Moje doświadczenie powrotu do zdrowia

Wrocław, 18.10.11

Arnhild Lauveng Psycholog kliniczny z otwartym przewodem doktorskim

w Szpitalu Uniwersyteckim Akershus

Gubienie siebie

• Zaburzone czy zakłócone doświadczenie tożsamości może być podstawowym symptomem wielu psychicznych zaburzeń.

Jak można zagubić siebie?

To jest obraz mojej osoby-mojej tożsamości – kiedy byłam dzieckiem.Moja tożsamość ma kilka problemów, może zawierać wiele różnych uczuć i jest w niej sporo miejsca na wszelkiego rodzaju emocje.

Jak można zagubić siebie?

Kiedy miałam 3 lata mój tato zachorował na nowotwór (raka).

Kiedy miałam 5 lat, tato zmarł.

W okresie, kiedy tato chorował i po jego śmierci, moje uczucia strachu, żałoby, złości i winy urosły tak, że nie potrafiłam ich znieść.

Rozpadłam się na kawałki.

Jak można zagubić siebie?

Gdybym była miała wokół siebie wielu dobrych dorosłych znajomych, którzy pomogliby mi uporać się z uczuciami, z którymi sama sobie nie radziłam, wszystko prawdopodobnie byłoby łatwiejsze.

Jak można zagubić siebie?

Ale nie było nikogo kto pomógłby mi się uporać z tym, z czym ja nie potrafiłam.

Było to dla mnie zbyt wiele i „rozsypałam” się w taki sam sposób, jak „rozsypuje” się wiele dzieci.

Jak można zagubić siebie?

Moim rozwiązaniem intuicyjnym (bez myślenia zbyt wiele o tym – miałam zaledwie 5 lat) było „odepchnięcie” wszystkich bolesnych uczuć.

Pamiętałam wszystko co się wydarzyło, ale nie potrafiłam już tego odczuwać.

Jak można zagubić siebie?

W efekcie końcowym, prawie wszystkie emocje „odeszły” i pozostała tylko pustka.

Emocje te nie zostały jednak zagubione. Były one tam – poza moją kontrolą, i dla mnie – nastoletniej wtedy dziewczyny, te uczucia stały się problemem.

Pojawiły się one wtedy w przebraniu jako „głosy” i „halucynacje”. Nikt ich nie rozpoznawał. Nawet ja tego nie potrafiłam. Każdy mówił, że to schizofrenia, a to były po prostu moje uczucia.

Jak można zagubić siebie?

Był to wielki paradoks, że wtedy kiedy zagubiłam siebie, zetknęłam się z systemami psychiatrycznymi. Powiedzieli mi, że jestem schizofreniczką i dostarczyli mi doświadczeń, które niszczyły moje poczucie tożsamość jeszcze bardziej.

Jak odnaleźć siebie?

• Jeśli prawdą jest, że podstawowym kłopotem wielu problemów zdrowia psychicznego jest to, że pacjent nie ma bezpiecznego poczucia swojej tożsamości, to oczywistym celem terapeutycznego leczenia będzie wzmocnienie doświadczenia swojej tożsamości.

• Ale jak to osiągnąć?

Jak odnaleźć siebie?

Jeden ze sposobów na ponowne odnalezienie siebie tkwi w relacjach z innymi ludźmi.

Być spotkanym i poznanym, szanowanym i akceptowanym przez kogoś, kto uznaje ciebie za osobę, a nie jednostkę chorobową.

Interpretacja i cel

• Sposób w jaki interpretujemy sytuację będzie miał wpływ na nasze działania.

• Możemy próbować rozumieć „język pacjenta” i zastawiać się, co on próbuje nam w tej chwili powiedzieć.

• Albo możemy być skupieni na postawieniu diagnozy – o jakiej chorobie dany objaw świadczy?

• Wszystko, co jako pracownicy służby zdrowia robimy, powinno mieć jasny cel – powinien on być oparty na problemach, potrzebach i pragnieniach pacjenta.

Zaspokoić podstawowe potrzeby

• Mieć jedzenie, dach nad głową i zaspokojenie podstawowe potrzeby jest bazą do poczucia bezpieczeństwa.

• Doświadczyć, że ktoś o Ciebie dba i próbuje zapewnić Ci wygodę – może być bardzo dobrym rodzajem troski.Sprawi to, że zdasz sobie sprawę, żeistniejesz i jesteś wartościowy. `

Mieć bezpieczne relacje

• Zaczynam istnieć, Ty jesteś.• Istoty ludzkie są zwierzętami społecznymi, nie rozwijamy

się w odosobnieniu, ale w relacji z innymi.• Przez relacje z innymi doświadczam, że istnieję.• Bardzo istotne jest, aby pamiętać i zdawać sobie sprawę, że

dla wczesnych uszkodzeń relacji jest to nawet jeszcze ważniejsze, aby nawiązać bezpieczne relacje, a nie unikać ich.

Doświadczenie akceptacji swojej osobowości i emocji

• Jeśli nauczę się akceptować swoje uczucia, ważne jest, aby mieć relacje z ludźmi, którzy mnie akceptują.

• Jako istoty ludzkie, jesteśmy odbiciami w lustrach innych ludzi. Co pokaże Ci o Tobie moje lustro?

• Ludzie nie mają „dobrych” lub „złych” cech. Mamy różne cechy, które możemy wykorzystywać w bardziej lub mniej konstruktywny sposób.

Doświadczenie, że inni troszczą się o to samo, co ja.

• Jeśli wszystkie symptomy są odrzucone jako nieważne, wszystkie cele jako nierealne, a terapeutom wolno decydować, co jest dla mnie ważne – jak wtedy mogę dowiedzieć się, że to co myślę, w co wierzę i co czuję, jest ważne?

• I jak mogę odnaleźć siebie, jeśli wszystko co robie, czuję i myślę nie jest ważne?

Doświadczanie odpowiednich na indywidualną miarę wyzwań

• Jeśli wymagania będą zbyt wysokie, człowiek zrezygnuje. Nie będzie wtedy żadnego rozwoju.

• Jeśli wymagania będą zbyt niskie - nie będzie wyzwania. Nie będzie też rozwoju.

• Wyzwania muszą być zatem całkowicie zindywidualizowane, regularnie oceniane, jak również modyfikowane i dostosowywane na nowo wraz z upływem czasu.

Całkowity obraz: Życie to nie tylko choroba

• Ważne jest, żeby brać pod uwagę całkowity obraz życia:

- Przyjaciół, lub ich brak- Pracę lub jej brak- Rodzinę lub jej brak- Zainteresowania lub ich brak

Ponieważ życie trzeba przeżywać tak czy inaczej.

Całkowity obraz: życie w perspektywie czasu życia.

To jest typowa linia czasu. Mierzymy czas od punktu a do punktu b. Od narodzenia Chrystusa do dzisiaj. Od epoki kamienia łupanego do czasów obecnych. Cokolwiek.

Sądzę, że jest to trochę nudne.

Całkowity obraz: życie w perspektywie czasu życia.

Ta linia czasu odnosi się do całkowitego obrazu.

Przeszłość tworzy teraźniejszość.

Teraźniejszość tworzy przyszłość.

Przyszłość tworzy teraźniejszość.

Teraźniejszość tworzy przeszłość.

I tak dalej… I tak dalej

W całkowitym obrazie.

Nadzieja. Najważniejsza ze wszystkich.

Nadzieja. Najważniejsza ze wszystkich.