsan �sla �l verm�, «Can a�a, özün bil» de, h�r nak�s� yalvarma, Q�rx il maya t�k g�zm�, bir il n�r kimi g�z s�n. N�f�s dey�r k�m durma tay-tu�undan, dost-yardan, Pul tapmasan, borc alma nak�sd�n, s�l�mxordan, H�r din�nd�, q�m basar, könlün dolar qubardan, Do�maz doxsan dörd ild�, bo�az olsa �r �rd�n, Q�rx il maya t�k g�zm�, bir il n�r kimi g�z s�n.

Page 18: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

18

DUYSA

�g�r hind ovçusu ç�xsa �ikara, Özg� ov isl�m�z, fil s�si duysa. Saray m�kan olsa bülbülü-zara, Saraya od salar, gül s�si duysa. Gündüz� gün zin�t, gec�y� m�htab, Gümü� z�r� möhtac, alt�na simab, D�rya görkü bal�q, h�m dürri-nayab, Bulur, röv��n tapar, kül s�si duysa. Yax�� q�z dilav�r, olsa sipayi, Üzü m�htab kimi, on dördü ay�n, Qaçar b�d adamdan, olmaz h�rcayi, Ç�raq tez gizl�n�r, yel s�si duysa. Pis qad�n ya�amaz bir ki�i il�, Ya�ayar öz �ski v�rdi�i il�, Görü��r, bulu�ar oyna�� il�, Tez qaçar onunla, «g�l» s�si duysa. Acgöz adam sev�r s�rv�ti, mal�, Bir gün bitab olub, gets� m�cal�, Dönüb-t�pr�nm�y� olmasa hal�, Qalxar dirs�k üst�, pul s�si duysa. Ceyran balas�na baxsan, bec�rs�n, Su yerin� ��k�r-��rb�tl�r vers�n, Gül il� b�sl�s�n, bir gün gör�rs�n, Yan�ndan qaçacaq, çöl s�si duysa. Qula dövl�t g�ls�, saymaz a�as�n, M�s�ldir: x�r doysa, t�p�r yiy�sin, Tutsan q�rx ip�y� donuz balas�n, Yen� qaç�b ged�r cul s�si duysa.

Page 19: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

19

Nam�rdl�r �ad olar �g�r ��r des�n, Getm�z, h�tta cahad üçün get des�n, X�sisl�rin can� ç�xar, ver des�n, T�z�d�n can g�l�r, «al» s�si duysa. Harunun mülkünü alsa bir ki�i, «Pulum az» söyl�m�k olacaq i�i, Nuhun öz ya��na yeti�s� ya��, Almaz qula��na, «öl» s�si duysa. Ad�t ets�n s�h�r tezd�n durma�a, Niyy�t ets�n haq yolunda getm�y�, �eytan haz�r olar könül vurma�a, Quldur üz gizl�d�r, yol s�si duysa. N�f�s, s�n sözl�gil ulus-ell�r�, Bülbülü-�eydasan t�z� güll�r�, �irin bal qat dastan içr� dill�r�, Ar� hücüm eyl�r, bal s�si duysa.

Page 20: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

20

GÖZÜN �L�

Neyçün d�li eyl�din, Sevdiyim, gözün il�? Oturmu�dum, qald�rd�n Ol tuti sözün il�. �öl� sald�n al�m�, Yar, ��kli-üzün il�. Ay-günü �sir q�ld�n, Qa� çat�b, özün il�. Seyran q�ld�n ç�m�n� Sonal� qaz�n il�. Lal�l�rl� b�z�din Ol da�� düzü il�. V�fa verm�din m�n�, Ötdü gün yaz�n il�. Seyr q�ld�n s�h�rl�r S�n g�lin-q�z�n il�. Uy�udan oyatd�n s�n Ol q�z�l saz�n il�. B�y�nm�din, sevm�din Qara qa�, gözün il�. Keçdiyin yeri öpüm, Yeriyib izin il�. Bülbülü sald�n d�rd� �irin avaz�n il�.

Page 21: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

21

Toy-tama�a eyl�rs�n Söhb�tin-saz�n il�. B�d�nimi da� etdin Q�� f�sli buzun il�. Dey�r N�f�s, öldürdün Ax�r� naz�n il�.

Page 22: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

22

GÖZL�R�N

Gözl�m�, can, gözl�m�, öldürdü, ey can, gözl�rin, Yox-yox, yalan söyl�dim: yüz d�rd� d�rman gözl�rin! Gör�n dey�r: n�rgisi-da�lar ç�kilmi� köksün�, Da� deyildir, könlüm içr� oldu mehman gözl�rin. Qa��na q�lsam sücud zahidlik ümmidi il�, Ald� m�nd�n, qoymad�, bu ��mi-iman gözl�rin. Baxmay�m ders�m üzün�, q�tlim� olar s�b�b, V�h ki baxsam can alar, ey m�hi-taban, gözl�rin. X�nda q�lsan, l�bl�rin yüz min ölüy� can ver�r, Bir n�z�rd� min dirini q�ld� bican gözl�rin. �ld� bir qurban k�s�rl�r al�m �hli eyd üçün, Günd� yüz min a�iq �hlin q�ld� qurban gözl�rin. Q�fild�n ��yar il� m�n d�liy� q�lm�� n�z�r, B�s m�nim yanan t�nim� qald� heyran gözl�rin. �qli-hu�um �ld�n alar, e�qd�n ç�kdim ayaq, Bu N�f�s hal�n yen� q�ld� p�ri�an gözl�rin.

Page 23: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

23

SAÇIN

M�ni günd�n kölg� kimi Saxlar s�nin q�z�l saç�n. H�r telin� ür�yimi Ba�lar s�nin q�z�l saç�n. �ana vursan �öl� saçar, Ay utanar, göyd�n qaçar, Gör� bils�m könlüm açar, Parlar s�nin q�z�l saç�n! Çox x�zin� vergil deyib, Sonra m�ni görgil deyib, El yatanda durgil deyib, S�sl�r s�nin q�z�l saç�n. Gec�l�r bir hovur yatsam, Durub t�rifini yazsam, Yüz min qay��-q�m� batsam, Dartar s�nin q�z�l saç�n. G�l yan�ma yar dey�nd�, Qara saç g�rdan döy�nd�, Kül�k öpüb, yel d�y�nd� Oynar s�nin q�z�l saç�n. Yara�ar, bir baxsan gülüb, Hörs�n onu, �nb�r sürüb, Gizl�n�r ay, gün utan�b, Yanar s�nin q�z�l saç�n. Qurdun m�n� q�l sirat�n, Ç�k�r�m dild� sur�tin, Könlüm içr� q�m möhn�tin Qurar s�nin q�z�l saç�n.

Page 24: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

24

M�m�l�r köksünd� nar t�k, Dal�alanar ol X�z�r t�k, Boynuma dolan�b mar t�k, S�xar s�nin q�z�l saç�n. G�z�rs�n, el� göz edib, N�f�s fa��ra söz edib, �lan t�k dilin uzad�b Vurar s�nin q�z�l saç�n.

Page 25: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

25

GETD�M

Qara gözün, q�l�m qa��n Tirdir deyib, qaçd�m getdim. Dal�alanan qara saç�n Mard�r deyib, uçdum getdim. A�iq olub heç g�zm�y�n, L�bin bilm�z q�nd �zm�y�n, Dan-s�h�rl�r heç dözm�y�n, Gül t�k üzün açd�m getdim. Bülbül sev�r ba�da gülü, M��uq darar ol sünbülü, Dura bilm�m, inc� beli Ehmal il� quçdum getdim. Reyhan könlü xo�dur yazdan, Göl raz�d�r quba qazdan, Min g�lind�n, inc� q�zdan, �ol p�rimi seçdim getdim. Dürl�r saçar yar d�handan, G�l�r min hün�r z�bandan, N�f�s dey�r, bu cahandan, Yar� qoyub keçdim getdim.

Page 26: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

26

ARZU QILDIM

Göz�l yar�n gül üzünd�n, Öps�m deyib, arzu q�ld�m. Ol gövh�ri yar sözünd�n Tapsam deyib, arzu q�ld�m. Ba��nda ip�k d�smal�, Q�m�rd�n nurlu, v�fal�, Aç�l�bd�r gül camal�, Örts�m deyib, arzu q�ld�m. Ol yar sözl�s�, süx�nv�r, Arzu eyl�r bir s�nub�r, Buxa��na mü�ki-�nb�r, S�ps�m deyib, arzu q�ld�m. M�n dü�düm, dostlar, q�rardan, Ayr�lmaq olarm� yardan? Misli-�nb�r q�z�l nardan, Öps�m deyib, arzu q�ld�m. �nd�libl�r qonar gül�, M�cnunam, ç�xm��am çöl�, Asimandan g�ls� b�la, Qapsam deyib, arzu q�ld�m. M�cnun ç�xd� N�cd da��na, Kaknusam od-oca��na, Bir piyal� sa�l���na, �çs�m deyib arzu q�ld�m. �r�m ba�� olar bustan, Ol tavusi h�m Hindistan, Yar görkünü q�l�b dastan, Keçs�m deyib, arzu q�ld�m.

Page 27: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

27

Ba��m�zdan ç�x�bd�r hu�, Yada dü�m�z b�la, t��vi�, A� köksün� alt�n, gümü�, Taxsam deyib, arzu q�ld�m. Bülbül ald�m güll�r üçün, X�zn�d�n pul qullar üçün, Yaqut al�b ell�r üçün, Seçs�m deyib, arzu q�ld�m. Bir gül�m, qalmaram solub, Ad�m qalar, gets�m ölüb, Yolum dü�üb, mehman olub, Yatsam deyib, arzu q�ld�m. Haq verm�sin �ol gününü, Ay�rmas�n ol dinini, Çox yalvar�b, yar könlünü, Alsam deyib, arzu q�ld�m. N�f�s dey�r, saz eyl�yib, Q�� f�slini yaz eyl�yib, �ol bir yar� naz eyl�yib, Öps�m deyib, arzu q�ld�m.

Page 28: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

28

ARZU EYL�R

Könlüm qu�u qanad çal�b, Uçsam deyib, arzu eyl�r. Q�z�l cama ��rab süzüb, �çs�m deyib, arzu eyl�r. Bülbül könlü xo� gülünd�n, Cöm�rd könlü ça� elind�n, Nazl� yar�n ol belind�n Qucsam deyib, arzu eyl�r. Qalar q�zlar, könül ça�lar, Müdam a�lar, ür�k da�lar, D�li könül qanad ba�lar, Uçsam deyib, arzu eyl�r. Çöll�r g�zs�m �lyas kimi, Da�lar g�zs�m Kavus kimi, At�� içr� kaknus kimi Bi�s�m deyib, arzu eyl�r. Burdan varsam Hindistana, Ya üz tutsam Da��stana, ��hri-Bul�ar, Rumistana A�sam deyib, arzu eyl�r. M�n ç�xsam M�cnun da��na, Girs�m ol �r�m ba��na, Nazl� yar�n quca��na Dü�s�m deyib, arzu eyl�r. Co�sam, dostlar, m�n ümman t�k, Dünyan� tutsam duman t�k, N�f�s dey�r, ol taban t�k Batsam deyib, arzu eyl�r.

Page 29: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

29

HEYRANI M�N

Qara zülfün dal�a-dal�a, Göz�l yar�m, heyran� m�n. Yel oynadar sola-sa�a, A�l�m gedib, qurban� m�n. G�ldin biz�, yol ba�lad�n, Saç�n sayd�m, qulaclad�m, Bax�b, barma��n di�l�din, Gül�r üzün nuran� m�n. Yar oyanar gec� yar�, Zülfün onun da�lar mar�, A� köksünd� qo�a nar� - Olsam girib ba�ban� m�n. F�l�k g�l�r, �sib yeli, Q�rq edibdir gözd� seli, Dostlar, yar�n ol sünbülü Mard�r, onun qurban� m�n. F�l�k qoymaz ucaltma�a, Dilim dönm�z söz atma�a, Könül q�ymaz oyatma�a, Cismim içr� canan� m�n. G�l�r yar�m, alt�n tax�b, A�iql�rin can�n yax�b, Öy� girib, dula bax�b, Gör�n i�in aman� m�n. M�nd�n qeyri sev�n çoxdur, Yalan deyil, sözüm haqd�r, Yanalar al, çöhr� a�d�r, Qara zülfd� ol �an� m�n.

Page 30: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

30

�gid g�l�r, çarx�n qurub, �sbab�na tumar verib. Gözün yumar üzün görüb, Asmandak� taban� m�n. Çox a�laram, yar�m bilm�z, N�sib etm�z, gülüb g�lm�z, Bu boynuma qolun salmaz, Bils�, p�ril�r can� m�n. Ah, N�f�s, s�n oldun g�da, Ol yar�ndan qald�n cüda, Nahaq can�n q�ld�n f�da, Biçar�l�r �rman� m�n.

Page 31: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

31

GÖZ�L�M

Hüsnün x�zn�si b�rpad�r, Nurdur cahana, göz�lim. Saç�n q�vr�m �jd�rhad�r Ol g�nci-kana, göz�lim. D�ryalar m�n kimi da�maz, Üzün dolun aydan ya�maz, �vv�l-ax�r gözüm dü�m�z S�n t�k canana, göz�lim. Quru ot m�n t�k yanarm�? Sin�md� odun sön�rmi? Yar, s�nd�n könlüm dön�rmi – Döns� z�mana, göz�lim? Dost olan q�lb� getm�zmi? A�iq murada yetm�zmi? M��uq olan r�hm etm�zmi Bu yanan cana, göz�lim?! Ey, zülfü yüz siyah para, Arzum budur s�n dildara, Q�lma sirrini a�kara Yax��-yamana, göz�lim. Gec� baxmasam ol üz�, Q�rar�m yetm�z gündüz�, Bir i�v�n d�y�r yüz q�za, Yüz min cüvana, göz�lim. Q�mz�n oxu t�nd�n ötdü, Vard�, �irin cana yetdi, Kafir gözün talan etdi Nur�-imana, göz�lim.

Page 32: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

32

Ç�kilib qa��n q�l�nc�, Ciy�rim k�sdi bir ucu, Görm�k imi� gözün suçu, Q�rq oldu qana, göz�lim. Misli badam qabaqlar�n, Gül yarpa�� dodaqlar�n, Ox�ay�r al yanaqlar�n T�r gülüstana, göz�lim. S�h�r tezd�n zülfün dara, Gün��l� do�dun dübara, Q�ya bax�b, gülüb yara Qoydun �rmana, göz�lim. N�f�s der: e�it bu sözüm, Zülmünd�n soldu gül üzüm, Bir zaman ayr�lmaz gözüm S�nd�n bir yana, göz�lim.

Page 33: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

33

B�R YANA

Ti�i-peykan�n g�zl�yir, Qa� bir yana, göz bir yana, D�han�n aç�b sözl�yir, Dür bir yana, söz bir yana, X�zan ayr�lmaz gülümd�n, Bir q�z�l yazd�m dilimd�n, Ya��lba� uçdu gölümd�n, Su bir yana, qaz bir yana. Sevdiyim q�z sanki qu�du, Birba� r�qibl�r� uçdu, Bir s�b�bd�n ayr� dü�dü Yar bir yana, biz bir yana. B�z�nib can�m alarlar, Gör�nl�r heyran qalarlar, Cilv� edib sallanarlar, Yar bir yana, q�z bir yana. Qulaq verin ahu-zara, Söyl�sin N�f�s biçara, Etdi ba�r�m� s�d para, Ti� bir yana, tiz bir yana.

Page 34: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

34

F�RAINDAN

Dilb�r, yaz�m v�sfini, Yand�m ki f�ra��ndan. M�n t��n�ni yand�rma, Bus� ver doda��ndan. Yar qam�ti �r�rdir, Rüxsar� onun z�rdir, Al�m ki mün�vv�rdir, Köksünd�ki a��ndan. Firq�t i����n yapsam, R�hm�td� vüsal tapsam, G�hi gözünd�n öps�m, G�h alma yana��ndan. Ba�lara q�l�b seyran, A�l�m� edib heyran, Zülfün olub iki yan �irmay� dara��ndan. E�qind� yanan qulam, Özg�y� n�z�r salmam, T�r qönç�d� bülbül�m, Yar, qovlama ba��ndan. Çün a�iqi-m�stanam, L�lin meyind�n qanam, H�m ba��na qurbanam, H�m qa�i-qaba��ndan. M�stan� N�f�s h�r d�m Özün� dil�r h�md�m, Tozun gözüm� sürt�m, G�r ç�xsa aya��ndan.

Page 35: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

35

N�Z�R QILSA D��L�R�N�

Dür d�ryadan ç�xa bilm�z, N�z�r q�lsa di�l�rin�. C�h�nn�m d� yaxa bilm�z, Yanm��am at��l�rin�. «Leyli, �irin s�n� tayd�r» – Des�l�r, ol söz bicayd�r, �lif t�k qam�tim yayd�r, S�cd� eyl�r qa�lar�na. Bu dünya bir ruzi-m�h��r, Xeyr� xeyir, ��r ets�n ��r, R�hm�t göyd�n yer� en�r, D�yib siyah saçlar�na. S���nm��am m�n özün�, Bitmi��m k�lam sözün�, Mü��rr�f eyl� yaz�na, Düçar etm� q��lar�na. N�f�s dey�r, ç�k�r zar�n, Müdam arzu s�n didar�n, Can f�das�, s�n t�k yar�n Üzüm sürts�m da�lar�na.

Page 36: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

36

�L�

Tuti t�k�llüm bir p�ri, Sözl�r ��k�r xar� il�. Könlüm qu�un b�nd eyl�mi� Zülfünün bir tar� il�. Göz� görüns� gül üzü, Otursa gec�-gündüzü, Yar g�ls� t�nha bir özü, G�lm�s� ��yar� il�. Mü�kin saç�n eyl�r düyün, Hal�m� eyl�yib z�bun, Raz�yam, öldürs� bu gün Qoynundak� nar� il�. B�h-b�h, �caib simi-t�n, Odur m�ni M�cnun ed�n, A�l�qda b�hs eyl�r b�d�n Q�rx çill�nin qar� il�. H�r kim özün ram eyl�yir, Sübhün onun �am eyl�yir, Kafiri islam eyl�yir �zhari-göftar� il�. G�h sarma��q t�k sarma��b, G�h öpü�üb, g�h oyna��b, Molla N�f�s der, yana��b, Otursa öz yar� il�.

Page 37: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

37

A��Q ALAR, ARZU ED�R

A�iq a�lar, arzu ed�r, Öz yar�n�n �das�d�r. E�qin yükün at�b ged�r, Yay qa��n�n s�das�d�r. Bu dünyaya g�lsin alim, Xalqa bir az versin elm; - A�iql�r� q�lsan zülüm, Bir dostun�n c�fas�d�r. Tale yel t�k bel� �sib, M�n� etdi bunu n�sib. Çün müs�lman a�iq Yusif Kafirl�rin g�das�d�r. Qara ilan�n z�hrind�, Böyük �jd�rha q�hrind�, Yar sur�ti can ��hrind�, Adam öls�, b�las�d�r. �ndi artar m�nim �rzim, �ra�a çatmaz n�z�rim, N�f�s dey�r, m�nim yar�m G�lin-q�zlar�n xas�d�r.

Page 38: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

38

GÜL� R�VAN

�st�dim, ba�lara girdim, Orda baxd�m gül� r�van. �l uzad�b, qönç� d�rdim, Özüm edib onda seyran. M�ni görc�k nazl� canan, Özün q�ld� bizd�n pünhan, Yürüyüb dil�r�m aman, Q�l�b imar�tim viran. Vararam haqq�n özün�, Üzüm dü�s� gül üzün�. Bilm�dim, d�ydim gözün�, Yoxa ç�xd� tuti-reyhan. Bu gül��nd� çox ist�dim, �l uzad�b bir gül d�rim, Bu gülü ol gül� verim, Qorxdum g�lib gör� ba�ban. Qar��araq q�zlar il�, Ba�dan getdi nazlar il�. Girib göl� qazlar il� Eyl�di özün� v�t�n. Ol dildara tutdum üzüm, Dedi: get, görm�sin gözüm, Dinl�, dedim, vard�r sözüm, Dedi: �rz yeridir divan. G�lmi�dim gül ruyi üçün, Görk�zm�di, yayd� saç�n, �l uzad�b tutdum ucun, Günah etdin, dedi, yaman.

Page 39: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

39

Ça��rd�, q�zlar yeti�di, Al-q�z�l alma at��d�, Ür�yim oda tutu�du, Dedim bar� ver� d�rman... N�f�s dey�r, m�n q�f�sd�, Gözüm ya�l�, q�lbim x�st�. Yar bizi qoydu m�hb�sd�, Vergil, xuda, biz� iman.

Page 40: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

40

OYANMADIN

Yolum dü�dü, g�ldim s�nin qap�na, «Yar, oyangil» dedim, s�n oyanmad�n. �t-pi�ik ah etdi q�lan zar�ma, Yatanlar oyand�, s�n oyanmad�n. Dan üzü �sm�d� xo� s�ba yeli, M�n bülbül�m, yad eyl�r�m ol gülü, Tay�m-tu�um dey�r: «N�dir x�yal�?» Sirrim fa� eyl�dim, yar, oyanmad�n. Gec� qaranl�qd�r, gözl�rim görm�z, X�yal�m k�c oldu, fikrim yürüm�z, Yax��dan, yamandan yar�m s�s verm�z, Qula��m kar oldu, yar, oyanmad�n. Bir qu� g�ldi, qondu baca üstün�, N�z�r sald� a�ca öyün alt�na, Qanad yayd�, getdi al�m p�stin�, Yatan qu� oyand�, yar, oyanmad�n. G�lmi��m qap�na görm�y� üzün, X�st�y�m, e�idim ol �irin sözün, Dünyaya d�yi�m�m ol qara gözün, Gözl�rim kor oldu, yar, oyanmad�n. Sükut içr� donmu� evin, e�iyin, Söndürübs�n m�n fa��r�n i����n, M��uq indi yada salmaz a�iqin, Biv�fa, ça��rd�m, yar, oyanmad�n. Do�du dan ulduzu, gec� ç�ra��, M�n fa��r durmu�am s�sd� qula��, Oyatmaz uy�udan s�h�r kül�yi, Dan yeli dayand�, yar, oyanmad�n.

Page 41: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

41

N� olmu�, s�n niy� böyl� yat�bsan? Fikir il�n q�m lay�na bat�bsan, Sevdiyini yavuz d�rd� sat�bsan, Yusif t�k gedir�m, yar, oyanmad�n. A�iq m�n�m, yar�m kim� göz qoyar, Gizl�s�m sirrimi, el-oba duyar, Xuday�m, yar haçan uy�udan doyar? �ns-cins tam oyand�, yar, oyanmad�n. N�f�s dey�r, indi ged�r�m burdan, Ay batar, dan atar, gün do�ar ordan, Ümidim üzüldü, �l ç�kdim yardan, Uzun gec� ötdü, yar, oyanmad�n.

Page 42: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

42

UTANAR

Da� ba��nda a�ca bulud yay�l�b, Yer� dü�m�k ist�r, güld�n utanar. Camal�n da aydan, günd�n sayl�l�b, Nurun saçmaq ist�r, eld�n utanar. Bu ell�r üzünü görm�k ist�di, Çox adam can�n� verm�k ist�di, M�n fa��r qoynuna girm�k ist�dim, Dedil�r ay�bd�r, qoldan utanar. Al yana�a birc� çibin qonubdur, Onun izi q�z�l nara dönübdür, Çox heyranam, ür�k-ba�r�m yan�bd�r, Od �s�r eyl�s�, küld�n utanar. Yad eyl�s�m bu dünyan�n g�rdi�in, �limd�n uçurdum ol dövl�t qu�un, Kövs�rl� yuyubd�r yar siyah saç�n, A��z dey�n etm�z, dild�n utanar. N�f�s dey�r, görs�m yar�n camal�n, Quluyam, soraram hal�n-�hval�n, Kül�k qaç�r�bd�r ba�dan d�smal�n, «Tut, al» des�m, yar�m yeld�n utanar.

Page 43: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

43

D�L�S�

Da� ba��nda duman durmaz, �yl�nm�z, �g�r ol yar n�z�r q�lsa, dil�s�. Ad�m o�lu pis ölüm� ba�lanmaz, �zray�la ol yar güls�, dil�s�. Çöl içind� çoxdur maral, ovlaqlar, �zind� s�rg�rdan, s�fil oymaqlar, Ç�xar su üzün� dibd�n bal�qlar, Ümman üst� g�lib dursa, dil�s�. Yax��lar q�drini yax��lar bil�r, Ayr�l�q yamand�r, ba�r�m� d�l�r, Ölmü� adamlara t�z� can g�l�r, M�zar� yan�na gets�, dil�s�. �l dayansa, yaddan ç�xar kar�n�, Bülbül q�lmaz gül üstünd� zar�n�, Aylar, günl�r y��ar gövh�r nurunu, Ol yar �g�r ip�k s�ps�, dil�s�. Haqdan qanad g�ls� asiman uçar, Reyhan h�r t�r�f� mü�k-�nb�r saçar, Solan gül-çiç�kl�r yenid�n açar, Ol yar qoy aç�ls�n des�, dil�s�. N�f�s, s�n e�qind� oldun divana, Gets�n, q�bul etm�z, dü�m� gümana, N�z�r q�lsa, behi�t g�l�r amana, C�h�nn�m, göy uçar, varsa, dil�s�.

Page 44: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

44

GETM�L� OLDUM

Gec�l�r gözl�dim gör�m üzünü, Qism�td� yox imi�, getm�li oldum. Dan at�nca e�itm�dim sözünü, X�yaldan �limi üzm�li oldum. Bu q�lan zar�ma ah etdi da�lar, Evd� it-qu�, çöld� heyvanlar a�lar, Yar yat�b, ba��na l�ç�yin ba�lar, Qiym�tim bir pula satmal� oldum. �gid oldum, ar-namusa ba� qoydum, A�iq oldu�umu dünyaya yaydym, Yüz göz�l içind� bir s�ni sevdim, Yar, yar deyib, ciy�r yaxmal� oldum. Qon�undan qorxuban, oturdum a�lar, Ayr�l�q at��i ciy�rim da�lar, Göz arar qap�n�, dilim soraqlar, Danlar a�ar�nca getm�li oldum. Oyanmad�n s�n söz il�n, saz il�n, Göll�r yata bilm�z quba qaz il�n, Yoxsa oyun q�ld�n fikir-naz il�n? Bu ba��m ira�a qoymal� oldum. N� müdd�tdir görm�z oldum üzünü, Qulaq verib dinl�m�din sözümü, M�nim üçün qiym�t q�ld�n özünü, Xiridarl�q q�l�b, durmal� oldum. G�da olsam, yax�� olar bu kardan, Qurtulmad�m ömrüm boyu azardan, Dostlar, çox zülüml�r görüb�n yardan, �ndi bir qeyrini sevm�li oldum.

Page 45: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

45

G�c�l�r a�lad�m, ür�k od oldu, Qon�u-r�qib dinl�yib�n �ad oldu, Könüld� x�yal�m, var�m mat oldu, Özümü bir s�fil saymal� oldum. Dolanaram s�nin q�l�m qa��na, Könlümü al, r�hm et axan ya��ma, �ahlar h�s�d ed�r �qli-hu�uma, A�l�m-hu�um ça�d� dem�li oldum. M��uq olan a�iqini a�latsa, E�q oduna ciy�rini da�latsa, G�c� b�nd el�s�, gündüz ba�latsa, ��yara dil verdi dem�li oldum. Kül�k qovar buludlar� zor il�n, G�c�l�r a�latd�n qay��-xar il�n, Çox gözl�dim, görü�m�dim yar il�n, Ax�r� �l üzüb, dönm�li oldum. Gül aç�lar, bülbül qonsa üstün�, M�ni sald�n bu gün yerin alt�na, Bütün gec� durub can�n q�sdin�, �lacs�z dan-s�h�r ölm�li oldum. S�ni t�bib say�b qap�na baxd�m, Ür�yim sönübdür, ç�ra��n yaxd�m, C�bray�l boynuna bir tumar taxd�m, �c�lim tumara satmal� oldum. Kor olmu�am, iki gözüm aç�lmaz, Uy�uda qal�bsan, dürl�r saç�lmaz, Çox gözl�dim, ancaq qap� aç�lmaz, Çar�siz qal�ban döym�li oldum. Aya��m getm�d�, �lim uzatd�m, Çaxçax ba�� qopdu, onu düz�tdim. Ç�x�b bacan�za s�n� göz etdim, Camal�n üzüm� silm�li oldum.

Page 46: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

46

Günah�m var, c�llad g�l�r yan�ma, Tök�r al qan�m� z�rd�n donuma, Bu x�b�ri gedib deyin xan�ma, X�nc�r al�b, özüm soymal� oldum. Qartal gör�r asimandan ovunu, Uçub en�r, görm�z yar�n oyunu, �l� al�b, nadan f�l�k yay�n�, Qüss�d�n ox ç�kib atmal� oldum. Q�md� qoydun, han� m�nim d�rman�m, E�qind� kül oldu bu �irin can�m, S�n� söz deyir�m, abi-heyvan�m, Z�h�ri ovucla udmal� oldum. Günüm do�maz, ay�m ç�xmaz, g�c�dir, F�l�k m�n� gül�r, gülsün, bicad�r, Tufan qopsa, kül�k �ss� nec�dir, Yen� ol f�l�y� baxmal� oldum. N�f�s dey�r, qulaq verin sözüm�, Utanmad�, yar�m ç�xd� üzüm�, Qanl� ya�lar doldu m�nim gözüm�, Dostlar�m, reyhan t�k solmal� oldum.

Page 47: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

47

D�LB�RA

Dan s�h�rl�r n�z�r sal�b, yol il� G�lm�di de, a�lama s�n, dilb�ra! Al yana��n ��rb�tind�n dil il� Dadmad� de, a�lama s�n, dilb�ra! Al�m i��q alar, güls�n, di�ind�n, Avamlar n� anlar s�nin i�ind�n, Ox ç�k�r�k yay-�sfahan qa��ndan Atmad� de, a�lama s�n, dilb�ra! Ba�a girib, novca reyhan�n yolub, M�n qalaram s�nin e�qind� solub, S�ninl� bir gec� qolboyun olub, Yatmad� de, a�lama s�n, dilb�ra! Ulduz da�dan co�qun s�r�m a��r�b, S�ni o Allaha, haqqa tap��r�b, X�nal� �ll�r� �lim qov�urub, Q�smad� de, a�lama s�n, dilb�ra! E�q odunu ciy�r içr� qaynad�b, Q�rat minib, da� ba��nda oynad�b, Qara gözün süzüb, h�r yana bax�b, Q�rpmad� de, a�lama s�n, dilb�ra! S�n otursan bizi görüb, utan�b, Göz ya��mdan r�ngi-ruyim saral�b, Nazik t�nd�n, inc� beld�n qol sal�b, Quçmad� de, a�lama s�n, dilb�ra! M�cnun kimi Qaf da��nda sevi�ib, Neç� bül�nd-bül�nd da�lardan a��b, M�niml� bu gün haq yoluna dü�üb, Getm�di de, a�lama s�n, dilb�ra!

Page 48: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

48

Ayr� dü��n a�lar-g�z�r yar�ndan, �l götür�r v�t�nind�n, var�ndan, Qoynunda yeti��n qo�a nar�ndan Tutmad� de, a�lama s�n, dilb�ra! �ahlar g�l�r, çox qo�unu, d�st�yi, Nam�rd g�z�r, müdam üzün gizl�yib. Gül üzünd�n al�b ip�k örp�yi, Öpm�di de, a�lama s�n, dilb�ra! N�f�s dey�r, haq e�itsin sözümü, K�b� sar� tutum iki gözümü, Utanaraq çevirm�di üzümü, Baxmad� de, a�lama s�n, dilb�ra!

Page 49: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

49

OYATMADIN, NAZLI YAR

Qara gözün kölg�sind� dinc al�b, Uyumu�am, oyatmad�n, nazl� yar! Zindan içr� qald� gül üzüm solub, Silib ya��m, oyatmad�n, nazl� yar. �nc� belin qucsam s�h�r ça��nda, Bülbüll�r ötü��r solü-sa��nda, Nur camall� yar�n ol quca��nda Göz yummu�am, oyatmad�n, nazl� yar. Gözüm dü�dü s�nin q�l�m qa��na, Mü�k-�nb�r s�pil�n sünbül saç�na, A� gövh�r say�lan s�d�f di�in� Q�s�lm��am, oyatmad�n, nazl� yar. Könlüm havalan�b uçdu asmana, Süleyman t�k ruyin tutdu ümmana, Yuxu dem�, xabi-�c�l de buna, B�rk yatm��am, oyatmad�n, nazl� yar. S�n ç�x�bsan alt�n-gümü� tax�ban, Könül qu�um dörd t�r�f� bax�ban, Oyaq ik�n m�ni oda yax�ban, M�n yatm��am, oyatmad�n, nazl� yar. Ad�n-san�n bu al�m� dolubdur, Gül üzün� ay salama g�libdir, N�f�s dey�r, r�qib m�ni ötübdür, Ona gör� oyatmad�n, nazl� yar.

Page 50: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

50

QALAR

Ba� için� yar sallan�b gir�nd�, Bülbüll�r ötü�m�z, heyrana qalar. G��t edib, s�rç�m�n üzr� g�z�nd�, Qanaddan ayr�lar, p�rvan� qalar. Ay nurdan ayr�lar, gün göyd�n uçar, Ulduzlar q�rars�z dörd yana köç�r, Saqi mey g�tir�r, �r�nl�r iç�r, Onlar ah ç�k�rl�r, z�man� qalar. �ahlar yata bilm�z, arzuda g�z�r, Ölü bal�q görs�, canlan�b üz�r, Qolu ba�l� qullar z�ncirin üz�r, Sözl�m�z yüz dü�s�, divan� qalar. Gülüb baxsa, ol ya�l�lar �adlanar, Öt�n günl�r, igid ça�lar yadlanar, Göy otlar saral�b, d�r�xt odlanar, Asman cünbü� eyl�r, l�rzan� qalar. N�f�s, t�rifl�din yar�n camal�n, Yel d�yib, götürdü üzd�n d�smal�n, Haq vermi� �z�ld�n ona iqbal�n, �ahlar görs�m deyib, �rmana qalar.

Page 51: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

51

BA�IMA

Yat�rd�m ba� içr� könlüm yaral�, Bir bülbül doland�, qondu ba��ma. O zal�m yar ötdü m�nd�n aral�, Heç baxmad� gözd�n axan ya��ma. Tez qalx�b aya�a öpdüm yar�m�, Q�z�bl�nib yox el�di var�m�. Bir qara qu� e�id�r�k zar�m�, Havalanar, qonmaq üçün le�im�. Yar getdi, yand�rd� m�ni f�ra��, Nal�md�n titr�di gülün yarpa��, M�n ay�ld�m, dem�, yoxmu� duza��, Bir ah ç�kib, g�ldim sonra hu�uma. N�f�s tapd� bu d�rdin �lac�n�, Yar görk�zib qaçd� zülfün ucunu, Odur deyib, qucdum s�rv a�ac�n�, Heyran oldum özüm q�lan i�im�.

Page 52: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

52

GÖRS�M DEY�R

Canl�-cans�z p�rvaz vurub dövr�nd�, Yar, gül�r üzünü bir görs�m deyir. Qo�a xal var imi� s�nin sin�nd�, H�mm�l�r t�nini bir görs�m deyir. D�nizd� a� qu�san, möhtac s�yyadlar, Tutmaq üçün t�l� qurar övladlar, Dü�ürm�zmi yer� ç�xan f�ryadlar, Qarun x�zin�d�n nur vers�m deyir. S�n t�k yaratmam�� göz�l dünyada, Xuda �s�ris�n dedi �eyda da, Ats�n dey� tir verdil�r s�yyada, Çobanlar yol yorar, bir görs�m deyir. �ahlar taxtdan dü��r, s�ni gözl�y�r, Da�dan, çöld�n, d�r�l�rd�n izl�y�r, G�l�r deyib bax��lar söz sözl�y�r, H�mm� arzu eyl�r, bir görs�m deyir. Dev, p�riy� hökm verdi Süleyman, «Onu tap�n, dedi,d�rhal, durmadan», Möhl�t verib dedi: «qoymaram aman!» Çünki xuda onu bir görs�m deyir. Lam�kanda yax��lar�n r�xtini, Baylar mal�n, xo� b�xtlil�r b�xtini, P�rizadlar elmi, �ahlar t�xtini, Bir dolan�b g�ls�, m�n varsam deyir. X�b�r getmi� buludlara, yell�r�, Tap�n deyib d�ryalara, sell�r�, Ulduzlara, d�nizl�r�, göll�r�, C�bray�l oturub, m�n des�m deyir.

Page 53: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

53

Dü��r deyib dünya qurdular ri�t�, Uçub, g�lib gördü onu f�ri�t�, Dan-s�h�r ça��nda üzü behi�t� X�d�r var�b, onu ça��rsam deyir. Tapd�m dey� x�b�r getdi asmana, Dünyada dörc bürc�, h�m lam�kana, �ol bir zaman uçub g�ldi p�rvan�, «Ç�xaraq ba��na bir qonsam» deyir. Yar behi�td�n geyib ç�xd� xirq�pu�, Qulluq edib durdu k�nizl�r, d�rvi�, Qanaddan ayr�ld� bütün h�mm� qu�, H�mm�si qanad�m bir g�rs�m deyir. M�ni oyatd�lar, baxasan deyib, �ana verib, zülfün daras�n deyib, H�mm� qullu�una yaras�n deyib, Tap��rd�lar çoxlar, m�n varsam deyir. N�f�s dey�r, bizi Allah yollad�, �ahi-m�rdan �li g�lib qollad�, R�hm q�l�b, yar�m �lin sallad�, Çoxlar sur�t�n� bir görs�m deyir.

Page 54: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

54

AMANMI

F�l�k, s�n g�zirs�n dünya-al�mi, Rumistan�n �ah�, gülüm amanm�? X�b�r vergil, ax�tmadan selimi, Mar�-�ahi-Cahan yurdum amanm�? Nec� uzaq yollar dü�dü bu ara, Qald� can�m q�m içind� avara, Müs�lman sütunu ��hri-Buxara, Haq r�sulu tutan yolum amanm�? Bir yar üçün tutdum F�rhad yolunu, E�q d�ryas� q�rq eyl�di sal�m�, Q�rx �r�nl�r tutub iki qolum�, Bir buta verdil�r, felim amanm�? Yar üçün keç�r�m külli cahandan, Umidim var, bir d�m soram d�handan. Dürdan� sar�dan, �irin z�bandan, M��hur olan q�rib dilim amanm�? N�sib oldu, dü�dük q�rib ell�r�, N�f�s miskin bülbül, qonmaz güll�r�, Müdam arzu eyl�r �irin dill�r�, Arzu ed�n ol bülbülüm amanm�?

Page 55: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

55

B�LM�D�M

Ümid d�ryas�n� qulaçla üzüb, Q�ra�a meyl edib, ç�xa bilm�dim. Al�mi g��t edib, dolan�b-g�zib, Yax��ya, yamana baxa bilm�dim. Seçib tapd�m s�ni ulu ell�rd�, Gül üzlü göz�ll�r, inc� bell�rd�, �r�m bustan�nda, behi�t güll�rd�, Bülbül olub, qanad taxa bilm�dim. �g�r baxsa, gün üzünd�n nur alar, Niqab açsan, külli cahan od olar, Gülüb baxsan, çox fikirl�r yad olar, Utan�b ruyin� baxa bilm�dim. N� �c�b göz�ls�n, özün t�k varm�? Söyl�, m�n e�didim, sin�nd� narm�? Tövb� etdim qeyri nak�s� yarm�? E�q oduna can�m yaxa bilm�dim. M�cnunam, ba��mda yoxdur t��vi�l�r, Anlamam, dünyada çox olar i�l�r, Al�b bazarlardan alt�n-gümü�l�r, Tumarl� dö�ün� taxa bilm�dim. Getm�k üçün bu fikird�n yol ald�m, Saray�m y�x�ld�, onu sel ald�, Dün girib bazara, seçib bal ald�m, S�ni ya�d�r deyib, qata bilm�dim. M�nd�n qeyrisin� könül vers�n d�, Gec�-gündüz yatmam, dövran sürs�n d�, N�f�s dey�r, d�yn�k al�b vursan da, P�rvan� qa��ndan ged� bilm�dim.

Page 56: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

56

QIZ

Ba�i-�r�m, gül-gülüstan içind�, Qüdr�t il� bir �ax�d� bit�n q�z. V�sfini yazaram dastan içind�, Hörm� saç�n a� m�m�n� yet�n q�z. S�nin kimi göz�l olmaz cahanda, Tamam huri-p�ri hüsnün� b�nd�, Leylinin sif�ti var ik�n s�nd�, Bu gün e�qin sevdas�na batan q�z. Boyun ��c�r� ox�ar, üzün hilala, Di�in dürr� b�nz�r, l�bl�rin bala, B�xti g�ls�, yax��-yaman bir qula Qadir il� rizqi-ruzi çatan q�z. N�f�s dey�r, on üç, on dörd ya��nda, Qara qotaz, alt�n qübb� ba��nda, Üz� gülab s�pib, v�sm� qa��nda, Al geyinib, dildarl��a yet�n q�z.

Page 57: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

57

ÖRP�Y�N UCU

Qaranl�q gec�d� m�n �l uzatd�m, Qoluma doland� örp�yin ucu. S�n� baxd�m, ol görkünd�n utand�m, Ba�dan hu�um ald� örp�yin ucu. Otur, yar�m, siyah zülfün daray�b, N� xo� oldu, ba�a örp�k sar�y�b, Ehmal il� boynun-ba��n bürüyüb, Q�lb� x�yal sald� örp�yin ucu. Qotaz�na k�lamulla yaz�lan, Simuz�rd�n inc� nax�� c�z�lan, Yaxas�na dürri-gövh�r düzül�n, Hindistandan g�ldi örp�yin ucu. Bir bürünüb ç�xsan külli cahana, S�n olarsan çox �c�l� b�han�, T�rifin yay�lar sözd�n d�hana, Rumda seyr el�di örp�yin ucu. Gec�l�r ayr�lar s�nin ba��ndan, «Al�m» dey� f�l�k g�l�r d���ndan, Çoxusu gedibdir a�l�-hu�undan, Bu cahana doldu örp�yin ucu. N�f�s t�rif eyl�r xirq� pu�e�in, Neylim, uçurubdur al�c� qu�un, M�nd�n qeyri çoxlar ed�r t��vi�in, Al�m� od sald� örp�yin ucu.

Page 58: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

58

RAMAZAN AYININ

Ramazan ay�n�n on dördü, gec�, Göz�ll�r topla��b ç�k�r bir z�ban. Bax��arlar, g�l�r sultan� taca, Yasavul dolan�b ver�r bir f�rman. Bal�q üz� bilm�z suya gir�nd�, Qu�lar uça bilm�z üzün gör�nd�, K�nizl�r� xo� salam�n ver�nd�, Ba�lar� asmana yet�r �ol zaman. Gövh�r yata bilm�z sur�t� bax�b, Utanar, a�layar d�ryadan ç�x�b, F�l�k q�z�r�anmaz, �����n yax�b, �g�r ki meyl ets�, qopar bir l�rzan. Bülbül qonmaz, h�v�s eyl�r gülün�, Lal olar, bir sözün almaz dilin�, Qazlar üz� bilm�z, batar gölün�, Sallan�b yürüs� qalxar ol �yan. Gördüm, ay do�mad�, b�xti qarad�r, Gün�� yatd�, dedim ba�r� yarad�r, Ulduzlar do�mazlar, bu n� çar�dir, Yar e�qind� bax�b bütün al-asman. Zülfl�rin bir ucu lam�kan getdi, F�l�y� ucald�, asmana yetdi, N�f�s n�r�st�ni qoydu, unutdu, E�qind� zarlay�b ol yazar dastan.

Page 59: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

59

D�LB�R�M

Qara gözün qara qa��n alt�ndan F�l�k durub, q�sd eyl�mi�, dilb�rim. �li görc�k çabuq dü�üb at�ndan, G�lib s�n� salam vermi�, dilb�rim. �ran �ah� arzu eyl�r ruyini, Görm�k üçün s�nin �üm�ad boyunu, Göz üstünd� haz�r duran yay�n� Atmaq üçün l��k�r sürmü�, dilb�rim. F�l�k qoydu m�ni r�van yolumdan, Dövl�t-mal� tamam ald� �limd�n. Doda��n�n �irin-��k�r bal�ndan Dadmaq üçün h�sr�t ç�kmi�, dilb�rim. Ehmal il� gül t�k üzün açaram, A�l�m gedib, a� köpükl�r saçaram, P�rvan� t�k m�n dövr�nd� uçaram, Qanadlar�m oddan yanm��, dilb�rim. Gec� uzaq, dövran g�ldi ba��na, Dolanaram, yar�m, s�nin da��na, Ehmal il� dodaq basd�m qa��na, N� ��k�rmi�, n� �irinmi�, dilb�rim. Ay nurudur, �öl� dü�sün üzün�, Qara qa�lar xub yara�ar gözün�, Dura bilm�m bax�b s�nin üzün�, A�l�m-hu�um s�rd�n getmi�, dilb�rim. S�n t�rp�nib, a��r yükün dü�ürdün, Oda yanan can�m yen� bi�irdin, Do�an ay� yen� göyd�n qaç�rd�n, Daha do�maz, çünki batm��, dilb�rim!

Page 60: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

60

Yatm�� san�b, tutdum dö�d� nar�ndan, Q�z�bl�nib, q�fil durdun yerind�n, Bütün can�m, ruhum ç�x�b s�rimd�n, Qorxusundan uçub getmi�, dilb�rim. Dan a�ard�, uzun gec�m heç oldu, Gündüz quran x�yallar�m puç oldu, Yuxusunu pozdum dey� bac ald�, Yüz mün bacdan baha imi�, dilb�rim. Üstünd�ki ala yor�an al��a, Nec� olar südl� qara qar��a? �nanm�ram, bu sözüml� bar��a, «Olmaz» deyib q�h�r etmi�, dilb�rim. �lac�m yox, m�n ged�r�m öyünd�n, Gen g�z�r�m s�nin s�rvi boyundan, Göz üstün� xub yara�an yay�ndan Bir d�f� d� ox atmam��,dilb�rim. N�f�s dey�r, a�layaram zar il�, Uzun gec� çal��m��am xar il�, Ey yaranlar, m�n�m bu gün yar il� X�yal�nda söhb�t qurmu�, dilb�rim!

Page 61: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

61

GÜNÜDÜR

A�iql�r ��hrind�, kö�kün üstünd�, Yar dünyaya höküm ver�n günüdür. Q�rx k�nizl�r dövr� vurub alt�nda, «Qulluqdur, bibi can» dey�n günüdür. Sol yan�nda dürlü sazlar çal�n�b, Q�z�l kas� dolu meyl�r al�n�b, Saf ip�kd�n xal�-xalça sal�n�b, Behi�t içr� yar�m yatan günüdür. Qafada b�nd edib asman Bura��n, El yatanda, ç�kib a�iq f�ra��n, Ba� ucunda adil �ah�n ç�ra��n Qoyub be�d�n-ondan yaxan günüdür. Doymam didar�ndan, dastan�m yaz�b, A�l�m-hu�um uçdu, duza��n çözüb, N�f�s dey�r, yar�m gözl�rin süzüb, M�n� t�rlan qu� t�k baxan günüdür.

Page 62: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

62

HEÇ GÖRM�D�M ELL�RD�

G��t edib g�zmi��m fani cahan�, S�n t�k p�ri heç görm�dim ell�rd�; Könlümün aram�, m�nzil-m�kan�, �eyda könlüm co�maz özg� güll�rd�. Hüsnün� el heyran, görm�y� zaram, E�qind� bimaram, köyünd� varam, Ta ölünc�, yollar�na baxaram, Rövz�n kimi gözüm qald� yollarda. Hilal q�ddim hilal qa��na qurban, Ad�n� ç�km�y� dild� yox f�rman, Bir can�m var, min d�rdim var, s�n d�rman, Cismim od içind�, ya��m sell�rd�. X�nc�rin can�mda, oxlar�n t�nd�, Q�mz�n öldürm�y� q�sd ed�r günd�, Sur�tin gözümd�, x�yal�n m�nd�, Üzün ür�yimd�, sözün dill�rd�. N� m�l�ks�n, b���r derl�r özün�, Göz ya��m dayanmaz baxam gözün�, Qadir Allah zin�t vermi� üzün�, Bir eyib tapmad�m sa�da-sollarda. Mis özün gizl�mi� simuz�r il�, Mü�k olmu� b�rab�r mür�i-p�r il�, Z�h�r h�mrah olmu� ��k�r-t�r il�, �nb�r �br içind�, gövh�r küll�rd�. S�h�r seyr� ç�xsan, toxunsa yell�r, Da��lar h�r yana, tökül�r tell�r. Z�r�f�an birç�kl�r, siyah kakill�r, Açsan yer� dü��r, hörs�n bell�rd�.

Page 63: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

63

�lvan geyib yen� q�ya baxarsan, �nb�r�f�an zülfün yer� tök�rs�n, Seyr� ç�xsan, a� ceyran t�k s�k�rs�n, Ceyran da s�n kimi s�km�z çöll�rd�. N�f�s der: ad�tdir, dolaraq da�ma, A�iq� xumard�r o�run bax��ma, H�m cilv�, h�m q�mz�, nazü dill��m� M�kan tutmu� göz-qa��nda, qollarda.

Page 64: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

64

�ND�

Vüsal�nda könlüm gül t�k aç�ld�, Firq�tind� �lif q�ddim yay indi. Üzün nuru al�m ara saç�ld�, H�rgiz do�maz s�nin kimi ay indi. Mü�taqi-ruyin�m, bu dünya fani, S�nin zar�ndad�r xanlar�n xan�, G��t eyl�dim on s�kkiz min cahan�, Heç tapmad�m bir özün� tay indi. S�ba yeli zülfün p�ri�an eyl�r, Kirpik oxun bu ba�r�m� qan eyl�r, Pis r�qibl�r duysa biz� t�n eyl�r, Eyl� m�ni öz qoynuna cay indi. S�nd�n özg� yar� gözüm görm�sin, S�nsiz zövqü allah m�n� verm�sin, S�n olmasan, dünya bir gün durmas�n, Viran olsun getsin bu saray indi. A� köksünd� alma il� nar olsun, R�qibl�r uzaqdan görüb xar olsun, Düz a�iq� �ahi-m�rdan yar olsun, N�f�s dey�r, olsun ol haray indi. N�f�s dey�r, yara belim ba�laram, Gec�-gündüz d�rya kimi ça�laram, Ta ölünc� Durduxal der a�laram, Gözl�rimd�n axar iki çay indi.

Page 65: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

65

G�L�N

�ran, Turan, �r�b, �c�m elind�, Görm�dim s�nin t�k növcavan g�lin. Xublar aras�nda, ba��n gülünd�, Olmaz özün kimin gül b�d�n g�lin. Göz�ls�n, can alar qara gözl�rin, Ölünü dirild�r �irin sözl�rin, Alma yanaqlar�n, gül�r üzl�rin, �irindir l�bl�rin meyv�d�n, g�lin! Bir üzüms�n ��rb�t il� udma�a, �zin verm�z könül ç�x�b getm�y�, Duzaq qurub a�iql�r� tutma�a Zülfün ba�dan-ayaq tor ed�n g�lin. Bizi bülbül edib, özün gül edib, Saçlar�n boynuna h�may�l edib, Naz odundan ür�yimi kül edib, Söz bal�ndan ba�r�m su ed�n g�lin. Qam�tin tubad�r, qoynunda nard�r, G�rd�nin dütard�r, zülfl�rin tard�r, Camal�n görm�y� gözl�rim zard�r, Görs�m gül üzünü s�badan, g�lin! Molla N�f�s, a�nal���m yad olmaz, Bir görm�s�m, h�rgiz könlüm �ad olmaz, Yer yüzünd� s�n t�k p�rizad olmaz, M�y�r yer� dü�dün havadan, g�lin!

Page 66: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

66

YADIMA DÜ�DÜ

Nag�han g�z�rdim gülü-gül��nd�, Gülgün dodaqlar�n yad�ma dü�dü. Almana, nar�na gözüm dü��nd�, Alma yanaqlar�n yad�ma dü�dü. E�q �lind�n ç�kdim f��ani-nal�, �lif t�k qam�tim b�nz�di dala, Arzu edib yet� bilm�m vüsala, Ayr�l�q ça�lar�n yad�ma dü�dü. Do�an ay t�k parlar köksünün a��, Ya��dan r�ng alm�� d�stin boya��, Dörd yana boy atm�� s�rv buda��, X�st� qucaqlar�n yad�ma dü�dü. Üzünün �am�d�r siyah kakill�r, Saçlar�n b�nz�ri-tari-sünbüll�r, Ç�m�nl�r ba�land�, c�m oldu güll�r, Ba�dan ayaqlar�n yad�ma dü�dü. S�nin h�sr�tind�n saral�b soldum, Ti�i-hicran il� ba�r�m� d�ldim, Yüz min arzu il� s�nd�n ayr�ld�m, G�z�n oylaqlar�n yad�ma dü�dü. N�f�s dey�r, ba�r�m da�lar içind�, B�zm eyl�s�m a� otaqlar içind�, Badam kamal tapm�� ba�lar içind�, Badam qabaqlar�n yad�ma dü�dü.

Page 67: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

67

QIZLA G�L�N�N DEY��M�S�

Bir q�z il� b�hs eyl�yir bir g�lin, G�lin deyir: «Hüsnüm �r�m ba��d�r. Neç� a�iq h�sr�tind� t�r gülün, A�iq olan bir-birin� ya��d�r». Q�z da deyir: «Üzüm xur�idi-xav�r, Hüsnüm� möhtacd�r mahi-mün�vv�r, Uzundur qam�tim s�rvi-s�nub�r, Ya��m on dörd, xub m�stan� ça��d�r». G�lin deyir: «M�nim söhb�tim, bac�, Neç� igidl�rnin ba��n�n tac�, �g�r q�ya baxsam, gözümün ucu Gör�n a�iql�r�n a�l�n da��d�r». Q�z da deyir: «Al�m yaxar nazlar�m, Bir cüt n�rgiz t�ki m�nim gözl�rim, �ndi g�r aç�lsa bahar-yazlar�m, Ba��n sünbülünü zülfüm da��d�r». G�lin der: «B�z�ns�m min dürlü �lvan, Görm�y� acizdir xur�idi-taban, A�iq sin�sind� yarad�r, müdam, N�rgiz gözl�rimin qoyan da��d�r». Q�z da deyir: «G�lin m�n� tay deyil, Qoynum bir c�nn�td�n özg� �ey deyil, T�r görün�n t�z� do�an ay deyil, Yaxamdan görün�n köksüm a��d�r». G�lin deyir: «B�hs el�m� bo�una, M�n g�lir�m cah�llar�n xo�una, Bu sözümü s�r�a el� gu�una, L�bl�rim aç�lan gül yarpa��d�r».

Page 68: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

68

Q�z da deyir: «Hüsnüm al�m peyv�ndi, Al�nm�� g�linin qalas�, k�ndi, Abadd�r ��hrimin hasar�-b�ndi, Sin�m çox arzulu �ah ota��d�r». G�lin deyir: «�ndi heyran olub m�n, S�nin bu sözün� t�slim q�l�b m�n, Yüz tum�n alaram, özüm sat�b m�n, Qoç igidin seyran ed�n ça��d�r». N�f�s böl�r siz� b�rab�r var�, S�rd�n ç�xmaz q�z-g�linin xumar�, �kiniz d� t�z� ba��n gülzar�, Ba�lar�n aç�lan qol-buda��d�r.

Page 69: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

69

�LAN

�ki �ahmar g�nc üstünd� b�nd olmu�, �c�b yerd� m�sk�n tutan ol ilan. Gör�n a�iql�rin könlün ovlayan, N� yerl�rd� m�sk�n tutan ol ilan. Qara gözdür a�iql�rin güv�nci, �irin sözdür x�st� can�n sevinci, �ki �ahmar nec� saxlar bir g�nci, G�nc üstünd� halqa quran ol ilan. M�n s�n� a�iqlik libas� ald�m, Neç� il u�runda saral�b soldum, M�cnun kimi cismim odlara sald�m, Bu sin�mi köz-köz ed�n ol ilan. Qara gözün can alma��n q�sdind�, Bülbül m�sk�n tutmu� gülün p�stind�, Bir cüt ilan yat�r köksün üstünd�, Bu sin�mi köz-köz ed�n ol ilan. G�hi yayl���n� ba��na salar, G�hi �ana il� zülfl�rin darar, A�iqin� cilv� il� yan baxar, Bu sin�mi köz-köz ed�n ol ilan. N�f�s dey�r: i�im ahi-s�rt il�, �� görs�n gör bir t�v�kkül m�rd il�, Can a�alar, bir m���qq�t d�rd il�, Bu sin�mi köz-köz ed�n ol ilan.

Page 70: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

70

QIZ

Ya m�l�kdir, ya p�ridir, bilm�dim, Naz eyl�yib, m�stan bas�b, g�l�n q�z. Yüz söz sordum, cavab ala bilm�dim, Sözl�m�zmi ad�mzaddan olan q�z! �tir-z�f�rand�r qoynunda nar�, Boynuma z�ncirdir zülfl�rin tar�, Horül�n saçlar� da�lar�n mar�, D�li könlüm ovsun edib alan q�z. Görm�dim dünyada s�n kimi dilb�r, A�l�m tarac etdi bir p�ri-p�yk�r, Siyah zülfün rast q�ddin� b�rab�r, Sald� zülfün can mülkün� talan q�z. Hal�m z�bun oldu, neyçün bilm�zs�n? P�ri�an hal�ma n�z�r salmazsan? V�d� verib, neyçün v�fa q�lmazsan? V�d�sin�, ilqar�na yalan q�z! M�n s�ni sevir�m can il� t�nd�n, Öls�m �l götürm�m, dönm�r�m s�nd�n, Xubluq s�nd�n keç�r, igidlik m�nd�n, A��l eyl�, dövran sar� dolan, q�z! Q�zlar�n sultan�, göz�ll�r �ah�, Asiman s�rv�ri, z�minin mah�, Könlümün xo�lu�u, b�x�i-ilahi, Ad�-san� bu cahana dolan q�z. N�f�s der: t�rifin yazaram müdam, R�hm eyl� hal�ma, yand�rma, ey can, M�n s�nin hüsnün� �lmüdam heyran, Yen� m�ni müdam heyran q�lan q�z.

Page 71: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

71

B�LM�N�M

Qo�a nar� f�l�k ça��b veribdir, Ba� içind� bard�r, ver� bilm�n�m. Almaq üçün qo�un y���b g�libdir, Hüzuruna qorxub, vara bilm�n�m. Bas�b girs�, ba� içind� xar edib, Yar oturmu� qara saç�n mar edib, M�n fa��r�, m�n yaz��� zar edib, Yaxas�n� aç�b gör� bilm�n�m. Yar�b ç�xm�� köyn�yini, köksünü, Dil� qolay, sanki bahar mövsümü. Q�rx çill�d� ya�an qar�n �ksimi? A�l���na bax�b, dura bilm�n�m. N�f�s dey�r, gördüm, m�n� d�rs oldu, F�l�k vurdu, bu il biz� n�hs oldu, M�n neyl�yim, bu iqbal�m t�rs oldu, ��r�tli dövran� sür� bilm�n�m.

Page 72: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

72

R�HM EYL� M�N NALANA

Yand�rd�n, kül etdin, nazl� dildar�m, Ey bimürv�t, r�hm eyl� m�n nalana. Rast qam�ti s�rv, çe�mi-xunxar�m, Hilal qa��n ox�amazm� kamana? �ntizaram, görc�k, ey p�ri-p�yk�r, Hüsnün möhtac�d�r mahi-mün�vv�r, Hörük-hörük saç�n ovsunçu �jd�r, Xur�id üzün ox�ar g�nci-nihana. Çarhovuza qonub �c�b bir sona, Gördüm, talan dü�dü ömrüm kö�kün�, Q�ya bax�b, tumar verib zülfün�, Bir �lind� ayna, birind� �ana. Seyran edib g�zdim neç� k�nd il�, Sora��n alm��am min bir and il�, G�zdim Buxaran� S�m�rq�nd il�, Yay�lm�� �öhr�ti cüml� cahana. X�lay�q xidm�td� s�f-s�f dursalar, Xiridar qiym�tin g�lib sorsalar, H�r zülfün� min qul baha qoysalar, Kim alsa, kar ed�r, dü�m�z ziyana. S�n� a�iq olan yanar, kül olar, Zülmün� dözm�y�n namurad qalar, Gözümün gil�si bo�alar, dolar, Gündüzl�r ya� il�, gec�l�r qana. N�f�s dey�r, e�qin yand�rd� bizi, Can�m� al�bd�r l�linin sözü, T�k�, yomut, �rsar� – türkm�nin q�z� Ham�s� qurband�r bir Durdu xana.

Page 73: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

73

KÖNLÜM

Sevdim bir p�rini, vuruldum ona, P�rvaz eyl�r h�r d�m ol yara könlüm. Rahatl�q görm�dim, yeti�di af�t, Firq�t içr� qald� azara könlüm. Sanki bahar f�sli aç�lan güldür, Yand�m h�sr�tind�n, b�d�nim küldür, Yar�m t�z� güldür, könlüm bülbüldür, Ya r�b, haçan qonar gülzara könlüm?! Ti�i-peykan�ndan ba�r�m d�lindi, Raz�yam, öldürüb can�m al indi, Qara zülfün üzd� yüz-yüz bölündü, H�r zülfün üzünd� yüz para könlüm. Gül üzün� dü��n ol qara qa�d�r, Baxmaqdan ol qa�a gözl�rim ya�d�r, Hal�ma r�hm etm�z, bir ba�r� da�d�r, Müdam s�rg�rdand�r avara könlüm. S�n t�k göz�l g�lm�z yalan cahana, Gördüm at�� dü�dü bu �irin cana, Könlüm qu�u ürküb uçmaz heç yana, Ba�l�d�r zülfünd� bir tara könlüm. N�f�s dey�r, s�rim, yar, s�n� qurban, Camal�n gör�nl�r hüsnün� heyran, M�n e�qin d�rdini gizl�dim pünhan, Görün, zahir q�lar a�kara könlüm.

Page 74: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

74

NAZ�N�N

Naz�nin qam�tin, o gül�r üzün Bir körp� fidand�r güllü, s�m�rli. Püst� dodaqlar�n, bal kimi a�z�n Alt�n piyal�d�r q�ndü ��k�rli. A� qollar sin�d� tapm�� kamal�, On barmaqda üzük l�l misal�, Ba��nda ibri�im, �ynind� al�, O �üm�ad g�rdan�n q�z�l tumarl�. Zülfün b�nz�r l�ng�bud�n tar�na, Köksün b�nz�r q�rx çill�nin qar�na, Göz�ll�r heyrand�r k�sbi-kar�na, Bir cad� tilsimli, �li hün�rli. N�f�s dey�r m�n a�laram, gül�r�m, G�hi aç�laram, g�hi solaram, G�hi diril�r�m, g�hi öl�r�m, E�qin yolu �c�b yoldur t�sirli.

Page 75: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

75

AYRILDIM

(Niyazsoltan adl� g�linin sava�da ��hid olan �rin� ithaf edil�n qo�ma)

B�y h�mrah�m ald�rm��am �limd�n, Yaln�z qald�m, yar-yolda�dan ayr�ld�m. Ell�r, x�b�r tutun m�nim hal�mdan, Gövd� m�nd� qald�, ba�dan ayr�ld�m. B�y h�mrah�m boz meydanda vuruldu, Dövl�tim pozuld�, mat�m quruldu, Qanad�m qanr�ld�, p�rim q�r�ld�, Ey qarda�lar, yar-yolda�dan ayr�ld�m. Ey qarda�lar, m�n ki yan�b kül oldum, Bu h�sr�td�n, bu �zabdan yoruldum, D�rya t�k dayand�m, d�niz t�k s�nd�m, P�l�ng adl� �ahin qu�dan ayr�ld�m. Niyazsoltan dey�r: ulu ell�rd�, M�n t�k olan varm� da�da, çöll�rd�, N�rim getdi, yükü qald� yollarda, Qatardan üzülüb, köçd�n ayr�ld�m.

Page 76: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

76

NAZLI YAR

Qara saç�n zil gec�dir gözüm�, Gündüz is� �rman�msan, nazl� yar! S�h�r vaxt� yuxu ged�r gözüm�, Bir x�st�y�m, d�rman�msan, nazl� yar! G�l görü��k, k�ram�t ver �lind�n, Qoy zövq al�m d�han�ndan, dilind�n, Q�h�r etm�, qolum salsam belind�n, At��gah�m, suzan�msan, nazl� yar! T�rif yaz�m s�nin qara gözün�, B�lk� el� h�sr�t qald�m üzün�, Can�m qurban birc� �irin sözün�, Söyl� m�n�: “qurban�msan”, nazl� yar! N�f�s dey�r, e�qim h�ddind�n a��b, Tama�ama elim-obam y�����b, Ay�m-günüm, yerim-göyüm dola��b, Zindan olan cahan�msan, nazl� yar!

Page 77: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

77

B�R� G�L

S�n� dü�dü n�z�rim, sevgili canan, b�ri g�l, Saç� mü�k �tri ver�n sünbülü-reyhan, b�ri g�l. Gül b�d�n, gülgün r�ng, donu z�r�f�an, b�ri g�l, Al yanaq, kirpiyi ox, alma z�n�xdan, b�ri g�l, Can�na s�dq� olam, b�ri g�l, ey can, b�ri g�l. Sevdiyim, h�r sözün�, sözl�, �irin can� ver�m, Nükteyi-hal�na �ran il� Turan� ver�m, Saç�n�n h�r telin� g�brü müs�lman� ver�m, Gülüms�r bax���na B�lxi-B�d�x�an� ver�m, Q�lam m�n cüml� cahan� s�n� qurban, b�ri g�l. G�h gülüb, biz� bax�b, naz il�n xub sallanasan, G�hi qa��n� çat�b, h�r t�r�f� dolanasan, Al�m� �öl� salan türf� �caib sonasan, Öz üzün �öl�sin� b�lk� özün h�m yanasan, Ciy�rim oda yaxan, at��i-suzan, b�ri g�l. G�l otur qar��mda s�n, �övqi-camal�n gör�lim, Gül üzün �öl�sin� saz il�n söhb�t qural�m, Dost q�dirin bil�lim, dü�m�ni oda vural�m, Dünya be� gündir, öt�r, zövqi-s�falar sür�lim, Bu yalan dünya öt�r, ötdü d� dövran, b�ri g�l. Duymas�n yax��-yaman, bir yerd� pünhan olal�m, Can içr� can� qo�ub, bir t�nü bir can olal�m, M�qsudi hasil edib, m���uli-dövran olal�m, Sev�r�k bir-birimiz, onca mehriban olal�m, Be� gündür siz biz�, biz siz� mehman, b�ri g�l. P�ril�rin padi�ah�, b�lli m�stan� göz�l, S�n ki bir �ami-ç�raq, m�n s�n� p�rvan�, göz�l, Xülqü xo�, l�fzi �irin, üzl�ri nuran� göz�l, Ba�r� buz, sözl�ri uz, di�l�ri dürdan� göz�l, L�bi l�l, geydiyi al, c�nn�ti-rizvan, b�ri g�l.

Page 78: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

78

Ç�kir�m h�r gec� bil, ah�n il� zar�n s�nin, M�nd�n özg� kim ç�k�r, de, d�rdi-azar�n s�nin? Verm�n�m yüz min tüm�n� kakülü-tar�n s�nin, A� köksünd� bit�n ol alma-�nar�n s�nin, Deyir�m, anca qalar canda çox �rman, b�ri g�l. L�b q�s�b, qa� çataraq, m�hr�m olub, �l tutu�ub, Çul�a��b, h�m sar�l�b, ya� il� süd t�k qat���b, Oyna��b, seyr� ç�x�b, a�-q�z�l alma at���b, Sanki bir taz� fidan t�k bir-birmiz� yeti�ib, Q�lal�m qay��-q�mi yer il� yeksan, b�ri g�l. Utan�b, yer� bax�b bizd�n ki h�ya q�lasan, Göz ucu q�ya bax�b, can�ma odlar salasan, Bir gün d� öldür�s�n, ax�r bu can�m alasan, Niy� r�hm etm�zs�n, hal�m� özün bil�s�n, Der N�f�s: könlüm sev�n taz� gülüstan, b�ri g�l.

Page 79: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

79

YAR, S�N�

M�n gedir�m g��t edib, can�m qurban, yar, s�n�, M�n ki bir �eyda bülbül, ba�da reyhan, yar, s�n�. Müdam s�n� müy�ss�r olmaz dövran, yar, s�n�, Heç bir kims� q�hr il� q�lmaz f�rman, yar, s�n� �rz eyl�, dilb�rim, d�ys� ziyan, yar, s�n�! Olum s�n� m�n qurban, yaxma m�ni odunda, Cavanl�qda and içdik, varm�, dostum, yad�nda? Dustaq olub qal�bd�r, yetmi� min �r alt�nda, Rüst�m Zal�n qüvv�ti, gör�n �rki bad�nda, Gözün çevir dörd yana, i�r�t-dövran, yar, s�n�! Üzün� salsam n�z�r, könlüm bitaq�tl�n�r, Çatsan qa��n bir zaman afitab dik atlanar, Zar ç�kib e�q u�runda, �ld� var z�katlanar, Pis z�man�, yaranlar, �r igid busatlanar, Qo�maz z�ban bülbüll�r, tuti-d�han, yar, s�n�! Gör�nl�r n�rgiz sanar, baxa bilm�z üzün�, P�rd� tutar ay üzü, sürm� ç�ks�n gözün�, Süx�nv�r tuti, bülbül dil qo�arm� sözün�? N� boz geyik, n� ceyran q�lmaz seyran düzün�, Ol N�f�s müdam ist�r haqdan iman, yar, s�n�!

Page 80: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

80

OLA, YA OLMAYA

Dilb�ra, ��msi-q�m�r mehtab� s�n t�k olmaya, S�n kimi nazik göz�l al�m� g�l�, g�lm�y�. �sli nuri-paksan, özg�ni s�n t�k q�lmaya, Ay camal�n gör�nin könlünd� �rman qalmaya. �ki al�md� s�n t�k yar ya ola, ya olmaya. Ata, m�xtum, ��x, mücavir, sübs�k�� - f�rrac�n�, L�mm�, Çar�ann�, Taz��an, B�k�vül D�nac�n�, �smi-el: b�ksi , sakar, orduxoca, daz, yac�n�, Kö�ki-eyvan, künn�r�, hüll� - behi�tin tac�n�, Huri-qulmanda s�n t�k yar ya ola, ya olmaya. Aymaq, �fgan, özb�yi, g�zdim bu tacik, türkini, Q�nd�har, Kabil, Herat, ��hri-Buxara mülkünü, Ol H�llac, P�lv�rdi-Gütnam, h�m Lübabi-K�rkini, Mukr�, olam, salt�q, sakar, �rsar� birl� qark�n�, N�r�zimd� bir s�n t�k yar ya ola, ya olmaya. Antquyu, Qar��, S�m�rq�nd, S�yk�li, k�sbi-k�san, P�ndi, Marçaq, Murqala, Mürqab, Mar�-�ahi-cahan. A�qala, Qarr� ��h�r, Q�zvini, Tehran, �ndican, �am, �raq, Rumi-Fir�ng, Ba�dad, Misir, H�m�dan, Külli Xorasanda s�n t�k yar ya ola, ya olmaya. Külli Söyünxan elini g�zdim yax�n-yad� il�, Uz-ç�p�r, nazik, göz�l sal�r p�rizad� il�. Pitn�k, Xanqa, X�z�rasp, Qar�qabad� il�, Qanl�, q�pçaq, Köhn� Ürg�nc, Astrabad� il�, Din-Har�zmind� s�nin t�k yar ya ola, ya olmaya. Y�mr�li, göyl�n, yomut g�zdim tamam� Arxac�, Ala�an�, H�rz�ki, So�du, Xorasan�, Bayr�c�, Ç�rcovu, Ç�rçox�ki, Xoca eli, Düy�ci, Elb�el qay�, bayat, oymaql�, a�ar-arabaç�. Qaragöld� bir s�n t�k yar ya ola, ya olmaya.

Page 81: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

81

�r�i-kürsünü g�zib, vard�m p�ril�r ba��na, Nurata, t�xti-Süleyman, ç�xd�m ol Qaf da��na, Ey yaranlar, yanm��am m�n Aycamal�n da��na, Der N�f�s: q�lsam ziyar�t izinin torpa��na, Könlüm t�xtind� s�n t�k yar ya ola, ya olmaya.

Page 82: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

82

GÖRM�D�M

Al�m içr� s�n kimi t�xt üzr� sultan görm�dim, E�qin içr� bir m�nim t�k çe�mi-giryan görm�dim. Qam�tin ba�� ara s�rvi-xuraman görm�dim, M�n s�nin e�qin il� heç yerd� dövran görm�dim, G��t edib al�mi, s�n t�k mahi-t�ban görm�dim. H�r gör�n v�sfin yazar, sultan� s�ns�n xublar�n, Gör�nin can�n alarsan, seyr edib m�rk�bl�rin, Xub ç�kilmi� qam�tin, nurdan bitilmi� l�bl�rin, Yüz ölüy� can ver�r bu qönçeyi-q�bq�bl�rin, G��t edib al�mi, s�n t�k mahi-t�ban görm�dim. A�lay�b, arzu ç�kib, �ik�st�-bimar olmu�am, Özg�l�r m�dxuli, m�n m�hrumi-didar olmu�am, Yüz görüb doymaz gözüm, bir görm�y� zar olmu�am, Dal boyuna, kakilin� m�n ki giriftar olmu�am, G��t edib al�mi, s�n t�k mahi-t�ban görm�dim. Ayna üz, ahu bax��l�, bir �caib dilrüba, H�sr�tind�n saral�b soldum da, oldum k�hrüba, Xub yara��r ba�a qalpaq, �ynin� gülgün q�ba, A�iq�-zar�n m�n�m, görs�t üzünü h�r s�ba, G��t edib al�mi, s�n t�k mahi-t�ban görm�dim. Dolan�b boynuna dü�c�k sünbülü-t�r kakilin, Hüsnün� p�rvan� m�n, can�m alar z�r kakilin, Ki siyah r�ngdir gözüm�, g�hi �hz�r kakilin, �ll�rim bir d�ym�y� olmaz müy�ss�r kakilin, G��t edib al�mi, s�n t�k mahi-t�ban görm�dim. ��mi-hüsnün qüvv�ti bu t�nd� d�rman�m al�r, S�f ç�kib, kirpikl�rin öldürüb�n, qan�m al�r, C�llad gözün, yay qa��n �ks edib can�m al�r, Kakilin h�r yan da��l�b, nur�-iman�m al�r, G��t edib al�mi, s�n t�k mahi-t�ban görm�dim.

Page 83: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

83

«Bi», «�lif», «ya» birl� ismini yazaram h�r zaman, «Mim» mübar�kdir camal�n, qa�lar�n misli-kaman, «Ri», «�lif» yad�ma dü�c�k, odlanaram h�r zaman, Der N�f�s: ism ax�r�n «dal» il� q�ld�m b�yan, G��t edib al�mi, s�n t�k mahi-t�ban görm�dim.

Page 84: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

84

QUBA QAZIM

Ald�n s�bri-q�rar�m, sevdiyim, s�rvi-naz�m, Tavus qu�um, humay�m, örd�yim, quba qaz�m. M�nim �unqar laç�n�m, üt�lgi b�hri-baz�m, Yatsam s�ns�n �hval�m, dursam, �limd� saz�m, Yanan d�rdli ür�kd�n ç�xs�n odlu b�yaz�m. Arzu ed�r h�r a�iq öz yar�n�n camal�n, Can�n f�da eyl�yib, arzu ed�r vüsal�n, Didara talib olan neyl�r bu dünya mal�n? �ki dünyaya verm�m a� üzün, iki xal�n, M�n M�cnunam e�qind�, ey Leyli-diln�vaz�m. Q�l�m qa��n, sur�t�n ç�k�rl�r �sfahanda, Bir gövh�r-bib�hasan, o�ol g�nci-nihanda, Xo� sur�tl�, xo� qam�t s�ns�n yalan cahanda, Müjganlar�n b�nd almaz bu b�d�nd�, bu canda, Bir görs�m, can�m vers�m, oldur bu qula laz�m. Gül yüzün� gülablar, yara��r qa�a sürm�, Al yana��n almad�r, l�bin q�nd il� xurma, �jd�rha t�k dolan�b, üzün bizd�n çevirm�, N�g�h zülfün k�m�nddir, könlüm� salma burma, Açgil �ik�st� könlüm, aç�lan l�l�zar�m. Xidm�tind� pay�ndaz, �l-�l üst� duraram, Qabili-xidm�t olsam, yar camal�n gör�r�m, T�rk eyl�yib dünyan�, v�slin� �l vuraram, Bir can�m d�rkar olsa, yüz can olsa, ver�r�m. Dildar�m d�rgah�nda oldur aciz niyaz�m. N�f�s dey�r: hicrind�n yand�m i�bu zamana, Ey göz�l, s�n t�k göz�l g�l�rmi bu cahana, R�hm�t n�z�rin salgil m�n q�rib-nat�vana, S�nin v�sfin yazaram g�r g�ls� söz z�bana, Bül�nd p�rvaz eyl�yib, �r�� ç�xar avaz�m.

Page 85: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

85

SEYR ETM�Z

S�nin e�qind� yanan gövh�r-kan� seyr etm�z, Canana vasil olan �irin can� seyr etm�z. C�nn�td� cavidanlar bu m�kan� seyr etm�z, S�n� dü��n gözl�rim q�z-cüvan� seyr etm�z, S�n yax��n�n yax��s�, m�n yaman� seyr etm�z. Cismim içind� can�m, can içr� ol canand�r, M�nim mehrim al�bd�r, özü namehriband�r, H�r göz açsam, görm�s�m, m�n� ax�r zamand�r, Göz yumunca gözümd�n qanl� ya��m r�vand�r, Rövz�n kimin bu çe�mim özg� yan� seyr etm�z. Siyah zülfün v�l-leyli, camal�n v�z-zühad�r, P�ril�rin sultan�, hüsn içr� padi�ad�r, S�n t�k yar�n e�qind� ölm�kliyim r�vad�r, Mehrin� mü�taqam m�n, q�lbim d�rd� yuvad�r, N�z�r sal�b gözümd�n axan qan� seyr etm�z. Kas�-kas� mey içs�m x�nal� a� �lind�n, Könlüm qu�u çul�a��b ayr�lmaz kakilind�n, X�cil olar ��k�rl�r d�han içr� dilind�n, X�lv�t yerd� b�zm edib quçsam inc� belind�n, Ba�-�r�md� gül açan �r�üvan� seyr etm�z. T�rlan kimi uçaraq a�l�m-hu�um al�bsan, H�r kim görs� camal�n, can�na od sal�bsan, Q�mz� il� söz vurub, ciy�r-ba�r�m d�libs�n, Hal�ma x�lq a�la�ar, s�n bu hala gülübs�n, N�f�s hüsnün zar�d�r, b�yi-xan� seyr etm�z.

Page 86: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

86

K�ÇG�N�

M�ni e�qind� yaxan q�hri yaman kiçgin�, Xo� t�k�llümgin�si �övqi-z�ban kiçgin�. Qa�� qaragin�si misli-kaman kiçgin�, Di�i dür, l�bgin�si qönç�-d�han kiçgin�, �lq�r�z, yaxd� m�ni nari-suzan kiçgin�. Girib ba�gin�sin�, üzüb�n gülgin�sin, Quruban damgin�sin, dinl�r bülbülgin�sin, Töküb üzgin�sin� zülfi-sünbülgin�sin, G�h q�s�b l�bgin�sin, g�h aç�b qolgin�sin, Sald� m�nim sin�m� da�i-nihan kiçgin�. Q�sd� qolgin�sin� m�meyi-kiçgin�sin, Tökdü üstgin�sin� mü�k-�nb�r saçgin�sin, Gizl�di nargin�sin, qoymad� heçgin�sin, Görm�k ist�dim, söydü, y��araq güçgin�sin, Sald� yumruqgin�sin q�hri yaman kiçgin�. Tutdu hörükgin�sin, hüll�, qunduzgin�sin, Geydi �ynin� göz�l q�rm�z libasgin�sin, Günd� yüz bir paltarda görk�zir özgin�sin, Qucdum belgin�sini, öpm�y� üzgin�sin, Q�ld� yalangin�d�n ahi-f��an kiçgin�. G�ldi tez-ç�bikgin�, oturdu h�md�mgin�, Al yana�i t�rgin�, q�bq�bi-��bn�mgin�, Bildim bu n� r�ygin�, sordum o�ol d�mgin�, Dedi ��yar, r�qib�m m�n s�n� h�md�mgin�, At��im yüks�ls� d�, keçdi r�van kiçgin�. Al-ya��l b�z�ndi ol q�dgin�, qam�tgin�, Qoydu m�nim can�ma nazi-qiyam�tgin�, Qurdu m�nim q�sdim� yayi-xo�am�dgin�, Atd� öldürm�k üçün ol oxi-af�tgin�, N�f�s der: can�m alan arami-can kiçgin�.

Page 87: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

87

OLUR

Cümleyi-kamil olan görs�m deyib, heyran olur, A�iq m�stan� yürür, gül içr�yi-dövran olur. Leyli �rkin� ç�xanda, p�ril�r� f�rman olur, Vah, n� m�cal�m ötübdür, gözl�rim �rman olur, Q�ld� ey t�nl�r s�d�q�, canlar�m qurban olur. Zülfünd�n ç�xm�� �tir, ah, n� göz�l sünbülü! Q�ld� dustaq bir zaman tara ba�l� bülbülü, Tuti-göftar �zilmi�, n� ��k�rdir yar dili, Bir bax��da qurudub �öyl� d�ryayi-Nili, Qovsalar rizvan olur, g�r ç�xsam ümman olur. Do�du asman bürcünd�n ol tutdu al�min üzün, Atd� ol d�smal�n�, ba�lad�, b�s, aylar gözün, Q�ld� �öyl� bir avaz, lal q�ld� tutil�r sözün, Ax�r� �sir oluban, tap��r�bd�r ol özün, Uçdu al�m üzünd�n, bu cahan zindan olur. Ç�xmanam zindan içind�n m�n yasavul b�nd olub, Qald�raram �ll�rimi zülfünd�n bir tar yolub, Anr� getmi� ol yasavul �ol zamanda saral�b, Gözl�rin� sürm� ç�kib, bu cahana ol dolub, Baxsam, ey dostlar, bu gün zindan�nda bustan olur. G�ldi ba�ban g��t edib�n, baxd� güll�r ruyuna, Tökdü �nb�rl�r paras�n h�r d�r�xt�n say�na, B�nd edib reyhanlar� Leyli-�irin pay�na, Yoluban kirpiyini, ol yar ox q�l�b yay�na, �g�r d�ys� ol kiri��, bu cahan duman olur. Dey�r N�f�s dostlara, bu n� b�lad�r, bilm�n�m, S�kkiz il zindanda olub, n� s�b�bd�n ölm�n�m? Diriy�m, �mma ki m�n heç özüm� g�lm�n�m, G�ldi yar qucaq aç�b, b�s qoynuma salmanam, Çünki nari-�jd�rd�n ç�x get dey� f�rman olur.

Page 88: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

88

ÜZR�

N� eyl�di dildar�m, bu v�qti-zaval üzr�, O göz qapaqlar�d�r yaz�ld� q�z�l üzr�. N�z�r� var�b durdum bu q�ddi-nihal üzr�, Neydir ki içi dolan ��k�r üzr�, bal üzr�, Ya r�b, n� üçün sur�t yet�r bu misal üzr�. Can�m� f�da q�ld�m, e�qin� dü��r�k m�n, Can ayr�ld� cisimd�n, q�m etm�sin aciz t�n, Can olmasa canan yox, olsa da �ziz h�r an, Mind�n bir cüzi hüsnü al�mi q�lar röv��n, Sal�b �öl� onunçün bu on dörd mahal üzr�. Mey nu� edib ol m�hv�� n�rgizini oynatm��, Zülfün� vurub �ana, kakill�rin f�rratm��, Deyir, ki bulud içr� özünü nihan tutmu�, Ol nükt� siyah xallar hüsnünd� m�kan tutmu�, Hindi beçç�l�r ç�xm�� gül x�rman� al üzr�. Mey içs� araq il� gül hüsnü olar h�md�m, Ba�lar ki, onlar sirab, güll�r� dü��r ��bn�m, Ü��aqi havas�nda könlümd� solar yüz q�m, Zülfü tamam aç�lsa, qaranl�q olar al�m, Yelda gec�si g�lmi� m�cmuyi-l�yal üzr�. Xaldan ki müz�yy�ndir ol qönçeyi-q�bq�bl�r, Asmana nec� zin�t vermi� ola kövk�bl�r, B�nd�ndir, yesirindir azadeyi-m�ns�bl�r, Di�l�r ki d�han içr� ol laleyi-gül l�bl�r, Dürl�r ki olub m�zrub, b�s l�li-piyal üzr�. Neylim, iki hiyl�g�r bir mür�� olur s�yyad, Bir qu�a iki s�yyad, harda görünüb bu zad, Könlüm ki olub �zim, ol m�hv��i edib yad, Hu�um ki gedib s�rd�n, neylim, n� q�l�m f�ryad, Can birl� c�s�d qald� bir quru x�yal üzr�.

Page 89: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

89

B�z�n q�l�b ol m�hv�� qollar�n salar h�r yan, S�rvd� olur çün f�rq, yel d�ys� q�lar cövlan, B�zmin� r�qib daxil, m�n m�rhrumam, ey canan, Ey b�nd� N�f�s, can�n ol m�hv��� q�l qurban, �ay�d, s�n h�m yeti�s�n ol b�zmi-vüsal üzr�.

Page 90: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

90

OL S�RV�-XURAMANI

Sevin, s�n� canü t�n, g�ldi ana canan�, Arzuyu-vüsal il�n ol nazl� q�dirdan�. �st�r ki do�a s�nd�n, al �l� q�l�mdan�, Barma�� qat�b yazgil yox olsa siyadan�, Ka��za sal�b n�q� et ol s�rvi-xuraman�. Ey göz, giley eyl�m�, ol canan ged�nd�n son, Bax yax�� n�z�r il�, gülgün üzünü gör s�n, Göz-qa��na pe�k�� de, göz nükt�sini ver s�n, P�rvan� sif�t parlar, canandan yön çevirs�n, M�stan� bas�b g�lmi�, bu k�klik xuraman�. Ey qol, s�n� rüxs�tdir, dal g�rd�n� dola�san, Ey l�b, s�n� h�m pe�k��, gülgün meyind�n içs�n, S�br eyl�, t�nim-can�m, h�r nec� yan�b bi�s�n, Könlünü alar dilb�r, pünhan yerd� görü�s�n, �st�y�r qara gözüm h�r d�rdin� d�rman�. S�ns�n p�ril�r �ah�, �lb�tt�, cahan içr�, Dürdan� di�in qoymu� gül-süs�n d�han içr�, Aynacan g�lib dü�dü t�nha bu m�kan içr�, M�qs�dli göz�l yar�m, girs�k bu gün don içr�, Qulaq verib dinl�yin bu dürlü süx�ndan�. Yar dedi ki: «Rüxs�t ver, az söz il� durmal�, Dostlar azd�r, dü�m�n çox, burda az oturmal�, H�r gün g�lib gör�r�m s�nd�ki hal-�hval�», Tutdum �lind�n onun, yaman d�yi�di hal�, Seyr eyl�dim, ey dostlar, bu ba� il� bostan�. Yar dedi: «Eyya dilb�r, ah ç�km� �sla, h�rgiz, B�x� eyl� tamam�n�, s�n q�lma bu d�m p�rhiz, Dü�m�nl�r� bildirm�, pay�n� verim, al tez», G�rdana qolum sald�m, m�qs�d� çat�b ��ksiz, Qoydum l�bim üstün�, ay t�k görüb Aynan�.

Page 91: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

91

Yar dedi: «Camal�mdan nurland� s�nin cay�n», Dedim: «S�nin heç olmaz, dünyada yoxdur tay�n», Dedi: «N� üçündür bu, ah il� ç�k�n vay�n», Dedim: «Hal�m yax��d�r, yoxdur s�nin p�rvay�n, R�hm et m�n�, ey dilb�r, aç ba�ü gülüstan�». Ey Molla N�f�s, eyl� tanr�ya �ükür b�rca, Ayna l�bind�n qand�n, yox indi s�n� p�rvay, Ayna, bu d�m rüxs�t ver, yen� öpüm birc� pay, �u x�lv�tin az deyil, içdin h�m d� ya��l çay, �ükür ed�k ki, yeti�di bu könlümün ist�ni.

Page 92: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

92

FARS QIZI

Kamil-qafil olanlar can içr� pünhan, farsiy�, Abi-kövs�r nar�ndan oldum m�n aman, farsiy�. N� q�fl�t içr� qal�ban urdu ümman, farsiy�, Dedim: ey, can ��hri içr� doldu duman, farsiy�, Gözl�m�, yaxd�n m�ni, könlümd� güman, farsiy�. Ah, yan�b m�n, su al�ban s�pm�dil�r üstüm�, T�krar bir közi-�c�li qoydular bu alt�ma, �ki �ahmar q�sd edib, g�ldi, yeti�di d�stim�, Q�m l��k�ri tu� götürüb, at sal�ban p�stim�, Güll�rimin bülbülü uçdu ki x�zan, farsiy�. Növr�st�y�m, a�laram m�n, yoxdur ey atam-�n�m, �g�r ki ruy dönd�r�rs�n, n� çar� vard�r, s�n�m? Günd� yüz v�qt �rz edib, q�m at��in� m�n yanam, Ki tutu�ub zar il�, tamam kül olam, sön�m, Q�lgil N�f�si m�n� at��i-r�zvan, farsiy�. Ruyi tutub m�n fa��r, dedim: ey vah, Süleyman! Vergil, ey, l��k�r m�n�, q�mi q�lay�m yeksan! �ol zamanda yar il� m�n qalaram kamil-aman, Götür�r d�smal� yar�m, da�larda qalmaz duman, Ç�xar�b �rk kö�kün� m�n q�laram xan, farsiy�. S�rvi-d�r�xt alt�nda p�ril�r seyran g�zib, ��hdin� ��hdl�r qo�ar bal�qlar� onda üzüb, F�rman ver�r ol p�ri t�xt üzr� gözl�rin süzüb, Yetm�n�m dost v�sfin�, onca dastanlar yaz�b, Q�hri-q�z�b� girs�, yanar cahan, farsiy�. Dey�r N�f�s: bülbül�m, dü�düm q�f�s� �rman, Bax��aram zar il�, olsa deyib�n f�rman, Yox, qorxmaram, q�laram m�n can�m yara qurban, Tapmad�lar d�rdim� axtar�ban bir d�rman, Bi�lac torpa�a girib, oldum qurban, farsiy�.

Page 93: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

93

DED�M-DED�

Dedim: «A�iql�r �ah�!» Dedi: «De �rzin, mehman!». Dedim: «Keç günah�mdan!» Dedi: «Ötdüm damla qan». Dedim: «T�xtin b�rq�rar!» Dedi: «B�nz�r, bipayan». Dedim: «S�nin t�k �ahlar...» Dedi: «Yoxdur bigüman». Dedim: «G�ldim. Qulun m�n». «Dur get, - dedi, - müs�lman!». Dedim: «Ol n� püst�dir?» Dedi ki: «D�han olar». Dedim: «Ol n� qumrudur?» Dedi ki: «Z�ban olar». Dedim: «A� üzd� xallar...» Dedi ki: «Reyhan olar». Dedim: «Bu nec� dondur?» Dedi: «Z�r�f�an olar». Dedim: «Öls�m �rman yox...» Dedi: «Tökm� nahaq qan». Dedim: «Zülfl�r ovsunçu...» Dedi: «Da�dan g�ldi mar». Dedim: «N� qo�a alma?» Dedi: «A� köksümd� nar...». Dedim: «Ol n� �ncirdir?» Dedi ki: «Ba�da �nar». Dedim: «Çill� qar�d�r...» Dedi: «Onda gül-güzar». Dedim: «Yoxdur günah�m». Dedi: «Çoxlarda �rman». Dedim: «Bir bus� vergil!» Dedi: «Verim, güldürs�n». Dedim: «Haqq a����yam». Dedi: «Kar�n bildirs�n». Dedim: «�ziz mehmanam». Dedi: «G�lib öldürs�n», Dedim: «Bu n� sözdür, ey!...» Dedi: «G�lib qald�rsan». Ald�m d�rhal qoluma. Dedi: «Gör�c�k ba�ban...». Qolum sald�m boynuna, g�ldi tavusum uçub, Dedim: «G�l indi tutum». Dedi: «Gül t�k çul�a��b...». Dedim: «Vüsal�n yetir». Dedi ki: «A�l�n ça��b». Ç�xd� ür�k yerind�n, getdi q�rar s�çra��b, A��q N�f�s bu gec� sürdü bel� çox dövran.

Page 94: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

94

ODLANIR

Sallan�b keçs�n qar��mdan, cism ara can odlan�r, Halqa-halqa kafiri-zülfünd�n iman odlan�r. Dür di�inin r��kind�n l�li-z�r�f�an odlan�r, Cilv� edib q�lsan t�b�ssüm, süs�n-x�ndan odlan�r, L�bl�rinin ��rb�tind�n abi-heyvan odlan�r. S�n q�l�rsan g�hi nazü, g�hi lütfü, g�h q�z�b, �ükür allahdan, s�nin v�slin m�n� oldu t�l�b, Tiri-müjgan�n önünd� bütün canlar tutdu s�f, Ba�r�ma x�nc�r vurub, qan�m tökdün h�r t�r�f, Laxta-laxta ba�r�m�n p�rkal�si qan odlan�r. P�s ed�r gün �öl�sin xur�idi-taban üzl�rin, T�lx ed�r q�ndü bal�n� ��k�ristan sözl�rin, Lal ed�r bülbüll�ri tuti kimin avazlar�n, Dinim-iman�m yax�bd�r iki kafir gözl�rin, Dad, iki kafir �lind� bir müs�lman odlan�r. Lütfünü a�iql�r� h�r d�m firavan eyl�s�n, Q�ddini qalib q�l�b, can içr� canan eyl�s�n, Ta özün b�zm eyl�yib, bir gec� mehman eyl�s�n, Ol s�ba r�x�in minib, çün �zmi-cövlan eyl�s�n, Yüz m�nim t�k çap���n s�rg��t�, heyran odlan�r. Ey N�f�s, dünya g�lib, e�qind� yand�m �lmüdam, Ham�ya d�rdim �yand�r, f�hm ed�rl�r xasü-am, Firq�tind�n v�rdi�im qan a�lamaqd�r subhü �am, �öleyi-hüsni-ç�ra��na yanar oldum d�vam, R�sm oldu ��m oduna, �lb�tt�, p�rvan odlan�r.

Page 95: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

95

S�RB�S�R

Bir göz�l gördüm, b�hsi i�bu cahana s�rb�s�r, Külli-al�m ölk�si yox ol canana s�rb�s�r. Qa�lar�n�n �yrisi �bru kamana s�rb�s�r, �ll�rinin x�nas� ba�r�mda qana s�rb�s�r, Sözl�rinin �irini bu �irin cana s�rb�s�r. Bir �c�b sur�t yaratm��d�r qadir qüdr�tl� h�qq, Bütün xublar hüsni-rüxsar�ndan alar ��f�q, �nc� bel, nazik b�d�n, alma yanaq, badam qabaq, D�st�-d�st� zülfü üz üzr� dü��r ba�dan-ayaq, Qam�ti tubi-��c�r, s�rvi-r�vana s�rb�s�r. Bir n�z�r q�lsan, könül mülkün q�larsan lal�zar, Görm�dim h�rgiz cahan mülkünd� s�n t�k gülüzar, Dedil�r, s�n t�k p�ri Rum, �sfahan ��hrind� var, Ham�s�n gördüm g�zib, yalan imi�, nazik nigar, H�r sözü yüz min g�lin, yüz min cüvana s�rb�s�r. Boylan�b laç�n kimi, h�r bax���n yüz min tüm�n, Qoynun üzr� aç�lar yüz dürlü �ngür-�ncüm�n, Hüsnün� b�nd olmu� ol, ��hri-Xot�n, ��hri-Y�m�n, C�h�nn�m derl�r yaman, e�q odu ondan da yaman, Zövqi-v�slindir m�g�r darül-amana s�rb�s�r. Köksün üzr� alma-nar�n düymeyi-abbasdan a�, Gec�d�n zülfün qarad�r, üzl�rin gündüzd�n a�, L�bl�rin güld�n q�z�ld�r, di�l�rin ulduzdan a�, V�sf ed�r m�n bütün �ndam�n s�nin ka��zdan a�, R��k edib ay birl� gün girmi� f��ana s�rb�s�r. Dürlü �lvanlar b�z�ndin, geydiyin al eyl�din, Bizi q�mgin, pis r�qib könlünü xo�hal eyl�din, Zülfün� zin�t verib, �l birl� d�smal eyl�din, Yand�r�b e�q �hlini, köyünd� paymal eyl�din, Dü�dü od can birl� cismü ustuxana s�rb�s�r.

Page 96: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

96

Der N�f�s: dünya güv�ndi, g�nci-Qarun keçdil�r, Vamiq ol �zraya a�iq idi, m�hzun keçdil�r, Zöhr� deb Tahir yan�b, göz ya�� Ceyhun keçdil�r, Arzu ol Q�nb�r deyib, bis�rü saman keçdil�r. Yanmad� heç birisi m�n nat�vana s�rb�s�r.

Page 97: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

97

P�YAL�

N�rgiz dem�k x�tad�r ol v�h�iyi-q�zal�, Tubi ki boynun �ymi�, r�xn� q�ddi-nihal�, Gördüm ki, mah-ruyin sarald�, r�ngi lal�, Bülbüll�r uçdu güld�n, rüxsara oldu val�, N� olar, öz �lind�n vers�n m�n� piyal�! Gül üzün �öl�sind�n z�rr� t�k müzt�r�f m�n, Ba�r�ma ti� vuraram, özüm� d�rq�z�b m�n, Firq�t z�hrin iç�r�m, s�nd�n vüsal t�l�b m�n, Q�ld�m ki dadi-bidad, dedim ki t��n� l�b m�n, N� olar, öz �lind�n vers�n m�n� piyal�! Q�sdin n�dir bu cana, ey yari-mahi-taban, M�n ç�kmi��m bu c�bri, ç�km�sin heç müs�lman, Ötm�zmi ��mi-hicran, g�lm�zmi d�li dövran, Gül��n içr� seyr edib, tap�b bir cayi-pünhan, N� olar, öz �lind�n vers�n m�n� piyal�! Qa�lar�n mahi-tündür, üzün xur�idi-�la, Gördüm ��mi-camal�n, ba��ma dü�dü qov�a, Qar�tçi küfr zülfün imana sald� ya�ma, Mu� �lind�n mey içib, hu� �hli oldu rüsva, N� olar, öz �lind�n vers�n m�n� piyal�! N�f�s der: at�� içr� yanar oldum d�vam�t, E�q odunun alovu h�dd�n a�d� qiyam�t, Bu b�hr� q�rq olanlar ç�xmaz imi� s�lam�t, Dedim yanmaq müdd�tim - g�ldi v�qti-ziyaf�t, N� olar, öz �lind�n vers�n m�n� piyal�!

Page 98: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

98

B�R GÖZ�L

Hüsni-gül��n ba�� içr� q�ld� seyran bir göz�l, Q�rm�z� gül t�k üzü, q�ddi z�r�f�an bir göz�l. Zalimi-�dna �lind� b�ndi-zindan bir göz�l, Vah, �c�b sahib t�r�hhüm, m�sti-m�stan bir göz�l, Di�i dürl�rin dürüdir, g�nci-pünhan bir göz�l. Ayr� dü�s�m bir zaman ki, a�lay�ram zar-zar, X�st� könlüm ç�rp�n�r, sanki qulun t�k biq�rar, Görmü��m çaki-z�n�xdan üzr� zülfün tar�-mar, T�rk ed� a�iqliyim des�m ki, yoxdur ixtiyar, Tutdu könlüm, qoymad� getm�y� h�r yan bir göz�l. Ya �c�b n�q�i-nigard�r nükt� hal� hüsn ara, Saçlar� sünbül� ox�ar, gözü n�rgisd�n qara, Qa� dart�b, l�b di�l�yib, sin�m� sald� çox yara, Ömür sal� odlan�r, hicrind� m�n t�k mac�ra, A�iq �hlini q�l�b hüsnün� heyran bir göz�l. V�deyi-v�slind� dedin, günd� qurban�n olam, V�d� q�ld�n, dedin ki, g�hi �rman�n olam, Ey göz�l, dedin yen�, can içr� canan�n olam, �ld� bir qurban g�lir, m�n günd� qurban�n olam, L�fz� �irin, xülqü xo�, s�rvi-xuraman bir göz�l. Ç�xsa evd�n dolun ay t�k, q�ddin� q�ld�m n�z�r, Gör�nin könlün pozar, gey�n libas� simuz�r. Sözl�s� qa��n dart�b, göftar� ba�r�m� �z�r, Hiyl�g�r kafird� yox n�rgis gözün t�k cadug�r, Der N�f�s: yand�rd� m�ni çe�mi-m�stan bir göz�l.

Page 99: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

99

D�LB�R

Qadir haqq�n s�n�tind�n g�ldin cahana, dilb�r, A�iql�r göz ya��na s�ns�n b�han�, dilb�r. Hüsn �hlind� s�n özün yek-yegan�, dilb�r, �zm eyl�yir bu can�m, g�ls�n z�bana, dilb�r, Bir b�ri bax, sevdiyim, od dü�dü cana, dilb�r. Qara saç�n hörülmü� a� üzünd� taybatay, Xal qoyulmu� al yanaqda d�n�-d�n�, caybacay, Qara n�rgis gözl�rin can alma�a ç�kmi� yay, Hicab ç�k�r üzün� �öl�nd�n gün il� ay, L�li-m�rcan düzülmü� püst� d�hana, dilb�r. Dilb�r, sif�t�n des�m, iki «�lif», bir «nund�r», Sonras�nda «q�yn» yaz, ol q�ddin� mövzund�r, E�qin odu sin�md� günd�n-gün� füzundur, Gözd�n axar qanl� ya�, sanki abi-Ceyhund�r, Göz ya��ma r�hm edib, seyr et cahana, dilb�r. Yaxd�n fani cahan�, göz alt�ndan süz�r�k, Erdir, ax�am ç�xarsan, tavus kimi süz�r�k, K�t�n köyn�k �ynind�, ba�-gözünü b�z�r�k, Saz eyl�y�r k�rkaran, seyr� ç�xsan g�z�r�k, G�lm�k ü�ün yan�na yoxdur b�han�, dilb�r. Abbas�n� düzübs�n köksün� d�n�-d�n�, Bir q�mz�d� sal�rsan islam-kafiri din�, A�iql�r�n qan�ndan qoydun barma�a x�na, Rüxs�t al�b, m�m�n� qoysam köks il� sin�, Pis r�qibin q�sdin� bir bax bu yana, dilb�r. Hüsn �hlinin �ah�san, fani cahan içind�, Q�ndü ��k�r �zilmi� püst� d�han içind�, Mü�ki-�nb�r qoyulm�� af�ti-can içind�, S�n t�k göz�l tap�lmaz huri-qulman içind�, C�nn�td� huri alar s�nd�n ni�ana, dilb�r.

Page 100: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

100

Uzaq yerd�n g�lmi�m�n, yar, camal�n görm�y�, Ta ölünc� qap�nda �l-�l üst� durma�a, Umud edib g�lmi��m zövqi-s�fa sürm�y�, Rüxs�t vers�n, dilb�rim, �l uzatsam düym�y�, �lim sal�b yaxandan, g�ls�k m�stana, dilb�r. �sk�nd�r t�k hökmlü, Süleyman t�k adil �ah, A�iql�r� rahatd�r, a� köksünd�n vers�n cah, Var umudum s�nd�dir, olarsan m�n� dilxah, S�n bir k�r�mli �ahsan, a�iql�r� dadigah, �rz eyl�yib g�lm���m, yetgil bu dada, dilb�r! Qoysan zülfün, dilb�rim, dü�sün beld�n a�a�a, Qurban olam ba��na, a� üzd� qo�a xala, H�v�s ed�r bu könlüm inc� beld�n quçma�a, S�nd� bir eyb görm�dim, baxd�m ba�dan-aya�a, F�ra��nda yanaraq g�ldim f��ana, dilb�r. Ba��m al�b ged�r�m, q�rib könlüm almasan, M�cnun kimin a�laram, yar, qoynuna salmasan, Dura bilm�n yerimd�n, s�n �limd�n tutmasan, Taq�t�m yox dem�y�, özün hal�m bilm�s�n, N�f�s dey�r, zar edib g�ldim f��ana, dilb�r.

Page 101: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

101

BU GÜN

Seyr� ç�xm�� �ahp�ril�r, ç�m�n reyhand�r bu gün, Tuti qu�lar ötü�üb, bülbül ki z�band�r bu gün. �ah-g�da yox t�favüt, hamm�ya dövrand�r bu gün, Qullar azad eyl�dil�r, t�rsaya amand�r bu gün, Ay mübar�k do�du asmandan, mah-taband�r bu gün. Bir neç�si niqabs�zd�r, neç�si ol xirq�pu�, Q�ld� n�z�r «hu h�qq!» der, ist�r ki onda d�rvü�, Uçdu asman bürcünd�n, qondu g�lib qumru qu�, �lmüdam bahar olur, b�s yada dü�m�z qüz-q��, A�iq alsa m��uqun, qalmay�r �rman bu gün. Nazl� q�zlar ç�xm�� idi geyinib çox donunu, Tax�b xeyli l�li-m�rcan, yen� gövh�r-kan�n�, S�rdar edib ol k�nizl�r, ön� sal�b xan�n�, G�ls� ol xo� niyy�tli, ver�r bu gün can�n�, Çünki ol al�m üzün� xudadan dövran bu gün. Bo� oturan d�r�xtl�r g�tir�r alma-nar�, Ç�xmay�r cövlan vurub, q�fl�td� bülbülün zar�, A� tapmay�b oturan�n yetib bu gün q�rar�, Verm�z padi�ahlar bu gün qul-q�rna�a azar�, G��t edib varsam m�zara, öl�r ged�r can bu gün. Dey�r N�f�s: ey yaranlar, g�ldi eyd-bayram�, Nur saç�ban �r�i-�la q�ld� dünya aram�, �l uzatmaz �zray�l, almaz hiç kimd�n can�, Dedim ol dostuma bu gün ür�yimd�ki var�, M�n fa��rdan sovqat olsun ell�r� dastan bu gün.

Page 102: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

102

�ST�Y�B GÖZ�L YARI

�st�yib göz�l yar�, gördüm ki s�lam�tdir, Ba� qoydum aya��na, «Dur! - dedi, - n� hal�tdir?» Durdum, dedim: «�rzim var», - «�rz eyl�, �dal�tdir!» Dedim: «S�n� a�iq�m», «Qoy, - dedi, - n� hac�tdir?» Dedim: «P�ril�r xan�, S�nsiz nedir�m can�?» Dedi: «Bu sözün biz� yalanç� hekay�tdir». Dedim: «Gözün öldürdü, q�mz�n ki q�l�b x�st�». «��ksiz öl�rs�n, - dedi, - bir qeyri v�t�n ist�». Dedim ki: «Özüm gets�m, can�m s�n� vab�st�!» Dedi: «N� �lac edim, s�n bir a�iq �ik�st�?» Dedim ki: «�lac eyl�, Hüsnün m�n� tac eyl�», Güldü �lin di�l�yib, dedi: «N� z�raf�tdir?» Dedim: «N� tütündir bu?» - «Zülfi-kakilim» dedi. Dedim: «N� �lifdir bu?» Ol: «�nc� belim» dedi. Dedim: «N� ��k�rdir bu?» - «��rb�tli dilim» dedi. Bir bus� t�l�b q�ld�m, - «Laz�md�r ölüm» dedi. Dedim: «M�ni ya öldür, Ya bus� mürüvv�t q�l!» A�z�ma barmaq qoydu: «Sus, - dedi, - q�bah�tdir». Ümmidi-vüsal il�n qap�n� kiçik açd�m, Gözl�di �l alt�ndan, göz eyl�di, m�n dü�düm, Dü�m�nl�rd�n gizlinc� bir l�hz� x�b�rl��dim, «Pünhan yer� var» dedi, vard�m ki qucaqla�d�m, Dedim ki: «E�qind�, ah, Yand�rma m�ni, ey �ah!» Dedi ki: «Yan�b - ölm�k a�iql�r� ad�tdir». Dedim ki: «Gülü-c�nn�t, Bir d�m sür�lim i�r�t...». Dedi ki: «S�h�r oldu...», durdu, dil�di rüxs�t. «Rüxs�ti ver�k des�m, araya dü��r firq�t»,

Page 103: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

103

A�lay�b �lim tutdu. «S�n ç�km�, - dedi, - h�sr�t», Dedim ki: «M�ni öldür, Bu - ayr�l�q, ey dildar!» Dedi: «S�n� bu i�r�t h�r gec� ziyaf�tdir...» Ça��rd�, sual etdi. «Yan�na varaq» dedim. Dedi ki: «K�sbin n�dir?» - «Qulluqda duraq» dedim. P�rd� il� sözl��di. «Aç üzün, gör�k» dedim. Dedi ki: «N� g�tirdin?» - «Can�m� ver�k» dedim. Dedi: «Bu n� divan�?» Dedim: «S�n� p�rvan�». Dedi: «S�n� görm�k yox, can t�nd� �man�tdir». Dedim ki: «M�nim könlüm, Almazm�san, ey zal�m?» Dedi ki: «N� axmaqsan, xalq deyir s�n� alim». Dedim: «N� günah�m var, söyl�, n�dir amal�m?» Dedi ki: «Pünhan sirrim xalq içr� q�l�b m�lim». Dedim ki: «Günahkaram, Möhn�t� giriftaram». Dedi m�n� ol yar�m: «Möhn�t sonu rah�tdir». «N�d�n bu gözün ya�� giryan varad�r?» dedi. «Firq�t ki yaman» dedim, «Sin�m yarad�r» dedi. Boynuna qolum sald�m, «Dü�m�n gör�dir» dedi. Öpdüm yana��n, «Ey, vay, b�xtim qarad�r» dedi. Dedim: «Bu n� t��vi�dir?» Dedi ki: «Bu n� i�dir?» M�n dedim: «�c�b i�dir». Yar dedi: «M�lam�tdir». Yatanda güli-gül��n, Bir gec� g�l�r�k m�n, Duraraq qulaq verdim, uy�uda yatm�� ik�n, Vararaq üzün açd�m, oyand� q�z�b il�n, «Kims�n?» dedi. Dedim: «M�n». Dedi ki: «N�f�smis�n?» Dedi ki: «G�libs�n xo�!», «Xo�b�xt olasan» dedim. A�iq il� m��uqdan bir-birn� xo�am�ddir.

Page 104: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

104

��ND�

Dostlar yand�m, tutu�dum fani cahan içind�, Dinm�z, gözüm ya� tök�r, ciy�rim qan içind�. Ell�r zövqi-i�r�td�, günd� dövran içind�, M�n q�m içr� q�rq olub, qald�m �rman içind�, Üzüm qara, dilim lal, dostü dü�man içind�. Hiç kim dad�ma yetm�z, s���nm��am xudaya, Qurular quru, ba�ban yiy� ç�xmaz bu ba�a, Göz�ldir bu dünyada al-q�z�l, qara, a�a, El�-gün� gap oldum, özümc� vara-yoxa, M�ni q�sd�n yaxd�lar dostü dü�man içind�. Güld�n nazik üzl�r� g�rdü qubar ç�kildi, Könlüm k�rpic saray� q�m tozuna büküldü, L�li-yaqut, zümm�r�t s�g boynuna tax�ld�, Dürlü-dürlü meyv�l�r özü d�ydi, töküldü, �l vurmayan ça� olub, qald� meydan içind�. Hicran�n at��ind�n yand�m, içim-d���m yox, Gec�-gündüz a�lay�b dinm�m, yaz�m-q���m yox, Özüm yananda yan�m, can yanan qarda��m yox, Sirrim deyib dan��am, sirr alan sirda��m yox, Ol dey�, m�n a�layam cay�-pünhan içind�. Sirri-hal�m� des�m, m�n q�m içr� yanaram, �ziz könlüm p�ri�an, h�sr�td� d�rb�d�r�m, �r-xat�n�n zövqünd�n qafil�m, bix�b�r�m, Molla N�f�s, m�n s�n� ax�r sözüm dey�r�m, S�n bu sözü saxlagil t�n il� can içind�.

Page 105: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

105

M�N�M

Yar�m�n yan�nda görs�m ��yar�, De, nec� yanmas�n bu can�m m�nim? Özüm harda olsam, ba��m ol sar�, Özg�nin �ncam� onun azar�, Bir d�m görünm�s� göz� didar�, Al�mi yaxmazm� f��an�m m�nim? M�nim mehrim dü�dü qa�a-qaba�a, Alma z�n�xdana, simin �aka�a, Sur�td� s�hh�tlik, bu a� ota�a, Sanc�b-sanc�b ç�xm�� seyr üçün ba�a. Ya r�b, n� gül, güll�r y��ar quca�a? M�g�r seyr� ç�xm�� canan�m m�nim. �st�r�m yar�mdan versin cami-C�m, Yeti��r h�r l�hz� d�rd il� �l�m, Yar�n övsaf�n�n b�yan�n q�lam, D�ryalar mür�kk�b, ��c�rl�r q�l�m, Ta ölünc� v�sfin des�m d�mb�d�m, Mind�n birin dem�z z�ban�m m�nim. Zin�t üçün zülf�, �nb�ri-�ana, Yara�ar a� �ld� �irmay� �ana, Atar müjgan�n� q�sd edib cana, M�n ona q�lm��am köksüm ni�ana, M�sti-layiqiy�m, d�li-divana, Ayr�lmaz s�rimd�n duman�m m�nim. N�f�s der: gövh�rim, h�m g�nci-kan�m, ��k�rim, ��rb�tim, h�m �irin can�m, Qabaqlar� badam, qa�� kaman�m, Yar özü öldürs�, halald�r qan�m, Boynuma v�bal�m, yax��-yaman�m, Mövlam raz� q�ls�n iman�m m�nim.

Page 106: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

106

TAPILMAZ

Bir göz�l ist�r�m, g�zib köyünd�, El� göz�l t�nd�, canda tap�lmaz. Mav�ran�hrind�, Ceyhun boyunda, Yeddi qat asmanda, z�min tay�nda, �flaki-nilgünd�, �sv�d ruyind�, Sidr�til-münt�ha m�l�k cay�nda, Bül�nd m�qamlarda, �r�in öyünd�, Özü kimin ol m�kanda tap�lmaz. Bel� göz�l olmaz günd�-quya�da, Ay�n �öl�sind�, yax�nda, d��da, Kaknus at��ind�, s�m�nd�r qu�da, Mük�rr�b m�l�kd�, ya��l i�iqda, Adam övlad�nda, ayaqda, ba�da, Fill�r m�sk�nind�-Hindd�, H�b��d�, L�li-c�vahird�, bahal� da�da, Z�r-ziv�rd�, g�nci-kanda tap�lmaz. Mar�da, T�c�nd�, Axal elind�, K�ndind�, ��hrind� b�dyan çölünd�, Kö�i, E�qabadda, q�zda, g�lind�, Axal telliyind�, sa�da-solunda, Göyc� qalas�nda, xublar yolunda, Ba��r, Nusay, farsi, türki dilind�, �n�vd�, Göv�rsd�, ba��n gülünd�, Bülbül g�z�n gülüstanda tap�lmaz. Sünç�d�, Arçmanda, Qarr� qalada, Durun, B�hriz�nd�, yerd�, havada, Sultanxan ��hrind�, d�niz-d�ryada, �trak, Gürgan, Mazandaran, ol cayda, Ol kuhi-Balkanda, taxtda, sarayda, Görm�dim heç p�ri s�nd�n ziyada, Xani-h�r�ml�rd�, g�dada, �ahda, �ah mülkünd�, b�yd�, xanda tap�lmaz.

Page 107: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

107

Görm�mi��m özün deyim p�rizad, Ad�mzaddan do�maz s�n kimi züryat, M�cnun�n Leylisi, �irini-F�rhad, Gördü gül üzünü özünd�n ziyad, T�vriz diyar�nda olmu�am s�yyad, H�zirbaycan ��hrin g�zdim adbaad, «Kaf» «nun»dan dünyan� eyl�din bünyad, Tay�n-tu�un bu cahanda tap�lmaz. Seyran etdim, g�zdim yax�n�-yad�, Kabil, Q�nd�har�, ��hri-Herat�, Gördüm ab�, torpaq, at��i, bad�, M��h�d �traf�nda �i� züryad�, ��xi-Cam ��hrind� mürt�d övlad�, C�m olsa yerl�rin çox p�rizad�, Hiç yerd� görm�dim s�nd�n ziyad�, K�s�t�kd�, Xorasanda tap�lmaz. �r�bl�r elini seyr ets�n h�r yan, Tap�lmaz s�n kimi bir mahi-taban, H�l�bd�, Misird�, h�m M�kk�, K�nan, �iraz�, �irvan� gözl�s�n müdam, �am-��rif ��hrind�, h�m �raqistan, H�m urus, �rm�ni, rum, Fir�ngistan, Seyr ets�n cahan�, gözl�s�n yeksan, Görk yiy�si Gürcüstanda tap�lmaz, Göz�ll�r c�m olub güld�-ç�m�nd�, Gör�n a�iql�r�n n�z�ri s�nd�, Didar�n gör�nl�r hüsnün� b�nd�, Ba�dadda, tatarda, s�rv-s�m�nd�, X�tayda, Xot�nd�, ��hri-Y�m�nd�, T�rifin, dastan�n tük�nm�z m�nd�, «P�rizadam» dey�n çoxdur cahanda, S�n t�k göz�l bu zamanda tap�lmaz.

Page 108: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

108

Xar�zmin ��hrin� seyr edib vard�m, Bir b�nz�r tapmad�m, h�r yan� g�zdim, Ürg�nç diyar�n�n ki�v�rin gördüm, S�n�m, A�ca g�z�n yer� ba� vurdum, �ahs�n�m kö�künd� yüz ill�r durdum, P�ril�r c�m oldu, m�clisl�r qurdum, S�n t�k göz�l üçün Büzmeyni g�zdim, Cavan g�lin, q�z-cüvanda tap�lmaz. Yomut vilay�tin seyr ets�n h�r yan, Naz�nin q�z-g�lin çox olar müdam, Görm�dik arzuda, gör�nl�r heyran, U�aq-orsuqçuda ol mahi-taban, Öküzd�, salaqda s�rvi-xuraman, Eymird�, m��riqd� xo�sur�t z�nan, Bozküm�n, A�saray, ol ��hri-hüran, B�dirk�ndd�, Qurdquzlanda tap�lmaz. Oxda, Manq��laqda, d�niz-d�ryada, Kokand özb�yind�, g�dada, �ahda, Qunduz, S�rpul, S�m�rq�ndd�, h�r cayda, Lübabda, Ç�rcovda, h�m Buxarada, Miyank�ld�, at�m durdu �ol cayda, Axca, ��b�rqan� g�zdim piyada, Bir b�nz�r görm�dim s�n p�rizada, Qar�� güz�rind�, xanda tap�lmaz. «Mim»i f�th h�r�k�, «ri» d� z�b�rdir, «Lam» sükun, «bi» zamd�r, nisfi-x�b�rd�r, «Sin» sakin, «dal», «�lif» ��riki birdir, «Nun» v�qf hal�nda çox söz hün�rdir, Hüsn bustan�nda g�z�n marald�r, S�rim sevdas�nda ya xeyri-��rdir, Qam�ti tubad�r, libas� z�rdir, N�f�s dey�r, heç düharda tap�lmaz.

Page 109: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

109

D�LB�R

�ükrüm çoxdur h�mi�� bir Birivara, dilb�r, Kim a�iq oldu m�n t�k, s�n t�k marala, dilb�r. Doqquz f�l�k �nv�ri, ey mahi-para dilb�r, H�r bir sözün can ver�r yüz min bimara, dilb�r, S�nd� r�hm çoxdur da, bu hal�m sora, dilb�r, Bu r�hmsiz anana tapmad�m çara, dilb�r, �çd�n-d��dan yand�m m�n at��i-nara, dilb�r, G�l ikimiz yalvaraq qadir cabbara, dilb�r. Q�z�l heyk�l taxaraq s�n boynuna ç�xarsan, Dost-dü�m�nd�n v�hm edib, pünhan ah�m ç�k�rs�n, Cilv� il� od verib, böyl� m�ni yaxarsan, Öz içimd� güman�m, gizlin ah�m ç�k�rs�n, Zal�m anan verm�s�, ax�r qan�m tök�rs�n, Müdam fikrin m�n olsam, q�m b�hrin� atarsan, Zöhr� t�k Tahir deyib, ti� üstün� çök�rs�n, Q�z�l heyk�l, h�m qübb�, silsil�l�r taxarsan, G�l ikimiz yalvaraq qadir cabbara, dilb�r. �d�b il� �rkanl� bir qaral� gözüms�n, �irin-��k�r l�bl�rin, s�n mahi-�nv�rims�n, L�li-yaqut, z�b�rc�t, alt�n, gümü�, z�rims�n, Bahar�m, lal�zar�m, zin�tim, ziv�rims�n, A�l�m-hu�um, rahat�m, m�nim ümid yerims�n, At-yara��m, �sbab�m, a� mayam, h�m n�rims�n, Qumru, bülbül, k�kliyim, laç�n�m, �unqar�msan, E�qind� oldum x�st�, bir ��fal� h�kims�n, Q�mli könlüm xo�gah�, dildar�m, dilb�rims�n, G�l, ikimiz yalvaraq qadir cabbara, dilb�r. Q�z�l heyk�l yara�ar, gey �ynin� k�t�ni, Ba��n üçün, yada sal bu ba��mdan öt�ni, Zal�m anan verm�s�, bil �c�lin yet�ni, Yalanç�da bir s�ns�n, könlüm H�l�b tutan�, A��l-hu� ets� h�r k�s, qara yerdir v�t�ni, Münkirl�r bilm�z bunu, bil�r haqqa yet�ni,

Page 110: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

110

Qal�n des�, mal k�ss�, vers� X�tay-Xot�ni, Bu dünyada yazlan� budur, a�l�m çatan�, S�n m�ni çox q�nama, can� cana qatal�, Qol boyuna sal���b, bir �rmans�z yatal�, G�l, ikimiz yalvaraq qadir cabbara, dilb�r. Ah ç�kib�n ad�na «kaf» il� «ri» qoyal�, «Bi» «�lif» bald�r l�bin, qana-qana doyal�, «Nun» nurlud�r ay üzün, x�st� könlüm sev�li, «Ti», «�lif» t�rif edib, s�n� bir söz dey�li, «Cim» cana c�brin g�lsin, e�q� yan�b ged�li, Neç� vaxtd�r yax�rsan, indi etm� c�fan�, Yüz xidm�t olsa buyur, onun q�min yey�li, «Ba�s�zl�q yax�� deyil», ba��n olsun yiy�li, G�l ikimiz yalvaraq qadir cabbara, dilb�r. Hörüm-hörüm saçlar�n neç� m��qi-misald�r, Z�n�xdan�n «nun» kimi, nükt� içind� xald�r, Qabaqlar�n, kirpiyin «�lif», da�l� v�bald�r. Qa��n «lam» t�k dolanm��, kim görs� payimald�r, Dig�r cay�-z�n�xdan dig�r «nuna» misald�r, Mail olma hüsnün�, görkün s�n� zavald�r, G�l ikimiz yalvaraq qadir cabbara, dilb�r.

Page 111: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

111

GÖZ�L�M

Göz�ll�rin içind� b�lli m�stan, göz�lim, Yand�m, yand�m e�qind�, odland� can, göz�lim. S�n ay�n on dördüs�n, mahi-taban göz�lim, Gördüm ��mi-camal�n, a�l�m heyran, göz�lim, Görm�y�nl�r köyünd� qurar �rman, göz�lim, Q�zlar il� ba�larga q�lsan seyran, göz�lim, Q�ddin �yib salam ver, s�rvi-r�van, göz�lim, Yalanç�n� yand�r s�n, baxsan h�r yan, göz�lim, Göz�ll�rin padi�ah�, �ahi-cahan, göz�lim, Müdam s�nin köyünd� m�n s�rg�rdan, göz�lim. P�ril�r� ba� olub, seyrangaha ç�xarsan, Alt�n, gümü�, z�b�rc�t, öz boynuna taxarsan, Qa�a v�sm�, gözl�r� siyah sürm� ç�k�rs�n, Humay kimin devikib, dörd t�r�f� baxars�n, Tavus kimi daran�b, zülfün üz� tök�rs�n, N�rgiz gözün güldürüb, q�l�m qa��n ç�k�rs�n, Göz ucuyla bir baxsan, Rüst�m-Zal� y�xarsan, N�z�r q�lsan bir saat, da��-da�� yaxarsan, Adam derl�r sur�tin, nurdan olan peyk�rs�n, Tuti qu�un m�sk�ni, ��k�ristan göz�lim. A�iql�ri yand�r�b, q�ld���n i�v�-nazd�r, H�r telin� zülfünün min tüm�n vers�m azd�r, Qoynun ba�i-behi�tdir, aç�lan lal� yazd�r, Q�lbim qu�u �zm eyl�r, seyr etm�y� p�rvazd�r, Q�mgin könlüm didar�n bir görs� s�rf�razd�r, Gözl�rin cadug�rdir, tilsim, �fsundur, razd�r, Gül e�qind� oxuyan bülbüli-xo� avazd�r, M��uqam deyib g�zs�n, q�ld���n m�kri-bazd�r, Alt�n düym�n s�das� müdam qula�a sazd�r, Ol saz üçün m��q etdim dürlü dastan, göz�lim. Dürlü �lvan b�z�nib, geyibs�n ya��l-al�, Ol sur�t�n gör�nl�r olar divan�-d�li, Gül yüzünd� c�m olmu� iki qa��n hilal�,

Page 112: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

112

Bir-birin� naz ed�n iki tavus misal�, �c�b n�q�i-nigard�r a� üzd� hindi xal�, Al yana�a tökülmü� zülfün tubi-nihal�, A� ka��za ç�kil�n sanki c�dv�l misal�, Hicran�nda yanaram, verm�yirs�n vüsal�, Öl�r, boynunda qalar a�iql�r�n v�bal�, Günd� yüz v�qt q�larsan yüz nahaq qan, göz�lim. «Mim» - mübar�k üzl�rin misli mahi-taband�r, «Ri» kimidir qa�lar�n, gör�n ki�i heyrand�r, «Lam �lif»l� naz il� sallan, be� gün dövrand�r, «Bi» - bahar�n bustan�, qoynun lal�-reyhand�r, «Sin» - s�ninl� b�hs ed�n hans� axmaq z�nand�r, «Dal» - d�vam�t e�qind� i�im ahi-f��and�r, «�lif» q�ddim x�m q�lan h�sr�t il� hicrand�r, «Nun» növr�st� ça�lar�n öt�r s�nd�n, amand�r, Vergil hüsnün z�kat�n, görkün üzd� mehmand�r, N�f�s dey�r maral�m, ba�ü bostan göz�lim.

Page 113: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

113

GÖZ�L

�lk ba�dan sevmi��m m�n s�ni can, göz�l, Dolanasan, g�z�s�n ist�r�m h�r yan, göz�l. Al�m� �öl� salan püst�yi-d�han, göz�l, Boz maral�n yata��, qa�lar� kaman, göz�l, Yalanç�da görm�dim ba�geyi-canan, göz�l, Dünyan� t�kc� tutdum, verm�din aman, göz�l, E�qd�n imar�t qurdum, q�l�bsan viran, göz�l, V�fa görm�dim s�nd�n, eyl�din ziyan, göz�l, Da�lar� seyr ed�li, bu al�m duman, göz�l, Piyal�d�r gözl�rin, qa�lar�n kaman, göz�l, Baqi verilm�z biz�, öt�c�k dövran, göz�l, T�rs g�lib i�l�rmiz, pis olmu� zaman, göz�l. Leyli, �irin, Züleyxa, Zöhr� q�za tay göz�l, Fani dünya içind� hüsnü biz� bay göz�l, Qoynun içind� reyhan seyrangahi-cay, göz�l, Gün�� il� oyna�ar �ol camal�n ay, göz�l, Tuti t�ki dilav�r, barmaqlar�n nay göz�l, Kirpikl�rin ox olub, qara qa��n yay, göz�l, Bahar mövsümü g�ls�, da� ba��nda yay göz�l, Eyn�l-baqi suyunun dibind�ki lay göz�l, Neyçün m�ni xorlad�n q�mz�n il�, vay, göz�l, Dur ged�lim seyrana, qalx yerind�n, hay, göz�l, Saç�n misli-tütündir, köksün vadi, çay, göz�l, R�qib il� sözl��m�, bu kar�n� qoy, göz�l. E�qin odu tutu�du, m�n fa��r� qoy, göz�l, X�st� cana r�hm eyl�, zal�m olma, ey göz�l, H�r biv�fa nam�rdd�n t�lim alma, ey göz�l, �ol s�b�bd�n s�n m�ni yer� salma, ey göz�l, Nahaq yer� öldürüb, qana qalma, ey göz�l, Külli-al�mi yand�rd�n, cahana dolma, göz�l, ��r�tli zaman g�ldi, yas h�ngi çalma, göz�l, M�n N�f�si a�lad�b, �rmana qoyma, göz�l.

Page 114: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

114

B�YL�R

H�r zaman dastan eyl�r�m, B�y Qarao�lan xana, b�yl�r. Sa�l���n haqdan dil�r�m, S���n�b sübhana, b�yl�r. Ulunuzu ulu bilin, D�stgah�na n�z�r sal�n, Hün�rind�n nüsx� al�n, Kamall� m�rdana b�yl�r. T�rlan d�� olmaz da�lardan, Bülbüll�r uçmaz ba�lardan, Q�dim yarl�ql� b�yl�rd�n, Qalan bir ni�ana, b�yl�r. Bu fani dünya yaland�r, Yalana çoxlar uyand�r, �an�-�öhr�ti doland�r, Yeddi iqlim, cahana, b�yl�r. Neç� zaman, neç� �yyam, Cüml�-cahan oldu aram, T�bdil tapd� q�dim nizam, Çevrildi zamana, b�yl�r. H�r kim g�z�r bu r�vi�d�, Qüvv�t tapar bütün i�d�, Dövl�t tar� yazda, q��da, Dart�lar asmana, b�yl�r. H�qq n�z�r q�lsa bir �r�, B�nd� ona tapmaz çara, Ti� vursa, da�lar yüz para, Qalmaz ni�ana, b�yl�r.

Page 115: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

115

Qarao�lan kimi s�rk�rd�, Sorsam, tap�lmaz h�r yerd�, Yurd üçün can ver�n m�rd�, Haq demi� «m�rdana», b�yl�r. Sava�da keçib s�rind�n, �ahlar� atar orundan, Q�hr il�n dursa yerind�n, Od salar cahana, b�yl�r. Miskin N�f�s sözün yayar, B�yin, xan�n v�sfin dey�r, �hli-al�m qulaq ver�r Bizim bu dastana, b�yl�r.

Page 116: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

116

G�LD�

�ükür s�n�, ya yaradan, �c�b, türf� zaman g�ldi. «Kon» deyib al�m tör�d�n, Özüns�n yoxdan var ed�n, Q�s�r torpa�a can g�ldi. Elimin xan� Qarao�lan, Dü�m�n ba�r�n kabab q�lan, Ad� al�m içr� dolan, Bir i� tutdu m�rdl�r il�, Hörm�t tap�b, aman g�ldi. Göz�l haqq�n qüdr�tind�n, �irl�rin ��raf�tind�n, M�rd �rl�rin qüvv�tind�n, Ulu elin dövl�tind�n, D�rya b�ndi r�van g�ldi. Allah olsa m�d�dkar�m, Qarao�lan olsa s�rdar�m, Bir dü�m�nd� qalmaz ar�m, H�r söz des�m ixtiyar�m, S�rim� çox duman g�ldi. Kim olubdur bundan ziyad, Bils�n, x�b�r ver adbaad, D�sti-xeyrat, k�sbi-cahad, Dost mülkünü q�l�b abad, R�qib evi viran g�ldi. O�ol gün ç�xd� seyrana, Bazlar qa��nda p�rvan�, Buludu böldü h�r yana, D�rya co� vurdu meydana, M�y�r el� dövran g�ldi.

Page 117: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

117

Müdam yazaram dastan�n, Bülbül ist�r gülüstan�n, ...................................... B�nd�d�n murad ist�nir, Ax�r� bip�yan g�ldi. Göz�l h�qd�n m�d�d oldu, M�lak�l�r n�z�r q�ld�, �cabat a�z� aç�ld�, Qoç igidl�r z�f�r çald�, R�qibl�r� ziyan g�ldi. N�f�s der: t��n�l�r qand�, Yaman sanan yax�� sand�, M�h�bb�t ç�ra�� yand�, Q�m getdi, rahat oyand�, Külli el� dövran g�ldi.

Page 118: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

118

G�L�N QARAOLAN

Xocam�ükür Aytaq köçdü dünyadan, Elin dövl�tin� g�l�n Qarao�lan. Al�b ad-san�n� g�dadan-�ahdan, Söyünxana a�a olan Qarao�lan. Xocamurad bat�r ç�x�b meydana, �c�b h�mrah oldu Qarao�lan hana, H�r igidi min göründü dü�mana, R�sul k�ram�tin q�lan Qarao�lan. Yüz min tüm�n h�r söz ç�xsa dilind�n, Çoxlu �ahidim var türkm�n elind�n, Yüz islam balas�n kafir �lind�n Bir söz bahas�na alan Qarao�lan. Yüz min q�ndü nabat saçar, pay ed�r, Yüz min ulu r�hm�t asmandan en�r, Kims�l�r don gey�r, kims� at min�r, Dünyan�n gedi�in bil�n Qarao�lan. Hiç fürs�t dü�m�sin nam�rd �lin�, S�rim f�da olsun m�rdin yoluna, Yetmi� iki mill�t – ad�m o�luna, Ad�, avaz�si dolan Qarao�lan. Din, islam yolunda ba��r da�lad�b, Kafirl�r q�ddin� qara ba�lad�b, N�f�s der: q�nimi zar-zar a�lad�b, Taxt�nda �ad olub gül�n Qarao�lan.

Page 119: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

119

QARAOLAN

Cavanl�qdan ulus il� ba� olub, Dövl�tl� dünyaya g�ldi Qarao�lan. Neç� �yyam kafir il� tu� olub, �slam�n q�l�nc�n çald� Qarao�lan. �rl�r g�z�r m�clisind�, toyunda, Kafirl�r nist oldu yerin tay�nda, Q�rx il q�l�nc vurdu Axal boyunda, Dü�m�ni d�rb�d�r sald� Qarao�lan. Xocag�ldi Minc�, ol Hasan O�lan, Annaöv�z, Nurm�mm�dl� ba� olan, B�y Pirn�z�r ötdü Zaman b�y il�n, B�lk� ondan ziyad oldu Qarao�lan. Ell�r ayr� dü�dü q�dim yolundan, Yax�nlar yad oldu sa��-solundan, Xüruc edib ç�xd� Axal elind�n, T�c�n diyar�na g�ldi Qarao�lan. Qullu�unda qaim külli Söyunxan, Bütün o�ul-u�aq, z�nanü m�rdan, Sovulmas�n el� bu g�l�n dövran, F�th edib, cahan� ald� Qarao�lan. N�f�s dey�r, ömür öt�r, yad qalar, Bu dünyan� möhk�m tutan mat qalar, Bir qoç igid �an qazansa, ad qalar, Bu dünya ham�dan qald�, Qarao�lan.

Page 120: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

120

B�RQ�RAR OLSUN

Bizd�n salam olsun Qarao�lan xana, Dövl�tin �lind� b�rq�rar olsun. �r�b at, qoç o�ul zin�tdir s�n�, Sevm�k, minm�k s�n� ixtiyar olsun. Dünya fani saray, baqi cay deyil, Min ulduz c�m olsa, do�an ay deyil, Dünya yalan, h�r h�ris d� xan deyil, H�r yerd� seyran�n lal�zar olsun. G�linl�r qa��nda qa�lar� yayd�r, H�r hans� bir sur�t gün il� ayd�r, A� öyün otaqd�r, t�xtd�r, sarayd�r, S�nin bu d�stgah�n kimd� var olsun. Zin�t üçün g�lmi� fani cahana, H�s�nat d�ft�rin ç�xm�� asmana, Dörd t�r�fd�n g�l�n �ziz mehmana, Geyib, yeyib-içm�k ixtiyar olsun. �r�in h�r küncünd� yaz�lm�� ad�n, Dilind� zikrs�n yax�n�n-yad�n, �ki dünya allah versin murad�n, Haqq�n sev�n qulu m�d�dkar olsun. H�r kim ziyan q�lsa sudi-suz il�, Qara könül il�, sadiq söz il�, Bir dü�m�n gözl�s� yaman göz il�, Dill�ri lal olsun, gözü kor olsun. Özün t�ki olmaz tay�n, tu�un da, Dövl�t qu�u m�kan tutmu� ba��nda, H�r i� tutsan n�z�rind�-qa��nda, On iki imam, qaib gerç�k �r olsun.

Page 121: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

121

M�h��r günü sünnil�rin yar�d�r, Q�ribl�r q�mxar�, havadar�d�r, S�nd�n do�an o�ul �rin �ridir, Ondan do�ulan da �sil �r olsun. Rizqin bustan�nda aç�lm�� rizvan, Be� gün müy�ss�rdir bu dövr-dövran, �gidlik ça��nda eyl�s�n seyran, D�vam�t d�rdiyin alma-nar olsun. N�f�s dey�r xalqa, yara sözüm yox, Bir nak�s�m, qeyr�tim yox, üzüm yox, Müdam q�fl�td�y�m, q���m-yaz�m yox, Q�mxar�m k�r�mb�x� Birivar olsun.

Page 122: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

122

YET��S�N

Bizd�n salam olsun Qarao�lan xana, �vv�l-ax�r qadir sübhan yeti�sin. Hökmü cari olsun bütün cahana, M��riqd�n m��rib� r�van yeti�sin. Böyük çinar�san dumanl� da��n, Sa��nda-solunda yans�n ç�ra��n, Özün t�k xan olsun qolun-buda��n, Yen� bel� dövl�t müdam yeti�sin. Çaharyarlar s�n� eyl�sin yar�, Yen� otuz üç min s�hab� var�, �ki dünya ümm�tinin q�mxar�, Ol Müh�mm�d, f�xri-cahan yeti�sin. Yüz iyirimi dörd min n�bi, pey��mb�r, Ham�s� olsunlar d�stgiri-r�hb�r, �çind� dörd mürs�l al�m� s�rv�r, Haqq�n dostu nuri-y�zdan yeti�sin. Q�l�nc vursan, �ahi-m�rdan yar olub, �r�nl�r hal�ndan x�b�rdar olub, Üç yüz altm�� öt�n qeyb �r olub, X�d�r, �lyas, qövsi-zaman yeti�sin. �sk�nd�r Zülq�rneyn al�min �ah�, S�rind� buynuzu – süngi-ilahi, Yer üzünd� �sk�nd�rin h�mrah�, Min d�rdin t�dbiri Lo�man yeti�sin. Devl�r-cinl�r onun hökmün� ba�l�, F�l�yin üzünd� taxtl�-otaql�, H�zr�ti-Davudun yek-yaln�z o�lu, Bilqeys yar�, �ah Süleyman yeti�sin.

Page 123: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

123

M�rdlik meydan�nda qorxmay�b duran, Gül��s� min n�rin qüvv�tin ver�n, Daim döyü� edib devl�ri q�ran, Zal�n o�lu Rüst�m dastan yeti�sin. S�nas�n zikr edib taxtda-sarayda, �öl�si tap�lmaz gün il� ayda, H�r�ml�r� h�mrah olub h�r cayda, R�sul q�z� Fatma z�nan yeti�sin. Yüz m�rt�b� ölüb-dirildi C�rcis, Ölm�y�n yer tutdu c�nn�td� �dris, Cilovunda yüz min sübbihi-qüddüs, Cüml� m�l�k mük�rriban yeti�sin. K�ram�t z�rbind�n yerl�r yar�lan, B�nd edib s�hraya �mini salan, Sultan S�nc�r b�zi yaranlar il�n, Yar� verib yeddi sultan yeti�sin. Xar�zm ��hrind� n� �rl�r keçdi, Da� atd� Ürg�nçd�n, Mav�r� dü�dü, K�ram�t mövç urdu, da�lardan a�d�, Q�d�mgah�n �r p�hlivan yeti�sin. Ürg�nç diyar�ndan �eyh N�cm�ddin, Kalm��� öldürdü, uçdu sahib-din, Buxara ��rifd� �r B�ha�ddin, Ölünü dirild�n canan yeti�sin. Ol pirl�r sevindi, Niyazqul i�an, Ondan k�mal tapd� neç� min m�rdan, Haq didar�n gözl�r, a�lay�b giryan, E�q� giryan, ba�r� büryan yeti�sin. ��an sahibzad�, sahib-k�ram�t, H�r i� tutsan, hümm�t versin d�vam�t,

Page 124: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

124

B�layi-af�td�n saxlar s�lam�t, �hli-övlad�na aman yeti�sin. Kafir q�rd� çox orta�a ba� olub, Ötdü zar a�lay�b, gözl�r ya� olub, Cahad q�lan v�lil�r� ba� olub, Pirim M�mm�dsaleh i�an yeti�sin. M�mm�dqas�m i�an, ya Dövl�t i�an, Ça��rsan, haz�rd�r bi��k, bigüman, Sa�-solunda m�d�d verib h�r zaman, �irim deyib iki yaran yeti�sin. Molladurdu i�an, m�stan� n�rl�r, ��ri�t �irinin a�as� derl�r, K�ram�t görk�z�r, titr���r yerl�r, B�d�v minib b�lli m�stan yeti�sin. Babalar�m X�d�r gör�n çöll�rd�, Yol azana d�st�k sa�da-sollarda, Yeddi pird�n rüxs�t al�b ell�rd�, Molla Xoca N�f�s �yan yeti�sin. Qaz� �s�n oldu dinin dir�yi, Qaz� M�mm�dniyaz al�m ür�yi, Molla Qadirverdi elin g�r�yi, I�bu üçü, �hli-yaran yeti�sin. Elm hasil edib ��r� �ir olan, D�rdlil�r d�rdin� çox t�dbir olan, C�fa ç�kib on be�ind� pir olan, Ta�l� o�lu Abdullacan yeti�sin. Dostmüh�mm�d mollalara s�rk�rd�, Lo�man�n t�dbirin ed�r ol d�rd�, K�rimverdi i�an des�n h�r yerd�, Can�na q�sd edib cövlan yeti�sin.

Page 125: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

125

�r do�ma qarda�lar qadird�n olub, Bak�mal o�ullar mehriban olub, Ham�s� ba��na say�van olub, S�n deyib can ç�k�n canan yeti�sin. Dövl�t q�rar taps�n, ötm�sin dövran, Sür�s�n dövran� ç�km�yib �rman, Biri asi olsa, q�sd ets� dü�man, D�mb�d�m ömrün� x�zan yeti�sin. S�rk�rd�s�n, seyran ets�n h�r yanda, S�n� «dostam» dey�n çoxdur cahanda, Ol dostlar�n dü�m�n olsa bir günd�, V�kilin ac qurdu yeksan yeti�sin. Günd�n-gün� ziyad olar bu d�stgah, �z�l gün oland�r m�qbuli-d�rgah, B�xtin bir laç�nd�r, rizqin bir d�rya, Mövç urub, co� edib r�van yeti�sin. Özün xan, o�ullar padi�ah olsun, Dünyan�n dörd küncü seyrgah olsun, Yeddi iqlim ona n�z�rgah olsun, Avaz�na yerl� asman yeti�sin. M�h�bb�t k�m�rin ba�lar belim�, Dastan deyim h�r söz g�ls� dilim�, Dil�yim Allahdan ulu elim�, �skilm�sin, dövl�t-dövran yeti�sin. Könlümd� zikr oldu n�bil�r, pirl�r, Ol ��hid a�alar, qazil�r, �irl�r, Möcizat, k�ram�t, etiqad derl�r, Sahibl�ri s�n� mehman yeti�sin. X�d�r yolun açs�n s�hrada, düzd�, �li yol ba�las�n da�larda, tozda, Hans� piri yad eyl�y�k bir sözd�, Bütün k�ram�tli insan yeti�sin.

Page 126: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

126

Yalanç� dünyan�n ay�, gün��i, Xoca Hafiz, Mövl�vi C�m yolda��, Xudan�n xo�gah� �airl�r ba��, Mir �li�ir, Hüseyn sultan yeti�sin. N�f�s der: dövl�tin olsun s�lam�t, Arts�n, �skilm�sin ruzi-qiyam�t, �vv�l aman versin saatbasaat, Ax�rda gövh�ri-iman yeti�sin.

Page 127: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

127

S�RDARI

B�yl�r, qulaq verin i�bu göftara, V�sf ed�r�m bat�rlar�, s�rdar�. Yeti�sin dastan�m dost il� yara, Ham�s� bir qarda�, �rl�rin �ri. Haq n�z�r eyl�mi� Qarao�lan xana, Q�l�nc�ndan ad� ç�xd� asmana, Nazi-nem�t tök�r g�l�n mehmana, �linin �agirdi, Rüst�min yar�. D�vam�t tu� g�l�n dü�m�ni qovlar, �ikar�nda �jd�r, �ir-p�l�ng ovlar, Arqamaq oynad�b ç�k�r cilovlar, S�hran�n börüsi, da�lar�n mar�. G��t eyl�dim, seyran etdim h�r yerd�, Gözüm sata�mad� s�n kimin m�rd�, Xudan� yad edib �amü s�h�rd�, Dilind� s�nas�, könlünd� zar�. Y�x�ls�n, yumruls�n bu dünya fani, Ötür bo�az�ndan sultan�-xan�, Sa�l���nda sürün be� gün dövran�, Söyünxan sevinci, elin d�rkar�. Bu bir oxdur da�a-da�a at�lan, El d�rdin� sa�a-sola tutulan, H�r q�d�m� min xitab� bitil�n, Müy�ss�rdir ona haqq�n didar�. Hüsnü mülaqatl�, batur qam�tli, �ir-arslan ür�kli, n�r t�k qüvv�tli, �sk�nd�r niyy�tli, Hat�m hümm�tli, Baylar�n p�nah�, q�ribl�r yar�.

Page 128: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

128

H�r gün m�n� haqdan co�qun yeti�di, Qoçaqlar dastan� könlüm� dü�dü, S�nd�n �vv�l onca cananlar keçdi, S�n� h�m t�slimdir a�l�m�n var�. N�f�s der: sirrini r�qibd�n gizl�, Dü�m�ni dost tutma, dostunu gözl�, Ey könlüm, sözl�rs�n yax�� söz sözl�, Kims�y� yetm�sin dilin azar�.

Page 129: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

129

CAHANA G�LD�

�z�l günd� bütün can� yaratd�, Ruhu fayda olub, cahana g�ldi. Qüdr�tin bildirdi, yoxdan var etdi, Tanr�s�n rast sal�b, sübhana g�ldi. Pakiz� gövh�rs�n, çox xiridar�n, Müdama xalq arzu q�lar didar�n, Yen� sordu «Kimdir p�rv�rdigar�n» «Yaradan s�n» deyib, imana g�ldi. T�rifin, dastan�n e�idin m�nd�n, Haq dövl�tin ziyad etsin gün-günd�n, Atas� sülbünd�n, ana n�slind�n, Qarao�lan Onb�yi cahana g�ldi. Onun �an-�öhr�ti al�m� dü�dü, Bütün müs�lmana qüvv�t yeti�di, �ki ya� üstünd�n s�lam�t keçdi, Üç ya�da dan���b z�bana g�ldi. Dörd ya��nda oldu cavanar ba��, Sevindi, güv�ndi qohum-qarda��, Böyük o�lan olub keçirdi be�i, Alt�da at minib, meydana g�ldi. On ya��nda da� s�rin� s�r ç�kib, Q�sd edib, ya��dan q�rm�z qan döküb, Çoll�ri yand�r�b, da�lar� y�x�b, Dünya at tozundan dumana g�ldi. On be�ind� �sdi igidlik bad�, T�z� m�hbub quçub, könlünün �ad�, �yirimi ya��nda Qarao�lan ad�, Yay�ld�, �öhr�ti asmana g�ldi.

Page 130: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

130

�yirmi be�d� dörd yana çarx vurub, Qoçaqlara �li t�limin verib, Mehman g�ls�, qar�� ç�x�b, rast durub, Ol günü m�st olub, ehsana g�ldi. Otuz ya�da olub el k�ndxudas�, Elin s�r�ncam� – s�rd� qov�as�, Otuz be�d� yetib b�ylik binas�, Q�rx ya��nda hökmi-r�vana g�ldi. Yavuz günl�r elin ba��na dü�dü, Sa�lar burda qald�, sayr�lar qaçd�, �li kimi yaln�z özü yeti�di, Ell�r i�r�t il� dövrana g�ldi. Dostm�mm�d, Qarao�lan iki b�rad�r, B�rad�r� �rz� yazd� s�ras�r, Xar�zm ��hrind�n s�ks�n min l��k�r, M�mm�d�min xandan ni�ana g�ldi. Xuda, h�r ki�inin ç�ra��n yand�r, Bir söz ��rb�tin� min t��n� qand�r, Kim ona «tüf» des�, di�l�rin s�nd�r, X�sml�rin i�i ziyana g�ldi. Ça��rd�lar p�hl�van�, pirl�ri, Yeti�di Ürg�ncin v�li �irl�ri, Axaldan, Ürg�nçd�n �rin �rl�ri, �ükrülillah, bizim m�kana g�ldi. Türkm�nin tac�d�r Onb�y övlad�, Ata-baba b�ydir, b�llidir ad�, Bahar�n ya����, s�h�rin bad�, Harda olsa �c�b zamana g�ldi. A��r uruqludur, çox bül�nd elli, Meydanda q�l�nçl�, divanda dilli,

Page 131: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

131

S�d h�zar l��k�rd� avaz� b�lli, Kafir, �li deyib, gümana g�ldi. Kafir� din üçün Zülfüqar çal�b, Namus üçün elin arxas�n al�b, Dü�m�ni dörd yana d�rb�d�r sal�b, Q�l�nc�ndan al�m l�rzana g�ldi. N�f�s der: içmi��m �z�l gün cam�, Zehnim� qüvv�t ver, haqq�n k�lam�, Q�nim�tdir xan h�zr�tin �yyam�, Dostlar �ad, dü�m�nl�r amana g�ldi.

Page 132: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

132

G�L�N ÇALARI

Ac qurd t�k at ist�r, g�z�r h�r yana, S�rl�rin� x�yal g�l�n ça�lar�. Q�hr il�n �ikara, ç�xsa seyrana, Da� ba�r�na yara salar t��lar�. Sava� günü candan-s�rd�n keç�rl�r, Ya��lardan q�rm�z qanlar saçarlar, Xo� l�fz il�n yüz bimar� açarlar, Q�z�bind�n bimar ed�r sa�lar�. �ncam g�l�r padi�ahdan, h�r xandan, H�r ölk�d�n, h�r ��h�rd�n, h�r yandan, G�r�ksiz �eyl�ri ç�xart meydandan, Bir �mrl� dal�alanar tu�lar�. Sans�z qo�un il� da�lardan a��b, Özü kimi çox orta�a qovu�ub, Bu çöll�rd� kafir il� vuru�ub, At d�mind�n duman ed�r da�lar�. Xan�m Qarao�land�r, yarar h�r d�rd�, Qurbanam, el üçün can ver�n m�rd�, N�f�s dey�r, sa�l���nda, h�r yerd�, Seyr edir�m könlüm sev�n ba�lar�.

Page 133: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

133

S�N�ND�R

Sava�da cövh�rd�n silah�n geyib, Ya��lar�n sin�sind� da� qoyub, Ert� d�, ax�am da süfr�l�r qurub, Hat�m kimi xeyrat-ehsan s�nindir. Sütunu, sevinci islamin, dinin, Arzusu, �rman� ruyi-z�minin, Könlünd� xo�lu�� yad�n-yax�n�n, Günd� yüz min �ziz mehman s�nindir. Da�lardan, düzl�rd�n aç�lar yollar, Sürdüyün dövranl� gündür bu günl�r, M�clisind� oxur �eyda bülbüll�r, Seyr etm�y� ba�ü bostan s�nindir. Çoxdur qoçaqlar�m, i�i c�ng il�, Sava� gün i� salar �iri-t�ng il�, Onum yüz� tayd�r, yüzüm min il�, Dava günü n�r t�k m�stan s�nindir. H�r i�in h�val� q�lsan xudaya, �an�n �öl� ver�r asmanda aya, Hüsnün xo�luq salar fa��ra, baya, Xidm�tind� yax��-yaman s�nindir. H�qq-t�ala n�z�r q�lsa bir �r�, Ovsunla hökm ed�r �jd�r�, mara, �nbiya, övliya, s���n dörd yara, M�d�dkar�n �ahi-m�rdan s�nindir. N�f�s der: bilm�dim xeyrim, ziyan�m, Qoç igid� f�da olsun bu can�m, S�rimd� sa� olsa i�bu z�ban�m, Müdam sif�tin� dastan s�nindir.

Page 134: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

134

BÖYL�

S�bi-s�mavatda, �r�in �rkind�, Dolanm�� adlar�n dastana böyl�. Farsda, �r�bd�, �c�m türkünd�, G�lm�z özü kimin cahana böyl�. �slam�n qüvv�ti ell�r� ba�d�r, �g�r ba� olmasa, gövd�l�r le�dir, Bütün üm�ralar s�n� qarda�d�r, Sa�l���nda xo�dur zamana böyl�. Özüm öls�m, dastan baqidir m�nd�n, Ad baqid�r, xeyr�t baqidir s�nd�n, Özün t�k neç� �r ötübdür bundan, Odlar dü�sün bel� m�kana böyl�. Allah sev�n qulu al�m d� sev�r, Bu �yyamda busat donunu gey�r, Harda yax�� olsa pis yaman dey�r, Yax�� söyl�y�rl�r yamana böyl�. Xeyr�t rücu edib, b�d i�d�n qaç�b, M�rdana meyind�n al ��rap içib, Sava� meydan�nda s�rind�n keçib, R�hmi g�lm�z t�nd� bu cana böyl�. Elin n�z�rgah� varsa – bir caya, El n�z�r q�lan t�k on dördü aya, Zimistanda gün��, gün��d� say�, B�d�v minib ç�xsa meydana böyl�. Qarao�lan ad ald� otuz be�ind�, Bütün b�yl�r heyran olar d���nda, �ki söz söyl�s� �ahlar qa��nda, H�r sözü min sözdür z�bana böyl�.

Page 135: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

135

H�r ölk�d�, h�r ��h�rd�, h�r cayda, V�sfin d�ft�r olmaz g�dada, �ahda, Gün-günd�n dövl�tin olar ziyada, Yen� hökmün olar r�vana böyl�. V�qt-dunun Heyd�ri, namuslu-arl�, Q�l�ncl�, q�l�ql�, Hat�m hün�rli, �flatun a��ll�, da� t�k vüqarl�, G�tirdi dü�m�ni amana böyl�. N�f�s dey�r: sözüm arif� safd�r, Anlamaz adama bir quru lafd�r, Bir neç� b�yl�rd�n ba�r�m kababd�r, Fayda der ç�k�rl�r ziyana böyl�.

Page 136: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

136

G�LM���M

Qüdr�tind�n yoxdan bizi var etdi, Haqq �mril� yoxdan vara g�lmi��m. Abu at��, xakdan, yeld�n yaratd�, Dünya içr� bu müdara g�lmi��m. El b�xti xo� olar dünya pulundan, A� ceyran çölünd�n, bülbül gülünd�n, K�m yeti��n ruzigar�n �lind�n, Gec�-gündüz ahü zara g�lmi��m. Mülkiy� yerim yox tax�l �km�y�, Könlüm sev�n zad� al�b ç�xma�a, Ula��m yox tay-tay tax�l ç�km�y�, Pulum yoxd�r, bu bazara g�lmi��m. El alimd�n qaçar, müridi pird�n, Tox tülkü d�� qaçar aç olan �ird�n, Qoyun qurddan qaçar, baylar fa��rdan, R�sul dey�n ol göftara g�lmi��m. M�rh�m�t k�m olar nam�rd o�lunda, S�rim qurban olsun m�rdin yolunda, Bir gövh�r�m nadanlar�n �lind�, Q�drim il� xiridara g�lmi��m. �lif idim, dünya içr� dal oldum, Qay��-q�m d�rdind�n payimal oldum, Bülbül idim, xar içind� lal oldum, Seyr etm�y� gülüzara g�lmi��m. N�f�s dey�r: q�� gününü yaz edib, H�r d�m q�mgin könlüm s�rf�raz edib, Qarao�lan�n m�clisind� saz edib, �rzim budur, dosta, yara g�lmi��m.

Page 137: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

137

QARAOLAN XANI

G�l, könlüm, al p�ndimi, öt�r bu dünya fani, M��q il� v�sf eyl� g�l s�rdar Qarao�lan xan�. Bunt�k �ahin �r olmaz, g�zdim yalan cahan�, El d�rdinin tutanc�, pirinin say�van�, V�sfin� min sözüm var, h�r sözd� min m�nan�. Göftar açsa b�llidir, �ah, v�zirl�r qa��nda, Bütün b�yl�r c�m olub p�rvan�d�r ba��nda, El� özün tan�td�, Y�hya n�bi ya��nda, H�r pir öz müridini d�st�kl�r öz du�unda, El üstünd� can ç�kib, f�da eyl�r bu can�. Padi�ah, xunkar derl�r, m�hz� bir quru add�r, Da� börüsü ac qurdlar, b�lk� ondan ziyadd�r, Da�larda p�l�ng ovlar, sanki o �ol F�rhadd�r, C�ng bab�nda Qarao�lan ham�s�ndan ustadd�r, �r z�rbini �r tan�r, sava� dü��n zaman�. Kim �lif t�k rast olsa, yer tapar can içind�, Yax�� q�dri bilinm�z çox-çox yaman içind�, Bül�nd da�lar görünm�z, qalsa duman içind�, Cövh�r para qiym�ti çoxdur ümman içind�, Dana olan �r tan�r bir dürri-bib�han�. Bel� b�yü xan olmaz Söyünxan ölk�sind�, Yüz min ��raf�t vard�r h�r l�fzind�, s�sind�, H�r nak�s� b�y des�n, gözl�ri t�p�sind�, Ham�dan ��kv� eyl�r öz eybi arxas�nda, Dar qafada n� bilsin b�yi, sultan�, xan�. Seyr� ç�xsa b�llidir, b�yl�r, xanlar içind�, Zin�t alar sur�t� tirm� �allar içind�, Qo�un ç�kib h�r yana sürs� yollar içind�, P�l�ng da�larda titr�r, sona göll�r içind�, �r�b atlar belind� qurular t�xt-r�van�.

Page 138: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

138

N�f�s dey�r: dastan�n sözl�gil bu zamanda, Sur�t fani, söz baqi qalar i�bu cahanda, B�yi, xan� v�sf eyl�, qoyma �rman bu canda, Neç� d�f� demi�l�r g�l öt quru dükanda, Cana dü�m�n bilm�li yalanç�-bip�yan�.

Page 139: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

139

G�LDI

Xuda izni il�n el içr� bir dövl�tli xan g�ldi, Quru sur�t olan elin t�nin� taz� can g�ldi. �c�b �la-m�qamü, aliyi-c�nn�t m�kan g�ldi, O�ol küffar islama adil hökmi-r�van g�ldi, Yetiml�r� atayü h�m q�rib� mehriban g�ldi. Müs�lman birl� kafirin aras�na sal�b firq�t, Q�l�b kafirl�ri n�bud, verin din �hlin� qüvv�t, �g�r kafir hücum ets�, döyü� h�m f�rz, h�m sünn�t, Haqq�n �mrin bica q�ld�, qiyam�t yerl�ri c�nn�t, D�lil olub bu sözl�r� kitab içr� b�yan g�ldi. V�kil M�mm�d�min xana ita�t q�ld� bel verdi, Mütiyi-müxlis olub, çün p�lvan Piryara �l verdi, ............................................................................. ............................................................................. Bu batil etiqad�n ax�r� çox-çox ziyan g�ldi. Q�l�m m�n �an�na in�a, görün M�mm�d�min xan�, M�nim p�ndimdir, islama q�nim�t bil bu dövran�, Bahad�r xan il�n q�ld� sava�, �sirg�m�z can�, Ki bir sa�td� n�bud eyl�di xan Buxaran�, O l��k�rd�n bu l��k�r� s�dayi-�l-aman g�ldi. Bih�mdulla mübar�kdir q�d�m g�tirdil�r cay�, Gör�nl�r b�hr� taparlar, c�mal� r�x� urar ay�, Z�mistanda gün��dirl�r, tabistanda is� say�, Budur dövl�t, budur nüsr�t, bax�n �fkali-xub ray�, Bu xan�n dövl�tind�n türf� �yyam, zaman g�ldi. ��ri�t ��hrinin �iri, h�qiq�t mülkünd� qaim, Q�l�b xeyri-dualar� öt�r h�r günl�rim-ay�m, Salavat p�nc v�qti deyib h�m günl�rim olar say�m, S�lam�tliyin ist�r�m �dal�t t�xtind� daim, Olar�n �övqi-e�qind�n dilim� bu z�ban g�ldi.

Page 140: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

140

X�layiq� hökm q�lan k�r�mli padi�ahd�rlar, Bu b�hr içr� k�mal tapan ki dürri bib�had�rlar, Müs�lman�n n�z�rgah�, nücumi-iqtidad�rlar, �ta�t q�lmayan, �lb�tt�, m�luni-xudad�rlar, �ta�t q�lan ell�r� behi�ti-cavidan g�ldi. Xar�zmd�n sürüb l��k�r, g�libdir M�mm�d�min xan, Sa��-sollar�nda s�d h�zar l��k�ri q�lar cövlan, S�raxs yurdun sava� edib ................................... Müs�lman �hli xo�nuddur, kafirl�r did�si giryan, Bu xan�n m�clisi islam ara darül-aman g�ldi. Olub q�sd q�niml�r� yeti�di s�d h�zar �irl�r, H�mm� �dli-�dal�td�, h�mm� azadeyi-�rl�r, ............................... q�rd� sal�b ba��na m��h�rl�r, Dövri-M�mm�d�min xand�r deyib car ç�kdil�r n�rl�r, O�ol v�qt at d�mind�n da� s�rin� çox duman g�ldi. M�h�mm�d haq r�sulu f�xri-al�m tac, h�m �fs�r — Ki xo�luq birl� ald�, cüml� al�m� olub s�rv�r, K�ram�t möcizat�ndan iki ��qq bölünüb �nv�r, Onlar behr�k olar, h�r b�nd� kim bet�r �z bet�r, Siz h�m rahnüma imi�, onun rahi-r�van g�ldi. N�f�s s�hray� q�lad�r xan ��nin� q�l�b dastan, Qa��nda h�r g�da olsa tapar h�r m�qs�din asan, Uru� meydan�na girs� sava� gün n�r kimi m�stan, Aç�b �ll�r, s�xav�td�n q�l�b çox xeyr il� ehsan, Dey�r �rl�r bu dünyan�n ax�r� bip�yan g�ldi.

Page 141: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

141

ONA G�L�ND�R

Ad�m s�fiülla ki bu cahana g�l�ndir, Yetmi� iki mill�t oluban cana g�l�ndir. B�zisi z�nan, b�zisi m�rdana g�l�ndir, Yetmi� biri küffar, biri imana g�l�ndir, Çün r�hm�ti-haq bütün müs�lmana g�l�ndir. H�r ölk�d� �ah olsa, ki qa��nda g�dad�r, Zar a�lar ötüb ümm�t üçün can� f�dad�r, Haq dostu r�sul cüml�-cahan, al�m� �ahd�r, Din yolunu açan �ah – �li-�iri-xudad�r, Onlar ki ötüb, k�sb Qarao�lana g�l�ndir. Yurdun sütunu, h�m d� olar aciz� dalda, Ac börü kimin ç�rp�n�ban sa�-solda, D�rya k�silib qurudu, el qald� bu çöld�, S�rk�rd� olub s�r götürüb eyni mahalda, Qoçlar s�b�bi dünya gülüstana g�l�ndir. Heyvan ki g�z�r payi bil�, yeri n� bilsin, Yaz�q qarda� �r Gün il� �nv�ri n� bilsin, Mey içm�y�n meyxan�l�rin s�rini n� bilsin, Dana ki tan�r, nadan olan dürrü n� bilsin, M��rib il� m��riq buna seyrana g�l�ndir. �vv�ld� xuda zat�n onun eyl�di mövcud, �slama p�nah ol dedi, �mr eyl�di m�bud, R�hb�r oluban tutsa h�r i�, ell�r� behbud, Bir l�hz�d� q�ld� h�zar l��k�ri n�bud, Küffar elinin did�si giryana g�l�ndir. Her yana q�d�m qoysa X�d�r yollar�n açd�, Dövl�t qu�u seyran q�l�ban ba�a dü�dü, Usta oluban F�rhad t�k da�lar� de�di, H�r yerd� q�nim dü�s� ki, m�rdan� döyü�dü, M�rdan� n�rin qüvv�ti m�rdan� g�l�ndir.

Page 142: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

142

�hli t�k� ad verl�r ona, �lli min eldir, Toxtam��, h�m utam�� ikisi bir q�bildir, Ham�s� bir el, ba�a dön�n t�lb� s�bildir, Allah n�z�rin salan dövl�tli v�kildir, A�saqqal ötüb bir dürri-yekdan� g�l�ndir. ..... b�yl�rinin a�l� yox gör�si hal�, Boynuna al�b xeyli nahaq külli v�bal�, Ol B�yn�z�r, Qov�udu, gör, tapd� bu feli, El can�n al�b, sürdü, görün, bir neç� mal�, Onlar kimi b�db�xt haçan Söyünxana g�l�ndir. Ey b�nd� N�f�s, sayr�ya can ç�km�, �b�sdir, D�rya üzünd� guya g�z�n xar il� xasd�r, Al birl� qaçar dava günü, qaçd��� h�v�sdir, Dövl�tli elim �hli-v�kil, bizl�r� b�sdir, Sa� olsun elim, sayr�s� dü�mana g�l�ndir.

Page 143: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

143

DEY�M

V�sfini söyl�yim Qarao�lan xan�n, Bir be� gün m�st olub g�zdiyin deyim. El� mübar�kdir vaxt�n-zaman�n, S�ns�n iqt�das� yax��-yaman�n, Tay-tu�unun ötüb, keçdiyin deyim. On be�ind� qul devirib, at tutub, ...................................... sat�b, Ölüm da�lar�n� kafir� at�b, Bütün ya�� q�z�bind�n qan udub, Canlar�ndan umut üzdüyün deyim. Çox �nbiya, övliyan� yad edib, Q�l�nc vurdu Allah üçün ad edib, Ti� z�rbind�n dü�m�nl�ri dad edib, �hli-müs�lman�n könlün �ad edib, C�nn�t içr� yerin qazd���n deyim. Dostlara can verib, ciy�rin yax�b, Dü�m�n� mar kimi z�h�rin döküb, M�rd igidl�r il� meydana ç�x�b, Q�sd ed�n dü�m�nin yüzünü y�x�b, Yurdun s�r�ncam�n düzdüyün deyim. Haqq üçün gözünü giryan eyl�yib, Dinin diyar�nda dövran eyl�yib, H�limlikd� xalq� heyran eyl�yib, S�xav�t bab�nda seyran eyl�yib, A��l d�ryas�nda üzdüyün deyim. N�f�s der: sa�l���n ist�r x�layiq, Q�l�nd�r d�rvi�l�r, �eyxi-m��ay�x, H�r k�s dastan eyl�r özün� layiq, Sa��nda-solunda bütün m�laik, H�s�nat d�ft�rin yazd���n deyim.

Page 144: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

144

S�NIN

�vv�la cismin bina oldu �ziz canlar s�nin, H�q-t�ala verdi g�nci-gövh�ri-kanlar s�nin, Adili-�irvan s�nin, h�m Hat�mi-nanlar s�nin, �ki dünya d�stgirin i�bu ehsanlar s�nin, Hüsni-ruyin arzu eyl�r bütün insanlar s�nin. H�m fa��rlara p�nah, acizl�rin hal�n soran, S�yl�rin bilg� urub, mehman önünd� cür duran, Bu ulu d�stgah�na heyran olar e�id�n-gör�n, H�r zaman qursa sava� kafirl�rin dad�n ver�n, Xaki-payinin yesiri i�bu meydanlar s�nin. Aqilü dana özü dava günü divan�dir, Qoç igidl�r qiss�si könlüm ara �fsan�dir, Ortada ��mi-ç�raq, ell�r ona p�rvan�dir, B�xti-f�rman�na g�l�n gövh�ri-yekdan�dir, �hli-islam�n sevinci, b�zmi-dövranlar s�nin. Ol �li Heyd�r kimin kafirl�r� ti�in çal�b, Bütün ell�r m�clisind� b�zm edib, deyib-gülüb, S�n s�b�b el dövl�tind�n g�ldi dövran çevrilib, Atlan�b meydana ç�xsan, R�x�in �sbab�n sal�b, Silkib alsan �ynin� gülgün, ip�k donlar s�nin. ��bu �yyam içr� kim, s�ns�n igidl�rin ba��, Ell�rin taci-s�ris�n, var x�layiq dilxo�u, A�z� qanl� qurda yetm�z h�r köp�yin qar����, Haqq �ziz ed�n ki�ini xar ed� bilm�z ki�i, Donunu yüz yerd� biçsin bütün dü�manlar s�nin. Kims� yax�� ad edib, kims� yaman ad eyl�di, Aqil özün dost tutub, axmaq özün �ad eyl�di, Yum yaman�n az��n�, al�mi b�rbad eyl�di, Dönd�rib d�ryan�, qoçlar yurdu abad eyl�di, Bu q�lan i�in� xo�nuddur b�yü xanlar s�nin.

Page 145: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

145

V�sfin eyl�r�m, Qarao�lan, i�bu �yyami-zaman, Könlüm� g�l�ni der�m, yax�� olsun, ya yaman, Dövl�tin taps�n q�rar bu cahanü ol cahan, Der N�f�s bu al�m içr� görm�dim s�n kimi xan, Çox q�lar xeyri-do�anü yarü yaranlar s�nin.

Page 146: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

146

SULTANIDIR

V�sfin edim, Qarao�lan cüml� elin xan�d�r, Bat�r�, s�rk�rd�si, s�rdar�yü sultan�d�r. M�clisind� söhb�t edib, sürdüyüm dövran�d�r, H�r k�sin görs�m deyib arzu q�lan �rman�d�r, ��k deyildir, ol haqq�n �fz�l q�lan insan�d�r. Padi�ah hüzurunda el üçün öt�r dill�ri, Ol keç�r q�dimi b�yl�rin keçdiyi yollar�, R�hm�tind�n l�hz�d� d�ryaya dön�r çöll�ri, Mallar� ondan iç�r, s�hrada yaylar ell�ri, Özü t�k m�rdl�r il�n h�mrah�lar seyran�d�r. Haq n�z�r salm��, onu al�m� q�lm�� a�ikar, Könlüm� g�lm�z m�nim, böyl� igid al�md� var, B�d�v at, Rumi-Fir�ng, belind� almaz zülfüqar, Xo� q�l�q, xo� l�fz il�n el könlün eyl�r lal�zar, �bri-r�hm�t ya�muru f�sli-bahar baran�d�r. V�sfin� yetm�z sözüm, min d�ft�r ets�m �an�na, Varis oldu, gör munu Hat�m q�lan ehsan�na, Neç� gün q�ld�m n�z�r h�r gün dü��n mehman�na, Min g�lib, mind�n ged�r s�f-s�f dü�üb eyvan�na, E�id�n arzu q�lar, gör�n onun heyran�d�r. �hli-dani� e�q il�n al�m� dastan�n saçar, N� b�d�vl�r s�yridib, t�r-taz� m�hbublar qucar, Z�rr� xidm�t ist�yib, min mali-dünyadan keç�r, Aclar� ondan doyarlar, t��n�l�r ondan iç�r, Bu Söyünxan içr� co�an Qülzümü-ümman�d�r. Ey N�f�s, rast�m des�m, bir zari-bik�s m�n özüm, Yax�� birl� bu yaman t�friq�sin gördü gözüm, Ta ölünc� yax��lar�n xaki-pay�d�r üzüm, Naf�hml�r yan�nda çöp� b�rab�rdir sözüm, �hli-dani� n�zdind� min sözl�rin mizan�d�r.

Page 147: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

147

SÖZÜN M�N� DASTANDIR

V�sfini b�yan edim, m�rdan� Qarao�lan xan, Can olsa c�s�d içr� sözün m�n� dastand�r. Arzuyi-vüsal�nd�r h�r yerd� olar insan, �lb�tt�, �ziz etmi�, yoxdan yaradan sübhan, M�n qüdr�t� heyranam, al�m s�n� heyrand�r. Bu külli Söyünxanda m�rdan� do�an �rdir, Kims� ona ��kk ets�, yar say�lmaz, ��yard�r, Bu �qlim� rast g�ls�, des�m avaz�n vard�r, At��� özün vursa, odlar ona gülzard�r, Tanriya t�v�kküldür, qoruyan� r�hmand�r. G�nclikd� Qarao�lan deb, ismini b�yan edib, H�r yanda ulu olsa, hökmünü r�van edib, Kafir� sit�m q�ld�, da�lar� duman edib, H�r m�r�k�, divanda söz qursa z�ban edib, Dü�man�na od qoyar, dost d�rdin� d�rmand�r. El içr� qarda� xand�r, �ahlardan �dal�tli, Kafir� olar qatil, islama mürüvv�tli, M�st ç�xsa �ikar ed�r, dü�manlara heyb�tli, H�m hüsni-mülaqatl�, h�m d�sti-s�xav�tli, H�r günd� g�l�n mehman yüz nem�ti �lvand�r. Dünyaya g�lib getm�z bunun t�k �ziz mehman, B�zmind� q�rar eyl�r, h�r d�m sür�li dövran, Dü�man�na tu� g�ls�, bir d�md� q�lar yeksan, Laf des�: «Mübariz�m», b�hs eyl�s� h�r insan, Q�hrind�, n�z�rind� duran nec� insand�r. �air� sözün dem�k xana, b�y�, zin�tdir, Tanr�y� sev�n quldur, pey��mb�r� ümm�tdir, Ehzazi-k�r�m etm�k elat�na sünn�tdir, Dost ba��na b�zm etm�k çün ey� il� i�r�tdir, Bils�n ki, bu m�clisl�r be� gün biz� dövrand�r.

Page 148: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

148

Yüz min t�k� elat�n dövr�sin� da� olmu�, Da�lar s�rind�n co�an s�rçe�m�-bulaq olmu�, �slama olar say�, s�rvid� budaq olmu�, Zülm�t ara b�rq vuran h�r qolda ç�raq olmu�, H�r yerd� ç�raq olsa, p�rvan� p�r vurand�r. Mind�n biri v�sfin� yetm�z ki b�yan ets�m, Bir dilimi yüz bölüb, yüzd�ni z�ban ets�m, H�r yanda dostum olsa, s�r dövri-cahan ets�m, N�y� ki iraq olsam, özümü nihan ets�m, Qa��nda d�vamül-v�qt könlüm qu�u p�rrand�r. Hac�t dil�yib g�ls� ya vergili, ya q�llac, Ya qul-qaraba� olsa, ya olsa z�nan-�zvac, Ya m�rd ki s�b�b birl� v�qtin� dü�übdür ac, Qa��nda boyun �ys� h�r i�� olub möhtac, Salsa güz�r üstünd�n h�r mü�kili asand�r. Didar�n� bir gör�n q�mgin könüll�r �add�r, H�r yana q�d�m qoysa alt�nda �r�b atd�r, B�yzad� o�ul, qarda� h�m könlün� qüvv�tdir, �yallar�n v�sf ets�m, h�r biri p�rizadd�r, Bu fani cahan içr� sanki mahi-taband�r. N�f�s, düz b�nd� olsan, indi sözü az eyl�, Dünyada aqil olsan, ta�ti diraz eyl�, Bidar oluban ��b-ruz, s�n roz�, namaz eyl�, Gah-gah v�qtin xo� edib, xanlar il� saz eyl�, Sübhanü k�r�mb�x�dir, r�hm�t suyu barand�r.

Page 149: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

149

XOCAMSAN

Öv�zmurad xan�n v�sfin söyl�yim, Külli Söyünxan�n xan� xocam s�n. Görm�k arzu eyl�r �hli müs�lman, �slam�n qüvv�ti, can� xocam s�n. �linin f�rz�ndi, r�sul övlad�, K�ram�tli �rl�r, pirl�r ustad�, Bahar�n ya����, s�h�rin bad�, Bu diyar�n görkü, �an� xocam s�n. Xanlar�n xan�san, �alar�n �ah�, �sliniz nurdand�r, süngi-ilahi, Elin iqt�das�, çün qibl�gah�, Müridl�rin mehriban� xocam s�n. Xo�luqda can ist�y�n� can verib, Z�rg�rl�r� gövh�r, g�nci-kan verib, Kimin� at, kimin� d� don verib, Kiml�r� s�rf etdin nan�, xocam s�n. Elimin m�clisi, söhb�ti-saz�, Ol cahan c�nn�ti, bu cahan yaz�, N� xo� q�l�ql�d�r, süx�nv�r özü, Xocalar�n xo� z�ban� xocam s�n. Ad�n�z a�kard�r yax�na, yada, Dövl�tin çox olsun, ömrün ziyada, Sa�l�q il� be� gün kef sür dünyada, Q�nim�t bil bu dövran�, xocam s�n. N�f�s der: sözl�s�m, v�sfin� yetm�z, Dünyada �r çoxdur, özünd�n ötm�z, S�n t�k �ahi-sidr� h�r ba�da bitm�z, Aqill�rin çox dastan� xocam s�n.

Page 150: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

150

DASTAN ��ND�

Öv�zmurad xan�n v�sfin Deyir�m dastan içind�. Ovçusudur da��n, düzün, Haq mübar�k q�lm�� özün, B�llidir m�rdan içind�. Can yand�r�b ulus-el�, Özü kimi �rl�r il�, Q�l�nc vurub sa�dan-sola, Dü�m�n� ç�kdirib nal�, Q�l�nclar� qan içind�. Ovun alan ovçu bazd�r, Söhb�tind� günd� sazd�r, Q�mgin könül s�r�frazd�r, Bir aç�lan l�l�zard�r, Elatlar seyran içind�. Xocamlar al�m n�qqa��, Onlar gümü�dür, bu - qa��, Ham�dan a��rd�r da��, �ki dünyan�n gün��i, Aman, �s�n olsun ba��, Dövl�tü dövran içind�. Tan�td� özün cahana, Kafir�, h�m müs�lmana, Nan verib g�l�n mehmana, Sahib-t�miz, a�l� dana, Atlan�b ç�xsa seyrana, Gör�nl�r heyran içind�. Kafirl�rd�n al�b öcü, Y�h�rd�n vurdu q�l�nc�, Tehrana yetdi bir uc�,

Page 151: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

151

�ahlar özü, taxt�-tac�, Titr�di l�rzan içind�. «Al�md� bunt�k �r vard�r», Des�l�r yalan göftard�r, Ulu elim� d�rkard�r, Dü�m�nl�r� sit�mkard�r, Çün h�qiqi do�an �rdir, T�k�, Söyünxan içind�. Xo� sözl� g�ls� göftara, ��fa ver�r h�r bimara, Da� �riy�r, olar para, �jd�ri eyl�r avara, B�nd eyl�y�r �ahi-mara, Bir pozuq viran içind�. N�f�s der: Öv�zmurad xan, ��r�fin� qo�dum dastan, M�d�d dil�s� h�r insan, Olar h�r bir mü�kül asan, Hümm�tin yeti��r müdam, B�nd�y� zindan içind�.

Page 152: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

152

S�N�N

Ey xocam, v�sfini des�m, can�-cananlar s�nin, M�st edib mins�n ata, bu ala meydanlar s�nin. Dayan�b seyr eyl�s�n, s�rg��t� heyranlar s�nin, Gümü�, z�r, alt�n, q�z�l, l�li-z�r�f�anlar s�nin, Be� gün bu dünyada kef sür, dövri-dövranlar s�nin. �lmüdam söhb�t tutub, b�zm eyl�yib �ahlar il�, Xo� z�banü xo� süx�n söz qursa danalar il�, Ömür ötürs�n be� gün zövqi-tama�alar il�, S�rb�s�r �sbabi-z�r, gülgüni-s�rpalar il�, At minib, xirq� geyib, q�rm�z ip�k donlar s�nin. �sliniz idi r�suli-�nbiyalar s�rv�ri, Ham�ya pu�ti-f�na ümm�tl�r�n taci-s�ri, �ki al�min ç�ra��, gün üzünin gövh�ri, S�n onun f�rz�ndis�n, asi müridl�r r�hb�ri, Xaki-pay�n arzu eyl�r, bütün insanlar s�nin. Qollar�nda �ahin, laç�n, h�m üt�lgi, b�hri-baz, Ovlar�n örd�k, sona, göll�rd� g�z�n quba qaz, S�rç�m�n� daxil olsan, bir aç�lan lal� yaz, Aclar� sirab edib, al�mi edib s�rf�raz, Adili-�irvan s�nin, Hat�m ver�n nanlar s�nin. P�nah�m, ya r�sul, çox a�lad�, zarü z�lil, Ham�dan �fz�l q�l�b x�lq eyl�di r�bbim c�lil, Sorsalar vergil cavab, Quran ona olmu� d�lil, Xaki-pay�n torpa��na ba� qoyarlar bütün el, �tl�rin g�rdin� yetm�z xanu sultanlar s�nin. Dövri-divan m�clisind� xo� süx�n, �irin z�ban, Dava günü eyl�r sava� meydan ara Rüst�m ni�an, Bir günü ç�xsa �ikar, dü�m�n yoluxsa nag�han, Ol günü orta dü��r meydan içind� p�hlivan, Döyü��rsiz, durmadan can�nda �rmanlar s�nin.

Page 153: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

153

Ey N�f�s, v�sfin des�m, �hli-Söyünxan piris�n, �sminiz Öv�zmurad xand�r, xocalar�n �iris�n, �hli-islam bayda��, kafirl�rin zinciris�n, Mehriban, �hli-ulusun d�rdinin t�dbiris�n, Mind� bir v�sfin� yetm�z i�bu dastanlar s�nin.

Page 154: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

154

XOCAM

Siz qulaq verin söz�, v�sf eyl�y�k pirim, xocam, D�stgirim, ��bç�ra��m, röv��nim, nurum, xocam. �st�s�m haz�r olam, min d�rd� t�dbirim, xocam, Girs� meydana sava� gün arslan�m, �irim, xocam, Dini-islam�n sevinci, qüvv�tim, zorum, xocam. G�ls� mehman dörd t�r�fd�n nazi-nem�tl�r verib, Bu ulu d�stgah�na al�m ki heyrand�r görüb, Görm�dim siz t�k, xocam, i�bu cahan� axtar�b, Görs� mömin balas�n r�hm eyl�yib, hal�n sorub, Q�hr edib kafirl�r�, s�ns�n süt�mkar�m, xocam. P�h, �c�b sahib-k�ram�t övliyalar s�rv�ri, C�m olub al�m g�l�r sanki r�sulun l��k�ri, Görm�dim siz t�ki �r, seyran q�l�ban h�r yeri, Gün üzünün güzgüsü, on dördü ��bin �nv�ri, Q�d�min� ba� qoymaq arzuyi-didar�m, xocam. At� Düldül� b�rab�r, ala meydan zin�ti, Min tüm�n bir tar�na vers�n yeti�m�z qiym�ti, Seyr edib meydan ara kafir� sald�n �idd�ti, H�m s�xal�q bab�nda Hat�md�n �la hümm�ti, �hli-dinin qüvv�tis�n, s�n m�d�dkar�m, xocam. Ey N�f�s, acizl�r� söz söyl�y�r �irin z�ban, H�m q�ribl�r arxas�d�r, h�m ulusa mehriban, Çox yetiml�r� ata, iki cahanda say�ban, Ham�ya pu�ti-f�nad�r bu cahanü ol cahan, Y�x�lan� qald�ran arxam, havadar�m, xocam.

Page 155: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

155

ÖV�ZMURAD XAN

Öv�zmurad xan xocam�n v�sfi m�n� dastand�r, Allah n�z�ri dü��n m�rdaneyi-m�stand�r. Meydana gir�n sa�t h�m �irdir, h�m arsland�r, �hli-xocalar xan�, s�rk�rdeyi-sultand�r, Da�larda salan yolu F�rhad ona heyrand�r. �öhr�t�, ulu ad� bu al�m� d�ft�rdir, Sif�t�, �sil zat� h�r m�ns�b� r�hb�rdir, Kafirl�r� heyhat� salanda sit�mg�rdir, Q�lbind� k�ram�ti xur�id il� �nv�rdir, H�r kim� n�z�r q�lsa, q�m ki�v�ri virand�r. Söz qursa süx�nv�rdir �ahlar�n ota��nda, Göftar kimi bülbüll�r heç ötm�di ba��nda, Ol kimi p�l�ng-�irl�r c�ng q�lmad� da��nda, Dü�m�n il� c�ng edib m�staneyi-ça��nda, Qa��nda q�rar ed�n, ya r�b, nec� insand�r. Bidar olub h�r gec�, er durma�� ad�tdir, H�r günd� q�lar ehsan, �ll�ri s�xav�tdir, Ol ruzi-qiyam�td� meyv�l�ri c�nn�tdir, Bu zati-��rifl�rin didar� q�nim�tdir, Xidm�td� olam daim, be� gün biz� mehmand�r. Otaqlar� eyvanl�, m�stan� �r�b atl�, Hayq�rsa bül�nd ünlü, dü�m�nl�r� heyb�tli, Çox o�ul vermi� ona, dövran il� dövl�tli, Z�n�nl�ri zibad�r, huri kimi sur�tl�, Hans�na rücu edib, seyr eyl�s� seyrand�r. Öv�zmurad xan derl�r, �hli-xocalar �ah�, Bu külli Söyünxan�n seyran�, n�z�rgah�, Kafir il� islam�n h�m yolu, güz�rgah�, Zin�ti z�minl�rin, asman üzünün mah�, Seyr ets� s�malar�, �flak gözü giryand�r.

Page 156: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

156

�slamlar ara g�lmi� bir gövh�ri-yekdan�, Ey b�nd� N�f�s, v�sfin n�zm eyl� bu dastan�, H�r günd� iç�rs�n mey, dünya m�n� meyxan�, M�nsura s�n b�rab�r, M��r�b il� h�mxan�, H�qq a�iqi-�eydayam mey ver�n ol canand�r.

Page 157: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

157

QACARBAY

Sif�t�n yazaram ulu ell�rd�, S�ns�n igidl�rin xan�, Qacarbay. Seyr ed�rs�n s�hralarda, çöll�rd�, Dünyan�n zin�t�, �an�, Qacarbay. Q��laqdan yayla�a qonub-köç�rs�n, ��k�rl�r yey�rs�n, ��rb�t iç�rs�n, Mehman g�ls�, nazü nem�t saçarsan, S�rf eyl�yib g�nci-kan�, Qacarbay. �sbab s�nd�, yaraq s�nd�, at s�nd�, Ulu s�n�t s�nd�, ulu ad s�nd�, Sevs�n o�ul, qucsan p�rizad s�nd�, Q�nim�t bil bu dövran�, Qacarbay. �yyam�nda s�n �ahlar�n �ah�san, Haqq�n sev�n qulu, n�z�rgah�san, Kafir, müs�lman�n güz�rgah�san, Hat�m q�lmaz bu ehsan�, Qacarbay. Dünya mal�n bir ehsana satarsan, �ki dünya m�qs�din� yet�rs�n, �li, Hat�m ötdü, s�n d� öt�rs�n, Kim tutubdur bu dünyan�, Qacarbay. Mehman g�ls�, qulluq edib can il�, Axir�t qazand�n çox ehsan il�, N�r götürm�z dolu d�st�rxan il�, Al�m� s�rf etdin nan�, Qacarbay. M�clis edib günd� söhb�t-saz il�, B�zm qurub, ömür sür�r yaz il�, T�z�-t�r cüvanlar, novca q�z il� Kef sür be� gün, öt�r fani, Qacarbay.

Page 158: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

158

N�f�s der: sözl�s�m, v�sfin� yetm�z, Sözl�m�s�m, sözüm ür�kd� yatmaz, Eld� igid çoxdur, özünd�n ötm�z, Danalar�n çox dastan�, Qacarbay.

Page 159: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

159

M�RDL�R�N M�RDANIDIR

Bax�� elind� Qacarbay bütün elin can�d�r, Qoç igidl�rin ba��, s�rk�rd�, sultan-xan�d�r, Gec�-gündüz m�clis edib, sürdüyü dövran�d�r, Dava günü meydan girs�, m�rdl�rin m�rdan�d�r, ��k deyildir, ham�dan �fz�l q�lan insan�d�r. Görm�dim on t�k igid i�bu cahan bazar�nda, Sözl�s� bülbül s�za, ba�i-cahan gülzar�nda, Guya ki q�ndü bald�r, söz qursa h�r göftar�nda, Yel yeti�m�z, s�yridib sürs� b�d�v r�ftar�nda, H�r günü ç�xsa �ikar, al�m onun seyran�d�r. Nan verib, nem�t saç�b, ell�ri edib s�rf�raz, Nov g�lin, novca cüvan qa��nda h�r gün cilv�saz, Arqamaq ziba b�d�v, �sbab� üçün, t�bl�baz, �airi-�llam�l�r v�sfini eyl�rl�r b�yaz, Al�m� m��hur olan h�m özü, h�m dastan�d�r. Özü t�k �irü p�l�ng ç�xmaz �r�fat da��na, S�n kimi �eyda uçub qonmaz �r�min ba��na, �r özüm dey�n ki�i yetm�z ayaq torpa��na, Pis f�l�k k�rh urmas�n dövl�t-s�ad�t ça��na, H�r q�lan kar�n görüb, xalqlar onun heyran�d�r. Ölkeyi-�z�m dey�rl�r bu Mar�-�ahi-Cahan, O q�d�r dava q�l�b öt�n zamand�r bu zaman, Xankeç�n ��hrind� gördüm, sel yerin� axd� qan, Ba�a-ba� eyl�r t�la�, Rüst�m sava�, Heyd�r ni�an, C�ng q�l�b dü�m�n il� nabud ed�n meydan�d�r. Ham�dan �fz�l yaratm��d�r onu ol zülc�lal, �hli-dü�m�ni ayaq alt�nda olsun payimal, H�r ki�i olsa x�sm, tanr� ona versin zaval, Dövl�ti olsun ziyad, f�rz�ndl�ri taps�n kamal, Q�ld���m xeyir-dua, könlüm onun m�stan�d�r.

Page 160: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

160

Aclarn� a�dan doyurub, t��n�l�ri qand�r�b, H�r tik�nd�n gül üzüb, h�r z�hrd�n bal al�b, Döyü�üb dü�m�n il�, nec� qo�unlar� q�r�b, Huril�ri, rizvanlar� qar�� g�lir, qol s�nd�r�b, Ol günü d�stin tutan, bir gövh�ri-iman�d�r. At götürdü, �öhr�t ald�, ça��r�b cabbar�n�, G�ls� mehman, qulluq eyl�r yar�n�-��yar�n�, Tüm x�layiq arzu eyl�r dövl�tü didar�n�, Yov günü orta dü�üb, q�zd�r sava� bazar�n�, Yüzd� min l��k�r ç�k�n �ahlar onun yeksan�d�r. �anü �övk�t, nazü nem�t, dövl�tü dövranl� bay, Çox q�l�b roz�, namaz, h�ccü z�kat�n cab�ca, Dünyaya zin�t dey� Bilqeysi x�lq etmi� xuda, El içind� guya ki m��hur olan on dördü ay, H�m Müh�mm�d ümm�t�, dörd yarlar yaran�d�r. Der N�f�s: �amü s�h�r qadir haqq� yad eyl�yir, Q�hri-haqdan qorxuban, pünhani f�ryad eyl�yir, G�hi lütfünd�n ümid edib, özün �ad eyl�yir, Eld� çox qul b�nd edib, çox qulu azad eyl�yir, R�hm�tind�n göz tutub, h�r gün q�lan ehsan�d�r.

Page 161: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

161

G�LD�

�s�n bay, mübar�k olsun, Dövl�tin, dövran�n g�ldi, Dü�m�n a�lar, dostlar gülsün, Arzu v� �rman�n g�ldi. Ayr�ld� ayr�l�q yolu, Bu gün �sdi vüsal yeli, Aç�ld� ba�lar�n gülü, Bahar�n, baran�n g�ldi. Üzün görm�y� zar oldun, Yolunda intizar oldun, Arzusunda bimar oldun, T�bibin, d�rman�n g�ldi. Hicr oduna yana-yana, Murad�na yetdin yen�, Quru sur�t qalan t�n�, Bu gün t�z� can�n g�ldi. L�zz�tli dövran sürdüyün, Saz il� söhb�t qurdu�un, Can�ndan �ziz gördüyün, �zz�tli mehman�n g�ldi. Bülbülün qondu gülün�, Qüvv�t verdi sa�-soluna, �unqar�n qondu qoluna, �ikar�n, seyran�n g�ldi. ��h�rin, saray�n, k�ndin, �irinin, ��rb�tin, q�nd�n, Mehriban, �ziz f�rz�ndin, Dövl�tli sultan�n g�ldi. N�f�s dey�r söhb�t-saz�n, Sovulmas�n q���n-yaz�n, �airl�r söyl�sin sözün, Dövran�n-dastan�n g�ldi.

Page 162: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

162

DEY�M

Mir M�h�mm�d xan�n v�sfin eyl�r�m, Söhb�tind� gözüm gördüyün deyim. T�rif deyil, sif�tini söyl�r�m, Ürg�nçd�n s�r ç�kib yürdüyün deyim. Urus kafir g�ldi islam üstün�, Bu s�b�bl� dost qovu�du dostuna, �slama r�hm edib kafir q�sdin�, A��r dövl�tl�ri sürdüyün deyim. Urus-türkm�n bir-birin� tu� olub, O�ol gün meydanda t�rs sava� olub, Mirm�mm�d xan Söyünxana ba� olub, Kafiri qoyun t�k q�rd���n deyim. �slam bir d�ryad�r, kafir gorxana, Yal�n d�rya dü�s� ç�xmaz asmana, Ol gün n�z�r q�ld�m Mirm�mm�d xana, At��gaha özün vurdu�un deyim. Q�z�b il� ç�x�b M�mm�d�min xan, S�raxs�, Mar�n� qorudu tamam. Xalqa insaf edib, olub mehriban, �slama çox qüvv�t verdiyin deyim. Allah�n qat�nda niki-nam olub, Pey��mb�r n�zdind� ehtiram olub, Rahi-��ri�t� ehtimam olub, D�yan�t mülkünd� durdu�un deyim. Qarao�lan, Mirm�mm�d xan b�rad�r, Sanki Rüst�m ibn Zala b�rab�r, Heyb�t edib kafirl�r� s�ras�r, Dü�m�nin ba�r�n� yard���n deyim.

Page 163: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

163

N�f�s dey�r iki qarda� qar���b, A�la��b, görü�üb, �irin dan���b, Ya�l� gün yad olub, yad gün yara��b, D�mir qala olub durdu�un deyim.

Page 164: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

164

B�D�VD�R

M�n Dor at�n övsaf�n� söyl�yin, H�r sar�dan çox hün�rli b�d�vdir. Bal�q sa�r�l�d�r, tav�l g�rd�nli, Q�z�l y�h�r, simuz�rli b�d�vdir. Tükü dür, d�rnaql�, piyal� gözlü, Qar�� t�k qulaql�, �lif t�k üzlü, Mehrab t�k al�nl�, arslan a��zl�, Quruca sümükd�n s�rli b�d�vdir. Bir qu� kimi dönüb g�ls� iraqdan, Geri qalmaz n� Düldüld�n, Buraqdan, Dart�n�b tez g�l�r güll�d�n, oxdan, …………………………b�d�vdir. Yolda��n önünd�n �im��k t�k qaçar, G�hi yüy�n qapar, g�h a�z�n açar, D�p vers�n qu� kimin asmandan uçar, �ahin t�k qanadl�, p�rli b�d�vdir. S�rvi t�k g�rdanl�, bül�nd g�ri�li, Gül kimi dodaql�, dürdan� di�li, Düldül t�k sür�tli, Buraq yeri�li, Ens�-ç�xsa xo� r�ftarl� b�d�vdir. �sli bina olmu� Axal elind�, Bahas� min tüm�n �ahlar pulunda, Öv�zmurad xan xocamn�n �lind�, N�r qüvv�tli, p�l�ng zorlu b�d�vdir. D�han�nda di�i dürd�n �kil�n, Nazik yal� gül üzün� dökül�n, Ni�an�si c�dv�l il� ç�kil�n, �lif, saqar üzü nurlu b�d�vdir.

Page 165: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

165

�raqdan g�l�nd� uçar qu� kimi, Bir dart�nsa da�dan qaçan da� kimi, Z�r, gümü� üstünd� q�rm�z qa� kimi, Cahan görkü, �c�b karl� b�d�vdir. N�f�s dey�r, alsa bir xosrov qaz�, Qapana z�r sal�b ç�ksin t�r�zi, Meyind�n m�st olub xocam�n özü, Minib ç�xsa, çox n�z�rl� b�d�vdir.

Page 166: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

166

B�D�V

Ata-baban� des�m, Düldülün öz o�lu s�n, Ana-n�n�ni des�m, c�nn�ti-reyhan yeli s�n, Xasiyy�tini söyl�s�m, sevimli, sevgili s�n, A�l� adam, cinsi heyvan, k�s�ri-dana b�d�v. K�klik kimi s�k�rs�n, boz balaman t�k bax���n, Mislini dastan edim, ceyran kimi yürü�ün, Yola dü�s�n, yor�asan, k�klik kimi s�ki�in, Yolda�a heyb�t vurar, girs� meydana b�d�v. Xas bir adam olmasa, nadan bilm�z tab�n�, Xör�yi xürr�m olar, mahmal qay�rsam qab�n�, Simuz�r, alt�n-gümü� m�n b�z�s�m �sbab�n�, Quru b�z�kl�r il� verm�m s�ni xana, b�d�v.

Page 167: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

167

X�B�R VER

D�li könlüm, dönüb baxsan keçmi��, N� qalmaqal keçdi ba�dan, x�b�r ver. Yalana yaran yox, düz de h�mi��, Yol ba�lad�n neç� i�d�n, x�b�r ver. G�nc ik�n oxudun dürlü dastan�, Sanki seyr el�din ba��, bostan�, San�rd�n özünü e�qin m�stan�, O sevdiyin q�l�m qa�dan x�b�r ver. Elm oxuyub hans� yola yolland�n, Bir nadansan, xalq içind� b�ll�ndin, N� arifdin, itd�n bet�r aldand�n, Heç utanma, Bostantacdan x�b�r ver. «Molla N�f�s» dey� ad�n tutarsan, El içind� �llam�lik satarsan, Fikirl�� bir, nam-ni�ans�z öt�rs�n, Harda qald�, iyirmi be�d�n x�b�r ver. Heç bir i�� yap��mad�n can il�, B�lk� d� aldand�n quru san il�, T�rs c�d�ld� qar�� durub on il�, N�l�r gördün, �ol olu�dan x�b�r ver. N�f�s, s�n dem� ki, tuti dilim var, Filank�sd� dövl�t, ya da elm var, H�r kim olsa, onun üçün ölüm var, �c�l meyin içhaiçd�n x�b�r ver.

Page 168: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

168

AA

Qaçmaqdan olmu�am incik, Ayaqlar�m muncuq-muncuq, Elatda da qonur qanc�q Yetib-yetib di�l�r, a�a. Yüy�nd�n b�rk yap��m��d�q, Ç�xcaq yola, çap��m��d�q, M�n önd�ydim, yol azm��d�q, Olur bel� i�l�r, a�a. N�f�s yatar gün do�unca, Qoy p�nd olsun ta ölünc�, Bunlar il� �t yeyinc� Ka� yey�ydim da�lar, a�a.

Page 169: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

169

YARA�MAZ

A�z�bir olmal� dövl�tli elat, H�rc-m�rclik ulu el� yara�maz, �� öt�nd�n sonra q�l�b ah-bidad, Sonrak� �f�anü nal� yara�maz. Xana elat g�r�k, el� s�r g�r�k, El-oba u�runda �iri-n�r g�r�k, H�r sözün-söhb�tin r�ngi bir g�r�k, Bir m�clis içind� ala yara�maz. Bir igidin zat� haramdan g�ls�, Müdam d�rs oxusa, t�limin alsa, K�lam x�tm eyl�yib, müd�rris olsa, �yri oxur, do�ru yola yara�maz. «Nun» m�sk�n eyl�mi� qan�n içind�, «Dal» v�t�n eyl�mi� donun içind�, «�lif» m�kan tutmu� can�n içind�, «�lif»in hörm�ti «dal»a yara�maz. Seçib hakim qoysan �rin �rini, El üçün s�rf ed�r bütün var�n�. Qoyunlara çoban q�lsan börünü, Qoyun q�d�mind� g�l� yara�maz. F�rz, vacib t�am� dost il� yem�k, Özünü süd bil s�n, dostunu qaymaq, N�f�s der: söz çoxdur, yax��s�n bilm�k K�m zehin�, ac� dil� yara�maz.

Page 170: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

170

VAR �K�N

B�nd�s�n, allaha eyl�s�n ta�t, Beld� qüvv�t, t�nd� d� can var ik�n. Günd� be� v�qt durub eyl� ita�t, Üstünüzd� bu gen cahan var ik�n. E�qi-h�qq olmasa, ciy�r d�linm�z, Tövb�siz t�nl�rd�n günah silinm�z, Bu �yyamda yax�� q�dri bilinm�z, Cahan içr� çoxlu yaman var ik�n. M�sum� ol, m�qs�din� yet�rs�n, Q�rq olarsan, iki g�mi tutarsan, Yolunun üstünd� qafil yatarsan, Q�fil öt�n bu karivan var ik�n. M�n-m�n dey�n �rl�r keçdi cahandan, S�n d� v�hm eyl�gil bu �irin candan, �nanmasan, x�b�r algil meydandan, Tamam köhn� min xaraban var ik�n. Dünya bir saatd�r, heç a�la g�lm�z, Qafill�r dünyan�n sirrini bilm�z, Dünyada haq qalar, bir kims� qalmaz, Bu yalanç�n, bu biv�fan var ik�n. Q�sd eyl�yib, q�za oxu at�ld�, Qorqud yüz il qaçd�, ax�r tutuldu, �zray�l r�x�ind�n kiml�r qurtuldu, Qara yer t�k bir �jd�han var ik�n. N�f�s der: yax��lar sözün almad�m, �hli-dani� il� h�mrah olmad�m, Allah buyru�una �m�l q�lmad�m, Könül adl� bir s�rg�rdan var ik�n.

Page 171: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

171

BA� QOYAR

H�r ulduzdan olmaz Mizan t�r�zi, H�r molladan olmaz �dal�t, qaz�, H�r arvad �rind�n olsa naraz�, �� bitirm�z, qalma�ala ba� qoyar. Qa� sürm�l�r, �yin-ba��n xub b�z�r, Varmaz dost öyün�, yadlar� g�z�r, Bax, bel� �yaldan, h�z�r, s�d h�z�r, �l-müdama yumrulmu�un bo� qoyar. G�ls� bahar, ya�mur ya�ar, göy gurlar, �rin� bildirm�z, müdam sir gizl�r, Öz öyünün var zad�n� o�urlar, Aç��a bir, gizli yer� be� qoyar. N�f�s dey�r budur sözümün can�, Q�lbim� ç�k�rs�n min dürlü da��, �rin� bi�irm�z bir quru nan�, Oyna��na ya�l� t�am, dö� qoyar.

Page 172: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

172

OLAR

Ad�mzad bir q�vvas, dünya bir d�rya, Bura g�l�n bu d�ryaya tu� olar. Kimi hasil eyl�r gövh�ri-iman, Kiminin y��d��� qara da� olar. Ömrünü keçirs�n hay il� huyda, S�yyad izin izl�r, q�fil s�n öyd�, Axir�t yara��n q�lmad�n fayda, M�h��rd� ba�r�n qan, gözün ya� olar. Dünyan�n hirsind�n öt� bilm�zs�n, Tutdum der, dünyan� tuta bilm�z s�n, Günaha yükl�ndin, yet� bilm�zs�n, M�qs�dl� cay�na m�nzil da� olar. Dünyan� dost tutmaq külli ziyand�r, A�nadan da� salar, m�kri �yand�r, Dünya mal� m�h��r, ilan-çayand�r, Mari-k�jdüm niçin qar�nda� olar. Aqil olan gözl�r, varar cay�na, Baxmazlar dünyan�n günü-ay�na, Müx�nn�tl�r ged�r n�fsin ray�na, Çin adam n�fs il� d�r dala� olar. Haqqa b�nd�lik q�l, müxeyyir m�rd�, ��rm�nd� olub ömrün ötürm� ��rd�, Gör�r ba��n yaln�z qaranl�q gorda, Dü�m�nim min olar, dostun be� olar. Aqil olan haqqa belin ba�layar, Axmaqlar pul üçün ba�r�n da�layar, Mömin azar�na mömin a�layar, Biiman�n ol gün kefi xo� olar.

Page 173: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

173

N�f�s der: biv�fa cahan r�nas�, Dünya m��rur olub, g�zm�gil asi, Mömin� mükafat r�hm�t d�ryas�, Münkir� z�h�r ab, z�qqum a� olar.

Page 174: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

174

BU CANI

Qoç igidl�r, sürünüz be� gün g�l�n dövran�, �c�l haz�r olan gün, t�nd�n alar bu can�. Qohum-qarda� ist�yib tapmaz nam�, ni�an�, Hiç kimi baqi qoymaz, udar bir gün bu fani. N� �rl�r keçdi bundan, v�sfin deyim adbaad, Ötdül�r, durmaz h�rgiz, n� büzürg piri-ustad, Müs�lmana s�d qoydu Bilqeys adl� p�rizad, �irin üçün da� y�x�b alt�nda qald� F�rhad, E�q b�hrind� q�rq etdi Vamiq üçün �zran�. Qüdr�tind�n ilah�n z�ban bu dild� qald�, Za�lar xar içr� öt�r, bülbüll�r güld� qald�, Leyli deyib ol M�cnun s�hrada-çöld� qald�, Tahir üçün Zöhr�nin gözl�ri yolda qald�, Yusif üçün Züleyxa ç�kdi çox-çox �rman�. Ba� �r�m sald� ��ddad girm�y� saray�na, Da�yanus «tanr�yam» deb, pi�ikd�n g�ldi amana, N�mrud oxun oxlad� «vuraram» deb sübhana, Qüdr�tind�n bir bal�q durdu ona ni�ana, Sonra çibin öldürdü, tap�lmad� d�rman�. Bir q�z vard� al�md�, bilm�z�m n�dir ad�, Ömrü ötdü yanaraq, olmaz adam züryad�, Bir dev zina eyl�di, D�ccal onun övlad�, Sa��nda ba�ü bostan, solunda yanar odu, N�f�s dey�r ax�r vaxt xarab eyl�r cahan�.

Page 175: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

175

KÖNLÜM

Yüz min n�dam�t il� dünyaya g�l�n könlüm, Gözün aç�b, al�m� n�z�r�n salan könlüm. Cahan� q�l�b seyran, s�rg��t� olan könlüm, Dövl�t üçün güv�nm�, bu fani yalan, könlüm, A�lay�b q�m g�l�nd�, �ad olsa gül�n könlüm, Baqi dövl�t vüsal�n allahdan dil�n, könlüm, �zray�l�n q�hrind�n h�sr�td� solan könlüm, G�hi fani ürbas�n torpa�a çalan könlüm, Ki ax�r�t �sbab�n - var, iman il� könlüm. M��q eyl�yib, könlüm s�n, xalqa sirrin yayarsan, Qaç�b �l�m �hlind�n qafill�ri söy�rs�n, M�sk�nin d�r�, d�rya, cahana qol yayar s�n, Xeyr i�l�ri b�d bilib, b�d i�� ba� qoyar s�n, Öldürm�yib n�fs itin, haram loxma yey�rs�n, F�l�k il� b�hs edib, bir m�n özüm dey�rs�n, A��l, haqq� yad eyl�, neyçün �eytan uyarsan? �eytan üçün bel vers�n, c�h�nn�md� yanarsan, �zray�la can verib, bir özg� don gey�rs�n, Can ged�r c�s�dind�n, torpa�a bulan, könlüm. Qalmad� baylar�nda bu xeyr il� s�xav�t, Fa��rlarda yox oldu h�m s�br il�n q�na�t, Xat�nlarda h�ya yox, ��rm�ndeyi-qiyam�t, Padi�ahda �dl yox, k�mdir d�rvi�d� ta�t, Tutmazlar h�q k�lam�n s�h�r sa�tb�sa�t, Oyan, ey adam o�lu, yatma bel� f�ra��t, Z�banda z�hr �zildi, yoxdur �irin l�zak�t, Dostlar bir-bir� dü�m�n - qiyam�td�n �lam�t, Haçan tapar murad�m, ham�dan qalan könlüm. Yalanç� biv�fad�r, yanan ç�ra� öç�rl�r, Bütün canl� m�xluqat �c�l z�hrin iç�rl�r, Ayr�l�b bu dünyadan, baqi yurda köç�rl�r, Ax�r zaman olmu� deb, alim göftar açarlar,

Page 176: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

176

Zal�m�n zülmü art�b, füqaralar qaçarlar, Aliml�r amal etm�z, çax�r-��rab iç�rl�r, Cad�l��a üz qoyub, s�ma üzr� uçarlar, Zina q�l�b a�kara, nam�hr�mi qucarlar, Can fani, c�s�d fani, bular tamam keç�rl�r, S�n h�m baqi qalmazsan, k�f�n� dolan, könlüm. Ç�rxi-f�l�k c�brind�n q�ld� m�ni avara, G�lmi��m bu cahana, qalm��am d�rdi-zara, Q�za oxu g�zl�n�r, bir gün q�lar s�d para, Ti� alt�ndad�r günüm, neyl�yim m�n biçara, G�r salsa, m�n neyl�r�m, danla at��i-nara, Cürmi-günah boynumda, guya ki s�ngi-qara, Onca bundan �l üzüb, ged�r özg� diyara, Qadir özü r�hm etsin m�n t�ki namidara, N�f�s dey�r, umudum, gözüm dü�s� dildara, Sidqini bir� ba�la, haq sar� dolan, könlüm.

Page 177: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

177

Z�KR�ND� GUYA

Sif�tin seyrül-asiman, ki rütb�n ham�dan �la, Dilin idi m�g�r r�hman, dilin haq zikrind� guya, Üzü «v��-��msi» t�fsiri, üzünün bab�nda g�lmi�, Ki «m�z��l-b�s�r» ��rhi gözün övsaf�nda peyda. Yumub aç�nca gözün m�nzili-�lan� tay q�ld�, Bura��n q�ld� bir d�md� f�l�k vadil�rin q�ta. Xudaya h�mni�in idin miyani-qövs, ya qövseyn, Yen� bir m�nada derl�r, olub yek q�bz�, «�b�dna», P�nah�m ya r�sulüllah, n�bil�r tac� s�ns�n, s�n, �ah�n�ahi-q�bails�n, s�nin tac�n olar �la. Hüsn bazar�nda Yusif deyil hüsnün kimi �hs�n, Cahan ba��nda s�rvl�r deyil q�ddin kimi r�na. Üzünd�n ba� ara güll�r, ki h�r r�ng i�tiqaq etmi�, N�d�n gül e�qind� olub, ki bülbüll�r q�lar nal�. Nec� v�sfin� aciz�m, yeti�m�z f�hmi-idrak�m, Niy� ��rhin b�yan q�ls�n tüfeylind�n olur cüml�. N�bil�r �vv�li h�m, ax�r� h�m �fz�lidir, s�n, N�f�s t�k asi qullar�n �afiqi, ya r�sulüllah.

Page 178: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

178

S�N M�N�M

Eyya qaziyül-h�cat, pu�ti-p�nah�m s�n m�nim, Sirr dem�y� yox ki�im, adil güväh�m s�n m�nim. Heç xeyir-taq�t yoxdur, d�rgaha ruyi-siyahdan, Sans�z cürmi-günah birl� öt�r üzü qara mundan. Küfr il�n h�msöhb�t oldum gec�-gündüz, subhi-��m, Q�lmad�m rovz�, namaz, ömrüm keçirdim, zülk�r�m. Q�lmad�m heç b�nd�y� bir yax��l�qdan z�rr� t�k, Ya r�b, ol gün rusiyah nec� olar, hal� n�t�k? Gözl�rim gözl�r göz�l, dill�r müdam qeyb�t il�n, N�fsi-�eytan �rkim ald� çox üqub�tl�r il�n. Dünya �ah� bir günah q�lsam �zab eyl�r m�n�, Sans�z�n cürm il� ya r�b, m�n nec� var�m s�n�. Çox x�talar �fv edib yövmül-c�za b�nd�m söyl�, Ol r�sulun haqq� üçün lutf eyleyib, qulum söyl�. B�nd�d�n zari-t�z�rrüq birl� yalvarmaq olar, N�f�s der ol k�r�m-kandan, �fvl� yaxarmaq olar.

Page 179: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

179

M�H�MM�D

An�-�an� il�n peyda eyl�di, D�sti-qüdr�tind�n oldu M�h�mm�d. Dilin haq zikrin� �eyda eyl�di, Yetmi� mün il s�na q�ld� M�h�mm�d. Tavus qu� sur�tli bitilmi� can�, Durmadan haq deyib, ç�kdi c�fan�, Min ild� bir titr�r, silkinib san�, Gövh�r gözl�rind�n sildi M�h�mm�d. Dünya g�ldi-keçdi pakiz� gövh�r, Tüfeylind�n cahan oldu mün�vv�r, M�l�yi min f�r�h süruri-�nb�r, Cahan bazar�na sald� M�h�mm�d. Yüz iyirmi dört mün pey��mber keçdi, Olar keçdi, muna nobat yeti�di, Anas� qarn�ndan z�min� dü�dü, «Vay, ümm�tim» deyib, qald� M�h�mm�d. «Kon» deyib �mr etdi dünya f�yekun, Bütün canlar peyda oldu o�ol gün, Kims�l�r b�y oldu, kims�l�r z�bun, Ham�s�ndan m�xfi qald� M�h�mm�d. Bir günü M�h�mm�d f�rz�ndin sevdi, Mübar�k ad�n� �brahim qoydu, «Ya o�lundan, ya ümm�td�n keç» dedi, X�l�f ümm�tl�rin ald� M�h�mm�d. �lmüdam din öyün imar�t etdi, K�b�-Beytullan� ziyar�t etdi, ��had�t barma��n i�ar�t etdi, Ay� dü t�r�f� böldü M�h�mm�d.

Page 180: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

180

�bu C�hl il�n çox-çox sava�d�, Kafirin can�na odlar tuta�d�, Kafir� ti� urdu, din yolun açd�, �slam�n q�l�nc�n çald� M�h�mm�d. Haq f�rman gönd�rdi r�sul �min�, Qüvv�t versin dedi islam dinin�, Altm�� üç il pad�ah oldu z�min�, Dünya m��hur olub doldu M�h�mm�d. Ümm�t üçün can�n f�da eyl�di, Özünü i�r�td�n cüda eyl�di, �ziz ömrün qurban �da eyl�di, Can ver�r hal�t� g�ldi M�h�mm�d. Q�rx o�lan anadan bir günd� oldu, �çind� M�h�mm�d al�m� doldu, Q�rxlar xan götürdü, padi�ah oldu, F�th edib cahan� ald� M�h�mm�d. Q�rx o�lan «xansan» deb aya�na dü�dü, «M�nd� �nam yox» deb qollar�n açd�, O�ol sa�t tut h�m göy�rdi, bi�di, Möcizin a�kara q�ld� M�h�mm�d. N�f�s der oxuram h�mdü s�nan�, Pey��mb�r� yolla yüz min duan�, Ümm�tind� da�dan a��r günah�, Meracda suçunu sildi M�h�mm�d.

Page 181: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

181

F�DA EYL�D�

S�n�tin �vv�l M�h�mm�d Mustafa, Ümm�t�m deb can�n f�da eyl�di. Ruzi-��b bidard�, ç�k�rdi c�fa, S�h�r v�qti Allah nida eyl�di. Bir zaman M�h�mm�d q�fl�td� oldu, Yaradan zülc�lal bir nida q�ld�, E�idib nidan� yerind� qald�, Bihu� olub, a�l�n heyran eyl�di. Haq dedi: «Ya r�sul, q�l�rsan q�fl�t, �ndi ümmtin� dil�m� r�hm�t», R�hm edib bir z�rr� q�lmad� ��fq�t, Ümm�tin duz�x� f�rman eyl�di. Ç�x�b ruyi-s�hra, q�lm��lar ol d�m, Mübar�k könlün� doldu h�sr�t-q�m, Ç�kdiyi ahü zar, qay��l� �l�m, A�alar-a�lar ruyi-s�hra eyl�di. «Vay ümm�tim» deyib, dü�dü yollara, N�z�r q�lmaz heç bir sa�ü sollara, Gözya��n çevirib ac� sell�r�, S�h�rl�r çox zarü �f�an eyl�di. Üç gün oldu r�sulülla gedibdir, Sahaba do�ru bir x�b�r tap�bd�r, Ümm�t üçün çox h�sr�tl�r udubdur, Gül çöhr�sin badi-x�zan eyl�di. Var�b ümmül-möminind�n sordular, «N� vaxta b�s oldu» deyib durdular, H�zr�ti Ayi�� x�b�r verdil�r, A�layaraq h�dis �yan eyl�di.

Page 182: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

182

C�m olub a�la�d� tamami-yaran, Ür�yind� bir od, h�m ba�r� biryan, «Qalm���q bu söz� ham�m�z heyran», Hamm�lar� çox p�ri�an eyl�di.

S�hab�l�r üz s�hraya tutdular,

............................................... 1, �raqdan bir çoban nagah gördül�r, ............................... �itab eyl�di. «Han�, çoban, Mustafan� gördünmü? Ümm�t üçün can q�lan� gördünmü? Axtar�r�q, b�ndivan� gördünmü? Söyl�, hans� yeri m�kan eyl�di». Çoban dedi «Onun görm�dim zat�n, E�itdim m�n bu ay M�h�mm�d ad�n, Bu gün üç gün oldu, ümm�tin odun, Ç�kib b�zil�rin nalan eyl�di. Canavarlar otlamaqdan qal�bd�r, O�ol da� sar�ya qulaq sal�bd�r, Ordan bir ün g�l�r üç gün olubd�r, Hicran� al�mi duman eyl�di». Çoban i�bu sözün c�vab�n verdi, S�hab�l�r üzün da�a gönd�rdi, Da�da Mustafan�n camal�n gördü, Ümm�tim deb, bih�dd �f�an eyl�di. Ba��n s�cd� qoyub, haq h�zr�tind�, Ax�d�b gözünd�n çox ya� bu günd�, Müdam görs�n i�bu güftar dilind�, Ümm�t deb göz ya��n seyran eyl�di.

1 Nöqt� qoyulan yerl�r �lyazmadak� z�d� üzünd�n oxunmayan yerl�rdir.

Page 183: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

183

S�hab�l�r bir-bir �rzin dedil�r, .......................... mat�m tutdular, Tutmazlar sözl�rin ora getdil�r, D�rgah�na �rzin �yan eyl�di. Siddiq g�lib �vv�l �rzin eyl�di, Öm�r a�lar, fikirl�rin söyl�di, Osman durub, zari-giryan eyl�di, Münacat�n haqqa dastan eyl�di. S�hab�l�r sözü q�bul olmad�, Zar-zar a�lar, h�rgiz yerd�n qalxmad�, Bunca�az bir zaman t�skin q�lmad�, «Vay ümm�t» deb, n�r� r�van eyl�di. Yer il� göy bixud oldu nal�y�, M�l�kl�r biq�rar oldu s�zaya, Yey�r-iç�r özün salar uza�a, Münacat�n biri nalan eyl�di. Var�b g�tirdil�r çox-çox z�nan�, Olar da saç yolub, q�ld� f��an�, Götürm�z ba�lar�n yerd�n zaman�, Bular�n ham�s�n heyran eyl�di. .....................................................................

Haq öd�sin ümm�tl�rin borcunu, Haq yolunda q�lan n�fil, f�rzini, Ümm�tin� xeyr�-ehsan eyl�di. Dedi r�sul: «Keçdim ata-anadan, Bu mü�kil aç�lmaz i�bu binadan, Ümm�tim dil�yim, qoyun, xudadan, ............................................ eyl�di. Bu mü�kil suallar ba��ma dü�dü, �zab üçün........................... yeti�di, Ciy�rb�ndim, can�m qovruldu, bi�di, Özün qara yer� yeksan eyl�di.

Page 184: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

184

Fatma atas�n�n �hval�n gördü, M�lul, heyran olup, ol yerd� durdu, Nazik üzün ol h�m yerl�r� vurdu, Ol h�m qara ba�r�n büryan eyl�di. «Ya haq, s�n�q könlüm abad eyl�gil, Bir aciz k�niz�m, s�n �ad eyl�gil, Atamn�n ümm�tin azad eyl�gil, Bu itaf dostuna nöqsan eyl�di. Bu duas�n d�rgah�na yetirdi, S�hab�l�r c�mi «amin» oxurdu, C�bray�l Allahdan müjd� g�tirdi, X�zan vuran gülün bostan eyl�di. E�idin qiss�sin r�sulüllah�n, Görün qüdr�tini qad�r Allah�n, Yoxsa ruzi-m�h��r yanacaq can�n, Sizl�r üçün onça l�rzan eyl�di. Keçib ümm�t üçün, f�rz�nd-�zizd�n, Doyub yem�dil�r dünya-l�zizd�n, Ki heç vaxt dü�m�di «ümm�t» a�z�ndan, Dil�yib h�cat�n r�van eyl�di.

Binayi-mövcudat onun üçündür, �afiqi-r�hm�tin lil-al�mindir, Günahi-asi ümm�t s�rn�gündür, ��ri�t yolunu �yan eyl�di.

Ki�i ümm�tliy� g�r q�lsa dava, Binayi-islam� q�lmasa b�rca, T�naküz deyildir ki rahi-f�tva, ......................................................

N�f�s dey�r �ük etm�yi bil�s�n, ....................................................................

N�sih�tim duyub qulaq ver�s�n, Bu dünya neç�ni s�rsan eyl�di.

Page 185: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

185

GÖRDÜM

Qadir Allah, bizi yoxdan var etdi, Cismim� ruh sald�, bu can� gördüm. Abü at��, xakdan, yeld�n yaratd�, �l�stü r�bbiküm r�hman� gördüm. Qulaq verdim Birivar�n sözün�, �man �ta q�ld�, bitdim özün�, Qüdr�t il� endim dünya yüzün�, Gözüm açd�m, nurlu cahan� gördüm. D�han�n gen açar iki �jd�rha, Birinin r�ngi a�, birinin qara, Peyd�rpey dolanar d�yirman ara, Bo�az�nda m�xluq-xudan� gördüm. Mehman içr� olmu� bir �c�b ��c�r, Dörd �ax�s� vard�r min �lvan s�m�r, Onun h�r yarpa�� ��ms v�l-q�m�r, Haqq�n feyzi, qüdr�t n�man� gördüm. �sli fayda olmu� yerin alt�nda, Budaqlar� �r�i-s�ma üstünd�, Ruzi q�lsa mömin qulun d�stind�, X�zan d�ym�z ba��, bostan� gördüm. �yal�n� talaq q�l�b bir b�nd�, Anas�na zina q�lm�� h�r günd�, Qarda��n öldürmü�, qan� boynunda, Haqq�n sev�n dostu canan� gördüm. Ol nec� canavar otuz min ba��, Otuz-otuz mindir a�z�, dilxo��, Onun h�r a�z�nda otuz min di�i, Dörd ayaql� mari-siyah� gördüm.

Page 186: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

186

Dünyan�n zövqüdür b�nd� m�tl�bi, �c�l kasas�nda adam�n l�bi, Cahan� tutmu�dur zülm�tin ��bi, �çind� bir röv��n ni�an� gördüm. Vucudum c�m olub g�lmi� bir taydan, Yüz on dörd darvaza ��hri-saraydan, Yay kimi ç�k�l�b, at�ld�m yaydan, M�hb�s adl� b�dboy m�kan� gördüm. N�f�s dey�r b�yan etdim bu sözü, Bir z�rr� qüdr�tdir cahan�n üzü, R�himdir, r�hmand�r, k�r�mb�x� özü, B�x� eyl�di nuru, iman� gördüm.

Page 187: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

187

ED�N C�L�L

Söyl�r�m h�mdü s�na, h�mm�ni yoxdan var ed�n c�lil, On s�kkiz min al�mi özün� zar ed�n c�lil, R�nci-möhn�t neç�l�r�, bi�ümar ed�n c�lil, Kims�l�r� niki-b�xt-s�ad�t yar ed�n c�lil, �rk �lind�, h�r n� q�lsa ixtiyar ed�n c�lil. �l-müdam haz�r durar yan�nda, pünhan özüdür, Süngi-r�bbül-al�min, can özü, canan özüdür, Qism�tin b�x� eyl�y�n v�hhab, r�hman özüdür, Mülk onundur, malik özü, xan özü, sultan özüdür, L�hz�d� al�m üzünü lal�zar ed�n c�lil. «Kon» deyib, bu dünyan� bir d�md� q�lm��d�r saray, �r�, kürs, lövhi-q�l�m birl� z�min, f�l�k, gün, ay, H�r n�sn�y� «ol» dedi, heç urmad� n� d�st, n� pay, Min biri süngin� f�hmi-idrak yox, qadir xuday, Yetm�y�n �qlimi bütün ixtisar ed�n c�lil. Han� ol haqq�n h�bibi mürs�li-sahib hün�r, Bir i�ar�t q�ld� barmaq birl� ol, ayr�ld� q�m�r, Qüdr�tind�n Lut qövmün eyl�di zirü z�b�r, S�rs�rid�n eyl�di Nuh qövmünü s�rb�s�r, �nbiyalar �an�na möcizat ver�n c�lil. Kims�nin gey�n libas� min tüm�nlik simu z�r, Kims�l�r yortub-yürüb yem�y� nan tapmaz, g�zzr, Kims�l�ri c�m edib, neç�l�ridir d�rb�d�r, Cüml� m�xluqlara an eyl�yib, q�ld�m n�z�r, Kimi q�mgin, kimi xo�nut, kimi xar ed�n c�lil. Kims�y� alt�n tabaqda gülgün mey, rahat verib, Kims�l�r� ................... r�nc il� möhn�t verib, Kims�l�r� �irin bal verib, kims�y� firq�t verib, Kims�l�r� h�r t�r�fd�n insi-cin qüvv�t verib, Kims�l�ri ........... kimi bimüdar ed�n c�lil.

Page 188: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

188

Kims�l�r f�rz�nd tapmaz, gözl�ri giryan�d�r, Kims�l�r� verildi (çox) nan, geyim, heyran�d�r, Bir ki�i g�r sözl�s� dil meylinin göy�nidir, B�zisi r�hman�d�r, b�zil�r �eytan�d�r, B�zi düz, b�zi ç�p yol müh�yya ed�n c�lil. Ey N�f�s ��ddad� gör, Adda salm�� ba�i-�r�m, (Q�drin?) özü Tanr� yox deyib, v�z q�lm�� d�mb�d�m, Ömrü kafirlikd� ötdü, bipe�iman sübhü ��m, ................................. duz�x sar� urmu� q�d�m, Z�hr il� z�qqum olara ruzigar ed�n c�lil.

Page 189: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

189

DEY��M�

S�raxsl� air Molla, s�n vergil x�b�r, sözl� süx�nv�r hans�d�r? Ba�� asmana yet�n ol �ahi-�r�r hans�d�r? Özünün b�nz�ri yox, pakiz� gövh�r hans�d�r? B�hri-r�hm�td� aç�lan mü�ki-�nb�r hans�d�r? Molla N�f�s �vv�la, sözl� süx�nv�r bir xudan�n özüdür, Ba�� asmanda – ��ri�t rahn�man�n özüdür, Özünün b�nz�ri yox, nuri-iman�n özüdür, B�hri-r�hm�td� Müh�mm�d Mustafan�n özüdür. S�raxsl� air Yen� bir qu� görmü��m türf�, �caib p�rlidir, B�tinind� c�m olan alt�n mür�ss� z�rlidir, Yaz�l� yeri tutan qanadlar� l�ng�rlidir, Qu�lar�n s�rk�rd�si balayi-�ahp�r hans�d�r? Molla N�f�s Ol �caib p�rli C�bray�l-�minulla olar, B�tinind� c�m olan Quran-k�limulla olar, Yaz�l� yeri tutan «xalisan lill�» olar, Qu�lar�n s�rk�rd�si el� onun özüdir. S�raxsl� air �vv�la, h�qqin k�lam�n bar�s�n bil�n n�dir? Çox t�k�bbürlük edib, özün ulu q�lan n�dir? Neç�l�rin azd�r�b, öz yan�na alan n�dir? G�rdan�na yükl�n�n �layi-harvar hans�d�r? MollaN�f�s H�qq k�lam�n bar�s�n bil�n l�in �eytan olar, Çox t�k�bbürlük – ulu q�lan l�in �eytan olar, Neç�l�rin azd�r�b, alan l�in �eytan olar, G�rdan�na yükl�n�n harvar günah�n özüdür.

Page 190: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

190

HANSIDIR

Ey Murad, bu ��hr içind� daxili-d�� hans�d�r? Dövr�si alt�n tamam, z�rrin mün�qq�� hans�d�r? P�nci-divari-z�h�b, �layi-s�rk�� hans�d�r? Bab� yetmi�, ba�l� h�mm�, birisi bo� hans�d�r? Nag�handan vasil oldum, gördüyüm dü� hans�d�r? Görmü��m bu ��hr içind� bir qu�u dustaq olar, Bars il� bimar olub, ilx� ilind� sa� olar, Cüma gün q�mgin olub, ��nb� gününd� ça� olar, Yüz otuz batman d�mir, boynunda zincir ba� olar, M�rk�bi-at�� onun, �sbabi-dilk�� hans�d�r? Yen� bir qu� görmü��m m�n, g�z�r ol qu� q�sdind�, Yeddi yüz dev m�sk�n etmi� ol ki qu�un üstünd�, Q�� günü da�a ç�x�b, yaz gün g�z�r yer p�stind�, Çün q�d�m qoysa q�ya bitm�z aya�� alt�nda, Kim an� görs� udar bir d�md�, ol qu� hans�d�r? Gözl�ri adam sif�tdir, misli kirpi t�k b�d�n, Paylar� r�cül, �s�d t�k, bir d�handa be� z�ban, Yüz otuz g�zdir aras� firq�ti-k�mi-z�d�n, Çünki avaz bab�nda h�r sözü tuti-süx�n, Bim�caz�t t�rbiy�t danay�-dilk�� hans�d�r? Bu sözün itmam�na h�rbl�r g�r�kdir, «sad» g�r�k, Lo�man�n bi�m�yin� al�t g�r�kdir, ot g�r�k, G�minin getm�yin� yelk�n g�r�kdir, bad g�r�k, Bunu bil�n arif�, elmi-l�dün ustad g�r�k, Çünki s�n miskin N�f�s f�hm et, a��l-hu� hans�d�r?

Page 191: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

191

V�QT�D�R

Ey könül, p�ndim s�n�: m�rdan� olsan, v�qtidir, Yanaraq h�qq ��min� p�rvan� olsan, v�qtidir. Qeyri-h�qqi t�rk edib, bigan� olsan, v�qtidir, Cindeyi-f�qrin geyib, divan� olsan, v�qtidir, Can ç�kib cabbar�na, canan� olsan, v�qtidir. B�nd�s�n, dur uy�udan, v�qtin ki ötm�zd�n önc�, Köksün üzr� pis �c�lin xar� bitm�zd�n önc�, Tut, giriban�n yaxaya d�sti yetm�zd�n önc�, �jd�ri a�z�n aç�b, cismini udmazdan önc�, Bu qara torpaq il� h�mxan� olsan, v�qtidir. Ya��n altm��a yetibdir, novca ça�lardan keçib, ��r i�� ba� qoyarsan, kari-r�hm�td�n qaç�b, Q�hri-h�qd�n qorxuban, h�r günd� göz ya��n saç�b, H�r s�h�rl�r «hu» deyib, v�hd�t ��rab�ndan içib, M��r�bü M�nsur kimi m�stan� olsan, v�qtidir. Bu cahan r�nas�n�n faydas� yoxdur can�na, Pis �c�l yay�n ç�kib, tirini atar �an�na, H�q deyib tapsan q�za Allah zamindir qan�na, Gec�-gün xidm�t q�l�b, zin�t verib iman�na, Dövl�ti-iman il� dövran� olsan, v�qtidir. Ey N�f�s, ötdü bu ömrün n�bz üçün möhn�t ç�kib, Yax��dan üz dönd�rib, g�zdin yaman sar� bax�b, Ars�z dünya cilv� eyl�r günd� göz-qa��n dart�b, Hüsni-ciy�rsuzlar il� s�n h�m ciy�r-ba�r�n yax�b, H�q qa��nda gövh�ri-yegan� olsan, v�qtidir.

Page 192: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

192

MOLLA N�F�S

Q�fl�t uy�usunda qald�n, Oyan indi, Molla N�f�s! G�h saral�b, g�hi soldun, Oyan indi, Molla N�f�s! Hicran ba�r�n� da�layar, H�sr�t sin�nd� ça�layar, Sev�n yar�n çox a�layar, Oyan indi, Molla N�f�s! Bu dünyaya dürl�r doldu, Aylar ötdü, günl�r qald�, Dur aya�a, vaxt oldu, Oyan indi, Molla N�f�s! Yad eyl� g�l sev�n yar�, A� köksünd� alma, nar�, Dolanm��d�r zülfi-tar�, Oyan indi, Molla N�f�s! N�f�s, g�lgil s�n hu�una, Çox oyun g�l�r ba��na, Yetm�k üçün sirda��na, Oyan indi, Molla N�f�s!

Page 193: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

193

BU M�KANA G�LM���M

Ey könlümd� xo�gah�m, �c�b Quran�m s�ns�n, �ki cahan ç�ra��m, dinim-iman�m s�ns�n, E�q �hlinin sultan�, qa�� kaman�m s�ns�n, Yas günümün xürr�m�, könlü x�ndan�m s�ns�n, Yanan ba�r�m at��i, E�q kar�m�n sirda��, Sal r�hm n�z�rini, m�n hicrana g�lmi��m. �c�b sünbül saçlar�n, e�q dar�n�n ba��d�r, Könlüm üstün� çök�n F�rhad y�xan da��d�r, B�ndi-reyhan üstünd� ayr� ölk� za��d�r, �nd�libim ç�rp�n�r, f�ra��n dusta��d�r, Q�f�s içind� daim Ötürüb günüm-ay�m, �rz eyl�yib, üz tutub, s�n sultana g�lmi��m. Qoynun buyi saç�l�b, bihu� eyl�r yand�rar, Müjgan oxun k�skindir, qan� gün�� qand�rar, Suyi-asman tavusun, zar� il� qondurar, E�qin yükü a��rd�r, aciz belim s�nd�rar, M�n tapmad�m p�lvan�, X�rç edib xaniman�, G�da olub e�qind�, m�n ehsana g�lmi��m. Ömür q�sa, ol xuda vermi� ulu f�rman�n, F�rman q�z�b donunda, bilm�z yax��-yaman�n, �nsanlara and�rmaz ç�k�n ahi-f��an�n, H�sr�t odu yax�bd�r, z�mz�m çe�mi-d�han�n, Yaln�z qoyub d�ndan�, Viran edib z�ban�, Naxo� qulam, sürünüb ol �mir� g�lmi��m. Dedi Mövlam: «�zrail, ol dilb�rin can�n al, Bir çibind�n d�rd verib, qoygil s�rin� zaval, De ki Lo�man h�kim�: «Q�lma d�rdin� amal», Q�za dolan ça��nda zarlar beytül bir mahal,

Page 194: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

194

Behi�t r�van� olsun, C�s�d z�min� qals�n, Lam�kan�n içind� m�n f�rmana g�lmi��m». Vah, bix�b�r dilb�ra, �ana vurub sünbül�, Firdövs zünnar�n tax�b s�rvi qam�ti il�, Qabaqlar� gül d�st�, �zm vurub bülbül�, Seyrana m���ul olub, varar ba�i-m�chula, Nazil oldu �zrail, Yar�n boyuna qail Olub, �qlin itirib, der: «Amana g�lmi��m». M�cnun olub �zrail, q�d�m vurub lam�kan, Çöli-K�rb�la dü�dü X�d�r �leyhiss�lam, Dedi peyk�r x�st�si: «Bu d�rdim� q�l d�rman, M�n almazam can�n�, h�tta öz can�m qurban», Dey�r: «�qlim itirdim, H�qq� f��an g�tirdim, E�q toruna ba�lan�b, mat�mxana g�lmi��m». X�d�r g�zib biyaban, sata��bd�r yar�ma, �qlin-hu�un itirib, �l uzatm�� nar�ma, Firq�t yeli �s�r�k, d�yibdir yarpa��ma, Ruyin sürtüb a�layar ol pay�-torpa��ma, Dey�r: «Yanan qulun m�n, Ümman içr� sal�n m�n, Qeyri kar�m yox dey� m�n canan� g�lmi��m». Q�vvas ümman� üzüb, düçar olub sal�na, H�v�s edib ür�yi, ç�x�bd�r yar yoluna, A�na s�rv boyuna, �sir olub hal�na, Ümman yaqutun verib ol p�ri camal�na, G�da miskin olubdur, E�q� �sir qal�bd�r, Dey�r: «H�qqin aln�nda m�n üsyana g�lmi��m». �brahim nar içind� e�qin� olub h�md�m, Bir tar�na ba�lan�b, b�nd qal�bd�r d�mb�d�m,

Page 195: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

195

Tün-gec�sin q�rq eyl�r, gülzara dönüb al�m, Ol reyhan�n �öl�si b�rq vurub ba�a h�r d�m, Nurun saç�b asmana, ���q verib cahana, Namut yalan dünyadan, m�rdut cahana g�lmi��m. A�iql�rin sultan� Yusif görüb üzünü, Züleyxan� unudub, ya�a ba�lar gözünü, M�cnuna ox�ar ol d�m, nara vurub özünü, V�sf eyl�r yar camal�n, pe�k�� eyl�r sözünü, H�qd�n cüda dü�übdür, E�q oduna bi�ibdir, Dey�r: «D�rd� d�rman yox, m�n Lo�mana g�lmi��m». Bilqeys q�hri-q�z�bd�, Süleyman� ist�yib, E�qd�n d�rdli yar�na ol d�rman� ist�yib, Behi�t yerin axtarar, xuraman� ist�yib, Tapa bilm�z heç yerd�n, ol Lo�man� ist�yib, Lo�man yar�n qa��nda P�rvaz vurub d���nda, Dey�r: «Özüm d�rdliy�m, bir d�rmana g�lmi��m». Davud keçib f�rz�ndd�n, dey�r: «G�ldim qa��na, Mal�m, mülküm, iman�m qurban s�nin ba��na, Nuhun ömrün ist�r�m, �c�b göz�l ya��na, Güzid�l�r a��l� ba�l� olsun hu�una, T�xt�-Süleyman s�nin, Bu bül�nd m�kan s�nin, Qal�b bunda bin�va, m�n divana g�lmi��m». Y�qub mü�taq ruyin�, a�lay�b ol xari-zar, H�r d�m ç�kib d�rdini, daim qalm�� biq�rar, Külli-al�md�n ötüb, dey�r: «Görk�zgil didar, Bir tar�na ba�lan�b, s�rvi boya intizar Qal�b, girm�y�n ba�a, F�rhad t�k ç�x�b da�a, M�cnun saz�n� çal�b, da�-nihana g�lmi��m».

Page 196: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

196

Kakill�ri �analar tel-tel edib tökübdür, Qumru kimi daran�b, biyabana ç�x�bd�r, M�hv�� eyl�r güll�ri, xo� ruy il� bax�bd�r, �rzin deyib Süleyman, yar aln�nda çökübdür, Dey�r: «E�qind� yand�m, Mal�-mülkümd�n döndüm, H�qd�n m�nim arzumdur, s�n r�naya g�lmi��m». L�bi-l�li, z�ban� bala, ��k�r� b�nz�r, Barmaqlar� gümü�d�n, cabbar ç�p�r� b�nz�r, �nc� beli, boylar� s�rvi-��c�r� b�nz�r, Ç�xsa buluddan ay�m, dilim ç�xara b�nz�r. �rzi budur �san�n Aln�nda gör sultan�n, Dey�r: «E�qin� q�z�b, m�n p�rvan� g�lmi��m». Göll�r� n�z�r salsam, oyun q�lar qazlar�, Meyxan�l�r içind� qulluq eyl�r q�zlar�, Yeddi f�l�y� ç�xar h�r d�m tutan sazlar�, Kafiri q�lar mömin yar�n e�qi-nazlar�, Mehdi g�lib ni�ana, Dü�üb hali-z�buna, «Beytül-�hzandan ç�x�b, - der, - m�stan� g�lmi��m». �lyas onda sata��b, dilb�r �lind� bad�, E�q d�ryas� co� vurub, d�rdi art�b ziyad�, S�rxo� olub zar eyl�r, dey�r: «Yetir murad�», Asman l�rz�y� g�lib �lyas ç�k�n f�ryad�, Z�min eyl�y�r cünbü�, Dey�r: «Allah, n�dir i�, Ya ki hal�m, �lvandan s�r cövlana g�lmi��m». A�iq olmu� bir bax�b ona �yyub pey��mb�r, T�nin a�iyan eyl�r, qurdlar q�lar s�rb�s�r, «Hu-h�qq!» deyib dolan�b e�q oduna d�rb�d�r, Ol e�q il� c�h�nn�m, vallah, olub mün�vv�r, Behi�t hal�na dönmü�,

Page 197: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

197

Bütün acizl�r dinmi�, Dey�r xilas olanlar: «Gör, x�ndana g�lmi��m». Üç yüz altm�� �r�nl�r köçüb g�l�r yurdundan, Üzl�rin� sür�rl�r yar�n payi-g�rdind�n, Danal��� unudub «hu» deyib e�q d�rdind�n, F�na a�lar, zarlarlar, M�cnun – e�qin m�rdind�n, Yar qa��nda saral�b, Yetim t�k boyun burub, Derl�r: «E�qin sultan�, bir ay hüsn� g�lmi��m». F�ri�t�l�r c�ng qurar, ist�r �c�b nihal�, Yar oturm�� �d�bl�, üz� tutub d�smal�, Buludlardan ç�xar ay, d�ys� bahar ��mal�, Kövk�bl�r� e�q ver�r, yar�n göz�l camal�, F�ri�t�l�r p�rvan�, Dü�üb at�� rizvan�, Xo� olub bu gün�, der: «M�n �rkana g�lmi��m». Öm�r zar�n g�tir�r, s�rviy� d�yib yell�r, Dey�r yar�m: «E�itm�m, bu n� bi�irin dill�r», Boy-g�rdan�n tutubdur siyah sünbül kakill�r, �ki �jd�r alt�nda qal�b ol mürç� bell�r, Olub çölün qayas�, Sin� dü�üb sayas�, M�stan� q�l�b cahan, z�r�f�ana g�lmi��m. Osman dey�r dilb�r�: «Dünya görkü var s�nd�», Dey�r yar�m naz il�: «Sahibcamal var m�nd�», «Görk�z m�n� üzünü, can�m civ�dir t�nd�», Dey�r yar�m: «Ol gövh�r daim oturmu� günd�», Dey�r Osman: «�raqd�r, K�l�m�l�r f�raqd�r, �dal�tli sultansan, sahibgirana g�lmi��m». Veys�l Q�rani söyl�r: «A�nal�qd�r x�yal�m», «Hindi beç�l�r üzd�». Yar�m dey�dir: «Xal�m», «�c�b g�rdanm�, n�dir?» Dilb�r dey�dir: «Qolum»,

Page 198: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

198

Dey�r: «N� ��k�r d�han?» Yar dey�r ki: «E�q bal�m», Veys�l: «Z�ban�m g�ldi, Dil� dastan�m g�ldi, H�qq� deyib almad�m, m�n d�ndana g�lmi��m». Ba���layar dastan�n, xidm�t q�lar Y�s�vi, Bir d�m salmaz n�z�rin yar�m könli-m�savi, �ntifay�t �lind�, vers� d�rdliy� dav�, Qu�lar a�iyana qonub, s�yyadlar q�l�b av�, Bihu�lar tutub humay, Harun olub Hat�m Tay, Mal�n verib miskin� der: «Pe�mana g�lmi��m». Dey�r Mövlam: «C�brail, n� hadis� cahanda? Pey��mb�rl�r at��li, cahan �hli f��anda, B�nd qal�bd�r c�h�nn�m, firdövs hasil m�standa, N� �caib sur�tdir, ��msi-q�m�r dumanda? �yan q�l�n bu i�i, Artar al�m t��vi�i, Dey�r: «S�rim ç�xmay�r, m�n heyrana g�lmi��m». C�brail n�z�r salar, qafil oturmu� Osman, Bihu�, yerd� t�pr�n�r X�d�r, �lyas, Süleyman. Yusif, �yyub, �r�nl�r, Y�qub, Davud, h�m Lo�man, Veys, �hm�d Y�s�vi, �brahim ç�kib �rman, �sa özün unudub, Bir dilb�ri yad edib, Derl�r: «E�q yand�rd�, h�qq, l�rzana g�lmi��m». E�qi co�ub �minin, dilb�r� sal�b n�z�r, �xtiyar�n ald�r�b, ç�k�r oldu ahi-zar, Yavuz qald� R�hman, bilmir n� g�lm�z x�b�r, Görs� C�brail onda, e�qin nar�na yanar, H�qq qal�bd�r heyrana, F�ri�t�l�r p�rvan�, Yar qa��nda oturub, der: «Suzana g�lmi��m».

Page 199: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

199

Dey�r Mürt�za pirim: «Gör cahan�n h�disin», Zülfüqar�n alt�nda bilm�zs�n amü xas�n, N� l�n�tli �lam�t, pey��mb�r e�q h�v�sin Al�b cüda olubdur, qoyub dinin, nam�s�n, Kimdir bu hala qoyan? Q�lgil bu i�i �yan, Yavuzluqda oturub, m�n z�buna g�lmi��m». Ç�xd� evd�n d��ar�, �öl� sal�b al�m�, �li hal� z�bund�r, e�qi yetib k�lama, Dey�r: «Ulus g�lm�sin m�nim ç�xan nal�m�, �öl� ver�r ol peyk�r, vallah, mahi-salim�». �li donüb yolundan, Zulfüqar� qolundan Dü�üb indi torpa�a, der: «P�lvana g�lmi��m». Q�hhar il� ol Mövlam yürür oldu d�mb�d�m, Dey�r yar�ma m�nim: «Nurdan oldunmu, s�n�m?», Dey�r yar�m: «Torpaqdan hasil q�ld�n�z, m�n�m, D�han�mda kövs�rin, z�ban�mda var ��bn�m, Bu torpaqdan yaratd�n, Qüdr�t il� var etdin», Mövlam dey�r: «Bilm�zd�n z�n�xdana g�lmi��m». Dey�r Mövlam biq�rar: «Qald� e�q� bu ba��m, Daim yavuzluq il� olar m�nim sirda��m, Cahan kar�ndan keçdim, e�q� ver�n at��im, �ol at��in içind�, E�qi-hu�un içind� Lam�kan� unudub, bu cahana g�lmi��m». Ç�kdi sünbül saçlar�n nazl� dilb�r üzünd�n, Gün tutulub, bu al�m �öl� ald� gözünd�n, Mövlam taq�t g�tirm�z, getdi �ol d�m özünd�n, Dedi yar�m: «H�qq a�iq dön� bilm�z sözünd�n, Hökmü r�van Birivar, M�n N�f�s� xiridar, Bir �ol deyib �z�ld�n, bu m�kana g�lmi��m».

Page 200: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

200

Ç�xd� suyi-asmana gec�l�r ç�xan ah�m, A�na oldu canana, n�z�r q�ls�n xudah�m, Vallah, h�qqin aln�nda olmaz m�nim günah�m, M��uq var�n saxlay�r, e�q müq�dd�s p�nah�m, �nsan N�f�sin yar�, Külli al�m q�rar�, M�n �nd�lib xo�b�xt, nov reyhana g�lmi��m.

Page 201: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

201

��ND�K�L�R

Böyük türkm�n �airi Molla N�f�s (Ramiz �sk�r)...............................3 N�r kimi g�z ........................................................................17 Duysa .................................................................. ................18 Gözün il� ............................................................................. 20 Gözl�rin.............................................................................. 22 Saç�n..................................................................................................23 Getdim................................................................................. 25 Arzu q�ld�m ......................................................................... 26 Arzu eyl�r ............................................................................ 28 Heyran� m�n............................................................... ...................29 Göz�lim ............................................................................... 31 Bir yana ............................................................................... 33 F�ra��ndan ........................................................................... 34 N�z�r q�lsa di�l�rin� ............................................................ 35 �l� ........................................................................................ 36 A�iq a�lar, arzu ed�r ............................................................ 37 Gül� r�van ........................................................................... 38 Oyanmad�n………………………………..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 Utanar.................................................................................. 42 Dil�s� .................................................................................. 43 Oldum..................................................................................44 Dilb�ra ................................................................................ 47 Oyatmad�n, nazl� yar............................................................49 Qalar ................................................................................... 50 Ba��ma................................................................................. 51 Görs�m deyir………………………………………………..52 Amanm� ............................................................................... 54 Bilm�dim ............................................................................. 55 Q�z ...................................................................................... 56 Örp�yin ucu.......................................................................................57 Ramazan ay�n�n... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58 Dilb�rim………………………………..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59 Günüdir ............................................................................. . 61 Heç görm�dim ell�rd� .......................................................... 62

Page 202: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

202

�ndi ...................................................................................... 64 G�lin ................................................................................... 65 Yad�ma dü�dü ...................................................................... 66 Q�zla g�linin deyi�m�si ........................................................ 67 �lan ...................................................................................... 69 Q�z ...................................................................................... 70 Bilm�n�m ............................................................................ 71 R�hm eyl� m�n nalana ......................................................... 72 Könlüm................................................................................ 73 Naz�nin ............................................................................... 74 Ayr�ld�m .............................................................................. 75 Nazl� yar………………………………………..... . . . . . . . . . . . . .76 B�ri g�l................................................................................ 77 Yar, s�n� ............................................................................. 79 Ola, ya olmaya ..................................................................... 80 Görm�dim............................................................................ 82 Quba qaz�m.......................................................................... 84 Seyr etm�z ........................................................................... 85 Kiçgin� ................................................................................ 86 Olur ..................................................................................... 87 Üzr�..................................................................................... 88 Ol s�rvi-xuraman ................................................................. 90 Fars q�z�............................................................................... 92 Dedim-dedi .......................................................................... 93 Odlan�r ................................................................................ 94 S�rb�s�r ............................................................................... 95 Piyal� .................................................................................. 97 Bir göz�l .............................................................................. 98 Dilb�r .................................................................................. 99 Bu gün ............................................................................... 101 �st�yib göz�l yar� ............................................................... 102 �çind� ................................................................................ 103 M�nim ............................................................................... 104 Tap�lmaz............................................................................ 105 Dilb�r ................................................................................ 109 Göz�lim ............................................................................. 111 Göz�l ................................................................................. 113 B�yl�r ................................................................................ 114 G�ldi ................................................................................. 116

Page 203: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

203

G�l�n Qara�lan .................................................................... 118 Qarao�lan .......................................................................... 119 B�rq�rar olsun ................................................................... 120 Yeti�sin ............................................................................. 122 S�rdar� ............................................................................... 127 Cahana g�ldi ...................................................................... 129 G�l�n ça�lar� ..................................................................... 132 S�nindir ............................................................................. 133 Böyl� ................................................................................. 134 G�lmi��m .......................................................................... 136 Qarao�lan xan�................................................................... 137 G�ldi................................................................................................139 Ona g�l�ndir………………………………………………………141 Deyim................................................................................ 143 S�nin…………………………………………..... . . . . . . . . . . . . . .144 Sultan�d�r ........................................................................... 146 Sözün m�n� dastand�r.....................................................................147 Xocamsan .......................................................................... 149 Dastan içind� ..................................................................... 150 S�nin ................................................................................. 152 Xocam ............................................................................... 154 Öv�zmurad xan .................................................................. 155 Qacarbay ........................................................................... 157 M�rdl�rin m�rdan�d�r ......................................................... 159 G�ldi ................................................................................. 161 Deyim................................................................................ 162 B�d�vdir ............................................................................ 164 B�d�v…………………………………………………………..166 X�b�r ver ........................................................................... 167 A�a……………………………………………………………..168 Yara�maz ......................................................................... ..169 Var ik�n............................................................................. 170 Ba� goyar...........................................................................171 Olar ................................................................................... 172 Bu can� .............................................................................. 174 Könlüm.............................................................................. 175 Zikrind� guya.....................................................................177 S�n m�nim.........................................................................178 M�h�mm�d........................................................................179

Page 204: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

204

F�da eyl�di........................................................................181 Gördüm ............................................................................. 185 Ed�n c�lil...........................................................................187 Deyi�m�............................................................................. 189 Hans�d�r ............................................................................. 190 V�qtidir ............................................................................. 191 Molla N�f�s ....................................................................... 192 Bu m�kana g�lmi��m ......................................................... 193

Page 205: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

205

R a m i z � S K � R

10 yanvar 1954-cü ild� Amasiya rayonu-nun Qaraçanta k�ndind� mü�llim ail�sind� anadan olmu�dur. M.V.Lomonosov ad�na Moskva Dövl�t Universitetinin jurnalistika fakült�sini bitirmi�dir (1978).

Az�rbaycan radiosunda redaktor (1978-83), Az�rbaycan, türk, �r�b, fars, ingilis, frans�z v� alman dill�rind� ç�xan “Az�rbay-can bugün” jurnal�n�n ba� redaktoru (1983–84), kiril, lat�n v� �r�b �lifbalar� il� n��r olu-nan “Odlar yurdu” q�zetinin ba� redaktoru (1984-91), “Hürriyet” q�zetinin (�stanbul)

Az�rbaycan üzr� xüsusi müxbiri (1991-93), Xarici Turizm �uras�n�n idar� r�isi (1993-94), “XXI �sr” q�zetinin ba� redaktoru (1994–96), “Yeni Fo-rum” jurnal�n�n (Ankara) Bak� t�msilçisi (1993-97) olmu�dur. 1997-ci il-d�n Az�rbaycan Jurnalistl�r Birliyinin ba� katibidir. Filologiya elml�ri doktoru, Bak� Dövl�t Universitetinin mü�llimidir (2002-ci ild�n).

“Q�z�l q�l�m”, “H�s�n b�y Z�rdabi”, “Humay”, Küveytin “�slama xid-m�t”, Türkiy�nin “Yeni Orhun” v� “Türk dünyas�na xidm�t” mükafatlar� laureat�d�r. Az�rbaycan Yaz�ç�lar v� Jurnalistl�r Birlikl�rinin, Beyn�lxalq M�tbuat �nstitutunun (�P�, Vyana) üzvü, Beyn�lxalq Jurnalistl�r Birlikl�ri Konfederasiyas� (Moskva) v� Avrasiya Jurnalistl�r Konfederasiyas� (An-kara) idar� hey�tl�rinin üzvüdür. Türkologiya, �d�biyyat, tarix v� jurna-listika sah�sind� kitablar yazm��, türk, rus, özb�k, uy�ur, türkm�n dill�rin-d�n t�rcüm�l�r etmi�dir.

�sas �s�rl�ri: 1. �qlimd�n-iqlim�, t�qvimd�n-t�qvim�. Bak�, ���q, 1987, 104 s. 2. Qutad�u bilig. Bak�, Elm, 2003, 320 s. 3. 80 ya��n zirv�sind�n baxanda. Bak�, Adilo�lu, 2005, 356 s. 4. Mahmud Ka��ari v� onun “Divanü lü�at-it-türk” �s�ri. Bak�, MBM,

2008, 432 s. 5. Mahmud Ka��arinin 1000 illik yubileyin� 1000 biblioqrafik göst�ri-

ci. Bak�, MBM, 2008, 96 s. 6. Mahmud Ka��arinin “Divanü lü�ati-it-türk �s�ri üzr� biblioqrafik v�

qrammatik göst�rici. Bak�, MBM, 2008, 192 s. 7. Mahmud Ka��ari v� onun “Divanü lü�at-it-türk” �s�ri. Bak�, MBM,

2009, 532 s. �sas t�rcüm�l�ri: 1. Azerbaycan Masallar�. Bak�, Yaz�ç�, 1982, 196 s. 2. M.B.M�mm�dzad�. Milli Az�rbaycan h�r�kat�. Bak�, Nicat, 1991,

248 s.

Page 206: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

206

3. Faruq Süm�r. O�uzlar. Bak�, Yaz�ç�, 1992, 432 s. 4. Yusif Balasa�unlu. Qutad�u bilig. Bak�, Az�rn��r, 1994, 492 s. 5. Murad Ta��. H�yat�m. Bak�, Oka Ofset, 1998, 92 s. 6. Erik Fichtelius. Jurnalistikan�n on q�z�l qaydas�. Bak�, AJB, 2002,

192 s. 8. Bah�ddin Ög�l. Türk mifologiyasi. Bak�, S�da, 2004, I cild, 626 s. 9. Mahmud Ka��ari. Divanü lü�at-it-türk. Bak�, Ozan, 2006, I cild,

512 s. 10. Mahmud Ka��ari. Divanü lü�at-it-türk. Bak�, Ozan, 2006, II cild,

400 s. 11. Mahmud Ka��ari. Divanü lü�at-it-türk. Bak�, Ozan, 2006, III cild,

400 s. 12. Mahmud Ka��ari. Divanü lü�at-it-türk. Bak�, Ozan, 2006, IV cild,

752 s. 13. N.Ozerov. �lham �liyev: M�n Az�rbaycan�ma inan�ram. Bak�,

Az�rn��r, 2007, 376 s. 14. �� � ��������. ���� � �� ��-����. �� , �, 2009, I ���, 512 �. 15. �� � ��������. ���� � �� ��-����. �� , �, 2009, II ���, 400 �. 16. �� � ��������. ���� � �� ��-����. �� , �, 2009, III ���, 492 �. 17. Oraz Ya�mur. Qaraba�l� anan�n a��s�. Bak�, MBM, 2009, 84 s. 18. XX �sr özb�k �eiri antologiyas�. Bak�, MBM, 2009, 96 s. 19. Molla N�f�s. Bu m�kana g�lmi��m. Bak�, MBM, 2010, 160 s. 20. Todur Zanet. Ana dilim. Bak�, MBM, 2010, 104 s. Evlidir, iki q�z�, bir o�lu var. Türkc�, rusca, almanca v� erm�nic� bilir. E-mail: [email protected]

Page 207: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�olla N�f�s

207

TürkSOY kitabxanas� seriyas� – 6

��rtib ed�n: Annaqurban A�IROV

Türkm�nc�d�n uy�unlad�ran

v� ön sözün mü�llifi filologiya elml�ri doktoru:

Ramiz �SK�R

Redaktoru: �li �AM�L

Nairi:

Rafiq BABAYEV

Sponsoru: �ahmar Rüst�m o�lu V�L�YEV

Molla N�f�s. Seçilmi �s�rl�ri. Bak�, MBM, 2010, 208 s.

Bu kitab 2010-cu ild� anadan olmas�n�n 200 illiyi tamam olan böyük

türkm�n �airi, ümumtürk �d�biyyat�n�n görk�mli nümay�nd�si Molla N�f�sin yubileyin� bir h�diyy�, qarda� türkm�n xalq�na, q�dim v� köklü türk m�d�niyy�tinin t�rkib hiss�si olan türkm�n m�d�niyy�tin� �rm��an olaraq haz�rlanm��d�r.

Page 208: MOLLA NFS - turuz.com · Rafiq BABAYEV Sponsoru: ahmar Rüstm olu VLYEV Molla Nfs. Seçilmi srlri. Bak, MBM, 2010, 208 s. Kitabda bu il anadan olmasnn 200 illiyi tamam olan böyük

�������� ����

208

Korrektor: Leyla Texniki redaktor: Ülvi Arif

Kompüterd� y��d�: Solmaz �sk�rova Dizayner: Ceyhun �liyev

________________________________________

Çapa imzaland�: 10.01.2010 Format�: 70x100

H�cmi: 12,5 çap v�r�qi Tiraj�: 500 �d�d

MBM MMC m�tb��sind� çap olundu.